•^- :--%. f».'.<..".*-.^.*.-v,.». .■„•.,. Vs'V^>?>?"*jr ■V" - ■<^%^.- ^>Af:^cr-^'.V''€', *^-^]^m ^#-^ ' *'*^p^^' :$r ^•o-ir .^lt^' ^^,^*; ^WVr.'^'S<' ^ ? ,t JJi. •^^ ^r^ ^jr: ^•^^^4^w- ^-^ yK. ^'■. ;!- c^ •■p^'^ *"4 ^A i:iU?l:X ''^ ^ .^ 9; ^ ^ ^^«i^ UNIVERSITY OF FLORIDA LIBRARIES Digitized by the Internet Archive in 2009 with funding from University of Florida, George A. Smathers Libraries http://www.archive.org/details/chronicaminorasa13momm MONVMENTA GERMANIAE HISTORICA INDE AB ANNO CHRISTI QVINGENTESIMO ■{ VSQVE AD ANNVM MILLESIMVM ' ET QVINGENTESIMVM EDIDIT SOCIETAS APERIENDIS FONTIBVS RERVM GERMANICARVM MEDII AEVI AVCTORVM ANTIQVISSIMORVM TOMVS XIII CHRONICORVM MINORVM SAEC. IV. V. VI. VII VOL. III BEROLINI APVD WEIDMANNOS MDCCCLXXXXVIII CTIRONICA MINORA SAEC. IV. V. VI. VII EDIDIT THEODORYS MOMMSEN VOLVMEN III BEROLINI APVD WEIDMANNOS MtoccdLxxxx/vm Aulae Viiiiariensis ufficina typugraphica. PKAEFATIO. CyolUgerc fracjmenta, ne quid pcreat, quomam iuhenmr, parui praecepto et composui scripta minora ail rerum (lestarum memoriam pertinentia quae super- sunt a temporihis incle principatus antiquioris finientis in Diocletiano usque ail medii aevi quod dicunt initia, scilicet quae sunt saecidorum quarti quinti sexti septimi, sed neque ad annos neque ad res terminos lios anxie secutus et soUicitus magis, ne quid in res gestas inquirentihis utile deesset quam ne mihi obiceretur invasio promndarum alienarum. qiiod speraram cum eum laborem aggressus sum, ut per Ubliothccarum inquisifionem depreJmiderentur utilia et abscondita adkuc, id mihi frustra fuit; sed etsi haec sylloge in repetendis antea editis totu fere continetur, commentarios late dispersos et maxima ex parte pidMccdos magis quam recensitos non sine (dicjuo fructu eodstimo iam haberi coniunctos et ad libros scriptos cum fide exactos. Volumina haec chronicorum minorum quod in Latinis coUigendis se continent, postulavit magnae syUogae eius, cuius particulam efficiunt, ratio oj)eris. saecu- lorum, in (juibus vers(dur, res gestae cum jicndeant ab impcrio Romano tam L(dinorum Occidetdetn complexo quam Orientem Graecorum, pariter requirunt (juae aetatem tulerunt scripta sive Latina sive Graeca; sed prudenti consiUo coUi- guntur ita, tit item separentur. Bysantiorum auctorum corpus ut nomine tenus Academia regia BeroUnensis edidit, ita ut aUquando rc perficiatur speramus, non pars monumentorum nostrorum, sed comes eorum et consors. Graecis itu praeter- missis non ignoro effectum esse, ut quibusdam tractatibus in hanc syUogen reccpfis VI PRAEFATIO. iustuin funclamentuni desit, maxime lihro generationis (voL 1 p. 89 — 140) et alteri genealogo (vol. 1 p. 160 — 196); sed id ferendum fuit, ne corporis nostri leges subverterentur. niliiJominus commentariorum duorum, scilicet consularium Con- stantinopolitanornm (vol. 1 p. 205 — 245) rf chronicorum Marcellini (vol. 2 p. 64 — 70) cum extent tamquam alterae recensiones Graece scriptae, eas non recensui. sed Latinis apposui. denique in fasfis consularibus , qui laterculi magis tahulariorum sunt quam scripta auctorum, linguarum diversitatem insuper habui. Ad singulos fractatus quae monenda visa sunt cum ipsis praeposuerim, hoc loco vix habeo de operis ratione universa quod addam. quod cdtinet ad auctoritates exigendas, priorum expilatio cnm per hoc litterarum genus latissime pateat, sedulo curavi, ut quae reperiuntur simpta ex libris cjui adhuc super- sunt, ad ea auctor adscriberetur et ita caveretur, ne quis, ut adhuc saepissime factum est, ex Prosp>ero adlegaret quae essent Hierongmiana , ex Isidoro quae Eutropii et sic deincepis. at quae refenmtur apud auctores nostros aliunde smnpta, ea unde veniant, quatenus proficiscantur ex scriptis deperditis, quatenus ex auctoris ipsius memoria et notitia, id quamquam in praemonitis hic illic tetigi, plene non persecutus sum, neque opinor quaestiones eae vere infinitae ad editorem pertinent. accedit, quod vel maxime redeunt ad Eusebium Hieronymum annalium posteriorum tamquam antesignanum in hanc syllogen non receptum et fjuod ad eas pertractandas tam Latini qium Graeci auctores aequcditer adhibendi sunt. Inclices ut patet requiri in huius generis corpore, ita non minus quanta dif- ficultate perficiantur maxime in partihus propter causam supra adlatam imper- fectis, sciUcet libris generationis et genecdogo, c^ui referti sunt vocahulis corruptis luxatis monstrosis. itcuque a grammaticis et lexicis in minutis hisce tractatihus auctorum plurimorum et tempore indole cultura diversissimorum ahstinui; contra hominum locorumciue nomina, ut fieri piotuit, iussu meo composuit lohannes Lucas iuvenis strenuus et sollers. midta si in iis deprehendentur aut medela indigentia aut nulla medicina sananda, ea aequi iudices inteUqient propter incepti condicionem non potuisse evitari. ipse ex indicibus mihi reservavi quinttmi considum, in cpio quid secutus sim, in praemissis exposui. extremo loco codicum pcr universcmi syllogen adhibitorum laterculum adicere utile visum est. Haec quocque volumina ut cdia u me edita non tam mea opera facta sunt qiicmi mea amicorumcjue , quorum multi me adiuverunt tam in patria quam in Itcdia Gcdlia Ancjlia degentes. eos ut suo cquemque loco nominavi, ita hoc omnes componi cmihitiosum foret. sciimt ipsi grcdo animo imiiiscuimque adiutorium me recordari. Berolini m. Martio «. 1898. rj.j^^ Mommsen. HOC VOLVMINE CONTINENTVR frildae Sapimtis de excidio et conquestu Britanniae 1 Add. I. Epistidarum Gildae fragmenta 86 //. Gildae liber de paenitentia 89 III. Vita Gildae auctore monaeho Muicnsi 91 IV. Vita Gildae auetore Caradoco Lancarbanensi 107 Historia Brittonnm cum additamentis Nennii 111 /. De sex aetatibus mundi 14-5 II. Historia Brittonum 147 ///. nta Patricii 194 IV. Arthuriana 199 V. Begum genealogiae cum computo 202 VI. Civitates Britanniae 210 VII. De mirabilibus Britanniae 213 Bedae chronica maiora ad a. Tio \ „^„ 223 Bedae chronica minora ad a. 703 ) Add. I. Interpolationes cod. Parisini nuj)er empt. 1615 . . . . ) . . . 334 //. Interpolationes cod. Monaeensis 246 336 ///. Auctaria quaedatn chronicorum Bedanorum maiorum 341 IV. Continuatio Chronicorum Bedanorum minorum Carolingica prima . 344 V. Generationum regnorumque laterculus Bedanus cum continuatione Carolmgica cdtera 346 LatercuU consulum urbis Romae 357 /. Fasti Theonis Alexandrini a. 138 — 372. Ed. Usener 359 //. Fasti Vcronenses a. 439 — 494 382 ///. Fasti Augustani a. 378-498 384 IV. Fasti Heracliani a. 222—630. Ed. Usener 386 LatercuU imperatorum Romanorum 411 /. LatercuU adiimcti codici Theodosiuno 412 //. Expositio temporum Hilariana a. 468 415 ///. Latercidus finiens in lustino I. 418 IV. Laterculus MalaUanus finiens in lustino II. 424 V. Latercidi regum et imperatortim ab astronomis Alexandrinis conditi. Ed. Usener 438 1. Latercidus HeracUanus in Phoca desincns 447 2. Latercidus Leoninus in Michaele I. desinens 450 .?. Laferculus acephalus ad Leonem VI. deductus 454 VIII Pagg. Laterculus regum Vandalorum cf Alanorum 456 Laterculus regtim Visigothorum 401 Indices 471 /. Reges Romani. Scripsit Lucas 473 //. Imperatores Romani. Scr. Lucas 474 ///. Reges Vandalorum et Akmorum. Scr. Lucas 493 IV. Reges Visigothorum. Scr. Lucas 494 V. Consules 497 VI. Episcopi. Scr. Lucas. A. Romani 552 B. Alexandrini 555 C. Antiocheni 557 D. Hierosolymitani 559 E. Constantinopolitani 560 VII. Nomina hominum. Scr. Lucas 562 VIII. Geographica. Scr. Lucas 633 IX. Conspectus codicum. Scr. Lucas. Italia 697 Hispania et Portugallia 702 Gallia 703 Belgica et Hollandia 707 Britannia 708 Dania 711 Helvetia 711 Germania 712 Austria 715 Russia 716 Additamenta ad vol. I 717 Additamenta ad vol. II 725 Additamenta ad vol. III 727 GILDAE SAriENTIS DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE AC FLEBILI CASTIGATIONE IN REGES PRINCIPES ET SACERDOTES. ACCEDVNT L EPISTVLARVM GILDAE DEPERDITARVM FRAGMENTA. II. GILDAE LIRER DE PAENITENTIA. III. VITA GILDAE AVGTORE MONACHO RVIENSI. IV. VITA GILDAE AVCTORE CARADOCO LANCARRANENSI. CHRONICA 111. LIBRI ADHIBITI: C = Londiuiensis Cottonianus Vitell. A.A''! saec. XI hodie maiore ex parte aut deper- tlitus aut evanidus lactus : de quo iibi non noniinatur non liquet. D = Cantabrigieusis l)d. I. 17 saec. XIV. P = editio princeps Polydori Virgilii a. 1525. Q = editio altera lohannis losselini a. 1568. ff = adnotationes adscriptae ad editionem losselinianam iu exemplari bibliothecae publicae Heidelbergensis. A = codex Abrincensis saec. XII. X = codex Cantabrigiensis Ff. I. 27 saec. XIII. Gildas in lihris iiostris aiitiquioribus omnibus itemque a Columbano qui appellatur, Gildus Bedae et Alcuino, vocabulo utitur singulari et originis parum exploratae : nomen enim nequc redit alibi ') et tam a Latina lingua abhorret quam a Britannica -). qui eum adlegant auctores, ut infra videbimus, cognomen ei tribuunt Sapientis. plures eius . nominis antiquae aetatis viros qui distinguunt , sine dubio errant : de Gilda quae tra- duntur non propterea parum conveniunt, quod Gildae plures extiterunt, sed quod fabulis implicata sunt et ex parte ficticia. Vitam Gildae, quam in auctario I posuimus, primus edidit 'cx vetustissimis Floria- 'censibus membranis' lohannes a Bosco iu Floriacensi vetusta bibliotheca Benedictina (Lugduni l(i05. S) p. 429 — 463 (repetita est indc in actis sanctorum lan. vol. 2 p. 958 seq.) ima cum vita sancti Pauli episcopi Leouensis (acta sanct. Mart. vol. 2 p. 111 — 120) apertc ab eodem auctore profecta et cum hac nostra coniuncta. eandem deinde dAchery et Mabillon inseruerunt actis sanctorum ordinis S. Benedicti (saec. I Paris. 1668 p. 138 — 152) 'ex ms. cod. Ruyensi iutegriorem', scihcet additis c. 13 — 15, ubi ex codice Floriacensi folium excidisse apparet, et pi\aeterea c. 33 sine dubio insiticio. quae deficiunt in fine non expleverunt. ego codicem scriptum huius vitae vidi nullum. auctor scripsit saec. XI ineunte (anni dominicae inuaruationis 1008 ipse meminit c. 34) in Gallia Bri- tanniciana. 'Veri elementa (sic Zimmerus) quaedam insunt in hac narratione, scilicet 'nomina regum Ainmerici (c. 11. 12), Conomeri (c. 20), "Weroci (c. 20. 21);* ipsa tota per- 'versa es^t, Gildam narrans annos natum triginta redeuntem Roma in Britannia Gallica 'remansisse ibique monasterio fundato decessisse, cuni Gildas sexagenarius fere in con- 'tinentem se transtulerit et quae de eo narrantur seni soli conveniant. scilicet qui haec 'scripsit vitae Gildae extra Galliam exactae plane ignarus tantummodo novit Ruyensis 'monasterii fundatorem. rex Francorum Childericus Merovei filius, cuius auctor meminit 'c. 15, nuUus fuit; recte nominari potuit aut Childebertus Chlodovechi filius (511 — 558) 'aut Chilpericus Chlotacliarii filius (562—584)'. Vita altera scripta est saec. XII a Caradoco Lancarvanensi teste subscriptione infra relata codicum Durhamensia et Cantabrigiensis (ediderunt eam Usher eccl. Brit. ant. p. 442 ed. 1639, p. 237 ed. 1687 et ex codice Cantabrigiensi Hardy desc.riptive catahgne of materials relafing to ihe history of Grcat Britain and Ircland vol. 1 n. 437 seq.). eam vitam subiungunt historiae Britannicae hodie notae sub Nennii nomine, sed in libris deterioribus multis perperara adscriptae Gildae, eius generis codices aliquot, de quibus 1) GiWu.'! quem iu onomastico de Vit roiierirc silji visus est iu tituln ('onconliensi C'. I. L. V, 8760 magis est Alagildus. Gildo origine Maurus vix recte coniparabitur. 2) 'Apud Britaunos neque sul)- 'stantivum neque verljuni reperitur, ad quod vocabulum applices; nam recentioris linguae locutiones gild = 'quod producitur et glldiaw = producere adscitjio ex .'Jernione Anglosaxonico pendent a verbo i/ddan, Ger- 'manice i/elten, veri/elten, Anglice to yield. nou magis recte comparabitur vocabuUim posteriore aetato usur- 'p;ituni apud Hibernos iiHla = iuvenis origiue Danicum (cf. Qottmyische gelehrte Anzeiifen 1891 p. 706). 'accedit quod in tanta n^jila nimiinMni proprinruni P.ritannicoruni alterum bniusco exenqjlnni nullum snppetit'. lieuricus Zinuner. 1* 4 GILDAE SAPIENTIS ad illam dicetur. sunt autem duo potissimum, Cantabrigiensis coUegii eorporis Christi n. 139 saec. XII, quem librum (notatum C) nobis contulit Franciseus Jenkinson biblio- tbecarius Cantabrigiensis, et Durhamensis B. II. 35 scriptus a. 1 166. accedit descriptus ex Durbamensi a. 1381 musei Britannici Burneyanorum n. 310, quem ego excussi (nobis B). descripti sunt rursus ex Burneyano codices duo item rausei Britannici regius 13. B. YII saec. XVI et Sloanianorum n. 4785. epitomen factam a lohanne Tyn- mouthiensi saec. XIY medio habet codex eiusdem musei Cotton. Tiber. E 1 f. 31'. 32. in Burneyano praescribitur : 'incipiunt capitula in vita sanctissimi atque doctissimi viri 'Gilde'. quae sunt numero XXYIIII; sequitur: 'expliciunt capitula. incipit vita sancti 'Gilde', subscriptum in fine : 'explicat vita viri sanctissimi atque doctissimi Gilde Sapientis'. edidit epitomen lohannes Capgrave in nova legenda Angliae (Londinii 1516) f. 156, ipsam vitam primus los. Stevenson in editione epistulae Gildanae a. 1838. adieci eam ego editioni meae pro auctario II, quamquam altera Gallica liaee Anglica inferior est. 'apparet (sic Zimmerj scriptorem de rebus continentis parum instructum quae de obitu 'Gildae narrat temere commentum esse.' De tertia vita Gildae duabus his non bonis etiam deteriore dictum est in actis sanctorum lan. vol. 2 p. 956. incipit 'dominici institutione praecepti sumnia devotione 'feliciter eruditi' cet. 'beatus extitit Gildasius et prosapia Britannicae regionis clara 'oriundus' cet. eam vitam, quam sprevi, scriptam vidi in codice Parisino Lat. n. 5318 saec. XIII olim Bigotiano. De vita auctoris quae tradunt biographi duo Aremoricanus et Anglicus etsi parum fida omnia, hoc declarant sacerdotis Britanni nomen clarum fuisse tam in Anglia Hiberniaque quam apud continentis Britannos, servatque antiquitus nomen eius mo- nasterium apud Yenetos ad laevam Blaveti fluvii conditum appellatum Gildas - de- Ruis; quod vetusta traditione ab ipso se fert esse conditum, abbatum seriem ab eo ducens. inter sanctos Gildas quando et cur relatus sit, ignoratur; monuit quem de ea re consului Duchesnius iam in laterculo Anglosaxonico adiuncto ad codicem martyrologii Hieronymiani Epternacensem (hodie Paris. 10837) saec. YHI ineuntis (cf. Duchesne lib. pontif. 1 p. 382) ad diem lan. 28 vel potius 29 legi ei Gildae Sapientis scriptum non manu prima, sed paene aequali. similiter in missab Stowiensi aetatis supparis inter memorias sacerdotum reperitur nomen Gildae (Warren liturgy and rittial of the Celtic church Oxon. 1881 p. 240; Duchesne orifjincs du cidtc ehreticn p. 201). e contrario observavit idem Duchesnius abesse Gildam a martyrologio formae Autis- siodorensis stabihtae c. a. 590. — Mature admodum Gildae Sapientis nomen fabulis implicatum est et ficticia gloria veritas de eo obscurata. testatur id inter alios Giraldus Cambrensis in descriptione Cambriae (scr. a. 1194) sic scribens (1. 2 c. 2 vol. 6 p. 209 ed. Dimoelv) ; 'de Gilda . . . dicunt Britones, quod propter fratrem suum Albaniae prin- 'cipcm, quem rex Arthurus occiderat, offensus haec scripsit. unde libros egregios, quos 'de gestis Arthuri et gentis suae laudibus multos scripserat, audita fratris sui nece 'omnes, ut asserunt, in mare proiecit. cuius rei causa nihil de tanto principe in scriptis 'authenticis reperitur'. Fabellis missis ubi vera requirimus i), Gildam natione Britannum fuisse, scilicet Romanum cius provinciae et epistuhi declarat et quae praeterea de eo traduutur. origo quamquam accuratius non traditur, cuni in epistula diris persequatur quinque reges Constantinum Damnoniae (c. 28) sive Dumnoniae (cf. Miiller ad Ptolemaeum 2, 5, 2), 1) Quae sequitur expositio non tam niea est quam Ilenrici Zimmer, qui qua est et eruditione et comi- tate eorum, quae de Gilda tradita habemus, veram auctoritatem me docuit et aetjitis auctoris indicia certa sagaciter inventa mecum communicavit. in iis quae sequuntur quae ' ' distinxi, ipsi accepta referenda sunt. idem de Gildae tempore vitaque egit uuper iu Nenuio viudicato p. 100. 286. DE EXCiniO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 5 (|uap regio ost Coniwall vt Devon : Aurelium Caninum (c. 30) sedis incertae ; Vorti- porium (c. 1$ I : cf. Zimmer p. S8) Domotarum , id est regionis Pemhrolvo ; Cuneglasum (c. 32; cf. /immer p. 307) sedis incertae: Maglocunum (c. 33; cf. Zimmer 1. c.) insulae sine dubio Monao, id est Anglesey, apparet habitavisse eum in partibus Angliae occidentalibus eo tempore, ut ex parte hodie quoque, Brittonum. natum eum esse saeculo quinto exennte vel incipiente sexto, certe ante a. 504 infra declarabitur. iu- voncm Gildam iter fecisso in Hiberniam vita altera (c. 5) refert adsentiturque prior ('. 10 00 quod Gildam ait iuvisisse ibi sanctam Brigitam defunctam a. r)21; quae testi- monia auctoritate magis carent quam probabilitate, nam saeculo sexto septimoque Zim- merus observat clericis Angbcis Hibernisque in usu fuisse, ut ex altera insula in alteram se transferreut. praeterea quid priore vitae parte egerit ignoratur. — Epistulam quam odimus scripsit dogens in Britannia ante a. 547; nam Maglocunus rex modo nominatus, in quom tamquam vivum otiamtum invehit c. 33, eo anno obiit testibus cum auualibus Cambriae ad a. CIII = p. Chr. 547: mortalitas magna, in qtia pausat Mailcun rex Gucnedotac tum vita sancti Tehavi Landavensis archiepiscopi (p. 101 Hbri Landavensis, de quo infra dixi p. 23), secundum quam pestis flava . . . traxit Mailconum regem Gtcenedociae. cam epistulam cum Gildas scripserit habens annos XLIV mensem I (p. 40, 19) natus sit necesse est, ut supra diximus, ante a. 504. quod alio loco (p. 25, 7) ait post duorum lustrorum silentium tandem aliquando in querelas se prorumpere, in- tellegendimi erit de auctoris ipsius aetate, scilicet propter aetatem potuisse se iam ante decem annos eiusmodi libellum edere, sed per decennium integrum querelas se suppres- sisse. — De itinere Gildae ex Britanuia Romam num vita prior (c. 13) vera tradiderit, dubium est '). secundum eandem redux Roma remansit in regione Aremoricana condens ibi, ut supra diximus, monasterium ab ipso nominatum. hoc recte referri et exegisse Gildam vitac annos extromos iu regione ea phira sunt quae fidem faciant. 'Conomerus 'tyrannus, de cuius cum Gilda commercio vita agit c. 20, Chonomor (sic Gregorius Turo- 'nensis hist. Francorum 4, 4) sive Chonoober (sic idem hist. 4, 20)'') est comes Britan- 'norum, qui Macliavmn quendam contra fratrem eius comitem alterum Britannorum 'Channonem tutatus est, deinde adiuvit Chramnum fiUum contra patrem^ Chlotacharium 'et a. 560 ab hoc una cum Chramno victus est et occisus teste Gregorio hist. 4, 20. 'item "Werocus Vcnetensium comes, cuius simul meminit vita eadem (c. 20. 21), Warocus 'est Macliavi supra dicti filius, et ipse comes Britannorum nominatus per haec tempora 'ab eodem Gregorio aliquoties (hist. 4, 16. 5, 26. 9, 18. 10, 9; glor. mart. 60). ut Gildae 'biographus comites hos duos memorat ad saeculi sexti partem posteriorem pertinentes, 'ita qui vitas scripserunt clericorum aequalium, item Gildae meminerunt. scilicet cum Oudo- 'ceo Landavensi archiepiscopo post Dubricium et Teilonem in vita eius (lib. Landavens. 'p. 131) dicitur convenisse tnr bonus et iustus et totius Britanniae historiographus Gildas '■Sainens, tit in historiis nominatur, qui co tempore conversahatur in insula Echni duccns '■anchoritalem vitam. iteni in vita sancti Ututi (Rees livcs of thc Camhro - British saints 'p. 1 67) dicuntur ad Iltutum contulisse se scholares plurimi, quorum de numero quattuor, '■istc Samson videlicet, Faidinus, Gildas et Devi (= David) .studcbant. similiter in vita 'Pauhni eius vel potius Pauli Aureliani (vide infra p. 23), quae scripta est a. 884, 'uua cum eo Iltuti scholam frequentasse dicuntur sanctus Devius et sanctus Samson 'et sanctus Gyldas. testimonia haec ex vitis clericorum desumpta ut per se parum 1) Errore Wasserschlcben {irische Kanoneneammlung cd. 1874 p. VI) ait in vita sancti Frediani (apud Colganum acta sanct. Hiberniae I. p. (5.38) narrari papam Pelagiimi (5.56—561) corpus canonum donum dedisso Gildae; agitur ibi de canonibus sancti Fridiani. 2) 'Litterae duae h et m mediae intor v.icales 'duas in dialectis ('elticis recentioribus ita confunduntur, ut utri(jue substituatur w. ita tit Arboric- et Ar- 'moric- pariter pronuntiantur Arworic-, liic videnms iam exeunte saeculo sexto Chonoher et Chonomor apud "Britannos idem souuisse'. 6 CtILDAE sapientis 'certa sunt, ita cnnsentientia veliquis aliquod momentuni Imbent ad aetatem Gildae ■stabiliendam. 'Meliore auctoritate utimur de itinere a Gilda pauUo ante obitum suscepto in 'Hiberniam et de obitu ipso. scilicet annales Cambriae (mon. hist. Brit. l p. 830) in 'recensione adaucta adscribunt ad a. CXXI = p. Chr. 565 (aeram enim ducunt ab a. p. 'Chr. 444): navigatio Gildae iri Hibernia, item in textu primitivo ad a. CXXVI = 'p. Chr. 570: Gildas obiit^). annales eos quamquam infra videbimus non carere indica- 'tionibus ficticiis, hi loci eorum ut ipsa simplicitate commendantur, ita alter confirniatur 'testimonio annalium Ulsterensium (ed. Hennessy Dubhni 1S87 vol. 1 p. 62), quos con- 'stat non solum non pendere a Cambricis, sed a ficticiis quae in his 'reperiuntur narra- 'tionibus immunes esse et rerum gestarum per Hiberniam mediam et septentrionalem 'vicinamque Britanniam memoriam recte servavisse ^) : anno domini CCCCCLXIX .... '■Gillas obiit. annorum numeratio in his annalibus cum ad saec. X extremum a vera 'uno anno detracto diiferre soleat, annus hic 569 recte aequiparatur anno in Cambricis 'annalibus tradito quingentesimo septuagesimo. — Ilaec ut per se firma sunt, ita accedit •vitae prioris locus his admissis optime illustratus. scilicet quae c. 11. 12 narrantur de 'itinere a Gilda suscepto ad Ainmericum regem ■pcr totam Hiberniam, cum parum con- 'veniant sacerdoti iuveni, optime quadrant in iter illud testibus annalibus Cambricis a 'Gilda quinquennio ante obitum factum in Hiberniam, quoniam secundum annales de •quibus raodo diximus Ulsterenses annis 565 — 568 (secundum annales qui dicuntur 'quattuor magistrorimi 564 — 567) per universam insulam regnavit rex Ainmire (gen. ^Ainmerech) , quo nomine adniodum raro neque inter reges Hiberniae praeterea re- 'deunte huuc ipsum a biographo significari iam nemo dubitabit'. GikUe videmus notimi fuisse Vergilium, cuius versus citat p. 30, 11. 34, 15. 40, 10 non accurate et sine dubio memoriter, item ni fallor luvenalem (nam epimenia p. 39, 7 videntur sumpta ex eius sat. 7, 120) et Persium vel Martialem (ex altere utro venit opinor catusta p. 39, 2. 84, 29) et Claudianum ; inde enim, quod apud Claudianum Tethys passim pro oceano usurpatur (cf. in ed. Birtii indicem p. 458), vallem Tethycam vel, ubi libros sequimur, Tithicam p. 35,9 Gildas formavit (Ziramer Nenn. p. 316 seq.). com- parari potenmt milites dicti stigmata p. 32, 2. 34, 20 fortasse propter notam consue- tudinem punctorum (C. Th. 10,22,4). item novit Gildas Hiei-onymi de scriptoribus ecclesiasticis libellum et epistularum syllogen, quae tacite compilat p. 29, 12. mire sane laudat Philonem, cuius quod afFei't p. 36, 10 dictum Wendlandius Philonis editor futurus a me interrogatus negat reperiri in scriptis eius quae habemus Latine versa; subesse posse locum vitae Moysis 1,31 p. 108 Mangey, sed eius tractatus Latinam versionem nullam hodie certc superesse. ex glossariis auctorem rariora quaedam adsumpsisse, quasi non sinc eo adiumento satis obscure loqui posset, suadet vocabulum ambrones p. 34, 1 (cf. Festus ep. p. 17), cum interpolatoris esse videantur tautones p. 34, 15 (cf. Ducange s. v.). — Longe maxima pars epistulae ad verbum descripta est ex scripturis sacris, neque ea contemnenda. nam ut dudum viderunt viri docti, Gildas in parte librorum adhibuit versioneni Hieronymianam, in parte alia diversam ab ea, servans inde 1) 'Ideni redit !u annalibus fide dignis Tigernaclii Clonmacnoisonsis (f 1088) : Crillas quievil (Skene 'chro7dcles of the Picls und Scots p. 67) et in Innisfallensibus compilatis a. 1'205: quies Oilldais episcojms [sic] '(Skene 1. c. p. 167) : annus in neutris enuntiatur'. 2) 'Textus nobis servatus compilatus est ox recen- 'Monibus dual)us easdeni fere res tradeutibus adscriptis ad singulas epocliis quae seuis septenisve annis ditler- 'rent, saepe praeterea praemissis verbis: secundum alium libruin similibusve (vide quae de ea re exposita 'sunt in commentario iuserto actis minoribus academiae Berolinensis a. 1891 p. 281). id hic qnoque evenit; 'nam post adnotationem supi-a relatam ad a. 569 eadem fere redeunt ad a. 576, in liis: "] (JiUas'. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 7 non pauca, quac alibi fnistra quaeras. Robertus Bensley iu commentario (thc missiiig frag- ment of tlie lutin translation of tlic ftnirth booh of Esra. Cambridgc 1875. 4) p. 36 obser- vavit in Esdrac Latine facti libro quarto, quem servaverunt duo tantummodo libri saeculi noni, Sangcrmanensis hodie Parisinus n. 11504. 11505 et Corbeiensis hodie Ambianensis n. 10, textum a Gilda ndhibitum propius ad Corbeiensem accedere. in antiquis scriptis ecclesiae Britannicae ct maxime apud Gildam quae adsunt sumpta ex scripturis sacris composita ct cum vulgata versionc comparata reperiuutur apud Iladdan et Stubbs councils vol. 1 p. 170 — 180 agiturque ibideni p. 181 de exemplari bibliorum adhibito a Gilda. Res per Britanniam gestas quod ait auctor c. 4 narrare sc deficientibus scripturis patriis cx transmarina rclatione ^), eiusmodi librum quem evolverit huius epistulae causa ego repperi nullum. sanc in ipso libri principio Britanniae insulae longitudinem et lati- tudinem ita refert, ut refcruntur apud Orosium. item Hieronymi chronica adhibuit ad c. 8 indidemquc videtur sunipsissc quod significat persecutionem Diocletianam fuisse novennem (c. '.); cf. c. 12: hilustro non expleto)., nam annos eius Hieronymus ita nuraerat, ut id inde Gildas efficere potucrit, cum Rufinus (8, 18) eam faciat decennem. Rufini historiam ecclesiasticam quamquara norainatim non adlegat, sumpsit inde quae adfert c. 74 ex Ignatii ad Romanos epistula et c. 75 quae sequuntur de Polycarpo et Basilio: etiam Nicolai et Novati nomina c. 67 ad cundem auctorem redeunt. at in rebus uarrandis neque Orosiuni neque Hieronynuim nec Rufinum secutus est nequc omnino, ni fallor, cer- tum auctorcm ullum, sed memoriter quae retineret in litteras rcttulit. certc quae habet de persecutione Christianorum Diocletiana 0.9—12 et de Maximo adversario Gratiani et Valentiniaui II c. i;5, imbuta tota spiritu Britaunico nullo modo sic ut traduntur ab auctore transmarino referri potuerunt, quamquam verisimile est priore loco eum imi- tatum esse Rufinum sic scribentem 8, l : ecclcsiae dei . . . subversae sunt fnndamentis, divinae vero scripturac in mcdio pJatcaram igni crcmufac sant, deindc exponentera de martyi-ibus secuuduni provincias. sed Britanniae Rufinus non raeminit nec credibile est quae de martyribus Britannis Gildas scribit sub Constantii imperio evenisse. Maximum illum aliunde constat a Britannia profectum per GalHas et Hispanias et per Italiam quoque agnitura esse , dominatus sedem posuisse Treveris, Gratiannm interfecisse, Valentinianum Roraa expulisse, interfectum esse ad Aquileiam, ut quae de eo Gildas uarrat vera sint omnia; sed ita coniuncta haec nusquam praeterea reperiuntur. pergit Gildas copiis ita a Maximo abductis insulam a defensoribus vacuara reraausisse et in- habilem, quae Scottis Pictisque ingruentibus resisteret: Romanos iraperatores insulanis aliquoties opem tulisse raisso exercitu et manu militari muro facto a mari ad mare priraum ex cespitibus, deinde ex saxis. tiu-ribus quoque contra piratarura incursiones in litore constitutis, sed exercitum stabilem ibi eos relinquere uoluissc, ipsum Agitium ter consulem Britannis expetita auxilia denegasse, itaque hqstes per universam insulam vagatos incolas stragibus continuis affecisse. haec ut in universura rerum statura in Britannia qui tura fuit recte repraesentare videntur, sic ut narrantur magis famam incertam reddunt quam sinceram rerum gestarura narrationem. valla ad septentrionera notum est facta esse iraperantibus Iladriano et Pio, neque licebit Gildae verba accipere de eorum murorum non aedificatione, sed restitutione. ad Honoriuni usque Roraanorura exer- citura mansisse in Britannia, tum primum incolas insulae a Roraanis contra Germano- rum incursiones parum defensos ab imperio recessisse auctor cst Zosimus (6, 5, 3). Agitius ille ter consul sine dubio Aetius cst, a quo inter a. 446, quo tcrtium fasces gcssit, et 454, quo obiit, Britannos auxilia petivissc ut aliunde non est testatum, ita pcr se probabile, poteritque recte coniungi tam cum narratione chronicorum Gallicorum c. 126 1) Hoc euini siue dubio sigiiificat sequi se auctores nou Biitauuicos , necrecte verba interpretati suut qui iude efteceruut Gildam scripsisse in regione Aremoricana. g GILDAE SAPIENTIS (vol. I p. 650) ad a. c. 441/2: BrUtanniac usqm ad hoc tempus variis cladibus eventibus- quc laceratae in dicionem Saammm rcdiguntur quam cum migrationo Britannorum in Galliam anno 461 anteriorem (Zeuss die Deutschen p. 576), ad quam ipse Gildas ad- ludit (c. 4: monimenta . . civitm e.vilii classe longius deportata; c. 25: alii transnuirinas petebant regiones). ipse quo anno Saxones in Britanniam advenerint non enuntiat, nam oraculum quod refert c. 23 futurum esse, ut per annos trecentos Saxones Britanniam insiderent, centum vero quinquaginta annis cam saepius vastarent, hoc soluni dechirat Brittones de liberanda patria desperavisse nequc ad calculos voeari debet. sed videndum est de loco conchimato numerationem certe aliquam annorum continente, quo concludit fere narrationem de proeliis inter Britannos et Saxones factis c. 26 : '■nunc cives nunc hostes vincebant usque ad annum 'obsessionis Badonici montis novissimaeque ferme de '■furciferis non minimae straf/is quique quadragesimus quartus ut novi orditur annus '■mensc iam uno emenso qui et meae imtivitatis est." quae verba sic scripta in libris nostris Beda h. eccl. 1, 16 ita reddidit: 'ex eo temj^ore nunc cives nunc hostes vincebant '■usque ad annum obsessionis Badonici montis, quando non minimas eisdem hostibus strages '■dahant, quadragesimo circiter et quarto anno adventus eorum in Britanniam\ unde Arthur de la Borderie (Gaidoz revue celtique vol. 6 a. 1883/5 p. 1 seq.) verba Gildae corrupta iudicans ante ut noui inseri iussit udventus eoruni in Britanniam. mihi quoque quae libri habent parum sana videntur, cum commodam interpretationem nullam ad- mittant neque tauta sit scriptoris infantia, ut plane balbutiat. emendatio ut ratione pro- cedat, duo tenenda sunt, primum verba ut noni sensu carere, deinde annum qui ordi- tur mense iam tmo rmenso esse non posse nisi praesentem. iiaec ubi tenemus, fortasse sic licebit tradita refingere : quique quadragesimus quartus [est ab eo quij orditur annus mense iam uno emenso, qui et meae nativitatis est. ita Gildas ait scribere se anno ab obsessione montis Badonici itemque a nativitate sua quadragesimo quarto, et con- venit, quod in lemmate posuit cogitans de obsessione illa: de postrema patriac victoria, qtiae tcmporibus nostris dei nutu donata est. Bedam autem statuemus locum Gildae ita legisse, ut eum legimus nos, et cum intellegi non posset, eum libere ad aeram eam aptasse, quam alibi quoque sequitur. Quod si haec recte explanavimus et item recte cum Zimmero Gildam posuimus natum esse paucis annis ante a. 504, epistulam dictasse annis non multis ante 547, preces ad Aetium directae, de quibus agitur c. 20, et Saxonum occupatio Britannica, quae refertur c. 23, secundum auctores veros in idem fere tempus, id est in a. c. 450 incidunt. pertur- bata igitur est Gildana narratio preces illas factas esse propter solas incursiones Hiber- norum Pictorumque (c. 21), secuta esse iis domum reversis tempora luxuriae (c. 21), deinde cum aquilonales gentes reditum minarentur, contra eos advocatos esse Saxones (c. 23). perturbatio aut excusatur aut certe explicatur eo, quod insulae occupatio Saxonica relata videtur esse ibi, ubi narrandus fuit primus Saxouum in insulam adventus, quos constat dudum litora Britanniae infestavisse antequam eara occupareut. ipsum oraculum supra rela- tum videtur invasiones per annos centum et quinquaginta annos continuatas distinxisse ab occupatione trium saeculorum et postea demum cum utrunique confunderetur, ad pertur- bationem eam celandam membra duo perperam inversa esse. regis eius, qui contra gentes aquilonales Saxones primum advocavit, Gildas nomen non videtur posuisse, posuit Gildam expilans historiae Britannicae scriptor, ut infra ubi eam edemus demonstrabitur, unde Vortigerni nomen in Bcdanam historiam transiit et ex Bedanis in Gildae libros inter- polatos. Saxones ita Britannis opitulati eorumque tamquam mercennarii facti postquam tnulto tempore annonas acceperunt (c. 23 fin.), coeperunt Britannos opprimere statusque insulac ita conturbari. nam quamquam ait auctor praedones domum recessisse (c. 26), aperte id non pcrtinet ad gentem universam, scd ad catervas pro re in patriam reversas aliis subeuntibus. hunc rerum statum probabilc est obtinuisse secunda parte saeculi quinti. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 9 memoratur deinde Ambrosii Auicliaiii duciti IvonuinDruui UritauMiai' iiniviiuiae civiuni victoria de barbaris magna, quam reportatam esse aliquautum ante quam Gilda scripsit iudc efticitur, quod is verba facit de Aureliani subole degenerata. post certamina plura eventu facta (nunc cires mmc hosfcs vincchant) victoria altera cum obsessione montis vario Badonici (qui ubi fuerit, ignoratur) coniuncta incerto rcrum statui finem imposuit, nam auctor scribcre se ait temporibus ti-anquillis. proelium Badonicum, si vera sunt supra cxposita, factum est antc amu)s XLIV quam scripsit Gildas, id est anno circiter .500. tam victoriam paratam quain pacem secutam patet accipiendam essc cum aliquo tem- peramento; Saxones nequc expulsi tum sunt dc insula neque hoc significare voluit Gildas, sed ab insulae regione ea, de qua Gildas potissimum cogitavit, Brittones Romani barbaros per aliquod tempus arcuerunt. de ipsa victoria Badonica quae posteriores narrant, sumpserunt a Gilda. Bedam cum modo viderimus eam adscribere ad annum XLIIII post adventum Saxonum ab ipso collocatum a. c. 45(t (dicimus de eo anno in praefatione ad clironica Bedana), verba auctoris temere interpolavit, sed annus, ad quem ita pervenit, incidit fere in ipsuni illum vere Gildanuni. annales Cambriae quod ad- scribimt ad annum suum LXXII sive p. Chr. 5 16: hcllum Badonis, in qm Aiihur ^wr- tavit crticem clomini nostri Icsu (Hmsti fribtis diebtis cf trihiis nocfihus in humeros suos et Briftoncs victores fuerunt '), ut ipsum excerptum est ex historiae Brittonum fabulosae c. 56. ita epochae quoque iure diffidemus quamquam nc ea quideni multmu distat a vera ab Gilda indicata. — Sui temporis statmu insulae Gildas talem fere adumbrat, qualem significat Procopius bell. Yand. 1 , 2 relata Britanniae defectione a Romana dominatione sub Honorio: BQeTraviav ^itvroi ' Po)ua'iOL avavEioaaa9ai ov'/.hi 1'gxov, ulX ovaa v7to rvQavvoig mr ahov t^ieve, quocum recte componetiu- quod ait Gregorius hist. 4,4 de condicione regionis Aremoricanae : sempcr Brittani suh Francorum potestatem post obittim rcijis Ghhdovcchi ( f 511) fucrunt ct cnmites, non rcijcs appellnfi siinf. ita apud Gildam in insulae partibus, quas obtinent Brittones, imperant 'reges" plures , quorum, ut supra vidimus, quinque nominatim excitat: Saxonum sui temporis regem nullum nominat, quoniam per ea tempora bella inter eos Romanosque quieverunt. partes eae quod regibus oboediunt, non impedit, quominus auctori visae siut compfehendi imperio Romano. immo id ipsum ex Gildae epistula certa ratione efficietur et ea quamquam rerum gestanim memoriam non magnopere auget, nihilominus statum insulae post de- ductum inde Romamun exercitum vivide depingit, unicus liber omnino qui eius saeculi coudicionem insulae publicam aliqua luce illustret. scribere se Romanum civem civibus Romanis Gildas enuntiat locis duobus, primum p. 38, 20, ubi barbarum nationem ait in Britanniam appulisse frihus, nf llngua eius exprimifur, cyulis, nosfra lotigis navibus ; nam quamquam monuerimt periti Hnguae Cambricae in ea quoque praeter curtic vocabulum alterum long de nave usurpari, quod adiectum est tuxvibus eam nostrae linguae interpreta- tionem exckidit et id ipsum declarat auctorem hoc loco sibi proposuisse, quod facit altero p. 44, 5 vocabulum Cuneglasum explicans addita interpretatione Romana lingua. eadem ratione quem vindicem Britanniae a transmarinis gentibus praedicatAmbrosium Aurelianum appellat Romanae gentis virum p. 56, 12, respiciens omnino originem eius ipso nomine indicatam, sed nequaquam ita eum distinguens a civibus quos ait insuhmis. confirmat quod posuimus libelli tenor et indoles universa. scriptori quamquam Britanuia jMtria 1) Cf. Zimmer Nenu. viiul. p. 100. hiuc peudeut receutiores, ut Willelmus Malmesburieusis (f c. a. 1142) in antiquitatibus Glastoniensis ecclesiae (p. .300 ed. Gale) : Gildas neque hm.Uns neque infacetus J.lstori- eus, cui BrHanni debent, oi quid nolitiae inter ceteras ;,entes habent, multum annorum ibt (Glastomae) exegtt loci sancHtate captus, ibique nnno domini DXII de medio factus in velustu ecclesia ante altare est sepultus, confundens anuum victoriae Badonicae et obitus GUdae. diverse Kadulfus de Doceto (f a. 1202) in 'cata- logo vlrorum illustrium' (MG. SS. "J?, 257): Gilda Brilonum jesta Jlebili sermone descnjmt anno mcarnalioms DLXXXI. CHRONICA III. 10 GILDAE SAPIENTIS est {patrkie vlctoria p. 28, (i et alibi passiin), eo vocabulo secundum eius saeculi consuetudinem Romani imperii civis provinciam suam significat. dominationem violentam Romanorum (p. 30, 16) cum iisdem coloribus pingat atque Brittonum ignaviam (p. 30, 8. 35, 15) repreliensor acerbus et ut ipse ait querulus, nihilominus proponit sibi insulae vices narrare temporibus imperatorum Bomanorum p. 29, 18 et Britanniam agnoscit factam esse Momaniam ]). 30, 19 eamque queritur ingratam fuisse non raro transmarinis regihus p. 29, 4 ct tyrannis opponit imperatores hyiiimus p. 33, 6, desciscentes perfidus appellat p. 30, 14. universa narratio eo vertitur, quod nomenBomanum eo tempore, quo legiones insulam tutabantur, ut verbis aguitum (p. 32, 27. 34, 6), ita ad )norem legrsque non satis propagatum (p. 32, 27), post exercitum Komanum, ut auctor narrat, tempore Maximi ad- versarii Gratiani et Theodosii (p. 33, 2) ex insula deductum, iusta tutela caruit; nam quamquam Romani invitati ab insulanis spoudentibus in fide se mansuros (p. 33, 16) bis ad repellcndos hostes redierunt, secunda vice patriue denHntiant amplius se non esse reversuros (p. 34, 19), id quod deinde ipse summus dux Aetius confirmat (p. 36,4). hortantur Romani insulanos, ut ipsi libertatem^) totis virihus vindicent (p. 34, 21), efficitque id post longa ignaviae tempora felici fortuna Ambrosius Aui-elianus (p. 40, 12). itaque quo tempore Gildas scripsit, desierat quidem insula esse sub im- peratoribus Romanis praesidibusque ab ipsis missis {rectores p. 30, 6. 33, 10; praepositi p. 30, 16) et parebat regulis multis, qui auctori dicuntur modo reges vel tyranni (p. 41, 15: reges habet Britannia, sed tyrannos. 37, 4 cet.), modo rectores (27, 7) et duces (p. 45, 2), sed cives nihilominus manserunt Romani et co nomine belligerant cum Scotis Pictisque Saxonibusque gentibus barbaris. ceterum liaec ut ad condicionem civilem pertinent, ita ad linguae Romanae usum nequaquam transferenda sunt. ipse Gildas illa sua narratione luculenter indicat ne eo quidem tempore, quo legiones Britanniae prac- sidebant, morem legesquc Romanas per insulam satis viguisse, multo minus igitur per saecula posteriora. attamen cum in civitatibus, quae Gildae aetate licet ruinosac tamcn superfuerunt (p. 28, 13. 39, 17), tum maxime in monasteriis vel ea aetate aliquatenus Latinae linguae etiam quotidianum usum duravisse crediderim, et omnino linguae cultae usurpatio tum demum tota toUitur, cum etiam in litteris altera ei substituitur, id quod in Britannia post saecula demum evenisse nemo ambiget. Titulus operis qui fuerit, parum constat. codex primarius Cottonianus cum hodie et principio careat et fine, apographo eius (nobis D) a principio item rautilo subscriptum sit sic; explicit liber s. Gildae ahhatis et liistoriographi Anglorum et cetera, editio prin- ceps ad Cottonianum librum potissimum adornata (P) praescribit: incipit prologus Gildae Sapientis de excidio Biitanniae et conquestu eitisdem ac flebili castigatione in reges pririr cipes et saccrdotes, subscribit : explicit episfola Gildae Sapicntis, editio altera ad emidem libiTim diligentius exacta {Q) ipsum libellum repraesentat neque praescriptione addita neque subscriptione, titulum autem in voluminis indice ita forraavit: Gildae, cui cog- nomen est Sapientis, de excidio et conquestu Britanniae ac flebili castigatione in reges, 2)rincipes ct sacerdotcs epistola. accedit quod qui Cottonianum codicera integrum vidit auctor catalogi Cottoniani a. 1 696 ait in eo legi Gildam de excidio Britanniae. in codice Abrincensi (nobis A) interpolato auctor dicitur quertdus Gilda in operis inscriptione, praeterea tam in prologi praescriptione quam in operis subscriptione beafus Gilda, opus in prologi praescriptione liber de gesfis Brifonum, in operis et praescriptione et sub- scriptione liber de miseriis et praevaricationihus et excidio Britanniae. longe deterioris 1) Sequitur usiim labentis .letatis Koinaunni iinperiiun suh libertatis vocabulu celebrantem. lustinianus cod. 1, 27: ut Afrlca per nos . . . reciperel tibertalcni. obsequium imperaturi qui deuegant in provinciis quae fuerunt imperii Komani, omues suut tyrauui. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. U notae codex X affcctus interpolationo eadem praescribit pracfationi : imipif prrfafio lihri i/Hcrull sancti GiMc Sapicnfis dr cxcidio Britannir, dc calamitafihus et prevaricationi- hus eius civium ac Britonum cxalafionc ct conquestiis ipsius contra reges, jirinci^Jcs et sacerdotes, deinde post capitum indicem ipsi operi: incijnt liber querulus sancti Gylde Sapienfis de cxcidio Britanniac, de calamitatihus et prevaricationibus eius civimn, de cxnlationc Britonum et dnris oppressionihus corum et quam dolose Romani eos sihi suhrycrinf cf quam hcUicose ijisi diufius resfiferinf ct quomodo Eomani postrrmo cis prae- positos vectigalcs pracfeccrini , ifa ut non Brifannia, sr.d Roinana insula vocarctur. ef omnis moncfa auri argcnti et arris imugine Carsaris notarrtur, quo fempore Christus in mundum vcnerit et quunta pcrsccutio fcmpore Diocletiani cmerserit, quantum martyrum gloria tunc Britannia effloruerit, qualiter gens Britonum imperatores Romanos attriverit. in maro-ine adnotatur: loeus, in quo facfus cst hir lihcr, cst Gtiales insula marina tem- porc Arthuri rcgis, persona Gildac Sapicntis. subscriptum in eodem libro: cxplicit lihcr Gilde Sapientis de cxcidio Britanniae ct Britonum exulacione. Historiam Gytdc Cor- mac sic pcrlcge scriptam \ doctoris dlgitis sensu cultuquc rcdactam \ hcc tcnues superat multos carpitque superhos adiecta in margine hodie mutilo adnotatione hac : [fejclt nan- que ipse Gilda [libjrum magnum de regibus [Brijfomim et de 2>rcUis eormn, [scd qjuia infuperavit eos mulffumj in illo libro, incende[rujnt ipsl lihrmn illum. equidem tituhmi formavi ad editiones Cottoniammi Hbrum repraesentantes, potuitque a titulo eo et inter- polata recensio Abrincensis proficisci et Cormac ille nescio qui ') ampullarum suarum stamina sumere. consentit item aUquatenus in historia Anglorum 1, 22 Beda Britannorum memorans scclcrum facfa, quar hlstoricus corum Gildus (sic hbri) flehlll sermone descrlhii, item qui infra adlegabuntur auctores AngUci saec. XII, in his Giraldus Cambrensis citans Gildae librum 'de excidio Britanniae'. — Quod Gildae Ubellus hodie circum- fertur bipertitus ita, ut priori parti c. I — 20 inscribatur /7'« Glldae, alteri c. 27 — 110 cplstola Glldac, accidit culpa Gahi, quem Stevenson caece secutus est, Petrie (v. praef. eius p. 62) et Bradshaw (v. p. 21) agnoverunt erravisse, sed iUe errorem toUere non est ausus, hic UbeUum plenum edere noluit. deceptus est GaUus eo, quod in codice notae infimae X sohx reperitur pars illa prior ibidemque praefationis primfi verba In hac rplstiila interpolator ita mutavit, ut fierent In hoc Uhro. evidenter qui codicem eum exaravit ut prologi extrema ita abiecit partem libri posteriorem ex soUs fere excerptis sacrac scripturae compilatam eaque tanhim retinuit, quae rerum gestarum curioso aUquam utiUtatem praebere viderentur. corruimt igitur quae viri docti ficticiae huic operis divisioni superstruxerunt temptamina ipsa parum probabiha^). Praeter epistulam, quam edimus, Gildas alia quoque scripsit. commentaiium Gildae 'do paenitentia" servavit codex unus oUm adservatus Fecampi in Normannia, hodie Pari- sinus n. 3182 saec. X/XI, quo codice quae contineantur enarrat Maassen Quellcn dcs canon. Reehtsl p. 784: ediderunt inde UbeUum Martene et Durand thes. nov. anecd. 4 (1717) p. 7, Wasserschleben Bussordnungen (Halle 1851) p. 105 ad codicem collatum a Knustio, Haddan et Stubbs (vel potius Henr. Bradshaw) councils and ecclesiastical doctiments relating to Great Brifain and Ireland vol. 1 (1869) p. 113. commentariolus 1) 'Cormac uonien cuni ;i sexto sacculo ad uuileciuium in Iliberuia Irequentissimura 1'uerit, a Britau- 'nica autcm lingua abliorrcat, aduotatin c(uo(|ue de loco tcmpore persona consuetudini Hibernorum respoudeat '(ut vita Patricii eJita in analeetis licillandianis vol. 1 p. 548 ita incipit: lemjnts locus et jiersona requiruntur 'ei sic deinccps narratio forniatur, sefiuunturriue schema idem exordia fere hynmorum Hibcrnicorum'), receusio 'liacc proficisci videtur ab honiiue natiouis Illbernicae, degente tameu secundum glossam ad i>.33, 12 (vide p. 19) iu "Hritannia septentrionali, scilicet in Scotia quae tum dicebatur formata ex foederatione Hibernorum Pictorumquc'. II. Zinimcr. 2) Zimmero (Nenu. p. 101 seq.) visa est Gildaui libri bipertitio adscendere ad saeculum VIU et liistoria Uritanuica eo tcnipore Ita cocpta esse scribi, ut partcm priorem Gildauam historicam continuaret. at bipertitioucm llbri omnes ignorant, nam ue pessimus quidem ille X librum divisit, sed breviavil , neque temcrariuni ccimmuntuni editoris septinii deciral saecull rcforrl potcrit ad saeculum octavum. 2» 12 GILDAE SAPIENTIS oum vere a Gilda nostro proficisci videatur, nos eiim iiifra p. 89 repetivimus secundura editionem Wasserschlebenianam. at in eodem codice qui reperiuntur canones synodorum Britannicarum recte opinor contra Bradshawium Wasserschleben [ii-ischc Kanonensamm- lung ed. a. 1SS5 p. LXXIII) Gildae ibi adscribi negavit. Praeterea extiterunt collectanea ampla argumenti ecclesiastici sub nomine Gildae, quo item verisimile est significax-i scriptorem epistulae quam habemus. codex Cantabri- giensis collegii corporis Christi saec. IX/X, de quo cgit plene Wasserschleben [irische Kanonensammhintj ed. a. 1 885 p. XXII seq.), p. 48 — 59 excerpta continet titulo nullo, sed ut singulis locis praemittatur dicif friJdas vel Gildas ait. praeterea unum locum (infra p. SS fr. YIII) eadem collectanea (p. 34) inter alia excerpta sub eiusdem auctoris nomine posuerunt. iisdem collectaneis usus est is qui saec. VII exeunte vel incipiente VIII (certe inter scripta quae adhibuit recentissimum est paenitentiale Theodori archiepiscopi Cantuariensis defuncti a. 690) canonum syllogen composuit liodie notam sub nomine Hibernicae editam a Wasserschlebeno a. 1874 et denuo a. 1885. Gildae quae ibi attribuuntnr cum pleraque redeant pleniora in collectaneis Cantabrigiensibus, de reliquis (p. 89 fr. IX — XI) dubitari potest, utrum qui composuit Gildana adhibuerit pleniora an in inscriptionibus erratum sit vel interpolatio admissa, id quod passim in sylloge ea praeterea usu venit certe fragmentum quod extremo loco (XI) posuimus sic ut ibi legitur non magis ost Gildae quam id quod sequitur Patricii (cf. Wasserschleben in praef. p. L). ceterum sylloge non solum locis non paucis eraendatius scripta est quam simt excerpta ilia Gildana, sed quod fr. nostri III praescriptio Gildas in epistolis suis significat ordinatorem usum esse epistulis Gildae deperditis, eo confirmatur quod teste Columba abbate (infra p. 21) iuris ecclesiastici quaestionibus a Finniano abbate pro- positis Gildas 'elegantissime rescripsit'. de codicibus, qui syllogen Hibernicam serva- runt, conferenda est editoris praefatio ; eminent inter cos Parisinus n. 1 "202 1 olim Sanger- manensis saec. VIII: Sangallensis n. 243 saec. IX: Bodleianus Hattonianus n. 42 saec. X syllogen habens ita auctiorem, ut etiam Gildana quaedam hic primum compareant; Ro- manus Vallicellianus A 18 saec. X auctus similiter et eo quoque nomine notabiUs, quod auctores Ilibernici duo in reliquis libris nominati Patricius et Gilda hic facti sunt Paterius et Gelasius. pseudogelasiana excerpta liaec in corpora canonum posteriora multa transierunt. Gildanorum horum examinatio etsi iuris canonici peritis relinquenda est, editioni nostrae epistulae Gildanae subiecimus collectanea codicis Cantabrigiensis quaeque praeterea sub Gildae nomine in corporibus iuris canonici inventa composuit diligenter Henricus Bradshaw (apud Hatton et Stubbs councils I p. 108 — 113), maxime ut Gildana tractantes comparare possint sermonis proprietatem et sacrae scriptm-ae formam. differunt certe in loco 2. Timoth. 3, 1 — 5 adlato tam in epistula c. 104 quam in fragmento III sic ut subscripsi. EP. in novissimis diebus instabunt tempora periculosa FR. de novissimis diebus. instabunt tempora pessima EP. erunt enim homines semet ipsos amantes FR. et erunt Iiomines sui amatores EP. cupidi elati superbi blasphemi parentibus inoboedientes FR. avari adrogantes superbi blasphemi parentibus inoboedientes EP. ingrati scelesti sine adfectione FR. ingrati inpuri sine adfectione sine pace accussatores EP. incontinentes inmites sine benignitate proditores protervi PR. intemperantes crudeles odio habentes bonum proditores temerari EP. tumidi voluptatum amatores magis quam dci FR. inflati voluntatum amatores magis quam dei DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 13 EP. habentes quidem speciem pietatis, virtutem autcm eius abnegantes FR. habentes formam pietatis et virtutem eius abnegantes Indc num colligendum sit auctorem utriusquo operis non esse eundem diiudicabunt rerum pcriti. Precationem lorica pro morbis a corporis partibus singulis arcendis propositam in codice Coloniensi n. lOfi cum subscriptione cxplicit lii/mnns qucm Lnthacan Scotigencs fecif, in codice Hibernico Lcahhar Jhcac sub praescriptiono luxc; CtUIus hanc loricam fccif .... iMifdJcend mac Bnith Bannaiti venit ah cn. in insulam Hiberniam transfidit Zimmer (in Nennio vindicato p. 299. 337) nuper edidit denuo recognitam, iudicans eam scriptam esse a Gilda nostro, deinde a Lathacane illo erudito Hibernico defuncto a. G(Jl in Hiberniam allatani, emendans scilicet in praescriptis illis inventam pro venit. mihi neque omendatio probatur neque inde, quod precatio illa mortalitatis mentionem facit, annales autem Britanniae per tempora Lathacanis obitu anteriora sohus mortahtatis quae Gildae tempore evenit memoriam servarunt, de tempore quicquam videtur effici, neque hymnus recte convenire Gildae nostro propter sermonis insignem diversitatem, quam Zimmer ut non ignoravit ( v. p. 323), ita non recte aestimavit. nam hymnus venit ex schola ea, quae intrusis in Latinam Unguam verbis Graecis et Hebraicis incoudita et supra omnem bar- bariem barbara doctrina, ad quam quod accedat, Gilda noster non habet. hoc sohun concedere possis eius scholae eruditos Giidae epistnlam lectitasse et Tcthycam vcdlcm (supra p. 6) inde suo tliosauro intulisse, locutionem licet suis deliciis inferiorem , ita et ipsam obscuram et perversam.') Historia Brittonum fabulosa ut aliis, ita praesertim Gildae passim in libris tribuitur temere omnino, qua de re infra ad eam exponemus. praeteriri potuerunt, quae Gal- fredus Monumetensis sub Gildae vocabulo adlegat tam ex historia illa deprompta quam aha ab ipso conficta (vide infra p. 23), itom carmeu de victoriis regum Britanniae ser- vatum in cod. Cottoniano lul. D. XI Gildae adscriptum aliacque fraudes recentiores. Gildam iure ait auctor saeculi XII infra p. 23 citatus Willelmus raro transcriptum esse; codices libelh non solum extant admodum pauci, sed praeter Bedae excerpta et codicem Abriucensem interpolatum scripta editaque exemplaria omnia redeuut fere ad unum codicem Londiniensem Cottonianum, dc quo iam dicendum est. Codex musoi Britaunici Cottonianus Yitell. A. VI scriptus saec. XI, aliquando (nam C codicum duorum a losseUno adhibitorum hunc esse antiquiorem in eo quae continebantur confirmant) Augustinorum Cantuarensium , deinde ex dono Guilelmi Camdeni factus Cottoni, secundum Smitliii catalogum manuscriptorum librorum bibliothecae Cottoniae (Oxonii 1696 p. 81) liaec continuit; 'I. hynmus ad b. Mariam virginem etc. 2. Gildas de 'excidio Britanniae; hber charactere affini Saxonico exaratus. 3. hymnus ad Theodorum 'archipraesulem et abbatem Adrianum ad finem paginarum praefationis. 4. hymnus ad 'S. Augustinum Cantiuariensem in fine bbri. hymni omnes notis musicalibus insigniti'. fohorum codex tum fuit 72 (secundum schedas musei Britannici); iam damnum gravissi- raum passo eo in iucendio a. 1731 eorum hodie non supersunt nisi 37 ad Gildam perti- nentia omnia, sicut margo editionis nostrae declarat. quorum etsi f. 26 totum evanuit, reliqua multis locis mutilata sunt aut obscurata et ita comparata, ut ea tautum quae diserte ex codice atferuntur praestari possint neque ex silentio apparatus nostri de lectione iudicari, nihilominus de libri iudole in universum constat post longum et laboriosum foliorum eorum examen a me iustitutum adiutore perito et strenuo Eduardo Thompson rausei Britannici praefecto. — Compendia in codice offenduntur inter alia haec; 1) Quod iiarraiit Iliberuici saeculo VII regciii Senchan Torpeist ad Aremoricos misisse, qui carmina antiqua ad volumen Cuilmenn conficiendum ab 'illo sapiente" co deportata inde iu Iliberniam rofen'ent, Zimraer p. "255 de Gilda Sapiente accipit. 14 GILDAE SAPIENTIS an = ante nc = nunc i = sed ii = ut cs = cuius qd e^ ^ = quod sT = super dc = dicit vel dicunt quo d qm = quoniam srbq (48, 26) = superbisque 1 = inter iis = usque Codex, qui et dittographias habuit niodo recte emendatas, modo perpcram et hic illic adnotationes (ita ad 45, 5 imlafa adscriptum est: jja^rti^r/, adempto pro ajwrta prohata, unde proficiscitur addituni in ed. Q: paJata admissa Id est aperta dclicta), cum et archet3'pum fuerit eius qui sequitur D et primis duobus editoribus P et Q pro textus fun- daniento, ubi eo adhuc utimur, plerumque res decisa est ; hoc notanduni quibusdam locis veram lectionem in hoc libro traditam corruptam esse ab emendatore, quae corruptela deinde translata est in exempla ex C derivata. ita 34, 2 twnto sinuatis C recte, ' lieet verbis male divulsis (uentos inuatis) ima cum ^X, ubi uento iiivatis habent C^DQ, uentortmi pJe/nis P\ item 50, 29 asae C^ cum AF recte, corrupte ad se CWQ. D Cantabrigiensis bibliothecae publicae codex Dd. I. 17 scriptus c. a. 1400, ali- quando, ut infra videbimus, coenobii Glastoniensis , losselini autem aetate adservatus apud iuris peritum quendam Cantianum, inter opera argumenti historici complura, quae enumerat catalogus editus vol. 1 p. 1 5, Gildae libellum continet scriptum litteris parum distinctis (certe n et ti, c et t saepenumero discerni nequeunt) et compendiis ex parte minus solitis, quorum adnotavi haec: a' = autem it' et itm it' it'm = item qii = quando aln = aliquando phois = pharaonis .q. et qi = quasi dini = diuini phisei = pharisei qi = que dumo = dummodo pt = potest q' et qd' = quod .n. = enim qiio et quoino = quomodo fla = falsa qm = quoniam Passim codex emendatus est manu secunda, quam losselini esse adseverant periti Britanni (Haddan and Stubbs councils 1 p. 45). et descriptum eum esse et deinde emendatum ad codicem modo dictum Cottonianum verisimile est: certe ubicumque de Cottoniani libri lectione constat, Cantabrigiensis aut eum co consentit aut errat quique eum correxit, Cottonianam fere lectionem revocavit. itaque utemur lioc libro ad Cot- tonianum non emendandum, sed supplendum, caute tamen: nam scriptor quamquam a breviando abstinuit neque graviter Gildana interpolavit, locos sacrae scripturae aliquoties ad vulgatam emendavit, ut 75, 31 pro poa lavantium ibi est herha fullonum, 85, 9 funiculis pro criniculis. in universum quamquara Cottonianum librum editio Q accuratius reddit quam codex D, non desunt loci ubi contrarium evenit, ut 79, 34 exstantes im- munes servant CD, mutat in extante immuni Q. E Parisinus Lat. 6235 saec. XV, olim domini Burleigh, f. 7 habet 'excerpta ex Gilda' spectantia ad capita 3 — 12. subicitur; u^eliqua in historia Galfredi Monomotensis et 'aliorum satis apte inseruntur. videtur autem alicubi partibus studuisse, cum esset 'Albanus. ex eodem Gilda in liistoria de Sueyno et Knuctone, quam gratiam scripsit 'ad reginam Emmam'. excerpta, quae in apparatum rettuli, etsi propria uon liabent, proxime accedunt ad codicem nostrum D nonduni emendatum. A Abrincensis (Avranches) bibliothecae civicae n. 162 (antea notatus n. 154 et n. 2890), aliquando (teste Bethmanno, qui ipsum examinavit) monasterii proximi sancti Michaelis de pei-iculo maris. scriptus saec. XII exeunte, continet praeter Ciceronis de oratore conimentariorum fragmentum exiguum Victorem Vitensem et lordanis Getica et Guillelmi Apulensis gesta Roberti Wiscardi (ad quae eum adhibuit Bethmann MG. SS. 9, 239). quod Camdeno (v. Britannia cius ed. ISOG vol. 1 praef p. CXXXV) DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. I5 narravit Bariiiibas Hrissouius in some mss. in Frunr.e Gildain appclbii-i i|U(Miilum, fortasse ad iuino lilirum traliciuluin est. post Bctliinannuin in relationo dc itinere Gallico a. Ib3i)— 1^11 (Archiv S p. m. 384) ct Fclicem Ravaisson (rapporfs sur lcs hibliotlwques des dcp. de VOuest Parisiis 1841 p. 130) libcr dcscriptus cst in cata- logis bibliotliccarum Gallicarum publicarum editis a. 1872 vol. 4 p. 513 et a. 1889 vol. 10 p. 79, ubi crrore additur Arthuris de la Borderie cura Gildae libollum ad liunc codicem cdituin cssc: id cniin intra inceptum stctit. — (Jodex, quem nilhi contulit describendumve curavit optimus mei operis adiutor Paulus Fridericus Girard Parisinus, Gildana continct in trcs libros divisa. pracfationi (25, 1 in hae ejnstola ... 28, 5 donata esi) pracscribitur: incipit prefacio beati GiJde in librum de gestis Britonum; subscribitur: expUcit prologus. primo libro (p. 28, 6 Britannia .... p. 41, 1 servarunt) praescribitur : incipif liber (/aernU Gildc de miseriis et prevaricationihtis ct cxcidio (corr. ex excedio) Brifannic, subscribitur: expUcit Ubcr primus; sccundo (p. 41, l deccdentibus autcm .... 62, 2 conviciorum cautes) praescribitur: incipit secundus, in qtio reges sui temporis secularcs redarguit Gildas de suis male actibns, subscribitur ; expUcit Uhcr secundtis; tertio (61, 3 sacerdotcs .... 81, 22 facti estis) praescribitur : incipit fertius, sub- scribitur: expUcit Uher beati Gilde cle miseriis et prevaricationibtis ct excidio Britannie. rubricas in partc priore librarius passim in.seruit, primam ad c. 5: dc subiectione Britannic et imperio ct legibus llomanis, postremam ad c. 32 : item ajiostrofu ad Conoglasum rcgem., qui reUctu legitima coniugc eitis gcrmatmm deo sacratam in coniugem dtixif et ad c. 33: de Maglocoiic rege parricida ct ajiostuta. folio uno lacero facto pagina altera iinper- fecta, altera sublata c. 14—21 passim hiant. extrema libelli pars inde a p. 81, 22 deest non ipso codice lacero, sed archetypo. Ruyensis monachus is qui scripsit vitam Gildac supra p. 3 hiudatani sacc. ut videtur XI mihi non visam nisi in editionibus, affert locos duos ex Gildae epistula de miseriis ct jirnemricationihus et excidio Britunniue, scilicet p. 28, 13 his denis ... 28 20 fessis (cf. ad 28, 11) et p. 41, 13 enimuero ... 41, 27 despicicntes usus libro tali, qualis e8t Abrincensis. Textus codicis Abrincensis Gildanus non plane spernendus est; nam hic illic Cottonianum aut confirmat aut cmendat aut explct. duobus locis 34, 2. 50, 29 supra vidimus cum Cottoniani lcctionc priore nialc emendata a manu secunda convenire Abrincensem. idem contra Cottonianum sequendus fuit intcr aha in his. 59, 17 coraminabitur] A cuin vers. vtdg., cuncta minabitur DQ (deficiunt CP). 61, 31 ad mcnia ueritatis .4, aducrsitatis moenia BQ (dcficiunt GP). 62, 1 uolitcnt conuiciorumj A., ucl alitent conuiuiorum DQ (defieitmt CP). Item ex Abrincensi explevimus quae deficiunt in codice C indeque pendentibus libris haec: 46, 20 expetuntur non cuius libet relietae (uide adn.). 53, 5 altitudo populi terrae ct terra interfecta est. 59, 23 populis multis et civitas implota est. 79, 17 sicut ipse hortatur imitatores mei estote inquiens. Nam quamquam textui interpolato merito in talibus diffidimiis. hacc quae posui- mus exenipla suspicionem videntur effugcre. quam ob rcm ibi. ubi deficientc arche- typo C inde ducta exempla 7) ct PQ differunt, id sequcndum est quod consentit cum A., ut 68, 3 scripsimus non suffusi cum PQ, sed confusi cum DA. — At bona haec rara et exilia sordibus liliri Abrinccnsis ita obtcguntur. ut vix apparcant. in uni- versum cnim textus hic non solum multis locis mutilatus est, sed etiam totus inter- polatus. scilicet qui libellum reccnsuit iure offensus sermone auctoris obscuro et perplexo 16 GILUAE SAPIENTIS hoc egit, ut euin aliquatenus elucidaret verbis modo transpositis, modo mutatis. item quibusdam locis, paucis tamen textum auxit adhibita scriptura sacra, ut 73, 10 archetypi verbis intellecta difficilibus Oseae quae scquebantur substituit, denique in ipso mutili arche- typi fine 81, 22 Pauli verbis continuatis hiatum cclavit (cf. item 34, 7). ipse inter- polationis status cum demonstratione non egeat, hoc loco explanandum est, interpola- tiones codicis Cantabrigiensis X et editionis Polydorianae P quatenus cum Abrincensi libro conveniant vel nou conveniant. id ut intellegatur, subiecimus locos aliquot ad eam quaestionem pertinentes. 33, 14 ius. gens igitur Britonum Scottorum Pictorumque impetum non ferens X solus. 35, 23 perexigui] i), nec perexigui Q, nec pro exigui XP, non . . . per- exigui A. 36, 3 repellunt] ACDQ cim Bedu, repellunt nos PX. 36, 3 haec] CI)Q, haec oriuntur APX cnm Beda. 36, 19 uastitate] ACDPQ, uastatione Beda et inde o^nnor uastatio est {ortum ex uastatioe) X. 36, 22 intetyolant locum ex versione vidgata AX. 37. 22 ueterum] CD, ueterum inimicorum X, uetercs inimici (forma loci inutata) A, ueterum hostium PQ. 38, 12 tyranno] CDPQ, tyranno uortigerno A, tyranno gurthigerno britannorum duce X adhibito Beda: cum suo rege Vortigerno. 38, 20 omine] CDPQ, secundo omene X, .secundo ut oppinabantur omine A. 39, 21 ac si gelantibus] ac sigilantibus C, ac sigillantibus Dl^, ac semigelanti- bus A', ac simigelantibus A. 39.23 domorum ruinasj CDPQ, horribiles domorum ruinas ^X 40, 1 1 usque] CDPQ, usquequaque A ciim Beda, ita usquequaque X. 40, 12 qui solus forte Romanae gentis tantae tempestatis collisione (-ni P) occisis in eadem parontibus purpura nimirum indutis (indutus P) superfuerat] CDPQ, qui solus fuit comes fidelis fortis ueraxque forte Romanae gentis qui tantae . . . superfuerat X, qui solus fortis super- fuerat de Romana gentc occisis pareutibus purpura indutus in eadem collisione tantae tempestatis A. 40, 15 cessit] CDQ, ex uoto cessit APX. 40, 18 Badonici montis] ACDPQ, Badonici montis qui prope Sabrinum hostium habetur X. 12, 19 stupes] CDQ, siuc stupes ..-1, saeue stupes P. 45, 5 palata] CDQ, propalata AP. 46, 1 1 neumaque] C^, pneumaque DQ, neuque C^, neque A (forma loci mutata) P. 49, 5 compleuerat] compleuerit AP. 49, 8 ergo] rogo AP. 19, 1 1 itemquc] itaque AP. bl, 33 clamoris] cUingoris AP. 62, 1 1 vcrha saepius detrahentes et raro uera dicentes post decidentes ins. AP. 69, 13 domini misericordiam] dei (et domini add. A) nostri {mn. miseri- cordiam) AP. 79, 7 poenali] DQ, ferah AP. 80, 20 id] DQ, id quod positum est AP. 80, 21 super] Q, supra D, supra fundamentum AP. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 17 SimilikM' iii ininonbus iiec (aiiien riicile casiii tribuendis passini facit codex Abrincensis cum editione Polydoriana. ut u(l, 14 atiscifabo — 50, 15 (ilii nahaath — 57, I conucrlam — 57, 5 calciabnut — 00, 14 rcgibus — 68, 14 bcstiae — 68, 16 compleanfur — 71, 14 nouissimo cet. Haec qui expendit, intelleget tribus libris intcrpolatis subessc arclietypuni interpolatum et ipsum, scd modestc, doinde iu singulis interpolationem ex margino fortasse in textum latius se propagasse. scilicet Cantabrigieusis X qui non pervonit nisi ad p. 41, 14, in brevi hac operis parte non raro ad A prope accedit. ut qucrnlum. pro flebili libelhim uterque appellat et 40, 12 uterque ex forte adverbio fortum effecit; interpolatio autem ei libro propria quatenus prooesserit, et hic locus et 40, 18 determinatio montis Bado- nici aliaque comphira ostendunt. diversam viam ingressus Polydorus Cottonianum librum ducem sumens textum proposuit in universum sincerum: at ubi ab eo deflectit, ple- rumque ad Abrincensem tam prope accedit, ut cum duobus Ubris sc usum esse ipse scribat, alterum habuisse videatur hodie deperditum interpolatiouis eius, quam Abrin- censis subiit, prima rudimcnta habentem. uam gemello Abrincensis si usus esset, sine dubio graviora vitia inde traxisset. — Probabile est interpolatorem eum, ad quem redeunt insiticia tribus his libris communia, adhibuisse Bedam. historiam eius notam fuisse ei qui scripsit codiccin X inde intellegitur. quod eam expihivit in indice capitum texendo; sed cum capitum iuscriptiones hbri A totae differant, id ad interpolationem primariam non pervenit. at quos supra attulimus locos 36,3. 38, 12. 40, II magis crediderim interpolatos esse Bedae historia adhibita quam imperfecte traditos esse in recensione meliore. Cantabrigiensis bibliothecae publicae codex Ff. I 27 saec. XIII compactus estx moderante archiepiscopo Parker ex codicibus diversis, pars autem eius, qua continentur Gildas noster et historia Britauuiae sulj nomine Ncnnii, origine non Durhamcusis est, ut iudicat Stevenson (praef. ad Nennium p. XVI), sed inscripta libcr sanctc 3Iarie de Salleia venit (ut ex schedis Bradshawianis monuit Jenkinson) ex abbatia Sawley (prope Gisburne, Yorkshire) Cisterciensium condita a. 1 13S. codicem tempore Balii fuisse Cauta- brigiae ad S. Edmundum, nunc esse ibidem apud Benedictinos Galius (^691) testatur. continet Gildae libellum, ut supra dixi, uon integrum descriptum: prologus auctoris exhibetur breviatus et abest pars posterior inde a c. 27 tota utpote a rcrum gestarum memoria aliena. e contrario qui archetypum scripsit (nam ab huius ipsius codicis hln-aru) haec non videntur addita esse) Cormac quidam, ut supra p. 11 vidimus, et tituhmi operis subscriptionemque ita amplificavit, ut ibi rettuliraus, adiecta etiam de auctoris aetate scriptisque aliis fabulosa notitia, et inseruit post praefationem capitum indicem hunc : mCIPIVNT CAPITVLA LIBEI SEQVENTIS. Capitiduni I. Descriptio Britanniae insulae et quod iHa divina statera terrae totius ponderatrice sit librata, de eius situ, habitu et qualitate, de amoenitate et pulcn- tudine, de fertilitate et ubertate, de longitudine et latitudine, de civitatibus antiquis et fluminibus praecipuis, de rivis pernitidis et leni murmure serpentibus. de lucidis fontibus ct congruis animalium pastibus, de frigidis lacubus et torrcntibus exundautibus. II. De nimia tyrannide indigenarum et crudelitate saevissima ydolatrarum. III. Quam dolosc Romani Britones sibi subegerint et quam bellicose ipsis diutius reluctaverint. IIII. Quomodo Romani postremo Britonibus praepositos vectigales praefecerint, ita ut non Britannia, scd Romania iusula censeretur, et quicquid habere potuisset aens et argenti vol auri, imagine Caesaris notaretur. V. Quo temporc Christus in mundum venerit et quanta persecutio tempore Diocliciani emerseiit. 3 CHRONICA III. 18 GILDAE SAPIENTIS VI. Quanta martyrum gloria tam in Britannia quam in universa tuuc eftloruerit ecclesia. VII. Quomodo ccclesia redivivo tiore respiraverit, sed tamen Arriani contagio infecta defecerit. VIII. Qualiter gens Britonura imperatores Romanos attriverit. IX. Qualiter Britones arctati a Scottis et Pictis pro Romano miserint auxilio et obtinuerint ; et quale consilium Romani eis dederint, videlicet ut inter duo maria murum per milia passuum plurima trans insulam instruerent (-rint X) a mari Scotiac usque ad mare Hiberniae, id est a Kair Eden civitas antiquissima, duoruni ferme milium spatio a monasterio Abercurnig, quod nunc vocatur Abercorn, ad occidentem tendens, contra occidentem iuxta urbem Alcluth. at insulani murum non tam lapidibus quam cespitibus construentes ad nihihim utilem statuunt , quia statim Romanis repatriantibus iterum ab ipsis impugnati suut (Beda h. eccl. 1, 12). X. Quam misere legati Britonum Romam iterum mittuntur, scissis vestibus, nudis pedibus, opertis sablone capitibus, hibricis gressibus, lacrimosis postulationibus, querulis vocibus, cunctis membris contrementibus , a Romanis auxiha petentes et impetrantes. XI. Quoraodo Britones rursum Romanura solatiura repetierunt, et qualiter Roraani sese excusaverunt, sed tamcn laudare et monerc coepcrunt, ut murum a mari ad mare facerent, quod et fecerunt a mari Norwagiae usque ad mare Galwadiae per octo pedes latum et duodecim altum et turres per intervalla construxerunt, eo in loco ubi Sevcrus imperator maximam fossam firmissimumquc vallum, crebris insuper turribus communitum, per CXXXII milia passuum longe ante fecerat, id est a villa, quae Anglice Wallesende dicitur, Latine vero Caput Muri interpretatur , quae est iuxta Tinemuthe ; qui murus multum distat a praefato vallo apud meridiem, quem antea apud Kair Eden supra mare Scotiae constituerunt. XII. Qualiter gens scabra Scottorum comperta excusatione Romanorum in Bri- tones insurrexerint et eos persequendo lacesserint. XIII. Quod Britones adhuc more solito ad Romanos mittentes nichil profecerint, sed rursum suis viribus innitentes Pictos propulerint. XIIII Quoraodo oranis iustitia a Britonibus perierit et omnis nequitia pro veri- tate, etiara inter religiosos, succreverit (-uent X). XV. Quod Britones pro Saxonibus miseruut et eos deo iudicante pro peccati iiagello susceperunt. XVI. Qualiter gens Saxonica cum tribus kyulis (superscr. .i. longis navibus) Bri- tanniam appulerit et postea Britones impugnaverit. XVII. Quoraodo Saxones suratus raaiores solito cxpetunt ct hoc gcnere im- pugnandi niatcrias quacsierunt et sancta dei diripuerunt. XVIII. Qualiter Ambrosius Aurelianus solus eis restiterit et quis Gildae Sapientis nativitatis annus sit. XIX. Quomodo gens Britannica postea tota ydolatriae erroribus sit subdita. XX. Recapitulatio singulorum, quae superius descripta sunt, epigramatura, in qua recapitulatione auctor operis promittit sc maiorem librum dc regibus Britonum et de proeliis eorum describendum, quem et postea facit (cf. qtiae supra p. 11 cx eodem codice attulimus). Expliciunt capita. Glossae quoque passim in codice reperiuntur supra versum adscriptae, ut sunt p. 28, 13 meliorata\ ornata — 28, 19 eisdcm] montihus — imprimehant] ostendehant — 28, 20 lucidis] sifinahant — 28, 21 accuhnntihus] occupantihus — 20, I piijnus] piscis et sic deinccps; pau- cas alias rettuli in apparatum. dcuique in margiue libri adsunt adnotationes hac scriptae manu antiqua: DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 19 p. 29, 16 Porpliyrius] Porpliirius isto quidam heroticus iuit ideoque noniinat eum canom, quiii dixit, quod j^roplietia Danielis nou fuit prophetia, sod historia. adversus istum ler. exposuit Daniolom. p. 32, 21 Arriana] Agricohx quidam honio diseipulus Arriani qui perturbavit fidem Brittonum. p. 33, 9 capita] Occidit namque G[ra]tianum, Valentin[ia|nuin vero cum m[atre] Iloma expulit. p. 33, 12 gentibus] Quia Scotti tu[ne] temporis in Hybern[ia] habitabant et Pic[ti| in Scotia, id est ab aqu|ilo]no. p. 34, 9 eursus] [ad si]railitudiuem [sun]t haec onmia. p. 34, 25 peltis ensibus] peltis scilicet scutis, ensibus gladiis. p. 30, 17 in extrema parte] [u|bi Picti habitabant [ant]iquitus. De interpolationibus tam huic libro cum aliis comniunibus quam propriis supra fp. Hi) diximus. Polydorus A^ergilius Urbinas qui primus Gildae librum edidit (iuscriptum est indici: P 'opus novum. Gildas Britannus monachus, cui Sapientis cognomentum est inditum, de 'calamitate excidio et conquestu Britanniae, quani Angliam nunc vocant, author vetustus 'a multis diu desyderatus et nuper in gratiam d. Cutheberti Tonstalli Londinofi epi- 'scopi formulis excusus') in praefatione ad Cuthebertum eum data a. d. VIII id. April. 1525 Londini postquam narravit Gildae nomen reperisse se apud Bedam et Gulielmum Neuburgum, ita pergit: 'longo post tempore tandem mihi quaerenti in manus incidit . . . 'at tu, optimc episcope, . . haud multo post alterum codicem omnibus vestigiis indagatum 'reperisti. ita fama veteris autoris inventi brevi ad omnium bonarum artium studiosissi- 'morum aures tacile pervenit tantumque eius desyderium fecit, ut placuerit tandem 'aliquando vulgari vel ea de causa, ut diluceret fraus nebulonis pessimi, qui paucis ante 'annis ex cuiusdam Gaufredi scriptis breviarium composuerat illudque Gildae Sapientis 'falso compendiuni inscripserat. quare tu non modo codicem, sed etiam laboris socium 'dedisti familiarem tuum Robertum Ridleium sacerdotem cum honestuni tum in theo- 'logia probatum. nobis igitur ad rem aggressis codices simul conferentibus ac errata 'tollere conantibus ecce subito longe gravissimus obrepsit labor: deprehendimus enim 'bonam partem sacrorum testimoniorum, quibus auctor ita utitur, ut scribendo saepe 'desinat esse suus, non consentire cum suis autoribus .... legem iam pridem librorum 'veterum castigatoribus datam secuti nonnuUa resecuimus, addidimus autem nihil. ipse 'vero postea, ut oratio per liyperbaton passim obscurata planior fieret, uno vel altero 'loco verbum longius positum magis pcr apposite (sic) locandum curavi'. duorum co- dicum, quos habuisse se ait Polydorus, alterum fuisse Cottonianum eumque praecipue ab editore expressum esse et ob alias causas probabile est et testatum a Galio ') ; certe ubicumque ab eo editio recedit, discedit in peius. alterum quem adhibuit librum supra ostendimus prope accessisse ad Abrincensem, sed longe afuisse ab interpolationis statu eo, quem hic prae se fert. contra Cottonianum pauca commuuia habet Poly- dorus cum libro D casu fere ettecta, ut sunt haec: 4S, 23 molimen] CQ, ttolumcn DP (deficit ^) — 49, 12 adncctentem] ACD^^Q, adnectantem D^P — 85,9 crinicidis] CQ, funicidis DP (cum vulgata; deficit A). qualisqualis fuit codex alter Polydorianus hodic deperditus, boni nihil suppeditavit, neque propter eum editio princeps adhibenda est, sed ea carere non possumus ad lectiones codicis Cottoniani ubi iam ipse deficit deter- 1) Reprehendens in praefatiouo oo8 qui Nenniana qiiae diountur Gilclae adiudicavissent ita ait: 'intcr 'quos Polydorus enndcni erroreni erravit, ut patct inspicienti annotatinnculani , quara propria raanu suo ms. 'Gildae praefi.\it: liabetur illo codcx in liibliotheca Cottouiana'. Galius scilicct codicem usiu-pavit uondum igue iuiraiuutuni. 3* 20 GILDAE SAPIENTIS minandas. ceterum quod ait Polydorus resecuisse se quaedam (quae nostrae editionis margo indicat), transposuisse pnuoa, ut sermo olniior evaderet, praeterea tradita repeti- visse, nisi nimium premas (nam nou solum in minoril)Us passini a traditis recessit, sed etiam vituperia iu sacerdotes collata (c. 66) mitigavit interpolaudo) vera esse invenies. — Ex editione principe descriptus est codex Parisinus Lat. 15174, antea S. Victoris 686, saec. XVI omissa praefatione et parte extrema (finit p. 61, 31 in dipeis) ; absunt ab eo libro omnia a Polydoro praetermissa. Q lohannes losselinus deuuo sub indice lioc: 'Gildae, cui cognomentiim est Sapientis, 'de excidio et conquestu Uritanniae ac flebili castigatione in reges, principes et sacer- 'dotes epistola vetustissimorum exemplariorum auxilio nou solum a mendis plurimis 'vindicata, sed etiam accessione eorum, quae in prima editione a Polydoro Vergilio 'resecta erant multipliciter aucta' a. 1568 (Londini excudebat lohannes Deius, foll. 99), Gildae libellum edidit iussu Matthaei Parker archiepiscopi Cautuariensis veteris historiae Britaunicae sospitatoris egregii , quem in praefatione adloqueus ita de libris a se ad- liibitis exponit: 'incidi nuper, humanissime domine, tua quidem auctoritate usus, in 'duos veteres codices Gildae Britonis, quorum alter literarum notis valde peregrinis et 'ab usu nostro iamdiu alienis (quippe amplius sexcentis hinc annis scriptus) ad biblio- 'thecam Augustinensem Cantuariae olim pertinuit, alter quidem niulto recentior et 'scriptura non aeque diligenti (qui tamen minimum ab illo altero discrepat) fuit olim 'Glastoniensis coenobii, at iam est cuiusdam generosi iurisperiti Cautiani solus et proprius'. reprehendit deinde Polydorum quod non solum multa omiserit, sed etiam tradita passim mutarit et alia et sacra scripturarum testimonia : 'scripturarum (lectionem), quam vulgo, 'sed falso veterem dicimus, temporibus Gildae in ecclesia nou extitisse publico usu 'receptam per omnes scripturarum libros, certum erit lectori quingentis locis in hoc 'tam exiguo libello in medium prolatis, quae paucis quidem verbis cum vulgata lectione 'conveniunt'. codicum illorum duorum autiquiorem supra (p. 1 3) dixi videri esse eum, qui postea factus est Cottoniauus; certe recensio losseliniana ad eum librum ita sese applicat, ut nuUo loco eum superet propriis et bonis lectionibus plane destituta. alterum librum esse adservatum hodie Cantabrigiae nostrum I) extra dubium est; nam in margine libri scripti a typotheta editionis paginae adnotatae sunt et adscriptae item adnotationes quaedam losselinianae, ut ad p. 48, 16 hactemis aucfor . . . plene citat (quam ex Polydoro repetiit) et ad p. 48, 20: verha hic inchisa pracfermissa sunt a Folydoro. deni- que quamquam raro, ut ipsc in praefatione significat, alicubi tamen losselinus lectionem codicis deterioris praetulit: 44, 28 uite] CP, uita D^^, om. DK 78, 19 deum adhaeretis] C, deo adhaeretis P, deum creditis J), deo creditis C^. In universum ea fide eaque industria losselinus propositum perfecit, ut codicem pri- marium longe accuratius repraesentarit quam aut librarius codicis D aut editio P et vel talia, ut 46, 11 fucifcrornm pro furcifcrorum, ex codice adsumpserit. ut iutellegatur quid ex Polydorianis retinuerit, principis editionis variam lectionem adiecimus, acciditque aliquando, ut aut errorem Polydori non plene emendarit (ut 35, 23 nec pro exigui est in /•', perexigni recte in D, nec pcrexiyui in Q) aut errorom in textuni intulerit (ut 78, 1 7 ncstimentis CDP, nestitu Q); sed ubicumque deficit (/, primariuni locum in co supplendo tenet Q. H Ileidelbergensis bibliothecae publicae exemplari cditionis losselinianae quas manus aequalis adscripsit, maxime in parte priore nec multis locis, varias lectiones, earum partem certe proficisci ex libro scripto dubitari non potest; adsunt orthographica, ut 26, 10 illucescente] inluccessenfe — 52, 15 cithara] cyfhara — 66, 7 simnlacrorum] simu- lachrorum et aperte corrupta, ut 51, 27 ab omni nationc] aliliominafioni. ipse codex is, quem adnotator adhibuit, videtur periisse; scd adnotata tam propc acceduut ad DE EXCIDin ET CONQVESTV BRITANNIAE. 21 codicem 7), ut conicere possis eum uoii ipsum descriptum osse ex Cottoniano, sed archetypum eius et ex eo arclietypo pendcre adnotatorem ireidclbergenseni. supplent ita aii(iuat(Muis uotae hac (juod in codice 1) deficit principium et aliquoties co prae- stant. subieci unde id cognoscitur locos potiores: 30, 17 seruitutis] ADWQX, uirtutis 2)', alii virtutis II. 32, y discerptionej AB^^FQ, decerptione X, distencione J)\ alii distentione //. 32, Ifj nece suorum] AD (text.) Q, nece sui HX, al sni D (murg.), necis P. 32, 27 romanum] CT) (maiy.J PQ, romanorum 7) (tcxt.), al. romanorum 11. 34, 7 opprobrio obrosum] CPQ, opprobriosum D'^, alii opprobriosum //, op- probria X, opprobrio ..» />', improbitate obrutum Beda. 36, IG hyberni] CPQ cuni Beda, hyberni .. I), yberniis H, ad hibernas X. 37, 10 ueterno] CDH, ueteri PCt>, ueterano X. Editiones praeter duas antiquissimas, quarum modo memininus, et meras repe- titiones priorum, ut quae habentur inter collectiones patrum Latinorum, prodierunt hae : Thomao Gale (liistoriae Britannicae Saxonicae Anglo - Danicae scriptores XV vol. 1 Oxoniae a. 1691 p. 1 — 39), qui in parte priore expressit fere codicem X adiccta varia lectione editionis losselinianae, in parte posteriore hanc repetivit codice Cottoniano, ad queni ait hanc se exegisse, vix adhibito; losephi Stevenson (^Londini 1S3S. 8.), quae repetita ex parte a Sanmartio et extra Britanniam potissimum adhibita ipsa pessima est; Henrici Petrie inserta monumentis historiae Britannicae vol. 1 (1848) p. 1 — 46. denique in sylloge ecclesiasticorum documentorum edita ab Arth. Haddan et Guil. Stubbs vol. 1 (Oxlbrd 1869) p. 44 seq. omissa parte historica quae exhibentur Gildana dili- gentissime tractavit optimiis quondam amicus et huius operis fautor insignis Henricus Bradshaw bibliothecae Cantabrigiensis praefectus. Laudant Gildam scriptores hi. Columba abbas ad papam Gregorium c. a. 600 (MG. epp. III p. 156 seq.): 'Ceterum 'de episcopis ilhs quid iudicas interrogo, qui contra canones ordinantm', id est quaestu? 'Simoniacos et Gildas (v. l. giltas) auctor pestes scripsit {v. l. scripsistis) ; numquid 'cum ilhs communicandum est '.' ... tertio interrogationis loco responde adhuc quaeso, 'si non molestum est: quid faciendum est de monachis ilhs, qui pro dei intuitu et 'vitae perfectioris desiderio accensi contra vota venientes primae conversiouis loca 'relinquunt et invitis abbatibus fervore monachorum cogente aut laxantur aut ad deserta 'fugiunt ? Vennianus ^) auctor Gildam (y. l. giltam) de his interrogavit et elegantissime 'ille rescripsit: sed tamen discendi studio semper maior metus adcrescit'. — Prior locus fortasse respicit ad epistulae quam habemus c. 65. 66; posteriorem supra p. 12 diximus spectare ad epistulas de iure canonico deperditas. Historiae Brittonum auctor, qui Gildani non citavit, sed compilavit, quid inde sumpserit, ad eam aduotabitur. Bedae de eo testimonium supra p. 1 1 adlatum est. quae ex eo excerpsit in- venientur in apparatum relata. Alcuinus in epistula n. 28 (p. 206 Jaffe) ad Aethelhardum archiepiscopum Cantuari- ensem data a. 793: 'Legitur m hbro Gildi Brettonum sapientissimi , quod idem ipsi 'Brettones propter rapinas et avaritiam principum, propter iniquitatem et iuiustitiam 'iudicum, propter desidiam et pigritiam praedicationis episcoporum, propter luxuriam, 'et malos mores populi patriam perdiderunt', item in altera n. 86 (p. 37 1 Jaffe) data ad Cantuarienses: 'Discite Gyldum Brittonem sapientissimum et vidcte, ex quibus causis 'parentes Brittonum perdideruut regnum et patriam, et considerate vosmet ipsos et iu 'vobis paene simiHa invenietia'. 1) Vide supra p. 12. paeiiiteutiale eius a Columbano passini adhibitum edidit Wasserschleben Buss- ordnurujen dcr abendlandischen Kirche p. 168 seq. 22 GILDAE SAPIENTIS "Wurdistenus abbas monasterii Landenevec ante a. 884 vitam scripsit fundatoris oius sancti Winwaloei , cuius Usserius (Britann. eccl. antiquitates od. 1687 p. 225) ad- liihuit codicem bibliothccao Oottonianae, integram cdidit ad libros scriptos duos, chartu- larium scilicet quod dicunt Landevenecense saec. XI (A) et Parisinum n. 5010« saec. XII (B) A. de la Borderie (cartulaire de Vdbhaye cle Landevenec Rennes 1888). eius vitae principium cum excerptum sit ex Gildanis pendeatque auctor omnino a libro Gildae recensionis Gallicae nostris longe antiquiore, eum locum Zimmero commendante hic repetivimus. 'Britannia insula, de qua stirpis nostrae origo olim, ut vulgo refertur, 'processit, locorum amoenitate inclita, inuris, turribus niagnisque quondam aedificiis 'decorata, haec magnam iiabuisse reruni copiam narratur, exuberasse pre cunctis quae 'huic adiacent terris, frumenti, mellis, lactisque simul fertilissiraa, sed non omnino vini 'ferax (Bacclius enim non amat frigus), quia vi aquilonis nimia constringitur. haec 'igitur, tantis enutrita bonis, ut herba tempore florum pi-inio crevit: sed mox, ut seges 'quae nunquam gelu premitur (cito enim caumate exorto omnia nociva quae fruges 'ruminent, emittit) zesaniam semenque tyrannorum genuit pestiferum. cui soli fecun- 'ditas suberat, et Sabrina et Tamen (tamenta A) fiuvii per plana diffusi ac per oppor- 'tuna divisi, augmentis (augmen B) ubertatis impendebantur. Imic universae regioni, 'bonis male utenti, abundantia rerum causa fuit malorum. ex abundantia enim luxuria, 'foedae libidines, idolatria, sacrilegia, furta, adulteria, periuria, homicidia et ceterae 'vitiorum soboles, quibus omne humanum genus obligari solet, adolevere. et ne eius 'antiqua profundius repetam facinora, qui haec plenius scire voluerit legat sanctum 'Gyldani, qui de eius situ et habitatione scribens, et eius mira in Christo conversione 'statimque ritu paene paganico apostatione et divina lugubriter insecuta ultione et eius 'iterum, ne penitus in favillam et cineres redigeretur, miseratione, multa eius actibus 'congrua bene et irreprehensibiliter disputat. haec autem quondam (om. A) patria 'Cyclopum, nunc vero nutrix, ut fertur, tyrannorum [de Sicilia hacc Isidoriis 14, G, 33] 'divinis non inulta raro diu quievit, propter sua peccata, flagellis : aut enini crebris 'hostium irruptionibus aut civium inter se invicem concussionibus aut fame peste gladio 'morbisque insectata acerrimis. sed longe ab huius quoque moribus parvam distasse 'sobolem suam non opinor, quae quondam ratibus ad istam devecta est, citra mare Bri- 'tannicum, terram, temporc non alio quo gens barbara dudum, aspera iam (in Uslier) 'armis, moribus indiscreta Saxouum maternam (maternum Ti ct Usher) possedit cespitem. 'hinc (tunc Usher) se cara soboles in istum conclusit sinum quo se tuta (se t. om. Usher) 'loco, magnis laboribus fessa, ad oram concessit (consedit Usher) sine bello quieta. 'interea miserorum, qui materna (paterna Ushcr) incolebant rura, peste foeda repente 'exorta, catervatim et absque numero et absque sepultura miseranda sternuntur corpora. 'et (ex Usher) hac lue magna ex parte antiqua desolatur patria. tandemque pauci et 'multo pauci, qui vix ancipitem effugissent gladium, aut Scoticam quamvis inimicam, 'aut Belgicam (bellicam A), natalem autem propriam linquentes, coacti acriter alienam 'petivere terram.' Wermonocus Landevenecensis discipulus abbatis Wurdisteni in vita sancti Pauli Leonensis scripta a. 884 (analecta BoIIandiana vol. l a. 1SS2 p. 20S seq.: Rccne celticpic vol. 5 a. 1881/3 p. 413 seq.) an. p. 215, A'. cclt. p. 421 enumerat discipulos qiuxttuor pro- fectos ex schola sancti Iltuti (vide supra p. 5), scilicet praeter Paulum Devium sive Davidcm et Samsonem 'nec non et sanctum Gyldam, cuius sagacitate(m) ingenii in- 'dustria(m)que legendi atque in sacris canonum libris peritia(m) liber ille artificiosa 'compositus instructione quem Ormestam ^) Britanniae vocant, declarat, in quo de ipsius 1) Vocabulutn significationis nondum exploratae de Oiosio iias.sim usuipatni' tam in codicibus histo- i-iaruni oius, in liis Ambros. D 23 sup. scrijjto c. a. 700. (luam ubi eommeraoratur (Moerner Orosius p. 178 seq.). II. (iaidoz reoua coUique I. c. p. derivat id a vocabulo Celtieo yormes (= oppressio). DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 23 'insulac sitii atqiic iniscriis scribens iilurima cius nren.4, i.eosiem statu prospero viventes egregios luxcrat, ut diceret: 'candidiores Nazaraei eius 'nive, rubicundiores ebore antiquo, sapphiro pulchriores'. ista ego et multa alia veluti speculum quoddam vitae nostrae in scripturis veteribus intuens convertebar etiam ad novas et ibi legebam clarius, quae mihi forsitan antea obscura fuerant, cessaute umbra Matth.ii,24. ac veritate firmius inlucescente. legebam, inquam, dominum dixisse; 'non veni nisi lo .vaith. s, 12. 'ad oves perditas domus Israel'. et e contrario : 'filii autem regni huius eicientur in ^^Jf;/''// 'tenebras exteriores, ibi erit fletus et stridor dentium'. etiterum: 'non est bonum tollere .tfa«A.23,M. 'panem filiorum et mittere canibus'. itemque: 'vae vobis, scribae et Pharisaei hypo- Matth. 8, 11. 'critae'. audicbam : 'multi ab orieute et occidente venient et recumbent cum Abraham, ■^^'^"•''■^■^^ 'Isaac et lacob in regno caelorum'; et e diverso: 'et tunc dicam eis: discedite a me, is Luc. 23, 29. operarii iniquitatis'. legebam : 'beatae steriles et ubera quae non lactaverunt': et e '^'"'/^;^' contrario : 'quae paratae erant, intraverunt cuni eo ad nuptias, postea venerunt et 'reliquae virgines dicentes: domine, domine, aperi nobis; quibus responsum fuerat: non ifarc. i«, j6. 'novi vos\ audiebam sane : 'qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit, qui autem """•^■'J' j.5'non crediderit, condemnabitur'. legebam apostoli voce oleastri ramum bonae olivae 20 insertum fuisse, sed a societate radicis pinguedinis eiusdem, si non timuisset, sed alta uom. s, 6. saperet, excidendum. sciebam misericordiam domini, sed et iudicium timebam; lauda- bam gratiam, sed redditionem unicuique secundum opera suaverebar; oves unius ovilis dissimiles cernens merito beatissimum dicebam Petrum ob Christi integram confessionem, at ludam infelicissimum propter cupiditatis amorem, Stephanum gloriosum ob martyrii s-i «poc. 2, «. palmam , sed Nicolaum miserum propter immundae haereseos uotam. legebam certe: "''■ ^i^s. 'erant illis omnia communia': sed et quod dictum est: 'quare convenit vobis temptare 'spiritum dei?' videbam e regione, quantum securitatis hominibus nostri temporis, ac si non esset quod timeretur, increverat. haec igitur et multo plura, quae brevitatis causa omittenda decrevimus, cum qualicumque cordis compimctione attonita mente 30 ^«if'-'.! =saepius volvens, si, inquam, peculiari ex omnibus nationibus populo, semini regali '■'•l- gentiqae sanctae, ad quam dixerat: 'primogenitus meus Israel', eiusque sacerdotibus, prophetis, regibus, per tot saecula apostolo ministro membrisque illius primitivae ecclesiae dominus non pepercit, cum a recto tramite deviarint, quid tali huius atramento A{ffJPQ 1 post uiduaiii ins. olim iuclitam et A pop. aiit. A 2 obscuratLim] o. quoque A 3 spleiidor A sion] uero 6. A 4 intolerabiliter .... 7 pulchriores] iiitollerabiliter crescebat ad cumulum doloris dum uideret quosdam suorum periro qui in statu prospero uixeraut egregie ut de liis diceret candidiores . . . pulcriores huius modi simili modo licet abiecto crescit ad cumiilum doloris qui cum uideam meam gentem perire dupplici contritioue A 6 eosdem] eodem II candiores Q 1 ista ego] i. enim P, hec A 8 speculum quoddam] in quodam speculo A 9 cl. leg. A ant. fors. A 10 ueritate] claritate ^-1' firmius] clarius A 11/12 in tenebras] foras et poneiitur in t. A 12 ibi] illic .1 toUere] sumere A 13 i^ost canibus ins. ad manducaiidum A itemque] item P 14 audiebamque A 15 isaac] et isaac AP et tunc] tunc A post eis ins. quia non noui uos .-1 discedite] EP, discite AQ 16 beatae .... 19 audiebam om. A 19 poat saluus erit ins. sed et quod sequitur A autem] uero A 20 legebam] audiebam A 21 fuisse ins. A eiusdem ping. rad. A sed] AQ, et P 22 exc.] esse exc. A 22/23 post laudabam ins. in omni homine dei A 23 sed . . . uerebar] sed eius retributouem [sic] secundum uniuscuiusque opus uerebar A 24 dic. beat. A confessionem] dilectionem A 25 propter cup. am.] fuisse ob studium auaritie A 26 palraam] p. extitisse A sed] sed et A imm. haer. (haeresios Q) notam] n. inm. her. fuisse A 26 certe ... 28 spiritura (sauctum ins. HP) dei om. A 29 iiicreuerit A multo plura] multa alia A 30 omitti AH 31 sepo reuoluens A semini] et s. .-1 33 propbetis regibus] ac pr. regibus quoque A apostolo miu.] apostoloque atque min. A membrisque] Q, membris etiara AP illius] eius illius P 34 deuiareut A tali huius atram.] atram. huius gentis et A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 27 aetatis facturus est'.' tui praeter illa nefanda immaniaque peccata, quae communiter cum omnibus mundi sceleratis agit, accedit ctiam illud veluti ingenitum quid et indelebile insipieutiae pondus et levitatis ineluctabilo. quid? mihimet aio tibine, miser, veluti conspicuo ac summo doctori talis cura committitur, ut obstes ictibus tam violenti tor- 6 rentis, et contra hunc inolitorum scelerum funem per tot annorum spatia interrupte latequc protractum serves depositum tibi creditum et taceas? alioquin hoc est dixisse ^r™. 5, 20. pedi: speculare et manui: fare. habet Britannia rectores, habct speculatores. quid tu nugando mutire disponis? habet, inquam, habet, si non ultra, non citra numerum. sed quia inclinati tanto pondere sunt pressi, idcirco spatium respirandi non habent. prae- 10 occupabant igitur se mutuo talibus obiectionibus vel multo his mordacioribus, veluti condebitores sensus mei. hi non parvo , ut dixi, tenipore, cum legerim 'tempus esse ''"'"''""' 'loquendi et tacendi', et in quadam ac si angusta timoris pnrticu luctabantur. obtinuit vicitque tandem aliquando creditor, si non es, inquiens, talis audaciae, ut iuter veri- dicas rationalis secundae a nuntiis derivationis creaturas non pertimescas hbertatis 15 aureae decenti nota inm-i, affectum saltem intellegibilis asinae eatenus elinguis non awi. 22. refugito spiritu dei afflatae, nolentis se vehiculum fore tiarati magi devoturi populum dei, quae in angusto maceriae vinearum resolutum eius attrivit pedem, ob id licet verbera hostiliter senserit, cuique angelum caelestem ensem vacuum vagina habentem atque contrarium, quem ille cruda stoliditate caecatus non viderat, digito quodammodo, 20 quamquam iugrato ac furibundo, ot innoxia eius latera contra ius fasque caedenti de- monstravit. in zelo igitur domus domini sacrae legis seu cogitatuum rationibus vel fratrum religiosis precibus coactus nunc persolvo debitum multo tempore antea exactum, vile quidem, sed fidele, ut puto , et amicale quibusque egregiis Christi tironibus , grave vero et importabile apostatis insipientibus. quorum priores, ni fallor, cum lacrimis 25 forte, quae ex dei caritate profluunt, alii enim atque cum tristitia, sed quae de in- dignatione et pusillanimitate deprehensae conscientiae extorquetur, illud excipient. Sed ante promissum deo volente pauca de situ, de contumacia, de subiectione, 2 de rebellione, iteni de subiectione ac diro famulatu, de religione, de persecutione , de A(H)PQX (rerlit 21 inde ab iu zelo; locus 27 sed ante . . . 28,5 curabo et hic adest et repetitur, ubi liber Jinit post c. 26, quae repetita notantur [X].) 1 immaniaque peccata] criminavl 2 agit] perpetrat J accidit.-lP^ iudelebile] ineuitabile .1 3 pond. ins. et leu. .1 ineluctaliile om. A 3,4 quid mihimet aio tibine miser {sic P, aione miser tibi Q, aio tibine H) comraittitur] quid uero dicam de nie ipso qui ceteros redarguo me autem ipsum corrigere nou sufficio tibi me raiser talis cura comraittitur uelnti couspicuo ac summo doctori A 4 obstes] obsistas ,1 5 et contra bunc (bos Ef) inolitorum (sic H, inolidorum PQ) scel. funem] uel disrumpas fuues inolitorura scelerum A iuterrupte] indirupte // 6 lateque] iuscideque .1, om. H pertractura A serues d. t. cr. et taceas] an seruas taceiis d. t. cr. A, seruans (rel. delelis) H hoc est dLxisse] est hoc tibi ac si dicatur A 7 et manui (manu Q)'] uel m. A fare] H, fatere APQ 7,8 habet . . . disponis] quid tu n. m. disponis habet b. sine te rectores hab. sp. .1 8 9 sed quia . . . pressi] sed quia pressius [sic] iuclinati tanto pondere sunt A 9/12 praeoccupabant (praeoccubabant Q) .... tacendi] cum igitur legerera esse terapus tacendi et terapus loquendi preoccupabant rae talibus obiectionibus veluti condebitores sensus mei non paruo ut dixi tempore A 12 et om. P angusta] in a. A 13 aliquando om. A talis] tante A inter .... 14 creaturas om. P 14 ratio- nalis . . . pertiraescas] ratiouabiles creaturas secunde diriuationis a nunciis pertimescas A 1.5 aure A 15/16 aftectura .... afflatae] saltim nou refugito hactenus elinguis affectum intelligibilis asine spiritu dei afflate A nou refugito ante iutell. P 16 deuoturi] deuutafuri A 17 eius resol. A licet ob id A 18 cuique] illa ei .1 18 19 eusem . . . contrariura] euagiiiatum contra cura tenentem gladium A 19 uidebat A 20 quamquam] quamuis A eius om. A caedenti] c. redarguendo .1 21 ig. in zelo A et sacr. A seu cog. rat. om. A 22 fratrum] fratrumque A coactus] conatus Q ant. temp. A 23 quidem] JP(3, q. stilo X amicale] .4^A', amicum P egregiis om. ,4 24 et importabile om. A 25 forte'quae] q. f. A kar. dei A enim atque] HX, enim P, uero A, om. Q 26 iliud excipient ante 25 alii A 27 sed ante promissum] igitur X pauca] p. quidem .1 situ] PQ[X], situ britanniae AX 28 de reb.] et reb. A de subiectione de reb. item de (de secuuda pro item de X) subiectione] APQX, om. [AT] duro [X] de persec.J atque persec. et A 4* 28 GILDAE SAPIENTIS sanctis martyribus, de diversis haeresibus, de tyrannis, do duabus gentibus vastatricibus, de defensione itemque vastatione, de secunda ultione tertiaque vastatione, de fame, de epistolis ad Agitium, de victoria, de sceleribus, de nuntiatis subito hostibus, de famosa peste, de consilio, de saeviore multo priniis hoste, de urbium subversione, de reliquis, de postrema patriae victoria, quae temporibus nostris dei nutu donata est, dicere conamur. 5 3 Brittannia insula in extremo ferme orbis limite circium occidentemque versus [De situ.j diYijia^ ut dicitur, statera terrae totius ponderatrice Hbrata ab Africo bnriah propensius tensa axi'), octingentorum in longo niilium, ducentorum in lato spatium, exceptis di- versorum prolixioribus promontoriorum tractibus, quae arcuatis oceani sinibus ambiuntur, tenens, cuius diffusiore et, ut ita dicam, intransmeabih undique circulo absque meri- 10 dianae freto plagae, quo ad Galham Belgicara navigatur, vallata duorum ostiis nobi- hum fluminum Tamesis ac Sabrinae veluti brachiis, per quae eidem ohm transmarinae deliciae ratibus veliebantur, aliorumque minorum meliorata, bis denis bisque quaternis civitatibus ac nonnulhs castehis , murorum turrium serratarum portarum domorum, quarum cuhnina minaci proceritate porrecta in edito forti compage pangebantur, 15 molitionibus non improbabiliter instructis decorata: campis late pansis collibusque amoeno situ locatis, praepollenti culturae aptis, montibus alternandis animahum pastibus maxime convenientibus , quorum diversorum colorum flores humanis gressibus pulsati non indecentem ceu picturam eisdem imprimebant, electa veluti sponsa monilibus di- versis ornata, fontibus hicidis crebris undis niveas veluti glareas pehentibus perniti- 20 disque rivis leni murmure serpentibus ipsorumque in ripis accubantibus suavis soporis AE (6 — 14 britannia est octingentorum . . . latum exceptis . . . tenens intransmeabili .... iuuehuntur bisque quateruis ciuitatibus quibusdmn omissis) (UJPQB {incipit 13 bis denis) X (item [X] ad 5 conamur). — c. 3 adhibuit Galfredus 1, 2. 1 de tyr.] et de t. A uastatricibus] victricibus [X] post uastatricibus ins. et A, ins. de prima uastatione X 2 itemque] item de A, de secunda X de] et de A tertiaquej de tercia A', de tei-tia quoque A de fame] et de f. A ad agitium] ,lQ[Jr], oin. PX 3 de uict.] et de uict. A de nunt.] et de n. A host. sub. [AT] 3/4 do consilio] de imprudenti et prauo consilio A 4 de saeuiore] de seuitione [X], et de seniore A subu. urb. A de] et de A reliquis] P, reliquiis ^(3A'[X] de] et de .4 5 patriae uictoria] Q, uictoria patriae [AT], uictoria A, pace PX quae] quae postrema uictoria [A] nostr. terap. A nutu] nutu ei X est om. [X] dicere conamm- (d. curabo [A'])] d. conabimur 2^o«( 27, 27 uulente ^ l>ost conamur quae habent libri relata sunt supra p. 15 6 insula om. A fere A 7 toc. terr. A boreali AP 7,8 axi prop. tensa A 8 octingentorum] occentorum A' longitudinem P, longitudiue A, longum £ latitudinem P, latitudiue A, latum M 9 prol. promoutoriorum {P, promoutorium Q, montorio- rum X)] promunct. prol. .4 ti-actibus uel ductibus A' ambiuntur] ambuitur X 10 tenens ^osnatitudine .4, om. X diffusione ^X undique] uudarum i? 11 plage freto .4 belg. gall. ^l uallatur/s(c7 i^osf circulo^ duorum ostiis] duum liostis A', duum (duoruin ^S) eciam ostiis -•l/J, ostiis d (seg^. sp. uac.) E duorum .... irrigatur post fessis (mde ad v. 20) collocat R (non A) 11/12 nob. fluminum tamesis (tamensis E) et sabr.] nob. tamensis et sabr. fluminum A', nob. fl. tamensis scilicet (uidelicet Ji) ac sabrine AR 12 per quae eidem] quibus E, p. q. eidem britanniae R 13 ueh. ratibus X, inuehuntur {om. rat.) E aliorumque minorum] aliorumque minorum flumiuum (fl. min. R) infusione irrigatur AR meliorata] post brachiis AR, munita P quaternis] q. fulget AR 14 castellis] c. decorata (decoratus R) AR murorum] m. quoque ac B, murorum atque A serratarum] QX, seratarum AH, om, P 14/15 domorum quarum] PQ, domorumque quo- rum A', domorum etiam qiiarum ^i^ 15 proceleritafe A''', proueleritate X'"' editumiJ forteA' pangebantur] cernuutur R, om. A 16 molitionibus {IIX, munitionibus PQ) uon impr. instructis decorata] non impr. cst decorata (adornata R) instructis muuitiouibus AR campis] c. quoque fulget AR 17 praepotenti P montibus] PQ, montibusque A', montibus eciam AR partibus A IS maxime PQ, magne A', 'magne forte pro magnopere' IJ, optime AR 18/19 quorum (om. X) diu. col. flores humanis gressibus pulsati non in- decentem (indicentem quandam X) ceu (seu Q) picturam eis imprimebaut {HPX, imprimebat Q\\ qui diu. colorum floribus (florum coloribus A) grati (grata R) redduntur humanis visibus^l.ff 19 uel. el. sp. diu. orn. mon. AR 20 crebris .... 29, 2 irriguaj crebrisque gaudet ex quibus riuuli leui murmure serpentes suaue pignus soporia (om. A) tribuunt viatoribus fessis AR 20 pellontibus] PQ, pallantibus A', 'palantibus forte per- Iuentibus'.H' 21 ipsorunique] PQ, quoruuique X accusantibus X soporis] PR, saporis QX ') Orosius 1, 2, 77: Britaunia . . insula habet in lougo milia passunm DCCC, in lato milia CC. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 29 pignus praetendentibus, et lacubus tVigiduni ;ii]uae torrentem vivao oxundantibus irrigua. Haec erecta corvice et Tiiente. ex quo inhabitata est, nnnc deo, interdum civibus, 4 nonnumquam ctiam transmarinis regibus et subiectis ingrata consurgit. quid enim de- mada?]"*"" .s formius quidque iniquius potest humanis ausibus vel esse vel intromitti negotium, quam deo timorem, bonis civibus caritatem, in altiore dignitate positis absque fidei detrimento dcbitum denegare honorem et fraugere divino sensui humanoque fidem, et abiecto caeh terraeque metu propriis adinventionibus aliquem et libidinibus regi? igitur omittens priscos illos communesque cum omnibus gentibus errores, quibus ante adventum Christi 10 in carne omne humanum genus obligabatur astrictum , nec enumerans patriae portenta ipsa diabohca paene numero Aegyptiaca vincentia, quorum nonnuna liniamentis ad- huc deformibus intra vel extra deserta moenia soUto more rigentia torvis vultibus intuemur, neque nominatim inclamitans montes ipsos aut coUes vel fluvios olim exitia- biles, nunc vero hunianis usibus utiles, quibus divinus honor a caeco tunc populo cumu- li labatur, et tacens vetustos immanium tyrannorum annos, qui in aliis longe positis regionibus vulgati sunt, ita ut Porphyrius rabidus orientalis adversus ecclesiam canis dementiae suae ac vanitatis stilo hoc etiam adnecteret: 'Britannia\ inquiens, '■ieTtiliserci.prae/.; provincia tyrannorum', illa tantum proferre conabor in medium, quae temporibus im- peratorum Romanorum et passa est et aliis intuht civibus et longe positis mala: quantum 20 tamen potuero, non tam ex scriptis patriae scriptorumve monimentis , quippe quae, vel si qua fuerint, aut ignibus hostium exusta aut civium exihi classe longius deportata non compareant, quam transmarina relatione, quae crebris inrupta intercapedinibus non satis claret. Etenim reges Romanorum cum orbis imperium obtinuissent subiugatisque finitimis5 ■jh quibusque regionibus vel insuhs orientem versus primam Parthorum pacem Indorum tione.] '^°' confinium , qua peracta in omni paene teiTa tum eessavere bella, potioris famae viribus firmassent, non acies flammae quodammodo rigidi tenoris ad occidentem caeruleo oceani AD (incipit 1 aquae) E (3 britannia erecta . . . regi in britannia praeter priscos .... errores erant patriae . . . intuemur et 1.5 — 23 breviati, vide infra) {H)FQX 1 figidum X 3 haec] h. igitnr quam praedicamus insula A ceru. et m. er. A est inh. A 4 etiam] et E et subiectis om. A cons. iiigr. .1 quod EX 5 quodque EX iuiquus D hum. aus. ^os< negotium -i 6 altiori ^ positis] -iZ>'PQ, compositis X''-EX absque] cam E 1 dene- gare anie deo, hic non reddere A sensui {om. in sp. vac. E) humauoquej h. q. s. ^ 8 terraeque] et terrae .Y aliquem et lib.] DEQ, et lib. aliq. AP, al. ex lib. X 9 ill. prisc. AX 10 obligatur X 10,11 illa diabol. patr. port. A \ 11 egyptia uincentia AX lineamentis PQ 12 ringentia proposuit C. W. King apud Salkurst Eoman antiquities at Lydne;/ Park (Londini 1879) p. 12t). luminibus A 13 coUes] fontes uel colles -Y vel] aut D^X 13,14 exitiabiles] HPX, exticiabiles D, exitiales Q, animabiis homi- num exiciabiles J 14 quibus . . . comulabatur om. ^ a om. D^ 14,15 cuniil.ibatur i*' 15 aunos] ani- mos.4' 15 — 23 sic breviavit E: et erant vetusti immanium tj-rannorum animi ut diceret etiam Porphirius de ea: Britannia fertilis terra tyrannorum. illa tamen proferre conabar iu m. quae temporibus passa est et al. intulit. Britaunia quantum potero notare ex scriptis .... claret 16 porfirius AD rapidus D'X, rabidus ille A ecclesiam] eccl. latrans A canis post rabidus AX 17 britannia] b. est X 18 pro- vincia] terrai?'^ tantum] tamen AEX conabar E 18,19 imp. rom. (rom. imp. P) et om. E 19 passa] perpessa A et] et que A int. al. A et longe] louge AX mala post et que A 20 scriptis (scriptiTTis JY) patriae scriptorumue (uel scriptorum E) monunieutis] monimentis ueterum patrie scrip- torum A quippe om. A uel om. E 21 si qua] signa Z)' aut ciu.] ac ciu. D^E exilii] DEBX, exili A'^, exulum PQ, hostili.4' 22 comparent AX iuterrupta intercapidinibus A 23 satis] gatis £»' 24 rom. reg. X obt. imp. A 24/25 quib. fin. A 25/26 prima parthorum pace (pacem Q) indonim (indorumque X) confinium DQX, et prinia parthorum indorumque confinium pace J , priraam parthurum indorum confinium pacem R, prima parthorum iudorum confmium parta pace P 2G qua om. A paene om. X tum] non />', om. A ccssasseut A potioris] ct potioris l/P, potiorisque A 27 firmassent] f. imperium A acies tiammae] tum ardescens flamma A ad occ.] ad occ. uergens A 30 GILDAE SAPIENTIS torrente potuit vel cohiberi vel extingui, sed transfretans insulae parendi leges nullo obsistente advexit imbellemque populum, sed infidelem non tam ferro igne machinis, ut ahas gentes, quam sohs minis vel iudiciorum concussionibus, in superficie tantum vultus presso in altum cordis dolore sui oboedientiam proferentem edictis subiugavit. 6 Quibus statim Romam ob inopiam, ut aiebant, cespitis repedantibus et nihil de s [De rebei- rcbellione suspicantibus rectores sibi reiictos ad enuntianda plenius vel confirmanda lione.] _ . . . . Komani regni molimina leaena trucidavit dolosa. quibus ita gestis cum talia senatui nuntiarentur et propero exercitu vulpeculas ut fingebat subdolas ulcisci festinaret, non militaris in mari elassis parata fortiter dimicare pro patria nec quadratum agmen neque dextrum cornu ahive belli apparatus in litore conseruntur, sed terga pro scuto fuganti- lo bus dantur et colla gladiis, gehdo per ossa tremore currente, manusque vinciendae Am.l,''m. muhebriter protenduntur, ita ut in proverbium et derisum longe lateque efferretur, quod Britanni nec in bello fortes sint nec in pace fideles. 7 Itaque multis Romani perfidorum caesis, nonnullis ad servitutem, ue terra penitus f'*e^"ion|"ac i"^ sohtudinem redigeretur, mancipalibus reservatis, patria vini oleique experte rehcta i5 '^^" 'laTu'.] I*^*l'^ni petunt, suorum quosdam rehnquentes praepositos indigenarum dorsis mastigias, cervicibus iugum, solo nomen Romanae servitutis haerere facturos ac non tam mihtari manu quam fiagris calhdam gentem maceraturos et, si res sie postulavisset, ensem, ut dicitur, vagina vacuum lateri eius accommodaturos, ita ut non Britannia, sed Romania cen- seretur et quicquid habere potuisset aeris argenti vel auri imagine Caesaris notaretur. 20 8 Interea glaciali frigore rigenti insulae et vehit longioro terrarum secessu soh gJne'.] visibih non proximae verus ille non de firmamento solum temporah , sed de summa h „^"■"2" j' sti^^ini caelorum arce tempora cuncta excedente universo orbi pracfulgidum sui eoruscum ADE (1 Romanus transfretans ... 20 notaretur) (H)PQX 1 uel coh. pot. AX 1/2 nullo obsistente om. A 2 sed infidelem] non tamen fidelem D^E igne (igni APQ) machinis] ADEFQ, et igni machinisque X 3 post alias Ins. solebat subigere A solis om. A 4 presso] ^Z).£PQ, imprcssoJSr alta£' perferentem^l 5 romani P ut aiebant (agebant/XJ) cespitis]^4Z)Q, cespitis ut aiebant E, ut aiebant stipendii P, cespites ut aiunt X repetentibus ^A' nil X 6 denuncianda X, annuncianda A uel confirmanda] confirmandaque A 7 moliraina loaena trucidauit dolosa] iura brit- tannorum trucidauit dolose audacia A ■ 8 propere [seii. sp. vac.) E exercitum X uulpeculas ut fingebat subdolas ulcissi] Q, uulpeculas subdolas ulcisci P, uulpeculis ut fingebat subdolis ulcisci DEX, in rebellium ulcisci audaciam A 9 militaris in ra. classis] militari raanu instructis classibus A paran [sic] post patria A nec] neque qu. Q 9/10 neque dextr.] atque dextr. E 10 aliive] Q, aliique A, alisue P, aliusue X, om. DE belli] beUique A apparitus E, apparatus al) his A conseruntur] DEQ, consternuntur ^l. conspiciuntur JP, conseritur uel inititur X scuto] ADEPQ, scutis X 10/11 fungautibus E 11 danturj ADEPQ, dabant X timore i)' currende X uincendae X 12 mulieriter P derisum] in derisum AEX longe lateque ante derisum DE efierretur] EQ, efleretur D, afferatur X, effertur P, referretur .4 quod om. P 13 britanni (britones Z*') nec in b. sint (s\intE)\DE, br. non suut in b. P, non br. sunt (sint-Z) in bello QX, non br. in bello sint A neque A fidelis E 14 multis romaui] QX, milites romani D, roraani multis ^T' 15 nianc. reseruatis] manc. seruatis .4, mancipatis P patria uini oleique (que om. A) experte (experta A')] APQX, patriaque (patriique D^) olei uinique experte D, patrii olei uinique expartes {collocans haec inter romani et multis) E relicta] APX, om. DEQ 16 post petunt im. magna potiti uictoria A suorum] suorumque X, suorum uero A praep. rel. X, relinquunt praep. -1 dors. ind. A 17 solo nomen (nomine PX) om. A sernitutis] uirtutis D^EIJ haerere] honorem P 18 fiagellis X postulasset X ut dic. uag. uac.] euaginatum -1 19 eius] eius populi X nou] non iam -1 britanna fi^ romania] AQ, romana DHP, r. insula A', insula i? 20 haberi P aeris] auri (sjc) £ argenti] et a. X, argentei E 21 rigeut P et] AQX, ut D, quae P successu -Y, recessu A soli] s. huic A 22 proximae] est proxima P Ule] DPQ, ille sol AX non sol. de firm. A 22/23 de summa etiam] eoiam e summa A 23 arce] a. descendens A cunct. temp. A' excidente X, excedens A orb. un. X 23/31, 1 sui coruscum ostendens] DQ, sui coruscura ostentans X, sui lumen ostendens P, iubar suum reuclauit --1 DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 31 ostendens, tenipore. ut scinius, summo Tiberii Caesaris, ([uo alisquo ullo inipedimento^^"''''"^"'"* eius propagabatur religio, connninata senatu nolente a principe morte delatoribus mili--"^''- tuni eiusdem, radios suos primum indulget, id est sua praecepta, Christus. Quae, licet ab ineolis topide suscepta sunt, apud quosdam tamen integre et alios 9 •■ minus usque ad persecutionem Diocletiani tyranui novennem, in qua subversae per [■uLneT'' totuni numdum sunt ecclesiac ot cunctae sacrae scripturae, quae invcniri potuerunt. inf"4""'« platois oxustae et electi sacerdotes gregis domini cum innocentibus ovibus trucidati. ita ut no vestigium quidem, si fieri potuisset, in nonnullis provineiis Christianae religionis appareret. permansere. tune quantae fugae, quantae strages. quantae diversarum 1" mortium poenae. quantao apostataruni ruinae, quantae gloriosorum martyrum coronae, quanti persecutorum rabidi furores. quantae e contrario sanctorum patientiae fuere, ecclesiastiea historia nai-rat. ita ut agraine denso certatim relictis post tergum mundia- libus tencbris ad amoena caelorum regna quasi ad propriam sedem tota festinaret ecclesia. Magnificavit igitur misericordiam suam nobiscum deus volens omnes homines salvoslO 15 fieri et vocans non minus peccatores quam eos, qui se putant iustos. qui gratiiito munere, Inart^^bas.l supra dicto ut conicimus persecutionis tempore, ne penitus crassa atrae noctis caligine Britannia i)bfuscaretur, clarissimos lampades sanctorum martyrum nobis accendit, quorum nunc corporum sepulturae et passionum loca, si non lugubri divortio barbarorum quam plurima ob scelera nostra civibus adimerentur, non minimum intuentium mentibus ar- 20 dorem diviuae caritatis incuterent: sanctum Albanum Verolamiensem, Aaron et lulium Legionum urbis cives ceterosque utriusque sexus diversis in locis summa magnanimitate in acie Christi perstantes dico. Quorum prior postquam caritatis gratia confessorem persecutoribus insectatum et 1 1 iani ianique comprehendendum, imitans et in hoc Christum animam pro ovibus ponen- 2'' tem, domo primum ac mutatis dein mutuo vestibus occuluit et se discrimini in fratris AC (/'. 1 inde a v. 18/19 quam plurima) DE (1 tempori summo .... trucidati, deinde 20 seq. breciati, ut infra) HPQX. — c. 9 e< 11 adhibuit Galfredus 5, 5. 1 scimus] credimus A summo om. A quo] quo tempore .1 absque] siue A 2 propa- gatur !>' commiuata] indicta P sen. nolente (uolente i>'l] iiol. sen. .-1 a om. X*' ' dilatoribus libri praeter A: accusatoriljus //ieron^nnis 2/3 militum ... christus] christianorum J 3 ins. christus suos radios id est sua pro indulget post 1 ostendeus P 4 quae] q. religio ^-1 incolis] i. britannie A t. s. sunt (sint P)] sit t. s. .1 et alios {P, alio DQ, apud alios X, om. E) minus om. A 5 dioclitiani DX, d. et maximiani A tyr. nou. om. A qua] quo E 5;6 subu. suut p. t. m. eccl. DE 6 cunctae sacrae (sacro E) scr. quaej cuncti s. scr. libri qui A potuerant P 7 exustae et] exusti atque A dora. gr. A 8 quidem] quid X posset A prouinciis] AX, prouincie D, prouinciae locis PQ 9 permansere] DQX perniansit ante 4 integre A, om. P str. quant. iug. D 9/10 quantae d. m. poenae om. X»' 10 apostatarum] religionis a. X gloriosorum] AQX, gloriosissimorum D, gloriosae P 11 rapidi X quantae] quanto .1 12 uarr. hist. AD reiectis A 13 amenia D 14 magn. ig.] nunc ig. magu. A nobiscum deus (deus nobiscum X») ante mis. suam D 15 non min. uoc. .1 se putant] p. se esse X 16 coniicimus PQ, conuicimus D, cognoscimus X penitus om. X crasse Z>' atra X 17 obfuscaretur] ADQ cum Galfredo, obscuraretur PX clarissimas AX 18 diuortio (diuortione X) barb.] barb. diu. D, dluersorum barbarorum incursione A 19 ob sc. n. quam pl. A 20 sanctum et quae sequuntur ad p. 32, 20 breviavit sic E: in britannia sanctus albanus uellouuensis aron et iulius legionum urbis ciues ceterique utriusque sexus diuersis in locis summa maguanimitate in acie christi perstiterunt. albanus cum mille uiris per alueum tamensis flu. sicco pede transiuit. fuit ca persecutio bi- lustris. alii in syluis latuerunt, postquam reedificate sunt ccclesie cum exultatione. sanctum] s. dico A uerolamieusem] $, uerolamensera A', uerulamiensem P, urelamensem ^ , ueUamieusem C, uellomiensem i), uellouuensis E: Terolamius Galfredus aaron] et aaron A' iulianum P, iuliam A 21 ceterosque] et ceteros A', ceteros quoque A sexus] s. qui A summa] s. et X, s. cum .1 22 perstantes dico] per- stiterunt A 23 confessorem] c. alium A', quendam confessorem a (sic) A: cf. Galfredus 5,5: Albanus caritatis gratia feruens confessorem suum Ampbibalum .... iu domo sua occuluit, id quod venit ex male corruptis verbis c. 28 suh sancti abbatis amphibalo 24 et in] in A pro ouibus] prouibus /)' 25 primum] prinuun recepissct A dein] ACQX, deinde P, demuno P occuluit et] CD'PQX, occuluisset A, occubuit et D' discr. se fr. in X, se discr. indutus fr. A 32 GILDAE SAPIENTIS supra clicti vestimentis libenter persequendum dedit, ita deo inter sacram confessionem cruoremque coram impiis Romana tum stigmata cum horribili fantasia praeferentibus /0«. j, i7. placens signorum miraculis mirabiliter adornatus est, ut oratione ferventi illi Israeliticae arenti viae minusque tritae. stante diu arca prope glareas testamenti in medio lordanis canali, simile iter ignotum, trans Tamesis nobilis fluvii alveum . cum mille viris sicco s ingrediens pede suspensis utrimque modo pi-aeruptorum fluvialibus montium gurgitibus aperiret et priorem carnificem tanta prodigia videntem in agnum ex lupo mutaret et una secum triumphalem martyrii palmam sitire vehementius et excipere fortius faceret. ceteri vero sic diversis cruciatibus torti sunt et inaudita membroi-um discerptione lacerati, ut absque cunctamine gloriosi in egregiis lerusalem veluti portis martyrii sui lo trophaea defigerent. nam qui superfuerant silvis ac desertis abditisque speluncis se occultavere , expectantes a iusto rectore omnium deo carnificibus severa quandoque iudicia, sibi vero animarum tutamina. 1 2 Igitur bilustro supra dicti turbinis necdum ad integrum expleto emarcescentibusque ujmiis , -jjg^g suorum auctorum nefariis edictis, laetis luminibus omnes Christi tirones quasi is post hiemalem ac prolixam noctem temperiem lucemque serenam aurae caelestis ex- cipiunt. renovant ecclesias ad solum usque destructas; basilicas sanctorum martyrum fundant construunt perficiunt ac velut victricia signa passim propalant, dies festos cele- brant, sacra mundo corde oreque conficiunt, omnes exultant filii gremio ac si matris Taoresrbusjecclesiae confoti. mansit namque haec Christi capitis membrorumque consonantia 20 suavis, donec Arriana perfidia, atrox ceu anguis, transmarina nobis evomens venena fratres in unum habitantes exitiabiliter faceret seiungi, ac sic quasi via facta trans oceanum omnes omnino bestiae ferae mortiferum cuiuslibet haereseos virus horrido ore vibrantes letalia dentium vulnera patriae novi semper aliquid audire volenti et nihil certe stabiliter optinenti infigebant. 25 13 Itemque tandem tyrannorum virgultis crescentibus et in immanem silvam iam [Detyran-j^^q^g erumpentibus insula, nomen Romanum nec tamen morem legemque tenens, quin potius abiciens germen suae plantationis amarissimae, ad Galhas magna comitante AC {f.2 inde a v. \1 [unt renovaut eojclesias) DE (vide p.'31j (ff)PQX. — 11—22 adhibuit Beda h. eccl. 1, 8, c. 11 Galfredus 5, 5. 1 ita (leo placens 7 aperiret] enimuero in sacra confessione coram impiis persecutoribus romana .... horr. fastu praeferentibus perstitit iniperterritus ita deo placens signorum miraculis fuit mirabiliter adornatus ut or<)X, maximum P, om. A imperatoriis .1P(^ iiisignibus] ins. decoratum .-1 nec decenter iisquam gessit non (iiec X) legitime] uuraquam ille deceuter uel legitime gess A 2 et tumultuaute om. P milite maximum] QX, militem maximum CD, milite (maximum habens supra) A, om. P mittit post ad gallias A 3 qui] ADQX, ille P calida D iinitiuos X»' 4 post statum ins deceptos insurgere fecit .1 per (habet X solus coniectura) retia periurii (imperii />') mendaciique sui (sui atque mendacii D)] CDPQX, retibus etiam p. m. q. c. implicitos A regno] suo r. A 5 et om. A extendit A 6 imperii] i. sui -t triueros D statuens] CD-PQX, statuit A, om. Z)' t.inta] t. denique A domos P imp. leg.] leg. imp. A 7 alium] alterum P uita pelleref] pell. uit. A, uita repelleret X tam] a tam A 8 fer. destitutus auxiliis A, fertilibus aud. uall. X aqullcgiam DQ nephande P decora -1 9 regni] regno P, om. A deiecerat] ceruicibus deiecerat X 10 exin] ACPQX, exinde D milite] m. destitufa .1 militaribusque co^ns Rc rect. X (contra Bedavi) licef] eciam licet .l, linquifur X 11 ingenti] et i. .4 qnae om. X comitatem />, comifata herens ^ uestigia P nusquam ultra] PQ Beda, ultra nusquam D, nuuquam ultra X 12 redit X omni C usus] X Beda, usu DPQ ign. pen.] pen. ign. D, prorsus ignara Beda duobus X 13 scottorum] CQX, scotorum DP a] ab X cir- cione] CDX, circio PQ cum Beda 14 gemifque] AH Beda, gemefque iibrl reliqiu anuos] per aniios AX cum Beda ante ob ins. gens igitur britouum scottorum pictorumque impetum uon ferens X (contra Bedam) quarum] CDPQ, quorum X, harum Beda dirissimam] CDPQ cum Beda, durissimam X cuvi Galfredo oppressionem A 15 uiudic »,.. {corr. in uindicandam) Z» 16 continue] CPQX, continuo /) 18 iu pafr. adu.] CPQX, adu. in patr. D grauibus om. vel transposuit A 19 magnamque) CD^^PQX, magnam 7)' sternens] cernens P omnes] CD (mar,j.) PQX, omnibus DH e] CDPQ, a X 20 et subi.] subiectosque A fam] tam de A dilaceratione] DQX, delacerafioiie CP ex] CDPQ, et X, quam ab A 21 quos] ad hoc.I constituere >S', improbitate obrutum Beda 8 commoti] comnioti acoelerant A 9 uolatus] D (marg.) PQX, uelatus D ceu] CPQX, seu D 10 inopinatasX ungues post inimicorum X 11 adsimilandam] CHP, assi- landam D, adsimulandam X, assimulanda Q hisdem] CDP, iisdem Q, istam X ac si] ac ut P, at fit si X 12 sonoroque] CD^^PQ, sonorosoque X, sudoreque D^ ac .... 16 ast 07n. P 13 fronteque] X, fonteque CDQ 14 conuolatibus] CDQX, couuolutibus Gale adiunctis rimarum (simarum D [marg.] Q, suuarum D) rotarum lineis] CDQ, adiunctis sibi miuutissimarum rotarum tautonibus ueluti A': tautones in ijlossis dicuntur esse pili palpebrarum \b d.at] CD (inarg.) QX, -ac DH abiectasX surgiteZ> ita] itru /' ('alias ita' marg.), item H 16 auxiliatores PX potuerunt propere X 17 quia] CPQ, qui D {mar/)o alias qui errore pro qaia) HX 19 patriae] p. reuersi X conlra Bedam: Romani denuntiauere Brittonibus et Oalfredum: Romani patriae denuntiaut 20 stigmata] libri et Galfredus, signa F : 'stigmata sunt signa uictricia' adnotat X 21 ut] CPQX, om. D potius sola] CDPQ, potius soli Galfredus, insula potius X 22 hiis D est om. X 23 sibi] CD, se D (marrj.) PQX 24 inermes] ut inermes X uinclis PQ uinciendas C (corr. dubia), uinciendis D, uinciendis H, uincendas X 25 et ad caedem promptas] ad pugnam prompti A protenderet] CD^^PQ, protenderent D ', protendere X, exittet (?) A suadentes quia et (quia ex D^ff, et quia P) hoc] et qui A 'J Cf. Vergilius Aen. 'J, 497: oppositasque evicit gurgite moles. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 35 hoc putabant aliquid derelinquendo populo commodi adcrescere, murum non ut alterum, sumptu publico privatoque adiunctis secum miserabilibus indigcnis, solito structurae more, tramite a mari usque ad mare inter urbes, quae ibidem forte ob metum hostium collocatae fuerant, directo librant; fortia formidoloso populo monita tradunt, exemplaria 5 instituendorum armorum relinquunt. in litore quoque oceani ad meridianam plagam. quo naves eorum habebantur, quia et inde barbaricae ferae bestiae timebantur, turres per intervalla ad prospectum maris collocant, et valedicunt tamquam ultra non reversuri. Itaque illis ad sua remeantibus emergunt certatim de curucis, quibus sunt trans ^^ miii • ••im- 1 [terliaque Tithicam vallem evecti, quasi m alto litane mcalescenteque caumate de artissimis vastatione.] 10 foraniinum caverniculis fusci vermiculorum cunei, tetri Scottorum Pictorumque greges, moribus ex parte dissidentes, sed una eademque sanguinis fundendi aviditate concordes furciferosque magis vultus pilis quam corporum pudenda pudendisque proxima vestibus tegentes cognitaque condebitorum reversione et reditus denegatione soUto confidentiores omnem aquilonalem extremamque terrae partem pro indigenis muro tenus capessunt. 15 statuitur ad haec in edito arcis acies, segnis ad pugnam, inhabilis ad fugam, trementibus [De fame.] praecordiis inepta, quae diebus ac noctibus stupido sediU marcebat. interea non cessant uncinata nudorum tela, quibus miserrimi cives de muris tracti solo allidebantur. hoc scilicet eis proficiebat immaturae mortis supplicium, qui taU funere rapiebantur, quo fratrum pignonimque suorum miserandas imminentes poenas cito exitu devitabant. quid 20 plura? reUctis civitatibus muroquo celso iterum civibus fugae, iterum dispersiones soUto desperabiUores, iterum ab hoste insectationes, iterum strages accelerantur crudeUores; et sicut agni a lanionibus, ita deflendi cives ab inimicis discerpuntur , ut commoratio eorum ferarum assimilaretur agrestium. nam et ipsos mutuo, perexigui victus brevi sustentaculo miserrimorum civium, latrocinando temperabant: et augebantur externae 25 clades domesticis motibus, quod huiuscemodi tam crebris direptionibus vacuaretur omnis regio totius cibi baculo, excepto venatoriae artis solacio. A {def. 35, 8 itaque ... 22 discer) C (finit v. 6 ferae) D(E)PQX. — AdhibuenmtSeda (v. ante) et c. 19 Galfredus 6, 3. 4. 12, 15. 1 aliquid] CPQX, aliquis D noii ut alterum hic om., aedificant non ut alterura sed ins. post indigenis A 3 more str. A tramite] recto tramite Beda 4 directo ante tramite A librant] aedificant P for- cia quoque mon. form. pop. A et exemplaria instruendoriim A 5 quoque] cciam -1 6 quo] ACDPQ cum Beda, qua X eorum] romanorum A quia om. X liarbaricae (CDPQ, barbariae X) f. b. timebau- twr] barbarorum infestacio timebatur A 7 interuallia D coll. ad prosp. mar. ^-1 et] rel. et Beda, om. APX tamquam] quasi D 8 remeantibus] rel. cum Beda, reuertentibus A' curucis] DQ, curicis X, carruchis P: e navibus Galfredus: 'forma curuca {Irice curacb, Kymrice cwrwg, id est kurug) vera est usur- pata etiam ab Adamnano (t (394) in vita Columhae 2,4' Zimmer. 9 tithicam] X, titicam D (manj.), aticam D, styticam PQ, sciticam H: similiter infra Nenniana: vide supra p. 6. euecti] DPQ, ueeti -V 10 cauer- niculis] PQ, ac uerniculis D, eauernulis X cunei] PQ, cuues D, cenei X sootorum DP 11 sed] et traditur pud. corp. D 13 cognitaque] cognita D' coudebitorum] fortasse quondam victorum 14 aquilonem X 15 baec] hoc D' inliabilis ad fugam] X cum Galfredo, inhabilis ad pugnam Q, in- habilis ad pugnandum H, iuhabilis ac /', om. D \Q post interea ins. sedili X» 17 nodorum X: hostium Beda muro D^ 18 proficiebat] proderat P, om. X qui] quod qui P funere] sumere i>' quo fratrum] fratrum {om. quo) P, fr. quo X 19 pignorumque] pignorum X 20 plura] ;-e;. et Beda et Oalfredus, pl. loquar X relictis] relictisque D ciuibus] Galfrcdus, quibus DX, iUis PQ 21 di- sperabiliores D itenun] Galfredus, item libri iterura Galfredus, itera libri [discer]puutur ab iui[micis] A 22 nt] ita ut D comraoratio] PQ, commeraoratio DX, commorationi A 23 fer. ass. agr.] agr. fer ass. A nam et ipsos] X>QA', nam et ipsis P, nara et se ipsos.il, laniant et se ipsos X perexigui] D, nec per exigui Q, nec pro perexigui H, nec pro exigui PX: uon temperabant latrocinando per exigui {om. infra latr. temp.) A, unde a mansionibus ac possessiunculi.s suis eiecti imminens sibi faniis periculum latrocinio ac rapacitate mutua temperabant Beda lueue sustentaculura A 24 miserrimorum ciuium] ADQ, misero- i-um ciuium X, miserrimi ciues P latrocinio malim temperabaut om. X» externae] rel. cum Beda, extraneae X 25 motibus] cladibus A quod] quo et X, quo ab A huiuscemodij huiusmodi X tam om. X 26 regio] insula A 5* 36 GILDAE SAPIENTIS 20 Tgitur rursum miserae mittentes epistolas reliquiae ad Agitium Romanae potestatis l?oUs ml virum , lioc modo loquentes: 'Agitio ter consuli gemitus Britannorum i' et post pauca ■'^^"'""'•' querentcs: 'repellunt barbari ad mare, repellit mare ad barbaros ; inter haec duo genera funerum aut iugulamur aut mergimur;' nec pro eis quicquam adiutorii habent. interea famis dira ac famosissima vagis ac nutabundis haeret, quae multos eorum cruentis s compulit praedonibus sine dilatione victas dare manus, ut pauxillum ad refocillandam animam cibi caperent, alios vero nusquam; quin potius de ipsis montibus, spehmcis ac ^'^tori!f 1 sahibus , dumis consertis continue rebellabant. et tum primum inimicis per multos annos praedas in terra agentibus strages dabant , non fidentes in homine , sed in deo, secundum illud Philonis; 'necesse est adesse divinum, ubi humanum cessat auxilium'. ^) lo quievit parumper inimicorum audacia nec tamen nostrorum malitia; recesserunt hostes a civibus nec cives a suis sceleribus. 21 Moris namque continui erat genti, sicut et nunc est, ut infirma esset ad retun- denda hostium tela et fortis esset ad civilia bella et peccatorum onera sustinenda, in- firma, inquam, ad exequenda pacis ac veritatis insignia et fortis ad scelera et mendacia. is revertuntur ergo impudentes grassatores Hiberni domos, post non longum temporis reversuri. Picti in extrema parte insulae tunc primum et deinceps requieverunt, praedas [De sceien- ^^ contritiones nonnumquam facientes. in talibus itaque indutiis desolato populo saeva cicatrix obducitur. fame alia virulentiore tacitus pullulante, quiescente autem vastitate tantis abundantiarum copiis insula affiuebat, ut nulla habere tales retro aetas memi- 20 nisset, cum quibus omnimodis et hixuria crescit. crevit etenim germine praepollenti, j. t", . .5, /. ita ut competenter eodem tempore diceretur: 'omnino talis auditur fornicatio, quahs nec inter gentes'. non solum vero hoc vitium, sed et omnia, quae humanae naturae A {defimmt plerdque a 6 dilutione ad 18 et con) C (/. 5 inde a v. 2 britanncn^iun) D(H)PQX. — Ad- hibuerunt Beda v. 1 — .4 h. eccl. 1,13 (inde Giraldus Cambrensis descr. Camlrlae 1.2 c. 2 p. 208), v. 4—38, 11 h. eccl. 1, 14: c. 20 Galfredus 6, 3; c. 21 idem 12, 6. 1 igitni- rursnm mis. mitt. ep. rel.] PQ, ig. mis. mitt. rurs. ep. rel. D, ig. rurs. niis. (raiserie A'a) rel. mitt. ep. X, rursnm ig. mis. rel. mittnnt ep. A agitiura] X, aetium P cum Beda, agiciuni AD 2 h. m. loquentes] h. m. 1. inquiunt X, huiusmodi uerba continentes A agitio] ADQX cum Oalfredo, aetio P cum Beda 3 querentes] C/)Q, quaerentes inquiunt P, querentes prosequuntur .i, loquentes X repetiant] ACDQ cum Beda, r. nos PX repellit] ACDPQ cum Beda, r. nos X haec] CDQ, haec oriuntur APX cum Beda et Oalfredo 4 funerunt D aut iug.] aut euim iug. A nec pro eis q. a. habent (habentes P)] hec qnideni mandanerunt sed nichil adiutorii inde refertui' A 5 fames AP ac famos.] atqne intolera- Ijilis -1 I) compnlit praed.] CPQ, pred. conipulit -1, compulit latronibns D, compellit pred. X, coegit Beda paxillnm -V 7 nusquara] CDHP, nunquani Q cum Beda 8 durais (dininis X) consertis] dnm conferti P, consertis dumisque A continuo P tnm] cum D 9 praedas] CDPQ cum Beda, om. X in terra] CDPQ cum Beda, om. P fideutes] CDPQ, confidentes X cum Beda hominem X 10 illnd] CDPQ, illud exemplum -Y cessat] denegatur A 11 recesserunt] CDHX, recesserant PQ 12 a suis] ab ingentibns suis A 13 gentis erat P einsdem continui moris gens .1 13/14 retundenda] CDPQ, repellenda A' 14 fortis esset] CDPQ, fortis et (atque A) inuicta AX et] CDPQ, et ad A' pecc. on.] CDPQ, on. pecc. X sustinenda] ACPQ, sustinencia X>, sustentanda A' 14/10 infirnia] CDPQ, infirma est ut X 15 exequenda] ^4C'/)PQ^ sequenda X ac] CDPQ, et X et] ACDPQ, om. X mend. et sc. ^l 16 hiherni) hyberni CPQ cum Beda, hyberni**Z>, hyberniis i?, ad hibernas X, hilJ ^ domos] C/), domus X, doraum P(2, Aom post ergo ^ post non longum temporis (tempus A)\ ACDQ, post non raultum tempus X, non longo post terapore P 17 tunc] DPQ cum Beda, tum X 18 contentioues P indntiis] induciis CPQX, iudiciis D desolato] ACDPQ, desoluto X 18/19 ohd. saeua cic. A 19 fame] CD, famis APQ, om. X alta PQ tacitus] AC, taetas DX, tacite P(^ puUulante] popnlante .4 autem] namque ^ uastitfite] ACDPQ, uastatio est {ex uastatioe) X, uastatione Beda 20 cop. habund. J effluebat X habere (DPQ, haberi A') talcs (talis X) r. aet. raeni.] etas retro ante mem. tales habuisse A 21 crescit] creuit J. creuit et. g. praepoUenti] et- enim in g. pr. creuit^l 22 tal. auditur forn.] CDPQ, talis aud. inter uos iorn.AX cumvers. vulg. 23 nec inter gentes] ACPQ, nou auditur inter gentes D, nec inter gentes erat X, nec inter gentes audita est Gal- fredus uero] ACPQ cum Galfrcdo, uero fuit A'', om. D sed et] CDPQ, sed A, sed fnerunt A', scd . . . perpetrarunt Galfredus naturae] fragilitati A ') Cf. Philo vita Mosis 1,31 p. 108 Mangey (supra p.6): ovj( ofioiuig ('tj/ffpwno? tifivyexiti xid S-eog .... 7i((()itaxev>jg ovitsuiag ean /psrof 6 &c6g ;/.V-n'f ip ctnopoig nopoi' evQe^f itfioy ,1eov. , Eaai. 1, DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 37 accidere solciit, et praecipue, quod et nunc quoque in ea totius boni cvertit statum, odium veritatis cum asaertoribus amorque mendacii cum suis tabricatoribus, susceptio mali pro bono, veneratio nequitiac pro benignitate, cupido tcnebrarum pro solo, ex- ceptio Satanae pi"o angelo lucis. uugebantur reges non per deum, sed qui ceteris 6 crudeliores exstarent, et paulo post ab unctoribus non pro veri examinatione trucida- bantur aliis eleetis trucioribus. si quis vero eorum mitior et veritati aliquatenus propior videretur, in hunc quasi Britanniae subversorem omnium odia telaquo sine respectu contorquebantur, et omnia quae displicuerunt deo ct quae placuerunt, aequali saltem lance pendebantur , si non gratiora fuissent displicentia: ita ut merito patriae illud 10 propheticum, quod veterno ilii populo denuntiatum est, potuerit aptari. filii, inquiens, sine lege dereliquistis deum, et ad iracundiam provocastis sanctum Israel. 'quid adhuc^yVjy. 'percutiemini apponentes iniquitatem? omne caput languidum et omne cor maerens: 'a planta pedis usque ad verticem nou est in eo sanitas.' sicque agebant cuncta, quae saluti contraria fuerint, ac si nihil mundo medicinae a vero omnium medico largiretur. !•' et non solum haec saecuhires viri, sed et ipse grex domini eiusque pastores, qui exemplo esse omni plebi debuerint, ebrietate quam plurimi quasi vino madidi torpe- bant resoluti et animositatum tumore, iurgiorum contentione, invidiae rapacibus ungulis, indiscreto boni malique iudicio carpebantur, ita ut perspicue, sicut et nunc est, effundi j^*"'"'- ^'^"^' videretur contemptio super principes seduci vanis eorum et errore, iu invio et non in via. 20 Interea volente deo purgarc familiam suam et tanta malorum labe infectani audituAj- ^^^^.^_ tantum tribulationis emendare, non ignoti rumoris penniger ceu volatus arrectas omnium ^^^^'J^^''? penetrat aures iamiamque adventus veterum volentium penitus delere et inhabitare soUto more a fine usque ad terminum regionem. nequaquam tamen ob hoc proficiuut, sed comparati iumentis insipientibus strictis, ut dicitur, morsibus rationis frenum offir- AO i,f. 6 inde a u. 2 cum assertoribus, /. 7 inde a v. 23 terminum) D(H)PQX. — Adhibuerunt Beda (v. ante) et c. 22 Galfredus 12, 15. 1 accedere X et om. X 2 odium] o. scilicet A ueritatis] ACDPQ, u. fuit A' assertoribus] VDPQ, a. suis AX cum Galfredo amorque] ACDPQ cum Beda et Galfredo, amor A' 4 reges] CDPQ, r. et X, iu ea reges A iion] et n. A deum] dominum P 5 crudeliores] CPQX, crudeliqribus D existe- vent AP 5 6 trucidebautur P 6 truculentioribus X eor. mit.] ACDPQ cum Beda et Galfredo, mit. eor. X ueritate Q propior (proprior P, om. D) uid.] u. pr. A 1 quasi br. subu.] CDPQ cura Seda et Galfredo, qu. tocius br. subu. A, br. quasi in subusorem (sic) X respectu] r. iusticie -i 8 contorque- bantur] Ci>P§ cum Beda, torqueliantur JA' et] ergo -1 displicueruut deo] C^D, displicuerint deo CPQ, displicuerant deo X, deo displicent A et quae placueruut] CD, que placuerint PQ, placuerantque A, et que placent A saltim] D, saltem PQ, om. AX 9 lanice D peudebantur] PQX, pandebantur CD si non gr. f. displicentia] sed displicentia aliquu modo tanquam gratiora ab eis eligebantur A ita om. A merito] m. possit aptari bine (o?«. infra potuerit aptari) A patriae illud] ACDQ, illud patriae P, p. i. exemplum X 10 ueterno] -4 CZ»jff, ueteri PV, ueterano X pronuntiatum est .1 poterit X 11 deum] C/)P§, dominum AX iracundiam] JC/)P§, iram A' 12 percutiemini] .-ICPP^, percunctemini X 13 pcdis] ACDH, om. CPQ non e.st] et non est .1 san. in eo A' sicque] sic P agebant cuncta] CDPQ, c. agebant ^ agebantur cuuota X c«jii Galfredo 13/14 quae s. c. fuerint ( CX>P(2 , fuerant X)] desperatique erant con- ' traria saluti A 14 ac si niliil (nil X) mundo medicinae (medicina Q) a uero omn. m. largiretur (largiretur post nil A')] ac si existiniarent nibil med. mundo largiri a u. o. m. A 15 haec] CDPQ cum Beda, liac X, hoc Galfredus, ita se agebant .1 et ipsi greges d. pastoresque eius X, etiam ipsi gregis domini pastores A 16 omiii plebi esse D debuerint] CPQ, debuerant ADX quam pl. quasi uiuo madidi om. A 17 tumore] ACPQX. timore D rapacibus] //, capacibus CDPQ, capatibus A', quoque capacibus A 18 sicut et nunc est effundi uideretur (uidetur X)] uideretur tunc et quod nunc uidetur effundi A 19 contemptio] CQ, con- temtio Z)A', contentio .ilP seduci (et seduci.lA) uanis (uerbis ins. A) eorum et errore {errAre A)] ACDQX, qui eos facerent errare P 21 ignoti rum. penn. ceu (CP§X, seu Z)) uolatus] ignotus rumor ^ 22 iam iaraque] scilicet i. i. q. A aduentus ueterum (CD, ueterum inimicorum X, ueterum hostium PQ) uolen- tium] aduenire ueteres inimicos uolentes A penitus] ACDPQ, penitus totam X et inhabitare s. m.] uniuersam s. m. et iubabitire A 23 a fine u. ad terrainum om. A regionem] ACPQ, rcgioneraque D, regionum X post regionem i)is. qui licet hec audlrent et timerent A ob (CDQX, ad P) hoc om. A proficiunt] perficiuutX), a prauis recedunt operibus 4 24 comparandi J iuuentls /> ut dicitur om. X. ut dic. mursibus om. in spatio vacuu A fr. rat. A 38 GILDAE SAPIENTIS mantes, per latam diversomm vitiorum morti proclive ducentem, relicto salutari licet ^pe' /amofa ^^^^ itincrc, discurrebant viam. dum ergo , ut Salomon ait , 'servus durus non emen- poste.] (fiatur verbis', flagellatur stultus et non sentit, pestifera namque lues feraliter insipienti populo incumbit, quae in brevi tantam eius multitudinem remoto mucrone sternit, quan- tam ne possint vivi humare. sed ne hac quidem emendantur, ut illud Esaiae prophetae 5 '«.'in 00 quoque impleretur dicentis: 'et vocavit deus ad planctum et ud calvitium et ad 'cingulum sacci; ecce vitulos occidere et iugulare arietes, ecce manducare et bibere et 'dicere: manducemus et bibamus, cras enim moriamur'. appropinquabat siquidem t^^j.;"?""; tempus , quo eius iniquitates, ut olim Amorrhaeorum , complerentur. initur namque consilium, quid optimum quidve saluberrimum ad repellendas tam ferales et tam 10 crebras supra dictarum gentium irruptiones praedasque decerni deberet. 23 Tum omnes consiliarii una cum superbo tyranno caecantur, adinvenientes tale praesidium, immo excidium patriae, ut ferocissimi illi nefandi nominis Saxones deo hominibusque invisi, quasi in caulas lupi, in insulam ad retundendas aquilonales gentes intromitterentur. quo utique nihil ei usquam perniciosius nihilque araarius factum est. is 0 altissimam sensus caliginem! 0 desperabilem crudamque mentis hebetudinem! quos propensius morte, cum abessent, tremebant, sponte, ut ita dicam, sub unius tecti cul- ^'"'''''''is.mine invitabant. 'stulti principes', ut dictum est, 'Taneos dantes Pharaoni consilium {^uHo^primis insipiens'. tum erumpens grex catulorum de cubili leaenae barbarae, tribus, ut lingua hoste.] gj^g exprimitur, cyuhs, nostra longis navibus, secundis velis, omine auguriisque, quibus 20 vaticinabatur, certo apud eum praesagio, quod ter centum annis patriam, cui proras librabat, insideret, centum vero quinquaginta, hoc est dimidio temporis, saepius vastaret, evectus, primum in orientali parte insulae iubente infausto tyranno terribiles infixit ungues quasi pro patria pugnaturus, sed eam certius impugnaturus. cui supradicta ABC (finii V. 21 praesagio) DPQX. — Adhibuit Beda h. eccl. 1, 14 (v. antej et c. 23 h. eccl. 1, 15. 1 per latam] planam A morti] C, mortique ABX, ad mortem PQ 2 itenere C* discurrebant uiam ante relicto A dumj au D, cum A salomon] ACDX, solomon PQ 3 stultus] st. uerberibus A uamque delent edd. feraliter] crudeliter A 4 populo] p. subito A incumbit] CDPQ, incubuit AX hreui] ACDPQ cum Beda et Oalfredo, breui tempore X eius] eis .4 remoto] admoto ^ strauit -4 4/5 quantum X 5 ne] nec A possint (CPX, possent DQ) uiui] uiui possent A ne] nec A emen- dantur] CDX, emendatur PQ, emendantur correotione A ysaie CDX, isaie A 6 in eo] in hoc X, in eis post iUud A quoque] CDPQ, q. populo X, om. A impleretur] compleretur uaticiuium .1 et om. A deus] ACDPQ, deus populum X 1 singulum D ecce 8 dicere] et paulo post subinfert A man- ducemus] comedamus A uit. occ.] CDPQ, coepernnt occ. uit. X 8 moriamur] CDX, moriemur APQ 9 iniquitas A amorreorum CDP, amoreorum X, amorraeorum Q, amon'eorum iniquitates A initur] ineuut A 10 consiliura post namque DPQX, posl quidue C repellendas] DPX cum Beda, repellandas A, refelleudas Q 10/11 fer. et tam crebras] CDPQ cum Beda, cr. et tam f. X, fer. ct crebras A 11 interruptiones A, ruptiones X praedasque om. A decerni deberet posi salub. j1 deberet] ^CDP^, potius d. A' 12 uno Q tyranno] CDPQ, tyranuo uortigerno ^l, tyranno gurthigeruo (sic) britannorum duce A': cum suo rege Vurtigerno Beda. — Ad marginem X haec leijuntur ex parte resecta: stulti sunt pri[ucipes] Tafn*^, dantes, id est su[aden]- tibus Faraoui ut r/;/retur populus Israel et [ut] persequeretur eos iter/// ita Gerraaniae ciu// Gurtingerno insip'//, caeoantur] CDPQ, c. et A', ceoati A adinueuiuut .1 13 exc. patr.] p. e. A iUi] illi et A 14 retundendas] CDPQ, retrudendas X, recondendas A aquilonares P 15 intromitterentur post insulam A utique] u. oonsilio A nil A' ei] eis X, om. A usquam] tam A nilque X 16 sensuum A, sensum A' hebetudinem] PQ, hebitudinem ACDX 17 cremebant A', timebant poat morte .1 17/18 cuhuinej ACDQX,cu\menP ISinuitant^ stulti] ylOZJP^, stulti sunt A' Uvueos] CPQ, thaneos foi^e ut /1, taueos D, thafncos A' ph. cons. insipieus] CPQ, ph. cons. insipienti A', cons. ph. iusipiens D, ph. iusipiens cons. A 19 1. barbare CD, 1. Ijarbariae Pf^A', seue leene A ling. ei. e.Kpr.] ei. expr. 1. .1 20 cyulis] ADPQ, ciulis X: Oalfredus 6, 10: tres celoces, quas longas naues dicimus nostra] DPQ, n. lingua X, latina A secundis uelis om. A omine] CDPQ, secundo omene X, secundo ut oppinabantur omine A 21 uaticinabatur] per uates canebatur P eum] predictum tirannum A praesagio post certo -1 tres centis A annos P patriam] DPQ, terram AX cui] APQX, cum D proras] pras X 22 librabatj uiljrat A iucideret A demedio ^IA' saepius] ADPQ, s. quoque X 23 eueotus] e. igitur A 24 sed eam certius] immo etiam patriam A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 39 genetrix, coniperiens prinio agniini luisse prosperatum, itcm mittit satellitum canumque prolixiorem catastam, quae ratibus advecta adunatur cum manipularibus spuriis. inde germen iniquitatis. radix amaritudinis, virulenta plantatio nostris condigna meritis, in nostro cespite, ferocibns palmitibus parapinisque pullulat. igitur intromissi in insulam 6 barbari, veluti militibus et magna, ut mentiebantur, discrimina pro bonis hospitibus subituris, impetrant sibi annonas dari : quae niulto tempore impertitae clauserunt, ut dicitur, canis fauccm. itcni queruntur non afHuenter sibi epimenia contribui, occasiones de industria colorantes, et ni profusior eis munificentia cumularetui', testantur se cuncta insulae rupto foedcre depopulaturns. nec mora minas effectibus prosequuntur. 10 Confovebatur namque ultionis iustae praecedentium scelerum causa de mari usque 24 ad mare ignis orientali sacrilegorum manu exaggeratus et finitimas quasque civitates [°^,,g^^.''"'" agrosque populans nou quievit accensus, donec cunctam paene exurens insulae super- ^""'^i ficiem rubra occidentalem trucique oceanum lingua delamberet. in hoc ergo impetu Assyrio olim in ludaeam coniparando completur quoque in nobis secundum historiam, 15 quod propheta deplorans ait : 'incenderunt igni sanctuarium tuum in terra , polluerunt Psaim. -is, i. 'tabernacukim nominis tui'. et iterum: 'deus, venerunt gentes in hereditatem tuam ; Psa/m. r», y. 'coinquinarunt templum sauctum tuum\ et cetera. ita ut cunctae coloniae crebris arietibus omnesque coloni cum praepositis ecclesiae, cum sacerdotibus ac populo, mucronibus undique micantibus ac flammis crepitantibus , simul solo sternerentur et 20 niiserabili visu in medio platearum ima turrium edito cardine evulsarum murorumque celsorum saxa, sacra altaria, cadaverum frusta, crustis ac si gelantibus purpurei cruoris tecta, velut in quodam horrendo torculari mixta viderentur, et nulla esset omnimodis praeter domonmi ruinas, bestiarum volucrumque ventres in medio sepultura, salva sanctarum animarum reverentia, si taraen multae inventae sint, quae arduis caeli id 25 temporis a sanctis angelis veherentur. ita enim degeneraverat tunc vinea illa oUm bona in amaritudinem , uti raro, secimdum prophetam, vidcretur quasi post tergum £sa>. 2J, w. vindemiatorum aut messorum racemus vel spica. AC (/. 8 inde a v. 18 ac populo) DPQX. — Adhibuit Beda (v. ante). 1 genetrix] Q, geuitrix ADPX pr. eomp. A' raitt. it. A cauumque om. A 2 prolixorem DQ catastam] cateruam P cum mauupalaribus P, conuuauipularibus X 3 germen] gerenie D 4 pullu- labat AX iutromissis in i. barbaris X 5 milites P et] ex D discr. pro bonis (nobis A)] pro b. discr. X 6 subituri P impetrabant .1 impartite .1 tempere A 'epimenia vox Graeca, pro qua Polydorus ponit 'annonam' fivimo Polydorus: 'epimeuia vox Graeca pro stipendio ponitur7, sed in Saxo. lib. de vocabulis interpretantur nerT i. nidos sive habitationes' adnolat Q 8 ni] DPQ, nisi AX eis prof. A magnificentia P cuncta insulae] eunctas i. partes A 9 prosecuntur AD, prosequan- tur X 10 fouebatur .-1 naraque] n. a deo A iustae ult. AX 11 iguis uid. exager. sacr. manu de mari orientale usque ad mare occidentale A orieutali] orientalis X et om. AP ciuitates om. D' 12 depopulans A non] qui non ^A' exurans X 13 rubra] supra A trucique oceanum] oc. truci A delamberet] dilamberet A', d. que et residua AX 14 ass. olim in iudaeam (iudam Q) comparando] siraili ass. olim in iudam facto P completur quoque] ADPQ, quoque impletur X 14/15 sec. hist. quod pr. depl. ait] sec. hist. depl. ut dicitur X, quod sec. hist. pr. depl. ait A 15 igne P 16 iterum] i. dicit A 17 coinquinauerunt D, pollueruut AX hec itaque uastatio adeo fuit intolerabilis ins. ante ita A coloniae] columnae X 18 omnisque Z>' 19 mitantibus D 20 mirabilis A platearum] pla- tearum i. pariter A ima] D (fortasse factum ex una), una APQX edito om. P euulsarura] CX, auulsarum ADQ, auulso P 21 cadauerum] et c. X frusta] P, frustra CDQX ac si gelantibus] scripsi, ac sigilantibus C, ac sigillantibus DQ, ac semigelantibus X, ac simigilantibus A, om. P 22 mista P omni- modo A 23 praeter] CDPQ, p. horribiles -lA' 23 in med. sep. post omnimodo A sahia] s. erat X 24 multae] alique A iuu. sint quae arduis (ad ardua P) caeli (per ins. X) id t. a sauctis angelis ueheren- tur (CDPQ, uehebantur A')] per id tempus iiiuente siut que a. s. a. recepte celi ardua transcenderent A 25 tuno deg. D 26 amaritudinem] PQ, amaritudine D, amaritudinem uersa A', amaritudiue couuersa A uti) ut A postergum C 27 rac. mess. D uel] ACDPQ, aut X 40 GILDAE SAPIENTIS 25 Itaque nonnulli miserarum reliquiarum iii montibus deprehensi acervatim iugula- V'M bantur : alii fame confecti accedentes manus hostibus dabant in aevura servituri , si tamen non continuo trucidarentur, quod altissimae gratiae stabat loco : alii transmarinas petebant regiones cum ululatu magno ceu celeumatis vice hoc modo sub velorum sini- Fsaim.43,ii>.\)\is cantantcs : 'dedisti nos tamquam oves escarum et in gentibus dispersisti nos': alii s montanis collibus minacibus praeruptis vallatis et densissimis saltibus marinisquc rupi- bus vitam suspecta semper mente credentes, in patria licet trepidi perstabant. tem- pore igitur interveniente aliquanto, cum recessissent domum crudelissimi praedones, roborante deo reliquiae, quibus confugimit undique de diversis locis miserrimi cives, tam avide quam apes alvearii procella imminente, simul deprecantes eum toto corde et, ut lo "^''sfl^^^licitur: 'iunumeris onerantes aethera votis', ne ad internicionem usque delerentur, duce Ambrosio Aureliano viro modesto, qui solus forte Romanae gentis tantae tempestatis colhsione occisis in eadem parentibus purpura nimirum indutis superfuerat, cuius nunc temporibus nostris suboles magnopere avita bonitate degeneravit, vires capessunt, vic- tores provocantes ad proelium : quis victoria domino annuente cessit. 15 26 Ex eo tempore nunc cives, nunc hostes, vincebant, ut in ista gentc experiretur ^'"'patTiaedominus solito more praesentem Israelem, utrum diligat eum an non ; usquo ad annum ^'temponbus obsessionis Badonici montis, novissimaeque ferme de furciferis non minimae stragis, nutu ionntl quiquc quadragesimus quartus ut novi orditur annus mense iam uno emenso , qui et meae nativitatis est. sed ne nunc quidem, ut antea, civitates patriae inhabitantur : sed -'o desertae dirutaeque hactenus squalent, cessantibus licet externis bellis, sed non civili- bus. haesit etenim tam desperati insulae excidii insperatique mentio auxilii memoriae eorum, qui utriusque miracuh testes extitere: ct ob hoc reges, publici. privati, sacer- AC (f. 9 inde a v. 14 poribus nostris) DPQX — . Adhibuerunt c. 25. 26 Beda h. eccl. 1, 16 et c. 25 Qalfredus 12, 15. 2 dab. host. A seiuaturi Q 3 si tameu . . . stabat (in Ins. X) loco] quibus alt. gr. stabat loco quod n. c. trucidabantur A 4 magno ul. A ceu] CPX, seii DQ, uelut A celeumatis] ACX ceulaeumatis D, celeusmatis PQ 5 uos] CDPQ, nos deus .-IX (i montanis] CDPQ, montibus A, a mon- tanis A' minacibus] minacibusque -■! imWaVis] ACDPQ, uallati X marisque A' 7 suspectam ^A semper mente] sepe manere A credentes] uitam . . . suspecta semper mente agebant Beda persiste- bant A 7/8 temp. ig. int. aliquanto (-quando X)] al. ig. temp. int. A 8 domum] ACO)PQ, domi DX 9 roborante deo] C^D, roborati a deo celi A, roborata deo C», roboratae a deo P, roboratae deo Q, roboratae a domino X reliquiae .... 10 imminente] ad quem cuni fiducia coiifugeraut tandem miserrimi ciues un- dique concurrunt diuersis locis tam auidi quam apes ad aluearia recnrrunt imniinente procella A con- iugiunt] se coniungunt P de diuersis] CDPQ, diuersis in X 10 aluearii] CDQ, alueariis P, alueario X simul om. A eum] cum P, unanimiter deum .4 II internicionem] CDQ, internitionem P, inter- nititionem A, internecionem X usque] CDPQ, ita usque quaque X, usque quaque A fere cum Beda: ne usque ad internicionem usquequaque delerentur duce] d. itaque A 12 ambrosio aureliano] ACPQX cum Beda, aurelio ambrosio D cum Galjredo 6, 9 et Giraldo Cambrensi descr. Cambriae 1.2 c. 2 solus] ACDPQ, solus fuit comes fidelis fortis ueraxque X forte romauae gentis (qui m.«. X) t. t. collisione (-ni P) occisis . . . indutis (-tus P) superfuerat] fortis superfuerat de romana gente occisis parentibus purpura indutus in eadem coUisione tante tempestatis A l;3 cuius] APQX, eius D nunc] etiam nunc A 14 nostr. temp. A sobolis A' magno opere D auita] ab auita A oapescunt AQ 15 quis] CDX, queis Q, quibus AP domino] ACDPQ, deo X cessit] CDQ, ex uoto cessit ^PA' 16 ex] et ex APX 17 prae- sentem] superstitem A israelem] AG {\sllljl) DPQ, ierlm X eum] eum dominus X ad om. PQ 18 ba- donici] ^C (//donici) Pf^AT, badonuci X> montis] ACDPQ, moutis qui prope sabrinum hostiura habetur X forme X strages X 19 quique .... emenso om P quique] quo A quartus om. A ut noui] ACQX, ut no iinc D; fortasse scr. est ab eo qui [supra p. 8) orditur] CDQ et r. l. X, oritur A', or A iam uno] DQ, uno iam A, primo (om. iam) X emerso D qui] qui iam X 20 est] est annus A inh. patr. A, insule inhabitabantur ^ 21 scalent A', squalescunt J. externis] ^C7>P^, extremis AT sed non] non tamen A, sed non tamen X 22 tam d. i. e. insp. m. auxilii (ausilii C)] mentio tam tam desperat! excidii insule insperatique auxilii A 23 existere X ob] ab X reges ... 41, 1 seruarunt] regcs et sacerdotes publice et priuatim suum qnisquc orilinem ecclesiastice utcunque seruarnnt -1 i^riuati] J>PQ, priuatique X DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 41 dotcs, ecclcsiastici, suum quique ordincm scrvarunt. at illis dcccdentibus cum suc- cessisset aetas tempestatis illius nescia ot praesentis tantum serenitatis cxperta ita cuncta veritatis ac iustitiac nioderamina concussa ac subversa sunt, ut earum non dicam vestigiuni, sed ne monimentum quidem in supra dictis propemodum ordinibus apparcat, 5 exceptis paucis et valde paucis, qui ob amissionem tantae multitudinis , quae cotidie prona ruit ad tartara, tam brevis numerus habentur, ut eos quodammodo venerabilis mater ecclesia in suo sinu recumbentes non videat, quos solos veros filios habet. quorum ne quis mo egregiam vitani omnibus admirabilem deoque amabilem carpere putet, quibus nostra infirmitas in sacris orationibus ut non pcnitus conlabatur, quasi 1" columnis quibusdam ac fuleris salubcrrimis sustentatur, si qua liberius de his, immo lugubrius, cumulo malorum conpulsus, qui serviimt non solum ventri, sed diabolo potius quam Christo, qui est benedictus in saeeula deus, non tam disceptavero, quam deflevero, quippe quid celabunt cives, quae non solum norunt, sed exprobrant iani in circuitu nationes ? 15 Reges habet Britannia, sed tyrannos; iudices habet, sed impios; saepe praedantes 27 et concutientes, sed innocentes ; vindicantes et patrocinantes, sed reos et latrones : quam plurimas coniuges habentes, sed scortas et adulterantcs ; crebro iurantes, sed periurantes; voventes, sed continuo propemodum mentientes; belligcrantcs, sed civilia et iniusta bclla agentes: per patriam quidcm fures magnopere insectantes ct eos. qui secum ad ■M mensam sedent, non solum amantes, sed et munerantes, eleemosynas largiter dantes, sed e regione inmensum montem scelerum exaggerantes ; in sede arbitraturi sedentes, sed raro recti iudicii rcguhim quaerentes : innoxios humilesque despicientes, sanguinarios superbos parricidas commanipularcs et adultcros dci inimicos, si sors, ut dicitur, tulerit, qui cum ipso nomine certatim delendi erant, ad sidera, prout possunt, efferentes; ii vinctos plures in carceribus habentcs, quos dolo sui potius quam mcrito protcrunt catenis onerantes, inter altaria iurando demorantes et hacc cadem ac si lutulenta paulo post saxa despicientes. Cuius tam nefandi piaculi non ignarus est inmundae leaenae Damnoniae tyranni- 28 cus catulus Constantinus. hoc anno, post horribile sacramentum iuramenti, quo se AC (jtnit V. 12 quara) DPQH {incipit v. 13 quippe, finit v. 27 despioientes) A' (finit v. 14 nationes, nddens quae supra. leguntur p. 27, 27 sed ante piomissum ... p. 28, 5 dicere curabo paucis mutatis quae supra ad- notata sunt). — c. 26 adhibuit Beda (v. antej. 1 quique] VDPQ. om. X seruarunt] CDPQ, seruaueruiit A' at illis decedentibus] CDPQ, at illis discedentibus X decedentibus autem illis qui supra dicta persecutionis procellam aut uicerunt aut euaserunt A kinc incipiens lihrum sccundum 1/2 successisset] CPQX, successit D^, suceesset (sic) D-, surrexisset A 2 serenitatis] ACDPQ cum Beda, s. ac iustitiae. X experta] non expers P 3 sunt ac subu. A earum] ACDPQ cum Beda, eorum X non dicam] dico non A 4 ne] nec .1 6 ruit] fuit -V numerus] CDQ, numeri AXP 7 in] AC(f)DPQ, ut in A' suo sinu] CPQX, sinu suo AD non] uix A quos solos ueros filios {CDPQ, om. X) habet] pro paucitate quos uere suos filios esse agnoscat A 8 omnibus] CDPQ, hominibus X, hominibus quidem A deoque] deo uero A amabilem] adinamabilem A' carpere om. D 0 quibus] quorum A nostra inf. post collabatur A in] CDPQ, om. AX 10 ac] a D sustentabatur X si] ACDPQ, dixi si X de his post compulsus A 11 sed] sed et AP 12 in saecula deus] ACDPQ super omnia dcus in secuhi A' disputauero A 13 quippe] enimuero AR quid] qui A, om. R cele- brant X. quae] quod PQR norunt] nostrorum B 15 reges liabet (habent D) brltannia) liabet etenim br. reges AB sed inn.] inn. P 16 patrocinantes] protegentes P 17 scortjis (scorta D^) et adulteran- tes] DQ, scorta et adulteras AB, scortantes P sed] et APB 18 uouentes sed] ecripsi, uouentes et ADPQH continue D 19 patriam] regionem AB magno opere D et eos] eos autem AB 20 sedent] sedeut latrones B, sunt siue sedent latrones A etiam remunerantes AR elemosinas D 21 sed] se D exaggerentes A arbitri P, arbitrum AR 23 commanipulares et om. AR fors .\P 24 qui] hi qui A, hos qui U certatim om. AR 25 dolo sui] dolose AR 26 alteraria D iuraudo] intrando R luculenta D paullo post ante ac si AR 28 luiius .1 i^iaculi] mali A est om. A 28/29 damnoniae («c i>'P, damnone />', dannoniae Q) tyrannicus catulus] catulus domnanie tirannus A 29 hoc] qui hoc AP iur. sacr. APQ CBBomcA III. * 42 GILDAE SAPIENTIfi devinxit nequaquain dolos civibus, deo primum iureque iurando, sanctorum demum choris et genetrice comitantibus fretis, facturum. in duarum venerandis matrum sinibus, ecclesiae carnalisque, sub sancti abbatis ampliibalo, latera regiorum tenerrima puerorum vel praecordia crudeliter duum totidemque nutritorum — quorum brachia nequaquam armis, quae nullus paene hominum fortius hoc eis tempore tractabat, sed deo altarique •'i protenta in die iudicii ad tuae civitatis portas, Clnuste , veneranda patientiae ac fidei suae vexilla suspendent — inter ipsa, ut dixi. sacrosancta altaria nefando ense hastaque pro dentibus laceravit, ita ut sacrificii caelestis sedem purpurea ac si coagulati cruoris pallia attingerent. et hoc ne post laudanda quidem inerita egit. nam multis ante annis crebris alternatisque faetoribus adulteriorum victus legitima uxore coutra Cln-isti magi- w ^irc. 7«, *; strique gentium interdictum depulsa dicentium: 'quod Deus coniunxit, homo non separet' coioss.3,i9.et 'viri, diligite uxores vestras'. amarissima enim qunddam de vite Sodomorum in cordis sui infructuosa bouo semini gleba surculamen incredulitatis et insipientiae plan- taverat, quod vulgatis domesticisque impietatibus velut quibusdam venenatis imbribus irrigatum et ad dei offensam avidius se erigens parricidii sacrilegiiquc crimen produxit i'' in medium. sed uec adhuc priorum retibus malorum expeditus priscis recentia auget malis. 29 Age iam (quasi praesentem arguo, quem adhuc superesse non nescio) quid stupes, animae carnifex propriae? quid tibi flammas inferni voluntarie accendis nequa- quam defecturas '.' quid inimicorum vice propriis te confodis sponte ensibus hastis? -m an ne ipsa quidem virulenta scelerum ac si pocula pectus tuum satiare quiverunt? .vaw,.j/,2«. respice, quaeso, et veni ad Christum, siquidem hiboras et ininenso pondere curvaris, E2ecii.33,iL et ipse te, ut dixit, requiescere faciet; veni ad euni, qui non vult peccatoris mortem, f'c.''w^w" sed ut convertatur et vivat; dissolve secundum jiroplietam vincuhx colh tui, fiU Sion; redi, rogo, e louginquis hcet peccatorum recessibus ad piissimum patrem, qui despicienti 25 porcorum sordidos cibos ac pertimescenti dirae famis mortem, et revertenti sibi laetus occidere consuevit vitulum filio saginatum et proferre primam erranti stolam et regiuni rsaiin. 33,». anu\nm, et tum spei caelestis ac si saporem praegustans senties, quam suavis est do- AC (/. 10 inde a v.S caelestis (?), sed paginae j)rioris ad p. 42, 21 ipsa lectio desperata est) DPQ 1 deuinxerat A ciu. dol. A deo ... 2 fretis om. A 2 fretis ovi. P duabus A matrum fiuibus i)', matribus ^l 3 ecclesiae carnalisque] Q, e. que carnalis P, e. carnalis />, ecclesiis ai A sancto abbate P anipfilialu piost sub A latera ... 9 egit] inter ipsa sacrosancta altaria nefando ense crudeliter lacerauit tenerrinia precordia regiorum puerorum ita nt inficeret coagulatus cruor sedcni et pallea celestis sacrificii et licet bis nullus peue liominum boo tenipore fortius arma tractarent, nialuci'uiit dei pro- tectione quam armis defendi iii die iuditii ad portas christiane ciuitatis tue ueneranda uexilla suspensuri patientie ac fidei sue o inportabile scelus pro quo omnis iiisula nisi cliristus subuenerit est euertenda et hoc quidem scelus alia processerant scelera A regionum i)' 4 duum] dum i)' quorum .... 7 suspen- dent post 8 lacorauit P 8 pro dentibus] prudentibus Z*' ita ut] qui ifa P 9 attigerent Z)', texe- runt P multis ante annis] ante niultos annos A 10 uictus ante crebris A 11 dep. ux. leg. contra int. chr. gentiumque niag. A quod] quos A 12 p>ost uestras ins. s. et christus ecclesiam A ama- rissima {DP, ainarissimum Q) .... 13/14 plantaueraf] quoddam sureulanien incr. ef ius. de amarissima uitc sodo- morum in c. s. infr. gleba planfauerat -1 14 quod] quos D uulgaribus A quibusdem D' 15 parr. s. q. cr. produxit] ad supra dictum parr. s. q. cr. se produxit A 10 prior Z*' mal. ret. expeditis A prisca receiitibus auget mala A 19 stupes] CDQ, saeue stupes P, siue stupes A propr. an. carn. A inf. fl. neq. def uol. acc. -1 accendens Z*' 20 ens. sp. te conf. A hastis om. A 21 ipsa om. /)' ac si om. A pecula 7)' safiaret X*' 22 qnidem] quid A curuaris] grauaris -1 2.3 te poat requiescere A peccatoris mortem] CD-PQ, ni. pcccatoris .1, m. peccaforum 7)' 25 rogo] queso A licet e long. -1 pientissiinum P qui] qui filios P despicieiiti (disp- D) post cibos P 26 porc. sord. cib.] CD^PQ, porc. cib. sord. D', sord. porc. eib. A ac] D^PQ, a CD' reuerenti P sibij ad se A laefus] 1. occurrens A 27 uitulo D filio ante letus A, om. P erraufi om. A 28 anulum et] ACDQ, an. nt P tmic ADP spei c. ac si sap.] sap. spei cel. A seiifies] ACQ, senfiens D, sentiret P DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 43 minus. nani si liaec contempseris, scias te inextricabilibus tenebrosisque ignium tor- rentibus iam iamque inferni rotandum urendumque. Quid tu quoque, ut proplieta nit, catulc leonine, Aureli Canino , agis? nonne 30 eodem, quo supra dictus, si non exitiabilioro parrieidiorum fornicationum adulteriorum- "'"■ ^^' "' s que caeno velut quibusdain marinis irruentibus tibi voraris feralitcr undis? nonne paccm patriac mortiferum ceu serpentem odiens civiliaque bella et crebras iniustc praedas sitiens animae tuae caelestis portas pacis ac refrigerii praecludis? relictus, quaeso, iam solus ac si arbor in medio campo aresccns recordare patrum fratrumque tuorum supervacuam fantasiam, iuvenilem inmaturamquc mortem. num centcnnis tu ob 10 religiosa merita vel coaevus Mathusalae exceptus paene omni prolc servaboris? uequa- quam. sed nisi citius, ut psalmista ait, conversus fueris ad dominum, ensem in tc Pnaim. 7,13. vibrabit in brevi suum rex ille, qui per prophetam 'ego', inquit, 'occidam et ego vivere Dem. 32,39. 'faciam; percutiam et ego sanabo, et non est, qui de manu mea possit eruere'. quam ob rem 'excutere dc faetido pulvere' tuo et convertere ad eum toto corde, qui creavit &«i. yj, 2. 15 tc, ut cura exarserit iu brevi ira 'cius, beatus sis sperans in eum, sin ahas, aetemae pj«(m. 2, m. 'te manebunt poenae conterendum saeva continue et nequaquam absumendum tartari 'fauce'. Quid tu quoque, pardo similis moribus et uequitiis discolor, canescente iam 31 capite, in throno dolis pleno et ab imis vertice tenus diversis parricidiis et adulteriis uo constuprato, boni regis nequam fili, ut Ezechiae Manasses, Demetarum tyranne Vorti- pori, stupide riges? quid te tam violenti peccatorum gurgites, quos ut vinum optimum sorbes, immo tu ab eis voraris, appropinquante sensim vitae Hmite non satiant? quid quasi cuhninis malorum omnium stupro, propria tua amota coniuge eiusdemque honesta morte, impudentis fiUae quodam ineluctabili pondere miseram animam oneras? ne con- 25 sumas, quaeso, dierum quod rehquum est in dei otfensam, quia nunc tempus accepta- -'. cor. «, a. bile et dies salutis vultibus paenitentium lucet, in quo bene operari potes, ne fiat fuga.va"*. 24, 20 tua hieme vel sabbato. 'diverte' secundum psahuistam 'a malo et fac bonum, inquire ^"''™- •'■'' 'pacem bonam et sequere eam, quia ocuh domiui super te bona agentem et aures eius 'erunt in preces tuas et non perdet de terra viventium memoriam tuam., clamabis et 30 'exaudiet te et ex omnibus tribulationibus tuis eruet te.' cor siquidem contritum et p»a'"".ju,/y. AC (/. 11 inde a r. 5/G noime pacem) DPQ 1 iuexti'. t. q. i. torr. post urendumqne -1 2 inferni] CDP, om. AQ rotuntluni A 3 leouis A canine] CD(J, chunine {iii arijumento ,1(1 Aureliuni Cun.inum') .1, conane P cum Galfredo 11, ■"> 4 supra dictus] s. d. constautiuus uolutatur .1 si non] sed A exitialnliore] CI'tl, exticiabiliore D, execrabiliore .1 parcidiorum Q 5 caeno post eodem, hic fetore .1 fer. tibi irr. und. unr. .1 uorarns D^ 0 niorti- feruui ceu (seu D)\ taraquam mortif. A 7 praed. ini. ^l celestes A refrigeriis recludis ^' 8 ac sij quasi A ar. in med. campo A 9 iuuentuteni .1 num] ACPQ, unde D 9/10 centenus tibi ob regiosa A 10 paeue] ACDQ, ex P seruaberis ante exceptus A 11 ensom suum iu br. in te uibr. A in te] uite T)' 1"2 qui om. jD' ego inquit] loquitur dicens ego A ego om. /)' 13 mea om. D' 14 corde] c. tuo A 14/15 te cr. .1 15 ut] et D^ exerserit Q 17 fauce] ACDQ, falce P 18 quid tu q.] et quid tu eciam .1 sencscente .4 ' 19/20 et ad. constuprato] atque ad. sordescens .1 20,21 uorti- pori] PQ, uortipor» C, uertepori />, uortipore yl uortipore dem. tyr. anlc jianlo ^l 21 stupidus riges (reges D^) ante dolis A te] quod te A tani] causa />' opt. uin. .1 22 seus. appr. -1 apropi- ante D^ uitae limite] termino uitae A non satiant poat gurgitcs A quid ... 23 stupro] ut quia ^ 23 pr. tua am. cnniugo eiusdemque ('^'?/)P'^, ciusdem edd.) Iioncsta morte impudentis (CD^PQ. -tes /)') filiae quodam (CPQ, quedam D) inel. pondere (ponderi /'') m. a. oueras (ponderas D)] amota propria coniuge et bonesta inpudentem ipsius filiam tuam uidelieet privignam perdens ineluctabili quodam pondere miseram ipsius aniniam bonerasti A nc] non />' 25 dicruin q. r. est] quod residuum est dierum tuorum A offensa P quia] lucet etenim (lucet infra om.) A 26 licet />' nej uide ergo ne .1 27 liyemie P deuerte A psalmistam] quod ait spalmista A a malo] diuerte a malo A 28 bonam] CD-PQ. oin. AD^ ctj ut D'(fj 2U agcnte bona A eruut ante super A 30 te exaud. A 6* 44 GILDAE SAPIENTIS Marc. 9, 43. hmniliatum timore eius nusquam Christus spernit. alioquin vermis tortionis tuae non morietur et ignis ustionis tuae non extinguetur. 32 Ut quid in nequitiae tuae volveris vetusta faece et tu ab adolescentiae annis, Urse multorum sessor aurigaque currus receptaculi Ursi, dei contemptor sortisque eius depressor, Cuneglase, Eomana lingua lanio fulve ? quare tantum certamen tam homini- 5 bus quam deo praestas? hominibus, civibus scilicet, armis specialibus, deo infinitis sceleribus? quid praeter innumerabiles casus propria uxore pulsa furciferam germanam eius, perpetuam deo viduitatis castimoniam promittentem, ut poeta ait, summam ceu teneritudinem caelicolarum , tota animi veneratione , vel potius hebetudine nympharum aai. 5, vj. contra interdictum apostoU denegantis posse adulteros regni caelestis esse municipes, 10 suspicis? quid gemitus atque suspiria sanctorum propter te corporaliter versantium, vice immanis leaenae dentium ossa tua quandoque fracturae, crebris instigas iniuriis? Piaim. 3e, s. Desine, quaeso, ut propheta ait, ab ira, et derelinque exitiabilem ac temetipsum macera- turum, quem caelo ac terrae, hoc est deo gregique eius, spiras, furorem. fac eos potius mutatis pro te orare moribus, quibus suppetit supra mundum alhgandi, cum in mundo ^j 1. Timotii_. reos alligaverint, et solvendi, cum paenitentes solverint, potestas. noli, ut ait apostolus, superbe sapere vel sperare in incerto divitiarum, sed iu deo, qui praestat tibi multa abunde, ut per emendationem morum thesaurizes tibi fundamentum bonum in futurum /jr. 2, /9. et habeas veram vitam, perennem profecto, non deciduam; alioquin scies et videbis etiam in hoc saeculo , quam malum et amarum est rcliquisse te dominum deum tuum j^, et non esse timorem eius apud te et in futuro taetro ignium globo aeternorum te exuri nec tamen ullo modo mori. siquidem tam sceleratorum sint perpeti immortales igni animae quam sanctorum laetitiae.' 33 Quid tu enim, insularis draco, multorum tyrannorum depulsor tam regno quam etiam vita supra dictorum, novissime stilo, prime in malo, maior multis potentia simulque .^^ malitia, largior in dando, profusior in peccato, robuste armis, sed animae fortior ex- /erem. 2J, ». cidiis, Maglocuno, in tam vetusto scelerum atramento, veluti madidus vino de Sodomi- tana vite expresso, stolide volutaris? quare tantas peccaminum regiae cervici sponte, AG (/. J2 inde a v.2 ustionis) DPQ 1 miraquain A spernet A 3 ut . . . 5 fulue] ut quid et tu conoglase qui latina lingua diceiis 1. f. ab anui.s ad. uolueris in neq. tue uetusta fece urse mult. cesor currus aurigaque r. u. d. c. sortisque depressor A 4 sortisquej CVPQ, fotisque />' 5 cuneglase] CD^^PQ, cnueglase D\ conoglase A 5/6 lioni. quam deo] CD^^PQ, deo q. liom. AD'^ 6 scil. ciuilibus A specialibus] C (perscriplum) D (spialibus) PQ, exitialibus edd., om, A : malim feralibus 7 casusj crirainum casus A eius germanam A 8 perpetuam d. u. c. promitteutem] que perpetua uiduitatis castimonia promissa christo erat consecrata A ut poeta . . . 9 nyrapharum] om. A seu DQ 9 hebitudine DQ nyinpharum] CDQ, post caelicolarum P 10 dene- gantis] dicentis non A adulteres D mun. esse regni cel. A 11 suspicis] tibi incerto raatrimouio copu- lasti A quid ... 12 iniuriis] ut quid instigas cr. ini. gemitus atque susp. sanctorum iu terra corporaliter uiuentium quorum uoce quandoque excitatus deus in ore leouis ossa tua confringet .1 uersantium] CDQ^ moerentium P 12 lene /*' fraoturae] edd., fractura CDPQ 13 ab ira om. A exitiabilera {GDP, exitialem Q) ■ . ■ 14 furorem] furorem exiciabilem quem inspiras aduersus deum et gregem ipsius A 14 pot. mut.] ACPQ, mut. pot. D lu pro te orai-e om. i>' moribus] anirais A suppetit ... 10 potestas] coUata est potestas et suppetit alligaudi uel soluendi in terra criminum uiucula -1 supra] CD^PQ, ultra X)' alligaudi libri IG alligauerint libri potestas anie soluerint CVQ, post quibus P ap. ait A 17/18 ab. nmlta A 18 thesaurizes (thesauritues /*') ... 19 deciduam] adquiras tibi ueram et perheunem uitam A uit. uer. D^ 20 est] CDQ, sit P, erit tibi .1 deuui] ACPQ, om. D 21 taetro ... 23 laetitiae] iguiura eternorum tormento e.xuri et uec uUo fiue deficere siquidera ita sunt perpetui et indeficientes impiorum ignes sicut et sauctorum sunt infinite letitie et perhennes A 22 sint perpeti [sic CDPQ, perpetira rec. edd. male) imm. igu. an.] an. sunt imm. ign. perp. P 24 tu enim]Ci>, tu etiam PQ, et tu -1 insulare D, insulane -1 25 stilo] ACDQ, in nostro stylo P simulque] siraul et A 26 peccando .1 animae fortior] animis fortior et A 27 maglocuue] CPQ, magIoc(juc jiost uite, hic quid tu inquam A, o niagloouue CD: Malgo npnd Ualfrcdum 11, 7 atrameuto] uolutabro -4 28 uite] ACP, uita W^Q, om. D^ quare . . . 45, 1 niolos] quare tantas iunectis pcccaminum moles sponto regiam ceruicera opprimentes -1 tantis D DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 45 ut ita dicam, ineluctabiles , celsorum cou montium, iuuectis moles? quid te non ei regum omniura regi, qui te cunctis paene Brittanniae ducibus tam regno fecit quam status liniamento editiorem, oxhibes ccteris moribus meliorem, sed versa vice deteri- orem? quoruni indubitatam aequanimitur conviciorum auscultato parumper adstipu- s lationem, omissis domestieis levioribusque, si tamen aliqua sunt levia, palata solum longe lateque per auras admissa testaturam. nonne in primis adolescentiao tuae annis avunclum regcm cum fortissimis propemoduni militibus, quorum vultus non catulorum leonis in acie magnopere dispares visebantur, acerrime ense hasta igni oppressisti? parum cogitans propheticum dictimi: 'viri\ inquiens, 'sanguinum et doli non dimidiabunt p' et cum d. (desiueri D^) pr. t. cades om. A 14 none C cessit (cesit C) ante uiolenti A inlectus] edd., iniectus CDQ, innexus {ante cup.j^l, iuuectai' 15 reu. ad uiam rectam A 15 diebus] C, diebusque DPQ dicbus .... 23 columbamj remordente te forte diebus ac noctibns per id tenipus conscientia peccamimun primo abreimntians regno reg- nique copiis et quod his est maius proprie uoluntati deinde subdens te in deitico tenore monacliorura decretis siue uUo iniidelitatis ut aiebas respectu coram onuiipotente deo et sauctis eius monaehum te perpetuo uouisti uumquid non tete ex coruo reddideras columbara uitantera seuos arpagones rapidi accipitris sinuosis flexibus dum te ad sanctorum magnopere fidas speluncas refrigeriaque salubriter contulisti A ao] a />' conscieutia] D-PQ, conscientiae C, cousciencie />' 17 deinde D' coguitionem D' preferens D ut ai. inf. X>' 18 oiopotente D ruptis) fractisP 19 raoduli . . . auri om.D\ moduli tui post putabatur P 20 omnis] itcra omnis P argenti] CDP, argentique Q his] CP, hiis D, om. Q 20/21 distentiouibus] CDQ, distinctioni- bus P 21 perpetuo uouisti (uenisti i)') po$t 18 respoctu P 22 accipitris] PQ, accipitricis CD 23 salu- briter om. D' quoruo C 24 matri eccl. .1 to nou .1 hostis] li. diabolus A 25 foret poat 24 letitia A fomes spei cel. A dispcratorum C 20 tc iu b. permanente] si in b. permansisses A aui- mam ... 46, 1 mancrent] regni celestis pr. an. t. manerent .( 46 GILDAE SAPIENTIS Christi praeniia in die iudicii manerent, si non liipus callidus ille agnum ex lupo factum te ab ovili dominico, non vehementer invitum, facturus lupum ex agno sibi similem, rapuisset! o quautam exultationem pio omnium patri deo sanctorum tua sahis servanda praestaret, si non te cunctorum pcrditorum infaustus pater, veluti magnarum aquila alarum unguiumque daemon, infelici fiUorum suorum agmini contra ius fasque rapuisset! .1 ne multa, tautum gaudii ac suavitatis tum caelo terraeque tua ad bonam frugem con- versio, quantum uunc maeroris ac luctus ministravit ad horribilem, more molossi aegri, ^'^^°*'^'- vomitum nefanda reversio. qua peracta exhibentur membra arma iniquitatis peccato ^'Rnmn'^}^^ diabolo, quae oportuerat salvo sensu avide exhiberi arma iustitiae deo. arrecto aurium auscultantur captu non dei laudes canora Christi tironum voce suaviter modu- 10 lante neumaque ecclesiasticae melodiae, sed propriae, quae nihil simt, furciferorum referto mendaciis simulque spumanti flegmate proximos quosque roscidaturo, praeconum ore ritu bacchantium concrepante, ita ut vas, dei quondam in ministerio praeparatum vertatur in zabuli organum, quodque honore caelesti putabatur dignum, merito proicia- tur in tartari barathrum. 15 35 Nec tamen tantis malorum offendicuhs tuus hebetatus insipientiae cumulo sensus velut quodani obice tardatur, sed fervidus ac si puUus, amoena quaeque inperagrata putans, per extensos scelerum campos inrevocabili furore raptatur, augendo priscis nova piaculis. spernuntur namipie primae post monachi vntum inritum inlicitae licet, tamen propriae coniugis praesumptivae nuptiae, ahae expetuntur non cuiusUbet relictae , sed 20 viri viventis, non externi, sed fratris filii adamatae. ob quod dura cervix iUa, muUis iam peccaminum fascibus onerata, bino parricidaU ausu, occidendo supra dictum uxo- remque tuam aUquamdiu a te habitam veUit summo sacrilegii tui culmine de imis ad inferiora curvatur. dehinc iUam, cuius dudum coUudio ac suggestione tantae sunt peccatorum subitae raoles, pubUco et, ut faUaces parasitorum Unguae tuorum con- 25 clamant, summis tamen Uxbiis, non ex intimo cordis, legitimo, utpote viduatani, AC (/■. 14 inde a v. 5 infelici) SFQ 1 lupus call. ille] call. ille liostis A 2 uehementer om. A ab om. D^ sibi siin. ex agno A 3 rapuisset post inuitum A patri omn. sanct. deo A 3/4 seruata prestitisset .-t 4 ueluti (uel />') ... 5 unguium om. A 5 infelici f. s. agmini] ACDQ, ad infelix f. s. agmen P 6 ne multa tantum] quan- tum itaque A terraque D' tua] t. contulit A 7 quantum] tantum A luctus] tristicie A ad liorribilem ... 8 reuersio] tua nef. reu. more egri molosi ad execrabilem uomitum -l molosi CD 8 arma membra inifj. D', tua m. a. ui inig. A 9 optuerat 7)' auide om. A arrecto ... 11 melodiae] tum uero captant auditum non dei laudes neque eccl. mel. canora u. chr. t. s. modulate A nenmaque] €'-, neuque C", pneumaque DQ, neque P que propr. .1 nihil] CQ, nichil D, nihili P, nichili A furci- ferorum] P, furtiferorum D, et furciferorum A, fuciferorum CQ 12 referto] CDQ, refertae P, roferta A simulque ... 13 ore om. A flegmate] CPQ, fleumate D roscidaturo] scripsi, ruscidaturo CQ, rusci- daturum D, foedaturo P praeconum] CPQ, praeconi D 13 bacchautura A concrepate ACQ ita ut] ergo A quond. dei A in ministerio] CQ, ministerio ADP 14 uertatur] uertitur A quoque D 16 nec tamen] non autem -4 16/17 tuus hebetatus (sic PQ, h.ibitatus CD) i. cumulo (coraolo C) sensns (om. F) u. q. o. tardatur] uelud quodara obice tardatus sed hebetatus insipientie eumulo -4 17 sed feruidus ac si] tamquam feruidus -4 qnaeque inperagrata] que peragrata -4 18 ])riscis noua piaculis] pleruraque suis noua crimina priscis A 19 primae om. A irr. uot. licet illicite .4 tamen] ACDQ, tam P 20 propriae] prime et proprie A aliae expetuntur non cuiuslibet relictae sed] A {sed deest hoc loco sed), alia rel. om. CDPQ 21 uiri uiuentis non exterui sed fratris filii] CDP(J, non externi sed uiri uiuentis et fratris filii A adamatae] -4, adamata CDPQ ob qnod ... 24 curuatur] o quam dura illa ceruix tua quo tantis criminimi fascibus honerata binoque parricidali uisu curuata deprimitur ad inferiora occidendo uidelicet supra dictum uiruni uxoremque tuara a to aliquamdiu habitara deserendo -4 quod] quae P 22 honorata Z)' biuo] hiao D'^, uiuo />' parricidali] CP, i)arricidiali Z)(^ ausi />' 23 a] apud Z)' uclut] uolde /J' sacrigelii C 24 suggessione C 25 peccatorum subitae] perpetrate scelerum A 25 publico . . . 47, 1 conubioj et ut conclamant tuorum parasitorum lingue legitimo adsciuisti uera autem assertione sceleratissirao et incerto conubio -4 publico ct ut] CDQ, ut etiam publicae P parasidornm D 26 utpute XI' DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 47 nostrae vero sceleratissimo adscivisti conubio. cuius igitur sancti viscera tali stimulata historia non statim in tletus singultusque prorumpant? quis sacerdos, cuius cor rectum deo patet, non statim liaec audiens magno cum ululatu illud proplieticum dicat: -quis dabit capiti meo aquam et oculis meis fontein lacrimaruni? et plorabo /m-w. s, ;. .1 'in die et nocte interfectos populi mei'. iieu! siquidem parum auribus captasti pro- plieticam obiurgationem ita dicentem; 'vae vobis, viri impii, qui dcreliquistis \egem kccus. 41, 11. 'dei altissimi: et si nati fueritis , in malcdictiouem nascemini et si mortui fueritis 'in maledictionem erit pars vestra. omnia quae de terra sunt, in terram ibunt: sic 'impii a malcdictione in ])orditionem'. subauditur, si non revertantur ad deum ex- lu audita saltim tali admonitiono: 'fili, peccasti. ne adicias ultra, sed et de pristinis &c;m. 22, /. 'tuis deprecare'; et iterum: 'non tardes converti ad dominum neque differas de die in Eccies. 5,s. 'diem. subito enim venit ira eius', quia, ut scriptura ait, 'rege audiente verbum ini- Pnv. ou,ij. 'quum omnes. qui sub illo sunt, scelesti sunt'. nimirum 'rex', ut propheta dixit, 'iustus Prov. •20, 4. •suscitat regionem". Scd monita tibi profecto non desunt, tum habueris praeceptorem 36 15 paene totius Britanniae magistrum elegantem. caveto igitur, ne tibr, quod a Salomone notatur. accidat; 'quasi qui cxcitat dormitantem de gravi somno, sic qui enarrat stulto '^'"f"- --- 'sapientiam: in fine enim uarrationis dicet: quid primum dixeras'? 'lava a malitia cor rerem. 4, 14. 'tuum, sicut dictum est, Hierusalem, ut salvus sis'. ne contemnas, quaeso, ineffabilem misericordiam dei, hoc modo per prophetam a peccatis impios provocantis; 'repente /cra». ;«,7. :;o 'loquar ad gentem et ad regnum, ut evellam et dissipem et destruam et disperdam'. peccatorem hoc veheraenter ad paenitentiam hortatur: 'et si paenitentiam egerit gens /«■««. w. «. 'illa a peccato suo, paenitentiam et ego agam super malo, quod locutus sum, ut face- 'rem ei'. et iterum: 'quis dabit eis tale cor, ut audiant me et custodiant praecepta /«■««. jv»- 'mea et bene sit eis omnibus diebus vitae suae?' itemque in cantico deuteronomii: •j.s 'populus', iuquit, 'absque consilio et prudentia: utinam saperent et iutellegerent a.c ^em. 32, 'novissima providerent, quomodo persequatur unus mille et duo fugent decem milia'. et iterum in euangelio dominus: 'venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis,og"!j^"' 'et ego vos requiescere faciam. tollite iugum meum super vos et discite a me, quia 'mitis sum et humilis cordc, et invenietis requiem animabus vestris'. ^nam si haec 30 surdis auribus audias, prophetas contemnas, Christum despicias, nosque, hcet vihssimae AC (/. 15 inde u v. 10 ne ailicias) DFQ 1 iiostrae uero] tlioro P (retinuit litt. curs. l)) ciiius ... 2 prorumpant] quis igitur sanctitatis et iustitiae amator hec audiens nou statini in fletus singultusque prorumpat A 2 singultosque D 3 non st. liaec aud.] hec auil. iiou protinus ^l cum niagno A 5 iii die] die A lieu . . . captasti] et licet frustra audisti tameu .1 G obiurgationem ita] 0. propheticam ^-1 legem] uiam A 7 maledictionem (-ne F) nascemini et si inortui fueritis in] AP, om. DQ 8 omnia] 0. enim A 9 subauditur (ibunti«s. P) si non reu. ad deum (dominum PQ)] CDPQ, um. A 9/10 exaudita] sed exaudito A 10 saltim tali] C^DQ, saltim J6'\ saltem P admonitionem sapientissimi uiri J peccastis .1 11 tuis oth. ,1 depre- care] d. deum A tardas -1 12 eius ... 14 regionera] dei in tilios diffidentie A Vo dixit] CDQ, ait P 14 sed profecto non desunt tibi salubria monita cum li. pene tot. br. elcgantissimum doctorem .1 15 solo- mone P 16 accidat post tibi A quasi] quasi inquit J. qui om. D dormitantem] dormitentem C, dormientem ADPQ enerrat Q 17 stulto sapientiam (-tia Z>')] sap. st. A in fiue . . . 18 saluus sis om. A enarrationis (-nes />') D 18 tuum cor P sicut] sic P queso itaque ne contempnas A 19 prouocantis] CD-Q, prouocautus D\ reuocantis AP repente] r. inquit .1 20 et destr. et diss. 7)' disperdam] d. eam A 21 peccatorem hoc u. ad p. fad pen. uehementur [sic] D) hortatur (-tui D') om. A '22 malum .1 23 iterum] item D eis] ei D\ om. A et] ut A 24 itemque] item D deutronomii C 25 et] et absque A 2lj uanissima Xi' prouiderent] DPQ, peraiderent C quo- modo. ..milia om. J persequebat\u-"Z>' fugeut] PV, fugient CD^ fugerent X»' 28 dicite />' 29;)o.s< uestris ins. iugum enim m. s. est et li. m. 1. (sic notatum) A 30 surdis ... 48, 3 euuntiem] non audieris prophetasque contempscris christum quoque despexeris nos etiara simus licet uilissime qualitatis precones tamen uerborum et preceptorum ueritatis nullius momenti duxeris qui sincera animi pietate et pura cordis proximorum dilectione annuntiamus A proph.] et propli. J9' 48 GILDAE SAPIENTIS qualitatis simus, nullius moraenti ducas, propheticum illud sincera aninii pietate ser- Micii. 3,s. vantes utcumque: 'si non ego implevero fortitudinem in spiritu et virtute domini', ut i-^afVifw' 'eniuitiem domui lacob peceata eorum et domui Israhel scelera eorum', ne simus 'canes Pron. 24,24. ^imxti non valentes latrare'. et illud Salomonis ita dicentis: 'qui dicit impium iustum 'esse, maledictus erit populis et odibilis gentibus: nam qui urguunt, mehora sperabunt'. 5 Eccies.4,sn.Qi iterum: 'non reverearis proxiinum in casum suum , nec retineas verbum in tem- proiT. 24, ii. 'pore salutis'. itemque: 'erue eos, qui ducuntur ad mortem, et redimere eos qui inter- Prov. 11, 4. 'ficiuntur ne parcas', quia 'non proderunt', ut idem propheta ait, 'divitiae in die irae : /^'^Pfir 4 m! 'iustitia a morte liberat'. 'si iustus quidem vix salvus sit, impius et peccator ubi pare- 'bit?' ille profecto te tenebrosus tartari torrens ferali rotatu undisque ac si acerrimis 10 involvet semper cruciaturus et numquam consumpturus , cui tunc erit sera inutiUsque poenae oculata cognitio ac mali paeuitudo, a quo in hoc tempore accepto et die salutis ad rectum vitae iter differtur conversio. 37 Hic sane vel autea concludenda erat, uti ne amphus loqueretur os nostrum opera hominum, tam flebilis haec querulaque malorum aevi liuius historia. sed ne formi- is Emi. s, 30. dolosos nos aut lassos putent , quominus iUud Isaianuni infatigabihter caveamus : 'vae', inquiens, 'qui dicit bonum malum et malum bonum , ponentes tenebras in lucem et .)/«»/-. «,25. 'lucem in tenebras, amarum in dulce et dulce in amarum', 'qui videntes non vident Maiiii.i3,i.}.^et audientes non audiunt', 'quorum cor crassa obtegitur quadam vitiorum nube', libet quid quantumque his supradictis lascivientibus insanisque satelhtum Faraonis, quibus su 2. Reg. 7,13. ehxs periturus mari provocatur exercitus strenue rubro, eorumque sirailibus quiuque equis minarum prophetica inclamitent strictim edicere oracula, quibus vehiti piilchro tegmine opuscuh nostri mohmen, ita ut ne certatim irruituris invidorum imbribus extet penetrabile, iidissime contegatur. respondeant itaque pro nobis sancti vates nunc ut ante, qui os quodam modo dei organumque spiritus sancti , mortalibus prohibentes 25 mala, bonis faventes extitere, contumacibus supei'bisque huius aetatis principibus, ne dicant nos propria adinveutione et loquaci tantum temeritate tales minas eis tantosque terrores incutere. nulh namque sapientium dubium est, in quantis graviora sunt pec- iMr. 10, 28. ^,^^^ huius temporis quam primi, apostolo diccnte: 'lcgem quis transgrediens duobus 'raediis vel tribus testibus moritui': quanto putatis deteriora mereri supplicia, qui filium 30 AC [f. 16 inde a v. 12 paeiiae) DPQ 1 pietate] CPQ, puritate D 2 ego om. D^ fortitudiuem oni. D 3 flomui] C^D^, domini C m. rec.C?) />' iacoui /'' 4 rauti | mitti IP et illud . . . 9/10 parebit om. A solomonis P 7 erue] DPQ, quiuis C iwcaniwc] D-PQ, dicuutur CZ*' redime £> 8 prodiderunt X>' 9 si] s»*/)' 10 ille om. A te post acerrimis ^l, om. P ac si om. A 11 crutiaturum ^l consumpturum A cui tunc erit (era X*')] erit autem tunc tibi A 12 poenae . . . mali om. A poenitentia A a quo . . . 13 conuersio] a quo iu isto acceptabili tempore et in salutis die diflertur couuersio ad iter uitae A dies D 14 uel autea ... 15 bistoria] uel paulo ante coucludenda fuerat uostra querula oratio uti ne ami)lius loqueretur os nostrum jiraua opera liominum finemque daret tam flebilis liistoria malorum buius eui A 16 nos aut lassos] uel lassos nos ^ ysaie/)', esaianum P infatigabiliter om. A caueamus] ACDQ, canamus P 17 inquiens om. P dicit] D, dicunt PQ, dc C bono malum et malo bonum A 19 et aud. non audiunt om. ,1 cor obt. qu. cr. ^l nube iiit. ^1/5' libet ... 24 <'ontegatur] libet ifaque edicere quid quautumque minarum inclamitent propbetica oracula bis supra dictis quinque regibus lasciuienti- busque eorum insauis intellectibus quibus oraculis ueluti quodam pulcro tegmiue fidissime contegatur opusculi nostri molimeu ut ne certatim inruituris inuidorum inibribus existat penetrabile A 20 bis ... 22 equis om. P 21 eius] est i>' 23 molimen] ^1C'V, uolumen XiJ^ inructuris />' inuindarum 7^' 24 fidisse/)' resp. itaque] nunc igitur resp. A nunc ut ante (antea P) om. A 25 qui] qui olitn A dei om. A sancti sp. A probibente Z)' 2(5 fau. bon. A existere post mortalibus A contumacibus . . . prin- cipibus post 24 uates A 27 dicant] d. emuli nostri ..1 fantum om-. A 28 nulli ... 49, 1 con- culcauerit om. A esf dub. X>' iu quaufis] quanto P suut] D^Q, sint D^P 29 quamj PQ, om. CD 30 moritur] CDP, morietur Q I)E EXCIDIO KT CONQVESTV 13K1TANNIAE. 49 'dei conculcaverit f En prinius occurrit iiobis Samuel iussu dei legitinii regni stabili- ;i8 tor, deo antequani naseeretur dedicatus , a Dan usque Bersabee onini populo Israhel veridicus proplieta, signis indubitanter adniirandis notus, ex cuius ore spiritus sanctus cunctis niundi piitostntibus intonuir. denuntiando prinio regi apud Hebraeos dunitaxat ■i Sauli pro eo. quod (luaedani de inandatis domini non complevcrat, dicens: 'stulte egisti 5j*7'' ''' 'nec custodisti mandata doniini dei tui, (piae praecepit tibi. quod si non fecisses, iam 'nuuc pararet deus regnum tuuin super Israhel in sempiternum : sed nequaquam reg- 'num tuum ultra consurget'. quid ergo simile huius temporis sceleribus? adulteriumne vel parricidium fecit? nullo niodo. sed iussionis ex parte mutationcm, quia, ut bcnc 10 quidam nostrum ait, non agitur de qualitate peccati, sed de transgressione mandati. itemque ilhim obiecta, velut putabat, purgantem et apologias, ut generi humano moris est, sagaciter lioc modo adnectentem: 'imnio audivi vocem domini et ambulavi in via, ^tf,'^'""' ''' 'per quam misit nie', tali animadversione multavit. 'numquid vult', inqnit, 'dominus a'/!,™' "' 'hokicausta aut victimas et non potius, ut oboediatur voci domini? melior est enim li 'oboedientia quam victimae, et audire magis quam oiferre adipem arietum, quoniam 'sicut peccatum ariohmdi est repugnare et quasi scelus idolatriae nolle adquiescere. 'pro eo ergo, quod abiecisti sermoneni domini, abiecit et te. ne sis rex'. et post pauca : 'scidit', inquit, 'deus regnum Fsrahel a te hodie et dedit illud proximo tuo meliori te. !;^''^"^',"- '''■ 'porro triumpliator in Israhel non parcet et paenitudine non flectetur, neque enim homo -'u 'est, ut agat paenitentiam'; subauditur: super duris malorum praecordiis. notandum ergo est, quod dixit scelus idolatriae esse nolle deo adquiescere. non sibi scelerati isti, dum non gentium diis perspicue litant, subplaudant, siquidem conculcantes por- corum more pretiosissimas Christi margaritas, idohxtrae. Sed licet hoc unum exem- 39 plum, ac si iuvictus adstipulator, ad corrigendos iniquos abunde sufficeret, tamen, ut in :•■', ore multorum testium omne comprobetur Brittanniae mahim, transeamus ad cetera. quid David numerando populum evenit? dicente ad eum propheta Gaad: 'haec dicit Jj— "7"' ^^' 'doniinus: trium tibi optio datur: elige unum quod vohieris ex his ut faciam tibi. aut 'septem annis veniet tibi fames, aut tribus mensibus fugies adversarios tuos et illi te .10 (f. 17 (lule n r. 14 et iiuii potiuK) DPlj 1 coiiculcauerit] OTQ, conculcauerint />', conculcaueruut /'' en ])riniusl pr. igitur .1 iussu . . .'A pro- plieta] ((ui a.. \\. ileo dedicatus fuit at(|ue postea ueredicus pr. et dux iu israel a dan usque ad bersabee stabiIitorr|ue iussu dei legitinii regni extitit .1 2 ns(|ue] CDl,,), usque ad P bersabee] vlW, barsabeae ',', betbsabeae P 3 ueredicus .47' slgnis ind. adni. nutus [CD^^PIJ, notatus V^) om. (indubitanter post orel .4 buins A 4 denuutians .1 prinii /'' dnnitaxat om. A .'1 .sauli] s. ipsuni redarguendo A de niandatis duniini] niaudat» d«iy>' eompleuerit .17' I) eustodiuisti mandatum ^4 7 pararet deus] prepararet doniinus deus tuus A 8 ergu] rogo AP bnius tenip. sc.] sc. h. t. A adulteriumue] numquid adulterium .4 9 fecit post temporis A sed] sec 7V' ex parte iussionis -4 beue om. A 10 nostrorum AD 11 itemciue] CDQ, itaqne AP illam D uelut] ut ^4 ut] sicut .4 generi huniano] CDQ , humano generi .1 . generis bumani P 12 adnectentem] .46'7)'(,', adnectantem 7)'P 13 multauit] m. samuel propbeta .1 inquit] uumquid /'' 14 holocasta D domini] dei /'' 15 uictima P magis] niagna 7)" i(Uoniani] quia P 1(5 et] CDil, \ta P idolatiae fjKcj C, ydolatriae 7) 17 pro eo ergo] itaque pro eo .1 et te] te .4 18 stindit 7)' deus] dominus A 19 non fl. penit. .4 21 non (eugo (?i«. P) sibi ... 23 idolatrae] numquid non diis gentium scelerati isti perspicue quodammodo litant dum speruentes dei precepta more porc. pr. clir. inarg. conculcant et auaritiae studeut quod est ut apostolus paulus ait idolorum .seruitus »4 23 idolatrae] scripd, id(datriae C'',', ydolatriae 7>, idolatriae sunt P hoc] borum 7)' 24 ac (et D^) si inu. adst. om. A abunde sufficeret ad corr. principes iniquos .1 nt om. ])' 2,T multorum] dnorum uel trium aut certe multoruni .4 omne compr.] reprobetur omue -4 brittanniae C ceteraj alia .4 26 qnid . . . gaad] quid uero cum dauid uniucrsuin israelem numerasset et uenisset ad eum gad propheta dicens A gajid] CD-, gad APQ, om. D' 27 dominus] d. deus D elege C quod uol. ex his (hiis D)] ex his quod uol. A 28 septim C, tribus A famis C te om. A CHRONICA III. 7 50 ■ GILDAE SAPIENTIS 'persequentur, aut certe tribus diebus erit pestilentia in terra tua. nam artatus tali 'condicione et volens magis incidere iu manus misericordis dei quam liominum, LXX •railium populi sui strage humiliatur et, ui pro eontribulibus apostolicae caritatis affectu 'ut illos plaga non tangcvet mori optasset dicendo; ego sum qui peccavi. ego pastor 'inique egi: isti qui oves sunt quid peccarunt'.' vertatur, obsecro, manus tua contra mc 'et contra domum patris mei", inconsideratam cordis elationem propria niorte piaret. i. Re;/. 11,6. nam quid scriptura in consequentibus de filio eius narraf.' 'tecit', inquiens, 'Salomon 'quod non placuerat coram domino et non adimplevit. ut sequeretur dominum, sicut /. /ifii. //.;;. 'pater eius'. 'dixit dominus ad eum: quia habuisti hoc apud te et non custodisti pactum 'meum et praecepta mea quae mandavi tibi, disrumpens scindam regnura tuuni et dabo 40 'illud servo tuo'. Quid duobus sacrilegis, aeque ut isti sunt, Israhel regibus Hieroboae et Baasae accidit, audite: quibus sententia domini dirigitur per prophetam ita dicentis: ;. Av-7. K,2. .pj.Qp^gj, quoiJ niagnificavi te principem super Israhel, quia exacerbaveruut me in vanis 'eorum, ecce ego suscito post Baasam et post domum eius et tradam domuni eius 'sicut domum leroboae Nabath. qui mortuus fuerit de suis in civitate , coraedent eum 'canes et mortuum corpus illius in campo comedent volatiha caeli'. quid illi quoque scelerato regi Israhel istorum conmanipulari . cuius colludio et uxoris dolo Nabotli innocens propter paternam vineam oppressus est, sancto ore illius Heliae atque ignifero i. «•:/.2/,/s. domini alloquio instructo miuatur, ita dicente: 'occidisti insuper et possedisti. et post 'haec addes: haec dicit dominus: in loco hoc, in quo linxerunt canes sanguinem Naboth, 'larabent quoque tuum sanguinera'. quod ita factum fuisse certissiraa ratione cognitum 1. Reg. 22,22. est. scd uc forte secunduni supra dictura Achab 'spiritus mendax loquens vana in ore i. /if^.22,i'j. 'prophetarum vestrorum' seducat vos, ne sermones Michae prophetae audiatis, 'ecce per- 'raisit deus spirituni mendacii in ore omniura prophetarura tuoruni qui hic sunt et donii- 'nus locutus est contra te mahira'. nam et nunc certum est aliquos esse doctores con- ,./trario spiritu repletos et magis pravam voluptatem quara veritatem adserentes: quorura . tf, /4 = 'Yerba super oleuni niolliuntur et ipsa sunt iacula', 'qui dicunt: pax, pax , et non erit' ^»- ■**'^'-'^= in peccatis permanentibus 'pax', ut alibi propheta dicit: 'non est gaudere inpiis, dicit 41 'dorainus'. Azarias quoque filius Obed Asae revertenti de caede decies centenum 2. /■!»■. /j,i'.miliuni exercitus Aethiopum locutus est dicens: 'dominus vobiscura est, duni estis AG [f. 18 inde a v. 18 i;inocens) 1)(H)PQ 1 nam om. A 2 Ixx milium] tle octoginta milibiis A 3 sui str. humiliatur om. A et ni pro] CD'Q, et ui Z)', et pro P, exhin cum pro A apostolieae om. A car. afliecto C, affectu kar. .1 4 ut . . ] optasset dicendo] ne illos pl. tang. se mori optaret ilicens A niore C optasset] CDQ, optauit P 5 egi gessi A sunt om. D peccarunt] D^Q, feceruut AD-P 6 mei] mei ut P inconsideratum C proprie mortis optione expiauit A 7 nain quid] quid etiam -1 in consequentibus] ACDQ, aniplius P narrat] n. audiamus A inquirens /)' solomon P 8 placuit -1 domino] deo A adimplauit //' dorainum sicut] d. ex toto corde suo sicut et A 9 dixit] et dixit A 10 praecepta] mandata A mea] ACDQ, om. P 11 quid] q. uero -1 sacrilegis] ABP, sacrilegiis CDQ isti] i. nostri A geroboe ^l 12 baasae] PQ, base AD, baesae (?) C quibus . . . propter] propheta doinini ad eos uicissim ex sententia doinini loquitur dicens pro eo A dicen*** i*' 13 irritaui in.^i. post quod /'' quia] et A uanis eorum] uaiiis uerbis eorum A, uanitatibus suis P 14 suscito] CDQ, suscitabo AP basam C, basau D et post] ACDQ, et P 15 geroboe ..4 naliath] CDQ, filii iiaabath A, filii nabath P suis] basa A ciuitatem D' 16 canes comedent eum A inortuum corpus ill. iu campo coin. (com. iu carapo /*')] qul in agro com. A illi ... 17 istorum] achab quoque impio regi istoruni israel A 17 cuius] quasi /> 18 pat. uin.] ACPQ, uiii. patemam (paternaici /»') D est oppr. A saiicto ... 19 dicente] acciderit audia- inus liunc elias ignifero domiiii eloquio ininatur diceiis A 20 hoc om. ^l fluxeruiit /*' '21 certissime /)', uerissima A 22 iie om. A l(jqueiis naiia (uaiii /)') iii om. A 23 seduxit A ne . . . audiatis] iiumquid etiani micliee pruphetae sermoues audistis dicentis ^4 ne om. P michae C, michee AJ), michaee /', micheae y 24 medacii /) '2,5 est om. C 2.5/26 coiitraria C" 26 repletos] erectos .4 uoluii- tatem A 27 oliui /)' erit] e. impiis A 28 permaneutibus] CD^PQ, remanentibus D^, mauentibus A nt alibi . . . impiis (iinpiis supra) om. A pr. dicit] pr. dixit P 29 obez /)' asae] C^P, ad se C-DQ, regi asae A 30 inilium ex.] militum A Psulllt, lei- 30 DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 51 'cum ipso ct si cxquisieritis euni, invcnietur a vobis ct si dereliqucritis eum, derclinquet 'vos'. nam si losapliat ferens praesidiuni iniquo )'egi ita ab len proplieta Annaniae filio increpatur dicente: 'si pcccatorem tu adiuvas aut quem dominus odit tu diligis, 2. /"ar. ;!/,2. 'propterea ira dei est super tc', quid illis, qui propriis scelerum suorum criniculis com- 5 pediuntur, fict? quorum nos necesse est, si in acie dominica volumus dimicare, peccata odire, non animas, diccnte psalmista, 'qui diligitis dominum, odite malum\ quid nA r.o. 'dicit dominus: quarc praeteritis praecepta domini et non prosperamini? quia dereli- 'quistis dominum, et dereUnquet vos'. Quid de auctore prophetarum Esaia dicam? qui 42 prooemium profetiae suae vel visionem ita exorsus est dicens: 'audite, caeli, et auribus /«. j, 2. .?. 'percipite, terra, quoniam dominus locutus est. filios enutrivi et exaltavi, ipsi autem 20 'spreverunt me. cognovit bos possessorem suum et asinus praesepc domini sui, Israhel 'autem me non cognovit et populus meus non intellexit'. et post pauca minas meritas tantae insipientiae aptans: 'derelinquetur', inquit, 'filia Sion ut tabernaculum in vinea /«.;,«. 'et sicut tugurium in cucumerario, sicut civitas quae vastatur'. et principes specialiter conveniens ait: 'audite verbum domini, principes Sodomorum; percipite legem domini, /-. /, /«. 2.^ 'populus Gomorrhae'. notandum sane, quod iniqui reges principes Sodomorum vocen- tur. prohibens namque dominus sacrificia et dona sibi a tahbus offerri, et nos inhiantes suscipimus quae deo ab omni natione sunt non placita, eademque egenis et paene nihil habentibus distribui in perniciem nostram non sinimus, cum latis divitiis oneratis. sordibus pcccatorum intentis ait : 'ne afferatis ultra sacrificium frustra ; incensum ai^ominatio est /'. /, /j. 30 'mihi'. itemque denmitiat: 'et cum extenderitis manus vestras, avertam oculos meos /«. /, /5. 'a vobis, et cum multiplicaveritis orationem, non exaudiam". et hoc quare facit ostendit: 'manus', inquiens, 'vtstrae sanguine plenae sunt'. simulque ostendens, quomodo placare- tur, ait : 'lavamini, mundi cstote, auferte maliun cogitationum vcstrarum ab oculis meis. /s. /. /'/. /7. 'quiescite agere perverse, discite benefacere, quaerite iudicium. subvcnite oppresso, AC (/. 19 inde \ea] ACD annaniae] CD 3 si] quia ^, om. P tu pecc. A aut) et A odlt dom. ^l 4 est super te] super te ueniet A criniculus D, funiculis .1 5 tiet posl illis .1 uos //' G odire] ACD^P, odisse D^Q quid] attende ctiani quid A 7 curr. et aur. isr. el. proph. 2>osl quid .,1 scilicet om. />' 8 etiatus] locutus A 9 patris ios. {om. tui) /)' co] pro eo -1 uia /)' 10 iuda sed ^4 11 stujjrosc (P, stupore se CDQ) ut gessit om. A: deletis voca!ii' 16/17 dcreliquistis] PQ, dere- liquisti />, direliquisti f 17 auctore] prccipuo .1 esaiae ',', \-saia -l/> qui] quod />' 18 suae om. A uisioneni] uisioinini suaruni .1 19 percipc P quouiamj quomodo P 21 mer. min. -1 23 uocatur /)' et priucipes] pr. quoque A 24 percipite . . . 25/26 uocentur om. A 2.") gemorrhe D 26 nanique] etiam .1 a tal. sibi />' et nos ... 28 oneratis om. A 27 ab omni natione] CDPQ. ab- hominatioiu H 28 nostra D diuitiis] dictis /*' 29 intentis] inuolutis .1 ofteratis A 31 et hoc q. f. ostcndit] et addidit causam A 32 pl. sang. sunt D, pl. sunt sang. A ostendens] o. ys.-iias pro- pheta -1 32/33 placeretur />' 34 quiescctc Q pcrn. ag. A 52 GILDAE SAPIENTIS /j. /, M-2fl. 'iudicate piipillo'. quasi placoris vicissitudinem adiungens ait: 'si fuerint peccata vestra 'ut coccinum, quasi nix dealbabuntiir: et si fuerint rubra quasi vermiculus, velut lana 'alba erunt. si volueritis et audieritis me, bona terrae manducabitis. quod si nolueritis 43 'et me provocaveritis ad iracundiam, gladius devorabit vos\ Accipite veracem publi- cumque adstipulatorem, boni malique vestri retributionem absque ulio adulationis fuco, s non ut parasitorum venerata vestrorum venena iu aures sibilant ora, testantem. itemque it. 1, 33. 24. ai rapaces iudices sententiam dirigens ita effatur: 'principes tui infideles, socii furum, 'omnes diligunt munera, sectantur retributiones, pupillo non iudicant, causa viduae non 'ingreditur ad eos. propter hoc ait dominus exercituum, fortis Israhel : lieu consolabor /s. /,2«. 'super hostibus meis et vindicabor dc inimicis meis': 'et conterentur scelerati et pecca- lo /,<. 2, ;;. 'tores simul et omnes, qui dereliquerunt dominum, consumentur'. et infra: 'oculi su- /.«. 5, ij. 'blimis liominis luiniiliabuntur et incurvabit altitudo virorum'. et iterimi: 'vae impio in /». j, 12-J4. 'malum, retriliutio enim manuum eius fiet ei\ et post pauca: 'vae qui consurgitis mane 'ad ebrietatem sectandam et ad potandum usquo ad vesperam, ut vino aestuetis. 'cithara et Ij^ra et tympanum et tibia et vinum in conviviis vestris, et opus domini non i.^ 'respicitis et opera manuum eius non consideratis. propterea captivus ductus est populus 'meus, quia non habuit scientiam et nobiles eius interierunt fame et multitudo eius siti 'exaruit. propterea dilatavit infernus animam suam et aperuit os suum absque ullo 'termino et descendent fortes eius et populi eius et sublimes gloriosique eius ad eum'. /j. 5,22-2.5. et infra: vae qui potentes estis ad bibendum vinum et viri fortes ad miscendam ebrie- 20 'tatem, qui iustificatis impium pro muneribus et iustitiam iusti aufertis ab eo. propter 'hoc sicut devorat stipulam ignis et ligna calor flammae exurit, sic radix eorum quasi 'favilla erit et germen eorum ut pulvis ascendet. abiecerunt enim legem domini exer- 'cituum et eloquium sancti Israhel despexerunt. in omnibus his non est aversus furor 44 'domini, sed adluie manus eius extenta'. Et post aliquanta de die iudicii et pecca- m h. i3,e—u.tovum ineffabili metu disceptans ait: 'ululate, quia prope est dies domini' — si tunc prope erat, quid nunc putabitur? — 'quia vastitas a deo veniet. propter hoc omnes 'maims dissolventur et omne cor hominis tabescet et conteretur, tortiones et dolores 'tenebunt, quasi parturiens dolebunt. unusquisque ad proximum suum stupebit; facies 'combustae vultus illorum. ecce dies domini veniet crudelis et indignationis plenus et :io 'irae furorisque ad ponendam terram in solitudinem et peccatores eius conterendos de 'ea, quoniam stellae caeli et splendor earum non cxpandent lumen simm, obtenebrabi- 'tur sol in ortu suo et luna non splendebit in tempore suo. et visitabo super orbis 'mala et contra impios iniquitatem ipsorum et quiescere faciam superbiam infidelium et /». 2i, ;-«. 'arrogantiam fortium humiliabo'. et iterum: 'eccc dominus dissipabit terram et uudabit r> AC (/. 20 inde a v. Ki propterea) D(U)(J 1 post pupillo ins. illeiendite) u(iduaiii"l A qnasi] cuius .1 placoris] prelatoris D\ placatiimis A 1'uerunt V>' 3 manducal)itis] coraedetis ^l uolueritis V 4 ad ir. prou. A accipite ... 7 efta- tur principes] a.- queso o contriljules nostri iam nunc uer. publ. ([ao astlpulatorem absque u. ad. fumo testantem boui m. que u. retr. non ut sibilant uenenata ora parasitornm uestrorum in auribus ucstris sed quam spiritus sanctus sententiam per propbetam in rapaces dirigit iudices dicens omnes principes A 5 retri- butione Xi> 7 efl^atur] CH, affatur Dq furum] lurumque D^ 9 hec X»' 10 et om. A conuer- tentur Z)' 10/11 peccatores] omnes pecc. A 11/12 sublimis] sublimes A, om. D' 1'2 incuruauit DQ, incuruabitur // 14 estuatis ^ 16 et o. m. e. non] nec o. m. e. A ductus om. D^ 17 siti om.D' l'j descendent] C7>2y, descenderunt />' populi] ^Ci)', populus 7>'-y gloriosique] eius et gloriosi -1 20 uinnm om. A 21 aufertis] anertitis .4 22 ignis et ligna] ^4, ligna iguis et D, lingua ignis et (J calo» D' sic] ACD-(j, si D' 23 ut] quasi />' abi. e. d. 1. cxerc. A 24 liiis D nuersus] A(AJ, aduersus /> 2(1 disserens J 27 prope erat tunc .1 quid nunc put.) quanto magis nunc computatur .1 uastita />' uenietur 7>' 29 tenelnint] eos t. .4 porturiens y 30 illorum] €'(,>, eorum .1/^' domini om. A uenit ^, ueniotur 7^' et inil. pl.] pl. ind. A 31 terrara om. /)' con- terendos] AC(J, conuertendos V> 32 quMniam] qnando -4 33 sid] .4tV, om. D tiv\ns] urbes -4 35 arraKaucium D ef iternm om. A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 53 'eam et affliget faciem eius et diaperget habitatores eius et erit sicut populus, sic 'sacerdos, et sicut servus, sic dominus eius, sicut ancilla, sic domina eius, sicut emens, 'sic ille qui vendit, sicut fenerator, sic ille qui niutuum accipit, sicut qui repetit, sic 'qui debet. dissipatione dissipabitur terra et direptione pracdabitur. dominus enim r, 'locutus est verbum hoc: Uixit et defluxit terra , defluxit orbis , infirmata est altitudo 'populi terrae ct terra interfecta est ab habitatoribus suis , quia transgressi sunt leges, 'niutaverunt ius, dissipaverunt foedus sempiternum. Propter hoc maledictio vorabit 45 'terram'. et iiifra; 'ingemiscent omnes qui laetantur corde, cessabit gaudium tympa- /».24,7-75. 'norum, quiescet sonitns laetantium, conticescet dulcedo citliarae cum cantico, non bibent 10 'vinum, amara orit potio bibentibus iHam. attrita e.st civitas vanitatis, chausa est omnis 'domus nullo introeunte. clamor erit super vino in phxtcis , deserta est omnis Laetitia, 'transhitum est gaudium terrae, rebcta est in urbc solitudo et cahamitas opprimet portas, 'quia haec eriuit in medio terrae et in medio populorum". et post pauca : 'praevari- is.24. 10-23. 'cantes praevaricati sunt et praevaricatione transgressorum praevaricati sunt. formido if, 'et foveae et laqueus super te, qui habitator es terrae. et erit: qni fugcrit a voce fornii- 'dinis, cadet in foveam, et qni se oxphcuerit de fovea, tenebitur laqueo: qui cataractae 'de excelsis apertae erunt et concutientur fundamenta terrae. confractione confringetur 'terra, commotione commovebitur, agitatione agitabitur sicut ebrius et auferetur quasi 'tabernacuhim unius noctis et gravabit eam iniquitas sua et corruet et non adiciet, ut 20 'resurgat. et erit: in die illa visitabit dominus super mihtiam caeh in excelso et super 'reges terrae qui sunt super terram, et congregabuntur in congregationem unius fascis 'in lacum et claudentur ibi in carcerem et post muUos dies visitabuntur. et erubescet 'hma et confundetur sol, cum regnaverit domuius exercituum in monte Sion et in 'lerusalem, et in conspectu senum suorum fucrit gh)rificatus\ Et post aliquanta, rati- 46 2.', onem reddens, quam ob rem taha minaretur, ita ait: 'ecce non est abbreviata manus /<. 5.'*, ;-4. 'domini, ut salvare nequeat, Jieque adgravata est auris eius, ut non exaudiat. sed 'iniquitates vestrae diviseruut inter vos et deum vestrum et peccata vestra absconderunt 'faciem eius a vobis, ne exaudiret. manus enim vestrae pollutae sunt sanguine et 'digiti vestri iniquitate : labia vestra locuta sunt mendacium et lingua vestrti iniquitatem an 'fatur. non est qui vocet iustitiam neque est qui iudicet vere, sed confidunt in nihil, ■et loquuntur vanitates et conceperunt dolorem et pepererunt iniquitatem'. et infra: 'opera eorum inutilia et opus iniquitatis in manibus eorum. pedes eorum in nnihim i,. ,m, c-a. •currunt et festinant, ut effundant sauguinem iunocentem. cogitationes eorum cogi- 'tationes inutiles, vastitas et contritio in viis eorum et viam pacis non cognoverunt et n,') 'non est iudicium in gressibus eorum. semitae eorum incurvatae sunt eis: omnis, qui 'calcat in eis, ignorat pacem. propter hoc elongatum est iudiciuni a vobis et non 'apprehendit vos iustitia'. et post pauca: 'et conversum est retrorsum iudicium ctis.M,i4.n. AC (/. 21 inde a r. 1.5 a vuce) D(J 1 sicut] il (,'">/> V, s f> 2 sicat] AC^DQ, s C^ siciit aiic,] C^Jx^K et sicut anc, .4, s anc, 6'» sicut antc eniens um. C sicut] C^Dg, s C» 3 mut. accipit] CQ, nuit. accepit ^i, accipit mut. D sicut om. C 4 (lissipatui- A 5 altitudo populi terre et terra iuterlecta est serumit A solus 6 trans- gressij -4i>Vi trausgressae C « ingemescent C» cessauit C7n,' !• ciuiescet] -!/'-(,', quiescit C/>' contioescet] .IC/)-','. concitis . et /)' 10 potatio .1 illani] e.iin ,1 lliilatisC' 12 derelicta -1 13 quia . . . populorum oni. A pupul(,rum] C^DQ, populum O 14 et pr, tr, praeuaricati suut 07». D^ 15 foueae] pauor .4 es] est .1 17 de e,\celsis (excelsiis /''jj celi -1 coucuticntur] .iC/v-y, con- lundentur />' 18 conunoucbitur] <■, terra .) cjuasi ebrius] sicut ebria ^ 1'.' sua um. /'' 20 domi- nus] d. populum suuni ,1 '21 congregaiiuntur iu (congr, iu liis />') cougregatioiieni u. f.] in cougregatione u. f, cougregabuntur .1 '22 in lacuni ct clauduutur um. A 2:5 uionteni .1 '24 in conspectu] ACD^(i)Q, couspitum />' senium .1 25 ita om. .1 miriininarctur />' 2ti adgrauaUi] ADQ, ad- grauato C 28 exaiuliret] e, uos A 30 fatur om. A nicliil.. .1 31 pepcruut D et infra om.D^ 32 opera eorum] CQ, opera eoniin opera .i/' peiles] /UV. et pedes l> .'SS coriiin] ergo /'■ 37 ct . . , iud,] cnncussum est iud, retr, .1 54 GTLDAE SAPIENTIS 'iustitia longe stetit, quia corruit in platea veritas et aequitas non potuit ingredi. et 'facta est veritas in oblivione et qui recessit a malo, praedae patuit. et vidit dominus 47 'et non placuit in oculis eius, quia non est iudicium'. Hucusque Esaiae proplietae pauca de multis dixisse sufficiat. Nunc vero illum, qui, priusquam formaretur in utero, praescitus et priusquam !> exiret de vulva, sanctificatus et in cunctis gentibus proplieta positus est , leremiam scilicet, quid de populo insipiente rigidisque regibus pronuntiaverit , parumper atten- ler. 2, 1. 2. dcntcs auditc, hoc modo leniter verba initiantem : 'et factum est verbum domini ad me ler. 2. 4-a. 'dicens : vade et clama in auribus lerusalem et dices' : 'audite verbum domini , domus 'lacob et omnes cognationes domus Israhel. haec dicit dominus: quid iuvenerunt in lo 'me patres vestri iniquitatis, qui elongati sunt a me et ambulaverunt post vanitatem et 'vani factl sunt et non dixerunt: ubi est qui ascendere nos fecit de terra Aegypti?' et ler. 2, 20. -post pauca: 'a saeculo confregisti iugum meum, rupisti vincula mea, dixisti: non ser- /er. 2, 2;. 22. viam'. 'ego plantavi te vineam electam, omne semen verum. quomodo ergo conversa 'es in pravum vinea aliena? si laveris te nitro et mnltipUcaveris tibi herbam borith, is /er.2,29-52. 'maculata es iniquitate tua coram me, dicit dominus'. et infra: 'quid vultis mecum 'iudicio contendere? omnes me dereliquistis, dicit dominus. frustra percussi filios vestros, 'disciplinam non receperunt. audite verbum domini : num quid solitudo factus sum 'Israhel aut terra serotina? quare ergo dixit populus meus: recessimus, non veniemus 'ultra ad te? num quid obliviscitur virgo ornamenti sui aut sponsa fasciae pectoralis 20 /fr. 4,22. 'suae? populus vero meus oblitus est me diebus innumeris'. 'quia stultus est populus 'meus, me non cognovit: filii insipientes sunt et vecordes : sapientes sunt, ut faciant 48 'mala, bene autem facere nescierunt'. Tum propheta ex sua persona loquitur dicens: Ar. j,3. 'domine, ocuh tui respiciuut fidem. percussisti eos et non doluerunt; attrivisti eos et 'renuerunt accipere disciplinam; induraverunt facies suas super petram et noluerunt 25 /er.5,20-2.j. 'reverti'. itemque dominus: 'annuntiate hoc domui lacob et auditum facite in luda 'dicentes: audi, popule stulte, qui non habes cor, qui habentes oculos non videtis et 'aiu-es et non anditis. nie ergo non timebitis, ait dominus, et a facie mea non dole- 'bitis? qui posui harenam terminum mari praeceptum sempiternum, quod non praeteribit: 'et commovebuntur et non poterunt, intumescent fluctus eius et non transibunt illud. :» 'populo autem huic factum est cor incredulum et exasperans, recesserunt et abierunt, ier.5.2c-2<.i. 'et nou dixerunt in corde suo : metuamus dominum deum nostrum'. et iterum : 'quia 'inventi sunt in populo meo impii insidiantes quasi aucupes, laqueos ponentes et pedicas 'ad capiendos viros. sicut decipula plena avibus, sic domus eorum plenae dolo. ideo 'magnificati sunt et ditati, incrassati sunt et inpinguati, et praeterierimt sermones meos x> 'pessime, causam pupilli non dixerunt et iudicium pauperum non iudicavenmt. num- 'quid super liis nou visitabo, dicit dominus, aut super gentem huiusmodi non ulciscetur 49 'anima mea?' Sed absit, ut vobis eveniat quod sequitur: 'loqueris ad eos omnia verba /fr.7,27.2«. (jjg^gg et non audient te et vocabis eos et non respondebunt tibi et dices ad eos: AC Ifinit V. 11 :\nil)ulaverunt) DF {redit v. ,5 nunc, deficit v. 12 in Aegypti etc.) Q 1 in om. A 3 ysaiiie Z>, s.ancti ysaie -I 4 suff. dix. .1 5 formaretur] .lC'/)'Py, conclpcretur /.»' pracscifus] prestitus />', a cleo est prescitus A priusquani] antequani A 6 est pos. A 8 hoc . . . initiantem o»(. .1 9 uerham] ACPQ, om. JJ 10 iu om. />' llqui]quia.l et non . . . 12 aegypfi om. A 13 a sacculo ... 17 contendere oin. A 16 es] I), est Q mec. uult. i»' 17 der. me A 18 audite...21 suae] et inlra ^ 21 uero] (,', autem />, om. A me] mei .4 inuumeris] .4(,), nnmeris /> 22 me] et me A cogn. non />' fili /)' 23 nesciunt A tum propheta ... 30 illud] et iiifra .4 28 ergo] D^^Q, autem D' 29 arenum />' sempiternum om. /'' 30 poterunt] J), potuerunt Q 31 autem om.. A 33 meo] oorum A 35 incrassati] sunt ct crassati />' et impiuguati ante et ditati A sunt /)os( inping. /.J' 37 liiis /> uisitabo] iudicabo />' huiusceniodi .4 38eueniet/)' .sequitur] scribitur .4 loquere .1 /> DE EXCIDIO ET CONQVESTV BIUTANNIAE. 55 'haec cst geiis, quae uoii audivit voccui clomiui dci sui nec recepit disciplinam; periit 'tides et ablata est de ore coruni". et post aliquanta: 'numquid (jui cadit non resurget '<•'-. «,4-7. 'et qui aversus est nou revertetur.' quare ergo aversus est populus iste iu lerusalem •aversione conteutiosa? apprehenderunt mendacium et noluerunt reverti. attendi et 5 'auscultavi, nemo quod bonum est loquitur. nullus est qui agat pacniteutiam super 'peccato suo dicens: quid feci? omnes conversi sunt ad cursum suum quasi equus im- 'petu vadens in proelium. milvus in caelo cognovit tempus suum, turtur ct hirundo et 'ciconia custodieruut tempus adventus sui, populus meus non cognovit iudicium dei'. et tam vehementi sacrilegiorum caocitate et inettabili ebrietate propheta coutcrritus et 10 deflens eos qui se ipsos non deflebaut, ut et nunc infelices tyranni agunt. optat sibi auctiouem fletuum a domino concedi, hoc modo dicens: 'super contritione filiae popuU .(j^i^''' 'mei contritus sum: stupor obtinuit me. numquid resina non est in Gahiad aut medi- 'cus non ost ibi'.' quare ergo uon obducta est cicatrix filiae populi mei? quis dabit 'capiti meo aquam et ocuhs meis foutem lacrimarum '.' et plorabo die et uocte inter- i"> 'fectos populi mei. quis dabit mihi in sohtudine diversorium viatorum? ct dcrelmquam •populum meum et recedam ab eis, quando omnes adulteri sunt, coetus praevarica- 'torum. et exteuderunt hnguara suam quasi arcum mendacii et uon veritatis: confoi'- 'tati sunt in terra, quia de nialo ad mahim egressi sunt et me non cognoverunt, dicit 'dominus". et iterum: 'et dixit dominus : quia dereUquerunt legem meam, quam dedi /cr.9,H-^^- 20 'eis, ct non audierunt vocem meam et uon ambulavcrunt in ea, et abierunt post pravi- 'tatem cordis sui, idcirco haec dicit dominus exercituum deus Israhel: ecce ego cibabo 'popuhmi istum absinthio et potum dabo eis aquam feUis': et post pauca, quod etiam crcbrius stilo propheta adiuuxit, dicens ex persona dei: 'tu ergo uoU orare pro populo /«■. //,». 'hoc, et ne assumas pro eis laudem et orationem, quia non oxaudiam in tempore 25 'clamoris eorum ad me et afflictiouis eorum'. Quid ergo nunc infausti duces facient? 50 illi pauci iuveuicntes viam angustam amota spatiosa, prohibiti a deo, ue preccs pro vobis fundant perseverantibus in maUs et tantopere incitantibus ; quis e contrario ex corde ad deum repedantibus, deo nolente animam hominis interire, sed retractante, ne penitus percat qui abiectus est, viudictam non potuissent iuducere, quia nec lonas, et 30 quidem cum muUum concupiverit, Ninivitis propheta. sed omissis interim nostris audi- amus potius quid prophetica tuba persultet: 'quod si dixeris', inquiens, 'in corde tuo:,^^'' ' "■ 'quare venerunt mala haec? propter multitudinem iniquitatis tuae. si mutare potest 'Aethiops pellem suara aut pardus varietates suas, et vos poteritis bene facere, cura didi- AC (f. 22 inde a v. 5 taui iieinu) DQ 1 recepit] ^, recipitZX^ perit ^l 2 ablata] oblaciu Z^ resurget] .i, resurgitX»^ 3 qui ;ul- uersus y in ier. om. A h unWw^] ACD^-Q, uemo/'' paenitentiam] ACD^^Q, paeu. suam /.»' super] de ^l (j 1'eci] ACD^Q, 1'eci peccaui /)' 8 terap. adu. sui] VD-Q, temp. .sui adu. A, adu. sui temp. D^ iudicium] ACD^Q. om. Z>' 9 et tam ... 10 deflens eos] itaque propheta tam veb. et ineffabili sacri- legurum cecitate conterritus et pio affectu eus defleus -4 i&m\ ACO^D^^Q, cum/>' conterritus] ACD-Q, contritus /'' 10 ut ... agunt] sicut et nostri nunc agunt infelices tiranni .4 sibi] ACD^Q, inc. /)' llactionem.-l cuntritioiiem .1 filiae ont. ^4 12 conterritus -■! numquid ... 1.3 mei om. ,1 num] CbD^Q, inc. C^D' 14 capiti . . . l.') quis daliit om. D' 15 mihi] me .1 sulitudinem A diuersoriumj ACD-Q, diuerso7>' 16 quandu] qn CD, quia (,', quoniam .1 17 linguam suara quasi om. D' arcum] ACD-Q, arcum suum /.i' 19 et dixit dom. om. A 21 dumiuus] d. deus .1 ecce] ACD^Q, ego />' 22 eis] illis A quod ... 23 dei] propbeta ex persona dcmiiui crebrius sibi loquentis adiungit dicens ^ 23 ergo uoli] ACD-Q, uoli ergoX'' 24 exaudiam] e. te .1 25 afflictionis] in tempore n. A ergo] uero A duces facient] britannie f. d. A 26 illi pauci ... 28 sed retractante] cum audiant probiberi a deu ne iusti preces ett'undant pro perseuerantibus in malis et dei pietatem contiuuis et iuauditis sceleribus uffeudentibus dei utique clementissirai et misericurdissinii qui neminem uult perire sed retractat xl in- uenientes] CD-Q, uiuente D' 27 quis] CD, queis ' 18 contristari .1 21 uerbum boc .1 niemet] imniemet ^s/cj C, ueniet Z*' 22 de rcge e. sc. locjuebafur] idem de rege scelerato alibi biquitur A 23 ieconias J> mea dextera .1 25 abakuc fJ sanguinem A 26 in (om. D^F) iniquitatibus] CJJ^PQ, in iniquitafem .1 27 pupilli A in igne vm. A 27/28 et ita . . . 32 peruersum om. A 28 quo] quo domine P uociferabor ad to uim patieus . . . quare osteudisti mibi iuiquitatem et laborem uidere praedam et iuiustitiani coutra rae Ver.^iio vulff. 29 contra ... 32 peruei-sum om. J' 33 quid loq. att. A 34 trausgressi sunt] ACJ>'-Q, trausgresBunt D' aduersum A 34/35 et e.\clanuibau( ... 36 sibi oni. A 36 reguauerunt bis J' per me] CQ, pro nie .1, per [oia. me) D nec me] et non ^l, nec />» agnoueruutj CD-Q, agnouer«t JO', cognouerunt P, coguoui vl 37 sed et sauctum] sauctum etiam .4 amos] .lCi)^^ anuos i»' audite] attendite i>' DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 57 "bu.s filiiiiiiiii iiula vt iii (juattuor noii avertam oos projitci- (|1iim1 rc|iuli'runt lcgcin •doniini et praccepta non custodicrunt, sed seduxerunt eos vana coruni. et emittam 'ignem super ludam et conicdet fuudamenta lerusalem. haee dicit doniiuus: in tribus 'impietatibus Israliel et in cjuattuor iion avertam eos, propter quod tradidcrunt pecunia .'' 'iustum et pauperem pro calciamentis, quae calciant super pulverem terrae, et colaphis 'cacdcbant capita pauiierum, (^t viam humilium declinaverunt". et post pauca : 'quaeritc .•!,,»» j, «. 'dominum et vivctis, ut non rcluceat sicut ignis domus loseph et comedat eam, ncc 'crit qui cxtinguat'. 'domus Israel odio habuerunt in portis redarguentem et verbum Amo^ o, lo. 'iustum abominati sunt\ qui Amos prohibitus, ne prophetarct in Israel, absque adula- 10 tionis tepore respondens : 'non eram', iuquit, 'ego propheta nec filius prophetae, sed eram f/^Jjf' 'pastor caprarius vellicans sycomoros, et suscepit me dominus ab ovibus et dixit domi- 'nus ad me: vade et prophetiza in plebem meam Israhel, et nunc audi verbura domini'; rcgem namque alloquebatur. 'tu dicis: noli prophetare in Israel et non congrcgcs 'turbas in domum lacob. propter quod haec dicit dominus ; uxor tua in civitatc mere- 1.S 'tricabitur et tilii tui ct filiae tuac gladio cadcnt et terra tua funiculo metictur et tu 'in terra inmunda morieris; Israhel autem captivus ducctur a terra sua\ et infra: 'audite itaque haec, qui contribulatis inmane pauperem ct dominationem excrcetis h\ Amot s,4. i- inopes super terram, qui dicitis: quando transibit mcnsis ut adquiramus, et sabbata ut 'aperiamus thesauros?' ct post pauca: 'iurat dominus contra superbiam lacob, si obli- .i/«.« «,?. ». 20 'viscetur in contemptione opera vestra ct in his uon conturbabitur terra et lugcbit 'omnis qui commorabitur in ea et ascendet sicut flumen consummatio'. 'et convertam Amos s, m. 'dies festos vestros in luctum et iniciam in omnem lumbum cilicium et in omne caput 'decalvationem et ponam eum sicut luctum dilecti et eos, qui cum eo sunt, sicut diem Amos », lo. 'maeroris'. et iterum: 'gladio morientur omnes peccatores populi mei, qui dicunt; non 2.1 'appropinqiuxbunt ncque venient super nos mala'. Sed ct sanctus Micheas vates attendite quid sit eftatus: 'audi', inquiens, 'tribus: 54 'ct quid cxornabit civitatem'.' numquid ignis? et domus iuiquorum thesaurizans in^'!''^^/' 'thesauros iniquos et cum iniuria iniustitiam? si iustificabitiu' in statera iniquus ct in 'saccello pondcra dolosa. ex quibus divitias suas in impietate replcverunt', 30 Sed ct Sophonias propheta clarus quas minas exaggerat, audite; 'prope csf, in- 55 quit, 'dies domini magnus, prope et velox valde. vox dei domini amara constituta est ; j!^^ /. ■ct potens, dies irac dies ille, dies tribulationis et necessitatis , dies nubis et ncbulac. 'dies tubae et clamoris, dies miseriac et cxterminationis, dies tenebrarum ct caliginis 'super civitates firmas et super angulos excelsos. et contribulabo homines , et ibunt 35 'sicut caeci, quia domino peccaverunt, et effundam sauguiuem sicut pulverem et carnes 'eorum sicut fimum boum, et argentum eorum et aurum nou poterit eximere eos in 'die irac domini. ct in igne zeU cius consumctur omnis terra, quando consummationem •ct solitudincm facict dominus super onmes commorantes in terrani. convenite et AC{f.24 fere ublitleralitm iude a v. 'ii super angulns) DP (om. (! et pnst '2.5 mala el M et super .... .W, '2 ira (loniiui) Q 1 auertanil cnuertani .1/' -' praecepta] pr. eius .1 eos om. D' uana] in uanitate A 4 auer- lam] conuertani /' tradidere I' eos] ouin ./ pecuuia) pro pec. .1 5 iniustum /^' calciabant AP 6 decliuaneniut /' et post pauca ... 13 fu dicis] regem etiam allorjuitur tiui piini proliiliebat nc prophetaret dicens.l 7 uiuctis] inueniatis /;■ 10 tempore />' 13 nnlite -I 14 turbam .1 15 cad. gl.A 10 a] deA et inlVa . . . '29 repleuerunt om. A 19 aperianuis] reclpianuis /'' coiitra] Q, super J> 19/-20 obliscetur /J' '20 cuncpplione />' liiis /> 21 llunieM] fluic/'' 2'2 iuimioicam /)' 23 eos] in eos />• 25 uos D 21) affatus l> '27 thesaurisans UP in om.. P '29 sacello PQ 30 clarus propb. .1 tiuas] tiua/'' .30,31 iiuiuieus J/" 31 dei] diei J^ coustituta est oni. J 32 ille] iUa A 33 clangoris AP 35 cffundet sang. ipsorura .1 315 bonum D, b//// C 37 ignera A quaiido] quoniam .1 liS solitudinemj JCff -fV, Jtsolatiouera i> laciet] dabit ^l in] super Z^, hm;. C tcrra .-1 CHRONICA m. ° 58 GILDAE SAPIENTIS 'coniungimini, gcns indisciplinata, priusquam efficiamini «icut fios piaetcrions, priusquam 'veniat super vos ira domini'. 56 Et quid Aggaeus sanctus propheta dicat, attcnditc: 'iuioc dicit dominus: semel "^' '23. 'ego movebo caelum et terram et mare et aridum et avertam regnum et exterminabo 'virtutem regum gentium et avertam quadrigas et ascensores'. 5 57 Nunc quoque quid Zacharias filius Addo proplieta electus dixerit . intuemini, hoc zach. 1,3. 4.1X10 Ao prophetiam suam exordiens: 'revertimini ad me et revertar ad vos, dicit dominus, 'et nolite tales esse, sicut patres vestri, quibus imputaverunt prophetae priores dicentes: 'haec dicit dominus oninipoteus: avertite vos a viis vestris: et non intenderunt, ut ob- zarf. 5,2. 'audirent mc'. et infra: 'et dixit ad me angelus: quid tu vides? et dixi : falcem ego lu 'video volantem longitudiuis cubitorum viginti. maledictio , quae procedit super faciem 'totius terrae, quoniam omnis fur ex ea usque ad mortcm punietur, et proiciam eum, 'dicit dominus omnipotens, et intrabit in domum furoris et in domum iurationis in 'nomine mco mendacium'. 58 Sanctus quoque Malachias propheta dicit: 'ecce dies domini veniet succensa quasi 15 Maiac •^''•ipjjjjjjimg^ gt erunt omnes superbi et omnes facientes iniquitatcm ut stipula et inflamma- 'bit eos dies adveniens, dicit domiuus exercituum , quae non reUnquet ex eis radieem 'et germen'. 59 Sed ct sanctus lob attendite quid dc priucipio impiorum ct finc disccptaverit ''yi./i' dicens : 'propter quid impii vivunt? et senueruut iulioucste et semen eorum secundum 'jtf 'desiderium eorum et filii eorum ante conspectum eorum et domus eorum fructuosae 'sunt et timor numquam nec plaga domini est super eos. vacca eorum non abortivit 'ct praegnans eorum pcrtulit partuni ct nou erravit, sed permanct sicut ovcs aeternac, 'et pucri coruin gaudent ct psalterium sumentes ct citharam. fiuierunt in bonis vitara 'suam, in requicm inferorum dormierunt'. num quid deus facta impiorum non rcspicit? -js /u6 22. i7. iiou ergo: 'scd lucerna impiorura extinguetur et superveniet eis eversio et dolores tani- 'quam parturientis eos ab ira tenebunt. et erunt sicut paleae a vento et sicut pulvis, 'quem abstuht turbo. deficiant filiis eius bona. videaut oculi eius occisionem suam, /06 24,2-7.'nec a domino rcisalvctur'. ct post aliquanta dc iisdera: 'qui grcgera', inquit, 'cuni 'pastore rapuerunt ct iumcntum orfanorum abduxerunt et bovem viduae pigneraverunt 30 'et declinaverunt imponentcs a via necessitatis, agrum ante tempus non suum demessi 'sunt, paupercs potentium vineas sine mcrcede et sine cibo operati sunt, nudos multos 'dormire fcccrunt sine vestimentis, tegraen animac eorura abstulerunt'. et post pauca, /u6 2j. «. cum ergo sciret coruni opera, tradidit eos in tcnebras : 'maledicatur ergo pars eius a ^°^,2|. 'terra , pariant plantationes eius aridac'. 'rctribuatur crgo illi sicut egit, contribulctur 35 'omnis iniquus sicut lignura sine sanitatc. iu iracuudia cniui surgcns impotentcm cvcrtit. AG {Jinil cij^c. v. 28 abstulit) Dl' (um. ud 2 ira (luiiiiiii ct 10 el iulra ... 14 nieudiicium el '28 de- ficiaiit .... 59, 5 consequuutur) Q 1 cougregaraiui A priusquam] autequaui A '2 doniiui] dei A 3 sanct. agg. A 4 et mare] ACFQ, om. D aridain ^l auertara] euertaui .1 reguuuij sedes regum P, sedes regum geutium A 5 regum orti. A euertani .1 G filius addo (abdo A) om. 1' propbeta] AVPQ, zacharias D 9/10 obaudi- rent] ACPQ, obaudiret /*' 10 et iufra ... 14 meudacium om. .4P ego om. D', inc.C 13 dicitj ait />', inc.C fur. et iu domum o/u. D' furoris] furis tw*. wu^^. 15 ueuit A 16 ut] AC(1)PQ, eti*' 17 dicit] DP, om. Q 19 sanctum A priuc. impiorum) AC {snx>erest ///ipiorum) Q, principiorum Z.*, priu- cipio P dispulauerit >4 20 quod i>' et seu.] seu. P inlniueste] iu iubouestate J 22 suut] vlCPQ), om. D 23 protnlit yl errauit sed (et il) pei-mauetj ACP(J, erraut sed (nou ins. D') permauent Z* ouis «■! 24 et ps. sum.] suni. ps. .1 25 inferuorum .1 inipiovuni) tnruin J 27 perturientis Q et eruut] eruut ^ paleaJ 28 deficiant] et deficient .1 eius) euruui .1 bipun u. oculi eius om. l) occiouem '^? 29 saluetur .( isdem D*, exsAem AD^Q .')<• iuncutiun /'' |iignoraiieruut .-ly 31 et d. i. a uia om. />' impotentes A 32 poteutum A 33 teguien) et tegmen A 34 op. eor. A ergo] itaque A 35 pareant D, pereaut A illi om. A coutribuletur ... 36 sanitate om. A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BBITANNIAE. 59 'propterea oiiim ikhi nodot ilo vita sua. cuin iiifirniari cooperit, nnn speret sanitatem, 'sed catlet iu langnoroiu. mnltos enini iaosit superliia oius (;t marcidus faotus ost sicut 'nialva in acstu , vcdut spica , cum de stipula sua docidit'. et infra : 'quod si multi loh 27, u. 'fuerint filii eius, in oceisionem cruut'. 'quod ct si coUexerit ut terrain argentum eiM ■ii,ir,. 5 'similiter ut lutum raraverit aurum, iiaec omnia iusti consequuntur". Quid praeteroa beatus Esdras proplieta ille bililiotheca lcgis minatus sit, atten- 60 dite, lioc luodo disceptans: haec dicit dominus meus: 'non parcet dextera mea super f • ^«rf'- «, 'peccantes noc cessabit rompluiea supor eft'und(Mites sauguinoni innocunm super torrani. 'exibit ignis ab ira mea et dovorabit fundamcnta terrae (^t poccatores quasi stramen 10 'ineensum. vae eis, qui peccant et non observant niandata mca, dieit dominus, non 'parcam illis. discedite, filii apostatae, et nolite contaminarc sanctificationem meam. 'novit dous qui poccant in euni, propterea tradet cos in mortem et in occisionem. iam 'enim venerunt super orbem terrarum mala multa". 'iumissus est gladius vobis ignis, et^ij;!'''" '*■ quis est ([ui recutiet ea? iiuni quid recutiet aliquis leouem esurientem iu silva? aut 1!. num quid oxtinguot ignem. cum stramen incensum fuorit? dominus deus mittet mala ot (piis est qui recutict ea'.' et exiet ignis ex iracundia eius et quis est qui extiuguet eum'.' coruscabit, et (juis non timebit'.' tonabit. et quis non horrebif.' deus commina- bitur, et quis non terrebitur a facie eiusY tremet terra et fundamenta maris Huctuan- tur de profuiulo. 2u Ezechiol quoiiue proplieta ogregius quattuorque euangelicorum auimalium inirandus (31 inspoctor (piid do sceloratis edixorit, attendite, cui primum dominus niiserabiliter pkigam Isi-ael defienti ait: 'iniquitas domus Israel et luda iuvaluit nimis, quia impleta est terra c.-(?, collegerit AII 5 rarauerit] />(,>, paraueritvl, praeparauerit edd. cum vuly. vers. consetineutnr A tj c.dras />', hesdras A 1 ineus] deiis P pareet />•' 8 runipfea A 9 exiet A 10 hi.s A dicitj ait A dominus] dcus P 1 1 apostestate -1 12 deus] doniiiius.l peccanit /> cos] uos *1 iii occ. et in mort. ^l etom.P 13 uiulta niala -1 16 recutiet ea] e.xtinguat cum iminissa snnt nobis mala ct quis est qui cxcntiet ca A cxiet]/>, exihiK^ est quij ?•«•«. ?:i(/.'/., i{u\ I), om. Q 17 horrehit] terrehit vl 17/18 coiniui- nahitur] -1 cum vers. vulu., cuiicta minahitur /)(,? 18/19 Hnctuahnntur -1 19 profuudo] .K,), supcrho P 20 euang. animaliuin (ai.-ilium IJ)] au. enang. A 21 iinpccto D dixerit AD dominus ante ait -1 23 populis m. ct c. i. est] A, om. DPQ 24 miserobitur ^l terrae Q pleua om. A 25 et 0111. -1 eorum exoratio ueniet] sanctorum A 20 (luaercnt] .1, qu.ieret PQ, qnaorit D ct post aliquauta . . . liO, .'j niorietur om. -I 28 meiuu| DP, iii cain (.': manum nieani snper cam rers. rult/. firmantnm /) 30 noec/J sed nm. P 31 etiam hestias] hcstia ctiam/-i' 32 isti| DQ, insti /' 34 crnnt] sunt Z> iii iuteritnin] interriluni /> accipiet om. D 35 ipsuiu] ipm ip; V) 36 omiiihusl hominibus /) 8* 60 GILDAE SAPIENTIS '([uacfumquo focit, nnu oruut; in su;i iustitin, quam fccit, vita vivct. luim quid volun- •tato volo niortcm iniusti. dicit ilominus, quam ut avertat sc ii via sua mala et vivat? 'cum 80 autem converterit iustus a iustitia sua et fecerit iniquitatem secundum omnes •iniquitates, quas fecit iniquus, omnes iustitiae, quas fecit, non erunt in memoria: in 'delicto suo, quo excidit, et in peccatis suis, quibus peccavit, morietur". et post ali- 5 '^■■"j; ^;quanta: 'ct scient omnes gentes, quia propter peccata sua captivi ducti sunt domus 'Israel, eo quod reliquerunt me. et averti faciem meam ab eis et tradidi eos in manus 'inimicoruni eius et omnes gladio ceciderunt. secundum immunditias suas et secundum 'iuiquitatcs suas feci illis, et averti faciem nieam ab eis". ti"2 llaec de sanctorum prophetarum niinis dixisso sufii('iat: pauca tantum dc sapientia 10 Salomonis, (juac adhortationem vel denuntiationem exprimant regibus non minus quam minas huic opusculo inscrerc necessarium duxi, ne dicant me gravia et importabilia in humcros homiiium verborum onera velle imponcrc, digito autem mco ca, id est con- sap. 1. 1. solatorio affatu, nolle movere. audiamus itaque, quid propheta dixit. 'diligite", inquit, ■iustitiam. qui iudicatis terram". lioc unum testimonium si toto corde servaretur, v^ abundo ad corrigendum patriae duces sufficeret. nam si dilexissent iustitiam, dihgerent «"A ', ^ utique fontcm quodammado et originem totius iustitiae deum. 'servite domino in 'bonitate et in simplicitate cordis quacrite eum". licu quis victurus est, ut quidam ante nos ait, quando ista a civibus perficiantur, si tamen usquam perfici possunt, *«;).;, 2. 'quoniam invenitur ab his qui non temptant iUum, apparet autem eis, qui fidem habent 20 'in eum'. nam isti sine respectu temptant deum, cuius praecepta contumaci despec- tione contemnunt nec fidem servant ilH, cuius oraculis blandis vel aliquantulum severis *ap. ;, .?. dorsum versant et non faciem. 'perversae enim cogitationes separant a deo." et hoc in tyrannis nostri temporis perspicue deprehenditur. sed quid nostra mediocritas huic tam aperto sensui miscetur? loquatur namque pro nobis, ut diximus, qui sohis vcrax 25 sap. i.i.est, spiritus scilicet saiictus, de quo nunc dicitur: 'spiritus autem sanctus disciplinae *«p. ;, 7. eifugiet fictum'. et iterum: 'quoniam spiritus dei replevit orbem terrarum". et f"i;7;infra fincm malonmi bonorumque oculato iudicio praetendens ait: 'quoniam spes impii 'tamquam lanugo est, quae a vento tolhtur, et tamquam fumus, qui a vento diffusus 'est, et tamquam spuma gracihs, quae a procella dispergitur, et tamquam memoria so 'hospitis unius diei praetereuntis , iusti autem in perpetuum vivent et apud deum 'est mercos illorum et cogitatio eoram apud altissimum. ideo accipient regnum 'decoris et diadema speciei de manu domini, quoniam dextera sua proteget eos et 'brachio sancto suo defendet illos'. dissimiles etenim sunt qualitate, sunt valde iusti i.sam. 2,30. et impii , nimirum, ut dixit dominus: 'eos qui honoraut', inquiens, 'me, honorabo: 35 63 'ct qui me spernunt, erunt ignobiles'. Sed transeamus ad cetera: ■audite", inouit Sap.e,2— ;;. - * ' ADP (om. 5 et post . . . 9 ab eis et 36 .sed ti'anseainus .... 61, 10 cniciatio) Q 2 (lu.am] et non r 3 sua om. D 4 iustitiae] iniustitiae eius P 5 et in] in P 5/6 .aliquauta] pauea A 6 sciant A sua om. A 7 derellriuerunt A tradi D 8 eius] suorum A 9 illis] illud A faciam Q 10 haec] hoc A minis] nraculis A pauca tantura] uerum pauca A sapientia] libro sapienticA 11 solomonis P adhortationem] uel bortationem ^l, cum liortationem /■ exprimit Z» regibus] iiostris regibus A 13 humeris A boner. uerb. A autem] liic P ea] fmte nolle A, eo D cst om. 1> 14 afrectu .d propbeta] pr. regibus jlP dicit .4 inquiens -IP \b testi- nionium] preceptmn A 16 corrigendum] D, corrigendos APQ duc. patr. D dilexissent] diligerent A 17 ut.que/)' 19 ait] ait uel quis uidebit .4 a ciu. perf.] nostri perficlent clues >4. unquam A possint P 20 quoniam] qui A hiis D temptant] contempnant A eis] illis D, bis A 23 dor- sun D uertuut A 24 n. t. perspicue (prospicue P)] persp. n. t. A 25 namque] itaque A 26 spiritus scilicet sanctiis] bos redarguens spiritns sanctiis uidelicet A 27 quoniam] ,1P cum vers. vul;/., quomodo DQ 28 infra finem] in scqnentibns A oceulto A praetentendens y .30 spuma otii. />' memora y> 31 deum] dominum P .32 mersos 1> illorum] eorum />, c. A coriim] illorum P 33 speciei om. A proteget] teget A 34 illos] eos AD dissimilis enim A sunt qu. sunt ualdo D, qn. 9unt ualdo PQ, qaalltatis ualde suut A .35 ut dixit dom.] de ipsis dominns dixit A honoran P inqniens om. A me pont qui A 36 audite] uidete A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 61 'omnes regos et intellegite, discite, iudices finium torrae: prncl^ete luires vos, qui con- 'tinetis niultitudines et placetis vobis in turbis nationum. quoniam data est a deo 'potestas vobis et virtus ab altissinio, qui interrogabit opera vestra et cogitationes 'scrutabitur : quoniam cum essetis ministri regni iilius, non recte iudicastis nequc custo- 5 'distis legem iustitiae neque secuudum voluntatem eius ambulastis: horrende et celeriter 'apparebit vobis , quoniam iudicium durissimum his qui pi'aesunt fiot. oxiguis enim 'conceditur misericordia, potontos aufoTU potontor tormonta patiinitui'. ikpu (■nini por- 'sonas subtraiiet, (|ui est onuiiuni dominalor: noc revorohitur magnitudiuem cuiusquam, 'quoniam pusiliuin ot magnum ips(! Iccit ot aequaiiter cura est illi ))r() onuiiljus. fi)i- 1(1 'tiorihus autom tortior instat eruciatio. ad vos ergo, reges, lii sunt sciinoniis nioi, ut 'discatis sapientiam et non deeidatis. qui oniin custodierint iusta, iustificabuntur, et 'qui didicerint sancta, sanctifical)untur\ Ilactcnus cum regil)us patriae non niinus pro- 01 phetarum oracuiis (luani nostris scrmonibus disceptavimus , volontes eos scire, qua(! prophota dixerat: '([uasi", inquiens, 'a facie colubri fuge peccata: si accesseris ad iWa, F,ri.2i.i.3. i:. 'suscipient to. dentes leonis, dentos eorum interficientes animas lioniinunr. et iterum: 'quam magna misericordia domini et propitiatio eius convertentihus ad se\ et si non f.cci. n, 2«. habemus in nohis illud apostolicum, ut dicamus: 'optabam enim anatliema esse a Christo «r,m. 9, j. 'pro fratribus meis\ tamen illud propheticum toto corde possimus dicoro: 'heu quia z,,™,. 4,;o» 'anima perit!' et iterum: 'scrutenuir via,s nostras et quaeramus et revertamur ad doml- nr->i. 3,411. 21) 'num: levemus corda nostra cum manihus ad deum in caelo'. sed et illud apostolicum: 'cupimus unumquemque vestrum iu visceribus Christi esse'. Quam enim libentcr hoc 0.") in loco ac si marinis fluctibus iactatus et in optato evectus portu remis, si uon tantos '''"'■'' *■ talesque malitiae episcoporum vel ceterorum sacerdotum aut cloricorum in nostro quoque ordino erigi advorsus deum vidissem montes, quos me secundum legem, ceu 25 testes, primum duris vorhorum cautibus, dein populum, si tamen sanctionibus inhaerel, non ut corporaliter interficiantur, sed mortui vitiis vivant deo, ne personarum nrguar exceptionis, totis necesse est viribus lapidare, verecundia interveniente quiescerem. sod mihi quaeso, ut iam in superioribus dixi, ab his veniam impertiri, quorum vitam non solura laudo, verum etiam cunctis mundi opibus praefero, cuiusque me, si fieri possit, 3u ante mortis dieni csse aliquamdiu participem opto et sitio, nostris iam nunc obvallatls sanctorum duobus clipeis laterihus invictis dorso ad veritatis moenia stabilito , capite ADP (om. ad 10 cruciatio el 31 lateiibiis ... G2, 2 cautes) Q 1 discite] A, dicite D(j 2 data cst a deo pot. uol).] a domliio d. e. uoli. pnt. A .T ii)torro- gabatX* 5 sceleriter^ 6 fiet ;««( durissimum ^ 7 eouceditur] eoucedetur /1, om. D autcm] cuim /> 8 maguitudine cuiusque D t) illi cura est A 10 autem] cuim J) lill J> seriu. mei sunt A 11 custodierunt iusticiam A 12 dicerint D patriae] nostre p. A 14 luglte A si] sl cmmA 15 leonis repetit post deiitcs D^ et iterum ... 17 dicamus] et ut illud apostolicum dicere possimus A 17 enim om. A 18 tiimen ... 21 apostolicum cupimus] cupimus enim, ut idcm apostolus ait A possumus P 19 et quaeramus ... 20 leuemus repellt post nostra X»' {superscr. uacat) 20 coelum y apostolicum i>, apostoli P(.' 21 quam enim] enlinuero quam ^ 21/22 lioc iii loeoj hoc iam iii loco iactato anchore A 22 ac si mariiils] uelud In arenls A optjito e. i)ortii rcmls] (,', optato e. remls portn A, optatum e. portum r. P, optat euectus portu remis J) tAiitas A 23 ant] ct A 24 quoque om. A montes] moles {post malicie) A quos mc . . . 27 iiiterueniente] quos mo iicccsse est totis iiirilius durls uerljorum cautlbus prlmum lapidare ne personarum arguar exceptionc deliulo po- pulum qul 11011 legltlmls saiictloiilljus inlierct uon ut corporaliter intcrficiantur sed inortui uitiis uiuant domiiio A aduersuin P seu J) 25 cutibus D 27 uer. int. quiesccrem post 24 montes P quiescercm post remis portu (v. 22j A 28 iam om. A hlls D impartlrl P 29 ine] uite A potest A 30 mortls diemj A, mortis DQ, mortem P cssej me es.se A sitio] Inhiantissime sitio A nostris iam ... 02, 2 cautes] nunc itaque lam nostrls obuallatis lateiibns duobus Inuletis sanctorum clipois stabilito dorso ad menia ueritatls capite jiro galea fidlsslme contecto domini adiutorio ci-ebro uolitent ueracium conuiciorum cautcs A uestrls D obuallatus P 31 ad menla ueritatis A (ride supra), ad- uersitatis moenia I)Q (j2 GILDAE SAPIENTIS ju-o galea adiutorio domini fidissime contecto crebro veracium volatu volitont convicio- rum cautes. 61) Sacei-dotes liabet Britannia, scd insipientcs: quam plurimos ministros, sed impu- dentes; clericos, sed raptores subdolos; pastores, ut dicuntur, sed occisioni animarum lupos paratos, quippe non commoda plcbi providentes, sed proprii plenitudinem ventris 5 quaorentes: ecclesiae domus babentes, sed turpis bicri gratia eas adeuntes; populos doeentes, sed pracbendo pessima exempla, vitia malosque mores; raro sacrificantes et num(|uam puro corde inter altaria stantes ; plebem ob peccata non eorripientes, nimi- rum cadem agentes; praecepta Cbristi spenientes et suas bbidines votis omnibus iin- plere curantes; sedem Petri apostoli inmundis pedibus usurpantes, sed raerito cupidi- lu tatis in ludae traditoris pestilentem cathedram decidentes ; veritatem pro inimico odientes et mendaciis ac si carissimis fratribus faventes; iustos inopes immanes quasi angues torvis vultibus conspicantes et sceleratos divites absque ullo verecundiae respectu sicut caelestes angelos venerautes; egenis eleemosynam esse dandam sumrais e labiis prae- dicantes, sed ipsi vel obolum non dantes: nefanda popub scelera tacentes et suas 15 iniurias quasi Christo irrogatas ampbficantes : rebgiosam forte raatrem seu sorores domo pellentes et externas vehiti secretiori rainisterio famibares indecenter levigantes vel potius, ut vera dicam bcet inepta non tara niibi quara taba agentibus, buniibantes; ecelesiasticos post baec gradus propensius quani regna eaelorum aml)ientes et tyrannico ritu acceptos defendentes nee tamen legitimis raoribus ilhistrantes ; ad praecepta sane- 20 torum, si aUquando durataxat aiidierint, quae ab ilhs saepissime audienda erant, osci- tantes ac stupidos et ad hidicra ot ineptas saecularium hominum fabubxs, ac si iter vitae, quaemortis pandunt, strenuos et intentos ; pinguedinis gratia tauroruni niore raucos et ad illicita infeheiter promptos; vultus arroganter in altum liabentes et sensus con- seientia remordente ad inia vel tartarum demersos; uno sane perdito deiiario maestos 25 et ad unum inquisitum Laetos ; in apostoheis sanctionibus ob inscientiara vel peccatoruni pondus, ora etiam scientium obturantes, liebetes ac mutos et in flexibus mundialiura negotiorum niendacibus doctissimos; quoruni de scelerata conversatioiie muUos sacer- ADP {Inc. 3 s;u'P)-(lotes) y 1 uoliteiit] A, uel alitent DQ 1/2 co)iuicioru)u] A, conuiuioruju DQ 2 cutes D post cautes habet explioit liber secundus i)icipit tertius A 3 post interposiiam adnotaiioiiem li)'. b.ibet sac. P in- sipieutes] uonnullos ins. ]' 3/4 impudeutes) iniprudentes et A, multos imp. P 4 sed raptores] sed (|Uosdam r. P, om. A ut ilicuiitur ... 5 paratos] quidem dicuntur, sed lupi sunt occisioni animarum parati A 5 quippe iiiin] n. q. A jjlebi om. A uentr. pl. A G domos A populos d. s. pr. p. e. uiciorura maloriunque moruiu eos peruertentes posl 8 stantes A 7 pessi)na] interdu)u p. P 7/8 et numquam] ac raro J' 10 inmundis pedibus] i)nmu))do corde et corpore A usiu-pautes] aliquos u. /■ 10/11 cupidatis /> 11 traditoris] proditoris J. decidentes] decidoites (desidentes P) saepius detrabeutes et raro vera dicentes AP 12 ac si] tanquam A immanes quasi] Q, quasi i)nnia))es A, inanes quasiZ>P iignesi» 13 cimspicientes J. ullo]uilloi'' 14 elemosinam iJ e om. P 15 .sed ipsi uel] PQ, sed ipsi eis uel A, nec ipsi ))ec /> 16 irrigatas D seu sorores] sororesque ger)na))as A 17 extranias /<-, extraua^ /J', exteinas )nulieres 4 uelut P min. secr. /1 leuigantes] J/",', ac- cipientes P 18 pi.tius ... biimiliantes] nt pocius dicaui iieruis licet inepte non tani niibi rcferenti q. t. ag. inpudeuter bu)nilia)ites A 20 accepto D nec] non A legitijuis] legitibus A ad )ir. sa))ct. . . . 21 audierint] si aliquando duntaxat pr. sanct. audierint A audicrunt D era))t] e^^t D 21/22 osci- tantes ... 22 Iudic)-a| o.'icit.a)]t stupidi ad liidicra ucro A 22 ac si iter ... 23 iutciitos] iiitentl pei-- sistu)it panduut strenui ac intenti (luu perditioiiis ao mortis siiiit tanquam uite et salutis A iterj iuter D 23 uitae] TJP, uiae y quae )no)-tis pa))dunt| uiortisque pandant Z' taur. more raucosj PQ, taur. )nei-e paucos D, )nore ta)irorum rauoos rcddiint soiios A 24 iufeliciter ])i-. uultus arrogantes] inl'. et arrogautes pr. ))uItHs A sensus post di)nersos A 25 ad ima uel tartararum diuersos D, ad tartaru)n dimersos sensus deprimcutes -1 iino ... 26 laetos] sane uno ta))tii)n denario perdito mesti et ad unum adquisltuu) leti red- duutur.4 26 inscientiam] .4i>, insoitiam P(3 27 beb. ae muti i)))ioniuntur post po)idus yl scientium) sapientiuni A obturaiites] o. co)upri)nu)it A tletibus A 28 negotiation)))i) i))e))daciis doctissimi i-epper)untiir A quoruui de] d. ij. A inultos sac. iiT. potiiis) imilti ad sacci-dutium potius irruentes A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 63 dotio iiTuentcs potiiis vel illud paeiic onini pecunia rodimentes (|uaiii tractos ct in codeni veteri infaustoque intolorabilium piaeulorum caeno post saeerdotalem episcopatus vcl presbyterii sedem, qui nec ibidcm usquam sederunt, utpoto indigno porcorum niore volutantes, rapto tantum sacerdotali nomine nec tameu tcnore, vol apostolica dignitate 5 acccpta, sed qui nondum ad integram fidem sunt vel malorum paenitentia idonci, quo- modo ad quemlibet ecelesiasticum, ut non dicam summum. conveuientes et adopti gradum, quom non nisi sancti atquc perfecti et apostolorum imitatoros et, ut magistri ^- 7"".3. -'. gcntium verbis loquar, irreprehensibiles legitime et absque nuigno sacrilcgii crimine suscipiunt? Quid cnim tam impiuni tamque scelostum est quam ad similitudinem •>" 10 Simonis magi, non intorvenientil)us licet interea promiscuis criininibus, episcopatus officium vcl presbyterii torreno pretio, quod sanctitate rectisque moribus decentius ad- quiritur. quempiam vellc mercari? sed in co isti propensius vol desperatius errant, quo non ab apostolis vel apostolorum successoribus, sed a tyrannis et a patre eorum diabolo fucata ct numquam profutura emunt sacerdotia: quin potius volut culmen tec- i;. tumque malorum omnium quoddam , quo nou facile eis improporentur a quoquani ad- missa prisca vel uova et eupiditatis gulaeque desideria utpote praepositi multorum facilius rapiant, scelestae vitae structurae superponunt. uam si talis profecto coempti- onis condicio ab impudentibus istis non dicam apostolo Petro, sed cuilibet sancto sacer- doti pioquc rcgi ingesta fuisset, eadem responsa acccpisseut, quae ab apostolo auctor 20 eorundein niag\is Simon dicente Petro: 'pecuuia tua tecum sit in perditionem'. bedd«. «,20. forte hou. qui ambitorcs istos ordinant, immo potius humiliant atque pro benedictione malediouut, dum ex peccatoribus non paonitcntes, quod rectius fuerat, sed sacrilegos et dosporatos faciunt v,t [udam (juodammodo in Petri cathedra domini traditorcm ac NicoUiuni in \(K-n Stephaui niartyris statuunt inmundac haereseos adinventorcm, codem ^";,'^''"' *■ ' 25 modo sacerdotio adsciti sunt: ct ideo non magnopere detestantur in fihis. quin inuuo venerantur, quod similitor ut patribus subindo vcuisse ccrtissimum est. etcnim cos, si in parochiam resistentibus sibi et tam pretiosum quaestum denegantibus severe com- mossoribus huiuscemodi uuirgaritam invenire non possint, praemissis ante sollicito nuntiis AC if. 25 inde a r. 4 taiilum) OPQ 1 paene] APQ, om. D (iuam tia(iti post in-ueutes A 2 ueteri] uete T) int. iiiac. eaeno] cuneo scelerum intoUerabilium A 3 sedem poat sacerd. A ciui indigne] qui in ea uunciuam ufpute iiidigni steterunt A usciuara] Q, saepe P, umquara D indigni P raore porcorum uolutantur post 2 intoUerabilium A 4 tenore] ACPQ, tenere 1) 5 integrum D, inc. C sunt uel mal. paen. idonei] peruenerunt uel cri- minuin suorum idoneam peiiitentiam peregerunt J paenitentiam P 6 ut non ... 7 gradum] non dico suminurn et optimuuL gradura conuenientes A adeplij apti P 8 uerbo A loquar irrepr.] ACPQ, loquor repreheusibiles O er. sacr. yl 9 suscipiuut] recipiunt .1 tamque] ACPQ, tam I> 10 licet antenonA interea oni. A 1 1 uel presb. ofF. ^ presbiteri i^ ciuod] ciuid yl 12 quemp. uelle raerc. post pretio A errant| sunt P 13 quo] ACDPQ, quod edd. al) om. C» uel] uel ab A successoribus] s. suscipiunt^ 14 quiu bis D^ 15 quoddam post culmeu ^ (luo] ACPQ, om. D non] ne^ eis bls D' 15/16 pr. adm. ^ 16 ut (/»0 utpote) pr. malorum (pro multorum) facilius rapiaut. post suppounnt P 17 scelestae (celestae D, coelestae Q) uitae structura (ram P) super- ponunt (suppouunt P)] sihi uulgi lauorem celse uite supponunt hypocrisim .( 18 imprudentibus A retro A inc C 19 pioque) uel pio A ingeste D, inc. C quae ... 20 petro] quae auctor eoruudem symon magus accepit diceute slbi beato petro apostolo A 20 raagus siraonj C [superest . . . on) (,), symon raagus D, magns simon accepit P petro] C^DQ, om. C-P 21 heu] hi A qui] ACPQ, qnMi D 22 pectatoril,us D non . . . sacrilegus et] sacrilegos n. p. q. r. f. et de sacrilegis A fu.sset/^ 23 petr.] apostoli petri A t.-aditoren. do.,.i.,i post quoda.nmodo A 24 in loco st. .... statuunt («c ACPQ, '»='»"» ^^> i..„. b a.ii.iue..torcra] />Q, i.nn.. h. adi..ue..to.-era (adi.itorera P) in 1. st. raart. statuunt JP 25 inodoj ,„. ,,uo et ipsi.4 et ideo ... .n. detesta.,tur] ACI>mj, om. />• 26 ut om. AP subiiido uenisse] s.bi euenisse P, sibique euenisse A certura A sij A CD^PQ, om. D' 27 parrochia P resistentrbus s.b.) s. r. J, r. s. no,.nuIIis i' se... den. P 27/28 coeraptoribus^ '2ii mn\ ACD^PQ, om. D^ ante se nunc. boU. A 64 GILDAE SAPIENTIS transnavigarc miiri;i tcrrasquc spatiosas transmearc non tani piget 4 pingunt] fingunt A 5 recte] erecta A 6 scmi- (liirmitaiites] ACPQ, semidormientes D sese] se P, esse A quaed. nou. A 7 orgaua . . . ti ingerunt] u. affirmaiit et liuic ingeruut patrie que quondam ingessit rome nouatus niger porcia dorainice emulator uiar- garite yl mulcator] scripsi, raulctator 7'y, conculcator _P, emulator yl 8 parie /^ armis .4 flammis] fiuuiis D !t dignas post non tam P scliema] scena P>, cena A extensuri })ost 8 uiolentcr A 10 ap. dix. A uentris] u. pigri 4 liiisne i> 11 modo] solum raodo A inuitant] initantur 7' 11/12 exprobationem X 12 talibusue -17' 13 uitiis i. e. t. p.] ad uitia id est ad tartari portas -IP 14 ac si] uelut A lolit P, loth olim A Ib imbr. sod. A praepropere] prope A 17 uel] APQ, seu D 18 coniprehensi] excepisti P, coniprehendisti A quia non om. A 19 mali sunt . . . dif- litemur] nou omues et nos profecto non denegamus A eos ... 20 bonos] quosdam eorum et castos esse et religiosos/1 20 rcspondebiinus] ex diuhie scripture testimonio respondenuis non mhius periculosum esse sacprdotibus prauoruiii et iuipiorum uitam taceudo cousentire quam ipsos prauc uiuere. ait enim scriptura [Hom. 1,32] non enim qui iaciunt sed et qui cousentiunt pena pecteudi sunt iiaiiniue ^ sacerdoti om. A solus] ipse .4 21 uiolauerat Z> rapiendo . . . 22 carnis (carnies/J) oHt. .1 22eidemX)' qua f. s. multatur] multatur qua et filii uiolatores preceptorum domiui sunt multati /1 rogo] ergo.il 2'osi eoruni iim. de quoruiii iiioribus satis multa superius diximus P 23 hostiae c. q. i. iu c. euectae] uite A cae- lestisque /> igiii] (J, igne ./', regni /-< coelum P occisus] 0. est ^IP 24 aspernantur] pertimescunt .i4 peros. est] eoruui est perosus A malignacium t> 25 ut] AD, ita ut /'(,' de eo ... diceretur] merito de eo dicaturA 2.0/2(5 etioch cum deo] lusto rcguni quinquc victriciunKiuc turinaruni cxcrcitus fcralcs vinccntibus ct nequa- quani alicna cupientibus sacrificium offerens, ut Melclnscdecli, benedixit? quis spontc 5 propriuin iii altari capitc caedenduin, ut Habraham, deo iubente optulit filium, ut similc quoddam huic implcret Christi mandatum dicentis oculum dcxtrum scandali- .uaiM. 3,2». zantem evelli debcrc ct prophctae praecaveret se malcdictum csse gladium ct sanguincm i,rrm.4s,io. prohibentem '.' quis mcmoriam ijnilefacti dc corde radicitus, ut loscph, evulsif ouis '''<^''- '».»• , j • , , , ... ' Kxoi. 19, m. m monte cuni dommo locutus ct nequaquam concrepantibus tubis cxiinh! pcrtcrritus &arf. j<,29. 10 duas tabulas cornutamquc fiieicm aspcctu incrcdulis inhabilcm et horrendain tropico sensu, ut Moyses, advexit'.' quis c(n-um pro peccatis populi exorans imo dc pectorc clamavit. \\t ipse, dominc, inquiens, 'peccavit popuhis istc pcccatum grandc: quod si .'■■'";'.•/-• 'dimittis cis, dimitte; alioquin (kdc mc de libro tuo"'.' Quis zelo dci acccnsus mirabili 70 ' ad ultionem fornicationis sine dilatione, sanando paenitentiae medicamine stupri affectimi. ""'"' "'' '' K nc ira populo inardcscerct. sicut Finees sacerdos, ut per hoc in acvo rcputarctur ijli ''•«■''"• 'w, iustitia, strenue consurrexit'.' quis vero eorum vel in cxtirpationem usquc ad inter- /««. i':), /;. nicionem de terra repromissionis septem gentium morali intellegentia , vel ad consta- bilitionem spiritalis Israel pro cis Icsum Nave imitatus csf? quis corum populo dci /„,. 2;. ■>■>. finalcs tcrminos trans lordancm, ut sciretur quid cui tribui conveniat, sicut supradicti, 20 Finees scilicct ct lesus, sagaciter diviserc, ostendif.' quis ut advcrsariorum plebi dei /„,/. n. innumera prosterneret gentium milia, unicam filiam, quae propria vohiptas intellegitur, imitans et in hoc apostolum dicentem: 'non quaerens quod mihi utilo est, sed quod /.(,•<„■. /«,jj. 'multis, ut salvi fiant", obviantem victoribus cum tympanis et choris , id est carnalibus desideriis, in sacrificium votivac placationis, ut lepte, mactavit'.' quis corum ad con- /«,;.«. 7. ' 2,s turbanda fuganda stornondaque suporbarum gentium castra, mystcrii trinitatis, ut supra dixinius, cum lagoonas viris toncntibus egregias in manibus sonantosquc tubas, id cst propheticos et apostolicos sensus, iit dixit dominus prophetae: 'exalta quasi tuba voccm /«//..;«. /. tuam' : et psalmista de apostolis: 'in omnem terram exivit sonus eorum' ct higocnas Psa/".. /«,5. splendidissimo ignis lumine noctu coruscantes, quae accipiuntur in sanctorum corporibus ADP [delkit 13 tuo) Q 1 egregios otn. IJ doimi] A /', (Iohkj PQ 2 quis uictoribus ... 4 heuedixit 07«. A 3 uictri- cunicjue I> 4 quis sijonte ... 8 iudliibeutem] quis spoute obtulit proprium filiuni iubente clomino in altari capite cecJendum ut abraam quo apice impleret niandatum christi dicentis ocuUun d. sc. eu. deb. et propbete ccpnirainatiouem qua maledictum esse qui gladimn suum a sanguine probiluierit denuntiat A 7 praecaueret se] Q, praecaueret D, viii. P et sangiiinem] a sauguine P 8 quis] q. eorum A iosep A euellit P Cfuis in moute ... 11 aduexit om. A U moysen /> imuj uuo /', nimio vl 12 ipse] moyses^ domine inquiens (luiiquiens i>)] dicens domiue -■! quod si . . . 13 aliquis] aut dimitte eis aut^ 13 tuoj t. quem scripsisti A quis] uel quis A mirabili ... 16 consurrexit] strenue surrexit sd ultionem fornicationis uel sacrilegii in principem sine dilatione pugioue peuitentie eum transfigens ut finees ne ira iu popuhim exardesceret et pro hoc reputatur ei iustitia in sempiternum A 14 medicamiue] Q, medicum et D 16 iustitiaj iniustia (sic) D uero om. D uel in . . . 18 imitatus est] iesu nauc imitatus ad extirpandam usque ad interuitiouem de terra repromissiouis radicem geutium morali intelligentia uisurexit A 17 promissiouis 7^ 18 spiritualis (,' quis eorum] uel quis yl 19 traus iordanem om. A cui] D, cuique <^, unicuique A 20 scilicet om. A iesus] i. fecerunt A sag. diu. osteudit] sagaciter distribuit posl terminos A aduersariorum ... 24 desideriis] aduersarum geutium millia iunumera populum dei debel- lantia prosterneret unicam filiam obuiantem sibi uictori que intelligitur propria uoluntas cuni timpanis et cboris id est carnalibus uitiis itnitans in boc cliristura dicentem uon ueni facere u. ra. et apostolum non querens (i- m. sit utile scd ci. m. ut s. f. A 21 prosterneret om. D 24 desiderii /' 2,^ ut] doniino ut A steruenda om. I> mysterii (mysteriura D) . . . 28 tuam] cum trecentis uiris figuram sancto trini- tatis gerentibus resouantes tubas in mauibus habeutes que siguificaut propheticas et apostolicas uoccs nam ad prophetara dicitur quasi tuba e. u. t. .1 29 splendissimo D accipiuutur ... 66, 1 upostolus] intelligun- tur sanctorum corda sancti spiritus sploudore ardenter refulgentia de quibus apostolus ^ 9 CHRONICA III. gg GILDAE SAPIENTIS 2. cor. j, 7. Ijoiiia opuribus iiniiexis et saucti spiritus igni ardentibus, ut apostolus, 'habentes', inquit, 'thesaurum istum in vasis fictilibus', post idohitriae luci, quod moraliter interprctatum condensae et fuscae cupiditatis, succisionem silvac et cvidentia signa ludaici vellcris imbris caelestis expertis et gentilis rore sancti spiritus madefacti fide non dubia, ut 71 Gedeon, processit? Quis eorum mori exoptans mundo et vivere Christo luxuriosos '. /rrf!'j«:i4:gentium convivas haudantes deos suos, id est, sensus, extollentes divitias, ut apostohis ,?'-^'i'et avaritia', inquit, 'quae est simulacrorum servitus', concussis duabus virtute brachi- lud, i't,3'J. ^ 1 ' 1 .... orum columnis. quae intelleguutur in voluptatibus nequam animae carnisque, quibus domus humauae omnis nequitiae quodammodo pangitur ac fulcimentatur, tam innumera- /. «am. 7,f^bilcs, ut Sampsou, prostravit? quis orationibus holocaustoque lactantis agni Phihstino- lo /. sam. /2, ^^^^^ ijjctmu aepclleus insperatas tonitruorum voces nubiumque imbres coucitaus absque ': sZ':. u. adulatione rogem constituens, eundem deo non placentem abiciens, uncto pro illo meUore LSam.^iim regno, ut Samuel. valedictiirus populo astabit hoc modo dicens: 'ecce praesto sum, '"^" 'loquimini coram domino et Christo eius, utrum bovem cuiusquam tulerim an asinum, 'si quempiam cahimniatus sum, si oppressi aliquem, si de mauu cuiusquam munus i' 'accepi? cui a populo responsum est dicente: non es cahimniatus nos neque oppressisti 2. Rcg. 1. 'neque tuhsti de manu ahcuius quippiam'. quis eorum , igne caelesti centum superbos exurens, quinquaginta humiles servans et absque adulationis fuco, non deum per pro- phetas, scd idolum Accaron consulenti. mortem immiuentem iniquo regi anuuntians. i.Re.j.is, 40. omncs prophetas simukcri Baal, qui interpretati accipiuutur sensus humani invidiae 20 avaritiae, ut iam diximus, semper intenti, mucrone corusco, hoc est verbo dei, iit Hehas /ac. 5, 17. egregius vates , prostravit et zelo dei commotus , iniquorum terrae imbres adimens aetherales, ac si fortissimo penurii clustello tribus annis sexque mensibus obseratos, /.««?. /&,/o.fame siti moribuudus in deserto conquestus est: domine, inquiens, 'prophetas tuos oc- 'ciderunt et altaria tua suffoderuut et ego relictus sum solus et quaerunt animam nieam?' -'■■ 72 Quis eorum carissimum discipulum terreuis extra soHtum ponderibus oneratum, quae -'• ^'^»- ^- ante ea a se magnopcre hcet rogato ut acciperet despecta fuissent, etsi non perpetua 2. Reg. 6, lepra , ut Hehsaeus , saltini expulsioue multavit ? et quis ex illis puero in vitae desperatione aestuanti atque inproviso super belhco liostium apparatu civitatem, in qua erant, obsidentium tremefacto iuter uos, ut ille, animae visus, ferventi exoratione ad 30 deum facta, ita ut intueri poterit auxiliarium caelestis exercitus, armatorum curruum ccu equitum igiiito vultu fulgeutium montem pk>num, patefecit, et credere quin fortior 2. Reu. 4. fortior esset ad salvandum quam inimici ad puguaudum ? et quis eorum corporis tactu mortui scilicet mundo , viventis autem deo , ahi diverso funere occubanti procul dubio ADQ 2 istis /' luci] lucis suooensionem A interpretatur A 3 condensae] AD^^Q, tlensae i'' succisionem siluae et] e.xtKrmiuatu et post ^ uelleri« /5' 4 sp. sanct. -1 ."i cessitX* luxuriosas vl <3 laudantes ... 7 seruitus] uiilelicet quincjue satrajias pfilistinoruni que intelliguntur quinque corporis sensus qui captani animi uirtutem diuitiis et uite uoluptatibus ilhulunt recepta pristina uirtute A 1 sunulacro- rum D concussis ... 9 nequitiae] concussis fortiter duabus columpnis que intelliguntur corporis animeque peruerse uoluntatis quibus omnis humane nequitie domus A 9 ao] atque A fulmentatur D, fulcitur A 9/10 tam innumerabiles om. A 10 ut samson prostrauit ante concussis A quis ... 11 insperatas] quis eonun oratioinun bnliica[u]stii metum inimicoruni insper.ite depulit nt samuel uel quis A 12 regem om. IJ^ coustitueus) dei precept" constituit A non placentem ... 13 diceiis] displicentem deeicit et pro eo meliorem unxit aut quis eorum assistenti sibi populo ut idem samuel dicere potest ^ 13 regno] Q, reg- num /> 14 domino] deo A an] aut A 15 aliq. oppr. .4 16 a om. D resp. est a pop. 4 dicente om. A cal. es nos.il ueque] que /.*' 17 tulisti] ^ly, cepisti /> alicuius quippiam] ^ft cuiuspiam D 18 absque ... 19 accaron con om. />' non ... 19 consulenti] qui noii . . . consuluit A 19 mortem i. i. r. anninitians posl fuco A 20 omnes prophetas] quis eorura o. sacerdotes A prophetas om. /)' bahal D inuidiae] immunde A 21 corusco om. A 22 et zelo . . . 67, 7 prostrata sunt om. A 24 tua om. D 27 ante ea] antea /' 29 atquej ac D 30 turmefacto D 31 poterint D 32 seu D 34 occumbenti D DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 67 mortuo (leo, vitiis vero vivonti quasi supva dietus proficiet. ita ut statiin prosiliens Christo grates pro sanitate agat cunctorum paene mortalium ore desperata? Cuius eorum, carbonc ignito de altari forcipe Ciievubin advecto, ut peccata sua /ria.. «,«. 7. delerentur humilitatc cnnfessionis, labia, ut Esaiae, niundata sunt et efficaci oratione -•"'»• " = Esai. 37. 6 sibi adiuncta pii regis Ezechiae, supplantatione centum octoginta quinque milia exercitus Assyriorum nullo apparente vulneria vestigio angeli manu, ut supra dicti, prostrata sunfi' quis eorum ob praecepta dei et minas caelitus datas vcritatemque vei non audientibus proferendam squalores pedoresque carcerum, ut momentaneas mortes, j"-^,^"''^- ^ ut beatus leremias excepit? et ne multa: quis eorum, ut magister gentium dixit, errare "«■«t. 11,37. lu in montibus et in speluncis et in cavernis torrae, hxpidari, secari, totius mortis gcnere pro nomine domini attemptari, sicut sancti prophetae, perpessus est? Sed quid immora- 73 mur in exempHs veteribus, ac si non essent in novo ullaV audiant itaque nos, qui absque ullo hxbore angustum hoc iter Christianae religionis praetento tantum sacer- dotaU nomine intrare se putant, carpentes paucos flores veluti summos de extento !.■, sanctorum novi testamenti tironum amoenoque prato. quis vestrum, qui torpetis potius quam sodotis legitime in sacerdotali sede, eiectus de consilio impiorum, post divorsarum aci. v,, 23. plagas virgarum ut sancti apostoli, quod dignus habitus est pro Cliristo vero deo con- tumeham pati, toto corde trinitati gratias egit? quis ob testimonium verum deo feren- ^"/3"'" *• '• dum fnllonis vecto cerebro percussus, ut lacobus primus in novo dumtaxat episcopus 20 tostamento, corporaliter intoriit? quis gladio vestrum al) iniquo principo, ut lacobus .40,. jj, 2. lohannis frater, capite caesus est ? quis , ut protominister martyrque euangolicus , hoc aci. 7, 5«. solum criminis habons, quod viderit deum, quem perfidi vidore noquivorant, nofandis manibus lapidatus ost? quis inversis pedibus crucis affixus pro roverontia Christi patibulo, quem non minus morte quam vita honoraturus, ut clavicularius illc caelorum 25 regni idoneus, cxtremum hahtum fudit? quis ox vobis gladii ictu veridicantis pro con- fessione Christi post vincuhx carcoris , naufragia marum , virgarum caodem , post flumi- num latronum gentium ludaeorum pseudoapostolorum continua pericula, post famis ieiunii vigiliarum labores, post perpetom solHcitudinem omnium ecclesiarum, post aestum pro scandaUzantibus, post infirmitatem pro infirmis, post admirabilem praedicando 30 Christi cvangehum orbis paene circuitum, ut vas electionis magisterquo gentium electus capitc plexus est? Quis vestrum, ut sanctus martyr Ignatius Antiochiae ul-bis episcopus, 74 ADP (redit 15 quis, om. 18 toto ... 25 fudit) Q 1 mortuo deo] Q, mortui D 2 poeuae Q 4 ysaie D 7 prostrati D quis] q. uero A eelitas A 7/8 ueritatemque uel u. a. profereiulam] Q, ueritatem quod u. a. proferenilam D, proferenclamque ueritatem uou audieutibus .4 8 pedoresque] fetoresque 4 «t mom.] et niom. A 9 nuilta] ra. loquar^ dixit] de proplietis dixit yl 11 attemptari] attrectari ^ sicut sancti proplietae ovi.A perpessus est] aute errare A, perpessi suut D 12 in om. A in uouo (noua l>) ulla] ulla in nouo testamento A nos om. A 13 lioc ang. A praetento] percepto A ttiuto /' 14 se putant intrare post labore A 14/15 ext. sanct. noui (n. e. s. D) test. tir. am. q. prato] ext. am. q. prato sanct. tir. uoui test. A 15 quis] q. itaque ^ torpctis] torpens />' 16 sed. legitime (\eg\ttw D)\ 1. s.A con- cilio A diuersas A 17 ut sancti apostoli] gaudeat cura apostolis A quod om. P est pro . . . 18 egit] sit conturaeliara pro christo pati A 18 quis ob . . . 20 interiit] quis ob testimonlum ueritatis percussus iu cereljro uecte fullonis ut iacobus noui testaraenti primus episcopus occubuit A 20 uestr. gl. A principe] rege A 21 fr. ioli. A capite caesus] decollatus .1 ut protorainister martyrque euang.j ut prothoniaHir euuangelicusque niinister A hoc . . . 22 nequiuerant] ob christi testimunium A 23 cst lap. A crucis ... 25 fudit] patibulo est adfixus pro christo ut ille regni celorura claulger idoneus 4 25 regm] Q, regem D quis] q. inquani A gl. ictu ueridicantis [sic Q, ueridicantes D, om. P)] gladio post chrisH A 26 carceres A marum] scripsi, aniarura DQ, amarara Aff, raarls P 27 gent. iud. latr. A pseudoap.] post pseudoap. A famcs A 28 ulgiliaruraque A 29 iiifirmis] Inlirmantibus A prae- dicando . . . 30 circuitum] pene orbis circuitura In predlcatione cuuangelii christi A 30 orbis] omnis D ut uas ... 31 plexus (plectus P) est] c. plexus est ut uas electionis doctorque geutium anlc post uincula A 31 martur J>^ antiucheue A 9* 68 GILDAE SAPIENTIS post adinirabiles in Ciiristd actus ob tcstimonium oius leonum molis Romae confraotus est? cuius verba cum ad passionem duceretur audientes , si aliquando vultus vostri rubore confusi sunt, non solum in comparatione eius vos non putabitis sacerdotes, sed ne medioeres quidem Christiauos esse. ait enim in epistola, quam ad Romanam ec- ""J^"'j*'^ clesiam misit: 'a Syria usque Romam cum bestiis terra raarique depugno die ac nocte s ^"^ ^'^"j" 'conoxus ct colligatus decem leopai'dis, militibus dico ad custodiam datis, qui cx bene- 'ficiis nostris sacviorcs fiunt. sed ego eorum ncquitiis magis erudior, nec tamen in hoc •iustificatus sum. o salutares bestias, quae praeparantur mihi, quando venient? quando •emittcntur? (luandn cis tVui licebit carnibus meis? quas ego oxopto acriores parari et ■invitabo ad devorationem mei et deprecabor, ne forte, ut in nonuullis fecerunt, timeant w 'attingere corpus meum: quin immo, et si cunctabuntur , ego vini faciam, ego me in- •geram. date, quaeso, veniam, ego novi, quid expediat milii: nunc incipio esse Christi ■discipulus: facessat invidia vel humani affectus, vcl nequitiae spiritahs, ut in lesum ■(!hristum adipisci merear ignes, cruces, bestias, dispersiones ossium discerptionesque 'membrorum ac totius corporis poenae et orania in me ununi suppHcia diaboli arte i'' 'quaesita complentur, dummodo lesura Christura merear adipisci'. quid ad haec dormi- tantibus animae ocuhs aspicitis? quid taha surdis sensuum auribus auscultatis? discutite, quaeso, tenebrosam atramque cordis vestri caliginera teporis, ut veritatis et humihtatis praefulgidum himen videre possitis. Christianus non mediocris, sed perfectus, sacerdos F.Mi. 14, 12. noii vihs, sed summus, martyr non scgnis, sed praecipuus dicit: nuuc incipio esse 20 Christi discipulus. et vos, ac si Lucifer ille de caelo proiectus, verbis, non potestate erigimini et quodainmodo sub dente ruminatis et gestibus praetenditis, quae antea ^'""' '*' "; actor vester dcpinxcrat, 'in caelum', inquiens, 'conscendain et ero simihs altissimo'. Kiai. 37,2r,.et itcrum: 'cgo fodi ct bilii aquam et exsiccavi vestigio pedum ineorum omnes rivos 'aggorum'. multo rectius oportebat vos imitari illum et audire, qui totius bonitatis et 25 psaii,: 21, 7. humihtatis vorc iuvictum cxemphir est, diccnteiu per prophctam : 'ego autcm sum vcr- 'mis et non homo, opprobrium horainum et abiectio plebis'. 0 mirabile quoddam dixisse eum opprobrium hominum, cum omnis mundi opprobria deleverit: et iterura in euangelio. /0/1. 5,30. 'non possura ego a me ipso facere quicquam', cum ipse coaevus patri ac spiritui sancto, communis eiusdemque substantiae, caelum et terram cum orani eorum inaestimabili ■'<> £«(. ;o,9. ornaraento fecerit, non alterius sed propria potestate : et vos arroganter verba exaltasse, 75 propheta dicente: 'quid superbit terra et cinis?' Sed ad propositum revertar: quis, '^"■'"""i^-ilmqua.m , ex vobis, ut Smyrnensis ecclesiae pastor egregius Polycarpus Christi testis, AD(H)P {om. 28 et iterura ... 32 cinis) Q leinstest. vl 'H cnms] APQ, qne £> 3 coiifusi] ^Z>, suttusi Py suut] esscnt P eius] ei D iiun solnm . . . sacenlotes] enibescetis in comparatione eius non dico solummotlo uos uocaii sacer- dotes A putaliitis] pectaljitis D 4 esse om. A .5 a om. l> roniam usque A depugno] APQ, I)ugno D G colligatus] APQ, ligatus D leopai-dus militis D datis] elatis A 8 bestie que mihi parautur A S) mittentur A lic. frui A oarnibus meis] PQ, carnes carnibus meis D, nostris carnibus A ego om. D 1 1 attingre Q (em. U), tangere A et om. P 12 quod D nunc] APQ, tunc D 12/13 ohr. disc. es.se ^ 13 fate.scat ^ s\n\-\ts\\f] DP cum Eujino, spiritualis y, spirituales A in o»j. ^IP 14 mer. ad. A bestiae AP ItJ compleantur AP, cuuuilentur Ilufuuis quid ad liaec] quid queso Iiec o presulcs yl 17 aspicitis om. 4 ascultatis .17.' 18 teporis] Py, temporis />, 07n. A et huni.] luunilitatis(|uc v4 20/21 chr. gsscA 21 ac [om. D') sij tanquam .A lucifer i)o«i proiectus />, ins. ante ille, sed rursum del. D^ 23 actor] DQ, auctor AP depinxerat] d. inanitcr A 24 uestigio {Q, uestigia DP) ped. mcor.] ped. meor. uestigio A 25 aggeris A nmlto] enimuero multos A 27 0 rnir. q. dixisse eum] 0 q. admirabile se uocasse 4 28 cum onmis] qui tocius A probra diluerat .4 et it. in eu.] in euangelio uero A 29 ego] e. iuquit A ipse oni. A ac sp.] spirituique A 30 cora- munis e. q, s.j e. q. s. existeus X ineffabili 4 31/32 oxaltasse pr. dicente] extollitis ncc prophetam auditis dicentemvl ;i2 quid) .1^, quo O sed] sed ut P renertatur 7>, reuertamur ^l 33 testis . . . «9, 2 di.tit] t. exnnuis christi caritate ropletus humane mensam apposuit militibus ad tormenta eum auide trahenti- bus obiectns ueio tlammis clauis se couantibus configere dixit sinite ^ DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 69 mensam humanc lirtspitibus ail ignem cum aviclc trahcntibua apposuit ct obiectus flammis pro Clirisli caritatc dixit: •ijui dcilit milii ignis ferrc supplicium. dal)it, ut sinc 'ilavorum contixionc flammas immobilitor pcrferam". unum adhuc practer nuignam verbis vohius sanctorum silvam exempli gratia ponam, Basilium scilicet Caesaricnscm episco- ^/"4""' *' '' 5 pum, qui, cum ab iniquo principc minac huiuscemodi iutcntarcntur, quod, nisi in cras- tinum Arriano caeuo, ut ceteri, macuUiretur, esset omniuo moriturus, dixisse fcrhir: 'ego sane ero cras, qui hodie sum: tu te utinam non mutares'. et iterum: 'utinam 'habercm aliquid digni muneris, quod offerrcm huic, qui maturius Basilium dc nodo "foUis huius absolveret'. (|uis cx vobis apnstolici scrmonis rcgulam, quac ab omnibus 10 semper sanctis sacerdotibus quibusquc temporibus cxtantibus immanam suggcstionem praecipitanter ad nequitiam festinantem, recutientibus servata est, in concussione tyran- norum indiruptc custodivit, hoc modo diccns : 'oboedire oportet magis dco quam hominibus'. ^». i, 10. Igitur confugicntcs solito morc ad doniini miscricordiam sauctorumquc [inipiictarum cius 76 voces, ut illi pro nobis ovaculorum suorum iacula inperfectis pastoribus. ut antea tyrannis, 15 ipiis compimcti saucntur, hbrcnt. vidcamus quid dominus per propiu'tas ad dcsidcs ct iuhouestos sacerdotes ct uon bcnc populum tam cxcmpla qua!u vcrl)a docentes minarum loquatur. nam et Heli ille sacerdos in Silo pro eo, quod non digno deo zelo severe in filios contcmncntcs dcum ultus fuerat. sed molHtcr ct clcmcntcr. utpote patenio affectu, admonuerat, tali auimadversione damnatur, dicentc ad cum proplieta: 'haec '^•^""'"•-■^- 20 'dicit dominus: manifeste ostendi me ad domum patris tui, cum essent in Aegypto 'servientes Pharaonis, et elegi domum patris tui ex omnibus tribubus Isracl mihi in 'sacerdotio'. et post pauca: 'quare respexisti in incensum meum et iu sacrificium meum '••^"m.s.j». 'improbo oculo et honorificasti filios tuos plus quam me, ut benediceres eos a primordio 'in omnibus sacrificiis coram me?" 'et nunc sic dicit dominus: quouiam qui lionorificant^-^ •*'""■ -•^*'- 25 'me, honorabo eos: et qui pro nihilo habent mo, ad uihilum rcdigentur. ccce dies 'venient et disperdam nomcu tuum ct scmen domus patris tui'. 'ct lioc tibi signum i.suM.s.j^. 'sit, quod veniet super duoa filios tuos Ofni et Finees; in uno die morientur ambo iu 'ghidio virorum'. si haec itaque patiuntur, qui verbis tantuni subiectos et non condigna ultione emendant, quid ipsis fiet, qui ad mala hortantur peccando et trahuut? Quid illi 77 30 quoque perspicuum cst vero vnti post expletionem signi ab codcm pracdicti ct resti- AC (f. 27 inde a r. 10 circUer Imuiaiiiim, sed plerai/ue evamierunt) DF {om. 29 quul ... 70, 9 ciini) Q 3/4 uolaus uerbis magiiam A 4/5 episcopum om. AP 5 ab om. D Imiusmodi F inten- derentur A (5 raaculaientur A 7 te] ne A nou om. P rautareris A 8 oft'eram A maturius post huius A 9 absoluereret D, absoluat A ex uobis] uestrum A 10 seraper om. A quibusque temporibus e.Ytantibus] omui tcmpure i' suggestionem iis /' 11 nequicia 75 11/12 iu concussione tyraniuirum] et incutientibus tiranuis ^4 12 iudirupte (iiidisrupte P) custodiuit (sic ADP, ciislodiuut Q) anle apostolici A hoc modo dicciisj quae eiusmodi est P, coustauter dixit A op. mag.] CP(J, mag. op. AD 13 igitur] uos i. A domiui] dei ct domiiii uostri A, domiiii uostri P misericordiam om. AP 14 eius om. A inperfectisj iu iuperiectis A 14 ut ant. tyranuis om. A 15 quis] DP, queis Q, quibus A librent] ante quibus A, libereut D per prophetas] APQ, om. D , 16 bone D tam exemplis quam uerbis A minarum om. A 17 et om. A ille sacerdos (sacerdotes D)] sac. ille A iu silo om. A deo] dei A seuerc] seruare D, om. A 18 coiitemnentes deum] PQ, conteniptos deum7^ dei cnltus coutcrapneutcs ^ uultus luerat/*, accensus lucrit ^ ct clemcnter] clenienterquo A utputa />, et^ 19 uicmuerat 7', admouuerit 4 animaduersione] aducrslone 7? 20 ostcndi mc] ostendisti 7> ad domum] domui A 21 pharaoni P, in dumo pliaraonis A eligi D tribiibus) A, ttihxis P, om. DQ isr. milii] ra. i. 4 22 quare] quia 4 23 improbo] in improbo 7)' 24 sacri- ficiis] s. israel A et uunc sic] D^-Q, et nuuc D^, et sic P, om. A honorificante mc D 25 lionori- ficabo A rcd. iu nichilum A 27 sit om. A tinees P 27,28 in gladio uirorum] gladio A 28 si] set D tantum] ACPQ, tiuu D condigua] C {superesl con . .) PQ, digua AD 29 ipsls liet {slc^ CfiJPQ, fecit D)] fiet de ipsis A niala] niagna agcuda A peccando posl traliuiit A quid illi . . . 70, 1 pro- hibitoque] persplcuum quoqiic est qnod illl ucrldlco uati obtlglt qul missus a iudea ut prophctaret in betliel post explicationcm . . . Impio regi prohibitusque A 70 GILDAE SAPIENTIS tutionem aridae manus impio regi misso a ludaea prophetare in Betliel proliibitoque, ne quid ibidem cibi gustaret, ae decepto ab alio, ut dicebatur, propheta, ut parum '■ "■.^lil' quid panis ct aquae sumeret, obtigit, dicente ad eum suo hospite: 'haec dicit dominus 'deus: quia iuoboediens fuisti ori domini et non custodisti mandatum, quod praecepit 'dominus deus tuus et reversus es et comedisti panem et bibisti aquam in hoc loco, in 5 'quo mandaveram tibi, ne manducares panem nec biberes aquam, non ponetur corpus •tuum in sepulcro patrum tuoruni. et factum est', inquit, 'postquam manducavit panem 'et hibit aquam, stravit sibi asinam suam et abiit: et invenit eum leo in via et oc- 78 'cidit eum?' Esaiam quoque sanctum proplietam de sacerdotibus hoc modo loquentem ^*,^; J audite : "vae impio in maluni, retributio cnim nuxnuum eius fiet ei. populum meum lo 'exactores sui spoliaverunt et mulieres dominatae sunt eius. popule meus, qui beatum 'te dicunt, ipsi te decipiunt et viam gressuum tuorum dissipant. stat ad iudicandum 'dominus et stat ad iudicandos populos. dominus ad iudicium veniet cum senibus populi 'sui et principibus eius. vos depasti estis vineam meam, rapinar pauperis in domo vestra. •quare atteritis populum meum et facies pauperum commolitis? dicit dominus exer- 15 •f'""- w. 'cituum'. et item: 'vae qui condunt leges iniquas et scribentes iniustitiam scripserunt, 'ut opprimerent in iudicio pauperes et vim facerent eausae humilium populi mei, ut 'essent viduae praeda eorum et pupillos diriperent. quid facietis in die visitationis et /r^ai. 2«, 'calamitatis de longe venientis?' et infra: 'verum hi quoque prae vino nescierunt et 'prae ebrietate erraverunt, sacerdotes nescierunt prae ebrietate, absorpti sunt a vino, 20 'erraverunt in ebrietate, uescierunt videntem, ignoraverunt iudicium. omnes enim 79 'mensae repletae suut vomitu sordium, ita ut non esset ultra locus.' 'Propterea audite ■^*"*'" "■'verbum domini, viri illusores, qui dominamini super popukim meum, qui est in Hieru- 'salem. dixistis enim: percussimus foedus cuni mortc et cum inferno fecimus pactum. 'flagellum inundans cimi transierit, non veniet super nos, quia posuimus mendacium 2.'» Fsai. 26, 'spem nostram et mendacio protecti sumus.' ct post aliquanta : 'et subvertet granclo 'spem mendacii et protectionem aquae inundabunt, et delebitur foedus vestrum cum 'morte et pactum vestrum cum inferno non stabit: fiagclhim inundans cum transierit, £wi^29, 'eritis et in couculcationem: quandocumque pertransierit, tollet vos\ et iterum: 'et 'dixit dominus : eo quod appropinquat populus iste ore suo et labiis glorificant me, cor 30 'autem eorum longe est a me : ideo ecce ego addam , ut admirationem faciam populo 'huic rairaculo grandi et stupendo. peribit enim sapientia a sapientibus eius et intel- 'lectus prudentium eius abscondetur. vae qui profundi estis corde, ut a domino abs- 'condatis consilium, quorum sunt in tenebris opera et dicunt: quis videt nos? et quis ^«"'•_5«. 'novit nos? perversa enim haec vestra cogitatio'. et post aliquanta: 'haec dicit dominus: 35 'caelum sedes mea et terra scabellum pedum meorum est. quac ista est domus, quam 'aedificabitis mihi? et quis erit locus quietis meae? omnia liaec manus mea fecit AO (/. 2S inde a v. 11 pule (!) ineus) DP [incipU 9 es.aiam, om. 33 uae ... 71, (5 est) Q 1 prohibito quia IJ 2 quid] ACPQ, quis i> decepto ab alio ut] deceptus a quodam qui A dice- batur] AC, dicibatur (,', dicitur D 3 obtigit post uati (vide ante) A suo hospite] predicto propbeta liospite suo^l 4 ori domini] AQ, deo D, inc. C 5 dom. deus tuus] tibi dom. Aeus A et reuersus es om. A G mandauerat ^ 8 sil)i om. A inuenit] AQ, inZ), inc. O 9 isaiam ^, ysaiam i) saiictuiu nm. I), inc.C 10 enim um.A manum /> 11 exactorisA spoliarunt -P eius] eis vulg. vers. 12 et {CPQ, ut D) stat a. i. populos domiuus om. A 14 pauperam A 15 dicet Q 16 iterum AP coudiunt -1 17 causae] AC (spatio requiritur) PQ, om. D mei] ACPQ, om. D 18 prede A 19 hii AD 20 a uiuo] animo A 23 illusores] AC (. . . sores) PQ , illusiores D 24 dixisti U cum inl'.] ACPQ, non inf. D 25 uenie A nos] ACPQ, uos D 28 iuferno] ACPQ, in infcrno J> non stubit ante pactum A 29 et in] ei iu AP cum vers. vulg. pertransierit] trausierit A .30 appro|iin(iuauerit A glorificat A 31 eorum] eius A ideo] idcirco A ego addam] ACD^^PQ, uirgo adam J>' 32 buie] AVPQ, om. L> 34 in ten. sunt A 35 euim haec] est euim ista A haec dicit ... 71, 1 dicit domiuus om. A 37 meaej mei Q, me D, def. C DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 71 'et facta sunt univcrsa ista, dicit dominus. nd (jueni anteni aspiciam nisi ad paui^er- 'culum et contrituni spiritu et trementeni s(n-niones meos'.' qui immolat bovom, quasi 'qui intcrticiat virura: qui nnietat pecus, quasi qui excorcbret canem; qui offert oblatio- 'nem, quasi qui sanguinem suilhim offerat: qui recordatur thuris. quasi qui henedicat h 'idolo. liaec omnia elegerunt in viis suis ot in abominationrbus suis anima oorum de- 'lectata est'. Hicremias quoquc virgo prophetaquc qnid insipientibus loquatur pastoribus, W attendite: 'hacc dicit dominus: quid invenerunt patres vestri in nie ini((uitatis, (piia /^r. i-. 5. •elongaverunt a me et ambuhxverunt post vanitatem et vani facti sunt?' et paulo post: ■ct ingressi contaminastis terram meam ct hereditatcm meam posuistis iii aboniinationem. /,r. i-,?-;». w 'sacerdotes non dixerunt: ubi est dominus? et touentes legom nescierunt me et pastores •praevaricati suut in me. proptoroa adhuc iudicio contendam vobiscum, ait dominus, et 'cum filiis vestris disceptabo\ item post aliquanta: 'stupor et mirabiha f\icta sunt in'/,'- ''■^"- 'terra; prophetae praedicabant mendacium et sacerdotcs apphuulebant manibus suis ct 'popuhis meus dilexit taha. quid igitur fiet in novissimis eius ?' 'cui loquar ct con- /,.r. «, ;«. 15 'testabor, ut audiat? ecce incircumcisae aures eorum et audire non possunt. ecce 'verbum domini factuni est iUis in opprobrium et non suscipiunt illud'; quia extendam j':;;!,^' 'manum meam super habitantes terram , dicit dominus. a minore quippe usque ad 'maiorem omnes avaritiae student et a propheta usque ad sacerdotem cuncti faciunt 'dolum. et curabant contritionem fiUae populi mei cuni ignominia dicentes: pax, pax, M 'et non erit pax. confusi sunt, qui abominationem fecorunt. quin potius confusionc 'non sunt confusi et erubescero nescierunt. quam ob rem cadent inter ruentes, in tem- 'pore visitationis eorum cornient, dicit dominus'. et iterum: 'omnos isti principes de- '/1^^,^ 'clinantium ambuhmtes fraudulentor aes et ferrum universi corrnpti sunt, defccit suffla- 'torium in igne, frustra conflavit conflator, mahtiae autem eorum non sunt consumptae. 25 •argentum reprobum vocate eos, quia dominus proiecit illos'. et post pauca; 'ego sum, {j^jy 'ego sum, ego vidi, dicit dominus. ite ad locum meum in Silo, ubi habitavit noraen meum 'a principio, et videte quae fecorim ei propter malitiara populi Tuei IsraeL et nunc quia 'fecistis omnia opera haec. dicit dominus ; et locutus sum ad vos mane consurgens et 'loquens et non audistis, et vocavi vos et non respondistis, faciam domui huic, in qua 30 'invocatum est nomen meum et in qua vos habetis fiduciam, ot loco, quem dedi vobis 'et patribus vcstris, sicut feci Silo ct proiciam vos a facio mea'. Et itokiann: 'filii moi bt 'exiorunt a me et non subsistunt, ot non est qui extcndat ultra tentorium meum ctsi.' 'erigat pelles meas, quia stulte egerunt pastores et dominum non quaesierunt. prop- 'terea non intellexerunt et grex eorum dispersus est'. ot post aliquanta: 'quid est|^''-"'"- 35 'quod dilectus meus in domo mea facit scelera multa? nuraquid carnes sanctae auferent 'a te mahtias tuas, in quibus gloriata cs? ohvam uberem pulchram fructiferam specio- •sam vocavit dominus nomen tuuni. ad vocem loquelae grandes exarsit ignis in ea et AC (/. 29 inde a v. 2 circ. bovein, f. 30 inde a v. 31 pioieiam) DP (incipit 6 liieremias, deficil 19 m dolum) Q 1 lespitiaiii A 2 fnii inimolal ... 5/6 delectata est uvi. A i exteiebat /' 5 idolo] CQ, ydola L> eligeiuut DQ 6 est] ('Q, vm. D 7 liaec dicit] liaec iiiquiens P, luic iuqiiiens dicit A 8 elongaueiuut] se e. P et ambulaueruut om. A 'J et iugr.J ingr. ^l posuistis] .1 PQ, j.oluistis /', po . . . . C in abom. anU posuistis A 10 domiuus] deus ^l U propterea . . . domiuus post 12 disceptabo ,1 adhuc om. .4 coutendebam P ait] dicit J 12 item] et 4 U uouissimo -IP 16 iu om.. A quia] et A 18 cuncti] omnes .4 20 et nou erit] cuin uon esset A qui] quia A 21 interl iu terra A 22 omues ... 33 egerunt om. A 24 couflauit] conflant P 2.5 uocate] C(i, uocat /' 26 ite] V, iste D silo] C (spatio requiritur) Q, iosaphat sylo P 28 consurgens] Q, surgeus /' 29 non aud.] aud. D 30 loco] (J, in loco D 33 et om. A 34 iutellexeruntj intellexeruut ueglexerunt A 35 quod] C'y, quid A, uobis D dilectus] AD, dilestus Q faciat A num quid . . . 72, 2 deuoraudum] et inlra A saucto D 36 oliuamj CQ, obiuam D 37 uocabit traditur ler. 14, £,. I3~tr,. 72 GILDAE SAPIENTIS / 6 famis 7' 7 uobis] in uobis D 7/8 pr. fal». A 8 et nou| unn l>, uec ,1 eis] euis D 8/9 mendacem om. ,4 9 fraudulencia D 11 proplietauoruntj predicaueruut /> 12 disperguut .4 13 israel om. A Ki doniu] !>, domo 4(J iuueui] iuuentum cst .4 18/Ii> et iu proplietis ... 33 facitis om. A 21 conuerterentur] C('?)D, c.onncrteretur Q 22 sua om. D gcirmorra l> 26 locuntur D liiis /) 27 ambulat vers. vuhj. 28 eos] co 1), nos vers. viUij. 33 quod s. rj. iud ] quid quoque sanctus iohel [iroplieta A mouens D ac] et P 34 dixit i", deuuntiat atteudite --1 expergiscemini 4 3.') uestro o)h. ^l bibistis uinum i' 37 altari Af 37/38 frumeutuui ct s. (exsiccatum A) est om. D ,'!8 deminufnm ,4 aruerunt] AQ, et nrueruut i>, aruere f 39 perit t) DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 73 'siint: gTan;it;i ct p:»lmii ct nuiliiin ot omniiX ligna agri iirclactii siiiit. (niDniani ron- 'fudeiunt g;iudiuin filii liomiiumr. quac omnia sijiritiiiitcr intcllcgcnilii crunt voljis, ne tiim pestilenti famc vcrbi dei aniniae vestrae aresccrcnt. et iterum : 'Hete, sacerdotes, hti s, n. 'qui deservitis domino, dicentes: parce, domine, populo tuo et nc dcs hcreditatem i 'tuam in opprobrium et ne domincntur corum gcntes, uti ne dicant gcntes; ubi cst deus 'corum'.'" sed liaec vos nequiiquam iiuditis, scd omnia, quibus propcnsius divini furoris indignatio inardescat, admittitis. Quid etiam sanctus Oscc prophcta saccrdotibus vestri 81 moduli dixerit, signanter attenditc: 'iiudite haec, sacerdotes, et intendat domus Isracl o,. .5, ;. 'et domus regis, infigite auribus vcstris, quoniam ad vos est iudicium , quia laqucus 10 'facti estis specuhxtioni ot vclut retiacuhim extensum super Thabor': quod indicatores venationis confinxeruut. Vobis etiam a domino alienatio huiuscemodi intendatur per 85 prophctam Amos diccntem: 'odio habui et repuli dies festos vestros et non iiccipiam ■^""'j ■'■ 'odorcm in sollemnibus convcntioniljus vcstris, quia etsi obtulcritis hoh)ciHistoni;it;i ct 'hostias vestras, iioii ;iecipi;iin ca. et salutare declarationis vestrac iioii aspiciiim. i'> 'tninsfer a me sonum cantionum tuarum, et psalmuin organum tuoruin iioii ^iudiain'. famis etenim evaugelici cibi, cuhna ipsa vestrae animac visccra excomedens grassatiu- in vobis, sicut supra dictus propheta praedixit. 'ecce', inquiens, 'dies veniunt, AicW, Anws s,ii. 'dominus et inmittam faniem in terram, non famem panis nequc sitim aquac, sed 'famcm in audiendo vcrbum dei ct movebuntur aquae a inari usquc ad marc et ab 20 •aquilonc usque ad orientem, percurreut quaerentes verbum domini, ct non invenient'. Auribus quoque percipite sanctum Micheam ac si caelestem quandam tubam adversus 86 subdolos populi principes concisius personantem: 'audite nunc', inquiens, 'principes ^"^j'.; •'■ 'domus lacob: nonne vobis est, ut cognoscatis iudicium odientibus bona et quaerenti- •bus maligna, rapientibus pelles eorum ab eis et carnes coruin ab ossilius eorimi? s.i 'qucm;Klmoduin comederunt carncs plcbis meae ct pelles corum ab eis excoriavcrunt. 'ossa corum confrcgerunt et laiiiaverunt quasi carnes in olla? succlamabunt ad dcum 'et non exaudiet eos et avertet faciem suam ab eis in illo tempore, propter quod 'mahtiose gesserunt in adinventionibus suis super ipsos. haec dicit dominus super 'prophetas, qui seducunt populum meum, qui mordent dcntibus suis et j^raediciint in 30 'eum pacem, et non est data in os eorum: excitavi in cum bellum. propterca nox 'erit vobis cx visionc et tencbrae vobis erunt ex divinatione ct occidct sol super pro- 'phetas et coutenebrescet super eos dies et confundentur videntes somnia et deride- 'buntur divini et obtrectabunt adversus omnes ipsi, quoniam non erit, qui exaudiat eos, 'si non ego implevero fortitudinem in spiritu domini et iudicio et potestate, ut annun- 35 'tiem domui lacob inipietates suas et Israel peccata sua. audite haec itaque, duces ADP (om. ad 3 aresoerent et 14 et salutare ... 20 iuuenieut et 28 haec ... 74,11 praeparat) Q 1 grana A ligna] mala A quoniam] qm D 1/2 confundunt A 2 gaudium] gladium D spiritaliter] .41», spiritualiter Q erunt] Q, sunt D, erant A 3 dei] domini .4 4 domino] deo D, om. A populo] parce populo A ."j et ne dominentur] Q, et dominentur P, et dominetur D, ut dominentur A i.ti n. d. gentes] ne dicatnr inter gentes .( 6 audietis D 7 admittetis D 0 infugite D laqueum A II) retiaculum] .4^, reciaculum D, ratiunonlnni P super thabor] vers. vulr/., super retaberium DQ, om.AP 10,11 quod i. u. confin.\erunt] DQ, et uictimas declinastis in profundum A (ex vers. vul aq.iae 0».. D 22 concisuis P, consicius />, fidut.ns A audite ... 3.'S peccata sua om. A 24 ah] ex D 28 adi>.ue..tionih«s] Q, adue..t.on.hus Z^P 29 sedecunt D 31 sol om. D 32,33 deridehu..t 2> 33 ipsi] Q, isti D 34 spiritu do.......] Q, domi..i nomine spiritu D 35 israel] i.. isr. D itaque om. A duces] AQ, priucipes D 10 CHBONICA III. 74 GILDAE SAPIENTIS 'domus lacob, et rcsidiii doimis Isnicl, qui al)nminamini iudicium ct omnia rccta per- 'vcrtitis, qui acdificatis Sion in sauguinc ot Hicrusalem in iniquitatibus: duces cius •cum muncribus iudicant ot sacerdotcs cius cum mercede respondebant et prophetae 'eius cum pecunia divinabant et in domino requiescebant dicentes: nonne dominus in 'nobis cst? non venient super nos mala. ideo propter vos Sion sicut agcr arabitur et 5 •llierusalem sicut spccula pomarii erit et mons domus sicut locus silvae'. et post ali- .tfKA.7,i-j. quanta: 'heu me, quia factus sum sicut qui coliigit stipulam in messe et sicut racemus 'in vindemia, cum non sit botrus ad manducandum: primitiva, heu me, anima quia 'pcriit tcrrenis oporibus, semper peccatorum revcrentia exoritur reverens a terra, et 'qui corrigat iutcr homines, non est. omnes in sanguinem iudicio contendunt, et unus- 10 87 'quisque proximum suum tribulatione tribulavit, in malum manus suas praeparat'. Quid Sophonias etiam propheta egregius de vestris olim comessoribus disceptaverit , atten- ditc , dc Hicrusalcm namquc loquebatur, quae spiritaliter ccclesia vel anima intellegi- Soph. 3.1. 2. tm: 'o\ inquiens, 'quae erat splendida et liberata civitas, confidens columba, non ob- 'audivit vocem nec pcrcepit disciplinam, in domino non confisa est et ad deum suum 15 sopii.3,3~5.^non accessit'. et id quare, ostendit; 'principes eius sicut leo rugientes, iudices sicut •lupi Arabiae non relinquebant in mane , prophetae eius spiritum portantes viri con- 'tcmptoris, saccrdotcs cius profanabant sancta ct impie agebant in lege. dominus autem 88 'iustus in mcdio eius et nou faciet iniustum: mane mane dabit iudicium suura'. Sed et ^"J^^is beatum Zachariam prophetam monentem vos in verbo dei audite ; 'haec enim dicit 20 'omnipotens dominus: iudicium iustum iudicate et misericordiani et miserationem 'facite unusquisque ad fratrem suum, et viduam et orfanum et advenam et pauperem 'per potentiam nolite nocere et mahtiam unusquisque fratris sui non reminiscatur in 'corde suo: et contumaces fuerunt, ne observarent, et dederunt dorsum stultitiae et 'aures suas degravaverunt, ut non audirent, et cor suum statuerunt insuadibile, ne 25 'audirent legem meam et verba, quae misit dominus omnipotens in spiritu suo in 'manibus prophetaruni priorum et facta est ira magna a domino omnipotente'. et ^"' 2 '"' iterum : 'quoniam qui loquebantur, locuti sunt molestias et divini visa falsa et somnia 'falsa loquebantur et vana consolabantur, propter hoc aridi facti sunt sicut oves, et 'afflicti sunt quoniam non erat sanitas. super pastores exaeervata est iracundia mea sn ^'"^*j_'|' 'et super agnos visitabo'. et post pauca: 'vox lamentantium pastorum, quia misera 'facta est magnitudo eorum. vox rugientium leonum, quoniam miser factus est decursus 'lordanis. haec dicit dominus omnipotens: qui possidebant, interficiebant , et non pae- 'nituit eos. et, qui vendebant eas, dicebant: bencdictus dominus, et ditati sumus et 'pastores earum nihil parsi sunt in eis propter quod non parcam iam super inhabi- 35 AC (/. 31 iiide a v. 0 leueientia) DP (om. ad 11 praeparat el. 26 in spiritu ... 30 sanitas et 31 et post . . . 75, 1 dominus) Q 2 in iniq.] iniq. D 3 iudicabant A 4 in nobis] uobis D 5 sion post arabitur A 6 spelunca A et nions d. s. 1. siluae oin. A 7 meuse D, raessem A et om. A racemos A, ramus -0 8 cum non sit botrus] non sicut botros .i primitiua ... 11 praeparat om. A 9 perit i9 11 tribulauit] CD, tribulat Q suas praeparatj suaut {vel suant) praeparant {vel -runt) D, siia (supra scripta evanuerunt) pparant ''' 1-2 el. sopb. .) 13 spiritaliter] AP, spiritualiter DQ 14 era O' et liberata] et libera P, liberata A 14/15 audiuit A percepit] recepit A est conf. A 16 quare] q. dixerit A ostendit] CffjPy, ostenditur />< eius] eius iu ea P sicut] ^CP^, quasi X) leones /", leones in uia A 17 arabiae] uespertini A ueri A 17/18 contemptorisj CPQ, contem(p)tores AD 19 iniustum] iniquitatem P, instum A 20 dei] domiui A 21 omn. dom.] CD, dom. omn. APQ miserationem] rationem A 22 fratrem] ACPQ, proximum D 23 per potentiam om. P nocere] calumniari P un. fr. sui] CPQ. fr. sui un. /', un. fr. A 24 dorsum] d. suum A 25 degrauauerunt] CQ, degraua- runt P, degrauerunt D, .■ulgrauerunt A insuadibile] indissuadihile A 25/26 ne audirent] nec obaudierunt A 26 suo] CQ, sancto D, sancto ot .1 27 domino] d. deo A 29 consulabantur D, consulebantur A hoc] ACQ, quod D 30 exaceruata] et exacerhata A 31 et post pauca ... 75, 1 dominus om. A 35 parsi] acripai, passi libri, parcebant vers. vulg. DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 75 'tantes terram, dicit doininus'. Quid praeterea sanctus Malacliias propiieta vobis 89 denuntiaverit, audite. 'vos', inquiens, 'sacerdotcs, qui spernitis iionicn nicuni ct dixistis :■!'";'"'''• '• 'in quo spernimus nomen tuum? offerendo ad altare mcum pancs poUutos : et dixistis;'"' 'in quo polluimus eos? in eo quod dixistis: mensa domini pro nihilo est, et quae 5 'superposita sunt, sprevistis: quoniam, si adducatis caecuni ad victimam, nonne malum? 'si ammoveatis claudum aut languidum, nonne malum ? oifer itaquo illud praeposito 'tuo, si suscipiet illud, si accipiet personam tuam, dicit dominus omnipotens. et nunc 'exorate faciem dei vestri et deprecamini eum : in manil)us vestris facta sunt haec , si 'accipiam ox vobis personas vestras'. et iterum: 'ct intuUstis de rapina claudum ctf^!".'''j '■ 10 "languidum et intulistis munus. numquid suscipiam illud de manu vestra? dicit dominus. 'maledictus dolosus, qui habet in grege suo masculum et votum faciens immolat debile 'domino, quia rex magnus ego sum, dicit dominus exercituum, et ncmien meum horri- •bile in gentibus. et nunc ad vos mandatum Iioc, o sacerdotes, si nohicritis audire et 'ponere super cor, ut detis gloriam nomini meo, ait dominus exercituum, mittam in vos is 'egestatem et maledicam benedictionibus vestris, quoniam non posuistis supcr cor. 'eccc ego proiciam vobis brachium et dispergam super vultum vestrum stercus soUemni- 'tatum vestrarum'. sed interea ut avidius organa nequitiae praeparetis ad bona, quid de sancto sacerdote dicat , si quantuhmicunque adhuc interni auditus in vobis rcmanct, auscultate: 'pactum meum', inquieus, 'fuit cum eo', de Levi namque vel Moyse tiecun- 1'"'""'- -' 20 dum historiam loquebatur, 'vitae et pacis, dedi ei timorem, et timuit me, a facie 'nominis mei pavebat. lex veritatis fuit in ore eius et iniquitas non est inventa in labiis 'eius, in pace et in aequitate ambulavit mecum et multos avertit ab iniquitato. labia 'enim sacerdotis custodient scientiam et legem requirent ex ore eius, quia angehis 'domini exercituum est'. nimc item mutavit sensum et malos increpare non desinit, 25 'vos', inquiens, 'recessistis de via et descandalizastis plurimos in legc et irritum fecistis '^'''t''- 2, 'pactum cum Levi, dicit dominus exercituum. propter quod et ego dedi vos contempti- 'biles et humiles in omnibus populis, sicut non servastis vias meas et accepistis faciein 'in lege. numquid non pater unus omnium nostrum? numquid non deus unus creavit 'nos? quare ergo despicit unusquisque fratrem suum?' et iterum: 'ecce veniet doini- ■^«'^'''- •>, 30 'nus exercituum et quis poterit cogitare diem adventus eius? et quis stabit ad viden- 'dum eum? ipse enim egredietur quasi ignis ardens et quasi poa lavantijim, ct sedebit 'contians et emundaus argentum, et purgabit fiUos Levi, et coLabit eos quasi aurum et 'quasi argentum'. et post pauca: 'invaluerunt super me verba vestra, dicit dominua, ^^^"j*- •'• 'et dixistis: vanus est qui servit deo, et quod emolumentum, quia custodivimus prae- 35 'cepta eius et quia ambulavimus coram doraino exercituum tristes? ergo nunc beatos 'dicemus arrogantes, si quidem aedificati sunt facientes iniquitatem, temptaverunt deum 'et salvi facti sunt'. Quid vero Ezechiel propheta dixerit, attendite: 'vae, inquiens, 90 'super vae veniet et nuntius super nuntium erit et quaeretur visio a propheta et lex AC {finit V. 6 si am) DP {om. 1 ad dominus et 13 et liunc ... 37 sunt) Q 1 terram] C (spatio requiriiurj PQ, om. D 2 denuntiauerit] C {mperest . . . auerit) PQ, douuucia- ueruut 7), annuntiauerit vl et dixistis iu quo spernimus nomen] ^-ICPC^, o»n. 7> 3 tuum «7«. Z>' 4 eos om. A 5 quoniam] quia A cetum D, coctum A nonue] nou nie /' 6 si ammoueatis . . . nialum] AC {superest si am . . .) PQ, om. D affer A proposito .-1 7 suscipiens D, susccperit /' si] sic A acceperit 7' 8 dei] domini 7' 9 ex\ a .1 persunam uestrani Z) 11 mak-dicus 7' 13 ad uos 0711.^ o om. D 15 benediceutibus 7> 17 praeparetis] propere A boiia] b. uertere .1 19 ascultate A pactum] peccatum 7>' eo] illo A uel] et .( 20 uitao et pacis jwst 19 cum illo .1 tlmorem] amorem meum .4 21 pauebat] timebat 7> 22 in acq.] acq. J 23 custodiunt -47> requirunt A ore] labiis 7> 24 unnc iteni mut.] mutauit itaquo A 2.0 uosj uos autcm .1 descau- dilastis7> iu] de 7> 26 uos om. -•! 27 populus 7>' sicutj si /> 28 numquid . . . .37 facti sunt om.A nostrum] uestrum D 29 nos] uos /> 31 poa lauantium| lierba rullonum 7> 33 quasi arg.] arg. 7> 34 emolimentum V 37 quid ucro /ms .1 38 nae iieniet] ueniot 7' erit om. J> qiiaeritur IJ 10* 76 GILDAE SAPIENTIS *^'"^"" 'P^ribit a sacerdote ot consilium de senioribus'. et iterum: 'haee dicit dominus: eo 'tjuod sermones vostri sunt mendaces et divinationes vestrae vanae, propter lioc ecce 'ego ad vos, dicit doniiiius. extendam manuin meam super prophetaa, qui vident men- 'dacia et eos (jui loquuntur vana: in disciplina populi mei non erunt et in scriptura 'domus Israel non scribentur et in terram Israel non intrabunt et scietis quia ego s 'dominus. pi'opterea popuhim meum seduxerunt dicentes: pax doraini, et non est pax ■^■'"J' i»; 'domini. liic struit parietem et ipsi ungunt eum et cadet'. et post aliquanta: 'vae *his, qui concinnant cenMcalia subtus omnem cubitum manus et faciunt velamina 'super omne caput universae aetatis ad subvertendas animas. animaeque subversae 'sunt populi mei et animas possidebant et eontaminabant me ad populum meum lo 'propter manum plenam hordei et propter fragmentum panis ad occidendas animas, quas non oportebat mori, et ad liberandas animas, quas non oportebat vivere, ^'sf-sa'. 'dum loquimini populo exaudienti vana eloquia'. et infra : 'fili hominis dic, tu es terra 'quae non compluitur neque pluvia facta est super te in die irae, in qua principes in medio 'eius sicut leones rugientes rapientes rapinas, animas devorantes in potentia et pretia n 'accipientes et viduae tuae multiplicatae sunt in medio tui et sacerdotes eius despexe- •runt legem nieam et polluebant sancta mea. inter sanctum et pollutum non distingue- 'bant et intermedinm inmundi et mundi non dividebant et a sabbatis meis obvelabant 91 'oculos suos et poliuebant in medio eorum". Et iterum: 'et quaerebam ex eis virum E:ecli. 22, ( 30. i;37;'recte conversantem et stantem ante faciem raeam omnino in tempora terrae, ne in 'fine delerem eam, et non inveni. et effudi in eam animuni meum in igne irae meae 'ad consumendum eos : vias eorum in caput eorura dedi, dicit dominus'. et post aU- ^'"''i-y. quanta : 'et factus est sermo domini ad rae dicens : fili hominis, loquere filiis populi mei 'et dices ad eos: torra in quam ego gladium superinducam, et acceperit populus terrae 'hominem unum ex ipsis et dederit eum sibi in speculatorem et viderit gladium venien- sr, 'tem super terram et tuba canuerit et significaverit populo et audierit qui audit vocem 'tubae et non observaverit, et venerit gladius et comprehenderit eum, sanguis eius super caput 'eius erit: quia, cum vocem tubae audisset, non observavit, sanguis eius in ipso erit: et hic, 'quia custodivit animam suam, liberavit. et speculator si viderit gladium venientem et 'non significaverit tuba et populus non observaverit, et veniens gladius acceperit ex -m 'eis animam et ipsa propter iniquitatem suam capta est et sanguinem de manu specu- 'latoris requiram. et tu, fili liominis, speculatorem te dedi domui Israel et audies ex 'ore meo verbum, cura dicam peccatori: morte morieris, et non loqueris, ut avertat se 'a via sua irapius, et ipse iniquus in iniquitate sua morietur, sanguinem autera eius de 'raanu tua requirara. tu vero si praedixeris irapio viam eius, ut avertat se ab ea, et 35 'non se averterit a via sua, hic sua irapietate morietur et tu animam tuam eripuisti'. 92 Sed sufficiaut haec pauea de pluribus proplietarura testimonia, quis retunditur superbia vel ignavia sacerdotum contumacium, ne putent nos propria potius adinventione quam legis sanctorumve auctoritate eis talia denuntiare. videamus igitur quid euangelica AC (f. 32 inde a v. fere 37) DF {om. 9 animaeque . . . 3tj eripuisti) Q 1 saceidotibus A ot iterum . . . 19 et iterum] et in sequentibus A 2 diuinatianes P 4 locun- tur l> 4,'.') et in scr. d. i. non] neque in scr. d. i. uon D, neque in scr. d. i. P 7 struunt P 8 liiis D 10 nie ad om. D 13 populo om. D filii D 17 pollueruut D 18 sabitis D 19 poUuerunt D 20 ne] nec D 21 fiuem A ea] eam A meum iu igne) meam igiii .-1 22 cousumnudum A uiam .1 28 fili] filii D 24 terra] in terra A sup. gl. A acciperit A, accepit D 24/2a liom. un. pop. terr. A 26 canuerit] AD, cecinerit Q 21 caput om. A 28 uoc. tub. cum .1 erit] est D 29 specu- latos D 30 .acciperit D, tulit {ante animam) A 30;'31 ex eis animam] Q, ex ea anima D, an. ex eis A 31 sanguinem] s. eius.l 31/32 spiculatoris i» 32 spiculatorem i» 33 loquaris ^Z» 34 impius de uia sua A iu om. D Sb uero] autem A 36 a sua uia A sua] in sua A eripuisti] ACQ, eruisti D 37 plurimis A quis] P, queis Q, quibus AD, inc. C rescinditur A 38 cont. sac. A adiiiu. pot. A 39 sauctorunuie] I', suuclorum uel I>Q, uel sauctorum A cis] sibi P aunuutiare A euangelica pm. A DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 77 tuba mundo personans inordinatis sacordotibus eloquatur: non enini de ilii». ut iam diximus, qui apostolicam sedem legitime obtinent quiquo bene norunt largiri spiritalia conservis suis iu temporc cibaria, si qui tanien multi in praesentiarum sunt, scd de pastoribus imperitis, qui derelinquunt oves et pascunt vana et non liabent verba pastoria 5 periti, nobis sermo est. evidens ergo indicium est non esse oum legitinuMii pastorem, sed ne mediocrem quidem Christianum, qui liaec non tam nostra, qui valde exigui sumus, quam veteris novique testamenti decreta recusarit vel infitiatus fuerit, sicut bene quidam nostrorum ait : 'optabiliter cupimus, ut liostes ecclesiae sint nostri quoque 'absque ullo foedere hostes, et amici ac defensores nostri non solum foederati, sed 10 'etiani patres ac domini habeantur'. conveniant namque singuli vero oxamine con- scientiam suam, et ita depreliendent, an secundum rectam rationem sacerdotali cathedrae insideant. videamus, inquam, quid salvator mundi factorque dicat. 'vos cstis', inquit, .w,,»/,. j, n. 'sal terrae: quod si sal evanuerit, in quo salietur? ad nihilnm valct nltra, nisi ut 'proiciatur foras et conculcetur ab hominibus'. Hoc unum testinmnium ad confutandos 93 15 impudentes quosque abnnde sufficere posset. sed ut evidentioribus adhuc astipnlationi- bus, quantis semetipsos intolerabilibus scelerum fascibus falsi lii sacerdotes opprimant, verbis Christi coniprobetur, aliqua annectenda sunt. sequitur enim: 'vos estis lux '^<"'*- '. '*• 'mundi. non potest civitas abscondi supra niontem posita, nequo accendunt lucernam 'et pommt eam sul) modio, sed supra candelabrum, ut luceat omnibus, qui in domo ■M 'sunt'. quis ergo sacerdotum luiius temporis ita ignorantiae caecitate possessus, ut hix clarissimae lucernae in aiiqua domu cunctis noctu residentibus scientiae simul et bono- rum operum lampade luceat? quis ita uuiversis ecclesiae filiis tutum publicum con- spicuumque refugium, ut est civibus firmissima forte ut editi montis civitas vertice con- stituta, habetiu'? sed et quod sequitur: 'sic luceat lux vestra coram hominibus, ut vnm,. 5, w. 2;, 'videant opera vestra bona et magnificent patrem vestrum , qui in caelis est' : quis eorum uno saltim die potest implere? quin potius deusissima quaedam eorum nebula atraque peccaminum omni insulae ita incumbit nox, ut omnes paene a via recta avertat ac per invios impeditosque scelerum calles errare faciat, quorum non modo pater caelestis non laudatur per opera, sed etiam intolerabiliter blasphematur. velim 30 quidem haec scripturae sacrae testimonia huic epistolae inserta vel inserenda, sicut AC (f. 33 Inde a v. 23 Ibite ut) VPQ * 1 iiiordinatisj inique ordinatis A 2 spiritalia] AP, spiritualia DQ .3 si qui tanien mnlti] CPQ, set qui tamen multi I), sed de his tautum qui A sed de om. A 4 qui] AC(ijPQ, qiiia D et] nam P uerba pastoris] uana pastores P, uasa pastoris A 5 nobis (uobis 2>') sermo est post iam dixiuuis A ergo] CPQ, enim A, igitur D iuditium A eum] CPQ, cum D 6 ne om. Q 7 recusauerit A sicut] quia sicut A 8 nostrorum] nostrum (imn) D, def. C sint om. AP quoque] quoque et A 9 aniici] inimici ecclesie -1 10 uero examine] ut examinentur -1 11 an] nA V cathedra J 12 insedeant J, insident /' mnndi factor saluatorque .1 dicat] d. saeerdotibus J iuquit om. .4i' 13 ultra om. P 14 pruiclaturj JCP^, mittatur /^ et] AC(i)D, ut PQ 1.0 impndentissimos i' euid. adhuc astip.] euidentius adhuc P 15/16 adhuc st. q. s. intolerabilibus om. A 16 liii D cipprimant] 0. semetipsos A 17 comprobetur] ACPQ, comprobatur D 18 supra] CDP, super Q, s. A 20 ergo] enim A ita om. A ign. caecitate (c. i.^1) possessus] ACDQ, igu. caecitatem depellit P ut] qui uelut A lux] ACDQ, ceu lux P 21 aliqu . . . domu C, aliqua domo PQ, aliqnam domum AD 22 lampadc luceat [CP, lucet DQ)] possit claritatem prebere A quis] uel quis .1 ita) ACPQ, itaquc D tntnm (totnra D) ... 24 babetur] tamquam firmissima ciuitas tbrte iu montis nerticc constitnta tntnm publicum conspicuumqne retugium exibere ut opus est ciuilnis uidetur A 23 ut est] CDQ, cst ut P lirnia i Ibrte ut] CD, Ibrte in P, tbrte Q edita D 24 sed et om. A quod . . . 2.') caelis est po»l 26 implere A 25 uestr. op. D magniticent] g. A qui] qui et D^ caelisj o. A quis] quis autem A 26 saltem uno A. istud uno saltem P densissima q. e. ... 27 uux] uelud quedam densissima alraque nebula omnium peccaminum incumbit huic insule c.iligo .1 27 ut] ita ut AD omnis paeue D, pene omnis A 28 auertat ante 27 a uia -1 innios impeditosque (-tesque D)] impeditos A quorum] per quorum nianus A\ per quorum opera (om. Infra per opera) A'' 29 scelestis D nou om. A per opera om. P uelim] CQ, ueliem ADP 30 sacrao) CPQ, facere D 7g GILDAE SAPIENTIS 94 nostra iiiediocritas posset, omnia utcumque historico vel morali scnsu interpretari. Sed, ne in inmensum modum opusculum lioc his, qui non tam nostra quam dei dospiciunt fastidiunt avertunt, protoletur, simpUciter et absque ullo verborum circuitio congesta .«.■(tt. i, i». vel congerenda suut. et post pauca; 'qui enim solverit unum de mandatis istis mini- Matth. 7, 1. 'mis et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno caelorum'. et iterum : 'nolite 5 ^■'iudicare, ut non iudicemini; in quo enim iudicio iudicaveritis, iudicabitur de vobis'. A/««A. 7,j. quis, rogo, vestrum rcspiciet id quod sequitur? 'quid auteni vides', inquit, 'festucam ' -in oculo fratris tui et trabem in oculo tuo non consideras ? aut quomodo dicis fratri 'tuo; sine eiciam festucam de oculo tuo et ecce, trabes in oculo tuo est'. vel quod .wo(rt. 7,6. 'sequitur: 'noUte dare sanctum canibus neque miseritis margaritas vestras ante porcos, lo 'ne forte conculcent eas pedibus suis et conversi disrumpant vos', quod saepissime vobis evenit. et popuhim monens, ne a dolosis doctoribus, ut estis vos, seduceretur, .ub((A. 7, dixit : 'attendite vobis a falsis prophetis , qui veniunt ad vos in vestimentis ovium , in- •trinsecus autem sunt lupi rapaces: a fructibus eoruni cognoscetis eos. numquid col- 'ligunt de spinis uvas aut de tribulis ficus? sic omnis arbor bona bonos fructus facit is i/a«/,. 7, 22. 'et mala malos'. et infra; 'non omnis, qui dicit mihi; domine, domine, intrabit in reg- 'num caelorum, sed qui facit voluntatem patris mei, qui in caehs est, ipse intrabit in 95 'regnum caelorum'. Quid sane vobis fiet, qui, ut propheta dixit, labiis tantum et non j/u/rt. w.K. corde deum adhaeretis? quahter autem impletis quod sequitur: 'ecce', inquiens, 'ego 'mitto vos sicut oves in medio luporum', qui versa vice ut lupi in gregem ovium proce- 20 A/u(rt. ;o, K. ditis ? vel quod ait; 'estote prudentes sicut serpentes et simphces sicut columbae?' prudentes quidem estis, ut ahquem ore exitiabili mordeatis, non ut caput vestrum, quod est Christus, obiectu quodammodo corporis defendatis, quem totis operum malo- rum conatibus conculcatis. nec enim simplicitatem columbarum habetis, quin potius corvino assimilati nigrori ac semel de arca, id est ecclesia evohtantes invontis carnahum 25 voluptatum fetoribus nusquam ad eam puro corde revolastis. sed videamus et cetera; ;i/ai(/i, /«,!'«. ''lohte', ait, 'timere eos, qui occidunt corpus, animam autem non possunt occidere, sed 'timete eum qui potest et animam et corpus perdere in gehennam'. quidnam horum feceritis, recogitate. quem vero vestrum sequens testimonium non in profunda cordis .«««/.. «,/4. arcana vuhieret, quod de pravis antistitibus salvator ad apostolos loquitur? 'sinitc illos, 30 'caeci sunt duces caecorum; caecus autem si caeco ducatum praestet, ambo in foveam 9g 'cadent'. egent sane popuh, quibus praeestis vel potius quos decepistis, audire. Atten- dite verba domini ad apostolos et turbas loquentis, quae et vos, ut audio, in medium AC (finit V. 24 simplicitatem) D(H)PQ 1 posset onini.a utcuinque] utc. poss. omn. A sensu om. C* interpretare A 2 in om. D liis (liiis C'D) ... 3 pmteletur] propaguretur saltini ut auertant lii qui non tam nostra quani dei despiciunt uerba A 3 protoUatur P uUo] CDQ, uUa AP circuitio] D, circuitione ACPQ 4 et post pauca ... 12 euenit om. A 7 respicit P id quod] CPQ, illud D uid. inq.] CPQ , inq. uid. D 9 sine] CDQ, frater sine P eiciam] etiam D trabis D 11 disrumpant] CPQ, dirumpant /' 12 a 07/1. P et] uideamus itaque quomodo dominus A 13 dixit] CPQ, alloquitur dicens A, om. D uobis] nos PQ, om. A uestinienti.'i] ACDP, uestitu Q 15 ficus sic] sicus set D IG mihi dic. P 17 sed qui ... 18 caelornni om. 1) 18 quid] quod D uobis] de uobis A qui] quod D 19 deum adhaeretisl C, deo adhaeretis /', dcnm creditis D, deo ci'editis Q, domino adberetis A qu.aliter] quomodo A impletis] CPQ, implebitis A, om. D 20 ut om. A lup D 21 uelj ad lioc auteni A estoto] e. ergo A 22 ore exitiabili (extiuabili /))] e. o. A nou] num /' ut] ut ne A 23 quod est christus] conteratur ^ modo] ylCPy, om.D quod totius .4 24 conculcjms /> 25 cornine assiniiliti nigri- dini -1 ecclesia] de e. A auolitantes D, euolantes PQ, uolantes A inuentes/) 2(5 numqnani A reuolatis P et oni. A 28 et (om. AP) an. et corp.] et corp. et an. D 29 recogitate] cogitate A queni] cuius AP seq. test. post uulneret P m prolunda c. arcana] CD, profunda (di 1') c. arcana AP, in profundo cordis arcano (iia H) Q 30 antistibus /> 31 sunt duces] d. s. D' 32 caduut D egeaut -1 quibus| qui /J' decipitis P audire] andiant -•! 'iS uos] ADP, nos Q medio .4 DE EXCIDIO ET OONQVESTV BRITANNTAE. 79 crebro proferro iion pudot. Supor cathedram Moysi scdorunt scribae et Pharisaci. "«'«. 2J, j. 'oninia crgo quaeiuin^iuo dixorint vobis, .'icrvatc ct facitc : secundum vero opcra eorum 'nolitc facerc. dicunt onim et ipsi non faciunf. periculosa certe ac supcrvacua sacer- dotibus doctrina est, quae pravis operibus obfuscatur. 'vae vobis, hypocritae, qui MaM. 33. 13. i 'clauditis regnum cacloruni ante liomines, vos autem non intratis nec introientes sinitis 'intrarc". non solum enim prac tantis malorum criminibus, quac geritis in futuro , sed etiani pro liis, qui vcstro cotidie exeniplo pereunt, poenali poena plectemini: quorum sanguis in dic iudicii dc vcstris nianibus requiretur. sed quid mah , quod servi para- bola praetcnderit, inspicite, diccntis in corde suo: moram lacit dominus mcus \cn\ve. Matii,. 11.411. 10 qui pro hoc forsitan inceperat percutere conservos suos manducans et bibens cum ebriis. 'veniet ergo', inquit, 'dominus servi illius in die, qua non sperat, et hora, qua ignorat, Matth.n.M. 'et dividet eum\ a sanctis scilicct sacerdotibus, 'partemque cius ponct cum iiypocritis', cum eis certe, qui sub sacerdotali togmine nuiltum obumbrant ncquitiac, 'illic", in- quiens, 'erit Hetus ct stridor dentium', quibus in hac vita non crebro cvenit ol) coti- !.■. dianas ecclesiae matris ruinas filiorum vel desideria regui caeloruin. Scd vidcamus, 07 quid Christi verus discipulus magister gentium Paulus, qui omni ecclesiastico doctori imitandus est, sicut ipse hortatur : 'imitatores mei estote', inquiens, 'sicut et ego Christi', i. cor. u, 1. in tali negotio pracloquatur in prima epistola dicens: 'quia cum cognoveiunt deum, ",';"'■ '•2'- 'non sicut deum magniticavcrunt aut gratias egerunt, sed evanuerunt in cogitationibus 20 'suis et obcaecatum est insipiens cor eorum dicentes se esse sapientes, stulti facti sunt'. licet hoc gcntibus dici videatur, intuemini tamen, quia competenter istius aevi sacer- dotibus cum populis coaptabitur. et post pauca. 'qui commutaverunt', inquit, 'veri- ^^"'- '• **• 'tatem dei in mendacium et coluerunt et servierunt creaturae potius quam creatori, 'qui est benedictus in saecula, propterea tradidit illos deus in passiones ignominiae'. 25 et iterum: 'et sicut non probaverunt deum habere in notitiam, tradidit illos deus in^"^^'' 'reprobum sensum, ut faciant quac non conveniunt, replctos omni iiiiquitate malitia im- 'pudicitia fornicatione avaritia nequitia, plenos invidia homicidio', sciUcet animarum populi, 'contentione dolo malignitate, susurrones, detractores, deo odibiles, contumeUosos, 'superbos, elatos, inventores malorum, parentibus inoboedientes, insensatos, incompo- 30 'sitos, sine misericordia , sine affectione, qui cum iustitiam dci cognovissent, non in- 'tellexerunt , quoniam qui talia agunt, digni simt morte'. Quisnam supra,dictorum his 98 omnibus in veritate caruit? si enim esset, forte caperetur subiecto sensu, in quo ait: 'non solum qui faciunt ea, sed etiam qui consentiunt facientibus', nuUo scilicet hocKom. ;,m. malo eorum exstante immuni. et infra: 'tu autem secundum duritiam tuam et cor «,„. 2, j. «. AC (f. 34 inde a v. 22 commutaiierunt) DFQ 3 ipsi om. A 4 uae] ait iiaraque dominus ue A 5 omnes P autem] enim A introientes] D, introeuntes APQ siuitis T> tj prae] pro 1' futuium P, futuro seculo A 7 hiis que D poenali] ferali AP plectimini D 8 quid] que A quod] quoque A 8/9 parabolaj fabella A 9 protenderit D fecit^ 10 pro] ob P coeperat P conseruos] seruos ^ U uenit ^ serui ill. dom. ^ qua] in qua P 13 sub om. A neq. obumbr. A 14 non] At), om. DP euenit] e. mestitia .4 15 matr. eccl. fil. ruin. A 16 christi] chr. quoque A omnibus ecclesiasticis doctoribus A doctori om. D 17 im. est] exstitit imitandus A sicut ipse Ii. i. m. e. inquiens habet sohts A sicut et ego Christi] .-l^, sicut et ego sum discipulus christi P, om. D 18 cuin] non D cognouissent AP 1!) magnifi- cauere P 20 obsecatum D insipiens om. D 21 licetj et licet .1 intuemini] tjunen i. A quia] quam.-l 22 cum] et ^ populis] apostolis /.» cooptatur ^ commutauerunt] .ICPQ, communicauerunt /> 23 mendacium] CPQ, mendacio AD 25 habere post uotitiam A notitiamj ACD, notitia PQ 26 repro- brum D 26/27 impudicia D 27 fornicatione] f. immunditia A 27/28 homicidio scil. an. pop.] homicidia anim. scil. populi perditioue ^ , homicidio (rel. om.) P 28 conteusione D 29 inoboed.] non obedientes A 30 sine atf, sine mis. A 31 quoniam] quomodo P dictorum] d. sacerdotuni A 31/32 omn. his A 32 si , , . aitj si forte enim esseut in subiecta sententia capcretur qua ait .1 33 nullo . . . 34 exstante immuni (exstantes immunes CD)] ut nuUus sciUcet eorum sit huiug maU expers P 33/34 hoc malo post immuni A 80 GILDAE SAPIENTIS 'impaenitens thcsaun/.as tihi irani iii tlic irac ct revclationis iusti iurlicii dci, qui rcddct "/'^'if' 'unicuiquc secundum opera sua\ et iterum: 'non est enim acceptio personarum apud 'deum. quicumque enim sinc lege peccaverunt, sine lege et peribunt: quicumque in 'lege peccaverunt, per legem iudicabuntur. non enim auditores legis iusti sunt apud 'deum, sed factores legis iustificabuntur'. quid ergo severitatis ingruit his, qui non s sohim implcnda non faciunt et prohibita non dechnant, sed etiam ipsam verborum dei 99 lectionem vcl tenuitcr auribus ingestam pro saevissimo angue refugiunt? 8ed transe- «om. «,;. 2. amus ad sequentia. 'quid ergo\ inquit, 'dicemus? permanebimus in peccato, ut gratia 'abundet ? absit. qui onim mortui sumus peccato , quomodo iterum vivemus in illo ?' Bon>.8,35.et post ahquauta; 'quis nos", ait, 'separabit a caritate Christi? tribulatio? an angustia? lo 'an persecutio? an fames? an nuditas? an periculum? an gladius?' quem vestnim, quaeso, tahs intimo corde occupabit affectus, qui non modo pro pietate non laboratis, sed etiam ut inique agatis et Christum offendatis, multa patimini? vel quod sequitur: iioHi. M, 'nox praecessit, dies autem appropinquavit. abiciamus ergo opcra tenebrarum ct iu- 'duamus arma hicis sic ut in die honestc ambulemus, non in comessationibus et ebrie- is 'tatibus, non in cubihbus et impudicitiis, non in contentione et aemulatione, sed induite 100 'dominum lesum Christum et carnis curam ne feceritis in concupiscentiis'. Et iterum 'foLjr'^^ Corinthios in prima cpistola. 'ut sapiens', inquit, 'architectus fundamentum posui, 'aUev supcracdificat. unusquisque autem vidcat", quomodo superacdificet. fundamcntum 'cnim ahud ncmo potest ponere praeter id quod est lesus Christus. si quis autem 20 'superaedificct super hoc aurum et argentum, hipides pretiosos, hgna, faenum, stipulam, 'unumquodque opus manifestum erit: dies enim domini declarabit illud, quia in igne 'revelabitur et uniuscuiusque opus quale sit, ignis probabit. si cuius opus manserit, 'qui superaedificaverit, mercedem accipiet. si cuius opus arserit, detrimentum patietur. 'nescitis, quia tcmphmi dci cstis et spiritus dci habitat in vobis? si quis autem tcmphim 25 '• ^^'■j|'dei viohiverit, disperdet ilhim deus'. et iterum ; 'si quis videtur apud vos sapicns esse 'in hoc saeculo, stultus fiat, ut sit sapiens. sapientia euim huius mundi stultitia cst 2. cor. 5,6.7. 'apud deum'. et post ahquanta: 'non bona gloriatio vestra. nescitis, quia modicum 'fermentum totam massam corrumpit? expurgate igitur vetus ferraentum, ut sitis 'nova conspersio'. quomodo expurgabitur vetus fermentum, id est peccatum, quod a 30 '• ''^^•^^' diebus in dies cunctis conatibus cumulatur? ct iterum: 'scripsi vobis in epistohi, ne 'commisceamini fornicariis, non utique fornicariis huius mundi aut avaris aut rapacibus 'aut idohs servientibus : ahoquin debueratis de hoc mundo exire. nunc autem scripsi 'vobis non commisceri, si quis nominatur frater et est fornicator aut avarus aut idohs 'serviens aut maledicus aut ebriosus aut rapax, cum huiusmodi nec cibum quidem 35 AC ifinit V. 17 concupiseentiis) DP {finit 23 manserit o. p. i. iudicabuntui') Q 1 inipaenitensj penitens A .3 pecoauerunt] CQ, peccauerint P, peccauerit L) sine lege et peri- tiiuit q. in 1. peccauerunt om. A et ovi. D peribit D 4 peccauerunt] Q, peccauerint P, peccauerit D per legem iudicabuntur] ACPQ, sine lege iudicabitur D 4/5 apud deum om. D 5 factores] ACPQ, fortiores /) ingruit] ACDQ, ingessit P 6 prohibita] pphita i) etiam] etiam qui P 7 ingestam] ACDQ, instillatani P angue] agni D 8 quid ergo ... 10 aliquanta om. A ergo] CPQ, igitur D !l quomodo] <'I'Q, quomodo deo D 10 nosj CPQ, uos D an ang.J in aiig. P 11 persecutio an 0)" /' 12 quaeso| .■IrTf,', quero /) aff. int. corde occupauit .■( modoj solummodo .-1 13 iiel) sed A quodj quid AP 16 impudiciis D 16/17 iuduite dominum] induiminum A 18 corintheos D in om. P 19 alter superaedificat (-cetD)] aliud super illud aedificat P 20 idj DQ, id quod positum est AP iesus] dominus iesus D 21 superaedificat AP superj Q, supra D, supra fundamentura AP et arg.J arg. A lapides] et 1. I) 22 unumquodque] cuiusque P eninij etenira A illud om. A quia) .1'^, quoniam />, qui /' 23 post manserit {post probabit A) ini. omnia (enim ins. A) per ignem iudicabuntnr tibri 24 qui sup.J quod superaediticauit A 25 nescit D 25/26 templum deij dei t. A, t. domini f> "28 non l)ona] uero D 30 quomodoj q. a uobis A 30/31 a (om. D) diebus in die») a die in diem A 32 commioemiiii D 33 exisse A 34 uonj vers. vulg., ne libri tom- mieceri A 35 quid. cib. D DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. 8t 'sumere'. sed latro iu;(|iia(jiiMm ]iro lurtd vcl Iali-(icini(i i'iirciii aliiini (lainiiat. (|uctii potius optat tuetur ainat iitpotc sui scoleris oousortein. Itcni in cpistola ad (joriiitliios HM secuuda : 'ideo", iuquit, ■liabeiites liauc administrationeni, iuxta (piod iniscricordiain con- :'.t"r.j,/.2. 'secuti sumus, non deficiamus: sed abieiamus oeculta dedecoris uon ambulantes in .■^ 'astutia neque adultcrantes verbum dei\ per inaluin exemphini scilicet et per adula- tionein. in subsequentibus autem ita de malis doctoribus dicit: 'nam eiusmodi ])seudo- -':'■■"■; "• 'apostoii sunt operarii subdoli transfigurantes se in apostolos Christi. et non iniruni: 'ipse enim Satanas traiisfigurat se in angelum lucis. non est inagnum igitur, si miiiistri 'cius transfigurentur ut angoH iustitiae, quorum finis erit secundum opera eorum". 10 Attendite quoque, quid ad Epliesios dicat. an nescitis vos pro hoe in aliquo reos 102 teneri? 'hoc', inquiens, 'dico et testificor in domino, ut iam non ambuletis sicut gentes 'v)'"»- <. 'ambuhxnt in vanitate sensus sui, tencbris obscuratum habcntes intellectum, alicnati a 'via dei pcr ignorantiam, quac cst in illis propter caecitatem cordis eoruiii, qiii despc- 'rantes semet ipsos tradiderunt impudicitiac in operationeni oniiiis inimunditiac et ava- 15 'ritiae". et quis vestrum sponte cxplcverit id quod sequitur: 'proptcrca nolite fieri ^;''"'»- ^. '"• 'imprudentes , sed intellegentes , quae sit vohintas dei , et nolite inebriari vino , in quo 'est hixuria. sed rcplemini spiritu sancto'. Sed et quod ad Thessalonicenses dicit: 'neque 103 'cnim fuimus apud vos aliquando in sermone aduhxtionis, sicut scitis, neque in occasione '_"""' *' 'avaritiae, nec quacreiites ab iioininibus gloriari noquc a vobis ncque al) aliis. cum 20 'possumus honori esse ut ceteri apostoH Christi. sed facti sumus sicut jiarviili iii medio 'vestruni vel tamquam si nutrix foveat parvulos suos, ita desiderantes vos cupide vole- 'bamus vobis tradere non sokim euangehum, sed etiam animas nostras'. si hunc vos apostoU retinetis in omnibus aftectum, eius quoque cathedrae legitime insidere noscatis. vel etiam quod sequitur : 'scitis', inquit, 'quae praccepta dederim vobis. haec est volun- '^J'^"'- *■ 2.S 'tas dei, sanctifieatio vestra, ut abstineatis vos a fornicatioiie et sciat unusquisque 'vestrum vas suuni possidere in lionorc et sanctificatione, non in passione desiderii. 'sicut et gentes qiuxe ignorant deum. et ne quis supergrediatur neque circumvcniat 'in negotio fratrem suum, quoniam vindex est dominus de his omnibus. non enim 'vocavit nos deus in inmunditiam, sed in sanctifieationem. itaque qui liaec spernit, non 30 'hominem spernit, sed deum'. quis etiam vestruni circumspecte cauteque custodivit id quod sequitur: 'mortifieatc ergo mcmbra vestra, quae sunt supcr tcrrain, fornicationein ,,ioj, j,j.«. 'immunditiam Ubidinem et concupiscentiam malam; propter quac venit ira dci in fiHos 'diffidentiae'. videtis enim pro quibus peccatis ira dei potissimum consurgat. Audite 101 itaque, quid de vobis prophetico spiritu sanctus idem apostolus vestrisque consimilibus 3,s praedixerit, ad Timotheuin apcrte scribens : 'hoc enim scitote, quod in novissimis diebus ■^^■^<^"- ■»• 'iustabunt tempora pcriculosa. erunt ciiim homines seiuet ipsos amantes, cupidi, elati, 'superbi, Wasphemi, pareutibus inoboedientes, ingrati, scelesti, sinc atfectione. incon- 'tinentes. iiimites, sine bcniguitate, proditores, protervi, tuinidi , voluptatiun amatores .1 {fimt 22 in uostras q. k. n. f. e.) C (incipil f. 35 evanidum fere v. 9 eius, finil c. v. 36) D(JIjP {om. ad 2 item, et 27 et ne quis ... 33 consurgat) Q 1 quem] quin A 2 sceleris] fetleris A coriuthios] P, coriutlieos X»V 3 haljcntes] lieutes D 5 et ovi. AD 6 eiusmodij huiusmodi P seuclo.ipostoli .1 7 sunt operariij sic operarii sir D 8 magnum igitur] magnuni DP, ergo m. A 'J transfigurarentur P iustitiaej misticie D 10 quoque] queso^ an ... 11 teueriom.^ 15 expleuit J id] AVPQ, MuA ]> IG impudentes /)• et om. D 17 thessalonieenses] A, thessalonises D, compendio PQ dicit] ait A 18 enin. om. D sc.tis] ffP, sitis DQ 18/19 in occ. au. uec] AC (spatio requiritur) PQ, om. D 19 gloriam P neque ab] nec ab .1 2(1 possumus] /'/'. imssimus AQ honori] in honore P, oneri vers. vulg. 22 euai.g.] euaugelium dei A po,t nostras ndd. quouimn karissimi nobis facli estis (ex vers. vulg.) A hicfiniens sij sed D 23 insedereZ» 24'25 uol. deij CPQ, om. D 2(5 suum uas P 29 in sanct.] CPQ, sanct. D 33 qui- bus] D, queis Q, inc. C 34 itaque] item P uestrique P 35 scito P 37 blasfemi. D 38 t.m.di uoluntatum D 11 CHRONICA III. 82 GILDAE SAPIENTIS 'iiiiiyis (juMin rloi. iKiiiciitcs ([uidciii spccicm pictiitis, virtiitcm iiutciii ciiis abnegantes. />». 25, i. 'et hos devita', sicut ct propheta dieit: 'odivi congrcgatioiiem malignonun ct cum 'impiis non sedebo'. et post ah(]uanta, quod nostro tempore videmus pullulare , ait: 3. Tim. 3, 'semper discentes , et nuinquam ad scientiam veritatis pervenientes : quemadmodum 'enim lamnes et Mambres restitcruiit Moysi, ita et isti resistunt veritati: homines cor- s 'rupti niente , reprobi circa fidcm . sed ultra non proficient. insipientia enim eorum 105 'manifesta erit omnibus, sicut et illorum fuit'. Etcnim evidenter ostendit, qualiter se r.y. 2. 7. «. exhibeant suo officio sacerdotes, ita ad Titum scribens: 'te ipsum praebe exemplum 'bonorum operum , in doctrina, in integritate , in gravitate, vcrbum sanum habens, 'irreprehensibile , ut is qui ox adverso est vereatur, uullum malum habens dicere lo ^■^'^?''de nobis'. et iterum ad Timotheum: 'labora', inquit, 'sicut bonus miles Christi 'lesu. nemo militixns deo implicat sc negotiis saecularibus , ut placeat ei cui se 'probavit. nani ct qui cuntendit in agone , non coronatur, nisi legitime certaverit'. haec quidcin bonoium adhortatio. quod vero item comprehendit , malorum liominum, 1. Tim. e, ut vos quibusquc iutcllcgentibus apparctis , denuntiatio est : 'si quis', inquiens, 'aliter is 'docet et non adquiescit sermonibus sanis domini nostri lesu Christi et ei, quae secun- 'dum pietatem est, doctrinae, superbus est, nihil sciens, sed languescens erga quaestiones 'ct pugnas verborum, ex quibus oriuntur invidiae, contentiones, blaspliemiae, suspiciones 'malae, confiictationes hominum mente corruptorum, qui veritate privati sunt, existi- 106 'mantium quaestum esse pietatem'. Sed quid sparsim positis iunplius utentes testi- 2d moniis sensuum ac diversorum undis in despecta ingenii nostri cymbula fiuctuabimur '.' recurrere tandem aliquando usque ad lectiones illas , quae ad hoc non solum ut reci- tentur, scd etiam adstipulentur benedictioni, qua initiantur sacerdotum vel ministrorum manus, eosque perpetuo doceant, uti ne a mandatis, quae fidelitcr continentur in eis, sacerdotali dignitatc dcgcnerantes recediint, cx omni pacne siinctarum scripturarum 25 textu merito excerptae sunt, necessarium duximus; ut apertius cunctis pateat aeterna supplicia mansura eos et non esse sacerdotes vel dei ministros, qui earum doctrinas atque mandata opere secundum vires suas non adimplevcrint. audiamus ergo quid '■ '"'^lj' princeps apostolorum Petrus de tali negotio signaverit: 'benedictus', inquiens. deus 'et pater domini nostri lesu Christi, qui per magnam misericordiam suam regene- 30 'ravit nos in spera vitae aeternae per resurrectionem a mortuis domini nostri lesu 'Christi in hereditatem incorruptibilcm inmarcescibilem incontaminatam conservatam in 'caelis in vos, qui in virtute dei custodimini'. quare enim insipienter a vobis violatur talis hereditas, quae non sicut terrena decidua, sed inmarcescibihs atque aeterna est? i. Prir. 1. 13. et post aliquanta : 'propter quod succincti estote lumbos mentis vestrae, sobrii, perfccte 35 'sperantes in eam, quae offertur vobis, gratiam in revclatioue lesu Christi'. rimamini namque pectoris vestri profunda, an sobrii sitis et perfecte sacerdotalem gratiam exa- ^ Jj^'/,;.'™ii^°*lfi™ in domini revelatione conservetis. ct iterum dicit: 'quasi filii benedictionis C {incipii f. 36 v. 26 cimctis) DP (om. 3 et post ... 7 fuit et 14 quod uero . . . 20 pietatem) Q 2 deuicta D sicut] idem P 3 ait] ait enim D .5 et] ut D uer. res. D 7 eteuimj ceterum idera apostolus P 9 in iiit.] et iut. X> 10 his P, hiis Z) aduerso] auerso P 11 uobis D ies. chr. P 12 se] haec D 16 quae] qui /> 17 est om. D sciens] scios i> 19 con- flictitioiies] c. malo O 21 ac om. P uiulis] modis /) iugenii] et genii D cymbula] cibula Z> Huctuainus P 22 recurrcre (recurre D) . . . 26 du.\imus] igitur necessariiun duximus recurrere-. . . quae ad hoc e.\ oinui . . . excerptac sunt, ut nou solum recitentur . . . fideliter in eis lectionibus coutinentur saeerilotali . . . recediint V 22 23 recitauiur D 26 aeterna] et aet. P 27 mansura eos] eos esse niausuraP qui] quia 7^ 28 adimpleuerint| CQ, adimpleuerunt Z», impleuerint P 29 petrus] CD, beatus petrusP(2 3()etom. P christij CPQ, om. Z> 30/31 regenerauit] C^Pft regnauerit C"Z) 31 uos P 3;i uosj uobis P enim] eiiim tam P 34 decidua s. i. a. aeterna] CPQ, om. D 35 lumbis P 36 iesu| CPQ, doinini nostri icsu D DE KXCIDin ET CONQVESTV BIUTANNIAE. g3 'non configuvantes vos illis prioribus ignorantiae vestrao desidcriis. sed secundiun (11111 'qui vos vocavit sanctos, et vos sancti in omni convprsationc ostoto. iiropter ([uod 'scriptum est: sancti estote, quia ego sum sanctus'. (]uis rogo vestrum ita sanctitatem toto animi ardore sectatus est, ut lioc, quantum in se est, avide festinaret implere? .'• sed videamus, quid in eiusdem secuuda lectionc' contincatur: 'carissimi', inquit 'aniraas ?;.'''■'''■ ^•-- 'vestras castificate ad oboedieudum fidei per spiritum in caritate, in fratcrnitate. ex " 'corde vero invicem diligentes perseveranter , quasi renati non ex semine corruptibili, 'sed incorruptibili verbo dci vivi et permancntis in aetenmm". TTaec quidem al) apostolo 107 mandata et in dio vestrae ordinationis lecta, ut ea indirupte custodiretis , sed nequa- 1" quani a vobis in iudicio impleta, sed nec multum cogitata vel intellecta sunt. et infra: 'deponentes igitur omncm malitiam ct (ininem dolum et simulationem et invidiam et',-_^j"''- 'detractiones sic ut modo geniti infautes rationabiles et sine dolo lac concupiscite, ut 'eo crescatis in salutem, quoniam dulcis est dominus'. recogitate, an iiaec (juoque surdis auribus a vobis audita crebrius conculccntur. et iterum: 'vos autcm genus /. p..,r.2,!,. ir, 'electum ; regale sacerdotium, gens sancta, popuUis in adoptionem, ut virtutes annuntietis 'eius, qui de tenebris vos vocavit in ilhid tam admirabile lumen suum". non solum enim per vos virtutes dei non annuntiantur , sed etiam pravissimis vestris apud in- credulos quosque despiciuntur exemplis. audistis forte in eodem die, quod in lectione actus apostolorum lectum est, Petro in medio discipulorum surgente qui dixit: '\m aci.i.i'.. ir.. 20 'fratres, oportet scripturam impTeri, (juam praedixit spiritus sanctus per os David de 'luda'. et paulo post: 'hic itaque adquisivit agrum de mercede iniquitatis". hoc securo .4c^ ;. m. vel potius hebeti corde, quasi non de vobis lectum fuisset, audistis. quis, quaeso, vestrum non quaerit agrum de mercede iniquitatis? ludas namque loculos compilabat, vos ecclesiae donaria fiHorumquo animas eius vastatis. ille adiit ludaeos, ut deum 2.^ venderet, vos tyrannos et patrem vestrum diabbhim, ut Christum despiciatis. ille triginta argenteis venalem habuit omnium salvatorem, vos vel uno obolo. Quid plura? fertur I0& vobis in medium Mattliiae in confusionem vestram exemplum, sanctorum quoque aposto- lorum, electione vel iudicio Christi non propria vohintate sortiti, ad quod caeci effecti non videtis. quam longe a meritis eiiis distetis, dum in amorem et effectum Tudae 30 traditoris sponte corruistis. apparet ergo eum, qui vos sacerdotes sciens ex corde dicit non esse eximium Ciiristianum. sane quod sentio, proferani. posset fiuidem lenior fieri increpatio, sed quid prodest vuhius manu tantum palpare unguentove ungere, quod tumore iam vel fetore sibi horrescens cauterio et pubhco ignis medicamine eget? si tamen ulh) modo sanari possit aegro nequaquam medelam quaerente et ab hoc medico 35 longius recedente. 0 inimici dei et non sacerdotes, veterani malorum et non ponti- fices, traditores et non sanctorum apostolorum successores et non Christi ministri, auscuUastis quidem secundae lectionis apostoli Pauh vorborum sonum, sed in nullo modo nionita virtutemque servastis et simuhicrorum modo. (juae non vident neque C [finit circiter v. 16) DPQ 3 quia] CfyPQ, ciuoniam V ego sum sauct.] CQ, sanct. ego sum D, et ego sanctus sum P rogo] interrogo P 4 toto] CPQ, om. D hoc] CPQ, om. D secutus D 5 quid] CPQ, qui D 6 castificate] sanctificate P in frat.] CPQ, et liat. D 7 inu. dil.] CPQ, inii. dil. iiiuicein D 8 uerbo] per uerbum P 9 •ucstr. ord.] C'P(2, ord. uestr. /) indisrupte f mistodieriti.s /) 10 in om. P nec] ue P cogitata] CVf?, cogitate /> 11 simulationem] CPQ, omnem s. 7> 12 rationabilcs] CPQ, rationabile /) V^ eo] in 00 P an] an et P l."3 in adoptionem] acquisitionis P nirtutis D 16 lumen] nomeu D 17 anuuntiantur] DP, a. uel meliorantur Q 19 actuum P est ovi. D 21 securo Iieb. corde uel potius (qu.asi om.) D 22 electum fuisset P, fuiss. lect. D 2.3 namque] quoque P 24 deum] dominum D 26 argcnteos D 28 ad quod his D 29 quain] quia P distatis P morem P aftectum /' 30 corruitis P 31 senseo D 32 prodest] PQ, ualet D quid D 33 et] uel D 34 abj ob /' 3:') ueteiaiii] Q, uerteranl D, o licitatores P 36 Buccessores] s. impugnatores P ministris D 37 aseultastis D in om. P 38 sim. modo] sini. more P 11* 84 GILDAE SAPIENTtS audiunt, eodem die altari astitisHs. tunc et cotidie vobis intonantis: fratres. inquit, /. r/m. j,i. 'fidelis sermo est' et oinni acceptione dignus. ille dixit fidelem et dignum, vos ut 1. TVm. j, 7. infidelem et indignum sprevistis. 'si quis episcopatum cupit. bonum opus desiderat'. vos episcopatum magnopere avaritiae gratia , non spiritalis profectus obtentu cupitis et i. r;m. 3,1'. bonum opus illi condignum nequaquam habetis. 'oportet ergo huiusmodi irreprehensi- s 'bilcm esse'. in hoc namque sermone lacrimis magis quam verbis opus est, ac si dixisset apostolus eum esse omnibus irreprehensibiliorem debere. 'unius uxoris virum'. quod ita apud nos quoque contemnitur, quasi non audiretur vel idem dicere ot virum uxorum? •sobrium, prudentem". quis etiani ex vobis hoc ahquando inesse sibi saltem optavit? 'liospitalem': id si forte casu evenerit, popuLaris aurae potius quam praecepti lo .j/a(M. 6, 2. gratia factum, non prodest, doniino salvatore ita dicente: 'amen dico vobis, receperunt 1. Tim. 3, 3. mercedem suam'. ornatum, 'non vinolentum, non percussorem, sed modestum, non litigio- 'sum, non cupidum'. o ferahs inmutatio! o horrenda praeceptorum caelestium con- culcatio I nonne infatigabihter ad haec expugnanda vel potiua obruenda actuum ver- borumque arma corripitis , pro quis conservandis atque firmandis , si necesse fuisset, n loy et poena ultro subeunda et vita pononda erat? Sed videamus et sequentia: 'domum', ^" ^""•'''^■inquit, 'suam bene regentem, filios habentem subditos cum omni castitate'. ergo imper- fecta est patrum castitas, si eidem non et filiorum adcumuletur. sed quid erit, ubi 1. Tim. 3.5. nec pater nec fihus mali genitoris exemplo pravatus conspicitur castus? 'si quis autem 'domui suao praeesse nescit, quomodo ecclesiae dei dibgentiam adhibebit?' haec sunt 20 '■ ^s-io' ^^1'^^^! iiuae indubitatis effectibus approbantur. 'diaconos simihter pudicos, noii bihngues, 'non vino muhum deditos, non turpe lucrum sectantes, habentes mysterium fidei in 'conscientia pura. hi autem probentur primum et sic ministrent nuUum crimen habentes'. his nimirum horrescens diu immorari unum veridice possum dicere, quin haec omnia in (^ontrarins actus mutentur, ita ut clerici, quod non absque dolore cordis fateor, impudici, 25 biUngues, ebrii, turpis lucri cupidi, liabentes fidem et, ut verius dicam, infideUtatem in conscientia impura. non probati in bono, sed in malo opere praesciti ministrantes et innumera crimini habentes sacro ministerio adsciscantur. audistis etiam iUo die, quo muUo dignius muUoque rectius erat, ut ad carcerem vel catastam poenalem quam ad sacerdotium traheremini, domino sciscitanti, quem se esse putarent discipuh, Petrum 30 ^"'"'•"^' jfrespondisse: 'tu es Christus filius dei vivi' eique dominum pro taU confessione dixisse : 'beatus es, Simon Bar lona, quia caro et sanguis non revelavit tibi, sed pater meus 'qui in eaeUs est'. ergo Petrus a deo patre doctus recte Christum confitetur: vos autem nioniti a patre vestro diabolo inique salvatorem maUs actibus denegatis. vero sacer- .i/ari/<.;<;,M. doti dicitur : 'tu es Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam': vos quidem 35 .vaHA. 7, 2«. assimilamini 'viro stuUo, qiii aedificavit domum suam super ai'enam'. notandum vero est, quod insipientibus in aedificanda domo arenarum pendulae mobiUtati dominus non ais. «, 4. cooperetur, secuiKUim iUud: 'fecerunt sibi reges et non per me'. itidemque quod sequitur .i/a«ft. i«, M. eadem sonat dicendo: 'et portae inferni non praevalebuut" eiusque peccata inteUeguntur. C (incipit f. 37 v. 32 reuelauit) DPQ 1 altare D, alteri P tunc] licet ille tanc P intonaret P inquit om. P 2 fideles D' est om. D 3 si] sed Z)' desiderat] cupit ]' 4 spiritalis] DP, spiritualis Q .5 opus om. D liabetis om. D 8 quod) />', quid ^''PQ nos] D']'Q, uos !>' et om. D' 9 uxoris P s,aUeMi npt.] aliqnandoptanit /> 10 id si] id PQ, id est si X* 12 oruatum] doctorem vers. vulg. uioleutum i> 14 obseruenda /) 15 quis] P, queis Q, quibus D l(j subdenda D 17 su.am inq. P cuni] iu P caritate D 18 est om. D eidem nou et] non item et P, eadem nou esset D 19 priuatus P 20 sui D 21 effectibus] Q, affectibus P, om. D 22 multo P ministerium DP fidei om. D 23 hic D 25 mutantur P 26 infedilitatem P 27 malopere D praestiti D 28 et innumera] iu uniuersa D babeute D assicantur O 30 scitante P, suscitanti D putarant P 31 uiui om. P 33 cbr. conl'.] CPQ, conf. cbr. D 34 uero] CPQ, ergo ]J 38 cooperetur] CQ, comparetur ]J, cooperatur P 39 inlcri /' peccata] CPQ, peccati D DE EXCIDIO ET CONQVESTV BRITANNIAE. S5 de vostra quiil oxitiabili structuni iironuutJMtur.' 'vcuoruut thuuinii ot tlavorunt vouti -"«"* 7.1'?. 'et iuipogeruut in (lomum illam et oocidit et fuit ruina eius magna'. Petro eiusque successoribus dicit dominus: 'et tibi dabo claves regni caelorum' : vobis vero: ^non no\i 'f^'J'' ■'".•''•'■ 'vos, discedite a me, operarii iniquitatis, ut separati sinistrae partis eum haedis eatis jj^j^y^'''^^- 5 'in ignem aeternum'. itemque omni sancto sacerdoti promittitur: 'ct quaecumque solveris""'"^-";,^- 'supor terram, erunt soluta et in caelis: et quaocumquo ligaveris super terram, erunt 'ligata et in caolis'. sed quomodo voa ahquid solvetis, ut sit sohituui ot in caeHs, a eaelo oh scelera adempti et immauium peccatorum funibus compediti, ut Salomon quoque ait: 'crinicuhs poceatorum su(u-uiu unusquisquo roustriugitur?' quaquc ratione '^»"- •'. 22. 10 aliquid in terra iigabitis, quod supra moduui otiiiui hgctur praetor vosmotipsos, qui ita ligati iniquitatibus in hoc mundo tenemini , ut in caohs nequaquam ascendatis, sed infaustis tartari ergastuhs. uou conversi in liac vita ad douiinum, docidatis? Noc sibi ' "^' quisquaiu sacerdotum do corporis mundi sohim consciontia supplaudat, cuin eorum quis praeest, si qui propter eius iuiperitiam vel desidiam sou adulationem perierint , in die !'■ iudicii de eiusdeui manibus, vcluti interfectoris , animae exquirantur. quia nec dulcior mors quae infertur a bono quoque homine quam malo : ahoquin non dixisset apostohis velut paternum legatum suis successoribus derelinquens; •mundus ego sum ab omniunu'?"' ' " 'sanguine. non enim subterfugi, quo minus annuntiarem vobis omne mysterium dei'. multumque nam usu ac frequentia peccatorum iuebriati et incessanter irruentibus vobis 20 scelerum cumulatorum ac si undis quassati "uuam vehiti post naufragium , in qua ad vivorum terram evadatis , paenitentiae tabulam toto aninii nisu exquiritc, ut avertatur furor domini a vobis misericorditer dicentis: 'nolo morteui peccatoris, sed ut convertatur /■:.-^<-/,.jj,;7. et vivat". ipse omnipotens deus totius cousolationis et misericordiae paucissimos bonos pastores conservet ab omui malo et municipes faciat subacto communi hoste civitatis 25 Hierusalem eaelestis, hoc est, sauctorum omuium congregationis, pater et fihus et spiritus sanctus, cui sit houor et gloria in saecula saeculorum. amou. C {finit c. 19 irruentibus) DPQ 1 quideni P factura pronunciantur P et om. P 2 impigerunt D eiusque] CPQ, eius- denique D 4 discedite] CPQ, discitc D cum hacdis] hoedi P 5 sancto om. D sohieris . . . 1) quaocunique] C (spntio requiritiir) PQ, om. D 8 ob scele his l> adcmpti] adejiti CD ^ 1'unibus] CPQ, finibus /' solomon P 9 ait om. /* criniculis] CQ, funienlis ///' quaqne] qna P 10 supra modum] CQ, supra mundum P, ultra niodum // propter P 11,12 infanstis t. ergastulisj Cl), in inf. t. erg. PQ 13 qnis] C, queis V, qnibns DP 14 cini om. P nel] seu P pericrint] CPQ, perierunt /) 15 indicii P 16 quae] quam quae P a bono] ab uno P quam] qne /' 17 omnium] CPQ, omni D 18 rainisterium DP 19 que nam] C(1)DQ, nanque P 21 exquiratis D 24 sub- acto c. hoste om. P ADDITAMENTA. I. EPISTVLARVM GILDAE DEPERDITARVM FRAGMENTA. Qen. 7, 13. 1. De excommonicatione dicit Gildas. — Non Noe Cliam filium suum magicae artis Gen. M,2^. scribam aut arca aut mensae communione voluit arcere. non Abraham Aner et Heschol Qen. K. in debellationo quinque reg-um exhorruit. non Lotli Sodomitarum convivia execratus ""'•-''' j'y- e.st. non Isaac mensae participationem Abimelech ct Ocazat et Pliicol duci militum Qen. 43, 1. iiegat, scd post cibum et potum iuraverunt sil>i mutuo. non lacol) extimuit communi- s oen. 41. cai-e filiis suis, quos novit venerari idola. uon loseph rennuit Faraoni mensae et Exoii. is. 13. scypho participari. non Aaron sacerdotis idolorum Madian mensam reppulit. nec non ■''"'"'jj' ji' Moyses simul cum lethro liospitiura et convivium pacificum init. non dominus noster lesus Christus publicanorum convivia devitabat, ut omnes peccatores et raeretrices salvaret. lo Cant. 2>. 4S (inde IUh. 40, 0, '■) II. Gildas dicit de abstinentia ciborum. — Abstinentia corporalium ciborum absque cari- ;. Km. 4,4. tate inutilis est. meliores sunt ergo, qui non magno opere ieiunant nec supra modum Psabn. 1, 13. n croatura dei se abstinent, cor autem intrinsecus nitidum coram deo sollicite servantes, a quo sciunt exitum vitae, quam illi, qui carnem non edunt nec cibis saecularibus /«■. 9,1'j. delectantur, neque vehiculis equisque vehuntur et pro his quasi superiores ceteris se 15 putautes; quibus mors intravit per fenestras elevationis. Cant. p. 49 (inde Hib. 12, 5} -■ ^'l^l' in. 'Gildas in epistolis suis de novissimis diebus. — Instabunt tempora pessima et erunt 'homines sui amatores, avari, adrogantes , superbi, blasphenii, parentibus inoboedientes, 'ingrati, inpmi, sine adfectione, sine pace, accusatores, intemperantes, crudeles, odio liaben- 'tes bonum, proditores, temcrarii, infiati, voluptatum amatores magis quam dei, habentes 20 'formam pietatis et virtutem eius abnegantes'. multi peribunt agentes raala, ut ait aposto- Rom.io,3.3.-\\iii. habentes zelum dei, sed non secundum scientiam, ignorantes dei iustitiara et suam •quaerentes statuere, iustitiae dei non sunt subiecti'. omnes fratres culpantes sunt, qui fta/r«. M, «. 'suas secum adinventiones et praesumptiones non fecerunt. hi dum pane ad mensuram utuntur, pro lioc sine mensura gloriantur: dum aqua utuntur, siniul odii poculo potan- 25 tur: dum siccis ferculis, simul et detractationibus fruuutur: dum vigilias extendunt, aliquos somno demersos notant, pedibus et raembris dicentes ceteris: si non caput 1 de excommunicatione dicit gildas C'(antahrigiensis), gildas ait JS(iberna sylloge) 2 aut arca] ab arca H aner et liesehol] IT, neel et excol G 3 sodomorum H 3/4 e.xecratus est] 77, execratur C 4 part. mens. H ocazat] C, ochaz S phicol] H, picus C ducis 77 5,6 communicari C G suis om. H pharaonis 77 7 scita C nec non] H, nec C 8 iethro] H, ethor C hospitium] 77, hostias C iniuit H 8/9 d. n. iesus om. 77 9 publioanorum conuiuia] C, c. paganonun H 10 saluaret] C, s. liactenus gildas 77 11 gildas a. d. a. c.] C, gildas ait H absque] siue H 12 ergo suiit 77 magnopere H 13 autem oni. C nititum C deo] doniino 77 14 cibis] C, prandiis 7/ 1,0 et equis 77 et om. H 16 intrauit] 77, intrat C feuestras] 77, feuestram C elatlonis H 17 gildas i. ep. s.] H, oin. C 20 uoluntatum C 21/22 apostolum C 22 habentes bis C 24 lii dum] 77, liil autem C 24/25 ad mensuram utuntur] C, et mensura uescuntur 77 25 lioc] Iioc ipso 77 poculo om. C 26 slccis ferculis simul et detractationibus fruuntur] C, sanctis ferculis uescuntur detrectationibns utuntur H uigiliis expenduMt /7 27 dimersos notant C, pressos uituperant 77 EPISTVLARVM GILDAE DEPERDITARVM FRAGMENTA. S7 fueris, ut cgo sum, ;ul niliili te conputabo: quod non t:un \n-» (lilcctionis causa pro- niittitur quani despectus, dnni principalilHis decretis nieditantur. servos doniinis, vulgus regibus, auro plunibum, argento terrum, ulnuni praeferunt. ita iciuniuni caritati, vigilias iustitiae, propriam adinveutionem concordiae, clausulam ecclesiae, severitatem immilitati, 6 postremo hominem deo anteponunt: non intendentes quod euangelium, sed quod volun- tas iubet: quid apostolus, sed quid superbia doceat; non intendentes statum sidcrum ;.cv..-. «,<;. in caelo inacqualem esse et angelorum officia inaequaiia. hi ieiunant, quod nisi propter alias virtutes adsectantur, nihil prodcst. illi caritatcm, quae summa plenitudo «„,„, ;j, ;ry. legis est, intentione perficiunt a deo docti, cum spiritus sancti citliarae dicunt 'quasi ;c,«,. «*, «. w 'pannus menstruatae omnis iustitiae nostrae'. hi autem folles diaboli dieunt forsitan melioribus, quorum vident angeli faciem patris: recedite a nobis, quia immundi estis. ''("'"'•'«.'''• quo respondit aominus: 'isti tumus erunt ni lurore meo et ignis ardens cotidie . non spernentes fratres: dicit dominus panperes beatos esse, sed paupcres non animosos, i;..»/,. j, 3. sed niites; neque invidiosos, sed lugentcs vel propria vel aliorum peccata; qui csuriunt »•'' et sitiunt non aquam cum ceterorum dcspectu, sed iustitiam; ncc pro nihilo alios ducentes , scd misericordes ; non qui superbo , sed mundo corde ; non alis severi, sed pacifici; non qui inferunt bella, sed qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, habi- turi videlicet regnum caelorum. (Janl. p. oO (inde siib j^raescriptione mi>ra relata Sti, 24 bi dum pane . . . SlJ, 27 iiitiiperant et 87, 3 ieiuni- um ... 5 aiiteponunt el 7 hi ieiuuaiit ... 10 iiostrae ffib. 66, 9) IV. Gildas ait de monachis. — Qui vcniunt de loco viliore ad perfectiorem, quorum 20 abbas ita degeneravit ab opere dei ut mereatur ad mensam sanctorum non recipi, sed et fornicationis criniine, non suspectionis, sed mali evidentis , onerari , — suscipite sine ullo scrupulo monachos tales ad vos de flamma inferni confugientes, nequaquam eornni consulto abbate. illos vero , quorum abbatem de mcusa sanctorum propter infamiam non arcemus, non debemus illo nolente suscipere. quauto magis venientes a sanctis 25 abbatibus et nullo alio modo suspectis, nisi quod habent pecora et vehicula vel pro consuetudine patriae vel sua infirmitate , quae minus laedunt habentes, si cum humili- tate et patientia quam aratra trahentes et suffossoria figentes terrae cum praesumptione et superbia. quicquid autem monacho de rebus saecularibus superabundat, ad luxurias et divitias debet referri, et quod necessitate, non voluntate habere compellitur. ut non 30 penuria cadat, non illi ad malum reputabitur. capitibus namque praccipua corporis ornamenta delata non debent inferiora despicere et manuuni cotidiana comraoda super- bire superioribus flis non est. nonne haec nec ille possunt .sibi mutuo dicere: 'operara ;.c»r. /2,2;. 'vestram non necesse habemus', quae ad communem eiusdem corporis pertinent utili- tatem? haec diximus, ut sciant summi sacerdotes, quod, sicut non debent inferiores 35 clerici eos despicere, ita et illi nec clericos, sicut nec caput quidem cetera racmbra. Cant. !>. 54 (inde 19 qui ueiiiuiit ... 28 superbia Hib. 39, 7; 28 quicquid ... 30 reputabitur Hib. 3'J, 5) V. Gildas ait. — Abbas districtioris regulae non admittat monachum alterius abbatis paulo remissioris: et qui remissior est, non retineat monachum suum ad districtiora 1 supra tam scriptum est aln mTi C 1,2 proniittur C 2 dispectus C 4 ecclesiae seueritatem] H, cellae C 5 anteponant C 6 apostolnm C quid] qui C 7 hi] E, hii C 8 per aliquas uirliites adfectatur H iUi caritatem ... 9 periiciunt a deo docti] qiii uero caritatera perHciuut H oiim citliara sp. saucti H 10 omnes CH hii C H residite C 13 auimosus C 14 iuuidiosus C 15 non aquaiu] non qui aquam C 17/18 habitari C 19 gildas ait] H, om. C de mouachis C, om. H de loco iiiliore ad perlectioreni] C, ad uos de uiliore loco ad perfectionem H 20 non rec. sanct. H 20 21 sed et] et H 21 mali enideutis] C, inale uidentis if oueraii] H, lionorari C suscipite] C, suscipite etiam // 22 scripulo inonachus C eoruni| ill.n-um H 24 a] de /f 27 soflbsoria C, sofosoria // 28 qnicquid) gildas dicit quicquid H autem om. H superabundaiierit // 29 nonj et uon C 30 penuaria C 31 dilata C dispicere C manum C 35 dispicere C 36 gildas ait] H (39, 9), gildas dicit H (39, 6), om. C amittat C 37 uon] et non H S8 EPISTVLARVM GILDAE DEPERDITARVM FRAGMENTA. tendentem. habent quippe aacerdotes et episcopi terribilem iudicem, cui pertinet, non nobis, de illis in utroque saeculo iudicare. C'an(. p. .%' (indc b7, 3ti abbas ... 1 teudeutem 30, W el brecius 39, 6 fcf. Maassen Oesch. des kait. Jiechts 1,840]; 1 habeiit ... 2 iudicare Ilib. 1, 16, b) Deui.27.n. \q. Gildas. — Maledictus qui transfert terminos vel proximi sui. 1. cvr. 7,24. Unusquisqu(? permaneat in en, in quo vocatns est apud deum', ut nec primarius nisi voluntate mutotur subiectorum neque subiectus sinc scnioris consilio locum prioris obtineat. s i.cor. 12,23. Quae sunt honesta nostra. his honorem abundantiorem circumdamus. £«cA. 33,6. ludicarc crgo satis salubre est subiectos episcopis abbatibusque. quorum sangui- .««(«. is, /7. nem, si eos non bene regnant, de manibus requiret dominus: inoboedientes vero patri- bus sint sicut gentiles et publicani; et omnibus hominibus tam bonis quam malis praeter ' suos subiectos ilhid apostoli : existimantes omnes liomines, rel. lo '"luc. 23. Pervenit illud iudicium pro inccrto cxitu vitae , legentes in scriptura apostolum perditum cupiditate et latronem confessionc in paradisum translatum. Cant. X'- H'1 (inde 4 unusquisque ... 5 obtiueat Ilil. 37, 31) VII. Item. — Conepiscopos autem et conabbates nec non consubiectos non iudicare melius est. faetentes vero alicuius nequam fama putare nullo modo ad integrum arguant, sed leniter increpent cum patientia: quos pro conscientia ut possint, debent is quasi suspcctos vitare nec tamen ut reos veros cxcommunicarc et mensa vcl pace arcere, cum ratio aliqua necessitatis aut convcntus vel h^cutionis exegerit. scd illis denuntietur, quod uon recte agant, quia nou possumus eos pro hoc damnare. dum '•'''"■^'^•i;^- communicant illi indigne, forte nos per cogitationes malas daemonibus communicamus. quos vero scimus sine ulla dubitatione esse foruicatores, nisi legitimo ordine paeniteant, 20 i.cor.s.ii.a, pace et niensa, cuiuscumque ordinis legitime fuerunt, arcemus. ut est illud '.si quis frater uominatur ot cst fin-nicator, rcl. et propter princi[)alium vitiorum causas evidcntcr probatas, nulla alia ratione debemus fratrcs a commuuicatione altaris et mensae cuni tempus poposcerit, arcere. Cant. p. 58 (inde 13 eouepiscopos ... 14 nielius est Hib. 1, 16, c) VIII. Glldas. — Veritas sapienti nitet, cuiuscumque ore fuerit prolata. Cant. p. 34 non inter Oildae reliqua (inde Ilib. 22, 1) FRAGMENTA BVBIA. Num. 12. IX. Gildas. — Adsentiente Aaron in culpando Moyse propter uxorem Aethiopissam lepra Maria danmatur: quod nobis timendum, qui bonis principibus detrahimus propter mediocres culpas. mi. 37, 5, b X. Item. — Navi fracta, qui potest natare, natet. Ilib. 30, 7 (^jraeccdtint Gildaiia siipra c. IV) XI. Gildas ait. — Brittones toto mundo contrarii, moribus Romanis inimici non solum in missa, sed etiam in tonsura cum ludaeis umbrae magis futurorum servientes quam veritati. Romani dicimt: Brittonum tonsura a Sinione mago sumpsisse exordium tradunt, cuius tonsura dc aure ad aurem tantum contingebat pro cxcellentia ipsa magorum ton- surae, qua sola frons anterior tegi solebat. priorcm autem auctorem huius tonsurae in Hibernia subulcum rcgis Loigairi filii Nciii extitisse Patricii sermo testatur ; ex quo Ilibernenses paene omnes hanc tonsuram sumpsorunt. JJib. 52, 6 1 hahent] gild;is ait li. // 3 gildas] // (ante 4 uuusquisque), om. C 4 in quo uoc. est in eo peim. // apud deum om. H nec] ne C 5 subiectoruni] /7, subiecto C neque] uec II sine] C, nisi // G Iionesta] iulionesta Paulue habuntiorem C 13 iteui] H, om. C autem om. II nec non consubiectos] //, et nou snbiectos C 14 fama putare] forlasse lamae fetore 15 increpant C ut possiut] fortasse possunt 16 susceptos C 22 foruicatur C 25 adscr. Fetr. (immo lohannes ep. 1, 2, 21): in ueritate mendaciuui numquam est in C prol. fuerit // 25 II. GILDAS DE PAENITENTIA. incipit prefatio Gildae dc penitentia. Presbitcr aut diaconus faciens fornicationem naturaleni sive sodoniitani prelato 1 ante monachi voto III annis peniteat, veniam omni hora rogct, supcrpositionem faciat in unaquaquc ebdomada exceptis L diebus post passionem: pane sine mensura et ferculo aliquatenus butiro inpingato die dominico, ceteris vero diebus paxmati panis mcnsura et miso parvuni inpinguato. horti holoribus, ovis paucis, Britannico fornuilh) utatur, himimi Ilomana hictis pro fragilitate corporis istius evi, tenuclae vero vel balthutae lactis sextario Eomano sitis gratia et aquac talirapulo, si opcrarius cst. lcctum non multo feno instructum habeat: per tres quadragesimas superaddat ahquid, prout virtus eius admiserit. semper ex intimo corde detieat culpam suam, oboedientiam pre omni- bus libentissimc excipiat, post annum et dimediimi eucharistiam sumat et ad pacem veniat. psalnios cum fratribus canat. ne pocnitus aninui tanto tcmpore caelistis medi- cinae intcreat. Si quis inferiorc gradu positus monachus, III annis peniteat, sed mensura grave- 2 tur panis. si operarius. sextarium de lacte Romanum et alium de tenucla et aquam quantum sufficiat pro sitis ardore sumat. Si vero sine monachi voto presbiter aut diaconus peccaverit, sicut monachus sine 3 gradu sic peniteat. Si autcm peccatura voluerit monaclms facere, anno et diraedio ; habet tamen abas 4 huius rei moderandae facultatera, si oboedientia eius placita fuerit deo et abati suo. Antiqui patres XII presbitero et VII diacono penitentiae statuerunt. 5 Monachus furatus vestcm vel aliquam rem II annis ut supra peniteat. si iunior 6 sit: si senior, anno integro. si vero monachus non fuerit, eque anno et raaximc UI XL mis. Si monachus cxundante ventre evomerit sacrificium in die, cenam suam non pre- 7 sumat, et si non infirmitatis causa, VII superpositionibus, si infirmitatis et non voraci- tatis causa, IIII superpositionibus deleat culpam. Si autem non sacrificium, diei superpositione et multa increpatione plectatur. 8 Si casu negligcns quis sacrificium aliquod pcrdat, per tres XLmas peniteat, 9 relinquens illud feris ct alitibus devorandum. Si quis autem ebrietatis causa psallere non potest stupens elinguis, oena privatur. 10 Peccans cum pecode, anno: si ipse solus. III quadragesimas diluat culpam. 11 Qui coramunicaverit a suo abate excommunicato. XL. 12 Manduoans raorticinam inscius, XL. 13 CHBONICA III. " 90 GILDAS DE PAENITENTIA. 14 Sciendiim est fanuMi , (jiiod quanto quis tcmpore muratur in peccatis, tanto ei augenda penitentia est. 15 Si cui inponitur opus aliquod et contemptus gratia illud non fecerit, cena careat; si vero oblivione, demcdium cotidiani victus. IG Si autem sumat alterius npus. illud notum faciat abati cum verecundia, excepto eo nulio audiente et sic pcragat, si iubetur. 17 Nani qui iram corde multo tempore retinet. in morte est. si autem confitetur peccatum, XL ieiunet, et si ultra in peccato persistat, II XLmas, et si idera fecerit, abscidatur a corpore sicut membrum putredum, quia furor homicidium nutrit. 18 Oifensus quis ab aliquo debet hoc indicare abati, non tamen accusantis, sed medentis affectu, et abas dccornat. 19 Qui non occurrit ad consummationem, canat VII [ iii urdine psalmos ; si excitatus veniat post misam. quicquid cantaverunt replicet ex ordine fratres. si vcro ad secun- dam veuerit, cena careat. 20 Si quis errans commotaverit aliquid de verbis sacris ubi periculum adnotatur, triduanum aut III superpositiones faciat. 21 Si sacruni tcrra tenus neghgendo ceciderit, cena careat. 22 Qui voluntate obsceuo liquore maculatus fucrit dormiendo , si cervisa et carne habundat coenubium, III noctis horis stando vigilet, si sane virtutis est. si vero pauperem victum habet, XXVIII aut XXX psalmos canat stando suplex, aut opere extraordinario pendat. '23 Pro bonis regibus sacra debemus offerre, pro malis nequaquam. 24 Presbiteri vero pro suis episcopis non prohibentur offerre. 25 Qui arguitur pro aliquo delicto et quasi inconsultans refrenatur, cena careat. 26 Qui sarculum perfrangit et ante fracturam non habuit, aut illud extraordinario opere restituat aut superponat. 27 Qui viderit aliquem ex fratribus abatis transgredi precepta, debet abateni non celare, sed ante admoneat peccantem, ut solus quod male agit confiteatur abati, non tam delator quam veritatis regulae exsecutor inveniatur. Huc usque Gildas. III. VITA GILDAE. AVCTORE MONACHO RVIENSI. Beatus Gildas Arecluta fertilissima regione oriundus, patre Cauno nobilissimo et 1 catholico viro genitus , ab ipso puerili aevo toto mentis affectu Christum studuit sequi. Arecluta autcm regio cum sit Britanniao pars , vocabulum sumpsit a quodam tiumine, quod Clut nuncupatur, a quo plerumque illa irrigatur. inter cetera vero, quac ipse '■> sanctus Gihlas scripsit de miseriis et praevaricationibus et exeidio Britaniiiao, hoc etiam de illa praemisit. 'Britannia'. inquit, 'bis denis bisque quaternis fulgct civitatibus ac •"',',^''^_j 'nonnullis castellis decoratur; murorum quoque ac turrium, seratarum, portarum, domo- 'rum etiam, quarum culmina miuaci proceritate porrecta in editum forti compage cer- 'nuntur, non improbabilitcr est adornata instructis munitionibus. campis quoque fulgot 111 'late pansis collibusque amoeno situ locatis praepollonti cnlturae aptis. montibus etinm 'alternandis animalium pastibus optime convenientibus, qui diversorum colorum fioribus 'grati redduntur humanis visibus vekiti electa sponsa diversis ornata monilibus. fontibus 'lucidis crebrisquc gaudet, ex quibus rivuli leni murmure serpentes suave pignus so- 'poris tribuunt viatoribus fessis. duorum etiam ostiis nobilium fluminum, Tamesis vide- i.-i 'licet ac Sabrinae , vehiti bracliiis mcliorata, per quae eidem Britanniae ohm trans- 'marinae deliciae ratibus vehebantur, aliorumque tiuminum minorum infusione irrigatur'. ostenso igitur situ et opportunitatibus loci nec non regionis, unde praefatiis vir venera- bilis et sanctus oriundus fuit, eius denique vita domino adiuvante subscribatur. Caunus 2 itaque eius genitor et ahos quattuor fertur habuisse filios, Cuillum videlicct valde 20 strenuum in armis virum, qui post mortem patris ei in regno successit, Mailocum quoque, qui a patre sacris litteris traditus et in eis bene edoctus rehcto patre atque rebus patornis abrenuntians venit Lyuhes, in pago Elmail ibique monasterium aedificans. in quo in hynmis et orationibus, ieiuniis et vigiUis instanter serviens deo clarus virtutibus et miraculis in pace quievit. Egreas vero cum Allecco fratre et Peteova sorore deo 25 sacrata virgine simihter et ipsi rehctis rebus paternis et saecularibus abrenuntiantes pompis in extrema parte regionis illius secedentes non longe a se invicem distiintia singuli sua construxere oratoria, mediam statuentes sororem, cum qua alternatim suo die lioras diurnas eorum alter cum missa celol)rabat et post vosporas taim oa sumons cibum et gratias agens deo ante solis occasum revcrtcbantur ad oratorium suum : unus- 30 quisque enim eorum separatim in suo oratorio vigihas celebrabat. isti igitur quos prae- diximus beati et sancti viri, Mailocus videhcet, Aheccus atque Egreas cum beata sorore cunetis mundi, ut praemissum est, sprotis opibus et dolieiis toto iiisu mentis ad supcr- 3 p,irs] p.i>-et (a) B(oscu) .'> gyUas B all,juol!es 24 allaeco B petooua B 27 slngnla B 29 -hsilnr Miu/nUon) 31 allaocus £ 12» 92 AVCTARIVM 1 iiain teiulentes patriniii iii ieiuniis et oiationibus suani conimendantes vitani tandeni a deo vocati receperunt niercedem lahorum suorum et in suis quae aedificaverant ora- toriis conditi servantur, clarificati et colebres assiduis miraculis et in gloria resurrecturi. 3 Beatus autem Gildas, qui et Gildasius, honor et decus gentis suae futurus, et ipse a suis parentibus heato Hilduto traditur imbuendus. qui suscipiens sanctum puerulura s sacris litteris coepit instruere ilhim, et videns eum formae specie fulgentem ac libe- ralibus studiis instantissime intentum benigno amore dilexit et attento studio docere curavit. beatus igitur Gildas sub disciplina magistrali in schola divinae scripturae et liberalium artium constitutus, conspiciens utriusque doctrinam elocutionis divinis curavit magis erudiri doctrinis, imitari cupiens speciem divinae contemplationis, deserens lo omnino famam humanae opinionis, sed neque sequi vohiit higenuitatem suae nobilitatis. tunc athleta Christi et strenuissimus miles in coenobio degens obedientiao suscepit arma fortissima puerilesque deserens mores aetatem floridae iuventutis in formam transtulit senectutis. namque cum esset primaevus in tirocinio aeteiMii regis constitutus, moribus derehctis iuvenilibus plurima documenta pi-aebuit aeternae salutis tam senibus is quam iuvenibus, utriusque componens mores aetatis. erat namque sapientia praeclarus, sanctae lectioni assiduus, vigiliis et orationibus semper deditus, ineifabiH caritate de- votus, in actione iucundus, decora facie et toto corpore venustus, qui mundo crat cruci- fixus et ei mundus. in schola igitur supra dicti doctoris Hilduti erudiebantur plurimi nobihum fihi, iiiter quos praeclariores erant tam generis nobilitate quam moruni probi- 20 tate Samson videlicet atque Paulus, sed hos quoque mira ingenii sagacitate superabat Gildas beatus : ex quibus Samson sanctissimus postea Britannorum extitit archiepiscopus, 4 Paulus vero Oxismorum ecclesiae praefuit episcopus. Habitabat autem praefatus Hil- dutus cum discipulis suis in quadam arta et angusta insulula atque arenti solo squalida. ad quem die quadam accedens beatus puer Gildas eum alloquitur dicens: domne doctor, 25 audivi te nuper ex euangebo verba nostri salvatoris praedicantem, in quibus discipulos admonebat, ut cum fide a deo ea quae sibi erant utilia peterent, et quia fideliter petita Marc. 12, 14. accepturi essent, dicens : "amen dico vobis, quicquid orantes petieritis, credite quia ac- 'cipietis, et fiet vobis'. nunc ergo, optime doctor, cur non rogas ipsum dominum nostrum lesum Christum, qui potens est praestare cuncta quae fideliter ab eo petuntur, ut ao dilatet terminos atque fructiferam reddat huius insulae glebam? cum liaec igitur audisset beatus Hildutus, admiratus fidem ipsius convocatis in unum discipuUs oratorium cum eis ingreditur et flexis in terram genibus extensisque manibus in caelum cum hxcrimis oravit dicens: domine lesu Christe, fili dei omnipotentis , qui cum patre et spiritu sancto caelum et terram, mare et omnia quae in eis sunt, cum non essent, 35 condidisti. quique tuis fidelibus praecepisti, ut deum patrem in tuo nomine peterent quicquid sibi opus esset et eorum petitio ad effectum procederet; tuo equidem in nomine oinnipotentis domini imploramus clementiam, ut dilatari per te iubeat terminos insulae liuius atque fertilitatem inferat glebae eius, ut nobis servis tuis atque successori- bus nostris tua largiente gratia abundanter cibaria administret , ut satiati de tuis donis 40 gratias refcramus noniini tuo , qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas per in- finita saecula saeculorum. cumque respondissent omnes amen, egressi ab oratorio vident dilatatam esse undique insulam atque vernantem in circuitu diversis olerum tioribus. tunc iterum revertitur ad oratorium senior et prae gaudio offusus in lacriinis uiia cum venerando discipulorum grege clara voce hymnos suramasque laudes rerum 45 omnium creatori domino decantat, qui prope adest omnibus invocantibus se in veritate. ^ Igitur admirabili virtute dilatatam sibi insulam eoepit excolere senior, atque fecundandis iugeribus frumenti semina tradere. cumque coejnssent laeta frugum germina pullulare. 24 iiisula B 2i> (lomiue .1/ 44 .-ulj ab M 4t> inuocalilnis .1/ 47 laeciiiulitatisi M VITA GILDAE. ^,j aggregatao aves iiiarinae ea coeperunt devastare. ,,^(«1 cnin videret pator llildutus, praecepit discipulis suis cum terrnre eas ettiigare atque unumquenique eorum die suo segetem custodire. et cum dies adveiiisset, in qua segetem servaturus erat lieatus Paulus, plus solito advenit iiostilis avium multitudo, quae passim messem devastabat 5 tondendo. at contra mirae indolis puer Paulus huc illucque discurrens cum ingenti clamore eas expellere nitebatur nec praevalebat. taudcm ergo iam lassus advocat socios, beatae memoriae videlicet Gildam atque 8amsonem venerandum. huiusmodi eos adhortans sermonilnis: succurrite, fratres, succurrite, carissimi et damna mecuni nostri vindicate magistri. ecce etenim hostium multitudo nostri late consumit et deiiascitur 10 segetes doctoris. sentiat ergo insatiabilis praedo debitas poenas, qui nostri magistri vastavit aristas. ad cuius vocem advolant socii et iiivocato nomine Christi nmltitudinem indomitarum avium congrogantes ante se dei virtute ropleti minant ])neri sanetissimi tamquani inortium ovium groges. nt ubi ventum est ad senis habitaculum, captivae (U indomitao aves cum recluderentur, in caeium dant vocos: quarum strepitum atque 15 clangorem audiens sonex egressus al) oratorio videt dei virtutem admiratus(juo ni.n minimuni tantam in puerorum cordibus fidem ait illis: sinite, filii, sinite aves abire liberas: iam sufficiat quod sic castigastis illas. abeant liberae et amplius in nomine domini nostras segetes non praesumant laedere. igitur iussionem senis non audentes spernere aves diniissae longe recesserunt et ulterius in eadem insula vastare segetes 20 non praesumpserunt. quae insula usque in liodiornum diem Lanna llildnti vocitatur. Sanctus igitur Gildas cum per aliquos annos in doctrina beati Hilduti commoratus c, fuisset et tam saecularibus, prout res suppetebat, quam divinis scripturis ab eo optime. quicquid sibi a divina bonitate creditum fuerat, edoctus esset, valedicens pio magistro venerandisquc condiscipulis Iren perrexit, ut ot aliorum doctorum sententias in philo- 25 sopliicis atquo in divinis litteris investigator curiosus exquirerot. igitur cum pUuimorum doctorum scholas poragrasset et tamquam apis prudontissima diversorum Horuni sucos collegisset, in alveario matris ecclesiae recondidit , ut in tempore opportuno melliflua euangelii verba in populos ad superna gaudia revocandos effunderet et ut servus bonus talentum sibi creditum suo domino cum lucro reportaret. secutus itaque apostobcam 30 sententiam, ne, dum aliis praedicaret, ipse reprobus inveniretur, castigabat corpus suuui in ieiuniis et in vigiiiis, noctes ducens in orationilms, stans sine aliquo sustentaculi ad- miniculo. A quinto decimo aetalis suao anno per totum vitae praesentis spatium, quo 7 in hoe vixit mundo, usque ad extremum diem vocationis suae a domino ter, ut veraci relatione didicimus , in hebdomada parcissimum sumpsit corporis cibum. potest vero 35 quilibet discretus de eo indubitanter affirmare, quia, licet ei defuerit gladius persecu- toris, martyrii tamen palmam non amisit. nam dum corpus croljris ieiuniis ot protensis vigiliis affiigeret, dum nocte dieque vitiis resisteret et orationibus insistens. dum contia diaboli temptationes reluctarolur et adversum corporis sui delectationos oppugnans se ipsum excruciaret, quid aliud de eo dici potest, nisi longum illuni traxisse martyriumY « nam et ipse sibi et persecutor fuit et persecutiones sibi illatas pro Christo patienter sustinuit. Igitur cum ad sacros ordines promotus essot et presbyteratus fungeretur *, officio, audiens (]uod gentes, quae aquilonalem plagam Britanniae insulae incolebant. adhuc gentili erroro dotinorentur et quod lii etiam, (pii videbantur intcr eas Christiani, non catliolici essent, scd diversis haereticorum fraudibus irretirentur, nccipiens iuxta 4:. apostoli praeceptum armaturam dei, ut posset resistero in die malo et in omnibus per- Kp},e,.a.t3. fectus stare, de Cliristi adiutorio confidens coepit illuc pergere. stans autem succinctus lumbos mentis inter paganos atque h:ioroticos. indutus lorica iustitiae et calciatus pedes 4 hostilis om. B 9 l.nte om. Ji 10 iiicis.saljilis li 20 iincalm- /.' 24 iie coepit v. I. iqmd M 28 et om. M 40 et pers.] pers. B 41 presbytori B 94 AVCTARIVM I. in praeparationem euangelii pacis iii oinnibiis jicricnlis sumpbat scutum'fidei, in quo posset omnia tela nequissimorum daemoniorum extinguere galeamque salutis et gladium spiritus, quod cst verbum dei. his itaque armis munitus Grildas Christi milcs prae- elarus praedicabat nomcn Christi gentilibus, multis ex divina lege approbationibus ostendens nihil esse quod ab cis excolebatur. haereticos autem verbum salutis oppo- s nens ad viam veritatis adduxit, a cunctis eos quoqnc revocans erroribus. namque ei tantam dcderat dominus noster lesus Christus gratiam ctiam sanitatum, ut eius ora- tionibus caeci inluminarentur, surdis auditus redderetnr et claudis debilibusque gressus, dacnioniaci cnrarcntur. loprosi mundarcntur et infirmi quique sanarentur. pergebat igitur Gildas beatissimus euangelium Christi praedicando, doccns verara fidem per uni- lo 9 versas provincias gentemque suam ad vcram catholicamque fidem convertebat. Haec ct his similia agente bcato Gilda omnis gens aquilonalis plagac ad eius praedicationis doctrinam cocpit undique contlucrc: quateuus derclicto gentili crrore et percepta eius admonitionc sanctac trinitatis fidc in gremio coUocaretur sanctae matris ecclesiae, ut vocaretur Christi sponsa et probaretur esse. dcstrucbantur itaque idola ab eis qui ea is fabricaverant cum templis suis et ecclesiae aedificabantur per congrua loca. bapti- sabantur viri nobiles cum uxoribus et filiis atquc familiis. cum autem videret beatus Gildas fccundam prolem Christianitatis et sanctae religionis ubique puUulare, incnarra- l)ili gaudio repletus sic ait domino : gratias tibi ago, domine Tesu Christc. qui populum hunc dintius crrantcm sancti tui nominis gratia misericorditcr illuminare 20 dignatus es et ad agnitioncm tuam pervenire fecisti et qui hactenus infcUces et hebctes crravimus in rcgione umbrae mortis, tandem lux tuae iustitiac illuxit nobis et 10 pax perpetua iam regnat in nobis. Audicns autem bcata Brigidda, quac ipso tempore insignis erat in nibcrnensi manens insula et monasterio virginum praeerat abbatissa, virgo pracclara, famam beati Gildae misit ad eum nuntium cum verbis deprccatoriis ss dicens: gaude, pater sancte ac scmpcr in domino poUe. obsecro te, ut aliquod indicium tuac sanctitatis mihi transmitterc digneris, ut semper apud nos tua vigeat percnnitcr mcmoria. tunc sanctus Gildas pcrcepta sanctac virginis legationc propriis manibus formuUira fccit fusili opere et tintinnabulum composuit secundum petitionem ipsius ct per nuntium, qucm miserat, ei transmisit: quod illa gaudens suscepit ac 30 1 1 vclut caeleste munus ab eo sibi transmissum libenter accepit. Eo temporc rcgnabat Ainmericus rcx per totam Hibemiam, qui et ipsc misit ad bcatum Gildam rogans, ut ad se veniret, promittens se ipsius doctrinis in omnibus obcditurum, si vcnicns ecclesiasti- cum ordinem in suo regno restauraret, quia paene catholicam fidem in ipsa insula omnes reliqucrant. cum hacc itaquc audisset Gildas Christi milcs bcatissimus munitus armis 35 caelestibus pctivit lliberniam Christum pracdicatnrus. contigit autem quadam dic, dum pergeret ad regis palatium, occurrere sibi qucmdam paralyticum, qucm parcntes sui circumquaquc trahebant (juaorcntes alimoniam ab incolis terrae. qucra videns bcatus Gildas niisertus illius genua ficxit ac pro eo domino orationem fudit et ad vchiculum miseri accedens dixit: in nomine domini nostri lesu Christi sta rectus super pedes tuos 40 et a domino pristiiuim rccipe sanitatem. qui mox rcceptis viribus corporis sanus effici- tur atque cxclaimins vocc magna coepit magnificare nomen domini et sancto viro magnificas laudes referre, dicens se ire cum illo, ubicumque voluissct. quod sanctus non ferens ait illi : vide, ne mccum venias, sed revertere domum et non desistas domini misericordiam collaudare, qui te sanitati restituit. at illc magis magisque in laudem -is eius prorumpebat et cunctis, quos obvios habcbat, indicabat dicens : venientes, venite omnes nt vidctc vinim sanctum dci, ([ui inilii sanitatem corporis ct animac reddidit. 21 cogiiitioiiem S 24 Iiyboni- Ji Idc et deinceps 28 peremutcr oiii. J/ 2!) Iiisuli JJ 32 ainmerlcus] corr. O^Jionovan (imnala of Treland I p. 205), ainmericus traditnr VITA GILDAE. 95 tiinc saiiftus Gildas iioluiis tantuin liivoicin cl pliiiisnin iilcliis siistiinTc ilisccssit nrolinus ab cis ct abiit iatcnter, nc agnoscerctur ct abscondit sc. Post paucos vero dics in- li vcntus a quibusdani nobilibus viris (juondam sibi notis regi Ainmcrico est pracscntatiis. qucm cum vidissct, multis precibus cum rogabat plurimaque oiicrcns dona postulabat, 5 ut apud sc manerct et, sicut ei prius mandaverat, ecclesiasticum restauraret ordiiiein in rcgionc cadcni, (jiiia pcnitus catliolicani fidcm a inaximo usquc ad niinimum omncs amiscrant. tunc sanctus tJildas iiiuiiitus clipeo fortitudinis ct galca salutis oiimcs fincs Hiberncusiuni circuivit ct ecclesias restauravit, clerum univcrsum in fidc catholica, ut sanctam trinitatem colcrcnt, instruxit, populos gravitcr morsibus luicrcticorum sauciatos 10 curavit, fraudes luiereticas cum auctoribus suis ab eis longc ropulit. iamiainquc pulKilante in gremio sanctae matris ccclesiae scgete multitudinis credentium et avulsis liacreticorum spinis terra diu stcrilis fecundata rore caelestis gratiae gratiores profert fructus ad agnitioncm supcrnac vocationis. fide namqiic crescentc catholica rcgio giivisa est taiitum se promeruissc patroniiin. iiuilta dcinccps vir beatus inonastcria construxit iii cadcm 15 insula, non paucos in eis nobiliuin filios enutriens et nornia regularis disciplinae infor- mans : et ut plures domino oficrrc posset alumnos, iain factus inonachus collegit monachos sccum tam ex nobilibus quam cx pauperibus pupillis et orplianis, nccnon et captivos tyrannica servitute paganorum irretitos misericorditer liberavit, ut(ju(' jiastor bonus talenta sibi a doinino crcdita fidclitcr duplicata ipsi ovans rcportarc (uiravit. oinncni -0 dcnique regionem liibcrncnsium ct Anglorum nccnon et extcraruin nationum suo in- struxit exemplo et erudivit sermone: quarum gentes et nationes actus et virtutes eius usque in hodiernum diem honorifice venerantur ubiquc. Dimissa igitur post haec IH Hibernia atque Britaunia et relictis omnibus suis beatus Gildas percgre proficiscens Romam petiit sanctorum apostolorum Pctri et Pauli mcrita deprccaturus, quatcnus 2.1 corum intercessionc a domino posset peccatorum vcniam obtincrc ct iu dci servitio firmiter persoverarc atquc sanctis omnibus in caelesti patria adiungi mcrerctur. cum autem vigiliarum atque matutinorum laude finita quadam die diluculo de aula beati Petri egressus volens solito niore exire et ceterorum oratoria sanctorum Romuleae Urbis circuire et suflTragia eorum pctere , occurrit ei quidam hydropicus inflatus iuimore dirae 3u infirmitatis quaercbatque alimoniam ab co. cui bcatus Gildas ait: non cst inilii quic- quam pecuniac in manibus, quod tibi possim dare: scd iu uoniinc doinini nostri lesu Christi et meritis beatorum apostolorum Petri et Pauli sanus sis ab liac infirmitate. et si quis te interrogaverit, quis te sanum fecit, dicito, quod dominus lesus Cliristus per merita apostolorum suorum in me misericordiam suam fecit. sanus itaque statim factus 35 aeger intravit in basilicam sancti Petri, laudans et bcnedicens dcuiii. sanctus autcm Gildas cocptam tcnuit viam, cuniquc pcr aliquot dies ibi maneret pcrlustrans oratoria sanctorum, audivit Roinanos cives gravitcr dolere ob pestiferum flatum draconis, qui erat latens in caverua cuiusdam montis, qui multos Romanorum et aliorum circuin- quaque vicinorum pestilenti tiatu interemerat. quod audiens bcatus Gildas exivit ab 40 hospitio suo latcnter valde diluculo ascenditque in montem portans baculum in manu et oratione facta venit ad os speluncae et videns draconem invocato Christi nomine intrcpidus dixit: iii nominc domini nostri Icsu Christi praccipio tibi, ut statim intercas, nc populus fidelium a te amplius pcrimatur. qui mox in terrain corruens mortuus cst et cessavit eius plaga a populo. Tunc beatus Gildas Ravennam abiit gratia orationis 14 45 beati Apollinaris. cum autem appropinquarct portae civitatis. occurrit ei (juidain caecus et mutus , quem ductor manu traheliat. ipsc autem tabulam pcrcutichat mallcolo ob significationem clecmosynac quaerendac. quem videns beatus Gildas misericordia motus 3 ammerico Iradllur 12 giatiae] giatib J/ 1<> verba iam faclus monachus in codice Gild' '27 actioiiibusj uratioiiibus B 29 denique] deinde B oi ipso M 44 deoB VITA GILDAE. 97 locuni tciiorot, (miiicii. ii( sihi siil)ditis oxompluiii luiinilitiitis ostendoret, socuiidiiin divi- num praeceptuiii. (piod ait: 'qui maior est vestrum, erit minister' et ipso omnibus ser-J^-w-.M,". vire curabat. et ne domini lesu surdus esset auditor dicentis ; 'discito a nio. (piia mitis .'/<■"/../'.:;.■'. 'sum et humilis corde', satagcbat etiam ipse et in lioc domini salvatoris obodire prae- 5 ceptis: nam sicut de Moyse scriptum est, 'erat et ille mitissimus omnium illius tem-iv«m. /2,3. 'poris' hominum. sapicns quoqno tam in doctrina quam in actionc erat, vcrax in collo- cutiouo. in orationibus assiduus, peinox in vigiliis , ieiuniis corpus macerans, in iuiuriis patiens, iu colloquio affabilis, in eleemosynis largus, in oniiii bonitate conspicuus. doce- bat quoque haereticos post i)riinam et socundam correptionom devitandos esse , eloe- lu mosynis autem peccata redimere j)raodicabat, esurientes satiare, sitiontos potare, nudos vestire, infirmos et in carceribus positos visitare, mortuos sepehro, nulli malum pro malo redderc, ioiunium amare, vigiliis et orationibus sompor insistero. sic cloricos, sic mouachos, sic otiani laicos doctor egregius instruebat nihilque aliis quam quod ipse faceret praecipiebat. itaque omnibus orania factus cum lugontibus lugons, cum gau- 15 dentibus erat gaudeus. erat itaque pater pauperum atque orphanorum, lugentium con- solator. litigantes ad concordiam revocabat, homicidas autem, adulteros, sacrilegos, fures, raptores, cuiuscumque condiciouis essent, arguebat, nullius personam verens. et pri- mitus quidem ex euangelicis dictis atque apostolicis et propheticis cos terrcns, deinde ad pacnitentiam revocans , dei misericordiam coufidenter promittobat eos promereri, si 20 tamen digne paeniterent. Denuo sanctus vir a fratribus rogatus rc^Iigiosis, qui ad euiu !!• e Britanuiis venerant, post decem annos, ex quo inde recesserat, scripsit epistolarem libellum , in quo quinque reges ipsius insulae redarguit diversis sceloribus atque cri- minibus irretitos. quam eleganter itaque et succincte eorum ignaviam commemoraverit et nominatim unumquemque de suis nequitiis reprehendcrit, huic paginae addere 25 placuit. 'enimvero', inquit, 'celabunt cives, quod non solum nostroruiii, sed exprobrant »''/'™ 'iam in circuitu nationes? habot etenim Britannia reges, sed tyrannos: iudiccs habet, 'sed impios : saepe praedantes et concutientes , sed innocentes ; vindicantes et patroci- 'nantes, sed reos et latrones: quam plurimas coniuges habentes, sed scorta et adulteras; 'crebro iurantes et periurantes; voventes et continuo propemodum mentientes; belhge- 30 'rantes, sed civilia et iniusta bella agentes: per rcgionem quidem lures magnopere in- 'sectantes, eos autem qui ad inensam sedent latrones non solum amantee, sed etiam 'remunerantes ; eleemosynas largiter dantes, sed e regione immensum montem sceleram 'exaggerantes: in sede arbitrum sedcntes, sed raro recti iudicii rogulam quaerentes: 'innoxios humilesque despicientes, sanguinarios , superbos, parricidas, adulteros, dei 35 'inimicos, si sors, ut dicitur, tulerit, hos, qui cum ipso nomine delendi ernut, ad sidera •prout possunt efferentes: vinctos plurcs in carceribus habentes, quos doloso potius 'quam merito proterunt, catenis onerantes; inter altaria intrando demorantes et haec 'eadem paullo post ac si lutulenta saxa despicientes'. et quae sequuntur in dicta epistola. nunc igitur domino adiuvante ad id unde digressi fueramus redeamus. 40 Erat ergo in ilhs diebus quidam tyrannus nomine Conomerus in superioribus parti- 20 bus illius regionis, perversa credulitate et diabolica fraude seductus. qui luinc habobat consuotudinem, ut quotiescumquc suam cognovisset coniugem concepisso in utcro, statim iugulabat eam. ot cum iam multas interemisset mulieres nobili pro.sapia cxortas, coeperunt parentes earum inultum super hoc contristari et longius se ab eo submovere. 45 nulhis itaque alicuius discretionis homo neque colloquendo neque ullius negotii causa in qualicumque rc illi adhaorebat noquo mandata ei dirigebat, ut non particeps fieret mahtiae illius. videns itaque se despici ob omnibus, sancto Gildae mandat, ut ver- borum ipsius petitionem perciperct. verum sanctus vir calliditateni malitiao eius per- 35 dolendi M 37 poterunt B 48 petioueiu J/ 13 CHRONICA m. 98 AVCTARIVM I. spiciens milln inoilo asstMisiim ei praobiiit, sed longe promotus ab eo est. ne quolibet modo per iiiterloeutioncm eius nobiles et i)rincip(!S regionis illius penitus decipcrentur. at ipse praetiitus tyranims non valens pcrtingere ad hoc quod petebat misit ad qucn- dam principcm, ut nuilti testes sunt fideles, nomine Werocum, mandans, quatenus ei daret in coniugium filiam suara. quod eum AVerocus Venetensium comes audisset, 5 statim ad internuntium eius retulit dicens : quomodo possuni dare filiani meam mucrone domini vestri nctando interiicicndam? num quid non audivi stragem, quam fecit de mulieribus, quac sibi fuerant copulatae '.' nequaquam id faciam : filia enim mea mortem 21 non incurret. dum ab ea potero eam propellere. Regressi itaque nuntii ad praedictum maieficum retulerunt quae eis "Werocus dixerat. ille autem non desistens ab hoc quod 10 inceperat iterum atquc iterum Weroco mandat dicens: quoscumque volueris obsides vel fideiussores tibi dabo , tantum fao quod posco. cui Werocus : vana est pctitio tua et frustra rogitando laboras. nisi enim beatum virum (Tcildam mibi fideiussorem dederis, minime quod quaeris impetrabis, quia nisi pcr maiunn ipsius eam nulli tradam. at ille inox nuntios misit ad beatum Gildam postulans ab eo, ut quantocius veniret et puellam is fidc sua de manu patris reciperet et sibi coniugem legitimo traderet matrimonio. sanctus itaque vir eorum verba renuens respondit dicens: nostis, quia dominus vester callidissimus est ct tyrannica feritate perversus: si consensero ei et me fideiussorem posuerit et post puellam occiderit, gravi lapsus sum peccato apud domiuum et parentes eius vehementi orbatione prolis seduxi atque intolei-abili dolore tradidi congemiscendos. 20 sed tamen vobiscum proficiscar et utrorumque vohmtates discutiam, parentum scilicet et eius, qui vos ad me direxit. tunc veniens simul cum eis reperit ipsos principes ob huiusmodi causam in unum convenisse. et dum de hac re loquerentur inter se, ait pater puellae beato Gildae: si manu tua susceperis fiham meam, tibi credam, tibi eam tradam. quod si illam suscipere nolueris , hic numquam habebit. cui beatus Gildas 35 dixit: mihi eani trade et ego protectus dei virtute eam sanam restituam. praefatus itaque tyrannus de manu sancti Gildae recepit eam in coniugio sibi copulandam. beatus 22 vero Gildas revertitur ad monasterium suum, pollens claris virtutibus. Peractis igitur nuptiis coepit tyrannus sponsam fovere dilectam et ut cognovit eam concepisse in utero, cogitavit eam occidere solito more. sed pertimescens iusiurandum, quod pactus fuerat sn beato Gildao, dicit apud sc non posse sc fallere sanctum virum. timebat enim iram dei incurrere, si muliercm, quam de manu saucti viri Gildae susceperat, nefando cnso interimere conaretur. at diabolus e contra occasiones sibi ministrat, asserens non opor- tere eum in tantum sanctitatem beati Gildae timere , ut quod facere decreverat , velut timidus et nullius audaeiae homo propter quendam monachum ad effectum ducere 35 dimitteret. interca mulier pluribus indiciis percipiens animum cius furibundum ad- versum se eo quod gravida esset, timore perterrita in fugam latenter elapsa est. (luod ut cognovit vir eius maleficus, maiore iam ira succensus insecutus est eam: quam cum invenisset iuxta viam latentem sub frondibus, erat enim ex itinere fatigata, exempto 23 mucrone amputavit caput eius et sic demum ad domum suam reversus est. Pater 40 igitur illius audiens, (juod accidisset filiae suac , mngno concussus dolorc sub magna festinatioiie mox misit ad Itcatnm Gildani diccns : rcdde mihi filiani meam, quia propter tuam intercessioncm perdidi illam. cognosce eiiim, quia qui in coniugio eam dc manu tua accepit, proprio gladio eain iugulavit. super hoc igitur sanctus vir valde commotus concitus vonit ad quandam munitiunculam, ubi praefatus tyrannus habitabat, volens 4^ ab eo audire, utrum ipse coniugem suam, sicut rumor ferebat, interemisset. verum tyrannus ubi sensit sanctum Gildam appropinquare , praecepit ostiario domus , ne ullo 6 internuncios M 13 niilii um. li 'M ouni b. gilda B 33 interemisse B e contra om. B 35 homo om. B ,37 laps.-i M VITA GILDAE. 99 inndo sanctum viruiii ad so permitteret ingredi: sciebat enim so in doum et in heatum Ciildam deliquisse per lioc, quod uxorem suam occiderat. scd quaniviH lioc non ifno- rarot, orarc tamen sauctum virum dedignabatur, ut suis procibus obtineret apud doum, quatenus daret ei cor contrituni et humiliatum ad agendam paenitentiani dc malo quod 5 egerat. cum ergo sanctus Gildas diu pulsasset ad portam tyranni et nullus ei aperiret, sed potius ab his qui erant intus derideretur, oravit deum, si eius vita in melius non esset mutanda, ut dignaretur mahtiae eius finem imponero. <;ompleta itaque orationo circuiens totam munitioneni, in qua pessimus tyraimus manebat, accepit plenum pugii- him terrae et proiecit super illam habitationem , quae statim doo volento tota corruit. 10 Ueinde abiit usque ad locum, ubi exanime iacobat cadaver muheris intcrfcctae prolem 24 in utero habentis, et Iioc modo oravit: domine deus, qui hominem ex limo terrae for- masti et propter ilhim hberandum de potestate diaboli, in cuius so doniinium iniecerat propriac hbertatis arbitrio, dum tuum transgressus ost praocoptum, fihum tuum , quem ante saecula ex aeternitate genueras, mori voluisti, te invoco, ut me cxaudias. exaudi, !•' inquam, domine, quia te in nomine unigeniti tui domini nostri losu Christi piito. tuus ouim filius magister noster Christus lesus promittere dignatus est iu se crodentibus, ai '"'' •'''". ^«- quid te peterent in nomine suo, quod aurem tuae clementiae non averteres ab illorum prece. et facta oratione accepit caput et adhaesit corpori trunco dicens : in nomine domini nostri lesu tUiristi, Trifina, tibi dico, surge et sta super pedes tuos et indica 20 mihi, quid videris. at illa continuo surrexit sana et illaesa ab omni corruptione et respondens sancto viro dixit: mox ut interfecta sum, angelico sustentabar vehiculo quasi ferenda et iungenda choro martyrum , sed tua vocatione reversa sum ad te. tunc beatus Gildas duxit eam ad patrem suum et accepta manu eius dextera reddidit ei dicens: ecce depositum, quod mihi tradidisti: custodi eam ut filiam et prolem, quem 25 gestat in utoro, diligenter fac enutrire, cum natus fuerit, donec ad intelligibilem aeta- tem porveniat. at illa sub iurciurando aiobat, quia numquam te deseram, pater. cui beatus Gildas respondit: non decet muherem subsequi monachum quolibet modo, sed mane interim in domo patris tui, donec parias, et cuni pepereris, inducemus te in monasterium yirginum, ut cum ceteris virginibus vitam castimoniae ducere possis. tunc 30 placuit ei viri dei sermo et remansit in domo patris sui paucis diebus. Non multo 25 post peracto tempore, cum mulier filium peperisset, nuntiatum est ad boi^tum Gildam: qui iussit puerulum baptizari nomonque suum ei imponere fecit et ablactatum libcrali- bus litterarum studhs erudiendum tradidit matremque eius in monasterio virginum una cum ceteris ancillis dei permanere fecit. quae postea in castitate deo serviens, in 35 ieiuniis et orationibus vitam ducens tandem a domino vocata beato fine quievit. fihus vero eius et ipse clarus virtutibus et miraculis beatam, quam duxcrat, vitam beato fine complevit. hunc ergo Britanni ob discretionem alterius beati Gildao, non Gildam eum, sed Trechmorum vocant. Et quia por miracula sanctorum, quac in aure fidelium reci- 20 tantur, omnium rerum creator laudatur ac veneratur, qui in sanctis suis mauens mira 40 per illos operatur, dignuni duximus scribere etiam virtutem, quam dominus dignatus cst operari per servum suum Gildam in plebe sancti Demetrii. crat enira in pracfata plebe stagnum, in cuius portu residobant latrunculi, qui nudos ac verberatos, saepe etiam semivivos permittebant abire illuc advenientes. de quorum igitur nequitia homines circumquaque ibi hal)itantes vehcmenter commoti , cum pcr sc illos illinc non 4.-, valerent oxpellere, praesidium sancti exposcunt: qui pcrvonicns usquc ad os stagni exorat dominum, ut concludat illius stagni aditum. completa itaque oratione cx areua orectus est tumulus magnus, ubi prius malignorum ad insidiandum erat locus. quod miraculum cernentes qui cum sancto viro ilhic adveiierant, deum glorificaveruat ac 10 examiiie .1/ 17 iiui.lj '|ui /•' •"3« li-ccluu..niin /,'; '.-i!. ■rmuoniiu' 11 osteudara 5i)/ 15 Imius om. B 17 utique om. B sibi] sua li '28 transibit />' 36 dicite li 46 rugiens om. B VITA GILDAE. |q| otiam ct mvidiam tristitiamque do cordibus eradicare vestris satagite et pro his longanimi- tatem, bonitatem, henignitatem liahore momontoto. quattuor vero virtutes, sine quibus nomo sapicns esse potost, id ost prudontiam, iustitiam, fortitudinom atquc tempcrantiam, semper habere curatc. Uis ct simiUl)Us vcrbis pcr soptom continuos dics, ((uamvis iu- 30 •s valescente morbo iam iamquc vir sanctus deficere videretur, diseipulos tamen confirmare nou ccssabat suos. octava vcro dic iussit se in oratorium duci ibiquo oration(! facta viaticum dominici corporis susccpit. deindc discipulos protcstatus est diccns : jicr (Uiristum vos filios meos monco, nc contcndatis pro corporis mei cadavere, scd mox ut spiritum exhalavero, toUitc mc et in navim dcponentcs supponite humcris meis lapidcm illum, 10 supcr qucm recumbere solitus 'oram; nemo auteni ex vobis iu navi mccum rcmancat, sed impellentes eam in mare permittitc ire, quo dcus volucrit. providebit auteni do- niinus scpulturac mihi bxuim, ubi fucrit oi placituni. confido autcm in domino , quod in dic rcsurrectionis rcsurgero me faciet cum cetcris. dcus autcm pacis ct dilectionis . sit semper cum omnibus vobis. et cum respondissent omnes amen, reddidit spiritum 15 quarto kalcndas Februarii senex et pleuus dierum. discipuli vcro ilUus toUcntes corpus eius fccerunt, sicut pracceperat eis. sed hi qui de CornugaUia venerant, qui plures crant, conabantur eum toUere et in patriam suam transferre. dum ergo inter se coUoqueren- tur et facere disponercnt, nutu dei navis cum sancto corpore dcmersa est in profuudum maris: iUi vero per niuUos dics iUud huc iUucque requirentcs, cum nuUo modo invenire 80 possent, ad propria sunt reversi. UiscipuU quoque cius qui ex lleuvisii coenobio erant, 31 per tres menses cum non possent et ipsi invenire eum, tandem consiUo accepto tridu- anum statuerunt ducere ieiunium. quo peracto cuidam ex eis revelatuni est, quando et ubi invcniendus csset. igitur cum dies rogationum esseut et ipsi orationis gratia ad quoddam oratoriolum, quod ipse in honore sanctae crucis construxerat , venissent, in- 25 venerunt navom in aestuario quod vocatur Eroest, id est domus sanctae crucis , cum sancto corpore integro ct iUaeso, sicut ab ipsis coUocatum fuerat in navi. videntcs autem gaudio magno gavisi sunt et lapidem quidem super altare eiusdem loci in testi- monium posuerunt, corpus vero sancti viri cum hymnis ct laudibus ad suuin monasterium deferentes niaxima muUitudiue populorum prosequente cum gaudio et laetitia magna, 30 quoniam patronum et advocatum magnum patriae suae et apud dominum intercessorem invenerant. dies autcm iUa, quae est quiuto idus Maii, ab iUo tempore i^sque ad prae- sens tempus celeberrima coUtur et servatur apud provinciales Venetenses. plurimas etiam in iUa die sohtus est dominus facere virtutes ad eius sepulcrum, sicut et ipsi ocuUs nostris vidimus. positum est autem corpus sancti viri in ecclesia, quam ipse in 35 antiquo castro Reuvisii construxerat, eadem qua praefati sumus die, ubi per multa annorum curricula servabatur et ab universa Brittonum gente venerabiliter colebatur, quoniam innumerabilcs a domino fiebant virtutes. luterfecto crudeUter ab impiis reU- 32 gioso rege Salomouc et dissidentibus inter se ipsos Britannis beUaque intcatina gcrenti- bus, a foris autem piratis Danorum universam Britanniara longc latcquc depopuhiuti- 40 bus: nam eo tempore gens ipsa GaUiarum quoque partes vastabat maritimas et quasi quadam graudinis intolerabiU tempcstate conterebat. itaquc Britannia, quac oUm Le- tavia dicta fuit, sicut diximus, eo temporc tam a suis quam ab cxtrancis crudcU modo vastabatur. civitates, casteUa, ecclesiae, domus, numasteria virorum atque sanctimoni- alium igui tradebantur. donec iii soUtudinem et vastam eremuni omnino regio tota dei 45 iudicio redigeretur. eo terapore Alanus atque Pasquetenus frater eius Veneticam pro- vinciam regebant, quae a Guereco Bro Gueret dicitur , eo quod occiso Belpoleno duce cum cxcrcitu suo, effugato etiam aUo Francorum duce Ebracario regionem ipsam viri- 1 his] hic B 12 autcnij qn.K,iie U If) qiianlo H 20 rcuuisii om. li 27 eiua B 35 reuysii B 37 a doiiiiiio| ibi B 41/42 letunia U 45 pasquetaims B 4G guoreco| B, wereco J/ 10-2 AVCTARIVM 1. litor dcfcTulorit: scd oiipto a Nortinannis Pasqueteno atquc rodempto nc postea a quodani per iusidias occiso solus cuni filiis, prout potcrat, Alanus ipsaiii provinciam regebat. ca tempostate duo monastoria virorum, Lociimenech, id est locus monachorum, et locus sancti Gildac cffugatis habitatoribus deserta sunt atque destructa: quorum habitatores coniuncti simul compulsi sunt alienas petere regiones atque in Bituricensi regione novas s ponerc sedes, secum defcreutes sanctorum corpora, sanctarumque patrocinia, quae tunc 3:3 temporis apud Britannos festa devotione nimioque venerabautur affectu. [Moriacensi siquidcm coenobio, quod est Locmenech, praeerat eo tempore Taneth abbas; mona- stcrium voro sancti Gildae regebat Daiocus venerabiHs vitae abbas. hic sub altare huius sanctao ecclesiae rehquias beati Gildae, octo scilicet de maioribus ossibus in sarco- lo phago ipsius recondidit, quae tempore nostro reperta sunt, cetera vero simul cum reh- quiis sancti Paterni Yenetensis episcopi et aliorum sanctorum cum hbris et ornamentis • monachi socum transtulerunt. simih modo ex omni Britannia sanctorum corpora por 34 diversas regioncs sunt dispersa.] Cuin autom omnipotenti domino complacuisset, ut ct ecclesiae sanctorum in Britannia restaurarentur ct gens Brittonum, quae in ahenis i-' regionibus misero modo exulabat, ad proprias rediret sedes, resumuut vires iterum Britanni et qui intra regionem remanserant et qui dispersi fuerant per regiones collecti in unum sumunt arma, expugnant virihter hostes suos , terra marique effugant et a cunctis finibus suis expellunt. eo tempore erat comes in Redoncnsi civitate luchacl, qui et Berengarius dicebatur: hic habuit filium nomine Conanum ilhistrem et belh- 20 cosum virum, ex quo ortus est Gaufredus vir et ipse in armis strenuus, qui totius Britanniae monarchiam tenuit. hic ergo rogavit GauzHnum Floriacensis tunc monasterii abbatem, qui etiam postea Bituricensi ecclesiae praefuit archiepiscopus, ut transmitteret sibi Felicem monachum ad restauranda monasteria, quae erant in sua regione solo tenus destruota. anno igitur dominicae incarnationis millesimo octavo missus est Felix ss a supra dicto abbate ad Gaufreduin comitem, qui honorifice ab co susceptus est atque praedicta coenobia ei donavit cum omnibus appendiciis suis, rogans et multum depro- cans, ut omni studio reaedificaret ea, promisitque plurima se ei largiturum dona, cum de itinere rediisset, quo festinabat ire. properabat enim eo tempore idem dux Romam ire gratia orationis : ivit itaque, sed non rediit, quia in ipso itinere mortuus fuit. com- 30 mendaverat autem ipse dux supra dictum Pelicem, dum proficisceretur, coniugi nobih- busque suis, fratri etiam suo ludicaeli episcopo Venetensi, in cuius dioecesi ipsa 35 monasteria erant. Sed Hbet nunc retro redire et beati Pauli episcopi in ipso factum referre miracuhnn. cum esset idem FeHx in supra dicto Floriacensi coenobio tempore Abbonis abbatis et languore gravi deprimeretur et desperatus a medicis nuHo modo 35 vivere crederetur, apparuit ei vigilanti et oranti beatus Paulus episcopus assistens ante lectum ipsius cum magno himine eique dixit: quomodo te habes, frater? vel ubi te tenet hoc mahim? at iHe: quis es, domine? ego, inquit, sum Paulus episcopus, quem quaerebas. doinine, ecce, ait, in hoc latere me diu tenet mahmi, et ostendit ei locuni. at iUe appropinquans digito leniter de hitere eius putrefactam abstuHt costam et ei ad 40 lunicn lampadis ostendit dicens: haec ampHus non te nocebit. et hoc dicens proiecit eam et ab admirantis ocuhs cum luminc suo disparuit, odor vero suavissinuis pormansit tota iioctc iii (!iidciii ;iitu.s igiliir :ili ipsis (inmuiii rcversus ost, sed mmi(|nain postea sensum recepit. vidi- inus nanique ouni per viginti annos nullo tegi induiuonto, luin tunica, non camisia, non calccamento. sed miro modo aestate et hienic nudum incedere. huic si quis pro misericordia aliquod indumentum porrexisset, ille, si forte sub arbore sedisset vel in quolibct loco, non discedebat, donec ipsum indumentum omnino discidisset. et si quidem .'• lanoum vcl lineuni fuisset, in ipso hico diffilabat eum, si vero pellicoum, ct ipsum ad niliihim redigcbat. itaque et aestatis immcnsos calores atque intolerabilia hiemis frigora, sicut diximus, per nuiltos annos midus incedens domi forisque pertuht. o ineffabilis Christi clomentia! o bonitatis et misericordiae ipsius immensitas! o beati Gikhie glo- riosa merita, quac sic in uno eodemque homine ot puniunt crimina et impios casti- lo gant, ne simiiia fiicere praesumant, ne similiter puniantur! credimus autem virum illum per hoc , quod dous non vindicat bis iu id ipsum , salvum pro dei misericordia fuisse. 40 Festivitas bt^atissimi Gildao, qua de mari translatum ost corpus eius, appropinquabat ot popubis undique confiuens ad diem fostum occurrerc festinabat. tunc quidam, qui diu in lecto iacuerat gravi detentus infirmitate, cum videret vicinos et amicos suos 15 properare ad diem festum, clamabat, ut se ad sanctum locum ducerent. dicebat enim, quod, si sancti viri sepulcrum contingere meruisset, mox sanitati redderetur: hoc se credcrc, hanc fidom so liabere tostabatur. adductus itaque ab amicis est et ante sepulcrum bcati Gikhio positus. cum vero vigiliae sollemniter celebrarentur et ille ante sanctuni iaceret sepulcrum, subito se extendens in mortui modum diriguit, plan- 20 gere cessavit, eius ocub eversi erant, pedes manus pectus frigescebant et toto corpore mortuus esse videbatur. populi multitudo, quae circumdederat, conclamabat : quoniam mortuus est, educite eum foras. igitur vociferantibus illis et circa eum magis magisque sese comprimentibus cum nemo neque manura ponere neque ad oum prae multitudine accedere per tros fere horas posset, tandem ascendens quidam ex monachis lunior 25 nomiue et accipiens baculum sancti in manu sua eum tertio signavit cum baculo signo sanctae crucis. iihco mirantibus cunctis erexit se atque dixit: num quid non vidistis beatum Gildam stantem super istum lapidem et sua me manu erigentem? tunc in con- spectu omnium sanus atque gaudens surrexit et manu sua deferens candehim super altare posuit et qui aborum manibus ad sanctum deductus fuerat sepulcrum languens, 30 suis pedibus domum sanus revertitur gaudens. hanc vero virtutem cum postea nar- rarem nobilibus quibusdam ante ecclesiam Plomorcat, ille affuit et iureiurando affir- 41 mabat ita fuisse, sicut dicebam. Notissima res est et per cunctas partes Britanniae vulgata, ut, si in parrochia vel etiam in ahqua regione mortahtas incubuerit, ilhus habitatores ad huius sanctissimum confugere locum atque a deo ibidem sine dubio 35 praestolaro remedium. veniebat pro eadem causa de Ufintinc muHitudo plebis, sed unus cx ipsis nomine Dongual subita eadem clade percussus cecidit et ante ecclesiam Sarthau remansit. socii vero ipsius cum ad sanctum venissent kicum, rogaverunt me, ut caballum, quo eum deferrent, transmitterem , quod et feci. adductus itaque est , sed quia stare non poterat, in domo hospitum collocatus est. erat autem ad videndum horribihs et 40 sanguincm vomcns. nomo oum usque in crastinum vivere spcu-abat, scd iam iamque uKjri exspoctal)atur. iiiuic visitatura cuncta congrcgatio vonit oratque pro 00 dominum et oleo sancto pcrungit. iiir itaque ab ilhi hora paulatim ad se rediit et vires recepit et post ahquos dios ox integro sanitati ost redditus. socii oius ad propria rcdeuntes uxori eius mortuum eum fuisse et apud sanctum Gildam sepultum dixerunt. venit illa 4s eleemosynas pro anima viri sui factura, sed quem sperabat mortuum, invenit non solum vivontem, vcrum etiam sanissimum. sic, sic operaris, deus noster, in sanctis tuis atque mirabilia magna solus facis. rcvertitur itaque vir ille cum uxore sua gaudens atque 31 uero] ergo B 35 loc. s. conf. J/ 36 praestolari J/ VITA GILDAE. 105 sanus, qui venerat maestus ot inoribuiKUis. iuiiic cgo nupor vidi suiiuin ct {^^ratias referentem deo et bcati Gildae virtutes magnificantem, qui etiam ea de se recordatur. quae enarravimus. Ncc praetereundum silentio est, quas eodem tcmporc priores nostri 12 qualesque liumani generis inimici in lioc sacro coenobio pcrtuierint niolcstias. vidcns ^ namque ille antiquus hostis, quod servi dei loeum desertum incolere coepissent atque se ab eo, quem diu possederat, loco diu dcscrto expellcrc deberent, ad suas antiquas revertitur artes et quos dei virtute videbat munitos, fantasmatiiius et nocturnis tcrrori- bus eos eff^ugare omnibus modis conabatur. nam nocte quadani dum pueriles monachi ad mensam sederent ot psalmos firniarent, adversarius adfuit, alludens Uunini candelae 10 apparuit extendensque freijuentcr maiium intcr duos puerulos, lianc denuo retrahens et iterum extendens atque itcrum retrahens et hoc, doncc candelae deficeret lumen, in- desinenter faciens. specics vero brachii atque manus, quae soUimmodo videbatur, erat nigra et horrida piUs. pueri timore exterriti ac perturbati erant. aUer puerorum Rat- fredus , aUer vero Mangisus vocabatur : tertius vero adolescentulus , qui eos docebat, 15 Ranuulfus dicebatur. senex igitur, qui eos servabat, nomine lovethen, videns quac fiebant et timore pueros perterritos, dicebat eis: signate vos, pueri, signate vos signo sanctae crucis et psalmos Daviticos decautate. improbus vero daemon consumptam extinxit candelam et se in risum movens per acervum lapideum, qui iuxta erat, pro- ruons terrorem immensum ex sonitu lapidum concussit: deinde scutulas, quae in refec- 20 torio erant positae, tota nocte niovens atque removens inquietam habUatoribus noctem reddidit. vascuUim vero, quod iuxta erat positum vino repletum, dum minister requi- sisset, vacuum iuvenit neque ulUim vestigium, ubi in terrani defluxerit, repertum est. FeUx abierat : qui cum vonisset ct a fratribus quae praoterita nocte pertulissent phan- tasmata audisset, acceptam aquam cum sale benedixit et in circuitu et intus aspersit, 2^ atque ab iUo die per dei gratiam quieta habitatio permansit. Fuit tempore iUo inter 43 priores Uuius sacri coenobii monacUus quidam nominc Gingurianus, laicus quidein, sed spiritu sancto omnibusque virtutibus plenus. Uic cum aUquamdiu innocentem et sim- pUcem vitam agens in monasterio deo deservisset et eius patientiam por raolestiam corporis comprobare aliisquc in exemplum ostendere dominus decrevissct, per spiritum 3u sanctum ei revelare dignatus est finem vitae suae. venit itaque quadam die antc abbatem FeUcem atque omnem congregationem , UumiUter satisfaciens >ct petens ab omnibus sibi veniam dari. dum igitur in circuitu tamquam innocenti ct simplici viro respondissent: dimittat tibi dominus ignorantias tuas atque ab omnibus peccatis tuis te absolvat, scUote ergo, inquit iUc , carissimi fratres, quia ab Uodierna die neque ambu- 35 hire inter vos nequc mancre potoro. rogo caritatem vestram, ut vestris orationibus me commendctis deo ct olco sancto ungatis. mirantiu' omncs, quod, quem sanuiii videbant, ungi se rogaret. ille autem rogabat, instabat, ut quamdiu loqui poterat ungeretur. post capitulum autem dctulit omnia utensiUa atque ferramcnta sua et posuit ante pedes abbatis dicens: domino, ecce obedientiam, quam mihi servare praeccpisti: 40 commenda eam aUcui cx fratribus. fuerat enim ipse bcatus vir custos alvearii ab initio conversionis suae, Uabens sub cura sua plui-ima apum vasa. doiiidc cuni niissa cclolnarotur, post pacem ad sanctum accedens aUarc communioncm sanctiun dc manu sacordotis accepit ac post, ainljas manus ad pectus adduccns, iuxta gradum aUaris se extendens recubuit atquc inter manus eductus est in domuin infirmorum. ubi statim, 45 sicut postuhaverat a fratribus, oleo sancto unctus est atque ab illo dic, sicut praedixerat, per totum annum paralysi solutus in lecto iacens noque in latere altcro se verterc neque nianum ad os ducerc potuit. Per annum vero unum oi manifestc dommus pcr 11 angcUim suuin dignatus cst obitus sui diom dcnuntiart^: (|ui nianc Riaulum monaciium ad sc vocavit ciquc dixit: dic, rogo, frater, omni congrcgati.)iii nostrac. ut gratias doo 50 semper agant et in domino iugiter gaudcant ct noverint pro ccrto , quoniam ad noc- 14 CHRONICA III. 106 AVCTARIVM III. VITAE GILDAE. turnas vigilias sanctum Michaelem archangelum secuni hac nocte habuerint, qui ante- quam omnino vigiliae sonarentur, in specie pulcherrimi infantis mihi cum maximo luniine appai-uit et quis esset, dixit. et adiecit ; ne timeas, inquit, sed praepara te, quia cum luce huius diei de corpore tuo exibis ad meliorem vitam. ac deinde per fenestram orientalom cum suo lumine ecclesiam intravit et quaradiu vigiliae celebrabantur, prae- 5 clarum illud lumen ab ecclesia non recessit. nunc ei'go, carissime frater, nuntia fratri- bus nostris , quac tibi dixi et quod gratias caritati eorum refero , quia obsequium mihi per totum istum annum exhibuerunt. obsecro autem, ut communionem sanctam mihi deferas atque ab hora vespertina obitum meum observes. igitur post vesperas vocavit servitorem suum eique dixit: voca fratres meos ad me, quia iam de hac vita exeo. 10 omni itaque congregatione ad eum coadunata de hac vita eadem, qua praedixerat, 45 hora migravit ad dominum quarto kalend. Octobris. Yir quoque vitae venerabilis et memoria dignus eisdem teraporibus in hoc sacro coenobio refulsit Gulstanus. hic etiam laicus erat, sed psalmos et orationes, quas memoriter didicerat, nocte dieque ante deuni decantare non cessabat, pernox in vigihis, ita ut etiam decrepita aetate vix eum is vidisses tribus horis aestate aut hierae in lecto iacere. hic vero in adolescentia sua a piraticis praedonibus est separatus per Pelicem, qui eo tempore in Ossa insula here- miticam necdum monachus ducebat vitam. ipsam quoque, quam eo tempore ab eo didicerat, semper dilexit usque ad finem vitae suae ducere vitam, parcus in cibis et in potu, in vigiHis et oratione assiduus. huius itaque viri merita dorainus declarare 20 dignatus est etiam in vita sua: nara longe lateque laudes et praeconia ipsius in ore omnium navigatorum huius regionis resonabant. plurimas namque per eum dominus dignabatiir operari virtutes ot miracula, ita ut enarrare vcl dinumerare ea vix ahquis posset. defunctus autem est quinto kalend. Decembris apud Belluravidere castrum, ubi pro utihtatc monasterii sui venerat, in domo monachorum sancti Petri Mahacen- 25 sium. sed ubi voce praeconis fuit auditum, quod beatus Gulstanus de hac vita raigrasset (raedia enim nocte transierat), continuo de lectulis dissihentes viri nobiles simul cum raatronis et cunctis qui audiebant certatim festinabant ire cum cereis et lampadibus, ut obsequium ferrent viro dei, ita ut vix posset ipsa domus continere multitudinem. videntes itaquc raonachi sancti Philiberti multa ornamenta, pecuniam quoque copiosam 30 et cereorura diversam multitudinem circa corpus viri dei aggregari, persuaserunt omni- bus qui convenerant, ut ad ecclesiam suam sanctum corpus deferrent. sed resistentibus monachis, in quorum hospitio defunctus fuerat, famuhs etiara contradicentibus , ne ab illa domo raoveretur, donec illud possent ad suum reducere monasterium, illi c con- trario concitata raultitudinc rapientes illum de domo illa cum omni apparatu suo et 35 luminibus ad ccclesiam suam deportavorunt et immcnsam quae offerebatur per triduum pecuniam colHgcntes post tertium diem sepeUerunt cum. igitur cum ad monasterium eius haec nuntiata fuissent, Vitalis abbas ilhic perrexit et ut corpus monachi sui sibi reddcretur, liumiUter rogavit. sed iUi non sancti viri dilectione, sed potius araore pecuniarum, quac quotidie ad cius undique deferebantur sepulcrum, nuUum reddiderunt 40 responsum. illo ad episcopum Pictavcnseni Isembardum abiit, clamorem ferens de iniuria ablati sibi corporis monachi sui. episcopus quia inobedientes praeceptis suis ipsi monachi fuerant, praecepit eos cum suo abbate ad synodum suam venire, abbatem ctiam Vitalera praecepit adesse. cura ergo venissent et in synodo utrique eorum causani dixissent, episcopus praecepit abbatibus atque canonicis nobilibus qui aderant, 45 ut 36 8uam om. M ly. VITA GILDAE. AVCTORE CARADOCO LANCARBANENSI. Nau fuit rex Scotiae nobilissiraus regum aquilonalium , qui XXIIII filios habuit 1 victores bellicosos, quorum unus nominabatur Gildas, quera parentes sui commiserunt studio litterarum. puer bonae indolis et studiosus floruit ingenio, quicquid audicbat a magistro, commemorabat diligentissime, nec laedebat oblivio. studuit studiosus assidue 5 inter suates in artibus septem, donec pervenit ad iuventutem, dum iuvenis factus cito deseruit regionem. Transfretavit mare Gallicum, in civitatibus Galliae remansit studens 2 optime spatio VII annorum et in termino septimi anni cum magna mole diversorum voluminum remeavit ad maiorem Brittanniam. audita fama famosissimi advenae con- fluxerunt ad eum scolares plurimi undique, audierunt ab co VII disciplinarum scientiam 10 subtilissime, unde ex discipulis magistri effecti sunt sub magistrali lionore. Religio 3 sapientissimi doctoris magnificabatur et conlaudabatur in tantum a Britannigenis omni- bus, quod nec par ei inveniebatur nec poterat inveniri pro suis meritis excellentibus. ieiunabat ut heremita Antonius; orabat vir religiosissimus cilicio indutus: quicquid da- batur ei, continuo impendebat paupcribus. abstinebat se a lactea dulcedine et a melle, 15 caro fuit in odio, fontanae herbae potius in amore, panera ordciceum comedebat com- mixtum cinere, fontanam aquam bibebat cotidie. balnea non intrabat, quod diligebatur a sua gente maxime. macies apparebat in facie, quasi quidam febricilans videbatur gravissime. fluvialem aquam intrare solebat media nocte, ubi manebat stabilitus, donec diceretur ab ipso ter oratio dominica. his peractis repetebat suum oratorium, ibi 20 exorabat genu flectendo divinam maiestatem usque diem clarum. dormiebat modice, iacebat supra petram vestitus solummodo una veste. raanducabat sine saturitate satiatus tantum metando praemium caelcste, caelestia praemia erant ei in desiderio. Praecipiebat 4 spernere, ammouebat despicere quae transeunt in momento ; pracdicator erat clarissi- mus per tria regna Britanniae ; reges timebant timendum, cui obediebant audita accep- 25 tabili sua praedicatione. praedicabat orani dominica apud raaritimam ecclesiara, quae stat in Pepidiauc regione, in temporc Trifini regis, innumerabili multitudine plebis illum audiente, et dum incipcret praedicare, retenta est vox praedicationis in praedi- cante, unde plebs ammirata est valde pro admirabili retentione. sanctus Gildas ilhul comperiens praecepit omnibus astantibus exire, ut posset scire, utrum per ahquem 30 illorum fiebat impediraentum praedicationis divinae, nec etiara post recessionem eorum potuit praedicare. interrogavit postea, si aliquis vel ahqua esset ia ecclesia latenter. B(urneianus) C(antahrigiensis) : vide supra p. 4. 2 parente B 5 suates] sic BC, uates cod. regius 13. B. VII coniectura 7 terniiiiio B 19 disce- retur B suum om. C» 22 tautum] tum B 24 obediant C» 25 dominica] d. die C mariti- maniam B 26 trifani C plebis om. C» 27 illo BC 29 operiens BC 31 uel] aut C 14* 108 AVCTARIVM IV. cui respondit Nonnita pracgnans Devvi sanctissiiiii [)ucri inater futura: ego Nonnita liic miineo intcr parietcm et ianuam nolens intrare turbani. liis auditis praecepit illi exirc et postquam exivcrat, vocavit plebem, quae vocata venit, ut audiret euangelicam prae- dicationem. post finitum sermonem interrogavit angelum dei praedictam r-em, scilicet qua de causa inceperat praedicare et non poterat ducere ad finem. at ille revelavit :, ei talia dicens : Nonnita mulier sancta manet in ecclesia, quae nunc praegnans puerum paritura est cum inraensa gratia, pro quo non potuisti praedicare divina potestate ser- monem retinente. maioris gratiae erit puer venturus; nullus ei aequiparabit in vestris partibus. ego rclinquam illi istam regionem , ipse cito crescet et florebit de actate in 5 aetatem. angelus enim dei nuncius mihi declaravit istam veram destinationem. Unde lo contigit, quod sanctissimus praedicator Gildas transivit ad Hiberniam, ubi innumerabiles convertit ad fidem catliolicam. contemporaneus Gildas vir sanctissimus fuit Arturi regis totius maioris Brictanniae, quem diligendum diligebat, cui semper cupiebat obedire. confrati-es tamen XXIII resistebant regi rebelli praedicto, nolentes pati dominum, sed crebro fugabant et expellebant a saltu et bello. Hueil maior natu belliger assiduus 15 et miles famosissimus nulli regi obedivit, nec etiam Arthuro. affligebat eundem, com- movebat inter utrumque maximum furorem. a Scotia veniebat saepissime, incendia ponebat, praedas ducebat cum victoria ac laude. unde rex universalis Britanniae audiens magnanimum iuvenem talia fecisse et aequalia facere persecutus est victorio- sissimum iuvcnem et optimum , ut aiebant et sperabant indigenae, futurum regem. in -.'0 persecutionc autem hostili et in conventu bellico in insula Minau interfecit iuvenem praedatorem. post illam interfectionem Arthurus victor remeavit, gaudens maximo quod superavorat suum fortissimum hostem. Gildas Britonum historiographus tunc remanens in Hibernia studium regens et praedicans in civitate Ardmaca audivit fratrem suum ab Artlmro rege interfectum fuisse. doluit ab auditu, flevit cum gemitu, ut 2.1 frater carissinms pro carissimo fratrc; oravit pro spiritu fraterno cotidie, orabat insuper pro Arthuro fratris sui persecutore et interfectore complcns apostolicum preceptum, /mc.c,27. G quod dicit: 'orate pro persequentibus vos et bene facite his qui oderunt vos'. Interea sanctissimus Gildas venerabilis historiographus venit ad Britanuiam portans uuam pulcherrimam et dulcissimam campanam, quam voverat off^erre apostolico Romanae ra ecclesiae in praescntationem. pernoctavit honorifico receptus a Cadoco venerabili abl)ate in Carbana vallc, qui monstravit illi laudabilem campanam, monstratam accepit, accop- tam emere voluit magno pretio, quam possessor vendere nolebat. audito adventu Gildae Sapientis ab Arthuro rege et primatibus totius Britanniae episcopis et abbati- bus convenerunt innumerabiles ex clero et populo, ut Arthurum pacificarent ex supra sr, dicto homicidio. at illo, sicut primitus fecerat, cognito rumore de obitu fratris indulsit inimico, veniam postulanti osculum dedit et benignissimo animo benedixit osculanti. hoc peracto rex Arthurus dolens et lacrimans accepit ab episcopis adstantibus paeni- 7 tentiam et emcndavit in quantum potuit, donec consummavit vitam. Inde egregius Gildas vir pacificus et catholicus adivit Romam et apostolico Romanae ecclesiae tribuit w praedictam campanam , quae commota a manibus apostolici nullum sonitum emittebat. unde hoc ille videns talia dicebat: o vir dilecte a deo et ab homine, revela mihi quod tibi contigit in itinere de hac praesentatione. at ille revelavit sanctissimum Cadocum Nancarbanensis ecclesiae abbatem eam voluisse emere, sed quam voverat sancto Petro apostolo offerre, nolebat vendere. apostolicus his auditis dixit: noseo Cadocum venera- 4;, 1 deibi B 7 potui C 8 nostris C 12 aitni-ii C IG faraosississimus B aitui-io C 21 prosecutione B mynau C iuuenem) inimicum C 24 liibernia] brictannia bibernia B ardinaca B 25 artliurio C 27 artlmrio C 31 pernocterauit C 34 artlnirio C ab. et ep. C 35 arthurium C 38 arthurius C 40 adnlt JJ 42 ille boc C 44 narcarbanonsis B VITA GILDAK. 109 l)il('in abbatcm, qiii soptics adivit civitatcm istam ot ter lerosolimam post inmensa. pericula ot assiduum laborem: remcato et cupienti habcre ut des concedo. destinatum est enim illi, ut habeat, ex hoc praesenti miraculo. Gildas itaquc benedictam cam- panam recepit et reversus est et reportatam sancto Cadoco gratis impendit. recepta ^ a manibus abbatis intonuit iUico pulsata ammirantibus cunctis. unde remansit omnibus portantibus per totam Guaham pro refugio et quicumque per illam illicito iurarct, aut privaretur linguae officio aut malefactor fateretur suam iniuriam continuo. Oadocus 8 abbas Nancarbanensis ecclesiae rogavit Gildam doctorem, ut regeret studium scolarum per anni spatium, et rogatus rcxit utillimum, nuUa mercedo reccpta a scolaribus praotcr 111 orationes cleri et scolariuni. ubi ipsomet scripsit opus quatuor euangelistaruni, quod adhuc remanet in ecclesia sancti Cadoci auro et argento undique coopertum ad iionorem dei et scriptoris sanctissimi et ouangeliorum. tenent Walenses indigonao ilhid volunieu pretiosissinium in coniurationibus suis nec audent aperiro ad videndum nec coutirmant paceni et amicitiam inter inimicos, nisi illud affuerit iu primis appositum. Finito anni 9 15 spatio et scohxribus recedentibus a studio sanctus abbas Cadocus et Gildas doctor optimus communi consiho adierunt duas insulas, scilicet Ronech et Echin. Cadocus intravit proximiorem WaUiae, Gildas adiacentem Angliae. nolebant impediri in ecclesiastico officio a confluentia hominum , propterea nesciebant mehus consihum quam rehnquere Carbanam Vallem et adire insulare secretum. Gikhxs fundavit in lionore sanctae et 20 individuae trinitatis oratorium et iuxta illud suum cubiculum : non in illo tamen liabebat suum lectum, sed sub alta rupe positum, ubi iacebat usque raediam noctem vigilans et orans supra petram omnipotcntcm deum. deinde adibat ecclesiam frigescens nimium, frigus erat ei dulce et tolerabih;! propter deura. pisciculos traiiebat a rcti et ova a nidis volucrum, unde vivebat, quod sibi sufficiebat ad alimentum. visitabat unus alte- 2r, rura: remanentia tahs duravit spatio "\^I annorum. Summus creator videns suum Gildam 10 dilectuni famukim carero durabili aquao praeter guttas pluviales, quao cadeliant supor saxa et quae retinebantur cadentia, fecit rivum effluere de rupe alta, qui effluxit et effluil: et manebit sine defectione ahqua. dum sic perseveraret sanctus Gikhis intentus ieiuniis et orationibus, venerunt piratae do insuhs Orcadibus, qui afflixerunt illum raptis 30 ab eo suis famuhs servientibus et ductis in exihum cum spohis et omnibus suae habi- tationis supellectihbus. luide afflictus nimium non potuit ibi amplius habitare, rehquit insuham, ascendit naviculara et ingressus est Glastoniani cum magno dolore. Melvas rege regnante in aestiva regioue. susceptus vir suscipiendus a Glastoniense abbate docuit confratres et diversas plebes seminans semen seminandura caelestis doctiinac. 3,=, ibi scripsit historias de regibus Britanniae. Ghastonia, id est Urbs Yitrea, quae uomen sumsit a vitro, est urbs nomino primitus iu Britannico serraouc. obsessa est itaque ab Artiu-o tyranno cum innumerabih multitudine propter Guennuvar uxorem suam vio- latara et raptam a pracdicto iniquo rege et ibi ductam propter refugium inviolati loci propter munitiones arundineti et fluminis ac pahidis causa tutelae. quaosivcrat rex 40 rebehis reginam per unius anni circulura, audivit tandem illam remanentem. illico commovit exercitus totius Cornubiae et Dibneniae: paratum est bolhim inter inimicos. Hoc viso abbas Glastoniae comitante clero et Gilda Sapiente iutravit raedias acics, 1 1 consuluit Melvas regi suo pacifice, ut redderet raptam. reddita ergo fuit, quae red- denda fuerat, per pacem et benivolentiam. his peractis duo reges largiti sunt abbati 4s multa territoria, qui venerunt ad templum sanctae Mariao visitandum et oraudum con- 1 ist. ciu. C 6 galliam li quicumque] quid B 8 naucarboneiisis C, naucarbonensis B 11 compertum B 12 uualensens B 13 ui conlirmatur B I.t et] iU cst B 1!» uallain B 20 iusta B 26 propteriJ 27 saxa] tccta saxa C» cadentia] BC 31 amplius ibi C(f) 33 glestoniense C forlasse su.^picieudus 35 ibi om. C» 36 est] et BC urbis C 37 arthurio C gnenuimar C 41 e.vercituin C dibueuiae B 110 AVCTARIVM IV. VITA GILDAE. firmante abbate fraternitatem dilectam pro pace habita et pro beneficiis quae fecerant et amplius quae facturi erant. inde redierunt reges pacificati promittentes veneranter obedire reverentissimo abbati Glastoniensi et numquam violare sanctissimum locum nec 12 etiam subiacentia loco principali. Habita licentia abbatis Glastoniensis cleri et populi cupivit religiosissimus Gildas heremitariam iterum vitam colere supra ripam fluminis & proximi Glastoniae et voluntatem complevit in opere. ubi aedificavit ecclesiam in nomine sanctae et individuae trinitatis, in qua ieiunabat et orabat assidue et cilicio indutus, exemphim donans omnibus irreprehensibile bene vivendi cum rehgione. visi- tabant sancti viri illum visitandum de longinquis partibus Britanniae, ammoniti redibant 13 et audita liortamenta et consilia retinebant cuni exultatione. Aegrotavit tandem et lo dum aggravaretur aegritudine, convocavit abbatem Glastoniae, qui rogavit eum cum niagna pietate, ut finito cursu vitae faceret deferri corpus suum ad abbatiam Glastoniae, quam diligebat maxime. abbate promittente dignos rogatus explere et propter auditos dolente et nimium lacrimante exspiravit sanctissimus Gildas aegrotans valde multis videntibus splendorem augehcum circa corpus odoriferum et angehs consociantibus ani- 15 mae. post conniendationem lacrimabilem expletam defertur a confratribus corpus levissimum ad abbatiam et cum planctu maximo et honore dignissimo sepeUtur in medio pavimento ecclesiae sanctae Mariae, cuius anima requievit et requiescit ac requiescet in caelesti requie. amen. 14 Ynisgutrin nominata fuit antiquitus Glastonia et adhuc nominatur a Britannis indi- 20 genis; ynis in Britannico sermone insula Latine ; gutrin vero vitrea. sed post adventum Anghgenarum et expulsis Britannis, scihcet Walensibus, revocata est Glastigberi ex ordine primi vocabuh, scihcet glas Anghce vitrum Latine, beria civitas, inde Glasti- beria id est Vitrea Civitas. Nancarbanensis dictamina sunt Caratoci: 25 qui legat, emendet: placet ilh compositori. 3 abbati glostoniensi S, glast. abb. C 8 irreprehensibibile B 10 tandem om. B 15 nidentibus] audentibus C, audientibus B angeli B 16 conpletam C 20 unisgutriu B 20/21 iudigenis om. B 21 gutren B 22 glastigbri C», glastigberie C^ 23/24 glaatigberia C 26 emendat C HISTORIA BRITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII. LIBRI ADHIBITI: C — Cantabrigieusis coU. Corp. Chr. 139 saec. XIII. D = Durhamensis saec. XII. G = Londiniensis Burneiauus u. 310 a. 1381. H = Londiniensis Harleiauus n. 3859 saec. XI. K = Londiuiensis Cottouiauus Vespas. D XXI saec. XII. L = Cautabrigieusis bibl. publ. Ff. I. 27 (e.xeiuplar Nenuiauum). M = Vaticanus reginae 1964 saec. XI. N = Parisinus 11108 saee. XII. P = Londinieusis Cottouiauus Calig. A VIII saec. XII. Q = Loudiuieusis Cottouiauus Nero D VIII saec. XIII. Z = Chartres u. 98 saec. IX, X. collati ad c. 7 — 10: 1 Londiniensis Cottouiauus Vitell. A XIII. 2 Londiniensis Cottonianus Vesp. B XXV. 3 Loudiniensis Cottoniauus lul. D V. 4 Cantabrigiensis bibl. publ. Mm. V 29 (ad sola capita 7. 8J. 5 Cantabrigiensis bibl. publ. li. VI. 11 (ad sola capita 7. 8). (i Loudinieusis reg. 13 D V. 1 Ex udditamenlis codicum CL aetaiis recentioris, id est Nennio posleriorihns, quae recepta sunt, iis locum dedimus extra apparatum inter adnotationes. In mterpretatione Hibernica quae cursivis expressa sunt, addidil aul Nennius aut inferjjres Gilla. 7 Cantabrigieusis bibl. puld. Fl'. I. 27 (e.Kcmplar C4ildauuHi). 8 Parisiuus 6274. 9 Parisiuus 15009. 10 Londiniensis Coll. of arms. 11 Oxouieusis Bodleiauus u. 163 (ad sola capita 1 — 7). Ilistoria Brittonum etsi ita certo ut ad nos pervenit liuius chronicoruin syllogae fiues egreditur, niliilominus rccepta a nobis est cum quod a Gilda comite consuoto non sinc incommodo separatur neque momimentis Germanicis alio loco reperitur inserta, tum quod nucleus quidam adscendere videtur ad aetatem Gildana non longe posteriorem et anteriorem, ni fallor. clironicis Bedanis. sed qui sub eo vocabulo circumfertur non tam libcr cst quam corpus quoddam libellorum argumeuti plus rainus historici spectantium ad Britanniam, propric, ut a recognitore eius posteriore appellatur, 'volumen Britanniac'. nos in ea re priores cditores sccuti hoc capite damus quae comprehenduntur codicc longc optimo Londinieusi Ilarleiano 3859 , demptis tamen annalibus Cambriae stem- matibusque Britannicis, quae quaniquam in corpore illo eodem iure locum obtinent atque reliquae eius partes, propterea omissa sunt, quod a meis studiis et omnino a chronicis nostris nimium recodunt. recepta a nobis quod proponuntur divisa in partes septem: I. de sex aetatibus mundi c. 1 — 6^). II. historia Brittonum c. 7—49. in. vita Patricii c. 50 — 55. IV. Arthuriana c. 56. V. regum genealogiae cum computo c. 57 — 66. VI. civitates Britanniae c. ^e". VII. de mirabilibus Britanniae c. 67 — 76. factum est propter commodum libellum tractantium; sylloge omnia continuat, praeterea, ut dixi, inter capita V et VI interponit annales et stemmata. Praescriptiones et subscriptiones librorum a nobis adhibitorum cum iufra relatae sint, ubi codices enarrantur, praecipuas earum (nullas quae quidem ad volumen totum pertineant habent HKN) hoc loco composuimus. Z praescr.: incipiunt Exberta fu {vel fii) Urbacen de libro sancti Germani in- venta et origine et genelogia Britonum. M praescr.: incipit istoria Brittonum edita ab anachoreta Marco eiusdera gentis sancto episcopo. D^P pracscr.: incipit res (om. D^) gesta Britonum a (om. P) Gylda (gildai)') Sapiente composita. (^ praescr.: incipiunt cxceptiones de libro Gilde Sapientis, quera composuit de primis habitatoribus Britannie, que nunc Anglia dicitur ct de excidio eius: suhsrr.: finit liber sancti Gilde Sapientis de primis habitatoribus Britannie et de excidio eius. (77)2 an(e pracfatiow»!: incipit oulogium brevissimum Brittanniae iiisulac, quod Nennius Elvodugi discipulus congregavit; Utuhis ipsi Ubello pracpositns, ') Editioi.es priores hm.c tractatum numeia.it pro c. 4. 5. 6 admissis praefatio..ibus cum Neu.iii ipsius (c. 3) tum pseudo-Nenniaua (c. 1. 2), «luas magis visum est ab ipso corpore separare. CHRONICA 111. 114 HISTORIA BRITTONVM qui est: ineipit res gesta a Nennio Sapiente composita formatus est ad Gildamim (D^). Interpres praescr.: volunien Britanniae auctoris nomitte, qtcod est Nennius Elvodugi discipulus, cnunfiato in praefatione. Auctorem vix opus est addere nationo fuisse Brittonem, adversarium propterea tam Scotoi'um Pictorumquc quam Saxonum sive Anglorum (p. 186,3), quorum etiam linguae nostram opponit (p. 179,2. 187, 15 cf. 186,4. 187, 8). ipse ignotus est. libro omnium antiquissimo, sed mutilo quod praescribitur nomen Exhcrta fdius (fii vel fu codex) Urhacen indigenae cuiusdam est, cuius paternum nomen cum redeat p. 206, 11. 37 et alibi, Exherta non ex excerptis deformatum esse crediderim, sed esse ipsius scriptoris, prae- terea mihi certe ignotum et fortasse corruptum. ex reliquis librorum ordinibus omnium optimus cum nullum nominet, deteriores quac liabent tria, Marci anachoretae, Gildae, Nennii, ea omnia constat perperam ad auctorera relata esse. Marcum anachoretam cum Heirici narratio infra relata ostendat commentarium legisse, non scripsisse, codex unicus M eum pro auctore nominans eo minorem fidem meretur, quod totidem fere verbis quae in titulo illo leguntur redeunt in narratione Heiriciana et quod in eodem volumine car- mina quoque quaedam reperiuntur exeerpta ex Heirici vita sancti Germani; omnino scripsit eum librarius Heiricianae narrationis memor et ex ipsa ca nomen illud adscivit. Gildac librum csse non posse non est necessc pluribus explicare. Nennium infra videbi- mus operis non auctorem esse, sed recognitorem. ceterum de auctore poterunt con- ferri quao de historia Brittouum scripscrunt lacobus Usserius (Britanniae ecclesiae anti- quitates sive primordia. Dublini 1639 et denuo Londini 1687) et Car. Gul. Schoell (de ecclesiasticae Britonum Scotorumque histoiiae fontibus. Berolini et Londini 1851) et Arthur dc la Borderie [Vliistoria Britonum attrihuee a Nennius et Vhistoria Britannia avant Geoffroi de Monmouth. Parisiis ct Londini 1883), praosertim autem qui nuper totani de historia Brittonum quaestionem a me rogatus ct ex parte huius editionis causa retractavit Henricus Zimmer (Nennius vindicatus. Uher Entstehung, Geschichte und Quellen der historia Brittonum. Berolini 1893), vir et linguae rerumque Celticarum unice doctus et summo adcoque interdum nimio acumine instructus. Auctorum a scriptore scriptoribusve adhibitorum sufficiet brevis enumeratio, cum ad singulos locos cos apposucrimus in marginc. 1. Yergilius nomino citatur p. 164, 4. ea quoquc quae de Lavinia et de rcgc Turno habet p. 149, 4 seq. Vergiliana sunt cum Hieronymianis et fabulis Hibernicis permixta. 2. Caesaris de bello Gallico commentarii ipsi eorumve aliquis compilator (v. p. 162). 3. Hieronymi quaestiones in Geuesim uno loco p. 161, 17 eoque ut videtur postea adiecto. 1. Eiusd('m chronica passim. ea potissimum videntur intellegi, ubi citantur (p. 149, 4) unnales Itomanorum, quamquam vere scriptor non tam certuni auctorem ibi significat quam comprehendit quae parata habuit testimonia scripta. veteri traditioni seniorum nostrorum de septem imperatoribus Romanorum Britannicis p. 167, 7 (vere sex tantum enumerantur, bis enim adest Maximus Gratiiini adversarius) cum opponuntur noveiit quos liomani dicunt, ut distinguuntur quac primarius auctor posuit ab additamento continua- toris , ita utrumque adhibuisse probabile est eadem chronica aetatis Romanae : unde factum est, ut duo illi octavus et nonus qui dicuntur item adsint inter septem antea recensitos '). ') Victoris quam dicunt epitomen iib auctore adliiljitam esse statuit Zinnner p. 19(i. 267 proptei- p. 167, 10: octavus fuil aliiis Severiis, qui altijtiando iu BriUunnia manebal, n/iijuaiulu nd Itomam ihut el ibi defunctus est, traliens liaec :u\ Severuni cnllcgam (ialerii ilefunctum, ut epitunio illa rocfc relert, in suburliano Roniami. at eum Severns ille eummune niliil liabeat cum rebus liritannicis, mihi dubium noii est Septimium yeverum iu- tellegi male gemiuatum. CVM ADDITAMENTIS NENNir. j,5 5. Prosperi auctariuni ad chronica Ilieronyniiana. quod scribit auctor p. KiC, \-> a tempore Ma.ximi tyraniii consules cocpisse inde explicandum est , quod in chrmdcis ah eo adhihitis Ilieronyniiana consuies non hahehant, liahehant 1'rospcriana. 6. Victorii Aquitaui laterculum scriptor sequitur p. 209 in computo stemmatihus regiis suhiuucto; in ipsa historia p. 172,3 quod numcrat annos a passione ratione Vic- toriana, potest iteni ex Prospero adsumpsisse Victorii expilatore. 7. Isidori clironica (v. p. 168 not. 1 — 4). 8. Tahulam Peutingeranae similem il)i (p. 157), uhi secundum Scottorum peritissi- mos refert de itinere Atricano, a scriptore usurpatam esse coniecit Kiepertus proha- hiHter. in tahula illa leguutur are FhUenomm — sulinc immmsc qiic vtim luna creseunt et decrescunt — llusicade colonia; Malba flumen cum sit apud Ravennatem p. 158, fuit siue duhio in tahulae parte deperdita potueruntque ihidem nominari montes Asariae aUbi non redeuntes. 9. Gildas. 10. Laterculus gentium Germanicarum formatus secundum Muellenlioffium ineunte saec. VI apud Fraucos (^cf. Zimmer p. 230) ah hoc auctorc p. 1 59 adhihitus est forma ea, qua inter miscellanea praesertim chronographica magna ex parte Isidoriana legitur in codice Reichenaviensi, iam Carolorahensi OCXXIX scripto saec. IX ineunte, ipsa fortasse eo libro non multum autiquiore. inde quae scriptor deprompsit, ait hahere se ex veteribm libris veterum nostrorum (p. 159, 14) vel ex traditione veterum (p. 161,8). 11. Sancti Germani episcopi Autissiodorensis ah a. 418 ad a. 448 vita, quain auctor p. 191, 19 ait se usurpavisse, non ea est quae fertur suh nomine Constantii suh- diticia, sed diversa deperdita adhihita item a Beda. 12. Librum pontificalem num auctor habuerit, pendet a narratione de priino regc Britanniae Christiano Lucio, quam non ambigitur ficticiam esse enatamque ex partis Britannorum catholicae studio erga pontifices Romanos, ambigitur, utruni ex urbe Roma in Britanniam venerit, quae communis opinio est, an ex Britannia Romam, id quod nuper Zimmer p. 140 seq. defendit, monens vestigia eius alia apud scriptores Britannos ad saeculum septimum extremuin non i-eperiri et eo demum tempore fictam esse videri. sane res digna est, quae expendatur, comparatis trihus formis antiquissimis , a quihus posteriores pendent. libcr ^mitif. I j). 136 Ducli. : Eleuther . . . sedit ann. XV .... fuit autem tem- porihus Antonini et Commodi (exciderunt consules a. 171 Severus et Hercnni- ant(s cum qui praecedit episcoims finiat in a. 170) usque Paterno et Bradua (p. Chr. 185). hic accepit epistulam a Lucio Brittanio rege, ut Christianus effice- retur per eius mandatum. libri, qui adscendunt ad saec. VII e.rircmum, non variant. hist. Britfonum c. 22: post CLXVII annos post adventum Lucius Brittannicus rex cum omnihus regulis totius Brittannicae gentis haptisiuum suscepit missa lega- tione ab imperatore Romanorum et a papa Romano Eucaristo. in nomine pajwe difterunt libri. antiquissima historiac Britannicnc forma, quum cxhibct codex Carnutinus, hanc narrationem non habet. e.r libris qni habent eam opti- mus pajnim appellat Eucaristum, cimis nominis jmpa nullus ftiit, ex reliquis meliores Euaristuni , qui scdisse fertur sidi Ttomifinno et Ncrtn ct Traiano a. 06 — 108, pauci sine dubio correcti ad librum ponfificalem Eleutherium. Beda hist. eccl. 5, 24 (cf. 1, l'>): anno incarnationis dominicae CLXVII Eleutiier Romae praesul fiictus quindecim annos occlesiam gloriosissime rexit, cui litteras rex Brittaniae Lucius niittens, ut Ciiristianus efficcretur petiit et impetravit. Narrationum duarum priinae et secundae, quaruin utra alteram pepererit quaeritur. si testimoniorum aetatem respicimus, urhanam praeferemus: ii;iin Uiitannicum volumen Ifi* 116 HISTOKIA BRITTONVM quamquain probabile est extitisse saeculo septimo exeunte, lianc partem diximus ab- esse a forma eius vetustissima. deinde scriptor Romanus si Britannum secutus est, rationem habet, quod papac nomen mutavit, sive Eucharistum traditum accepit, qui nullus fuit, sive Euaristum, quem tempora excludunt; at cur Eleutherium potissimum substituerit, causa nulla apparet, cum annus 167 ad Soterem duceret episcopum Romae secundum receptam chronologiam a. 162 — 170. e contrario auctor Britannus si Roma- num secutus est, hic locus pars est narrationis de septem vel novem imperatoribus in ]iritanniam profectis, liabemusque in ea item Carausium factum Carutium et Maxi- nmni Gratiani adversarium Maximianum similiaque plura, ut subsit rerum Roma- narum notitia ahqua, sed memoriter retenta et perturbata tota. eiusmodi auctori recte convenit, quod Eleutherium in Eucharistum Euaristumve mutavit et pro annis Eleuthcrii 171 — 185 substituit aunum 167. quapropter reiecta Zimmeri sententia ut origo narratio- nis omnino referenda est ad Britannorum sectam catholicam, ita in librum quem trac- tamus propagata videtur esse ex volumine pontificaH memoriter adliibito. — Ad Bedam quod attinet, utramque narrationem novit, secutus est potissimum Hbrum pontificalem, quem passim adliibuit, sed in tabula chronologica retinuit annum relationis Britannicae non animadvertens refragari ei anno Eleutherii mentionem. Patrios scriptores adhibuisse se auctor neque ait neque negat nusquam diserte provocans ad scripta sive Latina sive Celtica originis Britannicae. quae narrantur c. 13 — 15 de migrationibus in Hiberniam Partholomi, Nimethi Agnominis fihi, filiorum militis Hispani, Damhoctoris, denique de Scottorum origine Scythica, ea docte et acute Zimmerus p. 215 seq. demonstravit proficisci ex vetustis fabuhs et redire fere in trac- tatu, quem habemus, Lehor Gabala sive libro occupationis ; sed ostendit simul in eo scripto aetate multum posteriore legi immutata et fonna recentiore. idem Zimmerus quod contendit p. 225 seq. locum de sex aetatibus et gentium stemmata et reliqua fere quae historiae parte priore continentur redire in tractatu altero Hibernico eiusdem aetatis, de eo non solum id ipsum valet, quod de libro occupationis observavimus, sed magnopere vereor, ne qui eum tractatum confecerunt, ipsa hac historia usi sint eaque nequaquam forma primitiva , sed fortasse ea, quam a Nennio demum recognitore saec. Vni exeuntis accepit, sive Latina sive Hibernice versa. certe suspicionem movet, quod quartus Neguie filius Turingus ut in huiusce commentarii hbris p. 160, (i ita etiam in tractatu illo desideratur, cum adsint qui ab eo descendunt Turingi, item quod Zorastres, quem p. 151, 20 a Nennio ad antiquum stemma adiectum esse constat, adest in eodem tractatu corruptus in trcs vocabulum. Rerum Romanarum relationes et patrias narrationes quomodo auctor composuerit miscueritque , iam post inventum codicem Carnutinum, de quo infra dicetur, non ex sola coniectura, sed ex ipsius libelli formis diversis efticietur. auctor primarius Brit- tonum originem applicat ad laterculum illum Prancicum, principem eorum statuens Brittonem filium Hissitionis, fratrem Franci Romani Alamanni. originem alteram de Bruto consule Romano deductam eumque applicantem ad stemma Aeneae iam satis constat, id quod proba coniectura antea adsecutus est Georgius Haeger (Uber die Trqjanersuge der Britten. Monachi 1886), a primitiva huiusce libelli recensione afuisse et postea demum a recognitore, sed antiquissimo et ipso, adiectam esse. Quaestiones chronologicas, quas volumen Britanniae suscitat multas et varias, nos iis rclinquemus, ad quos iure pertinent. ut Britannica haec nostrae syllogae, sicut supra dixi, terminos egredientia extra ordinem rccepta sunt, ita temporum disquisitio vel maxime a medii aevi peritis tractanda est, scilicet quatenus spectat ad singulos qui lioc volumine contincntur libellos vel , ut verius dicam, ad eorum libellorum partes diversas; omnes enim et maxime ipsam Brittonum historiam patet per gradus crevisse. attaiucn (h; vnkiininis iiitcgii actate nobis (juoque quaedam exponenda siint. CVM ADDITAMENTLS NENNII. 1^7 Nomina auctoruin libris inscripta roliqua cum aut nulla sint aut (il)scura aut fic- ticiaM, unuiii Nenniuni viri docti dudum ohservaverunt vixissc saeculo octavo extremo et incipicnte uono; nam ipsius licet alibi mcmoria non extet (cf. p. 137) Elvoduf^nis sive Elboldus, quem ait se novisse, episcopus Guenedotae (Bangor) in Waliisia scptiMitrionali defunctus est a. S(M( (Zimmer p. 51 ). accedit, .sicut Zimmer (Neucs Archiv vol. M» p. 007) monuit, quod quem magistrum appellat Nennius Beulan idem sine dubio est, a quo parochia Llan Beulan in.sulae iilius nomen duxit, item, id quod idem (1. c. p. ■KiG scq.) exposuit, quod antiquarius Ilibernicus Cormac mac Cuilennain (83 1—903) iiistoriam Brit- tonum sub nomine Nennii adlegavit. at recensio Nenniana ea, cuius reliquias liabemus, scripta est anno demum XXX Anaurauiit regis insulao Mon sivo .Vnglcsey (p. I U)), id est anno mundi 61 08 sive p. Chr. 910 (Zimmer p. 44); cuius obstaciili reiecta exph- catione artificiosa a Zimmero proposita nos statuemus annos illos non a Nennio profi- cisci, scd a librario saoculo fcre posteriore. — Primi tcrtiiquc ordinis libri cum a computatioue incipiant perducta ad a. 83 1 (p. I4fi), id ipsum quod de Nenniana recen- sione dixiiuus ad eos quo(iuo pcrvenit, scilicet computum cuin pracposuit librarius is ad quem tam anonynii codices redeunt quam Gildani. — Similiter in corpore libri p. 158: a nativitate domini usque ad adventum Patricii ad Scottos CCCCY anni sunt. ab incarnatione domini usque ad adventum Patricii in Hiberniam . . . a CCCCXXXVIII ab adventu Patricii CCCCXXI . . . in hunc annum, in quo sumus cum commata duo extrenui appareat scripta esse anno p. Clir. 438 -)- 421 = 859, ea statuemus ex margine archetypi in textum intrusa esse. itaque primae tertiaeque classis archetypo communi fornia data est a. 83 1 , additamentum ad id archctypum adiectum a. 859. — Secunda denique classis quamquam habet sex aetates, Carnutinus liber epochas praeter antiquissimas sacrae scripturae nullas enuntiat, sine dubio hoc quoque nomine compilationis formam vetustam servans ; deteriores cum annum praesentem 945 nume- rent ^), ostendunt recensionem quam expresserunt eo anno non esse antiquiorem. — Hinc cum colligatur corpus de quo agimus compilatum esse ante a. 800, quando compilatum sit, libri non produnt. quod si recte posuimus (p. 115. 132) hoc commentario usum esse Bedam (f 735), scriptus est aut saeculo incipiente octavo aut septimo, vix antea, cum neque codices ultra saec. IX adscendant neque apud scriptores anteriores eius indicium uilum reperiatur. sane hinc non sequitur quidquid continetur corpore eo quod tractamus ad eam aetatem adscendere, cum praesertim ipsum Bedam viderimus ad- hibuisse formam historiae Brittonum a Carnutina diversam. inter alia Fernmail regis genealogia, quam historiae caput extremum (p. 192, 25) continet, post tempus adiecta videtur esse, cum praesertim eum Ziminer p. 66 demonstraverit vixisse saeculo VII ex- eunte. ita id ipsum quod de regum genealogiis p. 75 seq. egregio acumine exposuit rerum Hibernicarum illustrator eximius eas scriptas esse circa a. 679, deindc per sac- culum VIII subinde auctas, ad historiam quoque Brittonum transferetur. Epochae per compilationem dispersae hae fere sunt, profectae sane ab auctoribus diversis. ') Ignotus iten) est Libine ahus iiie (sci-. in vel de; , incarnati.inis 976. diverso crrorc alibi (p. 172 iiot. 1 ; p. 201 ad v. 2) iinmerantur a passioiie ad adventuni .Saxonum ciiiii rcliquis libris aiini Ml, inde ad quintum Eadmundi .-inni (547, uiide duciniur ad a. p. Clir. 1021. cf. Zimmer p. 167 seq. 118 HISTORIA BKITTONVM diluvium Abrahani Moyses David Salomo Nabuchodouosor reditus ludaeorum Scottorum advcntus in Iliberniam Caesar imperio potitur imperio Britanniae potitur Christus natus Christus pi-aedicat Christus passus Pictorum adventus in Britanniam Britannia facta Romana sub Claudio Britannia facta Christiana Britannia sub metu Saxonum Britannia a Romanis derelicta adventus Saxonum in Britanniam Decius et Valerianus [Maxiraus a Theodosio interfectus StiUcho consul Patricii adventus ad Scottos in Hiberniam Hiberni Christiani facti Guorthigirnus rex factus Valentinianus III imperator factus Constantinus et Rufus cos. (p. Chr. 457) annus Mermini regis quartus [secundum chronica, de quibus videndus est Ziiiimer p. ni4, Merminus rex Moniae, id est Anglesey, successit regi Cinano a. sit;| anno mundi 2242 a dihivio a. 942 ab Abraham a. «00 vel 040 a Moyse a. 500 a Moyse a. 488 a David a. 569 anno mundi 4879 a Salomone 512 la Moyse a. 1002 (primis consulibus Romanorum post consules primos a. 447 ianno mundi 5215 |ante Chr. 47 a reditu ludaeorum a. 566 a Dario a. 548 anno mundi 5228 post Heli a. SOO post Clir. 4S post Clir. 107 per annos 40 a. 409 2) post Britanniam factam Roma- nani a. 348 ^cos. a. 374 | jpost passionem a. 347 \ (cos. a. 428 ) ^post Chr. 400 \ post adventum Saxonum a. ()9 anno mundi 5090 a passione a. 373 post Chr. 405 post Chr. 438 lanno mundi 5330 | iLoygare regis amio quarto \ cos. a. 425 post Stilichonem a. 28 anno nmndi 5658 ab adventu Saxonuni a. 429 VI aet. (p. 145)') p. 157, 17 p. 158, 4 p. 163, 6 VI aet. (p. 145) ■) p. 154, 2 p. 104, 9 p. 104, 2! p. 171,2 p. 167, 17 p. 1 70, 8 p. 172, I p. 209, 16 p. 209, 23 p. 109 not. 1 interpol.] p. 209, 4 p. 158, 18 p. 159, 5 p. 196, .4 p. 209, 15 p. 209, 9 p. 209, 2 p. 158, 18 ') Scx actatiiiiu niiincros fere pariles reperiri in carmine vetusto Irico Salttis na Haiin post alio.s observ.ivit Zinnner p. 184. nter auctor tempore praeceilat, nieum non est diiudicare. ^) Quod coniecit A. de la Borderie (liul. Brit. p. 45) nnmeratos esse annos CCCCIX a Clu-isto nato et significari cladem Romanorum iu Britannia indicatam in chronicis Gallicis ad annuin .\rc.adii et Honorii XVI (supra vol. 1 p. Gr)4 e. 02), eo miuu» [irobabile est, qnod eoruin clirouicoriiiu nulliun veBtigiiuii prueterea in liistoria hac re))pritiir. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 119 annus praescns mundi 6108 i post Christum natum 831—912-976 ' ^^ ^^^- post Christum passum 796—879—916 i (P- '"l^- '"**') ab adventu Patricii a. 421 p. 159, 8 Codicum qui extant prinuis ordo est anonymorum. Londiniensis Harleianus n. liS59, aliquando conventus Montalbcnsis. saec. XT ex- ^' eunte (iudice Henrieo Bradshaw colhxted jHqjeis p. 466) vel Xll incipientc (iudice Thompsono) scriptus est in WalHsia ut videtur inferiore, quoniam episcopii S. Davidis ratio in eo praecipua habetnr (mon. hist. Britanniae praef. p. 92). praeter auctores Latinos complures Vegetium Macrobium Solinum Ethicum Vitruvium (dixcrunt de hoc Kose ct Mueller-Strueberg praef p. X) corpus hoc de quo agimus continet, sicut infra p. 134 explicatur. litterae initiales miniandae non sunt expletae, tituH quoque et rubricae ob eandem causam passim deficiunt. ad formam dimicentiir 1 79, 4 sensu activo librarius ad- notavit: antiqim (/mmmatica. Londiniensis Vesp. B XXV saec. XK (Hardy n. 782) videtur descriptus esse exSpec. -j. nostro H (cf. p. 148, 3 umhiculo). variam lectionem potiorem libri (ipsi Z) dedit Potric. Londiniensis Cottonianus Vesp. U XXI sacc. XH (Hardy n. 7S(t) proxinie acccdit A' ad Harleianum neque tamen ex eo descriptus est, ut infra p. 135 videbimus. Londiniensis Cottonianus A'itell. A XHI saec. XII (Hardy n. 7SI) cum nostro A^spec. i. ad amussim convenit. sed ita, ut appareat hunc ex illo descriptum esse; ita htterae in K omissae utpote miniandae in hoc deficiunt sine causa. variam lectionem libri potiorem sub nota AA edidit Petrie; nos in specimine substitimus. Sccundae famihac, quae est Cxalhca, auctorem nominans modo nescio quem Exberta fu Urbacen, modo Marcum anachoretam, exemplaria extant haec. Chartres n. 98 [77 1 foll. 168 saec. IX/X (cf. cat. dcs mss. dcs hibl. dcs dcp. vol. 1 1 z p. 51). continentur codice commentarii Rabani Mauri in Matthaei cvangeliura (f. 6—165) ct sermo quidam Augustini (f. 165'. 166); historia Brittonum, cui praescribitur: imi^jiutd Exberta fu Urhucen (sic catalogus et Girardus, fii urbaoen Duchcsne) de lihro sancti Germani invcnta ct originc et genclogia Britonum, occupat foha 2' ct 3 (hoc finit p. 162, 16: qtii erat proconstd regi Britannico: sequuntur excerpta quaedam Isidoriana) et his con- tinuanda f. 5' (incipit (?t« et ipse Bellimis, finit p. 172, 12 primum miractdum de miracu- lis cius) et denuo f. 167 (incipit erat quidea rex iniquus) et 168 finiens p. 178, 6 in verbis a me quod postidas mutihs ita , ut ipse codex integer sit : nam delineationes ecclesiarum quaedam ut adsunt in principio (f. 2) ita etiam librum claudunt pagina extreraa non perscripta, descriptus igitur est ex archetypo imperfecto. — Egi de codice a prioribus editoribus non adhibito, quera mea causa diligenter contuht Girard, in cphemeride nostra neues Archiv vol. 19 (1894) p. 283- 293; edidit deinde quae ex historia Brittonum codex habet in ephemeride Remie celtiquc vol. 15 (1894) p. 174—197 Ludovicus Duchcsne meis de eo libro iudiciis fere adscnsus. — Quas historiae partes quove ordine codex exhibeat, infra p. 134 dcclaratur. Parisinus 9768 et Vaticanus reginae 1964 (ohm coniuncti, iam separati) saec. XL -M aliquando Parisinus Magloricnsis (lcgitur f. 93 manu saec. XV: /;y;v; Picrre k liirhc, Suint Maghirc\ doinde Pctavianus, praetcr Nithardi chronica, quac pervcniunt ad a. 843 (SS. 2, 649), ot Flodoardi annalcs, qui finiunt a. 966 (SS. 3, 363; ncucs Archio (>, 482) et stemma Caroh magni doductnm ab Anchise (Anseiger fiir deutsches Alterthum vol. 18 a. 1892 p. 298) et vitas poutificum a Stcphano II ad lladriammi sivc ab a. 752 ad 795 (Duchesne lib. pontif. 1 p. CC) et ex Heirici Autissiodorensis vita sancti Germani prae- 120 HISTORIA BRITTONVM fationes duas libri priiiii, quarum altera incipit aetermm specimen (poet. Lat. medii aevi vol. 3 p. 432), altera si te perUquido (1. c. p. 436), et tertiam libri sexti expensas operis (1. c. p. 499) aliaquo minora (cf. nrurs Archiv 4, 530) continet in parte hodie Vaticana f. 47 — 58 historiam Brittouum (Hardy n. 8 1 5) sub indice : incipit istoria Brittonum edita ah anachorefa Marco eiusdem gentis scto cpo. praecedunt eam computus deductus ad a. 976 sive V Eadmundi cum sex aetatibus, cui adhaerent nomina regum novem excerpta ex c. 20 — 27 sic : primiis Iidius. secundus Claudius. tertius Severus. quartus Carinus. quintus Constantius. sextus Maximus. septimus Maximianus. octavus alius Sevcrus Acquaiitius. nonus Consfantius. historiae civitates (c. 66") insertae sunt, ad- haerct vita Patricii. hbrum expressit non optime W. Gunn {the historia Brittonum commonly attrihutecl to Nennius, from a manuscript lately discovered in the lihrary of the Vatican paluce of Eome, edited in thc tenth century hy Marh the Hermit, tvith an EngUsh vcrsion, farsimHe of tlie originul, notes and iUustrations. Londini 1819. 8. pp. XLVI. 187). alterius apographi varia lectio edita est apud Heuricum Petrie in praef. p. 68. mea causa codicem recognovit nou sine fructu Chr. Huelsen. quac in codice emcndata sunt vel supra versum pro varia lectione adscripta praemissa nota 7, veniunt a manu prima vel certe aequali exceptis duobus locis p. 150, 17. 152,3 correctis manu postcriore. — Heiricus Autissiodorensis ') natus a. 841 defunctus circa fincm saccuU noni cum hoc libro arte couiunctus est. scilicet ci versanti in celebrando tam soluta oratione quam carmine sancto Germano in itinerc ad gesta eius exploranda suscepto inter a. 859 et 876 narravit, ut refert in miraculis (acta sanct. lul. vol. 7 p. 272. 273 ; cf. Traube poet. Lat. 3, 422), Marcus quidam nomine, natione Britto, sed educatus iu Hibernia ot tuui senex degens in heremo apud Suessionenses miraculum quoddam a sancto eo in Britannia editum, addens id contineri 'apud Britanniam catholicis litteris'. quae narratio cum non multum diversa in nostro libello p. 172, 13 — 176, 16 inveniatur (ubi eam in adnotatione apposuimus), Marcum iUum apparet eam memoriter rettulisse ex libro in patria sibi lecto, cum praesertim versio Ileiriciana a nostra ita recedat, ut ipsum librum Heiricus vix videatur vidisse. Marcum hominem praeterea ignotura ^) cum Heiricus scribat ad Suessionenses venisse imperante Carolo Calvo, id est post annum 840, ei adulesceuti credibile est exemplar Carnutini nostri simile in manus incidisse. N Parisinus Lat. 11108 (suppl. Lat. 165,16; Hardy n. 787) saec. XH, 'ex bibho- theca C. R. Jardel Bran. Suess'. Claudius Robertus Jardel, natus in vico Braine (Aisne) a. 1722, defunctus a. 1788, cuius bibliothecae catalogi extant pubhce editi a. 1773 et 1799, codices possedit plures ex vicino monastorio Praemonstratensium Saint-Yves de Braine adquisitos videturque hic ex eo uumero osse. praecedit epitome historiae ecclesiasticae Bedao, incipiens : 'Brittannia occeani insula , cui quondam Albion nomen 'fuit', finiens: 'et iianc ystoriam in libris V in qua perorat, ut omnes apud legerites 'fructum pie intercessionis inveniat. amen'. computus cum sex aetatibus abest, item vita Patricii: historiam, quae indice caret, excipiunt mirabilia Hibernica carmine red- dita cum exordio de mirabiUbus in universum, quae expressimus p. 219 — 222. codex praecedenti simillimus plcrumque in deterius ab eo recedit, sed ex eo non est de- scriptus, nam vetustam litterae Anglosaxonicae ^ in stemmate p. 171, 10 formam servavit {Anzeigcr fiir deufsches Alfrrthum vol. 18 a. 1892 p.^ 299) et habet hic illic bona sibi propria (p. 170, 6. 19. 171,4. 176,17). ') Vitam eius enarravit iii editioue iioetarum aevi ('.•inilingioi vol. 111 p. 421 seq. Liulovicus Traulie, quem praeterea de eo per littcras eonsului. '-) Ijciieilictiiii (acta saiict. ordinis sanoti Henedicti saec. IV vol. 1 p. ;!8d. voI. 2 ]i. 401) euudem credideruut Mareum quendam Seottigeiiam episcopum aequalem hoiniiiem, sed iiatione Hibernum et degeutem defunctumque ad sanctum Gallum ; quapropter diversum eum iudicat Dueminler [Milth. der untiijuai: Gcsellschafl in Ziirich XII 260) adsentiente Ludovico Traulie (iii aclis acad. Munac. maioribus vol. XIX, 2 p. 34.5. 353). CVM ADDITAMENTIS NENNII. 121 Accedunt ad codiccs huius fiimiliae puros quidam vere pcrtinentes ad ordinem tertium Gildanum, sed sccundac classis oxemplari adsumpto aliquatonus contaminati. Ad eodiccm Cotton. Oalig. A YIIT, nostrum I' (infra liac p.), quao ads('ripsit nianus reccns, profecta sunt cx libro ordinis secundi. Ad codicem Cantabrigiensem bibl. publ. Ff. I. 27 f. 41 — 72 (infra hac p.) simiiiter manus secunda adscripsit excerpta eiusdom naturae. Londiniensis Collqic of ar)ns n. 30 saec. XIV (infra hac p.) item Gildanus manu eadem, sed atramento diverso ad marginem proponit variam lectionem praoscribens lemma aliiid cxfiiiplnr vel alia Jittrra, quae varia lectio ad verbum fere convenit cum MN. differunt paucissima, ut p. IS8, G ibi non est dixit ad familiam suant, sed precepit familiae suae. ad vitam Patricii varia iectio cum non perveniat, codex ad haec adhibitus nostro N simihs videtur fuisse. Parisinus Lat. 6274 saec. XIII (Hardy n. 786 cf. n. 397) 'incipit res gesta Brito- i^poc. 'num a Gilda sapiente edita'. computus ; historia : civitates ; miracula. quamquam Gildae nomen praescriptum est, liber non solum habet additamenta librorum PQ (ut p. I.")0 adn. 3), sed itom interpohitus est ex recensione aUera, ut monstrant et aha et quod p. 172 adn. 1 inserta sunt verba a tempore quo advenerunt . . . dicti regis est annus paucis mutatis. variam lectionem libri (ipsi N) dedit Petrie. Inm recensebuntur libri qui libellum et ad auctorem Gildam referunt et eo nominc inter se consentiunt, quod ex serie opusculorum in priniam classem recep- torum enumeratorum infra p. 133 praetermissis iis quae ibi notantur 5. 6. 7 exhibent computum cum sex aetatibus, historiam Brittonum, vitam Patricii, Arthuriana, civitates XXVIII, mirabiha. sunt autem hi. Londiniensis Cottonianus Cahg. A VIII saec. XII (Hardy n. 779), scriptus ut vide- P tur Durhami sub episcopo Guillebno de S. Barbaro (f 1153). inscriptionem dedimus p. 113. foho abscisso deficit p. 216, 25 in verbis per menscm. in margine quae ad- scriptae sunt variae lectiones manu rocenti, veniunt ex codice famihae secundae(vide supi-a). Londiniensis Cottonianus Nero D VIII saec. XIII (Hardy n. 790). inscriptionem Q et subscriptionem dedimus p. 113. Durhamensis B II 35, quatenus est a prima manu, ut infra dicetur ad Nennianos. ^' Cantabrigiensis bibl. pubL Mm. V. 29 saec. XII (Hardy n. 785) Mncipit gestaspec.4. 'Britonum a Gilda Sapiente composita'. specimen, quod sumpsi ad sola capita 7. 8, ostendit hbrum non superare Giklanos mehores, sed habet additamenta duo p. 146 adn. 1 et p. 176, 5, quorum iUud ahbi non repperi, hoc redit in hbris Nennianis. addo pauca enotata a Jenkinsonio. numeri p. 145, 10. 14. 18. 146, 3 iidem sunt atque in P, nisi quod tertius est verus VCCXXVIII — 150, 17 fatus mortis ut P — 177,4 inde ut P — 177, 16 protimis ilico ut P — 180, 3 ad qiias venerant, quae est lectio vera, sed in Gildanorum librorum mihi visorum alio nullo reperta praeter D — 1 82, 22 ekti (ut est in C^) superscr. vel fleti (ut est in 7>) — 214, 26 exercitus trahitnr unda ut P. aequiparandus igitur libris PD. Londiniensis CoUcgc of Arins n. 30 saec. XIV (Hardy n. 798); 'incipiunt gestaspec. lo 'Britonum a Gilda Sapiente coUecta'. — Secunda manus variam lectionem addidit codicis famihae secundae (vide supra). Cantabrigionsis pubh Ff. I. 27 f. 21—36 saec. XIV (voluminis, ut supra p. 17spoc.7. dixi, ex diversis codicibus compacti partem hanc monuit Jenkinson proficisci videri iudice Bradshawio ex Bury S. Edmunds) 'incipiunt gesta Brittonum a Gilda Sapiente 'composita'. manus secunda ad hunc quoque adscripsit variam lectionem famihae secundae. eodem volumine infra dicemus contineri aherum eiusdem Hbelli exemplum sub nomine Nennii. IG CHRONICA III. 122 ill.STORIA HUITTONVM Canhibrigiensis colicgii corporis Ciiristi n. 363 sacc. XIV post; Gildac clogium 'Gildas vir grandis auctoritatis' .... 'superius memoratur' historiam Brittonum habet inscriptani 'hic incipit liber Gilde Sapicntis de gestis Britauuorum'. spcc. 6. Londiniensis regius 13 D V saec. XIII (Hardy n. 701). 'incipiunt gesta Britonum 'a Gilda Sapiente composita'. 'de nominibus civitatum Britannie': 'de quibusdam mira- 'bihbus Britaunie'. Londiniensis regius 13 B XV saec. XVI (Hardy n. S02) descriptus est cx regio 13 D V. variam lectionem libri (ipsi U) edidit Petrie. Londinicnsis C'ottonianus Vitell. E I saec. XIII (Hardy p. 328) ambustus et maiore ex parte deletus similis fuit regio 13 D V. 'incipit gesta Brit . . . .' Sp6c. 3. Londiniensis Cottonianus lul. D V saec. XIV (Hardy n. 797). 'incipit res gesta 'Brittonum a Gilda Sapiente composita'. spec.5. Cantabrigiensis bibhothecae publicae li. VI. II (Hardy n. 793) saec. XIII. com- putus ab inifio mundi .... d seculum per ignem; historia sub titulo: 'incipit quedam 'historia a Gilda Sapiente composita, quahter Angli inhabitareut', finiens in vita Patricii verbis p. 196, 7 cxorsus est prcdicare fidem dei. subscriptum: 'expliciunt gesta Brito- 'num a Gilda Sapiente composita'. teste Petrie (praef. p. 67) historiae inserti sunt loci quidam sumpti ex Henrico Huntingdonensi. Spoc. 11. Oxoniensis Bodleianus n. 163 (= NE B. 4. 10, cat. ant. vol. 1 p. 105 n. 2016; Hardy n. 7S3) saec. XII 'incipiunt gesta Brittonum a Gilda Sapiente composita'. prope accedit ad nostros PQ. Parisinus n. 5232 saec. XII (Hardy n. 794 cf. n. 396) videtur descriptus esse ex codice nostro 1*; foho exciso deficiunt computi pars postrema inde a verbis p. 146, 1 (d) incarnationc autem et principium historiae usque ad verba p. 159, 8 in iam dictam in- sulam. adhaerent civitates et miracula, quae finiunt p. 214, 27 iu verbis integrum fmiuit vitam subiectis his petitis ex p. 218, 24 — 29: 'primum miraculum est litus sine marc. 'secundum .... anno. tercium est vadum ibi quando inundatur mare et inundat et c 'contra'. sequitur index regum incipiens ita: 'Ine regnavit XXXVII annis. post eum 'regnavit Adelard XIIII annis'. spec. 9. Parisinus Lat. 15009 saec. XII (antea S. Vietoris n. 567; Hardy n. 788) sub titulo 'de Anglia secundum Sapientem Gildam' epitomam historiae proponit perturbatam et pessimam. ad computum adiecta sunt haec teste Ilardyo: 'ab Adam vero usque ad 'passionem domini nostri lesu Christi VCCXCVII, a Christo usque ad secundum annum 'regis Henrici secundi Anglorum anni peracti sunt MCLVI'. Sequuntur libri libellum Nennio adscribentes vel certe cum Nennio coniuncti. i?' Durhamensis capituli codex B II 35 saec. XII medii (sic Jenkinson, non XIII, ut ait Stevenson), scriptus fortasse Durhami, certe relatus in eius bibliotliecae catalogum a. 1395 (editum Surtees society vol. 7 a. 1828 p. 56), cuius libri (ipsi C) integram lectio- nem dedit Petrie, non plenam (sub littera N) Stevenson, pleuam et diligentissime fac- tam ego beneficio Francisci Jenkinson bibliothecarii Cantabrigiensis, quid contineat, rcferam sic ut de eo ad me rettulit idem optimus meorum studiorum adiutor. 1. historia Anghae perveniens ad a. 1347, incipiens Britannia instdarum ojitima intcr Galliam saec. XIV a bibliopega adiuncta est. 2. in duobus foliis volumini adiectis antiquo tempore et in folii sequentis (quod est primum quaternionis primi) pagina priore post titulum hystoria Anglonmi et formam mundi talem fere, qualis expressa est ex volumine alio in catalogo codd. Cantabrigiensium vol. 2 p. 325, legitur Gillebcrti Limricensis libellus de statu ecclesiae scriptus a. 1120. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 123 3. quat. I (excepta partc paginae priinae) ot sequcntes ad ([uat. IX fol. (i, nuine- rati omnes, continent Bedae historiam ecclesiasticam. 4. quat. IX f. 7 — quat. X (qui est foliorum tantummodo quattuor ct numcro caret) f. I. 2 vita Bedae. 5. quat. X f. 3 — XI (qui ut sequentes quoquc numerum habet manu posteriore adscriptiim) f. 5 Vife ahhdum . . . Wiimmdlm et (hjmiim Bedanae , scriptae a manu alia, sed aequah. (i. quat. XI f. 5 in pagina recta antea vacua relicta scripta est manu non multum posteriore praefatio Nenniana inscripta: incipit cHloyium hrevissimum Brittanniac insuluc, quod Ncnnins Elvodwji discipuJus congrcgaoit , incipiens cjo Ncnnins, finiens quam ego, et subscripta : explicit eulogium. in eiusdcm foUi vcrsa incipit historia Brittonum titulata sic ; incipit gcsta Britonum a (lilda Sapicnfc comjio- sifa, sed addita pracfatione Ncnniana propter cam ad antiquum tituUim adiectus est aUer: incipit res gesta a Nennio Sapiente composita. historia scripta est in quat. XI f. 5'. 6 (finit verbis p. 162, 1 egrcssus sum; f. 7 excisum est textu integro). 8 (incipit p. 162, 3 Romani aufem, finit p. 170, 15 magno). quat. XII f. 1. 2 (quae duo foUa postea adiecta sunt textu tamen neque in principio neque in finc interrupto). subscriptio brcvis erasa est. — Additamenta in mar- gine scripta sunt Jenkinsonio iudice a manibus pluribus, scd codem tempore omnia ct ut dubium non sit omuia pertinere ad recognitionem eandeni , quam ob rem nihil attinuit ad diversitatem eam attendere. ad finem haec leguntur adscripta manu posteriorc: 'Anno MCLXYI gratie fuit annus a mundi initio 'YCCCXL octavus, ab adventu Normannorum C [lituraj, ab advcntu Brittanno- •rum in Angliam duo niilia CCC et triginta unus. igitur tcrcio millcsimo et •CC et XIII anno ab initio mundi primum Brittones ad possidendani venerunt 'Ano-liam. ex quo Brittones primum fidem Christi tradente papa Euaristo 'reonante rege Lucio susceperunt, Uoc anno gracie MCLXYI miUe et duo 'anni transacti sunt. advcntus Augustini DCLXYIIII: intcrerant igitur inter 'adventum Augustini et (addidi) Christianitatem regis Britannie Lucii (lifuraj 'CCCC ct LXYII anni. inter adventum Brittonum et Anglorum MDC et XXIX 'anni transierunt. unde Uquet Brittoues tot annis AngUam tenuisse, sct in 'paganismo per M annos CCCC et septuaginta septem obcrrabant. insula in 'ista tribus annorum miUbus ct tredecim inUabitata erat, quam primus Uominum 'Britto adierat et cum prole sua per M et DC et viginti novem tenuerat. tunc 'vero Anglorum gens supervenerat.' ') 7. quat. XII f. 3'. 4r. Index regum Britannorum ab Aenea ad Cadwaladrum similis ' ei, qui est in codice Cantabrigiensi Ff. 1. 27 loco XYH (v. catalogum editum 2 ') Schema quod ex his numcris etficitur: \ auno mundi 3013 vel 3213 adventus Brittonum in Britaniiiain , „.,.,, / ante aniunn praesentem a. 2d6l \ post adventum eoruni a. 477 Brittones Christian, fact. j ^^^^^ ,^^^_^^^_^^ praesentem a. 1002 advontus Anglorum in Britanniam post adventum Brittonum a. 1629 ) post Brittones iiictos Christianos a. 407 .•ulvcntus Augustini | ^^^^ ^^^^^^^_^_ praesentem a. 669 adventus Noniiannonnii in liritainiiam antc annnm praesentem a. 100 (?) \ mundi r)348 annus pracsens | p^^^ ^,,,^ jl^,; numeros proponit parum constantes ncque quicquam indc coUigitur nisi quod con.irmatur codicen, de quo agitur vere scriptum esse medio saeculo XII. 124 HISTORIA BRITTONVM p. 326), sed diversiis. coinina hnnr luor sua Guendolana Durhamensis Bruto tribuit, Cantabrigieusis Lonino. 8. quat. XII f. -l'. 5r. Yita Gildae (^vide supra p. 4). 9. quat. Xll f. 5'. 6 Rngnum Israel — Regnum Persarum. 10. genealogiae: Aclam genuit Seth cet. ad Woden; sequuntur stemmata reguin Merciorum, West-Saxonicorum, aliorum (deficit in fine folium unum). 11. epitome quaedara nostrae liistoriae Britanniae (eadem invenitur in nostro 7^ itemque in codice Cant. CoU. Corp. Ciir. n. 66, ubi finit in a. IISI) incipiens Brittannia a qnodam conside Eomano Brnto dictum est, secundum ea quae inde enotata liabui (vide ad p. I5(», 17), inutilis. 12. genealogia regum Cantuariorum cum chronicis. 13. nomina archiepiscoporum Dorobernensis ecclesiae. 14. chronica Northumbriae finientia in a. 1154. 15. tabula ad Bedam scripta saec. XV. 16. chronica Martini saec. XIV. 17. inventarium quoddam Durhamense a. 1371. Londiniensis Burneyanus n. 310 (Hardy n. 796 ; Stevenson praef p. XVI), quein collatum habui ab Herberto Londiniensi, recognitum ubi opus fuit a Kenyono, scriptus a. 13SI in prioratu Finchale prope Durham ad usum prioris eius monasterii coenobitae Durhamensis, relatus (ut observavit Jenkinson) in indicem bibliothecae Durhamensis a. 1395 (Surtees society vol. 7 a. 1S28 p. 65) ex Durhamensi Ubro descriptus est accu- rate. praescribitur ut in archetypo incipit ctdogium .... congregavit. ipsi historiae praescribitur : incipit gcsta Brittonum a Gildn Sapiente aut Nennio composita, id quod respondet duplici auctori libri Durhamensis ; subscribitur : cxplicit gesta Briftonum a Gilda Sapientc composita (« g. s. comp. inductum est). sequitur ut in archetypo vita Gildae. argumenta originis ita abundant, ut ea explicare supervacaneum sit; redeimt errores etiam minuti, ut 175, 24 ars pro arx; IS6, 18 ex vocabulo affuit scripto in D parum distincte, ut faeile accipi possit pro abbmit, factum est ahbermit. hbrarius sequitur fere scripturam archetypi posteriorem, sed novit etiam priorem ; ita 147,3 cum sit in Durhamensi : .i. hiemali sive boreali ortu ab Affrica brumali Burneyanus scripsit : ab Aufrica brumaU id est liiemali sive boreali ortu. Londiniensis regius 13 B VII saec. XVI (Hardy n. 801) simiUimus est Burneiano 310 neque tamen inde descriptus, nam in mirabilibus adsunt inscriptiones ante c. 75: 'de mirabilibus Monis insule' et ante c. 76. 74 'de mirabilibus Hibernie'', item vitae Gildae hic subscriptum est epigramma Caradocum nominans. Londiniensis Cottonianus Vit. F IX saec. XVI (Hardy n. 803) maiore ex parte igiie consumptus similis fuit Burneiano 310. Londiniensis Sloano n. 4787 (Hardy n. 804) historiam Iiabet descriptam ex regio 13 B Vn sub praoscripto 'es bibliotheca regia ad S. lacobi', deinde manu diversa cxemplar codicis eius qui praecedit Cott. Vit. P IX antequam damnum passus est. Cantabrigiensis collegii corporis Christi n. 139 (catal. eius bibl. Nashmythianus; Hardy n. 789), quatenus huc pertinet, scriptus est saec. XIII non tam Durhami (quam- quam eo ducere quae in catalogo laudato de huius codicis capitibus 3. 5. 6. 7. 8 ad- legentur observat Stevenson p. XVI) quam pariter atque Gildanus supra p. 17 memo- ratus in abbatia Sawley, coliatus propter hanc editioiiem una cum Durhamensi a Jenkin- sonio. pars nostra foliorum est septendecim, quaternionum autem duorum, quorum prior signatus XXI (qui praecedit notatus XX scriptus est a manu diversa saec. XII) foliorum est octo adiuncto postea in principio folio uno solitario, posterior non sig- CVM ADDITAMENTIS NENNII. 125 natus foliomm item oeto. continet liistoriam Britannicani (f. 2r.- 11') sino inscriptione et subscriptione et ab eadem manu fortasse, certe ab aequali vitam Gildae (f. 11'— 14r.) inscriptam; uita sancfissimi afqnc doctissimi uiri Gildc incipit cum subscripto epi- grammate (supra p. 4. 107), deinde explicit. in folio solitario primo, quod postea adiectum esse diximus, sic praescribitur: incipit cidogium hrevissimum Brittanniae insuhe quod Ninnius Elvodiigi discijmlus congrrt/avit, item in margine manu alia et posteriore : iHcijiit ajwhgia Nennii Briionum historiografi. incipit Itistoria ortograftca. sequitur praefatio Nenniana: cgo Ninnius . . . quam ego cum subscriptionc : explicit eulogium. itcm eiusdcm qtiod seribi debet in fine libri , scilicet laterculi dc malts et pervcrsis naturis genfiiwi et dc bonis naturis gentium (editi sunt vol. 2 p. 389). hos excipiunt siue in- scriptione carmina Nenniana duo adiutor benigmis cet. et fornifer cet. (infra p. 144). deinde in principio quaternionis XXI item a manu posteriore sic est : .sc/ spc assif ntibis grti. incipit ri's gisfa a Ncnnio Sapientc comjtosita. post Gildae vitam in quattuor foliis sccundi quaternionis extreniis sequuntur varia scripta saec. XIV et XV, in his epi- gramma fornifer repetitum, locus de sancto Benedicto incipiens circa haee tempora cum in castro Cassino, finiens die exaltationis eius osculatur ct adoratur, latercuH duo gentium iteni repetiti. — Additamenta scripta sunt manibus compluribus neque eadem aetate omnia; sed certa ratione distinguuntur non tam per litterarum formam quani adliibito libro D huiusce similHmo duo eorum genera, alterum profectorum ex recogni- tione codicis 'deperditi ad utrumque librum adhibiti, alterum adiectorum tempore posteriore et omnino inutihum. illis locum dedi in textu inter Nenniana, horum potiora in adnotatione (ut p. 148 adn. 4 et p. 165 adn. 2) collocavi. Cantabrigiensis coUegii corporis Christi n. 101 saec. XVII (Hardy n. 805) est apo- graphum codicis eiusdem collegii n. 139. Cantabrigiensis bibl. publ. Ff I 27 saec. XIII, collatus mihi et ipse a Jenkinsonio, praeter exemplum classis tertiae, de quo niodo egi (p. 121), post Gildam genuinum, sed breviatum (vide supra p. 17) f. 7 — 20 alterum habet sub Nennii nomine. incipit a praefatione (p. 12(>): 'incipit profatio Nennii Britonum historiographi in historia Britonum. 'Humihs seruorum', finiens "supplebit. explicit prefacio'. sequitur praefatio altera: 'incipit apologia Nennii Britonum historiographi gentis Britonum. Ego Nennius' finiens: 'quam ego. explicit apologia gentis Britonum'. sub titulo: 'incipiunt capjtula', sequitur index eorum LXXXVI nuniero: deinde laterculi duo inscripti 'de maUs et perversis •naturis hominum' et 'de bonis naturis gentium' editi vol. 2 p. 389 : post eos carmina Nennio attributa (p. 144); deinde computus perveniens ad a. 919 editus in mon. hist. Brit. 1 p. 82 et infra p. 131. his praemissis inde a f. II, a quo incipit quaternio, pro- ponitur liber ipse, incipiens a tractatu de sex aetatibus inscripto 'incipit historica orto- 'graphia de sex aetatibus mundi'. post tractatum eum sic est colore rubro: 'incipit 'historia Nennii, qui et a quibus inhabitata sit Britannia, de civitatibus, de castellis 'ex lapidibus et lateribus fabricatis, de gentibus in ea habitantibus , de mirabihbus, de 'bellis, de insulis ad eani pertinentibus et de divisione totius orbis". sequitur historia, cui adhaerent miracula et civitates. subscriptum: 'explicit hystoria Nennii Britonum •liystoriographi de prima inhabitatione Britonum Britannice insule'. — Hunc librum (ipsi ^l) Petrie in textu constituendo expressit tenuitque omnino adhuc in historia hac recensenda primas fere partes, vere, ut Zimmer (p. 38) probe intellexit, ad locum rcdigendus omnium postremum et inutihs totus utpote descriptus ex codice Cantabrigiensi altero nobis C. manu adeo eadem tam C quam L scriptos esse peritus iudex Henricus Bradshaw censuit, et tantum abest, ut ea, quae de utroque ego observavi, ei opinioni obstent, ut e contrario editio nostra sescentis locis ostendat ea quae in C mutata additave sunt, in L legi perscripta manu prima. etiam mendae pusillae et meri calami errores ex C in L transierunt, ut p. 194, 15 qnasdas pro quasdam; simiUter 192, 11 cum in C sit 126 HISTORIA BRITTONVM catmjim, correcto n in t, in L puncto neglecto est cantegirnus, item p. 196, I cum /retart^t lioc mare tiKtfjniifn in C sit ctim transmarinis mirabilihus, ubi scriptor dare voluit ctim transfrctarct lioc mare niagnum cum transmarinis mirahilihns, sed verba cum transniarinis partim addere oblitus est, partim errore induxit, inde L effecit cum transfrctaret mare magnum mira- hilihiis. a propria interpolatione codicis L librarius in universum abstinet, sed propria habet et praefationem priorcm et indicem capitulorum et computum illum, quae hoc loco placuit exhibere. — Ad praefationem eam adnotabis ex praefatione altera vere Ncnniana (p. 143) verba quae post sanctorum patrum sequuntur: id est Uieronymi Eusehii Isidori Prosperi in codice L omissa esse, scilicet ut iis additamentum illud ornaretur. — Index capitulorum etsi in C non rcperitur, nunieri per librum eum iidem adsunt, nisi quod capita numerat non LXXXVI, sed LXXXV extremo recte omisso; nam laterculi illi etsi et ipsi sunt in (7, non ad lioc corpus ibi referuntur. Ij in corpore numeros adscribens pervenit ad LXXXVII capitibus duobus bipertitis. — Computum deductum ad a. p. Chr. 919 (5189 -j- 919 = 6108) auctum esse ab ipso librario eo magis probabile est, quod qui in eo adlegatur Henricus Huntingdonensis obiit a. 1155. 1. PREPATIO NENNII BRITONVM HISTORIOGRAPHI IN HISTORIA BRITONVM. Humilis servorum Christi minister et servus Nennius dei gratia sancti Elboti discipu- lus cunctis veritatis obauditoribus salutera. Vestrae sit notum caritati, quod cuni rudis eram ingenio et idiota sermone, haec pro modulo nieo, non propriae nitcns scientiae, quae vel nulla vel admodum rara et exilis est, Latinorum auribus idiomatizando tradere praesumpsi, sed partim maiorum traditionibus, partim scriptis, partim etiam moninientis veterum Britan- niae incolarum, partim et de annalibus Romanorum, insuper et de cronicis sanc- torum patrum, Isydori scilicet, leronymi, Prosperi, Eusebii nec non et de historiis Scottorum Saxonumque licet inimicorum non ut volui, sed ut potui, meorum ob- temperans iussionibus seniorum, unam hanc historiunculam undecumque collectam balbutiendo coacervavi, et remanentes spicas actuum praeteritoi-um, ne penitus calcatae deperirent, quarum ampla seges quondam extranearum gentium infestis mcssoribus sparsim praerepta est, posterorum memoriae pudibundus mandare curavi. quippe multis obnoxiis, qui vix aliorum dictamina superficie tenus, prout utile esset, intelligere hucusque quiveram, nedum propria incudere sufficiens, sed vehit barbarus aliorum Unguam infringens teraere commendavi. Attamen internum vulnus circuni praecordia volvens aegre ferebam, si propriae gentis nomen, quondam famosum et insigne, oblivione corosum fumatim evanesceret. sed quoniam utcumque historigraphum Britannorum me malo esse quam nemi- nem, quamvis adeo plures inveniantur, qui hunc laborem mihi iniunctum satius explere poterant, relegentes humili prece posco, quorumcunque aures incon- cinnitate verborum oifendero, quo veniam maiorum voto parenti facili exau- ditione ex debito se noverint praebituros. errat namque multotiens impotentis effectus, quem errare, si posset, non sineret fervens affectus. serviat itaque sufficiens caritas, quibus sufficere non potuerit verborum meorum inconcinna sim- plieitas, nec vilescat in auribus audientium historiae veritas, quam imperito linguae vomerc exarare sic ausa est mea rusticitas. siquidem tutius est salubrem docu- menti haustum quolibet viU vasculo ebibere quam mixtum melle dulcis elo- quentiae venenum mendacii aureo poculo praegustare. Nec ergo te pigeat, diligens lector, excussis verborum paleis istoriae grana horreo memoriae condei-e , quoniam non quis dicat aut qualiter dicatur, sed quid dictum CVM ADUITAMENTIS NENNII. 127 sit, veritatis testimoiiio magis iittcndendum csse proljiitiir. nain nicdiciiio liid.- schinid) contoni|)til)iiciii acstimat gcnimani, postquani dc cacno, in (juo iacucrat, cxtersit, quod suo tlicsauro digiiatus est postmodum adieerc (adieccre t;od.). credo namque maioribus et eloquentioribus, quicunquc bcnigno ardore acccnsi cx aratura (oxaratuin (Tufsrhmid) barbarizantis lingua matcriani llomanae verri- culo cloqucntiac planarc studucriiit (studicrint cud.), si concussam reliquerint historiae colunipnellam, quam statui pcrmanere. cgimus itaque haec nostris infirmioribus subvcnicndo, iion maioribus iiividendo, octiiigcntesirao LVIII anno dominicae incarnationis , XX vero (juarto Morviiii rcgis Britonum, cuius laboris pretium maiorum precibus rccompcnsari postulo. sed haec actcnus praclibata sufficiant; cetera supplex obedientia pro viribus supplebit. 2. CAPITVLA. I. De sex aetatibus mundi, et quot annos unaquaeque tenet. II. Unde dicta sit Britannia, et a quo sit sic nominata, qualiterque sita, et quot in longum ct transvcrsum miliaria liabet, quotque civitates in se continet, quot genera hominum intra se sustinet, quotque adiacentes insulas possidet, quibus praestantioribus fiuminibus interhiitur, pcr quae divitias et dclicias exterorum (ex ceterorum rod. mite corr.) rcguorum deferuntur. Tll. Quod Britonos impleverimt eam a mari usque ad mare, et a quo tcmpore secun- dum annales Konianorum inhabitari ccpit, qualitcrque Romanorum sugillatio, quod in nos iniuste extorquent, refelli potest, de ortu etiani Bruti ct proavorum eius, et quid magus de eo necdum nato praedixerit. IV. De regno Enee, Ascanii, Silvii, Bruti et Posthunii, ct quod Bruto Britanniam vcnerit temporc sacerdotis Heli. V. Do adventu Pictorum in Britanniam, ct quomodo Orcadcs insulas occupaverint et hactenus obtinuerint. VI. Quod Scotti dc Hispania venerint, et quo tempore Hiberniam inhabitare coepe- rint, et qualiter Bartholomeum de Hibernia pestilentia cum suis eraserit, et de quodam Nimec, qui postea illo venit, sed et postea cum suis rediit. VII. De tribus filiis cuiusdam militis Hispaniae, qui Hiberniam applicuerunt, quomodo castellum vitreum in mare videruut et illud oppugnantes perierunt. sed tamen residui eorum cura supervenientibus Hispanis paulatim totam Hiberniam pos- siderunt. VHI. Quod nulla certa historia originis Scottorum continetur. IX. Quamdiu Hibernia inhabitabilis fuit, et de quodam nobili Scitha genero Phara- onis, quem rege submerso cum suis Aegyptii expulerunt, quoraodo peregrinando vagatus sit, et quando Hiberniam appulerit: et quot annos tribuni (tribunos wrf. anfe corr.) dictatores ac consules rem publicam optinuerunt. X. Qua aetate Britones venerunt ad Britanniara, et qua Scithae, id est Scotti qui nunc dicuntur Hibernenses, ad Hiberniara, et quoraodo Britoncs a Pictis ct Scottis impugnati sint, quo etiara toraporc Roraani monarchiara niundi adcpti fuerint secundum Scottorura peritiam. XI. De supputationc annorum incarnationis domini Patricii. Brigidae, Columkillae et quo anno Saxones Britamiiam venerint. XII. Aliud experimentum de ortu Britonum indigenarum traditionibus senioram, et ex veteribus libris veterum Britonum inventum, quoniodi) trcs filii Noe divise- runt orbem terraruni in tres partes post diluvium. XIH. De nobilitate Britonum, et quod illi de genere laphet desccndcrint a quodam Alanio, cuius genealogiam usquc ad Adara protoplastum ducit. 128 HISTORIA BRITTONVM XIV. Quomodo Tuliiis Caesar bis a Britonibus repulsus sit, ct quomodo bis victus dc Britannia sinc paco et consu in fugam rediit. XV. CJualitcr tcrtio supcratis Britonibus insulam occupavit Britonesque sibi subiugavit et ilios tributarios fecit censuraque reddere coegit. XY\. Quod in lionorem victoriae lulii mensis lulius, qui et Quintilis, dedicatus sit. XVII. Quod Ciaudius imperator cum magno labore et detrimento secundo luliura Britones vicit et usque Orcades totam insulam obsedit, et ubi obierit. XVIII. Quanto tcmpore ab incarnatione domini Britones fidom Christi susccperunt. XIX. Qualiter Severus imperator tertius murum trans insulani ob incursione Pictorum Scottoruraque facere praecepit et illos a Britonibus divisit, et ubi postea per- emptus sit. XX. Quoraodo Carucius imperator vindicavit Severum saciatus sanguine Britonum, et ubi fornicem triumphalem in memoriam suae victoriae construxit. XXI. De Constantio Constantini Magni filio, ubi obierit et sepultus sit, et quae semina in pavimento urbis seruerit (vel seminaverit supra v. cod.). XXII. De Maximo imperatore, cuius temporibus sanctus Martinus virtutibus claruit, et quando imperatores Caesares norainari desierunt. XXIII. De Maximiano tyranno, qui fretus milite Britonum Gratianum iraperatorem occi- dit et Britanuiam iuvenili flore spoliavit ac Britanniam minorem eis ad incolatum dedit sicque eos transraigrare fecit, et quod nunquam postea revestiri meruit. XXIV. De secundo etiam Severo, qui solita structura murum alterura ad arcendos Pictos et Scottos fieri a Tinemuthe usque Boggenes praecepit. XXV. De Constantio, qui Britonibus in Britannia iraperator ultimus praefuit, et quara- diu regnum Romanorum in Britones perduravit, et quando illi Roraanos ulterius reciperc noluerunt. XXVI. Quo tempore Britones iugum Roraanorum abieccrunt, et quando Nicena sino- dus, Ambrosius, Martinus, leronymus fioruerunt, et de Maximiano tyranno et filio eius Victore (uictorie cod. ante corr.), qualiter ct ubi interfecti fuerunt. et quot anni ab initio mundi et ab incaruatione Christi usque ad illud tempus transierunt. XXVn. Quot vicibus Britones Roraanorura duces occiderunt, et qua calliditate eos tamen scmpcr ad auxilia sibi ferenda provocaverunt, et quot anni Britones sub dorainio llomanorum fuerunt. XXVIII. Quod ab expulsione Roraanorum usque ad adventura Saxonura, per annos videlicet XL, tota Britannia sub maximo raetu fuit, et quando Gortigernus rex impius regnavit, quot tiraoribus quantisque anxietatibus oppressus exstitit, quoto anno a passione doraini Saxones suscepit et insulara Tanet ad inhabitandum tra- didit, et do prosapia etiam Hengisti, et quomodo Britanniara venit, et quod im- periura Romanorum super Britones tunc omnino esse desiit. XXIX. Quando sanctus Germanus fidera praedicatm-us Britanniam venerit, et Pelagia- nam haeresim extirpavit, dampnavit et omnino destruxit. XXX. De Benli regc infideli et tiranno, qui sanctum Germanum recipere noluit, sed aditura domus suae prohibuerit. XXXI. De servo, qui eura ad hospicium invitavit, et de vitulo nocte occiso, cocto et coraraesto, et raane corara mati-e vivo, sano et integro invento. XXXII. De quodam viro ab eo baptizato et iuxta eius vaticinium raox defuncto et ab angelo dei suscepto. XXXIII. Qualiter hospitis sui filios de opido educi praecepit et nocte ipsa arcem cura rege ignis de coelo funditus consumpsit. XXXIV. Quomodo vir illo, qui sanctum hospicio recepit, credidit et baptizatus fuit, et iuxta verbum eius de servo rex factus est de regno Powisorura, et omnes filios eius post eura. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 129 XXXV. Qualitor Hritoiios aimonas Saxonilnis proniiserunt , ut pro ois advorsus liostcs, scilicet Pictos et Scottos dimicarcnt, sed postea facere nolueruut. XXXVI. Qualiter rex Gortigornns Itoniwonnani filiani ITengisti adamaverit et duxerit, et Canciam sibi in dotoni {lodorit. XXXVII. Qualitor Ilengistus Ottam tilinin snuin ot Ebissam tilinin Ilors tratris sui ad aquilonalos partes Britanniao invitavit, ot quam sediciose gens Saxonnin por Hengistum postea clam ot parumpor venerit. XXXVIII. Quomodo rcx Gortigernus filiam suam propriam violaverit et dc ea filium genuerit et crimen in opiscopum rotorqucro vokierit, et sancto Gcrmano imperante in conoilio coram omnibus ab infante proditum scelus illius sit et sic a beato Germauo et omni conventu dampnatus sit. XXXIX. Quale consilium Britones regi Gortigerno dederuut. XL. Quomodo cum magis suis locum castelli quaerens Snanduno, id est Mons Nivis, repererit, sed omnis collecta materies tertio subito terra dchisccuto absorta sit. XLI. Quomodo rex Gortigernus magos suos consuluit, qui ei responderunt dicentes se non posso arcem aodificaro. nisi prius aspergeretur sanguino aliouius pueri, qui sine patre conciperotur. XLII. De puero sine patre quaesito et invento, quid de stagno sub terra posito, vase, tontorio et draconibus ot oorum ducllo pracdixerit ct qualitor liaoc oinnia exposnorit. XLIII. Qualiter rex Gortigernus Ambrosio arcem dedit, quam aedificare non potuit. XLIV. De Gortemir filio Gortigerni regis, qualiter Saxones cum principibus eorum interfecto Hors viriliter pepulit et per quinquennium abegit. XLV. De tribus bellis principalibus, quae Goi-temir contra Saxones gessit et quid moriens de se sepeliondo praeceperit. XLVI. Qualitcr post obitum Gorthemir Gortigernus itcrum Saxones roccpit, et de sinmlata pacis concordia per Saxones erga Britones. XLVII. Quomodo ipso Gortigornus dolo a Saxonibus captus fuerit, et suggestionc Hengisti Gortigernum redimere se solum coegerint, et quas terras pro redempcione sua acceperint, et qna fraudulencia Saxones cultellis Britones trcscentos viros opti- mos occiderint. XLVIII. De secundo advontu sancti Germani in Britanniam, et qualiter fugientcm Gortigornum, ut ci fidom pracdicaret, sauctus Gormanus sidlicitc subsecutus sit et uocte igne de coclo cadcutc rex in arce cum suis oxustus fuit. XLIX. Quod quaedam assertio sit, quod cor eius ex dolore crepuerit. L. Item aliorum opinio astruit, quod terra eum deglutiverit, cum iiiohil dc eo vel suis residuum invcniri in torra potuerit. LI. Quod quatuor filios Gortigcrnus habucrit, et de sancto Fausto , qucm dc filia sua genuerit. LII. De Gortigcrni progenic ct rotrograda proavorum, tritavoruin i-t attavorum eius- dcm serie. LIII. De reditu sancti Germani et captivitate sancti Patricii, ot quomodo Romain ierit ct phira didicorit et Paladius Scottis praodicaturus apud Pictos obiorit. LIV. Quod angoh» moncntc ad Scottos convortendos sanctus Patricius missus sit. LV. Ubi ot a quibus sanctus Patricius cpiscopus ordinatus sit ibi(|Uo nomoii suuni immutavcrit. LVI. Quod prius Britonibus praodioaverit et dcinde in Hiberniam migraverit. LVII. Quo anno iucarnacionis dominicae inceperit ibi praedicare vel cuius regis tcm- porc, et quot annos praedicaverit vel quanta miracula porpetraverit. LVIII. Quae scripserit, quot episcopos, ecclesias vel presbyteros consecraverit , quot reges et hominum milia baptizavcrit, et ubi per dies XL ieiunaverit et oraverit. CHRONICA 111. 130 HISTORIA BRITTONVM IjIX. Qiiod frcs pctilioiics iii iiccrvo Ely ii (lomiiio iiiipctiaverit ct in spccic iivium aniiiias Ilibernensium fidclium acl so convcnissc vidcrit. LX. Quod quatuor ct quibus iiiodis sanctus Patricius Moysi lcgislatori comparctur et acquiparctiir. LXI. De morte Hcngisti ct quod post eius obitum Otta filius cius tenuit regnum Cantuaricnsium. LXII. Do Arturo rege bclligero ct dc duodccim bellis, quae advcrsus Saxoncs habuit, et dc imagine sanctae Mariae, in qua triumphavcrit, et quot adversarioruni uno iinpctu prostravcrit (c. (11. <)2 in fiuc indicis, scd m. ] anppJcvit cod.). LXIIl. Quod Saxones sempcr et sine intermissionc dc Gcrmania contra Britones auxilium petcbant et multipliciter augebantur ct socum reges, ut regnarent super eos, deducebant, usque ad Ida, (jui priraus regnavit in Bernica (uel bernicia supra V. cod.). LXIV. De Ida primo Northimbrorum rege et eius genere et de sancti Paulini archi- episcopi baptismate. LXV. Quae sint nomina XXVIII civitatum praecipuarum Britanniae. Do roirabilibus Britannice insule. LXVI. De magno lacu Lummonu . qui Anglice vocatur Lochlcuen in regione Pictorum ct dc CCCXL insulis in co positis, in quibus homincs habitant et totidcm rupibus, quibus ambitur et de CCCXL nidis aquilaruni in cis locatis tantisque fluminibus iii lacu currcntibus et quod nisi unum flumen fluit ad mare, quod vocatur Lcuon. (De mirabilibus Monae insulac ruhricct ins., scd mox dclcvit cod.) TjXVIT. Do flumine quod instar alti montis oxcrescit. TjXVITI. Do stagno calido , in quo balnoa sunt Badonis sccundum uniuscuiusquc voti dosiderium. LXVIIII. De salsis fontibus, de quibus aqua ebullita in sal convertitur. LXX. Quomodo spumarum cumuli in litore Sabrine recedunt, prodeunt et sibi repugnant. LXXI. Quomodo stagnum Livane devorat et eructat, crescit ct absumit et invitos equestres conversos ad se protrahit. LXXTI. De fonte Guorelic, in quo quattuor genera piscium inveniuntur. LXXIII. De fraxino, de quo poma gignuntur iuxta flumen Guoy. LXXIIII. De vento, qui de fovea quadam do regione Guent nascitur et egreditur. LXXV. De altare dc Longarith quod in nichilo fulcitur, sed nutu dei appenso , ot de corpore cuiusdam sancti iuxta altaro sepulto , et de vindicta celori, quam pro eo experti sunt duo viri. LXXVI. Dc fonto iuxta vallum putei Mouric ct dc ligno quod in eo invenitur, quo- modo triduo in mari dcmorat et dic semper quarto ibi itcrum reperiatur. LXXVII. De vestigio CabaT canis Arturi in rogiono Buelt, et de lapide qui supcr oiiniuluni pctriiruiii positus ost (juomodo indc sepius ablatus semper ibi tamcn ost rcjicricndus. LXX\III. Dc tumulo Amr. ] usque Abraham anni IIICLXXX'^ 1111°''. Ab Abraliam usque nativitatem Christi anni sunt IIXV. A nativitate autem lohannis ad nativitatem Christi sex menses fuerunt. uatus ergo lohannes Baptista transactis annis ab origine mundi VCXC'' VIII'" et mensibus VI. Itaque ab origine mundi usque ad Cliristum anni fuerunt VCXC novem. Anni igitur ab exordio mundi usque in annum presentem VICVIII fiunt. Londiniensis Harleianus n. (J24 saec. XVII (Hardy n. S06) descriptus est ex Cantabrigienai Ff. I 27. Glasgoviensis bibhotheca Hunteriaua (Hardy n. 807) altevum servat exemplar codicis eiusdem mihi non visum. Nennianae recensionis cum exigua tantummodo fragmenta Latinc supersint, id quod infra latius demonstrabitur, defectum aliquatenus explet versio Ilibernica licet et epitomata et aucta. Hibernica versio ea, quam tractabo secundum egregium commentarium Heurici Zimmer supra p. I 14 laudatum vestigiis eius presse insistens, in optimo eorum, qui eam integram servarunt, codicuni') inscripta est scilicet Hibernice: srtjuifnr lilter lirifnnninis. inrii)it de Britannia, scctmdiDU quaiii Nenius constnuif, (iilla Cocmain (alias Cociiigin) fransinlit in Hihcrnicum. Nenuium se sequi in ipso libello Gilla aliquoties repetit (154, 19: ut Ncnnins narrat; 192, 12: Nennius dixitlioc). intcrpres quo tompore versio- nem ediderit, inde efficitur, quod alium librum absolvit a. p. Oiir. 1072. codicum anti- quissimus, sed imperfectus Lcnhhar na H-Uidhri scriptus a librario defuncto a. 1 106 cum accedat ad tempora interpretis ipsius, quattuor reliqui exarati saec. XIV ab antiquo, quatenus extat, raro recedant, de textu satis constat. edidit eum sub titulo Leahhar Brcathnach annso sis: the Lish version of the historia Brittonnin of Ncnnins lac. ') Is est liber Hy-M.incnsis saec. XIV/XV hodie scrv,itus Dublini apud acadcmiani nibernicam; ci .simillimum servatuni ibidcni iii collcgi.i Triuitatis s.icc. XIV in editiiinc sccutus cst T.iddius. mincircm lidem Imbent libri duo alii Balljniotcnus et Lecanonsis. antiquissimum exemplum, sed imperlectum inscrtum cor- pori Ilibernico quod dicitur Leabhar na U-Uidhri servatum in bibliotbcci .-icademiae liibernicac cditum cst iiissu cius Dublini a. 1870. plene baec exposuit Zinimer p. 12scq. 17* 132 HISTORIA BRITTONVM Tixlil Dnlilini a. IS-1S, vcrsii)iii' addita Anj^lica. iiitcr[ir('tatio]iem Latinani liuic ('ditioni insortani dehco ncnrici Zimnicri doctrinac ('ius(|Uc ciga inc studio bcnevolentiaequc. — Adsunt in vcrsiono priietatio Nenniana, deindc omissis scx actatiijus historia ipsa, post eam ex vita Patricii excerpta pauca: Arthuriana: excerpta quaedam ex genealogiis; inirabiha. his adiiacrent in libris scriptis commcntarioli duo evidenter, ut dcmonstrat Zinimcr, ad intcrprctationem pertinentes, quorum alter contiuet chronicorum Pictorum Latine seriptorum (cd. Skene chroiiicJrs of thr Picfs and Clironicles of the Saxons. Edin- burgi lS(i7 p. 1 — 10 ad reeensionem finientem in rege Kineth mac Malcolm a. 977—995) epitomen dcductam a primo rcge Cruithne filiisque cius septem ad regem Malcolm mac Donnchad a. 1 (»58— 109:5, cuius partem priorem, nimirum de origine populi excerpta quaedam, ipsi historiae inserta sunt post p. 156, II: alter quae de Hibernia reperiun- tur apud Bedam ex historia ecclesiastica excerpta. interpres Hibernicus ex Nennianis quaenam omiserit, item quid de suo mutarit addideritve, quatenus fieri potest, infra expLanabitur. Sequuntur Hbri mihi non visi omissis iis quos enumerat qui codices huius gencris diligenter composuit Thomas Duffus Hardy (clcscri^dive cataloytie of materials relafing to the hisfory of Great Britain and Ireland. Londini 1862) sub n. 792. 808 (Usheri). 809. 810. 811. 812. 813. 814. Rouen n. U 74 (antea U 123), indicis {bibl. des dep. 1 p. 295: Hardy n. 795) n. 1177 saec. XIL 'ineipit liber Gilde Sapientis de primis habitatoribus Britannie que 'nunc dicitur Anglia et de excidio eius.' incipit a computo, finit in miraculis. addita- mentum ad p. 149, 5 huic libro proprium futile edidit Petrie. Evreux n. 4 1 saec. XIII (bihl. des dep. vol. 2 a. 1888 p. 424) : 'exceptiones de 'libro Gilde Sapientis, quem composuit de primis habitatoribus Britannie, que nunc 'Anglia dicitur, et de excidio cius'. incipit ab historia, finit in miraculis. Conybere, antea Dering saee. XIV (Hardy n. 799). variain lectionem libri (ipsi T) dedit Petrie. Adhibnerunt historiam Brittonum auctores hi. Bedam (f 735) supra p. 1 15 vidimus ex iiistoria liac annum adscivisse, quo Bri- tannia Christiana facta est. eodem ducit consensus perfectus in nominibus Guorthigerni Horsi Hengisti, qualis obtinet inter historiam hanc et Bedam, quamquam eum aliter quoque explicari possc non nego videoque Zimmerum p. (Jl aliter iudicare. tempora non obstare supra vidiinus, nec magis obstat Bedac de eiusmodi auctore silentium ple- beio et anonymo. Heiricus Autissiodorensis saec. IX historiam lianc pcr Marcuni quendam novit (v. supra p. 120). Cormac mac Cuilennain (831 — 903), de quo vide p. 117. Codex Cantabrigiensis coll. corp. Chr. IS3 saec. X exeuntis, quo volumine teste catalogo cdito practerea Cuthberti vita Bedae Cuthbertianaquc alia et indices paparuni Romanorum (finiunt in Iladriano III f 885) et archiepiscoporum Dobernensium (finiunt in Wulfhelmo) et genealogiae regum Britannorum continentur, liis subnectit sine titulo ex liistoria liac verba quae adlegavi ad p. 172, I r/uando .... Ohristi, item haec: Ihit- fanuia insula hahct in Jomjitn DCCC iiiiJia. rt iii Jati CC miJia (liaec sumpta sunt ex p. 147,4) ef in cirr/iitn haJict tria iniJia milinin rt se.vcenti (cf. Plinius h. ii. I, Ki, 102: Solinus 22, 10). liugo Flaviniacenais saec. XI exeunte ex historia Brittonum laterculum populorum Germanicorura excerpait (MG. SS. 8, 314). CVM ADDITAMENTIS NENNII. ,33 Chvonicon Vedastinum saec. XI exeuntis (MG. SS. i:{. fiTl) locuni ox iiistovia li;ic ]). 163, 2 laudat, nt in Eiifropio Avghrum rrprrifur. ad i-ecensioneni Marci (^ui dicitur. l;ami)ertus in florido (c. l|-2(t) excerpta liabet ex mirabilibus (cod. ])uac. n. 790 cnf. clcs bihl. di'p. vol. fi a. 187S p. 488 n. 28): 'miranda Brittanniae. est in Britannia 'insula stagnum'. Galfredum Monunictensem (li;»»— INO) supra (p. 23) diximus praeter Gildam genuinum etiam Brittonum historiam .sul) oodem nomine afferre, nimirum fi, 13, ubi ait per Germanum Altisiodorensem ot Lupum Trecensem multa miracula deum ostendisse, 'quae Gildas in tractatu suo luculento sermone paravit', respiciens scilicct narrationem de Germano c. 32 seq. , cui Lupum addidit errore. praeterea passim (!.:{. II. 12. Ifi. IS. 3, 12. G, 10 — 19. 7,3) historiam compilavit, miracula quoque adhibuit (0, fi. 7). omnia quae adlegat afferre nolui, cum praosertim non sine ingenio ot ali(|ua quo^iue doctrina (ut p. 157, 9 aris Philistinorum intellexit significari aras Pliilonorum) oxcerpta inde licentor mutaverit. codicem eum adhibuisse ex generc nostrorum l'Q cum inde perspicitur, quod librum citat sub nomine Gildae, tum ex lectionibus, quarum specimen attulimus ad p. 157, 10. 17S, 3. 1S7, 13. ISS, 3. Recentiores, ut Henricum Iluntingdonensem (cf. Zinimer p. 279) aliosque omisi. Historiam Brittonum passim adhibitam ab lacobo Usserio in antiquitatibus ec- clesiae Britannicae (computum p. 20S edidit ed. 1639 p. 402, ed. 16S7 p. 217) integram edidit primus Thomas Galc inter historiae Britannicae Saxonicae Anglo-Danicae scriptores XV (Oxoniae 1691) p. 91seq. ad suum exemplum servatum hodie (testc Hardyo n. 776) Cantabrigiae in collegio S. Trinitatis (0. X. 18) ductum 'ex variis', ut ait, 'varie corruptis exemplaribus', potissimum autem ex codice Cantabrigiensi Pf I. 27. scilicet ad formam Nennianam et sub nomine Nennii. ad recensionem secundam eundom librum edidit a. 1S19 Gunnius usus codice Vaticano (vide supra p. 120). post hos libellum recensuit losephus Stevenson (Nennii historia Britonum ad fidem codd. mss. Londini 1S38. S.) adhibitis libris multis, sed ut potiora sola inde enotarentur, eo nomine laudandus, quod in textu constituendo optimum Harleianuni expressit. e contrario Henricus Potrie in editiouc insorta monumentis historiao Britanniae (vol. I a. 1S4S p. 47 seq.) expressit codicem Nennianae reccnsionis eundem qucm secutus est Galius, apparatum criticum adiecit minoribus omissis, sed diligenter collectum excussis libris non paucis (scilicet ex nostris H, ipsi X, et K, ipsi Y. item iis quos supra in recensu codicum indicavi), inspectis et examinatis fere omnibus; itaque si cui cordi est intorpolationes aetate posteriore ad historiam adiectas cognoscere, textum ct appa- ratum Petrianum non sine fructu adhibebit. — Gutschmidius denique quae adnotavit ad Nonnii et Gildae textum Sanmartianum (I?erohni 1S44) exprossum ex editionc Stoven- soniana Ludovicus Traube exemplar eius nactus benigne mecum communicavit, nec sine fructu praestantissimi vivi observationibus usus sum. Historia Brittonum quae fertur, vcro, ut in ipso principio dixi, series q*uaedam cst opusculovum scriptorum nequo uno tcnore no^iuo oodom tem])oro, at dolata ad nos integra certe ex eodem archetypo non admodum antiquo et habens inde in exemplari- bus quotquot extant mendas communes: ita comma p. 189, 22 ct ab illicita coniunctionc scparartt libri omnes HKPQDGC^L praeter C^ aperte emendantom conieetura et fortasse 3IN item a coniecturae suspicione non alienos exhibent loco motum. sed in ipsa serie libri diffevunt: scilicet ad omnium antiquissimum et plenissimum // uhi reliquos exigimus, hic est eovum conspectus, ad quem nos editionem adovnavimus. 134 HISTORTA BRITTONVM o -^ O CD (T> O' V «rh S5 o o omtics 1. Computus cum adhaerenti- bus muudi aetatibus sex. 2. llistovia Brittonum sub uomiue Exberta fu Ur- bacen Z sine auctoris nomine HK sub uominc Gildae PQD^ sub nomine Marci MN sub nomine Nennii D^^GCL d interprcs. '.\. Vita Patricii. de hac cum ego agere nohierim, remitto ad Zimmeri ex- positionem luculentam p. Il6seq. 208 seq. excerpta est ex commen- tariis similibus duobus servatis in libro Armaghensi itaque propria utihtate caret. 4. Arthuriana. egit de his Zimmer p. 283 seq. ;"). Genealogiae regum Saxonum cum computo 1). 0. Annales Cambriae qui dicuntur, quorum hoc est exemphxr omnium antiquissimum et optimum per- veniens ad a. 954 (mon. hist. Britanniae voL 1 a. 1848 p. 830; separatim cui'a loli. Wilhams ab Ithal Londini 1860; Egerton Philhmore in eph. Y Cijmmrodu, the magasine of tlie socictij of Cymm- rodorion vol. 9 a. 1888 p. 141 seq.) 7. Stemmata Wallisica edita cum an- // solus nalibus a Phillimore 1. c. 8. Indox civitatium XXVIII ITPQDGCLMZ, om. KN ct intcrjircs. HKPQDGCL et inierprcs hoc locu, 2Mst Arthuriuna 31, om. N omnes, plerif[He hoc loco, antc vitam Patricii M HK et excerpta quaedam D^GC^L et interpres. H solus W. omncs; historiac a.d p. 147, (! inscrtns cst in MN ct ah intcrprctc om.ncs praetcr MN Mirabilia Britanniae. etiam de hoc tractatu ablego ad disquisitionos Ziinni(!rianiis p. llOseq. Ordinationis a supra proposita diversao itomque antiquae unum snhiin vestigium superest; nam Gildani libri quod eiciunt c. 18, fecerunt ex coniectura , cum narrationis ordincm malo intxirrunipat, Nennianam autem instaurationem non vetusto auctori, sed ipsi Nennio deberi infra videbimus. ex familia Gallica cum eius codices duo MN ordinationein supra expositam sequantur (nam quod vitam Patricii alter transponit, alter omittit, taciii coniectura perfici potuit), liis antiquior tertius Z quamquam mutilus non servans nisi sex aetates et historiae partem maiorem , quae habet ita ordinat; 1. principio (p. 145, I) .... ad Nabochodonosor DLXLVIIIl (p. 145, 8) (om.. p. 145, <) ab Adam .... p. 146, 3 DCCCXXXI). 2. prima aetas niundi ab Adam (p. 146, 5) .... per ignem (p. 146, 10). 3. (lc iiuiuhiiii peritia Britannia insule. Britannia insula a quodam Bruto cnnsule Itomano dicta (p. 147, I) .... ad mare (p. 148, 21). ') Coniputus hic liaud scio :m habendus sit pro exoidio aunaliuni Cambriae qui se^iuuntur; eoruni enini anuus primus videtur aequiparandus esse anno p. Chr. 444 et ad ea fere tenipora computus ille deducltur. CVM ADDITAMENTIS NENNII. I35 4. de g'ciU'logiii liritoinini. i\v, originc Britonuni. dv. IJoiniiiiis . . . sur- roxerunt: tla/nr ]>. II'.) ddn. I; respondit locns p. I li), 5 . . . loO, 22. 5. Ciisabcllaunus .... pro Valcntiniano Gratiuni fratrc dntnr p. 1 (j'.i udn. 1 ; respondet locus p. IGi», 10 — 16(5, 20. 6. Britones a Rruto (p. 161, II) .... filius dci vivi altissimi (p. 161, 21). 7. et in tempore Guorthigirni .... ad ixnnum supra dictuni (datur p. 172 udii. 1, rcspondet locus p. 172, 1 — '.)). s. Quando rcgniibat Bruto (p. 153, 9) .... apud Latinos (p. I.''i:>. i;; ). 9. tres filii Noc ( p. 1 59, 15) .... filii dci (p. 101, 8). 10. Romani iiutcm (p. 162, ;i) .... VOCXV (p. 163, 9). I I. Tribus vicibus (p. 169, 6) .... a Brittannis p. 169, 7). 12. Factum cst (p. 170, 27) . . . . a mc quod postulas (p. 178, 6). Quod si locos 4 — S in recensionc vulgari aut mutatos totos aut transpositos eicimus, primum iuuguntur recte, quae iungenda esse viderunt G. Haeger (iiher die Troianer- siKje dcr Brittcn Monaclii 1886) et Zimmer (p. 55), verba p. 151, I in Ciirnutino libro omissa, in recensione altcra sic formata : si quis scire voluerit, quo temporc post dduvium hahitnta est haec insula, hoc experimentum hifarie inveni verbis p. 159, 15 tres fdii Noe, quibus quae recensio vulgaris propter loca interposita praemittit: alind experimentum inveni de isto Bruto ex veterihiis lihris veterum nostrorum, recte absunt a recensione Carnu- tina. scilicet loci illi 4 — 8 cuni ad marginem communis archetypi perscripti essent, in reccnsionc Carnutina coniuncti omnes inserti sunt inter 3 et 9, contra a diasceuasta suis locis dispositi et mutati auctique. ita evanescunt fere, ut supra p. 116 dixi, vestigia lu-iginis Brittonum Romanae et restat una applicatio eorum ad latcrculum Friincicum. nihilominus cum receptis additamentis illis librarius alia ad formam primitivam sine dubio pertinentia omiserit et omnino sine ordine iusto sua proposuerit, in liistoria edenda non librum Carnutinum expressi, sed quae in eo inveniuntur ad textum reliquorum melius dispositum accoramodavi. Ad lectionem primnm locum tenent libri auctoris nominc carentes Harleianus n. 3859, nobis H, Britannicorum tmtiquissimus, scilicet scriptus sacc. XI, ct Cottouiiinus Vcsp. D. XXI saec.*XII, nobis Ti', Harleiano simillimus et plerumquc eo inferior, ut colHgitur vel ex laterculo modo relato, neque tamen ex co dcscriptus, nam et alia liabet praeferenda (ut p. 147, 3 ah afriro pro ad affricam) et hiatum cius explct p. Kil, 18. hi cuni ceteris longe praestent, non dico nullo loco eos ex reliquis emondiiri. Carnu- tinus praesertim classis secundac; mcndosissimus sane, sed antiquissimus oninium, solus veruni servavit ct 160, 12 Turingi legens pro Tariniji et 161, 19 ct 21, ubi in Ilicro- nymianis vcras vcl fcre veras lectionos Miidai et Hiherci luxbet corruptas in rcliquis omnibus in Madiun (vcl Mudianus) ct Hehraei, ot p. 172, 1 secundo cum 1'j/uitio snbstituens pro scrundo Equantio. verba quoque p. 176, 6 ipsr est Catrll Ihirnluc in Britannicis libris omnibus inventa , omissa in ZN et in M inlata sine dubio ex con- taminatione, verisimile est collata expositione Zimmeri p. 7 I postea demum adiecta esse. ctiam in genealogia 161, 1. 2 gradus duo Ethach et Erthct cum habcant libri reliqui omnes fere, etiam Gildani, in HK dcficiunt, neque uno loco nomina propria potissimuin in reliquis ordinibus melius tradita invenies. deniquo p. 193. 7 quartum GIovi fihum Guotolinum, quem habent HK nequc tamen reliqui ne GiUIannniin quidcm ullus. ex iiitcr- polatione descendere Zimmer p. 71 demonstravit. hinc coUigcmus reliquiirum fiuniiiiirum principes proxime quidem accessisse ad primae classis archetypum, sed ex hoc ipso nequaquam descendere. iit in summa re qui librum adhibet, poterit paucis locis cx- ccptis spreta varia lcctionc universa subsistere in textu classis primac. Sccunda familiii ipsa bipertita est, repraesentiita scilicet cum codice omnium (|ui supersunt historiae Brittonum antiquissimo Carnutino Z saec. IX/X tum duobus iibris 136 HISTORIA BRITTONVM Vaticano rcginae n. 1964 sacc. XI, nobis Jf . et Parisino IIIOS .saec.XII, nobis 3.^. ea quamquani huius ordinis princeps propter computum deductum ad regem Eadmundum scriptus sit neccsse cst in imperio regis Britannici, rccte appellari poteiit Gallica : nam Carnutinus liber nihil obstat certe, quoniinus origine Gallicus sit; nunc Vaticanus origine est Parisinus, adservatus hodie Parisiis origine Suessionensis. accedit, quod scriptor Vedastinus saec. XI (supra p. 133) usus hac recensione FAifrophiw , ut ait, Anglorum adlegavit. pendere tres libros ab archetypo eodem praeter alia minora non pauca tjeni (flt 153, 12 ex aligenis Z explicatur aligenigenis M, item consentiunt 162, 28 in consul pro proconsuF) ostendit stemma Romanum p. 149 adn. 1 his tribus libris proprium. attamen difFenmt magnopere. Carnutinus ut admodum corruptus est etiam meris librariorum mendis (ut 175, 3 in eo est nociierat pro mos craf) itemque mutilus, antiquam dictionem quoque saepe temere immutat, ut eo nomine non raro a sociis 3IN superetur, ita im- munis est tam ab interpohitione in libris 3IN late grassata quam a contaminatione, quam hi subierunt cum familia Gildana. et interpolationis quidem libri 3IN manifesta indieia prae se ferunt, nescio quomodo ab Haegero aut neglecta aut parum recte excusata, miraculum sancti Germani p. 191, 4 adiectum ex chronicis Bedae (a. m. 4410); civitatium numerum duodeti'iginta 1 47, 6 in reliquis libris cum Gilda consentientem, in his ita auctum, ut fiant triginta ti-es; nostrain linguam factam Britannicam, Saxonum Anglicam (p. 178, 12. 13, similiter 1S7, 8); temere mutata obscura, ut montes Asariae p. 157, 11 hic desunt, adiecta inania (e. c. 171, 13); narrationem per totum librum verbosani magis factam et a pristina barbarie aliquatenus emundatam. at non solum interpolatione sibi propria libri MN laborant, sed praeterea cum liber Z a contamina- tione immunis sit, librarius archetypi eius, a quo MN descendunt, praeter codicem Carnutini similem adhibuit alterum familiae Gildanae; liabent enim non admodum frequenter, sed tamen aliquoties interpolationes cuni Gildanis libris communes, ut 160, 3. 7 Alamannum pro Albano substituunt, 177, 15 Ti/fJricam vallcm, quod Carnutinus corrupit in thicam, lib ri il/iV cum Gildanis in Scithicam commutant, 176, 15 M habet duplicem lectionem pausorum cum Carnutino, povoisorum cum Gildanis. inde item ex- plicabimus, quod forma libelli in Z a vulgari admodum diversa in MN ab hac in summa re non magnopere differt. hac contaminationc non animadversa et omnino librorum plena notitia destitutus quae de communi archetypo librorum nostrorum Zimnier p. 154 seq. disputavit per se concidunt possuntque quae praeterea eis coniecturis obstant, in liis quaterniones incredibiles foliorum denorum senorum. a nobis practermitti. — Nihilominus fiiniiliara Gallicam cave spernas. codices eorum manserunt ininumes ab interpolationi- bus familiae tertiae Gildanae communibus min paucis, ut sunt ex infra indicatis p. 147, 3 ah Afriea hnimali — p. 147,9 priiis habifabant — 158,8 Scithae — 160,7 Targiis habentque p. 177, 16 numcrum XVI cuni antiquis, non XVII intcrpolatorum. denique ne transpositio quidem ca, dc (jua supra p. 133 diximus, p. 189, 22 in eorum archetypo vidctur adfuissc. quamquam id ctiam ad coniecturam referri potcrit. — Ipsi libri MN similliini sunt et in universum 31 praeferendus, sed non semper, neque hic ex illo descriptus est, ut antea (p. 120) vidimus. Tcrtium ordinem libri constituunt numero nmlti corpus dc quo agitur proponcntcs sub nominc Gildac, ex quibus nos in a.pparatum rettulinnis tres Cottonianum Calig. A VIIl nobis P saec. XII, Cottonianum Ner. U VIII nobis C^ saec. XIII, Durhamensem sacc. XII nobis D' (de sccunda eius nuxnu itemque de libris CGL infra dicemus). huius ordinis non pigebit propria quacdam tamquain notas eius componere, quorum pleraque pariter atque auctoris vocabuluin ficticium macuhic sunt non tam ex neglcgentia quam ex mala fraude enatae. 147, 3 ab africo boreali| ab Africa bnnnali FQD 9 habitantj prius habitabant i'yX> CVM ADDITAMENTIS NENNII. i;57 158,8 ScottiJ scithae PQD^ 158, 19 ad Scottos] ad Hyberniam PQD 159, 9 in quo sumus om. PQD 159 ad7i. 3 provinciarwn laferculus aperta interpolationc adiectus in PQD 160, 3 cf. 8 Albanus] Alamannus PQD3IN 7 targus (intrrpolationc clfrctum cx Tarinqorum vocahulo pro l\iringis suhstitufo) PQD 161, 11 Brittones .... 24 Lamech omissa sunt inPQD, cum quae j)raecedunt sequun- tiirqne osfcndant ca proficisci ah auctorc 163, 9 constant anni addunt PQD 172, 1 regnante Gratiano secundo cum Equitio] Z, r. gr. secundo equantio HKMN, regnante Martiano quando PQD adhihifo loco Bcdac h. cccl. 1, 15 177, 15 Tythicam vallem| Scithi(^c)am vallem PQD 197, 1 et septem reges .... baptizavit addunt PQD 213, 8 Trahannoni D (quam formam veram esse nionuit Zimtncr p. 112), thrannoni P, sti-annoni Q, transhannoni HK 213, 22 inde diversa cibaria] aqua extracta unde omnia cibaria PQD glossa vocahuli inde vel unde in textum admissa. Nullum equidem locum offendi, qui solorum horum codicum ope sanetur, et supra (p. 135) iam monui Gildanae fiimiliao principem ab HK discessisse perraro in melius. itaquc quaerere nihil attinet, quis ex tribus ilhs P^D^ propius absit a vero: certe modo hic modo ille praestat, ut p. 164, 26 ex Eucaristo vel Euaristo archetypi Q effecit quem res requirit PJIcufhcrium; PD 150, 17 male dant fatus mortis, ubi rectc filius mortis est in Q: DP 177, 13 dittographiam protimis ilico habent, ilico Q; D solus formas vetustas retinuit 178,4 cordc, 216, 13 uilo et 180,3 verba ad qncm vcncrant scrvavit omissa in PQ. in universum tam tres hi libri quam reliqui similes a nobis spreti ita consentiunt, ut de communis archetypi lectione plane constet. Venimus ad Nennium. de eo quae rescivimus, continentur apparatu eo quem editio repraesentat, sctlicet versione Gillae Coemgin, qualis infra legitur rursus in Latinum sermonem restituta: exccrptis Latinis servatis in marginibus librorum DC non ita multis, sed certa ratione discretis ab adnotationibus posterioribus, quac excerpta cditio nostra proponit iuxta versionem collocata : lectionibus dcnique Nennianis in appa- ratu meo signatis D'^^-, sed ut inter has item rcperiantur redcuntcs ad familiam tertiam neque ulla ad Nennium referri debeat nisi de singulis locis examine instituto. Nennius '), Elvodtigi disciimhis. ut ipse ait in praefatione quae Latine superest, item citans ad genealogias p. 207,9 Elhohdum cpiscoporum sancfissimmn, dc quo supra p. 117 dixi- mus, simul alterum cpiscopum Renchidum propter res Britannicas ab co sibi narratas memorans, volumen Britanniae in cam quam modo exposuimus formam redegit iussu raagistri sui, ut ait, Beulani presbyteri in usum filii eius Samuelis, quem in libello aliquoties adloquitur (ad historiam p. 153 et ad genealogias p. 207). ita Nenniana sunt tam haec quam carmina duo p. 144, neque glossae iis supra scriptae alii atque auctori ipsi tribuendae sunt non ignaro versus se composuisse interprotatione vel maxime m- digentes. scripsisse eum anno fere 800 constat propter aequalem Elbodum certae ae- tatis. iam videamus, Nenniana quaenam habeamus, item Nennius qualc voluminis Britanniae exemplar adhibucrit et id quomodo tractarit. Libros Latinos ad Nennianam roccnsionem plus minus pertinentcs nos adhibuimus (luattuor Durhamensem, nobis />, Londiniensem Burneyanum n. 310 scriptum a. 1381, ') Alphabetura nescio qiu.d pseudosaxonicum, quod codex Oxoniensis Bodl. auct. F 4-32 saec. VIII, L\ Nemnivo cuidam acceptum lert editum a Zimmero p. 131, potest veuire ab eodem. ' 18 CHRONICA III. 138 HISTORIA BRITTONVM nobis G, Cantabrigiensem eollegii corporis Christi n. 139, nobis C, Cantabrigionsem bibiiothccao publicao Ff. I. 27 sacc. XIII, uobis L. horum librorum quaenam sit origo quacquc inter eos intcrcedat cognatio, cx partc supra iani cxposuimus. sciHcet Dur- hamensis liber ipse mere Gildanus est neque ad hanc quam tractamus quaestionem pcrtinent quae scripsit manus prinia. Burneianum supra ostendimus descriptum esse ex Durhamensi, item Cantabrigiensem L ex Cantabrigiensi altero C; hos duos igitiu- item omittcmus. itaque quaestio reducitur ad solos libros D^^C, id est ad manum posteriorem (vel posteriores) codicis I) codicemque C. hi duo testes, modo vere duo sint, quomodo textum tractarint ut intellegas, potiora eo pertinentia hoc loco composuimus. titulus ajyeris et praefatio Nenniana sunt in D^C^ et per hos in GL: titulum alterum repertum in C^ solo supra p. 113 monui ab eius librario formatum esse ad Gil- clanum iuxta positum. carmina duo Nenniana sunt in C^ indeque in L (non sunt in DG). ex genealogiis , quas ex nostris lihris non hahent nisi anonymi HK, soli loci duo p. 205 Ida filius ef p. 206 Elfled filia Edwini et adsunt apud interpretem et uffe- runtur in D"'C'", testaturque qui scribit hortante magistro Betdano 'genealogias Saxonum ct alias genealogias' (scilicet quae in codice H sunt loco septimo, v. su[)ra p. 134) utpote inutiles se omisisse. — Fraeterea locum p. 178, 1 Zimmer p. 24. 39 egregie demonstravit in recensione Nemiiana testibus cum libris Latinis D^^C fum interpretc inferpolatum esse adhihito loeo genealogiariim p. 206, 28. ex additamentis quae habet interpres complura redire in marginihus librorum DC editio ostendit, uhi Hibernicis Latina illa e regione adiecta sunt. sunt in his ea quae agunt de Beidane et Samuele personis Nennianis. confra ex additamentis solius C^ ctim nullum redcaf upud inferpretem, ea Nennio abiudicunda sunt, id quod eorum argumentum confirmat ^). Ex vaiia lectione afFeremus haec: p. 146, 9 in quo] C- cum HM, quando Gildani et in his D. p. 150, 17 fiUus mortis erit HKQ, fatus mortis erit D',* fatus mortis eius (eius mortis C^) esset PD^^C^ fatus eius erit fortis C^ (cum L): hinc coUigemus diasceuasten corrtiptam lectionem Gildanorum non omnium, sed plerortimqu£ fatus rep)perisse in textti Gildano ntroqtie, deindc in altero mortis erit cum Gildano Q, in altero mortis eius esset ctim Gildano P: neutra cum satis- faceret, adsumpto fextu Nenniano, quem interpres expressit verbis vir fortis erit, loctim ad eum aptavit. 154, 2 annorum numerum DCCC meliores HK3IN, DCCCC Gildani, in his DC, cum interprefe. 155, 19 dcsccnderent D'^C^ cum P, descenderant D^C^ cuni Q. 158, 8 Scotti Z>2 cttm HKMN, Scite Gildani omnes, ctiam DS scite autem id est scotti C in textu conitmctis lectionihus Gildana et Nenniana. 164, 17 mensibus VIII C cum melioribus et cum interprefe, mensibus VII Gildani, etiam D. I7(t. 7 sic altcrnatim per CCCXLVIII annos faciebant me^iores i?Z, CCCCXLVIII MN ef Gildani, CCCCXLIX D^^C ctim inferprete, id est Nennius, interpolans hunc numerum iunetis numeris duobus CCCCIX (167, 17) et XL (171, 2). 173, 12 dies] C^ cum melioribus, sol Gildani, in his D. 174, 13 et vivus ins. D''C'^ cum melioribus, omittunt Gildani, in his D^CK ') Duos onliues iidiKitatiiniuni, quae in Btlitionibus circumleruntui' , iu universum recte iani Zimmer separavit p. \h scq., tiuamfiuaiu aliqunties deceptu.s testimoniorum incoiistantia et fallacia. CVM ADDITAMKNTIS NENNIl. ^3t, 177, 1 quia] C^ cum meliorihns, inde Gildani, in his D^C\ om. 1)"^. 178, 13 cantsuiiraland C^ cuui intcrprefe, eontguaralan(d) 7)C" d sic fcrc Gildnni rcliqui. canturguoralen HK. I7'.l, 14 ut insulas ad quas uenerant absquo habitatore rclinquerent] 7)i cuni nwHorihus, scd Gildano alio mdlo, ut insulas de (juibus uenenint absque liabitatore relinquerent C^T)^, ut insulas quas liubitai'oiit reliiuiuercnt Gildani pleriqiie, inJiis 6''.- hctioncs duas quas dinsirnasta nppirit D^ d C Gildanac sunt amhae, quam reposuif C^D^ venit cx conicctnra, sed Nennii magis quam horiim lihrarii. interpjrefatio deficit. 181,3 adipisci venit] pleriqiie, in his D'^ (C^ deficit in litura), quesiturus (quesi- tus P) perrexit PD^C-. lectio lUraquc Gildana cst. 182, 11 posf matrem ins. sciscitabantur 7) solns. 182, 19 et eum insinuaverunt regij lihri rrliqui, quem iusinuauerunt regi eum |)uerum sic inueniri D^C^ ex Nennio puto. 187, 15 manebunt] meliores, in his D-C', metabunt D' cuni Gildano Q, mutabunt C^ cuni Gildano P. 191, 15 reges britannicae gentis] nieliores, in his Crildani QD, regiones britannicae gentis P, regiones britanniae C. 193, 2 seg. pro filius, q^iod hahent HK, map 7)'C cum Gildano P, inde 7)^ duohus locis cum Gildano Q. 195, 11 Amatheam regem in propinquo habitantem] Amatheo rege in propinquo habitantem D^ cuni Gildano Q, ad Amatheum regem in propinquo habi- tantem 7>^C'. p. 210 seq. civitates XXVIII in D hic illic emendatius leguntur quam stint in Gildanis PQ, ut quarfa antiquiorihus Ligualid hic est Lualid, sed defieiunt n. 14. 16 et quaedam transpositae sunt ; contra in C 2»'oxime accedunf ad P, uf quarta ihi est Luadiit ut in P ct ex])letae sunt ordinataeque sic ut in P. Primum apparet utrumque iibrum 7>'^ et C in plerisque ita consentipe, ut non tam duos testes habeamus quam idem testimonium bis relatum ; scilicet librarius qui codieem D emendavit item videtur scripsisse alterum C. carere autem possumus neutro; nam 7)'^ eo nomine praestat, quod a textu mere Gildano, qui est 7)\ additamenta, quae sola utilitatem habent, faciUus et eertius separantur: C ut textum habet contaminatum, ita plura servavit in />'■* praeterita, ut carmina duo Nenniana, 150, 17 emendationem ex Nennio sumptam, alia. — Codices diasceuasta adhibuit tres, Gildanos duos et Nennianum. ex Gildanis alter est ipse D^ prope accedens ad P, alter similis fuit nostri Q: multae enim lectiones inveniuntur tam iu 7)'- quam iu C et C^ sine dubio Gildanae et a 7)' diversae. at his reiectis complura restant sine dubio ad Nennium revocanda cum collato interprete tum libris melioribus HKMN. trium testimoniorum luculentum exemplum proponit locus 150, 17. et ne credas Nennium post tempus a diasceuasta adsumptum esse, 158, 8 codex C lectiones proponit Gildanam et Nennianam in ipso textu iuxta positas. probabiUter igitur ad Nennium rcvocabimus quidquid habent 7)^C a famiha Gildana alienum: ita et genealogiarum locos duos norunt teste interprete a Nennio excerptos et in numero interpolato 170, 7 cum interprete con- sentiunt et omnino passim ad eam recensionem se applicant. adiiibuisse scriptorem D''C eum librum non Hibernica, sed Latina hngua scriptum et versione Hibernica pleniorem in propatulo est. at quid habuerit Nennius si quaeris, cavc fidas silentio librorum illorum, cum praesertim ordinatio libclli diversa verbaque passim mutata iustam com- parationem vix adiniscrint. Ex Nennio Latino quae servarunt Hbri D-C cum non sint niulta, praetcrea reieimur ad interpretationem Hibernicam. sed eius testimonium eo implicatur, qUod siculii iiitcr- 16» 140 HISTORTA liRTTTONVM pres ii textu Latino vetustiore recedit mutando omittendo addendo, quaeritur, utrum cum Nennio nobis ros sit an cum Gilla Ooomgin. ct ab hoc non pauca praeterita esse apud Nennium invonta, corto documento ostendit praefatio breviata, itaque quae aliis locis apud interpretem deficiunt, nequaquam Nennio abiudicanda erunt. mutata autem et addita cum saepc certa ratione definiri nequoat utrum ad Nennium redeant an ad Gillam, nos rem ita tractabimus, ut Nennii rcconsionem potissinuun persequamur non obliti partes quoque iu ea re esse posse Gillae. Codicem a Nonnio adiiibitum esse ordinis primi vel inde colligitur, quod ex genoalogiis in eo ordino solo servatis (supra p. 134 c. 5. 7), ut modo vidimus, unum locum interpolavit, duos alios excerpsit, reliquis, ut ait ipse, spretis propter exignam utilitatem. annales Cambriae (c. 6) num in eo fuerint, nescimus; reliqua opuscula, quae supra p. 134 enumeravimus (1. 2. 3. 4. 8. 9), Nennius et invenit in eo et eodem ordine retinuit; exordium quoque de sex aetatibus, quod est m H, abest a K, quamquam Gilla omisit, Nennium liabuisse ostendunt leetiones adnotatio- nesque servatae in libris CT). civitates et mirabilia extremo loco se scripsisse ipse Nennius ait (ad genealogias p. 207) itaque quod in versione illae reperiuntur insertae historiae, venit a Gilla. exemplum adhibitum a Nennio, qui scripsit c. a. 800, quam- quam aetate aliquantum praecedit prirai ordinis libros hodie superstites, tamen quae in reliquiis nostris Nennianis supersunt, utilitatem propriam nullam liabent; equidem certe praeter locos duos, qui etiam coniectura sanari potuerunt, 148, 3 inis Guetth cor- rectum in insxJn Giicitli cum Carnutino et comma p. 190, 16 suo loco restitutum cum Marco, nullum inveni, cui Nennius iustam medelam afferat. quid quod exemplum quod habuit propius quam ad optimum ex nostris // aecessisse videtur ad nostrum K, nam p. 186, 8 pro nrcijiii tntani legit arccin tiiam errore huic libro ex nostris proprio. con- sentaneum est Gildanos passim a Nenniana lectione superari ad meliores se applicante cum in veris (ut p. 164, 17) tum in erroribus minutis, ut p. 160, 5 Bunjandus est apud inter- pretem ut in HK: neque tamen desunt errores ei cum Gildanis communes. ita p. 168, 10 numerus episcoporum concilii Constantinopolitani, qui in HK est CCCXVIII errore orto ex numero celebratissimo episcoporum Nicaenorum, cum verus sit CL, tam apud inter- pretem quam in Gildanis est CCCL ortus scilicet ex emendatione recte facta, male intellecta. 179, 23, ubi pro eo, quod in HK est mare Frcncssicum , tam in Gildanis quam apud intcrpretem substituitur mnre Kresicutn deficientibus Marcianis, magis id crediderim profi- cisci ex interpolationc quam ex archetypo. itaque textus Nennianus medium locum tenet inter Anonymum et Gildam Marciano fere aequiparandus. — Eo quoque nomine recte coraponentur Nenniani libri et Marciani, quod utriusque ordinis librarii principes narrationis inconcinnitate ct infantia sermonis iure offensi libellum non tam descripse- runt quara instauraverunt, quo in negotio Nonnius ita versatus est, ut })er totum liliolluni narratio non sino aliqua artc expleta et emendata recte decurrat. ita cuni libellus duos gentis Brittonum principes memoret, alterum Brutum consulem E.omanum in ipso prin- cipio, alterum deductum ex laterculo Germanico Brittonem Hossitionis filium Alani nepo- tem ex posteris Noae c. 17, Nennius utriquo locum dedit, ut dari debuit, in ipso prin- cipio , deinde post descriptam insulam stemraata duo posuit, primum Noachicum, deindo llomanum. itcm cum ad vividam de caede Brittonum per Horsam et Hengistum nar- rationem (p. 189) explicandam uon satis quadrct quera antiquus posuit rcgis Brittonum intcrprcs nude, Nennius : nmi crat, incjuit, Suxonica linijun apud ullum c Ilrifonihus nisi apud ilhim tmum virum. itom vetustus compilator ad vcrba p. 158, 13 Romani monarchiam totius mtmili ohtiniurunt cwm aXiQmi^ non paucis intorpositis redeat denmm p. 162, 1 sic: ct rrdcnni nunc nd id , dc ijuii dii/iTssus sum: Jiomani autcm, dum accijirrcnt dnminium fotius mundi cet., rccognitor mediis aut transpositis aut sublatis naiTationem uno tenore continuavif. similii(M' malo divisnm iiariMtionem de Maxirao p. KWi. 17. 16S, 3 recte CVM ADDITAMENTIS NENNIT. 14] coniunxit emendavitque tradita p. ir)7, 12 ct onminn in (jnavis fere pagina libolli. di'nion- stravit rem roctc Zimmer p. ;<3, non rccto indc collegit ordinem moliorom tompore esse priorem. attamen ut fit, ut corrigendo pleraquo emendata sunt, ita quaodam corrupta. fabula do Bruto patris interfectore p. 150. \:>'2 male intorrumpitur in toxtu Nenniano stommato intcrposito. narratio do valio Scvcri p. 1G5 Nonnius barbaro scriptore parum intellocto ita cxplovit, ut Sevorum scribat valla fecissc duo, altorum contra Pictos, altorum contra Scottos et Pictos. vere in secundo de vallo Pii eum cogitavisse ostendit appellatio quam ei tribuit ducta a vico prope Falkirk. traditae narrationis hiatus corruptelasque diasceuasta hic illic evitavit et celavit sollerter magis quam honesto. in vetusto laterculo Gormanico (p. 159) cum Neguo Alani filius filios habeat tros, ab his descendant populi quattuor, apparet excidisse nomcn quarti filii principis Turingorum, sod adsunt hi apud plerosquo facti Taringi : apud interpretem tani Turingos quam Taringos frustra quaores. Ambrosius Gildanus quem locum tenuerit, barbarus auctor non prodit; Neimium ubi evolvimus p. 171, 4, fuit rex Francorum ct Britonum Aremoricarum , certe explicite. Guorthemir secunduni narrationem p. 187 quattuor bella gessit, sed non enumorantur nisi primum secuudum tertium ; interpres quartum ita explevit, ut locuni belli secundi ad Episford inde ablatum seorsum numeret. eiusdem generis sunt anni regni passim temere adiecti, ut p. 153, S Fauno et Latino, p. 153, 23 Bruto. narratio p. 149. 150 de Aenea eiusquo fihis Ascanio et Silvio et nepoto Bruto apud auctorom antiquum pertiu-bata est tota non tam eo, quod conditorem Albae fecit pro Ascanio ipsum Aenoam (id quod ad Hierouymum onmino emendarunt tam interpres quam Gildani et Marciani), quam quod Brutum tam Ascanii quam Silvii filium facit, neque iusta modela ei apphcabitur nisi altero utro horuni expulso. id quomodo Nennius tomptavorit nequo tamon perfecerit, cum Albae conditoro narrationem fraudare nollot, ex ipso perspicies. abundant denique interpolationes exornantes magis quam narrantes, ut 148, 5 lacus additi Britanniae laudi- bus; 150, 17 fdiiis luorfis mutatus in vir fortis-. 152,29 sagitta feriens non virum, sed tempora viri; 175, II numerus combustorum hominum adiectus: 178, 2 addita vasa aurea ot argentea; JSO, 19 numerus magorum. , Haec ut sine libro emendari addive potuerunt, ita alia sumpta ex auctoribus ad- sunt in interpretatione Hibernica, cum deficiant in recensione vetusta, in hac editione expressa litteris cursivis. de his maxime quaeritur , utrum Nennius ea inseruerit an Gilla eius interpres. res ut incerta est, ita mihi aliter atque visura est Zimmero si non omnia eerte pleraque ad libros mutata additavo videntur ad Nennium revocanda esse. stemma Aeueadum sumptum ex Vergilianis adsumptis recognitionibus Clemontiuis p. 151 cum habeamus etiam Latino'), adiectum est sine dubio ante Gillam. et additum esse ait Nennius ipse negans id in aliquo volnminc Brittanniae reperiri , sed fuisse in scriptionc mentis scrijitoris, negans item illos auctoros, scilicet scholia recogni- tionesque, a se ipso inspectos esse. cum adscribat sive Nennius sive Gilla (haec enim ex Latinis non afferuntur): hoc modo scnior noster nobifis. id est Guanuch, gcncalogiam Brito- num c.t; chronicis Romanorum collcgit, adnotarunt periti (Zimmer p. 250) intellegi librum Cuanach, id est annales deductos ad a. certe 628 a Cuano quodani Hibernico erudito apud vetustioros eius regionis auctores aliquoties adlegatos, hodic deperditos. — lii roliquis locis cum reliquiac Latinae deficiant, ahquod adiumentum affert, quod in prae- fationo Latine servata Ncnnius scribit libollum se coacervavisse tam de amiaJihus Tlo- nianorum quam dc cronicis . . . Hieronymi Euschii, Isidori, Prospcri et de anmihlins Scottorum Saxonumque et ex traditione veterum nostrorum. ea verba cum ad universam ') In Latinis quamquam deficiunt genenitiuucs iiitcrpusltae inter lovom ct Cliani Noae filiuni , iiiliilo niinus et ipsa ettecta sunt cx (Inabiis iian-ationiljiis coMinnctis. iicc niagis ad rcin liicit quod imrrationem altor.im Neniiius lortiissc snnipsit cx Kiiliiio per comineutariuin Hiberiiicum de sex iietatibns eo qiii c.xtat vetustiorem, quac csl opinio Zinimeri p. 20. ^42 HISTORIA BRITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII. liistoriam pertinere videantur, quae in ea Nennius repperit ut annales Bomanorum et traditmifs rrfirum ei suppeditare pntuorunt (v. p. 1 Ki), ita quamquam compilator usus est llieronymo et Prospero ct Isidoro, id ipsuni agnitum esse a diasceuasta parum verisimile est; quapropter probabilius nomina liaec trahemus ad Nennii additamenta, et vere aliquatenus iis respondent. ex Hieronymo Eusebio sumpti sunt Italiae reges 153,4 regesque Albani 153, 15. codicem Nennius adhibuit habentem adnotationem dePharaone Cenchre (v. p. 157), eam enim vix sumpsit ex Gregorio Turonensi. ad Prosperum quem referas un^m solum locum apud Nennium inveni, uimirum quod p. 172, 1 annum post passionem CCCXLVII, quem verisimile est in codice suo Nennium invenisse sic ut legitur in IIK: reynante Grafiano sccundn Equuntio, ad- hibito Prospero c. 1150 (vol. 1 p. 459): CCCXLVII Gratiano III ct Equitio emendavit sic : Grafianus et Aequitius in regno Bmnanorum cet. veram lectionera cum Equitio servavit unus codex Carnutinus (p. 135). ex Isidori originibus loeum 1 68, 6 Nennius emendavit formatum in recensione antiqua ad eiusdem auctoris chronica. annales Scottorum Saxonumque intelleguntur sine dubio chronica Pictorum, quae supra p. 132 vidimus reperiri inter Nenniana partim historiae Britannorum inserta, partim ei subiuncta. ea cum finiant in rege eo, sub quo scripsit Gilla, pars extrema huius est: neque tamen quicquam impedit, quominus anteriora Nennius historiae inseruerit. Haec cum satis certa sint, de aliis utrius sint dubito. ad traditionem veterum nostro- rum,, modo haec scribens de suis quoque additamentis Nennius eogitarit, trahi poterunt loci 148, 10. 154, 29seq. 156,1.8. 158,1. 165,7. 169,23. 177,7. 178,17. quis- quis scripsit utrum a libris scriptis pendeat an ex popularibus fabellis, non meum est diiudicare. narrationes si sunt Nennianae , quamquam similibus vetustiore recensione comprehensis aetate cedunt, et ipsae nequaquam spernendae erunt utpote sive ex libris deperditis sive ex ore hominum litteris consignatae saeculo octavo extremo. Restant ex Bedae historia ecclesiastica gentis Anglorum excerpta alia ipsi historiae inserta, sciHcet loci hi: Albion 147, 14 — Cassivellaunus p. 164, 8 — p. 164, 13 in narratione de rege Lucio papa Eu(c)aristus mutatus in Eleutherium — p. 165, 12 Karitius imperator mutatus in Carausium — p. 165, 16 Allectus additus — 166, 2 Helena mater Constantini : alia, ut supra (p. 1 32) monuimus, historiae subiuncta. haec quamquam per se tam Nennius addere potuit quam Gilla, illi opinioni obstat, quod praefatio Nenniana Bedam non nominat. Orthographicorum in liistoria hac vix operae pretium est meminisse. codex optimus Harleianus ut antiqua quaedam retinet (quattuor — miUa), ita pleraque eius aetatis vitia in hoc quoque libro inveniuntur : e pro ac passim, raro ae pro c — ch pro h in michi, nichil — ci pro fi — /' pro y — p male inserta in dampnare. Saxonicum ^ pro un uno loco 171, 12 in \ ocahulo Folcuiuild libri meliores aut scr- varunt aut cum p permutarunt. de codice N vide supra p. 120. NENNIVS Eulogium brevissi- muni Brittanniae insulae, quod Ncn- nius Elvodugi dis- s cipulus congregavit. Ego Nennius El- Yodugi discipulus aliqua excei-pta scri- bere curavi, quae 10 hebitudo gontis Bri- tanniae deiecerat, quia nullani peri- tiam habuerunt neque ullani com- 15 memorationem in libris posuerunt doc- tores illius insulae Britanniae. ego autem coacervavi 2u omne quod inveni tam de annalibus Romanorum quam •de cronicis sancto- runi patrum, id est 25 Hieronymi Eusebii, Isidori, Prosperi et de annalibus Scot- torum Saxonumque et ex traditione ve- 30 terum nostrorum. quod multi doctores atque librarii scri- bere temptaverunt, nescio quo pacto 35 difficilius reUque- runt, an propter DEXTR. : imcr. iiicipit eulogium 1). Ii. i. q- iieimius (niunius t") e. discipulus (om. 6) congregavit C*D-(;, incipit apologia neinnii britonum liistori..giafi incipit historia (mut. in historica) ortografm mundi manu ponteriore in marrfine C" similiterqiw incipit apologia ueuiiii l.ritonum historiografi gentis l)rit..num L 6/7 eluodugi] saiicti elbodi L 24 id est . . . 26 prosperi om. L (cf. p. 125) 27 annalibus] scriptis L 28 saxonumque] auglorumque L ') 'Poteat item verti liber Britannicus'. Zimmer. NENNIVS INTEKFEETATVS. LIBER BRITANNIAE ' ). Ego Nennius EI- vodugi discipulus aliqua excerpta scri- bere curavi. quia hobetudo gontis Bri- tanniae antiquitates et origines primo- rum hominum ob- livioni dedit neque in scriptis librisquc commemoratae sunt. ego autem coacervavi antiqui- tates, quas inveni in annalibus Romano- rum , de chronicis sanctorum patrum, id est Isidori, Hiero- nymi Eusebii, in an- nalibus Saxonum Scottorumque et quas inveni ex tra- ditione veterum nosti'orum. 144 HISTORIA BRITTONVM NENNIVS (CW^GL). mortalitates fre- quentissimas vel clades creberrimas bellorum. rogo, ut 5 omnis leetor , qui legerit Imnc librum, det veniam mihi, qui ausus sum post tan- tos haec tanta scri- 10 bere quasi garrula avis vel quasi qui- dam invalidus ar- biter. cedo illi, qui plus noverit in ista 16 peritia satis quam 3 crebeirimas] frequentissimas (t 7,8 qui ausus] edd., quia cuius libri 15 satis] libri, delent mamis secunda cod. Lond. reij. 13 B VII et edd. mbscr. explicit eulugium C-VG, exiilicit apologia geutis britonum L NENNIVS (C-'L). Adiutor Benignus Caris Doctor Effabihs Fonis yit .i. SLimuoli Gaudium Honoris Isti Katholica Lege Magni Nos Omnes Precamur: Qui Ros Sit Tutus Vtatur .1. Beulan Xfe tribuisti patri Samuelem laeta matre -i. mator .i. Satiiuel Ymnizat haec sempcr tibi longaevus Bcn servus tui Zona indue salutis istum phiribus annis carmini praescribit : versus Neunii (uennini L*) ad Samuelem filium magistri sui Beulani presbitori viri religiosi, aJ quem historiam illam scripserat L 17 caris] C^L, carus C", claris Outschmid 19 ante sit videtiir lef/i littera g addita fortasse jrrojyter or- dinem alphabeticum. 23 beulan C, beulani L "ib hymnizat CL 27 post salutis ins. tis CL^, delevit L^ Pornifer qui digitis scripsit ex ordine trinis Incolumis obtahnis sitque omnibus membris carmini praescribit versus einstlem Nennii L 29 for- nifer CL, fonifer (cf. fonis i\ 1) (rutschmid. Eu vocatur Bcu notis htteris nominis quini. 33 en jiriores contra libros, sed fortasse revte. 34 q\iinis Qutschmid. I. DE SEX AETATIBVS MVNDI. 1 A principio mundi usque ad diluvium anni nCCXLII. a diluvio usque ad Abraham anni DCCCCXLII. ab Abraham usque ad Moysen anni DCXL. a Moyse usquc ad David anni D. 2 a David usque Nabuchodonosor anni sunt DLXVIIII. ab Adam usque transmigrationcm Baby- loniae anni suut imDCCCLXXVIIIL 3 a transmigratione Babyloniae usque ad Christum DLXVI. ab Adam vcro usque ad passioncm Christi anni sunt VCCXXVIII. is 4 a passione autem Christi peracti sunt anni DCCLXXXXVI (sic CWHPQ). a passione autem Christi peracti 20 sunt anni DCCCLXXIX (sicD^^G, DCC.CVIC2, DCCCi). Ab Adam usquc; ad diluvium anni . nxLii. a diluvio usque ad Habraham anni DCCCCXLII. ab Habraham usque ad Moyscn auni DC. a Moyse usque ad Salomonem et priniam aedificationem templi anni CCCCLXXXVIII. a Salomone usque transmigrationem templi, quac sub Dario rege Persarum facta est, anni DXII computantur. porro a Dario usque ad praedicationem domini nostri lesu Christi et usque ad XV annum imperatoris Tiberii explen- tur anni DXLVIII. Ita simul fiunt ab Adam usquc ad predi- cationem Christi et XV annum epi- romani imperii imperatoris Tiberii VCCXXVIII. a passione Christi peracti sunt anni DCCCCXLVI. M CDQHLPQ et ad v. S Z praescripta vide p. 113. SIN. : jiraescr. incipit ccmputus H sex om. CDGZ 1 post niundi ins. c.ipitulum i G 2 anni] auni sunt CD-GL 3 anni) auni sunt CD^^GL 4 dccc.xlii Q 5 anni] annis Z, a. sunt CGL, suut a. D"- dcxl] dcxlii Z 6 moysen Z anni dj d anni CLP, d Z, anni sunt d G 7 a] HZ, et a CDGLPQ usque] usque ad GPQZ nabugodouor DG, nabugonosor Q, uabochodonosor Z anni om. Z sunt om. CWPQZ 8 dlxuiiii] dcxluiiii Z, dlxxix D^G , inc. D' post 8 »1«. alia coniputacio CD, aliter L 9 adam] a. igitur Q, a. itaque DG usque] usque ad CDGLPQ 9;10 baby- lonis C^ 10 sunt] computantur CD^GLPQ dccc] quingenti trecenti H, dcc CV6LPQ Ixxuiiii] C^D^HLPQ, Ixxxix C- (x add. et rursus erasa) D-G: requiritur «»mer»s IIUDCLXX sectmdnm Hieromjmum, qui a traimniffratione Bahijloniae sire Darii a. J, Abrahae 1476 ad passionem a. Abr. 2044 aniws numeral .56.'(, ab Adam ad passionem sic ut /lic a. 52-28 U a] et a CGLPQ babilonis CLP 12 dlxui] dlxiii CLP, anni dlxiii Q, dlxiii colliguntur DG 13 christi] domini nostri iesu cbristi CDG/J', domini Q iiii ... _ , 14 anni suut uccxxuiii] a. s. uccuiii PQ, s. a. uccxx D'G, a. s. (a. s. add. C) dcc.uui C, a. s. ucc L, inc.D^ 18 dcclxxxx (nonagenti corr. in nonaginta //) ui] pleriqtte, ctiam t" cl D': pru 796 expectes 798, nam 71)8 + 33 = 831; etiam alteri computationi ex hac fortasse ita effecta, ut adderentur anni 81 (831 -f 81 = 912J, subesse videtufr idem numerics (798 -f 33 -f- 67 = 912) DEXTR. : inscriptio nulln in M 5 rcquiritur M pro \)C 8 requiritur LXXXIIII i»-o LXXXVIII 17 cf. p. 14!) adn.: Brutus consul luit in Koma epiromanus. CHBONICA ni. 19 146 HISTORIA BEITTONVM ab incarnatione autem eius auni suntDCCCXXXr. ab incarnatione autem eius anni sunt DCCCCXII [sic D^^G), usque ad XXX annum Anaaurauht (ana- rauht CCr^, ana- rauth L^, anau- rauht (t^, ena- rauth L^) regis Moniae (mone L), id est Mon, qui regit modo reg- num Wenedotiae (uuenedocie CL) regionis , id est Guernet (suernet DG ; corr. Guened Zimmer p. 43): fiunt igitur anni ab exordio mundi usque in annum praeseuteui VICVIII 1). ab incarnatione autem eius sunt anni DCCCCLXXVI. et V annus Eadmundi regis Anglorum. CD^LEPQ D^O ei inde ab usque C^D^^G^^L M ') Annus mundi 5228 si est passionis 1, iucarnationis 1 esl mundi 5196, incarnationis 912 mundi 6107. 5 Prima igitur aetas mimdi ab Adam usque ad Noe. 5 secimda a Noe usque ad Abrahara. tertia ab Abraham usque ad David. G quarta a David usque ad Danihelem. quinta a Daniele usque ad lohannem Baptistam. sexta a lohanne usque ad iudicium, in quo dominus noster lesus Christus veniet iudi- 10 care vivos ac mortuos et seculum per ignem. CDaELMPQZ SIN. : 3 sunt om. D^Q dcccxxxi] sic plerique, etiam CD\ dcccxxxii 7/ anteipraem. item muudi etas CD6 ig. aet. m.] a. m. Z, m. a. CDGLPQ 5 usque om. Z liabraliam M 6 ab abraham um. Z 7 quarta] MQZ, quarta aetas CIILP, q. autera aetas DG 8 quiuta] q. aetas H a dani- liele] a danielem Z, ad dauielem U^, om. M usque om. Z iohanue Z baptistam om. Z 9 sexta] s. quoque Q iohaune] i. baptista DOPQ in quo (qua Z) . . . 9/10 iudicare C' (super quando scr. uel in quo) IIMZ, quando veniet iudicare doniinus noster (d. n. i. Q) C^DOPQ, quando u. d. i. chr. iud. L 10 ao] et DGLPQ et] ac CDG DEXTR. : 3 angelorum i)/» 11. HISTORIA BRITTONVM. niSTOBIA BlilTTONVM. Brittannia insula NENNIVS NENNIVS INTEBPRETATVS. Brittannie insule (igitur Ij) experi- mentum iuxta tra- ditionem veterum 5 explicare curabo. Brittannia iusula a Brittone (britone CL) filio Isioconis, qui fuit filius Alani 10 de genere laphedi (iaphed L) dicta est vel ut alii dicunt Britannia insula a Britone filio Isoco- nis dicta cst vel ut alii dicunt a quodam Bruto consule Romano dicta'). haec consurgit ab Africo boreali ad occidentem versus: DCCC iu longitu- 5 dine milium, CC in latitudine spatium habet^). in ea sunt viginti octo civitates et innumerabilia promontoria cum in- numeris castellis-') ex hipidibus et Latere fabricatis et in ea habitant quattuor gentes 10 Scotti Picti Saxones atque Brittones. CDGHKLMNPQZ et codices 1—11 a quodam Bruto primo consule Roraano. Alhion autem fuit prinium nomen insulae 15 Biitanniae^). octingentorum miHum pas- suum in longitudine, ducentorum milium passuum in latitudine spatium habet. in ea sunt XXVIII praecipuae civi- tates quarum nomina haec sunt: [vide 20 infra c. 66^]. sunt niultae in ea civitates praeter lias, innumerabiles arces et castella aedificata. in insula Britannia habitant quattuor gentes, Scotti et Picti et Bri- tones et Saxones. - SIN.: praescr. de quadam peritia a britania insule Z; propter CD^^GL vide praef. 1 brittannia S (constanter) K (fere conslanter) D (constanter) M^ (hoc loco), brittania M^, bryttannia rel bryttania deinceps M ]>assim , britaiiia vel britaunia Z insula] igitur insula C. 7. 8. 10, ergo insula 5 3 dicta] UKZ 1. 2, (licta est C-l/iV, uocatur plerique consurgit] HKMKZ 1. 2, auteni surgit plerique, autem insula surgit DG, autem insula .i. britaunia surgit -i ab africo] 7iJ/iV 1. 2, ab infranco .?, ad aflVicnni -//, ab af(f)rica plerirpie, ab aufrica G boreali] KMN 1. 3, boriali H, lioreali Z, brumali plerique, brumali id cst bieniali siue boreali ortu DG 4 ad om. Z ab occidente 9 uersus] HKZ 1. 2, uersa MN, uergeus plerique dccc] dcccc Z longo Z 5 rail. cc in lat. o»i. N in lat. sp. liabet] HKMNZ 1. 2, (et ins. Q) in latitudine (in lat om. D', in longitudine G, in ins. P) porrigit (porrigens DGP^ 5. 6. 7. S. 10, porrig seq. spatio vacno 11) spatium plerique G in] ct in 3IN xxuiii ciu.] plerique cum Gilda, ciu. xxuiii Q 4, xxxiil ciuitates (quae deinde enumerantur, ride infra c. 6(><^) MX 7/8 cum innumeris (innumerabilibus MN 8) ... 9 fabricatis om. 9 8 lap. et latere] HKZ 1. 2, lap. et lateribus plerique, latere et lap. MN '.» fabricatis etj HKMN 1. 2, fabricati sunt Z, fabricatis plerique babitant] HKMNZ 1. 2, prius habitabant plerique quattuor] tres N 10 saxones atque (om. Z) brittones] atque saxones et br. DGPQ 3. 5. 6. 8. 9. 11, saxones et br. 4. 7. 10, saxones et antiqui brittones MN ') Hieronymus a. Abr. 1507: Romae post cxactos reges primum consules a Bruto esse coeperunt. — Scripserunt auctores fscr. enim loco II) a Dardauo emanasse principinm (dardauuni principi.) emanasse loco I) Britonum: pater fuit Troii : Troius pater Priami et Anchise: Ancbises pater Euee: Encas pater Ascanii ins. hoc loco et denuo p. 149, .5 (cf. ibi adn. 1) cod. Canlabriij. Mm V29 (nobis 4). ') Gildas c. .3: Brittannia insula . . . ab Africo boriali propensius tensa axi, DCCC in longo milium, CC in lato spatium . . . tenens. ') Gildas l. c: bis dcnis bisque quaternis civitatibus ac uonuullis castellis. *) Deda h. eccl. 1, 1 (ex Plinii n. h. 4, 16, 102): Brittania oceani insula, cui quondam Albiou nomcu fuit. 19* 148 HISTORIA BRITTONVM HISTOBIA BBITTONVM. NENNIVS INTERPRETATVS. 8 Tres magnas insulas habet, quarum Insula Gueith a meridio contra Bri- una vero'it contra Armoricas ') et vocatur tanniam (sita est), Eubonia id est Manau insula Gueitli : secunda sita ost in umbiHco ab occidente inter eam et Hiberniam, in- maris inter Hiberniam et Brittanniam et sulae Orcades a septentrione contra eam. i vocatur nomen eius Eubonia, id est Manau^): alia sita est in extremo limite orbis Brittanniae ultra Pictos et vocatur Orc. sic in proverbio antiquo dicitur, quando de iudicibus vel regibus sermo 10 fit: 'iudicavit Brittanniam cum tribus in- 'sulis'. ;) Sunt in ea multa flumina, quae con- :■ Sunt in ea hinumcrabiks lacm. duo fluunt ad omnes partes, id est ad orien- flumina praecipua in ea, Tamesis et Sa- tem, ad occidentem, ad meridiem, ad brina, super quae naves et rates insulae li septentrionem , sed tamen duo flumina Britanniae cum divitiis totius insulae ve- praeclariora ceteris fluminibus Tamesis ac himtur. Britones olim totam insulam im- Sabrinae quasi duo brachia Britanniae, per w pleverunt a mari Icht usque ad mare quae olim rates vehebantur ad portandas Orcadum. divitias pro causa negotiationis. Brittones 2u olim implentes eam a^) mari usque ad mare *) iudicaverunt. CDGEKLMNPQZ et codices 1. 2. 3. 4 (ad c. 8). 5 (ad c. S). 6-10. SIN.: 1 tresl et tres N magnas om. Z liabent N 2 una] una australis MN contra] 0-C («c solet notari id est) Z armonicas 6"-H, gentes armoricas D^G, gentes armonicas C*. 7, gentes armoricas i. ultramarinos britones L et uocatur om. K 1. 2 3 insula] MNZ cum interprete , inis ITKPQ, om. CDGL gueitli] guerth M, wiht CP 3. 4. 5. 8. 9, witli DGLQ 6, wyth 7, wych 10 sita est] con- sita Z umbiculo i/*. 2 4 intra 9 4/5 et uocatur nomen eius] HKZ 1. 2, uocatui-que n. e. (n. e. om. 4) plerique, et nominatur MN 5 euonia ^, fubonia G 5. 6, feubonia S: corruptum sine duhio ex forma Latina Jlonapia, fortasse per Orosianam librorum deteriorum Euania {suprascr. in cod. Rehdigerano uel euonia) id est] HKZ 1. 2, lis N, uel M, om. reliqui 6 manau] maunu Z, manay CDGLP 3. 5. 6. 7. 8. 10, manai Q, menay 4, man 9 alia sita] tertia sita CD^GLPZ 3. 4, tertia MN extremo] extrerao (-ma M^) boreali MN limite] Umide G, om. Q 7 orbris Q pictus Z 8 orc] SK 2, orch 31 N 1, orca Z, orcania C [suprascr. orc id ost orcades insula id est sub arco posita) D (suprascr. orcades insule) GP 3, orcauia insula {in mary. orcade . . . id est sub a. . . .) L, orkaneia 8, orkanie 6. 7. 10, orkaniae 5, orcanie Q 9, orcanei 4 sic (ut ins. Z, enim ins. DG 5. 6. 7. 8. 10) in prouerbio antiquo (prouerbiis antiquorum Z) dic. (d. a. MN 10) om. 9 9 quando . . . ftt om. Z uel] et MN 10 10 fit] plerique, sit G, fuit HK 1. 2 iudicauit] BKMN 1. 2, iadicaliit plerigue, regnauit Z britania ^ cum om. D' 5. 6. 7'. 6'. 10 12 multa fl.] fl. raulta MN, flumina {om. multa) K 2. 3 quae ... 15 sed om. 9 13 ad] per Z partes] partes oius MN ad or. ad occ. ad mer. (et ins. P 10) ad (et CL, et ad 10) septentrionem (septeutrionalem 7)] ad or. ad occ. ad aquilouem ad meridiem Z, ad or. et occ. (et occ. om. N) ad mer. et sept. MN 15 sed t. d. (d. t. 9) flumina {om. 9j] CHKLPQ 1. 2. 6. 8. 9. 10, sed tanien duo sunt fluminia Z, suut t. d. fl. DGMN 16 ceteris fluminibus {om. S)] cetis fl. aliis .2? ta.meiisis D^GMNZ 7. 10, thamensis 6, taniisia CX^^Z/P 3 ac] et DGMNqZ 6. 7. S. 9 17 sabrinae] sabrina il/y, sabernia ^V, sauerna C7;>P 3. S, seuernia i quasi duo ... 149,3 inuenij naui 9 brachia] HKMNZ 1. 2. 4. 5, brachiatoria reliqui, brachitoria Z/ 18 quaui H, quem Z rate M ad portaudas] apportandas Q, ad deportandas (-tantes C») CDGLMNP 3. 6. 8 19 pro om. CIKILPQZ 3. 6. 7. 8. 10 negotiatinis P, negociorum Z 20 olim implentes eam] olisti impleuerunt britaniam Z, autem (om. N) olim impleueruut eam et 3IN, eiiim iam olim impleue- ruut eam et DGPQ 3. G. 7. S. 10 a mari (mare 2^') u. ad m. iud. {om. Z)] iud. a uiari usque ad mare C (,ad maro om. Cj DULPQ 3. 6. 7. 8. 10 ') id ost ultramarinos Britones ins. C'"L. "■) quam Britones insulam Gueid vel Ciuith (uocant ins. .Slevenson cuntra lihros), quod Latine divorcium dici potest ins. C^^L. ^) Gildas c. 3: IJrittanuia insula . . . . duorum ostiis nobilium fluminum Thamesis ac Sabrinae veluti brachiis, per quae eidem olim transmarinae de- liciae ratibus vehebantur, aliorumque miuorum meliorata. ■*) id est a Totenes usque ad Catenes add. C"» manu recenti. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 1451 HI8T0BIA BEITTONVM. 10 Si quis scirc voluerit, quo tomporo post diluviuni liabitata est liaec insula, hoc experimcntum bifaiie inveni. NENNIVS INTERPItETATVS. Post diluvium orbis a filiis Noe in tres^/pmw. partes divisua est, id cst Europam et Africam ct Asiam: Sem in Asia, Cham in Africa, laphet in Europa. primus 5 liomo venit ad Europam de genere lapiict Alanus cum tribus filiis suis, id est Isa- con, Armenon et Negua. Isacon habuit fihos quattuor: Francum, Romanum, Bri- tum, Albanum. Armenon autem habuit 10 quinque filios: Gotum, Uilegotum, Cebo- tum, Burgandum, Longobardum. tres fue- runt filii Neguae: Uandalus, Saxo, Boa- rus. Saxone filio Neguae orti sunt In annalibus autem Romanorum sic 5 scriptum est'). Aeneas post Troianum bel- lum cum Ascauio filio suo venit ad Italiam Saxones. Britus autem , a quo Britones, c/. p. i«o, h. is ipse fihus Isiconis, fihi Alani, filii Fethuir, fihi Ogaman, fihi Tai, filu Boidb, fihi Semoib, fihi Athacht, fihi Aoth, filh Abair, fihi Roa, fihi Asra, fihi lobath, fihi loran, fihi laphet, fihi Noe. hoc modo traditur 20 in veteribus historiis Britonum. In annalibus autem Romanoruni nar- ratur: Aeneas filius Anchisae post cap- tam Troiam ad Itaham venit et accepit CDGHKLMNPQ et codices 1—3. 6—10 (non habet Z) SIN.: 2 haec insiila] ante hab. est G, om. C^D'PQ 3. 6. 8. 10 .*? bifariara 6. 7. W, bifaria />' 4 autem ronianorum] hebreorum 9 sic om. MN 5 aeneas] a. igitur MN scriptus 1 traianum M 6 ascanio (ascauo MN) i. suo] a. id est iulo (iulio 7. 10) 6. 7. 10, a. f. s. id est iulo S ad it. uenit 1, uenit in it. 9 ') inierponunt hoc loco quae sequuntur MNZ (et 8): (de genelogia britonum de origine britonum praem.Z): De Romanis vero (om. Z) et Graeeis trahunt ethimologi.im , id est de matre Lavina (labina /f semper) tilia Latini regis Italiae et patrc (progenie MN) Silvi Aeneae (siluianiae Z , siluani MN) filii Inahi (enachi Z) filii Dardani. idem (f! Z) Dardanus filius Saturni regis (rex Z) Grecorum (gothorum Z) perrexit ad partem Asiae et Trous filius Dardani (tr. f. d. Z, ille M, illic N) aedificavit urbem Troie (troic N). (Dar- danus pater Troi ins. MN). Trous (troius MN) pater Priami et Ancliisae, Ancliises pater Eneae (anenee Z), Eneas pater Ascani (astani Z) et Silvii (silluii Z). Silvius filius Aeneae et Lavinae filiae Latini (om. MN) regis Italiae. et de stirpe (stripe Z) Siluii (silluii Z, om. MN) filii Aeneae et Lavinae (ex labina Z) orti sunt Remus et Romulus et Brutus (et br. om. MN), tres (duo MN) jfilii reginae sanctimonialis Keae (sancti- monialis pro/;'mi reae .2, reae suprascr. id est iliae J/, ilie reaeiV), qui feceruut Komam. Brutus consul fuit in Roma epiromanus (sic MNZ; cf. p. 14.5 col. 2 v. 17118), quando expugnavit Ilispaniam ac detraxit cam {om. Z) m servitutem R(mie [c/. Sieronymus Ahr. 1875 mb ruhrica Romanorum consulum : Brutus Hiberiam usque ad oceanum subigit.] et postea tenuit Hryttauiam insulam , quam habitabant (habitant Z) Bryttones (britones Z), Komanorum (om. Z) filii (filius illi Z) olim (olli Z) Silvio l'osthumo orti (om. Z). ideo (ido J/») dicitur Posthumus, quia (qui i^) post mortem Aeueae patris eius natus est. et fuit niatcr eius Lavina super claudestina quaudo preguans erat (quando fuit pr. et Z). ideo Silvius dictus est, quia in silva natus est (et im. Z), ideo Silvei («c Z, siluatici M, saluatici A') dicti suut Romani reges (reg. rom. Z) , et Bryttoncs, qui (quia Z) de eo nati sunt. sed a Bruto Bryttones (britones Z) et de Bruti stirpe (stripe bruti Z) surrexorunt. — Additamenta diversa inserunt codices quidam deteriores, ut Cantabrlgiensis Mm. 5. 29 id ipnim quod supra rettulimus ad p. 147 nol. 1 praemittens scriptum cst ab auctoribus; ilem aliud Ilotomagensis incipiem: sic ordinatur genealogia Eueae et Priami qui expuguatur in Troia, Jinieiis filii Satunii , filii Coclii, qiwd in adn. ad h. t. edidit Petrie. 150 HISTORIA BRITTONVM HISTORIA BBITTONVM. NENNIVS INTEEPBETATVS. et supcrato Turno accepit Laviniam filiani Laviniam, filiam Latini. filii Fauni, filii Latini filii Fauni, filii Pici, filii Saturni in Pici, filii Saturni in coniugium. superato coniugium et post mortem Latini reg- Tunio Aeneas post mortem Latini regis num obtinuit Komanorum vel Latinorum. obtinuit regnum Latinorum et condita est 5 Aeneas autem Albara condidit et postea 5 ab Ascanio filio Aeneae urbs Alba longa uxorem duxit et peperit ei filium nomine et uxorem duxit et peperit ei filium no- Silvium '). Silvius autem duxit uxorem et mine Silvium. Silvius deinde duxit uxorem gravida fuit et nuntiatum est Aeneae, et gravida fuit et nuntiatum est Ascanio quod nurus sua gravida esset et misit ad quod uxor filii sui gravida esset et misit 10 Ascanium filium suum, ut mitteret maguni lu nuntios ad filium suum, ut mitteret magum suum ad considerandam uxorem, ut ex- suum ad considerandam uxorem, ut ex- ploraret quid haberet in utero, si mascu- ploraret utrum filium an filiam haberet. lum vel feminam. et magus consideravit magus ivit et reversus dixit ad Ascanium, uxorem et reversus est. propter hanc quod filium haberet in utero mulier et 15 vaticinationem niagus occisus est ab As- 15 dixit:' vir forfis erit et occidet patrem canio, quia dixit Ascanio, quod masculum suum et: matrem suam et erit exosus haberet in utero nuilier et filius mortis omnibus hominibus. in nativitate eius erit, quia occidet patrem suum et matrem luater mortua est. nominatus est Britus suam et erit exosus omnibus hominibus. et postea uutritus est. 20 sic evenit : in nativitate illius mulier mor- tua est et nutritus est filius et vocatum est nomen eius Bruto. CDQEKLMNPQ et codices 1—3. 6—10 {non hahet Z) SIN. : 1 accepit om. MN lauiuam NQ 8. 9, labiuam M 2 latiui] S, latiui su^irascr. regis D, latini regis O^D-OL S, latiui regis italiae 3IN filii fauni . . . in couiugium om. 9 pici] piri 8, pisci CL^ in coniugium post regis italiae MN 8 3/4 regnum] aeneas regnum MN 8 4 romanorum] itaUe 9 uel latiuorum] HK 1. 2, om. rcliqui 5 aeueas] HK 1. 2, ascanius reliqui cum interprete: de perturbata nar- ratione diximus p. 140 autem] a. aeueae filius 9 et postea ... 7 siluium] quae nunc est roma 9 6 dux. ux. 6. 7. 10 et] quae P ei] labiua (lauiuia N 8) aeneae MN 8 7 saluium N siluius] ascanius MN 718 et grauida fuit] quae concipieus (accipiens N) grauida facta est MN 8 8 nunciatia- tum P aeneae] ascauio 3- et sic interpres 9 uurus sua gr. esset] gr. ess. n. s. Q, uurus sua gr. erat (et ins. N) pregnans MN S 9/10 ad ascanium ... 11 suum] et misit magum 9 ad om. Q 10 ascanium] siluium 3^, delevit interpres filium om. 3 ut mitteret om. N 11 uxorem] u. suam MN 8 11/12 ut exploraret] HKMN 2. 8, u expl. 1, et expl. reliqtd 12 hab. iu ut.] EKMN 1. 2, in ut. hab. reliqui si om. MN8 13 ct magus] EK 1. 2, et uenit magus et {ovi. M) reliqui 13/14 considerauit uxorem] ux. cons. N 8, cons. mulierem CDOLPQ 3. 6. 7. 9. 10 14 et reuersus est {om. 3. 9) om. MN 14/16 propter h. u. magus o. est {om. 2) ab asc. quia dixit] dixitque CDOLPQ 3'. 6. 7. 10, et dixit MN 8, dixit 3'-. 9 15/16 ascanio] a. aeneae filio CDGL31NPQ 3K 6. 7. 8, siluio ascanii (?) filio 3-, om. 9 17 in utero mulier] uxor eius (eius filii O, om. (?) iu utero CDQLPQ 3. 6. 7. 10, in utero [om. mul.) 9 et filius mortis crit] EKNQ 1. 2, et fatus (facuudus 7. 10, factus 8) mortis (eius ins. 7) erit (erat 9) Z>' 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10, et fatus mortis eius (eius mortis C") esset C^D-QP 3, vir fortis erit interpres , et fatus (factus /,', faetus £^) eius crit fortis C-L, et fatus (sic D, fatuus suprascr. uel fatus P) inquit illiu.s erit fortis {sic D, forte suprascr. vel fortis P) epitome codd. DP fsuj>ra p. 123 sub 11), dejicit M, uhi iam inter mulicr ct propter lei/itur in litura scriptum manu posteriore : et filius esset omnium hytalorum fortissimus amabilis (vide supra p. 137) 18 quia occidet (occideret /i» C. 7. 10, occidit D', occidet inquit CD^OL 3) patrem suum (om. CD0LPQ3. 6. 7. 9. 10) et matrem suam {om. 8) et erit exosus] sic lihri, etiamN, fuitque sine duhio in M (vide supra) 19 honiinibus] geutibus y 20 2'ost sic ins. propter hauc {om. N) uaticinationem (uaticionem K) occisus est m.agus ab eis (ascanio MN 8) et {om. MN 8) CDGLMNFQ 3. >!. 7. 8. 9. 10 in] ut iu CDOLQ 3 (ut vid.) 8, ut quia in 0. 7. 10, uam iu P, quod in 9 illius] ipsius Q, inc. P' mulier] mateV M'' 20/21 mortua eBt) est ni. DP 3. 6. 7. 9. 10, esset m. Q 21 et uocatum] uocatumque CDGLMNPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 22 britto CLEM'^ 3, brito (suprascr. uel brutus) DO, brutus Q ') Eieront/mus Abr. 838 seq.: Latinis . . . post tertium anuum captivitatis Troiae . . . reguavit Aeueas . . . antc Acneam lauus Saturnus Picus Faunus Latinus in Italia regnaverunt . . . Ascauius Aeneae filius Albam urbem condidit . . . Ascanius . . . Silvium rostumum fratrem suum Aeneae ex Lavinia filiuni . . . educavit. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 151 NENNIVS (C^TfH?" ct om. prim is posfrcmisqtic L). NENNIVS INTKnVRETATVS. 30 Ilacc est genea- logia istius Briti (bruti G) exosi nun- quam ad senos [sic] id est Britones ducti quandoque volebant Scotti (scocti C) ne- scientes originis (origenes C) sui ad istiim domari (Jiinc incipit L). Britus (brutus G, brito L) vero fuit filius Silvii f. Aschanii f. Enee (f. ebnee f. asa- chanii Cf) f. Anchise f. Capen f. Asaraci (asarici G) f. Tros f. Erectonii (erictonii CL) f. Dardani filii lupiter (iouis C^L) de genere Cam (g. cain DGL, cain g. C) fiUi maledicti videntis et riden- tis patrem Noe. Tros (quos G) vero duos filios habuit Hihum Asaracum- que. Hilius coudi- dit Hihum civita- tem, id est Troiam primo , genuitque (que om. G) Lame- don (sic Z)', lami- don CD'^L, laime- don G). ipsc est pater Priami. Asa- racus autem genuit Capen. ipse est pater Ancliise. An- chises genuit Ene- am. ipse Eneas Britus vero filius Silvii, fihi Ascanii, filii Aeneae, fihi An- chisae, filii Capen, fihi Assaraci, fihi Tros, fihi Erech- tonii, fihi Dardani, fihi lovis, filii Sa- turni, fihi Celi, fihi Tchuris'), fihi Zo- rastres , filu Mes- ram ^), filii Cham, fihi maledicti riden- tis patrem '), filii Noc. > Tros fihus Erechtonii duos ha- buit filios Ihum et Assaracum. Ilius condidit Ilium, id cst Troiam , fuit filius eius Lamidon pater Priami. Assaracus autem patcr Capen fuit, Capen pater Anchisac, Anchiscs pater Aencac, Ae- neas pater Ascanii, qui ipsc avus Brito- nis cxosi. ') 'Saec effeci ex Hibernico mic Polloir' Zimmer. -) Clemeniis ficticii recognitiones a Btifino Latine versac 4, 27: Cham . . cuidara ex filiis suis, qui Mosraim appellabatur, a quo Aegyptiorum et IJahyloniorum et Persarum ducitur genus, . . . magicae artis tradidit disciplinam: liuuc gentes quae tunc crant Zoroastrem iippellaverunt. ') 'filii maledicti ridentis patrera codices duo habent Latine\ Zimmer. 152 HISTORIA BRITTONVM HISTOBIA BEITT0NV3I. NENNirS (CBKiL). NENNIVS INTERFRETATVS. pater Aschanii (as- canii CGL: desmit L) '). sic inveni, ut tibi, Samuel, id est 5 infans magistri mei, id est Beulani pres- byteri, in ista pagina scripsi. set haec genealogia non 10 scripta in aliquo (aUqua (?) volumine Britanniae , set in scriptione mentis scriptoris (scriptorit 15 G) fuit. Post multum intervallum iuxta vati- cinationem magi, dum ipse ludebat cum aliis, ictu sagittae occidit patrem suum non de industria, sed casu. et expulsus 5 est ab Italia et arminilis fuit et venit ad insulas maris Tyrreni et expulsus est a Graecis causa occisionis Turni, quem Ae- neas occiderat, et pervenit ad Gallos usque et ibi condidit civitatem Turono- 10 rum, quae vocatur Turnis. et postea ad istam pervenit insulam, quae a nomine suo accepit nomen, id est Brittanniam et implevit eam cum suo genere et habitavit hoc modo senior noster nobiUs, id est Guanach, genea- logiam Britonum ex chronicis Romano- rum coUegit. Post multos annos postea iuxta vati- cinationem magi accidit, ut Britus coram rege patre sagittaret et sagitta eius cavi- tatem temporis regis percussit et occidit 20 statim regem, id est patrem suum. et ex- pulsus est deinde ab Italia ad insulas niaris Tyrreni et Graeci expeUunt eum ab insuUs causa occisionis Turni, quem Aeneas occiderat. deinde venit ad Fran- 55 cos et civitas Torinis ab eo condita est. et postea venit ad insulam Britanniam et occupavit regnum eitis et insula ex eo nominata est et implevit eam cum suo 0D6LBKMNPQ et codices 1—3. 6—10 (non habet Z) SIN. : 1 iniiltum] ni. enim CVGLFQ, m. uero 3IN 6". 7. S. 10 interuallum] i. temporia C-DOL 2 ludebat] luderet CDOLMNPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 3 aliis] iiueris 3IN ictu (inopino ictu C^L) . . . 4 non de (om. Q) ind. sed (de Ins. 6) casu] sic libri, etiam N et olim stne dubio M, ubi iam leyuntur scripta in litura vianu posteriore haec: oranes superabat ut omnium dorainus uideretur 4 et] propter hanc causara CDOLPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10, et per lioo iV, idcirco autem inuidia Jf^, inc. M^ 5 arminilis] CD^LHP 3. 9, arminiis Z)', annilis KM 1, armimilis (vel arimiuilis) 6, armimillis Q, arraillis 2, ariminis 6. 7. 8. 10, armigcrjV: ab italia et arminilis fuit corruptmn esse e.c ab Italiae terrainis coniecit Gutschmid, a Ronianis fugit Hireclijeld uenit] peruenit MN 5/6 ad insulas] in insulis Q^ G terreni H3I, tirreni N 6/7 a graecis] inde MN 7 causa] pro causa CDGLPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 occasionis H^ 8 occidit MN 9 usque ad g. CLMNP 3. 6. 7. 10 9/10 turonorura (turonum Q, torronorum J/A^ ) quae (quo 10) uocatur] turonoruin et voojiuit eam a nomine cuiusdam militis sui qui (quae O') uocatur CL 10 turnis] turnus C^X, turnip C^DOPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 postea] poste 9 11 ad i. p. insulam (insulum il/a)] p. ad i. ins. 1, ad ist. uenit ins. CDOLP 3. 6. 7. 8. 9. 10, uenit ad ist. ins. Q 12 suo nom. CDOLPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 noni. acc. MN brittannia CLMNPQ 9 12 13 et imiil. eain cum suo genere (sua gente CDOLPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10) ct liabitauit (hahitabant 8) ibi (in ea M) ab i. autem (quidem 6. 7. 10, si quidem CDOLPQ 3. 8. 9) die (tempore CDOLMPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10) li. est {om. i») om. N ') Deprompta sunt haec potissimum ex scholiis Veryiliains Philargyrii ad (leortj. 3, 35 (similiter Serviana ad Aen. 8, 130): ex love et Electra Atlantis filia nascitur Dardanus, ex qiio Erichthonius , ciiius Troius, cuius Assaracus, cuius Laomedon et Capyis et Laoinedontis Priamus . . . Oapyis Ancliises, cuius Aeneas. llum, Ilii coiiditorem eadem sclwlia memorant ad Aen. 1, 267. 2, 166; Assaraci fratrem eum fidsse , id quod Oraeci auctoieajx^riter tradiuU, aut ejjectum est ex loco Vergiliano 6, 1150 aut adhibitus Dictys bell. Troi. 4, 22- CVM ADDITAMENTIS NENNII. 153 11 Aoneas auteiii regnavit tribus annis apud Latinos '). Ascanius regnavit annis s XXXVIP). post quem Silvius Aeneae filius regnavit annis XII, Postumus annis triginta novem, a quo Albanorum reges Silvii appellati suut ■'), HISTORIA imiTTONVM. NENNIVS INTIJRPHETATVS. ibi. ab illo auteiu di.- babitata cst Brit- gcncre. hoc cst initiuin inhabitationis tannia usquo iii lii.dioiiuini dicui. eius secundum Romanos. T>c rcgilms Romanorum. lanus rex Hesperiorum est primus rex 5 qui apud Romanos rcgnavit: ex co mcnsis lanuaritts nommatur. deinde regnavit Sa- turnus, deinde hqypiter, deinde Dardanus fdius lovis, Picus fiUus lovis, dcimle Fau- nus annis XX, Latinus eius filius an- 10 nis L 5). Aeneas tribus annis, Ascanius XXXIIII, Silvius annis XII, donec filius Britiis cum occidit. Silvius nomen oraniuni rcgum ex eo 16 usque ad Romtdum, qui filius Reae Silviae, filiae Numitoris, filii Proci Silvii, filii Aventini Silvii, filii Arcmidi Silvii, filii Agri])pac Silvii, filii Tiberii Silvii, filii Alhani Silvli, filii Ascani Silvii, filii 20 Postumii Silvii^): hic et Britus fratres fuerunt, ambo filii Ascanii, filii Aeneac. Postumius rcg- navit apud Romanos XXXIX annis. Britus rcgnavit in Britannia XXX annis, Postu- 25 mius frater eius regnavit aipud Romanos ut diximus, Heli sacerdos iudicabat apud CDGHKL31NPQ et 9 qiiando ... 13 regnavit apnd Latinos loco diverso (cf. ji. 134) Z SIN.: '2 fost dieni rubricam de regno Enee (et ins. C) Asclianii (et ins. C) Silvii (et ins. C) Hriti et Postumi ins. C^DG 3 tr. ann. regn. N 4 regnauit] autem N, om. CDGLVQ 3. (i. 7. S. 'J. 10 annis om. (J 6 5 xxxuii] xxxiii MK post quem (quam li) silu. aen. fil. (en. fil. silu. 7. 10, silu. fil. eius Q, aen. fil. om. MN) regnauit annis xii] et postumium fratrem suum reliquid Iieredem :i: comma regnauit annis XII insertiim est, ut aliquatenns narratio constaret, stemmate scilicet supposito Jioc: Aeneas G post(Ii)umus (postuniius //, postumius regnauit 3) annis (autem DG) xxxuiiii Asoauius Silvius ante cuiusP 8 apn. (apnallati 6-') sunt] sunt appellati CLPQ 'J 9 frater ,, "' K' .,.~ " '' ' ' " . . rostumus liritto nepos 3 britto] CHQ 3, briti> D (siqterscr. Inutus) GL, bruto reliqui 9, 10 quando (uero ins. MX) regnabat britto (brifo Z, bruto KMN)] q. brito regu. L, om. CDGPQ 3. 6. 7. 8. 'J. 10 10 iu br. om. G Iieli] qua tempestate h. DG 7. S'. 10, quo tempore Ii. 6. 8-, tunc h. C-L 11 in israhel] KMNZ, israhel J3, israhelem CDQLPt} 3. 6. 7. 'J. 10, ierlm S testamenti] doinini CDGLPQ 3. 6. 7. 8. 9. 10 geni 12 poss. ab aligenis /?, ab aligenigenis poss. J/ postumus ... 13 regn.abat om.8 postunius] postumius J/P, postunius 3, superscr. uel siluius J/A' 13 frater eius] autem fr. eius J/A", nt di.ximus C'/J'/\' 3. 6. 7. 9. 10, uero frater eius ut diximus C-D^GL regn. ap. lat. Z (losl regnabat rubricam de peritia scot- torum, id est quo tempore tenuerunt hyberiu'am ins. C^D-G ') Hieronymus cltr. a. Abr. 838: Latinis . . . regnavit Aene.-is annis tribus. '-) J/ieronymus l. c. 842: Ascanius a. XX.\\'I1I. ') J/ieroni/mus l. c. 880: Silvius Aenoae filius a. XXVIIII. Silvius 1'ostu- inus . . . a quo omnes .\lbauoruni reges Silvi vocati sunt (verba regnavit annis XII temerc interiecta sunt: vide supra). *) Eieromjmua l. c. 'JOl (Silvii l'oslumi XXII): mortuo Heli s.icerdotc arca tcstamenti ab alienigenis possidetur. ^) Jlaec potissimum ex Hieronymo ad a. 839 ducta sunt, sed temere aucla adiectis Jove et Dardano et annis rcjnorum (cf. vol. 1 p. 143); lanuarium a lano nuncupari vaiit aut ex Macrohio 1, 13, 3 aut ex coniectura: Picus Verjilio Aen. 7, 48 jilius est Satunii. ') Omnino ex Hieronymo, sed pro tertio reije Alhano Hilcio, ijuarto Aenea, quinto Latino liic intruditur unus Ascanius et omittuntur deinde plures. CHRONICA 111. 20 cuius frater erat Britto. quando regna- 10 bat Britto in Brittannia, Heli sacerdos iudicabat in Israhcl et tunc arca testamenti ab alienigenis possidobatur''). Postumus frater eius apud Latinos regnabat. 154 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA BEITTONVM. 12 Post intervallum inultorum annorum non minus DCCC Picti venerunt et occu- paverimt insulas, quae vocantur Orcades, et postea cx insulis vastaverunt regiones s multas et occupaverunt eas in sinistrali plaga Brittanniae , et manent ibi tertiam partem Brittanniae tenentes usque in hodiernum diem. 13 Novissimc autem Scotti venerunt 10 a partibus Hispaniae ad Hiberniam. primus autem venit Partholomus cum mille ho- minibus de viris et mulieribus et creve- runt usquc ad quattuor miHa hominum et venit mortahtas super eos et in ima septi- 15 mana omnes perierunt ct non remansit ex illis etiam unus. secundus venit ad Hiberniam Nimoth filius quidam Agno- minis, qui fertur navigasse super mare annum et dimidium et postca tonuit por- NENNIVS INTERPRETATVS. fibos Israel et invitis ilHs arca in captivi- tatem abducta est. Ex oceupatione a Brito facta usque ad occupationem insularum Orcadum a Pictis factam DCCCC anni sunt, et Picti tertiam partem septentrionalem insulae Britanniae vi occupaverunt et manent ibi usque in hodiernum dieni. Scoti deinde eandeni plagam occu- 10 paverunt quam Plcti, et fuedus cum Pictis confra Britones fecerunt. Saxones postea occupaverunt insnlam Britanniam femjjore Marciani regis. Guor- fhigernus tunc rex Briffonum erat. duci- 15 htis duohus fratrihus Horsa et Hengist Saxones tribus longis navihus a Germania advecfi sunt ct Brittones in marginem insulae truserimt^). De occupafione Hiherniae ut Nennius 20 narrat. Primus Partholon occupavit Hibcrniam cum mille hominibus tam de viris et mulieribus et creverunt in Hibernia usque ad multa miha hominum, donec mortali- 25 tas onmes in una septiniana occidit. deinde occupavit Nemeth Hiberniam, filius qui- dam Agnominis: semen eius mansit ibidem per multos annos, donec in Hispaniam migraverunt: fugientes (^rraedones) mariti- 30 mos, id cst Fomorachos. '■') deinde (occu- paverunt Hihcrniam) Firholg (viri bulga- CDGHKLMNPQ (non habet Z) SIN.: 1 iiit.] iiit. uero MN ann. niult. fOGLP, auteni .^nu. nuilt. Q 2 tlccc] dccc octigentorum MN, dcccc CDGLPQ cum interprete 2/3 et occupauerunt] in Q 3 uocantur (uocatur M) orcades (ordaces H')] orc. uoc. CDOLPQ 4 ex insulis uast. reg. uniltas] ex insulis finitimis (affiuitimis CDGLF) uast. iiou modicas (modice W) et multas reg. CDGLVQ .'i et occupauerunt] occupauoruutque CDULPQ tj plagal parte MN et manent ibi t. p. br. (br. p. N) t. u. in b. diem] MN, et manent ilii (um. CIHILQ) usque in [um. K') liod. diem (ibi Uis. CDGLPQ) tertiara p. br. tenuerunt et tenoiit usqne in bodiernuni diem (usqne nutic CVGLPQ) CDGJfKLPQ 'J nen. sc. CDGLPQ 10 bispinie L» hiberna//' 1 1 autem] nero il/xV, 8. homo CDGL, om. Q ueuit uni. N partbolomus] //-/u1/A', partholom*s // ', ljartbolom(a)eus C/Xr/PQ, partbolon interpree: Partholoius Galfredus 3, 12 12 de uiris et mul.] SK, tam uiris quam mul. CDGLPQ, uiris scilicet et mn\. MN 13 usque om. NQ 13/14 et ueuit] uenitque J/A'' 14 super eos mort. CDGLJ'Q 14/1.') septiman* //' 15 et non remansit ex illis (eis K) etiam (nec CDGLPQ) uuus] ita ut ne nnus iinidem remanoret ex illis MN 16 secundus] s. autem MN 16/17 ad bib. uen. CDGKMNQ 17 nimethl nimecb P, miueth Q mnA. (\\. CDGLPQ 17/18 .ignominis] agnoiiis iV, agenoris (mperscr. m. rec.) F* ') 'Sumpta mnt haec ex Beda h. eccl. 1, 14. 15' Zimmcr. '^) 'Deinceps plura adiecta sunt ex tra- ditione Hibernica'. Zimmer. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 155 HISTOniA BRTTTONVM. tum in Hibernia fractis navibus eius ct niansit ibideni per niultos annos et iteruni navigavit eum sui8 et ad Hispaniam re- versus est. et postea venerunt tres filii 5 militis Hispaniae cuni triginta ciulis apud illos et cum triginta coniugibus in una- quaque ciula et manserunt ibi per spa- tium unius anni. et postea conspiciunt turrim vitream in medio mari et homines 10 conspiciebant super turrim et quaerebant loqui ad illos et numquam respondebant et ipsi uno anno ad oppugnationem turris properaverimt cum omnibus ciulis suis et cum omnibus niulieribus excepta una li ciula, quae confracta est naufragio, in qua erant viri triginta totidemque mulieres. et aliae naves navigaverunt ad expug- nandam turrim, et dum omnes descende- rant in litore, quod erat circa turrim, ope- 2u ruit illos mare et demersi sunt et non evasit unus ex illis. et de familia illius ciulae, quae relicta est propter fractionem, tota Hibernia inipleta est usque in bodier- num diem. NENNIVS INTERFIiETATVS. rum) et Fir Galcoin et Fir Domnann, qui ile seminc Nemeth erant. deindc occupave- runt Hihcrniam Tuatka dc Danann, inter quos illi praeclari mri: Luchienus arti- 5 fex, Credenus figulns, Dianus mcdictis, Eadan filia eius nutrix poetarum, Goihnen faher, Lug filius Eithne qui sciebaf omnes arfcs, Daf/da fdius Eladan fdii Dclhaith rcx, Oyma fratcr regis qui. litteras Scot- 10 torum invenit: hi viri proelium magnum cnm pracdonihus mnritimis, id est cum Fomorachis, commiscrunt, qui fuga in tur- rira suam id est in arcem firmissimam in mari sitam se reciperent. et Hibernenses 1-. venr.runt post cos ad mare ct pugnabant adversus illos, donec marc operuit omnes praeter familiam unius ciulae et occu- paverunt deinde insulam. NENNIVS (C^D^^GLJ. Nulla (tamen ins. 20 CL) certa historia originis Scottorum continetur (reperi- tur CL^). CDGHKLMNPQ (non hnbet Z) SIN. : 1 liibemiam BG eius] suis KMN 1/2 et niaiisit] mansit (J, mansitque C'/>(?XP 2 ilii MN 3 n.inigauit cnm suis et] nauigio cum suis MN 3/4 reuersiisque est ad li. CDGLPQ, reuersus est ad li. 3fN 4 et poste.a] deinde MN .0 militis] nniltis N, cuiusdam militis CDGLPQ cliiulis 7' i^sic tiel cliyul- semper) CL, ceolis M^N, coeolis Jf* .'')/G apud illos oni. MN 7 ot {om. DGPQ) cura {om. 7i ) XXX coniugibus (mulieribus CDOLPQ) in unaquaque ciula (chiula P)] in unaquaque ceola babentes xxx coniuges MN 1 ibidem Q 8 auni unius CL conspiciunt tnrrim (turrem PQ) uitream] apparuit illis uitrea turris MN 9 mari] mare DGII, maris MN, om. A'» et] et quasi MN 10 conspioiebanf] consp. esse MN, intuebantur CDGLPQ qnaerentes MN 11 et nnmquam] nnmquani IJMN, qui ucqna- quain DG 12 uno anno] uno animo Z>'C', unanimo uno consensu P, idco uno consensn /J-t/, nnanimo consensu CL turrim Q 13 praeparauerunt KM, praeparauerunt so N cum omn. ciulis (cbiulis P) suisj cum suis ceolis (coeolis J/") onmibus MN 10 cum onniis M, ovi. N excepto C 15 ciula (cbiula P)] naue J/iV conlracta est] /T'', c. cs. //», c. erat MN, c. esset .Sr, quassato (qnassa (?) erat CDGLPQ 16 tr. uiri Q 17 et .iliae] aliae CDGLPQ, aliae antem MN 18 omnis // 18/19 dcscen- derant] //'A', dcscendereut CW^GS-L^MNP, descenderunt CD^L^Q 19 circa] iuxta /" turrim om. P 20 illos] eos Q dimersi CDOLNQ et nou euasit unns ex illis] nec unus ex illis onniibus (o. i. CDGL) euasit CDGLPQ, om. MN 21 et de faui.] de fam. nero CDGLPQ, scd do fain. J/.V 22 cbiule P, cocolae M, ceolae N, in mary. add. confracte CL relicta est propler fr.-ictifinem] relicta cst (fucral P), ut diximus (dicimus 6") prnptcr (post P) confractionem (^/>(V/.P(?, naufragio cunfr.icta remanserat J/V 23 re- pleta CDGLP 20* 156 HISTORIA BRITTONVM HISTORIA BRITTONVM. et postca vcncrunt jwulntim a partibus Ilispaniae et tcnucrunt rcgiones plurimas. 14 Novissime venit Damhoctor et ibi liabi- tavit cum omni genere suo usque hodie i in Brittanuia. Istoreth Istorini filius tenuit Dalrieta cum suis ; Builc autem cum suis tenuit Euboniam insulam et alias cir- citer; filii autem Liethan obtinuerunt in regione Demetorum ') et in aliis regionibus, 10 id est Guir Cetgueli , donec expulsi sunt a Cuneda et a filiis eius ab omnibus Brittannicis regionibus. NENNIVS INTERPRETATVS. Dicimt alii progeniem Ncmeth duce Fercjus LetJulerg filio Nrmeth tnrrihi ex- jjwjnavisse. Deinde venit Damoctor cian ocfo navi- hus et iiabitaverunt in Ilibernia et occu- pavit magnam partem eius. Firbolg auteni occupaverunt Euboniam et alias insulas praeterea: Ara, Ili et Rechra. progenies autem Galeoin ftlii Herculis occiipavit insulas Orcadas, id est, Istoretli filius Istorini filii Aiginc filii Agathirsi -) .... Filii Liethan filii Ilerculis obtinuerunt regionem Demetorum et Guir et Cetgueli, douec Cuneda cum filiis suis eos expulit a Britanniis. 15 Si quis autem scire vohierit, quando vel quo tempore fuit inhabitabihs et de- 15 serta Hibernia, sic mihi peritissimi Scot- torum nuntiaverunt. quando venerunt per mare rubrum fihi Israhel, Aegyptii vene- runt et secuti sunt et demersi sunt, ut in lege legitiir. erat vir nobiUs de Scythia 20 cum magna famiha apud Aegyptios et expulsus cst a regno suo ct ibi erat. De migratimiihus Scottorum. IIoc modo autem peritissimi Scottorum migrationes veterum ducum suorum uun- tiant. erat quidam vir nobilis expulsus 20 a regno Scythia in exilio apud Aegyptios, tum quando filii Israel venerunt per niare rubrum et Pharao cum exercitu suo de- mersus est. pars exercitus, quae e de- mcrsione evasit, illum oxulem ex Aegypto 25 expuht. CDGHKLMNrQ (non hohet Z) SIN. : 1 ct teu.J teuueruntque JfA'' 2 posl plurimas iiis. iii Ijryttauia i/A^ 3 clauilwctor (JDOLVQ, (leainoctor iV 4 goute sua CDGLPQ ante usque Ins. quod superest MN 5 iu brittanui.-un IIK, in Ijrittauia quoquc CDdLPQ, om. MN istoret N, liistoretli L istorini] liistoriui Q, istoriuis N, istjri //, isto?^ = istorum K (j tenuitque DGQ dalrietara CLP, claricta Q, dalmeta 3jfiV cum suis ante teuuit MN, post iusulani L builc] firbolg interpres 7 teu. cum suis MNQ euboniam] id est ni.an sujyerscr. CDL, in textu G alias circiter] in alia circiter SK, alia circiter loca MN, alias regiones circiter C 8 lietliii //, litban Q, lictham N 8/9 in regione] regionem CDOLMNPQ 9 demaetorum M, dimetorum D, dime- thorum G, diinectorum CLP et in (om. KQ) aliis regionibus id est] et alias prouintias MN, post regioni- bus Ins. sc dilataueruut CDGLPQ 10 guir (gubli' CKL, gubyr P, guliil DG) cetfcer (^l)gueli (guely P) CD(ILJIKP(J, guobiM' ct cetgueli JIN: potest item scribi (Uiirc et Gueli 12 reg. br. CDGLMNPl} 13 qui N autcm om. IjP nolueruut N quando uel quo tempore] quo t. u. quando K, quanto temporo CDGLMNPiJ 14 luitj rerjuiritur babitata luit vel simile quiddam Ib periti MN 10/17 per mare rubruni filii israhel] II, f. israhel (eius N) p. m. r. KMN, f. isr. transeuudo m. r. (r. m. CGLQ) CDGLPtJ 17 aeg. nen. (u. a. CDGLPQ) et secuti sunt (eos ins. /i)J illos per.secuti suut egyptii MN 18 et deincrsi s. ut in 1. IcgiturJ domer.sique (dimersique CDQL) in mare ut scriptura refert CDOLPQ 19 eratj e. in (om. /y'J illis diebus CDGLPQ, erat autem MN scitbiam N 20 apudj et apud N 20/21 et cxpulsus est| cxpulsus (ejjulsus /.") CDOLPQ, ante eiectus J\IN 21 a] de (suj)erscr. a M) MN ') Ubi civitas est quae vocatur Mineu ins. C (in textuj D (in lejctu) GL. ^) 'Hequitur apud inler- pretem oriqo Pictorum excerpta fere ex ehronicis Picticis Latinis (Skene chronicles of the Picts and chronicles of the Scots. Kdinburi/ I80T p. 1 — 10) a nohis omissa'. Zimmer. CVM ADDITAMENTIS NENNII. lo7 mSTOBJA liBTTTONVM. (juando Apgyptii morsi siint, ot non pei-- rcxit ad poiscquciidum populum dei. ilii autcm, qui suporfuerant , inierunt con- silium, ut cxpcllcrcnt illum, nc rcgnum r. illorum obsideret et occuparot, quia fortes illorum demersi erant in rubrum niare, ot expulsus est. at ille per quadraginta et duos annos ambulavit per Africam, ot venerunt ad aras Filistinorum ') per lacum 10 Salinarum et venerunt iuter Rusicadam et montes Azariae et venerunt per tiunien Malvam et transiorunt per Maritaniam ad columnas Herculis et navigaverunt Tyr- renum mare et pervenerunt ad Hispaniam 15 usque et ibi liabitaverunt per multos annos et creverunt et multiplicati sunt nimis et gens illorum multiplicata est nimis. et postea venerunt ad Hiborniam post millo et duos annos , postquam mersi suut 20 Aegyptii in rubrura mare, et ad regiones Darieta, in tempore, quo regnabat Brutus NENNIVH isto geucr IMiara- onis erat, id est mas Scozze (scottc CGL) filic^-). NENNIVS INTERPRETATVS. t/nid gmcr Vlinni- iiuis dcmcrsi cnit, id rsi Pharaonifi Cm- cris^). ■'. viri Scytiiici deinde cum familia sua per Affricam ambulaverunt usque ad aras Pliilistinorum ad lacus Salmarum et inter Rusicadam et montem lasdaire ot trans flumen Malvam et per viam maritiniam ui ad columnas Herculis frans (liidifiiimin frctuin usque ad Hispaniam et ibi iiabi- tavorunt doinde, donoc filii militis Hispa- niae cum triginta ciulis et cum triginta coniugibus in unaquaque ciula ad Hiber- 15 niam veneruut, millc et duos annos post- quam niorsus ost Piiarao. CDOHKLMNPQ (non liahel Z) SIN. : 1 demersi J/iY 1/2 et noii pcrrcxit] ipse non init CDGLPQ, et non cxluit MX 2 ])er.<;equenilnin CDOKLMNLQ, sequenduni H 3 superluerunt y^, snperfuer.int acgyptii MN iuierunt ... 5 obsidoret et (ut Q) occuparet] facto consilio euni ne obsideret illoruin regionem (reg. ill. A^) ab cife expulerunt MN 5 fortes] fratres CDGLPQ, inaiores MN 6 illorum] eorum MNQ demers! (dimersi H) erant iu rubrum mare] submersi erant in rubro mari CLPQ, submersi fuerant in raari rubro DG, in rnbro niari demersi (dimersi N) erant J/iV 7 et (sicque CDGLPQ) expulsus cst at ille] at ille (ita ins. N) expnlsns MN 7 8 per annos xlii (xl A') MN 8 ambulauit per] perambulauit Py, circuiens \>ex MN, ambulauit C" aftrica K Sfi) et nenerunt] et uenit DG, perueuit cum familia MN 9 ad] om. C, per X' aras filistinorum] siynificari aras P/iilenorum aynovii Galfredus V, 11 per] et per MNPQ 10 salinarura (-narium C)] CDGLMNPQ cum Peutinyerana (supra p. 114) et Galfredo l. c, palmarum HK, salmaruni interpres et om. MN uenerunt] uenit DG 11 montes azariae (azare CDGLPQ)] montana syriae MN, montem iasdaire interpres: inter Ruscicadam et montes Aaarae Galfredus l. c. ueneruut] uenit DG per] supra P 12 malua CDGLMN, maluae P, \\\ alua Q et transierunt] transieruntquc MNPQ, transiitque DG niaritaniam M, nianritaniam N cum Galfredo, maritana HK, niaritiniam CJ>GLP(J: per uiam maritimam inleipres 17 orcolis 7/, berculi M et {um. M) nau. tyrrenum {iexrewam HM^, terrenam M'^) niare] nauigantcs (nauig.-uis DG) per m. t. CDGLPQ 14 peruenerunt ad bisp. usqiie (u. ad h. MN)\ applicueruut (applicuit DG) ad hispaniam CDOLPQ 15 et ibi p. a. liab. multos MN, habitaueruntque (habitauitque DG) ibi per m. a. (per m. a. ibi Q) CDOLPQ IC creuit DG nimisque mult. sunt CIjPQ, nimisque multiplicatus (que add. D^) est DG, ac (et N) mult. sunt MN 1(3/17 et gens illorura (eorum P, eius DO)] ac ill. gens MN 17 nuiltii>licata est MN nimis] ualde MN, om. CDGLPIJ ct om. MN 18 uenenuit] uenit DG 19 et dnos annnsj duos auuos (,', duubus j.\\\i\A CDGLP postquam ... 20 inare] p. demersi (dimersi ^V) s. a. iii mari rubio MN, post mersioncm cgyptiornm in mari rubro CL)0LPQ 20 etj et uenerunt CDQLPQ ct ad regiones daricta (dalrieta CDL, dalriata G, dalricta Q, dalricte P) om. MN ') Binc videtur adldbita esse tahula similis Peutingeranae (vide supra p. 114). ■') post fdie add. pbaraoiiis, a quo ut fcrtur .Scocia appcllata (wit L fuitejue fortasse, sed manu recenti, in C, ubi eranuerunl qiiae eo loco post tempus adscripta fuerimt. — Cf. de fiac fabula Ximmer p. 216. ') Orei/orius Turo- nensis liist. Frane. ], 17 (aul adnotatio inde profecta ad Hieronymi chron. a. Abr. 490 qtiae reperilur el In cod. Berolinensi Phillippsiano 1872 = 126 saec. X et in edd. Pontaciana aliisque anliquis): tempore Moysi . . . regnaljat . . . apud Aegyptios Cencris duodecimns, qui et iii mare obrutus est rubro. 158 HISTORIA BRITTONVM HISTORIA BRITTONVM. i\\)uA llomanos, a quo consules osse coepe- runt, deindo tribuni plebis ac dictatores. et consules rursum rem publicam obtinue- runt per annos CCCCXLVII '), quae prius regia dignitate damnata fuorat. NENNirS INTERPRETATVS. Brittones venerunt in tertia aetate mundi ad Brittanniam ; Scotti autem in quarta ob- tinuerunt Hiberniam. Scotti autem, qui sunt in occidente, et Picti de aquilone pugnabant unanimitor et uno impetu contra Brittones indesinenter, quia sine armis utebantur Brittones. et post multum inter- vallum temporis Romani mouarchiam totius mundi obtiuuerunt. 16 A primo anno, quo Saxones venerunt in Brittanniam usque ad annum quai'- tum Mermini regis supputantur anni CCCCXXVIIII2). a nativitate domini usque ad advcntum Patricii ad Scottos 20 CCCCV anni sunt. a morte Patricii usque Rrx auteni eoriim, kl est Donn, mersus esf apud Tech Donn; tres deae illo tem- pore m Hibcrnia regnabant: Folla, Banha, Eirc et in trihus proellis a filiis militis •' fugatae siint, et filii niilitis postea regnum occtipavcrimt. contentio magna inter filios militis de regno fncta est, doncc Amargin eorum iudex illos pacavit. haec est pax : Hihernia in duas partes divisa est et Eber 1" occiipavit australem plagam et Eremon septentrionalem et posteri eorum hahitant in insida usqtie hodicrnum diem. Britones igitur occupaverunt hanc in- sulam in tertia aetate mundi ; Scotti autem '5 in quarta aetate mundi oecupaverunt Hi- berniam; in cadcm aetatc Picti occtqxivc- riint scpdentrioncdem ^^artem instdae Bri- tanniac; in scxta autem aetate venerunt Dalriatae et occupavcrunt partem Picto- 20 rum et in eadem aetate occupavcrunt Saxo- nes partem suam a Britannis. post niul- tum intervalhim temporis Romani monar- chiani mundi obtiuuerunt. CDQHKLMNPQ (non hahet Z) SIN. : 1 cousules] postea c. CDGi 3 rursum o?«. CCJ/iVPQ rem plubicam 77 tcnucrunt P 4 quae] (jueque A^ 5 regia] gregia t? iliguitate] potestate uel ilignitate y (lamnata] dampua** //', (lampuati H'^ tuerat] CDGLMNP, fuerant IIKQ G ueuerunt post Ijritauuiam MN m. aet. Q 7 sootti] scitliae auteni (auautem Q) PQ el {suprascr. uel scotti) D, scite autem id est scotti (scoti G) CGL quarto H\ quarta etate iiiundi CD^G 6 scotti] scitlio CDQLPQ 8/9 qui sunt in] de MN 10 pugn. Huanimiter et u. impetu contra br. indesiueuter (iudesinter K)] unanimiter pugn. contra br. et uun actu iu- dos. MN 12 utebautur [om. in sp. vac. P) brittones] bryttoues commorabantur MN 12, 13 inter- uallnnil spatium MN 15 primu anuo quo] teniporo quo pr. MN 16/17 quartuni] torcinm N 17 mer- moni MN, nieruini / 17 computantnr MN 18 xx om. II^ domiui] autem d. MN, domini nostri iesu c\\ns\'i CDGLPQ 19 usque ad] usque J/, aii D {iioiiCGL), om. Il^ patricii] saucti {i.CDGLPQ scottos] liyljerniani CDGLPQ 20 sunt] nunierantur CDGLPQ, fucrunt MN morte] m. uero MN, morte sancti DG ') Ilieronymus Alr. 506: Moyses . . . dux itineris ox Aegypto Hebraoorum gentia efficitur. AOr. 1507: Koniao . . . coiisulcs a IJruto esse cociieruiit, deiiide tribuiii plebis ac dictatores et rnrsum consules rem publi- cani obtiiiuerunt pcr annos ferme CCCCLXIIII (1507—505 = 100-J). ^) Cf. annales Cambriae ad a. 400 (— p. Clir. )i44): Mcrmiii moritur. CVM ADDITAMENTIS NENNII. J59 HISTOTtlA BRITTONVM. ad obitum sanctae Brigidae sexaginta anni '). a nativitate Columbae usque morteni Brigidae quattuor anni sunf-). initium compoti : viginti tres cycli decem- .'. novennales ab incaniation(> domini usque ad adventum Patricii in Hiberniani et ipsi annos officiunt numero CCCCXXXVIII, et ab adventu Patricii usque ad cycbim decemnovennalcm , in quo sunius, viginti 10 duo cycb sunt, id est, CCCCXXI sunt, duo anni in ogdoade usque in hunc an- num, in quo sumus. 17 Aliud experimentum inveni de isto Bruto ex veteribus libris veterum nostro- ir. rum. tres filii Noe diviserunt orbem in vide 2^. uo^iseq. tres partes post diluvium. Sem in Asia, Chani in Afiica, lafeth in Europa dila- taverunt tcrminos suos'). primus homo vcnit ad Europam de genere lafetli Ala- 20 nus *) cum tribus filiis suis, quorum nomina CDOHKLMN [hi duo om. 4 iuitium ... 12 iu quo sumus vel jtotius trausferunt mutata ad 2>. IT2, 3) PQ et inde a 15 tres filii Z (de loco cf. p. 134) SIN.: 1 ad om. K sexaginta (xl JAV) aniii (ins. sunt CDGLP, computantur Q, et 3IN) a n. culnmbae (culumkillae CDLPQ, sancti columkille G, culumcille MN) u. (ad ins. CDGLMNPQ) mortem (m. sanctae A', ohitum sanctae CDGLP, natiuitatera N) brigidae om. K, a natiuitate c. u. ad u. s. br. q. s. anui om. 7>* (addidit manus primaj 3 sunt anni CDGLPQ, anni tuerunt MN 4 xsxiii Q cyclij clici II, om. Q 4 .5 decemnouenales P, decennouenalis (corr. ex -uoualis) //, decennouennalis [corr. ex -uannVIis) K, decenno- uenalis Q 5 ab incarnatione] a iiatiuitate y 6 ad ovi. H^ patricii] sancti p. C-DGL in] ad Q 7 anni CDGLPQ numero] numerum CDGLP, numerum eorum Q ^;oai ccccxxxuiii iJiS. aiuiorum C^L 8 et om. CDGLPQ patricii] jiatricii (sancti patricii DG) in [om. Q) iam dictam insulam CDGLPQ ad o»(. CDGLP cliclum II 0 decenuouennalem A', decemnouenalem i'(J', decenuuuenalem //^, decennoualem //', decemnoualem Q- 10 sunt cycli CDGLPt} xxi] xi />a suut] et sunt CDGLPt) 11 duo] uero G odoade Q, ogduada H- 12 in quo sumus oni. CDGLPQ 13 inueni] didici :1/A' 14 brut*)] D-tiKPt), brutto //, brutone MN, britto CD^Ci), brito L ueteribus] antiquis MN ueterum (ueteribus Q) nostr.] n. u. MN 15 orbem] o. tei-rarum (^, o. terrae MN.Z 16 post] primo post C'D'GL semj sen iV, sem regnanit 6''/> 17 cam M, clian A'' europa {ins. sic CDGLPQ, et MN) dil. ... 18 pr. bomo (oni. CMlPli) uenit ad om. K, dilatauerunt ... 18 bonio uenit om. Z 19 de genere (generere Q'/j) iaphet ante uenit CLlGLPQ, om. MN 19/20 alanus] alanius (alamus G, alanus C'/.) nomine CDGfyPQ ') Ct'. annales Camhriae ad a. 13 (= p. Chr. 457): sanctus 1'atricius ad duminum migr.-itur; ad a. 77 (= p. Chr..y21): quies sanctae Brigidae. ") Cf- annales Cambriae ad a. 77 (= p. Chr. 521): sanctus folumcille nascitur. quiae sanctae Brigidae. ') ins. CDGLPtj haec: in tres partes, quia tot erant fratres. iii .\sia sunt provincie XV: India, Acbaia (achaica A), 1'arthia, Syria, Tersia, Media, iMesupotamia, Cappaducia, I'alestiua, Armenia, Cilicia (scilicia (J), Caldea, Suria (syuria /'»), Egyptus, l.iliia. in Affrica sunl pruvinclo .\II: Liddia, Cyrini (cirene Q), Pentapulis, Ethiopia, Tripolilana (-nia /M.'), Bizantia (bixantia /), Getulia, Nalabria, Numedia (nnmidia P), 8amaria, Sirtes maiores et minores. in Europa sunt proviucie XIUI: Koma (italia C^D^L", roma id cst ytalia G), Cal.Hbria, llispania, Alamannia (alemannia G(j), Macedonia, Tracia, Dalmatia, Pannonia, Colonia, Gallia, Aquitania (aequitania /^, nonCGL), Britannia, llibernia, Aquilonarii infra Occea- num (id est australia supra r. CDL, in tcctn G) — Quomodo tres filii Noe Sem, Cham el laphet divisemnt inter se totnm mundum post diluvinm in Irihus partibus et quot provintic sint in unaquaque parle sicut spera subscripta et depicta apertc demonstrat addit L; s^^haerae t/uae sequilur imayo, quam repraesenlavU aliquatenus Petrie mon. hist. Brit. 1 p. 58, adscripta habet tam su^ira relata juam quae infra lcjuntur c. 18. •) Laterculus (post alios editus a Carolo MuMenhoff in additamentis ad Tacili Germaniam ed. 2 p. 163) ad codicem Juyiensem CCI.\' scriptum c. a. 800: 'Alaneus dictus est homo qui genuit tres filios, id 160 HISTORIA BRITTONVM HISTORIA BIUTTONVM. sunt Hcssitio, Armcnon, Ncgue. Hessitio vide p. 149, 6 seq. autcm liabuit filios quattuor: lii suntFran- cus, Romanus, Britto, Albanus. Armenon autem habuit quinque filios : Gothus, Vala- 5 gothus, Gebidus, Burgundus, Longobardus. Ncgue autcm habuit trcs filios: Vandalus, Saxo, Boguarus. ab Hisitione autem ortae sunt quattuor gentes Franci, Latini, Albani et Britti. ab Armenone autem quinque : 10 Gothi,Valagothi, Gebidi, Burgundi, Longo- bardi. a Neguio vero quattuor Boguarii, Vandali, Saxones et Turingi. istae autcm gcntes subdivisae sunt per totam Europam. Alanus autem, ut aiunt, filius fuit Fctebir, vUle jk 14U, 14. iri, 13. 15 filii Ougomuu, filii Thoi, filii Boib, filii ODaHKLMNPQZ SIN.: 1 sunt] hec /', suiit haec CL(J, haec sunt DGN, uiii. M hessitio] 7/, hessicio A', ysicio Q, ysitiou CLP, ysicion DG, hission Z, hisicion M, hisition N, isacou interpres armenon] CGLMNPQZ, armeno 5; armenio /f, armenion /) negue] //A', negao CDGI^PQ, neugo Z, neugio jUIV hessicio ^, hissitio ff, ysition VLPQ, ysicion />, isition G, hission Z, bisicion i)/A' 2 a,\xtem om. C^DGPQZ qu. fil. CDGLPQZ lii (li A', hii Q) sunt] qunram nomina (liec ins. G) sunt G-T^^^GL, om. D'3INZ 2/3 francum ronianum MN 3 brltto albanus] ///i , ahnaunus (almauns Z^) brito Z, alamannus (alenianus CDL, non G) et brito (britto G, bryto P) CDGLPQ, alamannum et brittouera MN: post hritto ins. a quo pi-imo britannia habitata est D-G armeiiTi Z 4 hab. fil. qu. LMNP, u fil. hab. Z lii sunt ante gothus ins. CDLPQ, quorum nomitia hec sunt G gotus Q, gothum MN 4/5 ualagotlius] DHKZ, ualagothum M, uualagothum N, uualagothus C6LP, uualagotns Q b geliidus] HK, cel)ldus CDGLP, gepidus Q, cibidum M, giliidum N cehustus ^ burgundus] CDLPQZ, burgunduni .VA', hurganius H' K cum inter^Jrete, hurgondus H^, buigun- dus G longubardus] H'KPZ, longobarduni M, langobardum N, langobardus CDGIjH-Q 6 negue, scripsi, neguo CDGLPQ, neugo HKZ, neugio 31N autem hab.] autem Iiab. autem H, uero hab. 3IN, habetit Z filios om. MN tres fil.] iiii fil. CLPQ, fil. iiii DG quorum haec sunt nomina (n. s. h. Q, n. h. s. DO, n. s. C") ins. ante uandalus CDGLPQ uandalus] H', uuandalus CDGH^LPQ, uandalis Z, uuandalura MN, uadalus K 7 saxonera MN, saxon DG boguarus] HK, bogarus CDGLPCJ, boganura M, rogarem N, logarus Z targns (iardus G) ins. j)ost boguarus CDGLPQ, om. IIKMNZ hisitione (-cione KMN, hisscioiie Z) antem HK3IN, ysitionc priinugenito alani (alaiiii P, alannii Q, alaini (?) CDGLPQ 7/8 ortae (orti M^) s. iiii iom. N) g.] iiii g. o. s. Z, g. o. s. iiii L 8 ad I.atini add. id est romani CD^^L (hi tres siqrra v.) G albani] alemanni C'A/'(^', alamauni /JCJW, alraanni .Z 9 et om. Z hriti GQ, bruti P, britones .^, bryttones JJiA', id est britones add. supra v. CL armenione M, armonone G, armene Z autem] autem (aut P, om. Q) secuudo filio alani (alanii CDGL) CDOLPQ qninque] i/^A', quinta //', orti sunt CDGLP, quinque orti suntQ, om. MNZ 10 ualagotlii] 5^'A'.^, uualagotbi C/>//*//JI/A'; uualagoti P<), uualgotbi O gebidi] HK, (xhuWCDGLZ, caebidi P, gepidi Q, cibidi j1/, bibidi iV burgundi] burgaudi //', burgondi //^ 10/11 longobardil H'K, et loiigoliardi PZ, et laiigidjardi C7^(T'//''Ay)/A'Q 11 neguio] HK, uegnn CDGLPQ, neugioJ/A', negeZ', nego Z^ uero] imtem MNZ, autem tercio filio (orti sunt add. G) CDGLPfJ quat- tuor om. MNZ boguarii] HK, bogari CDGLMPZ, bogori y, rogarl A' 12 uandali] IIKZ, uuaudali CDGLMNP, uuandoli Q et om. MN turingi] Z, taringi IIKNP, tariuci CDLQ, tarincgi M, tariuici G autem om. MN 13 sunt subd. P, diuisae suut N, subdinisi sunt OG, suut {om. C), subdiuisae CL 14 alanius CDPZ, alannius Q, alanius G ;mtem om. MN ut aiunt om. Z luit fil. CDGLPtJ tetebir] /7, fetlicbir A', setheuir C'/)/,P, sethuirC?, feceuir (^, fethuir .1/ c»»» interprete, phetuir A', ethebir .Z 15 filii] filius hic et deinceps Z, filins oel filius fuit nomine quod sequitur ijeminato hic et in sequentihus MN ougo- muu] //, ougomn K, (igomun CLP, agmiun Q, ogonnun DGMN, egomuin Z, oganian inleriires filii thoi filii boib om. Z tlioy P, tholii ^V, tai iiUcrpres lioibj boibus M, boidb vel boili iiitcriires est Hisisione Ermenoue et Nigueo. de llisisione nate sunt generatioues quatuor, id est Koiiiaiios Francos Alamannos et Hrittoiics. de lirmenone nato sunt generationes V: Gothi Walagotbi CVbedi Uurgundio et Laiigob.-irdos. de Nigueo nate siint gcnerationes quattuor, id est VVandalos Saxones Baioarios et Toringus. istas XIU genorationes omninu imhi s(|iaiaiitiir. CVM ADDITAMENTIS NENNII. Ki I HISTOllIA BlilTTONVM. Simoon, filii Mair, filii Ethach, filii vide p. ij<),i7,eq. irt, Wseq. Aurthach, fihi Ecthet, filii Otli, fiiii Abir, fihi Ra, filii Ezra, filii Izrau, filii Baatli, fiHi lobaath'), fihi lovan, fihi lafcth, filii s Noe, fihi Lanicch, filii Matusahic, filii Enoch, filii larcth, fiiii Malalchcl, filii Cainan, fihi Enos, fihi Seth, filii Adam, fihi dei vivi. hanc pcritiam invcni cx tra- 18 ditionc vetcrum. Qui incohxc in primo 10 fucrmit Brittanniae Brittones a Bruto. Brutus filius Hisitionis, Ilisition Alanci, Ahmcus filius Reae Silviae. Rea Silvia fiha Numae Panipilii, fihi Ascanii; Ascanius filius Acneac, fihi Ancliisac, filii Troi, fihi 15 Dardani, filii Flisc, filii luvani, filii lafcth'-). lafeth vero habuit scptcm fihos. primus Gomer, a quo Galli; sccundus Magog. a quo Scythas ct Gothos; tcrtius Madai, a quo Mcdos; quartus luvan, a quo Graeci: 20 quintus Tubal, a quo Ilibcrei et Ilispani et Itah; sextus Mosoch, a quo Cappa- doces; scptimus Tiras, a quo Traces. hi sunt filii lafeth'') fihi Noe filii Laraech. BKMNZ (hic om. 8 hanc .... 10 brittauuiae et locis mutatis, v. p. 134) et iisque ad >\ 10 CDGLPQ; 10 hrittoiies ... 23 lamecli om. CDGL (post c. 12 in L quae pimjitur sphaera fv. ndn.j In anr/ulis haec ipsa hnbel) PQ SIN. : 1 simeoii] D'(f)GH, symeon K, semeon CD^^LPQ, semoiu Z, semion 31N, semoib inlerpres filii etliacli) GP, filii etliac CDL, {. etliacth Q, filius ethath Z, ecthactus (eothactus N) ecthactus JJN, filii athacht interpres, om. III{ 2 aurtach (; , atirthac Ci, aurtharch (^, aurthact J/iV, om. Z el interpres filii ectliet]P, f. etlhety, t'. ethect />', 1'. vthelt D'G, f. ecchet C7y, f. ethieth Z, ethec ethecli ,1/, echeh echeh .V, om. HK el interpres oth] HKN, ootli J[Z, oothz CDLPQ, oozhz G, aotli interprcs aliirh DGPQ, ahirtli CL. tihir Z, ahair interpres 3 ra] rea //*, roa iiel raa interpres ezra] esra CDGLPQ, esraa il/.V, isra Z, asra interpres filii izrau filii baath om. interpres izrau] ysrau P, israa CDGLQ-, eisrau Q\ hisrau .1/, isra -V, tau Z baath] barth FQ, bath DGMN, hrath Z 4 filii iobaath filii iouan] filius iobatli fili rahuaii Z, filius iohath iohat (iobath J^' ) iuhaii iohaii (ioaan i/») J/jV, filii iohan (ioan Z>', iomi CLPG/.P) filii ioliath (iahath CDGLP) CDGLPQ, filii iobatli (oel iohaii) filii ionan {vel iouan) interpres 5 lametli Z matusalae //, matusalam A'P, matussalam (r'y, iiiathusahun CZ/, mathusalem .^, matusalem /Al/, matusalo ^ .'J/6 filii enoch . . . 8 dei uiui om. D'PQ G eiiuc NZ, eiiohe H'-, eiiohc C iareil MN maleliel Z 8 filii dei uiui] filius et plasmatio dei uiui MN, fili dci Z peritiain] genealogiain CDGLPQ, experitiain A" iiiueni] didicimus MN 9 incolae in primo fueruiit br.] iii primordio accolae fuerunt br. MN, iiic. f. iii priinis britaiiniae (teinporibus ins. C'L) CDGLPQ 10 bruto] hruto dicti it/A" 11 hisicionis hisicioii KMN, fuit hisscionis hisciou Z alaiiei] alaiiiae Z, filliis alaiii .1/iV 12 alaneus] HK, alanus MNZ filius reae siluiae (silueae M, silue NZ)] MNZ. tlliiis reae filiae siluiae (silueae A') HK rca siluia (siluea MZ, r. s. posl niinia .V) filia iiumae (numeieZ) f nminUi] MNZ, filia reae filiae iiuinac parapilii IIK 13 filii ascaiiiil iiuina filius ascaiii MN, numera filii ascanii Z ascaiius filii euee Z 1-') flise] sre Z iuuaiii| iuuaii -V, riiiani Z 16 hab. septem (semptem f/) filios] sept. f. h. KMN, sept. f. genuit / 17 gomer| gemer//'A' g.illi . . 18 madai a quo otn. H 18 scitlii et gothi MNZ mnda,i] Z, madiaii MN, madiaiius K 19 mcdi MNZ 20 hiberei] Z. bebraei HK3/N et hisp.] hisp. .1/iV 22 septimus] septe //" 22/23 hi (ii K) sunt filiMafeth (afeth K) f. ii. f. I.) iaretli filius ii..c fi^ l.iuieth fi iiialhusalciii fi' eu..c]i fi iaieth l\ iiialalehol fi' cayiian fi enns fi seth fi adam fi dei iiiui altissimi Z ') Auctorem genealogiae Olh Abir Ra Ezra Izrau Baath lobaath, quam ad Ju.laeonim slemmala pertinere probabile esl, earum rerum periti nullum reperire potuerunl. ') Genesis 10: tilii lapheth . . . lavaii . . . filii autem lavan . . . Klisa. ») Hieronymua quaest. in gen. 10,2 vol. 3 p. 317 Vall.: laleth filio Noe uati CHRONICA m. 162 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA BltlTTONVM. Et rcdcain nunc ad id, de quo digrcs- sus suni. li) Romani autcm, dum accipercnt do- minium totius mundi, ad Brittannos mise- ;, runt lcgatos, ut obsides et censum ac- cipcrent ab illis, sicut accipiebant ab uni- versis regionibus et insulis. Brittanni autcm, cum essent tyranni et tumidi, lega- tioncm Iiomanorum contempserunt. tunc 10 lulius Caesar, cum accepisset singulare imperium primus et obtinuisset '), iratus est valde et venit ad Brittanniam cum sexaginta ciulis et tenuit in ostium Tamesis, in quo naufragium perpessae sunt naves 15 illius, dum ipse pugnabat apud Dolo- bellum, qui erat proconsul regi Brittan- nico, qui et ipse Bellinus vocabatur, et filius erat Minocanni^), qui occupavit omnes insulas Tyrreni maris et lulius 20 reversus est sine victoria caesis militibus et fractis navibus. 20 Et iterum post spatium trium annorum venit cum magno exercitu trecentisque ciulis ct pervenit usquc ad ostium flu- 25 minis, quod vocatur Tamesis. et ibi inierunt bellum et multi ceciderunt de equis militibusque suis, quia supra dictus proconsul posuerat sudes ferreos et NENNIVS INTERPRETATVS. Et miscrunt lcgatos ad insulam Bri- tannorum, ut obsides accipercnt, sicut ac- cipicbant ab universis regionibus. reversi simt autem legati contempti sinc obsidi- 5 bus. rex autem lulius Caesar valde iratus est contra Britannos et vcnit cum LX ciulis ad ostium fluminis Tamesis. Belli- nus autem erat rex Britonum illo tempore. Dolobellus autem proconsul regis Brito- 10 num Caesari obviam processit et caesi sunt milites regis (Romanorum) eodem tempore quo tempestas naves eius fregit, et rex reversus est sine victoria do- mum. 15 Et iterum post spatium trium annorum venit cum trecentis navibus ad idem ostium ; sed Dolobollus sudcs ferreas in vada flu- minis anto pugnam posuit, ut milites Romanorum per artem invisibilem, id est 20 per semina belli , caderent. nihilominus collecti sunt a lulio et pugna comraissa CDGHKLMN (hi duo ut el Z om. 1 et . . . 2 sum) F(j et ordine diverso (v. p. 1.34) Z SIN: 1 et (sed CDGLPQ) r. u. ad id de tiuo] (uiide CDGLPQ) digressus (digressi P', egre.ssus CDGLQ) sum om. MNZ 3 dum] cum Z acceperunt d. t. m. CDGLP, d. t. m. acceperunt Q, accepissent d. t. ra. Z 4 lirittones N 5 leg. mis. CPL (j ab illis oni. Z accipiebant] acciperent Z 7 insulis] ab uniuersis insulis CDGLPQ, ab omnibus insulis MN britones Z 10 sing. imp. primtis et obtinuisset (regiium ins. CDGLPQ)] totius orbis sing. imp. et primus obtineret MN 11/12 iratus est ualde et] ualde iratus MN 12 uenit] peruenit post ceolis MN 13 Ix] xl A^ ceolis MN et tenuit (ueuit CDGL) in ostium (occium Z) tainosis (tameusis CDGLZ)] in ostio fluminis tamensis MN 14 perpessa Z nares illius ante perpessae 31, om. N 15 ipse] illc M puguaret MN apudj coutra C-L 15/16 dorobellum Q 16/17 regi britau- nico] bryttaniiici regis MN 17 ipse] ipso rex CDGLMNPQ bellimus Z, belinus GM^NQ uocabat Z 18 fil. erat minocauni {m\noca.m C^DGLP(J, mittocani C")] e. ni. 1'. MN, cuius filius erat minoamus 2^ 19 terrini H, terreni MZ iulius] i. caesar CDGLKPQ 20 militibus] multibus Z 21 et Iractis] iTa.c\\&C^DGQ, irActKqne C^LMNPZ 22 trium om. Q 23 uenit] peruenit pos< oeolis JfiV^ 23/24 et ccc] trecentis .^, trecentisque j)/i\^ oeolis ilifiV 24 ostium] ocidium .2^ 24/25 fl. q. uoc. tamesis] tamensis fl. CDGLPQ, predicti fl. tamcnsis {om. N) MN, taraensis Z 26 et multi (multi post suis MN) ceciderunt de equis niilitibiisque suis] et ibi ceciderunt milites multi de equis suis Z 27 supra dictus] iam dictus CDGLPCi, praedictus N 28 proconsul] consul MNZ ferreos lihri et seinen] semonque MN sunt septem filii sunt autein (iomcr (falatae; Magog Scytliao; Madai Medi; lavan lones qui et Graeci . . .; Tbubal Iberi qui et Hispani, a quibus t'eltiberi, Ilcet quidam Italos suspicentur; Mosocb Cappadoces . . . Thinis 'Pbraces . . . scio quendam Gog et M.agog . . . ad fJotliorum . . . Iiistoriam rettulisse. ') Hier. Ahr. V.KiH: Gaiiis lulius Caesar primus Komanus singulare obtinuit imperium. -) Cf. Ad- miuius Cynobellini Uritaiinorum regis filius Suetonii Gai. 44 et inde enatus Minocybeliuus Orosii 7, 5, 5 (Zimmer p. 272). CVM ADDITAMENTIS NENNII. ,g3 msToniA nmTTONVM. nennivs inteuphetatvs. semen bollicosum, id est Cetilou. in cst in n-ione quae di.^itur Trinovantum vada fluminis'). discrimcn magnum fiiit ct victoi- c.xtitit ct acccj^it impcrium in- militibus Romunorum hacc ars invisiliilis, sulac XLYIJ anuis anto nativitatcm Ciu-isti. ct discesserunt sine pace in illa vice. ab initio mundi VXXXY. gcstum cst bellum tcrtio iuxta locum, qui dicitur Trinovantum. et acccpit lulius imperium Brittannicae gentis^) XLY"II annis ante nativitatem Christi, ab initio autem mundi VCCXV). *) lulius igitur primus in Brittanniam /. lulius igitur primus rex Romanorum, pcrvenit et regnum et gentem tenuit, ct qui insulam Britanniam occupavit, in sua in honorem iUius Quintilcm mensem lulium curia occisus est ct in lionorcm illius Ro- debere Romani decreverunt vocari. et mani mcnsem lulium nomiuavcrunt. CDGHKLMNPQZ, hic inde a %\ 10 fonna dicersa (v. adn.) .SI\.: 1 bellicoiuin i)6'/-PQ (liic suprascr. uel Ijellico.snni), Ijellicurum uel bellicnsum C iil est om. Z cetilou] H, cctliilou l>ilXZ , cetliilon G, cechilou K, cethilo PQ, quae cacitr.inieuta uocanfur id est cathe- leu britanuice iuterpretatus est C, quae cacitrameuta uocantur (suprascr. id est catheleu britannice iuter- pretatus est) id est cetliilocium L 2 flimiuum Z discr. m. f.] HKZ, m. d. f. C^L^-P, magnumque d. f. ^', quod d. f. m. M2\\ quod m. d. f. DG, m. discidium fuit CL'' 3 mil. roni. haec ars inuisibilis] Z, uiil. rom. (quia ins. CD-LP, que ins. G) haec ars iuuisibilis erat (fuit IS) illis CDGJjPQ, ars enim erat lateuter constructa et iuuisibilis mil. rom. MN: ad eandem formam citat chronicon Vedastinum (MG. SS 13, 678): ars enim latenter eoustructa invisibilis militibus Romanis fuit. 4 et disc. sine pace {om. Z) in illa (ista Z) uice] et disc. tuuc temporis siue pace CDGLPQ, et hac uice sicut prius imperator com suis reuersus est sine uictoria uel pace MN 5 gest. est bell. tertio (tertio bell. CLPQ, bell. tercium ii)] g. e. iterum tercio bellum DG, terfio igitur cunimissum (-sus J/*) est bellum a romanis contra bryttones MN qui def. in littira M ti trinouatum A', rinouantum Z accepit iul. imp. br. gentis] acc. iul. imp. britanie Z, iulius uictur imp. bryttanicae ibritanuiae N) gent. obtiuuit MN 8 ante] a Z 9 autem om. CLPZ > post uccxu (duo niilia ccxu G, uccxii MN, uxxxu inlerpres) ins. constaut auni CDGLPQ, transactis aunis MN 10 igitur] caesar A', ergo Q, om. MN britannia Q 11 perueuit] p. rumauorum rex J/A' regnuui] regnum ub- finuit N tenuit] obsedit MN 12 honorem] hereditatem C^D'P(J quintum N, uel aquatUem sttpra %\ CL iul. mens. M, iul. (om. mensera) N 13 debere uoc. decr. roni. CDGLPQ, romaui statuei-uut uocari MN et] et postea CDGL, siquidem MN ') Aut Caesar h. G. 5, IS: Caesar . . . ad flumen Tamesim iu fines Cassivellauui exercit\un duxit . . . ripa auteni eraf acutis sudibus praefbcis muuita eiusdemque generis sub aqua defixae sudes flumiua tegebantur aut Orosius 6,9,6. ') Aut Caesar b. G. 5, 20 — 22: Triuubantes . . . pollicentur sese ei dedituros . . . ('assivellauuus . . . legatos . . . de deditione ad Caesarem mittit. Caesar . . . quid in auuos singulos vectigalis pupulo Komano Britanuia penderet coustituit aut Orosius 6, 9, 8. 9. ') Annus a. Chr. 47 secundum Hie- ronymum est Abrahae 1968 et cum tjui sequitur Caesaris primus sit, de hoe auctor videtur cogitavisse. annus Abrahae l'J6S secundum Hieronymum (additis annis a mundo creato ad Abraham 31S4) cum sit mundi 5152, fortasse eum numerum ab auclore posilum curruperunt librarii mutantes notas VCLH in VCCXII et VCCXV. *) Abhinc qiuie sequuntur ud p. 166, 20 Z sic immutavit: Casabellaunus rex Britaunicus et ipse fuit iu obviam Gaii lulii Cesaris regis Kouie, qui missus ab imperatore Latiuu ad e.xpugiiandam ISritaimiae insulam et fregit bellautem (bellum aute Z) Cas.sabellaunum duobus vicibus super Gaium Cesarem ct in tercio bello occisus est a Cesare misso ab iraperatore. haec sunt nomina imperatorum qui in Britania voneruiit. lulius imperator prinius in Britaniam venit per Renum et Germaniam usque Tammensis bellum. primus pustea Claudius (claudi.as /f) iinperatur, qui usque .ad Orcaui et Euvoniam et inde Koniam exiit. tertius imperatur Severus (reuersus i^), cum quo validus murus factus est. quartus Curacius tyraniius (tireuus Z). quiutus Constantinus ConsUintiui magni pater, id est vir trauquillissimus. ille Constjiutiiius iu Britanuia luorte obiit. qui Consfautiiium filiuui ex coiicubiiia Ilclena crcatum iinperatorem Galliarum (gillianiiu Z) rcliquit, qui in Britaunia obiif. sextus Maximus imperator in Britania ordinatur invitus, cuiii quu Marfinus scpe locutus est. septimus Gracianus Valentiui!»ni filius, qui iii Romam a Bretauuia exiit et ibi a Maximo occisus est. cuius sauguiiiein viudicavit Euugenius (lectio incerta: requirilur Tlieodosins) de Maxiiuo ct postea Eugenium occidit pru \'aleutiniauu (_!iafiaiii fratre (graciano frat Z). 21* 164 IIISTORTA BHITTONVM Oeorg. 3, 25. 21 HISTORIA BEITTONVM. iililius Martiis Oalus lulius Caesar in curia occiditur*), tenonte Uctaviano Augusto monarchiani totius mundi, et censum a Brittannia ipse solus accepit, ut Virgilius ait: Purpurea intexti tollant aulaea Britanni. Secundus post hunc Claudius impera- tor venit et in Brittannia imperavit annis quadraginta octo post adventum Christi'^) 10 et stragem et bellum fecit magnum non absque detrimento militum, tamen victor fuit in Brittannia. et postea cum ciulis perrexit ad Orcades insulas et subiecit sibi et fecit eas tributarias '). in tempore 15 illius quievit dare censum Romanis a Brit- tannia, sed Brittannicis impei-atoribus red- ditum est. regnavit annis XIII mensi- busYIII*). cuius monumentum inMogantia apud Longobardos ostenditur ^) : dum ad 20 Romam ibat, ibi defunctus est. 22 Post CLXVII annos post adventum Christi Lucius '') Brittannicus rex cum omnibus regulis totius Brittannicae gentis baptismum suscepit missa legatione ab 25 imperatore Ilomanorum et a papa Ro- mano Eucharisto ''). NENNIVS INTERPRETATrS. Ciaudius fuit rex secundus, qui insulam Britanniam occupavit , annis quadraginta quattuor post nativitateni Christi et stragem magnam fecit Britonibus et per- .", rexit ad Orcades insulas non absque strage militum illorum neque absque magno detri- mento militum suorum inflicto a duce qui nominahatur CassivcUaunus'^). regnavit annis XIII mensibus VIII et mortuus est 10 in Magnantia apud Longobardos, dum ad Romani ab insula ibat. Post CLXVn annos post nativitatem Christi rex (Romanorum) et papa Eleu- therius miserunt clericos cum epistolis ad is Lucium regem Britanniae et baptizave- runt regem cum ceteris regibus Britanniae. CDOHKLMNPQ et forma dlversa (v. p. 163 adn. 4) Z SIN.: 1 curi.. A' 2 agusto 77 3 et] iiam et J/A' ,0 ait om. CDGLPQ 6 intexi N toUnnt CDGLMPQ biitannum P, Ijiitannia N 7 secundus] s. autem M 8 uenit et in biittanniam imp. CDOL, uenit in britanniam et imp. P 9 qu. et octo annos PQ, per xluii annos MN 10 et bellum fecit magnum] bellumque agens multum MN 11 asque 77" militum] m. iunenuniqne suorum (snarum .3/1) MN tanien om. MN 12 in brittannia] bryttaniae MN et postea . . . i:! insulasj postea nauigio ad oreailes perucnit insulas MN 14 sibi ct 1'ecit eas] eas iecitquo MN 1.') quieuit dare censnni (dari censuni CDGKLQ, censum dari 7") romanis] nullum ronianis censuin 1'uit tradituin MN 16 inip. br. MN 17 est 09)1. P regnauit] r. auteni MN 17/18 et mens. octo MN, ooto niens. K, mens. uii L)GPQ 18 niogontia MN, magontia P, magantia CDGLQ, magnantia interjires 19 langobardos CDLj duni ad {pm. Q) V. ibat (iret MNQ) ibi] dum iuit r. ibi DG, ubi dum ad r. ibat Lj 21 post clxuii (clxiiii CDQLjPQ) a. p. a. cliristi] .anno dominice inc.arnationis clxiiii C^Lj 23 omnibus] uniucrsi.s CDGLjPQ totius om. Q br. gentis] liritanniae ('DGIiNPQ 24 suscepit] susccperunt D {suprascr. uel suscepit) C'7> 2.5 impera- tore] L\, iinperatoribus ('DGLJLMNPQ ,a om. MN pape A' romano] romanorum Q 2() euch;uisto| 77, euaristo DKMNP, eleutlierio CGL^Q citm interprete : adnotunt inentitur, qui.a priinus annus Euaristi luit annus domini LXXIX, primus vero annus Elcutberii, quem debuit nominasse, tuit .uinus doinini CLXI L- (inanu aequali) et Ljontliniensis coll. of arms 30 leyentes Eiutristnm ') LTieronymns Ahr. 1973: Antonius decernit Quiutilem nionsein Inliuin dubere dicl, qui;i iii eo lui.sset natus luliiis . . . idibus Martiis C. lulius Caesar in curia occiditiir. '-) JJieronymns triitmplium Clandii de Britannis adscrihit nd a. Ahr. •JOtiO vel 2061, p. Chr. 49 vel 60. ') Jlieronymus n. Abr. 2061: Claudius de Brittania trinmpliavit ot Orchadas insulas Roinano adiecit imporio. *) Uieronymus a. Abr. 2057: Clau- dius regnavit a. XIII mnns. VIII dicb, XXVIIII. ") JJieronymns a.. Abr. 2059: iste est Claudius p.atruus Drusi qni ;ipnd Mogiinti:icum inonuinentuni liabet. ") Luciiis agnoniine Louer Mjiur, id est magni splen- doris propter lidein, quo in eius tempore venit Itoc loco addnnt C'"Lj. '') Vlde siqwa p. 115. *) 'LLaec veninul e.c Jieda h. eccl. 1, 2 errore pro Caesare substitnto Claudio.' Zimmer. at similiter erravit recensio codicis Z (ride p. 163 adn. 4). CVM AHUITAMENTIS NENNII. m mSTORIA BlilTTONVM. 23 Tcrtius fuit Severus, qui transfretavit ad Brittannos; ubi, ut reecptas provinciaH al) incursione harbariea faceret tiitiorcs, niu- rum et aggereni a mari usque ad mare per s latitudineni Brittanniae, id est per CXXXII milia passuum deduxit'), et vocatur Brit- tannico sermone Guaul '^). propterea iussit tieri inter Brittones et Pictos et Scottos, quia Scotti ab occidente et Picti ab aqui- 10 lone unanimiter pugnabant contra Brit- tones, nam et ipsi pacem inter se babe- bant; et non multo post intra Brittanniam Severus moritiu- '). 24 Quartus fuit Karitius imperator et 15 tyrannus, qui et ipse in Brittanniam venit tyrannide. qui propterea tyrannus fuit pro occisione Severi et cum omnibus ducibus Romanicae gentis, qui erant cuni eo in Brittannia, transverberavit omnes regulos 20 Brittannorum et vindicavit valde Severum ab illis et purpuram Brittanniae occu- pavit *). NENNIVS INTEIiPRETATVS. Tertins fuit Severus (|ui vcnit ad Bri- tannos. alj eo agger Sti.ionicus extruc- tus est contra barbaros, id est Pictos, per centum triginta duo milia passuum et is agger noniinatnr a Britannis Ouaul. et iussit aggerem aliuni tieri contra Scot- tos et Pictos, aggerem suis^), NENNIVS (C^DHiL). intra Britannii im re- versus apud Ebo- racum cum suis ducibus occiditur. NENNIVS INTERPRETATVS. rt a JBritannis oc- cisus est cnm duci- hiis suis. Quartus venit deinde ('(iniiisins tyran- nide ad vindicandum in Britannos Seve- rum et rex Britonum ab eo occisus est et purpuram oceupavit contra tutelam(?) regis, id est imperatoris et Alhcfus vir iniquus Romanus interfecit illum et sump- sit regnum ad tfmpiis^). CDGHKLMNPQ etforma diversa (v. p. 16.3 adn. 4) Z SIN.: 1 ad] a -JT» 2 ut rcc. proii.] r. pr. i>'G, r. pr. wtCU^L 3 faceret tutiurvs] tlefenderet tui- tiouis J/A' 5 per oni..fl' 6 p.issum J/A' uncatur (uocato y^) br. serm.] br. s. u. J/A' 1 guaul] //A', guaal y, gaaul VDGLilNP, gual />'" (m. saec. XII XIII), uuallesheued /»'" (m. saec. XVI) 8 ct vm. Q et scottos] scottosqueO/Jy/P, scotnsquey 9 quiaj quod J/A' et om. Q 10 uuiauiniiter i? lOUbrit- (t)anuos C"D'KPQ 12 non niulto post] post multum tempus MX' dol.i brittannoruni post post iiis. DG inti-a br. s. mor.] s. i. br. m. N {ulji eboraci est post tirannide), s. i. br. eboraci ni. J/, eboraci niori- tur intra (inter D') br. C^D'PQ 14 karitius] H^, caritius /vJ/A', carutius CDGLPQ, inc. 11=^: Carinus J/ in eiHlume (v. mpra p. IJO) 1!^ in br. uenit lyr.] t. in br. ucn. J/A', uenit in br. (cnni ins. Q) tyr. CDGIJ'Q IG qui (quia CDGKL) propterea t. f. p. o. seucri] quia (et A') iratus pro occisione seueri aduenerat (om. N) MN, om. C^DHIL 17 et om. CDGl.NPQ onniibus om. K 18 ronianae MN ia om. M 19 brittanniam //, bryttaniam J/ transuerberauit (et tr. DGQ) onnies regulos brittaunornm (britonum PQ. brittonum CDGL)] uerberauit ac onnies regulos ducesque bryttonum M, cum onniibus regnlis et dncibus suis uerberauit A' 20 et uindio.-iuit] uindican» CDG ualde sen. ab illis| in illis seu. MN, ualde .sanguinem seneri (sang. seucueri ualde (.') ab iWk C-D-G 21 pnrpureas britannicas />Hr', purjiuras britanicas (' = 21/22 occupauitj deuastauit MN ') Ilierunymus a. Abr.2221: .Severus iu Brittanos bellum transtert, ubi ut recepl.is pr.ivincias ab iii- cursione barbarica faceret securiores, vallum pcr CXXXII passuum milia a mari ad niaro fccit. -) Ter CXXX ucro (cxxxii, pro 5 lei/ens ii, /-) miliaria p., id est a Peuguaul (pougaaul /.», peiigaul />), quae villa Scottice Cenail, Anglice voro 1'eiieltun dicitur, usque ad ostiuui fluminis Clutli ct Cair l'oiitalocli, quo inurns ille finitur rustico opere, Severus ille pracdictus construxit, sel nihil profuit. Carntiiis postea iinperator recditi- cavit (r. i. /.») et VII castellis muiiivit inler ntraqiie ostia domuniqne roluiidain politis l.ipidibus siiper rip.iin fluniinis Caruii, quod a suo nomine iiomen accepit, fornicom (triuin|)lialem Ins. C- m. sacc. Xlll et L) in victori.ae mcmoriam erigens conslruxit addunl C^L, ilem ad p. 11)'.), 17 loco 7ion mo: Anglicc voro diciliir 1'eulrou a fluniinc Kaldra usqnc a.I Uimindaca a(Z»iote< £?■". ') Ilieromjmua n. Abr. 2235: Sevorus inoritiir Eboraci in Urilaiiuia. *) Hieronymus a. Abr. 2305 ex Enlropio: Carausius sumpta purpuras Jlrittanias occupavit. ') l'icnm inlelle^i prope Falkirk dictum Sirlne's dike vestit/iis valli Pii conspicnnm (Ilorsley Brit. Rom. p. ITJ) adnotarit Todd. «) Haec ailiecta sunt ex Beila 1,6 (anclor Kutropius 3,22): Carau- sius . . . fraude Allecti socii sui iuterfectus est. Allectus postea . . . iusulain per tricunium tenuit. 166 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA BRITTONVM. 2:") Quintus Coiistrmtiiuis Ooiistniitini magiii filius fuit et ibi inoiitur ') et sepulcrum illius monstratur iuxta urbem, quae voca- tur Cair Segeint , ut litterae , quae sunt '■> in lapide tumuli, ostendunt. et ipse semi- navit tria semiiia, id est auri ai'genti, aerisque, in pavimento supradietae civi- tatis, ut nullus pauper in ea habitaret umquam, et vocatur alio nomine Min- 10 manton. 26 Sextus Maximus imperator regnavit in Brittannia^). a tempore illius consules esse coeperunt et Caesares numquam appellati sunt postea'). et sanctus Martinus in if. tempore illius claruit in virtutibus et sig- nis*) et cum eo locutus est^). 27 Septimus imperator regnavit in Brit- tanuia Maximianus. ipse perrexit cum oinnibus militibus Brittonum a Brittannia 20 et occidit Gratianum regem Romanorum et imperium tenuit totius Europae et noluit dimittere milites, qui perrexerunt cum eo, ad Brittanniam ad uxores suas et ad filios suos et ad possessiones suas, 25 sed dedit illis multas regiones a stagno quod est super verticem Montis lovis usque ad civitateni, quae vocatur Cant Guic*), et usque ad cumulum occiden- NENNIVS INTERPRETATVS. Quintus Constantinus filius Constantiiii magni ftlii IMcnae '') occupavit insulam Britanniam et mortuus est et sepultus est in urbe Cair Segint, quae alio nomine Mi- i nantia vocatur, et litterae in lapide tumuli ostendunt nomen eius. et reliquit tria semina in pavimento supra dictain civi- tatem *), ut nullus pauper liabitaret in illa civitate. 10 Sextus imperator Maximus occupavit Britanniam. in illius tempore initium consulatus apud Eomanos et Caesares numquam appellati sunt reges postea. in tempore Maximini apostolus uobilis vene- 15 rabilis sanctus Martinus claruit. Septimus Maximianus occupavit reg- num Britannorum et duxit milites Bri- tanniae contra Romanos, ut imperatov Gratianus ab eo occideretur, et ipse tenuit 20 imperium Europae et non dimisit inilites, quos secum duxerat, ad uxores suas et ad filios suos et ad possessiones suas, sed dedit illis multas regiones a stagno quod est super verticem montis lovis usque ad 25 Cantguic « mericlie et occidentem versus usque ad tumulum Ochidient, locum in quo est crux conspicua. hi sunt Britones CDQHKLMNPQ el forma dlversa (v. p. m adn. 4) Z SIN. : 1 coiistantinus] HK, coustantius CDOLMNPQ 2 fuit 2>ost quintus 31N filius] pater Q ibi moritur] defunctus est in brittannia MN 3 monstratur] esse uidetur MN 4 cair (cayr Q, kair P) segeint (segenit /'')| add.: uel cair costain GD^L supra v. omnes, cair costain uel cair segeint G 5 tumuli] t. eius C^L (5 id est a. a. aerisque] auri argenti aeris MN, om. CDGLPQ 7 in pau. s. d. c. i>ost semi- nauit MN 8 liabitaret] raaneret CDGMNPQ, remaneret L U umquam posl nullus MN, numquam Q 9/10 mirmantum CPQ, mirmantun D, mirmanton L, mirmirmantiui G, minantia interpres: id est urbs eboraca adscr.CL 11 imp. regn. om. MN 13 numq. post. app. SMutCDGLPQ, post. numq. app. snut MN 14 et s. m. in femp. illius (illo CDLPQ, om. G)] in t. autem illius s. m. MN 15 claruit in (et P) uirt. et signis] uirt. et miraculis claruit MN 16 locutusque est cum eo CDGLPQ, om. N 17 imperator] iu tempore Q 18 maximianus] dictus m. CD'-G>^^LP, dictus maximus D'G*-Q, posl septimus MN ipse] et ipse DG 19 a] in Q 20 reg. rora. grat. MN 21 obtiuuit MN 22 noluitque CDGLMNPQ milites qui perr. cuni eo (cum eo perr. CDQLPQ) ad brittanniam (a brittannia CDQKLP, de brittaiiia Q)] belligeros suos coraites brittones MN 23 ad uxores] neque ad ux. CDOLPQ suas om. N 24 et (neque CDOLQ) ad fil. suos (pm. CDOL)] et filios 31N, om. P ct ad (ap M^, om. N) poss. suas] neque ad poss. eorum CDOLPQ 25 dedit illis multas] multas illis largitus (est ins. N) MN stanno P 27/28 cantguit PQ 28 ad] a //' tumulum M ') Hleronymus u. Abr. ■J322: Constantius XVI imperii anno diom ubit in Brittania Eboraoi. -) Prosper c. 1183 (vide p. 167 adn. 2). ') Nimirum cum auctor ud/iiherel chronica Hieronijmiand, qnae consules non hahent, cum auctario Prospieriano digesto ad consnles, eos hinc incipere sihi persuaslt. *) Prusper c. 1175 (vlde p. 16H adn. 7). ') Cf. Bulpic. Severus vita Martini c. 20. ") Ipsi sunt qui Armorici dicnntnr addunt C"'L. ') Peda h. eccl. 1, 8. ") 'Sic interprcs errans'. Zimmer. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 167 IIISTORIA BRITTONVM. talcin, id est, Cruc Ochidient '). hi suiit Brittones Armorici ct nuniquam reversi sunt huc usque in hodicrnum diem. propter hoc Brittannia occupata est ab extraneis .■i gentibiis et cives expulsi sunt, usque dum deus auxihum dederit illis^). In veteri traditione seniorum nostro- rum septem iniperatores fuerunt a Ro- manis in Brittannia ; Romani autem dicunt 10 novem. octavus fuit ahus Sevcrus, qui ahquando in Brittannia niancbat, aliquando ad Roinam ibat et ibi defiinctus est '). nonus fuit Constantius. ipse regnavit sexdecim annis in Brittannia et in sexto- is dccimo anno imperii sui obiit in Brit- taniiia*). 28 Hucusque regnaverunt Roinani apud Brittones CCCCVITII annis. Brittones autem deiecerunt regnum Romanorum 20 nequc censum dederunt illis neque reges illorum acceperunt, ut regnarent super eos, neque Romani ausi sunt, ut venirent Brit- NENNIVS INTERPRETATVS. Armorici et manserunf in meridie semper et propter hoc occupaverunt extrancae gentes regiones Britonum ct BriUones interfecti sunt in marginibus suac terrae. vide p. 16'J, 7. vide p. 16'J, 15. CDGHKLMNPQ (nou hahet Z) SIN.: 1 cruth P, ciut Z>-(t oQhxiemtCDGPQ, occideut il/-tV hii IIK 2 immquam reuersi suut luic] n. r. s. ad (in L) prciprium scilum CDGLPQ, illic permanserunt (permanent X) 3IN armciuici CLQ 4 hoc] illorum ahsentiani MN occnpata] superata MN extraneis] alienigeuis MN 5 ciiies expulsi sunt] c. eius exp. sunt CDGLPQ, heredes eiecti MN usque dum {om. P) d. a. dederit illis (eis Q)\ usque quo a deo auxilium largiatur iWA'' 7 in ueteri (uetera C) traditione] tr. nero MN seniorum nostr. (s. n. om. P, ins. uti legimus C^D-GL) septera (semptem K) imp. fuerunt a rcim.] seniorum didicimus fuisse a rom. uii imp. MN 9/10 dicunt uouem] HK, d. n. fuisse CDGLPQ, nouem affirmant MN 10 fiiit om. Q alius severus] a. s. aequantius J/ in epilome (cf. p. 120) qui] hic J/.V, om.CDGLPQ 11 manehat] comniorahatur (et ins. M) MN 12 ad romam ibat et ihi] romae manehat ihique (ubi A^) MN l.S constantinus C-D-GLN 14 annis om. K 14/15 in xui] in xuii D-GM, xuii CLP 15 imp. sui anno j\lN obiit in britannia] oh. in hr. eboraci dicunt Q, oh. in hritannia (-niam DG) eboraci ut ipsi {om. D') dicuut CDGLP, obiit quasi {om. N) dolo uoraciter (ueraciter N) occisus in hryttannia ut amnt MN 17 hucusque ... 18 aunis] ita ut legimus apud bryttones regnaueruut romani per ccccuiiii annos MN: interpres quod ait Britanniam CCCCXLVIIII (sic duo libri, tertius CCCXLVIIII) annos sub Romanis fnisse, effecil ex hoc loco adsumpto altero />. 171,2 dc metus Saxonum annis XL 18 hrittones autem deiecerunt r. rom.] his ita transactis hryttones imperium r. contempserunt MN 20 iiec censum ded. illis (ill. ded. CDGLPQ)] uec ceusum dedere (-runt N) .MN reges illorum (eorum CLPQ)] ill. reg. MN 21 suscepenint MN ut regnarent super eos (illos A') om. MN 22 ausi sunt ut uenireut (in ins. CDGI^PQ) br. ad regnandum (regendum //') aniplius (ampl. ad regn. CDGLPQ)] amplius sunt ausi (ausi sunt N) ut ad regnandum bryttanniam adirent MN ') Britones nauique Armorici, qui nltra mare sunt, cum Maximo tyranno hinc in expcditioneni oxiuntes quoniam redire nequiverant, occidentales partes (?alliae solo tenus vastaverunt nec mingeutes ad parielem vivere reliquerunt, acceptisque eorum uxorihus et filiahus in coniugium omnes earum linguas amputaverunt, no eorum succcssio maternam liuguam disceret (discresceret C). undc et nos illos vocainus in nostra lingua Letewicion (leteiuiition C' rt//e»-c3 exemplo). id est semitacentes, quoniani confusc loquuntur nddnnl C" bis L. ■) Gildas c. 13. 14: insnhi . . . ad (iallias . . . imperatoris insignihus, qnae . . . gessit . . . ritu tyrannico . . . Maximum roittit. qui . . . unam alarum ad llispaniani, altoram ad Italiam extendens . . . Hritannia . . . iuven- tute spoliatae , quae . . . domum nusquam ultra rediit . . . duabus . . . gentihus . . . Scotorum a circione, Pictorum ab aquilone calcahilis . . . : adhibitus est praeterea Prosper c. 1183 (p. 166 adn. 2). ') Vtde supra p. 114 adn. 1. *) Vide supra p. 166 adn. 1. 168 HTSTORTA RRITTONVM IIISTOIUA BHITTONVM. taiiiiiain ad rcgnanduni aiiipliiis, quia duccs illorum Brittones occiderant. 2:1 Itcrum rcpctcndus est sermo dc Maxi- miano tyranno. Gratianus cum fratre 5 Valcntiano regnavit Yl annis ^) et Am- brosiiis Mcdiolancnsis episcopus clarus habetur in catliolicorum dogmate^). Valen- tianus cum Thcodosio rcgnavit annisVIII ^). synodus ConstantinopoHin coUigitur a 10 CCCXVIII patribus, in qua omnes hac- rcses damnantur*). Ilieronymus tum prcs- bytcr Bethlccm toto inundo claruit ^). dum Gratianus impcrium regebat in toto mundo, in Brittannia per scditioncm militum Maxi- i.^i mus imperator factus cst. qui mox dum in Gallias transfrctarct, Gratianus Parassis Mcrobliudis magistri militum proditione superatus cst ct fugiens Lugduni captus atquc occisus cst. Maximus Victorem 20 filium suum consortcm fecit"). Martinus Turonensis cpiscopus in magnis virtutibus cKaruif). post multuni intervallum tem- poris a Valcntiniano et Theodosio con- NENNIVS INTEKPEETATVS. Gratianus autein cum fratrc suo Valen- tiniano regnavit sex annis. in illo temporc Ambrosius Mediolancnsis episcopus clarus pracceptor catholici dogmatis erat. Valcn- tinianus cum Thcodosio regnavit annis octo. in illius tempore synodus trecen- torum quhiquaginta patrum Constantino- polim collecta est ad expellendam hae- rcsim 3Iacedonu, id est ncgationem spiri- tus sancti^). ct tuin Hieronymus nobilis saccrdos Bcthlehcm interpretator cathoh- cus vivebat. Gratianus, nt diximus, ct Valcn- tinianiis regnabant, donec Maximianus a mihtibus suis in insula Britannia rex factus est ct transfretavit in Francos, et bbcratus [sic] cst rox Gratianus proditione magistri militum , id est Parassis Mero- bladis, et cflPugit rex Lugdunum ct ibi captus atquc occisus est. Maximianus cum Victorc filio suo regnabat. Martinus Turoncnsis iii illo temporc. Maximianus CDGHKLMNPQ (non hahet Z) SIN.: 2 illoium] euiuin VLMNQ, inc. P' giittones i/^ 3 iterim (? 3/4 maximo C'Q 4 fratie om. Q 5 ualeutiano] H^K, \x&\e\\\\ma,rio CDGH^LPQ cum interprete, ualentino jl/iV sex annis et] auuis tiiljus CDGLPQ, auuis septem MN 5/6 ambrosius] a. tunc 3IN 7 luibetur] DGMK, habebatur CLMNP(J catbollco iV dugma. DG 7/8 ualeuiianus] H'K, ualentiuiauus CDGH-LPQ et sic fere inlerpres, ualciitinus MN 8 anuis uiii (uii Q)\ ucto a. MN !) synodusl teinpure illo s. MN coll. a cccxuiii patr.] cccl patrum celebratur (cebratur Q) CDGLPQ, constantiuoi)oliui culligitur cccl uiclelicet patrum MN: eundem numerum habet interpreis 10 quu CLMN 11 tum] etiiini MN, om. CDGLPQ 12 betbleae- mitis M, becleeinitis N tuto] toti DG interpres catliulicus post claruit add. D^G dum] tum DG 13 imperator MN regnarel in t. m. MN, in {om. P) toto m. regebat CDGLPQ 14 seditione N 14/l.T niaximianus CD-L, maximiamiauus G, niaxmiauus P 15 quo mox iu g. transfretaute CDGLPQ, qucm luox iii g. translVetasse perliilient MN 16 gratiauus] et gralianiim regem MN parassis] HK cum interiirete, \n\rns\s M Q , parasius /', parisius CLjP, parisiis G, parapis iV 17 meroblaudis] CDKLMNP, merublaiulus H, nieruplaudis (,>, merubladis interprcs, merubaudis G 18 superauit MN et (qui N) f. lugduui (lugdoni 7/') c. a. occisus est om. K ISI maximus (inaxiiniauus C-W-GL, uero ins. N) u. f s. c. (rcgni ins. C-D-GLMN) fecit om. C'D'PQ 21 episcopus] e. tunc temporis J/A'' 22 multuni] m. ueru MN interuallum] spatium MN 23 ualentino 3IN ') Isidorns chron. c. 3.5:?: Gratianus cum fratre Valeutiuiauo , . . regnavit annos sex. -) Isidorus chron. c. S53: Ainbrosius Mediulaiiensis episcopus iu catbolicuruin dugraate claruit. ') Isidorus rhron. c.Sofi: Valeutiniaiius . . . cuin Theudosio regnavit anii. Vllll. *) Isidorus cliron. c. 357: synodus Con- staiitiuopoli t'L patruiu colligitiir a Theodosio, in quo oiniies baereses cundcmuantur. mimerus CCCXVIII esl patriim concilii Nicticni (cf. supra p. 13'J). '') Iiidorus chron. c. S.W : Hierouymus presbyter in Bethlem toto muiiflo clarus babitabat. ") Prosper c. 1183: iu Krittania per seditioiiem militum Maximus iinperator est factiis. qiio niux ad Gallias transfretante Gratiauus 1'arisiis Merobaudis inagistri railitum proditione supe- ratus et fugiens Lugduui captus atque occisus est. Maximus Victurem filium suuin consortem regni facit. ') Prosper c. ll7o: Martiiius cpiscupus Turiuoruin (ialliae civitatis multis [iniraculorum siguis] clarns habetur. c/. p. IGH adn. 4. ') Isidorus oriij. 6, 16, 7: .secunda syiiudus (.'L iiatrum sub '1'heudusiu seuiure Constaii- tiiiupuli cuiigregata est .. . Maceduiiiuoi spirituiu saiictuiu deuin csse uegaiitein vuwdmwuiws (cf. siipra, p. 141). CVM ADDITAMENTIS NENNII. 169 HISTORIA BRITTONVM. sulibus in tertio ab Avvileua lapide spolia- tus indumentis regiis sistitur et ciipite daninatur. cuius filius Victor eodem anno ab Argabaste coniite interfectus est in Gallia '). 30 Tribus vicibus occisi sunt duces Ro- nianoruni a Brittannis-). Brittones autem dum anxiebantur a barbarorum gentibus, id est Scottorum et Pictorum, flagita- 10 bant auxilium Romanorum, et dum legati mittebantur cum magno luctu et cum sablonibus super capita sua intrabant') et portabant magna munera secum con- sulibus Romanorum *) pro admisso seelere is occisionis ducum et suscipiebant consules grata dona ab illis, et promittebant cum NENNIVS INTERPRETATVS. autem a Valentiniano ct Theodosio con- sulibus indumcntis regiis spnliatui' in tertio ab urbe Eigilia lapide et cupite damna- tur in illo loco. Victor autem filius eius 5 interfectus est ab Arguba coniite in Francis, ab initio mundi VDCXC. Hoc modo seniores Britonum narrant ^. ;,. ;.;?, 7. septem imperatores fuisse a Romanis super Britanniam. Romani autem dicunt novem 10 fuisse super Britannos. octavus alius Seve- rus mortuus est in itinere ab insula Bri- tannia ad Romam. Constantinus regnavit XVI annis in insula Britannia, donec mor- tuus est. 15 Quadringentis et novem annis igitur r. ,,. ;«?, n. Brittones sub censu Romanorum fuerunt. Britones autem deiecerunt postea regnum Romanorum neque censuni dederunt illis et occiderunt omnes duces Romanos, qui 20 erant in insula Britannia. Invaluerunt autem statim Picti et Sootti trans finesBritanniae et expuleruntBritoues iisqiie ad fluvium nomine Tin. deinde ive- runt legati Britonum ad Romanos cum 25 tristitia et cum magno luctu, cum sablo- nibus super capita sua et cum multis muneribus pro admisso scel^ere occisionis ducum. duxerunt secum deinde duces et consules Romanos et promiserunt acciperc ao iugum Romanicum, licet durum esset. deinde venerunt miiites Romanorum et CDGEKLMNFQ et 6 tribus brittaiinis Z SIN.: 1 in tertio (terci K) ab auuileua (sic HK, uirileua Q, uuileua /)', uuirileisa CD-L, uuih-ileisa G, eigilia inlerpres: id est aquileia add. CL) lapide om. MNP 1/2 ins. ma.\imus (maximianus P) poat coiisulibus P, ante spol. MX, post spol. Q 2 regiis] H^MN, regis H'K, regalibus CDGLPQ et] iu C 'D^F, et in MN capite] capite lapide MN 3 anuo eod. K i argabaste] CDGLNFQ, argu- buste M, argeste HK, arguba interpres 4/5 intra galliam CDGLFQ 7 brit(t)ouibus CDGLFQ, bryttouibus MN brittoues autem] et br. M, qui br. N' 8 anxiareutur CDGLMNPQ 9 et ovi. M 10 auxilium (auxiliorum C) flag. rom. CDGLPQ, aux. rom. flag. MN dum] cuni N, tum M 1.3 porta- bant] por if 13/14 secum cons. rom. om. MN, cons. rom. om. CD^PQ, rom. om. CHPGL 14 pro admisso (amisso £Q) scelere occisiuuis {um. Q) ducum] pro admis.sa (amissa A') occisionis culpa ducum J/iV 15 ct suscipiel)ant consules grata dona (munera PQ)] et accipientes grata dona consules MN 16 et pro- raittebant] pr. .MN, pr. ergo britones CDG LFQ cum iuramentoj iurando MN, cum sacramento CDGLFQ ') Frosper c. 1191: Waxinius tyrannus Valentiniano et Theodosio impp. in lertio ab Aquileia spoliatus indumentis regiis sistitur et capite danniatur. cnius tilius Victor eodcm anno ab .Vrbogaste coniite est iiiter- fectus iu Gallia. — Ins. hoc loco: peractis a mundi initio (ab i». m. M, ab in. .V) aiinis (ante a Q, post numeros MN) VDCXC (ab incarnatione domini cccxci add. C-L) CDGLMNFQ et interprcs. ') Gildus c. 6: quibus . . . Komam . . . repedantibus . . . rectores sibi relictos . . . leacna trucidavit dolosa. ') Gitdas c. 17: ite[rn]m . . . mittuntur queruli legati scissis ut dicitur vestibus opertisque sablone capitibus iiipctrantes a Komanis auxilia. *) GHdas c. 20: Agitio tcr consuli gemitus Britannoruin. CHRONICA 111. " 170 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA BRITTONVM. iiiramonto acciperc iugum I\()iiuniici iuris, licct (lurum fuisset^). Et Romani venerunt cum maximo exercitii ad auxilium eorum ct posueruut 5 imperatores in Brittannia et composito imperatore cum ducibus revertebantur exercitus ad Romam usque, et sic alter- natim per CCCXLVIII annos faciebant. Brittones autem propter gravitatem imperii 10 occidebant duces Romanorum et auxilium postea petebant. Romani autem ad im- perium auxiliumque et ad vindicandum veniebant et spoliata Brittannia auro argen- toque cum aere ct omni pretiosa veste et 15 melle cum magno triumpho revertebantur. 31 ^) Factum est autem post supra dic- tum bellum, quod fuit inter Brittones et Romanos, quando duces illorum occisi sunt, et occisionem Maximi tyranni NENNIVS INTERPRETATVS. duccs regcsque ordinati sunt in insula Britannia et militcs postea domum redie- runt. Britones propter gravitatem census et iugi Romanorum irarum et tristitiae 5 plcni occidcrunt rursus duces Romanorum, qui in insula Britaunia erant. et inva- luerunt iterum Picti et Scotti supcr Bri- tones, ut potestas illorum gravior iugo Romauo esset, quia Picti et Scotti stude- 10 bant eos expellere e terra. deinde vene- runt Britanni cum luctu et cum lacrimis ad senatum Romanoruni uitrantes, ut nohis nuntiatum est, cuni tergis ob jmdorem ad- versis. et venerunt magna auxilia, id est 15 exercitus innumerabilis Romanorum cum illis et positi sunt reges et duces super eos postea. sed Britanuis census Roma- norum postea gravis erat et interfecerunt reges et duces eorum tertium. deinde 20 venerunt Romanorum duces trans mare et inflixerunt Britannis stragem magnam, ut dignitatem suorum ab illis ulcisceren- tur, et spoliaverunt insulam Britanniam auro argentoquo ot abduxerunt serica et 25 vasa aurea argcntcaque insulae et cum magno triumpho reversi sunt. Dc occupationc Saxonum. Factum est autem post supra dictum bellum et post internicionem Romanorum 30 ducum tribus vicibus factam a Britannis, postquam CCCCXLVIIIP) annos sub CDGHKLMNFQ el inde a r. 16 Z SIN. : 1 iiccipere om. N iiigum] iugum romauorura etC-L iuris] imperii MN 2 fuisset] esset MN 3 ueiieruiit cum maximo exercitu (ex. max. CDGLPQ) ad aux. (auxili * in-o ad aux. />') eorum (illorum DOPQ)] cura magno ex. ad aux. uenerunt (ueniebaut N) bryttonum MN i et posuerunt irape- ratores] et p. duces et imperatores CDGLPQ, constitueruutque (-bantque N) duces et imperatorem (-res N) MN 5 composito] imposito Gutschmid 6 reueitebautur] EKN'^, reuertebatur CDGLMN^PQ 7 usque om.D'MN 8 ccv.cx\um D^3INI'Q, ccccxlix CD^GL cum interprele annos agebant J/A'' 11 pete- baiit] p. al) eis MN autem] etiam N0) 13 uen. et ad uiiidicandum Q, et iul uiiidictam ueii. DG, et ad uiudictiiin pi-uximorum ueii. MN brittannica // 14 cum acre et omiii] atque aere omnique MN 14/15 et melle] melle et muiioribus MN 15 triumpbo] gaudio P 17 jtost bellum ins. id est HK 18 illorum] eorum MNZ 19 et] post Q, et post CD^GLZ occisioiiem maximi (maximiani C^D^GL) tyraniii] uictoriam maximi (maximiani M) qui gratianum occidit 3IN ') Gildas c. 15: IJi-itanuia . . . subiec^tiouem sui Komauo impcjrio coutiiiuo tota animi virtute, si hostis longius arceretur, vovens. '^) Nuuc (uero ins. O) ad geiitem (gente O) Saxunum nectendus est articulus me. CDGL. ') 'CCCC.KLVIill codices duo Trinitatis et Lecanensis, CCCXLVIIII unus Ballijmotensis'. Zimmer. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 171 HISTORIA BRITTONVM. NENNIVS INTERFRETATVS transactoque Romanoiuiii impciio in ]}iit- censu Romanico degerunt, Guorthigernus tannia per quadraginta annos fuorunt suh jiHns GniUd tenebat imperium Uritonum motu. Guorthigirnus regnavit in Brit- et urgcbatur a metu Pictorum Scotto- tannia et dum ipse regnabat, urgcbatur a rumque et ab impetu Ambrosii rajis Fran- s motu Pictorum Scottorumque et a Roma- 5 corum d Britomim Arcmoricorum. vene- nico impetu nec non et a tiraore Am- runt tres ciulae a Germania expulsae in brosii^). interea venerunt tres ciulae a exilio, in quibus erant duo fratrcs Ilors et Germania expulsae in exiho, in quibus IIeugist,aquibusSaxonessunt. haecautem erant Hors et Hengist, qui et ipsi fratres cst eorum gcncah)gia: Hors ct Ilengist 10 erant, fiiii Guictglis, filii Guigta, filii Guec- 10 duo filii Guictgils filii Guigta, filii Gucctha, tlia, filiiVVoden, filii Frealaf, filii Fre- filii Voden filii Frealaf, filii Fredolf, fihi dulf, filii Finn, fihi Fodepald . filii Geta, Fhm. filii Frcnn, filii Folcvald, fihi Gaeta, qui fuit, ut aiunt, fihus dei. non ipse est fihi Vanli, fihi Saxi ^), fihi Negua. Britus r. ;,. too, 14. deus deorum, amen, deus exercituum, sed filius Alani, a quo sunt Britones Are- 1-' unus est ab idohs eoruni, quod ipsi cole- 15 morici, filh Fethuir, fihi Ogaman, filii Tai, bant. fihi Bodb, fihi Semoib, fihi Athacht, fihi Aoth, fihi Abair, filii Raa, filii Esra, fihi loban, fihi lonan, filii lafeth, filii Noc. 2) Guorthigirnus suscepit eos benignc Guorthigirnus autem suscepit eos in et tradidit eis insulam , quae iu lingua 20 pace propter metum impetus Pictorum et eorum vocatur Tanet, Brittannico sermone tradidit eis insulam, quae vocatur Tanet, CDGHKLMNPQZ SIN.: 1 transactoque (trausacto A') roiu. imp. iu br. (iu br. iuip. CDGLP, imp. a br. MN) om. Z 2 per] post Z xl] xi iV 2/3 sub metu fuer. CDGLPQ 3 guorthigirnus] sic HKZ (liic. postea guorthi- gernus vel guorthigeruius) gorthiginms vel gortigiruus rel guortigiruus hic et ileinceps P, guortigiruus D, gortigiruus vel guortigiruus G, gortliigiruus t', gortliigiruus vel gortigiruus i , uortegiruus hic et deinceps Q, gurthegiruus hic et deinceps, ubi tacemus,MN reguauit] autem reguabat J/A^ 4 et dum (dum et Q) ipse regnabat (puguabat C^D^PQ)] sed iu tempore illius MN ante urgebatur ins. iu brittaunia IIK, bryt- tones MN arguebatur P, arguebantur M, urgebantur N 5 scottorum pictorumque MN 5,6 a ro- mauico] romanorum N C nec non] nec M 7 interea post uenerunt Z ueneruut tres ciuhie a ger- niania (gasauauia Z) expulsae in exilio (iu exilio expulsae D^Z, in exilium expulse Q, iu exilio pulse CD^^GLP)] tres ceolae a gemauia (sic) in exilium expulsae hryttanniam adueuerunt (adueniunt N) MN 9 erant] dominabantur il/X horsus Q, coi'a .^ liengist //' semper, K semper, D hoc loco solo, C pleruvique (hoc loco hengistes 6") P deinceps et Q deinceps {hoc loco uterque hengistus), L plerumqu^, liencgest- //' semper, M semper, N fere ad p. 186, 22, D uno loco 177, 22, hciicgist- D iilerumque, G pleruiiujue (heuegist 186, 22, liangist hic et 177, 7 liangistus), N fere inde a p. 186, 22, haecgeus hoc loco, deinde haencgist vel hengistus Z 10 post erant ins. hors et hengesth C^L guictglis] IIKM, guitgils CDGLPQ, guictils Z, f iegils Jietgils N, guictgils interpres gn\g\a.] K et interpres, gaiita. II, g\it^ta.CDGLPQ, giwt&MZ, picta jV 10; 11 guectha] HK et inter^ires, guecta CDGLP, guetta Q, gueta Z, guechta M, pecta N 11 uuoden] {joden N, uuoedeu G frealafj />G//A', fre.-ilf C7J', freallas V, fre.alof J/, frialof iV', frclab ^T 11 12 fredul A', frcudulf (-iluls Diich.) Z 12 fin A'A'; fuin CD^^GLQ, suin D', fran Z post filii finn ins. filii freuu interpres fode- pald] HK, folcpald Z, folcuald interpres, folo{)ald CLN, folepald PQ, foleuuald DG, folcguald (folegaald J/») M geta] geata CDGLPQ, ieta A', guta Z^, geuta /T- 13 qui ut aiunt filius fuit J/A', qui sunt ut aiunt /f dei non (uumquid CDGLPQ) ipse est deus deorum amen deus exercituum (deus ex^_uel deus deor. CDGLPQ)] dei non dcus exercituum Z, dei non ueri nec omnipotentis dei et domiui nostri ihu XQ^ q"" »°te tempora seculorum permancus patri et spiritui sancto coaeternus et consubstantialis (sub supra v. M) in fine seculoruni (et ins. N) mortalitjitis uostre formam non dedignatus cst iuduere seruilem MN 14/15 sed unua e.st (om. P) ah ididis] sed unus (alicuius MN) ex idolis MNZ 15 quod ipsij quae ipsi DGQZ, quem ab ipso demoue caecati more gentili pro deo MN 17 gurthegirus M suscepit] autem s. CDGLMNPQ 18 in (om. CDGLMNPQ) ling. e. u.] n. in I. c. Z 19 tanet] HKN, taneth DGP, tlianet Q, tcnet J/, tanech CL, canet Z britt.annico sermiiMe) brittannice MN 'j Ambrosius Aurelianus Gildae c. 2j. ') Hec est genealogia istoruni niarum, de quibus (primo ina. CL) creverunt Saxones ins. CDL. ') Immo supra p. 149, 12 Neguae adacribuntur filii duo Vaudalus et Saxo. 22* 172 HISTORTA BRITTONVM HISTORIA BBITTONVM. NENNIVS INTEBPBETATVS. Ruoihm. regnante Gratiano secundo cum Roinn autem nomen Britannicum. Gratia- Equitio Saxones a Guorthigirno suscepti nus et Aequitius in regno Romanorum in sunt anno CCCXLYII post passionem illo tempore, a nativitate Christi autem Christii). CCCXLVII annos. 32 In tempore illius venit sanctus Ger- 5 Et in tempore illius regis venit sanctus manus''') ad praedicandum in Brittannia Germanus ad praedicandum in insula Bri- et claruit apud illos in multis virtutibus tannia et fecit deus virtutes et mirabilia et multi per euni salvi facti sunt et plurimi multa per clericum illum in insula Bri- perierunt. tannia et salvos fecit multos et duxit eos 10 ad baptismum et ad fidem. 10 AHquanta miracula, quae per illum De mirabilibus Germani. fecit deus, scribenda decrevi. Primum miraculum do miraculis eius''). Postquam Germanus in insuhim Bri- erat quidam rex iniquus atque tyrannus tanniam venit, ivit ad arcem viri iniqui, CDQHKLMNPQZ SIN.: 1 ruoihm] /TA', rnichnn P, ruoichim Q, ruoichin CX>G/> , roihin JfiV, ruimh .^, ro\\m inter^orea regnauue // gratiauo] grauo Z, martiano CDQLPQ correcto loco ad Beclam h. eccl. 1, 15 secundo cura] Z, secundo CDQIIKLPQ, om. MN 2 equicio Z cum interprete et cuvi excerptis cod. coll. corp. Chr. Cantahr. 183 naec. X (rlile p. 132): quaudo Gratianus cousul fuit sccuudo et Equitius quarta, tunc his cou- sulibus Saxones a {)yrtgeorno iu Brittaunia suscepti suut anuo CCCXLVIIII a passioue Christi, sed tam inter- 2n-es (oide p. 141) quam excerpta illa videniur locum emendasse ex Victorio Prosperore, equantio HK, equantio romae MN , quando CDGLPQ saxones] s. uero 31, s. autem N 3 cccxluii] HKMNZ cum interprete, ccccxluii CDQLP, ccccxluiiii Q 5 ilUus] illo MNZ 6 brittauniam NQ 7 apud] uel iuter super ■». C cl. ap. ill. multis uirt. Z, apud illos multis claruit uirt. MN 8 multi posl sunt P et plurimi perieruut] iucreduli per. CDQLPQ, om. N 10 aliquanta] per al. Z, aliquando miracula P, rair. pauca ex multis MN illura] cura Q 11 deus fecit DQ, fecit doniiuus Z, domiuus fecit C^L scribere MNQ post decrevi ins. incipiunt pauca de multis DQ 12 primura ra. (est ins. Q) de m. eius] primura ergo rairaculum declaranduui est MN^ 13 erat quidara] erat quidea Z, quod uir quidam erat MN iniquus (iniqus //'} atque (aque Z) t. (tirranuos Z) ualde {om. MN)] ualde in. a. t. CDQLPQ ') Vietorius Aquitanus: a. CCCXLVII (a passione) Gratiauo III et Equitio. — Ins. post graciauo frat (supra p. 163 not. 4 in fine) Z: et in tempore Guorthigirni regis Hritanie Saxones perveueruut in Britauuiam, id est in anno incarnacionis Christi, sicut Libine abas iu (iae Z) luripum civitate invenit vel reperit, ab iucarnacione doraini anni D usque a kl. lan. iu XII luna, ut aiunt (aunt Z) alii intis CCC annis a quo tenuerunt Saxones Britauniam usque ad annura supra dictum. Item hoc loco post chriati MN: A tempore, quo advenerunt primo ad Bryttanuiara Sa.xoues, usque ad primum imperii auni (sic) regis Eadraundi DCXLII: ad hunc (adhuc iV), iu quo uos scribimus, aunos traditione seuiorum DCXLVII didiciraus, quippe quia iste imperii quintus ante (araii N) dicti regis est anuus. ^) Autisiodorensiura urbis episc(jpus ins, CDGLPQ. ') Heiricus in miraculis aancti Qermani Autissiodorensis l. 1 c. 80. 81. 82. (acta sanct. lul. vol. 7 p. 272): fertur unum (miraculum a sancto Germano patratum in Britannia) iamosura iuter cetera, cuius ad nos uotitia per sanctum seneni Marcum eiusdera gentis episcopum decucurrit : qui natione quidera Brito, educatus vero in Hibernia post longa pontilicalia sanctitatis exercitia ultroueam sihi peregrinatiouera iudixit. sic traductus in Frauciam piissi- mique regis Caroli nmuiliceutia illectus apud beatorum Medardi et Sebastiaui coeuobiura fapnd SuessionesJ auacliureticara exercet vitam singularis nostro tempore unicae philosophus sauctitatis. hic multis coram saepius referre solitus erat Gerraauum sanctissimum, ut ipsius utar verbis, suae nationis apostolum vice quadara, dura Britanuias perniearet, regis palatium cum suis disoipulis iutroisse. erat tum hiems horrida nec hominibus solura, verum etiara ipsis bestiis infesta. itaque directo ad regem internuntio superventurae nocti hospitium postulavit. rex alniuit atque, ut crat et gente et auimo barbarus, uegotium flocci peudit. interea Germanus cum discipulis sub divo persistens caeli inclementiam infractis animis tolorabat. iamque die iu vesperara coacto subulcus regis regressus a pascuis pensura quotidiaui salarii acoeptum ex palatio ad propriura tuguriura referobat. is ubi Gcrmauuni beatissinuun couspexit brnniali horrore cum disclpulis tahesceutera, iipprnpiiiquans CVM ADDITAMENTIS NENNII. 173 HISTORIA BRITTONVM. valde, cui nonien erat Benli ' i. illiini vir sanctus voluit visitare et properare ad iniquum regem, ut pracdicaret illi. at cum ipse homo dei venisset ad ostium .'■ urbis cum comitibus suis, vcnit portarius et salutavit eos et miserunt eum ad regem et rex durum responsum dedit illis et cum iuramento dixit: si fuerint vel si manserint usque ad caput anni, non venient 10 umquam in medio urbis meae. dum ipsi expectarent ianuatorem, ut nuntiaret illis sermonem tyranni , dies dcclinabat ad vesperum et nox appropinquabat et nesci- NJENNIVS INTEBPRETATVS. cui nomen erat Bcnli. iit praedicaret illi. stetit Gtcrmanus cum dcricis suis in ostio arcis; ivit portarius ad regem cum nun- tio clerici et rex cum iuramento dixit: si fuerint clcrici usque ad caput anni in ostio arcis, non vcnient umquam intus. venit portarius cum hoc responso ad Gcr- manum. recessit Germanus ab ostio tem- pore vespertino et nesciebat ((uo iret. CDQHKLMNPQZ SIN. : 1 erat benli] erat lienli .^, l)clinus j)/A* illum (ille .?, et ille (7Z)6'/y7'(;') uir s.inetus (uir sanctus germanus DG , uir sanctissimus germanns CLPQ) ... 3 ut praedicaret] audiens autem (hecj^') >iir sanctus iniquitatem eius properare (propalare ^Y) disposuit ut uisitaret iniquum regem et pr. MN 3 illi] illi ulam salutis CDGLPQ at] et LPZ 4 cum om. Z homo] uir MNQ uenisset (uenis Z) ad osfium (portam D^GZ, id est portam add. CL) u. c. comitibus (commitatatibus Z) suis uenit portarius] cum comitibus suis uenisset ad portam urbis hostiarius ciuitatis obuiauit MN 6 et mis.] qui mis. CDGLMNPQ eum om. Z 7 et rex d. r. d. illis (eis Z) et c. i. d. (illi ins. G) si fuerint (fuerit Z) uel si manserint (manserit Z, permanse- rint C-) usque {oin. Z) ad caput (finem Z, uel finem supra v. CD'^, finem in textu G) anni (in liostio [in.?. portae CD^L, portis G] raee arcis add. CD^^-GL) non uenieut unquam (inquam ()) in medio urbis meae (in urbem istam Z)\ rex autem iniquus dure respondens ait cum iuramento etiam si per istius anni (anni ist. A ) spatium permaneant iuxta portam ciuitatis meae intro (intraA') non inuenient (uenient A' ') Jl/A' 10 dum (et A\xn\ Z) ipsi expectarent (expoctant C'/^P(>, expectabant J)^) ianuatorem (fl^^A^if, amtorem CDGIJ^^LPQ), ut nuntiarct (renunciaret CDGLPQ) illis sermonem (responsum Z) tyranui] illis autem responsum expectantibus MN 12 dies] HKNZ, sol C {siqirascr. uel dies) DGLPQ , oni. M deciluabat ^. declinauit J/A' 13 uesperum] noctem Z et uesc. quo ireut] et nescirent quod decliuarent Z, q. i. nesciebant CDGLPQ, nesciebantque q. i. MN cominus orat bumiliter, ut quis esset quave ex causa infer algores nimios illic moraretur ediceret, cumque nihil certitudinis ex responso percepisset, personae dignitate permotus: oro, ait, quisquis cs domine, ut par- cas corpori seririque tui succcdere digneris hospitio ac demum, si qua paupertati meae suppefunt officia, receptare; non parum enim interesse video imminentis noctis angustias quantundibet vili domicilio temperare. uon asperuatus personae qualitatem successit hospitio et quae sibi a paupere impendebantur obsequia libens exccpit. erat illi in peculio vacca tantum et vitulus, conversusque ad uxorem: et non intclligis, ait, quau- tum susceperis hospitem? accingere itaque et unicum qui nobis est vitulum mactans cenaturis appone.^ dicto illa incunctanter paruit cocfumque vitulum in mensa compouit. episcopus solito abstiiiens ceteris esnm mdicit. cena explicita beatus Germanus mulierem evocaf imperatque, ut ossa vituli collccfji diligentius snper pelli- culam eius ante matrem in praesepio coraponat. quo facto (mirum dictu quod est) vitulus absque mora surrexit matrique coadstans pabulum carpere coepit. tum ad utrosque conversus antistes: salvo, inquit, pracmio caritatis iura hospitii fali interim beneficio compensata recipite. proventum rei mirabilom collato omnes praeconio sustulerunt. in crastinum pontifex palatium repetit regisque ad publicum praestolatur egressum. illum ab intimis procedentem Germanus excipit atque potenti obiurgatione verborum, cur sibi pridie hospitium negaverit, severus cxquirit. rex stupore defixus intorpuit virique constanfia atton.tus a responso defecit. tum Germanus auctoritate mirabili : . egredere, inquit, et sceptra regn. mel.or. pcr....tte. Ulo baesitante Gerraanus bac.lo cunctantem impeliens: egredieris, ait, et sicut definitu,., constat a dom...o, nequaquam deineeps i« aeter,.um potestafo regia abuteris. barbar>.s auctorit.atem caeleste.n m praesule re- formidans cum couiuge et libcris indifterenter egreditur, palatii fores retentare nuHa posthac rat.one co,,at,.s. tum Germanus uno ex discipulis dbecto subulcum cu.n coniuge evocat atque universo stupente palat,o .„ regni cul.uen componit. ex eo te.nporc in bodier.u.m reges ex subulci genere prode..ntes nat.on. Br.to..um dominantur deo per beatum Germanum res b.unanas .nirabiliter ordinante. bacc .t:. apud lir.tauu.am cathol,- cis litteris contineri praedictus mihi episcopus iurisiura.idi i.,terpos,fiono l.rmal)at. ') lu regione lal ins. Cf. 174 HISTORIA BIMTTONVM HISTORIA BIIITTONVM. erunt, quo irent. inter ea venit unus de servis regis e mcdio urbis et inclinavit se ante virum dei et nuntiavit illis omuia verba tyranni et invitavit illos ad casani 5 suam et exierunt cum eo et benigne susce- pit eos. et ille nihil habebat de omnibus generibus iumentorum excepta una vacca cum vitulo, et occidit vitulum et coxit et posuit ante illos. et praecepit sanctus Ger- w manus, ut non confriugeretur os de ossibus eius et sic factum est et in crastino vitulus inventus est ante matrem suam sanus et 33 vivus incolumisque. Iterum de mane surrexerimt, ut impetrarent salutationem 15 tyranni. at ipsi, cum orarent et exspec- tarent iuxta portam arcis, et ecce vir unus currebat et sudor illius a vertice ad plantas pedum distillabat. inclinabat se ante illos et dixit sanctus Germanus: 20 credis in sanctam trinitatem ? et respondit ille: credo, et baptizatus est et osculavit eum et dixit illi: vade in pace: in ista hora morieris et angeli dei in aere ex- pectant te, ut gradieris cum illis ad deum, 25 cui credidisti. et ipse hietus intravit in NENNIVS INTERPRETATVS. venit unus de servis regis ex urbe et in- clinavit se ante Germanum et duxit illos secum ad casam suam benigne. et ille nihil habebat de omni genere iumentorum excepta una vacca cum vitulo, et occidit vitulum et coxit et dedit clericis. et praecepit Germanus, ut non confringerent eius ossa et in crastino vitulus ante matrera suam vixit. In crastino die surrexit Germanus ad portam urbis, ut impetraret salutationem regis. ibi vir unus venit currens et plenus sudoris a vertice usque ad plantam pedum et inclinavit ante Germanum. dixit Ger- manus : credis in sanctam trinitatem? respondit: credo. Germanus baptizavit eum et oscu- lavit eum et dixit illi: vade, hac hora morieris, sunt angeli dei te expectantes. et laetus intravit in arcem et interfectus est a rege ; mos enim erat apud regem, nisi SIN.: 1 interea] iuterra J/" 2 seruis] familia Z e] de MNZ 3 nuuciauitque eis MN 4 tyranni] regis L, regis tirranni Z inuitauitque CLFQ illos] eos MN casani] cassam Z, domum 31N 5 et exiere P, exieruutque 3IN cum eo] cum illo CDGLPQ et beuigne susc. eos (eos susc. MN)\ quos benigne susc. CDGLPQ 6 et ille nihil (non Z) habebat de o. g. i.] nihil tamen habebat de o. i. g. MN, et nichil omnino homo ille {om. O) in pecudibus habebat (li. in p. L) CDGLPQ 7 excepta (expecta Z) uua uacca (uaco. un. P)] excepto uaccam unam CDGL, praeter unam uaocam (uacc. uu. N) 3IN, preter uaccam illam Q 8 et occidit uitulum et coxit et posuit (deposuit Z) ante illos (illos ante H^)] ille autem hospitjilitatis gratia uitulum niactauit et coxit posuitque ante illos MN, quid ergo uit. occ. coxit et posuit ante seruum dei cete- rosque (et Q) socios eius CDGLPQ 9 et praecepit s. g.] quibus s. g. praecepit CDGLPQ, s. autem g. praecepit sotiis suia MN 10 non contVingeretur (confringere*** P') os {otii. Z)] nulluni os frangereut MA' de ossibus om. Q eius] uituli CDGLMNPQ 11 et {om. PQ) sio factuui est o»(. 31 N et iu crastino] in crastinum CDOLP, in crastinum autem Q, sequenti autem facto mane diei 31N 12 iuu. est uit. 3INQ anto] stans ante MN sauus et uiuus incolumisque] uiuus sanus et incolumis MN, sauus (et uiuus 'ms. CD^OL) incolimiisque dei misericordia et oratione saucti germani CDGLPQ 13 iterum de {oin. Z) mane surrexerunt (surrcxit C")] prinio igitur niane eiusdem diei iterum adierunt portam ciuitatis .1/A'^ 14 imp. salutiitionem tyranni] sal. imp. regis iniqui (i. r. il/*) 31, imp. responsum regis iniqui *V, aditum urbis CDOLPQ at ipsi cum orarent et (om. Z) expectarent iuxta portam .arcis (porlam uel artis ciuitatis Z)] IIKZ, cum autem oraudo cxpectarent iuxta portam urbis MN, iuxta portam praestolantes CDOLPQ 16 et om. MN ecco om. Z 16/17 unus uir Z 17 occurrebat 31N, ocurrebant Z et sudor illius] cuius sudor 3tN ad] usquc ad C^DGLPQ, capitis usque iid C^SINZ 18 distillabat oia. 31^^ iuclinauit K, inclinans CDOLPQ, et inclinauit Z, inclinauitque 31N 19 illos] eos CDGLPQ et dixit s. g.] at s. g. ait MN 20 sancta trinitate IIK et resp. iilc] CDOLPQZ, et resp. illis H, et resp. illi K, ille uero resp. 31, illo resp. N 21 et bapti/iauit eum KZ, baptizauitque eum 31N et osculauit cum] M, et osculatus est K31NZ, et osculatus est ab co CDOLPQ 22 et dixit iUij et d. ci MN, cui dixit sanctus germanus CDGLPQ 23 hora] enim hora 31N, om. Z)' te in aere (aera P) expectant CDOLPQ, expectante in aera Z 24 gra- diaris c. i. ad d. CDQH^LPQ, c. i. gradiaris ad d. MN, cum illis ad deum exeas Z 25 credisti Z ot ipse] ipse autem 3IN laetus (laetatus DG) intr. in arcem] letus urboni intr. 31N, iuit letus in a. (> CVM ADDITAMENTIS NENNII. 175 HISTOBIA BRITTONVM. nrcoin ct priiofcctiis tcmiit illuiii (H nlli- gavit ct ante tyrannum ductus ct intertcc- tus est, quia mos erat apud nequissinmm tyrannum, nisi quis ante solis ortum per- 5 vcnisset ad servitutcm in arce, intcrficii!- batur. et manserunt tota dic iuxta por- tam civitatis ct non impetravcrunt, ut 34 salutarcnt tyrannum. Solito ex more supra dictus adfuit servus et dixit illi sanctus 10 Germanus: cave, ne unus homo maneat de homiuibus tuis in ista nocte in arce. et ipse reversus cst iu arcem et deduxit filios suos, quorum numerus erat novem, et ipsi ad supra dictum hospitium cum 15 ipso reversi sunt. et praccepit sanctus Germanus manere eos ieiunos ct clausis ianuis dixit: vigilantes estotc et si quid evenerit in arcc, uolite aspicerc, sed oratc indesinenter et ad deimi vestrum chxmate. 20 et post modicum intervallum noctis ignis dc caelo cecidit et combussit arcem ct omnes liomines, qui cum tyranno erant, et nusquam apparucrunt usque in hodicr- num diem, et arx ncn acdificata cst usque NENNI VS INTEHFRKTA T VS quis ante soHs (irtum ]K'rvcnissct ad s('rvi- tutem in arce, intcrficiebatur. consump- sit Germanus diem usquc ad vespcrum iuxta portani arcis et vcnit idem servus. r. dixit Germanus ei: cave, cavc, ne unus homo nuineat dc liominibus tuis in arce hac noctc. deduxit statim novem fihos suos ex arcc et duxit clericum secum ad domum suam et omnes vigilantes erant. 10 et venit ignis dci dc caelo statim in arcem et combussit homines urbis, milh hmiims tam de viris et de midirrihus pcr iram dci et Germani. ct vasta cst usque hodie. CIXIHKLMNPQZ SIN.: 1 et] obuiansque MN pioleotus Z illum] eum y, eum lami legis Z 1;2 et allig.auitl et ol)- primeus alligauit M^N (inc. if») 2 et ((jui CDGLPQ) ante tyrannura ductus (deductus ODGLPQ) et (om. HK) interfectus est] praesenfatusque est conspectu (conspectui N) tyranni cuius seutentia protinus interfectus est MX 3 quia mos (hic autem mos MX, mos enim CDGLPQ) erat apud uequissimum tyrannum (regem MX)] quia nocuerat nequissirao tirranuo Z 4 nisi (nara Z) quis a. s. o. (non Im. Z) peruenisset (■ueiiisset CDGLPQ) ad seruitutem (seruieudum sujira v. CD-L, in textu G) in arce (arcem PQZ) interficiebatur (inter- faciebatur Z)] ut quisquLs ad seruitutem a., s. o. nou couuijiiiret contiuuo in arcc decollaretur MN 6 et manserunt t. d. iuxta portam eiuitatis] sanctus uero germanus cum suis i. p. urbis t. d. praestoIabatui;^JM 7 et non (nec CDGLPQ) impetraueruut] nec tamen irapetrare potuerunt MN IjS ut sal. tyraunura (oum N, om. Q)] salutacionem tiranni Z 8 solito ex] solito CDGLPQ, sed solito (-ta A^») MN 8/9 supra dictus adfuit seruus] amiit supra dictus seruus CDGLPQ, s. d. ulr adfuit Z 10 caiie ue nnus (ulliis Z) h. m. de h. t. iii ista (iu ista bis Z) n. iu arce] caue in Iiac nocte (i. li. n. om. Q) no (unle in CDGL, oin. P») aliqiiis de familia tua man. in arce CDGLPQ, caue ut nullus de tuis hominibus in hac (ista M) nocte remaneat in hac aree MN 12 et (om. CDGLPQ) ipse (iterum CLPQ, ille itenira DG) ren. est (est reu. K) in (ad CDGLPQ) arcem] ipse uero celerius urbem iugrediens MN et deduxit (eduxit Z) f. s. q. n. erat iionem (XX Q)] eduxit Mouem (om. N) filios suos MN 14 ipsi] ipse Z 14/15 cum ipso] cum eo (antc ad) MN, cum domiuo suo CDGLPQ (hic ante ad) 15 praecepitque CDGLPQ sanctus germaiius om. MN 16 raauere eos ieiunos (ieiuuuuos Z)] m. i. usque mane Q, iHis ut ieiuni (in ieiunio N) maiiereut Mi\ et clausis lanuis] clausisque iaunls MN, claussis if 17 uigilans .V et si q. e. iu a. n. aspicero om. G si (om. Z) quid] si qnid aliciuid// 18 euenenerit Q, eueiiit A^ arcem CDGLPQZ couspicere A', conpicere .1/ sed] et ^ orate indesineuter et] indes. orate et MN, or. attentius et indesiuenter CDGl.PQ 10 ucstrum] uerum M\ om. Q clamante Z 20 et] igitur MN iuteruallum uoctis] noct. iiit. MN, tempus ct interiialluiu noct. Q uel terapus supra v. C 21 de c. cecidit] cecidit de c. MN, de c. descendit Q combussit arcem] c, ar.em Z, urbem combussit MN 21/22 et oranes homines] et oiuues hones Z, omnesque b. J/A, et omues CDGLI, et eos oraiies Q 22 cura] cum eo Z 23 et uusquara app.] et oumquani (sic) couparuerunt .^, nec ultra app. CDGLPQ, ita ut ne unus qui.lein ex eis remaueret MN usque iii (ad K) Ii. d. et arx ii ";< • «^t («* arce non edificauerunt ^) usque liodie] nec (ueque y) arx (ars DG) reedificata est usque m h. d. CDOLPQ, et arx (ars N) illa nou est aedificata usque iu b. d. MN 176 HISTORIA BRITTONVM NENNIVS INTERPRETATVS. In crastino autem die baptizatus est ser- vus ille cum filii.s suis et cum hominibus regionis illius , et Germanus benedixit ei et semini eius. Caitel eius nomen, et rex factus cst et reges facti sunt filii eius iuxta verbum Gerniani et semen eius ex illo tempore in regione cui est nomen Pogus, ut dicitur in psalmis: Suscitans a terra inopem et de stercore erigens pauperem. 36 Saxones autem erant in insula Tanet et Guorthigirnus dedit eis victum et vesti- mentum, ut pugnarent pro eo contra Pictos. cura auteni Saxones multiplicati essent 15 numero, non potuerunt Britones cibare illos et vestire, HISTORIA BRITTONVM. 35 hodie. In crastino die illo vir, qui hospi- tahs fuit illis, credidit et baptizatus est cum omnibus fihis suis et omnis regio cum eis, cui nomen crat Catel. et bene- 5 dixit ei et addidit et dixit: non deficiet rex de semine tuo. ipse est Catell Durnluc , et tu rcx eris ab hodierna die. et sic evenit; ct impletum est, quod dic- i.sam. 1,8. tam est per prophetam dicentem: 'susci- 10 tans de pulvere egenum, et de stercore erigens pauperem, ut sedeat cum principi- bus et sohuni gloriae teneat.' iuxta vei'ba sancti Germani rex de servo factus est, et omnes fihi eius reges facti sunt, et a 15 semine illorum omnis regio Povisorum regitur usque in hodiernum diem. Factum est autem postquam metati sunt Saxones in supra dicta insula Tanet, promisit rex supra dictus dari ilHs victum 20 et vestimentum absque defectione; et placuit ilhs, et ipsi promiserunt expug- nare inimicos eius fortiter. at ilh barbari cum nuihiphcati essent numero, non potu- erunt Brittones cibarc illos. cum postu- 25 larent cibum et vestimentum, sicut pro- CDQHKLMNPQZ SIN. : 1 in crastino] ciastino (crastina N) autem MN die oni. CDGLPQZ uir ille CDGLMNPQ 1/2 qui hospitalis fuit illis (om. MN)] qui sauctum liospitauerat CDGLPQ 2 credidit et] et cr. CLPQ, credidit germauo praedicante et 3IN 3 et oranis regio cum eis (illis^)] et cum omnibus in illa regione habitanti- bus MN 4 cui nomen erat] nomen uiri erat CDGLPQ, erat autem illi noraen MN catel] HM*^, catell K, ketel CDGLPQ, cadel M^^N, catellus Z 4/5 et benedixit ei [om. P)\ benedixitque eura sanctus gerraanus MN 5 et addidit] et addit M, addiditque CDOLPQ et dixit] et ait 'Q, dicens 3IN n. def. rex de s. t.] SK, n. def. de s. t. CP, n. d. de s. t. dux Q, n. d. de s. t. qui uiuat in longitudinera dierum DO et sic Cant. Mm. 5. 29, n. d. rex (dux C^L) de s. t. in aeternura C^LZ, r. n. d. de s. t. usque iu sempiteruum MN 6 ipse est (om. P) catel (!/', csiteU HK, ketel CDGLPQ, cadel i/^) durnluc (drnnlnci/) om. NZ potestqm esse emblema (cf. Zimmer j>. 72) 1 et tu (solus ins. IIK, ipse ins. MN) rex eris (eris rex PQ) HKMNPQ, et rex eris Z, dux et tu eris (ait germanus ins. DG) rex CDOL die] d. omnibus diebus uitae tuae MN 8 et sic euenit et impl. est (ut i. e. O, ut impleretur Z) quod dictum est per proplietam dicentem (quod d. e. per pr. Z, quod per pr. dicitur CDGLPQ)] sicque impleta est psalmigrafi prophaetia (-ta M) dicentis MN 10 egenum] inopem .^ et de st. er. paup.] et reliqua Z 11 erigens] eleuans 3/ ut sedeat . . . teneat] ut sedeat cum pr. et reliqua Z, om. MN 12 iuxta] at iuxta MN uerbum CMNPQZ 13 est om. C^DGQ et om. Z 13/14 omnesque MN 14 facti sunt reges CDGLPQ, regi f. s. Z 14/15 et a s. illorum (eorum CDGLPQ) omnis rcgio pouisorura (pouoisorum DGNPQ, pogus inteiyres) reg. u. in h. d.] et o. r. pansorum reg. a s. ill. u. iu b. d. Z, et a s. ill. o. r. pausorum {sic MI^^N, pouoisorum M^) u. in d. reg. (in ins.3I^) hod. JIAV 17 raetati] raorati i/ 18 tanet] i/W, ta.net\i CDGLPQ, tenet H^KM-N, canet.Z', id est ars c(h)orii suprascr. CDL et in textu O 19 supra dictus] s. d. gurtheg MN dare 6MN illis om. Q 20 uestitum D, uestetitum O defectione] uel sedicione supra «. C, uel dicione siqira v. L 20/21 et (ut^) placuit illis et ipsi {ipse Z) ... expugnare (omnes ins. Q, contra ins. Z) iu. eins fortiter] pro eo quod sese promiscrant uiriliter contra inimicos eius pugnaturos .1/*V 22 at illi (ille P') barbari cum (iam ins. Q)] cum autem barl)ari MN 23 numero] in numero Z 24 brittones] britanni Z cihare illos] cybos prestarc illis ct vestimcuta Z 24/25 cum postularent cibum (uictum Q) et uestimentum (uesti- tum DO)] quia multum postularent Z, cum solito more cibum uestemque sibi dari postularent 3IN 25 sicut promissum erat illis (illis erat CDGLP, fuerat illis Q)] ut eis antea (ante N) fuerat promissum MN, om. Z CVM ADDITAMENTIS NENNII. 177 NENNIVS INTEBPRETATVS. et Britones moucbant illos, ut omncs ab- irent. Respondit autem Hengistus vir doc- tus astutus callidus, cum vidisset Britones :. inertes sino militibus sine armis, ct hoc dixit regi Guorthigirno pccnllariier: Inea- nms honuni consilium, mittamus in Ger- maniam ad adducendos milites, ut simus numero phires contra hostes nostros. 10 Guorthigernus iussit legatos ut adduccrent niilites abire, et venerimt octodccim naves e Gerniania cum militibus electis. in una ciula venit fiha Hengisti, quae pulcherrima muherum fotiils Loclilnndiac erat. deinde 15 igitur fecit Hengistus convivium Guorthi- girno et militibus eius in domo regis cui est nomen Ceretic HISTORIA BRITTONVM. missum crat illis, dixerunt Brittones : non possumus dare vobis cibum et vestimen- tum , quia numerus vester multiphcatus est, sed recedite a nobis, quia auxilio 5 vestro non indigemus. et ipsi consilium fecerunt cum maioribus suis, ut pacem 37 disrumperent. Hencgistus autem, cum esset vir doctus atque astutus et calhdus, cum explorasset super regem inertem et 10 super gentem illius, quae sine armis ute- batur, inito consiho dixit ad regem Brit- tannicum: pauci sumus; si vis, niittemus ad patriam nostram ct invitemus mihtes dc militibus regionis nostrae , ut amphor 15 sit numerus ad certandum pro te ct pro gente tua. et ille imperavit ut facerent, et miserunt, et legati transfretaverunt trans Tithicam vallem ') , et reversi sunt cum ciulis sedecim, et mihtes electi vene- 20 runt in illis, et in una ciula ex eis venit puella pulchra facie atque decorosa valde, filia Hencgisti. postquam autem venissent ciulae, fecit Hencgistus convivium Guor- thigirno et mihtibus suis et interpreti suo, 25 qui vocatur Ceretic CDOIIKLMNPqZ SIN. : 1 dixeruntque br. M, et britoiies dixerunt Z 1/2 non possuinus ... 5 indigemus] n. p. dare uobis sic ut promisserat re.x q. n. u. m. est recedite a nobis non de a. u. indigemu.-i Z, nunierus uester ninltipli- catus est adiutorio uestro non iudigemus recedite a nobis uictum uel uestitum uobis dare nolumus MN 2 et] uecCDGLPQ 3 uester] noster ^ 4 quia] C^IIKMXZ, iude CW^PQ, om. D^^GL 5 et ipsi (ipsi uero CDGLPQ) consilium ... 7 disrumperent (dirumperent 6" /)(rXPQ, disr. pac. Z)] et ipsi consilium inter se latientes quaerebant qualiter pacem rnraperent (pacem baberent alnerunt X) MA^ 8 doctus atque om. MX 9 cum explorasset (-sit K) . . . 10 illius quae (quod CDGLPQ) s. a. ntebatur (utebantur C7>)] explorassetque regem indoctum ac gentem uagitantem (owi. iV) et sine arniis commorantem .lAV, et cnni in- tellexisset regem inertem et gentem eius ^^ 11 dixit om. Z 11/12 brittannicum] gurtbegirnum J/.V, om. Z 12 mitamus Z, mittamus PQ- 13 patriam n.] n. terram Z et (ut CDGLPQ) inuitemus (iu- uitabimusJN') milites de militibus regionis nostrae (nostr. reg. P, de regioue nostraJAV) ut (etCDGLPQ) amplior sit (s. a. CDQLPQ) nnmerus] ut electi milites atque fortissimi regionis nostrae ueniant ad nos Z 15/16 pro gente [om. X) tua] pro t. g. Z 16 et ille imperauit ut fac. et miscrunt] et rex Iioc idem con- cessit qui (protinus ins. CD^P) ilico miserunt ODGLPQ, et rex impetrauit ut f. Z, et impetrata a rege licentia miserunt legatos MX 17 et legati transfretauerunt (-rant IJ) trans tytbicam (UK, scithicam CIHILP, scitiam Q) uallem] et miserunt legatos trans thicam uallem Z, qui transfretantes scithiam ucnerunt (o»i. X) ad patriam suam .lAV 18 et] qui CDGLPQ, electisque inde (iu diejV) militibus ac uiris bellicosis .J/jV l!l cuni om. K xui ceolis ilAV, ciulis \mi CDGLPQ, xuiiii ciulis .2, octodecim naues inlerpres et milites (milites [om. et] P, militesque CDGLQ) electi (el. mil. Z) uenerunt in illis om. MX 20 et in uiia ciula ex eis (earum pro ex eis Z) uenit pnella pulcbra (pulchar Z\ facie {facitns Z) atque decorosa filia (erat ins. Z) bencgisti] BKZ, et in u. c. uenit puella pulchra ualde atque decora (hec ins. DG) erat (enim ins. CLPQ) filia hengisti C/JGiP^, adducentes secum filiam hencgisti pulchram ualde decoraque (que ohi. .V| facie MX 22 postquam aulem {om. CDGLPQ) uenissent ciulae (c. u. G)] reuersisque (reuersis ,V) nuntiis ,1/.V 23 fecit bencgistus conuiuium (conu. h. CDGLPQ) guorth. (regi im. CDGLPQ) et mil. suis et interpr. suo qui uocatur ') Cf. Gildas c. 19: illis (Romanis) ad sua remeantibus emerguut certatim de curucis, quibus sunt trans Tithicam vallem evecti . . . tetri Scottorum Pictoruinque greges. CHRONICA ni. 23 178 HISTORIA BRITTONVM NENNIVS HISTORIA BBITTONVM. et puellam iussit ministrare illis vinum et siceram et inebriati sunt et saturati sunt nimis. illis autem bibentibus in- travit Satanas in corde Guorthigirni, ut 5 amaret puellam, et postulavit eam a patre suo per interpretem suum et dixit: omne quod postulas a me impetrabis, licet di- midium regni mei. et Hencgistus, inito consilio cum suis senioribus, qui venerunt 10 secum de insula Ogligul, quid peterent regi pro puella, unum consilium cum illis omnibus fuit, ut peterent regionem, quae ad Ceretic aihliint Elmet ') nullo Brittone Brittonum sciente Saxonicam praeter istum Brit- 6 toncm: studet [sicj qui legat (legit CL') quo eventu evenit ipsi viro intelligere serraonem Saxonum 10 (saxon D, saxonum G, saxonicum CL). NENNIVS INTERPRETATVS. Elmet ') ct tion emt Scijconica lingua apiid uUum e Bri- tonibus nisi apud illum unum virum. NENNIVS INTERPRETATVS. filia autem Hengisti coepit ministrare illis vinum et siceram e vasis aureis et arijcnteis et inebriati sunt milites. in- ir. travit igitur Satanas Guorthigirnum , ut amaret fiham Hengisti, et misit inter- pretem, ut postularet eam regi ab Hengi- sto et dixit omne quod postularet pretium pro ea datum iri illi. Hengistus, inito 20 consilio cum Saxonibus, dixit : detur nobis regio, cui nomen est Cantguaraland in iingua Saxouica, Cent autem in lingua Britannica. Guorthigirnus dedit laete illis CDGHKLMNPQZ (finit 7 in postulas) (uocabatur CDGH^^LPQ)] ceretic (cheritic Z, cerdic C^D^P, cedic Q, cerdic [cerdit 0] elraet millo .... saxouicum [ride ad dextr.] C^^D^^GL)] conu. regi g. militibusque (militibus N) suis et i. s. nomine ceretie praeparauit MN SIN.: 1 et ])uel!am] puellamque C^D^PQ, liengistus itaque puellam O^D^^GL, ac puellam filiam suam (f. s. p. N) MN iussit [om. Z) min. ill. u. et siceram (sinceram Z)] iussit ill. rain. uinumque et siceram uber- tini (uberti N) propinare MN 2 et inebr. sunt et sat. sunt nimis] qui inebr. sunt nimis et sat. CDGLPQ, quateuus saturarcntur nimisque inebriarentui- MN 3 illis aufem] illis CDGLPQZ, sed illis MN liibenti- bus] b. et ualde inebriatis MN 3/4 intrauit safanas iu corde (cor PQ) g. (in c. g. infr. s. K) ut amaret (adamaret CDGLPQ) puellam] diabolo instigante g. amore inardescens puellae MN: iutrante Satana in cor eius Galfredus 6, 12 5 et postulauif eam a p. s. per i. s. et dixit] per i. s. illam post. a p. s. proniisitque ei dicens MN 6/7 omne quod postulas a me (a me p. CDGLPQ) impefrabis] a me quod postulas (hic finiens) Z, quiiquid postulaueris pro ea a me uoluntarie tibi praestabo MN 7 licet d. r. mei om. MN 8 et li.] b. autem MN 9 cum suis sen.] cum sen. comitibus suis (oni. N) MN qui uenerunt secum (sec. uenerant CD(ILPQ) de insula ogugul (quae nocatur angul Q)] qui secum uenerant de genere ochgul (sic i/t, ongle M ", ochgul uel ongle N) MN 10 post ogligul ins. quaesiuit ab eis CD'GL quid peterent regi (regem Q) pro p. unum cons. cum (am. CDGLPQ) illis (om. C^Q) omnibus (omn. ill. DGP) fuit ut peterent regionem] petiit pro p. prouintiam MN 12/179, 1 quae in lingua eorum uocatur] quae uocatur anglice MN ') Elmet, ut vidit Zimmer (vide supra p. 137), Nennius interpolavit adhibilo loco ex r/enealogiis c. 63: et ipse occupnvit ICImet cl c.xpulif Cortic regem illius rcgiiniis intilans ila iwincn ciri Cerlic in nomcn domus. CVM ADDITAMENTIS NENNII. 179 mSTORIA BBITTONVM. NENNIVS INTERPRETATVS in lingua poruni vocatur Cantui-guoralen, iu nostra autem Client. et dedit illis Guoyrancgono regnante in Cantia et in- scius erat, quia regnum ipsius tradel)atur •■ paganis ct ipse solus in potestatem ilio- rum dam dari, et sic data est puella illi in coniugium et dormivit cum ea et amavit eam valde. 38 Et dixit Hcncgistus ad Guorthigirnum : 10 ego sum pater tuus et consiliator tui, et noli praeteriro consilium meum umquam, quia non tiniebis te superari ab ullo lio- miue neque ab uUa gente , quia gens mea valida est. invitabo filium meum is cum fratucli suo , bellatores euim viri suut, ut dimicent contra Scottos, et da illis regiones, quae sunt in aquilone iuxta murum, qui vocatur Guaul. ct iussit ut invitaret eos et invitavit : Octha et Ebissa M cum quadraginta ciulis. at ipsi cum navi- garent circa Pictos, vastaverunt Orca- des insulas ct venerunt et occupaverunt regioncs plurinias ultra mare Frenessi- cum rognum Gurangona et dormivit cum puella et amavit eam valde. Et dixit Hengistus ad Guortliigirnum: cgo sum pater tuus et consiliator tuus et si consilium mcuni secutus eris, nou valebunt aliae gentes aliquid contra te. mittam in LochlancUam ad invitandos filium meum ct filium sororis eius matris et dimicabunt contra hostes, qui progressi sunt usque ad murum Guaul. iussit Guor- thigernus invitari eos et invitati sunt et venerunt Octha filins Ilenfjisti et Ebissa cum quadraginta navibus, et venientes ab aquilone vastaverunt Orcades insulas et occupaverunt rcgiones phu'imas usque ad mare Fresicum CDOHKLMNPQ SIN.: 1 cauturguoraleu] 7//1', coutgauraulan y, conguaralau P, coutguaralau fG, contguaraland C ', cant(h)guaraland C*Zf et interpres , centland Jl/iV 2 in nostra (terra P, terram C) autem] in nostra a. lingua C^L, bryttannice (brittonice N) autem (om. N) MN cent] H^K, chent CDGH^LPQ, ceint J/, oceint N et dedit illis] et data est illis ipsa prouincia MN^ 3 guoyrancgono (gnolramcono P, goiranegono Q, guoirancgono D, guoirangono CG, gnoiraugono rege C^L, gurangona interpres) regnante in cantia et insci%s erat (o?n. /3') quia regnum ipsius (illius A') tradebatur (quod traditum esset r. ipsius C7)(r//P, quod r. ips. tr. esset Q) paganis] ignorante guorancguono (guorauogono M ) qui tunc temporis reguauit iu cantia quem quidem dolor nimius exagitabat quia regnum suum clam doloseque et inprudeuter alienigenis (aligenigenis J/) datum (traditum N) est MN 5 et ipse ... 6 dari (daretur Q) om. MN et sic data est puella illi in coniugium] sic tanieu puella regi (r. p. N) tradita est MN 7 dormiuitque MN 7,8 et amauit (adamauit CDGLPQ) eara ualde] et ultra modum amauit MN 9 et di.vit (di.\itque CDGLPQ, dixit ergo C'L) h. ad g. (regem CDGLPQ)] h. autem pater puellae g. regi di.xit MN 10 ego sum pater tuus] cgo ero pater tuus (om. M) MN et consiliator tui] K, et c. tui oro H. c. ero tui P, c. ero tibi CDGL, ero tilii c. Q, et consiliator (conciliator M) tans MN 10/11 et noli praeterire c. m. unquam] caue ne transgrediaris c. ni. MN: noli praeterire consilium meum Galfredus 6, 13 12 quia ... 13 gente] quia numquam ab ullo homine uel ulla gente superari (-re M) timebis MN 13 quia (quoniam MN) gens] gens enim CDOLPQ 14 ualida est] u. e. ad Ijellandumque robusta MN inuitabo (itaque »1«. CDGLPQ) filium meum cum fratueli (iVatrueli // ^ fratruele C^DL, frateruele G) suo (meo C»)] si uis mittam ad f. m. cum fratuele (fratruele J/) suo i)/A' 15 bellatores enim uiri sunt {s. u. CDOLQ)] qui sunt u. b. inuitans eos -WA' 1« dimicentur [in margine adnotans: antiqua grammatica) // 18 guaul] gaaul /', gualil ^, guaal A', guaill / ot iussit (misit G) ut inu. eos et inuitauit (inuitoti H) HK, ot i. ut inu. eos qui (quos et C'/.) inuitauit (inuictauit Q) CDGLPQ, licentia autem inprouidi regis inuitauit eos MN 19 octha] ochta CLPQ, ochtani DG, oclita uidelicet MN ebisa CMNP, ebysa Q, ebisam DQ, abisa // 20 cum om. H^K ceolis -lAV at] at uero ..VA' 21/22 ordaces H 22 et ueneruut] noneruntque CDOLPQ. om. MN 23 pl. reg. CLPQ, lilurimas insulas uel regiones DG ultra mare frenessicum] LIK, traus mare fresicum (frisicum Q) CDGLPQ cnm interprele, om. j1/A 23* 180 HISTORTA BRITTONVM HISTOEIA BRITTOX\M. usque aA confiniuni Pictonini. et Hencgistus seniper ciul.as ad se pau- latim invitavit, ita ut insulas ad quas venerant absque habitatore rclinquerent, r. et duni gens illius crevisset et in virtute et in multitudine, venerunt ad supra dictam civitatem Cantorum. 39 Nam super omnia mala adiciens Guor- thigirnus accepit fiham sui uxorem sibi, 10 et peperit ei fihum. et hoc cum comper- tum esset a sancto Germano, eum corri- pere venit cum omni clero Brittonum. et dum conventa esset magna synodus cleri- corum ac laicorum in uno conciho, ipse 15 rex praemonuit fiham suam, ut exiret ad conventum et ut daret fihum suum in sinum Germani et ut diceret, quod ipse erat pater fihi, et muher fecit sicut erat edocta. Germanus autem eum benigne 20 accepit et dicere coepit: pater tibi ero nec te permittam, nisi mihi novacula cum forcipe pectineque detur et ad patrem tuum carnalem tibi dare Ucetur. et ob- NENNirS CWGL (id estpraem. (i) qui (quod BG) inter nos Scottosque est. NENNIVS INTERPRETATVS. id est mare quod est in plaga contra Scot- tos septentrionein versus. missi sunt nuntu ab Hengisto ut porro r. naves adducerent et venerunt novae copiae omnibus annis ad eos, ut in nmltitudine crescerent et implerent ah insida Tanet usque ad Cantarbbrg. Satanas parvi aestimans mala a Guor- 10 thigerno facta induxit illum, ut filiam suam uxorem sibi acciperet, et peperit ei fihum. cum sanctus Germanus hoc comperisset, venit cum omni clero Britonum corripere Guorthigernum , et congregati sunt laici \i et clerici omnis Britanniae de hoc negotio et de negotio Saxonico. dixit autem Guor- thigirnus filiae: si in iino loco omnes con- gregati sunt, da fihum tuum in sinum Germani et dic, quod ipse pater eius est ; 20 et dixit puella. Germanus accepit et dixit puero: pater tibi ero. et poscebat Ger- manus novaculam et forcipem et pecten, ut daret ea in manum pueri. et factum est et dixit Germanus; o fih, da haec in CDGffKLSmPQ SIN. : 1 confinia CD6LPQ et li. semp. ciul. (c. s. P) ... inuitauit] li. autem inuitabat paulatim ceolas suae regionis ad se MK 3 ad quas uenerant (uerei-ant M)] HKMK et sic (siqieresC Hqlll uenerant) ridetur fuisse in D^, de quibus uenerant C'^i>*6'X , om. CPQ 4 absque liabitature (ab.sque habitore liabi- tatore C'*, sed habltore deletum)] quas habitabant CP reliqueruut G 5 et dum] cumque CDGLPQ illorum JAV et in uirt.] in uirt. KMN 6 in mult.] mult. N 7 ciuitatem cantorum] HK, regioneni cantuariorum (cantuuarioriorum M) MN, cantuariam CDGLPQ 8 nam] K, /am (om. littera minianda) JI, et CDGLPQ, at M, ac N omnia] hec omnia GDGLPQ 9 filiam sui uxorem sibi] H^K, f. suam ux. sibi V/^, f. suam (propriam ins. CL) in u.\. sibi CDGLPQ, sibi f. suam ux. M, f. suam sibi ux. N 10 et peperit ci] quae peperit e! (om. M) CDGLMNPQ et hoc] hoc auteni CDGLMNPQ 10/11 compertunij concep- tum K, com»»H,tum H^ 11 a om. MN 11/12 uen. corr. emuM, uen. eum corr. N, uen. corr. regem CDGLPQ 12/13 et dum conuenta (adunata P) esset (conuentasset Gutschmid) . . . concilio (sic HKPQ, cousilio CDGL)] dumque congregatio magiia sinodi clericorum laicorumque esset una iu consilio (annsilio M^) MN 14/15 ipse rex] r. stolidissimus (stil- N^) MN 16 conuentum] sinodum MN ut om. MN 17 sinu MNP saucti gerniani MN, germani episcopi Q et ut dic.] diceretque CDGIjP, diceret Q, diceretque coram omni- hua MN 18 erat pater] esset p.ater y, pater e.sset 3/A' filii] eius CDGLPQ, infantis JAV et {nt CDGLQ) mulier (ipsa CLPQ, illa DG) fecit sicut erat edocta (ed. er. CDGLPQ)] mulier uero inpudica fecit sicuf prius crat edoctji (om. N) MN 19 g. autem (sanctus g. CDGLPQ) eum b. accepitj suscepitqnc iufantulum sanctus g. jVjV 20 et dicere coepit] et dixit i)7iV ero] ero nato MN 21 te permittam] te dimit- tnm H^M, te »»«mittam 7/', dimittam to N, te remittam Gutschmid nisi] AoaecMN mihi] modo Q nouacula] nocula .J/* 22 iorpice C^DOLP pectineque (pictineque X) detur] detur atque pectine Q et ad p:itrem (patremque C») tuum carnalem (et patri tuo (arnaU Q) t. d. licetur (liceat CDGLPQ)] et tibi licoat haec patri tuo carnali dare J/A' 23/181, 1 et obaudiuit puer] mox ut audiuit puer C^D^PQ, o. puer uerbo senioris sancti et C^D^^L, mox ut a. puer ob. u. sen. sancti G, sicque factum est et infans sancto obediuit germano MN CVM ADDITAMENTIS NENNII. 181 HISTOBIA BlilTTONVM. audivit puer et usque ad avum suum patrom carnaleni Guorthigirnum perrexit et puer illi dixit : pator mcus cs, caput meum tonde et comam capitis mei. et ille siiuit et tacuit et pucro respondere noluit, sed surrexit ct iratus est valde, ut a facie sancti Germani fugeret, et male- dictus est et daranatus a aancto Germano et omni Brittonum concilio. NENNIVS INTERPRETATVS. manum i^atris tui carnalis; et surrexit j)uer et dedit pecten ct forcipcm ot nnva- culum in manum Guortliigirni ct dixit: pater mi, inquit, tonde me, nam tu es pater meus carnalis, Germanus autem 5 pater nieus e fide. Guortliigernum pu- duit et iratus est valde et effugit e (^on- ventu et omnes Britoncs maledixerunt ei et Germanus damnavit eum. De arce Ambrosii et de eius alter- 1" catione cuni magis. Postea rex ad se invitavit duodeclm magos, ut, quid faciendum csset, ab eis exquireret. magi illi dixerunt: quaere oras insulae Britanniae et arcem munitam venies, ut te defendes; quia gens, quani i5 invenies ad tutelam tuam contra gentem 10 40 Et postea rex ad se invitavit magos suos, ut quid faceret ab eis interro- garet. at illi dixere: in oxtremas fines regni tui vade et arcem munitam in- suscepisti in regno tuo , invidet tibi et te per dolum occidet et universas regiones, quas amaras, occupabit cum tua universa gente post mortem tuam. et postea ipse cum magis suis arcem 20 adipisci venit et per multas regiones multasque provincias circumdederunt et illis non invenientibus ad regionem, quae vocatur Guiued, novissime perveuc- extraneam, cui terrara tuara et regnum tuum dedisti; nam inimici tui occident te et occupabunt terrara tuam et genteni tuam post mortem tuara. Guorthigernus 20 cum hominibus suis et cum magis suis pervagatus est ausfrnlem i^Jagam totius insulae Britanniae, donec venerunt ad Guined et lustrantes montes Hereri omnes invenerunt collem supra mare et rcgionem CDGHKLMNPQ SIN.: 1 et {pm. D^PQ) usque {om. C-L) ad a. s. patrem caru. (c. p. PQ, carnalem patrem hh C, patremque carnalem C-L, c. p. scilicet DG) g. (guorthigiriii LL) perrexit] perrexitque ad a. s. patrem scilicct carnalem g. J/aV 3 et puer illi dixit] d. i. p. MT^, et d. i. (pni. puer) CDLP, et illi d. OQ es] es tu CLQ 4 tondc c. ni. Q mei] mei pccte C-I^ 4/5 et ille siluit et tacuit] ille autera siluit CDOLPQ, et (at N) ille erubescens siluit MK 5 puero] iufantulo MN 6 surrexit ct (surgeus MN) iratus est ualde] surr. iratusque est uehementer CDOLPQ 6/7 ut a facie sancti {om. K) g. fugeret] et ut a f. s. g. fugeret quaerebat CDOLPQ, a facieque sancti {om. M) g. fugiens MN 7/8 et raal. est et d.] maledictus ac d. est MN 8 a sancto (beato CDOLPQ) germauo] a saucto MN 9 et ab onuii britonum (om. CD'PQ, 2>osl consilio C-D-GL) concilio (-lium K, couscilio i)] et ab orani siuodali couuentu MN 10 et postea rex ad se inuitauit niagos suos] post hoc igitur ad se inu. omnes magnates (magnantes Q) suos CDOLPQ, postea uero ad se inuitatis (xii supra v. M) magis M, postea uero inuitatis raagis xii ^V 11 ut quid faceret al) eis int.] ut ab eis int. q. f. CDOLPQ, quid ageret ab eis percunctatus est J7i\' 12 dUerunt CDOLMNPQ in] ad MN extremas] CDGHKLM, extreraos NPQ 13 tui om. N et arcem munitam iuuenies] ut a. ra. construas C/)6'iPy, et urbem aedifica raunitam JAV 14 ut te defendes] //A', in qua te defeudas CDOLPQ, ubi te defendere possis MN 15 in reguo tuo om. CDGLPQ inuidet tibi] tilii insidiatur MN 15 16 et te per dolum occidet] ct fraude dolosa te occidet (o. t. Q) CDOI.PQ, et cogitat te dolo superare .MN 16,18 et un. reg. quas amaras (amasti CDGLPQ) occupabit (-uit//', um. P) cum t. u. g. (u. t. g. P, u. g. t. CDQLQ) post mortem tuara] uniuersasque regiones quao nunc tuae subiacent dicioni uiuente te niolitur deuastare quanto magis cum mortuus fueris placuitquo (placuit itaque N) regi magoruni consilium J/.\' 18 post tuaui ina. rubrica de merlino diuino Q 19 ct postea ipse c. ra. s. arcem adipisci uenit et p. m. r. multasque pr. circunuledernnt (circunuiiderunt Gulschmid, circumierunt eno; cf. p. 186, ])] IIK, postea uoro ipse rex arcem c. m. s. adipisci uenit (ad. u. D^Q, quesitus perrexit P, quesiturus pcrrexit CL, qucsiturus per- rexit et adipisci uenit D^^O) et per {om. P) multjus r. multasque pr. pcragrauerunt CDGLPQ, oxiuilque cum idem {om. N) ipsis raagis multas r. multasque circumions (circuiens N) prouintias si fortc alicubi ad arceni aedificaudam aptum locum iuueniret MN 21/22 et illis non inucnientibus] et minime quod querebant repe- rientes CDOLPQ, illis uero longe lateque proficiscentibus et minime locum congruum inuenientibus MN 22 ad regionem quae uocatur guined nouissime pcriienoruntj nouissirae ad illara r. q. u. guoicnit {adscr. id est uualiara CL) poru. CDOLPQ, tandeni peru. ad quandam prouinciam quae guencl uocatur (u. g. jV) J/iV 182 HISTOniA BIUTTnNVM IIISTORIA BIUTTONVM. runt; et illo lustrante in montibus Hereri tandem in uno montium locum, in quo aptum erat arcem condere , adeptus est. et magi ad illum dixere: arcem in isto 5 loco fac, quia tutissima a barbaris genti- bus in aeternum erit. et ipse artifices congregavit, id est lapidicinos, et ligna et lapides congregavit et cum esset con- gregata omnis materia, in una nocte ab- 10 lata est materia. et tribus vicibus iussit congregari et nusquam comparuit. et magos arcessivit et illos percunctatus est, quae esset haec causa malitiae et quid hoc eveniret. at illi responderunt : nisi 15 infantem sine patre invenies et occidetur ille et arx a sanguine suo asperga- tur, numquam aedificabitur in aeternum. 41 Et ipse legatos ex consilio magorum per universam Brittanniam misit, utrum in- 20 fantem sine patre invenircnt. et lustrando omnes provincias regionesque plurimas venere ad campum EUeti, qui est iii NENNIVS INTEBPRETATVS. firmam ad aedificandum. magi ad illum dixerunt: arcem tuam hoc loco fac, nam non valebit quicquam contra eam usque ad iudicium. deinde congregati sunt arti- fices et congregata est materia arcis et lapides et ligna et omnis materia in una nocte abducta est; et materia tribus vici- bus congregata est et tribus vicibus ab- ducta est. et magos percunctatus est, quae esset haec causa mahtiae. dixe- runt ei magi : quaerite puerum sine patre et occidatur a te et arx sanguine eius aspergatur; hoc modo aedificari poterit. Missi sunt ab eo legati per insulam Bri- 15 tanniam, ut puerum sine patre quaererent. et lustrando venerunt ad campum Ellcti in regione Gleuisic et invenerunt pueros, qui pilae hidum faciebant, et lites inter CDGHKLMNPQ SIN. : 1 et illo lustraiite in montibus liereri (heriri CDOLPQ) t. in uno (unum DG) montium (* ontium A'*) locuni (loco IIK) i. q. a. e. arcem condere (c. a. D) adeptus e.st] et cum lustrarent moutana Iieremi repperiunt iii unius sumitate montis locum congruum ad arcem construendam MN: uenit tandem ad Eris montem Galfredus 6, 17 : id est sliawdun (shaudun L) anglice ad Heriri adscr. C'L 4 et magi ad illum dixere (dixer. K^, dixeruut CDGLPQ)] dixeruntque magi (om. N) ad regem MN arcem in isto loco fac] ui-bem tibi hic aedifica JifA^ 5 quia] qui J/iV tut. a barbarum g. in aet. eritG, tut. erit {om. N) a barb. in aet. MN 6 et ipse (ipse uero CDGLPQ) art. cougregauit id est (id est om. Q) lapidicinos (lapi- darios CDGLPQ)] rex autem congregauit artifices lignarios (ligarios N) lapidariosque MN 7 et ligua et lapides (et lap. et lign. CDGLPQ) congregauit (-ueruut CDGLP)] et omnia necessaria ad operis materiani ut arcera erigeret MN 8 et cum (cum enim P, cum uero CDGLQ) esset congregata (c. e. CDGLPQ) omnis mat. in una nocte (omnino ins. CDGLPQ) abl. est materia {om. CDGLPQ) et tribus (tribusque CDGLPQ) uic. (congregari ins. Z»») iussit congregari (-re H^) et u. comparuit] congregata uero innumerabili materiae omnia una nocte ablata atque dispersa sunt ita ut nihil remaneret sumtuum ad arcem componendara sicque secundo et tertio (et t. om. N) collectis undique materiebus rm-sus omuia ad nihilum redacta euanuerunt erectoque (ereptoque et tertioA') aedificio praecipitium (praecipium A') patuit et nullum ualebat obtinere statum J/.V 11;12 et (tunc CDGLPQ) magos (suos i)is. C^DGPQ, ad se C^L) arcessiuit (accersiuit CDGLPQ) et illos (illos- que CDGLPQ) percunctatus est] at ille accersitis ad se magis percunctatus est {om. i/») eos MN 13 quae] quid Q et quid (cur CDGLPQ) lioc eueniret] aut unde tanti laboris inutile proueniret (perueniret N) dispendium (dispondium N) MN 14 at iUi responderunt] illi autem respondentes dixerunt MN 14/15 nisi infanleni sine patre inuenies et occidetur ille] n. i. s. p. quesieris (iaueneris C^D-GL) ut habeas (habeat C'») qui occidatur CDGLPQ, uisi (non N) inu. inf. s. p. et nisi occidatur MN 16 et arx (arx tua M, ars tua N) a sauguine suo (eius MN) aspergatur] et arx (ars DG) de suo sang. conspergatur CDGLPQ 17 numquam] non MN aedificasbitur H^ 18 et ipse legatos ex c. m. p. u. br. misit] rex uero con- cite leg. (suos ias. C^L) ex c. m. (ex c. m. leg. Q) misit p. u. br. CDGLPQ, magis uero tale dantibus oon- silium rex leg. per totam misit br. MN 19 utrura i. s. p. inuenirent (reperirent Q)] ut quererent utrum i. 8. p. uspiam inuenire possent MN 20 et (at illi CDOLPQ) lustrando o. pr. r. plurimas] qui omnes prouintias ot rogiones bryttanniae perlustrantes MN 22 uenere (-runt CDGH^^KLPQ) ad c. olleti (fleti DG, eleti C"/-^, electi C^LPQ)] perueueruut ad campum aelecti (elleti M^, electi N) MN CVM ADIHTAMENTIS NENNH. 1&3 IIISTOBIA BIUTTONVM. rcgione, quae vocatiir Gleguissing, et iiilae ludum taeiebant pueri. ct ecce duo inter se litigabant, et dixit alter alteri: o lionio sine patre, bonum non habebis. at illi s de puero ad pueros diligenter percuncta- bantur, et cunctantes niatrem, si patrem haberet. illa negavit et dixit: ncscio quo- modo in utero meo conceptus est, sed unum scio, quia virum non cognovi um- w qiiam, et iuravit illis patrem non habere. et illi eum secum duxere usque ad Guor- thigirnum regem et eum insinuaverunt regi. 42 Et in crastino conventio facta est, ut puer interficeretur. et puer ad regem dixit: 15 cur viri tui me ad te detnlerunt? cui rex ait: ut interficiaris et sanguis tuus circa arcem istam aspergetur, ut possit aedificari. respondit pucr regi: quis tibi nionstravit? et rex: niagi mei mihi dixere. 20 et piicr dixit: ad me vocentur. et in- vitati sunt magi et puer illis dixit: quis revelavit vobis, ut ista arx a sanguine meo aspergeretur? et nisi aspergcretur a sanguine meo, in aeternum non aedifi- NENNIVS INTEIIBBETATVS duos pueros factae sunt et dixit puer alteri : o homo sine patre, nihil boni habes omnino. percunctati sunt legati. cuius filius puer ille esset, ad qucm hoc dictuin 5 erat. responderunt qui in prato lusorio rrant: nescimus, mater eius hic cst. pcr- cunctati sunt matreni, cuius fihus puer esset; respondit mater: ncscio eius patrem et nescio quomodo in utero meo con- lu ceptus est. legati igitur puerum se- cum duxerunt usque ad Guorthigirnum et nuntiaverunt sicut eum invenerant. In crastino die convcntio facta est, ut puer interficeretur. et puer ad regem ductus 1'' est et dixit regi: cur ad te delatussum? rex ait: ut interficiaris et arx ista san- guine tuo consecretur. respondit puer : quis tibi monstravit hoc? magi mei, inquit rex. vocentur huc, inquit puer, et magi vene- 20 runt. puer dixit illis : quis revelavit vobis hanc arcem aedificari non posse, nisi prius sanguine meo consecretur? nihil respondc- runt. scio, inquit, is me duxit ad vos, ut vobis contradicerem, qui induxit vos, ut hoc CDOn (om. 1.5 cur ... 18 regi) K (om. lo cur ... 21 inier illis Jixit) LMKPQ - SIN.: 1 regiuue] reliqui et M'', pago J/LV gleguissing] IIK, glcuising CLP, gleuisiucg /)«t, gloui- sing §, gleuesincg Ji , gleuesing i\', gleuisic interpres et pilae ludura faciebant (agebant C'/>G/^P(^) pueri] ubi pueri p. I. agebaut l/iV 2 duo] ueroiV^ 3 litigebaut .ff', litigantes MN ot dixit (dixitque VDCLPQ) a. alteri] a. alteri dicebat i/xV 4 bonum u. h.] bouum {mperscr. uel ue tihi M) tibi non eueniat J/jN'' at illi de puero ad pueros diligenter percunctabantur et cunctantes matrem] et illi d. p. dil. (perquirentes ins. G) percunctantcs ad p. eiusque matrem (sciscitabantur ins. DO) CDOLPQ , at illi ab aliis pueris et a matre de puero illo diligenter percunctati sunt MX 7 illa (at illa CDOLPQ) ncgauit et dixit] mater uero illius pueri negauit dicens MX 7/8 quomodo] qualiter P 8 est conc. CDGIjPQ 8,9 sed unum] uiium tamen MN 9 non cognoui uraquam] in coitu (cogitu il/a) numquam cognoui MN 10 et {om. Q) iurauit illis p. (ipsum ins. C-) n. habere] sicque iureiuraudo affirmauit quod filius eius patrem non baberet carnalem MN 11 et illi eum s. d.] et (quem P, qui CDGL) legati s. (eum ins. C^D-0) duxere (-runt y) VDGLPQ, duxerunt (duxeruntque -V) igitur p. secum MN usque ad g. r.] ad g. r. dominum suum 3IN 12 et eum (quem C'/)'Py) '"S- regij insinuaueruntque regi (ei N) orania quae de illo (pucrojV) didiccrant JAV, quem ins. regi enra purrnm sic inaemri C-D^^GL 13 et {om. CDGLPQ) in crastino] cr. autera die 3IN ■ 14 puer ad regem dixit) et puer d. regi CDGLPQ, puer uero ait ad regera MN lo cur . . . detulerunt (deduxerunt Q)] cur famuli tui me adduxernnt ad te MN 16 cui rex ait] respondit ei rex MN ut interficiaris . . . 19 et rex om. N et sanguis ... 18 aedificari] et tuo sanguine arx ista asporgatur ut postraodum p. a. M 18 respondit puer regi) puer autem ad regem M quis tibi (hoc im. C*D^OL) monstrauit (demonstranit boc /-)] quis te docuit ut illud fatias ,1/ 19 cl rex] respondit rexJ/ magi mei {om. Q) mibi dixere (-runt CDGLPQ)] niagi isti sic raihi praedixerunt MN 20 et puer dixit] cui dixit puer CDOLPQ, at haec puer MN ad rae uocentur] iube ut ad mc uoceulur MN 20/21 et inuitati sunt niagi] inuitatis magis J/-V 21 et puer illis dixil] quibus et di:iit CDOLPQ, puer eos alloqu.tur J/A 21/22 quis reuelauit uobis (u. r. CDOLPQ) ut i. a. a {om. Q) sang. raeo {ovi. CDGLPQ) asp.] quomo uade om. D' quia eam aedificare (a. e. CDGLP) non potes {putevis DGPQ)] quoniam (quam M) a. n. potes ego autem hic manebo quia mihi fato (facto N) haec mansio tradita est MN 7 et raultas prouincias circumi (oircue K, peragra CDGLPQ)] ad alias prouintias perge MN 7/8 ut a. tutam (tuam K cum interprete) inuenias] \\t tutam (tutem G) a. inu. CDGLPQ, ubi possis tihi arcem aedifi- care 3IN 8 et ego hic manebo] ego quidem h. m. CDGLPQ, om. hoc loco MN 9 et rex ad ad. dixit] et rex adolescenti d. CLP, et r. ad ad. ait DG, rex autem adolescenti (iidolescentuli N) ait MN quo nomine uoc.] quod ncimen tibi est il/, quid tibi nomen est A' 11 id est] quod est bryttanice JI/A', om. CDGLP embreis] embres MN, erabros interpres gulefic] gluetic CDGLP, gleutic Q ipse (esse CDGLPQ, sed ipse est supra v. C) uidebatur (uocabatur Gutschmid) om. MN 12 et rex dixit] dixitque rex ODGLPQ, rursumque rex MN progeuie ortus es] progenies -ff*, progenie es -H'' 13 at ille] CD^GLPQ, qui respon- dit MN, om. D^HK unus est pater meus de cons. rom. gentis] unus de c. g. r. est p. m. CDGLPQ, unus de c. romanis p. m. est MN 14 et a. d. illi] tunc rex dedit illi arcem CDGLPQ, at uero rex (r. u. N) dimisit illi urbem illam MN 15 cum omnibus regnis occ. pl. br.] c. o. prouinciis pl. oco. britannicae CDGLPQ, c. o. cii-citcr prouintiis occ. pl. br. MN 16 et ipse cum m. s. ad sin. pl. peruenit et usq. ad reg.] et rex ipse c. m. s. perrexit ad sin. pl. bryttanniae et peruenit u. ad reg. MN 18 guunnessi] guen- nesi CDOLP, guenesi §, gnenen MN, guunis interpres affuit] aufugit §, abberroit («oc. in Z) /larum clare scripto) 6, affugit C'i, om. MN 19 ibi om. CDGLPQ quae uoc. suo nom. (n. s. CDGLP) cair (cayr ft kairP, car L) guorthigirn (uortegirn Q, guoorthigirn A') aedificauit (edicauit .ff»)] aedif. quae s. n. cair guorthegirn (guorthegrin i\^) appcll.itur J/A' 21 interea] igitur il/.A'' guoorthemir iT, guorthomer 3/, guortemer N, uortemir Q guorthigir K, guortliigirui CDGLP, uortcgirni Q, guorthegirni 31, guortegirni N 22 cum h. et h. et cum g. iU.] cum h. et h. et ill. g. CDOLPQ, contra hencg- et horsum gentemque (et gentem jV) illorum 3IN ') Qildaa c. 25: duce Ambrosio Aureliauo . . . q\ii solus forte Konianae gentis . . . occisis . . . i^arenti- bus purpura nimirum indutis superfuerat. ') Guasmoiic iuxta Lugubaliam ilii acdificavit urbem (soilicet ins. C postea haOelf/ue L) quae Anglice l'alme eastre dicitur ins. C'"L. CVM ADDITAMENTIS NENNII. jgV HISTOniA BRITTONVM. NENNIVS INTERPRETATVS. illorum potulanter pugimbai. ct eos usquo stum ct Ilorsam surrexit ct Britones ad supradictam insulara, quae vocatur cum eis coniuncti pctulanter pugnabant Tanct, cxpulit et cos ibi tribus vicibus ct expulerunt Saxoncs usquo ad insulam conclusit obsedit percussit comminuit ter- Tanet et Eritones insulam tcr illis eri- i ruit. et ipsi legatos ultra mare usque in ,, puerunt, donec illis cx Germania auxilia Gcrmaniam transmittcbant vocando eiulas advcncrunt ct pugnabant contra Britones cum ingenti numero bollatorum virorum. aliquando victores, aliquando victos. et postca pugnabant contra reges nostrae gentis : aliquando vincebant et dilatabant 10 terminos suos, aliquando vincebantur et 44 expollebantur. Et Guorthemir contra illns Et Guorthomir contra illos quattuor quattuor bella avide gessifj. prinium bclla gessit: bcUum super ripam Derguent; belUim super flumen Derguentid; secun- lo et bellum supcr ripam Rethenegabail et dum bellum super vadum , quod dicitur ibi cecidit Hors et Catigern filius Guorthi- 1.'. in lingua eorum Episford, in nostra autem girni; et bellum super ripam maris Icht lingua Rithergabail , et ibi cecidit Hors et Saxones in tugam versi sunt usque ad cum fiho Guorthigirni , cuius nomen erat suas ciulas muliebriter; et bellum super Categirn. tertium belkim in campo iuxta is ripam Episfort. lapidem tituli, qui cst super ripam Gallici CDGnXLMNPQ SIN. : 1 petuhinter] i/TTl/, peiitulanter iV, ])oteuler CDQLP, fortiter ^ eos] eo I{, om.N 2 supra ilictani 01H. ODOLPQ ijuae uocatur tanet] q. dicitur tanetli (thanet Q) CDGLPQ, tenet MN 3 et eos ibi (illosque illic CDGLPQ) tr. u. concl. obs. perc. (p. o. CDOLPQ) comni. terruit] eosque tr. u. ibi conclusit obsedit occidens connninuit attereus MN 5 et ipsi] ipsi itaque CDOLPQ ultra] traus CDGLPQ usque in {om. K) gorni.] ad gerin. 3IK 6 transuiittebant] raiserunt CDGLPQ uocando ciulas] ad classem augendani ceolasque prouocaudas MX 7 ingenti] uiginti G uir. bell. MX, bell. uir. (u. b. L) et forcium C^D^^GL 8 et postea pugnabant contra reges nostrao geutis (g. n. CDGLPQ)] atquc his ita congregatis pugnabant coutra reges et principes brj^ttannicae (brittanuie A') gentis MX 9 aliquandn uiucebant et dilatabant terminos suos] et aliquando dil. uiucendo t. s. MN, om. Q 10 aliquando] a. autem MN 11 et g. (guothemir /fP, uortemir ^) c. ill. q. b. (q. b. c. iUos CDOLP, q. b. c. eos Q) a. gessitj guorthemer autem quater contra illos (illo il/) bellum uiriliter aegit J/V 12/13 primum belluni] primum ut supra dictum est secundum ^I/A': Oalfredus 6, 1.3 facil cum CDOHKLPQ 13 derguentidj deruent ('J>OPQ, dereueat L, derguiut (deguna N) bellum fecit MN, dcrgueut mterpres ; Uerwent Gal/redus 13, 14 secundum b. s. uadum quod (que CLP) d. in (om. Q) lingua (linqua H) eorum episford (epyford P, epissod Q}] tertium s. uadum (uadu N) quod 1. e. episford (epifford N) uocatur MN 17 rithergabail] satheineghabail P, sateneghabail Q, satheneghabail CDGL, set(sec A^)thergabail MN, rethenegabail interpres horsa CDOLPQ, horsus MN 18 cum filio] et iilius MN guorthegirni MN, uortegirni Q, guorthigiruo (rege iiis. /)») CDGL cuius (cui Q) nomen erat] nomine MN 19 categirn] //, categirnu K, k.-itigern /', cathigirnus L>GQ, catigirnus CL, catigirn (eatigrin N) in pugna bcUautes MN tertium] iiuarlnm uero MN bcllum om. N in eampo iuxta I. tituli] iuxta lapidem (rel. om.) MN 20 qui est super ripam (rimam /') g. maris] qui s. r. m. g. est MN ') Iste Guortemir (guorthemir Z) filius fiorthegirui (guorthcginii //) in sinodo habita ajjud Gnarthcruiann (-niun X») postquam nefandus rex ob iucestum, quod cum filia commiserat, a fiicie Gerniaui et clcricornm Britauniae in fugam iret, patris nequitiao consentire noluit, set rediens ad sanctum Germanum ad pedcs oius cecidit vcuiam postulaus atquc pro illata ;i patre suo et sorore sancto Germauo calumpnia tcrram ipsani, in qua priiedictus episcopus opprobrium tale sustiuuit , in acternum suain fieri sanxivit. undo et in memoriani saiuti (Oermani add. C-L) (iuarenniaun uomen accepit, quod L.-itine sonat calumpnia iuste retorta, quoniam cum episcopum vitupcrare putaverat, semetipsam vituj^erio afficit. Ciuortcmir vero acccpto rcgno hostibus virilitcr (u. U. L) obsistit, qni l:intae ni.aguitudinis esse et virtutis dicebatur, iit, si quando iratiis in bello aimioarct, accepta arbore cum frondibus fiinditus cxtiriiaret et cum ea solo (sole /.») tcnus advcrs;irios pr.isterneret. cum tali euim arborc Horsam satellitem bellicosum confractis iu alterutruin arinis pcnc defectis viribns prostravit ceterosfiuc iu fugam vcrsos iit stipulas tcrrac allidit ct ex omnibus finibus Britainiiae expulit et per qiiiii- quennium postea insnlam intrare non audebant iLsqiie .id obituni (iuortemir ins. C" (m. aaec. XIII) L. 24* 188 HISTORIA nKTTTONVM HISTORIA BBITTONVM. maris, comnusit et barbari victi sunt et ille victor fuit et ipsi in fugam versi usque ad ciulas suas mersi sunt in eas mulie- briter intrantes. ille autem post modicum 5 intervallum mortuus ost ct ante mortem suam ad familiam suam dixit, ut sepul- chrum illius in portu ponerent, a quo ex- ierant, super ripam maris, in quo vobis commendo : quamvis in alia parte portum xo Brittanniae teneant et habitaverint, tamen in ista terra in aeternum non manebunt. illi autem mandatum eius contempserunt et eum in loco, in quo imperaverat illis, 4.5 non sepeUerunt '). At barbari reversi is sunt magno opere , cum Guorthigirnus amicus illis erat propter uxorem suam et nuUus illos abigere audaeter valuit, quia non de virtute sua Brittanniam occupave- runt, sed de nutu dei. contra volimtatem 20 dei quis resistere poterit et nitatus? sed quomodo voluit dorainus fecit et ipse omnes gentes regit et gubernat. NENNIVS INTEEPRETATVS. Guorthemir autem post modicum inter- vallum mortuus est et paulo ante mortem suam Britonibus dixit, ut super ripam maris sepeHretur, et externos postea in insuhim non venturos esse. sed Britones hoc non fecerunt. Invalescebant deindc Saxones, cum Guorthigernus amicus iUorum erat propter uxorem suam. CDGffKLiTNPQ SIN.: 1 commisit] statutiis PQ, statutum est CDCf, contra saxones egit MN, om. L et barliari uicti sunt et ille (illeque CDQLP) uictor fuit] et uictoriam optinuit MN 2 et ipsi in fugam uersi (sunt ins. K) usque ad c. s. mersi sunt] et ipsi in fugam ad c. s. uersi (reuersi CD'OLP) sunt CDOLPQ , saxones uero fugcruut usque ad naues suas MN 3 in eas (ea G) mulieljriter intrantes om. MN: naues muliebriter in- gressi Oalfredus 4 ille] ipse MN 5 interuallum] i. temporis C^D^QL raortem] obitum MN (5 ad fam. suam dixit] ITK, aniraaduertit (terat Q) C^D^PQ, ad f. s. animaduertit C^D-OT^, futurae rei casum aduerfens dixit ad familiam suam MN 6/7 ut sop. ill. (i. s. CDOLPQ) iu portu poneront a quo cxierant (oxirent CDGLPQ) supcr ripam maris] sepelite in portu (porta A") ostii introitus saxonum corpus nieum id cst super r. m. a quo primum uenerunt MN 8 in (bis Q) quo uobls connnendo (commando K) om. 3TN 9 quamuis ... 10 teneant et (om. C"/)GPQ) habit.auerint {-nmt CDOLPQ)] quia quamuis in aliis jjartibus Iryttanniae liabitauerint (-runt N) MN 10 tamen ... 11 manebunt (metabunt D^Q, mutabuut C''P)] tamen in ista si (tameu si ista N) sic facitis numquam in aeternum (in aet. om. N) manebunt MN 12 illi ... 13 illis (illc P) non sep.] illi autem imprudenter mandatum illius (eius -iV) contempnentes eum in loco ubi (quem N) postulauerat non sep. MN 14 at barlmri reuersi sunt magn(j opere (r. s. magnopere 7v', magnoperc r. s. CDOLPQ)] barbari uero per boc magnopere congregati sunt et transmarinis paganis auxilia- bantur MN 15 cum g. amicus illis (amicus eius //, amicus illorum CDOLP, illorum amicus Q) erat] maxime quod g. illis essot amicus MN 16 propter uxorem suam] pro uxore sua CDixLPQ, propter filiam Iiencgesti quam accepit (accoperat N) in uxorera MN 17 et nullus illos [om. C-P) abigere (abigaro /T', ambigere GQ^) (ultra ins. CDGTjPQ) audacter ualuit] atque adeo diligebat ut nuUus auderet contra illos pugnare quia blande deliniebant regem imprudontem uiperino tamon cordo dolum agentes MN 17/18 quia noM do (om. Q) u. s. br. occ. sed de {om. CDGLPQ) nutu dei (diuino CDOLPQ)] ct lioc qui Icgit intelligat quod non uirtutc duminantur bryttanniani (in brittannia N) sed propter peccata maxima bryttonum deo sic permittente MN 19/20 contra uol. dei quis resistere poterit et (pot. ct om. CDOLPQ) nitatus (tur CTiOLPQ)] quis autem sanum sapiens contra dei uol. resistere nititur MN^ 20/21 sed quomodo . . . regit et guber- nat (g. et r. CDGLPQ)] sed quomodo uoluit deus focit quia ipso est rex regum et dominus domiiiantium omnia desuper iudicans atque gubernaus MN ') In Lincolnia enim sepultus ost. at si mandatum eius tenuissent, procul dul)io por or.itionos sancti Germani quicquid peciorant obtinuissent ins. C^^L™. CVM ADDITAMENTTS NENNII. 1R9 I niSTOHIA BRITTONVAI. Factura est autem post mortem Guor- themir regis Guorthigirni filii et post re- versionem Hengisti cum suis turbis con- sihum fallax hortati sunt, ut dolum Guor- r. thigirni cimi exercitu suo facerent. at ilh legatos, ut impetrareut pacem, mise- runt, ut perpetua amicitia inter illos fieret. at ille Guorthegirnus cum suis maioribus natu consihum fecerimt et scrutati sunt, 10 quid facerent: tandem unum consiHum cum omnibus fuit, ut pacem facerent, et legati eorum reversi sunt et postea con- ventum adduxerunt, ut ex utraque parte Brittones et Saxones in unum sine armis 15 46 convenirent, ut firma amicitia esset. Et Hengistus omni famihae suae iussit, ut unusquisque artavum suum sub pede in medio ficonis sui poneret. et quando clamavero ad vos et dixero; eu Saxones 20 eniminit saxas, cultellos vestros ex ficoni- bus vestris educite et in illos irruite et fortiter conti-a illos resistite. et regem illorum nolite occidere, sed eum, pro NENNIVS INTERPRETATVS. Factum est autem post mortem Guor- themir et post pdcrm infer IlnKjhtuM rf. Guortltigirmiin, Saxoncs facinus ignomini- osum contra Britones perpetraverunt: Bri- tones et Saxonos in unum locum sicut ad pacem eodem numoro sin(! arinis ex utra- que parte convenerant. Sed Saxones habebant secum cultros inter plantas et soleas CDGB {om. 9 fecerunt ... 1 1 onmibus) KLMNPQ SIN. : 1 post mortem om. K 1/2 guortlieraeri (guorthenum K) f. regis guorthegir(ii MK 2 et post reuersiouem h. cum suis turbis (turinis CDGLPQi] hencgesto confortato (bencgestus confortatus iV) et ad se inultis iterum nauibus congregatis 3JX 3,4 cons. fall. (f. c. CDGLPQ) . . . facerent (fa......nt S')] cum seuioribus suis dolum regi guortbegirno (guortbegirio regi i\') et suo e.xercitui (cxercitu iV ) prae- parauit MK 5/6 at illi 1. ut imp. pac. (p. i. CDGLPQ) miserunt (et ins. CDGLPQ) ut . . . fieret] niit- tensque ad regem legatos dolose pacem iuter se firmari depraecatur ut p. a. inter se uterentur (uertentur N) MN 8 at (et CDOLPQ) ille (om. CDGJ^PQ) . . . fecerunt et scr. sunt quid facerent tandem unum (om. CDGLPQ) consilium cum ^o»t. CDGLPQ\ oninibus fuit (feciti?-) ut pacem facerent] rox autem inscius doli cum senioribus suis consiliatus est paceni cuin [om.N) hencgesto habere et discordium (discordia N) bello- ruin rennuere MN 11 12 et legati eorum (saxonum CD^L) reuersi sunt et (om. CDGLJ^Q) postea (uero ins. CJJGLPQ) conu. addu.\erunt (et ins. CDGLPQ) ut (om. CDGL) ex . . . sine armis conuenirent (c. s. a. coii- statutum est Q, s. a. c. statutum est CDQLP) ut (et CDGLQ) fimia am. (am. firma ad inuicem CDLPQ, am. firma ad iuutoe [sic] G) esset] legati uero (autem M") reuertentes id ipsum reuuntiauerunt beucgcsto MN ir> 16 et (om.CDGLPQ) liengistus (nequissimus ins. CDGLPQ) omni familiae suae (om. P) iussit ut (quod CDGLPQ) u. artauum suuin sub pede (suo ins. CDGJ.PQ) in medio ficouis sui poneret] bencgestus postnioduin grande praeparans (praeparamus et N) conuiuium regi guortbegiruo et senioribus militibus eius ccc conuocauit regem oraiiemque familiam eius ad firmandam pacem latente autem sub spetie pacis dolosa macbiuatione henc- gcstus ex suis (exuisJ/) totidem elegit milites initoque cmn eis cousilio prcdixit eis ul unusquisque artauum (ortauura M) suum in ficoue (sinicone ^V) sub pede suo poneret et milites regis ad conuiuium ucuicntes intcr se commiscerent (commisceiit N) illosque sollerti cura inebriarent MN 18 et quando clamauero ad uos ct dixero] et cum cl. iuquid ad nos et dixero .1/.V 19 eu saxones] HK, en saxones CLP, om. DOMNQ 20 eniminit (eniminiet J7=) saxas (sexas //=)] IIK, niinmath tha saxas Q, enimit saxas DG, eiiimeth blore sa-xes C\ nimed eure saxes L\ nima (nimia .V) der (dis .V) sexa MN, om. C'L'P: nemet oure saxa.s Galfredus «, 15 20 cul.teUasS' ex]deCDGLPQ 20/21 siconibus A" 21 uestris om. J/.V deducite r/)(;/.(2 et om.P irruite] eruite .V 21/22 et fortiter contra illos (om.CDGLPQ) resistite] et uuusquisque propiorem sibi iugulet MN 22 et regem illorum (regemque eorum CDGLPQ) nolite occidere] uerum taineii regem custodite ct nolite eum iiiterficere MN 23 sed eum . . . 189,2 tenete (tente //')] sed pro conubio filiae meae quam amat eum seruale MA' 190 HISTORIA BRITTONVM HISTOEIA BRITT0NV3L causa filiae meae, quam dedi illi NENNIVS INTEEPRETATVS. 1)1 couiugium, tenete, quia mclius est uobis, ut ex mauibus nostris rediraatur. et con- ventum adduxerunt et in unum convene- ■> runt, et Saxones amicialiter locuti in mente interim vulpicino more agebant et vir iuxta virum socialiter sederunt. Hen- gistus sicut dixerat, vociferatus est et omnes seniores trecenti Guorthigirni regis 10 iugulati sunt et ipse solus captus et cate- natus est et regiones plurimas pro redemp- tione animae suae illis tribuit, id est Est- saxum, Sutsaxum. et occiderunt Britones qui aderant prae- ter Guorthigirnum solum et catenaverunt Quorthigirnum et dedit tertiam partem terrae suae, id est Alsaxan et Sutsaxan NENNirS (et ins. C) Midel- sexe. NENNirS INTERPRETATrS. et Mitilsaxan. 47 • Sanctus vero Germanus Guorthigirno 15 praedicabat, ut ad dominum suum con- verteret et ab ilHcita coniunctione se separaret ; et ille usque ad regionem, quae a nomine suo accepit nomen Guor- Sanctus vero Germanus Guorthigerno praedicabat, ut dimitteret uxorem suam, id est filiam suam; CDGHKLMNPQ SIN.: 2 quia m. est n. ut ex [om. Q) m. n. redimatui'] melius enim est (est en. A') ut a nobis redi- matur quam ut occidatur 3/.A' 3/4 et [om, C^DGLPQ) couu. add. et in u. conuenerunt] rex antem ad conuiuium cum suis sotiis {om. N) uenit ut pactum quod (pacem quam N) sibi inuiceni seruare promiserant cercius firraarent adueuientibus uero cum rege suo bryttonibus MN 5 et saxones amicialiter locuti] saxones autem amicabiliter locuti sunt et CDGLPQ, saxones pacifice loquentes 31N 6/6 in (om. CL) mente in- terim uulpicino (uulpiculo CDOLP, uulpeculo Q) more agebant] dolumqne in corde uersantes (uertentes N) conuiuis suis (c. s. om. N) iudaico raore clatn prae(clam prae om. hi sp. vac. iV)paral)aut raortem MN &11 et uir iuxta uirum socialiter sederunt] at inscii malorum bryttones mixti saxonibus uir ad inimicura (vir ad i. om. N) sederunt (discubuerunt N) MN 7/8 hengistus (engistus /T', et hengistus CDGKLPQ) sicut dixerat uociieratus est] illis autem (quibus N) nimis aepulantibus et bibentibus et (at N) ultra modum in- ebriatis hencgestus ut prius suis praedixerat coraitibus aeleuata uoce subito uociferatus est nima (nimia N) der (dis N) sexa MN 8/9 et oranes seniores trecenti g. r. iugulati sunt (s. i. CDGT^P)] ad euius uocem saxoues protinus exurgentes suosque extralieutes cultellos (c. e. N) uruerunt super bryttones unusquisque super consessorem suum et de senioribus g. r. ccc sunt iugulati MN 10 et ipse (ipseque CDGLP) solus captus et cateuatus est] rcx autem captiuitati subditus est MN H et (ac CDGLPQ) reg. pl. pro r. a. suae (raaeae H) illis tribuit (tr. i. CDGLPQ)] pro sua siquidem liberatione tradidit illis rex {om, N) tres pro- uintias (regiones N) MN 12/13 id est estsaxnm (elsaxum K, eastsexe CDGLP, eastsese Q) sutsaxum (suth- sexe CDGLP, suthsese Q)] east (aeast M) seaxau (sexam N) suder seaxan (sexam N) middel seaxan (sexam N) cum reliquis regionibus qnas ipsi eligentes nominauerunt MN 14 guorthigiruo] regi g. MN \b ut ad {om. //') domininn suum counerteret] ut iid deum (uornm inn. MN) se conuerteret CDGLMNFQ 16 et (nt CDGPQ) ab illicita (illata <,', illicita eura X) couiunctiono (coninnx»*» * P) se (o»t. iTiy) .'iopararet (separot 7i )] 2)0x1 sutsaxum CDGHKLPQ, suo loco corrigens restitiui C^ eodemfjue hahenl mutata sic: et ab illicita propriao filiae commixtione alienum se 1'aceret MN 17 et (at CDOLPQ) ille usque ad {om. II') reg. quae a nominc sno fs. n. Q) accepit nomen (acciperat n. P, n. acceperat Q) guoi-tliigirniann (guortliigirni- annm 7', scilicct guorthigiruianum CDL, scilieet gnortliiginiianui W, scilicet uortegirnuauum y) miserabiliter (miser.abilitery/j efiugit (aulugit C'Z>G/>P^), ut ibi cnm nxoribus {m\\\'m\hvis CDGTjPQ) suis lateret (nt .. . latoret jjost sepanirct /')| at ille usque ad prouintiam quae ;i suo uoniiue gnrthegoirunaim (gnorthegoiruaini N) nomeii acueiill lii-ii miscr anfugit nt ibi ciiiii suis laterot uxorilnis MN CVM ADDITAMENTIS NENNII. 191 HISTORIA nitlTTONVM. thigirniaun , miserabiliter effugit, ut ihi cum uxoribus suis lateret. ct sanctus Gcrmanus post illum sccutus est cum omni clero Brittonum ct ibi quadraginta .-, diebus et quadraginta noctibus mansit et super petram orabat et dic noctuque sta- bat. et iteram Guorthigirnus usque ad arccm Guorthigirni , quae est in regione Dcmetorum iuxta fiumen Teibi, igno- lu miniose abscessit. et soiito more sanctus Gcrmanus eum secutus est et ibi ieiuuus cum omni clero tribus diebus totidemque noctibus causaliter mansit et in quarta nocte arx tota mediae circa noctis horam i.i pcr ignem missum de caelo ex improviso cecidit ardcnte igne caelesti; et Guorthi- girnus cum omnibus, qui cum eo erant, ct cum uxoribus suis defecit. hic est finis Guorthigirni , ut in libro beati Ger- 20 mani repperi. alii autem ahter dixerunt. 48 Postquam exosi fuerunt illi omncs ho- mincs gcntis suae pro piaculo suo inter potcntes et impotentes, inter servum et liberum, inter nionachos et laicos, inter NENNIVS INTERPRETATVS. effugit et latuit ante Germanum cum cleri- cis Britonum in regione, cui est nomen Guorthigirniauu. et venit Germanus cum clericis Britonum et ibi quadraginta die- bus et quadraginta noctibus mansit: et iterum Guorthigernus usquc ad arcem suam absccssit fugiens clcricos, et hi illum insecuti sunt et ibi tribus diebus ct tribus noctibus in iciunio manscrunt. et ignis Dei de caclo combussit Guortlii- girnum cum omnibus cius hominibus. CDGHKLMXPq SIN.: 2,3 et sauctiis g. post illum secutus est] sanctus itaque g. eum prosecutus (persecutus VL) est CDQLPQ, secutusque (que om. A) est eum (eum est il/aX) sanctus g. JAV 4 et ibi xl diebus et quadra- ginta (totidemque CDGLPQ) uoctibus mansit] et ibi xl d. et n. manens ilX 5/6 et super petram orabat et die noctuque (ibique die ac nocte CDGLPQ) stabat] pro suis delictis supra petram orabat iste beatissimus uir dux belli coutra saxones una voce factus non (esti\') tubarum clangore sed ad dominum orando cum cantu psalmorum (et ins. X) alleluia totusque exercitus (om. X) ad deum uociferando hostes in fugam (fuga X) usque (ad his. X) mare conuertit MX ex Bedae chronicis 7 usque ad arcera guortbigirui q. e. in r. d. i. fl. teibi] usque ad (om. Q) arcem (gortigirni ins. C\ gurtigerni ins. L-) quam aedificauerat et nomen suum imposuerat (add. id est din gurtigirn C^L^) atque iu regione (-nem G) demetorum (dimetorum DG) i. fi. tcibi (theibi G) CDGLPQ , usque ad regnum demetorum (elementorum X) ubi aedificauit arcem suo nomi- natam (norainatim .V) nomine cair guorthegiru i. fl. tebi a fatie sancti germani MX 10 abscessitj accessit Q, recessit J/.V et solit.. (sul. autem CDGLPQ) m. s. g. eura secutus est] et s. m. eum sanctus subsccutus est MX 11 ieiunus cum ..rani clero] iei. c. o. clero suo (c. o. cl. s. iei. Q) CDGLPQ, iei. c. o. ordine clericorum sibi adherentiura J/-V 13 causaliter] dominum deprecans MX et in quarta (in qu. uero CDGLPQ) nocte (nanque Q) arx (ars Q) tota mediae circa (c. m. CDGLPQ) n. h. p. i. missum de caelo (d. c. m. CDGLPQ) ex improuiso (-su CDGLP) cecidit ardente (ardens Q) i. caelesti] tertia autem nocte quas. hora noctis tertia (t. n. J/».V) ignis de celo cecidit et arx tota ex inpr. ard. igne (igniJ/*) cael. c.rabusta cst MX 16/17 et g. cum omn. qui cura eo {om. P) erant ... 18 defecit] nec non g. cum f.Iia l.encgesti (bincgesti -V) cumque (et cnra X) aliis uxoribus et {om. X) cunctis cum eo l.abila.itibus uiris ac mulieril.us miserabiliter defecit MX IS U» hic est finis guorthigirni (guoi-thini //, i.ortegir.u Q) ut (s.cnt CDULPQ) 'm Iil.ro b. g. repperi] sic improuidi regis guorthegi.i.i fi.iem legei.do librura uitae s. g. repper.mus J/A 20 alii ... 21 postquam exosi (exoiti ITK) ... 22 pro piaculo s.io (om. Q) . . . 192, 1 et .nag.n.n.] al.. autem proferunt qn,„l ille exosus omni populo b.-yttannico propter susceptionem populi saxonic. .dque scelus (secun- dns.V) maioribus cum ..ra.,i ordine uulgi sa.ictoque (sancto .V) germano et omnibus clericis (cler.s J\ ) in conspectu domiiii accusantibus ac defleutibns (ac defl. um. X) M^ 192 HISTORIA BRITTONVM HISTORIA BRITTONVM. parviun ct magimiii, et ipsc dum do loco ad locum vagus evrat, tandem cor eius crepuit et defunctus est, non cum laude. alii dixerunt: terra aperta est et degluti- 5 vit eum in nocte, in qua combusta est arx circa cum, quia non inventae sunt ullae reliquiae illorum, qui combusti sunt cum eo in arce. Tres filios habuit, quorum nomina sunt 10 Guorthemir, qui pugnabat contra barba- ros, ut supra diximus: secundus Categirn; tertius Pascent, qui rcgnavit in duabus regionibus Buelt et Guorthegirniaun post mortom patris sui largiente Ambrosio illi, 15 qui fuit rex inter omnes reges Brittannicae gentis. quartus fuit Faustus, qui a filia sua genitus est illi, et sanctus Germanus baptizavit illum et nutrivit et docuit et condidit locum magnum super ripam flu- 20 minis, quod vocatur Renis, et manet usque hodie. et unam filiam habuit, quae fuit mater Fausti sancti. 49 Haec est genealogia illius, quae ad initium rctro recurrit. 25 Fernmaii ipse est, qui regit modo in regionibus duabus Buelt et Guorthigir- NENNIVS INTERPRETATVS. Alii dicunt, quod vagus de loco ad locum nimia tristitia mortuus est. ahi dicunt, terra aperta deglutivit eum in nocte in qua combusta est arx eius. Tres autem filios habuit: Guortimer, qui pugnabat contra Saxones ; Catigern ; Pascent, cui Ambrosius rex Britonum Buelt ot Guorthigirniaun post mortem patris eius largitus est. Faustus sanctus fihus eius ex fiha et Germanus baptizavit illum et nutrivit eum et docuit et habet urbeni super ripam fluminis Reni. Nennius dixit lioc. Fernmael, qui regit nunc (hac hora) in regione Guorthigirniaun, filius Teudu- C'DGHKL3fNPQ SIN.: 1 et ipse dum de loco ad looum uagus errat (erat i7A', het CDGLPQ)] uagus et erraus quae- reiisque locum refugii fugara iniit 3IM 2 tandem cor eius crepuit] et cor eius euauuit MN et] sicque 3IN 4 alii (autem ins. CDOL) dixerunt] alii uero narraut MN terra (quod terra MN) . . . degl. eum] terram apertara esse que eura degl. CDGLPQ 5 in (om. CDGL) nocte] in supra dicta nocte MN iu qua corahusta est (et K) arx circa eum] in qua c. est urbs illius MN 6 quia non inu. sunt (s. i. CDGLPQ) ... 7 cum eo in (eo in his G) arce (in a. c. eo Q)] quia nuUa sunt inuenta (i. s. N) ossa uel reliquiae eius aut eorum quos (quod N) ignis deuorauit cum illo in arce MN 9 nomina sunt] n. liaec sunt CDGLP, n. sunt haec Q 10 guorthemir qui pugnahat (pugnauit CLPQ) ... 11 dixiraus (scripsi CDGLPQ)] guortliemer qui quater (quantum N) sicut superius scripsi saxones pugnando in fugam uertit 3IN 11 categirn] £■, cathegirn Q, kategirn J", oategiruu /f, categirnus CD, cathegirnus G, canegirnus C", Ciinte- girnus Z/, cathegirn (categirn N) qui ocoisus est quando horsum in pugna occiderunt MN 13 regionibus] prouintiis 3IN ))uelt] bnelt N, id est buelt (buel Q) CDGLPQ guortliegirniaun] LIK, guorthigirniano P, uorthingirnianun y, guorthigirnianura CD^^L , guortigirnun Ct, guorthegir(r ex u M) unaim 31N, inc. D' 14 largieute ambrosio illi] JIK, 1. (suftragium ins. G) embresio (embreisio DGQ, embrisio C", ambrosio ex am- bresio C) CDGLPQ, illi 1. embrosio (embresio N, sxqierscr. uol ambrosio 31) 3IN 15 fuit] fuerat CDGLPQ inter (super Q, in CDGLP) omnes reges (regiones CLP) brittjuiuicae gentis (britanniae CL)] niagnus inter reges l^rittanui.ie insulae (om. N) 3fN 16 fuit om.C^PQ qui a filia sua genitus est illi (illi um. 31^, post sua jUM')] qui illi dc f. s. uatus est CDGLPQ 17 et s. g. baptizauit illum et uutriuit et docuit] quem s. g. baptizauit enutriuit et (atque CDGLPQ) docuit CDGL3INPQ 18/19 et condidit locum mag- num (m. 1. Q) s. r. fl. ijuod (qui Q) ... 21 hodie] ct aedificato niouasterio non paruo s. r. fl. noniine renis sibi consecrauit ibique perseuerat usque in hodiernnm diem 3IN: fluminis Ileui interpres 21 et ... 22 fausti sancti] et u. f. li. q. mater fuit sancti faustini 3IN, quiutara (et unara C-D^-GL) habuit filiara quae ut diximus m. f. sancti fausti CDGLPQ 23/24 ad initium retro (om. P) recurrit (currit CDGLPQ)] a nobis ad in. retro currit 3fN 25 firnimail CLPQ, fernimail DG, fertimail N, fernmael interpres ipse est om. MN regit (regnat DGQ) modo] regnauit 31N 2.5/26 in regionibus duabus b. ct g.] HK, in regione guorthi- girnianuin (-niannn G, uortinginiianuui Q, guorthegii'naira 31N) CDGIy3INPQ CVM ADDITAMENTIS NENNII. I'.t:5 HISTORIA BEITTONVM. iiiaiin, filius Teudubiv. Teuilubir ipse cst rex Buelitiae rcgionis, filius Pascent, filii Guoidcant, filii Moriud, filii Eldat, filii Eldoc, filii Paul, filii Mepurit, filii Briacat, 5 filii Pascent, filii Guorthigirn Guortheneu, filii Guitaul, filii Guitolin, fiiii Glovi. Bonus, Paul , Mauron tres fratres ') fuerunt filii Glovi, qui aedificavit urbem magnam super ripam fiuminis Sabrinae, quae vocatur 10 Brittannico sermone Cair Glovi, Saxonice autem Gloecester. satis dictum est de 50 Guortbigirno et de genere suo. Sanctus Germanus reversus est post mortem illius ad patriam suam. NENNIVS INTEIiFRETATVS. bir, filii Pascent, filii Guoidcant, filii Mo- rut, filii Eldat, fibi Ebloc , filii Paul, filii Mepurit, filii Briacat, fibi Pasccnt, fibi Guorthigirn, filii Guital, filii Guitolin, filii Glou. Bonus et Paulus et Mauron tres fibi Glou, qui aedificavit urbcni Cair Glou id est Gloecestcr super ripam Sabrinae. Germanus reversus est ad patriam suam. CDGHKLMNPQ SIN. : 1 filius] f. est CLPQ toudubir teudubir ipse est] H, teudubr teudurb ipse est K, tbeudubr (tlieudurb P, tendurb Q) ipse (et ipse DG) tbeudubr (tbeudurb P, tendurb Q) est CDGLPQ, teudor teudor MN 2 rex bueliticae (buelt CDGLP, buel Q) reg. om. MN filius pascent] thoudubr (tlieudurb P) f. p. CDGLP 2;'3 filius guoidcant guoidcant MN (ubi deinceps sic nomina duplicantur) , filius fsic CDGLHK, niap et sic deinceps pro fil. P, inde similiter Q, inde hic et ante moriud supra v. D et in texiu G) gaidcant {sic HK, guocau CLP, guoicaaZ>G<>) CDGHKLPQ: guidcant prohat Zimmer p. 70 3 nioruid iV^, morut interpres: Moruic corr. Zimmer l. c. eldat] eldad Q, eltat M, eleat N 4 eldoc] CDGMNPQ et interpres, eldoe L, cdoc HK raepurit] meuprit MN, meprit CDGPQ, raepric L: map ludnert conicit Zimmer l. e. briacat] briecat CDGLPQ 5 filius ante guortb. HK guortbigin K, guorthegin X»', guorthegirn D^^JIN, guortegiru G, uortbegirn Q guortbeneu] guuortbeneu guortheneu M, guorteneu N, uorteneu Q, guortheu HK, om. interines 6 filius ante guitaul HK guitaul] CDGLMNQ, guithaul P, guitatiml HK, guital inler- pres guitholim Q, guttolion M, guitholion N gloui] glouida MN, glou interpres liic et postea (5/7 bonus paul (paulus C'i) mauron (raaulou Q) tres fratres (om. C") f filii gloui] CDGLPQ cum interprete , filius paul merion JAV, bonus paul mauron guotolin qualtuor fr. f. gl. HK interpolantes : ef. Zimmer p. 171 8 qui] ipse autem glouida M, filius autem glouida N 9 quae uocatur bis G 10 eayr Q, kair P sau.\onice Q U auteni] uero P glecester A', gloucestre CLP, gloucester I>(r, gloucestrie y, gleucester Jl/A' 11,12 satis d. e. d. g. (et de reguo eius ins. CD^-GL) et de genere (gente L) suo (eius CD^-GL)] de guorthegirno (guor- thirno M^, guortnirno J-/») nunc satis est MN, om. D'P 12 sanctus g.] sanctus uero g. 3f, beatus uero g. CDGLPQ 13 r. est p. m. illius (guortliigini P, uortbegirui Q, guortigirni CDGL)] p. m. guortbegirni r. est MN 1) Bonus Paul Mauron Guotoliu quattuor fratres jffX (vide supra). CHHONICA III. 25 III. VITA PATRICII. HISTORIA BEITTONVM. Sanctus Patricius erat in illo tempore captivus apud Scottos et dominus illius no- minabatur Milchu et porcarius cum illo erat et in septimo decimo anno aetatis suae re- i versus est de captivitato et nutu dei eru- ditus est postea in sacris litteris et ad Eomam usque pervenit et per longum spatium mansit ibidem. ad legendum et ad scrutanda mystcria dei et sanctarum 10 scripturarum libros percurrit. nam cum ibi esset per annos septem , missus est Palladius episcopus primitus a Caelestino episcopo et papa Romae ad Scottos in Christum convertendos ^) ; sed prohibuit 15 illum deus per quasdam tempestates, quia nemo potest accipere quicquam de terra, nisi de caelo datum fuerit illi desuper. et profectus est ille Palladius de Hibernia NENNIVS INTERPRFTATVS. Patricius erat in illo tempore in captivitate in Hibernia apud Milchu et eodem tempore missus est Palladius ad Hiberniam, ut praedicaret illis. Patricius ad discendum ad meridiem profectus est et legit canonem apud Germanum. Pelagius dc Hihernid expulsus est et venit, tit ser- viret Deo in (urbe) Fordun in (regione) Ilairne. CDOHKLM (hic vitain Patricii collocal post Artliuriana) PQ SIN.: 1 saiictus (et sanctus CDOSKLPQ) p. erat in illn t] iu i. t. s. j). erat jl/ 2 captiuus om. M 2/3 iiomiuabatur] iliccOjatur GDOLPQ 3 melclui CLP, niilcu Q erat] fuit uii annis M 4 et iu xuii] iu .xuii autem M anno om. K 4/5 r. est de captiuilate ((loniiuo liljerante ins. M)] de c. (sua ins. DG) r. est CDGLPQ (j postea om. CDGLMPQ litteris] scripturis M i^ll et ad roniam usque peruenit] ac post romam usque perrexit (p. u. GP) CDGLPQ, et postea roniam petiit 31 7 et per 1. sp. mausit ibidem (i. m. CDGLPQ) ad legendum] et longo tempore illic mansit legeudo M 8/10 et ad scrutanda . . . percurrit (percucurrit W^)] scrutaudaque m. d. sanctasque percurrit scripturas (om. Q) CDGLPQ, et sacra misteria sanctamque scri|)turam legit spiritu sancto repleute M 11 esset ibi M per anuos septem] p. a. plurimos CDGLP, in studio lectionis M 12 pauladius Q primus M scelestino HK 13 episcopo et papa romae] episcopo papa romano P, papa romano CDGLMQ scottos J/* 13/14 iu christum] christo M 14 sed prohibuit illum deus per quasdam temp.] qui prohibitus est {om. CDGL)a, deo per quas- dam (quasdas CL) t. CDGLPQ, sed per quasdam temp. et signa illum deus prohibuit M 16 potest] post G quicquam accipere CDGLMP de terra] in terra CDGIjMPQ 17 nisi de caelo datum fuerit (d. f. his H\ d. f. et d. f. H'^) illi (i. f. CDGLPQ) desuper (om. CDGLPQ)] nisi f. datum desuper 31 18 et profectus . . . hibernia et peruenit (peruenitque CDGLPQ)] et ille palladius rediens de Ilibernia M ') Prosper chron. c. 1307 ad a. 431: ad Soottos iu Christum crodentes ordinatus a papa Caelestino Pal- ladius primus episcopus mittitur. HISTORIA BBITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII. 195 HISTOBIA BRITTONVM. et pervenit ad Brittanniam et ibi defunctus 51 est in terra Pictorum. Audita morte Pal- ladii episcopi alius legatus Patricius Theo- dosio et Yalentiano regnantibus a Cae- 5 lestino papa Romano et angelo dei, cui nomen erat Victor, monente et suadente sancto Germano episcopo ad Scottos in fidem Christi convertendos mittitur. misit Germanus seniorem cum illo Segerum ad 10 quendam liominem mirabilom summum episcopum Amatheam regem in propinquo habitantem. ibi sanctus sciens orania, quae ventura essent illi, episcopalem, gradum Amatheo rege episcopus sanctus 15 accepit et nomen quod est Patricius sumpsit, quia pi'ius Maun vocabatur. Auxilius et Iserinus et ceteri inferiori gradu simul ordinati sunt cum eo. 52 tunc acceptis benedictionibus perfectis- 20 que omnibus in nomine sanctae trinitatis paratam ascendit navim et pervenit ad Brittanniam et praedicavit ibi non mul- tis diebus et amissis omnibus ambu- landi anfractibus summa velocitate fiatu- 25 que prospero niare Hibernicura cuni navi CDGBKLMPQ SIN.: 1 et ibi] ibi .1/ 2 iri terra pictorum om. CD'GL audita] conscia .■mteni J/ 3 alius legatiis om. CDGLMPQ patricius tli. et ualentiauo (ualentio /7", ualentiniano PQ, ualeutino CDGL) reg- uantibusl romanis patriciis theodotio et ualentino regnantibus M 4/5 scelestino HK 5/6 et augelo dei c. n. e. u. inonente (monte Q) et (om. K) suadente [om. CDGLPQ) sancto (a sancto H) germano (g. s. CDGKLP) episcopo (-pos K)] et angelo dei comitante monente atque adiuante uietore et a germano episcopo M 7/8 in fidem christi conu.] conu. in cliristum CDGLPQ, ad fidem sanctae triuitatis conu. M 8 mittitur] patritius missus est M misit] m. ergo CLMQ, m. ergo sanctus DG, misit igitur P 9 cum illo sen. CDGLPQ 9/11 ad quendam h. m. sumnunn (s.anctum P) episcopum] //7v'Py, ad qucn (.lic) graudeuum laudandumque senem episcopum Jf, episcopum (rel. om.) CDGL amatheam regein in propiuquo babit.aiitem] //A , ama- theo (matheo P) rege in propinquo liabitantem (-te P) D'PQ, ad auiatlieum regeiu in pr. liabitantem CD-GL. et ad regem matheum noraine in propinquo commorantem M: cf. Zimmer p. 122 12 ibi .sanctus (erat ins.C'-L) sciens omnia quae uentura (euentura //^) essent (erant « illi (ilUc />GPg, et illic C/,)] ibique sanctus patricius quae uentura illi erant praescius M 13 episcopalein gradum amatheo rege episcopus sanctus accepit] gr. ep. a matheo rege et a sancto episcopo accepit C/>(?/-Pe , ep. gr. a matheo rege ponti- ficeque sancto accepit M: cf. Zimmer l. c. 15 et uomen (nomenque CDGLPQ) q. est p. sumpsit (sumpsit ibi C^D^^L, asumpsit ibi G)\ et Ulud nomen patricius in ordinatu sumpsit M 16 qui.a] qui C prius] poU maun CDGLPQ, antea M maun] mauun CDGLM, manuin T, manuim Q auxilius] a. uero M, a. presbyter C^i et om. CD^GPQ 17 iserinus] iseminus M, yserninus CWGP, hysernicus Q, ysemmus diaconus C^L et ceteri inf. gradu] aliique fratres gradibus inferioribus M 18 ord. sunt (om. K) cum eo] c. e. 0. s. CDGLPQ 19/20 profectisque Q 20 in nomine om. C'P 21 paratam asc. nauim (naueraP) et peru. ad br. (insulam ins. CDGLPQ)] peraenit ad mare quod est inter gallos et bryttones inde promto nauigio desceudit iu br. M et . . . 23 diebus] et iii ca praedicauit aliquo tcmpore M 23 et amissis (omraissisP) o. a. a. .s. u. H. q. prospero (transfretauit ins. P et poU liibernicum C'/-) m. b.b. cum naue descendit (consceudit A", c. ... d. om. CDGLPQ)] praeparatis autem sibi necessarus angelo coramonente ibernicum raare uetiit M 26* 196 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA liEITTONVM. descendit. onerata vevo navis cura trans- marinis mirabilibus et spiritalibus thesau- ris perrexit ad Hiberniam et baptizavit eos. 53 A mundi principio usquo ad baptis- i mum Hibernensium VCCCXXX anni sunt. in quinto anno Loygare regis exorsus est praedicare fidem Christi. 54 Sanctus itaque Patricius euangelium Christi externis nationibus per annos qua- 10 draginta praedicabat, virtutes apostolicas faciebat, caecos illuminabat, leprosos mun- dabat, surdos audire faciebat , daemones obsessis corporibus fugiebat, mortuos nu- mero usque ad novem suscitavit, captivos 15 multos utriusque sexus suis propriis donis redemit. scripsit abegetoria trecenta sexa- ginta quinque aut eo amplius. ecclesias quoque eodem numero fundavit trecentas sexaginta quinque. ordinavit episcopos 20 trecentos sexaginta quinque aut eo am- plius, in quibus spiritus dei erat. pres- byteros autem usque ad tria milia ordi- navit et duodecim milia hominum in una regione Conachta ad fidem Christi con- NENNIVS INTEPRETATVS. Patricius studiis absolutis ad Hiberniam pcrrexit et baptizavit viros Hiberniae. Ab Abraham usque ad baptismum Hibernensium VCCCXXX anni sunt. 5 Virtutes Patricii enarrare vobis, o Hi- bernenses, idem est ac (portare) aqum in lacum. cDGHKLMrii SIN. : 1/3 onerata uero iiauis (naui CDGLF) . . . spiritalibus (-tualibus ODGLPQ) . . . baptizauit cos] impleta uero naue transmarinis muueribus et spiritalibus tbesauris dei largitu peruenit ad biberniani et eis aliter praedicauit illosque baptizauit M, post naui ins. cum transfretaret mare magnum Z)i" (praescr. uel) et In textu O, supra marinis hoc vocahulo deleto add. fretaret boc mare magnum C-, inde cum transfretaret mare magnum mirabilibus X (cf. p. 126) 4 muiidi principio] ra. inicio Q, muudi si quid principio J/ 5 biber- ncnsium] DK.M, biberniensium CGHLPQ anni sunt] s. a. G, a. fuerunt J/ 6 in quinto anno loygare regisj in q. loigere r. a. CDGLPQ, in q. anno imperii logiore regis biberniae M Qll exorsus est (patricius ins. C^D^GL) praedicare f. christi (id est dei supra v. Q, dei CDGLP)] primum praedicatio uere fidei trini- tatis almae unitatisque indiuiduae bibernensibus aduenit M Sjd eu. cbr. externis (exteris CDGIjPQ) nat. per a. q. praedicabat (pr. q. Q)\ extraneis uatii>nibus eu. cbr. per a. xl praedicabat M 10 uirt. ap. faciebat] (■'''D^GLQ, uirf ap. fecit ^[, uirtutes apostolicas CD^HK, per uirtutes apostolicas P 11 illu- uiinaBit M lepr. mundauit jU, om. C^D^PQ 12 faoiebat] fecit J/ daemonia />(; 13 obsessis] ex obsessis C/yPQ, ab obse6.sis /^(r//W fugiebat] effugabat Q, fugabat C'Z'(r/yi', eiecit {ex egecit) i/ mortuos n. usque (ua K) ... 14 suscitauit] mortuos uouem (u. m. M) susc. (resusc. CDGL) CDGLMP, m. uiginti susc. Q 15 douis] muneribus M, sumptibus CDGLPQ 16 redemit] r. et iu nomiue sanctae trini- tatis liberauit M scripsit abegetoria (abiectoria PQ'; abietoria CLQ^. abgetoria DG) treceuta sexaginta (s»*ginta //') quinque aut eo amplius (et eo amplius mimero CDGLPQ)] cauonicos aliis ad fidem catholicara ])ortinentibus libros scrijisit ccclxu M, libros agrecoria cccxlu mari/o P 18 fundauit ccclxu] ccclxu f. M 19 ordinauit episcopos (eodem numero ins. CDGLPQ) ccclxu aut (et CDGLPQ) ... 21 erat] seruos dei docuit et ad episcopalem gradum spiritu sancto affirmante tali numero consecrauit id est ccclxu M 22 usque ad] usque DGP, ad raodum M 24 regione] r. quae uocatur CD^^OL conacbta] connachta CDGIjP, con- nacta Q, cunnebcta M christianara M ante conuertit ins. iu una uici C^ CVM ADDITAMENTIS NENNII. I97 IIISTORIA BBITTONVM. vertit et bapti/.avit et septem reges, qui orant filii Amolgith, in uno die baptizavit. quadraginta diebus et quadraginta nocti- bus in cacumine collis Eile ieiunavit, id 5 est Cruaclian Eile ; in quo colle in aere imminente tres petitiones pro his, qui fidem ex Hibernensibus receperunt, cle- menter postulavit. prima petitio eius est, ut dicunt Scotti, ut susciperet unus- 10 quisque paenitentiam, licet in extremo vitae suae statu: secunda, ut ne a bar- baris consimientur in aeternum: tertia, ut non supervixerit aliquis Hibernensium in adventu iudicii , quia delebuntur pro ho- 15 nore Patricii septem annis ante iudicium. in illo autem tumulo benedixit popu- lis Hiberniae et ideo ascendit, ut oraret pro eis et videret fructum laboris sui. et venerunt ad eum aves multi coloris in- 20 numerabiles, ut benediceret illis, quod signifieat omnes sanctos utriusque sexus Hibernensium pervenire ad eum in die iudicii ad patrem et ad magistrum suum, ut sequantur illum ad iudicium. postea CDGHKLMPQ SIN. : 1 et septem reges (r. s. DO, reges om. Q), qui eraut (fiieruiit uii M) filii auiolgith (almogith Q) in uno (una J/) d. baptizauit om. HK 3 et quadraginta] totidemque VDGLPQ 4 collis] raontis M, om. Q eile] eli CDGLM, ely P, heli Q ieiuuauit post cruachan eile />'fr f) cruacan Q eile] eli CDUL, aeli M, ely P, elim Q colle] monte M 5/6 in aere immiueute] K, raare iimiineute /7, in aere rainante />', in aere CD^^GLP (in margine raanente) Q, om. M 6 pro his q. f. ex iiiberuensibus (-uiensi- bus /vl'j rec.] pro his hib. qui fidem (christi ins.CDGLPQ)receiier[iut{-nntC"D^P)CDGLMPQ 8 postu- lauit] a deo post. M pet. eius est] pet. eius luit GM, eius pet. fuit CDLPQ 8/9 ut dicunt scotti] ut scotti affirmant jl/, ut fertur C^D^PQ, ut fertur a scottk C^D-GL 9 i)o-tt scotti ins. id est HK ut susc. un. paeu.] quod uu susc. paeu. credeutium CDGLPQ, ut uu. plebis credibilis ad domiuum per illura poni- tentiaui peccaturum recipiat 31 II secunda ut {om.CDGLPQ) ne a (ab y) barb. consumeutur (con- sumeretur /"(J , consumerentur CDGL) iu aet.] secunda autem ut uumquam cousumeretur a barbaris J/ 12 tertia ut nou superuixerit (superuiuat CDGLPQ) al. hiberueusium (-nieutium //", -nieusium H^'PQ) in adu iudicii (iudicis P) quia delebuutur {ie\eh\tm CD^PQ, delebitur a.(\na. C^D-GL) pro h. (sancti 1««. C-L) p. uii a. ante iudicium (ante diera iudicii CD^GLP)] tertia uero ut superrogetur aquis uii anuis aute adueutum domiui quo uouturus est iudicare uiuos ac mortuos ut pro oratioue sancti patricii criraina populi abluautur (abluuutur J/*) et auimae aute iuditium purgeutur J/ 16 in illo auteiu tumulo beuedixit po- pulis hiberiiiae (populo liybernieusium CLPQ, liiberueusiuui populo DG)\ de illo supercilio moutis populos biberniae dixit M 18 uideret fructum] ut liceutia dei uideret fructus M 18,19 et ueuerunt] ueiie- ruutque CDGLPQ 19 eum] illum M nmlticolores Q, coloris multi M 19/20 innumerabiles] ualde i. M 20 illis] eis CDGLMPQ 20/21 quae significabant J/ 21 omnes om. Q sexus] s. autem H 22 hiberneusium (-iiieusium CGKLPQ) p. ad e. iu d. i.] p. ad e. iu d. i. de genere liiber- nensium J/ 23 ad patrem ct ad inag.] [)atrem raag. C"/)', patrem et mag. PQ, quasi ad patrem et aposto- lum J/ 21 ut seq. i. ad iudiciuui] ut illura ad iud. aute tribuual christi sequautur M pi>stea in s. b. migrauit (ad dominum ins. CDGLPQ) u. n. laeUitur] ipse autem sauctus patricius post raagnum laborem postque multas uirtutes ct inuumerabilia boua migrauit ad dominum de hoc mundo uitam iu {om. J/») melius couuertens iu seuectute bona et perfectiv ubi semper cum sanctis et electis dei gaudet M 198 HISTORIA BRITTONVM OVM ADDITAMENTIS NENNII. HISTOEIA BRITTONVM. in senectute bona migrnvit, ubi nunc lac- tatur in saecula saeculorum. anien. 55 Quattuor modis aequantur Moyses et Patricius: id est angelo colloquente in 5 rubo igneo: secundo modo in monte quadraginta diebus et quadraginta nocti- bus ieiunavit: tertio modo similes fuerunt aetate CXX annis: quarto modo sepul- cbrura illius nemo scit, sed in occulto 10 humatus est nemine sciente. quindecim annis in captivitate , in vicesimo quinto anno ab Amatheo sancto episcopo sub- rogatur, octoginta et quinque annis in Hibernia praedicavit^). res autem exige- 15 bat amplius loqui de sancto Patricio, sed tamen pro compendio sermonis volui breviare. CDGHKLMPQ SIN.: 2 amen om. P 3 coaequantur J/ 4 id est] uiio modo M angelo] a. sihi CDOLPQ, a. illi M 5 rub«o H secundo modo] secundo CDGLPQ, alio modo 31 G et quadi-aginta] cum DOP, cum totidem Q 7 ieiunando M modo om. CDGLPQ similes] quod (quo j)/») sim. M, his P 8 annorumil/^ modo om. CDGLPQ 8/9 sepulchrum] quod s. M 9 illius] eius DG, om. K nemo scit] uon inuenitur C/>fcfZP^ 10 est lium. ^ 10/11 xu a. iu c.] sedecim a. in c. {\iit M 12 ab (a P) amatbeo (matheo PQ) sancto episeopo] a matheo rege episcopus 31 13 octoginta] octiugeu- torum -ff', octinginta jEr* annis] if(J, annonim CDGHKLP 14 hiberniam Q 14/17 res (rexP) a. e. a. loqui (om. DG) . . . pro (om. Q) comp. sermonis (-nem Q) u. br.] profitiebat amplius de patritio narrare sed cumpendio laboris breuiter nunc liceat terminare. explicit de sancto patritio episcopo 31 ') Hic, ut mihi videtur, coutradicit sibimet ipsi, set aliter andivimus et scripta reperimus. quadragena- rius crat, quando de captivitate cxivit et per XL annos didicit et deo servivit, et XL praedic.avit. iu his tribus quadragenariis vero maxime Patricius aequatur Moysi , nam sicut Moyses in XL aunis in domo Phara- honis velut in captivitate et XL in exilio in terra Madian et XL in praedicatione et in ducatu populi, ita {om. C») Patricius XL in exilio inter Gallos et XL praedicando et miracula faciendo afque resistendo Loygere regi (om. C*) et magis eius, sicut Moyses Pharaoni et eius magis, viriliter et indelesse deo servivit. uam bene potest fieri illura fuisse in captivitate per XV annos et quadragenarius egressus fuisse. sed hoc attende: Moyses quadragenarius fnit, quando de Aegypto exivit et in fugam ad Aegyptum propter populos dei missus rediit post XL aunos. et ipse Patricius quadragenarius erat, quando de Iloma [sic] in fiigam exivit et post XL annos missus ad populum dei excipienduni de manu diaboli ad Hiberniam rediit. et uterquo per XL annos in stadio praedicationis mauserunt et siraili fiue et ieiunio uon dissimili add. C'". IV. ARTHVRIANA. I HISTORIA BllirTONVM. 5(5 In illo tempore Saxoncs invalescebant in multitudine et creseebant in Brittannia. mortuo autem Hengisto Octha filius eius transivit de sinistrali partc Britanniae ad 5 rcgnuni Cantorum et de ipso orti sunt reges Cantorum. tunc Arthur pugnabat contra illos in illis diebus cum regibus Brittonum, sed ipse dux erat bellorum '). primum belhim fuit in ostium fluminis 10 quod dicitur Glein. secundum ct tcrtium et quartum et quintum super aliud flumen, quod dicitur Dubglas ct est in regione Linnuis. sextum belhim supcr flumen, quod vocatur Bassas. septimuni fuit bel- 15 lum in silva Cclidonis, id est Cat Coit Celidon. octavum fuit bellum in castcllo Guinnion, in quo Arthur portavit imagi- NENNIVS INTERPBETATVS. Post morteni Guorthigirni Saxones super Britannos invalcscere coeperunt. Octha filius Hengisti rcgnum eorum ob- tinuit. nihilominus Arthur ct Britoncs contra illos fortitor pugnabant et duo- dccim bella cum eis commisit. primum bcllum in ostio (fluminis) Glcin; secun- dum et tertium ct quartum et quintum supcr ripam fluminis Dubglass. sextum bellum super ripam Bassas. septimum bellum in silva Cahdonis, id cst Cat Coit Celidon. octavum bellum in castello Guin- nion, in quo Arthur portavit imaginem Mariae super humeros suos et pagani versi sunt in fugam. CDGHKLMNPQ SIN. : 1 iiiualebant Q 2 iu multitiidiue (niagna ins. MN) om. CDGLPQ et ciesoebant] non modice P, et cv. non niodice CDGLQ 3 autem uw. ^fK ochta CDGLP, octhta M, ottlia A^ 4 transiuit] aduenit MK r> regnum] regem CDGLPQ cantorum) U, cantioruin K, cautuariorum CDGLMNPQ et de ipso orti sunt reges cautorum (cantiorum II"-K, illius patriae CDGLPQ)] et de ipso omnes reges cantuariorura (cantpario- rum M) usque in odiernura diera MN 6 tunc {om. CDGLPQ) arthur (artur CDGL, arturus PQ) . . . 1 diehus (scilicet saxones ins. P, uidelicet saxones ins.CDGLQ) cum r. br.] tunc belliger arthur cura militi- bus bryttanniae atque regibus contra illos pugnabat MN 8 sed ipse dux erat bellorum] et licet raulti ipso nobiliores essent ipse tamen duodecies dux belli fuit uictorque bellorum MN 9 i'uit in ostium fl. quod (qui Q) dicitur glein (glem CDGLP, gem Q)] eontra illos iniit iuxta hostium fl. q. d. glein (glenm K) MK 10 secuudum et] 3.cN 11 quartumque ac quintum J/A^ super aliud (om. /)') flnmen q. dicitur (uoca- tur CLPQ) dubglas (duglas CDGLPQ)] super aliam amnem quae nominatur brittannicae duglas MN 12 et est] quae tst MN, quod est CDGLQ 13 linuis CPi, inniis iV 14/1.') fuit bellura (b. f. CDGLPQ)] contra illos iniit bellum J/.V 15 calidonis cum interprete CDLPQ, callidonis (? id est cat (cac CG) coit (toit CDGL, oit Q) celidon) quae bryltannicae cat coit (toit jN') celidon (celidan A') norainatur MN 16 octauum f. b. iu castello] octauura coutra barbaros aegit bellum iuxta castellura MN 17 guinnon CPQ, guinon DG, gunnion L in quo arthur (artur P, arturus Q) p.irtauit imaginera perpetuae (seraper CDGLP, om.K) uirginis (perp. uirg. om. Q) super humeros suos] in quo idem arthur portauit (poat suos N) im. sanctae mariae dei genitricis seraperque uirginis s. h. s. .^A'' ') et in oranibus bellis victor extitit. Mab Uter Britannice {ovi. C»), filius horribilis Latine {om. C'«), quoniara a puericia sna crudelis fuit. Artur Latine translatum smiat ursum horribilem ve! mallcum ferreum, qu» c.mfringiu.tur mole leonum (arlur . . . leom.m anle mab ,.ter L) ins. C"' (scripta sunt haec non eocfcm tempore, sed tribus vicibus) L. 200 HISTORIA BRITTONVM HISTOHIA BRITTONVM. nem sanctae Mariae perpetuae virginis super humcros suos et pagani versi sunt in fugam in illo die et caedes magna fuit super illos per virtutem domini nostri 5 lesu Christi et pervirtutem sanctae Mariae virginis genitricis eius. nonum belhim gestum est in urbe Legionis. decimum gessit bellum in htore fluminis, quod vo- catur Tribruit. undecimum factum est bel- 10 lum in monte, qui dicitur Agned. duo- decimum fuit bellum in monte Badonis, in quo corruerunt in uno die nongenti sexaginta viri de uno impetu Arthur ') ; et nemo prostravit eos nisi ipse solus, et in 15 omnibus belhs victor extitit. et ipsi, dum in omnibus beUis prosternebantur, auxi- Hum a Germania petebant et augebantur multiphciter sine intermissione et reges a Germania deducebant, ut regnarent 20 super illos in Brittannia usque ad tempus NENNIVS INTEKPRETATVS. nonum in urbe Legionis; decimum in Robroit ^). duodecimum, in quo occisi sunt in uno die DCCCXL viri manu Arthur. 5 et ihe in omnibus belhs victor extitit. petebant autem Saxones ex Germania auxilia sibi et reges super se usque ad Ida. CDGffKLMNPQ SIN.: 2/6 et pagani . . . fugam iii illo die et caedes magna fuit super . . . mariae (om. K) uirgiuis gentricis eius] et pagani . . . fugam in illo die et multi ceciderunt (-re Q) plagaque magna super eos uenit (u. s. eos Q) p. u. d. u. i. christi sanctaeque suae geuitricis mariae (om. CDGLP)] et tota illa die saxones p. u. d. n. i. cln'isti et sanctae mariae matris eius in fugam uei'si sunt et magna caede multi ex eis (et multi ex illis m. c. A') perierunt J/A' 6 nonum (nouumque C) bellum g. e. in urbe legionis] n. egit bellum in urbe leogis quae brj^ttannicae cair lion dieitur MN 8 gessit bellum] uero g. b. MN, beUum gestum est (e. g. DG) CDGLPQ quod uocatur] q. nos uocamus MN 9 tribruit] H, tribuit A', ribroit CDGLP robroit Q cum interprele, ti'ahtreuroit J/, tractheuroit iV^ factum est bellum] b. imi CDGLPQ, om. MN 10 qui] quod CL dicitur agned] d. agned cat bregomion P, d. agnet tlia bregomion Q, d. agned cath rego- mion CDGL, qui nominatur breguoiu (breuoin N) ubi illos in fugam uertit quem (quae -.V) nos cat bregion appellamus MN 11 fuit {om. Q) bellum iu monte badonis {om. P)] contra saxones durissime artliur bellum iu monte badonis (liadonis N) perpetrauit (penetrauit 31) MN 12 in quo corruerunt in mio die dcceclx (dccc.\I ODGLPQ et interpres) uiri de {om. Q) uno impetu arthur (arthuri CDLP, arturi GQ)] in quo c. impetu illius una d(die iV)ccccxI uiri MN 13/14 et uemo prostrauit eos (e. p. CDGLPQ) nisi ipse solus] nuUo sibi brittoiuim iu adiutorium adherente preter ipsum solum domiuo se {om. N) confortante MN 14/15 et in omn. bellis uictor extitit] iu omnibus autem supra dietis bellis protestantur semper eum fuisse uictorem sicut fueruut et alii perplures militarii brittones sed nulla fortitudo uel cousilium contra {om. N) dei uoluntatem MN, om. C^D^PQ (cf. p. 199 nol. 1) 15 et ipsi dnm iu oninil)US bellis prosternebantur] ipsi uero barbari d. 1. o. b. prosternerentur CDGLPQ, quanto magis uero saxones prosternebantur in bellis MN 16/17 auxilium a germania petebant et aug. raultipliciter (-citur (?) sine intermissione] tanto magis a germauia et ab aliis augebantur saxonibus sine intermissione (s. int. om. N) MN 18 et reges a germania deduce- bant ut regnarent super illos (eos CDGLPQ) in britanuia] adque reges et duces cum multis railitibus ab omnibus pene prouintii» ad se inuitabant MN 20 usqne] et regnabant usque L, et lioc aegerunt (egere N) usque MN ') Nam Artur (arturus L) Hierosolyraum perrexit et ibi crucem ad quantitatem salutiferae crucis fecit et ibi consecrata est et per tres continuos dies {om. L») ieiunavit, vigilavit et oravit coram oruce dominica, ut ei dominus victoriam daret per hoc lignum (signum L) de paganis , quod et factum est. atque secum imaginem sanctae Mariae detulit, cuius fracturae adhuc apud Wedel (uuedale C^L) in magna servantur venoratione ina. C^^L: deinde add.: VVedale Anglice, vallis doloris Latine. Wedale est villa in provincia Lodo- iiesiae, nuuc vero iuris episcopi sancti Audre.ae Scotiae sex miliaria ab occidentali parte ab illo quondam nobili (et eximio ins. L) monasterio de Melros (ineilros L) C™ manu reccnliore el L. -) Undecimum bellum omittunt lihri omncs. CVM ADDITAMENTIS NENNIl. 201 HISTOltlA BKITTONVM. quo Ida regnavit, qui fuit Eobba filius. ipso ost primus rox qui rognabat super ipse fuit primus rex in Beornica. oos diniii in Heornicia^). CI>6HKLMA'PQ 8IN.: 1 yda (2 qui fuit (r|. (. um. Q) eobbn filius (f. B.CDOPQ)] qui filius fuit eohda 3J , filius ebi>ba A', filius eobba posl i(\a. L '2 ipse fuit primus (pr. i.CDGLPQ) rex (om.C^D^PQ) iu beoriiica (beriiica i>')] sic CDGK^LPQ, post beornica add. id est im (iui A''') benieicli HK^' fmanu eadem inler lineas), ipse primus rex (rex in lilnra j\l) fuit iu beriiecli (beriiee X) et iii cair aflVaiic (afniiic X) de geiiere (geiie M^) saxonum quaiido gratiaiius aequantius cniisul fuit iu roma quia tuiic a consulibiis roiiia- iiurum totus orbis (iirbis ^1/") regebatur saxoiies a guortliegiriio (guortegirno jY) aiiiio post domiiii passioiiem cccxluii suscepti siint .^d liuuc quera nuuc scribimus aunum dcxluii iiumeramus et quicuinquo boc legerit (legeruiit N) in melius augeatur (augeantur N) prestante domino nostro iesu christo qui cum (om. N) coae- terno patre et spii-itu saiicto uiuit et regnat (gloriatur K) deus per infinita seoula seculorum amen MN ') Interpres pergens id est a sinistrali parte coiitra Huinbram dejleclit ad 'jenealoijias (vide in/ra p. 206). I I CHRONICA III. *" V. REGVM GENEALOGIAE CVM COMPVTO. HISTORIA BRITTONVM. ; 57 Woden genuit Beldeg i genuit Beornec X genuit Gechbrond genuit Aluson 1 5 genuit Inguec genuit Aedibrith genuit Ossa genuit Eobba j genuit Ida j 10 Ida autem duodecim filios habuit - quorum nomina sunt Adda Acdldric Decdric Edric i 1'' Deothere I Osmer et unam reginam Bearnoch Ealric Ealdric gcnuit Aclfret 20 ipse est Aedlfred Plcsaur nam et ipse habuit filios septeni quorum nomina sunt Anfrid Osguald Osbiu I 25 Osguid Osgudu Oslapf OfFa Osguid genuit Alcfrid j 30 et Aelfguin \ et Echfird Echgfrid ipse cst qui fecit bellum contra fratruelem suum, qui erat rex Pictorum nomine Birdei et ibi corruit cum omni HK 12 eadUlric K V.) eaiUfrBcl K 20 eadllred K 23 osgual K 30 aelfguiii] HK\ aelf- guuu K'^ 33 fratuelera K HISTORIA BRITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII. 203 HISTORIA BRITTONVM. vobore exercitus sui ot Picti cum rege suo victores extiterunt ct numquam addiderunt Saxones ambronum ut a Pictis vectigal exigerent. a tempore 5 istius belli vocatur Gueith Lin Garan. Osguid autem habuit duas uxores, qua- rum una vocabatur Riemmelth filia Roytli fibi Rum et altera vocabatur Ean- Hcd filia Eadguin filii Alli. 10 De genealogia regum Cantiae. 58 Hcngist genuit Octha genuit Ossa gonuit Eormoric genuit Ealdbert 15 genuit Ealdbald genuit Ercunbert genuit Ecgberth. Do ortu regum Eastanglorum. 59 Woden genuit Casser 20 genuit Titinon genuit Trigil genuit Rodmunt genuit Rippan genuit Guillem Guechan 25 ipse primus regnavit in Brittannia super gentem Eastanglorum. Guecha genuit Guffan genuit Tydil genuit Ecni 30 genuit Edric genuit Aldul genuit Elric. De genealogia Merciorum. 60 Woden genuit Guedolgeat 35 genuit Gueagon genuit Guithleg genuit Guerdmund genuit Offa genuit Ongen 40 genuit Eamer IIK 1 rubore/T 5 lin) //, li.... K 1 rien....edt A' 8 .-nm] rnn em. Zimmer p. 9:> 10 <« hna J.UJ. mauu eadem II\ om. II^K 14 e..Ulberl.t K 16 ereu.nberl.t A" 26 ,„ ..«»ma P^'"« ^ ' om. II-K 22 rodmnn A" 24 g..ill.eli.. K 26 easta..gloruml A, cstr...,glorum // 28 t.d.l A 31 aldulfh A' 33 in maryine //•>, om. U^K 26* 204 HISTORIA BRITTONVM HISTOEIA BRITTONVM. geiuiit Pubba. ipse Pubba liabuit duodecim filios, quoruni duo uotitiores uiihi sunt quam alii, id est Penda 5 et Eua Eadlit filius Pantha Penda fihus Pubba Eadlbald filius Alguing filius Eua 10 filius Penda filius Pubba Ecgfrid filius Offa filius Duniinfert filius Eandulf !■> filius Ossulf filius Eua fiiius Pubba. De regibus Deurorum. 61 Woden genuit Beldeyg 20 Brond genuit Siggar genuit Sebald genuit Zegulf genuit Soemil ipse primus separavit Deur o Birneich. 25 Soemil genuit Sguerthing genuit Giulglis genuit Usfrean genuit Iffi genuit Ulli, 30 Aedgum, Osfird et Eadfird. duo filii Edgum erant et cum ipso cor- ruerunt in bello Meicen, et de origine 3:> illius numquam iteratum est regnum, quia non evasit unus de genere illius de isto bello, sed interfecti omnes sunt cum illo ab exercitu CatguoIIauni regis Guendotae regionis. 40 Osguid genuit Ecgfird ipse est Ecgfrid Ailguin genuit Oslach SK 2 ipse pubbal ipse puppa H 3 niilii noticiores K 6 eadlit] cadlrit K 8 eadlbalt ff: Aedilbald corr. Zimmer p. 72 alguinhc /i 10 filius Penda] frater Penda cori: Zlmmer l. c. 13 duminferth K 15 ossulfh K 16 eaua K 17 pupba H 18 add. in margine JS^, om. H^K 22 zegulfli K 30 aedguin K 34 ineicen K 37 sunt onnies A' CVM ADDITAMENTIS NENNII. HISTOBIA BRITTONVM. genuit Alhun genuit Adlsing genuit Echun genuit Oslaph •'> Ida genuit Eadric genuit Ecgulf genuit Liodguald genuit Aetan ipse est Eata Glinmaur 10 genuit Eadbyrth et Ecgbirth episcopura, qui fuit primus de natione eorum. 205 NENNirS Ida filius Eobba tenuit regiones in sinistrali parte Brittanniae , id est Umbri 1;. maris, et regnavit annis duodecim, et unxit Dingua}'rdi Guurth Berneich. Ida filius Eubba tenuit regiones in sinistrali parte Ilumbri maris duo- s decim annis et iun- xit arcem, id est Din Gueirm et Gurd Birnech, quae duae regiones fuerunt in 10 una regione, id est Deura Bernech, Anglice Deira et Bernicia. 62 Tunc Dutigirn in illo tempore fortiter dimicabat contra gentem Anglorum. tunc Talhaern Tataguen in poemate claruit 20 et Neirin, et Taliessin, et Bluchbard, et Cian, qui vocatur Gueinth Guaut, simul uno tempore in poemate Britannico cla- ruerunt. Mailcunus inagnus rex apud Brittones 2.'. regnabat, id est in rcgione Gucnedotae, quia atavus illius, id est Cunedag, cuni fihis suis , quorum numerus octo erat, venerat prius de parte sinistrali , id est de regione quae vocatur Manau Guoto- 30 din, centum quadraginta sex annis ante- quam Mailcun regnaret, et Scottos cum NENNIVS INTEBPRETATVS. \ praeccdunt rcrlin siipru p. 200. 201 relata Ida . . . est primus rex qui reg- nabat . . in Beor- nicia | a sinisti-ali parte contra Ilum- bram. HK SIN. : 8 aetan] eafan K 10 cadliiifh K 13 «n margine mp. paginae incipientis de natione addil de numero annorum quibus regiiauenint H^ 16 unxit] K, uncxit If 19 Talliaearn em. Zimmer p. 102 tatanguen A' 20 et neiriii] Aneirin em. Zimmer l. c. bluclibar K 27 octo] ocla /T» 2il in:inau] manu H^ DEXTR.: 1 eobba // 4 ni.aris humbri O 7 dingueirm (vcl -rni) i>y, dingueirin ('!.: Din Guoaroi Zimmer p. 80 gur /. 8 birneth L 1 1 denra CL 206 HISTORIA BRITTONVM HISTOTilA BltlTTONVM. ingentissima cliide expulerunt; ab istis regionil)us et nusqunm rovevsi sunt iterum ad habitandum. 63 Adda filius Ida regnavit annis octo. 6 Aedlric filius Adda regnavit quattuor annis. Deoric filius Ida regnavit septem annis. Friodolguald regnavit sex annis. in cuius tempore regnum Cantorum mittente Gre- gorio baptismum suseepit. Hussa reg- 10 navit annis septem: contra illum quattuor i"eges Urbgen et Riderchhen et Gual- lanc et Morcant dimicaverunt. Deodrie contra illum Urbgen cum filiis dimicabat fortiter. in illo autem tempore ahquando 15 hostes, nunc civos vincebantur et ipse conclusit eos tribus diebus et noctibus in insuUi Metcaud et dum erat in expeditione, iugulatus est Morcanto destinante pro invidia, quia in ipso prae omnibus regi- 20 bus virtus niaxima erat instauratione belli. Eadfered Flesaurs regnavit duodecim an- nis in Berneich et alios duodecim in Deur, viginti quattuor annis iuter duo regna regnavit et dedit uxori suae Dinguoaroy, 25 quae vocatur Bebbab, et de nomine suae uxoris suscepit nomen, id est Bebban- burth. Eoguin filius Alli regnavit annis decem et septem et ipse occupavit Elmet et expulit Certic regem ilhus regionis. 30 Eanfled filia illius duodecimo die post pentecosten baptismum accepit cum uni- versis hominibus suis de viris et muheri- bus cum ea. Eadgum vero in sequenti pascha baptismum suscepit et duodecim 35 milHa hominum baptizati sunt cum eo. si quis scire voluerit, quis eos baptizavit, Rum map Urbgen baptizavit eos et per quadraginta dies non cessavit baptizare onine genus ambronum ct per praedi- 40 cationem illius multi crediderunt Christo. c/. p. 17 i NENNIVS Elfled filia Ed- wini duodeeimo die post pentecostes baptismum accepit cum innumcrabili- bus hominibus de viris et mulieribus cum ea et haec prima baptizata est. Edwinus uero postea in scqucnti NENNIVS INTERPEETATVS. Eanfleth fiha Ed- wini prima ante cum baptizata est de Saxonibus in insula Britannia. HK SIN.: 5 aedlric] /iHJ/f •>, aelric S» !ie.lncA'a 8 caiitorum] //•\ cantionim TJb^ caiituarirtnim /i 10 lllum] illos 7v n regis 7/ 17 uictcau(l) ^b, metcau » 77-i, medcaut A' 21 cacllfereil Hcsaur 7v 22 alios] alos 77'' 23 regna om. If^ 24 suae om. K 2r)/27 bebbanljurtli] H, bebbanburh A' 31 petecosteu 77 33 eadguni] 7/, eadguin 7v' 37 rum] uin II, rim 7v': rf. ad p. 30.3, S 38 dies] dis 77» 40 cbristo) K, m cbristo 77 DEXTIl.: 1 eldd &' 3 pentecoston £ 8 cumj in una cum G CVM ADDITAMRNTIS NENNII. 207 HISTOltlA BIUTTONVM. 64 Oswald filius Eadfred regnavit novem annis: ipse est Oswald Lamnguin. ipse occidit Catgublaun regem Guenedotae HK SIN.: 1 edlft-ediJv NENNIVS pasclia haptisnium suscepit ct Xli lio- minum in uno die baptizati sunt cum 5 eo. si quis scire vo- luerit quis baptizavit eos (sic mihi Ren- chidus episcopus ct Elbobdus episco- 10 porum sanctissimus tradiderunt) Run mcp Urbeghen, id est Paulinus Ebora- censis archiepisco- 15 pus eos baptizavit. ct pcr dics XL non cessavit baptizare omne gcnus aml)ro- num, id est Ald- 20 saxonum, et per pracdicationem illi- us multi credidcruut Christo. set cum inutiles magistro 25 meo, id est Beulano presbytero visae sunt genealogiae Saxonuni et alia- rum gonealogiae 30 gentium, nolui cas scribere, set dc civi- tatibus et mirabili- bus Brittanniae in- sulae, ut scriptores 35 ante me scripserc, scripsi. 2 osuual K f lainguin //» UEXTR.: 5 si quis . . . 12/13 id est om. L 7/8 reucidus G 9 elbobdus] DG, elbo.dusC, elbo- dusi 13 paulinus] sanctus paulinus // 13/14 eborascensis G 24 verba mag. ra. id est b. pr. in litura C (ex scriptura anteriore non supersunt niai litterae duae exlremae lc); verba meo i. lieulano prbo in C dialincta siint litteris maioribus iis ipsis, quibus scriptus est tilulus libelli icS spc assit . . . a nenuio sapiente composita. Cf. de toco hoc Zimmer p. 66 30 eas] ea L 34 scriptores] alii scriptores CL I 208 HISTORIA BBITTONVM HISTOniA BRITTONVM. regioiiis in bcllo Catscaul cuiii magna j clade cxercitus sui. Osguid tiiius Eadl- frid regnavit viginti octo aniiis et sex mensibus. dum ipse regnabat, venit mor- 5 talitas hominum Catgualart regnante apud i Brittonos post patreni suum et in ea periit. ct ipse occidit Pantha in campo Gai et nunc facta est strages Gai campi j et reges Brittonum interfecti sunt, qui 10 exierant cum rege Pantha in expeditione usque ad urbem, quae vocatur ludcu. 65 Tunc reddidit Osguid omncs divitias, quae erant cum eo in urbe, usque in manu Pendae et Penda distribuit ea regi- 15 bus Brittonum, id est Atbret ludeu. solus autem Catgabail rcx Guenedotae regionis cum exercitu suo evasit de nocte con- surgens, quapropter vocatus est Catgabail ( Catguommed. Ecgfrid fiHus Osbiu reg- j 20 navit novem annis. in tempore illius j sanctus Cudbert episcopus obiit in insula ■■ Medcaut. ipse est qui fecit belkim contra Pictos et corruit ibi. ' Penda filius Pybba regnavit decem 25 annis. ipse primus separavit regnum Merciorum a regno Nordorum et Onnan I regem Easteranglorum et sanctum Os- waldura regem Nordorum occidit per do- lum. ipse fecit bellum Cocboy, in quo 3u cecidit Eoua filius Pippa frater eius rex ' Merciorum et Oswald rex Nordorum et : ipse victor fuit per diabolicam artem. non crat baptizatus et numquam deo cre- i didit. ; HK 5 catgualatr K 8 gai] giti K 14 manul maiiau H 15 iudeum K 21 cudbertl H^, cudberd K, cudbertus H^ ^""'t episcopus interpunffi iubet Zimmer 2>- 'JS in om. //"■ 25 reparauit K CVM ADDITAMENTIS NENNII. 209 mSTOEIA BRITTONVM. 66 A mundi principio usque ad Constan- p. c. 4J7. tinum et Rufum quinquo niilia sexcenti quinquaginta octn anni rcperiuntur^). p. C.29. Item a duobus Gcminis Rufo et Ru- 6 belio usque in Stillitionem consulem tre- /). f. 400. centi septuaginta tres anni sunt-). Item a Stillitionc usquc ad Yalentinia- num filium Placidae et regnum Guorthi- girni viginti octo anni '). lu Et a regno Guorthigirni usquc ad dis- cordiam Guitolini ct Ambrosii anni suut duodecim, quod cst Guoloppuni, id est Catguoloph. Guorthigirnus autem tenuit imperium in Brittannia Theodosio et f. c. 423. 1.'' Talentiniano consulibus *) et in quarto anno p. c. «*. regni sui Saxones ad Bi'ittanniam vene- runt FeUce et Tauro consuHbus quadrin- gentesimo anno ab incarnatione domini nostri Ie.su Christi^). 20 Ab anno. quo Saxones venerunt in Brittanniam et a Guorthigirno suscepti sunt, usque ad Decium etValerianum anni sunt sexagiuta novem^). SK 2 milium JT 4 rufFo K 5 stillicionem K 7 stillicioiie K 10 guorthi^ii K 12 guo- loppom fl» 13 goitliigiruus A' 17/18 quadringentesimo •!• anno H 21 a] //'', om. ll^K •) Victorius Aquitanus c. 7 (vol. 1 p. 682): omnes a mundi origine usque ail Constantiuum et Rufum praesentes consules quinque milia sexcenti quinquaginta et octo reteruntur anni. ^) Viclorius in laterculo (vol. 1 p. TJfi): anno (passiunis) CCCLXXIII Stelicone v. c. ^) Valentiniani annus primus iiemque primus Guorlhiyirni cum mox collocenlur in a. 423, requiruntur hoc loco anni A'A'1''', non XXVIII, modo computista non cogitarit de utriusque anno quarto mox memorato. *) iiuorthiijirni annus quai-lus cum sit a. p. Chr, 428 (adn. 5), primus incidit in a. p. Chr. 425 sive lalerculi Victoriani a. CCCXCVIII Theodosio XI et Valentiniano. °) Consules Felix et Taurus anni sunt incarnatianis 428, passionis secundum Victorium CCCCI. ^) Decius et Valerianus cum nequeant esse consules a. 432 Aeiius et Valerius, de quibus cocfitavit de la Borderie hist. Brit. p. 60, quoniam numertts IIII ita requisitus in eum qui traditur abire non potuit nec satis convenit eiustnodi covipulo spatium ani/uslum quadriennii, recte ni fallor Gutschmidius in schedis posuit et Valerianum ejrruplum esse ex notis v. cl.; siijnijicari iijitur cousulem Decium sive annum 4S6 , annos autem a 42S ad 486 numerari L VII1.\ 27 CHBONICA III. VI. CIVITATES BRITANNIAE. cs^ Haec sunt nomina omnium ciuitatum, quae simt in tota Brittannia, quarum nume- rus est XXVni. sic praescribtmt HK, subscribunt DPQ (hi tres om. tota); praescr. nomiiia o. c. brittaiiniae CDGL ; praescr. noniina ciuitatum niaiuris Tiritannie que sunt uunieru xxuiii Q I Cair Guorthigirn. prima ciuitas britannie ipsa est que uocatur (q. u. om. (r) praem. CDOLPQ air SK (om. littera minianda), kair P, cayr Q hic et deinceps omnes, cair vel kair liic et deinceps CL gurthigirni CL, uorthegirn Q, gurtigerun int. 1, goirthirgirnd int. II, gortlilgearnd int. III 2. Cair Guinntguic. guintulg CDLPQ, gutais int. II. III, grutus int. I, om. G 3. Cair Mincip. minchip int. III, muncip CDGLPQ, mencest int. I 4. Cair Ligualid. luadiit CLP, alduc Q, lualid DG, luaill int. II. III, luill int. I et in ea sunt XXXIII civitates. I (== 7) Cair Ebrauc. hebrauc M^ II (= 13) Cair Ceint. III Cair Gurcoc. IV (= 1) Cair Guorthegerin. guorthegeren N V (= 8) Cair Gusteint. cuscerat N VI (= 14) Cair Guoranegon. guorancguou N VII (= 19) Cair Segeint. Vm (= 2) Cair Guintruis. guntrius N IX Cair Merdin. X (= 15) Cair Peris. XI (= 20?) Cair Lion. XII (= 3) Cair Mencipit. XIII (= 9) Cair Caratauc. carautac N Xim Cair Ceri. CDGBKLPQ omnes ante mirabilia, item inter- pres Ilibernicus inserens historiae c. 1 (v. p. 147), cuius tria exempla (supra p. 1.31) nobis sunt int. I = colleyii Trinilatis, int. II = Book of Ballymote, int. III = Boolc of Lecan. Ordinant II sic ut mpra dantur; K ut II, sed 1 posl 13; PCL sic: 1. 3. 5. 7. V. 11. 13. 15. 17. ni. 21. 23. 25. 27. 2. 4. 6. 8. 10. 12. 14. 16. 18. 20. 22. 24. 26. 28; Q ut PCL, sed 25. 27 post 24; IJ ut PCL, sed 27 post 26 et om. 14. 16; O ut PCL, sed om. 2. 14. 16. 23. 25; inierpres 1 sic: 1—6. 8. 7. 9—16. 20. 18. 19. 17. 21—23. 25. 24. 28. 26. 27; int. II et III ut int. 1, sed 3 post 15 et om. 16. MN inserentes historiae c. 1 (v. p. 147) Tal)ula haec excerpta est ordinibus perturbatis ex altera ordinata sic fere: 7(1) 1(4) 2 (8) 3(12) 4(16) 5(20) 6(24) 13(2) 8(5)— (9) 9(13)10(17)11(21)12(25) — (3) 14(6) 15 (10) — (14) 16(18) 17(22) 18(26) 19(7) 20? (11) - (15) 22(19) 21 (23) 23(27) 24 (28) 25 (29) -(30) 26 (31) 27 (32) 28 (33) HISTORIA BRITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII XV 21 5. (jiuv Meguaid. meaguaicl iiil. III, inoclguiil iiit. I, iiiiMguucl VUFQ. nieguocl CL 6. Cair Coluu. cc.lcin inl. II. III. olim dDGLVQ 7. Cair Ebrauc. ebroauc DOF, cbroaut 'G, trahanoni /)', thramioni CP, tranniini Z/, strannoni Q, transhaunoni i7/i, trauon interpres: Zimmer p. 112 9 flumiuis] filium fl. C, fl. est G 10 ad sisam />G, asisam C, asisan / tegit] tetigitC 11 inaria] m. \ter:\imCDGLPQ 12 miraculum] m. est OQ 13 huich] huiccorum CDOLP, huictoruin Q 15/16 lauauaerum O 17/lS fit CDOLPQ, fiet Oulschmid uoluptatem CL 18 lauacrum] esse balneum CDOLP 19 si caliduui ealidum erit] si cal. erit CDOLQ, om. P 20/21 in ead. inueniuntur ovi. CDOLPQ 22 coqnitur inde diuersa] dcquoquitur (decoquitur DOL) aqua extracta unde oinnia CDOLPQ 23 sunt prope CL 214 HISTORIA BRTTTONVM HISTOIilA BRITTONVM. Aliud miraculum est Duoiig Habren, id est duo reges Sabriuae. quaudo in- undantur mare ad sissam in ostium Sa- briuae, duo cumuli spuniarum congregan- 5 tur separatim et belluui faciunt inter se in modum arietuni et procedit unusquis- que ad alterum et collidunt se ad in- vicem et iterum secedit alter ab altero et iterum procedunt in unaquaque sissa. 10 hoc faciunt ab initio mundi usque in hodiernum diem. 69 Aliud miracuhim est, id est Oper Linn Liuan. ostium tiuminis illius fluit in Sabrina et quando Sabrina inundatur ad 15 sissam, et mare inundatur simihter in ostio supra dicti fluminis et in stagno ostii recipitur in modum voraginis et mare non vadit sursuni et est htus iuxta flumen et quanidiu Sabrina inundatur ad sissam, 20 istud htus non tegitur et quando recedit mare et Sabrina, tunc stagnum Liuan eructat omne quod devoravit de mari et htus istud tegitur ct instar montis in una unda eructat et rumpit. et si fuerit exer- 'if, citus totius regionis. in qua cst, et direxe- rit faciem contra undam, et exercitum trahit unda per vim humore repletis vesti- bus et equi simihter trahuntur. si autem exercitus terga versus fuerit contra eam, 30 non nocet ei unda et quando recesserit mare, totum tunc htus, quod unda tegit, retro denudatur et mare recedit ab ipso. 70 Est ahud mirabile in regione Cinhpiuc. est ibi fons nominc Finnaun Guur Hehc ; NENNIVS INTERPRETATVS. Quintum niiracuhim duo cumuh spu- mae in eadem, ostium Sabrinae: procedit unusquisque ad alterum et cohidunt se ad invicem et iteruni recedunt et iterum proccdunt. hoc fit continuo. Sextum miracuhim: stagnuni Heihc, non (ttuit) aqua in id neque e.K eo , et CDGHKLPQ SIN.: 1 dourig C"Z>«P, donrig 6"X abrem y 2 duos G ijS hmuc\a.tm C^DaLJ'Q, muu- datur 6" 3 sisum Ci>^G G iu modum ... 7 collidunt se (om. D"-) om. C" (ut videtur) D'PQ 7/9 ad iuuicem et iterum secedit alter ab altero et iterum prucodunt] haec elsi adsunt in textu, repelit in marrjine, dans recedit pro secedit et iterumque pro et iterum, post procedunt addens ex uuo cumulo super omnem faciem maris, D- simililerque C^OL alter] alterum LIK 9 et iterum] iterumquc />* (vide supra) PQ scissa />, seissa G 10 fac. {om. Q) ab in. m.] ab in. m. fac. DGP 11 budiernum] presentem DGPQ 12 id est oper linu (lin if ») liuan] stagni (stagnum -D'G) luiane quod est aper liu luian (apud luinnam Q) CDOLPQ: Lin Liguuan Oalfredus 9, 7 14 sabrinam PQ ct q. s. inundatur (i. s. CDGLP) om. Q 15 scissam Q, sisam O et mare ... 19 ad sissam om. D'P(J sim. inund. CD^GKL 16 ostio stagni 6'/)*(?Z< 17 et niare] mare et HKL^, et (om. mare) C" 19 quamdiu] quando CP^OL sisam D^G 20 istum 1> 21 liuan] luiaue />6-'PC', liguane CL 22 ma.re LMt 23 instrar //, ad instar I' 24 posi unda ins. deuorauit de mari H unda eructat] c. u. VL erumpit PQ 2,5 est] est istud litus CI>''(1 1, 26 faciem] f suam CL 26/27 et om. PQ unda traliit exercitum CDGL, exercitus trahitur uiula P 27 humoris CD^^GL 28 autem om. CL 29 exercitus] supradictus o. CD^^-GL 32 denudatus CL 33 cinloipiauc CDQLPQ 34 finnaun] //, fontain P, fontauu CDOLj, fontatum Q, om. K guor CDGLP, gor Q CVM ADDITAMENTIS NENNII. 215 IIISTORIA BRITTONVM. non Huit rivus ex eo nequc in eo. vadunt liomines piscari ad foiittMii, alii vadunt iii fontem ad partem orientis et deducunt pisces ex ea parte, alii ad dextram, alii 5 ad sinistram, ad occidentemque, et trahun- tur pisees ab unaquaque partc. ct aliud genus piscium trahitur ex omnibus parti- bus. raagnum mirabile pisces inveniri in fonte, dum non Humcn Huit in eo nequc 10 cx eo, et in co inveniuntur quattuor genera piscium et non est do magnitudinc nequo de profunditato. profunditas illius usque geuua, viginti podes smit in longitudinc et hititudine , ripas altas habet ex omui 15 parte. luxta Humen, quod vocatur Guoy, poma inveniuntur super fraxinum in pro- clivo saltus, qui est prope ostio fluminis. Est aliud mirabile in regione quae 20 vocatur Gucnt. cst ibi fovea, a qua veu- tus inflat per omne tempus sine inter- missione, et quando non flat vcntus in tempore aestatis, de illa fovea incessanter flat, ut nemo possit sustinere neque ante 25 foveae profunditatem. et vocatur nomen eius Vith Guint Brittannico sermone, Latine autem flatio venti. magnum mira- bile est ventus de terra flare. 71 Est ahud mirabile in Guyr altare, quod 30 cst in loco , qui dicitur Loyngarth , quod nutu dei fulcitur. historia istius altaris melius mihi videtur narrare quam reti- cere. factum cst autem dum sanctus II- tutus orabat in spelunca, quae est iuxta 35 marc, quod alluit terram supra dicti loci. NENNIVS INTERFEETATVS. diversa genera piscium in eo ex onmibus partibus et (profunditas) venit tantum usque ad gciiua hominis: viginti cubita sunt in longitudine ct latitudine, et ripas altas habet ex omni parte. Septimum miracuKim poma super fraxi- num iuxta flumen Guoy. Octavum miraculum fovca in regione Guent, a qua ventus (flat) pcr omne 10 tempus. Nonuni miraculum altare quod cst in Loingarth. CDGHKLPQ SIN. : 1 uaduntl et u. C^L 2/3 iu lonte CL^GLPQ 4 parte ea P dexteram CGKP 5/(5 et tralinutur (traliunt (,') p. a. u. parte om. P (add. in marr/ine) G et aliud ... 8 partibus om. Q 8 iu- ucniri om. H 0 Inntem CDGL llumcn om. Q 11 est om. Q 12 usque] u. ad CDLPQ 13 sunt om.CD^LQ 14 lat. et long. P liabet] hahens P, habent 6", o»i. />' ex] in CDGLPQ 1(5 guoi '.', goy CLP 17 Iraxinun C IT/18 procliuio C'Z)frP(,> 18 qui| que (; ustiwm CDGLPQ 20 uoca- tm] dicitur Ci»G/.P(.> 21 inMat]//'7v, aat CDGHHyPQ 24 ut] ita \\t CDGLP 25 foueae profunditatem] foueam pro (oni. />') prol'unditate/>'P, foueam pro frigiditate ('-/>•(//- uocatuni est CDGLPQ 26 eius om. Q uith guiut] //A', huit guint Ci, huit guit P, huith gunt />', huith guiut />H;, huuin guint (.' 27 autem om. Q \\ei\t\sCD(r 27 28 mir.] et rair. DG 28 uentum de' t. CDGLP, de t. uentum Q: ueutos scr. 2!) guyr] //», guliyr //'>, guliir /i, guir ('/)', gubir CD-GQ, regiono gubir P 30 qui] quod C/>0/, loingarch C/-P, loiguarcli (,', loingart />C 31 historia] fabulam C/X;/.P(^ istius (buius A') a. mel. mihij mibi ist. alt. mel. mibi (,' 32 33 retinere Q 33,34 chutus CD-LQ, eltudus (^, altutus />' 34 speluuca] sp. sua C'L 35 mare] m. niugnum Q 216 HISTORIA BRITTONVM IIISTORIA BRITT0NV3I. os autem speluncae ad mare est, et ecce navis navigabat ad se de mari et duo viri navigantes eam et corpus sancti ho- minis erat cum illis in navi et altare , 5 supra faciera eius, quod nutii dei fulcie-" batur et processit homo dei obviam illis et corpus sancti hominis et altare insepa- rabihter supra faciem sancti corporis sta- bat. et dixerunt ad sanctum Iltutum: 10 ille homo dei commendavit nobis, ut de- duceremus ilhim ad te et sepeliremus eum tecum ct nomen cius non reveles ullo liomini, ut non iurent per se homines. et sepelierunt eum et post sepulturam \i ilh duo viri reversi sunt ad navim et navigaverunt. at ille sanctus Iltutus ec- lesiam fundavit circa corpus sancti homi- nis et circa altare et manet usque in hodiernum diem altare nutu dei fulctum. 20 venit quidam reguhis, ut probaret portans virgam in manu sua; curvavit eam circa altare et tenuit ambabus manibus virgam ex utraque parte et traxit ad se et sic veritatem iUius rei probavit et ille postea 25 per mensem integrum non vixit. alter vero sub altare aspexit et aciem oculo- rum eius amisit et ante mensem integrum vitam finivit. 72 Est aUud mirabile in supra dicta regione 30 Guent. est ibi fons iuxta vallum putei Mouric et hgnuni in mcdio fontis et lavant homines manus suas cum faciebus suis et lignum sub pedibus suis habent, quando Uivant. nam ct ego probavi et vidi. fultum est in aere in aUitudine aequali viro stanti supra tcrram. CDGHKLP (deficit v. 35 in meiisem fuli" abscisso) Q SIN.: 1 autera] autem liuius Z>'^Cr, liuius CX 2 et uau. nauis ecce Q 3 iiauigantes] remigantes CDGLPQ sancti] cuiusdara Q, cuiusdara sancti CDLP, dicti sancti G 4 naue CDGLP^ 5 super D'PQ (i obuiam illis] in obuiam illorum CDGLPQ 1 hominis] b. de naui portauerunt P, h. assurapsit de raari Q, b. iu naui D^, b. de naue C", b. de naue duxerunt C^D-GL 8 super Q 9 iltu- tumj estutura Q, aeltutum D^, eltutum CD^-GL 10 ille] iste CDGLQ coinmendauit] praecepit ODOLPQ 10/11 deducemus .ffa U iUum] cmn CDGLPQ sepeliemus J?» 12 eum] illum in litura P eius] illius DG, om. P 13 ulli CLPQ se] eura CDGLQ 15 ille om. Q nauem G 16 eltutus CDGLQ sancti om. P 19 nutu] potestate CDGLPQ dei] dei est DG fulcitum CD^^GLQ, fulcitus P, fnndatuin D^ 21 cnruauit] et c. Q, curuauitfiue /"/ 22 altare et t. ambabus (ambis CL) raanibus] altare ambabus inanibus et tenuit ambabus manibus iiirgam in manu sua ciiruauit (incipit 2>a'jina) cnruauit eam circa altare ff 23 ad se om. C'D'PQ 24 illiusl huius CDGLPQ etj set CDGLPQ 2,5 per om,. CDGL 26 uero] autein CDOLP 27 eius ainisit] am. eius P, suorum am. DG, ainisil V 28 uitam] uitam suain (? 29 est] est autem CDGLQ 30 guent] id est guent CDGLQ uallem?Ay 31 mourie r/, manrit Ci . 32 mamis om. A' 33 suis om. CDGKQ 34 uidi et pr. CDGLQ CVM ADDITAMENTIS NENNII. 217 mSTOIilA BRITTONVM. quando mare inundatur, ad mallinam ex- tenditiir Sabrina supcr omnoni maritimam et tegit et usque ad fontem producitur et implctur fons de sissa Sabrinae et 5 trahit lignum secum usque ad mare mag- num et per spatiuni trium dicrum in marc invertitur et in quarto die in supra dicto fonte invenitur. faetum ost autcm , ut unus de rusticis sepelirct eum in terra 10 ad probandum, et in quarto die inventus est in fonte et ille rusticus, qui eum ab- scondidit et sepelivit. defunctus est ante fineni mensis. 73 Est aliud mirabile in regione quae \h dicitur Buelt. cst ibi cumulus lapidum et unus lapis superpositus super congestum cum vestigio canis in eo. quando vena- tus est porcum Troynt, imprcssit Cabal, qui erat canis Arthm-i militis, vestigium 20 in lapide et Arthur postea congregavit congestum lapidum sub lapide, in quo .erat vestigium canis sui, et vocatur Carn Cabal. et veuiunt homines et tollunt lapidera in manibus suis per spatium diei 2.S et noctis et in crastino die invenitur super congestum suum. Est aliud miraculum in regione quae vocatur Ercing. habetur ibi sepulcrura iuxta fontcm, qui cognominatur Licat 3u Anir, et viri nomen, .qui sepultus est in tumulo, sic vocabatur Anir: filius Arthuri militis erat et ipse occidit eum ibidem et sepelivit. et veniunt homines ad mensu- randum tumulum in longitudinc ali^iuando 35 scx pcdes, aliquando novcni, aliquando NENNIVS INTEIIVRETATVS. Decimum miraculum lapis super con- gestum lapidum in (regione) Buelt et vestigium canis Arthuris in eo : etiamsi aufertur in mundum, invenies eum supcr 5 congestum supra dictum. Undecimura rairaculum fest sepulchrum in regione Ercing in longitudinc aliquando septem pedes habcns, aHquando duodccim. aliquando quindccira '). CDGHKLQ SIN.: I maliuam CZ>6//<^ 2 maritiinam] m. lipam CD^Gi 3 ad Ibntem iwsf deducitm- Ci AeAacMwr CDGL(,> 4 sisa D^^G ^i ail um. Q 6 spatia CL 7 inuertitur (inuenitur C-D-GL) . . . 8 lonlc om.C^Q iii (iuarto| quarlo <,' S inuentum GC^ cst om. C 11/12 abscondit C'Z>fcr'Z,y 12 os< sui (^, om. (."/>(.; 21 lapidum] lapid. //» 22 suis />G uocabatur/>G carun A', car ^ 23 caball /C 2o iu om. L' tWeom.CDGL 26 congestum] gestum CWG 27/28 quae uocatur om.CDGQ 28 ercirg Q, Iiercing DG ibi om. CDGLQ 29 cognominatur] uocatur CL licat anir] oculus amirmur Q, oculus amr CDGL 30 amir Q, ■AxnrCDGL 32 ibidem om.CW^Q 35 al. habet {om. CDGL) ui (uii CDGL) podes al. -xii al. xii al. i.\ in (jua CDGLQ ') 'fGL 7 gr. pl. anib.] gronna inuini anibltur id est plunibi Q, gronna id cst niuiu plunibi anibitur CHGL 7 8 circulo gronna (grounua CL\\ gr. circ. H^ 8 anibl- tnr om. flK 9 staiuio (,' multae marg.] marg. nmltae CD-GL, marg. CWQ 10 quas] que CDOL 12 qui] quodC^AV 12/13 durescere iu lap.] HK, arescere in lap. Q, arescere In lap. durescere t'Z)G/y 13 autem om. Q Rndnnt CI^Q, Rgnnt D- 15 stagnum Q l(j anni] agni 6" 17 et uocjitur 07)1. C^DGQ lucb echac CDGLQ fiuit amen suhscr. H, cxpliclnnt niirabilla (sefiiiuntnr qnae dedlinus p. 113) snbscr. Q, .mbscr. brevis erasa D, nulla C Adieci mirabilia nescio quae Iliberuica supra relatis similia ad carminis formani redacta, ut leguntur in codice Parisini 1 1 lOS (supra p. 120) historiae Brittonum subiuncta. Incipit de signis et prodigiis et de quibusdara Hyberniae admirandis. Plurima mira malum signantia signa futurum sive bonum dederat clemens deus arbiter orbis, ut terreret eos, quos illa videre volebat. omnia pene loca, in quibus haec iam facta fuere, 4 tempora cuncta simul brevitas intacta reliquit. tres simul in caelo visi sunt currere soles. terribilem quedam tellus effuderat ignem. maxima pars noctis fulgebat luce diei. eccc lapis cecidit de caelo magnus in amne. 10 circulus et solem circundedit aureus altum. agnus in Egvpto mirc fuit ore locutus. bos loquitur Rome stimulanti voce prophetao: copia farris erit vobis hominesquc peribunt. 28* 220 HISTORIA BRITTONVM spicas turba hominiim iam vidit in arbore natas. 15 panibus incisis sanguis quoque fluxit abunde coram convivis, quos signum terruit illud. bos peperit dudum multis cernentibus agnum. armatas multis acies equitesque diebus aere pugnantes crudeliter arma movere 20 ante quidem cives viderunt tempora belli. natus equa fuerat totus homo tempore nostro atque homine, hinnitum faciens quoque moris equini, tam eomedens faenum quam panem et caetera edebat. natus erat duplex homo vivens tempore longo 25 quadrimanus, bipes atque biceps et pectore bino atque duas animas unum ventremque gerebat. quorundam pars posterior nova verba sonabat tunc mirabiliter cantans modulamina quaedam. vox avis audita est dicentis talia verba: 30 mane novo surgens dominum hiudabo potentem. his ita prodigiis signisque per omnia dictis nunc quoque describam patriae miracuhi nostrae nomine quae proprio vocitatur Hibernia cunctis. De rebus Hibernie admirandis. Finibus in nostris famosa ost insula parva, 35 (luae satis exanimes corruptos impedit esse vel putridos tabo carnem sic efficit omnem. illic cemit avum quisquam retinere figuram, cuius ibi crescunt imgues simul atquo capilli. terraque nostra tenet stagnum quod continet istam 41) vim, qua ligna solent lapides mox esse sub undis post tamen annorum ceu dicunt tempora septem. Est aliud stagnum, cui fons quoque mirus adheret, quinque pedum spatio tantum qui distat ab illo. sive igitur crescat de largis ymbribus ilhid 45 seu nimio fervore magis decrescat, linbebit quinque pedum spatium semper distantia tantum. Cernitur a multis alius fons more probatus qui faeit ut dicunt canos mox esse capillos. Fons alius si tactus erit aut visus ab ullo, 50 cfficit ingentes pluvias, quas fundere caelum non cessat, si non oblatio sacra repellat. Fons est, si verum, cernentis tempora signans: nam salit eructans cum signans tempora longa, at silet attestans cernentem mox morituruni. 56 Fons est dulcis aquae constans in vertice montis mnre maris retinens accessum sive recessum. Dicunt esse duos fontes contraria agentes: alter namque nec est potatus, perpetrat altcr. CVM ADDITAMRNTIS NENNII. 221 noii aufort; vitain: neuter cognoscitur ullo. r,o tangcro non audent iccirco utrumque periti Proximus esso mari modicus quoque fertur acervus. iam lapidum quidam mirabilo quique ministrat non magis apparcns tiiictu retrahento marino vel rctrorsuin quam solito cursu, quando mare littora replet fir. oecultante mari illic, quae magis alta videntur. Est aliquid saxuin mirabile: namque ropente si fuerat virga percussum, suscitat ymbres: iiico tempestas oritur sequiturque caligo. proprium nomen at ea temoria sedem rex quisque tenebat, 70 Scottorum fuerant ubi tres res maxime mire non lapis atque puer parvus namque sepulchrum, nam lapis ut fortur calcatus rege sonabat. iam rugions prolem genuit septemnis et ille parvulus aclectus nominatur ab omnibus eque 75 quinque pedum spatio brevior non addidit unquam, quem numerum fuerat qui non maioro minutus. Illa nimis miranda quidam piscina, leprosos quae facit intrautes omnes se illicque lavantes. est tamen haoe eadem non noxia parte soquente, 80 quae solito cursu petit ac sic intrat in ipsam. inter utranque tamen partem distantia parva esse peduni spatio binorum peno videtur. Continet haec hominis cuiusdam terra sepulchrum femineas turbas fallentis more doloso: 8.') ille etenim numerum ingontem violavit earuin. fine tamen fuerat folici crimana deflens. ergo modo miro mulier si viderit ilkid, podere vel ridere solet eernendo sepulchrum, tormine (sic) iam resonat quod, si non rideat ilhi De infantibus sanctum Patricium invocantibus. 90 Ex utero matris quondam sunt ista locuti infantes: nos sancte veni Patrici bene salva De S. [K]ie[nan] (?) quodam Sanctus in hac patria quidam vir nomine Kienan permanet incorruptus, habens nunc integra meubra, mortuus ante tamen quingentos circiter annos M eiusdemque loci defuncti quique putrescunt. De hominibus qui se vertunt in lupos Sunt homines quidam Scottorum gentis habentes miram naturam maiorum ab origine ductam: quam cito, quando vohint, ipsos se vertere possunt 1 more nequiter in formas lacerantum dente luporum, 100 unde videntur oves occidere sepe gementes. sed cum clamor eos hominum seu cursus eoruni 222 HISTORIA BRITTONVM CVM ADDITAMENTIS NENNII. fustibus aut armis terret, fugiendo recurrunt. cum tamen haec faciunt, sua corpora vera relinquunt. atque suis mandant, ne quisquam moverit illa : 105 si sic eveniant, nec ad illa redire ualebunt. si quid eos ledat, penetrent si vulnera queque, vere in corporibus semper cernuntur eorum. sic caro eruda herens in veri corporis ore cernitur a sociis, quod nos miramus et omnes. De homine decollato capite per VII annos vivente 110 Decollatus erat quidam languore doloris: postea septenos fertur vixisse per annos: gutture nanque miser poscebat aperto alimentum. De muliere cum corpore a demonibus rapta Haec res mira solet numeros celebrantibus addi. vir bonus et verax aliquid mirabile vidit. 115 quodam nanque die volucres iu flumine eernens proitiens lapidem percussit vuhiere eignum, prendere quam cupiens tunc protinus ille cucurrit. sed properante viro mire est ibi femina visa, quam stupido visu aspiciens haec querit ab ilhi. iw unde fuit, quid ei accidit aut quo tempore venit. haec: infirma fui, inquit ei, et tunc proxima morti atque putata meis sum, quod defuncta videbar. demonibus sed rapta fui cum carne repente. hanc vix credibilem reni tunc audivit ab illa, 125 quam secum ducens saeiavit veste ciboque, tradidit atque suis credentibus esse sepultam, qui quod erat factum vix credere iam potuerunt. De navi que visa est in aere Rex fuit in theatro Scottorum tcmpore quodam turbis cum variis, cum militibus ordine pulchris. 130 ecce repente videut dceurrerc in aere navim, de qua post piscem tunc unus iecerat hastam, quae ruit in terram, quam natans ille retraxit ista quis nuditurus (reliqiin pasina vacal) BEDAE CHRONICA MAIORA AD A. DCCXXV. EIVSDEM CHRONICA MINORA AD A. DCCIII. ACCEDVNT I. INTERPOLATIONES COD. PARISINI NVPER EMPT. N. MDCXV. n. INTERPOLATIONES COD. MONACENSIS CCXLVI A DIOCLE- TIANO AD ARCADIVM. III. AVCTARIA QVAEDAM CHRONICORVM BEDANORVM MAIORVM. IV. CONTINVATIO CHRONICORVM BEDANORVM MINORVM CARO- LINGICA PRIMA. V. GENERATIONVM REGNORVMQVE LATERCVLVS BEDANVS CVM CONTINVATIONE CAROLINGICA ALTERA. CHRONIC* 111. 29 LIBRI ADHIBITI IN CHRONICIS MAIORIBVS: Pleue (scilicet ad chronica, inde a c. 594 soli FEO) excussi sunt libri hi: B = Mediolanensis Ambrosianus D 30 inf. saec. IX. F — Berolinensis Phillippsiauus 1831 saec. IX. S = Sangallensis 251 saec. IX. M = Parisinus nuper empt. 1615 saec. IX. 0 = Vaticanus Ottoboniauus 67 saeo. X. Ji = Parisinus 13403 saec. IX. Specimen datur ex bis, ubi niliil adnotatuni est ad c. 468 — 476 et c. 582—593: 3 : 4 : 5 : 6 : 7 : 8 : 9 : 10 : 11 : 12 = 13 : 14 : 15 : 16 : 17 : 18 : 19 : 20 : 21 Berolinensis Phillippsianus 1832 saec. IX. ; Berolinensis Phillippsianus 1869 saec. DC. : Berolineusis Phillippsianus 1895 saec. IX. : Capensis 3 saoc. X. ; Einsidlensis 178 saec. IX/X (inde a lustiniauo I c. .'il5). ; Florentinus Laur. 22 ilextr. 12 saec. Xin. ; Florentiuus Laur. 66, 19 saec. XH^. : Florentinus Laur. 67, 11 saec. XV. : Florentinus Laur. Faes. 108 saec. XV. ; Florentinus Eiccardianus 410 saec. XV, ; Caroloruhensis CCXXXIX saec. X. : Cassellanus fol. 2 saec. IX. : Coloniensis 103 saec. IX. : Leidonsis Scaligerauus 28 saec. IX. : Londiniensis regius 12 D IV saec. Xil (;ul c. 582—593). : Londiniensis regius 12 F II saec. XU (ut n. 15). : LoudiJiiensis regius 13 A XI saec. XII (ut n. 15). : Londiniensis Cottonianus Vesp. B 6 saec. iX (ad c. 468 — 593). : Londiniensis Harleianus 3091 saec. X (ad c. 468—593). : Londiniensis add. 19906 saec. Xr\' (ad c. 468—476). = Alediolanensis Ambrosianus H 187 inf. saec. XII (a c. 468 ad c. 516,1, ubi deficit in misnus). 22 = Mediolauensis Ambrosianus M 12 sup. saec. IX (ad c. 468—593 omissis locis scriptis notis Tironianis). 23 = Monzensis saec. IXiX (ad c. 509-.i24 et c. 571— 593). 24 = Monacensis 246 saec. IX. 25 = O.xoniensis Bodleianus F 3. 14 saec. XH. 26 = Oxonionsis Bodleiauus Canonicianus scr. eccl. 96 saoc. XV. 27 =: Oxoniensis collegii Magdalenei n. 183 saec. XV. 28 = Oxoniensis collegii Mertoniani n. 88 saec. XII. 29 = Parisinus 4860 sacc. X. 30 = Parisinus 7296 saec. IX. 31 = Parisinus 13013 saec. IX. 32 = Vaticanus 3862 saec. IX. 33 = Vaticanus Palatinus 927 saec. XII (ad c. 468. 469 deficieiiti- bus c. 470—476, item per c. 582—593 ad eos locos qui in margine indicautur). 34 = Vaticanus reginae 123 saec. XI. 35 = Vatic:uius regiuae 755 saec. X. 36 = Vaticanus XJrbinas 102 saec. XV. 37 = Vaticanus Urbinas 382 saec. XV. 38 = Sangallensis 248 saec. IX (a c. 515 ad c. 543, 3, ubi deficit in una7ii). 39 = Sangallensis 250 saec. IX (inde a c. 515). 40 = Taurinensis saec. VniilX (ad c. 468—524 et 582-593). 41 = Vindobonensis 13707 saec. XV (ad c. 582—593). Cursivis expressa sumpta suut ex auctoribus in margine adscriptis. IN CHRONICIS MINORIBVS: E = Einsidlensis 167 saec. IX (nou attuli nisi selecta). F = Berolinensis Phillippsianus 1831 saec. IX. H = Sangallensis 251 saec. IX. M = Parisinus 4860 saec. X. P = Vaticanus Palatinus 1448 saec. X. Ad c. 255 — 263. 277 — 281 adhibiti sunt praeterea libri hi: 1 = Florcntinus Laurontianus Ashbimih. 1554 saec. XI. 3 = Coloniensis 103 saoo. IX. 3 = Parisinus nuper empt. n. 1615 saec. IX. 4 = Mediolauensis Arabrosianus D 48 inf. 5 = Vaticanus Ottobonianus 6 saec. X. 6 = Vaticanus Palatiuus 973. ■ Cursivis e.xpressa sumpta suut ex chronicis miuoribus Isidori. 7 = Vaticanus reginao 123 saec. XI. 8 = Vaticanus regiuae 755 saec. X. 9 = Vaticanus reginae 1260. 10 = Vaticanus roginae 1405. 11 = Sangallensis 250 saec. XI. Beda (sic enim magis nomen epichorium hominis ex Noithumbria oriundi scri- bendum est quam Baeda) ^) vitae suae notitiam scriptorumque indicem subiecit historiae ecclesiasticao Anglonini, unde potiora hic quoque exhibere iuvabit. liacc, auctor ait, (h- historia rcclrsiastica Brittaniarum ct maximc gcntis Anglorum, prouf vcl cx lifteris nnfignortim vel ex tradifione maiorum vcl ex mea ipse cognifione scire potui, domino adinvante digrssi Bcda famidus Chrisfi rt xiresbiitcr monastcrii heatorum opostolorum Pefri ct Paidi , quod cst ad Viuraemuda (Wearmouth prope Durham) ct Ingyruum (Jarrow com. Durham), qui natiis in territorio eiusdcm monastcrii cum csscm annorum septem, cura propinqtiorum datus sum educandus revercntissimo ahhafi Benedicto ac deinde Ceolfrido, cuncftimquc ex co fcmpus vitae in ciusdcm monasterii hahitationc j}cragcns omnem mrditandis scripfuris opcram dcdi atque infer obscrvantiam discipilinae rcgularis ef cofidianam cantandi in ecclcsia curam sempcr aut disccre aut doccre auf scribere dtdce habui. nono dccimo aufem vifae mcac anno diaconatum'^), triccsimo gradum presbi/tera- fus, ufrumquc pcr ministcrium revcrcntissimi episcopii lohannis iubente Ceolfrido abbate suscepi. cx quo tempore accepfi presbyferafus usque ad annum aetafis nieae L VIIII hacc . . . hrcvifrr adnotarc .... curavi. recenset deinde opera, in his cum historiam ecclesiasfi- cam- nostrae insidac ac gentis in lihris V tum de nattira rerum et de femporihiis lihros singtdos, itcm de tempwibus librum I maiorem. iam cum historiae ecclesiasticae Beda finem imposuerit a. 73 1 ') neque verisimile sit inter opus ipsum finitum et epilogum illum adscriptum longius intervallum intercessisse , Beda natus est a. 673. minus con- stat de anno obitus. ex epistula, qua mortem eius enarrat discipuhis Cuthbertus, cum efficiatur eum obiisse vespera ante ascensionis diem feria quarta, ipsum diem epistulae eius codices enuntiant diverse. scilicet in antiquissimo et omnium primario Sangallensi n. 254 saec. IX ad verba usque ad diem ascrnsionis dominicae vitam duccbat adiectum est id esf VII id. Maias (= Mai. 9). contra recentiores. certe ti-es Cantabrigienses (Mayor et LVmby Bedae hist. occl. 1. III. IV p. 40) pro eo die substituunt VII k. lun. (Mai. 26). ipsuni Cuthbertum neutrum posuisse verisimile est non solum quoniam libri variant, sed etiam propter eam causam, quod dieni nullum adnotare potuit nisi obitus ipsius eumque vix ita perscripsisset, ut sic ut legitur ad diem ascensionis referri debeat, cum Beda obierit praecedenti. quod si dies adiectus est interpolando, utrumque admitti potest, et diem ascensionis adiectum esse adsumpto menologio (eo enim verba ducunt ') Baeda appellatur in codice ipsi feie aequali Cautabrigiensi liistoriae ecclesiasticae et alil)i, Beda iu plerisque; sed codicum auctoritas ad eiusmodi differentias non pervenit. Henricus Zimmer a me rogatus in epli. nostra {neues Arcliiv 16 a. 1891 p. .^99) ostendit nominis apud Nortlmmbriae indigenas non rari vetusti- nrem formam fuissc Baeda, rcoeptam oo tempore quo bistoria seripta est Bida. declinatur plerumque ad primam, sed ut Attila, Totila, (iattila, Tzitla passim fiectuntur iu ani vel anis (cf. C. I. L. V p. 120;)), ita rcperitur etiam genetivus Bedani , ut epistulae Cutbl)ertl de obitu eius subscriptum est in cod. Sangallensi: finii de obitu Bedani preshyteri. ') Hinc peudens Florentius Wigorniensis (mon. Brit. I p. 539) Bedae diacouatum adnotavit ad a. 693. ^) 5, 23 fin. : hic est in jtraesentiarum unicersae status Brittaniae . . . dmninicne . . . incarnationis anno septingentesimo tricesimo primo. 29» 226 BEDAE et sic locum accepit Florentius Wigornensis auctor saec. XI ') et diem obitus verum insertum esse loco non suo. utrura praeferendum sit, incertum est, sed tamen dies Mai. 26 suspicioni obnoxius. scilicet quae apud Bedam historiae ecclesiasticae sub- iuncta sunt fortasse ab ipso auctore ad arclietypum adscripta cum finiant in a. 734, pronum fuit conicere auctorem obiisse anno proximo itaque ascensionem, cuius meminit Cuthbertus, esse anni 735, quo incidit vere in diem Mai. 26. contra dies Mai. 9 ad ascensionem non pertinet, cum inter a. 720 et 7'.)9 nulhis inveniatur, qui eo die ascen- sionem habeat; itaque interpolationis certe suspicio in eum non cadit neque quicquam obstat, quoniinus sit dies obitus verus adiectus ab homine aequali et rerum perito ad narrationem Outlibertianam. quod si Beda expiravit in vigiUa ascensionis die Mai. 9, obierit necesse est a. 742, qui solus per haec tempora ascensionem habet Mai. 10 ^). Librum de temporibus minorem Beda edidit, ut ait et ahbi (c. 14) et in fine, anno quinto Tiberii Apsimari indictione prinia (quae incipit Sept. l a. 702), id est a. 703 ') : itaque cum in notitia de vita sua significet se hbris scribendis operam dedisse inde a presbyteratu , eum se nactum esse anno vitae tricesimo, natus sit a. 673, hunc hbrum primum eum edidisse probabile est. integrum nos non repetivimus, sed partem tantummodo extremam (c. 16—22), qua continentur chronica brevissima. De femporibus librum uniim maiorem (sic in indice operum historiae ecclesiasticae subiuncto auctor eum recenset) Beda pubhcavit, ut ait in praefatione, querentibus fratri- bus quibusdam de nimia brevitate tractatus editi a. 703, cuius propfer rationem paschae potius videbatur usus indigere, suadebant mihi latius aliqtia de temporum statu, cursu ac fme disserere. quibus concitus parens perspectis venerabiUum pafrum scripfis pro- Uxiorem de temporibus librum edidi. fecit id a. 725, scilicet Theodosio III adscribens annum unum, nimirum 716, Leoni Isauro, qui eo exeunte ilh successit, annos novem 717 — 725. convenit quod c. 52 in i)raesenfi ocfava indicfione numerat annum domini DCCXXV (cf. c. 54. 58). integrum ne hunc quidem librum admisimus, sed sola recepi- mus chronica maiora cum us quae pius auctor addit de aetatibus futuris (c. 66 — 71 sive apud nos c. 1 — 615). Chronica Bedae minora re ipsa non tam ipsius sunt quam chronica minora Isi- doriana a Beda hic illic aucta et mutata, unde nos in editione cursivis expressimus quidquid retinuit ex Isidorianis illis. in maioribus quos auctores adhibuerit, iam enume- rabimus. sane ut mittamus rehqua eius opera, in ipso libro de temporibus mainre multo plures adsumpsit, Phnii historiam naturalem, 8ohni collectanea, Macrobii saturuaha, deni- que patrum volumina complura. sed nobis in hoc chronicorum recensu cum parte libri ') Mon. Brit. hist. 1, .'>42: a. DCCXXXIV . . . Beda sanctissimus secundum Anglicas chronicas (in- tellegit Saxoiiica scripta saec. IX nion. liist. Brit. I p. 328) anno praesenti, secundum vero sunm dlscipulum Cuthhertuni, qui eius ohitum descripslt . . ., anno sequenti ante ascensionem domlnicam IV feria, id est VIII kal. Tun. (Mai. 2.5) circa lioram X . . . spirilum efflamt. e contrario auctor saec. IX qui scripsit gesta aljbatuni Kontanellensiuni (SS. 2,281) adnotans ad a. 731: venerahilis preshyter Beda liisturlam eccleslasticaiii, quain de yente sua, id est Anglorum, comjiosuerat, usque In hunc annuiii mlrahUi opere perdnxit et nun multo post nd caelestia regna perrexit VII hal. lunil Cutlilierti usus exemplari supra laudatis siniili iutellexit obitns dieui parum caute. *) Aunales extra Britanniam scripti cum Bedae obitum passim raemorent, disceduut quo- dammodo in duas familias, quarum altera ad a. 731 (raro ad a. 730) adscribit: Beda preshyler Anglorum ohiit, \d ijuchI legitiu- in antiquissimis MosoIIauis (SS. 10,49!')) siuiiliterque in .aliis compluribus, altera , quam viri docti bodie couseutiunt redire ad anuales deperditos Hersreldenses s.aeculi noui , e.andem lere adnot.ationem babet plerumque ad a. 735 (SS. 2,237. 3,34. 116*. l;!0. 13,719. 20,782), rarius ad viciuos 7,34 (SS. 13,88) vel 7.3B (SS. .3, 34. V)3. 5, 1) vel 737 (SS. 3, 117). prior indicatio sine dubio inde eflecta est, quod eo anno liuit liistoria ecclesiastica novitque fortasse is qni primus eam in annales rettulit Bedae aequalis ei operi auctorem non diu supervixisse. alteram probabiliter Ilerm. Lorenz {Jahrhlicher von Hersfeld Lipsiae 188r) p. 84) eo revocavit, quo nos revocavimus interpolatorum librornni Cutbbertianorum diem obitus itemque annum obitus in cbronica Saxonica rolatum, scilicet ad adnotationes bistoriae eoclosiasticae adiectas fniientes iu a. 734. itaque neutra testium familia ad armum obitus determinanduni qnicquam confert. ^) Numerus p. Cbr. 709, qui ponitiir c. 173, niinus fidus est venitque opinor a librario auctoris aequali. CHRONICA. 227 sola res est, quamquam non actam rem aget, qui eruditus Britannus quid habuerit saeculo octavo incipiente latius exploraverit. 1. Inter auctores, quos in chronicis his Beda compilavit, Eusebiana Hieronymiana prinunn locum obtincnt. eorum codicem usurpavit similem Frclieriani et Amandiani et Middlehiliensis (i^.4ilf Schoenii), cum adsit c. 393 adnotatio de iobeleo LXXXY I in iis libris solis reperta. ceterum ad crisin Hieronymianorum cnm suppetant subsidia vctustiora et uberiora, Bedana recte praetermittentur. 2. Prosperi chronica Beda adhibuit integra (c. 346 = Prosp. c. 7.57; c. 410 == Prosp. c. 974: c. 441 = Prosp. c. 1129), sed quae inde excerpsit, non perveniunt ultra a. 431 (Beda c. 4S2 = Prosper c. 1307) vel adsuiupta eius historia ecclesi- astica, ubi 1. I c. 10 respicit ad Prosperi c. 1336, non ultra a. 439. itaque fieri potest, ut Prosperi recensio a Beda compihita finierit in a. 445, quamquam cum pauca omnino ex Prospero Beda sumpserit, nihil obstat, quominus exemplar adhibuorit per- ductum ad a. 455. 3. Marcellini chronica Beda adhibuit, ut vol. 2 p. 55 vidimus, a principio ad finom, id est ab a. 379 ad a. 534. 4. Isidori chronica minora postquam in librum de temporibus conscriptum a. 703 Beda integra ferc transtubt, in maiore opere a. 725 edito Isidoriana maiora adhibuit ad finem usque, cum excerpta perveniant ad lustinum minorem (Beda c. 522 =• Isi- dorus c. 402) : auctarium a. 624 (vol. 2 p. 489) Beda non videtur habuisse. 5. Marius Aventicensis adhibitus est c. 512. 527; erravi vol. 1 p. 752 haec refe- rens ad cyclos Dionysianos. 6. Cyclorum Dionysianorum exemplar liabuisse se subinde annos Diocletiani memorans, affine igitur iis, de quibus vol. 1 p. 751 egimus, Beda innuit in chroni- cis c. 518: Bionysius, inquiens, paschales scrihif. circulos incipiens ab anno dominicae incamationis DXXXII, qui est annus Dioclctiani CCXLVIIII, confirmatque de temp. rat. c. 47. ad eiusmodi laterculum cum hic illic reperiantur adscriptae' adnotationes liistoricae, ut annum ingressus Theoderici in Italiam adnotat liber Coloniensis 103 (vol. 1 p. 751), ex eiusmodi opinor excmphxri Beda c. 469 traxit. diem quo Roma capta est ab Alarico positum in excerptis Sangallensibus (vol. 1 p. 300) chronicorum Italicorum, a quibus videntur pendere Theoplianes ad a. 5093 et Prosperi epitome Vaticana (vol. I p. 491). ipsis cln'onicis Italicis Beda nequaquam usus est, cum ea nactus non in unico hoc loco- se continuisset. — Fastos consulares quamquam Beda habuit certe Victoria- nos et Prosperianos, iis in chronicis ita tantum usus est, ut c. 483 Gildae vei"ba de Agitio ter consule ad consulatum tertium Aetii annumque XXIII Theodosii II referret. explicatius in historia ecclesiastica 1, 15, ubi eundem illum Gildae locum adhibuit, Aetius dicitur et tertio ciim Symmacho consul, id quod venit ex fastis, et praeterea vir in- lustris rjui ct patricius adhibito opinor Marcellino ad a. 454. 7. Ex libro pontificali multa sumpsit Bcda ab exordio fere (c. 310 = pontif. 7) ad tempus, ([uo volumen absolvit, id quod non hituit Duchesnium (vol. 1 p. CCXXII); nam scribens pontifico Grcgorio II etiam (juae dc eo in libro [)ontificali narrantur Beda expilavit, evenitque adeo ut in ipso extremo loco indo exccrpto c. 589, 4 crrore legens discendercnt pro distcnderent auctoritatem scriptam certo testimonio pro- dat. unde intellegitur vitas cas ita continuatas esse , ut ne obitus quidem singulorum pontificum expectaretur, sed vivis ctiamtum ipsis memorabilia publicarentur. plena recen- sione eaque ipsa, quam nos habemus, Bedam usum csse complures loci probant habentes quae absunt ab epitomatis (c. 339 = pont. 15; c. 475 = pont. 44; c. 485 = pont. 46: c. 507 = pont. 53). recensionem adhibuit non ductam a Lucensi libro finiente in Con- stantino (f 715) itaque Bedae fere aequali, sed alteram teste loco quem subscripsi ; 228 BEDAE pontif. 39, 1 secimdum plerosque : fecit basilicas duas una iuxta tiieatrum sancto Lau- rentio et alia et in cata- cumbas, ubi iacuerunt cor- pora sanctovum apostolorum Petri et Pauli. Brda <: 442: fecit basilicam iuxta tlie- atrum sancto Laurentio et aliam in catacumbas, ubi iacuerunt corpora sancta apostolorum Petri et Pauli. pontif. 39, 1 secundum Lucenseni : feeit basilicas duas: una beato Laurontio iuxta the- atr'um et alia via Ardiatina, ubi requiescit et in cata- cumbas, ubi iacuerunt cor- pora sanctorum apostolorum Petri et Pauli. Ceterum cum Beda vir doctissimus quae ox vitis pontificum oxcerpsit scriptis incompte et barbare plerumque non ad verbum reddiderit, ut Orosiana aliaque, sed ea retractarit, crisis vitarum illarum Bedanis excerptis raro adiuvatur. Honorii nomen propter locum Bedae e. 559, 8 fortasse pontif. 81 restituendum est: sed potest Beda id adsumpsisse item ex vita ea quae sequitur. hoc notabile, quod regis Langobardorum Ariperti nomen inventum ita in libro pontificali Beda bis c. 575. 585 aliter formavit Hereherectus, scilicet formam Langobardam mutans in Anglosaxonicam. 8. Eutropii breviarium. 9. Orosii historiae. 10. Gildae de excidio Britanniae hbellus (supra p. 21). 11. Historiam Britannicam forma scilicot antiquiore itom a Beda usurpatam esse supra p. 115. 132 vidimus. 12. Hieronymi et Gennadii libri de viris illustribus. 13. Accedunt ad chronica historiasque vitarumque corpora data opera expilata alia multa opora argumenti ecclesiastici , qualia eo tempore in nionasteriis recte instructis servabantur, obiter citata, scilicet praeter scripturas sacras losephi opera omnia Latine reddita, antiquitates (c. 79 cet.), bellum ludaicum (c. 264), libri contra Apionem (c. 47); Eusebii historia ecclesiastica a Rufino versa: Hieronymi praeter scripta supra citata quaestiones in Genesim (c. 17), commentarius in Danielem (c. 15(1 cet.), libri adversus lovinianum (c. 303); Augustini libri de civitate dei (c. 15 cet.) et ut videtur contra Faustum (c. 20); Arnobii iunioris expositio psalmorum (c. 26); Gregorii magni dialogi (c. 510cet.) et moralia (c. 526). accedunt minora Paulini vita Ambrosii (e. 458), Possidii vita Augustini (c. 480), vita Germani Autissiodorensis (c. 491), vita Anastasii Persae ab ipso Beda recensita (c. 537. 539 cum adn.), relatio Luciani de Stephani protomartyris reliquiis inventis (c. 470). ita admodum pauca restant apud Bedam carentia auctoritatc quae adhuc extet, qualis est indicatio c. 307 lohannem apostolum mortuum esse annos natum XCVIII. item quae habet c. 368 : Origcncs advcrsus qnen- dam Gclsum Epicurum philosoplnim, qui contra nos libros conscripscrat, octo volumini- hus respondit: qui, ut hrevifcr dicam, tantum scribendi sedulus fuit, nt Hieronimus quodam loco V milia lihrorum eius se legisse meminerit, iis quae legimus ui Hieronymi epistula ad Pammachium (84 Vall.): mille et eo amplius tractatus (scilicet liomilias) in ecclesia locntus cst: cdidif innnmerahiJes praetcrea commenfarios, quos ipsc appu:it in eanone diesque nostros in ttui pace di^mie et cetera. petita haec sunt ex libro pontifi- CHRONICA 111. "" 232 BEPAE CHRONICA MAIORA. cali ut subiuncta quoquc de pupis Sabiniuno et Bonifatio. sequuntiir Bedana de rantlioo ecclesia c. 5156 et de bello Persico c. 537. Bononiensis universitatis M. XV. 50 (n. 2537), antea S. Salvatoris, saec. XV chronica Bedae maiora habet sine inscriptione et subscriptione : incipiunt de sex mundi hHiit.v, tiniunt reciDitlirU/. Leoni, in quo finit Bcda, adscriptum cst regni spatium ut in nostro F manu seuunda. interpolata sunt pariter atque in oo clironica Isidoriana distincta a Bedanis colore rubro. Bruxellensis u. 171)1—1791 saec. X , de quo vol. l p. 617 dixi edens inde narra- tionem dc imperatoribus domus Valentiniauae, inter varia ibi enumerata excerpta liabet ex chronicis Bedae maioribus incipientia c. 463 ; Arcudius films TJieodosii cum fratre Honorio, finientia c. 520: Victor quoque Ctipuanus episcopus librnm ilc imsclitt, scribens Victoris arijuit rrrorcs, eo solo nomine notabilia, quod ca origine non agnita Ruinartus in historia persecutionis Vandalicae a. 1094 edidit una cum vita Eugenii Gennadiana quae praccedit sub titulo chronicon hrcve ex duobus manuscriptis repetivitquc Roncallius in chronicis vol. 2 p. 257 — 264. Bedana esse exposuit Lud. Schmidt neues Archiv 9 (1884) p. 198 seq. Bruxellensis n. 6439 — 6451 saec. X (cf. vol. 1 p. 566 n. 32 ct vol. 2 p. 17), sub n. 6449 extremam partem clironicorum Bedae maiorum cxhibet, praescribens: itein incipit chrunica ab annu infanittfionis tlominititv: incipiuut c. 557; Iiis/iuiimns minur filius Con- stantinl, perveniunt ad tincin Bedanorum , ubi subscriptum : hucusque Beda preshiter chronicam suam ptyrtluxit. interpolata sunt haoc : c. 564 post capta est et destructa; post lohannem Conon episcopatvmi Romauae aeclesiae et post Cononem Sergius. lustiftianus Romanum pontificem Sergium cet. c. ii^^ post (Vilbrordum) episcopum: peregrinus enim crat de Brittannia gentis Anglorum. in qua gcnte Fresonum usquo hodie per eius merita innumcra co- tidic diabolo fiunt detrimcnta et Christianae fidei fiunt augmenta. c. 593 post recondidit; Romanae ecclesiae post Gregorium item alius Gregorius successit in episcopatu. Sequitur post subscriptionem sub titulo ; tmi nos ita ista suhicimus continuatio iacipiens : Pippinus dux Francorum. chronica altera in eodem volumine n. 6451 ex his ducta videntur esse: continuantur autem Bedana in his ita: Karolus mugnus Francorum rex anno domini DCCCI cum a tijrannide Desiderii rctjis Lomiohurdorum Italiam liherasset cet. Bruxellensis n. 9706 — 9725 saec. XII, antea conventus sancti Laurentii ad Leo- dium, chronica maiora Bedae exhibet, unde adscripsi additamenta quaedam; ad c. 586 post convertit ; apud Francorum vero regnuin tuiic temporis Pepinus ob- tinebat principatum. Samnitum populo dux praeerat Romualdus filius Gisulfi superioris ducis. circa haec tempora aedificari coeptum cst monastcrium beati Vincentii martiris, quod iuxta Vulturni fiuminis fontcm situm est, a tribus nobili- bus fratribus, hoc est Paldo, Taso et Apro. jjost c. 591 Leo ann. VIII; Pepino vita exempto filius (filium cod.) eius Carolus suscipit principatum. his temporibus Sarraceni ex Affrica transfretantes universa Ilispanica invaserunt. deinde post decem annos cum uxoribus et parvulis venientes Aquitaniam Galliae provincie tamquam habitaturi ingressi simt. contra quos idem praefatus Carolus cum Francorum exercitu et cum Eiidonem Aqui- taniae principe veniens CCC Sarracenorum interinnint. ex Francoruni vcro parte M et D tantummodo ibi occiderunt. post c. 593 rccondidit: ann ab incarnatione domini nostri lesu Christi DCCXXVI perierunt (petierunt coti.) ex praescripta pestilentia iu Constantinopolim infra CCC hominum. post haec Leo imperator apud Constantinopolim sanctorum imagiues depositas incendit Romanoque pontifici similia facere iubet, si imperi- CHBONICORVM KPITOME. 233 aleni gratiani habere vellet: sed pontifex hoc facere contempsit. oninis quoque Ravennae cxercitus vel Venetiarum talibus iussis uno anno restiterunt , et nisi eos pontifex proliibuisset, imperatorem super se constituere sunt agressi. Bruxellensis n. 9837 — 9840 saec. XIII continet Bedae libros de temporibus tam minoreni quam maiorem: liuic praescribitur : inaipif. prefatio venerahilis liedae prbi in lHtrn de tcniporibus. Cambridge corporis Christi collegii n. 201 saec. XI: lihrr Bnlae de temporihus. Cambridge corporis Christi collegii n. 3 1 ."> saec. XR'^ p. II."): exceptum dr. lihro Bcdr dc temporihus. chronica sola. Cavensis n. 3 saec. X is, ex quo veniimt annales Cavenses (MG. SS. 3, 185). in- spec 4. scribitur Uber dc trmporihus expositus .et ordinatus a venerabili Betu. ad imperatores Romanos ab Augusto ad Decium adscriptae sunt adhibito Yictoris quod dicitur breviario spatiorum ditterentiae, exempli causa ad Nervam : al cIiroTi hahrt meiiscs X]'I dies X, i/iiod rst falsum, ad Elagabalum: alitis liber habet anmim tmuni minus, alius an. II et mriisrs VIII liahrf, ad Decium: r<)lo(/tis, cui sub- scribitur: cjL-plicif pracfatio; sequuntur capitula, deinde opus ipsum sine titulo; sub- scribitur: de temporihus liher. amen deo (jratias. spec. i:i. Coloniensis capituli n. 103 scriptus sub Hildebaldo episcopo (f a. 819) post alia, quae recensent Jafle et Wattenbach (eccl. metr. Colon. codd. p. -10), habet f. 35— 43' Hodae librum de temporibus minorem, cui cum adhaereat alteri de natura rerum, prae- scribitur, manu tamen posteriore, incipif lihcr sccundus dc femimribns, subscriptione caren- tom praeter finif vocabulum, deinde f. 52' — 184 eiusdem maiorem librum do temporum ratioiie, inscriptum f. 55' incipit liher Bede prshi, subscriptum solo vocabulo cxplicit. spec. i.'i. Londiniensis reg. 12 D IV saec. XII in. praoscriptum est: incii^it prologus Bedc prcshiteri in Jihm dr fciii/iorihiis . subscriptum: c.i/ilicit Jihcr lyncrtdtilis Bcdue presJiifrri dc tcmporUtus. spec.it;. Londiniensis rog. 12 F II saec. XII exeuntis, antea S. Albani, simillimus ei qui praecedit. spec. 17. Londiniensis reg. 13 A XI saec. XII. sub inscriptione incipimd duo JiheJJi Bcdc prcshiferi de natura rerum c.t ratione temporum leguntur liber de natura rerum tanquam liber primus, minor de temporibus tamquam secuadus, maior tamquam tcrfins. chronica maiora aliquot foliis cvulsis incipiunt c. 17, 7 diluoii fempora trmiscunt. Londiniensis ( 'ottonianus lul. A II saec. XI f. 2. 3. 7. 8. 9 ex Bedao clironicis liabet c. 16, 6 quia civitas clecforum . . . c. 27, 2 nsrjuc Gadira ot c 178 (^t Parisatidis . . . c. 220 iiidcclxxiiii et c. 542, 1 Constantini ann. xxuiii ad finem scripta parum emendate. Londiniensis Cottonianus Tib. E IV saoc. XII. code.\ ambustus et pessimus. Londiniensis Cnttonianus Vesp. A XXII saec. XII epitomen continet chronicorum mainrum. Spcp. iH. Londiniensis Cottonianus Vesp. B 6 saec. IX inscriptus iticijiif JiJicr domini Bcdac omissa praofationo. librarius vel potius librarii neglegentor officin functi sunt et maximo orthographiam archetypi passim possumdederunt. secunda miiiius rarn codice adiiil)ito, saepo temore textum emondavit. anni mundi doficiunt iiulo a lustino I. codex post c. 54 1, 10 unirersos subiuiigil ('.592,4 nnJijdnirniii ot i|uao .sciiuuntnr usquo ad c. 594 dc reJiquis sextae (tefafis; omissa secunda nianus supplevit insortis f. 91— 94 adnotans CHRONICORVM EPITOME. 235 in fine: deest aliquid, reqtiire in alio lihro. ita verba Bedae extrema uulgarorum . . . condidit cum ante suppleta illa legerentur, inserto f. 95 suo loco restituta sunt. Londiniensis Ilarleiauus n. 3091 saec. X. insunt Bedae libri de temporibus duo spoc. lo. miuor f. 12 — 16', cui praescriptum: incipit lib. II de teiiqwrihus (praecedit de iiatura rerum), ct maior f. 41 seq., cui praescribitur: praefatio libri de temporihus ; quaternione amisso deficit codex c. 595, 2 in verbis : fjui suspieantur Imius saeeuli statum sex. anni mundi deficiunt excepto postremo. Londiniensis Harleiauus n. 3(j()8 scriptus manu Aventini (Arehiv 7, 80) chronica maiora liabet finientia in Domitiano c. 302, 5 criJiatur. Loudiniensis Harleianus u. 4 1 23 saec. XI Y descriptus est ex codice nius. lirit. add. 22635. Londiniensis ITarleianus n. 6503 saec. XV chronica exhibet maiora pessime. Londiniensis mus. Brit. add. 19906 saec. XIV. Spoc. m. Londiniensis nms. Brit. add. 22635 saec. XIV continet chronica Bedae maiora f. 48-51 finientia in Nerone et minora f. 52. Mediolanensis Ambrosianus D 30 inf saec. IX, antea saneti Columhani de Bobio. B praescribitur : ineipit praefatio; subscriptum expl. contuli ad chronica totum. Mediolanensis Ambrosianus H IS7 inf. saec. XII codici etymologiarum Isidori spec. 21. bibliopega inseruit quaterniones tres chronicorum Bedae maiorum incipientes c. 2: prima ist ijtuiuli liiiius arfiis, finientes c. 516, 1: Bilisarius patrieius a lustiniano in Afrieam rnissus. Mediohinensis Ambrosianus M 12 sup. saec. IX, antea fortasse Corveiensis, quospec 2-!. ducit teste Duemmlero necrologium adiunctum, scriptus est in mcmbranis deleticiis maiore ex parte litteris solitis , minore notis Tironianis , quae in conferendo praeterii. prae- scribitur: ineipit liber Bede de temporibus et eertis amioruni sputiis. finit p. 204 (p. 205 --208 follocari debuerunt post p. 160) c. 603 p. 324, 7 verbis sujira ICC"'XC. — Auctaria quacdam ex hoc codice dedi in additamento III p. 343. Monzae in bibliotheca capituli saec. IX/X Bedae de temporibus codex is, ex quo spec. 23. Pertzius (MG. S8. I p. 4 seq.) edidit annales Laubacenses. est ex Bedae deterioribus. Monacensis n. 5309 sive Chiemsee 9 saec. XVI f. 59 chronica habet Bedao maiora. Oxoniensis Bodleianus auct. F 3. 14 saec. XII continet Bedae libros de tempori- speo. 25. Iius et minorem, qui liie dicitur priiiius, f. 27' — 33 et maiorem, qui liic seenndus dici- tur, f. 35 — 102: huic praescribitur: ineijrit eiusdem (praecedit ejnsfola Bedar jireshiteri de aequinoetio) jiroloyus in lihro de temj)oribus secundo ad venerabilem virum ahhatem monusterii sui IliciJifbrelifum. Oxoniensis Bodleianus Canonicianus script. eccl. 90 saec. XV f. 34 — 5S' chronica spec. 20. maiora liabet, subscribens: exj)lieit cronica venerabiUs Bede. Oxoniensis Bodleianus Laudianus misc. 394 saec. XI XII f. 1 — 30' dironica exhibet sine inscriptione et subscriptione a Nino ad Heracleonam deficientibus fortasse foliis quae sequebantur, compilata ex Bedanis et Paulinis nec digna quibus immoremur. Oxoniensis Bodleianus Rawlinsonii B 194 saec. XIH chronicorum maiorum primam partem habet finientem in Domitiano. Oxoniensis collcgii Magdalenei n. 1S3 saec. XV. liber maior (minor abest) diciturspec. 27. secundus de temjiorihus. Oxoniensis collegii Mertoniani n. 88 saee. XH. spec 28. Purisinus n. 4860 saec. X, antea Moguntiims, de quo vol. I [). 363 exposui, chroni- speo. 29. cis maioribus Bedae f. 77 — 88 praescribit: ineijnt ehronica venerahilis Bedae jrresliyteri de sr.c hnius sareiili aefafibus, minoribus (f. S8' — 89') neque praescriliit quicquam neque subscribit. hi in iiidice Ileginbertiano Isidoro attributi vere Bedaiii sunt, sed extremis mutatis ita et continuatis, ut infra expoiiitur p. 342. 236 BEDAE CHRONICA MAIOEA. Parisinus n. 4870 saec. XIV, de quo dixi vol. 2 p. 50 ad Marcellinum, f. 66 — 115 chronica Bedae maiora habet, praescribens : incipit cronicha Bede ^rrcsbiteri, subscribens ; explicct liher cronicorum id est icmporum venerahilis Bedc preshyteri. pessimi textus ne specimen quidem admisi. Parisinus n. 4885 saec. XII (cf. Archiv 7, 51) chronica maiora habet incipientia e. 51, 4 eimi ipse (expleta deinde ex libro diverso, qui pervenit ad c. 76, 2 jjost quos). ad marginem adnotata sunt Isidoriana et Francica quaedam, ut ad Mauriciuni; his die- hus ChiMehertus Hispanos fortiter dehellavit ob interfectionem Erminigildi, qui Ingtmdam sororcm eius hahehat et in fine : Helpericus regnat cum Ragenfrido et Lothnrium puerum sihi facit regem anno DCCXXV. textus corruptus. Parisinus n. 5239 saec. XI libros de temporibus habet duos, minorem f. 32 — 38 sub inscriptione incipit lihcr de tcmporihns. maiorem bipertitum, priora cum praescripto pracfatio Bedac prcshiteri in lihrum dc tempiorihtis f. 40 — 95', chronica f. 169 — 193: subscribitur : explicit domino iuvante Bedqe presbiteri. — Parisinus n. 6161 saec. XV chronica maiora habet finientia in Anastasio II volu- mine mutilo. spec. 30. Parisinus 7296 saec. IX continet librum de temporibus maiorem in principio mu- tilum et mutilum quoque in mediis chronicis. Parisinus n. 7418 saec. XIV. liber de temporibus raaior. Parisinus n. 8948 (suppl. Lat. 553) saec. XII. clu'onica maiora. ad Heraclium in margine adnotatur; anno Eraclii imperatoris VII, ab incarnatione Christi DCXXI Maumct gentis Sarracenorum dux egressus ex Arahia Romanns vnstavit provineias. spec. 31. Parisinus n. 13013 (Sangermanensis 989) saec. IX. liber maior de temporibus diligenter scriptus; subscriptum est: explicit domino iuvante Bedae praesbiteri explicit liber domni Bede de temporihus. S. Parisinus n. 13403 (Sangermanensis 990) saec. IX. liber maior est de teraporibus; praescribitur : incipit praefatio Bedae venerabilis presbiteri in libro de natura rerum (quinque haec verba librarius errore adiecit deceptus libri exordio); subscribitiu' : ex- plicit domino iuoante amcn Beda [sic] p)rb liher de temporihus suis feliciter. contuli ad chronica totum. Parisinus n. 15008 (S. Victoris n. 457) saec. X. chronica sunt Bedae niaiora: in fine pauca desunt. Parisinus n. 16361 (Sorbonne n. 283) saec. XI. liber raaior de temporibus; chronica sunt suo loco, sed praescriptimi : cronica Bedae. Spec.32. Vaticanus n. 3852 saec. IX. chronica raaiora inscripta; incipit Jihcr chronica sancti Vedae prcshyteri. 0 Vaticanus Ottobonianus n. 67 saec. X. liber de temporibus maior; praescribitur f. 28 imnpit pracf, subscribitur f. 132: cxplic domino iimmtc Bedac prbi dc tcmporilius liher. amen. codex scriptus est diligenter et perite orthograpliia proba, eraendationes factae raanu si non eadera, certe aequali magna ex parte in orthographicis versantur. contuli totum. spoc. 33. Vaticanus Palatinus 927 saec. XII origine Veronensis , de quo vol. i p. 259 dixi- raus, continet, ut ibi exposui, epitonias duas chronicorum maioruni Bedae. epitoraae priori, cuius specimen dedi (cf. latercuhun p. 232), adhaeret continuatio Constantino- politana finiens in a. 842 (vide infra p. 341). spec. 34. Vaticanus reginae n. 123 saoc. XI in clu-onographiani maiorem inserit chronica tam minora f. 47. 48 inscripta: cursus et ordo tem^wrum Bedae (adhaeret continuatio sumpta ex maioribus) quam maiora f. 52 — 69 inscripta dc scx huius snccuJi actatihus Bednc. spec. 3s. Vaticanus regiiiae n. 755 (reginae n. 511 lioncallio) saec. X. libri Bedae de tem- poribus duo niaior f. 27 — 88 inscriptus: incipit praefatio Bedae prhi, subscriptus: ex- CHRONICORVM EPITOME. 237 idicit domiiio inmtitn Bedde presbiteri et. niinor in principio uiutiius f. 93 — 95, sub- scriptus: cxplicit lihellus minor Uedac dc temporihus. huius scxtani aetatem cx hoc codice cdidit Roncallius in chronicis vol. 2 p. 463 seq. Yaticanus Urbinas n. 102 sacc. XV. chronica cxhibet separata a reliquo opere svec. 3g. do tcmporibus. Yaticanus Urbinas n. :>S2 sacc. XV. praesciibitur : iiicipit lihcr cronicorum vemra-^ve^z.ii. hilis Bcdc prcshijtcri. subscribitur : finit libellus Bedc prcshyteri dc tcmporum curriculo. Sangallensis n. 248 saec. IX. libri Bedae duo de temporibus, minor p. 92— 98 spec 38. mutilus finit c. 290 paullo ante fineni in verbis Tihcrius kh. IX, maior p. 97—1 12 deficit et ipse mutilus c. 543, 3 in unam. prope accedit ad nostrum B. Bangallensis n. 250 saec. IX (cf. MG. SS. I p. 69 : Pertz Archiv 5, 503 : Scherer spec. 39. cat. p. 92) continet p. 146—163 librum dc temporihus minorem, in his chronica minora p. 155—163, item p. 164—425 maiorem , cui praescribitur: incipit praefatio Bedac prhi de temporihtis, in his chronica maiora p. 331 — 412. anni mundi deficiimt. videtur descriptus ex Sangallensi altero n. 251 (cf. inter alia c. 551, 1). Sangallensis n. 251 scriptus a Winithario abbate p. Chr. 820 (id efficitur ex con- H tinuatione clironicorum Bedae minorum auct. IV p. 345). continet p. 26—32 ex Bedae libro de temporibus minore excerpta chronica inscripta de sex aetatihus muiuli, deinde p. 45_isi Bedae librum de tcmporibus maiorem, capitum secundum indiccm LXXII, secundum ipsum librum LXX, subscriptum sic : explicit dno adiuvante Bedae (sio libra- rius ati'amento, miniator haedae) preshiteri liher de temporihus. archetypum ex- aratum fuisse cum littera a aperta ostendimt mendae ab ipso librario correctac. quales sunt hehrecicam c. 3, I. c. 594, 2 pro Itehraieam et eutliian c. 561, 11 pro euthicen. codicem egregium, quem adhibui missum Berolinum, meae editionis fundamentum esse volui. Taurinensis bibliothecae regiae privatae n. 105 saec. VIIIIX. chronica maiorasr.ec.4o. sine inscriptione et subscriptione ; incipiunt de diehus vel mundi etatihus ac septima vel octava. deficit locus c. 570, 6 qua . . . . c. 577, 8 alehat exu. Vindobonensis 13707 (suppl. 2631) saec. XV. chronica maiora. ^ Spec.u. Guelferbytanus Gudianns n. 1 27 saec. XI. liber maior do temporibus deficit mu- tilus c. 104, 4 in verbis sid) luda ct constituit. Inter Bedanos codiccs peculiarcm locum sibi vindicant aucti ii, quil)us ^Vaitzius (SS. XIII, p. 1 seq.) nomen indidit chronici universalis ad a. 741. sunt ii numero quattuor. 1. codex Parisinus nouv. acq. lat. n. 1615 Librianorum sive Ashburnhamiorum J/ n. 90 (egit de eo Delisle noticc sur plusieurs imnuscrits de la hibliothcque crOrUaiis in noticcs ct extraits des ms. vol. 30 part. 1 a. 1883 p. 45 et catalogue des manuscrits Libri et Barrois 1888 p. 70), aliquando abbatiae S. Benedicti Floriacensis ad Ligerim (nequa- quam, ut fraude Librii volumini f. 126' inscriptum est, abbatiae S. Mariae de Florentta), deinde in bibliotheca Aurelianensi n. 266, scriptus est saec. IX incipiente. ut efficitm- ex laterculo (infra p. 346) f. 171. 172 ita finiente: et indc domiius Caiius solus regnum sumpsit et deo protegerite gubernat usque in praesentem annum feliciter, qui est annus regni eius XLII, impcrii aidcm VIIII: sunt autem totius .sumiime ah origine mundi unni tisque ad prescntem anmim IIIIDCCLXI. praeterea f. 10 cyclus proponitur a. 798— 816 itemque in cyclis Dionysianis explicandis f. 72—78 ab a. 782 ad 794 ad- notantur loci quibus Carolus pascha celebrarit. Bedae liber post praefationem f. 19 et indieem capitulorum f. 19. 2(» numero LXXU, cum in ipso opere numeri sint LXX, incipit f. 20'. finit f. 126'; subscriptum: explicit domino iuvante Bedae presbyteri de tem- poribus liber. amen. alteruni breviorem eiusdem libellum de tcmporihus codex habet f. 135—14(1'. contuli librum ad chronica totum missum a domino tum Asburnham mea causa Londinium. 238 BEDAE CHRONICA MAIORA. spoc. 14. 2. Lcidonsis Scaligeri n. 28 scriptus item saeu. IX incipiente in monasterio Fla- viniacensi prope Aiigustodunum , ut demonstravit Jaffo quondam noster in auctario ad editionem meani Cassiodori (act. scr. Saxon. maiora cl. hist. et phil. vol. 3 p. 677 scq.), praecedenti simillimus Bedae librum de temporibus habet f. 43 — 138 item distinctum in capita LXX. cum index capita numeret LXXIL praescribitur: incipii liber sancti Bedani preshiferi, subscribitur: cxplicit doinino iiwantc Beda (sic) prcshitcri de temporihus liber. amen. post ea quae de hoc libro exposuerunt Jaffe et AVaitz , hic addito scrip- turae specimine, nou opus est plura addere. librum adhibui ipse. spoc. 24. 3. Monacensis Lat. n. 246 saec. IX, antea Hartnianni Schedelii, dihgenter de- scriptus est cum a Bernardo Simson Forschungcn sur deutschcn iTeschichtc vol. 19 (1879) p. 97 seq. tuni a Waitzio 1. c. , qui item addidit scripturae specimen. liber a praecedentibus duobus eo nomine differt, quod non integrum Bedae de temporibus Hbrum continet, sed tantum partem extremam f. 8' — 113, scilicet inde a verbis. a qui- bus chronica incipiunt, Adam annorum CXXX usque ad finem accipiere pcdmain. prae- scriptio ita formata est: incipit liber chronicorum cx divcrsis opusctdis anctorum col- lectum iii uiium, sublato Bedae nomine, sed remansit in subscriptione: cjpl doiiiino iu- vantc Bada (sic) ^Jrbi dc tempiorihus lihcr. ain. chronicis Bedae praemissae sunt (praeter prima chronicorum eius verba c. 10, I : Adaiii annoruin CXXX ... c. 19, 13 potnit quidem accedere errore librarii ut videtur in ipso principio vohiminis collocata) prae- fationes tres, scilicet chronicorum Hieronymi Eusebiana et Bedae libri de temporibus maioris, cui praescribitur: praefatio sancti Bedani presbiteri ct ehronicorum Isidori maiorum. usurpavi librum ipsc. 4. Codicis S. Maximini Treverensis scripti saec. IX iam depcrditi partem ex- tremam ab a. p. Chr. 710 servavit apographum a Wiltheimio sumptum bibliothccae Bruxellensis n. 1 735 1 adhibitum a Waitzio. Chronicorum Moissiacensium, quae magna cx parte ex iiac compilatione pendent, codicem Parisinum n. 48S6 idem Waitzius adhibuit. Libri illi tres (nam de Treverensi parum constat) ut sine dubio pendent ab eodem archetypo, cxemplari scilicet Bedani libri aucto additamcntis adiectis in margine foliisve interpositis, ita magnopcre inter se differunt. Parisinus Bedae genuino proximus est ex additamentis illis paucis tantum receptis, quorum elenchum in auctario primo (p. 335) dedi, quoniam eius hbri variam lectioncm in apparatuni recepi. notabile est sub lustino II additamentum sane incommode insertum de Langobardis (p. II, 45 Waitz) non integrum admissum esse ab hoc librario, sed pro re breviatum. contra Hbri duo ahi Leidensis et Monacensis in sunima re consentiunt et vere compilationem proponunt, cui Mona- censis libri inscriptio longe magis conveniat quam Bedac nomcn praescriptum in Lei- densi. scihcet adhibitis losepho, Eutropio, Ilieronymo, Orosio, Rufino, historia tripertita, Isidoro, compilatione Prcdegariana, libro historiae Prancorum, pontificali '), item libris argu- menti mero ecclcsiastici pluribus scriptor ad Bedana multa adiecit vcrbis saepe compendia- tis aut mutatis, ipsa fcre retinuit hic illic commatis quibusdam suppressis aliisque ahis sub- stitutis, denique cx compilatione Bedae alteram effecit Bedanac superstructam : etiam annos mundi auctor praoscripsit nou simpliciter rationc Bedana, scd duplici computa- tione scrHndinii llrljracos. \\i voluit Bcda, ot sccniidniii LXX. quaproptor auctor et ad primum additamentum sub Ada post verba c. 10 a fratrc Cain occisus addit: haec Bcda, adlogans deinde locos ox Hieronymi commontario in Ezecliielem et ex Isidori libro de ortu vcl obitu sanctorum, et in fine post verba lionorc rccondidit, quae sunt chronicorum Bedanorum extrema, adscribit: hucusquc Bcda. compilationis indolem quam- quam declarat editio partis postremae ab Honorio inde a Waitzio curata nequo quic- ') Eius epitoiiieii Conoiiiauam aclhibitam esse couteudit Ducliesue lib. poutif. 1 p. LVI. CHRONICA. 239 quani habet coiupilatio sumptum cx auctore deperdito, non inutilc visum cst addcre in auctario nostro II (p. 337) elenchum partis praecedentis a Diocletiano ad Arcadium con- fectum ad librum Monacensem, cum varia compilatoris doctrina ibi etiam luculentius sese praestet. commune utriusque libri archetypum neutro perfecte repraesentari Waitzius multis exemplis docuit. Leidensis liber ut saepenumero errat vel hiat, ubi alter verum servavit, ita Monacensis liber non raro longius quam ille in interpolatione procedit. exempli causa apud Bedam c. 480, 2 omnia Leid. cum Bedae libris aliis, onmi Africa Monac; similiter Bed. c. 551, 1 princeps Leid. cum Moissiacensi et libris Bedae, impera- tor Monac; Bed. c. 557 verba in Leid. et Parisino adsunt expulsa ex Monacensi per additamentum hoc loco insertum secum ablata. sub Marciano comma heatus (sic cod.) Leo papa .... liberavit totam Italiam (p. 8 not. f Waitz) sumptum ex libro pontificali in Monacensi interpositum est inter commata duo ex Fredegarianis derivata continuo scripta et in Leidensi et in Parisino. in capite de Amulio rege post verba utrique codici communia fditis Procae regis superiwis habet Leidensis f. 96: cui (scr. cuius) septimo anno regni Romolus et Bemns generantur Marte et Alia, quae sunt Bedae, Monacensis his sublatis: Numitor filius Proce regis fratcr Amulii senior a fratre Amilio regno pulsus in ugro suo vixit. filia eius Rhe nomine ahimendi partus gratia virgo Vcstalis clecta, sed constiiprata : quae cum septimo patrui anno geminos aedidisset infantes Remu et Romtdo, iuxta legem in terra viva defossa est. verum parvolos iuxta ripam Tyheris ex- positos Faustolus regis pastor armenti ad Larentinam itxorem suam detulit, quae propter jndchrifiidinem corporis ct rapacitatem quaestiosi a vicinis lupa appellahatur: unde ad nostram tisque memoriam mrretricum lupanaria dicuntur, quae sunt Hieronymi a. Abr. 1221 addito Reae vocabulo ex Bedanis quae sequuntur. quae habet Monacensis solus num ad secundum intcrpolationis tamquam gradum recte rettulerit Waitzius, dubito: fieri potest, ut in describendis additamentis Leidensis libri scriptor plura neglexerit a Mona- censi recepta. nam in summa re ita concordant, ut de duplici interpolatore vix liceat cogitare. Quo tempore Bedana chronica sic ut exposuimus aucta sint, si quaerimus, finit narratio in a. 74 1 et in eo ut subsistamus, suadet quod brevi narrationi quae post verba hucusque Beda uterque codex praebet insertus est unus imperator Byzantiorum C'oj«- stantinus an. numero non expleto nec magis perscripto anno mundi (p. 19 Waitz). Fredegarianam continuationem auctor videtur adhibuisse talem, qualis legitur in libris ordinis quinti Kruschiani, qui finiunt in obitu Caroli Martelli. eo ipso tempore credi- derim compilationem hanc factam esse, non sub Carolo magno, quae est opinio Waitzii, nam propter penuriam relationum eum cxtrema tempora neglexisse parum verisimile. accedit quod Paulinorum librorum nullum vestigium reperitur: nam locum de Romulo supra relatum non inde auctor deprompsit, ut statuit Waitzius (N. Archiv 5 p. 489), sed ex chronicis Hieronymianis. — Auctorem Francum fuisse patet; ad Augustodunum ducit adnotatio ad a. 725 (cf. Waitz N. Arch. 5, 483) neque obstant quae supra de originc codicum adnotavimus. hoc apparet his commentariis saeculi octavi ne crisin quidem auctorum expilatorum magnopere adiuvari; sic in Fredegarianis 2, 42 p. 67,6 Kr. Bedana haec scquuntur lectionem librorum dctcriorum itcmque in iisdem 2, 50 p. 72, 14 Kr. Geisericum faciunt fratrem Theodosii cum codieibus ordinis quarti. scd recte ait Waitzius 1. c. p. 486 inter chronica universalia Francica, quo Fredegariana vix adspirant, nulla extare his antiquiora et propterea aliqua cura non indigna esse. CHBONICA III. "'■ 240 BEDAE CHRONICA. Libruni do tempomm nitionc maiorem omissis ciironicis continunt libri hi niihi visi: Amiens n. 222. Bernensis n. 285. Bruxellensis n. 9932—9934 saec. XII. Coloniensis n. 83". Capitulca multa oraissa sunt, reliqua transposita, primum est editionis 5, postremum ed. c. 42. Cassellanus (olim Fuldensis) astron. quart. I sacc. X. Londiniensis reg. 15 B XIX saec. X, antea S. Remigii Kemiensis: deficit in c. 28. Londiniensis Harleianus n. 3735 saec. XIV. Mediolanensis Ambrosianus D 48 inf. saec. X. Monacensis n. 1 4725, olim S. Emmerami saec. IX. Monacensis n. 18158 sivc Tegernseeensis n. 158 saec. XI. Monacensis n. 21557 sive Weihenstephan n. 57 saec. XI. Oxoniensis Bodl. Rawlinson C 308 saec. XIII. Parisinus n. 5543 saec. IX. Parisinus n. 7297 saec. X. Sangallensis n. 459 saec. X. Vindobonensis n. 12600 (suppl. 372) saec. XII. I Libri Bedani mihi non visi sunt inter alios hi: Casinas n. 297 saec. X (Archiv 12, 505). Casinas n. 320 saec. X (Archiv 12, 505). Chartres n. 19 (26) saec. X (Archiv 8, 385; cat. des hibl. dep. 11 p. 7). Chartres n. 76 (55) saec. X {Archiv 8, 386; cat. cit. p. 39). Ivrea n. 32 saec. X fin. {Archiv 9,617). Koblenz apud Goerresium, antea Treveris in S. Maximini; hodie ubi sit, ignoro {Archiv 8, 616. 1 1, 291 : MG. 4 p. 6). insunt Bedae de temporibus libri duo maior et minor. Luxemburg n. 108 {Archiv 8, 595). Parisinus noiw. acq. Lat. n. 1612 Librianorum n. 87 et Tours n. 334 f. 1—8, quae duo volumina iungenda sunt. Delisle notice et extraits des manuscrits f. 31 part. 1 (1884) p. 269 et mauuscrits Libri et Barrois (1888) p. 62. Parisinus noiiv. acq. Lat. n. 1630 Librianorum n. 85 continet chronicorum partem extremam indc a verbis c. 269 et ad minuendam ludaici regni potentiam ad finem. Delisle manuscrits Libri et Barrois p. 100. Parisinus nouv. acq. Lat. n. 1632 Librianorum n. II. Deiisle manuscrits Libri et Barrois p. 111. Perugiae bibl. cap. (Archiv 12, 545). Valenciennes B 5. 66 saec. X {Archiv 8, 439). Valenciennes T 4. 16 (Archiv 8, 441). Wiirzburg sacc. IX. I CODICES CHRONICORVM MLNORVM. Chronica Bedae minora pariter atque maiora exhibent non solum libri scripti trac- tum auctoris de temporibus brevlorem continentes , sed passim reperiuntur seorsum descripta et aliquatenus immutata, scilicet incipientia a nostro c. 10 verbis prima aetas 1'ontinrt auctaque annis mundi, quos in chronicorum minorum recensione primitiva Beda videtur omisisse, ex chronicis maioribus hic adiectis; denique post c. 287, id est lustiniani II imperium prius, omissis extremis transeunt ad Pippinum regesque Franci- cos, sicut exhibentur in auctario quarto (p. 344j, quam ob causam et annus post Christum natum c. 173 a Beda enuntiatus ipsumque auctoris nomen sublata sunt. adliibui ego ad lianc editionem tractatus de temporibus pleni exemplaria duo Berolinense Phil- lippsianum n. 1831 = i^ et Vaticanum Palatinum n. 1448 = P, chronicorum separa- torum tria Einsidlense n. 167 = E^ Sangallense n. 251 = i/, Parisinum n. 4860 = M. ab Isidoi'i chronicis minoribus, quae Beda potissimum secutus est, ut non paucis locis EHM Xongms recedunt quam FP^ aliis, ut c. ^O''. 130. 237, e contrario illi ipsam auctoris manum videntur servavisse. aliorum undecim specimen attuli, sicut laterculus p. 232 ostendit. — Codicum mihi visorum recensus sequitur. Berolinensis fol. 307 f. 5 saec. XIII non habet nisi primas tres aetates. Berolinensis Phillippsianus n. 1831 saec. IX (supra p. 231). F Berolinensis PhilUppsianus n. 1832 saec. IX (supra p. 231). » Bruxellensis 9837 — 9840 saec. XIII (supra p. 233). Bruxellensis 9932—9934 saec. XII. Cambridge bibl. publ. G II 31 saec. XIII: lihellus Bedae prbri temporibus minor. chronicis minoribus inserta sunt additamenta quaedam deprompta ex maiori- bus, in his ad finem: anni ab incarnatione dotnini DCCXVI, ah origine vero mundi secundumHehreos illlDCLXXX, sectmdum septuaginta VDCCCCXXV. Einsiedlensis n. 167 saec. IX post etymologias Isidori habet Bedae chronica E minora inscripta de sex aetatihus mundi. Florentinus Ashburnhamianorum n. 1554 saec. XI f. 75 non habet nisi sextam Spec. i. aetatem. Coloniensis n. 103 saec. IX (supra p. 234). spec. 2. Londiniensis reg. 13 A XI saec. XII (supra p. 234). Londiniensis Harleianus n. 3091 saec. X (supra p. 235). Mediolanensis Ambrosianus D 48 inf. saec. X. continet item librum de temporibus spec. 4. maiorem, sed omissis chronicis. minori subscribitur: explicit Hher lU tempori- hus Sede jtreshiteri feliciter. Monacensis 14746, antea Ratisbonensis S. Emmerami saec. IX f. 91—98. Monacensis I862S sive Tegernseeensis 628 saec. X adiectis quibusdam, ad Mau- ricium: iste (Gregorius) Augusfinum cum motuichis Britamtiatn ttiisit, ut genti Angloritm verhum dei evangeligaret anno incarnationis dotitini DXCVI et in fine: haec est VI sinodus Constantinopolitn eelehrata DCCV anno do- tninicue iticarnatiotiis. 31* 242 BEDAE Monacensis 21557 sive Weihenstephan 57 saec. XI. | Oxoniensis Bodleianus auct. F 3. 14 saec. XII (supva p. 235). ' 31 Parisinus n. 4860 saec. X (supra p. 235). Parisinus 5001 saec. XI; principium deficit. Parisinus 5239 saec. XI (supra p. 236). Pai'isinus 5543 saec. IX. Parisinus 13372 (Sangermanensis 1290) saec. XI. 1 spec. 3. Parisinus nouv. ncq. 1615 saec. IX (supra p. 237). Pragae bibl. univ. IV 0 4 saec. XV, antea lesuitarum, duo exeniplaria habet j chronicorum minorum. inspexit mea causa Keller Pragensis. spoc 5. Vaticanus Ottobonianus n. 6 saec. X; praescribitur: incipit eiusdem (BedaeJ de ratione tempornm; subscribitur : explicit hreniarium Brde de temporihus. spec. 6. Vaticanus Palatinus n. 973 saec. IX/X. p Vaticanus Palatinus n. 1448 saec. X. inest hber de temporibus minor. Spec. ;. Vaticanus reginae n. 123 saec. XI (vide supra p. 236). spec. s. Vaticanus reginae n. 755 saec. X (vide supra p. 236). cx hoc codice chronicorum minorum aetatem sextam Roncallius edidit, ut ibi dixi. j Vaticanus reginae n. 1038 saec. X. liber minor de temporibus deficiens in Claudio I. spec 9. Vaticanus reginae n. 1260 saec. XI. spec 10. Vaticanus reginae n. 1405 saec. X. Hber minor vel, ut hic dioitur, primus dr frmporibus. 123 Rouen V 74 (olim V -^), antea abbatiae Jumieges, habet duo exemplai-ia libeili 92 minoris f. 229 imperfectum, f. 278' plenum: liliellnm Brdr pyrslij/frri dr frm- ^mrihus minor. inspexit mea causa Henricus Oniont. Sangallensis n. 248 saec. IX (supra p. 237). spec. 11. Sangallensis n. 250 saec. IX (supra p. 237). H Sangallensis n. 251 saec. IX (supra p. 237). Sangallensis n. 570 saec. IX f. 1 — 6 chronica minora. Sangallensis n. 878 saec. XI. liber de temporibus minor. Siena K. X. 23 hreviarium Bede de srx etatihus mundi. Vindobonensis 557 saec. XII. chronica minora. Vindobonensis 580 saec. XI. Turici bibl. cantonal. rep. C, CLXXVI saec. XI lihcr minor dr trmporihus. CHRONICA. 243 Editionos aeiiptonim Bed.ae cuiti omncs ad orisin non faciant, a recensu earum lioc loco abstinebimus. praeter editiones operuni, inter quas quae potissimuni laudantur sunt Coloniensis a. 1688 et Londiniensis curata a Gilesio a. 1843 seq., ex chronicis maioribus aetateni sextam ediderunt Stevenson inter Bedae opera liistorica minora (Londinii 18-11) p. 10;i — 200 et Henricus Petrie in monumentis liistoricis Britannicis vol. I Londini 1848 p. 83 — 102), ille sine apparatu critico, bic adhibitis codicibus duobus tum Phillippsii, hodie Berolinensibus. Chronicorum Bedanorum utrorumque editionem multo magis quam reliquorum in hanc syllogen receptorum imperfectam evasuram essc probe scio , cum quod operum longe maiorum partes constituunt, tum praesertim quod cum chronicis Bedanis eiusdein auctoris historia ecclesiastica certe in rebus Britannicis simul tractanda est et adhibenda. sed eam cum nostrae syllogae rationes excluderent, officium licet ingratum et paruin fructuosum Bedanorum chronicorum seorsum edendorum ut potui admiiiistravi. Bedana omnia ita tradita accepimus, ut libri scripti vix varient neque paucis locis exceptis dubia ulla iuveniantur nisi ortliograpliica et grammatica quaedam ita vitiosa, ut dubites, utrum auctor peccarit an librarii. de ea re disceptatio cum relinquenda sit auctoris scripta universa tractaturis, oquidem satis habui lectiones varias adscribere codicum quorundam tam maiorum chronicorum quam minorum. in hac apparatus con- dicione etsi familiae codicum ordinari nequiverunt, adnotabimus locos quosdam proptor consensum codicum in errore vel interpolatione memoratu dignos. c. 114, 3. 118, 1 Arbaces vocahulum priore loco lihri comiperunt in arboc-, posteriore in abarc-, ([uod utrumquc commisissc uuctorem vix credihile. c. 125, 2 Reae Silviae similiterrc rcliqui, Marthae et Ilie F interpolans. c. 310, o obiectu HO, abiectu i^', obiectione BMR, abiectione F^. c. 339, 3 Xnil luna rcliqui, xu luna -R^ intcrpolans. c. 372, 4 minister jderiqac, minisunt Il^It'. ORTHOGRAPHICA. De orthographia quamquam Beda peculiari libello exposuit (gramm. Lat. ed. Keil vol. 7 p. 261 seq.), cum non satis constet, quatenus suis praeceptis ipse obtemperarit, non ad tractatum illum, ut fecit Holderus historiam ecclesiasticam edens, sei ad libros scriptos auctori suppares Bedana formanda erunt, inprimis ad nobilissimum Canta- brigiensem historiae eius (univ. Kk. Y. 16) scriptum paucis annis post auctoris obitum saec. Vni medio (cf. quae de eo dixit E. M. Thompson ad societatis palaeographicae tabb. 139. 140). inde quae ex collatis libri I c. 17 — 23 ipse enotavi orthographiea cum in bonam partem notabilia tum vitiosa subieci, ut specimen sisterent orthographiae Bedanae praestantius quam suppeditant chronicorum exemplaria. ar et c: plei-umque recte distinguuntur compendioque differunt rjuri,e (q:) et que (q'). exceptionem faciunt caedehant — praehendere — praeces cum derivatis constanter — praetiostis; e contrario adherere — cedes — heresis — ^;ewe — presumere. Beda in tractatu de orthographia recte distinguit caedo crcidi et cedo cessi, scribi iubet 2)ene adverbium per e. e et oe: male fedus: recte proelium — ohoedire. e et i: c pro i: Brrttones — derutus — ohtenuerat — suscrpirns, susceperentur : recte contremescit bis — intelle;/- — Treveri. i pro e; aduliscens — distinavit — elinientnm — pilayus (corr.) — praeconis — quutinus: recte antistes. i pro ii interdum, sed plerumque emendatum, in gen. sing. 2: imperi — incendi — proeli (corr.) et in abl. pl. 2: adversaris — ecclesis (corr.) — spalis (corr.). o et u: o pro u: insola semel; recte adulescentia. u pro o: expectatur = spectator — lahuriosus. h et V recte fere : semel curhafuf<. c et t: nullo loco permutantur (condicio — Mauricius — frihunicius — nunfiure). d et t: solito more nostro. /" et pih: alternant (blasj^hemare — Elafius). h recte ^omtur (rxhortatorius — harundo — hisforirns — srpidrhrnm et srpnlrrum). m et 11 : uliquundiu — nunquam. p inter m et t omittitur constanter: irromfns — sumtus cum derivatis — tmntare. quicquid constanter. .'/• simplex, non xs: expectare. geminatio plerumque recte et ponitur (Utterae) et evitatur (cotidie — litus — sucus): errore persuassio , item accesisse — lasitudo — oportnnus - satrlihns (pro sateUitibus) — plerumque Briftania, semel liriffannia, item Briffanni. adsimilatio praepositionum admittitur in com (con) constanter (eoUectus — colleya — commaeulare), evitatur in ad (adyredi — adplieuit — adsentatio — udsertio — adstare — adsumptus — adtoUere), in (inmanitas — inmensus — in- minere — in])ar — inplere semel certe), oh (obponere — obprimere). BEDAE CHRONICA. 245 Bedam auctoroin graininatist:im vt supra aetatcni oruditum in orthographicis cvi- tassc pleraque scribcndi vitia ca actatc vulgaria ut hinc apparct, id ipsum etiara in chronicis nostris ab eo factum csse probabile est, quamquam ficri potest, ut in hiscc passim secutus sit codiccs luagis auctorum a se expilatorum quam rationem ct lcgem. at neutrorum chronicorum codicem nacti sumus Cantabrigiensi illi comparabilcm: immo eorum quos habuinuis omuium librarii suam rerum grammaticarum notitiam magis sccuti videntur cssc quam archctypi orthographica. cquidem in liac cditionc orthogi-aphica formavi ad codiccm inter nostros praestantissimum II ita, ut pleraquc vitiosa retincrem, ubi autcm ab co discederem, lcctio in apparatum refcrrctur, quamquam eius quoquc scriptor suam magis orthographiam proponit quam Bedanam, cuni pracsertim saepe- numero scriptura ibi rcperiatur propter orthographiam ab ipso librario emendata. numeri quoquc ut loguutur in codice, cxcmpli causa c. 27, G dmbus pro diuibm, c. 128, I sextus pro sexto , ex archetypo notis scripto a librario ita Htteris expressi sunt. item codex 0 quod eius saeeuli errores plerosque evitat, omnino ad librarium magis redit quam ad archetypum. apposui potiora ex codicibus HOP\, nequaquam plena, sed quae abunde opinor sufficiant; orthographica deteriorum sprevi. iie et e: e pro ae: H passim. 0 raro: reperiuntiir erumna et aerumna — cedes — Grecus passim — He- breus, Matheus, Chaldeus smiiliaque — hereticus semper — Palestina — pcnc. — recte preces. R passim. ae pro e: H passim: facillimae — salutae — aequitem, sed plerumque a exjnmgitur. 0: caereus — caeter- plerumque — aequites em. — praesbiter — vae- sanus. — Contra constanter recte caelum — maeror — paenitentia — saeculum. R raro: caecidit — aecclesia raro — aegregius raro — aepistola raro — strenuae. e et oe: e (ae) pro oe: H: praeiium c. 1 14, 3 — fedare c. 593, 1. 0: fedare c. 593, 1 : recte proelium constanter. R: cepit raro. oe pro e : H: coepit c. 292, 5 — Moedia c. 28, 3 — suscoepisset c. 158, 7. e et i: H: interdum recte emcndat, ut c. 211, 1 relegiosissimum iu relig-. 0: caerimonia mut. in caerem- — Dioclitianus canstanter mtit. in Dioclet- — dilitiae c 299, 2 mut. in deliciae — rcligatus constunter (c. 302, 2 mut. ex relegatus). R: uixillum. i et y: i pro y: H passim: Flieronimus cet. 0 jinssim: Ilieronimus consfanter — Hierosolim- constanter — presbiter. y pro i: H: Agryppa c. 101 — mylle c. 28, 6 — Sylvius corr. c. 91, 1. 0 in vocahulis peregrinis passim: Callyst eclypsis — Hyerusalem interdum — bystoria — sybilum — Theophylus. 246 BEDAE CHRONICA. K: bybliotheca c. 19, 10 — Philyppus — phylosoph- — Symon. o et ii: o %yro ti: H: adolescentia constanter — epistola coiistanter. 0: adolescentia plerumque — Aristobulus corr. in Ai"istobolus — epistola plerumque, interdum epistul- corr. in epistol- — Mulvium corr. in Molvium — sobolem vmt. in subolem. R passim: epistola {corr. in epistula) — infolis — insola corr. — luxoria — noncupavit — purporea. u pro o: B: apostulorum — idulorum. 6 et p: R: nubsit. /t et i»; b pro i'." 0: Danubius — faborabiUter c. 196, 1 em. — Libia; praeterea vix permutantur. c et t: V pro t: H: edicione c. "23, 13. 37, 7 — miliciae c. 53, 5. 0: Bonifacius, praeterea vix usquam ita erratur. R passim. t pro c: H: Cappadotia c. 348, 1 — Gretia c. 164, 1 — provintia c. 328, 1. 343, 2. 0: dilitiac curr. in deliciae c. 299, 2 — Martianus c. 488, praeterea vix usquam. R passim. d ct t: H: capud cm. c 146, 4. R: aliquod — capud. / ct ph: R: elefantus — Philadelfus. h in principio: omissum: 0: austus — ebdomas coustanter — exametris c. 570, 7 — omcliis c. 6U8, 7 — homous- corr. in omous- c. 438, 2. R: actenus — Adrianus — ostium, male additum: R: Haristobolus — Ilaristotilcs — herudite. inter vocalcs: H: Israhel ct Israel — Sanuioli ivrr. in Samuheli c. 67, 4 — lohas corr. in loas c. 111, 1. ch: R: achademia — Archadius — Chlodio — Chorinthi — Chyrus — Mache- don- — Nichanor — Schilicus. th: . 0: rethor. R: Demostencs. p inter m et s: H: sumsit corr. in sumpsit c. 240, 3. 0: sumsit. geminationes perpcram udmissae: R: Affrica — apoUogeticum — Assianus — dissertissimus — Effesus. geminationes perperam neglectae: R: acuratus. DE TEMPORVM RATIONE. LXVI. DE SEX HVIYS SAECVLI AETATIBVS. 1 De sex huius mundi aetatibus ac septima vel octava quietis vitaeque caelestis et supra in conparatione primae ebdomadis, in qua mundus ornatus est, aliquanta perstrinximus, et nunc in conparatione aevi unius hominis, qui microcosmos Grccae a philosophis, hoc est, minor mundus solet nuncupari, de eisdem aliquanto latius 5 exponemus. 2 Prima est ergo niundi huius aetas ab Adam usque ad Noe, continens annos iuxta Hebraicam veritatem mille DCLVI, iuxta LXX interpretes IICCXLII, generationes iuxta uti-amque editionem luimero X. quae universaH est deleta diluvio: sicut primam cuiusque hominis oblivio demergere consuevit aetatem : 5 quptus enim quisque est, qui suam recordetur infantiam? 3 Secunda aetas a Noe usque ad Abraham generationes iuxta Hebraicam auctori- tatem conplexa X, annos autem CCXCII, porro iuxta LXX interpretes ann. QOLXXII, generationes vero XI. haec quasi pueritia fuit generis populi dei et ideo in lingua inveuta est, id est Hebrea. a pueritia namque homo incipit i nosse loqui post infantiani, quae hinc appelhita est, quod fari non potest. BFHMOli Superscr. 2 Ixui] l.\i B, Ix {post aetatibus) E -i luiius oin. H 1, 1 mundi] seculi B ij-j caelestis et sujira] et cael. F -j in qua raundus om. F^ 3 aui M raicromcosmas B 4 philosophos i<* 2, I ad] iiB 2 lui] lu yi' iidclxii ir" 3 geneiatinnis /i' editione iJ uniuersalis ff, nniuersali. /f 4 diluuii i^ prinia i'' .s r(U(itu.s] quietus i>'' sua Z>' recordatur /" 3,1 hebrecicani i?» 1,-' auctoritatem] uerit'H'^ anni libri 3 00] cc OIl 4 in] debuit esae m ea sed vonjirmant lectioiiem, chronica minora anliquiora. 1 XVI. De mundi aetatibus. 2 (= l) Sex aetatibus mundi tempora distinguuntur. 3 (= 2) Prima aetas ab Adam usque ad Noe, continens generationes X, annos vcro mille DCLVl. quae tota periit diluvio , sicut infantiam mergere solet oblivio. 4 (= 3) Secunda a Noe usquc ad Abraham, generationes similiter conplexa X, annos autem CCXCII. quae in lingua inventa est, id est Hebrea. a pueritia namque homo incipit nosse loqui post infantiam. quae et nomen inde accepit. quod fari, id est loqui non potest. FP 2 distinguntur FP 4. 2 a pueritia] an pueritia F CHRONICA iii. 32 248 BEDAE 1 Tertia ab Abraham usque ad David generationes iuxta utranique auctoritatem XIIII, annos vero DCCCCXLII conplectens. haec quaedam velut adolescentia fuit populi dei, a qua aetate quia incipit homo posse generare, propterea Matheus evan- gelista generationuni ex Abraham sumsit exordium, qui etiam pater gentium con- 5 stitutus est, quando mutatum nomen accepit. 5 Quarta a David usque ad transmigrationem Babylonis, habens annos iuxta Hebrai- cam veritatem CCCCLXXIII, iuxta LXX translationem XII ampHus, generationes iuxta utrosque codices XVII : quas tamen euangelista Matheus certi mysterii gratia XIIII ponit. a qua velut iuvenali aetate in populo dei regum tempora coeperunt. .s haec namque in hominibus aetas apta gubernando solet existere regno. 6 Quinta quasi seniHs aetas a transmigratione Babylonis usque in adventum domini salvatoris in carnem , generationibus et ipsa XIIII , porro annis DLXXXVIIII extenta, in qua, ut gravi senectute iessa, mahs crebrioribus plebs Hebrea quassatur. 7 Sexta, que nunc agitur, aetas, nuUa generationum vel temporuni serie certa, sed ut aetas decrepita ipsa totius saecuH morte consumenda. S Has erumnosas plenasque laboribus mundi aetates quique felici morte vicerunt, septima iam sabbati perennis aetate suscepti octavam beatae resurrectionis aeta- lcm. iii ([ua semper cuni domino regncnt, cxspcctant. 9 Prima igitur aetate secuH nascentis prima huius die fecit deus lucem, quam ap- '^'J"'^''" peUavit diem. secunda firmamentum caeH in medio Hbravit aquarum, ipsis aquis BFmuOR 4,1 ab om. B^M' aucturitate i>' 3 aimu B adulisceutiam luit pupulu i> 4 geueratioiieiii jV 5 quaudo] quoniam R 5, l a] ad i/ transmigratione B anu. hab. E 1/2 hebreicam H»' -' traus- latione £, interpretes J/ generationis iJ 3 certa £ mysteria i^ gratiam 5 4 quamiS' iuuali iJ, in iuuenalijJi' iu oni. R"- 6,2 in carnera (-ne R) om. in litura noii expleta H uiiii] uiii M recte cor- rigens 3 ut om. B senectuti ii^ 7, 2 cousummeuda 31, consummanda edd. 8, 1 etas B'R quique] *«» quique H^, sancti quique H'^: fortasse scr. quiqui 2 octauam] octaua.». M 3 Ixuiii B, lui R 9, 1 rubri- cam, qaam interponunt libri, LXVII decursus (BFHMO^, de cursu O^R) aetatum earundem delevi, quoniam iidem libri postea eam ignorant et caput quod sequitur LXVII faciunt diei £ 5 (= 4) Tertia ab Abraham usque ad David generationes XIIII, annos vero DCCCCXLII continens. et quod ab adulescentia incipit homo posse generare, Matheus generationum ex Abraham sumpsit exordium , qui etiam pater gentium constitutus est. 6 (= 5) Quarta a David usque ad transmigrationem Babylonis, generationibus aequc iuxta Matheum XIIII, annis autem CCCCLXXIII porrecta, a qua regum tempora ceperunt: iuvenaHs enim dignitas regno est habiHs. 7 (= 6) Quinta deinde usque ad adventum salvatoris in carnem generationibus et ipsa XIIII, porro annis DLXXXVIIII extenta, in qua ut gravi senectute fessa malis crebrioribus plebs Hebrea quassatur. 8 (= 7) Scxta quae nunc agitur nulla generationum vel temporum serie certa, scd ut aetas decrepita ipsa totius saeculi morte finienda. 9 XVII. Cursus et ordo temporum. 10 (= 9) Prima ergo aetas continet annos iuxta Hebreos IDCLVI, iuxta LXX inter- pretes HCCXLII. FP et inde a c. 10 EEM 5,2 xlii] xliii i', Ixii F^ ex] ab P (i, 1 a dauidj ad dauid /•' 2 rccclxxxiii F^^P 3 iuueuilis i" 7, 2 grauis F 8, 1 serie] sirie P 2 morti F i) praescribunl qui hinc incipiunt ( item chronica ins. M) de sex aetatibue mundi EIIM CHRONICA. 249 ac terra cum caelo superiore ac virtutibus, quae in eo conditorem laudarent, ante horuni sex die- 5 rum exordium creatis. tertia die congregatis in suum locum aquis , quae cuncta contexerant, ari- dam iussit apparere. quarta sidera in firmamento caeli posuit , quae nunc , quantum aequinoctii coniectura colligimus, Xll kalendarum Aprilium 10 vocatur. quinta natatilia et volatilia creavit ani- niantia. sexta animalia terrestria et ipsum homi- neni formavit Adam, de cuius latere dormientis matrem omnium viventium produxit Evam, quae nmic, quantum mihi videtur esse credibile, X 15 kalendarum Aprilium dies appellatur. unde merito creditur, si uon verior sententia vincit, quod bea- tus Theophilus cum ceteris, non solum Palestinae, sed et permultis aliarum regionum episcopis de pascha disputans scripsit, eodem X kalendarum 20 Aprihum die dominum fuisse crucifixum. dece- bat enim una eademque non soluni ebdomadis, sed et mensis die secundum Adam pro generis humani salute vivifica morte sopitum de productis e latere suo sacramentis caelestibus sponsam sibi 25 sanctificare ecclesiam : qua videhcet die primum Adam, patrem videUcet humani generis ipse creaverat eique de latere costam toUens aedificavit mulierem, cuius adiutorio genus propagaret huma- num. CXXX 10 Adam annorum CXXX genuit Seth, cui super- vixit annis DCCC. verum LXX interpretes ante natum Seth posuere annos CCXXX, postea DCC. Seth interpretatur resurrectio, significans vesm- c/. Mdorus ci,,-. 4. 5 rectionem Cliristi a mortuis, cuius mortem in- latam a ludeis significat Abel, qui dicitur luctus, a fratre Cain occisus. CCXXXV 1 1 Seth ann. CV genuit Enos , cui supervixit annis DCCCVn. porro LXX ante natum Enos an. BFmiOIi 9, 3 superiori B s quautum om. 1! s 9 aequinoctium iectura 5" 9 couiecturara F^ collegimus BB xii]xuM 10 uocatur] dies u. Ob notatilia /^' 13 euam] etiam //' I7 thophilus 5» phalestin.io i? 19 pascha Uisputaus] paschali putans B ' (f) 20 diom F 23 salutom uiuificata B 24 latere] lecto M 25 ecclesiam] et o. M qua] quia B^^MO^ 26 patre F 10, l sedli B super] supra F 3 natum om. fl'» sedh M annis B ccxxx] .cxxx R 4 sed £ interpretatur] significatur F 5 a mort. chr. S 11, 1 superuixis ... .ff ' 2 uii (uiii B) porro Ixx om. B 11 (= 10) Adam cum esset CXXX annorum, genuit Seth, qui pro Abel natus est 12 (= 11) Seth ann. CV gemiit Enos, qui coepit Invocare nomcn domini. EFHMP 11 cum esset om. F aun. cxxx /' 12 sed F aniios et aiinonun /jiissiiii /itiri jiro ann 32* 250 BEDAE CCV, postea posuere DCCVII. Enos interpretatur homo, de quo bene dicitur: iste coepit invocare c/. /«dorus c*/-. 5. 5 nomen domini: quia hominuni est proprium, ut suae fragihtatis memores invocent conditoris auxilium, eorum dumtaxat, qui in fide Christi viventes fihi resurrectionis esse laetentur. CCCXXV 12 Enos an. XC genuit Cainan, cui supervixit an. DCCCXV. sed LXX ante natum Cainan CXC ann., postea DCCXV posuere. CCCXCV 13 Cainan an. LXX geuuit Malalehel, post cuius ortum vixit an. DCCCXL. LXX ante natum Ma- lalehel CLXX, postea dixere DCCXL. CCCCLX 14 Malalehel an. LXV genuit lareth, cui supervixit an. DCCCXXX. LXX ante natum lareth CLXV, postea posuere DCCXXX. DCXXII 1.5 lareth an. CLXII genuit Enoch, cui supervixit an. DCCC. in hac generatione nusquam utrique codices discrepant. hunc Enoch nonnulla divine c/. isidorm <•;„■. y. scripsisse luda apostolo adtestante conperimus. 5 sed, ut beatus Augustinus dicit, 'non frustra non 'i^ an. ante natum om. B 3 matusalam B^H^, mathusalem j)/', uiatusalem /?, mathussalam i^ 4 inoch J/ s ad quod //, etquod.R, atque BF'MO, etque F'^ lepioui B^, repiolui />^ 10 quam] quia B, que F n enoe B, inoch M post ciinsecrat insent (adiecta liic ei postea in margine litlera N) Enoch annorum CLXV . . . lilias hominum, scilicet Isidori c/iron. c. 10. 11, F 17, i matusalam //», niathusalem J/, matusalem B, mathussalam F 2 Ixxii] Ixxxu R 4 uumeros BMR^ .■. facillimae H^ hebreicam H 7 transiuit R 7 8 lormosissinia F^ 8 questio ,1/ doctissima /i» 9 questionem /i» agustinus M lO post disputant ins. Isidori chron. c. 12—14 ut supra F 18, 1 iij iii />' 2 dxcu] dxxu R, dccu B, A,»u F^ 3 dlxn] dclxu R 4 quia] quod ^''■R .1 uixisset B in om. F f. quani] qui /?* iu om. B post invenitui- ins. Isidori chron. c. 16 ut supra F 19, i annum H' 2 suue] ane B de om. F^M' difi'erenta // inter] est inter O^ 9 patrum om. R 18 (= 17) Matusalam ann. CLXXXVTI genuit Latnech. 19 Gigantes nati sunt. 20 (= 18) Lamcch ann. CLXXXII genuit Noe, qui arcam aedificavit. 21 (= 19) Noc unn DC venit diluvium. EFHMP 19 gigantes (liac generatiune g. M) u. s. om. II 20 clxxxii] ccxxxii /•' 21 uenit] tunc uenit HM 252 BEDAB leget hanc iam olim notissimam fuisse distantiam, cuius originem distantiae eum beatus Augustinus sollertissimae quaesisset, dixit in libro supra scripto capitulo XIII inter alia sic: 'Oredibilms au.jusi. ost diluvium (jennit Arfaxath, a quo Chaldei. EH^ EFHMP 22 om. HMP 23, i iuxta (om. P») hebreos post .nnii. // dceixlii /'* 2 adiecta /' cainan om. F 24 ii] n M ' I lltt: tiuiucntti ttit uiitioruiii tietatin lertiae. CHRONICA. 253 Eieronymm pracf. chrnn. p. ft Sc/i. ab Arfdxat Ohaldeos originem duxissc Hierony- mus scribit. supervixit autem Scm nato ArfaxattfitT.7ua«,.Mnsrfn.M,M. D annis, id est usque ad quinquagesimum annum 5 nativitatis lacob. MDCXCIII 22 Arfaxat an. XXXV genuit Sale. 23 Hic LXX interpretes una generatione plus quam Hebraica veritas posuere, dicentes quod Arfaxat cum esset annorum CXXXV, genuerit Cainan, qui, cum CXXX annorum fuerit, ipse genuerit 5 Sale. quorum translationem euangelista Lucas hoc loco videtur esse secutus. verum chrono- graphi Grecorum cum generationum seriem ad auctoritatem Hebraicam castigassent , ablata una generatione Cainan, nec tamen numerum anno- 10 rum in generationibus , quas cum eis habuere communes, ad eorum auctoritatem castigare curas- sent, propriam secuti auctoritatem dederunt huic aetati annorum summam minoreni quidem LXX translatorum editione an. CXXX, sed Hebraica n veritate annis DC et L maiorem, id est, annos nongentos et XLII. vixit autem Arfaxat post natum Sale an. CCC et tribus, cui tamen LXX post natum Cainan scribunt an. CCCCXXX, et Cainan post natum Sale CCCCXXXVIII. MDCCXXIIl 24 Sale an. XXX genuit Heber, cui supervixit an. CCCCIII. LXX ante natum Heber posuere an. CXXX, postea CCCXXX. ab hoc Heber Hebre- orum nomen et genus oritur. MDCCLVH 25 Heber an. XXXHII genuit Palech, cui supervixit an. CCCCXXX. LXX ante natum Falech annos 26 posuere CXXXIIII, postea CCLXX. Falech inter- pretatur divisio, cui propterea tale nomen in- posuere parentes. quia tempore nativitatis ipsius terra per linguarum confusioneni divisa est. cuius i divisionis Arnobius rethor in expositione psalmi ^™"^;/;/; *"• *^' BFHMOR 21, i ab oin. fl' ailaxatli BfJ, arfa.\az JI^ chaldeos (caldeosif' ) . . . :i supenii.\it om. >'' :i ai- laxaz M- i quingesimum H 22 arfaxath BH'-. arfaxaz M'- 23, i unam gonerationem B quam] que M 4 fuer. an. B .=> translatione BM c loco] in loco F-Ii rent H^ 12 secuti auctoritatem] securitatem F^ 14 edi- 16 arfa.xath B 17 sale . . . is natuni bis M 18 cccc] cccM I9 post] prae H 24, l eber F ■:. 3 eber B 4 gens FR' 25, i eber R plialech R 3 cccc] .ccc R phalechA 26, l iiii] in iJ posteaj poste F phalegh fl 2/3 inposuere] in 2' x quia] quod /"/T^ 2 hehreica H artaxath BH- 3 esse B » nemerum i/* 11 auctoritate £ castigare cione H Hjib hebraicam ueritatem J* 25 (= 22) Arfaxath ann. XXXV genuit Sale, a quo Samatite et Indi. 26 (= 24) Sale annorum XXX genuit Heber, a quo Hebrei. 27 (= 25) Hebrr annorum XXXIIII gemdt Falech. 28 (= 26) Turris aedificatur. EFHMP 25 sale] M, salae EH, sela FB 27 heber M samaritaiii h^JIM imlii // 26 sale) HM, salae E, sela Fl' 28 acdificabatur EHM 254 BEDAE CIIII ita meminit: 'Sem primogenito Noe pars 'facta est a Persida et Bactris iisque in Indiam 'longe et usque Einocoruras, qiiae spatia terrarum 'habent linguas sermone barbarico XX et VII. in 10 'quihus linguis gentes sunt patriarum quadrin- 'gentae et sex non diversarum linguarum, sed, ut 'dixi, diversarum patriarum. verbi gratia, ciim 'una lingua Latina sit, sub una lingua diversae 'sunt patriae Bruttiorum , Lucanorum, Apulonmi, 16 'Calabrorum, Picentum, Tuscorum, et his atque 27 'huiusmodi similia si dicamus'. Cham vero secun- dus filius Noe a Rinocoruris usque Gadira habens linguas sermone Punieo a parte Garamantum, Latino a parte boreae, barbarico a parte meri- 5 diani Aethiopum et Aegyptiorum, ac barbaris interioribus vario sermone XXII linguis in patriis 28 CCCXC et IIII. lafeth autem tertius a Media usque ad Gadira ad boream. habet autem lafeth Humen Tigrideni, qui dividit Mediam et Baby- loniam in patriis CC, sermone vario in linguis XX 5 et tribus. fiunt ergo omnes simul linguae LXX duae, patriae autem generationum mille, quae in tripertito saeculo hoc ordino sitae sunt. habet, ut diximus, lafeth flunien Tigridom, qui dividit Mediam et Babyloniam, Sem autem Eufratcn, 10 Cham vero Geon, qui vocatur Nilus. MDCCLXXXVII 29 Falech an. XXX genuit Reu, cui supervixit an. CCVIIII. LXX ante natum Reu CXXX an. po- nunt, postea CCVIII. 30 His temporibus primiim templa constructa et qui- iMonis chr. u. dam principes gentium tamquam dii sunt adorati. 31 Reu an. XXXII genuit Seruch, cui supervixit MDCCCXVIIII BFHMOR 26,« ita om. B^ 7 india i/ s rinocuruvos A' '.< habet ii'' Ijarbariea /i" 10,11 qviadringeiiti S, x\ F i:t sint iJA'- 14 brutiorum 7j, lirutoriim 72* ii; raodi um. //^ 27, ■_' rinocururis /j. rino- corusis B gaduxa B :( a parte g.] aperte g. H' 4 a parte b.] aperte 1). //' 4;';. raeridiano F'H 5 ac] 11 B 28,1 duobus // moedia // i ad gadira] gadira /^' iafech J/» 3 trigridem ii, tygriden jB qui diuidit (uidit/f') om. J/' moediam // :)/4 babiloniam // i; iuylle // 7 triperato ^ 8 trigridem (>, tygriden B qui diuidit (uidit //') mediam (moediam H) om. B' « autem om. R 10 gion R post nilus ins. Mdori chron. <:. 22 ut supra F 29, 1 lalec //' reum // ; natu B reum B 3 ccuiiii // .')0, 2 adorarii/' 31,1 ream B xxxu i' 29 (= 29) Falech annorum XXX genuit lieu. 30 (= 30) Dii primum adorantur. 31 (= 31) Reu annorum XXXII genuit Seruch. EFHMP 29 falec H 31 saruch M CHRONICA. 255 au. CCVII. LXX ante iiatum Seiuch CXXXIl ponunt an., postea CCVII. '•ii Scythariim regmiin dkitur njvrtuin . uhi primus hidoma chr.2>:. _ regnavit Tanuus. MDCCCXLVIIII ;{■{ Seruch au. XXX genuit Nachor, cui supervixit an. CC. LXX ante natum Nachor ponunt ann. CXXX, po8tea CC. Ii4 Aegyptiorum dicitur impcrium iiichoare, primo cis isidorm chr.^s. regnantc Yisoccs. MDCCCLXXVIII 35 Nachor ann. XXVIIII genuit Thare, cui super- vixit auu. CX et VIIII. LXX ante natum Thare ponunt aunos LXX novem, postea CXXVIIII. ;{() Assyriorum Sijciniorumque rcgnum nascitur: his uidoru, chr.30. primum JBelo, illis Aegialio regnante. MDCCCCXLVIII 37 Thare an. LXX genuit Abraham , cui supervixit CXXXV an. hactenus seounda seculi aetas pro- tenditur, cuius tota serie recensita beatus Augusti- nus in libro de civitate dei XVI, capitulo X, hoc auo"»- ost redduut ins. Isidori chron. c. 32 (Itac forma: huius tempore sub quo Zoroastris magicae artis inuentor a Nino rege occiditurl et 33 ut aupra F 38, l mudi R 32 (= 32) Regmim inchoat Scitharum. 33 (= 33) Seruc annorum XXX genuit Nachor. 34 (= 34) Regnum Acgyptiorum nascitur. 35 (= 35) Nachor annorum XXVIIII genuit Thara. 36 (= 36) Regmim Assiirioriim et Syciniorum cxorifur. 37 (= 37) Tharu nniioruiii LXX genuit Ahraham. 38 Semiramis condidit Babyloniam. 39 XVmi. De tertia aetate. 40 (= 38) Tcrfia uctas continet ann. DCCCCXLII. 40* [Abraham ann. LXXV venit in Chananeamj. ^^ EFHMP 32 incfaoat scytharum (scitarum // )] HM cum Isidoro, sc. (schitarum F) iuch. EFB '33 saruch .V 34 aeg. iiasc.j FP cum Isidoro, incipit aeg. EIIM 35 tharae H, thare E 36 assiorum P et sycinio- rum om. EHM 37 th.ire EM 38 semeramis EFII babylonera EH, babyllonera M 39 om. HMP CHRONICA III. 33 •256 BEDAE IIXXXIIII IIXLVIII IICVIII IICCXXXVIII pahiarchae, qui LXXV aunorum lum esset, relicta gente patria ad imperium dei venit in terram Chanaan, accipiens promissionem nascituri de suo 5 semine salvatoris, in quo benedicerentur omnes gentes simul et se ipsum in gentem magnam esse futurum , quarum ima spiritalis, altera est pro- missio carnalis. his temporibus Ninus et Semira- mis Assyiiis regnant. 39 Abraham an. LXXXVI genuit Ismahel, a quo Ismahehtae: genuit autem Ismahel XII duces et vixit an. CXXXVII. 40 Idem Abraham an. C genuit Isaac, qui primus ct solus in tota testamenti veteris serie legitur oc- tava die circumcisus. quod non sine magno mysterio privilegium est fiho promissionis dona- 5 tum. ■11 Isaac an. LX genuit Esau et lacob patriarchas Idumeae et Israheliticae gentis, post quorum ortum vixit an. CXX. 42 His temporihus primus apud Argos regnavit Inachus nter. m. an. L, cuius filia lo, quam Aegyptii mutato no- mine Isidem colunt. 43 lacob CXXX an. descendit in Aegyptum in ani- mabus LXX. 44 Huius temporihus Memfis in Aegypto uh Aj^e Argi- mer. 2*2. 27/. vortim rege condita. 45 Sparta quoque a Sparto fiUo Foronei regis Argi- Hier. 300. vorum conditur. BFEMOE 38, 2 esse B 3 tena BFM 4 chanaham B 5 semini B saluatorem M 8,9 semirames M^, semiremis /f ' 9 assiri R^ 39, 1 Ixxu R ismahel] mahel R^ 3 cxxuii -B» 40,2 tota testameuti] testameuti -B", totamenti B^ 4/5 denatum £ et iacoh bia R 2 hisraheliticae H quarura B 42, 3 isiden R c. 35— 3S ut supra F 43, i cxxx ann.] HMO^, ann. cxxx BFO^R feronei H 2 condita H: post conditur ins. Isidori chron. c. 40. 41 F benedicentur iJ» xii duces om. iJ' 41, 1 Ix] Ixx H posi colunt ins. Isidori chron. 45, I ab sparto 31, a sparte B 4 1 (= 40) Ahraham ann. C genuit Isaac. 42 (= 39) Nam primo genuit Ismahel, « qtio Isnmhelite. 43 (= 41) Isaa£ annorum LX genuit lacoh. 44 (= 42) Regnum inchoat Argivortim. 45 (= 43) lacoh annortim XC gcntiit loseph. 16 (= 44) Memphis in Aegypto conditur. 47 loseph ann. CX vixit. 48 Grecia sub Argo segetes hahere coepit. 49 Hehreorum servitus arm. CXLVII. 50 Cecrops Athenas condidit. FFHMP 42 primum EHM 44 iuchoat] incipit FHM 4.S graecia] in gr. E hah. EHM 49 cxluii] cxlu HM, clxu E M conditur EHM segites sub argo coep. CHRONICA. 257 IICCCCLIII 4Q Hahitatio fdiorum Israhel, rpia mansm-unf in uur.ii. Aegypto, fuit CCCCXXX aimorum. quibus cx- pletis eadcm die egressus est onmis exercitus domini dc terra Aegypti, ut scriptura testatur 5 E.vodi: quoruni tamen summam annoruni chrono- vj, to. graphi a LXXV anuo nativitatis Abraham, quando terram repromissionis intravit, conputant, sequen- tes editiouem LXX interpretum, quae dicit: ha- bitatio autem fdiorum Israhel, quu haUtaverunt 10 in Aegypto et in terra Chanaan ijisi et patres eorum anni CCCCXXX. quam necessario sequen- dam et ipsa Hebraica veritas ostendit, quae nar- rat Caath filium Levi , quem natum esse con- <"■'•■ v., u. stat in terra Chanaan, vixisse annos CXXXIII et 15 fihum eius Amram patrem Moysi annos CXXXVII et ipsum Moysen LXXX fuisse annorum tempore egressionis de Aegypto. quia nimirum horum summam annorum coustat CCCC et XXX implere non posse. adnuit autem horum traushationi et 20 apostolus, cum ait: Abrahe dictac sunt promissio- pmu. mi ftai.j^m.n. nes et semini eius; non dicit, et seminihus, quasi in midtis, sed quasi in uno, et semini tuo, qui est Christus. hoc autem dico, testamentum confirma- tum a deo, quae post CCCC et XXX annos facta 25 est lex , non inritum facit ad evacuandas promis- siones patrum. nCCCCXCIII 47 Moyses annis XL eductum ex Aegypto regit po- pulum Israhel in deserto, quorum primo anno > tabemacuhim domino construit, et septeni mensi- bus opus perficiens mense prinio anni secundi, 5 prima die mensis erexit. hucusque, ut Eusebius Hi,-,: rA5. commemorat, V libri Moysi continent gesta an- norttm IIIDCCXXX secundum LXX seniorum interpretationem. quot vero annos huius temporis Hebraica veritas contineat, losephus in prinio BFHMOR 46,1 qua] quain B, quia i/' 2 .legyptum i> 7 terra /? 8 quae] qui iJ 9 autein om. B quam -BJ/, quaei"^ 10 in terra] terra i''-, in terram f?) />' 13 chaath iii?, caaht it/, cahati^ l.i/i4 const. esse£0 14 terram iJ chaan ii' ir. mosi HR is mosen HR n quia] quam i''''i70'', quao /''" 18 summa /'' 20/21 promissiones J/' 21 semini ei. non dicit et sominibus (esso minibus B)] et seminibus uou dicit et semini eius i/ 23/24 confirmatum] »«.tum //' 24 quae] qui iJ 26 posl patrum ins. Itidori chron. c. 45. 46. 47—63 lU mpra F 47, 1 moses FHR aegyptum £//' regit] rexit M, bis £» 2 annum B 7 iii] uil O" s interpretationum B^ 'j hebreica H ioseppus 11 51 (= 47) Moyses annis XL rexit Israel. 52 Lacedemon conditur. EFHMP ^■>\ moses FP .52 lacedinion i' 33» 25S BEDAE losejjh, anl. 0, 1, 20 («■"/■)■ 10 contra Appionem granimaticum libro ita c,on\- losepk. •.■untra Ap. 1,8. niemorat: neque igitur innnmera apud nos hahen- iur volumina inter se invicem discordantia , sed duo tantum et XX sunt libri, qui omnium tem- porum seriem continent, qui et iustae credim- 15 tur divinitus inspirati. ac quibus quinque sunt Moysi , continentes leges vitae et successionis hu- manae prosapiam usquc ad ipsius Moysi termi- num pertendentes. qui paulo minus ad III an- norum continentiam gerunt. IIDXVIIII 48 losue an. XXVI regit populum Israhel, ut lo- sephus docet: nam scriptura sancta quot tuerint anni ducatus illius , tacet. quare vero Eusebius avr. Mn. iu chronicis XXVII posuerit, infra dicemus. primo 5 autem sui ducatus anno losue, primo mense, decima die niensis populum patefacto lordanis alveo in terram repromissionis induxit, quo videlicet anno, aur. ao. ut in chronicis praefati Eusebii repperimus, prin- cipium erat quinquagesimi primi iohelei secundum lu Hehreos, id est, IID anni erant ab initio mundi completi, siugulis iobeleorum ordinibus per quin- quagenos annos deputatis. at vero hanc temporis huius esse sunimam nostra inquisitio nequaquam invenire valuit. constat enim quia CIODCL^I 15 ad diluvium usque fuere anni. inde ad Abraam CCXCII, qui LXXV erat annorum, quando promissionem dei accepit. promissionis anni CCCCXXX, ducatus Moysi anni XL, qui pro- fecto numerus non IID, sed septem minus, id est _ 20 IICCCCXCIII, ut praenotavimus, annos implet. IIDLVnn 49 Othoniel an. XL de tribu luda primus Israhel mer. .575. 50 iudeu; domino iubentc constituitur. Huius tempori- BFffMOJi 47,10 librum ii» ita om. 11 11 neque] 11. enim iJ u et om. i''' I6 mosi FJi legis£''if 17 prosopiara N niosy M, mosi F 18 ad] a. d. (sic) H, a IS la post geruiit ina. Isidori chr. c. ,5.5 — .5.S uC supra F 48, 1 ut] et F ' i/-.' iosepus B 2 nam] iam B fuerit M ' 3 ducatum B 5 duca- tos £» decimo Tlf 6 patefacta if' 7 repromissiones .ff ' 9 quinquagesimi primi] sic Beda cum Eu- sebio Armeniaco et optimis libris Hieronymianis, secuudo deteriores iubelei BO^^B 10 anni iid FHM n completi] c. sunt J/ per] post ii 11/12 quinquagesios iT» IJ aunos om. F- 13 uostram i*' nequa- que ii' i."! a diluuioJi' fuere] adfuere F^ inde] cede iJ ad om. H^ i? dei] ei»*.H' anni] annis F'^ is mosi F^^H jo cccc] cc H'^ inplet] edd., implent BFHMO, impleri R: posi id Isidori chron. c. 60 ut supra ins. F 49 israheli B 53 (= 48) losue annis XXVI. 54 ludices a IVIoyse usque ad Sarauel praefuerunt [ann. CCCV]. 55 (= 49) Othoniel annis XL. 56 Cadmus Thebarum rex Grecas litteras invenit. FP EFHMP 54 mose FP ad om. EHM praefuerunt) pr. isralieli HM 56 cathmus EHM CHRONICA. 259 IIDCXXXVUIl IIDCLXXYIIII IIDCCXVIIII HDCCXXII HDCCXLV lius primis filii Israhel serviere Chusan Rasathaiin regi Mesopotarniae octo annis. 51 Aoth an. LXXX filius Gera, filii Gemini, qui utraque manu utebatur pro dextera , cuius in primis servivit Israhel Eglon regi Moab annis XVIII, donec eum ipse percusso Eglon Hberavit. 52 Hoc trmpnrr Cijretme civitas rmiditn est in Libijit. mi-r.me. 53 Deborra an. XL prophetissa dr frihn Effraim, cuni Bifr. hm. BaracJi (Ir trihu Nepthalim . cuius in initio duca- tus obpressit filios Israhel labin rex Chanaan XX an. , qui regnabat in Asor. sed occiso ab 5 Israel principe militiae eius Sisara humiliatus tan- dem ac deletus est. 54 Hoc tempore Miletus condita. nier. iso. 55 (Tcdeon an. XX ' :i post annis Isidori chron. c. 62 — H4 ut supra ins. F 51, i iera R iemini HR 3 primis] principiis R seruiunt B, seruauit jS » 52 cynere B conditae B post libia Isidori chron. c. 66—72 ut mpra ins. F ,'i3, I debbora R, debora5 efraim OR 2 in om. BFMR^ 3 ohaan F 4 regnauati^'. regnauit /'^T? ociosoJ?' 5 israhelis JS miliciae 5^ sisaira J5, sisaram J/ .54 militus^/' post condita Isidori chron. c. 74 — 76 ut supra ins. F 55. 1 iedeon i? manase.ff', mannasse iJi^ ' 2 amalechitis ^/'i/^iiO^A uii] uiii -ET, iiii .B :i iedeou i? .56,2 ut scr. ios. om. R^ posl iosephus Isidori chron. c 79. 80 ut supra ins. F 57, 1 .edeouis i?' 58 post uastat Isidori chron. c. 82 ut supra ins. F 59, 2 uir om. !!'<■ 60, 1 lapidiarum i?', laphidaruni R'- quo B 57 (■== 51) Aoth annis ZXXX. 58 Amphion musicus claruit. 59 (= 53) Deborra annis XL. 60 Primus Latinis regnat Picus. 61 (= 55) Gedeon annis XL. 62 Orpheus Linusque musici claruerunt, 63 (= 57) Ahimelec annis III. 64 Iste LXX fratres suos interfecit. 65 (= 59) Thola annis XXIII. EFHMP 59 debbora EHM 64 Ir. s. iste lx.\ P interfecit] occidit F 260 BEDAE Hier. lliKr. 61 In Troia post Laomedontem regnavit Frianms. IIDCCLXVII 62 lair an. XXII cx trihu Manasse. 63 Hercules agonem Olympiacum constituit, a qiio utfr. ma. usqtie ad primam Olympiadem stqiputantur anni ccccxxx. nDCCLXXIII 64 leptae Galadites an. VI Philistim et Ammanitae c/. Hier. S29. deprimunt Israel, ex quibus Ammanitae debellan- tur ab lepthae. qui in lihro iudicum ah ae.tate Hier. s->3. Moysi usque ad semetipsum. ait supputari an. CCG. IIDCCLXXX 65 Abessan de Bethleem an. VII. 66 Agamemnon imperat Mycenis annis XXX V, cuius sier. s-io. anno XV Troia capitur. IIDCCXC 67 Achialon Zabulonitis an. X. iiic cum annis X mer. sss. suis in LXX interpretihus non hahetur, pro quo- rum damno supplendo Eusebius losue filio Nun, Samueli et Sauh, quorum annos scriptura non 5 dicit, plures annos, quam in losepho legebat, ad- notavit, quatinus ab egressu Israhel ex Aegypto usque ad aedificationem templi CCCCLXXX an- norum summam, quam scriptura praedicat, haberet. ilDCCXCVIII 68 Labdon de tribu Effraim an. VIII. 69 Huius anno tertio Troia capta est, conpletis a primo nier. su. anno Cecropis, qui primus apud Atticam regnavit, an. CCCLXXr. 10 A XL autem et tertio regni Nini Assyriarum regis an. DCCCXXXV. Mortuo Labdon servivit Israhel PhiHsteis an. XL. BFHMOH 61 post priamus Isidori chron. c. 85 ut supra ins. F 62 manase S, maniiasse BF 63, i hercu- \is M a om. B' 2 olympiadam i^' 3 post ccccxxx Isidori chron. c. S8 ul siq^ra ins. F 64, 1 phi- lirthim iJ' 4 mosi i^Vf ait supputari (-re i?)] supputari if ', supputauit i/- 2^°^^ ^^'^ Isidori chron. c. 90. 91 ut supra ins. F 65 ahesan F, abersan JS, ahesian /?' 66, l agamenon Jt miscenis .B l/i cuius a. xu om. B' 2 troica //' post capitur Isidori chron. c. 93 ut supra. ins. F 67, 1 ahilon iJ' zabulonites F^MO^Ji x om. B 3 ioseae B non /J' .=. quam] quos B in om. F- legabat ii' 7 ad om.R'^ 8 quaml quod i/ scriptm-am £ 68 nabdon (err. miniatoris) i/' ann. uiii om. J/' 70, 1 quadrigesimo M post xl Isidori chron. c. 95 — 97 ut supra ine. F 66 (= 61) Priamus regnat in Troia. 67 (= 62) lair annis XXII. 68 Carmentis Latinas litteras repperit. 69 (= 64) lepthe annis VI. 70 Hercules se flammis iniecit. 71 (= 65) Abessa ann. VII. 72 (= 66) Bellum Troiae decennale surrexit. 73 (= 67) Achialon ann. X. hic in LXX interpretibus non habetur. 74 (= 68) Lahdon ann. VIIL 75 Aeneas venit Italiam. EFHMP 68 carmentes P repperit] inuenitJ' 70 herculos .H" flammis] in fiammis J/ iuiacitP 71 ahesse i/» 72 froge H 73 aialon F, ahialon F^, aliiohin P" interpretes l' 74 lapdon F 7.5 iu italiam F CHRONICA. 261 IIDCCCXVIII IIDCCCLVm ilDCCCLXX IIDCCCXC 7 1 Samson de tribu Daii an. XX. hactenus iudicum liber tempora signat, habens annos CCXCVIIII, iudices autem XII. 72 Latinis, qiii postea Romani nuncupati sunt, post mer.sia. tertium annum captivitatis Troiae, sive, ut quidam voluni, octaviim, regnavit Aeneas an. trihus. post quem Ascanius an. XXXVIIII. ante Aeneam 5 lanus, Saturnus, Picus, Faunus, Latinus in Italia regnarunt an. circiter CL. Ascanius Aeneae filius mer. 84i. Albani uriem condidit. 73 Heli sacerdos an. XL. in Hebreorunt libro XL mer. sei. anni inveniuntur, in LXX autem interpretatione XX. 74 Hectoris filii lUum receperunt expulsis Antenoris mer.ssj. posteris, Heleno sibi subsidium ferente. 75 Latinorum tertius Silvius Aeneae filius regnat mer. sso. an. XX VI III: qui quia post m,ortem patris cdi- mer.^io. tiis ruri fuerat educatus, et Silvii et Postumi nomen accepit : a quo omnes Alhanorum reges Silvii 5 vocati sunt. 76 Reges Sicyonis defecerunt, qui ah Aegealeo usque Hier.aso. ad Zeuxippum regnaverunt an. DCCCCLXII. post quos sacerdotes Carni constituti sunt. 77 Sawuli.el an. XII, ut docet loaephus. in scriptura loseph. ,mt. 6,13,5. enim sancta quamdiu praefuerit, minimc patet. ab hoc tempora prophetarum incipiunt. 78 Latinorum quartus Aeneas Silvius regnavit an. Hier. ao». XXXL 79 Satd primns Hehreorum rex an. XX. et hnmti roaep/i.am.Gjin.fRu/.) quia in canonica scriptura non habetur, de anti- quitatum losephi tempus regni notavimus. BFHMOB 71,1 hatenus B 2 temporum B 72, 1 latini B i xxxuiii FHMO s italiam F 6 reg- iiaueruiit BJ^Ji' 0 7 uond. urb. iT^: deinde Iddori chron. c. 100 tU supra ins. F 75,1 regnauit J/ ■j xxuiii /> 4 albonorum _B 76,1 reges sicyDnis] FHO<^, reges (regisJ/') sitionis i/, r. syehionis /1', r. sicycionis i>, r. sicyoniis (P aegealeo] /''-7)/, acgealtoi/, egesXeo F'-R, aegealio 0, aegealio 5, aegealea /''' a dcccc] dccc H IxiiJ Ixxii FH 3 cami B ^)o«< sunt Isidori chron. c. 102. 103 ut supra ins. F 78, 1 lat. aen. qu. H^^M, aen. lat. qu. 0 79, 2 canica i?» 2/3 antiquitatem B, antiquitatum libro O^ 76 (= 71) Samson ann. XX. 77 (= 72) Ascanius Albam condidit. 78* [Tlactcnus iudicum Hbcr tempora signat]. 78 (= 73) Heli/ ann. XL. 79 (= 76) Regnum Siciniorum finitur. 80 (= 77) Samuhel et Satd ann. XXXII. M EFHMP 77 om. B abbam F 79 sicimurum //, sicinoruni .)/ finitur om. F 80 *ic FP, samuel annis xii saul annis xx //, samuel annis .\ii ab hoc tempora prophetarum incipiunt saul aunis xx M, sannihel ann. xii E: Samuhel [et i•• ^*^- 83 Latinortim quintus Latinus Silvius an. L. 84 Ephesus condita ab Andronico. 85 Karthago condita est, ut quidam vokmt, a Carce- wcr.uu. done Tyrio, ut vero alii, a Dido ftlia cius an. CXLIII post Troianum excidium 86 Salomon filius David nn. XL. sui anno, mense secundo templum domino aedifi- care coepit in Hierusalem, coUectis ub egressu Israhelis ex Aegypdo annis CCCCLXXX, ut regutn b quoque liber tcstimonio est: quod in figuram uni- versi temporis, quo in hoc saeculo Christi aedifi- catur ecclesia, quae in futuro perficitur, VII annis perfecit et septimo octavi anni mense dedicavit. 87 Latinorum sextus Alba Silvius, Silvii Aeneae fiUus, fner.m. regnat an. XXXVIIII. 88 Regina Saba yenit audire sapientiam Salomonis. 89 Roboam fdius Salomonis an. XVII. Hier.1021 Hieroboam de tribu Effraim separavit X tribus a domo David et a domino in figuram hereticorum, qui suos sequaces a Christo et ecclesia segregant. ciui quarto regni %"\ lll\ BFHMOR 80, 1 lacedomone HM ' eurystheus] 0, eyrustheus R, erystheus M, eurysteus H, euristeus B, euristheus F •j post xxxu Tsldorl chron. c. 106 ut supra ins. F 81, -2 gentis (gen fl"') iud.] HO^, iudeae (iude B) gentis BFMO^R imperium B^ 84 epheuus ("?) 0» 85, i/2 cercedone M, calchedone R 2 didone O^^R 3 xl] 1x1 //', Ix ^' liosl excidium Isidori chron. c. 110 lU supra ins. F 86,1 salamon //' 4 reg- TmmB^^F 7 perlecitus /? ' a perficit BZ-V/ 87, 2 reguauit S/^^/T^J/i?^ 88 sahaa /''^'J/ sapientia F 89, 2 de tr. efFr. om. R 2 seperauit H 3 domu H^M 4 suo B et ecclesia] ecclesiam B 81 (= 80) Lacedemoniorum regnum oritur. 82 XX. De quarta aetate. 83 (= 81) Qufirta aetas continet annos iuxta Hebreos CCCCLXXIII; LXX ti'ans- latores XII adiciunt. 84 (= 82) David ann. XL. 85 (= 85) Carthago a Didonc conditur. 86 (= 86) Salomon ann. XL. 87 qui tcmplum aedificavit anno CCCCLXXX egressionis ex Egypto, ex quo apparet Samuhel et Saul XL annis praefuisse. 88 (= 89) Roboum annis XVII. 89 Begnum Israhel et luda dividitur. EFHMl' 81 cxoritur H 82 oni. EHil 83 adiciuut xii // 8.t didonec /' 86 salamon V 87. i egres- sionis (egresionis /A) px apgypto| translatores xii adiciunt conpletis F i' xl] FUM, Ixi E, xxxii /' 88 xuiij xui E 8U iud. et isr. EHM CHRONICA. 263 90 Htiitis quinto anno Sesac rex Acgypti veniens mcr. 1029. Hierosolimara tcmphim spoliavit. 9 1 Latinorum. septimus Aegyptus Silvius Albac supori- nur. 10-20. oris regis filius regnnt an. XXIIII. 92 Samus eondita et Smyrna in urhis modum amjiliata. ii,er. mi. IIDCCCCXC 93 Abiam filius Roboam an. III. hic pugnantem nur.ioss. contra se Hioroboam superavit occisis de exercitu eius milibus quingentis, eo quod sperasset in domino. inXXXI 94 Asa filius Abiam an. XLI. ab iioc conductus //,>r. i04i. Benadab rex Syriae Damasci contra Israhel per- cussit omnem terram Nepthalim. 95 Latiyiorum octavus Capys Silvius Aegyptl superioris mtr. ims. regis filius regnat an. XXVIII. 96 Asa idok destruit, templum mundat, egrcdienteni contra se Zara Aethiopem cum suo sternit exer- citu. Amri rex Israhel emit montes Samariae a Somer duobus talentis argenti et aedificat eam. 5 Ahiel de Bethel Hiericho instaurat. niLVI 97 losaphat filitcs Asa ami XXV. mr.ios-j. 98 Hehas Thesbites tres semis annos pluviam con- tinuit propter peccata Ahab et populi Israhel, et inter caetera magnaUa Heliseum fiUum Saphath, qui erat de Habelmaula, pro se unxit prophetam. 99 Latinorum nonus Carpentus Silvius, superioris Hier. losi. filius Capys regis, rcgnat an. XIII. 100 Post qucm filius eius Tyherinus Silvius an. VIII, mer. um. a quo ct fluvius appellatv^ est Tiheris, qui prius - Albtda dicehatur. 101 Post quem Agrippa Silvius filius eius an. XL Hier.no->. BFHMOR 90,1 se.tacJ/', sestac 3/- aegypti om. B^ •-' expoliauit A' 91, 1 syluius 7/ 2 regis om. F' 92 ymyrna in urbem in modum B ampliatam B: dehide Isidori chron. c. 116 ut supra ins. F 93, 1 abiam] F^HM^, abia. 0'», abias i?, 3.\ns. BF^M-W^ pugnante £ :i separasset £ i post Aommo Isidori chron. c. 118 ins.F 94,1 asapb£ abiam] BF'ffM\ abia. 0», abia F-B, abiae J/^Ob 95,1 syluius S 2 filius om. i?' regnauit J/iJ xuiii iJ 96, 1 destruxit fi"-^ egrediente £ 2 zarac ii ,•! amari ^T» 4 sumeri" 5 hiercho J7', ihericho .1/, hiericura iJ, richo i^ post instaurat Isidori chron. c. 120 ut supra ins.F 98, 1 testites £ •,' ahap /i ', achab ^i^i/^ii 3 sabat /J', sophath 5J/' 4 abehiiacula Ji' 99,'i superius i^' -i fil. cap. reg.] reg. cap. fil. OR, reg. fil. cap. F regnauit J/ 100, i tlieberiuus B 3 albola M 101 agryppa BH filius om. B 90 (= 93) Ahia ann. III. 91 Pontifcx Ahimelech insignis habetur. 92 (= 94) Asa ann. XLI. 93 Ilieu prophetcs occiditur ab Asa rege Israhel. 94 (= 97) losaphat ann. XXV. 95 Ilelias, Ahdias Micheasque prophetant. EFHMP 92 asia F CRBONICA III. 93 propbetis EHM 94 xu£ 34 264 BEDAE 102 losaphat fecit rectum coram domino. IIILXIIII 103 lomm filius losaphat an. VIII. wer.iioi. 104 Helias curru igneo rapitur quasi usque in caelum, et Heliseus heres prophetiae derelictus primo miraculo aquas Hiericho sanat. in diebus loram recessit Edom, ne esset sub luda, et constituit 5 sibi regem. ambulavit autem loram in viis do- mus Ahab, filia quippe Ahab erat uxor eius. IIILXV 105 Azarias filius loram anno iino. Hier.nis. 1 06 lonadab filius Recliah ckirus hahdiir. Hier. uin. 107 Azariam cum filio suo loas et nepote Amasia ob enormitatem scelerum et quia nec patrem filiumve quispiam eorum bonum habebat, euangelista Matheus a domini salvatoris genealogia secludit. IIILXXI KtS Athalia mater Azariae an. VI. quae videns inter- fectum ab Hieu rege israhel filium suum Azariam interfecit omnem stirpem regiam domus loram praeter solum loas filium Azariae, quem losabeth .-. soror Azariae uxor loiadae pontificis furata est de medio filiorum regis, cum interficerentur. in LXX interpraetibus VII an. regnasse Athalia nar- ratur. IIICXl 109 loas filius Azariae an. XL. iste bono principio i/,„-. //2j. et fine usus pessimo in principiis sui regni tem- plum innovat, in extremis inter cetera facinora Zachariam quoque filium loiadae tutoris quondam 5 ac regnificatoris sui inter templum et altare lapi- dari praecepit. quem ob meritorum gratiam do- minus in euangelio filium Barachiae, id est bene- dicti domini cognominat. S (om. c. 108) FHMOH 102 post domino Isidori chron. c. 122 ut supra ins. F 104, I in] ad O^ 3 hiercho i?' 6 ahap iT', achab BFH- achab FH, achabh -B post eius Isidori chron. c. 124 ut supra ins. F 105 zarias B 106 reeha B 107, i ios iJ' amassia B, amasiae F^ -2 enormitate B sceleris 0 108, l azariam om.M^ ainterficitiJ ioas] ias fi', om. S'' .5 ioad(a)e iyji^i?' 7/8 .pos( narratm- /siWori cAron. c. 128. 129 ut supra ins. F 109,2 principii i^ 4 ioadae HB^ 5/6 lapidare BR 6 praecepit] pit J'' gratia B 8 cognominauit .fl 96 (= 103) loram ann. VIII. 97 Edom defecit a regno ludae. 98 (= 105) Ocliozias ami. I. 98' [lonadab clarus habetur]. M 99 Helias rapihir. 100 (= 108) Athalia ann. VI. 101 lonadab filius Rechab sacerdos claruit. 102 (= 109) loas an. XL. 103 Zacharias loiadae fihus lapidatur. EFHMP 97 regno] rege EHM deficit F 98 ochozias] FP cum Isidoro, azarias EHM 99 haelias H 100 ul] iii i^ 101 rechap M, recab H 103 ioade iil. F, filius ioiad(a)e EHM CHRONICA. 265 110 Laiinorum XII Aremulus Silvhis Agrippae superioris ir,er.u42. regis filitts regnavit an. X VIIII. qui praesidium AU)ano- rum inter montes, ulti nunc Roma est, posuit. huius filins fuit lulius, proavus lulii Proculi, qui cum Romulo 5 Romam commigrans fundavit luliam genfem. ITTCXL 111 Amaslas filius loas an. XXVIIII. Heliseus propheta //' 119,2 xxuiiii if 3 post incipiunt Isi- dori chron. c. 138. 139. 140. 141 ut supra ins. F 120 ioathan B filios ozio B 104 (= 111) Amasias ann. XXVIIII. 105 Amos prophetavit in Israhel. 106 (= 113) Ozias ann. LII. 107 (= 115) Assyriorum regnum in Medos transfertur, quod [a Beli principio] steterat FP an. ICCCV. 108 (= 120) loatham ann. XVL 109 Osee, lohel Esaiasque prophctant. EFHMP 106 prophetat P 107, 2 cccu] ccc M 108 ioadam M 109 que] qui M prophe- tabant FHM 34* 266 BEDAE 121 Oh/mpias prima ah EUensibus constituitur post (mnos inT.mi. Troianae capticitatis CCCCV. 122 llemns cf Romulus generantur Marte et Ilia. Wer.1344. 123 loatham inter cetera virtutum bonarum opera portam domus domini sublimissimam aedificavit, quae in acti- bus apostolorum speciosa vocatur. omnes siquidem portae templi in terra fuerunt excepta speciosa, quae 5 pendebat, quae ab Ebreis porta vocabatur loatham. TnCCXXIIII 124 Acha.z filius loatliam an. Xri. ab hoc conductus e^lw "%j Theglath Falasar rex Assyriorum Rasyn regem Syriae interfecit et habitatores Damasci transtulit Cyrenen. 125 Roma condita in monte Falatino XI Jial. Maias a Hier.i264. Eutrop. I, 1. geminis Rcmo et Romulo filiis Rehac Silmae, quae erat filia Numitoris fratris regis Amulii virgo Ycstalis, sed constuprata. 126 Consualihus ludis Sahinae raptac anno ah urhe eoyidita iner. t^iss. tertio. 1 27 Remus rutro pastorali a Fahio Romuli ducc occisus. iner. vxn. IIICCLIII 128 Hzecliias filius Achaz ann XXVI III. huius anno sexto uier. ino. Salmanassar rex Assyriorum capta Samaria transtulit Israhel in Assyrios, cuius regnum a primo Hieroboam steterat ann. CCCLX. \'2^ Mortuo Romulo, qui XXXVIII annis regnavit, pcr mer.ms. quinos dies senatores rem pnhlicam rexerunt, atque ita unus cxpletus est annus. 130 Post (pios Nutna Pomjnlius an.XLI, qui Capitolium a mer. ms. fimdamentis aedificavit. niCCCVni 131 Manasses filius Ezecliiae an. LV. iiic ob scelera sua ii,er. isor,. BFHMOR 121, 1 iliensibus 0'' 122 romulus] rumulus J/, remulus iJiJ geuerantur om. R^ 123,1 opernm 7J 4 fuerant B excepto F J/.'. quae pend. (in ««pendebat F^) om. 0* 5 post ioatham Isidori chron. c. 144 ul supra ins. F 124, 1 ionatham M ' conditus B^ 2 thleglath 0» talassar FO, fallasur B rasyn] H, rasin BFOR, rasim il/ rex JB 3 habitoresi?' 125,1 roma om.H^ palatina i?» xi] xu i^' 2 romolo B filio i^', filios F''- rehae (J/, rbae HR^, rbaae 0"^", yhe B, rheae O^) siluiae] martbae et ilie F 4 coustrupata J/ 126,1 consodalibus iJ 127 fabiaeiJ rapto i/ rutro] rastro i?''' remolo i/ occisus] o. asiM: deinde Isidori chron. c. 147 ut supra ins. F 128,1 xxuiii H sextus i/' 2 sal- manasar i^, salnassa£ 129,1 romolo il/ xxxuii if per] post iJiJ^ 2 puplicam i/ 130,1 pam- pilius ij, pampbilius jl/ 2 post aedificauit Isidori chron. c. 150 nt supra ins. F 131,1 manases i/', mannases B, mannasses M ezeciae H ' 110 (= 124) Achas ann.XVL 111 (= 125) Roma conditur 112 et Israhel in IVIedos transfertur. 113 (= 128) Escchias ann. XXVIIIL 114 Ronmlus centum senatores constituit. 115 (= 131) Manasses ann. LV. 1 1 6 Numa duos menses adiecit. EFHMF 110 acbaisa /^ ll.O manases i^i/ IKj monsos] anno menses ZT^f menses anno E OHRONTCA. 267 cateuatus et conipeditus iii Babyloniam ducitur, sed ob paenitentiam et praeces restituitur in regnum. 1132 Romamnim tertius Tulhis Hostilkis regnavit aii. XXXII. Bur. 1344. qui primtis regum Romanorum ptirpura ct fascibus usus mer. 1349. cst ci adiccfo monte Caelio urhem ampliavit. IIICCCX 133 Ammi filius Manasse an. II. in Hebraica vcritatc duo- mer.mo. hus annis, in LXX legitur regnasse XII. 134 Histrus civitas in Ponto condita. Hier.isei. 135 Amon a servis suis interfieitur. niCCCXLI 136 losias filius Amon an. XXXI. liic mundata ludea et Hiemsalem, templo etiam innovato, post abiectas ido- latriae sordes pascha domino celeberrimum facit XVIII anno regni sui, et cura Nechaone Aegyptiorum rege 5 congressus occiditur in campo Mageddo , quae nunc ^'«"■- ■« ^"^*- Maximianopolis vocatur. ^"'11. 137 Romanorum IIII Ancus Marcius Nuinae ex filia neposuier.i3ie.i3ST. regnavit an. XXIII. qui Aventinum montem et lanicu- luni urhi addidit et supra mare XVI ah urhe miliario Ostiam condidit. 138 Post quein Tarquimus Priscus an. XXXVII. qui cir- Hier. 1399. 1410. cum Romac aedificavit, numerum senatorum auxit, Ro- manos ludos institnit, muros ct cloacas aedificavit, Capi- tolium cxstruxit. 139 In Hebreo XXXI an. regnasse losias, in LXX inter- Bier.1399. pretibus XXXII legitur. sed et Eusehius inter regnum Bier. 1404. eius et loacim aliuin dc suo adicit annum propter menses bis ternos, quihus loachaz vel loacim rcgna- 5 runt. verum quid veritas liabeat, Hieremias pandit, /pr«n. 2,1, /jc^. qui se a tertio decimo anno losiae usque ad annum quartum loacim XXIII annis prophetasse perhibet, et Nabucodonosor quarto anno loacim regnare coepisse. XYIIII autem regni eius an. Hierusalem fuisse de- 10 structam. BFHMOR 131, 2 et bis B 132, 1 fuUius FJT-OB- regnat i?" 2 legnuin FHO^R'' 3 post ampliavit Isidori chron. c. 152 — 154 ut supra ins. F 183, l ammon B ni.inn.isse B3I 134 conditn] c. est S 135 amuon iJ', ammon i?' 136,1 ammou £ 2 templum iJ innonato iJ* 4 nicbaene iJ, nechane-ff' ."> magedo H qui O^Ji 137, i inarcius] B, martius reliqiu 2 regnat i?" 138, 1/2 circum] cum j?' :t moros et claoclas B 139, 1 ebreis M ' ioasias i?", iosiam F Ixx] Ixxx H 2 legitur post iosias BR, utroqtie loco(f)M et om. BR 3 de suo om. R adiciet B, addiditili ioacbin i^ii *',:> regnaue- ruut iJ 7 ioachin ii" x.\xiii iJ 9 xuiii 0*, x et uiii /i', xiiii£'' hierosolimam BJ/i? 9;W post destructara Isidori chron. c. 158. 159 ut aupra ins. F 117 (= 133) Ainon ann. II. 118 Tullius in re publica ccnsum exegit. 119 (= 136) losias anii. XXXI. 120 Thales fysicus claruit. EFHMP 120 sysicus F, pliisicus H 268 BEDAE ( IIICCCLII lAO loacim filius losiae an. XI. post losiam regnavit »>r. i^(«. loachaz filius eius tribus mensilnis: quem Neehao viuc- j tum dueens in Aegyptum loacim constituit regem. ' huius anno tertio Nabucodonosor capta Hierusalem et Hier. mos. i 5 plurimis captivatis, in quibus erant Danihel, Ananias, Azarias et Misahel, partem vasorum templi Babyloniam | transfert. a quarto loacim anno scriptura regnum Na- bucodonosor conputat, quia ex eo non solum Chal- ' deis et ludaeis, sed et Assyriis, Aegyptiis, Moabitis ' 10 aliisque innumeris gentibus incipit regnare. 141 loacim qui et lechonias filius loacim mensibus tribus Hier.mo. ac diebus X. hic circumdata a Chaldeis Hierusalem exiit ad regem Babylonis et mater eiiis, et ductus est in Babilonem cum populo suo anno VIII regni Nabu- I 5 codonosor. IIICCCLXIII \A1 Sedecias qui et Mathian filius losiae an. XI. huius ^w. /4i«. anno XI, regis autem Babilonis XVIIII, ludea capti- vata in Babiloniam et templum domini incensum est anno, ex quo fimdari coepit, CCCCXXX. qui autem 5 reUqui fuerunt ludei transfugerunt in Aegyptum, qua post annos V percussa a Chaldeis in Babyloniam sunt et ipsi transmigrati. 143 Quinta mundi aetas ab exterminio coepit regni ludaici, quod iuxta prophetiam Hieremiae LXX annis per- | mansit. | inCCCLXXVII 144 Anno XIIII postquam percussa est civitas, qui est XXV ' annus transmigrationis regis loacim, cum quo et \ Ezechiel captivatus est, ipse Ezechiel in visionibus dei adduetus in terram Isi-ahel, vidit renovationem civitatis 5 ac templi caerimoniarumque eius. I 145 Romanorum VI Servius regnavit an. XXXIIII, qui tresmer.wc. 1432. BFHMOR 140,2 ioachaz f. eius om. B nachao H' 3 reg. oonst. iT 4 nabocodonosor if, nabochodonosor -B 5 captiuitatis BH annanias BFH^R 7/8 nabocodonosor H, naboquodonosor B 8 quia] quod R 141,1 \oa.c\mi FHR gechonias 3/ 2 ac] etBlIR 3 et ductus] eductus B 4/5 nobocodonosor 5^' 142, 1 sedechias iJ.H'^-K, sedetiasii' math ian] i^iO/iJ, mathia* Oa^, mathias Ob, mathiasi iJ 2 xuiiii] xuiii i^ 3 est om.M^ 6 fuerantl/iJ' qua] quia iS, qu.a J/ 7 et om. F^ post transmigrati Isidori chron. c. 165. 166 ut supra iiis. F 143, i extermino B iudaci R 2 prophetara liieremiam iJ' annos M 144, 2 regis om. iJ' ioachim H, ioachiu FM 3 liiezechiel BH, hiezechiliel F capt. est i. ezechiel om. ii' hiezechihel i^ 4 adductus] a. est .B' terra5 ciuitatis] dei ciu. £ii 145, 1 regnat iJ' 121 (= 141) loachim ann. XI. 122 (= 141) Huius anno tertio Nahucodonosor ludeam cepit. 123 (= 142) Sedecias ann. XI. 124 (== 142) Templum Hierosolimis incensum est. 125 XXI. De quinta aetate. 126 (= 143) Quinta aetas continet ann. DLXXXVIIII. EFHMP 122 nabuchodonosor EM, nabocodonosor FB coepit HM 123 sedechias H 125 om. EHM CHEONICA. 269 montes urhi adclidit Quirinaleni Aesquilinum Viminalem. fossas circtim muros duxit, census Bomanorum civium primtis instituit. mCCCLXXXVIIII 146 Anno XXVI post eversionem Hierosolimorum , qui est annus XXXVII transmigrationis regis loacim, suble- vavit Evilmerodach rex Babilonis anno , quo regnare coeperat, caput loacim regis ludac de carcere et 5 posuit thronum eius super thronum regum qui erant cum eo in Babilone. meminit huius temporis adhuc futuri propheta Hieremias ita scribens: Ecce ego mit- rerem. 25,9. tam et adsumam universas cognationes aquilonis , ait dominus, et ad Nabucodonosor regem Babylonis ser- 10 vum meum, et adducam eos super terram istam et super habitatores eius et super omnes nationes, quae in circuitu illius sunt, et interficiam eos et ponam eos in stuporem et in sibihim et in sohtudines sempiternas. 147 Et servient omnes gentes istae regi Babylonis LXX au. lerem. 25,12. cumque impleti fuerint anni LXX, visitabo super regem Babylonis et super gentem illam, dicit dominus, iniqui- tatem eorum et super terram Chaldeoruni, et ponam 5 illam in sohtudines sempiternas. et ahbi scribens ad transmigrationem , quam transduxerat Nabucodonosor de Hierusalem in Babylonem cum lechonia rege: cum urem.-.xj.io. coeperint, inquit, impleri in Babylone LXX anni, visi- tabo vos, et suscitabo super vos verbum meum bonum, 10 et reducam vos ad locum istum, ait dominus. rursus eiusdem temporis iam preteriti verba dierum ita recor- dantur : si quis evaserat gladium, ductus in Babylonema;,arai.>.j«, 20. servivit regi et filiis eius, donec imperaret rex Per- sarum et conpleretur sermo domini ex ore Hieremiae 148 et celebraret terra sabbata sua. Cunctis enim diebus desolationis cgit sabbatum, usque dum conplerentiir LXX anni. Anno autem primo Cyri regis Persarum, ad explendum sermonem domini, quem locutus fuerat i per os Hieremiae, suscitavit dominus spiritum Cyri regis Persarum, et cetera. quibus verbis ostenditur, quia vastata Chaldaei ladaea non ut Assyrii in Sama- BFHMOR 145,2 aesquilinium -H, esquilinium 7i', exquilinum £ 3 censum fl 4 primu 2> 146,1 hieio- sollmarumi? 2 annosJ/' ioachin -H 4 capud .&» ioachin J5i/ ' 7 futari £' 8 ad summam £ ait] aut J/' 10 et om. H eos] eas H^, eum B 11 habitoresi/' quae] qui F 12 circutu J/ 13 in sibilum] inuisibihim J/', in sibiliumB, sibilum {om. in) //' solitudinem iJ, similitudines /?' post sempiternas iiu. et alibi scribens H 147, 1 seruiant H 2 regem] gentem F i terram] gentem FH^ fi transduxerat] duxerat B nabocodonosor H s coeperit F implere B 9 uos snper H 10 rursum B 11 ita] iam fl' 11/12 recordantur si] recordantis iJ' 12 euaserit i^^5'W.K 13 seruiet J/ filiiJ/' 148,1 terram £ 2 dissolationis J/' conplerenter fi^' 127 Hebreorum captivitas ann. LXX. EFHMP 270 BEDAE i'iam alioB misere colonos, sed desertam reliquere ter- ram, donec ipsi post annos LXX in eam rediere ludaei. 149 Consentit liis losephus in antiquitatum libro scribens templum et Hierusalem ct omnem ludeam LXX annis permansisse desolatam : qui rursum enumerando reges Babylonis (si tamen ipse sic scripsit et non codex fallit 5 mendosus) centum fere annos ab eversa Hierusalem usque ad eversionem regni Chaldeorum facit colligi. scribit enim post Nabucodonosor, qui teste scriptura los. 10,11,2. sacra XXV post eversam Hierusalem vixit annos, Evil- raerodach fihum eius regnasse an. XVIII. post quem 10 Hegesar fiUum eius an. XX. cui successisse filium eius Labosordach mensibus novem. hoc defuncto ad Baltha- sar, qui Naboan nuncupatur, transisse imperium. qui los. 10,11.4. cum iam X et VII regnaverit annis, captam a Cyro Persarum et Dario Medorum rege Babyloniam. et 16 sequitur; Darius autem Astiagis filius, qui Bahylonio- rum destruxit imperium cum Cyro eognato suo, agebat annum LX ef secundum, cnm Bahylon fuisset invasa. qui tamen alio nomine vocabatur a Grecis, quique Dani- helem propJietam sumens ad sc in Mediam duxit et 20 omni eum honore celehravit. huius Darii Danihel ipse ita meminit: In anno primo Darii filii Asueri de semine Medorum , qui imperavit super regnum Chaldeorum, ego Danihel intellexi in libris numerum annorum , de quo factus est sermo domini ad Hieremiam prophetam, 25 ut complerentur desolationis Ilierusalem LXX anni. 150 Eusebius in temporum libro XXX an. ab eversione a«-. «27-«^«. Hierusalem usque ad initium Cyri regis Persarum, lulius autem Africanus LXX con^mtat. porro Hieroni- c.'», p. es-i mus in expositione prophetae Danihehs ita dicit : Tra- c. 4 p. eh vait. 5 dunt Hebraei huiusccmodi fahulam tisquc ad LXX an- num, quo Hieremias captivitatem populi ludeorum dixcrat esse solvendam. dc quo et Zacharias in principio volu- minis sui loquitur. irritam putans dei pollicitationem Balthasar fcdsumque promissum, versus in gaudium fecit 10 grande convivium, insultans quodammodo spei ludeorum et vasis templi dei. sed statim ultio consccuta cst. niCCCCXXIII 151 Persarum primus Cyrus rcgnavit an. XXX. hic, ut //'«•■/««. i«7. impleretur verbum domini ex ore Hieremiae, primo SFHMOH 148,9 ipse.i)/' post om. H'^ redire B, retligere i/' 149,3 per] ^ost BR'^ riirsus i^ t regis BR'^ 4 sic] sit BF codex] q.dex B ,■. mendosiis om. B fere] facere H f, uersionem 7)'" 7 nobocodonosor H, nobochodonosor B, nubachodonosor M 8/9 euiinerodacb B 'J reguare R xuiiii R quem] quam //'71/' 10 egesar-BTJ successesse J^' n labosordac -ff ', labosordiach ii', laborsordoc /i', laborsordacli JfO" 12 transsisse .H, transire £' ii anii. regn. //» u peridorum.H' 15 astrages JS IS/IB babylouiiMim R 17 Ixxmum H 20 honorem B l'1 asueris B 22 moedorum E^ 23 libro Jp" 25 desolationesj^J/ Ixxx /i' 150, i temporem //', tempore B 3 ad] ab M^ 3 afriganus /? 5 famulamJf' l.\x" anno />' equodiJ direxerat /J s pollitationem /'' 9 baldasar i/W uersusj ueri/'^;^ 10 quodammodum £ 151,1 regnat /i!' ut om. M' 2 impleret .B.fl^ CHRONICA. 271 sui regni anno laxata Hebreorum captivitate, L ferme hominum milia rcgrnli fecit in ludeam , restituens eis 5 vasa templi domini aurea et argentea VCCCC qui congregati in Hierusalem mense septimo aedificaverunt altare ct a primo die niensis eiusdcm onoperunt offerrc holocaustum domino. anno autem secundo adventus sui mense secundo templi fundamenta iecerunt anno 10 incensionis eius iuxta Africanum LXXII, iuxta autem o/. ///fr. /««. chronica Eusebii XXXII. sed inpedientibus Samaritis intermissum est opus usque ad annum Darii secundum, qui etiam in regno Asueri et Artarxerxis scripserunt accusationem adversum ludaeos. et rescripsit Artar- 15 xerxes, ne aedificaretur Hierusalem. \b'l Rmnanorum VII Tarquimus regnavit an. XXXV, qui HUr. uw. causa Tarquini iimioris filri sui , qui Lucretiam cor- E,urop. t, «. rupuerat, a rcgno expulsus cst. mCCCCXXXI 153 Camhyses Cyri filius an. VIII. hic devicta Aegypto ^ZX^--,. cunctam eius religionem ahhominatus caeremonias eius et tcmpla deposuit. Bahyloncm in Aegypto aedificavit. ^""'i^X' hunc aiunt ah Hebraeis sccundum Nahucodonosor vocari: Bier.mi. 5 suh quo ludit hystoria conscrihitur. illCCCCXXXII 154 Fratres Magi mensihus VIL aur. ms. 1 55 Hiesus sacerdos magnus et princeps gentis Zorobahel. Hier. mo. 156 Aggeus, Zacharias d Malachi prophetae clarescunt. Hier.ma. 157 Phifagoras phisicus philosophus clarus hahetur. Hier.im. iTiCCCCLXVIII 158 Darius an. XXXVL inter Darium ct Camhysen reg-Hier.ms. nasse duos fratres magos in lihris chronicorum Eusehii repperimus. verum Hieronimus iu expositione Danihelis '■ "^'Xo^rau. scribit post Camhysen Smcrdem magum regnasse, qui 5 Panthapten, inquit, filiam Camhysis duxit uxorem. qui cum a septem mcujis fuisset occisus et in lorum rius Darius suscepisset imperium, eadem Panthaptes mipsit Dario ei ex eo Xerxen filium genuit. BFHMOR 151, 1 reustituens J/ fi septima 0 lo afriganum B ti crouicam /? 12 secundo £i/ ' 13 asu. in regno^- artarxersis .Ufl, artaxersis i-V/O, artharsensis ii H aduersus /- ui.. art. i tarriuinus B xxxu] xxx // 2;.l currupuerat] H ' J/ ', corrup.eratO, corruperat/^//U/-'/A ruperat/; :i a om. /?' regno] rege £ lo3, . reg.ouem J/ 4 aiunt] aiunc./i ab hebraeis) hebrei /^^ nabocodonosor i? uocar £ s storia /J 154 septem] octoJ" 155 ma-nosJ/' 1,56 ageus £3/' malachias J/=.« 157 phisigus /i» 158, i annos buM^ cambissem^ i duo /i libro J5 4 scripsit /?J/ post om. fT» spmerdem r^c; ^, kmerden M, smeden B\ medeu fib magum] «/=Ob, magnu.n BHMU>H 5 panthateu B, pathapten F 6 a sep- tem]auifi magos J/ 7 suseoepisset // pauthacptes £, pantaphtes .1/ 8 ea /J/J xerxen] /7J//i, xersen FO, sersen B filum B 128 (= 153) luditl}. historia conscribitur. 129 (= 158) Darius ann. XXXVI. EFHMP 35 CHBONICA III. 272 BEDAE 159 Secundo anno Darii LXX captivitatis Hierusalem annus uier. me. impletur, ut vult Eusebius, tcstem adhihens Zachariam prophetam, apiid qiiem secundo Darii anno loquitw angelus: domine exercituum, usque quo tu non misere- 5 heris Hierusalem et urhium luda, quibus iratus es? iste 160 LXX annus est. Item quarto Darii regis anno dicit idem propheta: Cum ieiunaretis et plangeretis per hos LXX annos, numquid ieiunium ieiunastis mihi? sexto Darii anno templi aedificatio completur, die tertia men- 5 sis Adar, qui est XL sextus annus, ex quo eius sub Cyro fundamenta sunt iecta. unde in euangelio dicunt ludei : XL et VI annis aedificatum est temphim hoc. coeperunt autem aedificare anno secundo Darii mense sexto die XXIIII: et anno sexto, ut dictum est, mense 10 XIT die tertia compleverunt. ex quo apparet opus templi et antea non parva ex parte peractum : annos autem LXX a destructione illius usque ad perfectam restaurandi licentiam esse computandos. 161 Pulsis urhe regihus, qui imperaverunt an. CCXLIII, Hier. um. vix usque ad XV lapidem Roma tenehat imperium. 162 Roms post exactos reges primum consules a Bruto esse Eier. ixn. coeperunt, deinde tribuni plebis ac dictatores: et rursum consules rem publicam ohtinuerunt per annos ferme CCCCLXIIII usque ad lulium Gaesarem , qui primus 6 singulare arripuit imperium olympiade CLXXXIII. inCCCCLXXXVni 163 Xerxes filius Darii an. XX. hic Aegyptum quae a mer. 1532. Dario discesserat capit, 164 et adversus Greciam pugnaturus DCC milia armatorum oros.2,0,1. de regno et CCC de auxiliis, rostratas etiam naves mille ducentas, onerarias autem tria milia numero hahuisse narratur. attamen victus patriam refugit. oros. 2, 10. 165 Herodotus historiarum scriptor, uier.ms. BFHMOR 159,1 s.Tino& BM 4 domini 31 ^B^ tu um. M^ 4/5 miseberis .fi .1 hierusalem om.H^ 160, 1 est om. M 2 ieiunatis B 3 sexto] uii" B 4 compleretur Z/' 5 annos M 6 ieota] BFHM, i»cto 0*, iacto O^, iacta B 7 sxnaos B 9 die . . . sexto om. B xxiiii] xx* uiiii i/ ii antea non] ante non M, ante annos fl' annos ... 13 conputandos om. B^ anno 3/' 13 ad extructione /J per- fectum B 161, i pulsis] romani pulsis F cc.xlii j¥', ccxliiii R 162, a publicam] post BffR^ 4 Ix] ixx If primosJS, primum ^ .i singularem B olyrapiadem iJi'' 163,1 xmses BF -2 discessarat /f " 164,1 gretiam ^ armatorum] pugiiatorum i^ 2 rostras ii 3 onerarios iJ 4 ac tameu />' 165 stori- arum B 130 Huius secundo anno ludeorum so- Emi Huius secundo anno templum Hiero- fp luta est captivitas. solimis extruitur: primus autem regni eius inter LXX annos captivitatis lu- daice concluditur. 131 (= 163) Xerses ann. XXI. 132 (= 165) Herodotus historiographus agnoscitur. EFBMP 130,1 iudaeae i? hierosolimis] in h. F 131 xerxes ITM xxW HM 132 historiagraphus P posl 132 ins. Artabauus mensibus VII : Socrates moritur edd. CHRONIOA. 273 1 66 ZpMxis pictor agnoscitur. mer. isso. inCCCCLXXXYIIII 167 Artabanus mensibus VII. wer.nij. 168 Socrates tuiscitur. mer. isst. inDXXVIIII 169 Artarxerxes, qiii ct Longimanus, id est ^aAQoyeiQ, an. n,er.i553. XL. huius anno VII prima die mensis primi Ezra sacerdos ot scriha legis dei ascendit de Babylone cum epistolis regis et in priraa mensis quinti venit in Hieru- 5 salem cum viris MDCC. et inter alia strenuae gesta castigavit filios transmigrationis ab uxoribus alienigenis. eiusdem anno XX Neemias pincerna de Susis castro adveniens murum Hierusalem LII diebus restituit et ducatum genti XII an. praebuit. 170 Huc usque divina scrij^fiira tcmporiim seriem continet: Hur.wi. quae vero post liaec apud ludaeos sunt gesta, de libro Machabeorum et losephi atque Africani scriptis ex- hibentur , qui deinceps universam historiam usque ad ^ . ., ./. Bier.mDan.9 5 Eomana tempora persecuti sunt. et qutdem Africanus mi. s p. es-i in quinto temportim vohimine huius temporis ita memi- nit: mansit itaque inperfectum opus usque ad Neemiam et XX annum regis Artarxerxis, quo tempore regni Persarutn C et XV anni fucrunt evoluti. captivitatis 10 autem Uierusalem CLXXX et V annus erat. et tunc primum Artarxerxes iussit niuros exstrui Uierusalem, cui operi xn-aefwit Neemias, ct aedificata est platea et muri circumda,ti. et ex illo tempore si numerare velis, LXX annorum ebdomadas usque ad Christum poteris 15 invenire. 171 Xerxes menses duos. > Bier.ms. 172 Post quem Sogdianus menses VII. Bter.ms. 173 Plato nascitur. Bier.1592. 174 Hippocrates medicus insignis hahetur. Bier.issi. mDXLVIII 175 Darius cognomento Nothus an. X et VIIII. Bier.1593. BFHMOB 166 xeuxis B 168 post nascitnr Indorl chron. c. 174 ut supra ins. F 169, i art. . . . fictxQOX^iQ hls 10 artarxerxes] mMR, artarxerses // ', artaxerses FO, artaxarses B id est om. 0" fxiixQoxeiQ] FH^^OR, fiaxQxciQ B\ (imtxQoxeiQ M, om. B j die \n: li ezras O^E, esra /f^ esdra £ 3 scr. et sac. leg. R cum] in B 6 gastigauit B filius M ' ab] et ab R'- aliegenis £' 7 pincerna om. B^ suis i7' 170, .■»/4 exhibenter B 5 prosecuti ME 6 quintam tempore B 8 xx" anno B artarxerxis] MR, artar- xersis BEO, artaxersis F quo] quae F ;i euolutis B lo hier.] in hier. F anuos erat B, erat anuus 0 n artliarxersis 7i, arta.xer.xes/' 171 xerses BF 172 sogdeauus ^' uii] uiii II 174 post habetur Isidori chrom. c. 179. 180 ut mpra ins. F 133 (= 169) Artarxerses ann. XL. 134 Esdra legem, Neemias Ilierosolinuun restaurat. 135 (= 175) Darius qui et Nothus ann. XVIIII. 136 (= 173) Pktto nascitur. EFHMP 133 artaxerxes M 134 esdra] ethora F 135 xuiii HM 35* 274 BEDAE 176 Aegyptus recnssit a Persis. mer.m4. 177 Reversis de ccqdivitate ludeis non reges, sed pontifices mer.ms. praefuenmt nsque ad Aristoboliim, qui cum dignitate pontificis etiam regale sibi coepit usurpare vocabulum. IIIDLXXXVIII M^S Artarxcrxcs, qiii cognominatus est Mnemon, Darii et wer.ievi. Parysatidis filius, an. XL. 119 Sub hoc rege videtur Hester liistoria completa. ipse mer.mis. quippe est, qui ab Hcbreis Asuerus et a septuaginta interpretibus Artarxerxes vocatur. \S0 Athinenses XXIIII literis uti coeperunt, cum antea nier.mn. XVI tantuni literas haberent. 18 1 Carthaginensimn bellum famosum. mer.wM. 182 GaUi Senones duce Brenno Roniam invaserunf excepto ^'''■. mr,. ■^ Oros. 2, 19, 5. 3, Capitolio, et incensam sex mensibus vastaverunt. oroa.2,19,9.13. 183 Tribuni militares pro consulibus esse coeperunt. mer.ms. 184 Aristotiles auditor est Flatonis, XVIII aetatis annum mer. mi. gerens. TnDCXIIII 185 Artarxerxes, qui et Ochus, ann XXVI. mer.m^. 186 Iste Aegyptum suo iunxit imperio, Nectanebo rege in Hier.isee. Aethiopiam ptdso, in quo Aegyptim'um regnum destruc- tum est. 187 Demosthenes orator omnium rumore celebratur. mer.wo. 188 Romani Gallos superant. Hier.uii. 1 89 Rlato moritur. post quem academiam Speusippus tenuit. mer. mi2. niDCXVIII 190 Arses Ochi filius an. IIII. mer. mis. 191 ludeorum pontifex maximus laddus clarus habetur, cuius mer. leia. frater Manasses templum in monte Qarisi construit. 192 Speusippus moritur: cui succedit Xenocrates. mer.ieso. 193 Quarto Alexander anno Ochi Philippi et Olympiadis ^i.*J^-'**'y,j BFEMOn 177, 1 reuersis ... 2 praefuerunt (profuerunt B^) om. £' 2 aristobulum FO^ 3 post uocabulura Jsidori chron. c. 182 ins. F 178,1 arthaxerses B, artaxerxes i^ ranemnon H"; mnemojM', mnou iJ', non iJ^ 179,2 a] ab i? 3 arthaxersos iJ, artaxerxes J 180,1 a.thmenses] FH^O'^, athinensis iJ, athanienses l/ii', athenenses O^, athenienses H^^E- 181 chartaginlensium /7, cliarthagenensium B 182,1 seniores B 183 militare /i' 184, l aristoteles (-"■ Suiiii BM'^ .aetatis] suae a. 0* 2 regeus ii, agens i^; poslea Isidori chron. c. 185 ins. F 185 artarxerses iJ. artaxerxes i^', artaxerxis i^ ^ 186,1 imperium i^ nectabo/i' 189 plata B achatemiam iJ 191,2 maDa,sea Fff, inannases .5 montem B garizym /", garizyn i> constituit i?* 192 xenogrates i/ ' 193,1 ann. ochi alex. //', ochi ann. alex. JR 137 (= 178) Artarxerses ann. XL. 138 (= 179) Hestcr historia conpletur. 139 (= 185) Artarxerses qui et Ochus ann. XXVI. 140 (= 187) Demostenes et Aristotelcs praedicantur. 141 (= 190) Xcrses Ochi fiUus ann. IIII. 142 (= 192) Xenocrates claruit. EFHMP 137 artar aristateris Jl"' EFHMP 137 artarxerxcs ii, artaxerxos il/ 139 artar.xerxes i/, artaxerxes ii liochus /' 140 deniostenis i/ iteris //», ariatoteris //'', aristolos /' praedicatur P 141 xerxes H 142 xenogrates H CHRONrfA. 275 filius, XX aetatis annum gerens, Macedonihus regnarc incipit. IIIDCXXIITI 194 Darius Arsami filius an. VI. mer.iess. [%b Alexander advcrsum Illirios et Thracas feUciter dimi- mer.iess. cans stibversis Thebis in Persis arma corripuit et apud Granicum /lumen regiis ducihus oppressis urhem Sardis capit. 196 Idem capfa Tyro Lulaeam iiimdit, a qua favorahiliter Hier.ms. exceptus deo victimas immokit et ^mitificem tempU lad- dum honoribus plurimis prosequitur Andromacho locorum custode dimisso. 197 VII regni sui anno Alexandrium, in Aegypto condidit.mer.iosi. 198 Nec mora Bahylonem obtinuit interfecto Dario, in quo mer. ms. Persarmn regnmn destructum est. quod steterat annis CCXXXI. 1 99 Quo temimre etiam Latini a Romanis perdomiti sunt. BUr. wsi. IIIDCXXYIIII 200 Alexander piost mortem Darii an. V regnavit: namBier.ms. antea VII. 201 Alexandcr Hyrcanos et Mardos capit, revertensque inmer.ms. Ammone cotulidit Paraetonium. idem Indicum usque oros.s.io? oceanum victoriis potius quam bellis pervenit ac Baby- mer. ie<>2. lonem reversus XXXII ritae, reqni autem sui XII anno ^'"'^- '" ■°'"'-, ' ^ c. 11 vol. 3 5 veneni austu periit. v- '"•' *'<"'• 202 Post quem translato in multos imperio Aegyptum Ptolo- Bier. lesi. nieus Largi fdius tenuit, 3Iacedonas PhiUppus, qui et Arideus, frater Alexandri, Syriam et Bahylonem et ^'""- ^l^''""- ^ omnia regna Orientis Seleucus Nicanor: Asiae regnavit 5 Antigonus. qui aptid Danihelem per quattuor hirci, Qui arirtem contereret, cornua designantur. IIIDCLXVIIII 203 Aegypto primus regnavit Ptolomeus Largi fiUus an. XL. nier. is92. 204 Appius Claudius Caecus Bomae clarus hahetur , qui Bter. ms. aquam Claudiam induxit et viam Apjnam stravit. BFHMOR 195,1 illyricos J/ -, illyriusi/' trecas i? 2 persas /7-0'' s regis FM^ urbe i? id est iJ' 196, 1 faborabiliter FHO^, taboiabiliter B. iabulabiliter M ', tauelabiliter i/^ :i andramacbo ff », andromacbo B 4 deniisso H 198, \ mera //', moram B 2 parsarum /i' 199 post sunt Isidori chron. c. 194 ins. F 201,1 alexander om. li^ liyrcanus i/', hirano» /i' mandos ii'i/ -/i!^ coepit iJ 2 id est R^, ide.O» i occeanum ^* praeuenit i^ ac] adJ/' 4 xxxii] xxx" u i^O, xnnB uitae] u. suacfl' 202, 1 imperium M 1/2 ptolomeus BFR plerumque, saepe H, ptholomeus H saepe, plerumque MO, raro BB, tholomeus M hic illic 2 largi] iJi^i/ ' 0 , lagi H-MR macedones if' 4 sileucius B asyae H 6 contererent -B, contcretB, contererat J/ designatur i/^/i! 203 aegyptu ii» largi] i^^ff ' 0*, laggi O*-, lagi BHmR 204, i caeius Jf ' 143 (= 194) Daritts ann. VI. 144 (= 198) Hucusque regnum Persarum; dehinc Grecorum. 145 (= 200) Akxander ann. V: nam septem eius priores cum Persarum regibus sub- putantur. 146 (= 203) Ptholomeus Largi filius ann. XL. EFBMP 145, i uj ui E priores] H, anui FP, priores anni EM 276 BEDAE 205 PfJioIomeus Hierosolunis et ludea in dicionem siiam. dolo nur. ma. rvdactis pliirimos captivoriim in Aegyptum transtulit. 206 ludeorum pontifex maximus Onias laddi filius clarus Hier. ms. hahetur. 207 XIII Ptholomei anno Syriac et Bahyloni et superiorihus Hier. nos. locis regnarc incipit Seleucus Nicanor, 208 A quo tempore Machaheorum Hnehrea hisforia Grecorum Hier. not. supputat regnum, 209 A quo et Edesseni sua tempora computant. Hier.noo. 210 Seleucus Seleuciam, Laodiciam, Antiochiam, Apamiam, wer.nis. Edessam, Beroeam et Pellam urhes condidit. 211 ludeorum pontifex maximus religiosissimus ac piissimus Bier. nn. Simon Oniae filius clarus hahettir. 212 Post quem Eleazarus fratcr citis suscepit templi mini- nier. nsB. sterium filio eius Onia parvo admodum derelicto. 213 Seleucus in eas urhes quas extruxerat ludaeos trans- uier. nn. fert, ius eis civium et municipalem ordinem cum Grae- cis aequali honore concedens. illDCCVU 214 Ptolomeus Philadelphus an. XXXVIII. wer.nss. 2 1 5 Sostratus Cnidius Farum in Alexandria cotistruxit. Hier. 1733. 216 Ptholomeus ludeos, qui in Aegypto erant, liheros esse mer.nse. permisit et Eleasaro pontifici multa Hierosolymum et in niir.inDan.ii iempli donaria vasa transmittens LXX interpretes j)etit, qui scripftiram sancfam in Graecum verferenf eloquium. 217 Aratus agnoscitur. Hier.n^s. 218 ludeorum pontificatum p)Ost Eleasarum avunculus cius uier. n63. Manasses accepit. 219 Tantae autem p)otentiae fuisse narratur Itholomeus iste '''"■ijl^^™-" Philadelphus , ut Ptholomeum patrem vinceret. narrant enim historiae hahuisse eum peditum CC milia, aequiftmi XX milia, curruum II milia, elephantos, quos primus 5 adduxit cx Etliiopia, CCCC, et cetera his similia. IIIDCCXXXIII 220 Ptolomeus Euergetes frater superioris regis an. XXVI. mer.mi. qui inde Euergetes ab Aegyptiis est vocatus, quia *''''• ^'^^^"""-^' BFHMOR 205, 1 liierosolomis li iudeani li 2 redactus F 20G, 1 iouias B 209 edisseui 7/^ 210, 1 se- leucus ... 2 condidit om. F 211,1 relegiosissimus fi', ac religiosissimis .K' 213,3 condens£: deinde Isidori chron. c. 198. 199 ins. F 215 sostratos il/ cnidiosl/, uidius ii, cliidiusi/' 210,1 iudeas -B liberatos J* 2 niulto B hieroliinam j)/' 2/3 in templi] templi /?, in templo 0" i qui] que B sacram /J eloquia in arnatus /?' 218,2 accipit /J' 219,1 tantaJ/' 2 istpaladellus ^' 3 euim] »»enimO, autem il//i' 4 currum it/ primos iJ 5 ex etliiopia] etliiopiam /5 cetera] et//' post similia Isidori cJiron. c. 202. 203 ins. F 220, 1 euergites M^, euergentes -B* fratres B x.xxui B 2 euer- gites FHM ', euegentes B », euegetes B ^ 1 47 (= 208) Machaheorum liber inchoat primus. 148 (= 214) Filadelfus ann. XXXVIIL 149 (= 216) Septunginfa interjn-etes elaruerunf. 130 (= 220) Euergetes ann. XXVL EFHMP 147 pr. incli. EHM 148 filadulflius P 150 cuergetetes F CHRONICA. 277 capta Syria d Cilicia et propcmodum univcrsa Asia inter inmimera argenti pondcra ac vasa praetiosa, qiiae 5 cepit, ctiam dcos eorum, quos Cambijscs capta Acgypto in Persas purtavcrat, rctulit. 221 ludeoruni pontifex Onius Simonis iusti filius clarus Hier. mi. Imhetur, cuius itcm fdius Simon non m.inori gloria ftdget, tner. nss. suh quo lcsHS filius Sirach sapicntiac librum conqioncns, qucm vocant Panareton, etiam Simonis in co fecit men- 5 tioncm. niDCCL 222 Ptolomcus Philophutor filius Euergetis an. XVII. iner. nuj. Antiochus rex Syriae victo Philophatorc ludaeam sibi Wer. isoi. sociat. 223 ludeorum pontifcx maximus Onius filius Simonis in- mer. mo. signis habctur , ad qucm Lacedacmoniorum rex Arius lcgatos mittit. niDCCLXXIIII 224 Ptolomcus Epiphanes filius Philopiiatoris an. XXIIII. wer. isu. 225 Secuudus liber Machcdjcorum apud ludueos huius tem- Hier.is29. poris gesta continef, 226 Onias sacerdos adsiimptis ludaeorum plurimis fugit in '''''''■ '/'g^'"'- ^^ Aegyutum ct a Ptholomco houorificc susceptus uccepit eum regionem, qiiac Ueliopolcos vocabatur, et concedente rege templum cxtruxit in Aegypto similc tenqM Iiuleorum, 5 quod pcrmansit usque ad imperium Vespasiuni an. CCL. sub occasione igitur Oniae piontificis infinita cxamina ludaeorum in Aegyptum confugerunt co tcmpiore ct Cyrene eorum multitudinc rejdcta cst. haec autem vel Oniae vel ceteris fuit causa Aegyptum petendi, quia 10 pagnantihus contra se Mugno Antiocho et ducihus Ptolo- mei positn in medio ludaca in contraria studia scindc- butur, uliis Antiocho, uliis Ptolomeo faventihus. iliDCCCVIIII 227 Ptolomeus Philomctor an. XXXV. ater. ms. BFHMOE 220,5 coepit BFff 221,1 poiitilex] p. maximus i? clariis] ciarus i'' :i lihros o. quos B 4 fecit om.H^ 222, 1 philophator] /'//;l/0, philophatur .B, philopator /?', philopater /J^- «muliler fere ddnceps euergitis iJ/^5'', euergithes .1/ 223, 2 lacedomoniorum i^ asyos iJ, darius J/ i mhW. B: dehide Isi- dori chrun. c. 207. 208 ins. F 224 eijpliiphares B 22S, 1 assumpt«s i. plurimos fl' 2 susceptus] s. esti^a accipiti''^ 3 helipoleos //', clipolccjs /i', eliopoleus /S 4 extnixit] .Bi^.W.fi, coiistruxit 0 struxit^^ aegyptumi^ similiiJjl/' templo />' iudeoruin om. B 6 examina] milia J/ 7 iu ovi. R 8 cyreue (cyrine i''^) eorum] cereneorum ii u causae ^ quia] quod i^5 u media A" studea iJi^ 'i/ ' 12 authiochi alius ptholomaei M 2'0"t fauentibus Isidori chron. c. 211 ins. F 227 ptolomeos B philo- metur M xxu B 151 (= 221) lesus sapientiae lihrum cumposuif. 152 (= 222) Philopater ann. XVIL 153 (= 225) Machahcorum libcr secundim inchoat. 154 (= 224) Epiphanes ann. XXIIII. 155 Romani Grecos ohtinuerunt. 156 (= 227) Philometor ann. XXXV. EFHMP 151 iessus F 152 philophator EHM 278 BEDAE 228 Aristoholus natione ludaeus peripateticus pMlosophus Bier. mi. agnoscitur , qui ad Philometorcm Ptolomeum explana- tionum in Moysen commentarios scripsit. 229 Antiochus Epiphanes, qui post Seleiicum cognomentoBier.m2.1su. Philopatorem an. XI regnavit in Syria, ludeorum legem inpugnans omniaque sordihus idolorum complens, in teynplo lovis Olympii simulacrum jjonit. sed et in Sa- 5 maria super verticem montis Garizi lovis Peregrini de- luhrum aedificat, i^jsis Samaritanis ut id faceret prae- cantihus. verum Mathathias sacerdos leges patrias vindi- cat adversus Antiochi duces arma corripiens. 230 Quo mortuo dueatum ludeorum susccpit filius eius luda Machabeus, anno CXLVI regni Graecorum, XX aufem uier. isst. Ptholomei, olympiade CLV. 23 1 Qui mox Antiochi duces de ludaea expellens et tem- Bier. isss. plum ah idolorum imaginihus emundans patrias leges post triennium suis civihus reddidit. 232 Unde post secessum Oniae sacerdotis in Aegyptum, de uier. isn. quo supra diximus, et mortem Alchymi, qui effugato Onia pontificattim indignus invadere teynptahat, omnium favore ludaeorum Machabeo sacerdotium decernitur, 5 quod post mortem eius frater lonathas sortitus XVIIIlBier.mo.1s62. annos summa ministravit industria. mDCCCXXXVIII 233 Ptolomeus Euergetes an. XXVIIIL iner. ms. 234 lonathas dux ludaeorum et imntifex cum Romanis et Hier. isis. Spartiatis amicitias facit. 235 Quo a Tryfone interfecto in sacerdotium frater SymonHier.1s7s.1ss3. adsumitur, anno regni Euergetis VII. quod VIII annis strenuissime gerens filio lohanni reliquit. 236 Hic adversum Hyrcanos hellum gercns Hyrcani nonten Bter. ms. accepit et a Romanis ius amicitiae postulans decreto senatus inter amicos relatus est. 237 Samariam, que nostro temjjore Sebaste vocatur, ohsidione Bier. ms. BFHMOR 228, 1 peripaeticus iJ' 2 ptolomeus B •ij-i explationum H, explanationem F^M 3 mosen F'-HM' (yR 229,1 selecum /!• j philopliatorem il/, patorem {om. philo) 77' xii /i regnat iil 3 oniaquei^' 5 garizi i? 6 samaritanitis ^ ' 7 proprias ii 8 aduersum anthiocuni iJ 230.1 dica- tura S^ iudeorum om. -fi* iudas R 2 xl] 1x1 ^{''■(t), uigesimo R :t olympide H', olypiade B 232, 1 recessum H 2 exfugato B i indignans B^ 4 sacerdotio F fp sortitur R 6 post industria laidori chron. c. 214 ins. F 233 euergites BFHM xxxuiiii B 235, i sacerdotio F 2 euer- gitis FHM, euegitis B 3 strenue 0 regens H 236, i yrchanus B regens H hycani 5* 3 relatos £* 237, i samaria B obsidionem BM 157 Hunc Antiochus superans ludaeos oppressit. 158 (= 233) Euergetes ann. XXVIIII. 159 Brutus Ilispaniam subegit. EFHMP 158 xxuiii EHM 159 spaniam EHM CHRONICA. 279 captam solo coaequavit, quani postea Herodes instaurans Sehasten iu homrcm Augusti a/qicllari voluit. IIIDCCCLV 238 Ftolomeus Fiscon, qtii et Sotcr, an. X VII. uur. 1902. 239 Cicero Arpini nascitur matre Helvia, patrc cquestris mer. 1912. ordinis ex rajio Vtdscorum genere. 240 Hyrcano in pontificatum, quod ijjsc XK VI annis tenuit, uu-r. rm. Aristohoius succcdit annum unum, qui rcx pariter et pontifex primus apud ludaeos diadematis sumsit insignc jjosf CCCCLXXJLIIII an. Bahyloniae captivitatis. 24 1 Post queiu regnavit lanaeus cognomento Alexander an. Rier. 1914. XXVII, qiii pontificatum quoque administrans crude- lissiine civibus praefuit. IIIDCCCLXV 242 Ifulomeus, qui et Alexander, an: X. sier. 1919. 243 Huius anno VII Syria in Romanam dicionem cessit wer. 1924. capto Philippo a Gahino. 244 Expulsus de regno Ptolomeus Fiscon per matrem Cleo- Hter. 1919. patram in Cyprum secedit. IIIDCCCLXXIII 245 Ptolomeus, qui a matre fuerat eiectus annis VIII, regres- Bier. 1929. siis de fuga regnum obtinuit, quia Alexandrum, qui ante eum fuerat, ob interfectionem matris cives pepulerant. 246 Silla Athenicnses vastat. Bier. mt. niDCCCCIII 247 Ptolomeus Dionysius an. XXX. Bier. «*7. 248 Ab huius anno V Alexandra uxor Alexandri pontificis ^'"■- i'M- i^^o. post mortem eius regnavit ludeis an. VIIII. ex quo tem- pore ludeos rerum confusio et variae clades op)presserant. 249 Post cuius mortem Aristobolus et Hyrcanus fdii eius *«''• '*■"'• contra se de imperio dimicantes occasionem praebuere Romanis, ut ludaeam invaderent. itaque Pompeius Hierosolymam veniens capta urbe et templo reserato usque 5 ad sancta sanctorum accedit, Aristobolum vinctum secum ahducit, pontificatum confirmat Hyrcano , deinde Anti- BFHMOE "237, ■.' quoaequauit J/ 3 sebastem ii^^ii;^, sebastim /<■' hoiiore ii agusti J/ appellaie iJ/i post uoluit Isidori chron. c. 216 ins. F 239, 1 helbiam B equistris F^E^ t fulscore R^, uulsarum M 240, 1 liyrcauo in] hyrcanum 0» pontificato B^ 2 un. ann. B 3 insignem F \ iiii] iii B. 241 , 3 xxui R 3 poil praefuit Uidori chron. c. 218. 219 ins. F 243, 2 gabinio F-M^^B 244, i/2 cleopatriam BF^H^M^O^ 2 cyprum] cy ZT' recedit /?, secessit //-: deinde Isidori chron. c. 222 ins. F 24:i, i eiectus] iectus BFMO^ 2 quia] quia c-c //" 3 reppulerunt /i 241) athiuienses ^', artheuienses /«', aethauieuses £ pust uastat Isidori chron. c. 224. 226 ins. F 247 dionysus /^'// 248,3 oppresseruut A 249,1 mort. cui. //" aristobolos U filius B 2 dimigantes occisione B 3 inuaderet B b uictum BHO 6 ad- ducit B 160 (= 238) Soter ann. XVII. 161 Varro Ciceroque nascuntur. 162 (= 242) AJexandcr ann. X. 163 (= 243) Syria per Gabiiiuiii ducem suhicitur Komanis. 164 (= 245) Ptholomeus Cleopatre filius ann. VIII. 165 Salustius historiographus nascitur. 166 (= 247) iJionisius ann. XXX. EFBMP 160 xui F CHRONICA III. 163 subegitur KHM 165 historiographus] histor UM, historia E 36 280 BEDAE patrum Herodis Ascalonitae filium procuratorern Palestl- nae facit mansitque in iiontificatu Hyrcanus an. XXXIIII. 250 Vergilius Maro in i)ago, qui Andes dicitur, haut procid uier. wa. a Mantua nascitur Pompeio et Crasso considihus. 25 1 PomjKius captis Hierosolimis tributarios ludaeos facit. BUr. wu. 252 Vergilius Cremonae studiis eruditur. Bier. 1959. 253 Caesar Germams et GaUos capiit, et Brittanos quoqu£, Euiropms e,n. quihus ante eum ne nomen quidem Romanorum cognitum fuerat, victos ohsidibus acceptis stipendiarios fecit. niDCCCCXXV 254 Cleopatra soror Ptolomei an. XXII. mer. imi. 255 Orto enim bello civili inter Caesarem et Pompeium victtis E}^trop. 6,29. ^ Eutrop. 6, 22. Pompeius Alexandriam petit ibique ah ipso, a quo spera- 256 hat auxilia, Ptolomeo percussus interiit. Mox Caesar Eiitrop.6,-j2. Alexandriam i^enit, ipse quoque Ptolomeus parare voluit insidias , unde bello ei inlato victus in Nilo periit. Caesar Alexandria potitus regnum Cleopatrae dedit, cum 5 qua consuetudinem stupri habuerat. 257 Cuius a tertio regni anno ipse primus Pomanortim uicr. loss. singidare obtinuit imperium, a quo Caesures Romanorum principes appellati. 258 Cleopatra regio comitatu urbem imjrcssa. mer. mi. IIIDCCCCX 259 Caesar ob insolentiam tnorum coniurantibus in etim LX Eutrop.6,25. vel anipliti,s senatoribus equitibusque Romanis in curia confossus interiit, post annos IIII et menses VI quam mer. ma. regnare coeperat. 260 Cassius ludea capta templum spoliat. mer. 1913. nlDCCCCLXVI 26 1 Octavianus Caesar Augustus Romanorum secundus reg- nier. i9u. navit an. LVI et mensihus VI, a quo Augusti appellati BFHMOR 249, 8 pontificato fii^JJiOafl 250, 1 uergilius] jP'irj/0/J' e< sic ciemce^s dicit£ 2 a] ad £ pompeisBfi^' 251 fribunarios ^» 252 cremon\a,e BF^H^M 253,1 germanus ^^' et gallos .. . 2 cognitum om. B^ brittauos] tributanos .fl' -> ne] nec iJ conditumi> 3 evat B acceptos -F' post fecit Isidori chron. c. 228 — 231 im. F 254 cleupatria iJi^^fZ^JifO" 255,1 pompeium] pom- peio£» 2 petiiti? a om. R 256,3 ipse] i7il/i? cum libris Eutropii, ipsi £i^0 3 uictum BO»' 4 alexandriam M potitur i?', potitu» 0*, pottius i)/' cleopatriae BF^HO^, niatri R 257, i a tertio regni 0, regni a tertio FH, tertio regni MR , tertio B 3 apellati H 258 cleopatra hic et deinceps libri omnes regionis £ comitato ilf , comitu i^' orbem i^ ingressus i"'' ib9,\ ob] ab R^ morem i'' coniuratibus B 2 curiam M i confessus BH^ 260 casius iZ"' spoliauit B^: deinde Isidori chron. c. 2.H3. 234 ins. F 167 (= 251) Pompeius ludeam cepit. 168 (= 254) Cleopatra ann. II. 169 Hucusque regnum Grecorum; nunc Romanorum. 170 (= 259) Itdius Cesar ann. V. 171 (= 257) Ab hoc Cesares appellati. 172 XXIl. De sexta aetate. 173 Sexta aetas continet annos praeteritos DCCVIIII. 174 (= 261) Octavianus ann. LVI. EFHMP 167 coepit FIl, capit JI/ 172 om. EHM 173 post 176 EHM annos praeteritos dccuiiii] FP, annos iam (om. E) praeteritos (omisso numeroj EHM 174 octouianus H Yl^jnb ann. lui huius om. EHM CHRONICA. 281 reges Romanortim , quorum XV vivente Cleopatra, XL et unum postea vixit an. 262 XI AiKjusti anno deficiente in ludea pontifictim princi- H/er. loss. bs*. patu Herodes nil ad eum pertinens, utpote Antipatri Ascalonitae et matris Cypridis Arabicae filius, a Roma- nis ludeorum suscepit principatum . quod tenet an. wer 2010 5 XXXVL 263 Qui ne ignobilis forte et a ludeorum semine argueretur Rufinu, 1, «, extraneus, comhussit libros omnes, quihus nohilitas gentis ludeae in temj^lo servahatur adscripta, ut deficientibus 26A probamentis et ipse ad hanc iJertinere putaretur. hi-Htgetipputi.ss. super ctiam nt suam sobolem regio iUorum generi com- misceret, proiecta Doside fcmina Hierosolimitana, quam 2)rivatus accepcrat uxorem, et nato ex ea filio Antipatro 5 sociat sihi Mariammen filiam Alexandri, neptem Aristo- boli fratris Hyrcani, qui ante eum rex erat ludaeorum. haec quinque ei filios genuit, quorum duos AlexandrumHegeiippi>,2,3,4. Herodis regis, accusator Herodis tetrarchae Romam profectus a Tiherio in vincula conicitur, uhi plurimos sihi adscivif ad amicitiam et maxime Germanici filium 5 Gaium. niDCCCCXCIII 276 Gaius cognomento Caligula regnavit an. III menses X mer "053 dies VIII. 277 Hic Herodem Agrippam amicum suum vinculis Uhera- Birr.2053;_ tum regem ludeae facit, qui permanet in rcgno an. VII, B.er. 20S0. ' id esf usgue ad riuartum Claudi annum: nuo ah anrielo'"^i "p^^-is^s^; .. ■ ,.T ■ , Rujxnu$2,l0. percusso suceessif in regnum films eius Agrippa et usque aier. 20«i. 5 ad exterminium ludaeorum XXVI ann. perseverat. Bege,ippu,2,i. 278 Herodcs feirarcha et ipse Gai amiciiiam petens cogente Herodiadc Romam venit, sed accusatus ah Agrippa etiam tetrarchiam perdidit, fugiensque in Hispaniam cum Herodiadae merore periit. 279 Pilatus, qui sententiam damnationis in Christum dixerat, "'"'■ ^"^■5.- .... y-Y . RuHnus 2, 7. tantis inrogante Gaio angorihus coartafus est, ut sua se manu pieremerit. 280 Gaius in deos se referens ludaeorum loca saneta sordi- Hier.2053. 2054. hus idolorum profanaf. 281 Matheus in ludaea praedicans euangelium scripsif. isidoruschr.242. IinVII 282 Claudius an. XIII menses VII dies XXVIII - Bier. 2057. 283 Peirus ajiosiolus cum primus Antiochenam fundasset nier. 20.M. ecclesiam, Romam pergit ibique XXV an. cafhedram tenet episcopalem, id est usque ad ultimum Neronis annum. •1%A Marctis euangelium, quod Romae scripserat, Aegypto "'^- .^"^^ ' Petro mittenfe praedicat. BFHMOIt 274, 1 xuii F 3 ordinaut B^ 4 diacones II 275, 1 herodis M ' aristobolis M 2 regis om. F^ herodes ii" tetharch(ale BM 276, 1 calicula H^, callicula 11, galicula F menses] et ra. BMB 277, •.' permansit il/ :i id est om. H^ usque om. B cladii 0» .=. exterminum £" 278,1 detrarcha .ff ', tetharca B 3 lugensque B hispanum B 279, •-> tanto B, tantum R-. taudem B' interroganle F 3 perimeret FOK 280, 1 se om. B'^ 282 au.] aun. regn. B xiiii 0 uii] uiii M xxuiii] xxuii B 283,1 anthiochiara iJ' 284,1 aegyptum.fi 2 petreil/'.fi 178 (= 274) Huius ann. XVIH dominus crucifigitur. 179 (= 276) Gaius ann. IIII. 180 (= 281) Mattheus etiangelium scribit. 181 (= 282) Claudius ann. XIIII. 182 (= 283. 284) Petrus Romam, Marcus Alexandriam petit. EFS3fP 178 xuiii] xiiii M 180 scribit] scripsit EHM 181 clacidius F 182 petiit EffM 284 BEDAE 285 Quarto Claudi anno fames gravissima, cuius Lncas me- Hier. mi. minit, facta esf. aci.u,2s. 28(j Eodem anno ipsc Brittaniam adiens, quam neque ante oros. ■;,<;, 9. lulium Caesarem neqiie post euni quisquam attijigere ausus fuerat, sine ullo proelio ac sanguine intra pau- cissimos dies plurimam insulae partem in deditionem 5 recepit. Orcadas etiam insidas Romano adiecit imperio ac sexto quam profectus erat mensc Romam rediit. 287 Nono regni sui anno ludaeos tumidtuantes Roma ex- orot.i.e.u. pidit, quod et Lucas refert. act.18,2. 288 Sequenti anno fames maxima Romam corripit. oro$. i, e, n. nilXXI 289 Nero an. XIII m. VII d. XXVIIL wer.^mi. 290 Huius secundo anno Festtis ludeae procurator successit ^'%'af'j' Felici, a quo Paulus Romam vinctus mittitur ei bien- nium in libera manens custodia post haec ad praedi- candum dimittitur, necdum Nerone in tanta erumpente 5 scelera, quanta de eo narrant historiae. 291 lacobus frater domini cum XXX an. Hierosolimorum ^'R^/^tj^a, rexisset ecclesiam, septimo Neronis an. lapidatur a^""'-''-'-^- ludeis vindicantibus in illo, quod Paidum interficere nequiverunt. 292 Festo magistratui ludaeae succedit Albinus, Albino Hier. 20S0. Florus. cuius luxuriam et avaritiam ceteraque flagitia aier. 2034. non ferentes ludaei contra Romanos rebellaverunt , ad- versiim quos Vespasianus magister militiae transmissus 5 plurimas urbes ludeae cepit. 293 Primus Nero super omnia scelera sua etiam Christianos ^'o;„f\*'-, persequitur, quorum eximios Romae Petrum cruce, Pau- lum occidit gladio. 294 Hic in re militari nihil omnino ausus Brittaniam pene Eutrop. 7, u amisit: nam duo sub eo nobilissima oppida illic capta atque eversa sunt. iinXXXI 295 Vespasianus an. VIIII m. XI d. XXIL mer.2085. 296 Hic apud ludaeam imperator ab exercitu appellatus et Hier. loss. 23. BFMMOR: c. 28G ampliavit Beda h. eccl. 1, 3; c. 294 repeiivit idem ibidem. 286, 3 ac] et F^ inter F :, accepit li'^ 1; ac] a H' 287, 1 iudaeo.s om. H' 288 corri- pitur i?' 289,1 xxuiiii i^ 290,1 fest. smn.BH' iiideae] in iiulaea i^ 2 mititur i?^' 4 mittitur 0' .1 scelera bis H' quanta] qui ita i^ 291,1/2 rex. liier. i/ 2 lapidatus i^^-i?, labidatur i?* :i paulo i'' 292.1 magistratui] magistratu* O' iud.] ecclesiae iud. 7? successit ^ 4 transmisus iT' s coepit BFHR 293.2 persecutio prima in marg. BH cliorum iJ' exiraias jJ/, »«imios£' cruci ili 294, i nihilo- mino JT' pene] bene B 2 eo] ea H^ 3 post sunt Isidori chron. c. 248. 249 ins. F 295 xi] x F 183 (= 289) Nero ann. XIIIL 184 (= 293) Petrus et Paulus cruci gladioque traduntur. 185 (= 295) Vespasianus ann. X. 186 (= 296) Huius secundo anno Titus Ilierosolynuim stcbvertit. EFHMP post 183 ins. persecutio i e1 deinceps persecHtione.t mmeranl EH l^."") uiiii EHM 186 anuo om. EIIM CHRONICA. 285 beUu7n Tito filio commmdans Eomam per Alexandriam proficisci/nr: tjui secnndo anno ludcac rer/num suhvertit templumquc solo stravit, post annos primae ucdificatioms 5 eius QOLXXXVnil. consummatum est hoc bellum "<""■ 2«« TTTT 11 • 1 n-r . , CiOS3t)—20SG. an. 1111. (luobus quidem Nerone vivente et duobus aliis postea. 297 Vespasianus iuter alia magnorum operum in privata Euiro,,. r. lo. adhuc vita in Germaniam ac deinde in Brittaniam a Claudio missus tricies et his cum hoste confUxit, duas vaUdissimus gentes, XX ojjpida, instdam Vecfum Brit- 5 taniae proximam imperio Eomano adiecit. 298 Colosus crigitur hahens altitudinis 2>edes CVII. Eier.wn. IlilXXXIII 299 Titus an. II m. II, vir omnium cirtutum fienere mira- ^'"'- 2''"- j ., . -^ Eulrop. ',31. bilis, adeo ut am^r et duiciae humani generis diceretur. 300 Hic amphitheatrum Eomae aedificat et in dedicatione mer. 2095. eitis V milia ferarum occidit. IIIIXLVIIII 301 Domitianns frater Titi iunior an. XV m. V. Bier.soyo. Ml Hic sccundus post Neroncm Christianos perseqnitur: mer.mo. suh quo apostolus lohunnes in Puthmiim insulum rele- gatus est et Flavia DomitiUa Flavii Clementis considis aier. 2112. ex sorore neptis in insulam Pontianam ob fidei testi- 5 monium exiliatur. 303 Qui et ipsum lohanneni fertur in ferventis olei dolium^'"'';"^-'^"^^^ misisse, sed lohanncs tam inmunis redisse a p)oenis, '""• quam a corruptioiie carnis manehat semper inmunis. miL 304 Nerva an. I m. IIII d. VIII. ^"'- f"^' , Eutrop. S, 1. 305 Hic primo cdicto suo cunetos exules revocavit, unde ct aier.2113. lohunnes npostoliis huc generali indulgentia liberutus Ephesum rcdiit. et quia concussam se absente per f/. aier. v. m. 9. hereticos vidit ecclesiae fidem, confestim hanc descripta 5 in euangelio suo verbi dei aeternitate stabilivit. BFHMOR: c. 297 ampliavit Beda h. eccl. 1, 3. 296, 3/4 reguuin templiun subuertituinue F 5 00] cc 0, milia B « nerouem jB' uiueute] ueniente B alii J/ 297,1 alias magorum i<'' 2 prittaniam £ 3 misus i? ' 4 iusula J/ 4/.i brittauiam ^'Ji' 5 proxima FM 298 post cuii Isidori chron. c. 251 in«. F 299, i uirtutem B' 1/2 miralis £ 2 ama- tor B 300, 2 post occidit Jsidori chron. c. 253 — 256 ins. F 302, 1 persecutio ii in marg. BB hic] ie R 2 ioh. ap. R pathmum] BF^H, phatmum 0, pathmos F^M, patmos B insula MB 3 relegatus] BFO^, religatus HMO^R est om. F^ domicilla M dementis B 4 exorore H^ in om. B portia F^, poteutianam iS 303, 1 fertur om.H olei om. F^ 2 reddidisse iJ' 3 semper alienus ^'>, al. s. i?»: deinde Isidori chron. c. 260. 261 ins. F 304 iiil] uii i^ 305, 1 cunctos otn. F reuocat.A 3,4 per her. om. R^ 4 discriptam M, discripta» 0', descriptam 0* 187 (= 299) Titus ann. II. 188 Hic facundus et pitis fuit. 189 (= 301) Domicianus ann. XVI. 190 lohannes in Pathmos religaiur. 191 (= 304) Ne)-va ann. I. 1 92 lohannes apostolus Ephesum rediens euangelium scripsit. EFHMP 188 pius] strenuus ac pius J/ 190 iobannis .ff^ 192 epb. rediens (redigenB .ff)] red. eph. i/ 286 BEDAE iniLXVnil 306 Traianus anh XVIIII mens VI d. XV. "'^fiiitis. s. 307 lohannes apostohis LXVIII anno i)ust passionem domini, 'J'f'-- 2116 ; aetatis auteni suae XC et VIII Ephesi placida morte quievit. 308 Traiano adversum Christianos persecutionem movente Hier. 2123. Symeon, qui et Simon filius Cleopae, Hierosolimorum episcopus crucifigittir. 309 Et Ignatius Antiochiae episcopus Romam perdiictus nier. 2123. hestiis tradifur. 'SIO Alexander quoque Romanae urbis episcopus martyrio ponti/. 7. coronatur et VII ab urbe miliario via Numentana, ubi decollatus est, sepelitur. 311 Plinius Secundus Novocomensis orator et historicus in- mer.2126. signis hahetur, cuius plurima ingenii opera extant. 312 Pantheum Romae, quod Domitianus fecerat, fidmine cot1-mer.212-.2100. crematum: cui nomen inde datum est, quod oninium deorum sit ipsa domus habitaculum. 313 ludaei per diversas terrarum partes seditionem moventes mer. 2130. 2131. digna cede sternuntur. 314 Traianus Romani imperii, qtiod jMst Augustum defen- Euiroptus a, 2. sum magis fuerat qiiam nobiliter ampliatum, fines longe lateque di/fudit. IIIIXC 3 1 5 Hadrianus consobrinae Traiani filius an. XXI. mer. 2133. 3 16 Hic per Quadratum disciptdum apostolorum et Aristidem oros. 7, 13, 2. Atheniensem virum fide sapientiaque plenum et per Serenum Granium legatum lihris de Chrisfiana religione conpositis instructus precepnt per epistolam Christiatios 5 sine ohiectu criminum non damnari. 317 Idem ludeos secundo rebelles ultima cede perdomuit, oroV.Vfu, 4. y. etiam introeundi eis Hierosolymam licentia ahlata, quam ipse in optimum statum murorum extructione reparavit et Aeliam vocari de nomine suo praecepit. BFmiOB 306 trianus i?' peraecutiouihi marr/. BN,in tea-tujiost 307, :i quieuit 7? xuiii Oi? 307, 1 aposto- losi!» Ixuiii] BF^HR, Ixui F^^O, Ixuiiii Ji 2 xcuii B, xx et uiii F^, xxuiii i?' 308,1 troiano fi//' monente -9"', mouentem J?* 2 symon qui et symeon -F cleophao i)//i! 310,2 uii] uiii /^' numen- tin* /?', mumentana /J* :i (iecolatus i/ 311, i plenius ilf histocus -8=' 2 prima/J' 312,1 pana- theon i/ 2 inde om. B 314,1 troianus JS i'2 defessura /J^ 2 nobiliater /?» i AxSmiAit li: deinde Isidori chron. c. 265 ins. F 315 xxi] xi /?A' 31(5,1 hic] is R et] ex F 2 athinensem FH^, athinieusem H^, ataniensem M fidem sapientiaeque .W :i grauium F de om. BR 4 epystoli B i obiectu] /70, abiectu /*"', obiectione ^Jbf^, abiectione /^^ 317,1 rebelle £ 2 hierosolimorum /JJ/iB 4 faeliain MB suo om. M^ 193 (= 306) Traianus ann. XVIII I. 194 (= 308) Symon Hierosolimorum episcopus crucifigitur 195 (= 307) et requiescit lohannes apostolus. 196 (= 315) Adrianus ann. XXI. 197 Aquila interpres hahetur. EFHMP 193 xiiii EH 194 symon h. ep.] siraon filius cleopae (cl. f. EH) EHM 195 ioh. req. {om. aposto- lus) EHM 197 habet P CHRONICA. 287 318 Idem eruditissimns in iitmquc limjua bihliothecnm Athc- nifr.im.nu. nis miri operis extruxit. mO Hicrosolymac jmmtis cx gentihus constituitur cpiscopus Hnr.2140.21u. Marcus ccssantihus his qui fuerant ex ludeis, qui sunt numero XV et praefuerunt a passione domini per annos fere centum et septem. IIIICXIII 320 Antonimis cognomento Fius cuni fdiis suis Aurelio d "ier. 2154. Lucio an. XXII m. III. 321 lustinus philosophus Jibriim pru Christianu religione com- oroaiu, 7,14,2. positum Antonino tradidit henignumque eum erga Christia- nos homines fecit. qui non longe post suscitante per- uier. 2110. sccutionem Crescente cgnico jwo Christo sanguincm fudit. 322 Suh Pio Bomae episcopo Hermcs scripsit lihrum qui «'«''/• "■ dicitur Pasforis , in quo praeceptum angeli continet, ut pascha dic dominico celebraretur. 323 Polycarpus Eomam veniens multos ah heretica labe casti- ««««'« ^, »• gavit, qui Valentini et Cerdonis fuerant nuper doctrina corrupti. iinCXXXII 324 il/«m9euer««s Pertinax an. XVII. Hier.2210. 342 Clemens Alexandrinae ecclesiae presbyter, et Panthenus Hter. 2210. stoicus philosophus in disputatione dogmatis nostri dis- sertissimi habentur. BFHMOR: c. 331 repetimt Beda h. eccl. 1, 4. 331, 1 ad deleuterum F^ 2 christiaiios F^ 332, 2 habebantur M post episcopi Isidori chron. c. 277 ins. F 333,1 antonius i"^ 334,1 aduersus J^, aduersos B 2 obscenati if ' 335 hireneus] -F-0, hirenius F'JJ, hyrenius 31, hyreneusiJ, hierenius B 336, 2 post iuponi Isidori chron. c. 279 ins. F 337 heluius iJ^ 338,1 occ. in p. iul. iur. per. sc. -H occitur _F' 2 quem] que i^' 3 muluiura] MO^, miluinum -ff', moluium BO'', miluium Jl^Ii, uluium F 339, i datae latae B 2 celebrare B praede- cessor.* li 3 xiiii] xiii H, xu E', inc. i?' raensi M 340, l thephilusii' 2 scribens .J/ 4 epi- scopis om. F epistolara 2)ost aderaut F: deinde Isldori chron. c. 382 ins. F synodochicam Ii 341 xuii] sic etiam Beda h. eccl. 1, o, xuiii OR'^ 342, i presbyter (praepositus R) et pantheuus (pautenus FM, partaenus 0) stoicus om. H 202 (= 333) Commodus ann. XIII. 203 Teodotion interprcs hahetur. 204 (= 337) Helius Pertinax ann. I. 204»(= 338) [Hic luliani iuris periti scelere occiditur]. M 205 (= 341) Severus Pertinax ann. XVIII. 206 Simachus interpres habetur. EFHMP 203 theodocion P, theodotio F 204 elius au. primo pertinax F 205 xuii MP CHRONICA. 289 343 Narcistis Hierosolymorum episcopus et Theophilus Cae- «"r. 2213. saricnsis, Policnrpus quoquc ct liachilus Asianac pro- vinciae cpiscopi insignes hahcntur. 344 Persecutione in Cliristianos facta plurimi per diversas sier. sm. provincias, inter quos et Leonides imter Origenis, mar- "' '' ' *' tyrio coronati sunt. 345 Clodio AMno, qui se in Gallia Caesarem fecerat, apud r>ro,.i,n,e. Lugdunum interfccto Severus in Brittanias hellum trans- 0™... 7, 17, 7. fert, uhi ut receptas provincias ab incursione barharica faccret securiores, magnam fossam firmissimumque val- 5 lum crebris insuper turribus communitum per CXXXII milia p)assuum a mare ad mare duxit, et Eburaci ohiit. oro,. 7, 17. s. 346 Perpetua ct Felicitas apud Kartaginem Africae in castris Fro,per c 757. bestiis deputatae p)-o Christo nonis Martiis. IinCLXX 347 Antoninus cognomento Caracalla Severi filius an. VII. Hur. 2227. 348 Alexander einscopus Capipadociae, cum desiderio locorum "''r. 222S; sanctorum Hicrosolynmm venisset, vivente adhuc Nar- "''""" '' cisso eiusdem urhis episcopo persenilis aetatis viro et ipse ibi ordinattir episcopus, domino ut id fieri deberet h per revelationem monente. 349 Tcrtidlianus Afer centurionis proconstdaris filius omnium Bier. 2224. ecclesiarum sermone celehratur. iniCLXXI 350 Macrinus an. I. ^,>r. 22.34. 351 Ahgarus vir sanctus regnavit Edessae, ut vult Africanus. Hier.2234. 352 Macrinus cum filio Diadumeno, cum quo imperium in- oros. 7, is, 3. vasit, apud Archclaidem militari tumidtu occiditur. IIIICLXXV 353 Marcus Aurelius Antoninus an. IIII. aer. 2230. 354 In Pcdestina Nicopolis, que prius Emmaus vocahatur, mer. 2237. urbs condita est, legationis industriam pro ea siiscipiente lulio Africano scr'iptore temporum. Haec est Emmaus, quam dominus post resurrectionem suo ingressu, sicut 5 Lucas narrat, sanctificare dignatus est. Luc.24,13. BFHMOB: c. 345,2—6 ampliavit Beda h. eccl. 1,5. 343,1 hierosolymarum i7', -m.rum 0' 2 bacchylus i^O, bachimis 5^^ 2/3 prouintiae S^ 3 iu- signis MO^ 344, 1 persecutionem M persecutin u (cbr. add. H) B (in textuj H (in margine), chr. u psc B (in maryine) 2/3 martyo B 345, 1 claudio li 2 brittaniam B 3 ut] et F' 4 firmissi- mamque iJ 6 a msiri F^H^O^B ad] usque ad O duxit] adduxit /'' 346,2 deputatae] d. sunt O*» nomiuis H ' ^'"^* martiis Isidori chron. c. 284. 286. 287 ins. F 347 antonius F uii] xii //' 348,1 cappadotiae i/ 2,3 narcino .B 3 eiusdem] eiusJB» 4 ordinatus .1/- id] hid if » 349,1 ter- tulianus/ir' 2 post celebratur Isidori chron. c. 289 ins. F 351 uir om. F' cdissae H^O^ ut om.M' 3ij3 antouius/^ 354,1 uicapoIis£ 2 urbis i? 207 (= 347) Antonius Caracalla ann. VII. 208 Qtiinta editio Hierosolimis invenitur. 209 (= 350) Macrimts ann. I. ^©^''(^ 351) |Abgarus vir sanctus regnavit. ut vult Affricanus]. m 210 (= 353) Aurclius Antoninus ann. IIII. 211 Sexta editio Nicapoli repperitur. EFHMP 207 antonius] i^fiP, antoniuus -£J/ carracalla //" 208edictioi^ hierusai // inueniturj repperitur EHM 209 martianus F 210 antonius F 211 nicapolis EFHM 37» 290 BEDAE 355 Hyppolitus episcopus multorum conditor opusculormn wer. v. m. m. temporum cnnonem qurm scripslf Imcnsque perduxit: qui ctiam sedecennalem. puschw cirrulum. repperiens Eusehio, qui super eodeni jMscha decennovennalem circulum com- 5 posuit, occasionem dedit. IIIICLXXXVIII 356 Aurelius Alexander an. XIII. oros. r, is, e. 357 Hic in Mammeam matrem suam unicae pins fuit rt oh Hi>r. jim.«. id omnihus amahiUs. 358 Urhanus Romae episcopus muUos nohilium ad fidem Pomi/.is. Christi et martyrium j^erduxit. 359 Origenes Alexandriae, immo toto orbi clarus hahetur. aier.224e. denique Mammea mater Alexandri eum audire euravit ^T"'- '- ?*■ l- ^ Hier. V. Ht. 54. et Antiochiatn accitum summo honore hahuit. IinCXCI 360 Maximinus an. III. Hier. 22.^2. 361 Hic adversus ecclesiarum sacerdotes et clericos, id est orox.T.m.^. doctores, persecutionem exercet, maximae propter Christia- nam Alexandri, cui successerat, et Mameae matris eius familiam, vel praeciptie propter Origenem preshiterum. 362 Pontianus et Antheros Romanae urhis episcopi martyrio Ponui. m. 20. coronati et in cymiterio Calisti sunt sepulti. nnCXCYII 363 Gordianus an. VI. Hier.22.v>. 364 lulius Africanus inter scriptores ecclesiasticos nohilis Ruiinn.i n, 23. hahctur: qid in chronicis, quae conscripsit, refert se Alexandriam properare Eraclae ojnnione celeberrima provocatum, quem et in divinis et in philosophicis studiis 5 atque omni (rrecorum doctrina instructissimum fama loqueretur. 365 Origenes in Caesarea Palestinac Theodorum cognomento Bier.v.nt.ns. Gregorium et Athenodorum adidescentulos fratres, Ponti postea nohilissimos episcopos, divina philosophia inbuit. BFHMOB 355,2 tempera fiicj iJ cauamem i/*, canonum i^ que 7i 3 sedennalem ii', sedecenuouenalem (litt. nouo videnitir expunctae esse, sed restitutae) 0 4 decennauennalem B circulum post qui 0, om. B 5 post dedit Isidori chron. c. 292. 393 ins. F 357,1 liic] liinc//» 359,1 origines B mh\] FHMO^^B'', orbe 0**/?', orbis i< i accito iS 2iost habuit Isidori chron. c. 296 ins. F 360 maximus i'' 361,1 ec- clesia iJ' 2 persecu^tio] VI m marg. H 4 originem B 362, l antherus BF'^ rom. urb. om. B martyo i? -2 post sepulti Isidori chron. c. 298. 299 ins.F 364,1 ecclesiasticas ii ' :i eraclae] FHO^, eracle i/, eracleae Ob, aracliae i>, eraclii iJ opiuione ii', opione iJ 4 quem] quod i? et in diu.] in diu. iJ*, et diu. F^ philophisis B, philosopbis 11" studii B 365, 2 grecorium B antheuo- dorum iJ, cathedonorum B 3 post inbuit Isidori chron. c. 301 ins. F 212 (= 356) Alexander ann. XIII. 213 (= 359) Origenes Alexandriae claruit. 214 (= 360) Maximus ann. III. 215 (= 361) Hic persequitur Christianos. 216 (= 363) Gordianus ann. VII. 217 Fabianus episcopus Romae celebratur. EFHMP 213 origeuis IIM 214 nmximus] FPM, maximinus FH 215 hio persequebatnr chr. /i'i/, bic persecutioneni in chr. exercet M 216 uii] ui EHM 217 celebratur] claruit KHM CHRONICA. 291 nilCCIIII 366 Pliilippus cum Philij^jw filio an. VII. aier. noi. 367 Hic primu.i impcrdtorum omniiim Chrl.sfinnn.f fuit ac "rot.i,2i),-i. post tcrtium impcrii eius annum millesimus a conditione Romae annus expletus est. ita magnificis ludis augustissi- mus omnium prcteritorum hic natalis annus a Christiano 5 imperatore celebratus est. 368 Origenes adversus quendam Celsum Epicurum philo- "'>'•. "d Pau- sophum, qui contra nos libros conscripserat, octo volu- v- -'-""• minibus respondit: qui, ut breviter dicam, tantum scri- bendi sedulus fuit, ut Ilieronimus quodam loco V milia 5 librorum eius se lcgisse meminerit. nnCCV 369 Decius an. I menses III. Hier.22^8. 370 Hic cum Philippos patrem et filium interfecisset , oh uier.-jios. odium eorum in Christianos persecutionem movet, in qtca p,mtif. 21. 22. Fabianus in urhe Ruma martyrio coronatus sedem sui episcopatus Cornelio dereliquit, qui et ipse martyrio 371 coronatus est. Alexander Hierosolymorum episcopus uier.22sa. apud Caesaream Palestinae et Antiochiae Bahilas inter- 212 ficiunttir. Haec autem persccutio, ut Dionisius Alexan- Rumns e.31. driae ejnscopus refcrt, non ex praecepio imperatoris sum- sit ex&rdium, sed anno, inquit, integro principalia prae- venit edicta minister daemonum, qui dicebatur in ciin- 5 tate nostra divinus, superstitiosum contra nos exagitans vulgits. nnCCVII 373 Gallus cum Volusiano filio an. II m. IIII. sier. 2269. 374 Huius imperii Dionisius Alexandriae antistes ita memi- Rufinm 7, ;. nit: at ne Gallus quidetn malum Decii auf videre potuit aut cavere, sed in eundem lapidem offensionis inpegit: cuius cum regnum florcret initio et cuncta ei ex sententia 5 cederent, sanctos viros, qui pro pace regni eius deo summo supplicahant, persecutus cst, cum quibus et pros- peritatem suam fugavit et pjacem. BFHMOR 366 fil. phil. F .367, i christiauos M, ciistinianus B fuit om. H 2 raillemisimus H^ 3 lau- dis i^" 4 praetorum i?' 368,1 epicurium .B h se om. BF 369 i] ii iJ iii om. H': in marg. manus ut vid. prima: in orosio«»« I in eutro»». 370,2 iit viarr/. persecut»» | nii H, persecutio uiii post interficiuntur i? :( coronatus] c. est M 371, i liierosolymarum iJ/''//' 372, i autem om. BF-H :\ infegro] in aegypto iJ' 4 miuister] minisunt //'ii' decebatur /?' :> diuinos /J' 6 post uulgus Isidori c/iron. c. .306 ins. F 37-1, 1 alexandriae om. /?' 2 at] cat B 4 ei ex senteutia (sentia F^) c.] ex s. c. ei £ 5 accederent£, caderent fl' 218 (= 366) PhHippus unn. VII. 219 (= 367) Ilic jjrimus Christianus imperntor fuit. 220 (= 369) Decius ann. I. 221 Antonius monachus [in Aegypto] claruit. M 222 (= 373) Gallus et Volusianus ann. II. 223 Novatiana heresis exoritur. EFHMP 292 BEDAE 375 Origenes LX.X aetatis anno tion ad integrum impleto Rutinus 7, ;. defunctus et in urhe Tyri sepuUus est. iner. f. ;/;. 54. 37G Cornelius Romae episcopus rogatus a quadam matrona Ponti/. a-j- Lucina corpora apostolorum de catacumbas levavit noctu et posuit PauU quidem via Ostensi , ubi decollatus est : Petri autem iuxta locum, ubi crucifixtis est, inter cor- 5 pora sanctorum episcoporum in templum Apollonis in monte aureo in Vaticano palatii Neroniani III kal. lulias. IIIICCXXII 377 Valerianus cum fdio Gallieno an. XV. Hter. 2271. 378 Hic in Christianos persecutione commota statim a Sapore wer. 2214. Persarum rege capitur, ihique luminihus orhatus servi- Ru-.nnua /.. ecci. tute miserabili consenescit. Unde Gallienus tam claro o™.7,22,.'>. dei iudicio territus pacem nostris reddidit, sed ob meri- 5 tum tamen vel propriae libidinis vel paternae tlieo- machiae innumera barbaris adsurgeutibus Romani regni detrimenta sustinuit. hac persecutione Cyprianus Car- nier. 2273. thaginensis episcopus, cuius doctissima extant opuscula, martyrio coronatur : cuius vitae et xiassionis volumen wer. 1.. ,;(. es. 10 egregium dereliquit Pontius diaconus eius, qui usque ad diem passionis eius cum ipso exilium sustinuit. 379 Theodorus, cuius supra meminimus, cognomento Grego- Hier.v.m.e^. rius, Neocaesareae Ponti episcopus, magna virtutum gloria claret. e quibus unum est, quod, ut ecclesiae Riinniia 7, 2.5. faciendae locus sufflceret, montem praecibus movit. 380 Stephanus et Xystus Romae episcopi martyrium passi. Ponn.f. 24. 2r,. nnCCXXIIII 38 1 Claudius an. I m. VIIIL mer.ma. 382 Iste Gothos iam per annos XV lUiiricum Machedoniam- ^"!r-^^**-„, , -* '' Oros. 7,23,1. que vastantes superat: ob quac in curia clypeus aureus ei et in Capitolio statua aurea conlocata est. 383 Marcion dissertissimus Antiochenae presbiter ecclesiae, ^'Z'T'"'J'.:r ^ ' Rujinus 7, 2'i. quippe qui in eadeni urbe rethoricam docuerat, adversus Paulum de Samosathae, qui Antiochiae episcopus dog- BFHMOR Slb, 2 tyrii FMOR 376, 2 corpus jF ' dicata cumbas .R' 3 uiara ilf decolatus fl est om.H^ 4 petrus Jlffi' 5 apollonis] £i^^i/, appoUonis Jf, apoUinis /«''O.B 6 aurelio iJ.B i post inlias Isidori chron. c. 308 ins. F 377 ualerias B, ualerius B 378, l iii marg. [persjeoutio uiii H pei-secutionera i?" 2 perscorura B 3 rairabili B^ 7 cypriano.s iJ* ijn carthaginiensis R 9 coro- natus i?' 10 reliquit BF^R pontius . . . n sustinuit om. B diacono.s M 379, 3 ecclesia M 4 mouet BR^ 380 raartyrio F post passi Isidori chron. c. 310. 311 ins. F 381 i] ii R' uiiii] uiii B 382,1 gothusi?' 2 curiam M 2/3 aur. ei] aur. F''^', ei aui-. iSii'^ *»** aur. i^' 3 statuam i^ ' 383 1 anthiochiae i^" 2 urbemJi' retheoricam i? aduersura i'- 3 saraosathae] 0, samusath(a)e BFMR, amusathae H episcopis R^ 224 (= 377) Valerianus cum Gallieno ann. XV. 225 (= 378) Cipriamis martyrio coronafur. 226 (= 381) Claudius ann. II. 227 (= 383) Paulus Samusathenus horeaim condidit. EFHMP 224 galliauo i/ un. xu ante cnni gall. F 225 coronatus HM 227 samussathenus F, samo- satanus H, soraotanus E CHRONICA. 293 matizahat Christum comnmnis naturae hominem tantuni 5 fuisse, accipientibus notariis disputavit, qui dialogus iisque hodie extat. imCCXXVlUI 384 Aurelianus an. V m. VI. uur. 22m. 385 Hic cum adversum nos persecutionem movisset , fulmen *■«'"• ^-'^; ante eum mnf/no pavore circumstantium ruit: ac non multo post a inilitibus occisus est itineris medio , qtiod Euimpw, s, 15. inter Constantinopolim et Heracliam est, strafae veteris: 5 locus Caenofrurium appellatur. 386 Eutycianus Eomae cjnscopus martyrio coronatus in Ponu/.is. cymiterio Callysti sepelitur, qui et ipse CCCXIII mar- tyres manu sua sepelivit. IIIICCXXX 387 Tacitus m. VI. mer.2293. 388 Quo ajmd Pontum occiso obtinuit Florianus imperium mtr. 2293. diebus LXXXVIII et sic apud Tharsum interficitur. 389 Anatolius natione Alexundrinus Laodiciae Syriae epi- *^^; ^^^' "'''■ scojnis philosophorum disciplinis eruditus pliirimo ser- mone celehratur. cuius ingenii magnitudo de lihro quod super pascha conposuit, et de X lihris arifhmeticac in- b sfitutionis pofest apertissime cognosci. 390 Insana Manichaeorum heresis his temporihus oritur. Hier.2205. UnCCXXXVI 391 Probus an. VI men. IIIL Uier.2294. 392 Hic Gallias iamdtidum a harharis occupatas per midfa orus.i,2t,2. et gravia proelia deletis tandem hostihus ad perfectum liheravit. 393 Secundo huius anno, tit in chronicis Eusehii legimus, Hier.ijos. iuxta Anfiochenos CCCXXV annus fuit: iuxfa Tyrios CCCCII, iuxta Laodicenos CCCXXIIII, iuxfa Aedesse- nos DLXXXVIII, iuxfa Ascalonitas CCCLXXX, se- c/. uier. (codd. ' .... quidani) 2294. 5 cundum Hehreos initium LXXXVI iohelei, quod signi- ficat annos IIIICCL. BFHMOR 383, 4 commune £* .1 dialocus BU^ 384 in mary. [per]secutio uiiii H, persecutio uiii B 385,1 nos om. B> mouisset etfi' flumeu ante £, fulmiuante A'' 3 post mvXio H a] aciJ 4 et om. M^ erecleam J/ ueris i? .i caenofuriam i^' 386, t episcopus om. F' coronatur ilf 8 cccxxiii M, xiii (oni. ccc) B: CCCXLII liber pontif. 388, l quod B pontem O 2 inficitur /?' 389, i au- toWMsR laeodiciae B .S quod] quem iJ 390 manihaeorum i7' 392,1 occupatus/f' 2 proelia] bella B, om. R tandem] tam de B 393, i eius M 1 annos BFHM tyros F » i iuxta ante laodicenos otn. if ' laudicenos £i/ 3/4 aedessenos (edesenos /^) dlxxxuiii] eadesse (rei. oni.J />' 5 iutium/?' Ixxui U iobolei U, iubelei O^, iubilei R 228 (= 384) Aurelianus ann. V. 229 (= 385) Hic pcrscquitur Christianos. 230 (= 387) Tacifus ann. I. 230» (= 389) [Anatholius Laodicie Syriae episcopus clavuit]. M 231 (= 391) Prohus ann. VI. 232 Manichc&rum heresis exorta cst. EFEMP 228 aureUus EH 230 tatius Ell i] ii EH 231 uii P 294 BEDAE 394 Archelaiis Mesopofamiae episcopus lihrum disputationis Hier. v. m. ti. suac, quani hahuit adversus Manicheum exeuntem de Perside, Syro sermone composiiit, qui translatus a Grecis hahetur a midtis. IIIICCXXXVIII 395 Carus cum filiis Carino et Numeriano an. II. uier. 2300. 396 Gaius Bomanae ecclesiae fulget episcopus, qui a Dio- p.mtf/.-j». clitiano martyrium passus est. 397 Phierius praeshiter Alexandriac suh Tlieona episcopo Hier. v. m. ;«. florentissime populos docuit et tantam sermonis diver- sorumque tractatuum, qui usque hodie extant, invenit eligantiam, ut Origenes iunior vocaretur: vir mirae 5 parsimoniae et voluntariae paupertatis appetitor, qui post persecutionem omni tempore vitae Rotnae versatus est. IIIICCLYIII 398 Dioclitianus cum Herculio Maximiano an. XX. Bier. 2302. 399 Carausius sumta piaptira Brittanias occtipavit. Nar- Hier.2305.230e. seus rex Persarum Orienti hellum intulit: Quinque- gentiani Africam invastaverunt: Aegyptum Achilleus ob- tinuit. ob qnae Constantius et Galerius Maximianus 0 Caesares adsumuntur in regnum.. 400 Constantius privignam Hercnli Theodoram accepit, ex Bier.2307. qua postea sex liheros Constantini fratres hahuit, Galerius filiam Dioclitiani Valeriam. 401 Post X annos per Asclepiodotum ptraefectum praetorio Bier.2316. Brittaniae receptae. 402 XVIIII anno Dioclitiani ipse in Oriente, Maximianus "'^[•-Jfk, ,, Herculius vastari in Occidente ecclesias, affligi inter- ficique Christianos praecipiunt. 403 Secundo autem piersecutionis anno Dioclitianus Nieo- oros. 1,25,14. mediae, Ma.nmianus Mediolani imrpuram deposuerunt. attamen coepta semel persecutio usque ad septimum 404 Constantini annum fervoio noii cessat. Constantius "'oroTf:,^ is. BPHMOB: c. 399, 1 ampliavit Beda h. eccl. 1, 6; c. 404 repetivit idem h. eccl. 1, «'. 394, 2 quam] quod M manicheos M 4 post multis Isidori chron. c. 321 ins. F 395 fiUo B^ carno 0* 396, i romanae] F'^, romae reliqid fulget om. H^ 397. i hierius F'^ episco H^ 2 tantum i? 3 tractaum /?', tractuum F^B' 6 persetionem J/ ' 7 post est Isidori chron. c. 323 ins. F 398 dioclefianus //^Ot'/?, diocliauus J/' ei S(c/ere tieMiceps maximiniani^ fl' 399, i' orienta //•'' 2/3 quin- quegentiam B 3 afram /'■ uastauerunt O^ arcliilleus F-, arcliileus E 4 gallerius U 400, i pri- uignom 3/ 2 libros -B^ 401,1 per] posti^- x om. II^ 40'2, i ilioclitiano />'' ■! iii occ. uast. /?' 3 persec[utio] x in marg. H, persecutio xi B christianos] a clxristianis /2' percipiuut /?' 403, ■.' deposuit F^ 233 (= 395) Carus ann. II. 234 Iste de Persis iriumphavit. 235 (= 398) Dioclitianus et Maximianus aim. XX. 236 (= 403) Iste persequitnr fp His persecutoribus intra XXX EHM Christianos. dies XVII milia passi sunt. EFHMP 236, 2 xuii] xuiiii E CHRONICA. 295 XVT imp€rii anno, summae munsuetudinis ct civilitatis rir, iu Brittania diem ohiif Ehoraci. W'o Haec pcrsecutio tani crudelis ct crehra /layrahat, at iiitra i'u„ii/.3o. nnnm mcnsem X VII milia martyrum pro Christo passi iHvcniantur. 106 Nam et oceani liinbuiii transgressa Alhanum, Aaron ouua, iiin.n). et Itdium Britaniae cum aliis plurihus viris ac feminis felici crnore damnavit. 107 Fassus est hac Bamphilus preshiter Eusehii Caesariensis najinu., s,i4. episcopi necessarius, cuitis vitam ipse tribus libris com- Bier.v.m.si. praehendit. iniCCLVIlIl 408 Tertio anno perseeutionis , quo et Constantius obiit,uier.->3ji.j3Ti. Maximimis et Severus a Galerio Maximiano Cae.sares facti. e quibus Maximinus maleficia ot stupra sua Christianorum persecutionibus accumulat. 109 Fassus est ca tcmpestate Petrus Alexandriae episcopus ""'''""'■>• ^- cum pltvrihus Aegypti ejriscopis. Lucianus quoque vir morihus et continentia et ertiditione praecipuns Antioehe- 110 nus preshiter passus est, et Thimotheus Momae X kal. Prusp-r c.au. luUas. iniCCXC 411 Constanfimis, Consfantii ex concubina Helena filitis, in iiiern'^3. ' ' ' Eulrop. 10,2. Brittania creatus imperator regnavit an. XXX m. X. 412 Ab anno persecutionis quarto Maxentius Herculi Maxi- wer. ■>3'/3. miani ftlius Romae Augustus appellatur. 413 Licinius Constantiac sororis Constantini vir Carnunti "'f-r^-^*-,,, , Kulriip. W. 4. imperator creatus. 414 Constantinus de persecutore Christianus efficitur. 415 In Niceno concilio fides catholica exponitiir anno po^t ^""'J-^i^^^^J^cn. Alexandrum DCXXXVI die mensis secundum Grecos caichedin ii (Manst 4 Desii XVIIII, quod est X halendarum luliarum, con- p- rm). sulatti Paidini et luliani w. cc. 4 1(3 Consfanfinus fecit Romae, uhi baptizafus cst, hasilicam P'""'!^''* '■'•'■ beati lohannis baptistae, quae appellatur Constantiniana. item hasilicam Ijcato Petro in templo ApoUinis, necnon po"'^/- ^•' > • ">'• BFHMOR: c. 405. 406 ampllavit Beda h. eccl. 1, (1. 7; c 411 repetit idem h. eccl. I, « citans Eutropium. 404, •-' ciuitatisiJ 3 eboraci) anle clieiii i^», oboraici /7 405,1 baec] ot J/ crudilis W cebni 7j -• .\uii] uii i?' inartyrium H^ 406, l oceaiuiin />'» aaron] et aaron /i' ■-' plurimis F^ 3 felice M 407, I pampbilius y/ 408, 2 galerio] galeriano /^ caesareF' 3e]et/(, a«' 3 4 christi auuorum iV 409, 1 parsus /; alexandrinae ft 411, •i brittauiae £», britanniam /i; regnat /f m.] et la. B 412, a ap- pellatusiV 413, 1 lucinius JB 2 creatur /? 414 constinus .H' persecutione Bf ' christianos £» 415,4 iTu cc] uii cc />' 416, i constiniana //' 3 beato pefro] beati petri O, sancti petro /^' apol- lonis BO^, appoUonis M 237 (= 408) Valerianus ann. II. EffM Maximus et Severus ann. I. /■•/' 237" [Huius brevitas imperii nihil dignum hystoriae eontulit]. .i/ 238 (=-- 411) Constantinus an. XXX. 239 (= 415) Nicena sijnodus congregattir. EFHMP 237 ualerius M et "/». /' 238 xxx| xxxi 1' CHRONICA III. ^° 296 BEDAE et heato Paulo, corpus utriusque aerc cyiyro circumdans 117 quinque pedes grosso. Item hasilicam in palafio Soso- pmnf.ai c.32. riano, quae cognominatur Hierusalem, uhi de ligno crucis 418 domini posuit. Item hasilicam sanctae martyris Agnac Ponn/.M css. ex rogatu filiae suae: et haptisteritim iii eodem loco, uhi et haptizata est soror rius Constantia cum fdia Augusta. \\% Item hasilicam heato Laurentio martyri via Tihurtina Ponn/.j^ c 24. 420 in agro Verano. Item hasilicam via Levicana intcr duas Ponnf.si cjs. lauros heato Petro ct Marcellinu martyribus: ef mauso- leum, uhi matrem suam posuit in sarcofago purporeo. 421 Item hasiUcam in civifafe Osfia iu.vfa Portum urhis P>ni;f.34 c ss. Romae, heaforum aposfolorum Pefri et Pauli et lohannis 422 hapfisfae. Ifem hasiJicam in civitatc Alhanensi sancti p„„uf..u c:m. lohannis haptistae. item hasilicam in urhe Neapoli. Funtif.34 c3-2. 423 Idem Constantinus Depranam Bithyniae civifafem in Uier. 2.34:1. honorem marfyris Luciani ibi condifi insfaurans cx 424 vocahido matris suae Helenopolim nuncupavit. Idem °''°j*'/y^^f ' ''' ■ urhem nominis sui sfatuens in Thracia sedem Rotnani imperii ef totius capuf Orienfis esse voluif. 425 Idem statuit citra tdlam hominum caedem paganorum oro.H.7,2s,2s. fempla cludi. IIIICCCXIIII 426 Consfantius cum Consfanfino cf Constante frafrihus, uier.23:>i. an. XXIIII m. V d. XIIL 427 lacohus Nisihinus episcopus agnoscitur, ad cuius praeces nier. 23.U. saepe urhs discrimine liherata esf. 428 Impietas Arriana Consfanti rcgis fulta praesidio cxiliis, i{ier.23.%i. carceribus ef variis adflicfionum modis primum Atha- nasium, deinde omncs non siiae partis episcopos per- secufa esf. 429 Maximinus Treverorum episcopus clarus hahetur, a quo Hier.2XJ'.i. Afhanasius Alexandriae epiiscoptis cwn a Consfanfio quereretur ad poenam, honorificae susceptus esf. 430 Antonius monachus CV aetatis anno in heremo moritur. incr.^nrj. \2l Reliquiae aposfoli Timofhci Consfanfinopolim invecfae. Hier.2372. 432 Consfantio Romam ingresso ossa Andrcae aposfoU ef Wer. 2313. BFHMOli 416,4 beati pauli 0* cyprin Jjf >'' 417, 1 pede jB i/l' sossociano /1'^ -' cogiiDmitiu- /•'* 41*5, •-' rogatus Jl 419 laurentio beato B. beati laurentii (.'" martyris F^C^JMO». martyre B'B' ■j uercho /1' 420, 1 leuicanal iJi^//Oii'', \nmcana. MB- cum libru puntit. '■< sargofago iJ 421,1 liasilica 1/ 422, 1 albanensis Ii ■-' basilica M ube B 423, i constiuus N ' clrepanam Hieronynius 424, i suae H^ 425,1 ullum//' paganorum] pugnatorum i/' 2 claudi i'^-ii', concludi J7': deinde Isidori cliron. c. 3:i0-334 ins. F 426,1 contantius i? 428,1 constati R'^ presidii B' 2/a anatliasium £ 42!), 2 quostantin J! 430 aetatis om. F 431 thim. ap. II 432, i costantio 0 240 (= 426) Consfanfius et Constans an. XXIIII. 241 (= 432) Ossa Andreae et Lucae Constantinopoli transferuntur. EFHMr 240 oonstantiuus JI 241 andreae| andr. apostoli /IM. beati andr. .•ipostoli /■-' lucaej I. euange- listae EHM constantinopolim M, constantinopolitani F CHRONICA. 297 Tjucae e.uangelistac a CmistantmopoUtanis miro favorc susccpta. •1IJ3 Hilaritis Pictariensis cpiscoptis, qiii pulsus ah Arrianis intr.jnj.-uii. in Fri/gia exulaverat, cum apud Cotistantinopolim lihrtim pro se Constantio porrexisset, ad GaUias redit. nnCCCXVl Vi\ luUanus an. II m. VIII. aier. ms. 435 luUanus ad idolorum cultum cmversus Christianos per- mer.uais. sequittir. 436 Pagani apud Sehasten Palestinac urhem sepulchrum Rufinus ii,2s. lohmmis hapfistae invadunt, ossa dispergunt, eadem rur- sum collecta et cremata latius dispergunt. sed dei pravi- dentia adfuere quidam e.r Hierosolymis mmiachi, qui r. mi.vti colUgentibus quaequc ipsi pofcrant ablata ad patrem suum PhiUppum pertulere. ille confestim haec (supn-a se enim ducebaf fanfum thesaurum propriis ser- vare vigiUis) ad pontificem. maximum tunc AtJianasitim per luUanum diaconum suum mittit. quae Uh suscepta 10 paucis arbitris sub cavato sacrarii pariete inclusa pro- phefico spirifu profutura generationi posterae eonservavit: cuius praesagium stih Theodosio principe per Theophilum ««/'»^'".2«- eiusdem urbis episcopum conpletur, qui destructo Serapis septdchro sancti lohannis ihidem consecravit ecclesiam. iniCCCXVII 437 lovianus mensibus VIII. Mier.sjso. 438 Synodus Antiochiac a MeUfio et siiis facta, in qua mer.mo. homousio avouoioque reiecfo medium inter haec homoeo- usion Machedonianum doyma vindicavcrunt. 439 lovianus lapsu Constantii prodecessoris admonitus honori- R,u,nuj ii, i. ficis ef officiosissimis Ufferis Afhamsium requirit. ^fdj ipso formam fidei et ecclesiarum disponendarum suscepif modum. .■» 2 otficiossissimis // athenasinm Ji^ t uiatura Ji* i cornirapit B: tleiude Isidori chron. c. 347 ins. F 440 ualentianus F^HO"' 242 (= 434) luUanus ann. II. 243 (= 435) Hic ex Christiam payanus persequitur Christianos. 244 (= 437) lovianus ann. I. 245 Hic cum oinni exercitu Christianus efficitur. 246 (= 440) Valentinianus ann. XIIII. qui a luliano oh iidem Christi militia fuerat privatus. EFffMr 242 auu. um. IJ 243 exj ct /' 245 chr. efticit P. efl". chr. A'//.I/ 240, i ualentianus MJ' -xiiii] xxiiii/f', xi /■' 2 iuliano] iulianus /"' 38* 298 BEDAE 44 1 Appolltnaris Luodicenus rpiscopus muUimodii nostnic Pm^ii^ ii2v. rrligionis scripta coHiponif . i/tii postin n fidr drriiins hrrcsim. sui nominis instituit. 442 Damasiis Romae episcopus fecit hasilicam iuxta theatrum. Pnnuf. 39. saneto Laurentio et aliam. in catacumlias, uhi iacuerunt corpora sancta apostolorum Petri ct Pauli. in quo loco platonMm ipsam, nhi iacuf;runt corpora .lancta, versihns 5 adornavif. 443 Valens ah Eudoxio Arrianonnu rpisropo hiipfi.rnfus ""'''pr,jsp ms nostros persequitur. 444 Gratianus Valentiniani fili^is terfio citis anno Am.hiiinis "'"'p^l^f Jy^. im.j)erafor rsf factus. 445 Constantinopoli anosfoloyiiiH iiiiirfiirinui drdinifiir. ir/n-.ssse = 446 Posi Auxenti seram mortem MedioJnni Amhrosio rpi- >''<'<'■ -^yo = ^ Prnsp. Itfj3, scopo constituto omnis ad fidem rrctam Ifalin ronrrr- titur. 447 Hilarius episcopus Pictavis moritur. ^"■'■- ^*^ = -^ ^ Pro.ip. 113r,. IIIICCCXXXII '1 18 Valens cum Gratiano ef Valmfiniano, VnJenti.nia n i frafris oro.,. 7.33.1. sui fdiis, an. IIII. 449 Valcns lege data, uf monachi militarent, nolenfes fiisti- H,rr. 23:11. bus iussit interfici. 450 Gens Hunorum. diu inaccessis secJ.usa monfilms rrpen- oro>. 7,33,10. tina rabie percita exarsit in GotJios eosqur sparsini con- furbatos ab antiquis sedihus expulif. GotJii fransito Danuhio fugientes a Valente sinr armorum deposi- nier. 23m. 5 tione suscepti mox pcr avaritiam Maximi ducis fame ad rebeJJandum coacti sunt, victoque Valentis exercitu nrns.7,33,11. per Thraciam sese miscrntes simul omnia caedibus, in- cendiis rajyinisque fuderunt. IIIICCCXXXVIII 451 Gratianus cum fratre Valentiniano an. VI. pmsp. ugt. 452 Theodosius a Gratiano imprrafor crcatus maximas ilJas Marceiunus 3t.i. Scithicas gentes, hoc est HaJanos, Hunos rt (Toflios (>ros.7,3i,r,. magnis multisque proeJiis vincit. BFHMOR 442,2 alias £ 4 platonam .ff, platamam Z! ubi om. H^ 443,1 eodoxio iJ, edoxioi/' bapti- zatos jf' 444,1 ualentiani JTO 2 fact. est ii' 445 constantinopolini i^, constinopoli /T 446, i mediu- lanii F^H 447 poat raoiitur Isidori chron. c. 349 — 357 ins. F 448, l ualentiniano om. B ualen- tiani Jf^O», om. i?' fratii 1i 449, 1 ut mon. mil.] monaclios militare i?' nolentes] nolentibus H 450, 1 hunorum] unor est TV' reclusa BE 2 rabia M 2/:i conturbatus B 4 uelente H ' 5 fame om.R^ 6 reuelandum iJ 452,1 imperatore£ 2 schithicas /i ', sithicas Z' i w\c\i F-M^Ii 247 (= 451 ) Gratianus ann. VI. 248 Ambrosius et Martinus episcopi clarescunt. 248» [Valens ann. III]. 249 VaJentinianus cum Teodosio ann. VIIII. EFHMP •J48 claruernnt E 249 ualentianus Ml'^ CHRONICA. 299 453 Cuius concordiani non ferentos Arriani post XL rmnos inarcftunm md. fcdcsias. quas vi fcnucrr, rrJic//icrniif. ir)4 Symdus CL jiafrum congrcgafnr nrhc yLtuju.sfa (ukcrsusMurcHHnusMi. Maaedonium stH) Damaso Romae episcopo. 455 Tlicodosins Arcndinm filium snnm ronsortem farit imperii. "ros. y.st,». 45(i A srcnndo Gratiani auno ipso sexies et Thcodosio ron- ''""'''"''" (l"':' ■* p. 7/'/, 755^. sulihus Throphilns paschalrm compofum scribit. 457 Maximus, vir fjuidem strenuus ct prohus atquc Augu.sfo om,. 7.34.U. dignus, nisi contra sacramenti fidrm per tyrannidcm emersisset, in Bri.ffania invitus jrroprmodum ab excrcitu imjjcrator crratus in GaUiam transiit ibique Gratianum. oros. 1,34,10. s Augustum dolis circnmvrntuin npitd Ljuidunnm occidit.f^^rcMinnssss. 458 fratremcjur eius Valentiniannni Itcdia e.r.jndif : q^il tamrn "''p^^liJJ;'^i[^ iustissimam cum matre sua lustina poe^iam luit exilii, ''"•''ro''' '*■ '■'•■ quae ef ijmim Arriami jiolluif hcrrsi rf emincntissimam catholicae fidci arcrm Amhrosinm perflda obsidione vexa- 5 vit, nec jirius quam jxrolatis beatorum Gervasii et Pro- tasii marti/rnm dco revelante reliquiis incorruptis nefanda coej)fn deseruit. IIIICUCXL^ IIII 459 Theodosius, qui Gratiano vivente VI annis inin Oricnfcm o,-,,,. 7,3^,1. regebat. j)ost eius mortem regnat an. XI. 460 7;>.5C ct Valentinianns , quem Itcdia cxj)ulsum henigne ''"'^^i^'^': 'J^^'^-^^ snsceperat, Mnxininm tyranniim. III ab Aquileia lapide interficiunt. 46 1 Qui quoniam Brittrminm onini pene armata iuventtife nnda, 13. u. coj}iisquc mditaribus sjiolinverat , cjuar fymnnidis eius vestigia secutae in Gallias numquam ultra domum rediere videntcs fransmarinne gcnfcs sacvissimar , Scofhorum a 5 circio, Picforuin ab ccquilonuc, destitufam milifc ac defen- sore instdam, adveniunf ct vastatam direptamgue eam mulfos jjcr annos obj)rimunf. AQ2 Hicronimus sacrac intcrpres historiac librimi, quem de .varcfiun,,.', 391. inlustrihis ecclesiae viris scribit, usquc ad XIIII totius imperii Theodosii annum j)crducif. BFHMOli: c. 457 ampUavii Beda li. eccl. 1, 0: c. 461 repetivit idem h. eccl. 1, 13. 453, ■-' ceclesiae /' 454, 1 synodos fi' 2 ep. roni. B 456, 1 gratiani] gratia iii B 2 paschale B 457,1 sternuus ii" augustu7y'Ji 2 contra ovi. F^ a eniisisset ii' brittaniam jBi^i?'-l/. britau- uiam ]! 4 transit 3/' 458, 1 fratremque] que liatrem /> italia] ita /•'' 3 quae] quem 0'> lieresis jVO .1 nec] ne J/' gerbasii F^H' 7 post deseruit Isidori cliron. c. 353. S54. 3oa. 347 — 352. 356—361 ins. F 459, 1 iam om. F' oriente M, morientem F'R' 2 mort. ei. Oli 460, i ualentianus B 2 lapi- dem .1/ 461,1 poena/? .irma /T' iubente /? 2 expoliauerat 7? quae] qui O^ :i modum redire F' ■. ac] a/^' c disreptamque J/ ea, M 462,3 perduxit /'; deinde Isidori chron. c. 364 ins. F 250 Hieronimus in Bethlem predicatur. 250* [Synodus in Constantinopoli CCCL episcoporum, in quo kj/m 1. 4. 11. omnes hereses coudeninanturj. 251 (= 459) Theodosius ann. III cum Arcadio et Honorio. 252 (= 460) lohaiincs cDiachorita claruit. EFHMP •J50 betbleem /" •250», 1 episcopi J/ ' 252 anacliorita (anch- /") iohannes i^P 300 BEDAE IIIICCCLXII 463 ArcadiuR filius Theodosii cum fratrc Honorio nn. XIII. /,„/»r«. am. 464 Corpora mncformii Anihacum et Michm prophctarum iMorm 3ni. divina revelatione prodtmtur. 465 Gothi Italiam, Vandali atque Halani Gallias adgrediun- hidorm ms. tur. 466 Innocentius Bontnc episcopus dedicavit hasilicam Ger- pom,/. rj. vasii et Protasii nmrti/rmii heatissimorum e.c devotionc testamenti cuiusdam inlustris feminae Vestinae. 467 Pelagins Britto dei gratiam inpugnatur. hidoru, 374. iniCCCLXXVII 468 Honorius cum Theodosio niinore, fratris sui filio, an. X V. hidorus in. 469 Halaricus rex Gothorum Romani invasit partemoue eius "'"rreuinui no. ^ ^ Prosp. 1240. cremavit incendio VIIII kal. Sept., cmno conditionis eius oro^. 7,40,1. miUesimo centesimo sexagesimo quarto, ac sexto die guam MarcMimia 410. ingressus fuerat depredafa urbe egressus esf. 470 Lucianus preshyter. cui revelnvit deus VII Honori prin- Marceiiimn^is. cipis anno locum sepulchri et religuiaruni beafi profo- rnartyris Stephani et Gamalihclis ac Nicodemi, qui in neiauo luciani euangelio et in acfis aposfolorum leguntur, scripsit ipsam vppimi.7 ed. 5 revelationem Greco sermone ad oniniunt ecclesiarum per- "pp- ^j- sonam. 471 Quam revelafionem Avitus preshyter, honio Hispanus oennadias v. BFHMOR et ad c. 468—476 toM. n. 1—4. 0—14. 18—22. 24— .32. :i3 {habel so/.a c. 468. 469). .34—37. 40: c. 467 ampliavit Bnlo h. eccl. 1, 10; ad c. 469 conferendus idevi h. eccl.1,11. 464, 1 arabacum] 0, ambacu BF'B\ amhncuc H^B\ ahacnc F^MB"- micheae FH^MO*> 466, l/i! gei- basii 7/ 2 et om. €»■ beat. mart. i? :i iustiiiae i( 467 brittu om. B^ iupugnat i7''il/*0'': deinde Isidori chron. c. 366. 369. 370 ins. F 468 thedosio 31 minori 19, minoris 26, iuniore 28 Iratri 1'. 13^ ann. xu (xiii 35, deoimo 27) om. Ji' post xu ins. regnauit 10. 37, corpora sanctorum 3S 469, 1 alai-icus F' aliique, hallaricus 7. 20, hilarious 19. 29. 40, hilarius 26, atalaricus 4 gotthorum Hl. 34 inuasit] cepit 1. 27, om. 6. 8. 9. 10. 35. 36. 37 partemj patrem 27 que om. 7 eius] huius 7 a cre- mauit 4 uiiii] uiii BH eius] huius 20, om. B. 8 3 centesimo om. 0. 8. 9. 10. IS^. 36. 37 sexagemo 19, septuagesimo 40 quarto] quarta 26, et q. 4, ac q. 10, ui B ac (a B 13. 27. 33, um. 40) sexto om. 26 in (litura posl in M) orosio (horosio 8. 12, horo sic 32) tertio (tertia 8) ins. post sexto 6. 8. 9. 10. 12. 32. 36. 37, jiost ac FM, liturapost ac 18, tertio honorio post sexto 22 quam] postquam B, qua 7. 10. 1.3'. 18^. 20. 21. 26. 27. 37 4 post ingressus ins. urbem 13. 21. 30', est urbem 19 depraedata] adpredita 19, depraedanda 33"; ea deprae- data 26 egressus] egresH' 470,1 reuelauit (reueualit 19, releuauerat 26) deus] d. r. 7. 20 uii] iiii 7. 20 1/2 principes 12, priucipiis 2 2 aunos 40, ununi 9 et] ec 1, om. 4 requiaruni 13', reliquaruni B, reliquias 10. 37 beatu F', om.25'. 37 ij-i prodomartyris ii", proti(protti 34)martyris 29. 34, protiproto- raartyris 35 i sthephanum 30', om. 9 et] ao 4 gamehelis 6, gamilielis 20 ao] et 4 niohodimi 22, nio(h)omedi BB. 2. 3. 31. 34. 35, nicomedU 6. S. 9. 36 3/+ qui in eu. ct iu (om. 13^) actis (aotibus FH'^. 1. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 13K 19. 25. 26. 30?. 35. 36. 37) apostolorum om. 14' 4 leg. scr.] scr. leg. 19 u rere- uelationem ; grego B oranem 21. 27 .i/6 personam om. 18' 471, 1 qua 32, quod 20 abitus C. 8, habitus 4. 7. 36, adiutus 10. 37 hisponus 30, spanus B. 14. 18. 19. 24. hispauis 8', ispanit 9, hippanus 27 253 (= 463) Archadius ann. XIII cum fratre Honorio. 254 lohanncs Cryso.sfomus et Augustinus episcopi prardicantHr. 255 (= 468) Honorins ann. XV cum Theodosio minorc. 256 Cirillus Alexandriae elaruit. EFHMP et inde a c. 25.5 codd. 1—11. 253 honorio bis F 254 chrisostimus HM, chrisostomus A' ])ra(Mlicabantur F 255 liurluK F theosio H minore] archadii filio add. in mary. I CHRONICA. 301 geiiere, in Latinum vertit eloquiwn d mliccta rj^istola 472 stm prr Orosimn prcsbyterjnu OrcklrntdHhus drdit. Qui .«a.«(/.nu.. j/s. etiam Orosius ad loca sancta pcrveniens. rpio eum Augnstinus ad Hieronimum pro discenda animae rationc miserat, reliquias beati Stcphani accepit et patriam 5 reversus prinius intulit Occidcnti. 473 Brittaui Scothoruni Pictoruinque infestationcin imi feren- GMa, ix tes Roinnin mittiinf et sui stihiectione proinissa contra hosfein uuxilia flagitant. quibus sfatim iiiissa legio mag- nam barharorum mulfitudinem sternit, ceteros Britaniae 5 finibus pellif ac doinuin reversura praecepit sociis ob arcendos hostes murum trans insidam inter duo marla sfatuerc, qui absqtie artifice magisfro inagis cespite quatn lapide factus nil operantibus profuit. nam mox ut dis- nndm ;«. cessere Roinani, advectus navihus prior hostis quasi mn- 10 turain segitem obvia queque sibi caedit calcaf deroraf. 474 Iterum petenti auxilia Bomani advolant et caesuin "u,ias n. hostein frans maria fugant coniunctisque sibi Briftanis r„idas is. murum non frrra, ut ante, pulvereuni, sed sa.vo solidum inter civitates, quae ibidem ob metuni hostium fuerant 5 factae, a niari usquc ad iimre coUocant. sed et in litorc BFHMOR et codd. p. 300 entmierali: c. 473. 474; amplijicavit Beda h. eccl. 1, 12; adhibuil Paiilus li. B. 13,5. 471, ■-' geuere] gene 32 et| cum JO abiectii S, iecta 7.!J' 472,1 lionisium J/ii'. omsiuiii .30' pre- biteruin 24, presbiterium 3H posl presb. ins. suum 3.5 occidentibus 37, orientalibus 26 2 perueniens] con- ueuiens 2 post peruenieiis ins. pro diceiula 37^ quo om. il 3 agustinus J/-. /3' liieronomum F^ (liscendani T. 20 rationem 7. 20. 26 4 accipit B et] cum 40 patriam] pateram y, iu p. 26. 37 h pri- mum 26' intulit bis26 accidenti 21, occidetum 2.5', occidentalibus 25- 473, 1 brittanni H"^ aliique, britanni O' aliique, brittanis J, inc. O^ &Qoi\\ov\im H aliique, scotorum iJil/ aliique, scotthorum 32. 34, scottorum f/»' aliique, gothorum 4, sanctorura lil pictarumque 4 I '2 non ferentes] referentes 9, non referentes 35 2 et] ex 21 subiectioni 14. 24, subuentione 26 contra . . . missa om. 26 contra] conco 32 3 hostes ". 20 flatigant 19 missa] massa 19 legatio 1. 6. li. 9. 10. 13'. 21. 27. 36. 37, ligatio 35, legatione 26 3, 4 magna 26 4 brittanae .6 f*; .i pellit] e.\pcllit 26 demum 79 reuersuram i?. 40, reuersum 7, reuer- suros 31'', reuersa 26, inc. iV praecipiit .W^, praecipit 7.3. 30^. 37 ob] O^ aliique, ab BFH^MO*. 2. 11'. 13\ 22. 29, ad H- et deteriores plerique, om. 1' « arcendus 31 raynum 31, om. 21 marie 79', marea 13' 7 statuunt 7. 20 absque] absente 7. 20 artiticem .3-7 cespiter 35 k facto 37 ni(c)hil 7. 6. .'*. 9. 10. 13. 18. 20. 27. 36 profuit] fuit .34» nam] ne S. 8. 0. 10. 36 ut] ubi .9 o !. discesserit .9, discere 13' 9 romaia 10, om. in ap. vac. 37 aduectis F-. 7. 22, euectis 6. *'. 9. 10. 36. 37, adiectus 7*. 31, ad- uentus 72 hostis] hostie 9 quasi] quas O», qasiut 30' lO segitem] rigidem 26 ouia M. 35, obia 13'. 30', obua 70 quaequc sibi caedit (eadem .9) calcat] q. subiecit calcat 27, s. q. calcat cedit -70 474, 1 item 2, om. B petiti 11-. 12. 13'. 26. 28. .30". 32. 40, penitenti B, petentibus 7'. 6. 8. 9. 10. 36. 37, petunt 18-. 22, petita 7. 20: aduecti iterum nauibus Paulus corriyens opinor auxilio 4. 26, auxili. 13' romani ante pet. 7. 20 et] ad 7.3', ac 73" 2 tras 26 marea 73' fugiant 2. 35, fugauit H-. 13'. 19, fiigiunt 27 coniuctisquc 26, cunctisque 72 (f) sibi om. F'. 7. 17 lirittanniis 9, brittanie 6», brit- t-anes 24 .1 murum om. 7. 2« ut] aut 2' antea 2/ pulnerium 27. puluureum 2.5'. 26', puluerem 12. 40, puluere 32, pulueren 9 saxa 73' 4 ciuitatis 73' iuidem 40 fuerunt 8. lO. 37 s mari (mare T) usque] marisque 25' mare] mari 35. 40 et] etiam 26, om. 1. 19. 25. 27 in bis 29. om. 4 256» [Concilium Cartaginense CCXIIIT episcoporum Pelagium Fmi i. 2\ condemnant]. EHM et 1. 2": 4. 5. 6. 256», I ccxiiiij ccxl 7, cccxiiii 4 2 condemnant] EHM. 5. condemnat reliqtii 302 BEDAE meridiano inaris, quia et indr. husfis timehatur, furrns per ifdervalla ad prQspccfnm maris sfufuuid. sic vale- dicunt sociis tamquum ultru non rcvcrsuri. 475 Bonifutius Bomae episcopus fecit oratoritim in ci/miterio po„ii/. 44. sancfe Felicitatis et orimvit sepulchrum eius et sancti Silvani. 476 Hieronimus presbyter obiit XII Honorii uiuio II k. Ocf. p,asper c.i-ju. anno aetafis suae XCI. IIIICCCCIII 477 Theodosius minor Arcudii fdius uii. XXVI. laidurm ne. 478 Valentinianus iunior Consfantii fdiiis Ravcnnae impera- '^'"-""•'""^'■''i- tor creatur. 479 Flacida mater eius Aiigustn nmicupatur. Marceuinus424. 480 Effera ciens Vaiulalorum , Halunorum ef (rofhoriim ub hidorus 377,- TT- ■■ 1 Af ■ / • ■ • Passidius rlispamis aa Africam transiens iimnia ferro flamma "»<>■ aui/usi. ........ 1'«. 29. rapinis. sunul et Arriana mipiefafe foedavit. sed beatus Augustinus Hipiponiensis episcopus et omniuni doctor 5 eximius ecclesiarum, ne civitatis siiae ruinam videret, tertio obsidionis cius mense migravif ad doniinum V kul. Sept., cum vixisset annos LXXVI , in clericafu autem 481 vel episcopatti annos ferme XL complesset. Quo tem- '■>"'"'" . .„ "- ^ ' jr >* Patcliasim '). pore Vandali capta Carthagine Siciliam quoque de- leverunt. cuius captivitatis Paschasinus Lillybitanus antistes in epistula , quam de ratione paschali papae 5 Leoni scripsit, meminit. 482 Ad Scottos in Christum credentes ordinatus a papa Prosper c. mr. Caelestino Palladius primus cpiscopus mittitur anno Theodosi octavo. BFMMOR et codd. p. 300 enumerati iisque ad c. 476, deinde codd. BHFMOB et IS. 19.' 21. 22. 40; e. 480, 1 — 8 adhibuit Paulus h. R. 13, 10; c. 482 repetivit Beda h. eccl. 1, 13. 474, 6 meriano 12 uiaris] inari 4, om. 20. 27 quia . . . timebaturj statueruut sic ualeljatur {sic) B quia] quod 7, tmt. 28 et om. F^. 21. 34^ unde 28 ostes 14 timebantur F^ 7 per] ad 7. 20 ])rospectum] prospectuum 19. 30, prosectuum J3', prospecta 6. S. .9. 10. 36. 37 maris om. 31 7/« u*le- dicuuti/', ualde dicuut 77'. 40, uadicmit i3', dieunt Sr scotiis 10. 37, scoris 9, fratribus 1. 27 475,1 boni- {a.ims] M aliique, bonifacius plerique, bonefacius i^, boni (om. fatius) /7' romae om. B 2 et orn.] ador- nauit 1. 27 et] cum 40 3 silbani 4, saluani 11<^ 476, i anno oiii. .S' ii] in 31, om. (1. 8. 9. 10. 19. 36. 37 oct.] decerabr. 26" 2 xcij xcuiii 34, cxi 20, 07h. in sp. vac. 35 post xci Isidori chron. c. 372 — 375 ins. F 478, l ualentianus F reuenn(a)e ITK 19 i creator M. 19 479 placida] BFHMO^R. 19. 21. 22, placidia reliqui 480, i ali] ad 19 -j liispanus R^, bispanis 19. 21 4 agusti- nus M hipponiensis] FHR. 18. 21, ypponiensis M, liypponiensis 19, liyponiensis B, bipponensis 0, byppo- nensis 40 omnium] bominum 19 5 ecclesiarum] e. dei 40 ne] nec 19 ruinae 19 r, absidionis 18 8 episcopatu] in episcopatii (-to B) B. 19. 21 annos bis B 8/9 temporum 19 9 cartbagini 18 sciliam 19, siciliaiO quique 40 481, 1 lillybitanus] ^i^/M/O'', lillibitanus 40, lylibitanus 22, lillytanus 2/, lilli- bitauus 18-. l*llyb«tanus 7^'' i' antistes] BF^HMO^^R. 21. 40, aiitestis t*» et deteriores plerique pepe 32 3 leonis 21 482, i (dn-isto 19 -j pallidius B ') Extat epiatula (ep. Leonis n. 3 Baller. : Krnsch Studien p. 245 seq.) : apostolatus vestri scripta . . . nuditati meae atque aerumnis, quas amarissima captivitate faciente incurri, solacium attulerunt. 257 (= 477) Tlieodosius m.inor ann. XXVI. 258 Ephesena synodus Nestorium condemnat. EFEMP et 1—11. 257 thedosioi''' post minor ins. cnin ualeutiniinu] jilacidiiie .■ioioris liliip / aun. om. 9 xxuij xxiii 4, ui 7. 8 258 effesana EHM. 6 nestorem condempnauit 10 CHRONICA. 303 483 Recednitc fi Brittania liomami cxcrcitti cognita Scottt oudat lo. et Picti rcditus dcncf/ationc rcdcimt ip.si, ct totam ah aquilone instikmi pro indi', antistites J/, antistem /'^'/J .'j antistitem />' urbo /8' G et] cura 40 7 aduersum 7S^, aduer 18', aduersis 19 7/8 iuuctis u. susc. om. B 9 glangore 18', claugores 19 lo uoces 22 siderat 40 leuata 21 492, i immanis M ad] a B reuenuam //' 2 et] cum 40 et] cum 40 placida] BFO^B. 19. 21, placidia reliqui 4 altiodorum] plerique, etiam Vat. 3852, alciodorum 2/, altiorum 40*, autisio- dorum MbQ^. 18^ defert 40, deferunt B. 21 493, l ecius 21, agecius M, aeius('?; />', tetius 40 patrius 18' magna om. BB jjuplieae 11 saluis M, om. 40 260 Calcidonense concilium geritttr. 260* [Anglorum gens in Brittaniam veuit]. BHM. 6. EFHMP et 1-11 260 cacidouense 6, calcedonenses 9 geritur] conuenerat M, uenerunt EH. 6 2'jP//J//i. 18 uua- laraer 0 aliique suscipit 19. 21 2 :i utraque 7!». 21 :i macodonia 21 tliesaliamque FB. 18. 19 thesalonicamque 21 502, 1 et om. 19 261 (= 494) Leo maior ann. XVIL 262 (= 490) Aegyp)tus errore Dioscori lafrat. 262* [Leo minor ann. 1 1. EBM. 6 262'' [Tlieodericus rex Romam obtinuit|. EffM. 6. 263 (= 498) Zenan ann. X VIL 264 (= 499) Coipus Barnahae apostoli repperitur. EFHMP el tisque ad 263 1—11. 2G1 maior] minor 8, niaior constantiMopolim 1 xuiij xui F. 4. :'>. 11 262 dioscorc 2. 8. 10 posl 2G2 ins. huius tcniporibus in Italia rcguaveruut Avitus Maioriauus Severus Anthemius et Olibrius. huius teraporibus Liceliius Nepos Augnstulus Odovacer li. regnaverunt, post hos Teodoricus in maryine 1 262'' tlieotrichus //', tlieodorichus // - 263 zimon 4, zenon auteui T xuii] xiii //. 6. 12 39' 306 BEDAE rima regiar civitatis Joca igne succendens Italiani quoque infestus occupavit. 503 Honoricus rex Vandalorum Arrianus in Africa cxidatisMamii,„u.i4S4. diffugatisque plus quam CCCXXXIIII episcopis catJioli- cis ecclesias eorum clausit, plehem variis afficit sup- pliciis, et quidem innumeris manus abscidens lincjuas 5 praecidit, nec tamen loquellam catholicac confessionis eripere potuit. 504 Brittones duce Ambrosio Aureliano viro modesto, qui on.ias 25. solus fortae Romanae gentis Saxonum caedi superfuerat, occisis in eadem imrentibus 2>urpura indutis, victricem eorum gentem provocantes ad proclium vincunt, ct ex eo i;h,i<,s 20. 5 tempore nunc hi, nunc illi ^Kdniam habuere, donec ad- vena potentior tota per longum potiretur insula. illiCCCCLXXII 505 Anastasius an. XXVIII. 506 Transamundus Vandalorum rex catholicas ecclesias clau- isidorus 390. sit et CCXX episcopos exilio Sardiniam misit. 507 Symmachus papa inter multa ccclesiarum opera, quae P"ntif.s3 vel a fundamentis creavit vel prisca renovavit, ad bea- tum Petrtmi et beatum Paulum et heatum Laurentium pauperihus habitacula construxit et omni anno per 5 Africam vel Sardiniam episcopis, qui in exilio erant, pecunias et vestes ministrabat. 508 Anastasius, qui heresi favens Euthicetis catholicos in- pont,/. m,^. secutus est, divino fidmine periit. IIIICCCCLXXX 509 lustinus senior an. VIII. 510 lohannes Romanae ecclesiae pontifex Constantinopolim ""'^'"l"" '''"'• veniens ad portam quae vocatur aurea populortim turhis ei occurrentihus in conspectu omnium roganti caeeo lumen reddidit. BFHMOR 18. 19. 21. 22. 23 (inde a c. 509). 40: c. 503—504, 5 adhibuit Faulus h. R. 15, 19; c. 504, 1—.'. Beda h. eccl. 1, 16; c. 506. 507 Paulus h. R. 16,3; c. 508 idem l. c. 16,5; c. 510—511 ideiii l. c. 16,10. 503, 1 honoricus . . . t; potuit utite 500, i odoacer M huiiericus B uandelonim 19 arrianos 21 africam M 2 diffigatisque 19, defiigatisque 31 iiii] u 19 3 eorum om. H^ blebem 0' 3/4 afficit (aflecit IS-} suppl.] suppl. ati'. 22 .'■ eonfessionis 76" 504, 2 solis 19 gentilis B, om. 21 cedis B, cede 21 superfuerant B, inc. i?' 3 inductis 19 4 et om. H. 19 ex om. M 5 nunc lii nuno] nunc hi muc 19, nunc hinc F^. 22, nunc (om. rel.) 21 pahnan 18, palraa B 6 infulam 19: deinde Isidori chron. c, 387 ins. F 50(5, l trasamundus O^. 21, trassamundus 19 uandolorura r. II\ rex uuaud. 21 2 cxx 19 sardineam R^ 508, l anastasius] an. a M qui] que 19, quae F', quam H' lierese R', lieresibus M eutcetis 19, euthycis 0- 2 ^jos* perilt Isidori chron. c. 391. 392. ,393 ins. F 509 iusti**«- nus 21 senior] maior 21, om. 23 uiii] uiiii 18. 21 510, 1 ioljaunis 7i. 19 ronine /<* 2 ueniens R aureaui 40 3 caeco] coeto 18 4 reddit 19. 23 265 (= 505) Anastasius ann. XXVII. 266 Fulijentius ipisropus praedicatur. 267 (= 509) lustinus ann. VIII. 208 Acephalorum heresis abdicatur. EFHMP 265 xxuii] xxui EFH, xxuiii M 21)7 uiiii F 1 CHRONICA. 307 511 Qui dnni rcdiens Eavennani venisset, TJieodoricus eum Ponti/. m,/;. cum comifihus carccris adflictionc jwremit, iiividia duc- tus, quia catholicae pietatis defensor lustinus cum honorifice suscepisset. 512 Quo anno, id est cons. Prohi iunioris, et Simmnchum ''"''''•'' ^''"'- ^ ' ' a. 5J5. ajij ; })atriciiim liavcnnae occidcrat ct ipse anno seqwnte f*>ntif.i.c. ibidem subita morte periit, succedente in regnum Atha- larico nepote eius. 513 Heldericus Vandalorum rex episcopos ab cxilio reverti ct ''"loma lor,. ecclesias instaurarc praeccpit post annos LXXIIII here- ticae profanationis. 5 1 4 Benedictus abhas virtutum gloria claruit , quas bcatus ''"i'»rhts diui. ■papa Grcgorius in lihro dialogorum scripsit. IIIIDXVITI 515 Iiistinianus lustini ex sorore nepos an. XXXVIU. b\(3 Bilisarius puiricius a Itistiniano in Africam missus ''"'fj^" ^'■'^- Vandalorum gentem delevit. Carthago quoque anno ex- "'"■ceuinus 534. cessionis suae XCVI recepta est pulsis devictisque Van- dalis ct Gelismero rege eorum capto Constantinopolim 5 misso. 517 Corpus sancti Antoni monachi divina revelatione reper- 'siiiorus ^na. tum Alexandriam defertur et in ecclesia beati baptistae lohannis humatur. 518 Dionisius paschales scribit circulos, incipiens ab anno c.f-rui.i ;,.75c. dominicae incarnationis DXXXII, qui est annus Dio- chtiani CCXLVIII. 519 Posf consolatum Lanipadii et Orestis, quo anno codex MarcMmus 531. Itistinianus orbi promidgatus est. 520 Victor quoque Capuanus episcopus librum de pascha <;/• B«<*a d.- (ewp. scribens Victorii ara-uit errores. BFHMOB 5 (inde a c. 515). 18. 19. 31 (dejidt c. 516, i in iiiissus). 32. 23. 38 {inde a c. 515). .39 (mde o c. 515). 40; c. 513 adhibuit Paulus h. R. 16, 7; c. 516 iilen l. c. 16, 14 et hist. Lang. 1, 25. 511, 1 redien B^, ueniens 19. 21 tlieotlericus H^JI 2 cura comitibus] commotibus F inuia FK 40 3 qui.i] per 40 512,1 id est] idem 21 consulem 21, consulis Ob. 23, consuU* 0*, consules 40 pro- bum 21 iuuiorem 21, iunius 19 •-' rauenna F, reuennae H' ipso 19 sequenti 22 i iuidem 40 monte J8' perit J"» regnom F^H'^, regao BB 3/4 atliarico 23, attbalico 40 i nepotc (sic) 19 5i;i, ! bildericus O^R, liyldericus F reuerti et] reuertenti 40 2 praecipit F3I. 40 2/3 liaeretici B :i prolanationes B 5U, 1 gbiria claruit (caruit 40) ont. 11 2 dialocorum B, di.aligorum M, dealegorum 19, dial,agoruin // i>osl. scripsit hidori chron. c. 39.J. 396 ins. F 515, 1 iustianus 40 ex (et 18) sorore] exorore //» nepotes li xxxuiiii 40 ij-J bilisarius 0''. 23, l)olizarius .18' 2 patriciis /5" africa F misus i/ •_' :i uaudalorem 19 3 gente B deluit i^' 516, .1 .Kcuii 3S. xciii jJ/ 4 Gelismerus etiam Paulus 517, 1 corpos 18 untoniiii 40 diidinlna 40 1/2 reperta B^ 2 refertur /9 et] cum 40, om. 38 aecclesiam /J 2/:i paptiste iob. 40, ioh. bapt. //J/. 5. .39 518, 1 paschali 40 scriuit40, scripsit F. 19. 23. 39 2 dominici M 2/3 diocliaui 18 3 xluiii] xluiiii B. 38, Ixuiii .F» 510, 1 con- sulatu 40 lappidii 19 et] cum 40 orientis B quo] co 19, qua 40 2 iustinianns] iustiniani H^R' orbis promultatis 19 ^QS^i^ 514) [Benedictus abba claruit]. EHM 269 (= 515) lustinianus ann. XXXVIIIl. 270 iluius sexto anno primus Dionisi circulus inchoat. EFH3fP 269 xxxuiiii] FH, xxxuiii .)//', xxuiiii E 270 scxto] decimo A7/.)/ dionisius P iiichoat] incipit EH, paschae incipit M 308 BRDAE iTTlDXXVini 521 lustinus minor an. XI. 522 Narsis patricms Totilani Gofhornm. rrqem in IfnJia hi.ion/s 402. superavit et occiait. 523 Qui deinde per invidiam Romanorum, xiro quibus muUa Povnf. 63. contra Gotlios lahoraverat, accusatus apud lustinum et coniugem eius Sophiam, quod servitio p)raemeret Italiam, secessit Neapolim Campaniae et scripsit genti Langohar- 5 dorum, ut venirent et possiderent Italiam. 524 lohannes Romanae ecclesiae pontifex ecclesiam aposto- Ponnf. «2. «. lorum PMlippi et lacobi, quam prodecessor eius Pelagius coeperat, fecit et dedicavit. imDXXXVI 525 Tiberius Constantinus an. VII. 526 Gregorius tunc apocrisiarius in Constantinopolira, post Romanus episcopus, libros expositionis in lob condit, et Euthicium eiusdem urbis episcopum in fide nostrac oreoor. morai. ^ ' L li in Job resurrectionis errasse Tiberio praesente convicit, ita ut e.sii-jy]. 5 ipse Augustus librum eius, quem de resurrectione scripsit, suis quoque catholicis aUegationihus destruens deliheraret flammis cremari debuisse. docebat enim idem Eutliicius corpus nostrum in illa resurrectionis gloria inpalpabilc et ventis aerique subtilius esse futurum,, contra illud 10 dominicum: Palpate et videte, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtls habere. 527 Gens Lanqobard.orum, comitante fame et mortalitate om- {)"".'/.«. ''''.• •-^ ' Mariiis Appiit. nem invadit Italiam ipsamque Romanam vastatrix oh- ■'«''*• sidet urbem, quihus tempore illo rex praeerat Alhuinus. nilDLVII 528 Mauricius an. XXI. 529 Hirminigildus Levigildi Gothorum regis filius ob fidaei "''j»^'-''"' •""'■ catholicae confessionem inexpugnabilem a p)ntre Arriano regni prrivatus infolis et in carcerrm ac vincula BFHMOIi .-,. 18. 19. -22. 23 (ad c. 524 /n.). 3S. 39. 40 [tid c. :>2i fi.n.): c. .f)23 adluhiul Panlus h. /.. 2, a, c. 520 idem l. c. 3, 13. 522, l narsus H' totilam (totila 40) . . . 523, l deinde om. M (v. auctarium) 522, 2 . . . 523, i snpe- rauit e. o. qui om. JS' 523, 2/3 et coniungem B, cum coniuge 40 3 seruatio IS peremeret in italiani i^» 4 recessit H. 5. 19. 23. 39 et scripsit . . . s italiam] his alia siihstituit M fv. auctarium) 4/5 longo(iie^ u)bar- doruni IIR. 5. 18. 38 r. et| cum 40 524, 1 iohannis H. 7.9 roraae F. 5. .39^ 2 iac. et phil. 40 prodecessor] decessor 18 :>, dicauit iS' : deinde Isidori chron. c. 402. 403 ins. F 525 constantins 19 526, 1 constantinopol! 5. 19. 39 2 romanos episcopos (-pus B) BII": 38. 39 iii] iiii iS', iiii in 18- :i fidem R 4 conuici B. 38^ 5 augustum 19, augnstinus II. 5. 39 li dilib. H " cremare S. 19 deljnisset 5. 19 8 resurrection»s 0» inpalpabili iS, iucnlpabile 5 9 aeviqne] IIMO^^-Ii. 18. 19. 22, aevlsqae F. 5, aereque O^ aliique 10 palpate ... 11 habere om. jB» 527, 1 langnobardoruni B. .38, longabardorum II. 5, longo- bardorum F. IS. 19 comite i^' 2 romam B. 38 3 pracerat albuiiuis (albinus F^)] erat prealboinus 19: deinde Isidori chroii c. 405 ins. F 528 mauritius // .529,1 hirrainigeldus 5/i. 19. 38, herniini- gildus M, hirmigildus .Jy», Iillminigildus 22 lenildi //. 39 fidc 19 2 confessionis 19 inexpngua- bili J8' 3 regno £F. 38 infolis] BFH^MO^BK 5. 18K 19. 38^, iufolus 35», infulis reliqui 271 (= 521) lustinus minor ann. XI. 272 Armenii fi.dem Ghristi suscipiunt. 273 (= 525) Tiherius ann. VIL 274 (= 529) Herminigildus rex Gottiidiuni inartyrio coronatur. 275 (= 528) Mauricius ann. XXI. EFHMP 272 arnieni /' 273 nii] uiiii EFII 274 Iiirminigildns M corouatus M 275 mauritins // CHRONICA. 309 proiccttis atl cxtremum noctc sancta dominicae restir- 5 rectionis sectiri in capitc pcrctissits regnum caekstc pro terreno rex ct niartyr intraoit. cuius frater liichardus mox ut regnum post patrem accepit, omnem GotJiorum cui preerat (jentem instantc Leandro Hisp(ditano cpi- scopo, qui ct Hirminigddum docuerat, catholicam con- 10 vertit ad fulcm. 530 Grcgorius Romanae ecclesiae pontifcx ct doctor exi- oregorhu reg. • *, r, 57a (ed. mius anno Mauricii imperii XIII, indictione XIII, p-u.aiai) -, cf. ^ ^ Beda h . ecct. synodum episcoponini XXIIII ad corpus beati apostoli -•'• Petri congregans de necessariis ecclesiae deccrnit. 531 Idem missis Briitaninm Augustino, MeUito et luhanne Pontif.w. ct (diis pluribus ctim eis munuchis timcntibns dcum ad Christum Anglos convertit. et quidem Aedilberectus mox ad Clu'isti gratiam conversus cum gentc Cantuariorum, 5 cui praeerat, proximisque provinciis etiam episcopum doctoremque suum Augustinum, sed et ceteros sacros antistites episcopali sede donabat. porro gentes Anglo- rum ab aquilone Humbri flurainis sub regibus Aelle et Aedilfrido sitae necdura verbum vitae audicrant. 532 Gregorius XVIII anno Mauricii, indictione IIII scribens 'f- *«'" *"'•. ° _ ' ecct. 1,29^). Augustino Lundoniae quoque et Eboraci episcopos ac- cepto a sede apostolica pallio nietropolitanos csse debere decernit. TniDLXV 533 Pocas an. VIII. 534 Huius secundo anno indictione VIII Gregorius migravit ad dominuni. BFHMOR ,5. 18. 19. 22. 3S. 39; c. 530—532 late exequUur Beda h. eccl. 1, 23. 25. 3h; c. 533 adhibuit Paulus h. L. 4,36, c. 534 idem l. c. 4, 29; ad c. 534 cf. idem h. e. 2,1. 529, 5 percussum regeni 19 .i/6 propterreno 7S' 6 richardis 19 7 partem W', patre 5 accipit 19 s cui ... 9 qui et om. JJ» iutrantem M leaudo 19, leo andro B liispolitano o. 22, hespolitauo M-, hipaelitano B^, hispaelitauo B. 3S, hispilatouo i^', hispaliano F''. 19, hesp»litano J/' 9 hirmigilduni HMR. 5. IS. 38^, bimirgildum B. 38^, hyrmiugeldum 19, hilniuisgildum 22 530, 1 romana 19 ecclesiae om. 18 •i mauritii H imp. xiii] imp. xiiii ^6'. 19 i synodus 22 531, 1 item 19 augustino (agustino M, augustinum 0) mellito (melleto M, melito F. 38)] mell. aug. 19 cum libro ])ontif. 2 tinientes R 3 ange- Ids 18. 19 edilberectus 22. 39, aedelbereotus F-, aedihilrectus B^. 3S^>, aedibilerectus 38^, aedibilemrectus B», eademlbrehtus 19 4 gratia 19 !> proximi*.sque 3S, proximis (oiii. que) F 6 doctoruuique J/, dato- reraque BB. 38, doctorem (om. que) 19 sacros om. H. 39 7 antistes H. 38 (a)episcopale sede BR. 38, episcopales se 19 donauit //'^. 39, donabiti/' porro] pro«» 18' 7/8 angelorum 18 s umbri iW. 38, bumbris 18'. 19 regub. 36' aellae FR. 19 9 aedilfrido] BFHR. 5. 18. 38. 39, edilfrido 19. 22, aedil- fredo 0, edilfredo M neddura 19 audierunt 19 532, 2 londoniae R^. 19, luidoniae R' eburaci /9, ebraici /'', eboraici F- 2/3 acceptio 19 3 apostolia 19 paulio H^. 19^ 3/4 debere decernitj de- bereut J*''; deinde Isidori chron. c. 407. 40S. 409 ins. F .')33 an. om. 39^ 534,1 uilij uiiii 19 ') Subscriptio epislulae ipsius haec ibi esl: data die X kalendarum luliarum imperante d. n. Mauricio 'riheriu piissimo Augusto auuo decimo nono, post consulatum eiusdem domini anno decinio octavo, indictione quarta. 276 (= 532) Grcgorius Romae floruit episcopus. 277 (= 533) Focas ann. VIII. 278 (= 534) Saxones in Brittania fidem Christi suscipiunt. EFHMP et inde a 277 1—11. 276 ep. fl. EHM 277 facos 9 uiii] uiiii 10 278 saxonen 8 brattania P, brettania 2' f. chr. bUScipiuDt (percipiunt 1. 2. 5. 7. 8. 11)] chr. susc. i. 10* poel 278 iiis. romaui conduntur (sic) a persis 7 310 BEDAE 535 Hio roganfe pwpa BonifaUo statuit sedem Romanac ct Punti/.es. apostolico,e ccclesiac caput csse omnium eeclesiarum, qiiia ceclesia Constantinojiolifami primcmi se omnium ceelesi- arum scribebat. 536 Idem alio papa Bonifatio petcnte itissif in vetcri fano, Ponn/. «». qiiod panthetim vocahatur, ablatis idolatriae soi'dibus eeclcsiam heatac semper virginis Mariae et omnium mar- tyrum fieri, ut, ubi quondam omnium non doorum, scd 5 daemoniorum cultus agcbatur, ibi deinceps oninii!m fierot mcmoria sanctorum. 537 Persae adversus rem pvhlieam gravissima hella gerentes hidons m. midtas Bomanorum iwovincias ct ipsam Hicrosolymam aufcrunt et destruentes ecclcsias sancta quaeque pro- '''"' Aoasiasn. fanantes inter ornamcnta locorum vel sanctorum vel 5 communium, quac abstulere, etiam vcxilluin dominicae crucis abducunt. iTTlDXCI 538 Heraclius an. XXVI. 539 Anastasius Persa monachus nobile pro Christo mar- ''"« ^«aiimn ^ Cll. tyriuni patitur. qui natus in l'ersidac raagicas a patre puer artes discebat, sed ubi a captivis Christianis Christi nomen acceperat, in eum mox aniiuo toto 5 conversus relicta Perside Calcidoniam Hierapolimque Christum quaerens ac dcinde Hicrosolymam petit, ubi accepta baptismatis gratia quarto ab eadem urbe miliario monasterium abbatis Anastasii intravit. ibi sep- tem annis regulariter vivens, dum Cesareani Palestinae 10 orationis gratia venisset, captus a Persis et multa diu verbera inter carceres et vincula Marzabona iudice per- 540 pessus tandem mittitur Persidem ad regem eorum BFHMOR 5. 18. 19. 22. 38. 39; c. 535. 536. 537 repetit Paulus h. Laug. 4, 36, c. 536 Beda h. eccl. 2, 4. 535, 1 hic] hic focas M hoiiifatio (hic et deinceps) BF, honifacio 0 et plerique, aut hoc aut illud H. 5. 2 capud H^ quia ... 3 ecclesiai-um om. .5* 3 prima B. 38, piimum 18*. 19 536, l item 38 petenti 22, potente 19 2 quae 19 3/4 martirium 18 4 coiulam i''' t; memoriam 18* .537,1 pupli- oam H 2 ipsa 38 3 saiictas B. 38 quoque FB. 19 4 iuter] iii B, om. 38 6 obducuiit M, ad- ducuiit iJ".' deinde Isidori chron. c. 411. 412 ins, F 539, 1 moiiachis 19 cliristum M 1/2 martyrura 19 •i magnas B. 38 a oro. FO^ 3/4 cliristianos cliristia 19 4 iiomen fom. 38^) acceperat] comana 18* tota H^. 5* ."1 persida 22 calcedoniamque i9 liieropolimque 19. 22 que um. F ' 6 ac] haec 38" petens F 7 accepto F s miliario] lario 18* anathasii F* 8/9 septem] ui 19, inc. H* 9 cesariam 19 10/11 diuer- bera F*. 19 11 marzabana BHR. .5. 19. 38. 39 perpessus] p. est F^^R. 19 540, 1 perside F a regeni B*. 38*, a rege B'' *) Beda in indice operiim suorum ad finem h. eccl. ait: llbrutn vitae et passionis sancti Auastasii male de Graeco translatum et peius a qiiodam inperito eiiiendatum prout potui ad sensum correxi. duae Anastasii vitae sunt in actis sanctorum lan. vol. 2 p. 428, quarum in priore haec leguntur: contigit militare eum . . . et esse in regia civitate 1'ersarum sub Chosroe imperatore. sanctae autein civitatis desolatio facta et veiie- i'ahilia atque adoraiida loca igni coneremata sunt . . . ligna pretiosae crucis domini nostri lesu Christi cajitiva deducta sunt in Persidam: ita cave credas haec sumpsisse Bedam ex chronicis Italicis. 2191 (= 538) Heraelius ann. XXXVI. 280 ludaci in Hispania Chrisfiani effieiuntur. EFHMP el 1—11. 279 eradius 4 xxxui] xxui M. 1 , xxx EH. 4. 5. 6. 11, xxxuii 8, xxxii lii 2!^() iude F, iudeis 8 cffecti sunt 7 jiost 280 ins. usque huc Isidorus descripsit haiic aetatem se.\taui 7 CHRONICA. 3tl Chosronem , a quo tcrtio per intervalla temporis vcr- beratus ad extremura una suspensus manu pcr tres horas dici, sic decollatus cum aliis LXX martyrium s complevit. mox tonica eius indutus quidam daemonia- cus curatus est. inter ea superveniens cum exercitu Heraclius princeps superatis Persis Christianos, qui erant captivati, rcduxit gaudentes. reliquiae beati mar- tyris Anastasii primo monasterium suum , deinde Ro- 10 mam advectae venerantur in monasterio beati Pauli apostoH, quod dicitur ad aquas Salvias. 541 Anno Heracli regni XVI indictione XV Eduinus ex- cellcntissimus rex Anglorum in Brittania transumbra- nae gentis ad aquilonem predicantc Paulino episcopo, quem miserat de Cantia venerabilis archiepiscopus 5 lustus , verbum salutis oum sua gente suscaepit anno regni sui XI, adventus autem Anglorum in Brittaniam plus minus anno CLXXX eique Paulino sedem epi- scopatus Eburaci donavit, cui profecto regi in auspicium venturae fidei et regni caelestis potestas quoque ter- 10 reni creverat regni, ita ut universos Brittaniae fines, quod nemo Anglorum ante eum, qua vel ipsorum vel Britonum gentes habitabant, sub dicione acciperet. eo tempore cxortum apud Scottos in observatione paschae errorem quartadecimanorum Honorius papa per epi- 15 stolam redarguit. sed et lohannes, qui successori eius Severino successit. cum adhuc esset electiis in ponti- ficatum, pro eodem pascha eis simul et pro Pelagiana heresi, que apud eos reviviscebat, scripsit '). BFHMOE et 5. 18. 19. 22. 38. .39; c. 541, 1—8 latius exequitur Beda h. eccl. i, 14; k— ij repetit l. c. 2, W; V-i — 18 late exequitur l. c. 2, 19 (vide infra). 540, •.' chosronera] F^HMO^R. .5. iS*. 38, chussLmem iJ', chossone B^, cosroiiein Hi>, chrosroiiem F'-, chor- ronem 22, chosromem 19, chosroem (1) O^, chyrsonem iS' 3 susp. m. per tres (pestres /S'1 om. 38 .s max 19 tonica] FHO. 5. 18. 39 6 curatus] liberatus 22 7 heraclicius .JP» principe .38 supe- ratus 19 christianis M s captiui B. .?S, captiuitati 18 relinquiae J8', reliquae M'' lO uenerant 22 U quod] idem 22 aqua .36' 541, 1 regiii om. 5 eduini M. 19, aeduiui HR. 3S, euduini F, eudiuini (?) 18' l;'2 e.xcellentismus F\ e.\ce!Ienti 22 2 angelorum 18' i'3 transumbranae] BH'R. .'i. 19. .38. 39, traus- humbrauae reliqui 4 cantantia 38, eantantico B archaepiscopus 19 :> suscipit 19 6 sui] su 19 .\i] xii 22 angelorura 18' 7 clxxx] ccxxx F'HM. 5. 39. l.\xx 19, cxxx 22 eisque B. 38 palino A'» 8 aeburaciiJ, eburacie F-. 19, eboraci ^, eliuac 22 dona...jF' cui om. H. 39 profectu 19, per- fecto 39» rei 22 aspicium B, hospitium 22 9 uentura 19, uenitur 22 to ita om. 38 uniuersus M britaunia 18' finis 19 n quod] quae 19 angelorum 18' qua uel] quia uel 38, umquam uel 0», qualis F^». 18 C^) ipsos M 12 habitant ,5 dictione F», ditioneni 39 13 scottus M, scotos R. 38, stos 19 obseruationem F 14 xiiii huram 22 15 iohannis 19 successore 3S», successor 18. 19 16 successit] 8UC H' essem 38^ 17 pro] per M pelegiana R, jjeliniana 5 18 hersi 19 reuiuisce- batur 38 post scripsit Isidori chron. c 41.'). 416 ins. F ') Cf. Beda hist. eccl. 2,19: misit papa Hoiiorius littcras etiain geuti Scottoriim, quos iii observatioue sancti paschae enare compererat . . . sollerter exlmrtans, ne paucitatem suain iii extreinis terrae finibus con- stitutam sapieutiorem antiquis sive modernis, quae per orbem erant. Cliristi ecclesiis aestimarent neve contra paschales computos et decreta synddalinm totius orbis pontificum aliud pascha celebrarent. sed et lohannes, qui successori eius Severino successit, cum adhuc esset electus iu pontificatum, pro eodem errore corrigendo litteras eis magna auctoritate atque eruditione plenas direxit, evidenter adstruens, quia dominicum paschae diem a quinta decima luna usque ad vicesimam primaui, quod in Nicaena syiiodo probatum erat, oportet iu- quiri. iiec iioii et pio 1'clagiaiia liaoiesi, quaiii apud eos reviviscerc didicerat, cavenda ac ropellenda.iu eadem CHRONICA III. 40 3 1 2 BEDAE IIIIDXCni 542 Heraclonas cuni matre sua Martina an. II. c/. Pont//. -e.s. 543 Cyrus Alexandriae, Sergius et Pyrrhus regiae urbis epi- scopi acefalorum heresim instaurantes unam operationem in Christo divinitatis et humanitatis, unam voluntatem 544 dograatizant. E quibus Fyrrhus liis teniporibus, id est Ponti/.7s,3. suh Theodoro papa, Tiontum vcniens cx Africa, ficta, ut post apiKiruit, paenitentia oh tulit eideni papae pracsente cuncto clero et ^^opulo Ubellum cum siia suhscriptione, 5 in quo condemnarentur omnia, qucce a se vel a decesso- ribus suis scripta vel acta sunt adversus catholicam fidem. unde et benigne susceptus est ah eo quasi regiae pontifex civitatis. sed quia reversus domuni repetiit errorem domesticum, memoratus papa Theodorus advo- 10 catis cunctis sacerdotibiis et clero in ecclesiam heati Petri apostolorum principis condemnavit eum sub vinculo anathematis. IIIIDXCIIII 545 Constantinus filius Heracli mensibus VI. 546 Pyrrhi suceessor Paulus non tantum vaesana doctrina, sicut decessores eius, sed et aperta persecutione catholi- cos cruciat, apocrisiarios sanctae ecclesiae liomanae, qui po>iii/. ti,i. 2. ad eius correctionem missi fuerant, partim carcerihus, 5 partim exiliis, partim verberibus afficiens. sed et altare BFH3I0R et 5. 18. 19. 22. 38 (deficit 543, 3 m unam) 39 ; c. 542. 545 adhibuit Paulus h. Lanij. 4, 49. 542 sua om. SS"' martina an. ii] in (sic) 19 543, 1 pyrius BM, pyihus H, piirhus F, phyrrhus 22 3 una i)' 544,1 pyn-us jB, pirrhus J"', pliyrrus iJ, phirrus 22 2 theoduro 18 fictam 39, om. 18' 3 paenitentiam B 4 subscriptione] scriptione F .'i contempnarentur 19, condem(p)narent J/O", coudem- naret C", condemnaretur F 7 benegne 3^ s ciu. pont. 39 quia] quam F^, qua 39 9 errorem] et errorem FH^MR. 5. 18. 19. 39 9,'lo couuocatis M lO ecclesia B. 19 11 apostoli (om. principis) 31 12 anathamatis H' 546, i phyrris 39, pyn-bis B, om. H^ tantum] tamen 19 uasana 19 2 et om. 39 2/3 catholicus 31^ 3 apocrysianos 19 ad] ob J/-, inc. 31' zji qui (qui*iJ) ad eius] quia deus 19 i correptionem 19 ^ partera (ter) B, primo loco H' efficiens B altera 5 illos epistula admonere curavit , cuius epistulae principium hoc est : 'dilectissimis et sauctissimis Tomiairo, (.'olumbano, Cromano, Dinnao et Baithano episcopis ; Cromano, Ernianoque, Laistrano, Scellauo et Segeno pres- byteris; Sarano ceterisque doctoribus seu abbatibus Scottis Hilarus arcbipresbyter et servans locum sanctae sedis apostolicae, lohannes diaconus et in dei nomine electus, item loliannes primicerius et servans locum sanctae sedis apostolicae et lohannes servus dei cousiliarius eiusdem apostolicae sedis. Scripta , quae per- latores nd s.ancta raemoriae Severinum papam adduxerunt et eo de hac luce migrante reciproca responsa ad ea, quae postulata fueraut, siluerunt. quibus reseratis, ne diu tantae quaestionis caligo iudiscussa remaneret, reperimus quosdam provinciae vestrae contra orthodoxam fidem, novam ex veteri haeresim renovare conantes, pascba nostrum, iu (|uo immolatus est Cln-istus, nebulosa caligiue refutantes et quarta decima luna cum He- braeis celebrare nitentes.' quo epistulae principio manifeste declaratnr, et nuperrime temporibus illis lianc apud eos haeresim coortam et non totam eorum geutera, sed quosdam in eis hac fuissc implicitos. exposita autem ratione paschalis observantiae, ita de Pelagianis in eadem epistula subdunt: 'et boc quoque cognovimus, quod virus Pelagianae haereseos apud vos denuo reviviscit: quod omnino hortamur, ut a vestris mentibus huius- modi veneuatum superstitionis faoinus auferatur'. 281 (= 542) Eraclonas cum matre sua IMartina ann. II. 281'' [Ilis temporibus acephalorum heresis instauratur|. j/ 282 (= 546) Constantinus filius Eracli mens. VI. 282* [Hoc tempore eadem acephalorum heresis sub ana- 31 themate condemnaturj. EFHMP et 1—11. 281 eraclones T, eracbonas .5, eraclonus 10, eradonas 1. 4 sua om. 12 marcina 10 \\\ iii //. 4. 5. 11. 12, ui 6 post 281 ins. Pin-us Constantinopoli (-lim 4) episcopus fidem suam priscani Komae con- demnat 1. 4. 11. 282 eradi 10 mens. ui] ann. I EHM. 6 CHRONICA. 313 eorum in domo Placidme sacratum in venerabili oraeulo suhvcrtcns dirtpuit, prohihens eos ihidrm iiiissas cclehrare. undo ct ipsc sicut precessores illius ah apostoHca sede ponnf. 75, «. 10 iusta depositionis ultione daninatus est. IIIIDCXXII 547 Constantinus filius Constantini an. XXVIII. r,miif. ?<;,;. 548 Hic dcceptus a l'aulo, sicut Heraclius avus eius a Sergio eiusdem regiae civitatis episcopo, cxposuit typum adver- sus catholicam fidem, nec unam nec dtias voluntates aut opcrationes in Christo definiens csse confdendas, quasi h nihil velle vel operari credendus sit Christus. tmdc Ponnf. ir,, 3. Martinus papa congregata Momae synodo CV cpiseo- porum damnavit sidi anathcmatc praefatos Ci/rum, Sergium, Pyrrhum ct Pcmlum hereticos. 549 Et post haec missus ab imperatore Theodorus exarchas p.nuif 7«,«. tidit Martinum papam de ecclesia Constantiniana jicr- duxitque ConstantinopoUm , qui post hec religatus Cer- sonam ihidem vitam finivit, multis in codem loco virtu- 550 tum signis usque hodic rrfulgcns. Facta est autem s^Tiodus praefata anno imperii Constantini nono niense Octobrio indictione VIIl. 55 1 Constantinus princeps Vitaliano papa nuper ordinato p„ntif is, 1. misit heato Petro apostolo euangelia aurea gemmis cdhis mirae magnitudinis in circuitu ornata. 552 Ipse post aliquot annos, id est per indictioncm VI Po>,tifi>i.-2. 3. veniens Eomam ohtulit supjer altare ipsius pallium auro textile, toto exercitu cum caereis ecclesiam intrante. 553 Sequente anno facta est eclypsis solis, quam nostra aetas meminit, quasi decima hora diei, V nonas Maias ^). 554 Theodorus archiepiscopus ct Hadrianus abbas vir aeque doctissimus a Vitaliano missi Brittaniam phirima ec- clcsias Anglorum doctrinae ecclesiasticae fruge fecun- darunt. BFHMOB et 5. 18. W. 22. 39; c. 547 adhibuitque Pmilus h. Lani). 1, 49: c. .553 repelit Beda h. eccl. 3, 27 (vide infra); c. 554 latius exequitur idem h. eccl. 4, 1. 541), 7 domu 19 plaeidae F sacramentum 19 in uene bls 19 » deiipuit] DIIB. 38. 39, iliiipuil reliqui 9 sicut om. IS' 10 depontionis IS', dispositionis F^. 19 547, l constantini om. 39 xxuiii| iiiii 39, xxuiiii M^. 22 548, i sicut om. IS' lieracleus M eius oni. 22 3 catliolicam om. 19 1 ilitfiniens JT 5 christus om. .39' t; romanae O fi;'7 episcorum B. 5 7 donauit 5 praefatos ^l/, praclatum iJ cyrum] yrum 18 (?), cyrum et i^ 549,1 missuni £* 2 ecclesiam 79 C(jnstantiana />'^ :i liaec om. F 3/4 cesonam M, cersonae O^ b hodae 39' 550,1 autem] liaec .39 2 nono iinp. const. 19 551, i uitaliano] cum uit. 3''. 39 2 gemnis 39' 3 ordinata FM^ 552, l ipsi M post] prae 19 aliqnit 19, aliqnantos J/, om. B id est] idem 18 indictiones 5 3 cxercito £»/*» ccris //. .39' 553, 1 seqnentl] codem M aino ff' est om. /i» etlypsis IS 554, i adrianus F. 19 abba£ uir om. B aequi B. 19 2 brittania 31. 19 phnlmns F-H-MB-. 6. 39, plurimc 79 3 doctr. ecclcsiasticae (ecclesiae H) om,. B^ 3/4 fecuudauerunt 0 ') Beda hist. eccl. .3, 27: anno dominicae incarnationis sexcentesimo sexagesimo quarto facta erat cclip- s!s solis die tertio raensis Maii hora circiter decima. vere eclipsis eo anno evenit die Mai. 1. 283 (= 547) Constantinus fiHus Constantini ann. XXVIII. 284 (= 553) Echp.sis soh.s facta cst ind. VII V uouas Maias. EFHMP et 1—11. 283 constantins 9« coiistatitini] constantino 9 284 eclipsiii JIM ind.] iii d 5, dio 10 11] ui 8. 40» 314 BEDAE 555 Constantinus post plurimas et inauditas depraeclationes Pouti/. w.4. provinciis factas occisus in halneo periit, indictione XII. nec lorujo post tempore etiam Vitalianus papja caelestia Pmtdf. 7s,.-,. regna j^etiit. IIIIDCXXXVIIII 556 Constantinus filius Constantini superioris regis an. XVII. 557 Sarraceni Siciliam invadunt et praeda nimia secum ab- Fonti/.vj.a. lata mox Alexandriam redeunt. 558 Agatho papa ex rogatu Constantini Heracli nt Tiherii p.mn/. m. principum piissimorum misit in regiam urhem legatos suos, in quihus erat lohannes Romanae ecclesiae tunc diaconus, non longe post episcopus, ijro adunatione 5 facienda sanctarum dei ecclesiarnm. qui benignissiniae suscepti a reverentissimo fidei catholicae defensore Coh- stantino iussi sunt remissis disptttationibus philosophicis pacifico conloquio de fide vera perquirere , datis eis de bibliotheca Constantinopolitana cunctis antiquorum pa- 559 trum quos petebant libeUis. Adftierunt autem et episcopi CL praesidente Georgio patriarclia regiae urhis et Antiochiae Macario. et convicti sunt, qui unam volun- tatem et operationem astruebant in Christo, falsasse 5 patrum catholicorum dicta perpHuritna.. finito aufem conflictu Georgius correctus est, Macarius vero cum Ponn/.sic/.s suis sequacibus, simul ef praecessoribus Cyro, Sergio, Honorio, Pyrrho, Paulo et Petro anathematizafus et in locum eius Theophanius abhas de Sicilia Antiochiae 10 episcoptis factus. tantaque gratia legatos catholicae pacis comitata est, tit lohannes Porfuensis episcopus, qui erat unus ex ipsis , dominica octavarum paschae ntissas publicas in ecclesia sanctae So^ihiae coram prin- cipe ef pafriarcha Latine celehraret. 560 Haec est sexta synodus tmiversalis Consfantinopoli Ponn/. «2. celebrata ef Graeco sermone conscripta femporibus xmpae BFHMOR et 5. 18. 19. 22. .39. 555, 1 plurima -B" depretationes 18, depredicationes R 3 papa] pa M ' 556 constantinianus 77'. 39^, constantininus .39', constantianus F'E- filius] pater 18 xuii] xui T^ 557,1 sareciniS' praedammia 19 ■_' mox alex. redeunt] mutavit M (v. auctar.J 558, 2 pessimoriuii FM. 22 urb. reg. F^ relegatos 5. 18 3 iohanni R. 19 4 adimatione 7J', ad imitationc 7J-, donatione F :> dei om. 39 e, suscepte B reuerentissimi 19 7 deputationibus TJ" philosophiis 19 s de om. 19 ei 39 9 hyblyo- thyca 19 anquorum 19 9/10 fratrum 18 10 petebat 19 559, i et om. F •_' georio 5 * 4 falsa- acseM^ ."■ catholicarum 19 per om. 19 autem oin. 18 b marc. 19. .99» 2/3 oonstantinopolim F. 39 3 subscril)cre] cribere 18 4 protospario B constautiiiopoli 5 do- portare/5'' 5 reuonnatae //' « contiraeliis 18 7 pepulit] FIIM. 5. 18. 39, repulit reliqid 566, 1 ueue- rabi (om. lem) £' 1/2 uilbrordum] //'-WOi»/?. 22, uuilbrordum i3.ff''0''. 39, uilbrodum /^, uuillebrordum 5, uillibordum 19 2 dementem 5 fresonum om. in sp. vac. 19 3 pro] per 79 est om. /J» 4 enim om. 39 .'. diabola 19 fidei facit (fecit 19)] fac. fid. K 5. .39 acmeuta 19 567, 1 iustinianus] i. imperator J/ perfidei 19 gloriam F 569, 1 segius 18 ■> agulo 18 :t pciosis // 4 repperiit iyaQa.B'. 22, repperitur /J' ;> patallis //. .39 gemine i/ incluserat /^' 6 dominae 5 ', domiuica .1/ b/7 positamS» 7 resjioxit -22 » constiniana B 9 omnibns .B' oculatus /9', osculatus /9^ populo] a p. B 570, 1 reuorentissima 39' lindisfernensis 19, lindisfarnondis R brittaniae F 2 ancliorita BF^Jl. r,. 18. 22. .99', anchoreta .39- cvi&hextnf. FJI-R. 19. 22, cudpertus /J. 6, cudhln-ectus .1/ totus 5 infantiam /i.W. 7.4, infantia uita il/ 3 uita J/ inditam .99=' 4 dixit 7.S dum| dani /.'■i anuus.lA' Immtum .99», Inimanuin 79 7 de cuius //', deeuius .99 7/8 exametris] prosa 22 2S9 (= 568) Leo ann. IIl. FP et 1. 2. 5. 9. 10. 28!) loontius 7 CHRONICA. 317 raetris versibus scripto ante aliquot aunos ipsi signavi- mus ')• nriDCLVIIII 57 1 Tiborius au. YIl. - /-„.(,/.««,«. 572 Synodiis Aquileie faeta ob inq^erifiam fidei quintum uni- versale concilium suscipere diffidit, donec salutaribus beati papae Sergii monitis instructa et ipsa huic cwn ceteris Christi ecclesiis adntiere consentit. 573 Gisulfus dux gentis Langobardorum Beneventi Cam- pom/. *7,2. paniam igne, gladio et captivitatc vastavit, cumqiie non essct qui cius impetui resisteret, apostolicus pajM lohanncs, qui Sergio successerttt , missis ad eum sacerdotihus ac 5 donaris perplurimis universos redemit captivos atque hostes domum redire fecit. 574 Cui successit alius lohannes, qui inter multa operum Punn/. s8,i. inlustrium fecit oratorium sanctae dci genctrici opere pulehcrrimo intra eeelesiam beati apostoli Fctri. 575 Hereberectus rex Langobardorum multas curtes et patri- Ponn/. ks,3. monia Alpimn Cottiarum, quac quondam ad ius pcr- tinebant ajmtolicae sedis, sed a Langobardis multo tem- pore fucrant ablata, restituit iuri eiusdcm sedis ct hanc i donationem aureis seri^dam litteris liomam direxit. IiriUOLXV 576 lustinianus secundo cum Tiberio filio an. VI. Ponu/ . pore in eadem civitate in custodia tenuerat. Callinicum vero patriarcbam erutis oculis misit Romam et dedit episcopatum Cyro, qui erat abbas in Ponto, cumque BFHMOE et 18. 10. 22. 2S {hule a c. 571). 30 (inde a c. 576). 31 (item). 3'J. 572, 1 aquileia li oli] ab 10 1/2 uiiiuersalem M. 22 3 huic ipsa 23 cum om. 30 4 con- sensit B 573, 1 ghisuUus 22, gysuUus 10 longobardorum H3I. 18. 22-. .39, lougabardorum 5 :) essef] et est JB' impetu 23 resideret 19 iohaunis 19 4 serigo o .1 donatoris i*' ', donatoriis i"^^ per- plurimos i^'/J' redimit Jf ' 674,1 iohannis 19 inter] in li^ opera.fl 2 genetrice if*, gene- tricis i^'iili. 19. 22^. 39 3 pulchrerimo 23 intra] in iJ apostoli om. F 575,1 hereberectus] BFHM. 18, herebecthus 19, berebereclitus R. 22. 23, heriberectus .5. 39, herebertus 0: Aripertus liber ponlif. longol)ardornni B^F^HR. .5. 18. 22^^ curtas 5. 22", cortas BF^HB. 18. 19. 59», cartas M, corta F^ 1/2 parti- nionia 10 i albium W, alpia i? quottiannn i^'iJ^, cattiarum 2.3, attiarum i?' quodam 18 L'/3 perue- bant 22 :i sed ... 4 sedis vm. 18'' a] ad 10 longobardis B^^FHJI. 19. 22. 3'.) .'> doiiationem] douem B 576 iustianus £" ui] uii 19 577, 1 tirbelli B: Terveli liber pontif. bulgarorum B-M regnum om.F^ recipies B* 3 expulerant 10. 23^, expulerat SS'^ lenem 19 3 succ. eius tiberium (tibereum 30, teberiumili)] tib. succ. ei. .30 4 electum 22, deiectum 5, eiecto 23 toto] octo 19 .i ciuitateni 10 tenurat 18 gallinicum M 6 patriarcbam] cum patriarcba 23 eruit i?' rom. mis. F^ dedit] d. ei i''» 7 pontu 19. 23. 30 eumque] eum 23 ') In indice operum Bedae sic esl: vitam sancti patris monacbi simul et antistitis Cudbercti et prius heroico metro et postmodum plano sermone descripsi. 290 (= 571) Tiberius dehinc quintum agit annum ind. prima. 291 Eeliquum sextae aetatis deo soli patct. FP et 1. 2. 5. 9. 10. 290 dehinc om. 10'^ agit bis 2" ind.| iii d .< prinnun 10 2i)l relinquum 9 318 BEDAE 678 alebat exuleni. Hic Constantinmn papam ad sc venire Pantij. »o. iubens honorifice suscepit ac remisit, ita ut eum die dominica missas sibi facerc itibens communionem de manu eiiis acccpcrit: quem prostratus in tcrra pro suis 5 peccatis intercedere rogans cuncta ecclesiae ptrivilegia rcnovavit. qui cum exercitum mitteret in Pontum multum proliibente papa apostolico ad conpraehendendum Phi- lippicum, quem ibi religaverat, conversus omnis exer- citus ad partem Philippici fecit eum ibidem inipera- 10 torem, reversusque cum eo ConstantinopoHm pugnavit contra lustinianum ad duodecimum ab urbe miliarium et victo atque occiso lustiniano regnum suscepit Philippicus. riTiDCLXVII 57'avi ponuf. yo.s. doijmatis, quas ille cum apostolicae sedis concdio respuit: et huius rei causa fecit picturas in porticu sancti Petri, ijuac acta sex sanctartim, synodorum universaVmm con- i tinercnt. nam et huiusmodi picturas, cum habcrentm- in urbe regia, Philippicus iusserat auferri. statuitqiie popidiis pm,ii/. 90,10. Romanus, nc heretici imperatoris nomen aut carthas aut figuram solidi suscijmrent: iinde ncc eius effigies in ccclesia introducta est nec nomcn ad missarum sollemnia prolatum. riTlDCLXX 582 Anastasius an. III. 583 Hic PhiUppicum captum ocuUs privavit nec occidit. 584 Idem litteras Constantino pajyae Romam per Scolasticum Pom,/. 90,11. patricium et exarchum Italiae direxit, quibus se fautorem catholicae fidei et sancti sexti concilii praedicatorem esse docuit. 585 Liudhrandus rex Langobardorum donationem patrimonii rom,/. 91.4. BFHMOR et ad c. bS\ Jiii. anlea laudati, inde a c. ,')82 BFIIiiOB el 1—19. 22—32. :i3 (c. 582 ovi. aeijuentibusj. 34—37. 39—41. 577, 9 etulem 19 578, i hic ... 4 acceperit utn. B constiuum J7' 3 suscipitSO 2/3 eum (um 5») die dominica (domica.S»)] d. d. eum 23 3 sibij ihi F^. 31 ia.ce B iubet 23 3/4 de manu eius om. B. 31 4 acciperit MB. 30, acciperet O^, acciperint 31 protratus 22 terram BM .suis] suo B .^ ecclesia J/. m 3;, ecclesianim :?!' G reuocauit A" e.\ercitu iJ, exercituum iJ. 30 mitterit J/ in|etinii multum oin.B^ 1 coupraehendura £»/7. 22. 39 7/8 philippum cum^'. 50', philippum IS. 19 ;i pa- trem F^ lo cunstantinopoli 31 11 duodecim .?0 miliario ii» 12 occisum 31 iustinianum M Buscipit 30. 3i> philippus J9 579 philippicos 3i 580, 1 iecit £. /9. 30 pontificatum BaJ/. /9 3 praecipit 30 .')81, 1 preui 30', prauae :S. breui 23 2 sed. ap. 23 concilium 78 3 hius fl"' regi .?0 portico iJJ<'. 19. 31, porticum >7 4 qui 19 sancta F^ 4/5 contineret F r. et oni. 39 huiusraodi (modi ovi. M ')] eiusmodi 23 picturae IF^ haberent MO^ 6 reia 19 statimque 5» populos M 7 cartae requiritur H dgara. M solide 18 in ecclesiam 39'\ om. 39^ 9 nomen] nona 39' missarum] m. locis M 582 iii] iiii 35, om. 14'^ regnauit posl iii ins. 10. 37 583 philippum 9. 10. 27. 37. 39 oculis] celeris 9 584, 1 idem| item B, id est 19 papae (papa 40) nimam (rome 30, romani 1, romano 10. 37, om. iTj] r. p. 19 per] secundum 17. 30 ■> et o/ii. 1. 7. 19. 40 exarchani .HO', archura ^' italiam 6. 8. 9. 36, in italiam 10. 37 direxit] dixit ;;', direxerat 15. 16, misit anle exarchum 7 quibus] qui .35 faudtorem 31<^, lauore /'', factorem 31. 14. 28 :i sixti M. 5. 6. 8. 9. 36, xysti 32 consilii 8. 27, concilium 19 esse] ei se 40 .585, 1 liudbrandusj IIMB. 2. 3. 11'. 17. 18. 19. 22. 23. 25. 26. 27. 29. 30. 31. 41, liutbrandus FO. 1. 11-. 14. 24. 32. 34. 35. 39. 40, liutprandus B. 4. 5, leutbrandus 13, liubran- dus 7, leuprandus 10. 37, leotrandus 6. 8. 9. 36, liudbrondus 12, luidbrandus 28, luitbrandus 15. 16 rex imU lang. 35, om. 15. 16' longobardorum F'S. 3. .5. 6'. 7. 8. 9. 10. 19. 22. 25'. 27. 28. 36. 37. 39, lagohar- dorum 26, languobardoruni B donatonem i/'. 11' patrimoni(a)e 6'. 8. 9. 10 CHRONICA. 319 Aljnimi Cottiamm, quam Hereberectits rex fecerat et ille repetierat, ammonitione venerahiUs pajiae Gregorii con- firmavit. 586 Ecberectus vir sanctus de gentc Anglorum et sacer- dotium monachica vita etiam pro caelesti patria pere- grinus exornans plurimas Scotticae gentis provincias ad canonicam paschalis temporis obscrvantiam, a qua 5 diutius aberraverant, pia praedicationc convertit, anno ab incarnatione domini DCCXVI. IIIIDCLXXI 587 Theodosius an. I. puni,/. 91,5. 588 Hic electus in inperatorem Anastasium apud Niceam civitatem gravi proelio vicit datoque sibi sacramento clerieum fieri ac preshiterum fccit ordinari. ipse vero tit regnum acccpit, cuni esset catholicus, mox in regia 5 urhe hnaginem illam venerandam, in qua sanctae sex synodus crant depictae et a Philippico fiierat deiecta, pristino in loco erexit. 589 Tiheris fluvius alveum suiim egressus multa Romanae F»nii/. oi, s. fecit exitia civitati , ita ut in via lata ad unam. et semis staturam excresceret atque a porta sancti Petri usque BFmiOR et 1—19. 22—24. 26—32. 33 (c. 587. 588 ad 3 ordinari. 589). 34—37. 39—41: c. 586 ampliamt Beda h. eccl. 5, 22. 585, 2 alpium] adinpium 19 coctiarum 4. 6. 8. 9. 36. 37, gottiarum 34, cociarum 7, quotiarum 17 (juas J5, quem 0. 22, quod 7 hereberectus] bereberechtus 30, bereberehtus 13, herebrechtus 23, here- breththus 26, hereberetus 4, heriberectus 5, bereberctus 7. 12, herebertus 40, hereberchtus 32, heribertus M. 24, eribertus 14, herebrecthus 19, herebectus 1. 27, heberectus 22, heberctus 2S', ecberctus 25^, ecbyrctus 25', reuerectus 6. 8. 9. 36, reearedus 10. 37: Aripertus liber pontif. rex {om. R. 2) fec.] fec. rex 26 3 repe- tierat] sepetierat 23, sepenerat 26, repetiaret 17^, petierat 6. 8. 9. 10. 36. 37 ammonitiones 6. S. 9. 10. 36. 37, aramonitionem 40 586, i ecberectus] ecberrectus 5, ecberechtus .30, ecberecthus 19\ ecbericthus 79^, ecberehtus 13, ecberctus 7. 11-. 12, ecberchtus 32, etberethtus R, hecberthus 4, ecbertus 40, etbarechthus 23, haecueretus 6. 8. 0. 36, echerectus 1'', hecherectus l^, etheberctus 28, heberechthus 26, recaredus 39, recharedus 10 uir] ubi 8. 9. 10. 37 sanctos 10. 37 gente] genere R. 40 l/a sacerdocium H, sacerdotum 10. 17. 37 2 monachi- cam 23, et monachicham 26, monacliia B, monastica 6^. 8. 9. 10. 36. 37, monauastica 6', in monachica 25" uitam 23. 26 etiam post caelesti 23. 26, om. 37 patria] uita 17 2/3 peregrinos 14. 17, perenus 28 3 exornas 5*, exomas B primas iJ'. 15. 16, primicias 2 scottiae 22, scotie 7. 26", cotticae i?'. 29. 30 gentis] geutesii;', geutis et 26 4 ad] a 6". 8. 9. 10. 36. 37 canonica 6. 8. 9. 10. 36. 37, canonicas 4, canioara 31. 34 tempore 36 obseruantia 6. 9. 10. 36. 37, obseruantie 8 5 aberraueraut] BO^. 14^. 23. 25''. 37, oberrauerant (-rat 11') plerique, in kis 14^, oberrabant 32 pia] pia 26 praedicatione] conuersatione B .%'« anno (-nos 40) ab incarnatinne (incaniatio £) d.] ab inc. d. a. 31. 14. 24 6 dccxui] dccxuii H^M^. 23, dccxu W. 12. 32, dccui ll\ dclxxi 29, om. 9. 34 587 thedosius B i] i regnauit 37 588, 1 electus] electis 12, electum 26 iu om.^ 4. 5. 26. 30^. 34. 40 anasium 7, anastasius 2.3 nicenam 10. 37 •2 praeaelio M uincit 18, deuicit 35 datoque sibi sacr.] et 33 3 clericum bis 39^ ac] atque 26, om. 25' prebiterura 3K 34 fecit post ord. 23. 26 ordinare 13. 19. 23. 30 uero u. r. aocepit om. 23. 26 uero] ergo 7 4 ut] cum .32 regnum] r. eius 4 aooipit 13. 19. 30 esse 18 regiam 1. 4, regie F' .■■ urbem 1. 4 uenerabilem 23 sanota 19. 23, sanctissimae 6. 8. 9. 10. 36. 37, om. 41 sex] rex 2. 3. 7. 15. 16. 19\ sexti 2.3, sextae Ob. 6. 8, om. H^B. 5. 18. 26(?). 30. 31. 39 6 synodos B. 32, synodo F\ sinodis 37, synodi O^. 8. 13^. 15. 16. 17. 23. 26. 36, sinodie 6. 9 acta ins. post synodus 10. 37 erant (erat 34^) depiotae] d. e. 10. 37 a ovi. 9 philippoco 30', philippo 4. 10. 37 fuerat (-rantilf^ 17. 26, erant 41, erat 27, om. U. 39) deiecta (dieiecta 8, eieota 7, deiectae 17. 26) om. J/' 7 pistrino 2' in om. 17. 589,1 tibris S, tiberius 6». 9. Ji'. 73« f?;. 25'. .36», tyberius 15. 27 alueuum £ multae J" 2 feoit exitia (extia /<", execitia 35, exiria 9, ex illa 31)] geutitia 77» ciuitatis 4. 6. 8. 9. 10. 17. 36. 37, ciuitate 14. 34 ut] ubi y in om. F uia] uio 73' f?). ^.j^ ui. J7' lata] lat (sp. vac.) 28 et om. ^S'' semi 40 3 atque] ac 23. 26 a| ad B.V. 4. 6. 8. 9. 10. 22. 28. 36. 37, o 12, om. 19 portara 4. 6. 8. 9. 10. 28. 36. 37 usque om. 77' CHHONICA III. 41 320 BEDAE (ul pontmn Molvium aquae se cliscendenies coniungereiit. mansit 5 autem diebus VII, donec agentihus laetanias crcbras civihus octavo demum die revertit. 590 His temporibus multi Anglorum gentis nobiles et ignobiles, viri et feminae, duces et privati, diviui amoris instinctu de Brittania Ro- mam venire consueverant : inter quos etiam reverentissimus abba meus Ceolfridus annos natus LXXIIII, cum esset presbiter annos 5 XLVII, abbas autem annos XXXV, ubi Lingonas pervenit, ibi defunctus atque in ecclesia beatorum geminorum martyrum sepul- tiis est. qui intcr alia donaria, quae adferre disposuerat, misit ecclesiae sancti Petri pandectem a beato Hieronimo in Latinum ex Hebreo vel Graeco fonte translatum ^). imDCLXXX 59 1 Leo an. VIIII. 592 Sarraceni cum inmenso exercitu Constantinopolim vcnicntes triennio civitatem obsident, donec civibus multa instantia ad deum clamantibus plurimi eorum famc frigore pestilentia BFSMOR el 1—19. 22—24. 26—32. 33 {om. c. 590). 34—37. 39—41: c. 500, 1—3 repelit Beda h. eccl. 5, 7 fin. 589,4 poiite 4. 40, iuutem 19, pontum 2".. 29 molbiura 6. S>. 9. 10. 25^. 36, moliuum 7, mnluium M^'. 4. 15. 16. 25K 40-, miluium 37, milbium 8-, molliuni 40\ oluium FHhM. IK 5. 11. 2J^ 27. 29. 41, oliuum 39 aquae] .-itque 9 se] a se 17, post desc. S, om. 13'. 23. 20 discendeiites] FH^O^. 2. 3. 5. 11. 12. 13K 14. 18. 19. 22. 27. 29. 30. 31. 34, descendentes reliqui, discindentes O^, discedentes H^. P. 4. 25. 39, descentes 24', distendentes 33: ita ut in via lata ad unam et semis staturam aqua eiusdem flumiuis excre- visset atque a jiorta beati Petri usque ad pontem Mulviae aquae se distenderent liber pontif. : pro hoc voca- bulo discendereut le.f/enn Beda lociim male reddidit coniungereut] iuugereut (ante desc.) 24 .'> autem om. 19' uii] uiii 19, ui 35 l(a)etanias plerique, letanies 6. 36^, letames 9, litaniis 23 crebris 2.5 ciuibus] uicibus 4 uctaua 19. 33 s demum] deciraum J/. 32, bis 40 reuertit] reuertitur FH''0. 6. 8. 9. 10. 20. 2,5-. 33. 36. 37. 41 590, t hiis 36. 41 multi um. 9 genti F, gestis 32 nobilis 34^ et om. 12. 32 inuobileres 6 et] ac 36 ■> duces] duce 22, et duces 31 brittanie B, brittaniam M. 1 3/3 romana 19 3 consuerant H. 8. 11. 12. 13. 14. 18. 22. 24'. 30. 32, consueueruut F'^. 26, cun- sueruut 4. 29. 40 inter] in 6. 8. 36 reuerendissimus 7. 10-. 26 abbas 7. 13°. 25^^. 37, alba 40 4 ceoiridus 28, colfridus 35, raolfridus 40 natus om. 26 l.xxiiii] Ixxiii F, Ixiii /S', Ixx 13. 26. 30, Ixxxiiii 40, inc. W- cum ...,") xluii om. 18 ■> xluii] -xlui 17. 23. 26. 30, xluiiii 19, xuii 6. *. 9. 10. 36. 37 annos om. 0\ 4. 10. 20. 32. 40. 41 lingones .34. 37, linguones 17. 2.5, lingonos 11', liugueues 6. 8. 9. 10. 36, longcraas 19 peruenerit B ubi 31 6 def.] def. est 26 atque] et 8 ecclesiae .5 gemiuura 4 i;/7 sepultum B 7 donalia 40 adferre] adferen 40 8 ecclesia J/ pandecten 4. 17. 23. 28, pandeotam 10. 37, pandecm (sic) 7, paudente B, om. 12. 32 beato] sancto 17 9 graoo 12 foute] sermone 7 translatam 34 591 uiiii] xxiiii raeu. ii d. xiiii F'-. 33 regnauit post uiiii add. 37 592, 1 cum om. 4. 7 inniense 3 coustinopolira H uenieutes] conuenientes 15. 16 -' trieunium 40 ciuitates 40 cibus 40 coustautia 24 3 deum] duminum R. 2. 14. 15. 16. 18, clerum 36 clamanti- busj instantibus 13. 17. 19. 23. 26. 30 plurimi eorum] plurimum eurum B, plurimurum 26 fame (fama B) frigore (frigere 2!») | fame et fr. F, fr. et fame 7. 20. 33 pestilentia] -tiae 7, et pest. 4. 5. 25. 29, ac pest. 11 ') Cf. Beda /list. abb. Viremulhens'ium c. 12: (Ceolfridus) bibliothecam utriusque monasterii, quam Beue- dictus abbas magua coepit instautia, ipse non miuore gemiuavit iudustria , ita ut tres pandectes novae trans- liitiouis ad uuum vetustae transliiticjuis, quem de lluma attulerat, ipse superadiungeret . quorum unum senex Kumam rediens secum inter alia ju-o nmuere sumpsit, duus utrique monasterio reliquit. c. 15: Ceolfridus . . . ad limina beaturum apustulurum tendeus priusqnam illo pervenisset, tactus infinnit;ite diem clausit ultimum : perveniens namque Ijingunas circa lioram diei tertiara deciraa ipsius diei liora niigravit ad domiiuira et crastinu in ecclesia beatorum geminorum martyrum honorifice sepultus est . . . c. 16: erat autera quando obiit auuo- rum LXXIIII, presbyterii gradu functus auuisXLVII, abbatis officiuni ministraus aimis XXXV. ipsum co- dicem agnomt Rossius (dc ori;/ine scrinii et bibliolhecae sedis aposlolicae. Romae 1886 2>- LXXV seq.) esse Amiatinuta hodie Florentinum. bibliothecae Laurentianae (cf. Greyory in prolerjomenis ad novi teslamenti ed. Tischendorfianam p. 783 seij.) haben/cm inscriptum epifframma inlerpotatum 2>ostea, sed ori(jini suae a Rossio egreyie restilulum. hoc: cu[lmeu] ad eximii uieritu venerabile [Petri], quem caput ecdesiae dedicat alma fides, C'e[o]lt^ridus Britoimm] extremis de finib. abbas meque meosq. optaus tauti inter gaudia patris in caelis memo- rem semper habere locum. CHEONICA. 321 perirent ac sic pertaesi obsidionis abscederent '). qui inde regressi Vulga- r, rorum gentem, que est super Danubium, bello adgrediuntur: et ab bac quoque victi rofugiunt ac naves repetunt suas. quibus cum altuni peterent, ingruente subita tcmpcstate plurimi etiam mersis sive confractis per litora navibus sunt necati. r)93 Liudbrandus audiens quod Sarraceni depopulata Sardinia etiam loca fedarent illa, ubi ossa sancti Augustini episcopi propter vastationem barbarorum olim trauslata ot bonorifice fuerant condita, misit et dato magno praetio accepit et transtulit ea in Ticinis ibique cura debito tanto patri honore recondidit. 594 LXVII. Do reliquis sextae aetatis. Ilaec de cursu praeteriti seculi ex Hebraica veritate, prout potuimus, elucu- brare curavimus, aequum rati, ut, sicut Graeci LXX translatorum editione utentes de ea sibi suisque temporum libros condidore, ita et nos, qui per 5 beati interpretis Hieronimi industriam puro Hebraicae veritatis fonte potamur, temporum quoque rationem iuxta hanc scire queamus. quod si qui laborem bunc nostrum culpaverint esse superfluuni, accipiant hi quicumque sunt iustum walva caritate responsum, quod prefatus Hieronimus priscae cosmographiae calumniatoribus reddit, ut, si displicet, non legant. ceterum cunctis in commune 10 suademus, ut sive quis ex Hebraica veritate, quae ad nos per memoratum inter- pretem pura pervenisse etiam li'ostibus ludaeis in professo est, sive ex LXX inter- praetura translationo, quae vel minus solHcitae primo edita est, ut multi astruunt, vel post a gentilibus corrupta, ut beato Augustino videtur, seu certe ex utrisque commixto opere codicibus, ut sibi visum fuerit temporum cursum notaverit: et 15 sive prolixiora seu breviora transacti seculi tempora signaverit, aut signata rep- pererit, nullatenus taraen ex hoc longiora vel breviora quae restant saeculi tem- pora putet, memor semper dominicae sententiae: quia do die ultima et hora BFHMOR et 1—19. 22-24. 2(!—.37. 39—41; inde a c. b9iFH0. 092,4 perirent] perieut 34, perierunt S, piereint (sicj iO sic (si M'. 19. .33. 35, sia^M-, sita .3) pertaesi (perte 4. 40, aperte 23. 20, perfaesit i>, perpessi ?)] ab instantia 6. S. 9. 10. 36. 37 obsidiones 35, ob- 8idioni 4, ab obsidione (--nem 23) 7. 20. 23, ab obsidionis 20 (i) abscederent] reoederont 7. 20 qui inde (indige 19)] qui michi 9, om. 15. 16^ egressi 2. 4. 10. 33 ij;, bulgarorum BM. 3. 10. 37, bulgaruni 41, nnlganoruni 23, 32. 40, uulgonoruru 18' loco post., uulgagorum 17' 5 est post dan. 2S supra .35 danuuium M. 12. 23. 40 ab] ad IS loco pr. hac] a /, ea 27 quoque posl uicti 13 c uicti| ficti y, (»11. 40 sua 1 cum] cul 1, om. 15' altum] in altuni 41, alto 35, alta 17, altum mare 28 peterent] p. pelagum " ingruentes .9.5 7 subita] summa 6. 8. 9. 10. 36. 37 tempotestate 31 pluri- rais F^. T". S^. 10. 17. 29. 33, pluribus 41 mersi 15. 16, mersus 27, mersis 34», meusis B. U. 12 siue] sime 40 per litora (p. I. om. 7. 20) nau. (manibus 9)] n. p. 1. 6' suut nau. 1 negati BF. 40 593, 1 liudbrandus] liutbrandus B^. 11-. 18. 29. 32. 39. 40, liutprandus B^F. 4. 5. 23. 26. 33, leutbrandus M. 13. 34, leudbrandus 14. 24, liubrandus ". 20, leuprandus 10. 37, leoprandus 9, lincbrandus 41, leobrandus 0. 8. 36, liutbrannus 1. 27, luidbraudus 28, luitlibrandus 15. 16 res. post liudbr. ins. 7. 20. 33 quod] que 40, quia 13' saraceni B aliirjue depopulato 35 sardenia £", sardi 19 iedarent] fedarant 6. S^. 9. 10. 37, lederent //', lederantS» 2 illa ante e( post fed. 33», anle fed. .33'', iUa etiam 26 ossa post episcopi 28 agustini 31. 3. 10. 11. 30. 40, augini 1 episcopi om. 37 propter {his 1) uast.] pro uastatione 7. 20 :i translatos 35, translata ab yppone 4 fuerant om. F', post condita 16 recondita 18' priore loco, 18 poslerioTC magno praetio (praemio 41)\ pr. m. 33 accipit 13. 19. 23. 30, abstulit 20 i ea om. S» ticcnis 4. 7. 20. 40, ticinos 37, ticicinis 6», ticionis 1. 27, tinis W ibique] ubi 23. 26 debito tauto (tanti 2. 4. 7. 23. 26. 29, tantum 35, msLgno 27)] tanto esse debito 40 pari 27, patrio J/, patris 4. 7. 20. 23. 26, patrem .32 hoi\ore post debito 23. 26 recondidit] condidit 2. 15. 16. 17. 18 futror/ue loco), condit . * iJ", recondita sunt (i. 8. 9. 36, condita sunt 10. 37 594, i sextaetatis 77 a bcbrecica // 4 condidedere Jl ' 7 culpanerit F accipiat F' 9 commone FII' u professu O^ exj ct // u gentibus F 15 transactis F ') Ex simili relatione liber pontif. 91, 12: ('oustautinopolim bienniii est a nec dicendis Agarenis ob- sessa. sed deo eis contrario inaxima illlc curuin parfc fame ae bcllo iiitcrempta confusi recesserunt Leoiie priucipe. 41* 322 BEDAE 595 nemo scit neque angeli caelorum nisi pater solus. Neque enim ullatinus sunt audiendi, qui suspicantur huius saeculi statum sex milium annorum ab initio fuisse definitum, et ne contra sententiam domini venire videantur, addunt, incertum mor- talibus quoto anno sextae millaenariae partis venturus sit dies iudicii: cuius tamen 5 adventus maximae circa terminum sexti millenarii debeat sperari. a quibus si queris, ubi haec putanda vel credenda legerint, mox stomachantes, quia aliud quid respondere non habent: annon legisti, inquiunt, in genesi, quia sex diebus 596 mundum fecerit deus? Unde mcrito credi debet eum plus minus sex niilibus annorum esse staturum. et quod est gravius, fuere qui propter septimum diem in quo requievit deus ab operibus suis, sperarent post sex annorum milia sancto- rum laboris in Iiac vita mortali septimo mille annorum curriculo eos post resur- 5 rectionem in hac ipsa vita inmortales in diliciis et raulta beatitudine regnaturos esse cum Christo. verum his, quia lieretica sunt et frivola, funditus omissis intel- legamus sincere et catholieae sex illos dies, in quibus mundi liuius ornatum perfecit deus, et septimum, in quo ab omni opere suo requievit, quem ob id perpetuae quietis benedictione sanctificavit, non sex annorum milia seculi labo- 10 rantis et septimum regni beatorum in terra cum Christo, sed sex potius aetates significare mundi labentis, in quibus sancti laborant in hac vita pro Christo et septimam perpetuae quietis in alia vita quam solutae a corporibus percipiunt 597 animae sanctae cum Christo. Quod animarum sabbatum tunc inchoasse recte creditur, cum prinius Christi martyr carne occisus a fratre, mox aninia est aeter- nam translatus in requiem. tunc autem perficietur, cum in die resurrectionis animae etiam corpora incorrupta receperint. et quia nulla aetatum quinque 5 praeteritarum mille amiis acta repperitur, sed aliae plures annos, aliae pauciores habuere, neque ulla alteri similem habuit summam annorum, restat ut pari modo haec quoque, quae nunc agitur, incertum mortalibus habeat suae longitudinis statum, soli autem ilh cognitum, qui servos suos accinctis lumbis lucernisque ardentibus vigilare praecepit, similes hominibus exspectantibus dominum suum, 10 quando revertatur a nuptiis. 598 LXVni. De trina opinatione fidelium, quando veniat dominus. Cuius quidem adventus horam merito sancti omnes diligunt et citius adesse de- siderant: sed periculose satis agunt, si qui hanc prope an longe sit putare vel praedicare praesumunt. unde pulcherrime beatus Augustinus remoto illo servo 5 nequam, qui dicit in corde suo: moram facit dominus meus venire: iste quippe procul dubio domini sui odit adventum, dat exemplum de tribus servis optimis adventum domini sui sitienter desiderantibus , vigilanter exspectautibus, fideliter amantibus, quorum unus dicit: vigilemus et oremus, quia citius venturus est do- minus. alter dicit: vigilemus et oremus, quia brevis et incerta est ista vita, lu quamvis tardius venturus sit dominus. tertius dicit: vigilemus et oremus, quia et brevis atque incerta est ista vita et nescimus tempus, quando venturus sit do- minus. proiude si hoc factum fuerit quod praedixerat primus, gaudebunt cum 599 illo secundus et tertius. Si autem factum non fuerit, metuendum est, ne pertur- bentur, qui illi crediderant et incipiant adventum domini non tardum putare, sed FHO 595,2 snscipiantnr i?* 7 quia] quam i^', quod i? 596,4 labores J?' 6 diliciis FO^, dilitiis if c quia] OF, quud yy 8 perfecit] fecit i/" » benedictione . . . la quietis om. 7/' u uita| ciuitate F 12 salute corporalibus Ji^ 597, a trauslata i/^ 4 receperunt F^ quiaj quam i''' » acinctis i/ lumbibus F 598, i Ixuii IIO^ de triua opinatione (opinione 0) . . . dominus om. H^ 2 hora F c dato fl* seruis] pueris i^ 7 sui sitieuter] scieuter i^ ii ista om. H^ 599,2 illi qui ii^ incipiat F CHRONICA. 323 nullum. qui autem crcdunt quod dicit seeundus, tardius dominum esse venturum, si falsum fuerit iuventum citilis domino veniente, nullo niodo qui ei crediderant .1 turbabuntur in fide, sed inopinato gaudio perfruentur. quapropter qui dicit do- minum citius esse venturum, optubilius loquitur, sed periculose fallitur. qui autem dicit dominum esse tardius venturum et tamen credit sperat amat eius adventum, profecto de tarditate eius etiamsi ftillitur, feliciter fallitur. liabebit enim maiorem patientiam, si hoc ita erit, maiorem laetitiam, si non erit: ac per hoc ab eis qui 10 diligunt manifestationem doniini, ille auditur suavius, isti creditur tutius. qui autem quid liorum sit verum ignorare se confitetur, illud autem optat, hoc tolerat, iu nullo eoruni errat, quia nihil eorum aut iufirmat aut negat. ()00 LXVIIII. De temporibus Antichristi. Duo sane certissima necdum instantis diei iudicii habemus indicia, fidem vide- licet Israheliticae gentis et regnum persecutionemque Anticliristi , quam videlicet persecutioneni trium semis annorum futurum fides ecclesiae tenet. sed ne haec 5 inprovisa veniens omnes passim quos inparatos invenerit, involvat, Enoch ct Heham maximos prophetas et doctores ante huius exortum venturos in mundum, qui Israheliticam plebem ad fidei convertant gratiam atque ad pressuram tanti turbinis in parte electorum insuperabilem reddant. qui cum ipsi primo tres semis annos praedicaverint , et sicut de uno corum Heha propheta Malachias praedixit, con- 10 verterint corda patrum in fihos, id est, antiquorum fidem dilectionemque sanctorum in eorum qui tunc victuri sunt mente plantaverint, tunc excandescens ilhx horrenda persecutio ipsos iuprimis martiru virtute coronet; dein ceteros fideles corripiens 601 vel martyres Christi gloriosissimos vel damnatos apostatas faciat. Quod signi- ficare vidctur apostolus lohannes ita scribens in apocalypsi: atrium autem quod est foris templum eice foras et ne metieris eum, quoniam datum est gentibus, et civitatem sanctam calcabunt mensibus XLII, id est eos, qui nomine tcnus fideles 5 soha exteriora dihgunt, ab electorum sorte separatos ostende: quia et ipsi ad persequendam ecclesiam convertentur novissima illa persecutione trium semis anno- rum. ct dabo, inquit, duobus testibus meis, et prophetabunt diebus mille CCLX amicti saccis, id est, artissimis contincntiae et pracssurarum laboribus accincti praedicabunt. et paulo post: et cum finierint, inquit, testimonium suum, bcstia, lu quae ascendet de abysso, faciet advcrsus illos bellum, et vincet eos et occidct illos et caetera. quibus ministros eiusdem bestiae, id est Antichristi, de occisione horum duorum testium, id est martyrum, laetaturos eisdemque etiam mortuis in- 602 sultaturos esse commemorat idem aho loco: Et vidi, inquit, de mari bestiam ascendentem, et dedit ilh draco virtutem suam ct potestatcm magnam, id est vidi homincm sevissimi ingenii de tumultuosa impiorum stirpe progenitum, cui mox nato et per magicas artes a pessimis inbuto magistris, adiungcns se diabolus to- 5 tam virtutis suae potentiam, per quam magica ceteris omnibus maiora patrarct, individuus comes attuht. ct data cst, inquit, iUi potestas facere menses XLH, id est tres annos et dimidium. percusso autem illo perditionis fiho sive ab ipso domino sive a Michahele archaugelo, ut quidam docent, et actcrna ultione dam- nato, non continuo dies iudicii secuturus esse credendus est : alioquin scire possent 10 homines ilhus evi tempus iudicii, si post tres semis annos inchoato pcrsecutionis FHO .")99, 5 qua] quia F qui] quiil /•' lu qui] quiil F 11 illiul autonij illuil -F li aut uegat) at n. H^ 6()(), 1 l.xuiii IIO -j ilie F 4 futurani //- 7 couueitat /''" jjiecessuram /■' ii in euruui om. F 12 ileiudc /''0 l)01,ri seperatos//' ostonJit /' i; persecutioneiu /'' 7 Ix] xl /^ in ascendit >' uiiicit //' occidit i^//' 12 oiusdemque .?' 12/13 iiisultatores /''' 002, •! maicas//' 5 maica //', magicam /' 7 filium /^' u aliquiu // ' 324 BEDAE 603 Antichristi confestim sequeretur. Nunc autem quia ante consummatum tempus persecutionis illius dies iudicii non veniat, scire omnibus licet : post quantum vero tempus consummatae eiusdem persecutionis venturus sit, nemini prorsus scire conceditur. denique propheta Danihel, qui regnum Antichristi niille ducentis r. nonaginta diebus futurum describit, ita concludit: beatus qui exspectat ct per- venit ad dies milie COCXXXV. quod Hieronimus ita exponit: beatus, inquit, qui interfecto Antichristo supra mille CCXC dies, id est, tres semis annos, dies XLV prestulatur, quibus est dominus atque salvator in sua maiestate venturus. quare autem post interfectionem Antichristi XL et V dierum silentium sit, divinae 10 scientiae est, nisi forte dicamus: dilatio regni sauctorum patientiae probatio est. 604 LXX. De die iudicii. Adveniet autem dies domini sicut fur, quia, sicut ipse testatur, nescimus quando veniat, sero an media nocte an galli cantu an mane. in quo caeh, inquit, magno impetu transient, elementa vero a calore solventur. qui autem sint caeli qui r. transient, paulo superius docet idem apostohis Petrus dicens: caeli erant prius et terra de aqua et pcr aquam consistens verbo dei, per quae ille tunc mundus periit. caeli autem qui nunc sunt et terra eodem verbo repositi sunt igni reser- vati in die iudicii. non ergo firmamentum caeli , in quo sidera fixa circumeunt, iion caelum aetherium, hoe est inane illud maximuni a caelo sidereo usque ad 10 aera turbulentum, in quo puro et quieto diurnaeque lucis semper pleno errantia septem sidera vaga ferri creduutur. sed caelum hoc aerium, id est terrae proxi- mum, a quo aves caeh, quod in eo volent, appellantur, quod aqua quondam di- luvii deletis terrestribus transcendendo perdidit, hoc ignis extremi iudicii eiusdeni 60.") mensurae spatio procrescens occupando disperdet. Nec sola haec beati Petri sententia, qua illos dieit caelos igni iudicii perdendos, qui aqua diluvii perierant, testatur sidereum caelum igni illo quamvis maximo non esse tangendum, sed etiam domini sermo qui dicit: statim autem post tribulationem dierum illorum sol 5 obscurabitur et luna non dabit lumen suum et stellae cadcnt de caelo. neque enim sol obsiurari, luna suo luminc privari, stellae potcrunt uadere de caelo, si caelum ipsum, locus videlicet eorum, igni voratum transibit. nuuc autem caelum quidem aereum igni mai^cescet, sidereum manebit inlesum. porro sidera obscura- buntur non suo lumine vacuata, sed maioris vi luminis ad adventuni superni iudi- 10 cis, ne videantur obtecta, quod in hac vita lunam stellasque omnes a potiore lumine solis interdiu pati cunctis in promtu est. cum autom peracto iudicio fuerit caelum novum et terra nova, id est non alia pro aliis, sed haec ipsa per igneni innovata et quasi quadam resurrectionis virtute glorificata claruerint, tunc, ut Isaias praedixit, erit lux lunae sicut lux solis et lux solis septempliciter sicut 60(1 lux septem dierum. Quod autem lohannes in apocalypsi cum dixisset: et vidi caeluni novum et terram novam : priinum enim caeluni ct prima terra abierunt : adiunxit, atque ait: et mare iam non est, utrum maximo illo ardore siccetur mare an et ipsum vertatur in melius, non fiicile patet. caelum quippe novum et terram .'. novam, non autem, et mare novum uspiam legimus futurum. nam et typicae potest intellegi quod dictum est: et mare iam non cst, quia iaiii tuno non erit FIIO G03, c ad (liobus F lO pacicntia F G04, l Ixuiiii HO 4 a om. 0 suiif, F B quao] queni F 7 autem om. F^ 8 circueuut FII 9 non] nam F aeriuni F- lu oia II i:i transcendo H igni F 605, n qui] quia // ;i non ovi. F r, ijotuorunt // J trasiuit F s sideriuni F lo a potiore] aptiore II' u osaias F (iO(j, 2 iiouum om. F terra oin. H' :i et om. F i uon vm. F' b et niare) niiiro F nonuni um. //" r, non iani tnnc /'' CHRONICA. 325 Iior iscculum vihi mortalium turbulentum, quod sepissime in scripturis nuiris iiomine tiguratur. ul)i autcm ipsum extrcmi et universalis iudicii sit discrinicn habendum, (i(>7 intcr multos sepae queritur. Constat namque, quia cum descendcnte domino ad iudicium in ictu oculi fuerit omnium resurrectio celebrata mortuorum, sancti con- festini rapiantur obviam illi in aera. hoc etenim intellegitur apostolus indicare, cum ait; quoniam ipse dominus in iussu et in voce archangeli et in tuba dei .s descendet de caelo et mortui qui in Christo smit, resurgent primi; deinde nos qui vivimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus obviam domino in aera. utruni autem ot reprobi tunc sublimius a terra leventur obviam iudici venturo, an meritis peccatorum ita praegraventur, ut quamvis inmortalia corp(n'a habentes ad altiora nequeant elevari et praesidente ad iudicandum domino sancti 10 in sublimi a dextris eius , ipsi autem in inferioribus adsistant a sinistris , tunc 6()h potius apparebit. Si vero tunc ignis ille raaximus ct altissimus universam terrae superficicm operit et resuscitati a mortuis iniusti nequeunt in subUme raptari: constat eos utpote in terra positos igni circumdatos iudicis cxspectare scntentiam : sed an illo urantur qui non per illum castigandi , sed aeterno potius sunt igne 5 damnandi, quis praeiudicare audeat? namque aliquos elcctorum eo purgari a levioribus quibusdam admissis et beatus Augustinus in hbro dc civitatc dei XX ex prophctarum dictis intellegit, ct sanctus papa Gregorius in homehis euangehi exponens illud psahnographi ; ignis in conspectu cius ardcbit, et in circuitu cius tcmpestas valida: districtionem quippe, inquit, tante iustitiae tempestas ignisque 6(19 comitantur, quia tempestas examinat, quos ignis exurat. Satis autem clarum est, quia raptis ad voceni tubac obviam domino in aera perfoctis servis iUius con- Hagratio mundana non noccat, si trium puerorum mortalia adhuc corpora circum- positus camini ignis tangere nequivit. verum in his onmibus utilius (^st cuique .s castum se districti iudicis pracbere conspcctibus quam de iudicii ilhus niodo locove discutere. sane quod apostolus cum dixisset: rapiemur cum ilHs in nubibus ob- viam domino in aera, subdit dicens: et sic semper cum domino crimus, non sic accipicndum cst, tamquam in aere nos dixerit somper cum domino esse man- suros: quia nec ipse utique ibi manebit, quia veniens transiturus est. venienti 10 (juippe ibitur obviam, non manenti. sed ita cum domino erimus: id est sic crimus habentes corpora serapitcrna, ubicumque cum illo fucrimus. 610 LXXI. De septima ct VIII aetate secuH futuri. Et haec cst octava illa aetas scmpcr amanda speranda suspiranda fidehbus, quando corum animas Christus incorruptibiUum corporuni munerc donatas ad perceptionem regni caelestia conterapUitionemque divinae suae maiestatis inducat: non auferens s gloriam, quam exutae corporibus a suae quacque egressionis tcmpore bcata in requie perccperant, sed maiorc ilUis gloria etiam corporum redditorum accumu- Ums: in cuius continuatac et non interruptae beatitudinis typum Moyses cum scx iUos die.s primos, quibus factus est mundus, a lucc ct manc inchoatos ad vesperam terminatos dixisset: in .septimo, quo rcquievit deus ab operibus suis, sohus nnine, 10 non autem et vespere fccit mentionem. sed cuncta, quae dc eo commemoranda putavit, aeternae requiei et benedictionis Uice concUisit. quia sicut et supra FffO ()07, 1 (lescente // 1/2 ad iud. doiii. F ^ liipitMitur //' 7 et um. ff^ <>()8, i uniuersae O X coust. eos om. //» cirdatos//' 7 e.\J et // luinieliis //» s psalniigraphi O» 10 comitatur /■' 609,2/3 coiifragratio /<7/' :) muuda /'' 1 iu otn. F 7 sul)didit FJi 8 aera F a utique ibi om. F 610, 1 Ixx FHO ^ quoque F c gloriam /•' 7 non om. H moses FH^ 9 in om. F 10 et om. F de eo] deo F n quia] F0)0^, qua O», quod H 326 BEDAE meminimus, cunctac huius saeculi aetates sex, in quibus iusti domino cooperante bonis operibus insistunt, ita sunt superna ordinatione dispositae, ut in primordis suis singulae aliquid laetarura rcrum habentes non parvis erumnariun tenebris () I I pracssurarumque consummantur. Requies vero animarum, quam pro bimis operibus in futuro saeculo percipiunt, nulla umquam curae alicuius anxietate turbata de- ficiet, sed ubi tempus iudicii et resurrectionis advenerit, gloriosiore perpetuae beatitudinis perfectione complebitui*. conparatur his aetatibus sacratissimum do- .". minicae passionis sepulturae et resurrectionis tempus. legimus enim scribente euangelista lohanne, quia lesus ante sex dies paschae venit Bethaniam, ubi de- votae muheris officio ludas ofFensus prodidit eum sacerdotum principibus. in crastinum autem ipse veniens in asino Hierosolymam cum turba domino laudes canentium, per continuos V dies insidiosis eorum questionibus appetitus sexto 10 demum die crucifixus est: septima requievit in sepulchro, octava autem, id est, una sabbati, resurrexit a mortuis. quia praeteritis V mundi huius aetatibus sancti 612 numquam reproborum insidias et odia pati cessarunt. At in sexta, quam dominus sua incarnatione confirmare in fide, sua passione redimere ab inferis, sua resur- rectione et ascensione ad spem et dilectionem regni caelestis accendere dignatus est, eximior beatorum martyrum virtus atrociora ab infidelibus persecutionum bella 5 toleravit. sed haec tanto fortius vicere, quanto certius novere pro illo se pati, qui secum passo prius latroni, sed tunc confessori, promisit: hodie mecum eris in paradiso. quae beatissima paradisi requies, quia non alium finem quam glorificae resurrectionis habet initium, hoc significare volens euangehsta Matheus, cum do- minum sexta feria passum et sabbato sepultum esse scripsisset, dicturus de re- 10 surrectione sic incipit: vespere autem sabbati, quae lucescit in prima sabbati, 6l3venit Maria Magdalene ct altera Maria videre sepulchrum. Vesperam quippe sabbati, quo dominus in sepulchro quievit, non in noctem tenebrescere, sed lucescere dicit in una sabbati, quia videlicet idem eius sepulchrum non corrup- tione suscepti corporis adtaminandimi , sed sicut Esaias ait: et erit sepulchrum 5 eius gloriosum, citae resurrectionis erat virtute sublimandum: quia nostrarum quoque requies post exuta corpora animarum non aliquibus angorum est obscu- randa tenebris, sed sohs verae et perpetuae lucis suscipienda in fine et aecumu- landa muneribus. haec est magna illa et singularis octava, pro qua sextus ct undecimus psalmi scribimtur: cuius et verba dierum ita recordantur: porro Ma- 10 thathias et Hehphalu et ahi Levitarum in citharis pro octava canebant epinicion, id est, victori deo in perpetuum venturae ogdoadis atque iudicii laudes canebant. 614 epinicion quippe triumphum palmamque significat. Vel de resurrectionis Christi mysterio prophetabant, quae merito singularis et magna vocatur octava, quia omnis labentis saeculi dies octava ita est post septimam sabbati octava, ut ipsa sit etiam prima septimanae sequentis. quomodo autem prima totius saeculi dies 5 ita fuit prima, ut non haberet ahquos septem praecedentes quibus esset octava, et ideo singulariter prima est, ita singulariter non solum magna, sed et octava est dies futurae rosurrcctionis, quia sic post septimam sabbati proximi vcntura est octava, ut non ahquos habcat dies se scquentes, quibus possit fieri prima, sed ipsa una mancat caelesti kice perennis. unde bene propheta visionem huius diei 10 sitiens, unam eam vocat dicens : quia melior est dies una in atriis tuis super milia. cum ergo octavam in scripturis lcgimus, sciamus mystice et dieni ct aetatem FBO 610, 12 quooperante F 1.1 consumantur H, consummatur i*"* (511, 4 perfectioneni F conpara- tur] conponatur i>^ .s sepultura J^/7 7 pr. sac. H^ s asiano H^ (512,1 in om. F^ :i ascen- dere FH- i uincere H 9 sabbatum F dicturus om. H 613, 2 quoj quod F 614, 3 saeculi om. H septimum 0, soptimanam H- 6 sed et] sed F li mystyce H CHRONICA. 327 posse intellegi, quia et dominus octava die, id cst. post septiniam sabbati resur- ftl5 rcxit a mortuis. Et nos non solum post septcm volubiles huius saeculi dics, scd etiam post sepae memoratas septem aetates in octava aetate simul et die resurge- mus. quae vitae dies in se quidem ipsa mansit semper, manet et manebit aeterna, sed nobis tunc incipiet, cum ad eam videndam meruerimus intrare , ubi quo actu 5 occupentur sancti, perfecta spiritus et carnis inmortalitate renovati, testatur psalmista, qui deo per laudem amoris canit: beati qui habitant in domo tua, in saeculum saeculi laudabunt te. quo visu delectentur, idem consequenter ex- ponit: ctenim bencdictionem dabit, qui legem dedit, ambuhibunt de virtiite in virtuteni, videbitur deus denrum in Sion. quales ad hanc venire possint, ipse qui 10 est via, veritas et vita, testatur dominus : beati mundo corde , quoniam ipsi deum videbunt. ergo noster libelhis de volubih ac fluctivago temporum hxpsu descrip- tus oportunum dc aeterna stabilitate ac stabili aeternitate habeat finem. quem rogo si qui lectionc dignum rati fuerint , me suis in praecibus domino conmen- dent piaquc apud deum et proximos , quantum valcnt , agant industria , ut post 16 temporales caelestium actionum sudores aeternam cuncti caelestium praemiorum mereamur acciperc palmam. FHO tjl4, 12 posse om. F septiiiiiim // Ulo, I uolubilis -ff 4 qiui actu] cuactu -F fi tua] tua doniine O s ambulabaiit 0 a ad] et // possit i/ 10 ueritas] et uer. F ll ego //» 13 quis i^ 14 ind. ag. H- is caelestiuruj om. sj>. vac. relicto ut vid. H^, ten-estrium H'^ CHRONICA III. 42 VAEIA LECTIO AD ANNOS MYNDI. Chronlconmi malorum epochae anni annus mundi Chronicoriim maiorum ad numeros varia leclio Chronicorum. minoi^um epochae Chronicorum minorum ad numeros varia lectio AETAS PEIMA a. 1656 Adam ante na- i3n ad 130 tuni Seth Setli ante natum 105 235 = Enos Enos 90 70 325 395 = Cainan om. H Malalehcl 65 460 cccxlx B^, ccclx H . . lareth 162 622 dccxxiii B — Enoch 65 687 dccxxxui B Ixxxui E Mathusalam 187 182 600 874 1056 1656 = Lamech mi} lii Kff Noe ad diluvium 111 11 111 JJJJ.± AETAS SECVNDA a. 292 Sem 2 35 30 1658 1693 1723 = Art'a.\at Sale mlxxxiii B Heber 34 30 1757 1787 = lui E Falech Ixxxui BR Ixxxui E Reu 32 1819 mdcccxxuiiii M ... — Seruch 30 1849 Ixuiiii R — xuiiii E Nachor 29 1878 om. H'- — Thare 70 1948 uiii] uiiii 11, vl B . . . = uiii] uiiii EH AETAS TERTIA a. 942 Abraham cmi- 75 2023 om. grat BFHMOH clironicurum maiorum; EHM chronicorum minorum. BEDAE CHRONICA. 329 Chronicoitim maiorum epochae amius mundi Chronicorum maiorum ad numeros varia lectio Chronicorum minorum epochae Chronicorum minorum ad numeros varia lectio Ismahel nascitur Isaac nascitur lacob nascitur Tacob in Aegypto ludaei in Aegypto Moyses losue Othoniel Aoth Deborra Gedeon Abimclech Tola lair lepte Abessan Achialon Labdon Samsoii Heh Samuhol Saul QVARTA AETAS a. 473 David Salomo Roboam Abiam Asa losaphat loi-am Azarias Athalia loas Amasias Azarias (Ozias") loatham Achaz Ezechias 430 [11] [14] 60 130 [215] 40 26 40 80 40 40 3 23 22 6 7 10 8 20 40 12 20 40 40 17 3 41 25 8 1 6 40 29 52 16 16 29 2034 2048 2108 2238 2453 2493 2519 2559 2639 2679 2719 2722 2745 2767 2773 2780 2790 2798 2818 2858 2870 2890 2930 2970 2987 2990 3031 3056 3064 3065 3071 3111 3140 3192 3208 3224 3253 om. M iixxxuii M, iixluii B iiccxx*uiii F . . ■ iiccccuii R, iicccccliii F iiccxciii F^ d om. H luiiii] uiiii B , . . , xxxuiii M, Ixxxuiiii B^ Ixxuiii hM xuiii B iidccxui B iidccxx B, om. H , . , iidccxuiii M iidcluiii B iidccclxxx BR .... uii om. BR iiilxxiiii H iulxxiiii H Ixu] \a M om. B cxi] Ixxu B iiixcii H uiii] uii HMO .... xxiiii] xxii H, xxxiiii M liiii BR losepli iiasci- tur lacobi a. 110 (90) loseph mori- tur a. 110 2218 (iiclxxxxiii M) 2308 iidcccxuiiii E Ixxxuiii E iiil ii E BFHMOR chronicorum maiorum : EHM chronicorum minorum. 42« 330 BEDAE Chronicorum maiomm epochae aimus mundi Chronicoruvi maioruvi ad nuvieros vario lectio uiil] uiiii Tl xl xxj5/? Clironicorint viinornni epochae Chroniroruvi viinoruvi ad numeros riaria. tectio Manasses Amon losias loacim Sedecias QVINTA AETAS a. 589 (immo 588) Ezechiel Evilmerodach Cyras Cambyses Magi Darius Xerxes Artabanus Ai'taxerxes 55 2 31 11 11 Darius Nothus 19 Artarxerxes 40 Mnemon Artarxerxes 26 Oclius Arses 4 Darius 6 Alexander 5 Ptolemaeus 40 Largi f. Ptolemacus 38 Philadelphus Ptolemaeus 26 Euergetes Ptolemaeus 17 Philopator Ptolemaeus 24 P^piphanes Ptolemaeus 35 Philometor 14 12 30 8 1 36 20 m. 7 40 3308 3310 3341 3352 3363 3377 3389 3423 3431 3432 3468 3488 3489 3529 3548 3588 3614 3618 3624 3629 3669 3707 3733 3750 3774 3809 ccc om.B uii) iiii//''('?Jfl uiiii] uiii B31 cccc] ccc B Ixxxuii /T cccc] dcc B, Ixxx] Ixx F, ovi. H' sicFH^OB (locopost.), tria milia dcuiiii li locn priore, iiidxxxi M. iiicccclxxxuiiii B, iiiccclxxx //' uiii] uiiii R .... d om. //' uii] uiii F iii] uiii F Ixxiiii] Ixuiiii F . . . ludaeorum captivi- t.is a. 70 3433 (mcccxxxiii E) 3469 3491 3531 3549 3589 (iiidxxxuiiii F) 3615 3619 3625 3630 3670 3708 3734 3751 3775 3810 BFHMOIt chronicorum maiorum; EHM chronicorum minorum. CHRONICA. 331 Chronicoruvi C/tronirorum anni otmtis Chronlcorum maionim minorum Chronicorum minortivi maiorum epochae mundi ail numeros varia lectio epochae ad numeros raria lectio Ptolemaeus 29 3838 xxxuii M = (a.28 Euerget.es EHM) Ptolemaeus 17 3855 Fiscon Ptolemaeus Alexandev 10 3865 Ptolemaeus IS 3873 Ixxiii] xxii li . . . . = Ixxii E Cleopatvae f. Ptolemaeus 30 3903 ilcccc] (lccc B . . . . = Dionysius Cleopati-a 22 3925 xxu] XXX B . . . . = 3905 Caesar 5 3910 x] x\ R. ^\ B . . . . = (a. 2) SEXTA AETAS Augusti a. 42 3952 om. B = natalis Christi Augustus 56. 6 3966 iiidccclxui H, om. B . . = Tiberii a. 1.") 3981 Ixxxi] Ixxx.xi?, lxxxuiil.B, Ixxxiiii R . . . . 07». Tiberii a. IS 23 3984 Ix.\xiii H, om. B . . . om. passionis Christi Tiberius 3989 Ixxxi.x] Ix.Kxuiii B, A Ixxxx H, Ixx F . . = Gaius 4. 10. 8 3993 dcccc] dccc H . . . . = Claudius 13. 7. 28 4007 uil om. B = ^N^oro 13. 7. 28 9. 11. 22 4021 4031 Vespasianus xxxi] XXX B . . . . = (a. 9) 4030 (xxxi E) Titus 2. 2 15. 5 4033 4049 = 4032 Domitianus xluiiii] Ixuiiii F^, xliiii H 4048 (xluii E) Nerva 1. 4. 8 4050 1] li 0 = 4049 (xluiiii;) Traianus 19.6. 15 4069 Ixuiiii] «»*iiii R, luiii M, l.^ciiii B, Ixxuiiii H = (a. l^pro a. 19 EH) 4068 (Ixii E, Ixiii H) Hadrianus 21 4090 = Ixxxiii E, Ixxxiiii H Antoninus Pius 22. 3 4113 cxiii] xciii R . . . . = cui E, cuii H M. Antoninus 19. 1 4132 mlxxxiii H = cxxu E, cxxui H Comniodus 13 4145 Imxlu M, Imcxxxuiii E, Imcxxxuiiii H Pertinax —6 4146 cxIuB = cxxxuiiii E, cxl H Severus 17 4163 clxiiii R = (a. 18) cxliii M, cluii E, cluiii H Caracalla 7 4170 = clxiiii E, clxu H ^^ Vf^ ■i*^MI A AlrV 1 BFHMOR ckronicorum maiorutn: EIIM chronicortim minorum. 332 BEDAE Chronicoriwi tnaionmi epochae annus mundi Chronicorum maiorum ad iiumeros varia lectio Chronicorum. minorum epochae Chronicorum minoruiii. ad numeros varia lectio Macrinus Aurelius Anto- ninus Alexander Maximinus Gordianus Philippus Decius Gallus Yalerianus et G allienus Claudius Aurelianus Tacitus Probus Carus Diocletianus et Maximianus (Galerius) Constantinus Constantius lulianus lovianus Valentinianus et Valens Valens, Gratia- nus, Valen- tinianus II GratianuSjValen tinianus II I 4 13 3 6 7 1.3 2.4 15 I. 9 5.6 — 6 6. 4 2 20 30. 10 24. 5. 13 2.8 — 8 11 4 Theodosius 11 Arcadius et 13 Honorius Honorius 15 Theodosius II 26 Marcianus 7 4171 4175 4188 4191 4197 4204 4205 4207 4222 4224 4229 4230 4236 4238 4258 4259 4290 4314 4316 4317 4328 4332 4338 clxx 31 4349 4362 4377 4403 4410 sic M, Ixxxuii BHB, Ixxxui F, Ixxuii 0 . Imxci HO, iiiiexi BM, iiiiclxxxuiiii R cxcuii] xcuii HMO, cxuii B om. H' ccui B, om. 77' ... xxuiii /?, xxuii il7 . . xxxuii B xxxuii77 luiiii B, om. 77' . . . ccuiiii B inc. 0 xxxii] xxxuiii 77 . . . uiii] ii! iJ uiii ilf Ixi BO liuccciii I! elxu E, clxui 77 clxuiiii E, clxx H clxxxii E, clxxxiii 77 clxxxu E, clxxxui 77 iiiixcuii M, iiiicxci E, uucxcii H cxcuiii E, cxcuiiii 77 = cxcuiiii E, cc 77 cci E, ccii 77 ccxui E, ccxui E, ccxuii 77 ... ccxuiii E, ccxuiiii 77 ccxxiii E, ccxxiiii H ccxxu E, ccxxui H coxxxi E, ccxxxii 77 ccxxxiii E, ccxxxiiii 77 ccliii E, ccliiii H = (a. 2) = (a. 14) Valentinianus cum Theo- dosio a. 9 Tlieoilosiu.'i a. 3 4260 (cclu^, cclui77) cclxxxu E, cclxxxui 77 cccuiiii E, ccccx 77 cccxi E, ccccxii H cccxii E, ccccxiii 77 4331 (cccxxui 7?, ccccxxuii 77) 4337 {cccxxxni EH\ ecccxxxiiii 77') 4346 (cccxli E, ccc^xlii H) 4349 iccexliii E, xla77) ceeluii E, ccexluii! ff imccclxxii E, ccclxxiii // 4404 (ceexcu!!! E, eecxcniiii H I cecciiii E, ccccu 77 BFHMOB chronicorum muiorum; EHM chronicorum minorum. CHRONICA 333 Clironicorum maiorum epochae uniiiis mundi Chromcorum maiorum ad numeros varia lectio Chronicortim minorum epochae Clironicorum minorum ad numeros varia lectio Leo Zeno Anastasius lustinus I lustiniiuuis I lustinus 11 Tiberius 11 Mauricius Focas Heraclius Heraclonas Constantinus f. Heraclii Constantinus f. Constantini Constantinus Pogonatus lustinianus II 17 17 28 38 11 7 21 8 26 2 — 6 28 17 10 Leo II 3 Tiberius Apsi- 7 marus lustinianus 11 6 Philippicus 1. Anastasius II 3 Theodosius III 1 Leo UI Isaurus 9 BFHMOR cl runicor 4427 4444 4472 4480 4518 4529 4536 4557 4565 4591 4593 4594 4622 4639 4649 4652 4659 4665 4667 4670 4671 4680 x.xxuii 0, xxui B d) ccccd //, xuiiij xuiiii !• xxuiiiiJ, XXX H . . . lui i>' iiiixci B iii] iiii B iiiixc H luiiii) Ix B, liiii 0 Ixii li Leo miuor a. 1 ccccxxi E, ccccxxii H 4428 (uuccccxxii E, ccccxxiii H) 4445 (ccccxxxuiii -E, ccccxxxuiiii H) 4473 (cccclxiiii E, cccclxu H) 448 I (cccclxxii E, cccclxxiii H) 4519 (dxi£, dxiiH) 4530 (dxxii£, dxxiii-H) 4537 (dxxxi E, dxxxii H) 4558 {AWiE, iXiuH) 4566 (dlx E, dlxi H) 4592 (dxc£, dlxxxi-H) 4594 (dxcii.£;, dlxxxuiiiT) 4595 (dxciii E, dlxxxu H) 4623 (dcxxi E, dcxiii H) 4640 (dexxxuiii E, dcxxx H) 4642 (dcxxxuiiii E, dcxxxii H) EM minorum. Jinieniinm in iHstinianl II impcrio priore. ADDITAMENTVM I. INTERPOLATIONES COD. PARISINI NVPER EMPT. MDCXV. ante c. 10 Adam: LXVIII. Prima aetas Adam . . . per iufinita saecula saeculorum. conspecfus est sex aetatum mundi comprehensis etiam septima et octava formatiis potissimum ad JBedam ipsum, ad quem etiam spectat capitis numerus praescriptus. unte €. 488: Mortuo Theodosio apud Constantinopolim Martianus a militibus et ab exer- citu instigante etiam Pulcheriam sororem sublimatur in regno et ipsa Pulcheria regina efficitur eamque Valentinianus Augustus in coniugium assumpsit. ex Frede- garianis l. 2(3) r. r>2 p. 73, 9 — 11 Krusch. l. c. post ann. VII : Calcedonensis synodus agitur. cx Jsidori chronicis epitomatis c. 245 scquitur: Anno IP Martiani .... Attila rex moritur. cx Fredegarianis 2 (3), 53 p. 75, 3—6. post c. 492 defertur: [Anno III Martiani] Aetius [dux et] patricius m. 0. r. p. salus fraudolenter a Valentiniano [a manu propria] occiditur. uncis inclusa non sunt Bedae. post c. 493: Quarto anno Martiani .... occiditur. ex Fredegarianis 1. c. p. 75, 9. 10. sequitur: In ipso anno Avitus .... Augustus apeUatur Romanorum. Martianus et Avi- tus concordes .... utuntur. imp. Theodericus rex Gothorum amicitias cum Avito iniit atque ex consensu Aviti curam belli contra Suevos caepit. ex Fredegarianis 2 (3), 54 p. 75, 13. 14. 20—23. post c. 494 Leo ann. XVII: ahbi X^T^. Aegyptus et Alexandria errore Dioscori languens. heresis acefalorum oritur. ex Isidoro c. 240. 247. 249. sequitur: In Italia Maiorianus A. apellatur. legati a Maioriano diriguntur. ex Fredegarianis 2 (3), 55 p. 76, 9. 10. 22. 23. sequitur: Eo tempore Brittones . . . expulsi sunt. ex Fredegarianis l. 3 (4) c. 12 p. 97, 29—98, 1. ad c. 505 post Anastasius ann. XXVIII: aUbi XXVII. ex Isidoro c. 250. post c. 509 ad histinum I: Acephalorum heresis abdicatur. ex Isidoro c. 253. post c. 515 lustinianus . . . ann. XXXVIII : alibi XXXVIIII. ex Isidoro c. 254. post c. 521 ad lustinum II: Armeni fidem Christi suscipiunt. ex Isidoro c. 257. ad eundem jtro Bedanis c. 522 Totilam .... qui deinde: In ItaUa post Athalarico Theu- datus regnum ambivit. quo defuncto Totila successit in regnum. contra quem lustinianus misit Nartiscn eunuchum et Belsuai-ium, a quibus Thotihi interficitur regnumquc Gothorum in Italia destructum cst. ex Fredegarianis l. 3 (4), 43 p. 106, 2. 6—8, uhi tamen non nom.inatur Athalaricus. ud ctmdem pro Bedunis c. 523 et scripsit .... Italiam: nec multum post .... introduxit. ex Fredegarianis l. 3 (4), 65 p. 110, 22—27. ADDITAMENTA AD CHRONICA BEDANA. 335 jiosf r. ')27 ad Tibarium II: (]m dcluncto . . . Cli[) clegerunt. cj; Fredegarianis l. H (4), 67 2). 111, 4- post c. o2'J ad Mauricium: et omnes libros . . . concremare iussit. ex Fredegurianis l. 4, 8 p. 125, 24—26. post c. 537 ad Phocam: Focas qui tyrannico ... in mare proiecerunt. ex Fredeyarianis 4, 63 p. 151, 24—152, 5. post c. 538 Heraclius ann. XXVI: alibi XXVII. ex Isidoro c. 264 (cf. v. l.J. firo loco c. 540, 6 inter ea . . . 7 Persis : Heraclius cum e.sset patricius . . . multis thesauris. ex Fredeyariauis p. 151, 24. 152, 5. 28. 153, 1. ihidem post c. 540: Ileraclius irap. . . . contra imperium surgerit. ex Fredeyarianis 4, 65 p. 153, 4—11. seqnitur: Anno V Eraclii et TIII relegiosissimo principe Gothorum Sesibuti in Spania ludaei baptizantur. cx Isidoro c. 265. post c. 541: Agareni . . . vitam finivit. ex Fredegarianis 4, 66 p. 153. 12—154, 10. ad Constantinum Coiisfanfini f. post c. 552: die V mens. lul. omnia que erant in aere . . . numquam aliquando fuerunt. cx lihro pontificali in vita yitaliani p. 343, 7. 14 — 344, 4 Buehesne. ad Constantinum Constantini superioris f. pro vcrbis c. 557 mox Alexandriam redeunt: sed et aero quod ibidera a Roma navigatum fuerat secum abstollentes Alexandina reversi sunt. cx lihro pontificali in oita Adcodati p. 346 Duch. ad eundcm post c. 560: ea vero hora . . . expulse sunt. ex libro jmdifcali in vita Agathonis p. 354, 5 Duch. ad Philippicum post c. 581: Anno DCCXII raors Ahiriperti (hiriperti m. 1) regis Langobardoruni. an. DCCXIII mors Alfide et Alidulfi regis. CHRONICA III. 43 ADDITAMENTVM II. mTERPOLATIONES COD. MONAC. CCXLVI A DIOCLETIANO AD ARCADIVM. (cf. p. 238.) Diocletianus. Imperavit an. XX — Beda c. 6'56'. Qui Maximianum Herculiuni Caesarem fecit — Eutrop. 9, 20. Carausius . . . obtinuit — Beda c. 399. Diocletianus periculo permotus propter eminentia bella ox Maximiano Hcrculio Cae- sarem fecit Augustum, Constantium et Maximianum (maxianum Mon.) Galerium Caesares elegit. Constantius privignam . . . repudiare conpulsi sunt — Bcda c. 399. 400 et Eutrop. 9, 22 (cxtrcma inde a Valcriam om. Leid.J. Diocletianus adorare se . . . a privato abitu plus haberent — Hier. 2312. Post X annos . . . rccepta est — Beda c. 401. luxta Lingonas . . . caesa sunt — Hicr. 2317. Paulatim ex illo tempore Diocletianus persecutionem udversus Christianos incipiens agere. In urbe Roma Gaius XV annis sacerdotio perfunctus Marcellinuni successorem ruhquit. Anno XVIIII imperii Diocletiani mense Martio . . . consequi nou posse — Rufinus 8, 2. Diocletianus in Oriente, Maximianus Hercuhus in Ocoidente vastant Christiannos — Beda c. 402. Ea tempestate in urbe Roma Marcellinus, cum novcni anuis administrasset sacerdotium, martyrio consummatus est. sedem sacerdotii suscepit Eusebius, qui et ipsc quatuor mensibus peractis sedem reliquit MiUiade. Anno secundo persecutionis Diocletiamis invito Maximiano Hercuho coegit et ambo una die Diocletianus Nicomediac, Maximiauus Mediolani purporam deposuerunt, iunioribus in rem pubhcam substitutis, ipsi in privato otio consonescerent — Eufrop. 9, 27 et Beda c. 403. Attamen coepta semel . . . non cessat — Beda c. 403. Haec persecutio . . . comprehendit — Beda c. 405—407. Galerius. Galerius Maximianus an. I, alibi II — illud IJier(iii//iims ct Beda c. 408 implicite, hoc Isidorus c. 327. Galerius et Constantius Caesares primi Romano imperio in duas partes determinaverunt — Rufmus 8, 16: in duas naniquo procurationes Romanuin regimm fuerat divisum. Galerius Maximianus Ilillyricum Asiam et Orientcm, Constantius Itaham Africam Spanias et GaUiam obtcnuit. sed Constantius vir tranquillissimus Gahiam et Spaniam con- tentus Galerio caetera cessit — Eutrop. 10, 1, HisjMniam non emmtians diserte. ADDITAMENTA AD CHRONICA BEDANA. 337 Constantius raulta clementia . . . et houori — Rufinus 8, 16. Anno tertio persecutionis, XVI vero imperii . . . obiit Eboraci — Beda c. 408 audus. Ueligiosus pater religisiorom tilium Constantinum ex concubina Helena generatum imperatorem Gallearum reliquit heredem — Rufinus 8, 16; Hier. 2322. Eo anno Maximinus . . . percmtus est — Eutrop. 10, 2. Maximianus Gallerius instituens Licinium Augustum apucl Carnunto — Hier. 2324. Qui post longas . . . vitam nefariam prodidit — liufmus 8, l^. Constantintis I. Intcr jn-aescripta quod inter OJ. 271, 1 rt regni spatium sumpta ex Hieronymo inseritur XXVII die mensis lulii quo pertineat nescio. Ab anno persecutionis quarto Maximianus . . . Masiliam occisus est — Eutrop. 10, 3. Tunc res puplica sub quatuor principibus fuit . . . Maximino — Entrop. 10, 4. Maximinus Caesar in Oriente ... X k. luhas — Beda c. 408 — 410. Apud Romam Melchiade episcopo defuncto Silvester suscepit sedem sacerdotii. Constantius cum Maxentio . . . a Constantino victus intoriit — Eutrop. 10, 4. Maximinus cum exercitum parasset adversus Licinium, doloribus internorum viscerum correptus ad ultimum tamen morbo luminibus prius amissis vivendi finem fecit — Eutrop. 10, 4: liufinits '.), 10. Ijicinius, qui in societate regni Constantino fuerat adscitus et sororem Constantini Con- stantiae in matrimonium acceperat, bellum Constantino indixit, quem Constantinus victum interfecit deiectoque Licinio sohditatem Romani regni cum fihis solus ob- tenuit — Eutrop. 10, 5. 6. Igitur Constantinus anno septimo imperii sui Maxentio apud pontem Mulvium demerso in flumine atque negato — Jiier. 2328. ingressus Romam a Silvestro papa baptizatus — Lih. pontif. 34, 2. de persecutore Christianus efficitur — Beda c. 414. Hic statuit . . . paganorum templa claudi — Beda c. 42.5. Interea Diocletianus Salone defunctus est — Hier. 2332. Constantinus fecit Rome, ubi baptizatus est . . . nuncupavit — Beda c. 416 — 423. Idem in Tracia Byzantium civitatem mire magnitudinis ampliavit et gloriosae construxit, quam sui nominis Constantinopohm appellare iussit — Fredefjariana 2, 42. sedem Romani impern et totius caput Orientis esse vohiit — Beda c. 424. Crux dommi repperitur — Fredegariana 2, 42. Apud Nicheam synodus propter Arrium congregatur auno . . . et luhani vv. cc. : catho- lica fides exponitur: Arrius palam reprehensus et convictus est — Bedu c. 41o aiictus. Sed latent cause, cur vindicem gladium . . . interfecit — Orosius 7, 28, 26. Gothos in Sarmatarum regione delevit — Ornsius 7, 28, 29. Apud urbeni Romam post beatum Silvestrura, qui XXII an. sedcm apostohcam tenuit. Marcus suscepit episcopatum, qui biennio exacto ruhuin rcliquit heredem. Constantinus imperator cum in Persas . . . traditam obiit — Orosius 7, 28, 31. Constantius. Constantius . . . d. XIII — Bedu c. 426. Persecutionera a paganis penitus abolita sed a suis Christianis ecclesia nova bella per- cutitur Arriiis Constantium et Constantinum in sua heresi introduxit — Orosius 7,29':^ Ex hoc loco . . . persecutus est — Ifirruiu/inus 23.'i.'>. 43* 338 ADDITAMENTA Constantinus dum Constanti fratri bello insectatur, incauta petulantia non longe ab Aquileia aput Alsam fluvium a militibus intei-ficitur — (Jfosins 7, ;29, '>; Hiermiy- mtis 235(i. Constans utriusque germanos et Occidentem satis industriae gubernabat — Entropius 10, 9. Vario eventu . . . apud Francos pugnatur — hier. 3357. Tandem a Constantio . . . pacem cum eis fecit — Hier. 2358. lacob Nisibenus . . . liberata est — Beda c. 427. Sequitur terre motus . . . stravit — Hier. 2357. Magnentius apud Agustiduno arripuit imperium . . . porrexit — Orosius 7, 29, 8. Constans haud longe . . . interficitur — Eutropius 10, 9. In Illiricum Veteranionem . . . laqueo vitam finivit — Orosius 7, 29, 9 — 13. Gallus Caesar sollicitis in Constantio patrueli cum suspectione haberetur, occiditur — Hier. 2370. Silvanus in Galliam res novas moHtur: XXVIII die extinctus est — Hier. 2370. Anthropomorfitarum heresis oritur — Isidorus chr. 339. Donatus . . . insignis habetur — Isidorus chr. 340. Eo tempore luhus cum XV annis administrasset sacerdotium, in pace quievit. Liberius in loco eius succedit. hic exiho deportatur a Constantio . . . hic (Felix) martyrio coronatur, cui successit Damasus — Lih. jjontif. 37. 38. Elarius Pectaviensis . . . PauHnus Rodanius a Constantio pro vera fide trusi sunt — Hier. 2370. 2371. Maximinus . . . ad Gallias rediit — Beda c. 429 — 433. Constantius lulianus . . . ItaUam Ilhi-icumque prevadit — Orosius 7, 29, 15. 16. Constantius cum adversus Pevsas decertaret . . . pro tanie militum se dedit — Orosius 7, 29, 0. 7. Constantius Particis proehis dimisit Msibe obsessa capta mihtum LX XVII — prima verha Particis proehis stmt Orosii 7, 29, 16, reliqua Frcdegariami 2, 42: Nisebes ob- sessa, Niceabde et Amida capta sunt a mihtum quattuordecim LX miUa {sic deteriores, ah optimis abest quattuordecim). Contra luUanura, quem Caesarera apud GaUias reUquerat . . . Mopsocrenis moritur — Rufimcs 10, 20. Ut qui ecclesiam civile beUo delaceraverat , ipse beUis civiUbus etiam per propinquos excitatis molestissime vitae diem terminavit. Iiiliamis. luUanus . . . an. II ni. VIII — Beda c. 434. Regnum potitus is primum . . . relaxari — Rufinus 10, 27. Hic ex clerico imperator et pagauus effectus est et adversus Ciiristianos tota nocendi arte consurgit — Isidorus 344; Bufinus 6, 27. Pagani apud Sebasten . . . consecravit ecclesiam — Bcda c. 436. Igitur luUanus etiani ludaeos . . . cumque gypsi et calces muUa modiorum miUa con- gregassent — hist. trip. 6, 43. Cyriilus Ilierusolyniorum episcopus apertis fundamentis niliilque omnino deerat, qui in (le postera nova iacerent fundamenta, . . . res erat iu expectatione — Rufinus 10, 37. vis ventorum repente respirans . . . fuerat diperserunt (sic) — hist. trip. /. c. et ecce nocte . . . oppressere — Rufmus 10, 38. cum vero nec hoc terrerentur . . . disolvit — hist. trip. l. c. luce vero orta . . . crucis salutaris apparuit — Rufinns 10, 38. 39. sed et ludaeorum vestes . . . nigro colore signatae — liist. trip. I. c AD CHRONICA BEDANA. 339 ita evidens appamit . . . reliqueiunt — Enfmus 10, 39. quod audiens lulianus . . . non timuit — hist. trip. l. c. Sed amphitlieatrum Hierusolymis extrui iussit, in quo revertens a Partoruni belio sanctos bestiis obiecerit — Orosms 7, 30, 5. sed dolo eiusdem transfugae . . . conto ictu interiit — Orosius 7, 30, 6. lovianus. lovianus mensibus ^''III, alibi an. I — iUnd Bcda r. 437. Imc Isidorus c. 346. Iste Clmstianus fuit . . . tem.eritate emendare — Ruflnns 11, 1. lovianus Nisibi oppiduin . . . per Galatiam ad Ililliricum tendens — Rufinus 11, 1: Orosius 7, 31, 2. 3. Sydonus (sic) Anthiociae . . . inmatura corrupit — Bedu c. 438. 439. Nani cuni cubiculo . . . adgravatus obiit — Orosius 9, 31, 3. Valentinianus et Valetis. Valentinianus et Valens an. XIIII. Valentinianus tribunus . . . subrutae sunt — Orosius 7, 32, 1—5. Valentinianiis sibi occiduas . . . Orientales reliquit — Rtifuius 11, 2. Valens ab Eodoxio episcopo rebaptizatus et Arrianus effectus est occulte pro fratre — Orosius 7, 32, 6. Anno tertio . . . defluxit - Orosius 7, 32, 8. Valentinianus Saxones . . . mira virtute oppressit — Orosius 7, 32, 10. Apolinaris . . . versibus adornavit — Beda c. 441. 442. Constantinopoli . . . Pectavis moritur — Beda c. 445 — 447. Burgundiones . . . ut fratres cum nostris vivunt — MG. 13, 4. Valentiuianus anno XI imperii sui moritur. — Beda c. 440. Gratianus . . . sotium fecit iraperii — Orosius 7, 32, 15. Valens liereticus . . . ignibus tradidit — Ruftnus 11, 2. Valens lege data . . . iussit interfici — Beda c. 449. Ex qua persecutione multa agmina monachorum martyrio suut coronati. Gens Hunorum . . . fuderunt — Bcda c. 4.50. Valens egressus de Anthiocia . . . subiecto igni consumptus est — Orosius 7, 32, 12 — 15. G^ratiamis. Gratianus . . . ad recuperandam rem publicam — Orosius 7, 34, 1. 2. sibi ac fratri occiduas partes reservavit. Alamannomm XXX . . . caesa sunt — Orosius 7, 33, 8. Itaque Theodosius . . . victor intravit — Orosius 7, 34, 5. 6. Anno II regni sui Augustus appellatur — Fredcgariana 2, 50. Anno ni Athanarico rege . . . Constantinopoli obiit — Fredegariana l. c. ; Orosius 7, 34, 6. Gothi aspicientes virtutem . . . dederunt — Orosius 7, 34, 7. Priscillianus heresis agnoscitur — Isidorus 354. Martinus Tlioronis episcopus vitae meritis et patratis miraculis virtutum habetur iii- signis — Fredeyariann 2, 50. Arriani concordiam . . . Theophilus paschalem compotum scribit — Beda e. 453—456. id est ab anno incarnationis Christi CCCLXXX, iuxta cyclum Victorii anno CCCLIII. (juando fuit pascha II id. Ap. luua XXI. Maximus . . . Gratianum Augusto — Bedu c. 457. subito perterritum — Oros. 7, 34, 10. per Andragatiuin ducem — hi.tt. frip. 9, 23. 340 AnDITAMKNTA AD CHUONICA BEDANA. Lugduno dolis circumventum — Beda c. 457. suonim magis ])roditione quam vi hostium pereunt. fratrcmque cius . . . deseruit — IJeda c. ^Titi. Theodosius I. Theodosius . . . oppremimt — Beda c. 459 — 461. Per ideni tempus cum apud Thessalonicam . . . non periret — Rtifinuft 11, Iti. Damaso apud llomam XYIII annis episcopato functus Syricus sacerdotii successor ex- istit — cf. Rufimis 11, 21. Valentinianus itaque; quem Theodosius in Itaham restituerat, in Gallias adeptus imperio, quem frater suus Gratianus tenuerat, dum rem pubhcam iuste ageret. dolo Arbo- gastis . . . sua se manu percuHt victoriam divina fehtate (sic) confectam de solo deo humihter sperante — Oros. (>, :-','>. lohannes anachoreta claruit — Isidorus ■■l(i3. Hieronimus sacre interpres historie Bethlehem toto mundo rlarus habetur qui librum . . . perducit — Bedn c. 462; Isidorus .358. Arcadiu.s. Arcadius . . . produntur — Bedn c. 463. 464. In urbe Romae post Syricum sacerdotalem sedem suscepit Anastasius, quo defuncto succedit Innocentius. Qui dedicauit . . . inpugnatur — Beda c. 466. 467. ADDITAMENTVM III. AVCTARIA QVAEDAM CHRONICORVM BEDANORVM MAIORVM. 1. Cmtinuatio Comtantinopolitana a. DCCCXX et DCCCXLII. Continuationem Constantinopolitauam quam edimus (prodiit quatenus eani habent libri Berolinenses in catalogo codicum Berolinensium Phillippsianorum edito a. 1892 p. 307) exhibent codices numero quattuor hi; 1 = Berohnensis PhilHppsianus n. VM = 1896, de quo egimus vol. 1 p. 3 seq. praecedunt chronica minora Isidoriana (vol. 2 p. 418) iisque subiuncta epitoma partis extremae chronicorum maiorum Bedanorum (supra p. 531) incipiens c. 539: Anastasiiis Persa momiclms, finiens c. 592: triennio eivitatem ohsident. con- tinuatio scripta est manu diversa, sed non multuni posteriore. 2 = Berolinensis Phillippsianus n. 128 = 1831 (supra p. 231). praecedunt chronica Bedana maiora; continuatio item scripta est manu alia, sed aequali. 3 = Bcrolinensis Phillippsianusn. 130 = 1832 (supra p. 231). praecedunt item chronica Bedana maiora. continuatio descripta est ex codice qui praecedit, nam additamenta in hoc inter versus adiecta hic rcpcriuntur textui inserta. 1 = Yaticanus Palatinus n. 927, de quo egimus vol. I p. 259. praecedunt chronica Bedana maiora epitomata (supra p. 236) inscripta de sex liuius secidi aetatihus, incipientia c. 2 jwima est eirjo huius mundi aetas, finientia c. 593 eondidit. Recensio, qiiam exhibet codex primus, finit in coronatione Michaelis I a. 8 1 1 Oct. 2 spatio regni non expleto; adscriptum cst nomen successoris Leonis V Armenii caedesque eius facta a. 820. Recensio altera codicum 2 et 3 aetate suppar est; spatia rcgni Michaelis I et Leonis V adsunt, sed postea expleta, accedit coronatio Michaelis 11 a. 820 Dec. 26. Recensio tertia Michaelis II annos habet pei-venitque ad mortem suc- cessoris eius Theophili a. 842 relicto filio Michaele III. memorabilis commentariolus cst eo nomine, quod licet scriptus in Occidente res Constantiuopolitanas tradit. pro- fcctus sit necesse est ex monasterio aliquo Veronensi, nam, ut supra exposuimus, codices duos Berolinensem n. 1831 ct Palatinum n. 927 constat origine esse Veronenses indi- demque non sine specie viri docti coniecerunt oriundum esse tertium Berolinensem 1896, cum pracsertim certuni sit corpora historica duo simillima tam id. cuius pars est cod. 1896, quam archetypum codicis Palatini originem habere communem. probabile est et duo corpora ea et librum Berol. 1831 ab eodem librario exarata esse ita, ut in tribus libris ad chronica niaiora Ht^dana sive intcgra sive breviata post intervallum continua- tionem lianc adiceret. 342 ADDITAMENTA Constantimis filius Leonis annis XXXIIII men. II dies XX. Hic igonas prostrare et calcare fecit. Leo filius eiiis annis 1111 men. X dies XIIII. Irini uxor Leonis et Constantinus filius eius et Leonis an. X. Constantinus filius Irini [eiecta matre] solus an. VII. Irini item sola [cecato filio] ann. V men. II. Hic fecit synodum episcoporum et igonas elcvari et vencrari iussit. Nikvforus an. VIII men. VII dies XXVII. cod. 1: Staurakius filius eius men- ses II. Michahel gener nichifori ann hic coronatus est anno ab incarn domini secundum latinos DCCCXI mense Octobrio secundo die eius- dem mensis feriaV, secun- dus (de quu v. adscr. — ii) concurrens (inclpit manus altera). Leo ann . hic anno domini- cae incarnationis indic XV VII kl laii, in qua die martyrium beati Stephani jtomartyris celebratur, matutino tempore con- stantinopolim in oratorio palatii iuxta altare a suis interficitur. codd. 2. 3: Staurakyos filius eius men- ses II. Hic factus monachus parvo vivens tempore mortuus est. Michahel gener Nikyfori (nikifoi-i 2) anno uno menses VIIII dies X (anno .... X scr. in litiiru cod. 2). cod. 4: Hic a Vulgaribus interficitur. Stauracius filius oius men- ses IIII. Michael gener Nichifori an- nos II mensem unum (ein. mense uno). Hic coronatus est anno ab iucarnatione domini secuudum Latinos DCCCXI mense Octub secundo die eiusdem mensis. Leo natione Armenus reg- navit aiTh.VIII et mensi- bus VI. hic indictione XV VII k. lan., in qua die martyrium beati Stephani protomartyris celebratur , matutino tempore Constantino- polim in oratorio Palatii iuxta altare (a suis stipra «.) interficitur. Michael regnavit ann. VIII et mens. VIIII. die mensis Decembri feria Theophilus Michalielis filius. IIII indictione XIIIl. Ilic anno secundo, post- quam pater eius in regno est elevatus, electus a populo per Leo annos VII menses VII dies XV (versus praeter Utteram primam scr. in litura cod. 2). Iste a suis Coustantino- poli occisus est. Michahel coronatus est XXVI (xxiii corr. cod. 3) 1 leonis filius 1. 4 2 calcari iussit 1. 4 4 yriui 1. 3. 4 5 filius yriui 3, yriui filius 1. 4 eiecta matre] aupra v. 2, in texlu 3, qui cviui matre iraperauit au x expulsa matre 1. 4 solus] solus imperauit J 6 yriui 1. 3. 4 item um. 1. t sola addito supra i\ cecato filio 2, sola filio cecato 3, cecato et pulso a reguo filio constautiuo sola reguauit 1. 4 7 lucj ista /. 4 fecit s. e. et] facto episcoporum synodo /, facta epoporum synodo 4 eleuari igonas (ycouas 4) 1. 4 iussit] iustituit 1. 4 8 uiliy- forus] 2, nikyycupos 3, Micliiforus 1. 4 xxuii] xxuiii 4 AD CHRONICA BEDANA. 343 voluntatcm patris coro- natus est et regnavit cum patre annos VI et menses VIIII. post mortem vero patris reg ann XIII et m III. Hic etiam dum adviveret legatos suos ad impera- torem Lotharium mit- tens filiam suam filio eius Ludovico regi dare promisit. sed dum ista geruntur, idem Tlieo- philus comuni morte defunctus est XI kl. Feb. anno ab incarnatione domini DCCCXLII. Michahcl filius Theophili vi- vcnte patre reg. ami II. 2. ex margine codicis Ambrosiani M 12 sup. saec. IX (supra p. 235). ad c. 585: [A]b isto Gregorio [ojrdinatus cpiscopus sanctus Bonifacius martyr de [FJulda. 2}ost c. 593 in margine: Severus ann. XVII. huius namquc anno XI Beda presbyter dormivit. nec non ct Carlus maior domus obiit. usquc huc regnum Romanorum mansit ac stetit. Pippinus regnavit ann. XXVI. cuius quarto anno regni eius Carlus frater eius Rome tousoratus est. nono vero anno idem Pippinus secundum morem Francorum electus est ad regem et unctus per manum sanctac memoriae Bonifacii archiepi- scopi et in civitatc Suessionis elevatus in regnum permittente atque consentiente Zacharia papa Romanae ecclesiae et Hildericus regno eiectus et clericus cffectus. CHRONICA III. ** ADDITAMENTVM IV. CONTIISVATIO CHRONICORVM BEDANORVM MINORVM CAROLINGICA PRIMA. Chronica brevia finientia in Karolo niagno et Karlomanno regnantibus sinuil, quae reperiuntur subiuncta gestis Francorum in codicibus Vaticano reginae n. 549 saec. XII et Caroloruhensi A 5 saec. XII et Vindobonensi n. H334 saec. XV (cf. Krusch script. Merov. 2 p. 223), edita MG. SS. 13, 724 sub titulo chronicon breve Alamannicum, codices hi chronicorum Bedae minorum Vaticanus Palatinus 973 saec. IX/X. Vindobonensis 557 saec. XII. Sangallensis 250 saec. IX. Sangallensis 251 saec. IX, nobis H. Sangallensis 570 saec. IX. Parisinus 4860 saec. X, nobis 31. Einsidlensis 167 saec. IX, nobis E. ita substitiuint Bcdanis extremis, ut haec desinant c. 567 in lustiniano II. continuantur autem in Pahitino et Vindobonensi ad obitum Karoli magni, in Sangallensibus tribus ad Ludovici Pii annum soxtum (ita edita sunt sub eodeni titulo MG. SS. 13, 260), in Parisino 4860 et pauUo ahter in Einsidlensi ulterius, ut infra eduntur. formas addita- menti tres subiecimus adiecta item antiquissima, etsi haec ad Bedana non pertinet. Annos adscriptos ad codices Bedanos -E'//il/ supra dedimus p. 328 — 333, quibus hi continuantur ; finiunt Bedani Sangallensis in a. 4632, Parisini in a. 4642, Einsid- lensis in a. 4639. I l'il. LIUU Vatic rey. 349 cr.l. : 1 sonliir amiis XXVll. ADDITAMENTA AD CHRONICA BEDANA. Pariainus 4860: Hnins XX aiiiio iiiiirliius e.«t. Kailiis .iiiiiis XXVII, liotaiViil ilux Hiiiiis aniio XVII obiit Hcila prcsbitei- Anglorum. ripiiiiis ct Karlomannus aiinis X siiiiiil. I'ipiiiiis c(iii siipra ro.\ .•iniiis XVII. Huius an. II Bonefacius niartir eftcctus est ot liybernus graudis et lUiriis. Karlus ct Karloinannus siiinil. Palatinun 973, Sangalleiiniii 201, vet.: nilDCLVIHl Pipginus senior annis XXVII. Huius XXII anno Cotatredus ilux mortuus est. IIHDCLXXXVr Karlus (karolus Pal.) annis XXVII. Huius anno XVII (xii 570) Bet.i (beda 251 ante corr.) prb Anglorum obiit. HliDCXCVI Pippinus (pipinus 25-2*) et Karlomannus annis X siinul. IHIDCCXIH Pippinus riui supra rex annis XVH. Huius an. H Bonefatius martyr eftectus est et XIII liibernus grandis et durus. ilHDCCXVH Karlus et Carloman- nus simul au. IIII. HHDCCLXH Karlus qui supra annis XLV. qui XXX anno ad iinperatorem a papa Leone consecratus (consecra*«« 251; hic finit Pal.). irTlDCCLXVHI Hludovigus annis VI (ui eramm 251). HHDCLXVIHI Pippinus scnior annis XXVII. Huius XXII anno Cotafredus dux deficiens mortuus est. HHDCXCVI Karlus annis XXVH. Huius auiio XXII" Beta prcs- byter Anglorum obiit. 345 Einsidlentia 167: IIHDCLXVI Pippinus seiiior aiiii. XXV H. Huius XXII aim Cotafredus dux inortuus est. HHDCXCHI Karlus ann. XXVII. lluius anii. XVII Beda prb An- glorum obiit. IIHDCCVI Pippinus et Karloman- HHDCCIH Pippinus et Karloman- nus frater simul annis X. HHDCCXXIH Pippinus qui supra solus, postquam iu regein consecratus est, ann. XVH. Huius anii. 11° Bouefacius inar- tyr eftectus est et" Xlllo bibernus grandis et durus. HHDCCXXVH Karlus et Karlo- mannus fratres et reges simul aunis 1111°"^. HHDCCLXX Karlus qui supra rex solus ann. XLIH. qui XHI" anno regni sui ad imperatorem a papa Leone consecratus est LXXXVHH IThDCCXCIH Hludwigus rex et imperator aunis XXVII. Huius aun. III Bernbartus rex Italiae occiditur. nus ann. XI. HHDCCXX Pippinus qui supra rex anii. XVII. Huius ann. IH Bonefacius niar- tyr eftectus est et XIII™° hibernus grandis et durus. IIHDCCXXIH Karlus et Karlo- mannus annos simul iiii reg- uabant. HHDCCXCIIH XXVI. Ludouuicus annos imDCCCXXVIlH Ludouuicus filius Hludouuici annos XXXVI. HHDCCCXL Karolus Hludouuici filius aunos undecim. A Cyro usque ad nativitatem domini sunt anni DLXXXVHIl. fiunt simul anni V aetatum IHDCCCCLII. Ab initio mundi usque ad Karolum suut aniii IIIIDCCXX. fiunt siinul anni ab initio mundi usque in praesens IIIIDCCLXVH. Ab initio niundi usque ad obifum Karoli iunioris suiit anni HHDCCCXLff-lll- Einsidlensis 167 Ab Adam usque ad diluuium sunt anni IDCLVl. a diluvio usque ad Abraham sunt anni CCXCII. fiunt simul anni duarum aetatum IDCCCCXLVIH. ab Abrabam usquc ad David sunt auni DCCCCXLH. fiunt aniii siinul triuin aetatiim HDCCCXC. A David usque ad Cyrum sunt anni CCCCLXXIH. fiunt simul aiini iiii aetatum HICCCLXIH. Anno incarnationis doniini DCCLIII Pippinus pater Karoli imperatoris apud Suessionis civitatem ex praefecto palatii rex constitutus est qui XVI abhinc auno iuterfecto VVaiphario duce Aquitanuruin VIH idus Octob die apud Parisius obiit relictis superstitibus liberis et regui Iieredibus Karolo et Karlomauno. qui con- festim post eius obitum, lioc est VI idus Octob, ambo reges a Francis constituti sunt, Karolus in Nobio ciuitate magno, Karlomannus autem iu ciuitate Suaesiouis sede patris sui. quarto post baec anno II iiou. Decemb. Karlomannus moritur sicque Karolus cum consensu omnium Franchorum rex constituitur. cxactis deinde XXX annis imperiali beuedictioue sublimatur et XIIII™° post haec anuo V id. Feb sabbato hora diei tertia, anno .letatis suae LXXII"!», regiii autem XLVH, imperii vero XIIH'"° ad Aquas Graiii defunctus est. eodem auteni aiiiio Hluduuuicus Karoli filius suscepit imperiuin, qni XXVI regni sui anno XV k. lul. iii iiisula Hreui iuxta Palatium in Iggelinham iii senectute bona die domiuica: post queiu Hludouuici filius et cquivocus eius suscepit regnum, qui regnauit aunos XXXVI, dccessit anno incar- natiunis duraini nostri lesu Christi DCCCLXXVH V kl. Sept. sepultus est autem iii monasterio Loresham. post hunc Karolus suscepit regnum, qui plenos XI suscepit annos post obitum patris sui regnavit ct iii XH'"" de hac luce decossit, anuo incariiatioiiis domini iiostri lesu Christi DCCCLXXXVHI. 44* I ADDITAMENTVM V. GENERATIONVM REGNORVMQVE LATERCVLVS BEDANVS CVM CONTINVATIONE CAROLINGICA ALTERA. LIBRI ADHIBITI: £ = Bruxellensis n. 5413 — 5422 (minnra pi-aetermissa sunt). C = Casinas n. 3 saec. IX. M = Parisinus n. 4860 saec. X. JV = Monacensis n. 210 saec. IX/X (niincir^ |iraoterinissa .snnt). S = Sangallensis n. 878 saec. IX. V = Vindobonensis n. 408 saec. XI (miiiora praeterinissa snut). Qui sequitur laterculus generationum regnovumque iiodie notus sub vocabulo clironici de sex aetatibus excerptum esse ex chronicis Bedanis maioribus intellegitur ex codice qui est inter optimos Bruxellensi n. 5413—5422, quoniani ibi cum praecedat similis laterculus compilatus, ut ipse ait, secimdiim Eusrhiuin. huic quod praescribitur sccimdum Hchrairam vcrifatem, ut alii dictmi, Bedam indigitat. id ipsum confirmant et alia indicia et annorum mundi numeratio. scilicet annum, a quo sexta aetas in- cipit, nativitatis Christi tam Beda quam laterculus c. 102 numernnt 3952. deinde Con- stantini Pogonati extremus cuni Bedae sit 4(139, in imperatoril)us singulis laterculus a Beda recedit in his: Bcda: latcrculus: Vespasianus 10 (9) 9 — 1 Traianus 19 (14) 14 - 5 Severus 17 (IS) 18 + 1 Aurelianus 5 15 ~| ' Probus et Tacitus ... 7 5 — 2 Constantinus cum Galerio 32 21 — 11 Marcianus 7 C) — 1 Anastasius 28 ' 27 — 1 lustinus I 8 9 +1 lustinianus I 38 39 -|- 1 lustinus II 13 11 — 2 Tiberius 7 4 — 3 Mauricius 21 20 — 1 Ileraclius cum Heraclona 28 30 -f- 2 Coustantinus f. Constantini 28 27 — 1 ADDITAMENTA AD CHRONICA^BEPANA. 347 Communes igitur cum habeat errores complures cum Bedanis libris deterioribus, scilicet a lustiniano II transeuntibus ad Pippinum, post Severuin cum lii magnopere in numeris variont, nou mirum est ab ea indo aetate laterculi numoros passim a Ijodanis dif- terre. in univorsum ubi oomputanms, adiectis in illo ad iaterculum Bedanuni annis (i, detractis inde annis 28 cum numerus ille 4639 reducatur ad 4017, ad eum numcrum additis annis, quos laterculus numerat a Constantini Pogonati morto ad Caroli magni annum trigesimum nonum , in quo finiunt libri tres Bruxellensis modo nominatus et Casinas et Casanatensis , vel ad annum quadragesimum secundum, in quo finiunt libri pleriquo, qui fiunt 126 vel 129, annus is Caroli efficitur mundi 4743 vel 4746, a quo quem laterculi ponunt 4759 vel 4761 ita recedit, ut ditfereutiae iu spatiis regnorum inter- positis rem facile explicent. itaque dubium non est laterculum eum de quo agimus ex- cerptum esse ex chronicis minoribus Bedanis formae eius, quam codices nostri EII3I repraesentant. Latcrculus cum sit utilitatis admodum exiguae eaque sola fere contineatur in parte extrema, praeter duos codices Parisinum 4860 et Sangallensem n. 878 infra expressos rcliqui numero multi breviter receusentur, extrema autem, quatenus nobis de iis constabat, infra referuntur. Bambergensis E III 18 saec. XI (vol. 1 p. 622) f. 114—117. inscriptum: adhreviatio chronice. pervenit ad a. Caroli magni a. XLII (Waitz MG. SS. 13, 224). Bernensis n. 83 saec. X f. 77 (cf. MG. 13, 724). inscriptio nulla. pervenit ad Caroli raagni a. XLII. extrema descripsi. Berolinensis Phillippsianus n. 130= 1832 saec. IX/X f. 78— 80. inscriptum : adhreviutio cronicae. pervenit ad Caroli magni a. XLII (Verzeiehniss der Mecrman- Hand- schriften p. 292). Bruxellensis n. 5413 — 5422 saec. IX. post Isidori chronica maiora (vol. 2 p. 401) sequuutur f. 144 — 148 laterculi duo, alter excerptus ex chronicis Hieronymianis inscriptus : numerns annorum ah initio mundi secundtim Eusehiimi et ceteros usijue in praesentem annum, incipiens ita: EtisMus Caesariensis dicit. s^mt anni ab Adam usque ad diluvium II et CCXLII, a diluvio usque ad Ai>raham, finiens ita : a nativitate Christi usqice ad imicsens tempus computuntur anni DCCCYIIII, alter is quem edimus inscriptus: in dei nomine scries annorum ah initio mundi secundum Ilchraieam veritaton ut om. S"). 6. Cainan vero habens annos LXX genuit Malalehel vivente Adam et habente ann. CCCXCV. 7. Malalehel habens annos LXV genuit lareth vivente Adam et habente annos CCCCLX. 8. lareth autem habens annos CLXII genuit Enoch vivente Adam et habente annos Dcxxn. 0. Enoch vero habens annos LXV genuit Mathusalam viventc Adam et habente annos DCLXXXVII. 10. et Mathusalam habens annos CLXXXVII genuit Lamech vivente Adam et habente annos DCCCLXXIIII (Ixxiii N, Ixxxiiii B, Ixiiii F'). 11. Lamech enim habens annos CLXXII (Ixxii *SF') genuit Noe. 12. Noe habens annos D genuit Sem. !.'$. Sem autem habens annos C diluvium factum (dulubium factus C) cst 14. et hic perficitur numerus annorum millesimus sexcentesimus quinquagesimus sextus. 15. Aetas secunda. 16. Anno secundo post diluvium Sem annoi"um centum duorum genuit Arfaxath. 17. Arfaxath vero habens annos XXXV (xxu F') genuit Sale. 18. Sale autem habens annos XXX genuit Heber. 19. Heber habens annos XXXIIII genuit Falech. 20. Falech habens annos XXX genuit Reu. 21. Reu habens annos XXXII genuit Seruch. 22. Seruch habens annos XXX genuit Nachor. 23. Nachor habens annos XXVHH genuit Thara. 24. Thara liabens annos LXX genuit Abraham. 25. hic finitur numerus secundae aetatis habens annos [n. li. C) CCXCII 26. et fiunt simul anni duarum aetatum IDCCCCXLVIII. 27. Aetas tertia. 28. Abraham cum ceiitum csset annorum, genuit Isaac. 29. Isaac autem habcns annos LX (Ixx 31) genuit lacob. ;W. lacob habens annos XC genuit loseph, qui vixit ann. CX 31. fueruntque ab eo usque ad egressionem filiorum Israhel ex Egypto per Moyscn ducem anni CXLV 35n ADDITAMENTA 32. et ab egressione Israhelis usque ad Tosue anni XL. 33. ab (a (7) losue ergo usque ad Othonihelem sunt anni XXVI 34. et ab Othonihele usque ad Aoth anni XL. 35. ab Aoth vero usque ad Debbora fiunt anni LXXX. 3G. ab (a C) Debbora autem (et ad d. M) usque ad (om. M) Gedeonem (gedeon 3t) fiunt (sunt M) anni XL (pro c. 3'). SG ab aoth gedeoncm sunt anni xl mcdm omissis B) 37. et a Gedeone usque ad Abimelech (fiunt ins. M) anni XL. 38. ab Abimelech enim usque Thola fiunt (sunt M) anni III. 39. a Thola quippe usque lair anni sunt (fiunt anni M) XXIII. 40. a lair vero usque leptho sunt anni XXII. 41. et de lepthe usque ad Abessan (abesan B, ebessan S) fiunt anni VI (uii S). 42. de Abessa (abessan C, abesanii, ebessa »S') autem usque ad Achialoncm (achi- lonem V) sunt anni VII. 43. ab Achialone (achilone T') usque ad (om. M) Labdonem fiunt anni X. 44. a Labdone (iapdone 31) vero usque ad Samsonem fiunt (sunt CM) anni VIII 45. et a Samsone usque (ad ins. C) Heli (fiunt ins. 31) anni XX. 16. ab Heli enim usque ad Samuhelem sunt anni XL. 47. et a Samuheie usquc ad Saulem sunt anni XII. 48. a Saule crgo ad David sunt anni XX. 49. hic perficitur numcrus tcrtiae aetatis annorum DCCCCXLII 50. et fiunt simul anni (a. s. C) trium actatum IIDCCCXC. 51. Actas quarta. 52. a David usque ad SaTomonem sunt (fiunt M) anni XL. 53. a Salomone autem usque ad Roboam computantur (-tatur C) anni XL. 54. ct a Eoboam usque ad Abiam sunt anni XXII. 55. ab Abia (autem ins. 31) usque ad Asa (aasa B) fiunt anni TIT 56. et ab (om. 31) Asa (aasa B) usque ad losaphat (sunt ins. M) anni XLI. 57. a Tosaphat autem usque ad (om. 31) loram sunt (fiunt ilf) anni XXV. 58. de loram usque ad Azariam (azachariam B) fiunt (sunt 31) anni VIIT. 59. et ab Azaria (azacharia B) usque ad Athaiiam (-lia C) fit annus unus. 60. ab AthaTia enim usque ad loam sunt anni VI. 61. a loa vero usque ad Amasiam sunt (fiunt 31) auni XL. 62. ct ab Amasia usque ad Oziam sunt anni XXVIIII. 63. ab Ozia enim usquc ad Toatham (ionatham B) fiunt (sunt C) anni LII. 64. dc loatham autem (uero 31) usquc ad Achaz sunt anni (om. 31) XVI. 65. ct ab Achaz usque ad Ezechiam sunt anni XVI. 66. ab Ezcchia crgo (uero 31) usque ad Manassen (mannassen BC) sunt anni XXVIIII. 67. a Manasse (mannassc i>, manase 31) vcro usquc ad Amon (amniou BC) sunt anni LV. 68. ab Amon usquc ad losiam fiunt (sunt 31) anni duo. 69. et de losia usque ad Toachim sunt (fiunt 31) anni XXXI (xxi 71/). 70. a loacliim usquc ad Sedcchiam (-ciam C) sunt anni (om. 31) XT. 71. de Sedechia (-cia usque C) ad Nabuchodonosor anni XI (c. 71 om. M). 72. hic finitur numerus quartae aetatis continens annos CCCCLXXIII 73. et anni quattuor actatum fiunt simul IIICCCLXIII. 74. Actas quinta. 75. Sunt anni quintac actatis usque ad Cyrum XXX. 76. a Cyro usquc ad (!ambisem sunt anni XXX. 77. a Cambise (-sen C) uaque ad Darium (fiunt ins. 31) anni VIITI. AU CHRONICA BEDANA. 35 1 78. a Daiio usque Xerxen (xersen BCM, sunt iiis. 31) anni XXXVI. 79. a Xerxe (xersc BCM) usque ad Artarxerxen (artarxersen BM, artarxensen C) sunt (fiunt M) anni XXI. 80. et de Artarxerxc (^artarxerse BM^ artarxense C) usque ad Dariuni sunt anni XL. 81. a Dario usque ad (om. C) item Artai-xerxen (artarxei-sen BCM) fiunt (om. CMj anni XYIIII. 82. ab Artarxei-xe (ab artarxerse autem i?, ab artaxerse autcm CM) usque item (^ad M) artarxerxe (artarxerse C, artaxersen M) fiunt anni XL 83. et ab Artarxerxe (artarxcrse BC, artaxerse M) usque (ad ins. C) Arsen (sunt ins. M) uuni XXYI. 84. ab Arse (arxe N) vero usque ad Darium fiunt (sunt M) anni IIII. 85. a Dario autem usque ad Alexandrum sunt anni YI. 86. ab Alexandro enim usque ad Ptolomeum ( ptolemeuni C, tholomeum B) sunt anni V. 87. et de Ptolomeo (tholomeo B) usque ad Philadelphum fiunt anni XL. 88. a Philadelpho usque ad Euergetem (euergietem -B, cucrgcntem C, sunt ins. 31) anni XXX Yin (xxuiii V). 89. ab Euergetc (cucrgiete B, crgente C) autem usque ad Philophatorem (-patorem C31) fiunt anni XXVI. 90. a Philophatorc (-patore CMN) cnim ad Epyphanem sunt anni XVII 91. et dc Epyfanc usque ad Phylometorem anni XXIII I. 92. a Phylometore quidem usque item ad Eucrgeten (ebergetem C. cucrgitcm 31) anni XXXV. 93. et ab Eucrgete (euergietc i?, ergetc C) usque ad Soterem sunt anni XXVIIII. 94. a (om. M) Sotere (satore S) usque ad Alcxandrum (fiunt ins. 31) anni XYII. 95. ab Alexandro vcro (om. 31) usquc ad Ptholomeum (thol- B) fiunt anni X. 96. a Ptolomeo (thol- B) usque ad Dyonisium (sunt ins. 31) anni VIII. 97. a Dyonisio vero usque ad Cleopatram sunt anni XXX 98. et a Cleopatra usque ad lulium Cesarcm (sunt ins. M) anni duo.^ 99. a luho usque ad Octavianum Augustum sunt anni V 100. et ab Octa^dano Augusto usque ad Christum fiunt anni XLII. 101. hic finitur quinta aetas annos habcns DLXXX (sic BC31V^. dlxxxx S. dlxxxuiiii NV). _ 102. et fiunt simul anni quinque actatum IIIDCCCCLII. 103. Actas scxta. 104. A nativitatc domini uostri lesu Christi usquc ad Tiberium numerantur anni XIIII. 105. a Tibcrio vero usque ad passioncm Christi fiunt (sunt MC) anni XYIII KI6. ct a Christi passione (p. chr. 31) usque ad Gaium fiunt anni Y. 107. a Gaio (vero iiis. 31) usque ad Claudium (sunt ins. 31) anni IIII 108. et a Claudio usque ad Neronem fiunt anni XUII. 109. a Nerone vero usque ad Vespasianum sunt anni XIIII 110. et de Vespasiano usque ad Titum anni YIIII (uiii !''). 111. de (a CM) Tito vero usque ad Domitianum (sunt ins. 31) anni duo 112. et a Domitiano usque ad Nervam (fiunt ins. M) anni XVI. 1 13. a Ncrva usque ad Traianum fit annus unus. 114. a Traiano quidem usquc ad Adrianuni (suut ins. 31) anni XIIII (sic BC31SV, xuiiii N). 1 15. ab Adriano usque ad Antoninum (antoniimi B) fiimt anni XXI. 116. (et ins. C) ab Antonino usque ad itcm Antoninum (antonium B. simt ins. 31) anni xxm. 117. ab Antonino autem usque ad Commodum fiunt anni XVIII I. CHRONICA III. • 45 352 ADDITAMENTA 1 IS. a Commodo enim usque ad Helvium Pertinacem (sunt ins. 31) anni XIII (xiiii B) 1 19. et (oni. M) de Helvio usque ad Severum fit annus unus. 120. a Severo usque ad Antoninum Caracallam (-lum 31) sunt anni XYIII. 121. ab Antonino Caracalla usque ad Macrinum (fiunt ins. 31) anni A'I1. 122. a Macrino vero usque ad Aurelium fit annus unus. 123. et de Aurelio usque ad Alexandrum (sunt ins. 31) anni IIII. 124. ab Alexandro usque (ad ins. C) Maximinum (maximum B) fiunt anni XIII. 1 25. a Maximino (maximo B) quoque usque ad Gordianum (sunt ins. 31) anni III. 126. a Gordiano ad Philippum (fiunt ins. 31) anni VI 127. et a Philippo usque ad Decium (sunt ins. 31) anni VII. 12S. a Decio (vero usque ins. 31) ad Valerianum (fiunt ins. M) anni III. 129. a Valeriano usque ad Claudium (sunt ins. M) anni XV. 130. a Claudio enim usquo ad Aurelianum (fiunt ins. 31) anni duo. 131. ab Aureliano usque ad Probum fiunt (simt il/) anni VI. 132. a Probo (autem usque ins. 31) ad Carum (fiunt ins. 31) anni V 133. et a Caro usque ad Diocletianum (sunt ins. 31) anni II. 134. a Diocletiauo (diocletio C) vero usque ad Constantinum anni fiunt (sunt anni 31) XX. 135. de Constantino usque ad Constantium (fiunt ins. M) anni XXI {sic SVNC, XXX 31). 136. a Constantio usque ad lulianum (sunt ins. 31) anni XXIIII 137. et a luliano usque ad lovianum (iuuianianum i?, fiunt ins. 31) anni duo. 13S. a loviano (iuuiniano B) ergo (uero M) usque ad Valentinianum fit annus I. 139. de Valentiniano usque ad Valentem (sunt ins. M) anni XI 140. et de Valente usque ad Theodosium (fiunt ins. 31) anni IIII. 141. a Theodosio vero usque ad Archadium (sunt ins. M) anni XVII. 142. ab Archadio usque ad Honorium anni (fiunt ins. 31) XIII. 143. ab Honorio usque ad Theodosium (sunt itis. M) anni XV. 144. a Theodosio usque ad Marcianum (mastianum U, fiunt ins. M) anni XXVI 145. et a Marciano (mastiano B) usque ad Leonem (sunt ins. M) anni VI (uii N). 146. a Leone vero usque ad item Leonem (fiunt ins. 31) anni (ui a I. u. u. ad i. leo- nem om. V) XVII. 147. item a Leone (item leo V) usque ad Zenonem (fit ins. C31) annus I 148. et de Zenone usque ad Anastasium fiunt anni XVI. 149. ab Anastasio vero usque ad lustinum (iustinianum C) anni sunt (s. a. C31) XXVH (xxui B) 150. et a lustino usque ad lustinianum (sunt ins. 31) anni VIIII (uiii 31). 151. item a lustiniano usque ad lustinum sunt anui XXXVIIII (xxxuiii il/, xxuiiii .B). 152. item a lustino usque ad Tiberium (fiunt ins. 31) anni XIII (xui Y). 153. a Tiberio usque ad Mauricium fiunt (sunt 31) anni IIII (iii B). 154. a Mauricio usque ad rocam sunt (fiunt 31) anni XX. 155. a Foca usque ad Heraclium (sunt ins. 31) anni VIII. 156. ab Heraclio usque ad Constantinum sunt (fiunt 71/) anni XXX (anni XXX ct se- qtientia ad c. 158 constanthium om. V ). 157. a Constantino patre usque ad Constantinum (-tino C, -tium S31) filium fit annus I. 158. item a Constantino usque ad Constantinum fiunt anni XXVII (xuii T'). 159. a Constantino usque (ad ins. C31) lustinianum (sunt ins. 31) anni XVII (xuiii C). inter c. 159 et 160 inseiit Bernensis n. 83: a lustiniano usque ad Leonem anni X et a Leone usque ad Tyberium anni III. AD CHRONICA BEDANA. 353 a Tyberio usque ad lustinianum anni YII. a lustiniano usque ad Philippicum anni YI. a Philippico usque ad Anastasium anni I ct menses YI. 160. a lustiniano usquc ad Pippinum (pipinum B et sic deinceps) seniorem fiunt anni U. 161. (et ins. C) a Pippino seniore usque ad Carolum (carlum jK. karlum sunt Jf) anni XXYII. 162. a Carolo (karlo 31) usque ad Pippinum et Carlomannum (fiunt ins. 31) anni XXYII. 163. et (om. C) a Pippino et Carlomanno (carlemanno 5) usque dum Pippinus rex (ow. V) constitutus est, fiunt anni X. 164. a Pippino vero usque ad Carlum et Carlomannum anni XYII 165. et a Carlo et Carlomanno usque ad Carlum fiunt anni IIII. codd. BCNSV aliique: 166. et inde domnus (dominus B) Carolus solus regnuni suscepit et deo protegente gubernat usque in praesentem annum (annum om. B. dcccx""' incarnationis do- mini ins. N)'-) feHciter, qui est annus regni eius XLII (xxxuiiii 5C')-), imperii (-rium C) autem YIIII (uii BC) *). 167. Sunt autem totius summae ab origine mundi anni usque in praesentem annum imDCCLXI (iiTidccluiiii C, liTidcclxxi N liTi rel. om. 5)*). cod. M: 166. a Karlo vero rege et imperatore usque ad Hludouuicum regem et imperatorem sunt anni XLIII. 166*. a Hludouuico rege et imperatore usque ad obitum eius sunt anni XXYII. 167. Sunt autem anni totius summae ab origine mundi usque in presentem annum HHDCCXCn, ab incarnatione domini lesu Christi DCCCXL. 3Iont2)eUier n. 30(1: 166. a Carlo usque ad Ludovvicum anni XLYI. 166\ a Ludowicho usque ad praesentem annum, qui est annus domini DCCCXXXI, anni XYH (sic Arcli.^ xxuii addmn apogr. milii missiim). 167. colleguntur a principio mundi usque ad praesentem annum domini anni iillDCCLXXXII (4781 Arch.). cod. Parisinus 4883 A : 166. Cuius regni anno XLIL imperii vero YIIII complentur anni ab Adam IIIIDCCLXI. 166". inde usque ad Hludovicum imperatorem anni Y. 166''. a Hludovico imperatore ad Karolum regem anni XXYII. 167. cuius regni annus nune agitur XXXYII. completis a mundi initio annis iHIDCCCXXYHII, quorum numerositas extat iuxta Grecam supputationem YILXXYII. sunt igitur ab initio mundi usque in annum presentem secundum Hebraicam veritatem IIIIDCCCXXYIIII. secundum Grecorum vero supputatiouem sive iuxta LXX interpretes YILXX^TLI. qui est annus ab incarnatione domini ') DCCCX inserunt Berolinensis Phill. 1832, Conjluentinus Ooerresianus manu recentiore, Parisini duo 5239. 7297. -) reHnui numerum in plerisque libris traditum: substituunl XXXVIIII citm Casinati et Bruxellensi Casanatensis , XL Divionensis, XLIII Sangallensis 732. ') Sic pkrique, etiam Dimonensis; septimus cum Casinati et Brux. Casanat., X Sangallensis 732. *) Sic plerique; IHIDCCLVIIII cum Casi- nati Casanat.; IIiIdCCXLI Peti-o^wlitaims; ilTlDCCLXII Berolinensis PhilL, Parisinns 5239, Sangallensis 732: lIlIDCCLXV Paris. 7297; irUDCCCXIIU Divionensis; VXXXI Parisinus 5009. 354 ADDITAMENTA AD CHRONICA BEDANA. DCCCLXXVII, indictione X, regnante gloriosissimo rege Karolo anno XXXVII, imperii vero II. cod. Paris. 12117 : 166. Karolus rcgnavit annis XLII. 166*. Hludovicus regnavit annis XXVII 166''. et inde domnus Karolus accepit regnum et deo protegente gubernavit annis XXXI. Guelferhytanus Helmstad. n. 579: 166. a Carlo usque ad Hludouicum anni XLVII. 166*. quod erat anno incarnatiouis domini DCCCXIHI, in quo Carlus obiit V kal. Febr., anno felicissimae vitae suae septuagesimo primo et regni eius in Fi-ancia quadragesimo VII, subacta Italia XLIII, imperii quoque anno XIIII. 167. sunt autem totius summae ab origine mundi usque in praesentem annum DCCCXX incarnationis domini anni HIIDCCLXXn. LATERCVLl CONSVLVM VRBIS ROMAE I. FASTl THEONIS ALEXANDKINI A. CXXXVIII-UCCLXXII. EU. H. VSENER. U. FASTl VERONENSES A. CCCCXXXIX— CCCCXCIV. III. FASTI AVGVSTANI A. CCCLXXVIII-CCCCXCVIII. IV. FASTI HEIUCLIANI A. CCXXII-DCXXX. ED. H. VSENER. IMPERATORVM ROMANORVM J. LATERCVLI ADIVNCTI CODICI THEODOSIANO. II. EXPOSITIO TEMPORVM HILARIANA A. CCCCLXVIIl. III. L.-VTERCVLVS FINIENS IN IVSTINO I. IV. LATERCVLVS MALALIANVS FINIENS IN IVSTINO II. V. LATERCVLI REGVM ET IMPERATORVM AB ASTRONOMIS ALEXANDRINIS CONDITI. ED. H. VSENER. 1. HEKACLIANVS IN PHOCA DESINENS. ■2. LEONINVS IN MICHAELE I. DESINENS. 3. ACEPHALVS AD LEONEM VI. DEDVCTVS. REGVM VANDALORVM ET ALANORVM REGVM VISIGOTHORVM CHRONICA III. 46 i LIBRI ADHIBITI: AD FASTOS THEONIS ET HERACLIANOS: 1 AD FASTOS VERONENSES: /> = Leidensis u. 78 scr. inter a. 813/20. C = Veroiieiisis bibl. capit. ii. LV (b'i) saec. V. J/ = Florentinus Laur. 28,12 scr. saec. XIII/XIV. /•' = Florentinus Laur. 28,26 scr. inter a. 886/912. AD FASTOS AVGVSTANOS: C = Augustanus bil)l. publ. ii. 223 saec. XV. AD LATERCVLOS IMPERATORVM CORPORIS THEODOSIANI: T = Taurinensis a II 2 saec. c. VII. AD HILARIANA: C = Matriteusis univ. n. 131 saec. XIII. AD LATERCVLVM FINIENTEM IN IVSTINO I: C = Vaticanus 3339 saec. X. Z = Vaticanus 1984 saec. X. B = Bernensis n. 180 saec. XI. A = Mediolanensis Ambrosianus (.' 72 inf. saec. XI. V = Vaticanus n. 341 saec. X. W = Vaticanus n. 1979 saec. XI/XII. AD LATERCVLVM MALALIANVM: C = Vaticanus Palatinus n. 277 saec. VHI. AD LATERCVLOS HEEACLIANVM LEONINVM ACEPHALON: ' i ,„ M f vicle supra ad iastos Tlieunis. F AD LATERCVLVM REGVM VANDALORVM ET ALANORVM: It = Reicheuaviensis libri deperditi apographa tluo consentientia. liv = I'ansinus n. 4860 saec. X i , (lescripti e.x ReicheMavieiisi. Ji'' = Angnstanus Vindelicus saec. XV \ jiy = Matritensis n. 134 saec. XIII. O = Osniensis deperditi apographum 1'erezianuni. AD LATERCVLVM REGVM VISIGOTHORVM: Q = Parisinus 4418 saec. IX. R = Parisinus 1557 saec. X. T = Coninibricensis. I> = Matritensis Legioneiisis. O = Ovetensis liber deperditus saec. -XM. A = Vaticanus reginae n. 1024 saec. VIII »S' = Soricnsis libcr deperditus. C = Parisinus 4667 saec. IX. // = Uavniensis n. SO.'! saec. XIV. P = Parisinus 4668 saec. IX. LATERCVLI CONSVLVM VRBIS ROMAE. hjx laterculis consuhim urbis Romae qui supersunt supra edidimus una cum annali- bus chronicisve suis quos comprehendunt consularia Constantinopolitana quae nos ap- pellavimus, vulgo dicti fasti Hydatiani (1 p. 197 — 249; de fastis egimus p. 199), ubi item reperies fastos insertos chronico paschali Graece scripto ad a. usque 394 ; consularia Italica, quibus continentur qui dici solent fasti Vindobonenses priores et posteriores (1 p. 249 — 339; de fastis egimus p. 254); chronica Prosperi (1 p. 341 — 499; de fastis egimus p. 352); Marcellini comitis (2 p. 37 — 108); Cassiodori Senatoris (2 p. 109 — 161), cuius fasti ab antiquioribus passim laudantur sub nomine compilatoris chronici Cassio- doriani Mariani Scoti iidemque sunt fasti Oxonienses Relandi (vide vol. 2 p. 119); Victo- ris Tunnunensis et lohannis Biclariensis (2 p. 163 — 220); Marii Aventicensis (2 p. 225 — 239). similiter antea editi sunt fasti commentariis inserti paschaHbus, scilicet paschali codicis Cizensis (1 p. 501 — 510); tractatui Victoris Aquitani cum continuationibus suis (1 p. 667 — 735), in his Hieronymiana a Pontaco edita (1 p. 674) et Cassiodoriana (1 p. 675); paschalibus duobus codicis Vaticani reginae 2077 (1 p. 739 — 750). rema- nent in hac syllogae parte edendi laterculi consulum nomina recensentes nulla rerum gestarum notitia adiecta. sed ex his quoque qui aetatem tulerunt lapidibus inscripti, in his praecipue Capitolini a chronicorum corpore alieni sunt; item laterculus insertus chronographiae a. 354 eum ipsa iam prodiit vol. 1 p. 50 — 64. — Consulum laterculus chronicorum Eusebianorum volumini priori insertus teste auctore in pa-aefatione (vol. 1 p. 6; pos( qtiod . . . disponam qui a hdio Caesare et ab Augusto ordine succedentes imperatores fuerimt nec non consides qiii annui interea e.vtiterunt) absumptus est in hiatu magno textus Armeniaci, per quem perdidimus tam extremam partem libri prioris quam posterioris principium. Hieronymus chronicis suis fastos consulares nullos inseruit, neque eius est nominum series ad liberae rei publica tempora rediens, quam in serie regum inter reges imperatoresque Romanos interposuit cjui chronica ea edidit Venetiis a. 14S3 eumque secuti posteriores, neque a diligentissimo Pontaco neque a me in ullo codice inventa (cf. vol. 1 p. 141 adn.) et omnino tumultuarie adiecta saeculo XV, nihilo- minus infra in adnotatione apposita, quoniam abest ab editione Schoeniana '). — Codex ') 'Romae post reges exactos consules quotannis biui creati et in niaxima urbis calamitate quandoque 'etiam creabatur dictator. — Brutus primus consul. — Lucius consul. — Largus dictator primus. — Titus 'Publius et Marcus Gneus. — Tribuni X viri loco consultum [sicj fuerunt iustituti. — Camillus dictator. — 'Titus Quintius dictatur. — Gaius -Martius. — Marcus Valerius. — Mamlius (slc) Decius. — Papirius con- 'sul. — Fabius Quintus Detius consul. — Dolobella Domitius. — Haemilius consul. — Marcus Curius 'consul. — Geuntius fsicj consul. — Appius Claudius. — Gneus Caius. — Actilius Regulus. — Haemylius 'Fabius. — Lucatius consul. — Sompronius fsic] Valerius. — Fulvus. — Lucius Gaius. — .Scipio Flamminius. — 'Paulus Terentius. — Scipio Affricanus. — Quiutus Flamminius. — Marcus Cato. — Tyberius Graccus. — 'I'ublius Longinus Licinius. — Lucius Paulus Haemilius. — Lucius Aulius Lycinius. — Lucius Censorinus 'Marcs fsicj. — Servius Flaccus Fulvius Quintus. — Lucius Caelius Metellus Quintus dictus. — Fabius Quintus '.Marcus. — Publius Lucius Calphurnius. — Caius Quintus Scipio Manlius. — lulius Lucius Marcus. — 'Silla Marius Caius. — Pompeius Marcellus'. — Haec, quae absunt ab editione principe, relata sic in editioue Veneta a. 1483, editor Basileensis a. 1549 adnotat, cum corruptisiraa essent, emendavisse se e.x T. Livio. 46* 358 LATERCVLI CONSVLVM VRBIS ROMAE. capituli Albensis n. 29 saec. VIII, de quo antea (vol. 2 p. 396) dixi, f. 69 sub titulo m Cfirisfi no»iine itici^ut laferculus consolaris quem fecif vir religiosus Hieronimus presbiter ex reforice gramatico, qui curiose adunatos nmltorum laterculos, id esf Ehreos Grecos atque Latinos, in 2inum conspigif [sic], quae habet (ea descripta misit Henricus Omont) tanto hiatu quod dignum sit non affert, ut reete ait Rossius (inscr. chr. urb. Rom. I p. L^STII): sciUcet postquam de aetatibus mundi auctor vulgaria exposuit secutus fere epilogum Hieronymianum et anni, in quo Hieronymus finit, Valentis XIV meminit, ita pergit : ex hoc in ordine consule [sic] mimerahis. tum (cod. fu) de temporihus nativi- tatis vel passionis domini nostri lesu Cliristi de utraque et de eo argumento pauca affert, sed insoUta ' ). finit tractatus in notitia de Hieronymo ipso sumpta ex hbello eius de viris illustribus extremo: Iheronimus preshifer nutus pafre Eusehio .... con- finium fuif. — 'Chronicon Anglosaxonieum a Christo ad a. 1002 cum fastis consula- 'ribus', quod secundum catalogum editum continetur codice n. 161 coUegii Trinitatis Dubliniensis, vere chronicon est Anglosaxonicum descriptum ex codice musei Britannici Cottoniano Oth. B XI (cf. Hardy in praef. ad mon. Britann. vol. 1 p. 77) neque insunt in eo volumine, id quod confirmavit mihi quaerenti R. Atkinson, fasti consulares. Non multa igitur restabant, quae huic capiti insererentur, sciUcet ex Latinis fasti con- sulares Veronenses a. 439 — 494 et Augustani a. 378 — 498. Graeca quaniquam a monu- mentis Germaniae procul liabentur non sine iusta causa (nam sylloge nostra cum iam graviter laboret magnitudine sua et infinitate, tota pessumdaretur admissis copiis Byzantiorum seorsum omnino tractandis), nihilominus in hoc caput recepti sunt hatercuU duo consulares Graece scripti Theonianus (vulgo fasti Florentini minores) et Heraclia- nus (vulgo fasti Florentini maiores). evenit autem non tam bona fortuna quam optimi amici acumine et sollertia, ut eos et utiUssimos et male adhuc neglectos una cum latercuUs imperatoriis adiunctis puhlicari mihi daretur. sciUcet hanc operis partem in se recepit Hermannus L"sener Bonnensis et studiis diuturnis et ingenita sagacitate ad tabulas has illustrandas optime paratus. ') lesura auctor ait natum esse a. 8 p. Chr., obiisse a. 41 sic: VIII lalendas lanuarias nascltur in £ethlem ludeae suh Herode rege Carullo et Quintiniano consulibus . . . XV kalendas Apriles conpreenditur anno XXXII preside Pontyo Phylato, imperante autem Thyberio Chesare, Oaiho vero Chesare paterno et Nivio Saturnino consulibus. I. FASTI THEONIS ALEXANDRINI A. CXXXVIII— CCCLXXII ED. H. YSENER. Instrumentum temporum definiendorum haud spernendum ex fonte longe a tritis historiae semitis remoto accedit. astronomi Graeci cum ad studiorum usum quotidia- num supellectilem tabuhirum manuahum QrQoyeiQOiL: y.avovag iUi dicunt) conderent, oportuit eos etiam laterculos adiungere , quibus inspectis facile quicquid in caelo ab aUis sive loco sive tempore disiunctis observatum esset, ad suum computum revocarent. qua causa consentaneum est simul atque tabuhae manuales ab astronomis conpositae sunt, etiam locorum gravissimorum secundum caeli positionem definitiones ^) et regum sive eponymorimi, quorum mentio ab antiquioribus siderum spectatoribus fieri solebat, indices accurata temporum notatione idoneos additos esse. Sic natus est canon qui dicitur astronomicus, cuius ipsa indoles certum est originis indicium. mensura temporis annus Aegyptiacus est soharis ac mobiUs dierum CCCLXV: igitur ante annum c. 26 a. Chr., quo Alexandrini bissexto intercalato annos intra certos fines coercere coeperunt, tabularum ilharum fundamentum oportet in Aegypto iactum esse. deducuntur tempora ab anno primo Nabonasari Assyriorum regis i. e. a d. XXVI m. febr. a. 747 a. Chr. quod cur ita institutum sit, Ptolemaeus verbis non obscuris syntaxeos 1116 expUcat hisce: eig Ti]v aQxijv rf^g NafiovaadQOv jiaat?.eiag . . ., acp ov y^Qovov y.ai Tccg naXaiag Ti]Qt\aeig lyofiev cug iTtinav ^tiyQi tov devQO 6taa(ii'lo/.tevag. igitur astronomis Graecis Chaklaeorum observationes, quibus quidem tiito uti Uceret, Nabonasaro antiquiores praesto non erant. eaque causa hoc regnum primum erat unde temporum tabulam repetebant. fabulosae autem antiquitatis, quam mathematicorum levitas iactabat, Graeculorum creduUtas etiam augebat-). reUquias iUi non curaverunt. Assyrios excipiunt reges Persarum, quorum agmen Alexander Macedo ita chiudit, ut primus ei annus non iUe assignetur quo Darium III regno exuit (a. Nabon. 418), sed is quo urbem Alexandriam condidit (a. Nab. 417 inde a d. XIV m. nov. 332 a. Chr.) '). etiam apertius eo quod inter Alexandrum duosque eius heredes et imperatorum Eoma- ') Huiusinocli tabulas geograpliicas, quales sunt in codice Leidensi f. 6G sqq. et Laurentiauo f. .51 sqq., a Ptolemaeo ac Tlieone inter aiiparatuni maiiualem relatas fuisse exstant ipsorura testimonia, Ptolemaei in prolegomenis tabularum (vide p. 360, 4) p. 1 TitQiBXovai df oi uir nnmroi xuvofCi riji x«»' yuas oixovfxifijq iniar,uoiEQuiv noUuiv zdg xiird fiijxog xai nhhog ino/ik cf. p. 4 iniaxDljdftevoi dii< rwi' fV riii nQiorui xuvovUo nuQuxuuivwv tui vnoxsifievM ronui rij? xurti nXiirog tov laijfjeQivnv cinoxijg ftoiQuiv r6v eyyiaru Tovruiv exoftevov nuQuXhf/.ov, Tlieo in comm. ampl. (p. 360, 2) I 2 (V 298^ M 41») exri»eTui ovv (Ptol.) eii TovTo TTQiorov xuv6viov neQiixov riiiv ri7<,- xu»' j;,U(7f ^oQeioreQug olxoviieviii intaijftoreQuiv noXeuiv Tug ovofiuaiug, nuQtiiteig uvruig ix Ti]g avvreruyiiivijg uvtui yeioyQutfixijg nQuyftuTeiug ini fiev rov nQuirov aehdiov Tiig xurii .«i/xo? uvrtHv eno/iig, ini Se rov devreQnv riig xurii nXurog. ») Cf. Porpliyriiis Sira- plicii iu Arist. de caelo p. 506, 13 Heil). Simplicius il.id. 117, 26 Cicero de divin. I 19.36 Plinius n. li. VH 193 Iaml)licbus Procli in Pl. Tim. p. 31, 24 al. vide Uenrici Martini de his fabulis dissertationem M^moires jirhentes h Vacad. des inscrr. VI 2 (1864) p. 295 sqq. ») Cf. L. Ideler Histor. Unlersuchungen iiher die astron. BeobacliUmtfen der Alten p. 62 Handbuch der Clironologie I p. 114. 122. 360 I- FASTI THEONIS ALEXANDRINI. norum ordinem soli Aegyptiorum reges Ptolemaei interponuntur, apparet in Aegypto agitasse qui primi has tabulas in usum astronoraorum condiderunt. Sunt quorum in his tabulis tempora notentur siderum observatores : ad Artaxerxem I adscribitur L 54"^ t« Auia IMfxiovu /mI Ev/.[fiq/.toi'a] ad Ptolemaeum I Lagi L 54' f:7cl roviov rov nrolEf.iuiov tjv TiftoxciQig ad Ptolemaeum VII Euergeten II L (34" [stvI] xovtov riv "irtTraQxos ^) ad Antoninum Piuni L 64'' iTtl xovtov xov -/.uvova lyQatpEv nxoXef^taiog ad Diocletianum L 55' sttI xovtov o n nenQciyucctevrcti. adde Georgii Syucelli testimonia p. 497, 10. 618, 5 ed. Boun. *) Com- mentaire de Thion d'Alexandrie sur les tables mcinuelles astronomiques de Ptolemee par l'ahbe Halma (Par. 1822) I p. 1 — 26. testatur identidem Theo in commentario ampliore e. o. II 1 6 llro'Aefiuiog sv riS nQog ^tJQov eig rov nQo/eiQov vnofivijfiurt (V 312" et 314'', M 60" et 62'). ') Proleg. in tab. man. p. 2 H. avvearcc- Srjauv fiev ovv cci enoxui ncivTtov (sc. rw^" nXuvcotiiviov) ivrcci&cc eig rijv iv '.^'AetuvifQeiu r^ ngog .iiyvnrov fteatjfifiQiif (lege fteat]fi§Q'iccv) T/;f xcct' .■iiyvmiovg .^w* vovftrjviug rov nQioiov 'irovg 'f'i'/.innov rov ftei' 'j'/i.i£ccvd'Qov tov xriartjv. °) Vide Theonis tabulas ab Halma editas (n. 4) t. I p. 1.54. ') Cf. Theo 1. s. I 10 (V f. 299" M 47") eiaciyovreg yciQ nQoreQov rrjv civudo&eiauv noXiv eig ro riuj' iniaijfimv noXeiov xccvovtov xccl tccg nciQiixeiftivccg uvtrj tov nkcitovg rjtoc i^ciQfiutog fioiQccg Xcc^ovteg intaxonovfiev xci&' ixiiatov xccvovcc riov f xhficcriov [cf. Theonis tab. II p. 2sqq.], livi riiiv iniyeyQicftfxivmv iv ccvtoTg roiJ iSciQficcrog riiiv (dele) ftoiQiHv uQit^uiii avveyyH^ei to tijg .livciifo&eiatjg noXeiog iSuQfCu. A. CXXXVIII-CCCLXXII. 361 euin astronoiiiicis coniunctas fuissc oportet. Ininc Serapionem aut omnia falhint aut cundem esse censebimus atque operis de geograpliia scriptorein, quod ut tunc fcrc optimum Ciceroni a. 59 a. Chr. ab Attico commendatum et ab oratorc propter rerum difficultatem mox abiectum videmus epist. ad Att. IT 4 et 6. audinuis ibi (II 6, 1) Eratosthencm 'a Serapionc ct ab Hipparcho' vakle reprehendi; quod quorsuin spectet facile intellegimus. Eratostheni cum gravissimus adversarius Hipparchus extiterit '), Cicero auteni a difficiliorc lectione omnino aljhorruerit, hice chirius est Hipparchi de Erato- sthene geograplio iudicia Ciceroni non aliunde nota fuisse quam ex Serapionis libris. ergo Hipparcheam Serapio geographiam explanaverat , Antiochenus ille quo Phnius in nat. hist. Hbris II. IV. Y se uti profitetur. eundem par est Hipparchi, fortasse prae- ceptoris, etiam in astronomia vestigia legisse. cuius ut novimus de sohs niagnitudine sententiam ^), ita etiam tabulas manuales fuisse nunc a Theone docemur. quas utrum ipse primus conposuerit ex Hipparchi voluminibus excerptas an huius cxemplum secutus sit, in medio relinquo, nec multum refert. satis est quod conprobasse mihi videor. iain in Ilipparchi schoUi tabuhirum manuahum syllogen extitisse. Post Ptolemaeum unus in scholiis tabularum adnotatur Pappus Alexandrinus ') vir mathematicorum coUectione amplissima edita meritissimus , qucin constat etiani in Ptolemaei syntaxin inagnam commentatuin esse*). sed his tabuHs Pappi noinen ad- scribi non potuit, nisi de eis ipsis bene meruerat. igitur proximus editor Theo dum Pappi exemphir retractat, iinperio Diocletiani, sub quo ille tabuhs operam dederat, Pappi nomcn adscripsit perinde atque Pappus regno Antonini Pii nomen Ptolemaci, scilicet ut terminus pangeretur, quo usque decessor auctor esset et unde successor tabulam iinperatorum continuare coepisset. observatum ohm est in regum canone numeros suinma cuni cura et fide indicari usque ad Diocletianum , post eum propter errores intermixtos incohuni fide tabulam carere ^). hoc igitur non errabimus si Pappo deberi statuemus. qui regum canonem ab Antonino usque ad Diocletianum deduxit. Pappum cxcipit Thco Alexandrinus. ne hunc quidera Hesychius Suidae edi- disse tabulas manuales testatur sed elg tov IJcolef^ictioL' iCQoyEiQOv v.uvovd commcntarium scripsissc. vidinius (p. 3(30, 2) duphcem hodicque Theonis commentarium exstaro, ampH- orcm quin(|uc libris exphcatum, quorum primi Eulalio ct Origcni discipuHs inscribun- tur, quartus Epiphanio (quintus periit), breviorem monobiblo inclusum . eidcni J]pi- pliaiiio dedicatum, post opus maius tironum causa scriptum ^). iam Hypatiani Theonis ') Strabo n p. 76 sq. al. cf. II. Berger, Die f/eograpliischen Fraymente cles Hipparch Lips. 1869. *) Cf. IL Diels ad Doxograplms graecos p. 63 adii. 2. ') I)e tempore Pappi credebaut Suidae TlriTino; '.-iXeiieydQevc, fpiAoaotfoq yeyoi'ti>i xtuit rov nQiHiivTfQoy Seotfoamv rot' ,iriaiXe(i, iire xtii Oeiov 6 (fi'/.6ao(fot: ijXutiCev 6 yQiitpug si( roy nroi.efiaiov xuvovtt et &eo}v 6 cx rov Movaeiov, AiyvTiriog, (fii.6ao(f,og, avyxQorog cff lldn- Tiip rio (fiXoaoiptp X(il (tvxio 'Ai.eS.(iv6QeT- irvyX'tvov (f (ifKporeQoi irti Qeodoaiov (laaiXeiag rov nQea^vre'Qov. enori etiam iterata adfirmatioue veritatem iion adstruxeris. nam apparet fidem unice astronomorum tabulae habendam esse, quae 1'appum Diocletiani imperio adiunxit. cf. quae de hac rc disserui musei Rhenani t. XXVni p. 40.3sq. *} .Suidas inter eius libros refert eig rit J ^i,i'/.iii rijg nroXeiiitiov fieyi't'f.r,g arvtitieiog vnofivrifiit. sed ultra I. IV Pappi opera pertinuit, cum ad \. V duo fragmeiita conimentiriis Tlieonis Basileae .1. 1.538 editis interponantui- p. 231 et 245. utriusque commentarii celeberrimi erant et fortasse olim coninncti et quodanimodo contaminati, unde est apud Theodorum Meliteuiotam (cf. symbohi ad hist. astron. p. 10) o Ttcivrwv uii/lLiaTit (fi/.6nov6g re xui (fi/.(thj9)jg (tvijQ"]n7i«Qxog, ij (ftjai JJroXeuuTog (m. synt. III 1) xui fie'y- Tot nitnnog re xiti 9e'iof (cf. couun. p. 374) of Uro'Aeiiiiixoi ifitvui 6i('t6o/oi (cf. 1. s. p. 9). ^) L. Ideler ITustor. Unters. p. 42 Handhuch I 114. ') Brevior commentarius incipit (p. 27 Ilalm.) 'H fjiev Xoyixm- re'QU eifodog rijg Siit riTiv nno/eiQiov xui'6viov ipr,(fo(foQi(tg riov itareQiov. rexvov 'Eniifitvie (eisdem verbis eum etiam in amplioris commentarii 1. IV adlocutus erat V 340^ M 87"^), yiyovev ijuTv ifi itxQi;ieiiig iv nivie flt^Xiotg iv eriQip avyyQii/jiiitri ■ iv rovrip cf, inet&ij oi n'i.eTarot roiv nQoaiovroiv tjiiiv ngog rijv rijg rotavrrjg 6iduax(t'/.iiti uitSviaiv uerd rov firjde roTg TToXXunXuaiuafioTg tj fteQiafxoTg ruiv itQt^ftdiv ixuviHg naQ(txo).ov9eTv dvvuaftut en xui ««i!»jro( nuvrdnuat riov yQufjftixiliv deiSeiov rvyxdvovaiv , ianovdddufiev xai TtQog tovrovg xutit i6 dvvitiov fteHotSixiorenov v:iouv),fiiiiiaitaiIiii. ipi'/.iig lug i(f6dovg ii9iviig xt'l.. 362 1- FASTl THEONIS ALEXANDRINI. filiiini iflem Ilesychius hos scripsisse libros tradit: r.rofiri^i^ia £ iivroiv a^ioXlm. cf. I 14 (V 303^ M 52"^) fV roj nQo^eiQoreQO) idvroiv a)(o'/.lip . . . £&ii'/,ov/^ev. ^) Com- nientarium in tabulas ampliorem Theo scripsit, postquam in syntaxin raagnam Ptolemaei coramentatus est, cf. I 5 (V SOG"^ M 44vsq.) rfio xal ev roTg rij; avvrdSeuig aj(o'/.ioig . . . nuQnriS^efief^u rov fwrot' /qovov 16 (V 296^ M 4,'>'') xufUiig xnl ev roTs Trj( awriiSeux a/oUoi; . . . i'niedeixvv/uei'. in commentario syntaxeos exempla compviti lunaris a. 364/5 observata adhibentur, cf. .Sciiliger de emend. temp. p. 466 ed. II et lA Fabri- cius bibl. (Jr. V 22. 6 iidn. f, g, h (t. VIII p. 211 ed. I). de tempore brevioris conimentarii dixi mus. Khen. XXVIII p. 403 sq. ') Narrat lohaunes Moschi 1'rati spirit. c. LXXVII (in Mignii patr. gr. t. 87,3 p. 2929'') 'Antj't.9ofitv iv /xiit eig rov olxov ^rsificivov rov aotpiarov syoj xtii 6 xvgiog ^mtpgoviog. 'Tvtt TTQci^iu- fiev [cf. relationes societatis litt. Gottiugensis a. 1892 p. 208, 64] , i]v (fe ftsaijfiiiQivov. 'efxevev rft eig rr}v ttyictv i^eoroxov, ijv loxoifoutjissv 6 utixiiQiog iiTtnng Ki''A6yiog [ab a. 580—607], r//V enovofxttCofievijv rijg JiDQoS^ettg. oig ovv sxQnvaufxev eig rov oixov rov tfiXoaotfov , ntiQexvipev xoqij Xeyovatc KuSeviSsi. ctXX' oXlyov eSixiixijactre. rore (JV; '/.eyii> rio xvQio) ^oitfQovior '.4yotfiev ev rij) '1'erQttnv'^ot. xTcxeT ftevotfcev. 'eart rff 6 tonog rov '1'etQtinv'Aov mivv aejiiiaftiog nttQti roTg '.4Xs£iivO'Qevai xrX. *) Vel in iudice lectionum nniv. Bouu. aest. 1880 p. 8 sqq. 3 sq. ') Cf. de Stephano Alex. connnent. p. 37 et 55. ") Dixi de his rebus in symbola ad historiam astronomiae (progr. univ. Bonn. 1876) p. 24 — 26. quo modo a Chiouide lihri Per- sarum Trapezuntem adlati sint, audi Cleorgium Chrysococcam narnintem ibidem p. 27. A. CXXXVIII— CCCLXXII. 363 cssct, iam studia magis ad Ptolcmaeum eiusque sectatores rcverti et eorum opera ccr- tatim describi coepta suiit. pracivcrat paulo ante Manuel Bryennius, qui tabularum Thconis novum cxcmplum curassc ct adnotasse videtur'); mcmini cius vcstigia mc in codice Laurentiano XXVIII 12 conspicere eadem fere aetate scripto. a Brycnnio Theo- dorus Metochita astronomiae studiis initiatus est, qui elementa astronomiae nondum edita scripsit, quae tabulis non carent^). Mittimus Byzantinos illos postumos codicumque ab eis scriptorum turbam. pracsto cnim nobis sunt duo vcnerandae vetustatis exempla, unde tabularum Ptolcmaei Thco- nisque non sohim omnis memoria pendet sed etiam historia inhistratur. Et vetustate ct rcrum copia praestat codex Lugduni Batavorum in bibHotheca publica univcrsi- tatis adservatus nunc Graec. n. LXXYIII, in catalogo bibhothecae a 1716 edito p. 478 inter libros manuscr. orientales relatus n. MDCCII, olim n. CLXXXII. a Golio CPoli emptus (L). scriptus est in mcmbrana crassiore et flavescente litteris maiusculis, quas uncialcs vocant, haud inficetis. constat nunc schcdis CLXIII scd eis non omnibus antiquis. ncmpe vctusti cxempli valde mutilati reliquias vir doctus saeculi XIY sup- plevit inscrtis f. 71. 79. 87. 92. 9G. 101. 108—120. 124. 129. 130. 135. 147») idcmque praeponi iussit Theonis de his tabulis commentationem breviorem f. 3—49". praeterea manibus recentioribus f. ^^^^ — 51 et 153 — 155*) debentur. vetustior pars quo temporc orta sit, cxtremo imperatorum Romanorum laterculo f. 65" certa exstant indicia. cius enim partis librarius Michaelis filiiquc imperio indicato annisque regni supputatis substitit. saeculo fere elapso accessit qui indicem continuaret scriptura simillima ei usus qua codex Anthologiae Palatinus conspicuus est et perscriptis imperatorum inde a Leone Y Ar- menio usque ad Alcxandrum Lconis YI fratrem nominibus et annis subiungeret verba KtovaTavT(ivos) vCi6)g ^iovT(og) ah zr^ i.i(>]%)qi numeris nondum additis. igitur vetus tabularum codcx scriptus est sub impcrio Leoiiis V Armenii h. e. inter annos 8 1 3 (a d. X m. iul.) et 820 quo cxtremo Leo occisus est, continuatus imp. Constantino YII Porphyrogenneta puero intcr a. 913 et 920. duo regna postca tertius librarius simili manu adposuit, quo temporc Stephanus et Constantinus Romani filii una cum Constan- tino YII impcrabant, i. e. inter d. XX m. dec. a. 944 ct d. XXYII m. ian. 945. Yeteris libri accuratius describcndi otium mihi fecit lohanncs van der Hagen Amstelodamensis Observationum in Theonis fastos graecos priorcs Amstelaedami a. 1735 sinc scriptoris noniinc editarum p. 313 — 8: qui quac de tabularum argumcntis brcviter indicat facilius intcllcgct qui sinuil Ilalmac cditioncm supra p. 360,4 mcmoratam inspexerit. scmcl tamcn moneo Hagenum virum quamvis accuratum ct circumspectum tamen codicibus graecis ') In codice Paris. gr. 2394 reguni taliulae liuc scholion adsfriliitur ali Ilalnia Clirmwlo;jie de riu/e- mie (Par. 18U)) p. 12 editum 'inttov ori tcno xov 'J6i; i^iu xai tjfiiQdt Qo, ixixQi je ,eQ7T£. to tov Bqvcvvov (sic H.) fip.lov fi/ey r(< (<7t6 'ASfifi fcXQT rijg Te'/.evrijg 'AXe^dydQov Iri] eQo: igitur Br. anuos mundi nnn secundum vulgarem Byzantinorum usum sed .secundum ecclesiasticum (cf. Maximus in Petavii Vranologio p. 'X2h^) computavit. de Bryeunii aetate cf. Maximilianus Treu ad Maxinii 1'lanudis epistolas p. 226 sq., de eius studiis exslant testimonia Can- tacuzeni liist. t. I p. f)5 Bonn. et Tlieodori Metocliitae in C. Patliae Bililiotheca graeca medii aevi t. I p. Q sq. -) Metocliita, ut ip.se I. s. p. Q^' tradit, anucis XLIU natus Bryeiiiiiuni adscivit, a quo post rudimenta quid didicerit, hisce verbis testatur: tnvvrevftev (fe roaovto /noyov «iirw jiQoa/Qiiad/ieyog 'oaov rdg ev jtXi7inov roi; 'AQVtittiov ^utjtXsias 'irrj 'Puifiutxtt ,«/Xj;" tcTio tfe tiQxtjc: ryt; rov JvyovoTov flctai- Xeiag axjjfy tino tfe Tijs t!QX>ii xov JtoxXtjTutvov aX. scriptum hoc est a. 1314 p. Chr. A. CXXXVIIl-CCCLXXII. 355 a IX saeculo usque ad XV niutationes toinpore doHnitas proponit. vetus illa et ele- gans manus substitit Leonis nomine solo adposito : anni imperii ante quam Leo mortuus est, adnotari non potuerunt. scriptus igitur est codox imperatore Leone VI, cui Sapiens cognomen datum est, inter a. 886 et 912. uno saeculo et dimidio codex penes eos fuit qui uti eo aut nollent aut non possent, in bibliotlicca opinor palatii. tunc demum inventus est qui impcratoruni indiccMn eontinuaret (L) manu crassiore et atramenti nigri- tia insiguis: is Leoni \l annorum imperii numerum et sequentes usque ad Constan- tinum IX Monoraachum, solis imperiorum annis, non annorum summis indicatis, ad- posuit anno 1055. excepit lumc IL atramento fiavesccnte usus qui annorum summis inde a Leone usque ad Constantinum IX Monomachum suppletis imperatores usque ad Alexium I Comnenum continuavit, ut tamen numeros huic novissimo imperio non ad- notarct, scripsit igitur inter a. 1081 et 1118. successit III. atramento viridi conspicuus, qui imperatorum ordinem usque ad Michaelem Palaeologum (a. 1282 mortuum) dedu.vit solis imperiorum annis indicatis idemque sola nomina sequentium usque ad lohannem II Palaeologum (1425 — 1448) adscripsit '). postremum omnium imperatorem Constan- tinum X Palaeologum IV. Graeculus post CPoHm a Turcis expugnatam (1453) subiecit atramento caeruleo. Constat igitur hunc codicem sub Leone VI Sapiente in confiniis saeculi IX et X scriptum esse, documentum studiorum illa aetate Photio maxime duce (cuius discipulus Leo Sapiens fuit) renatorum ^). magna est eius prae Lugdunensi integritas. suppletae solae sunt tabulae f. 51 — 54 eadem manu quae Theonem praemisit. sed tamen si quat(!rnionum notas circumspexeris, quod olim mea causa Hermannus Diels fecit, facile invenias ne hunc quidem librum nullam iacturam fecisse. conspicitur nunc f. 39'' quaternionis numerus A, ^.S"" B, sed utriusque nunc terna tantum schedarum paria restant; praecedit binio f. 35. 36. 37. 38 eique adglutinata scheda f. 34: relictae quin- que schedae videntur ex fasciculo F. intermisso supplemento f. 51 — 54 iam integri novem quaterniones deinceps secuntur _/ usque ad I[BJ f. 55 — 126; agmen claudunt tres schedae e.x fasciculo IF servatae f. 127 — 129. Codicem hominis causa scriptum esse qui splendorem potius quam utilitatem curaret, non solum ut dixi adspectus ipse indicio est, sed hoc quoque quod nusquam antiquum scliolion adscriptum est. neque lectitati olim libri vestigia ante saeculum undecimum medium comparent, quo imperatorum tabula continuari coepta est. perti- nent huc adnotationes annis 1085 et 1087 scriptae f. 35"" in inferiore margine. Indicem tabularum satis accuratum ut solet Bandinius dedit Catalogi supra indi- cati t. II p. 46 sqq. Hi codices ambo quantumvis inter se discrepent, tamen dubitatio esse nequit quin olim commune eorum archctypon fuerit. adeo concinunt in tabularum dispositione. velut canon regum et fasti consulares in utroque sic digeruntur, ut singularum pagi- narum versus sint triceni quaterni versusque bini singulis loculis minio circumsaeptis includantur. id ita iam Theonem, fortasse Ptolemacum instituisse inde colligas quod Theo in ampliore commentario nullius tabulae rationem et usum exponit, quin quot versuum (aer/Mt'), quot colunuiarum (athdl(i)v) sit accurate indicet^). ') l)e vestigiis litiirac diversique atrainenti qu.ae in novissiniis impcratnnim nominildis oonspicinntnr, dixi in adnotatione tabulae F .39^. ') f,'f. A. Hrinkmann .ad Alexandrnm Lycoijolitanuin jiraef. p. XXVII .sq.' ') E. c. I 3 (V 294' M 42) ixTi^eTca htqov xitvdviny . . . niixiav fiev jQiiixovTii, aehdiiov d'e xiixV txuoTov SiaifxuTijfioQiov TQiiSv 1 4 (V ^K)' M 43^) TieTioiijTiti ifi r«f tiov ciQtj/Aeviov nftQitffiaeii aiixmv ,uev ntihv TiJiv iiviMV iQiiixoviit, aehifiiov eCs TQHJiv cct. etiani Ptolemacus etiamsi asXi^iiov tantum nsum enarrare solet, .semel aiixuiv meminit p. 12 II. iv ftiv ToTf TtQOTeTiiyfiivoi; i. aTi/oif . . ., iv ifi roK vnoTeTityuivon X Ji 4>iVi-mtov f'r»; ,"£/(" Toij (iv«1( Jioxhjrutvov avvv. "r,'Ah/[vti; z]i'.vd'iy.ov ihviiQu l-iTlC erovg. proviiiciae jiimi ab auctuinno a. 148 a. Clir. (lecurniiit, igitur aimi CXLll ]>. Clir. ilies X\'l iii. iiiartii Macedonibiis luit d. II -Xaiitliicl et coeperat aiiiius j)rov. 28!> d. XVIII ni. oct. .'i. CXI.l luiiac conveiiieiiter, quae vcspere illius diei prinuim conspici potuit (vera neomeiiia Tliessalonicjic eveiierat d. XVII m. oct. a. 141 li. 2 postnierid. 28' .'"iS"). ') Post excerpta a lohanne Laniio Novelle letterarie 1748 t. IX p. H — 5 ct ab Everardo Audrichio in Institutionibus antiquariis (Flor. 1756) p. 16sqq. prolata unus 8ainte-C'roix illud edidlt J/i^moiTe* de Vtictul. iles inscrr. t. XLVII (1809) p. 66 ss. 368 T- FASTI TUEONIS ALEXANDRINI. dissertationes Cyprianicas t? III p. V), van dor Ilagen Ob.servv. in Tiieonis fastos graecos priores p. 3. 33 sq. etc, loli. Lamius Novelle lettemrie Flor. 1748 t. IX p. 2. neque enim solum fasti illi quod ab a. 138 i. e. primo anno Antonini Pii, sub quo Ptolemaeus scripsit^), usque ad a. 372 deducuntur, optinie cum eo tempore convenit, quo Theo- nem astronomiae explicandae operam dedisse constat (cf. supra p. 362, 2), sed, id quod infra (p. 372 sq.) eluccbit, in eam redacti sunt tabulae formam, cui quasi sigillum disci- plinae Theonianae impressum esse videatur. absolvit Theo opus exeunte a. 371 aut in- eunte a. 372: cuius rei certum indicium ultimi consules praebent sic scripti iJJdtJeffrog y.at \4QEviHoL'; nimirum Thco tineni operi inposuit, antequam alter anni consul in Aegypto renuntiatus esset; alterum adiecit nescio quis more Theonis neglecto, qui con- sules casu nominativo apponit: aliam interpretandi viam non video. Ex fonte longe diverso codicis Leidensis fastos consulares repetitos esse scholio L f. 55^ a docemur. scilicet irap. Herachi tempore vir doctus dum novam tabularum manuahum editionem parat, Theonis fastos in a. 372 desinentes abiciendos esse ratus pleniorem consulum indicem et ad Heraclii tempora deduetum, qualem quaerebat, in- venit in codice leguni. ipsa enim edicti Cod. Theodosiaui I 1, 5 verba reputatis consulihus et tempore quaesito imperu indicio sunt magistratibus et iureconsultis inter necessaria officii instrumenta opus fuisse et imperatorum hxterculo et fastis consularibus. atque inter codicis Theodosiani schedas Taurinenses Carolus Baudi di Vesme^) saltem indicem imperatorum Romanorum manu posteriore in calce libri adiectum indagavit, qui infra inter laterculos imperatorum primus edetur. sic fieri potuit ut ilh tabularum manualium editori 'codex legum' fastos consulares suppeditaret annorum MLIV, inde ab a. CCCCXXXIX a. Chr.'') usque ad a. DCXV deductos. sed ncglectis antiquioribus eos tantum consules editor ex illo codice recepit, qui inde ab a. CCXXII p. Chr. i. e. anno primo Alexandri Severi annis nomina dedcrunt. cuius rei causam probabilem teneas, si quod celebrius chronograpiii opus tunc in promptu erat, in quo consulum paria usque ad impeiium Alexandri recenserentur: id quod conicias in Hippolytum cadere scriptorem etiam in oriente magni aestimatum *). Sane codex Lugdunensis consulum annis CCCXCIV, quos scholii scriptor cx legum codice se sumpsisse significat, XIV annos insuper addit, idem tamen antiqui termini indicium non obscurum prae se fert. antiquo enim indice his verbis ad finem ducto (hd.) A ANYnATA TAB -^KAe rehnquuntur folii 03'' duo versus, in quibus nunc legitur ANYnATA ///// ANYnATA ///// desunt igitur non solum numeri indictionis sed etiam anni Pliilippici neque umquam adscripti fuere, orasi sunt anni Diocletiani. igitur litn-arii socordia perrexerat usque ad finom paginae ante quam vidit novissimos duos versus in exoniplari vacuos esse. proxima doinum pagina quasi exordio novo facto XIV annos illos ultoriores proponit insigni cura notatos: nam praeter annos Diocletiani ot Philippi etiam anni ab Augusti iniiierio ela})si, indictioncs ot anni bissoxtiles significantnr. haoc igitur post rotractatam editamque tabularum collectionem anno (>29 adiecta sunt. Noc temere ox hoc addita- ') Cur limic amiuiii Tlieo |)i'iiuiiMi fast.oruin esse voluerit, ultro i.aiu iutellcgas. seilicot regum imperjv- torumquc laterculus a Ptolemaeo iilira d. Ifadriaui exccssnm coiitiiiuari iioii potuit. a proximo igitiir anuo Tlieo 1'aatos consulares repetit, quouiain in siderum observationilms al) cis deinuui qui I'toIcmaeuni secuti suut astronomis graecis lieri potiiit ut anui coiisiilum uominilms iiotareutur. ^) v. Cominentt. acadeiniae Tauriiieiisis ser. II t. VIII (184()) p. 180sqq. ^) priniam igitiir scliedain faslorum conicias in cod. legiim dcpcrditam fuissc. *) Cf. quae viros doctos latuisse videiitnr testiinouia Cyrilli Scytliopolitaiii de s. Euthyinio (ecl. iii Analectis graecis Benedictlnorum Par. 1688) p. 82 et de s. Saba (iu Ecclesiae gr. mouunientis a Cote- lerio editis t. III) c. 77 p. .354". ANNI AEGYPTII VAGI CVM IVLIANIS CONLATI anni inc. a. Chr. NAB i6 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104 108 112 116 120 124 12S 132 ■36 140 144 148 152 ■56 160 164 168 172 176 180 184 188 192 196 200 204 20S 212 216 220 224 225 226 227 dio anni 747 744 740 736 732 728 724 720 716 712 708 704 14 I 700 13 696 12 692 II 684 680 676 672 668 664 660 656 652 648 644 640 636 632 628 624 620 616 612 608 604 600 596 592 588 584 580 576 572 568 564 560 556 552 548 544 540 536 532 528 524 523 522 521 XAB. PHIL, 228 232 236 240 244 24S 252 256 260 264 26S 272 276 2S0 284 288 292 296 300 304 308 312 3'6 320 324 328 332 336 340 344 348 352 356 360 364 368 372 376 380 384 392 396 400 404 408 412 416 420 424 425 I 42S 4 432 S 436 12 440 16 444 20 44S 24 452 28 456 ^2 460 36 dec. 3' 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 II 10 9 S 7 6 5 4 3 2 I nov. 30 521 517 5'3 509 505 501 497 493 4S9 485 4S1 477 473 469 465 461 457 453 449 445 441 437 433 429 425 421 417 413 409 405 401 397 29 I 393 2S 3S9 385 381 377 373 369 365 361 357 353 349 345 341 337 333 329 325 324 321 317 313 309 305 3oi 297 293 aiini XAB. PHIL, inc. a. Cbr. die i jmni 464 468 472 476 4S0 4S4 4SS 492 496 500 504 50S 512 5.6 520 524 52S 532 536 540 544 54S 552 556 560 564 56S 572 576 5S0 5S4 5S8 592 aimi Nabonasari 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 104 108 112 u6 120 124 12S 132 '36 140 144 148 152 156 160 164 16S 596 172 5oo 176 604 iSo 60S 1S4 612 1S8 6i6 192 620 Iq6 624 200 62S 204 6,2 20S 6,6 212 640 216 644 220 64S 224 652 22S 656 2 ',2 660 2 ',6 664 240 668 244 672 24S 676 252 6S0 256 6S4 260 6SS 264 692 268 696 272 9 8 7 6 5 4 3 2 I sept. 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 II 10 9 285 281 277 273 269 265 261 257 253 249 245 241 237 233 229 225 221 217 213 209 205 201 197 193 1S9 1S5 iSi 177 173 169 165 161 157 153 149 145 141 137 133 129 125 121 117 "3 109 105 loi 97 93 S9 S5 Si 77 73 69 65 61 57 53 NAB. PHIL. AVG 700 704 708 712 716 719 720 724 728 732 736 740 744 748 752 756 760 764 768 772 776 7S0 784 7SS 792 796 800 812 S16 820 S24 828 832 836 840 844 84S S52 856 860 S64 S6S S72 S76 SSo SS4 SS7 SSS S92 S96 900 Philippi Aridaei 276 280 2S4 292 295 296 300 304 308 312 316 320 324 328 332 336 340 344 348 352 356 360 364 368 372 376 380 384 388 392 396 400 404 408 412 416 420 424 428 432 436 440 444 448 452 456 460 463 464 468 472 476 480 484 4SS 492 496 6 10 14 18 22 26 30 34 38 42 46 50 54 5S 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 102 106 IIO 114 118 122 126 130 134 138 142 146 150 154 I5S 162 166 169 170 174 178 182 IS6 I90 '94 198 202 sept. 4 3 aug. 31 30 29 28 27 26 25 24 23 49 45 4' 37 33 30 29 25 21 17 13 9 5 p.Chr. 4 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 So 84 88 92 96 100 104 loS 112 116 120 124 12S 132 '36 '39 140 '44 I4S 152 156 160 164 168 172 anni inc. post Clir. PHIL.[AVG,JDIOCL.l i'" anni 500 504 508 512 516 520 524 528 532 536 540 544 54S 552 556 560 564 568 572 576 5S0 5S4 58S 592 596 600 604 608 612 616 620 624 62S 632 636 640 644 64S 652 656 206 210 214 218 222 226 230 234 238 242 246 250 254 25S 262 266 270 274 278 282 2S6 290 294 298 302 306 310 3'4 3'8 322 326 330 334 338 342 346 350 354 35S 362 660 366 664 370 668 672 676 680 6S4 696 700 704 70S 712 716 720 724 728 374 37S 382 3S6 390 394 398 402 406 410 414 418 422 426 430 i34 732 438 I 5 9 '3 '7 21 25 29 ij 37 4' 45 49 53 57 61 65 69 73 77 81 85 89 93 97 lOI 105 109 "3 "7 121 125 iul. 10 9 8 7 6 5 4 3 2 I iuii. 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 iS '7 16 '5 '4 '3 12 II 7 6 5 4 3 2 I maii 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 '9 18 17 16 '5 14 '3 176 180 184 188 192 196 200 204 208 212 216 220 224 228 232 236 240 244 24S 252 256 260 264 268 272 276 2S0 2S4 28S 292 296 300 304 308 3'2 3'6 320 324 328 332 336 340 344 34S 352 356 360 364 36S 372 376 3S0 3S4 3SS 392 396 400 404 40S inc. poHt Chr. PHIL.j AVG. DIOCL. Jie anni 736 740 744 74S 752 756 760 764 768 772 776 780 784 78S 792 796 442 446 450 454 458 462 466 470 474 478 482 486 490 494 498 502 Soo 506 804 I 510 SoS I 514 ■ 518 522 526 530 534 538 542 546 544 ; 550 545 554 Si S16 820 S24 S2S 832 S36 S40 S5 856 S60 864 86S S72 876 SSo S84 S96 900 904 90S 912 916 920 924 928 932 936 940 I 646 944 650 558 562 566 570 574 578 582 5S6 590 594 59S 602 606 610 614 618 622 626 630 634 63S 642 948 952 956 960 964 968 Augusti 654 65S 662 666 670 674 129 '33 137 141 '45 '49 '53 '57 161 165 169 173 177 181 185 iSg '93 '97 201 205 209 213 217 221 225 229 233 237 241 245 249 253 257 261 265 269 273 277 281 285 289 293 297 301 305 309 3'3 3'7 32' 325 329 333 337 341 345 349 353 357 361 maii 12 II 10 aprit 30 29 28 27 26 25 24 23 niait. 31 30 29 28 27 26 25 24 23 412 416 420 424 428 432 436 440 444 448 452 456 460 464 468 472 476 480 484 488 492 496 500 504 508 512 516 520 524 528 532 536 540 544 54S 552 556 560 564 56S 572 576 580 584 588 592 596 600 604 608 612 616 620 624 62S 632 636 640 644 Diocletiaiii CHIIONICA III. p, 369. A. CXXXVIII-CCCLXXIl. 369 niciito colligas noii soluni ipsius Stephani exemplar ab auctorc cius reccnsionis quam codcx Lcidensis cxhibct cxprcssum essc, sed ctiam Stcphanum Constantinopoli non ultra annum 021) / 30 aut vitam cgisse aut iiis rebus opcram dcdissc. Conscntancum est, qui scliolion illud dc fastorum fonte scripsit, cundem etiam tabu- larum editorcm fuisse. vir doctus ille et peritus fuit, id quod ex accurata scholii illius computationc facile vidcas. quare conicctura probabilis, nc dicam certa ac ncccssaria est cditorcm illum fuissc Stepiianum Alcxandrinum, quem a. 618 dc tabulis manualibus commcntatum csse supra p. ;J02 audivimus. quod si recte statui, simul compcrtum cst, tabulas ipsas rctractatas cditasquc Alexaudriac cssc a Stephano, antequam ab inip. Ilcraclio CPolini vocarctur. neque neglcgcndum quod anni Diocletiani fastis adponun- tur, ut notuni cst, in Aegypto maxime usitati (cf. p. 391). laiii hoc quoque ultro pcrspicitur eundem codcm fonte usum latcrculum rcgum et impcratorum usque ad sua tcmpora contiuuassc; qui enim fastis pracmittitur ordo impcratorum et in Phocam Heraclii decessorem desinit et contra usum laterculorum in oricnte natorum etiam rerum occidcntalium in sacculo IV et V rationcm habet, ad- hibito fontc valde dissimili i. c. opinor codice legum adornatus. igitur hunc quoque Stephano Alexandrino debemus. eis autem quae supra coniccimus difficultas quaedam soluta cst antcquam mota sit. obscrvavi olim ') Stephanum non ut Alcxandrinum anuis Uioclctiani, sed potius cpocha Constantini M. uti, quam Philippi anno DCXXVIII aequat: neglecto cnim Constantio Ciiloro Constantinuni fecit statim Diocletiano succe- dentcm a. 304/5. contra has tabulas qui conposuit, ut par est, annos Diocletiani sequi- tur, illius calculi ibi ncc vola ncc vestigium cst-). quid igitur? nimirum tabulas St.e- phanus Alcxandriao reccnsuit : epocham Constantini in conimcntario tabularum adliibet, quem CPoIi scripsit ab imp. Heraclio monitus ct adiutus. nihil igitur haec mutatio computi obstat. quomiims quod ipsc aspectus tabularum suadct, vcrum csse iudicemus. Restat unum quod praemoncndura sit. non solum canon regum scd etiam fasti consulares saltem Theoniani ita instituti sunt, ut tempora ad annum Aegyptiorum vete- rum vagum (cf. p. 359) rcferantur. his igitur tabulis qui uti volet, temporum notationem ibi usitatam in annos iulianos transferre dcbcbit. quod quo faciliu^s commodiusque fieret, tabulam adiciendam duximus qua anni vagi cum iulianis conferuntur. annos igitur Nabonasari olim Ilipparclio ct iu syntaxi Ptolcmaco adhibitos, annos Philippi, quorum indc a Ptolemaci tabulis plurimus usus fuit, Augusti, Diocletiani sic composui, ut in tabulam primum qucmquc annum referrem quo annus vagus a fixo uno die recc- dere coepit: plures inserui eis tantum locis ubi difficultas quaedam tironibus nasci posse videbatur. annos a Nabonasaro nolui ultra aetatem qua Ptolemacus eis usus est perducerc. cetcrum rationes ad quas conlationem anuorum dercxi mox in praefatione fastorum p. 373 sq. patefient. ') De Stephano Alex. cuiiinieiitat. p. o'! adii. 5. acluotatioiie (ligiuim est quod in piaetatione taliulae reguin nsque ad Maiiueleni Palaeologuin (inort. 14'_'.'i) deductae in codice Vatic;ino gr. 105!» 1'. 123'' iiiter .luctore.s teinporuni cum Ptoleniaeo ac Tlieone .Stephanus Alexandrinus componitur. -) Exstat sane in huius laterculi margine f. 5.i' scholiim. quo Coiistantino M. XXXII aniii imperii tribuuntur, ut Koniae anuos XII, (-"Poli XX annos regnasse reratiir (rectius XX anuos occidenti, XII orienti tribuisset). verum nou vetus lihrarius hoc scripsit, sed paullo recentior saeculi XI. 370 I. FASTI THEONIS ALEXANDRINI. Theonis fastos consulares, qui pro instituto huius syllogae primi prodibunt, unus servavit codex Laurontianus XXVIII 26. nani qui Oxonii asservatur codex ohm Savi- lianus saeculi XYI nunc Bodleianus intcr miscellaneos n. LXXXV ^) vel in minutiis deprehenditur ex illo exemplo fiuxisse. primus eos Henricus Dodwellus a. 1684 edidit in appendice dissertationum Cyprianicarum p. 98 — 103, apographo Vsserii usus, quod Wallisius cum codice Saviliano denuo contulerat (cf. I. s. p. 82). ex ipso codice Lau- rentiano a lohanne Bottario descriptos Iladrianus Relandus edidit appendicis ad Petri fratris fastos consulares (Traiecti Bat. 1715) p. 758—783. hic falsa de codicibus duo- bus Laurentianis XXVIII 26 et 12 coniectura pormotus, no Theoni invito fasti impu- tarentur, nomen novum eis inepte imposuit, ut 'fastos Florentinos minores' vocarct, HeracHanos, utpote qui etiam in codice Plorentino Laur. XXVIII 12 scilicet apographo hbri Leidensis, non fontc, ut ille suspicabatur, legerentur, 'fastos Florentinos maiores' diceret cf p. 753 sq. qui cum in Petri fratris fastis utrosquo solis his nominibus usurparet (cf p. 3 ct 144 sq.) effecit ut etiam alii eum sequerentur. Dodwelli exem- plum iteravit Carolus du Fresne sub calcem Chronici paschalis Par. 1688 (Ven. 1729) editi append. n. XIII, unde in huius chronici editionem Bonnensem a L. Dindorfio curatam t. H p. 174 — 180 hi quoque fasti recepti sunt. Orientali i. e. graeco fonte Theonem usum esse facile pcrspicias cum aliunde tum ex his consulum paribus, in quibus fasti Heracliani quamvis ex diverso fonte ducti contra ceteros testes cum Theonianis conspirant ; fasti Theoniani 308 JioyliTiavog ae(iaaT6g t6 t '/mI Ma^ifitav6g aeli. t6 5- 309 yh/JvLog aeiiaar^g t6 d Y.ai KiovaTUVTiog t6 a 310 ^vdQ6viv.og y.at. TlQofiog 311 3Ia§iiniav6g y.al Ma^i/Mvog f. Heracliani Jioy.hjTiavov t6 i yai Mai.tif^ilvoLi t6 t ytiyivlov aej-iaaTov yai KwvOTavTivov t6 t ^^vdQovt/.og y.ai TlQoliog 3Iaii^/.iiav6g t6 ij yai Md^Tjiiog t6 (i ex his Andronicus et Probus alibi non memorantur. Est etiam ubi ablativus casus Graeculum sermonis latini ignarum in lepidum errorem induxerit, ut si ex Ajjro cos. fit "Jtiqiov a. 207 aut ex Vetcre OiETtjQiog a. 150. Fide satis digni hi sunt fasti. uno tantum loco valde turbantur f. 41^). adpono eum et quo facilius errorum natura intellegatur, singulis nominibus eos adscribo p. Ciir. n. annos quibus re vera consules fuerunt. a. 1'hil. p.Chr. p. Chr. {. 41^ 558 nonTty^iavog'^) ? KvvTiavog 235 559 neQTchovog 237 A(f'Qi/.av6g 236 560 niog 238 KoQvi^ltavog 237 561 roQdiavog 239 TJovtiavog 238 562 Ia,mvg t6 /? 240 KoQvtjhavog 237 f- 41v 563 roQdiav6g ro /? 241 TTof.t7ii^iav6g 241 564 ^ATTiyog 242 ^AfiloXa 239 565 'AQQiavog 243 BevovGTog 240 566 TTereTQ^vog (Peregrimts) 244 TTofi/ct^tavog 241 567 (DlliTTTiog (J£;J. t6 [-i 245 TJeltyacQiov*) 242 568 niQatfi (Fraesens) 246 T1a7C7cog 243 ') Cf. Coxe, Catal. codicnm mss. bi))liothecae Kodleiaiiae t. 1 p. 070. ^) ('f. Kelandus fast. cons. p. IT^sijq. ') An ex Pupienio, Africani cos. '236 nomine, natum hoc est? *) Corruptum ex IlQerexaiuiog. A. CXXXVIII— CCCLXXII. 371 f. 41" a. Phil. p. Chr. p. Chr. 569 (Dilinnog ae^. rb /S 247 ^ii.njXiav6g 244 570 OlXijTjroii To y 248 OlXircjioc. avco^^QnriOQ 247 571 Ali^iiihavoc: to /7 249 OilucTiog to Ji 248 572 Ji^/.iog ro /^ 250 KavXtvog. (Aquilinus) 249 573 Jsyiiog xo y 251 FQaTog 250 574 rdllog ro ^ 252 Ja/.iog 251 575 BoAoi^fftavoc; to /? 253 Boi'Aoi'ff(a»'o't; 252 576 [BakeQiavog] Maiii.(7vog (Maximus) 253 577 BalleQtavog t6 (i 254 rah^vog t6 ^ 255 578 BaXeQiavog t6 y 255 [Fahjvog t6 yj hinc ordo consulum recte praecedit. emergit ex liis turbis imago laterculi tam male scripti, ut qui describeret in conponendis consulum paribus gravitcr erraret. sic evenit ut annorum 245 et 246 alteri consules plane omitterentur. quod damnum qui latercu- lum coneinnavit, reparavit duobus nominibus interpolatis, quae supra inclusi, a. 576 Phil. Valeriano ex proximo anno repetito, a. 578 Galeno tertium falso inserto, qui pertinet ad a. Ph. 580 (p. Chr. 257), ubi iam numerus omittitur. hic quoniam interpolator manifesto tenetur et turbae non intra unam eandemque paginam factae sunt sed per duas continuantur, certum puto est, culpam iam ante Tiieonem commissam esse. Sed eadem pagina novum impedimentum obstruit. anno Phil. 592 consulatus imp. Claudii solius notatur. pertinet sane Claudius cos. ad a. Phil. 592 (269 p. Chr.), sed una ille cum Paterno consul fuit, ut recte proximo anno Pliil. 593 seribitur. quid igitur'.' ut in codice Leidensi saepe factum videmus, Claudii imperium in margine notatum erat: quod quoniam consulum ordini supplendo adscriptum esse opinatus est, librarius in latercukim rettuHt annumque suis numeris rite notavit. futurum sic erat ut omncs deinceps usque ad finem numeri corrumpercntur , nisi librarius cum ad extre- mara paginam pervenisset, superesse duorum consulum nomina animadvertisset. igitur sine scrupulo, ut constat hoc genus hominum solere, resectis coss.^a. 273 Tacito et Placidiano effecit ut numeri sibi constarent nec plura iam consulum paria quam anni essont. hanc corruptelam nemo profecto erit qui Theoni aut antiquiori adscribat. ipsa paginarum ordinandarum ratio (v. p. 3(i5), qua factum est ut qui crrorem commisit idem corrigcret, utcumque correxit, indicio est post Theonem illud peccatum esse. Tres qui restant paginae iam nullo huius modi errore turbantur satisque castigatac decur- runt. Ceterum, id quod etiam in reliquis hxterculis observatimi est, imaginem codicis quanta licuit fide et in singulis et in dispositione paginarum repraesentare studui. nomina vitiose scripta in adnotatione correxi: orthographiam i. e. vocalium secundimi posterioris graecitatis sonum confusionem et consonaruni geminationem falso aut ad- missam aut omissam neglegendam existimavi, ne viris doctis hoc libro usuris iniuriam facere viderer. discrepantem rerum memoriam examinabunt et historiae utilem facient (|ui lioc agent. Theoni et eis quibus ille scribcbat fasti consulares non potcrant usui csse, nisi ad eas teraporum rationes rclati erant quas in siderum motu definiendo astronomi vctcres scquebantur. in qua re iam illud occurrit quod quasi (luoddam sigilUim Tlico- nis huic tabulae impressum csse supra dixi. adscribuntur cnim singulis consuluni j)ari- bus anni ct ab excessu Alexandri (vel a regno Philippi Aridaei) et ab imperio Augusti dcducti. quod semper]ita fit ut annus Philippi et Augusti non is adponatur (lui dum consules quiquc magistratu funguntur coepit, sed is quo currente magistratuui inicrunt. ut cxemplum promam, consulibus anni p. Chr. 230 Priscilliano et Agricolae annus tri- buitur PhiHppi 553 Augusti 259. (pii cocpit d. XXVIl ra. iun. a. ■12-.^ p. Chr. 4,S CHRONICA III. ^ 372 I- FASTI THEONIS ALEXANDRINI. Etiam apertius Theoneae originis quasi pignus altera duo numerorum genera adfcrunt, quibus haec tabula instruitur. singulis enim Philippi et Augusti annis ad- scribuntur tertio loco hcamai ]\xoi afi(^6Xii^iot, quarto xBZQaerriQldeg. illae, ut nomen ipsuni ii.ili6Xii.iOL docet, dies sunt inde ab eo tempore quo initium anni vagi in eum mensis thotli diem primum incidere coepit in quo Alexandrini principium anni sui fixerunt, ab Alexandrinis intercalati; hae quartam diei partem indicant anno cuique non adcrescentem scd postquam adcrevit adiectam. sed praestat ipsum Thconem do- centem audire, qui et in commentario ampliorc I 8 (Y 298? M 46'') et in monobiblo ad Epiphanium scripto c. 1 p. 30 sq. ed. Halmac (vel in Dodwelh diss. Cyprian. app. p. UOsq.) pacne eisdem verbis usus de his rcbus dixit. adpono locum quahs in com- mentario inedito legitur, librorum VM (cf. supra p. 360, 2) et monobibh Theoniani (0 dicam) discrepantia indicata: quamquam dictionem si quando monobiblon variat, aduotare omisi. haec igitur Theo praecipit: «^■^g 6e Xaf^ijidveTai o re f.i'i]v xat ^ rifieQa z«r' Alyvyttioi'^ lovde /cahv rov TQOTTOv. eTtel yoQ b xa^' "Ellrjvag riTOi, xaza \'lle'S.avdQeag ai'adid6i.ievog t]i.dv iviavTog r]fieQOjv eaxL z^e xal TBTaQTOv, o de xaxa Tovg .AiyviiTiovg (zovg) 7taXaL0vg rjf.ieQiov T^e fiovojv, di]lov (og oti '/mto. eTvj TeaactQa ^fitQav filav o 7mt' .AiyvTtTtovg evLavaiog xQovog 7tQoXa/.ijidveL tov -/or' ^^leSavdQeag, y.ava de avS, iviavTov eva y.al 7taXiv afia TCOiovaLv 5 01 TB y.aTci Trjv ^AXe^dvdQetav y.al oi xara zrjv ^iyv7cTov Tr\v aQyr^v tov eviavTov yaL e^rjg Tag ri/.ieQag /.ai Tovg ft^vag, yax .^ilyvTCTiovg rov xq6vov oXov eviavTOv TCQoeilcjfpoTog, /Mi iv Tfj uQycj TcdXiv xov llijg ivtavTov aQxovTaL oi .AlyvTCTioL T(7j TecaQTti) Trjg ijfieQag 7CQoXafi(idveiv y.ai 'f^tjg dy.oXovS^ojg. yeyovev de rj eiQijfievcj Sid av^ ic^uv a/co/aTaaTaaLg a7c6 Tivog aQyjjg xqovov tiTi 7tefi7tT(ij eTet Trjg ^vyovaTOv (SaaiXeiag, (ug iy, tovtov naXtv i» Tr]v aQxrjv elXijcfevaL Tovg .Alyv7tTiovg 7CQoXaft(idveLV Tiii TSTdQTio fieQeL Trjg rifteQug xa^-' e/.aaTov evLavTov. OTav ovv aTto tov y.ad-'' "EXXtjvag r]Tot yard AXeSavdQeag xqovov tov Te )tar' ^lyvTtTiovg fc^va /ai Tr^v tjfieQav deXtoftev icfodevetv , tojv d/co tov TteftrtTOv erovg ^vyovavov fiexQc tov dvadtdofievov xQovov avvayofievojv iTiov t6 zeTaQTOv Xafipa- vovTeg dtd to wg ecpafiev ■x.aTa TtaaaQa IV»/ ftiav rjfieQav avToig 7tQoXaft(iaveLv, TtaQetovreg is Ta v7toXeL7tofteva ftexQtg iTtov tqlcov yLvofteva 8td to fiexQtg tcov tqicov ezojv yai tjfiag ■/.ad-d^teQ ■/.ai Toig 7taXaL0vg .AlyvTtTiovg rov iviavatov yQOvov XoytCeaii^ai rifteQiov T^e ftovtov y.ai 8td tolto fiij8ev yiyvead-at ftexQig t(ov tqkov iT(ov 8iacpoQOV 7iaQa Ttjv roij TezdQTOv i/tovaiav, tov 8e TeraQTOv ivtavTov XoyiCea&at rjfteQiov T^g, '/.aL 8eov eivaL, oxav Tr]v i/. tov tbt^xqtov avvayofievcjv r]fieQav XoytCcofieOa, Tore '/.al to '/.aT avTCjv 20 '/.ivijfia 7caQaXafi(idveiv e^ofiev oaaig r]fieQaLg ^cQoeiXrjcpev 0 '/.ut^ -AcyL^cTtovg xQovog tov '/.aT 'AXe^av8Qfag , acctveg '/.aXovvcaL TetQaeTi]Qi8eg r]Tot ifi(i6Xifiof ag /CQoaS^evreg tcj dva8od-eiari tov fttjvog r]fteQ(t Trjg TCQoeXt^ovar^g ftearjft(iQiag, tov avvax&^evTa tojv r]fieQ(ov aQLd-fiov i'/.(idXXovTeg d^co Tr]g dQxf]g e'/.eivov rov fitjvog, e'/.aaT(o fHjvi 8i8ovreg rjfteQag X, eig ov •/.aTavTt]aeL ftijva b dQi9fi6g, i/elvov cp-^aoftev eivat /ar' .Aiyv7CTiovg, rac 8e v7to- 25 XeiTtoftevccg rifieQag u^4iyv7tTiag. eTL 8e /.ai Tr]v a/to ftearjft(iQiag (oQav Xt^ifiofteSa tcjv e(i86fitjV r]fteQivr]v TtQtoTrjv /.aXovvreg '/.ai Tr]v oySotjv 8evTeQav '/.ai fs^c a/.oXovd-cog. 7taQa'/.oXov(ye~L 8e, ocav b t(ov TeTQaeTtjQiSojv fteQLafibg tqlcov iTcov '/.aTaXet7ttj, rore xot xijv i]fiiQav XoyilCeaO-ai [tovt' eOTL Tr]v e^rifteQov iTciTeXelaO-atJ '/.ai fir] orav drcaQ- 4 conicias yfitQi; fiiii cf. v. 8. 11. 21, sed consentit 0 .0 7iQnahiftjiih'ei V 7 nQoeiltjCfoTet; VM 10 §aisi't.iiiig\ TiQog no ctXti ing. V 12 xiir' M)jv«a V IG inov V: rtor M om. & TQidit' tiov xia ijfttta V, sert in nig. yivoftevtt tfiic ro fie/QiaTtoy tquov i supplet V^ ^iil ro .... 21 nf'.QitXiift(ii'ti'eii' om. W fiijfQi hic et 18 M 18 i!i(t(fOQO)i- V, dittcfoQwy M 19 xeTiiQTov] tqUov VM 20 Xo;'(Co'|Of.9« VM 21 /qo- vova M 21/22 rov 3f«r« V 22 TSTQei[erJtjQiifea cum rasura V ijroi ifi^oXiftoi om. 9 24 ix^iiXot'- Tia M 26 neQi wQitg ihio fteaijfi^Q^ittg conpendiose ing. V 28 — 35 vix possiint al) ipso Theone .scripta esse, etsi iani ante a. 402 p. Cln-. in textnm recepta erant 28 fort. erai»' {t epag. II 19 11 1 5 )) II )) )) )) )) )) 5 m )? )) 1 5 )) m )) )) )) )) )) 5 IV ?j )) 1 5 )) IV )) )) )) )) )) 6 V ^t ep. 6 4 )) V )) )) )) )) )) 5 VI )? ep. 5 4 )) VI )) )) )) )) )) 5 Vil 51 55 5 4 )) VII )) )) )) )) )) 5 vm H 5? 5 4 )) vm )) )) )) )) )) 6 IX ') ?) 5 3 )) IX )) )) )) )) )) 5 X 51 ?) 4 3 )) X )) » )) )) )) 5 revocemus haec iam ad aunos iuliauos: 48' 374 I. FASTl THEONIS ALEXiVNDRINI. anni fixi inc pit desinit iuc pit des nit annus die anni die anui aiinws die anui 1 die anni a. Chr. a. Chr. a. Chr. a. Chr. I 20 iul. 1322 18 iul. 1321" I 20 iul. 1322 18 iul. 1321" II 19 - 1321 18 — 1320 II 19 — 1321 18- — 1320 III 19 — 1320 18 - 1319 III 19 — 1320 18 — 1319 IV 19 — 1319 18 - 1318 IV" 19 — 1319 19 — 1318 V 19 — 1318 17 — 1317" V 20 — 1318 18 — 1317" YI 18 — 1317 17 — 1316 VI 19 — 1317 18 - 1316 VII 18 — 1316 17 — 1315 VII 19 — 1316 18 — 1315 vm 18 — 1315 17 — 1314 VIII" 19 — 1315 19 — 1314 IX 18 - 1314 16 — 1313" IX 20 — 1314 18 — 1313" X 17 — 1313 16 — 1312 X 19 — 1313 18 — 1312 facile liinc perspicitur quae ratio inter annos vagos et fixos iulianosque intercedat. annus fixus (juartus i. e. primus bissextilis duorum annorum vagorum principia con- prehendit, quarti simul et quinti. sed quoniam quinti principium in diem intercalarem (epag. VI) incidit , sexti demum principium ita retro cedit ut cum novissimo anni die (epag. Y) congruat. Sed examinemus ea quoque tempora quibus annus Aegyptiorum in eum locum revolutus est, in quo anni sui principium Alexandrini constituerunt. accedit enim ibi tabulae consularis Tlieonianae subsidium, quam nullo negotio sic licet continuare ut retrogrado pede ad primos imperii Augustei annos ascendamus. 1 ■ •5' p i> c (W c 7 2.1 iucip die it auni a. Chr. desii die it anui a. Chr. 1 ? i = iucip die it auni a. Chr. desiu die it anni a. Chr. 1294 295 1 31 aug. 30 29 aug. 29" 1293 20 iul. 30 18 iul. 29" 1295 296 2 30 aug. 29 29 aug. 28 i 294 19 — 29 18 — 28 1296 297 3 30 — 28 29 — 27 1 295 19 — 28 18 — 27 1297 298 299 4 5 30 — 30 — 27 26 29 — 28 — 26 25" 1 296" 1297 19 — 20 — 27 20 19 — 18 — 26 1298 0 0 25" 1299 300 6 0 1 29 aug. 25 28 — 24 1298 19 - 25 18 — 24 1300 301 7 0 2 29 — 24 28 — 23 1 299 19 — 24 18 — 23 1301 302 8 0 3 29 — 23 28 — 22 1 300" 19 — 23 19 — 22 1302 303 9 1 4 29 — 22 27 — 21" 1301 20 — 22 18 — 21" 1303 304 10 1 1 28 aug. 21 27 - 20 1302 19 — 21 18 — 20 Vides , etiamsi bissextiles fuerunt anni Augusti quartus et octavus itemque qui eius imperium novissimus antecessit (a. Phil. 294), tameu ad legitimam sedem d. XXIX m. aug. anni vagi initium sexto demum anno Augusti reduci deque ea ccdere non nono sed decimo. recte igitur Tlieonis ille scholiasta tradidit tertium quemque tetrae- teridos annum bissextilem esse. sed cur Theo dit'in intercalarem auctum non ei anno adscripsit, quo intercalabant Alexandrini? eadem est causa partium diei per quaternos annos adcrescentium. scilicet in computum non eo anno venit quo adcrescit dies inter- calaris sed postquam adcrevit. nam quia extremo anno Alexandrini diem intercalarem (epag. VI) subiciunt, si anni bissextilis menses et dies in rationem vocantur, nihil inter hunc et tres antecedentos est discriminis : hoc nascitur, postquam intercalatum est. quam ob rem a. Augusti nono adscribitur epacta A et diei partes J i. e. dies integer, ut addatur, si quis quaerat, quotus Aegyptiis sit dies datus Alexandrinus, perinde atque in Theonis tabula anno Aug. 169. 173 ceteris. A. cxxxviir-cccLxxii. 375 F40' Ynatoi 'Pu)juaiwi> 'drtj «710 er»; dTJo STlCtXTIti reTQtt- ■^^£1«»'- Avyov- tJTOl iu- eiriqi- p. CI dQOV aroii ^oXifioi &SS YZA P7.7 M B 'AvTioviog ^Evae^Tg /Mi KuQj.ieQivog 138 YZB PZH M r i .Avriuviog B ■/.ui TlQeaivTiog 139 Yzr pze MA A AvTiovioc r ■/.ai ^vQiXXiog KaiaaQ 140 Y?A PO MA A ^iKoyag /ai ^ev^Qog 141 Yze POA MA B ] Pov(fivog /ai KovXdQUTog 142 YZ<5 POB MA r ToQ-Aovatog /ai '.AiTixog 143 Y?7 por MB ^ Md^i/itog -/at AvoviTog 144 YZH POA MB ^ ^AvTiuviog /ui .AvQiXXiog KaiauQ t6 B 145 Yze poe MB B KlaQog /ai KXdvdiog 146 YO PO^ MB r AaQyog /ai MeaaXivog 147 YOA POZ Mr A ToQ'/.6va'vog ■/ai lovXiavog 148 YOB POH Mr A "OQcpiTog ■/.ai JlQia^/og 149 Yor poe Mr B rai.hy.av6g /ui OveTr'iQiog 150 YOA pn Mr r Kovdiavog /ai Md^ifiog 151 Yoe POA MA A ' raX^QUov ■/ai Of.inovXog 152 Y05 PHB MA A nQEoivTiog /ui Pov(fivog 153 YOZ pnr MA B Koftodog /ui ^UTeQuvog 154 YOH PHA MA r ^ajiovog /ai ^ev^Qog 155 Yoe pne Me A 2ovXiuv6g /ai "AvQiavog 156 Yn png Me A BaQfkcQog /ai 'PiyovXdg 157 YHA pnz Me B TeQTvXXog /ai KXvjfuvog 158 YRB pnn Me r KvvTiXkog /ai nQia/og 159 Ynr pne M? A BQaX6vag /ai OuQQog 160 YHA PH M<5 A '^vTioviog TO r ■/ai OvriQog to B 161 Yne PHA M<; B PovaTi/.iog to B /ai .A/ovXivog 162 Yn^ PHB M9 r KoyXiavog %ai IlaaTioQ 163 Ynz PHr MZ A Ma/.Qivog /ai KeXaog 164 YHH PHA MZ A "OQrfiTog /at Ilovdevog 165 Yne PHe MZ B riovdevog /ui IIovXXiiov 166 YH PHg MZ r i ytov/iog To F /ai KodQUTog 167 YHA PHZ MH A '^TCQOviavog to B /ui IlavXog t6 B 168 YHB i PHH MH A nQia/.og '/ui A^toXivuQiog 169 YHr PHe MH B KXuQog /ui Ke&rjog 170 YHA c MH r ^eviJQog /ttt EQevtuv6g 171 ^Or 1 lege 'AvTUivTvoi sed hunc errorem legitimum iam non corrigam 1. KafieQivoi 2 Prae- sens 4 Syloga 5 1. KovttdgaTog 13 Vetus cf. p. .370 15 Olahrio et Jlomullus 16 Praesena 18 Sablnianus 19 Silvanus el Auguriims 20 I. 'fijyoiiXoi 21 latetiie KXtj/AevTivogi coteris est Sacer- dos 23 1. HQiiiSovici xici itviiQoi; 25 liusticus el Aijuilinus 2G 1. AaiXiiivo'; 28 et 29 Puclens 29 Pollio (accentuni etiaiii iii v. x«( librarius sic poiiit: xici) 376 F40'' I. FASTI THEONIS ALEXANDRINI. "YnaTOi, ' Pto/Licifioi' tT>j IITTO ert] «710 in'- Avyoii- rjioi ifi- eTtj(>i- &QOV axov jSoAt.uot dss') Yse c<\ Me A OQqirjTos /Mt Maiifiog YH^ CB Me A 2evi]Qos To B /al nofimavbg to B YHZ cr Me B Fal^os /.cu OXa/.og YMH CA Me r Tloaiov /.ai lovXiuvog YHe ce N A IToliwv '/.al ^fceQ TO B * cg N & Kofiodog y.ai KvivToXXog <\ cz N B OQ(pozog ■/.ui Povtfiog *B CH N r Kof.iodog /.ai OvijQog ♦r ce N<^ A IlQtJTOg •/.ai Kovdiavog ♦A Cl N<5l d. Kofiodog ■/.ai BovQQog ♦e Q\6. Ni^i CIZ Nr A Ooi'a/.iavog to B ■/.ca ^iXavog to B IB CIH Nr A 2iXavog ■/.at ^iXavog ir cie Nr B Kofiodog TO S ■/.ai ^ercTifaavog vo B IA CK Nr r ^7CQOviavog ■/.ai BQctdorag «t>ie CK& NA A Kofiodog To Z ■/.ui lleQTiva^ i? CKB NA <\ (DlaY./iog ■/.ai KXuQog IZ CKr NA B Se^ijQog TO B ■/.ui yiX^ivog IH CKA NA r TeQTvllog ■/.ai KXr^fttjg ie cKe Ne A JtAOTQog TO B /ai KQia/Tog «t>K CK5 Ne <\ yluTeQvog /ui Povcpivog K<3k CKZ Ne B 2aTOQVilog ■Aui FaXXog KB CKH Ne r ^vvXkivog •/.at Oqovtiov Kr CKe N<; A ^e^tjQog To r ■/ut Bf/TOQivog KA CA Nq d. Mou/.tavog ■/ai OXajiiavog Ke CAA N<5 B ^e^i^Qog t6 J ■/.at ^vTiovtog Kg CAB Nq r ^e/CTifiiog Fetag ■/ai BrjQog KZ CAr NZ A KiXiov TO B /ui Ji(icov KH CAA NZ <\ ^VTtoviog TO B /ui FeTug KuiauQ p. Chr. 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 25 40' 1 Orfitiis 2 Pompeianus 4 1. Ihiauiv C Qinntillus 7 Orfilns 9 /7y(/'rfJs] Praesens II 11 I. MufieQTfvog 12 1. To' J 13 ot 16 Aelianus 15 Olahrio 22 •P'AAq CMB Ne d. ^VTlOVlOg TO J v.at BaXfiivog 213 4>AZ cMr Ne B Meaalag /al ^a(iivog 214 1" ♦AH CMA Ne r ytaiTog •/.at KeQaiaXrjg 215 *Ae CMC z A 2a(iivog to B y.ai Avvllivog 216 MZ cNr ZB A lovhavog /ai KQiami^g 224 20 z CZ5 ze A niog ■/.ai Koovt^havog 238/7 ZB CZH ze r ^a(iivog ro B ■/.ai KoQvi^Xiavog 240/37 41'' 1 itemque 22 ^a^tyof] I. 'A^AjSivog 2 Aper cf. p. 370 3 et 8 1. '.4vriamioi 4 Pompe- ianus 10 Cerenlis 12 l'rtieseiu 13 1. 'llxi.tniyio<: 'AS^iivro^: alter anni eonsiil varial 15 1. BttXe- Qioi Kiofiti^uiv 18 Aelianus ut p. 376, 13 20 Dcxler 21 ilarccUus 27 J.upus 29 1. Ovq- jiciyos de turbis quibus fides tabulae iude a v. 30 usque ad f. 41' 16 corrumpitur dictuni supra p. 370 sq. 378 I. F ASTI THEONIS ALEXANDRINI. F4r "Ynaroi 'Pwfiaiwi' crtj ('cnS et)} ecno inaxT(cOA cn ZH r Fallog TO B v.ai Jayiog 252/1 ♦oe cnA ze A Boloiaiavog to B xat BovXovaiavog 253/2 ♦oq cnB ze A BaXeQiavog Y.ai IMa^i/iivog 7 253 ♦oz cnr ze B BalleQiavog t6 B %ai FaXrjvog to B 254/5 ♦OH CRA ze r BaleQiav6g t6 F y.ai raXrjv6g to F 255? ♦oe cne 0 A l\IaS.il.iog Y.at rXajiQiioi' 256 ♦n cnh'o( 5 lh).exaTQOiv\ 1. UQerexarciTo; 6 rraesens el Papus 10 1. '.AxvXiyoi 14 Maximus 18 I. r(i'/.Xiijy6( rd y 23 1. 'f-itvaTivutfog 26 Lucillus 27 lMZ *HH *He I X XA XB I xr ' XA xe x<; xz i XH xe XI XIA XIB xir XIA xie xi<; xiz XIH xie XK XKA XKB XKr XKA XKe XK<; XKZ XKH xKe XA Tr TA Te T^ TZ TH Te Tl TIA TIB Tir TIA Tie Tl<^ TIZ TIH Tie TK TKA TKB TKr TKA TKe TK<5 TKZ TKH TKe TA TAA TAB TAr TAA TAe TA^ OA OA oe oe oe oe o^ o<; og 05 oz oz oz oz OH OH OH OH oe oe oe oe n n n n nA nA nd nA nB nB HB nB B r A B r A B r A d, B r A B r A B r A A B r A B r A B r .AvoiXXiuvog to F TcvMTog asiiaOTog nooijog aejiaoTog IlQOjiog To B riQO(iog To r Oliaaalag nQo^iog t6 J IlQOjiog TO E KaQog aejiaoTog KaQivog ae^aazog Jio/J.iziavog ae^(aa)T('og) 3Ia^i/.iivog JioYliTiav(og) ae(iaaT(og) Ma^if.iivog asjSaarog Baaaog to B Jio/JiTiavog ae(iaaT(og) TiiisQiavog .Avv)JioXiai'og Jio/.XiTtavog KcovaTavTiv(og) KdiaaQ TonOKog Jio/.ltTiav(og) as(iaaTog Hlaitfiiav(og) as^aai(og) to E EvOTog To B Jioy2iTiav(og) ae(iaaT(og) to Z KiovatavTiv(og) KaiaaQ to F TiTiavog KiovaTuvit(og) KaiaaQ to J Jioy.X(i)T(iavog) ae(iaaT(og) TO H Jio/.kiTiav(og) To 0 Kc)varc(VTi(og) KctiauQ ro E Kojvaravrtog as(iuar(og) to S ^s(iiiQog aSjiaaT(og) •/.ai, KarrSToXivog 274 /.ai MuQ/.sXhvog 275 '/.al Jifir^kiavog 276 y.ai HavXivog 277 y.cu AovTtTtog 278 •/.ai IlaTSQvog 279 •/.ai rQcxTog 280 •/.al TifieQiavog 281 y.ai Bi/.roQivog 282 •y.al KuQivog 283 ■y.ai NovfiSQiavog 284 ■/.ai ^.AQiarojSovkog 285 ■/.ca A/.vltvog 286 ■y.ai Ma%tfiiavog 287 ■/.ai lavovaQiog 288 ■y.al KvvTiavog 289 ■/.ai Bla^ifuavog as 3(aaTog) 290 ■/.al Jicov 291 •/.ai ^Aa-y.liTtt.odoTog 292 ■y.ai Maiifuavog 293 •y.(ai) MaSif^iavog KaiauQ 294 •y.ai -JvvXivog 295 ■/.(at) KcovaTavtiv(og) KciiaaQ to B 296 ■y.(ai) Maiifitav(og) asfiaat(og) %o B 297 ■y.ai FaXXog 298 •yj(ai) Ma%ifxiav(og) ae^aaT(og) TO S 299 ■y.(ai) MaSifttav(og) KaiauQ ro T 300 y.ai NsTTortavog 301 ■y.(ai) Mct'itfitv(og) . KcaauQ to J 302 ■y.{aL) Ma^ifuv(og) asiiaaT(og) 303 TO Z ■y.(ai) Ma^iftivog as(iaaT(og) to H 301 ■y.(ui) -\IuSiiitv(og) KatactQ To E 305 ■yj(ca) MuStfuv(ug) as(iaatog to S 306 ■y.(ai) 3IaSifuav(og^ KdiaaQ 307 42'' 5 Lupus 13 Maxlmun II 24 ae^uai(6i) xo ^] immo KuiauQ ro ,? proximis IV versibus CHRONICA III. 15 1. Muiifiiuyoi V.l Jlanuibatianus 21 et 23 1. KuiyaiuvTiog 25 1. •PuvOTos 27 1. KiovaiuvTioi 29 1. Mutiiiiuv(6() itemque 49 380 I. FASTI THEONIS ALEXANDEINI. "Ynaxoi 'Pioacciwv ertj dno enj «710 entcxr(i KwKiiuvrivog (KiuaccQ) ro ivog (Dih/T7Tog yiifiiqviog ^tQytog Toig eojxivoig KwvaTavTi(og) ^L4vyovaT(og) TO E KwvaTavTiog to S KwvoTavTtog t6 Z ^QlilTlWV KwvaTavvi(og) ^'AvyovaT(og) TO H KwvaTavTi (og) ^.AvyovaT(og) t6 0 JaTiavog ^Evai^iog KwvaTa.vTi(og) .AvyovaT(og) t6 I TavQog Ma/.ieQTivog Iov?.iav(og) ^vyovaT(og) t6 J lovXiav(og) '.AvyovaTog OvaXevTLViavog FQaiiavog emcpaveaT(aTog) ^loviciv.iog OvalevTiviavog OvaXevTiviavog OvaXevTiviavog rQ((Tictv(og)"AvyovaT(og) to B Hlodeatog yi(ai) KcovoTag ae^aOTog ro B Kai PwftvXog ■A.ai 2aXovaTiog YMi ^Xf.iivog zat KwvaTcivTiog t6 F yial ^Evai^iog •/Mi ^aXiag y.al KaTvXivog y.(at) NiyQiviavog ■/■(ui) KwvoTcivTiog KdiaaQ y.(ai) KcovaTavTiog KaiauQ t(o) B 353 y.(at) KwvaTavTi(og) KcxtactQ to F 354 y.ai JovXtavog 355 y.(ut) lovXiav(og) KciiauQ t6 A 356 y.(ai) lovltav(og) KaiaaQ to B 357 x«t KeQiVKiog 358 xa/ 'YTicxTiog 359 y.(ai) lovXLav(og) KdiaaQ to F 360 v.ai (DXoQivTiog 361 y.ai NeoveTag 362 yai ^aXovaTiog 363 y.ctt OvaQOviavog 364 y.(at.) 'OvdXijg .AvyovaT(og) t6 A 365 y.at JayaXaicfog 366 y.ai loviavog 367 yai OvdXi]g ".AvyovaT(og) t6 B 368 y.ui Yovi/.iojQ 369 y.(tti) OvdXi^g t6 F 370 yai IlQOfiog 371 y.ai jQevi^iov 372 43"' 2 Placidus 4 Albinm 5 1. xiii Kiovaxag 10 1. xoii i(a]ofievoii 14 Arbetio et Lollianus 17 I. KtgetiXiog i. e. Cerealis 21 Kevitta 23 1. 'lovttivog i. e. Tovianus cf. 1. 2G 2G Lu- picinus 28 1. xiti Orixrojp 31 Arinthetis cf. p. 368 nouissiini tres uersus talnilae uacant : qnalein Theo reliquerat tahula integra seruatji est. 49* II. FASTI YERONENSES A. CCCCXXXIX— CCCCXCIV. (jodieis bibliothecae capitularis Veronensis LV (53) formae maximae, qui scriptura; posteriore Isidori sententias exhibet, folia 33. 34. 61 — 99 rescripta sunt unumque eorum f. 88 continet fastorum latercukim eum, quem hoc loco edimiis. cum eo folio quod cohaeret ita, ut ad oundem quaternionem pertinuerint, sed interposita exciderint, hodie signatum 87 quid contineat, nunc dcmum patefactum est. sciHcet pauca verba olim inde enotata a canonico Giulario cum non sufficerent ad argumentum determinandum, adii Har- tehum Vindoboncnseni sciscitans, de lioc codice omnino ad corpus ilkid auctorum eccle- siasticorum quod moderatur spectante num quid comperisset. rescripsit is inter schedas academiae Vindobonensis Studemundianas rcpperisse se palimpsesti huiusce apograpliuin inclioatum eiusquo specimen misit. quod cum Ilarnackio nostro exhibuissem, statim is agnovit versionem Latinam adhuc ignotam constitutionum ccclesiasticarum pseudo- clementinarum. Edmundus Ilauler deinde in Italiam profectus folii illius 87 apo- graphum fecit, cuius prinia verba haec sunt: [sorojrcs et fdiae et menibra nostra tamen sicut sapientes et uos qtiuc hona (?) et sine repraehensione = p. 13, 16 Lagarde; adelcpat y.ul iyvyaxaQEg y.al fishfj rifiwv wg ao(fal vxd alxal , aloidoQiiToi zou [iiov, extrema haec : nem. faciimt adversiim eum et ci, quomodo hii qui foris domum = p. 15, 17: jcQog avxov ciTaaiaCovai ymI aTieid-ovai, jtw!,' oi l'|w rijg oi'/.iag avrov v.. i. X. haec cum a principio libri non raultum distent, statuendum est codicem olim a fastis incepisse vel certe eos constitutiones illas praecessisse. ad constitutiones fasti non pertinuerunt, cum non ab eodem librario proficiscantur, sed scripti sint hi litteris unciaUbus, semiuncialibus illae, licet non magno ut videtur temporis intervallo, sed aut seorsum perscripti fuerunt aut adiiaeserunt operi cuidam deperdito. — Fasto- rum folium cum incipiat sine titulo in pagina summa, pracccsserunt omnino folia deperdita; a fine integri sunt. eos cum absolvisset librarius pagiua versa media in a. 486, mox manus diversa adiecit consules a. 487 — 494 ne sic quidem paginam explens, ut clare appareat illo anno volumen exaratum esse et post octo annos auctum. — Quod Kruschius noster (Studien sur christlich-mitteltdterlichen Chronohxjie p. 173) fastos rettulit ad paschale Africanum scriptum a. 455 (1. c. p. 279 seq.), eo nititur, quod ab a. 439 laterculi nostri primo secundus paschalis illius circulus incipit et quod quae post a. 455 laterculus noster habet, a priore parte difterunt addito ad imperatores consules Augusti vocabulo. obstat tamen coniecturae, quod, ut diximus, laterculi prin- cipium deficit. consules sunt Occidentales ad a. 481 perscripti formulis finalibus, ab eo inde tempore passim ita ut singulorum annorum principiis enuntiabantur, sicut plenius exposui in Ilermae vol. 7 p. 476 seq. = rim. Forschungen vol. 2 p. 89 — 96. quamquam vitiis suis latercuhis non carct, testem in eo habemus aequalem et in nominibus seribendis solito correctiorem. II. FASTI VERONENSES. A. CCCCXXXIX— CCCCXCIV. 383 Eepperit latcrculum is qui ut aliis eruditionis partibus plurimis, ita fastis quoquo consularilius iugcnii sui faccm latc splendcnteni adniovit lolianncs Baptista Rossius cdi- ditquc dclincatum a Lcblautio et Miniscalcbio in inscriptiouum Christianarum urbis Romae vol. 1 (IS61) p. LXII. repetivi ego in Hermae vol. 7 (1873) p. 474—476 = rom. ForscliiDiijen vol. 2 (1879) p. 87 — 89 adiecto quod in illa editione dcfuit supplcmento scripto inanu divcrsa a 487 — 494. recognoscens Paxdus Krueger quac emendavit, edidi iu eadem ephcmcride vol. 8 (1874) p. 230. photographice expresserunt paginam utramque Zaugemeister et "Wattenbach (exempla codicum 1870) tab. 29. 30. 463 BasiHo et Viviano 439 Theodosio XVII et Festo 464 Rustico et Olybrio 440 Valentiniano V et Anatoho 465 Hermenei-ico et Basihsco 441 Cyro v c cons. 466 Leone TI (sic) et Tatiano 442 Dioscoro et Eudoxio 467 Puseo et lohanne 443 Maximo II et Paterio 468 Anthemio Aug. II ' 444 Theodosio XVIII et Albino 469 Marciano et Zenone 445 Valentiniano VI et Nomo 470 Severo et lordanne 446 Aetio III et Symmacho 471 Leone IIII et Proviano 447 Calypio et Ardabure 472 Festo et Marciano 448 Postumiauo et Zenone 473 Leone Aug. V 449 Asturio et Protogene 474 Leone iun. Aug. 45Q Valentiniano VII et Avieno 475 p. c^ Leonis iun. Aug 451 Marciano et Adelfio 476 Basilisco ct Arniato 452 Hcrcuhxno et Sporachio 477 p. c. Basilisci et Armati 453 Opihone et Vincomalo 478 Hillo V. 67 cons. 454 Aetio et Studio 479 Zenone v. c. cons. 455 "S^alentiniano VIII et Anthemio 480 Basilio iun. v^ c. cons. 456 lohanne et Varaue 481 Placido v. c . Qons. 457 Constantino et Rufo 482 Severinoiun.V.c. cons. 458 Lcone Aug. ct Maioriano Aug. 483 Fausto iun. v. c. cons. 459 Recimere et Patricio 484 Venantio et Theudoric 460 Magno et Apollonio 485 Symmacho iun. v7 c. cons . 461 Severino et Dagalaifo 486 Decio iun. v. c". cons. 462 Leone Aug. II et Severo Aug. ADDITAMENTVM MANVS DIVERSAE 487 Boetio v. c. cons. 491 Olybrio v. c. cons. 488 Dynamio et Sifidio 492 Anastasio et Rufo 489 Probino et Eusebio 493 Albino v^c. cons. 490 Fausto aUo et Longino 494 Astorio et Presidio 440. 445. 450 o in ualeutiniano supra 488 sifidio mihi visum est, sifia(V)dio Krueyero. ier C 451 Marciauo] sic C, hoh -Maiciauo .\ug III. FASTl AVGVSTANI A. CCCLXXVIII— CCCCXCVIII. (jodex bibliothecae publicae Vindelicae Augustanae n. 223 saec. XV, sed descriptus diligenter ex archetypo vetusto Reichenaviensi hodie deperdito, ut vol. 1 p. 365 seq. ad Prosperum exposuimus, chronicis Hieronymianis f. 261. 262 subiungit laterculum consu- larem a fino Hieronymi a. 37S continuatum ad a. 498. is quatenus perveniunt chronica Prosperi quae sequuntur iu eodem codice continuata ad a. 457 (continuationem edidimus vol. 1 p. 490), cum eorum consularibus fere convenit (vide quae adnotavimus ad a. 457). ab a. inde 45S quae sequuntur consulum nomina ut passim perturbata sunt, ita neque ex Victoriana tabula pendent neque ex reliquorum quos habemus laterculorum ullo. finit tabula in Paulino consule a. 498, in quo finiunt quodammodo consules partium Occidentis, cum ibi qui non agnoscerent domiuationem Byzantiorum imperatorum ab a. inde 499 numerare soleant postconsulatus Paulinianos. — Quae adscripsit Hierony- mianorum continuator olympiadum numeros et annos mundi et iobeleorum Hebraeorum principia suppressi. — Edidi tabulam cum Cassiodori chronicis (Ahhandlungen der sdchs. Gesellschaft der Wiss. vol. 3 a. 186 1; p. 693. 378 Valente VI 379 Ausonio 380 Gratiano V 381 Syagrio 382 Antonio 383 Merobaudc H 384 Ricomede 385 Arcadio 386 Honorio 387 Valentiniano Hl 388 Theodosio II 389 Timasio 390 Valcntiniano IIII 391 Taciano 392 Arcadio II 393 Theodnsio III 394 Archadio III et Valentiniano II 395 Olibrio et Olibrio 396 Archadio IIII et Theodosio 397 Caesario et Eucherio 398 Ilonorio IIII et Syagrio 399 MallioTheodorov.c et Saturnino 400 Stillicone et Clearco 401 Vincentio et Vautone 402 Arcadio V et Euodio 403 Theodosio Aug. et Eutropio 404 llonorio VI et Cynegio 405 Stillicone V (sic) et Promoto 406 Archado (sic) VI et Neutorio (sic) 407 Ilonorio VII et Symmacho 408 Easso et Rufino 409 Ilonorio VIII et Abundancio 4 1 0 Barane v. c. et Honorio II 4 1 1 Theodosio IIII Aug et Provino et Honorio III et Attico et Uticiano cons. et Aureliano et Frauuito et Honorio V et Rumodiro (sic) et Aristeneto et Antemio et Probo ct Theodosio H et Philippo et Theodo.sio III cons- 400 stillioiie O(odex)^ 403. 404 his ponil, priore. loco scrihens tlieodosio u. c. .lug. , posteriore rumudio, C 410. 411 interposito et coniunyil (J III. FASTI AVGVSTANI A. CCCLXXVill-CCCCXCVIII. 385 4 1 2 Honorio VIIH et Theodosio V 454/3 Aecio IIII et VincoTiuilos (sic) 111! p. c. id est Tera- 455/4 Valentiniano VIII et Studio cliano (sir) ct Lucio 456/5 Barane et Antemio 414 Constancio et Constante 457/6 Constantino et loanne 1 1 5 Honorio X et Theodosio VI /457 Ardabure et Rufo 1 16 Theodosio VII et Palladio Matorano (sic) et Maximiliano 417 Ilonorio XI et Constancio 11 458/ Leone Aug. et Ricimere 418 Honorio XII et Thcodosio VIII 459/8 Ricimere II et Malorano (sic) II 119 Monaxio ct Plinna 46059 Appollonio et Patricio 420 Theodosio vini et Coustancio III 461/60 Dagalaifo et Magno 421 Agricola Honorio XIII et ct Eustasio Theodosio X 462/ 463,2 Leone Aug. II Bibiano et et Severino 422 Severo Aug. 423 Mariano et Asclepiodoto 464 Rustico et Olibrio 424 Castino et Victoriuo 465 Basilisco et Ermeneriocofstc^ 125 Theodosio XI et Valenciano (sir) 466/7 Leonc Aug. III 426 Theodosio XII et Vrtlenciano II V. c. et loanne 427 Hiosio Felice et et Ardabure Tauro 467/9 468/70 Poseo et et Mauriciano 428 Antemio Aug. II Severo 429 Florentio et Diouisio 469/7 1 Zenone et Probiano 430 Thcodosio xin et Valentiniano IIII (sic) 470/2 471 loanne et Festo Leone Aug. HII 431 Basso et Anthiocho 472 Marciano 432 Aecio et Valerio 473 Leone Aug. V 433 Theodosio xiin et Maximo 476 Basilisco Aug. II et Armato 434 Ariobindo et Aspare 478 Hiillo (sic) V. c. 435 Theodosio XV p. c. id est Isidoro et et Valentiniano IIII Senatorc 479 480 Zenone Aug. III Basilio iuniore cons. 436 cons. 437 Aecio II Theodosio XVI et et Segisvuldo Fausto 481 482 Placido V. c. Severino Qons. 438 cons. 439 Theodosio XVII et Festo 483 Fausto iuniore cons. 440 Valentiniano V Cyro V. c. Dioscoro Valenciano VI et Anatolio 484 485 486 487 Venancio Symmaco v. c. Decio V. c. Boecio V. c. et Theoderico v. c. 441 cons. et Eudoxio et Nonio cons. 442 cons. 445 cons. 443 Maximo II Accio III Theodosio XVIII et et et Paterio Simacho Alvino 488 Dynamio 489 Provino v. c. 490 Fausto nigro et Sifizio 446 cons. 444 cons. 447 Ardabure Zcnone et et Calipio Postumiano 491 492 Oliberio (sic) iunic Anastasio Aug. )re 448 cons. 449 Astyrio Valentinia Marciano Marciano Opilio no VII et et et et et Protogone Abieno Adelfio Erculiano Leone iuniore 494 495 496 497 498 Praesidio Viatore Specioso V. c". et Asterio 450 cons. 451 Aug. con COE s. /452 Anastasio Aug. Paulino v. c. ^. 453/74 cons. post a. 457 Constantino et Kufo contimiatio Pronperiana Heichenaviensin siipra citata inserit consulalnm ibi extremum alili non repertum .\r(lal)ure et Maximiano. IV. FASTI HERACLIANI A. CCXXII— DCXXX ED. H. YSENER. Jastos Heraclianos eos dicimus, quos ad imperium Heraclii deductos ex codice legum i. e. ex exemplo codicis Theodosiani sumptos Stephanus Alexandrinus adornavit (cf. p. 368sq.); ohm Relando auctore 'fastos Florentinos maiores' inscite vocabant (cf. supra p. 370). servavit eos unus codex bibliothecae publicae Leidensis (cf. p. 363 sq.). sed ne apographon quidem eius, bibliothecae Laurentianae plutei XXVHI codex XH caret utilitate. cuius ope cum scheda in codice Leidensi inter f. 57 et ."iS olim exsecta resti- tuatur, nunc primum integros licuit hos fastos edere. edidit illa scheda privatos Hen- ricus Dodwellus appendicis dissertationum Cyprianicarum p. 116 — 125 apographo usus codicis Leidensis quod Isaaci Vossii officio debebat. editionem Dodwellianam iteravit Carolus du Presne in appendice Chronici paschalis n. XIV (t. II p. ISI — 190 ed. Bonn.). ne Relandi quidem codice ipso sed exemplo Dodwelliano sunt usi. 'Mutilos pariter atque ordine perturbatissimo' hos fastos Dodwellus 1. s. p. I 16 dixerat. quo opprobrio provocatus iam van der Hagen Observv. ad Theonis fastos graecos priores (Amstel. 1735) p. 325 — 331 ipso codice adhibito satis accurate de fastis Heraclianis rettulit. sed ea res iterum agenda est et fortasse cum fructu agetur. Primae quinque paginae sine graviore errore recte procedunt ; unum quem omiserat consulatum f. 56"^ librarius et in dextro et in sinistro margine restituit. quod si f. 56'' post V. 20 duo consulum nomina ita omissa sunt ut a. p. Chr. 253 et 254 uterque uno consule careat, ordo tamen ea re non turbatur, siquidem singulis consulibus anni f et A adscribuntur. neque magis damnum attulit quod f. 57'' I. 2 duo consulum paria con- taminata sunt sic . , e A/J5 hoc est , ' ." y.ai oiiorog ymi ■y.vvtiavov A.ai Jimvoq. Baaaov ^ ^ ^^^ y.ai KiiivTiavov adposita margini fuerat varia lectio ad consules a. 201 p. Chr. TtliEQiavoov zo (i y.ai Jiwvog, eam socordia librarii ad a. 289 sic ut videmus rettnlit'). sed gravissiniis turbis illa quam apographon Laurentianum servavit scheda pes- sumdata est. vel primo aspectu uemo non videt in pagina M 202"' legitimo ambitui duos versus deesse i. e. unius anni consules, ac sane pagina sequente numeri annorum sic continuantur, tamquam non XVI sed XVII consulum paria antecesserint (a. rhil. x'''-'^ Diocl. y.[i usque ad Phil. xi-'^ Diocl. ?,)j, qui numeri additamento v. 33 adscribuntur). at non unum sed quinque consulum paria in inferiore pagina supplentur. sed quo facilius intellegatur quae consulum nomina spuria sint, adponam locum comparatum cum fastis Thconianis et volgatis: ') errorem vidit recteque e.\plicavit Kelaudus last. cuiis. p. 2G1 sq. IV. FASTI HERACLIANI A. CCXXII— DCXXX. 387 Phil. Diocl. consules t'ast(jnim ireiacliaiioiun f. Tli. l'hil. fastoruni Tliei umaiiorum p. Chr. fastorum volgarium 635 6:ui 637 638 639 640 28 29 30 31 32 33 641 642 643 644 645 646 647 648 34 35 36 37 38 39 40 41 Kiovaxavxlvov y.ai yli'A.i- viov ro [i KojvaTavvivor zh y /.al I\Iaiijf^tu'oi; To y Kiovaxavxivov co d /«t ytiy.ivlov To y BovXKovGLavov /.al 'Aqia- vov Ktovavavziov •/.al ylr/Lviov —aliivov /.ai ^Povfpivov raXlLy.avov yiai Bdaov OvaXegiov Kiovavavvivov ■/.aiOialeQiov -/.ai yii'/.i- viov To d UeTQOviov -/.ai '^Povcpivov Bovaiavov 'AvTioviov '/.ai Kivaaa^ir^vov yli'/.iviov vo e '/ai llQia/ov To a yti'ALviov t6 e '/.ai TlQia'/.ov TO y TlQia/ov vo 8 '/ai Kiovavav- vivov To d KiovavavTivov vo e '/ai yii'/iviov To g KojvaTavTivov aeji. ro e y.ai KiovaTavTivov to a KQia7tov TO li'/ai Kwvavav- rivov vo y KQiartov vo y /ai Kuvavav- Tivov t6 S ^e^iiQOv '/.ai 'Povffov 635 '636 637 638 639 640 641 KcovaTavctvog t6 ji '/.ai yiiMViog t6 ^ KiovaTavvivog vo y /ai yti'/iviog v6 y BoXovaiavog '/ai Avia- vog Kiovavavvlvog xo S '/.ai ytr/iviog v6 6 ^ajilvog /.ai 'Povcplvog raX).i'/6g y.ai Baaaog 312 313 314 315 316 317 642 643 644 645 646 yti'/ivLog v6 e '/ai Kql- ajtog KaiaaQ KiovavavTlvog aefiaaTog t6 e /ai Ai/iviog KaiaaQ Kiovavavvlvog ae^aavog t6 g '/ai KiovaTavviog KaXaaQ KQianog Ka~taaQ vo (i ■/ai KcovOTavTLog KalaaQ TlQoliiavog '/.ai ^lovhavog ^elirlQog /ai 'PovcfJvog 318 Constantinus ct Licinius Augg. II Constantinus et Licinius Augg. III Volusianus II et Anni- anus Constantinus et Licinius Augg. IV Sabinus et Rufinus Gallicanus et Bassus 319 320 321 322 323 Licinius Aug. V et Cri- spus Caesar Gonstantinus Aug. V et Licinius Caesar Constantinus Aug. VI et Constantinus Caesar Crispus et Constantinus Caess. II Probianus et lulianus Severus et Rufinus vides igitur sex consulatus spurios in tabulam relatos esse. varia eorum fuit origo. unus quidem v. 19 OlaXeQiov KiovaravTivov /ai OvaXeQiov [/aij Ai/iviov t6 8 Xa xXi] dubitari nequit quin ad a. p. Chr. 315 pertineat, cuius consules versu 35 sic scribuntur KcDvaTavvivov /.ai ytc/Lviov Xji x^^i igitur varia lectio erat huius consulatus. alia consulum paria ex glossemate orta sunt. quod enim consulatum modo tractatum excipit consulum par v. 21 HeTQOviov /.cci ^Povcpivov Bovaiavov X(i yXO- mihi quidem videtur glossema consulatui in tabula omisso, infra suppleto a. 314 p. Chr. BovXXovaiavov /ai '^oiavov (v. 34) adscriptum essc, quo nomina Volusiani accuratius in- 50 CHRONICA III. 388 IV. FASTI HERACLIANI dicarentur. coustat consuli a. 26] p. Chr. uomeu fuisse T. Petronio T. f. Tauro Volusiano. restituo igitur IleTQtovtov 'Povtplov BoXovaiavov. eadem sine dubio origo etiam sequen- tium consulum v. 2H ^^vTtoviov v.ai Kivaaa(ii^vov Xy yji in quo portento si nomina romana quaeras, facile emergit pristina lectio LdvTioviov KaiY.iva ^afiivov: quae nomina haud scio an eodem consilio adscripta fuerint consuli a. 316 p. Chr. infra V. 36 posito —ufiivov. Qui restant tres consulatus V. 15 KtovaTavxivov to y /.ai 3Ia^t^i.iivov t6 y vel potius ut conlatis ceteris fastis apparet, sublatis ex v. 15 — 18 consulibus ordinariis a. 313 Constantino III et Licinio III Hla^i/iiivov To y {-/.ai) KiovatavTivov to 6, deinde V. 27 yli'/.tviov to i y.ai IlQiay.ov (1. KqiaTcov) to y V. 29 TlQiaAov (1. KQiaTCOv) to d '/.ai KtovaTavrivov to 8 quomodo orti sint, ubi terrarum pro quibus consulibus renuntiati esse possint, alii for- tasse scient, ego nolo ariolus esse. His vitiis evenit ut omnes inde a v. 17 (Phil. yXt. Diocl. X) annorura nuraeri corrupti sint fidcque planc careant. Sed sequens pagina 7)1202" cum consulibus anni 321 p. Chr. Crispo II et Constantino II annum Phil. /^ug' Diocl. Xi)- adsignet, numeros igitur duobus tantura annis ultra quam fas erat augeat, certo constat in cxoinplari h. e. a Stephano Alexandrino duos tantum consulatus spurios admissos esse, reliquos librariorum erroribus deberi. Egregio in hac re usu sunt numeri adscripti. quos, si neglegentiam qua librarius in versibus 34 — 36 usus est, ut supra p. 387 feci, expediveris, videbis consulatibus quattuor intcrpolatione remotis et in in- feriore margine suppletis recte adscribi. hinc iam certo diiudices, qui consulatus spurii librario glossemata pro eponymis venditanti, qui Stephani fonti debeantur. sani sunt numeri annorum Phil. 637 — 641 et cum Theonis laterculo conveniunt; nascitur dissensus duorum annorum coss. Licinio V Crispo III et Crispo IV Constantino IV falso in tabulam relatis sub a. Phil. 642 et 643. hic igitur error Stephano antiquior quomodo ortus sit, nescio equidcm: cei'tum mihi est duos illos consulatus nullo modo fictos sed ex rerum memoria petitos csse. ne ficticii quidem illi quattuor, postquam eorum ratio perspecta est, sine fructu erunt. In proxima pagina M 202" praeter numeros falso binis annis auctos unum tantum peccatum est. omissus erat consulatus XVI JSfepotiani et Facundi a. 336 p. Chr. in- fimoque loco tamquam XVII eius paginae esset additus est; numeri utrisque adscripti non vero ordini conveniunt sed ei quem librarii neglegentia creavit. est tanien quo eiToiis ipse se librarius arguat. quae enim in margine sinistro coss. Nepotiano et Facundo adscribitur nota ^- ad scholion pertinens, olim eis consulibus adscripta erat quibus novissimus paginae loculus debebatur, Peliciano et Titiano. lam consulum ordo nullo errore impeditus usque ad calcem deducitur. nam quod consules annorum 518 — 584 p. Chr. (f. 61) in codicc (non in M) ante consules a. 458 — 517 p. Chr. (f. 62) leguntur, non librarii sed bibliopegan culpa factum est, qui interiores fasci- culi schcdas non recte conplicavit. omissi consules f. 60'' 62"' ^l' (v. 8) rccte suppleti sunt. sed sane annorum numeri, ut singulis paginis adnotatum est, valde sunt corrupti. error quem supra exposui effecit ut numeri etiam paginarum f. 58' — 59'' depravati sint. corrector dum errorem magis sentit quam perspicit, emendaturus erasis multis f. 58' numeris de- stitit a coeptis. postea (f 59 ■■ 29) errore rectius definito curavit ut inde a f. 59" anni consulibus convenircnt. sed iterum f. 60' omissus Victoris consulatus effecit ut inde a f. ^O' 15—62"' 1 singuli, omissus deinde f. 62' Patricii consulatus, ut inde a f. 62' 2 usque ad f. 63' 24 bini anni numeris omnibus dcsint. quod vitium etiamsi corrector saepius A. CCXXII— DCXXX. 389 in margine emcndari recte iussit, tamcn in novissimis (lcmum consulatibus finde a f. 1)3'' 25) effecit ut sani annorum numcri legantur. Sed lii crrores cum omncs patcant ac facile corrigi possint, plcriquc librarii so- cordia nati sint, niliil affcrunt quo utilitas fastorum deminuatui'. utilitas autem a fide pendet. fides milii quidom maxima vidotur esse. quac non solum propter fontem, codicem legum, exspectari potest, scd ctiam signis non paucis demonstratur. adfero quaedam. f. 59^ 3 coss. anni 399 p. Chr. referuntur EvrQconiov zat OEodcoQov: ceteri, etiam Chron. paschale p. 567, 4 unum consulem eius anni Fl. Mallium Theodorum memorant, sed Socratcs hist. eccl. VI 5 tradit: EvtqojvIou /.tfv ovv xoxt -c^v vTrdTOjv^j u^ictv %eiQl'C.ovvog did ziva 7tTaia(iaTa o /iaaiXevg zriv y.ecfa^iiv d7roTiit7jd-'^vai e/IXevaev h. ds Tov y.aTaloyov tcov v/raTcov 7[eQi)jQi!}tj ro ovoi.ia 'aui /.lovov tov avvv/ratevaavTog &eodcoQov eyyfyQa/tTai. igitur iam multo antc a. 438 quo codex Tlieodosianus promul- gatus est, ei quibus Stephanus usus est fasti quotannis sic continuabantur, ut novi con- sules ubi primum renuntiati essent adscriberentur. Eodem pertinet quod non raro consul unicus ei anno adsignatur quo constet consulem occidentalem renuntiatum et in fastos orientales receptum esse: a. 424 p. Chr. Bi/.TOQog /iWvov Chron. paschal. p. 5S0,io Bi/.TOQog •/«* KaaTivov 458 yliovTog Avy. ^tovov .... 593, i ylt.ovvog Avy. y.ai MaiovQivov 459 riaTor/.iov (lovov .... 'Pev.if.ti:Qov y.cti TlaTQi/.iov inverso ordine 462 AeovTog [i (tovov . . . AeovTog Avy. xo /J xat 2eQ7cev- Tivov (1. 2e(iiqQov) 463 Bi^iiavov f.i6vov .... Bi/iiavov /.al Baaileiov 482 ' TQoy.6vdov f.t6vov .... 002,10 TQO/.6vdov '/.al '^e{h]Qtavov 484 QeodcoQiyov fi6vov QeodoQiyov /.ai Bevavxiov 486 Aoyyivov ^ /.wvov .... G05,i4 Aoyyivov /.ai Je/.iov 489 Evae^iov ii6vov .... 606,i Evae/iiov y.ai IlQojiivov 490 Aoyyivov SevreQOv ft6vov Aoyyivov xo (i /.ai (Davaxov to /S 493 Evaefiiov § fiovov .... 607, 14 Evaeliiov to ji y.ai 'Aljiivov 510 BorjTiov fi6vov . . . . re vera Boethio et Eutharico faetum etiam ut alter consul adderetur, postquam unicum anni consulem esse relatura esset 471 AeovTog d fwvov y.ai TlQO^Lavov 472 MaQy.iavov fi6vov y.ai Wrjaxov 476 BaaiXeiov Avyovarov fwvov (sed cxpunctum) y.ai AQfiaviov ficwov ubi apparct /.ui 'AQfuaov vel 'AQftariov in archetypo ita adscriptum fuisse, ut in vocis delendae fwvov locum cederet, librarium vero id consilium non perspexisse. unde iam explicatur quod coss. a. 440 hoc ordine recensentur 'AvaToliov y.ai OvaXewivov, cum Chron. pasch. 583,9 imperatori occidentali honorem non deneget: OvalevTiviavov Aiy. TO i /ai AvaToliov: Anatohi consulis orientahs nomen iam in tabulam relatum erat antequam consul occidentalis innotuit. Quodsi tempus praetericrat, intra quod consules in Aegypto renuntiari solebant, facile evenit ut vacare consulatum festinantius adnotaretur. factum hoc est non solum, cum unus consul occidentalis cssct a. 483 dvi/taTa sed chron. pasch. 602,i7 OavGTOv fi6vov sed etiam cum orientalis a. 475 dvvTruTu chr. pasch. 599,i9 Ziivcovog AvyovaTov xo (i fwvov. magis etiam fides fastorum enitet in anno 494, ubi codex Leidensis f. 62^' 4 ') vTiiitioy lestitui pro accusativo vnitrov queiii libri trailuut. 50* 390 IV. FASTI HERACLIANI dvvTtaTa CH Cl)I€ '^aTSQiov 7Mi noeaidioi- CH U)l£ simul et primariam notationcm et consulum nomina post adiecta servavit: primariam cum in codice legum non deletam invenisset, Stephanus religiose servavit sine nume- rorum errore. Vides igitur hos fastos saltem inde a saeculo IV extremo ^) quasi ante oculos nostros nasci et vestigia permulta originis egregia cum fide servare, Stephanum autem, cum eos in temporum tabulam redigeret, religiose cavisse, ne quicquam neglegeret aut mutaret. nescio in hoc genere limpidiorne et integrior fons alius exstet. Orientales autem hos fastos esse tam apertum est ut verbo vix opus sit. in annis 330 — 394 cum Ilydatio et chronico paschali plane conspirant -), nisi quod a. 3S1 recte Ei^xiQiog /Mi ^iayQiog to d tradunt, cum illi ordinom invertant ad morem occidentalium Syagrio et Eucherio^). Neque minus inde ab a. 395 cum chronico paschali con- sentire solent exceptis eis locis quos supra examinavimus. gravior una discrepantia haec est, quod annum 412 hi fasti notant 'OvcoQiov To l yiai Qeodoalov t6 e, chron. pasch. 571,4 Qeodoalov viov Avyovavov TO E IIOVOV, quam ob rem a. 415. 417. 418 numeri consulatuum quibus imp. Tlonorius functus dieitur, in utrisque fastis discediuit. nam illud nihili est, quod in fastis Heraclianis chronico paschali a. 528 ^IovaTiviavov ^ivy. %o /5 [lovov 'lovaTiviavov ^vy. to y /.lovov 533 'lovOTiviavov ^vy. to y (.lovov ^IovOTiviavov u4vy. to d ^iovov 534 ^IovaTiviavov ^vy. t6 d y.al IlavXivov ^IovaTiviavov .Avy. t6 i Y.ai IlavXivov inscribitur: commune est utrique auctori vitium a. 524 ut 'lovaTiviavov Avy. pro 7ot'- aTivov Avy. tradant, sed chron. pasch. 616,ii errorem auxit numero t6 [i addito : hinc igitur diversi illi numeri in chron. pasch. nati. Nomina consulum usque ad Diocletianum nominativo casu scribi solent, inde a Diocletiano genetivus regnat. sed in utraque parte accidit, ut alia manus forte inter- cedens diverso casu utatur aut in binis aut in singulis consulum nominibus. sic gene- tivi semel a. 239 (f. 56'') nominativis interponuntur, et genetivo nominativus copulatur a. 261. 264 — 6 (f. 56"). in altera parte saepius pro genetivis nominativi leguntur a. 286 (f. 57'). 298 (f. 57"). 307. 310. 311 (M 202'). 350—1. 358 — 9 (f. 58"^). 364. 366. 367. 372 — 3. 377 (f. 58"). 381 (f. 59'), ibidemque in consulibus eiusdem anni nominativum genetivus excipit a. 380 (f. S^')*), genetivum nominativus a. 362. 368 (f. 58") et 378 (f. 59"'): post a. 381 nulla eius generis licentia iam admittitur. eo igitur tempore qui antea fluctuaverat usus sermonis stabilitus est. Potest hinc intellegi diversas essc fastorum a Stepliano adornatorum partes diver- saque origine. sed accedit alterum idque gravius, quo utraque pars valde diftert, annorum computatio. Ante Diocletianum consulibus annus imperatoris tunc regnantis adscribitur, imperatoris nomen primo consulatui adnotatur: praeterea anni Augustorum secundum usum Aegyptiorum ab Augusti anno primo (30 a. Chr.) deducti^) decimo quo- que anno comparantur. in qua re qui annorum numeros adposuit eam sibi legem scripsit, ut consulibus is annus aegyptius adscriberetur qui inter consulatum coepisset, ') de tempore, quo diver.sa iii occidente et orieiito consulnm renuntiatio esse coepit, Mommsenus disse- ruit in Studiis Ostrogotliicis Neues Archiv fiir Ultere deutsche Geschichtskmide t. XIV p. 227 sqq. ^) nomi- num corruptelam in liac re non curo, velut quod a. 335 f. Heracl. 'A^Xajiiov, hi ^A^Kfiivov exhibent aut pro Valentiuiano a. 387 Hydatius Vaterio, a. 446 chron. pascli. 586,2 Aeovriov ro y pro Aetio III. ') cf Th. Mommseuus ad Chron. min. t. I p. 200 et iu Studils Ostrogothicis 1. s. XIV p. 229. *) cf. quod supra in fastis Tlieouis observavimus p. 368. ■■) cf. L. Ideler Handb. d. C'hronolo(jie 1, 154 sqq. A. CCXXII— DCXXX. 391 velut Priscillianus ot Agricola coss. a. 230 p. Chr. tribuuntur anno nono iinp. Alexandri Severi, anno Aug. CCLX (Phil. 554), qui coepit sccundum Aegyptios d. XXYII m. iun., secundum Alexandrinos d. XXIX m. aug. a. 230 p. Chr.^). librarius sane ab ea lcge discessit, dum anno qui est ab a. Aug. CCLXXX undecimus numerum adscribit CM docimoque deinceps sequenti T (f. 56''), unde accidit ut consulibus quibusque is annus tribuatur quo currente magistratum inierunt. sed redit in legem, cum octo annis inter- missis numerum Tl (f. ^y) ponit. Anni imperatorum secundum morem Aegyptiorum recte adponuntur: non Stoplianum adposuisse liiiic apparot quod Pliilippo YI tantum anni, Gallo tres adscribuntur, cum in regum tabuhv Heracliana Philippi sint YU, Galli II anni. atque hoc loco viri docti ita corrigentis, ut et cum tabula regum et cum Theonis more (cf. p. 371) anni Augu.storum consentirent, vestigia haud obscura relicta sunt. minoris momenti est quod consules anni 24S in margine dextro f. 50'' sic supplentur (DiXi7t7tog To y £ '/.ai OiXiTtTtog to (i ^, ubi duobus annis. non £ solum qui re vera omissus erat sed etiam q, indicatis efficitur ut PhiUppi imperium ad annos septem producatur. certius et gravius est, quod mox f. 56^ duobus locis, ut supra indicavimus, lex in hac parte observata violatur, ut se- cundum Theonis regulam consules anni p. Chr. 261 anno Galheni YIII, Augustorum CCXC, consulcs anni p. Chr. 271 auno Aureliani II, Augustorum CCC adscribantur. itaque astronomus cum dissensum canonis et fastorum tollere studeret, simul sensit legem Theonis violari: qui cum totam hanc fastorum partem retractare nollet, dissensum illura frustra temptatum reliquit, Theonis legi saltem curavit ut proximi numeri CCXC et CCC parerent. Quae si recte iudicavimus, iam apparet Stephanum hanc fastorum partem quae ad Diocletianum usque protenditur, talem proposuisse qualem acceperat et praeter levem ilhim eraeudandi conatum plane intactam reliquisse: additi igitur iam ante Stephanum anui et singulorum imperatorum et Augustorum erant. Inde a Diocletiano astronomus prodit tempora discribens i. e. Stephanus. appo- nuntur non solum anni a Diocletiano deducti, quorum constat in Aegypto maxime usum fuisse-), sed etiam anni Philippi Aridaei, quibus Ptolemaeo auctore astronorai uti sole- bant. eique, contra atque in priore parte fieri solet, iam seeundum Theonis legem sic ad consules referuntur, ut is annus quo currente magistratum inierunt consulibus adscri- batur: velut Diocletiani aimus I Phihppi DCYIII qui coepit d. XIII m. iun. 2b4, con- sulibus anni 2S5 tribuitur. singulorum impcratorum anni plane praetermittuntur, ne in marginibus quidem usquam mentio fit. sed accedunt iam indictionum anni quini deni in marginibus sinistris summa cum cura adnotati atque eadem lege qua anni Diocle- tiani ot Philippi adscribuiitur, ii. e. ut consulatus quisque ea uotetur indictione qua cur- rente renuntiatus est. hi numeri tum dcmum adscripti sunt, postquara corrector vitia a librario coramissa emendavit. ideo inde a f. ^il'' 2 1 usque ad extremam M 202'' plane desunt, quippe loco eis vitiis pessumdato ut desperandum correctori esset. sed inde a M 202'' iterum apparent et i^er rehquos annos sine uUo crrore continuantur. deducuntur autoiii in his fastis indi('tionos noii ut cxspectcs ^) ab anno 312, sod a kal. sept. vel potius a primo moiisis tlu)th die anni 2S2, si quidem prima adscribitur consuhbus anni 2S3 (f. 570. quod cum ab astronomo et chronographo institutuni sit, ipsius rci non magis testimoniura est quam quod in chronico paschali p. 355 usus indictionum a lulio Caesare repetitur. ') qmxl iii priiiiis statim iiiinieris f. .")5^ 3 peccatum est, facile corrigitur. iiumerus prior A qui est aunorum Antonini Klag.ibali aut alienus est ab liiic tabula aut v. i pouendus crat. cui qui aJiuugitnr CIIB ex CNB corruptns ad primuni auinim Alcxanclri Severi pertinet. ') cf. L. lilelcr llandb. d. Chronol. l,161sqq. 2, 43.5sq. ') cf L. Ideler 1. s. l,352sqq. 392 IV. FASTI HERACLIANI L r>n^ YTtaroi tTtj STtl- avvay6fiE(va) 20 30 ■ fiera rr]v (iaailiav a) ^VTIOVIVOV ^vTcovivog TO J A cnB ^le^avdgov xat ^leiavdQog d. ert] ir Mai.r]f.uvog t6 J y.ai ^eXivog lovXiavog B B r y.ai KQiamvog Oova/.og rb B y.ai ^ey.aTog A ~Evr]Qog' B yai 3IaQ-/.EXo[g] ro B e ^lfiiavog B 5 y.ai Ma'^ifiivog Modearog B z y.ai HQO^og ^evrjQog yai Jle^(avdQog) H -/«( Juov B nQia/.ilhavog /.ai .AyQr/.olag e cz Kofiodog y.ai TIeIi- 1 yviavog 1 AovTiTTog ~/.ai Ma- lr]fiog i<\ Ma^r]ftog y.ai UaieQvog IB Ma^ifiog B /ai ir OvQliiavog Ma^rjfiv ov r ^evrjQog yiai KovTiavog Ma^i]fiog /xxi B u4(pQi/.iavog riQeTtETOvog y.ai r a) KoQdiviavog p. Chr. 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 a) aj(6X(coy). Tov vnatctQiov roinov TiQotjyovftifoiig e/eie [sX']^ cod.] vninovg iy riS xciifixi [roxoSixi cod.] Tiucl rouiop Qte eiog ^PtXiTjnov iiciaileictg. ixei' [exi cod.] ife evyctyovTui ftixQ' B [lege A7 inivefi(r]aeu>g) xctl civ- I Trjg r;}? iv Tfl [ri cod.] §ctat,- Xeict 'HQctxX(e)iov XQ''''"' ,AN A.)"" it'rccv&(a) 6e fierct Tiiii' Xoinioi' [Ximiov cod.J \ XQOvoi ANA, xctl avvcidov- aiv ovrios [ovTog cod.J Tci eiog 'PiXinnov eTrj Qti' ctno ^iXinnov £(0? TtjgvnctT(e)ictg | AvTiovirov [ctvTov — cod.J t6 A xctt 'JXeiicv^Qov eii] ♦MG' Tcc icfeiijg iSe ificl ruiv ivTccvS-a vnctTcov errj THA" I o//ot7 ANA, x(al) avvi'i3ov[aivJ. L in infe- riore margine . scriptum est a. 615/6 cf. p. 368 sq. L bb" 4 marg. ctXe^ay^Qov sic 12 fiagxeXo sic Corrige 3 CN£ (et traice ad v. ij cf.p.'i9l,l 6 AiXtitvog lOJexarQog 17 ^evrJQog 6 xcti 'AXi^ctvifQog cf. lielandns fast. p. 164 Ciinton f. rom. 1, 142 TtHvoV 32 'AcfQtxctvog 34 KoQvrjXictyog 13 'A'/.jiivog 14 MdSiftog 28 OvQ^ctvog 30 Kvv- A. CCXXn— DCXXX. 393 L 56' 30 FoQdi- IIioi^ Y.ai d. «»'01 • ^ IlqovloQ, Foqdiavov v.ai B u4(iioXaov ^afiivog R y.ai r c6 BgsvovTog rogdiavog B y.ai nofimhavog A ^4tTr/.og Y.ai e Ilqt%tv.aaxoq' Aqiavog v.ai <; Hannog neleyQivog A Eftijliavog 0di7t- 0dinnog [aje^aaxog B TIOV % •f.ai TiTTiavog IlEQaig y.at r Al^iavog (Dihnnog ae§aar{pg^ B A yai (Dihn7iog KeaaQ-){- a) ^mrjkiavog B lXl7T7l(0f) K(i((J«q" • •pihnnog t6 P G xui 'pihnnov t6 B 5 suppletur ing. dext., prae- terea tegitur mg. sinistro v) 4>0^ "("?) ('tnf.ovv (i perlinet ad a. Phil. 576 Aug. 282, p. Chr. 253, cuius Ical. ian. in feriam VII incidunt L 56'' 15 qnhnnoaCiSuaTo; v. 33 el 34 scriptura vacant, yiimirum quia librarius post v. 20 duos versus omiserat in margine m2>2)letos Corrige 4 '.-tiiint.a 6 Ihvnvarog 8 nofinijKivog 10 IlQercxaTuTog 13 IIeQeyQh'og 14 Ji/AiXutvog 16 TiTiavog 17 nQalaijvg 18 UX^ivog post v. 29, ut vel imperatorum anni ad- scripti indicant, dtio consules omissi sunt, et Volusiani II el Gallieni collega. lege OvoXovaiavog t6 /J {xal Mdiifiog r II OvfXeQKivng ro ,9 ) Xdi FaXXiriVog t6 fi A 394 IV. PASTI HERACLIANI L 66" 30 25 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 L 56v 3 t6 £^ correetum ex zo B 32 (ictaog sed a siipra scr. m. I. CorrUje 1—2 T 3—4 A 4 ruXXnjyog 12 OvoXovaiKvof &o v^vutyog BlaStiiiog y.ai a) rht[iQiov tb r A OcalXeQiavog to J yiai FaXhavog zh F e TovoKog /Mi Baaaog' e Ai^tikiavog '/.ai Baaaog <; ^exovlXaQiog to B y.ai JiovaTog' z Fahvov xo J y.ai OovXovaiavog H CH rahvog to E y.ai Oavariviavog e .AX^ivog To B y.ai JeS,TQog 1 FaXhrjvov to S lA y.ai —aTOQvivog' OvalhQiavov to B 'A.ai AQvy.iXog IB raXhrivov to Z y.ai ^a(iivrjllog ir IlaTeQvog y.ai AQM,aikaog lA TlaTeQvog to B yai MaQiviavog le Klau- Klavdiog ae^aaT(og) diov yai TlaTeQvog & ^VQll- AvTioxiavog co B hav(ov) /.ai OQfpTjTog AiQilhavog ae[iaaT(og) & y.ai Baaaog to B B T KvivTog To B Y.ai Beldov^iviavog r p.Chr. 25d a) TJfiega B | iiufi6X(i/.ios) 5 [i. e. nuUa], I eixoainevTci Brr]Q(i- 257 iiov) I i'f»; unXu f \ jiertinet ad a. Phil. 578 Aug. 284, p. Chr., cuius lcal. ian. in fer. II incidunt 33 KvitjTog 34 BfA- A. CCXXII-DCXXX. 395 /. h7- IIqO' jiov A KuQov B ayok(iov) r JioyXi- iiavog TaziAoc: A mi nlay.iliiavog AvQiXXiavog lo B e /Mi Ka/tetoXivog w ^vQiKXiavog ro F <; ■/.ai MaQ/eXlivog Taci/og co B d. ■/.at EnrjXiavog TlQojiog aejiaarog R /ai Jlavhvog D IlQofiog t6 B r /ai ylovnycog IlQOfiog 10 r ^ 1 /MC IlateQvog vo B Meaaakag /ac FQazog e Tl IlQOfiog xo J g •/ai Tc§eQcog IlQo^og TO E /ai Z Ovr/coQcvog KaQog ae^aatog A ■/ac KaQivog KaQCvog to B /uc B xz Nov/LieQtavog ta a7to (t>cXc7t7tuv (.leyiQczlc- a) o/ltjtcavov to B £tij xz Jco/Xitiavov to B /ui ^Qcato^ovkor oj £tii 6. XH MaSifiog /ac ^l/vXkcavog B xe Jco/htcavov to F /ac lyiaSif^icvog aeliaat(og) r XI Muiij.uvov TO B /ac lavvovaQcov p. ('hr. 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 L bl' 9 aejSfiaiSog i. e. aepieaxoi og 21 mg. dn. xuqv sic C'orri;ie 1 el 7 Tiixirog 2 nhixididfog 18 Ti^egictvog ii'i Mitiiuitwnv et adde numeros A c' XIA 285 286 287 288 u) axo(XLov). 111 lino XIH JioyKiTiavov to S y.ai KiovaTavTivov to B IB xie Maii^ivov t6 E y(ai) Ma^ifiiavov KaiaaQ(og) to B ir XK OavaTog y.ai FaXXog lA XKA JioyXiTiavov [toJ Z (yai) Ma^ifiiavov to S le XKB KcovaTavTivov Ka[iaa]Q(og) to F yal Ma^iftiavov to . . i<5 XKr TiTiavov y.ai NeTtioTiavov IZ XKA KiovOTavTivov KaiaaQ(og) J y(ai) Mttiiniavog Kaiaaq to A IH XKe JioyXiTiavov ro H y.ai MaiijLiiavov to Z le XK5 JioyliTtavov to Q yai Ma^tfnavov to H K XKZ KwvaTavT(ivov) K(ai)aaQ(og) xo Z y.(ai) Ma^ifiiav(ov) K(ai)aaQ(og) to E K^i XKH p. Chr. 289 •290 291 292 293 294 29r7 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 L 57^ 11 y.aactQ sic 21 ante Z evanuit una littera T aut duae 22 tfoj cum rasura ampliore 23 xa . . . p? cum litteri» evanidis (etiam liasta litterae Q non apparet) 24 post To (o non iam inieijra) numeruSt puto 1", evanuit 34 quae sequebatur scheda exsecta est, iacturavi aporjraphon M reparat Corrir/e 1 — 2 Buaaov xitl Kvivriitvov: quae praecedunt nomina Tt^tQiov x(ti .lii»vof consuhim a. 291 (Diocl. VII) esse Relandus p.^Qisq. perspexit, cf. supra p. 386 7 'Avvi,§ahavov 11 et 16 Kmvaxav- riov 17 MaSifiiavov 23 Kiovaravriov item 27 et 33 28 rd J 33 ro E A. CCXXII— DCXXX. 397 31 202' V KiovatavTivov vo g •Aui Ma^r^fiivov zo g ^Ev)]Q0(j /.ai Ma^tifAL- voa Kaiaag Jio/.hyiavoi' ro 7 •Aai Ma^i]i.iivov xo L ytf/.Lviov ae^aaTov •/.ai KiovaiavTivov xb L. .yivdQovi/.oa •/.ai TlQojioa MaBt]i.tiavoa to rj •/.ai 3'Id^t]/.Loa t6 /^ KojvazavTivov •/.ai ylr/iviov to § KojvaTavTtvov rb y •/ai Ma^t]y.ivov xo y KiovatavxLvov to 6 •/ai ytf/iviov ro y OvaleQiov KiovavavTivov •/ai OvaXeQiov •/ai .Ai/Lviov to d IleTQOviov /ai Povcpivov Bovaiavoij ^vTwviov •/al Ki- vaaafirjvov .Af/LVLOv TO e •/ai nQia-/ov ro a .Al/iviov to e •/ai riQia^/ov to y YlQia/ov To 8 •/ai KiovaTavxivov t6 d KiovaTavrivov x6 e /ai yfi- •/'iviov t6 ? KiovaravTLvov ae^^aarov) ro e: •/ai KiovaTavTi(vov) ro a Bovklovaiavov, /ai 'AqXuvov ^p KwvaTavTiov '/.ai .Alklviov A/J Xy 2a^ivov /ai Povcfivov xXd^ Xf.i x/J /y xd X£ ■/g -4 I l Xa Z/J ly Ad Xe k KC tla X^ xU %le tK %Xt] X^i XHa XH^ x^iy Xftd Xt] XXa Xf^£ xK raXXr/.avov, Y.ai Bdaov: ,p Chr. 306 307 308 309 310 311 312 313 a Bv Ttj v7iaz(eiia raiirr; Kojv- IJT«VT(iyOV) t6 ? xal Ma()j- /jivov lo^Xeyii. Evaijiioq Ilufi- tfiX(ov) iv rij XQovix(uiy) avr(ov) ovv- oipei, iSuatXev- aui (—ac ciid.) TovfiiyuvKtitv- arttvTivov. scribiturin mar- gine euperiore 318 319 320 xXr] 314 315 316 317 il 202'' Corrige 1 KiovaTuvriov 2 MaSifiiavov 3 Ma^ifiiavog (5 — 12 cf. supra p. 370) 6 Mahuiuvov (8 numerus C falsus) 12 MaiifiTvog (15 — 37 de his turbis snpra diclum est jy. 366 sq.) 16. 17 [xai Mahjfiivov ro y Kojvaraviivov ro J/ spuria 18—24 tlelenda 20 xai OvaXegiov fxiiij Aixiviov 21 tleTQuivinv Povifiov BoXovaiavov 23 '.4vriaviov Kaixivu ^ujiivov 26 Kpiffnoi' item 28 el 29 27—30 fieleiula 32 [16 ^j ilel. 34 Hohivaiavoi' xui Uv(v)iuvov 51* 398 IV. FASTI HERACLIANI 31 202" ly i6 le A ,5 IN « 25 C V Kqiottov to (3 /.al KcuvaTavTivov lo y Kqianov xo y v.ai KiovaTavxlvov to S 2e(ii^Q0v y.ai 'Pov(pov : KQiaTTOv To 6 y.al KiovaTaviivov to e TlavXivov 7.al lovXiavov K(i)vnTavTivov to t. '/.ai Ko)vazavTLVtuv. to 6 KiijvaTavrtvov y.ai. Mah]iiivov : lavvovaoiov y.ai lovaTov KdjvaravTivov ro T] y.ai KwvaTavTtvtDV xo (3 raXXivov y.ai 2v/xaXiov : Bdaov xai 'yifiXa^iov Tlay.aTiavov y.ai 'IlaQiavov: JaXi.iaTiov /.ai Zi^voiftXov OTVTaTOv y.ai IlavXivov KiovaTavrtov ■/.ai ^^(iXa^iov: (DtXr/.og. y.ai Tixiavov NeTcoTiavov y.ai Oaxoiivdov X& /.ta fiy v§ vy v6 ve yy Xva Xv^ xn Xv8 ve X^? Xvt XVTj Xvd^ X§ Z^« ■ p '-'"' 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 " ^ ''"' ('"^'^V? (>js ii7iicr(e)iitg 'Pihxos xid Tiiicivov Xiyec Evafjiiog Ilafi \ (pi),(ov) iv roK XQoyixoTg Te).evT>jacrjHixiccyov A. CCXXII-DCXXX. 399 L :W MaQ Y.lttV ov A IN A IN Id IB ir lA le A B r A z H e I id IB ir lA le A B OvQoov /.ai Tlolrifuov KojOTavTiov tl) B Ng A xzr Aai KoiOTavTog t6 ^ ^•/.ivdvvov Y.ai IIqo-aXov N. XZA Tqoviov Y.tti riQofiivov N. xze KioaxttVTiov TO r xzg Y.ai KtoGvavTog to B • . lD,ttY.iavov K(aij Po(.ivXkov • . xzz ^ieiovTiov Y.tti ^aKXovatiov , , XZH .Af.ittVTiov Y.ai uiXlhttvov KojGTaVTlOV TO J Z. xze Y.tti KojavavTog t6 F Pov(pivov Z. xo Ktti Evae^iov • • (DiXiTTxov Y.tti 2alia , • XOA ytr^fxevLov /.tti • • XOB KttTvXlVOV . • xor —eQyiog Y.ai NiyQiavog 01 /.lETa VTtaTittv 2eQyi(ovJ yi(alj NiyQiav(ovJ z. XOA KioOTavTiov t6 E Y.ai KcoOTavTiov vaiov to .A • e xoe KioaTttVTiov To B /.ai KioOTavTog t6 B 0. xo^ KioaTavTiov ro Z Y.ai KcoOTavTog t6 F 0. xoz AQfirjTLOvog /.ai yloXkittvov ■ OB XOH KcoaTttVTiov t6 H y.ttL 0. xoe lovhttvov KeattQog t6 A KcoaTavTtov t6 & /.ai lovhavov KeaaQog t6 B OA xn JttTLttvog -/.(ai) KaQttXhog oe xnA Evae^LOg -/.(ai) 'Yiraziog' os xnB p. Clir. 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 L 58' numeri huius paginae valde sunt evanidi, non pauci aperte radendo remoti (pro quibus puncta posui), aed etiam inter reiiquos aunt qui cullrum passi esse videantur. nimirum corrector errorem in superiore payina comviissum (cf. p, 388J et hace continuatum perspexerat et emendaturus erat, cuius rei vesti- qiu7H eet anno Diocletiani N5 adposita litlera A, veri enim secundum Theonis consuetudinem numeri erant NA Diocl , XZ& Fhilippi. id quoque in hac pagina et nonnuUis aliis turbatum est, quod cum in primo versu consulum par perscriptum esset, proximi duo consules versum secundum et tertium i. e. diversorum locu- lorum versus singulos occupant, numeri autem ita in suis locuUs scribuntur, tamquam in adposito nominum loculo unius eiusdemque anni consules legerentur. fit ita v. 1 — 4 et iterum v, 11 — 16 21 litterae — jiov erasae sunt Corrige 1 TloXtuiov f) fort. AvxQUJviov aut aliud latet nomen gentilicium Marcellini 9 ID.a- xiSov 11 'Ai.^ivov 19 Siygiviavoi 20 tiiyqiviav(ov) 23 ro 5 24 el 26 Kioaiitvriov 33 KeQSttXioi; 400 IV. FASTI HERACLIANI L 58' 20 __ A - i^AiOK r KioazavTiov vo I 05 xnr /Mi lov).iavov TO r A TavQOv /,ai OXoqevtiov MaQ/LievTivov v.al OH XRA ^ Ns(SiTTag lovhavov t6 J /.ai ^a- oe xne nxnz z lovaziov • lo^iavog n xn<^ y.ai BaQQMviavog nA xnz H OvaXsvTiviawv y.al OvalevTOg to £ nB XDH e FQaTiavog v.al dayaXaig nr xne 1 yiQVTC7irf/.ivog riA XH v.ai Io§iavog id OvaXsvTiviavov to B /.ai Ovalig to B ne XHA IB OvaXevTiviavov ~/.ai Ov- Tf/TOQOg ng XHB ir OvalevTiviavov /ai. OvulsvTog TO r nz XHr lA FQaTiavov to B /ai IIqo^ov nn XHA le A Modsarog v.at .AQiviisog ne XHe IN <\ OvalsvTiviavog /al H XMZ Ovahjg t6 J H XH5 B FQaTiavov to F VMi E/VTIOV MA XHZ r TOig (xeTa Ttjv vrraTiav FQaTiavov y.ai Ev.vTiov SB XHH A OvaXevTog to E v.ai Ov- alsvTivog vsog sr XHe € FQaTiavog t6 J HA Y VAxi MeQo^avdog i). Chr. 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 L 58'' 3-8 eodem modo in nominibus scribendis peccatur atque })■ 399, ut tamen annoruin et consu- latuum numerus aeqicus sit 12 Sayuhirji prhiiilus (Jorrvje inde a v. 3 numeros annorum Diocletianl OZ, deinceps OH etc. poslquam enim r. 1 primum recti numeri redierunt, statim neglei/entia librarii iterum peccare coepit omisso n. OZ. corrector annos P/iilippi e/ Diocletiani non conspirare vidit, sed sede vitii non perspecta in margine sinistro infeliciter corrigit v. 7 n XnZ et V.2Q H XHZ: debebat annos Diocletiani uno numero minuere, non annos Pkilippi tmo aur/ere 1 in margine ein. 05 pro 15 4 MccfiSQTifov 5 N(§iricc 12 JccyccXchcpog 13 AovnixTvog 32 — 33 OvccltfTiviccyog A. CCXXII— DCXXX. 401 L 59' 10 20 35 IN OvaXevTiavov xo S ■/.al OvaXEvxivoi^ vaiog se YA z H uivOWVlOV YMi Olv(iQiov rQatiavog xo B xat Hq YB Qeodojaiov ro ^4. Ev- HZ Yr e XSQiog Aal ^vayqiog ro A^ HH YA 1 AVXOVLVOV y.ai ^vayQiov to B He Ye \& MeQOjiavdov t6 B ■Aai -azoQViXov ro A p Yg IB Pi^XonQOv y.ai KXeaQ- yov ' .AQ^Aadiov to ^A^/mI PA YZ ir lA Bavdiuvog' Ovmqiov eniqiaveoTaTOV y.(ai) Evodiov PB YH le BalevTiviavov t6 F ■/Ml EvTQOnlOV pr Ye A Geodcoaiov t6 B ■/.ai Kvviyiov PA Yl B Tij^iaaiov /ai IlQOfiOTOv pe pq PZ YIA YIB Yir r OvalevTiviavov t6 J ■/.ai NewreQiov e Taxiavov /mi ^vj^iaxov ^Q/.adiov t6 B /ai PH YIA ? Pov(pivov Qeodcoaiov x6 r /ai pe Yie z ^(iovdavTiov .AQ/adiov t6 r y.ai pi Yl^ OvwQiov t6 B PIA YIZ H OlvfiQiov /ai nQo(iivov PIB YIH e .AQ'/.adiov To zl /ai QvoQiov x6 r pir Yie 1 KaiaaQiov xat .Axxiy.ov PIA YK p. Chr. 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 Pl Yiz 395 396 397 L Sgr iteTum dispositio loeulorum v. 3 — 6. 11 — 14. 23—30 turbatur, sed numeri annorum et consu- latuum aequantur 20 nomen circiter IX littcrarum erasum est Corruje inde a v.\ numeros omnes annorum Diocletiani HA etc, tntium corrector iji margine dextro 29 probe emendavit, dum ^l reponi iubet pro PIA, atque proxima pagiiia 59' iam librarius huic iusmi oboedivit 4 10 e 7 ^AvTiavlov 27 'j^ovvSttviiov 402 IV. FASTI HERACLIANI 25 30 L 59" A PIA AIOK lA IB ir lA l€ A B r e z H e I lA PA YAZ IB ir lA OvoQiov zo J '/Mt, EvTVXiCCVOV EvTQCOTtlOV /ML QeodwQov ^Telixcjvnc y.ai AvQiXkiavov Bl-KEVTIOV y.at OQa(it]Tza ^QAadiov TO E y.at OvwQiov to E Qeodcoaiov t6 ^4 ■/.ui Po^ioq6ov OVCOQIOV TO S y.ai AQiGTiveTOv ^Telixovog co B /Mi Av&e/.tlOV TO -d AQ/.adiov To S -/.ai IlQOjiov: OvCOQlOV TO Z y.aL &eoSioaiov to B Bacjaov y.ai (t^iXimcov OvOJQlOV TO H y.ai Qeodcoaiov to F OvaQuvov Tov ^a/.i7tQ0Ta- TOV OVOJQIOV TO 0 y.ai QeodojOLOv t6 z/ OvcoQiov t6 I y.ai Qeodcoaiov t6 E Aov/.tov Tov Xai.i7rQOTav(ov) KojazavTtov yai KcoacavTog OvojQiov t6 lA y.ai Qeodojaiov t6 S Qeodcoaiov t6 Z '/xti nal?-adiov PIA YKA pie YKB pi? YKr PIZ YKA PIH YKe pie YK<; PK YKZ PKA YKH PKB YKe PKr YA PKA YAA PKe YAB PK5 YAr PKZ YAA PKH YAe PKG YAg PA YAZ PAA YAH PAB Y[A]e , p.Chr. 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 L n9^ 12 post Qo/^iogdov linea quaai sujjerior litierae T cernitur 14 uQiariviTnv sijllabae mediae vocalis potrst € fuisse, nunc nil nisi liaslam t litterae dispicias 17 — 20 ei 23 — 28 tterum neylecta locu- lorum disjiositio ui p. ^^99 3t Y- 6 sed litterae A nunc ne uinbra quideiii cernitur Corrii/e 12 Pco/^OQidov vel potius Pw/iodwQOv cf. Bull. della commissione nrch. comun. di Itvma 1887 t. XV p. 38 n. 1749 14 'jQtaimvezov A. CCXXIl-DCXXX. 403 L 60' p. Chr. le OfCJQior TO fB 7.ai ■ KotniKviO'^ 10 B 1 PAr 1 YM 117 IN A OfOjQiof 11) ir y.ul Qeodojator ro H PAA YMA 418 B y.ai ilkiilhi PAe YMB 419 r QeoSidoiov to © y.ai h('ii)iair(ioi) ro F PA<; YMr 42(1 ^ Evaruihor TiaL ^yqiy.oXa' PAZ YMA 421 e OvioQiov IJ y.ai Qeodvjaiov ru I PAH YMe 422 ? .Aavli 7ci oSvjTov ■y.ai MaQiviavov PAG YM«S 423 JH Qeodvjaiov t6 I^ y.ai OvalevTiviavov KaiaaQ(og) PM YMZ 425 e Qeodvjaiov to IB yai Ovalevaviavov ro B PMA YMH 426 1 leQiov: y.ai ^■/QdaftovQiov PMB YMe 427 \6. Oihy.o^ y.ui Tarqor' PMr YN 428 IB WlvjQEVTior y.tti Jiovraiov PMA YNA 429 ir Qfodoaiov TO IF y.ai Ov- alevriviavov ro F PMe YNB 430 1 lA 1 JvTioyor y.ui Baaaov PM? lYNr 431 1 Aie OvalleQiov v.ai Aaxiov PMZ YNA 432 IN A B QeoSoaiov to IJ y.tti 7\IaSiuov jQEOfiivdu y.ui Aa^ruQo^i • PMH PMG YNe YN^ 433 434 PN YNZ r Qeodviaiov to IE y.ui Ovalevnviavov to IJ PN YNZ 435 A laiSoQov ■/.ai ^ivaTOQog PNA YNH 436 1 z Biy.TOQog fwvov PM YMZ ■y.(al) Sel tovto i ro erog 7t(. > TO evS >-ev ■y.al hf 424 cod.] L iW 27 nuvierus PMH et 2!) /iriorU mDiieri Q in rasnra Corrif/e 2 KoDvarr.vnoc /,o^l 11 iaxerendu^ Victoris consulatus in injima paffina mp})letus l.-i sqq. awiendi uno numero anni omnes PMA YMH etc. ul infra ad v. 29 marytne dextro recte indicatur 26 'JctIov 32 to A 34 SevuioQoi: CHBONICA in. 52 404 IV. FASTI HERACLIANI. L (ur ao 25 30 p. Clir. € u^eziov To B ■/«/ ^i.yrja(iovXdov PNB YNe 437 c; @eo3ooior to IS /Mi Wavarot) PNr YZ 438 z @eodoaiov to IZ /xii Oigtov PNA YZA 439 H AvaToXiov y.ai Ovalevxivov PNe YZB 440 e KVQOV ^iovov PNq Yzr 441 I Evdoiiov y.ai Jioa/.OQOV PNZ YZA 442 i<\ Ma^ii.101' ~/.ui IlaTeQiov PNH Yze 443 IB @eo8oaiov to IH/.ttt ^l(iivov 'pNe YZ? 444 r OvaXevTiviavov ro S xal No^iov PZ Y77 445 lA ^eriov TO r /ai —vi.if.ios ' PZA YZH 446 A '^ .^QTajiovQiov /.ai Alvniov PZB Yze 447 IN & Ziviovog /.ai novaroviiiiavov pzr YO 448 B IlQioToyevovg '/ai ^OTovQiov PZA YOA 449 r BaXevTiviavov y.ai ..^(iiijvov pze YOB 450 A MuQy.iavov .^vyovoTov x«t ^6eX(piov pzg Yor 451 e 27ioQa-/.iov x«t EQ/.ovlavov PZZ YOA 452 <5 Biv/.Ofialov 'Aai 07Zi]Xu(ivo(i PZH Yoe 453 Z AeTLOv xai ^TOvdiov pze YOov 13 ^vfj/uti^^ov 33 Kmfaiuvriuov A. CCXXII-DCXXX. 405 L (J2' f TlaTQr/AOv fiovfov) POe YriA xfdij '2 inrerso r.f. p. SS8 1 Tnvlth' eTioaau fi'9'e(f \ e^ig coder (" ul in (17X0 apparet, etiam jiro rocali o ponititr) 23 uvyovat fiuv x^ sic prius iiofov expunctnm, alteruin iniegrnm ."57 devTeQ Corrige 2 numeros sic POA YflA post v. 2 insere r. 1 (ii snperno margine suppletum inde a V. 3 corr. numeros sic nt cuiijue liini addantnr, iiuemadmodum In margine de.rtro ilentidem ndnotalnr 23 'AQndrov (del. fiovov cj. p. HSil) 2,5 ' lk't.ov 28 ll),((xid'ov 52* 40(i IV. FASTI ETKRACLIANI. L G2^ A AIOK CZ IN Cl U)IZ CK cJKZ 30 A IN 25 30 0 IleTQOV fiOVOV I Avnatamov •/.(al) yiyaTvrftov lA Olvl-iqiov vaiov uovov ce U)IB le ^vaaraaiov Avy(ovaTov) /mi Povqov cg u)ir l. EvoEjiiov B lAOvov cz U)IA avvvtaTtt CH u)ie B ^avEQiov -/.(at) IlQEaidiov CH UJIC r BiaroQog ce u)iq A IlavXov ^iovov Cl U)IZ e .AvaaTaaiov Avy^ovatov) to B CIA U)IH 5 hoavvov /Mi llavXivov CIB u)ie z lioavov alkou fiovov KvQTOV cir U)K H IIaTQr/.LOv %(ai) ' YTtaTiov CIA U)K^^ e IIofiTirjivov '/.(al) ^^r]ivov cie U)KB 1 IlQoliov x(ai) ^^r/ivov ci^ u)Kr 1^^ Js^r/.QaTOvg | /.ai BovXovaiavov ciz U)KA IB Ke3ijov ftovov CIH u)Ke ir 2a^iVLttvov (/.ttL) QeodioQOv. cie U)K? lA .AQEofiivSov vaiov /.ttL lYlEaaaXu CK U)KZ le .AvaoTaaiov ^vy(ovaTOv) to F /.ai BEvavttov CKA U)KH d. KatklEQog '/.ttL aXXov BivavTtov CKB u)Ke B OrroQTOvvov ftovov CKr U)A r BoTjTLOV flOVOV CKA U)AA A 2s'A0vvdLvov '/.ai OriVL/.og CKe U)AB e Ilavlov Tov Bt^Lttvov ■Mti Moaxiavov CK<; u)Ar <; KllflEVTLVOV /ttL TIqo^oi; aXXov CKZ U)AA z ^EvaTOQog ftovov CKH u)Ae H ^vd-ljfllOV /aL OloQSVTIVOV CKe U)A5 CA U)AZ CAA U)AH p. Cliv. 491 492 493 494 495 496 497 498 x(,'.l)li 199 50(» 501 502 503 504 505 50() 507 508 x(,u) II 509 510 511 512 5t3 514 515 516 517 L 62^ 9 Cuvvov primltus, ned ,o supras<:rij>sit manus vetus, fortasse eadem IT). l(j Intrti unum loculum tribus wrsibus scribuntur 18 iTeoifojQOv if/itur terminatio bis indicatur Corrige primum atmos omnes, ut sinr/ulis hinos addan CZ U)lA etc, r/aemadmodn.m identidem in utroque martjine correeior iussit 4. 5 cf. supra dicta }>. S89 s,^. 14 el 15 leijf: Uiiiijyov 2.'i KiXeQoi 24 llfvitvtiov (-in rave ne 'lunofjtovvov corriyas) 28 'Ptji.ixog 34 ■P'AviQtfiiov A. CCXXII-DCXXX. 407 /. ar A IN A a>ifuFlo)ai.B A le UVVTCttTtt CH^ •».r IN A UVVTtUTU CHZ •5KA T «^vZ B MuvQiAiov Ti(itQiov Avy(ovaTov) fiovov CHH •^e p. flir. 55 1 552 553 554 555 556 557 55S 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 L 61" 11 U)nB ex U)nA correclum Ifi 011 fx CO correctum 29 "JK ex U) correclum Con^ije nuiiieros oiiines anuis binis additis, ut velus corrector in margine sinistro inbet 14 ini/. sin. U)nZ rro TIIZ A. CCXXII-CDXXX. 409 L 63 ' p. Chr. 25 r a>'i.'7r«Ta cse •»vg 585 &>. «>'('/ fara T •jkZ 586 e avijrma TA •5kH ; 587 ^ir 592 id avv^raxa TZ •jkIA 593 IB avvTtara TH •>.ie 594 ir avvnaztt Te •)Kiq 595 lA avvTrara Tl •)kIZ 596 z^'e avvTraza TIA •5kIH 597 IN A avv/raia TIB •5Kie 598 B avv/rara Tir •5kK 599 r avv^rara Tl^^ •kKA 600 A avv7r aza Tie •!kKB 601 e avvrrara Tiq •5KKr 602 5 avvrraza TIZ •5KKi£l 603 z Oio/.a . . . ^vy(ov(nov) /lovov TIH •KKe 604 H an/rara Tie •5kK<5 605 e avv/rara TK •kKZ 606 1 avvTraza TKA •5kKH 607 i^. avvTrara TKB •3KKe 608 IB avv/raza TKe •TkAB 609 ir avv/raza TK<; •KAr 610 lA ' HQaAhov ^vy(ovorov) /lovov TKZ •!kAA 611 a'^ avv7taza TKH •KAe 612 IN ^i avv/raxa TKe •>.K<=. 613 B avv/rara TA. •3KAZ 614 r avv7raia TAA •)kAH 615 A avv7tata avvTtartt ttvvTrara TAB • • • •5KAe 616 L 63'' 20 *(0XK in rasura ampliore scrlpsit vi. I, eraseral tivvnuTu 27 tjQaxXiov in ramra m. 1 (fueratne livvnuTu!) 29 uvvnmtc in rasura multo ampliore, scriplum aiiie duhio fuerat quod nunc vermi 27 librarins rcstituil. numerus 14 TIB ex TIA correctus. certa dein liturae restif/ia in ultimis annorum JHocl. mimeris inde a Tie us'iue ad TKe apparcnl; deiuceps TA ex TK., TAA ej: TK. correclum, v. 32 «II TAB utraqua littera AB in rasura est, alterius columnae numeri sine litura sunt 33. 34 numeri annorum Diocl. erasi sunt Corriye inde a v. 1 usque ad r. 24 numeros annorum omnea binia additis. inde a r. 2.') numeri ah ipso librario recte omnes scrilnintur, hinc ille saltus a TKB •^sKe "d TKt "VAB 410 IV. FASTI HEKACLIANI A. CCXXII-DCXXX. L 63' ano ^vyovotipv) ano r Ji o^fX ano iN e avvTcara XM<; TAr -kM «5 avvnaza XMZ TAA -kMA Z arvnava XMH TA6 «kMB Bi H avvTcaxa XMG TAg -^vMr e avvTtaTa XN TAZ -^sMA 1 avvTtaTa XNA TAH -KMe ! lA avvnaxa XNB TAe •>s.M<; Bl 18 avv7iaTa XNP TM •XMZI ir avvnaia XNA TMA •xMH i^ avvnaxa XN6 TMBl-xMe le avvnava XNq Itmf -xn Bl 6. avvTiaca XNZ TMA -tkNA B avvjcaTa XNH TM6 -^sNB r avvTtaia XNe TMg «XsNr p. Chr. 617 GIS 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 a [uno] ^iXiTi7i(ov) toif rf/Jc) ^ if()'(iXTiwvog) \ [^]T'^ [hii tc 3J] xoafii(x>igJ [xoa/Aov: M] xu'>jae(o)i) [xtriae L] \ x{ui) iwTfijg) /^AYT^ L, numeri nota ex conpendio male intellecto orta: xiti ii]a M] «»; I jAPKA adscribitur mary. sin. scriptum a. 79716 primo anno imp. Irenes, a. 6306 mundi h [rt]7r[6] 'Pl'/,i7i7i(ov) smi,- Kmv [c]titi'jit'ov xiti | [E]iQt'jVri( 'ii'd'ix\TOS H 'ili] ,APH I /^ijffoi) 'OxioiiQinv [^iio 31] \ ijfiiQ(tt) A [tjftQa Jj, M] t<>Q{it) tt\no uvuT\o't.(riq) Q (ijXiov) \ ).c(7irit) KV marrj. sin. scriptum a. 784 c 01 r{ovg) XQoyfovg) tii'i \ Qid'«g xui rii )fi(ug) /Q>'j nQ6g t(6v) 'j vnctriav [vnuiov L, M] \ ivx(6v) j; jiuai'/.eiag /q6voi' [/qoivov L] axonetv [axo7tev L] ev rfl /^ri L i. e. aeXiSt] T(tav) jiaai,i.eiuv x(ul) vnttTo>v, nooTfov) bq' e'i>i /^AP6IH L «Qel ij M^ UQU ei>] mr/ M^] t6 \ CijToi)fjev(nv) TfiSi') ) /Q(6vovg) >jfi(<~ig) [eifiev MJ no'/.vnQHyfiov(eivJ [noXXv— L noil.vnQv) [certo conpentUo L uiyvnTiova M] >'j/t«g. ei /H L] d'e o'vT(mg) ]v, nov d'e >] (at'*.>]v>]) r^te. av T(ovg) ](Q(6vovgJ rCoiy fino i'/innov h<^(tav) \ <'«p«iQ(eig) eS iXinnov eivut /q6vov avve^uive]. tilti- mum verstim nunc. in L recisum servavit M. de lectione scholii van der Hagen p. 331, 14 desperarerat. quod ei recte de num,ero YA iudicavi, scriptum est a. 78314. L 63^ tittili non suae rjuistjtic cohtmnae inscribuntiir in codice, eiijue mio rers-u scribuulur, iion, ut lypotltctae placuit, binis primus numerorum (Atnj.) ordo in interslitio scribilitr jwsl r. 14 rclujui j'iir/inae versus (restant autem X ioiyuU minio saepti) vacant scrijttura. LATERCVLI IMPERATORVM ROMANORVM. Imperatorum Romanorum laterculum ita conficere, ut testimoniis de regnorum spatiis diligenter colleclis et ad rerum memoriam exactis cuiusvis eorum dies primus postremusque determinetur, ut operae pretium est omnino et magna ex parte perfici poterit, ita ab hac nostra sylloge alienum est. adhibenda erunt ad eiusmodi operam (comparabuntur adhuc cum fructu quae de ea re coUegit Petavius ad Epiphanii libellum de mensuris vol. 4 p. 43 ed. Dindorf.) chronica inprimis Eusebiana Hieronymiana, in quibus attendendum erit ex una parte ad diff^erentias textuum Graeci Latini Armeniaci, ex altera ad diflferentias annorum in chronicis adscriptorum et spatiorum regni et seriei regum. accedunt eorum chronicorum epitomatores et continuatores, praesertim quos edidimus Tiro Prosper et Cassiodorus Senator. cum his iungendi erunt auctores reUqui tam Latini, in his Suetonius, Chronographus a. 354 finiens in Licinio (vol. 1 p. 145), Sex. Aurelius Victor, Eutropius, Victor qui dicitur epitomatus, lordanes , quam Graeci, in his Hippolytus (cuius imperatorum latercuhim finientem in Alexandro Latine versum dedimus vol. 1 p. 137), Cassius Dio, Theophilus Antiochenus (ad Autolycum 3, 27 ex chronologia Chryserotis nomenclatoris imp. Marci liberti ponens indicem imperatorum finientem in Marco"), Clemens Alexandrinus (stroraat. 1,21, 144 afferens laterculos tales duos alterum ad computationem Romanam, alterum ad Aegyptiacam finientes in Com- modo), Epiphanius episcopus Constantiensis (eiusmodi laterculos habens duos, alterum in libello de mensuris et ponderibus c. 13 — 22 p. 169=176 Petav. finientem in Hadriano, alteruin in Ancyroto c. 60 p. 63 Petav. finientem in Gratiano), Maximus Martyr in tractatu paschah (apud Petavium doctr. temp. ed. 1703 tom. 3 p. 170 seq.), qui scripsit imperante Michaele HI a. S42— 859, aliique Hbelli Byzantiorum complures. inter eos XQOvoyQaffeiov aivTOf.iov ad Basilium (a. 867 — 886) servatum in codice Vaticano Graec. 2210 (Reitzenstein in Hermae vol. 23 p. 148), editum apud Schoenium ad Euse- bium vol. I app. p. 59 seq. et quam nuper ex codice Bruxellensi n. 11376 in hicem protraxit Franciscus Cumont (anecdota Bruxellensia. Gand 1894) synopsis imperatorum Romanorum et Constantinopolitanorum finiens in Romano III (a. 1028 — 1033). — His hoc loco omissis in hac sylloge quae collocarentur, non multa fuerunt, scilicet laterculi imperatorum ad codicem Theodosianum pertinentes adiective; expositio temporum ad Q. lulii Hilariani de duratione mundi libellum adiecta a. 468; laterculus imperatorum desinens in lustino I ; chronographia Malaliana perveniens ad lustini II annum nonum ; denique laterculi tres Graeci Heraclianus in Phoca desinens, Leoninus desinens in Michaele I, acephalus ad Leonem VI perductus una cum antea propositis cousularibus recensiti ab Usenero nostro. CHRONICA III. " I. LATERCVLI IMPERATORUM ROMANORVM CODICI THEODOSIANO ADIVNCTI. vodicis Theodosiani liber hodie bibliothecae Taurinensis a II 2 scriptus ante saeculum VIII, eo autem saeculo scriptura priore deleta rescriptus (secunda scriptura continet luhi Valerii res gestas Alexandri) f. 43 (numerationis eius quae nunc obtinet) post indicem titulorum constitutionibus subiectum (ibi enim, non in principio voluminis indicem locum habuisse coUigitur cum ex collocatione additamenti eius, de quo mox dicetur, sicut monuit Krueger in editione p. 14 adn. I, tum inde quod ex fohis quae supersunt nulhim pertinet ad voluminis principium) alterum indicem proponit imperatorum eorum, quorum coustitutiones in codicem receptae sunt. eum ita repetimus, ut descripsi ego ediditque Pauhis Krueger (codicis Theodosiani fragmenta Taurinensia in actis maio- ribus academiae Berohnensis a. 1879) p. 98. Utrum proficiscatur ab ipsis constitutionum codicis compilatoribus an compositus sit a librario posteriore, dubitari potest; certe ita concordant, ut qui eum confecit necesse sit aut perlustratis syllogae inscriptionibus eum composuerit aut, quod magis crediderim , ad eam normam constitutiones composuerit. nam Constantini II nomen ut in indice desideratur, ita ex corpore sublatum est (vide quae exposui in Hermae vol. 17 p. 533); item loviani nomen ab indice abest, in corpore autem quaecumque leges eo imperante latae sunt, sub luliani nomine procedunt. [Cojnstantinus [Cojnstantius et Constans [Iu]lianus |V|alentinianus, Valens et Gratianus |V]al(ens), Gratianus et Valens [sic] [G]ratianus, Valentin(ianus) et Theodosius [V]alent(iuianus), Theod(osius) et Arcadius Theod(osius), Arcad(ius) et Honor(ius) Arcad(ius) et Hon(orius) Arcad(ius), Honor(ius) et Theod(osiu8) Honor(ius) et Theod(osius) Theod(o8ius) ot Valent(imanus) Index is quem supra edidimus quominus pars fuerit ipsius Codicis Theodosiani niliil impedit et sunt quae suadeant. ad eundem in eiusdem folii pagina versa manus ea, quae ad constitutiones scholia adscripsit (teste Kruegero 1. c. p. 104) adiecit alterum incipientcm a Caesare dictatore, finientem mutihmi (nam deficit fohum sequens) in Caro. eius adnotationes marginales edidit Baudi di Yesme (mem. ddl' ac.cademia di Torim ser. 2 vol. S a. 1846 p. 181): integrum et ipse descripsi et descriptum accepi a Paulo Krueger nostro. index hic alter commune nihil habet eum codice Theodosiano neque apte ei additur; nam ad constitutionum corpora fastos consulares et imperatorum laterculos adici et exemplo caret et ratione, non solum quod ii constitutionum terminos excedunt. sed multo magis propterea quod in usu forensi fasti laterculique nulli ad usum forensem apti fuerunt nisi qui subinde continuarentur, comparati igitur ad exemplum libelli Philocaliani. denique hunc nostrum sumptum iudico ex chronicis Hieronymianis, id quod contra Vesmium olim monui in editione chronicorum Cassiodori a. 1861 p. 562. nihilo minus subieci propter libri vetustatem. Ordo principum Romanorum I G. lulius Caesar primus Romanus sin[gulare optinuit imperium, a quo Caesares Romanor[uin principes appellati sunt. qui regnavit ann. I [ 5 II Octavius Caesar Augustus, a quo Ro[manorum reges Augusti appellati. reg. ann. L[ , III Tiberius regnavit ann. XXIIII [ IIIT G. Caesar cognomento Caligula reg[ V Claudius regnavit ann. XIV m. V[ 10 VI Nero regnavit ann. XIII m. VI[ VII Vespasianus reg. ann. VIIII m.[ VIII Titus reg. ann. II m. II [ ^T^III Domitianus reg. ann. XII m. V [ Titi frat. iunior Titi frat///// X Nerva XI Traianus XII Adrianus hi impp. aeq iu impp. adminis- tuer q usq. ad h' temp sin- guli augusti fu // e // XIII Antoninus Xmi M. Aur An / / / / llllll llll XV Commodus XVI Elvius Pertinax reg. ann. II m. III [ reg. ann. XVIIII m. I[ reg. ann. XXI m. V[ XXII m. II[ /s ///// [ ? ? ? reg. ann. XXV [ reg. ann. Xni[ reg. ann. VI m.[ 7 xxiliil sic cod. 13 od»!. verms posterior parum certus; fiti frat. anter Krueger , titi fi,u/ ego. y ?? 16 menses non hahel Uieronijmus 17 antoninus /// ego, //// e // Is /// Knieqer; Titus Antouinus cognomento ? _ ? ■ ^ Pius Bieronymua 18 m aur an ///// s //// se. 1 a // Krueger. adn. ti. 2 q nos, cum Hieronymus — ? ? ? V. 3 fin. lu III e 11 ego, fu/n ei Krueger, fuerint Hieronymus 21 ann. ui m. ( codex, m. VI Bieronymus 53» 414 I. LATERCVLI IMPERATORUM CODICI THEODOSIANO ADIUNCTL Antonini Caracallae ut putabant filius etfilium suum Filipp 0 sortem regni fecit XVII Severus reg. ann. XVII / [ XVIII Antoninus cognomine Caracalla Seve[ri filius reg. ann. VII XVIIII Macrinus reg. ann. I [ XX Marcus Aurelius AntoninusHeliogaba[li sacerdos (?) XXI Alexander Mamae fil. reg. ann. XV[ XXII Maximinus reg. ann. III [ XXIII Gordianus reg. ann. VI [ XXIIII Filippus reg. ann. VI [ XXV Decius reg. ann. I m. III XXVI Gallus et Volusianus Galli filius reg. [ ? V XXVII Valerianus et Galienus reg. ann. XV[ XXVIII Claudius reg. ann. m. Vmi [ XXVIIII Aurelianus reg. ann. V m. VI XXX Tacitus reg. m. VI XXXI Florianus reg. d. LXXXVIII XXXII Probus reg. ann. VI m. IIII ? ? ? XXXIII Carus cum filis Carino et Numenano reg. 36'37 Florianus cum mimero careat, Probus XXXI numeratu)- apud Hieronymuin. 11. EXPOSITIO TEMPORVM HILARIANA A. CCCCLXVIIL Libello Q. lulii Hilariani de dtiratione mundi scripto a. p. Chr. 397 (bibl. max. patrum ed. de la Bigne Paris. 1624 vol. 7 a. 1644 p. 257; Migne vol. 13 p. 1097; egit de 60 Gelzcr in Africano 2 p. 121 seq.), quem exhibent praeterea Fredegariani libri multi (cf. Krusch script. Merov. 2 p. S), in codice universitatis Matritensis n. 134 saec. XIII, sed descripto ex antiquissimo Alcobaciensi deperdito (vide vol. 2 p. 167 seq.), adhaeret f. 33. 34 (1. c p. 169 n. 9) expositio temporum a mundi incoactione infra edita. est adnotatio quaedam scripta anno Leonis duodecimo et Anthemii quarto sive, certe ut numerat auctor, p. Chr. 468, pertinens ad locum Hilariani c. 16 in codice Matri- tensi sic scriptum: exliinc usque ad CLXX quartum annum regni Qrecorum, quo tem- pore etiam Bacius Cinius [Lucius Licinius Lucidlus edd., scilicet consul a. u. c. 603, ante Chr. 1517 consid Romanorum fuit, qui de societate et amicicia ad Symonem fratrem lude litteras dedit, anni sunt XXVI: ex ilius namquc consulatu annos iani pier consules requirentes invenimus usque ad passionem domini nostri lesu Christi, id est usque ad annum sextum dccimum imperii Tiberii Cesaris fuisse completos annus CLXXIX. hoc [per hoc edd.y a fahrica mundi usque ad passionem domini nostri Icsu Christi anni sunt VDLXX [VDXXX edd.y.- proinde ad conclusionem Vlannorum dehentur anni CCCCXXX [CCCCLXX edd./, in quos fmes secuhrum concurrcnmt. — Excerpta Hieronymiana quae laterculum imperatorum praecedunt omisi. imperatorum quoque spatia ipse adnotator ait sumpsisse se ex chronicis Hieronymianis conveniuntque cum iis certe quae a nobis ex- pressa sunt litteris cursivis, quamquam quaedam, ut Severi prioiis spatium, non librarii errore inde videntur recedere. — Codicem excussi ipse BeroUni. EXPOSITIO TEMPORVM A MUNDI INCOHATIONE. Quoniam in superiori libello sollicito lectori moverim scrupulum, arbitror posse f. 33 moveri in eo quod idem contineatur, quia a passione domini nostri CCCCXXX adhuc superessent anni, ut sex milium annorum numerus impleretur. quo etiam tempore sanctus i opusculi auctor ea quae in apocalipsim de Anticliristo et domini nostri giorioso adventu scripta monstrantur, asserit adimplenda. quos annos iam in Leonis septimo et Severi quarto imperii anno cognoscimus fuisse impletos. sed quae ratio supra dictum ex-p. c. 463? positorem fefellerit, breviter intimabo : annorum etenim seriem singularum generationum nec non iudicum et regum populi Hebreorum tempora non ex Hebraicis voluminibus, '» sed ex septuaginta interpretum translationibus scripsit. pro qua re [ut] studiosis temporum veritas patefiat, necessarium duxi secundum exemplaria ab Hebraicis autenticis a beato Iheronimo in Latinum translata per generationes ac deinceps de Eusebii cronicis quanti anni a mundi origine usque ad nostram aetateni fuerint evohiti, doniino annuente monstrare atque ab Adam primo homine exordium sumere. is Primus Gaius lulius Caesar regnavit annis quinque. Octavianus Augustus, a qico Augtisti esse coeperunt, regnavit annis LVI. Tiberius regnavit annis XXIII. liuius quinto decimo imperii anno dominum ad baptismum venisse annos agentem aetatis in earne XXX, evangelista Lucas demonstrat. qui etiam post baptismum triennio praedicasse et sic ad passionem venisse ex evan- 20 gelio lohannis intellegitur, qui fuit Tiberii XVIII annus. fiunt ergo omnes anni ab Adani usque ad passionem domini anni IIIICXIII. regnavit itaque post passionem domini Tiberius annis V. Gaius cognomento Caligula regnavit annis III mensihus X. Claudius regnavit annis XIII mens. VII. as Nero regnavit annis XIII m. VII. Vespasianus reg. ann. X. Titus filius Vespasiani reg. a. II m. III. Domitimms frater Titi reg. a. XV m. V. Nerva reg. anno I m. IIII. 30 Traianus reg. a. XIX m. VI. Hadrianus reg. a. XX. Titus Antoninus cognomento Pius reg. a. XXII mensibus III. Marcus Antoninus qui et Verus regnavit annis XVIII mense I. Aurelius Commodus reg. a. XIII. .15 Hebidius Pertinax reg. m. VII. Severus regn. an. XVII m. VII. Antoninus Caracalla Severi filius reg. a. VII. inscr. incoactione C 1 mouerim] no'ium C: emendatio dubia 5 asseret C 8 iudicium C 9 ut addidi 10 temporum (sic) C secundum] sed C 17 (hiberius C 18 luclias C 20 annus) anno C 22 tliiberius C 27 thitus C 31 [ajdriauus (a add. niiniator) C 32 thitus antonius C 33 marchus antonius C 37 antonius C II. EXPOSITIO TEMPORVM HILARIANA. 417 Macriniis reg. anno I. Aurclius Anfonimis rfg. n. IIII. Alexandcr Mamae filius rcg. a. XIII. Maximianus regnavit annis III. 5 Gordinnns rcg. a. VI. Philippus reg. a. VI. Decius reg. a. I m. III. Gallus et Volusianus filius eitis regtmverunt annis II m. IIII. Valerianus et GaUicnus reg. a. XV. 10 Claudius rcg. a. I m. IX. Aurelianus reg. a. V m. VI. Tacitus rcg. m. VI. Florianus reg. m. III. Probus reg. a. VI m. IIII. 15 Carus cum filiis suis reg. a. II. Diocletianus rrg. a. XX. Galerius reg. a. II. Consfantinus reg. a. XXX m. X. Consfanfinus ct Constans regnavcrunt a. XXIIII in. V. 30 lulianus reg. a. I m. IIII. lovianus reg. m. VIII. Valcnfinianus cf Valcns regnaverunt annos XIIII m. V. Gratianus cum fratre Vulentiniano reg. an. VI. Valentinianus cum Theodosio reg. a. VII 25 Theodosius cum filiis Arcadio et Honorio reg. an. I[II. Arcadius cum fratre Honorio reg. a. XIII. Honorius cuiii Theodosio minore fratris filio reg. a. XV. Theodosius minor Arcadii filius reg. solus an. XXVIII. Valens cum Alarciano regnavit ann. IIH. 30 Marcianus solus reg. annis III. Leo cum Maioriano reg. annis III. iterum Leo cura Severo reg. a. IIII. Leo solus regnavit anno I. Leo cum Anthemio regnavit ann. 11 II. 2 antonias C 3 mamae] inanie 0 9 regnauit G 15 [c]larus C 17 [u]alerius C 19 xxxiiii C 21 iouinianus r. a. uiii C 25 archadio C 26 archadius C 21 miuoris C 28 archadii C III. LATERCYLYS IMPERATORVM AD IV8TINVM I. Laterculus imperatorum qui sequitur ab Augusto perveniens ad lustinum I ut exiguae admodum utilitatis est, ita non plane neglegendus; nam quamquam pleraque quat' auctnr affert ad scriptores redeunt adhuc superstites, certe hic illic ad crisin eorum adhiberi poterit et fieri potest, ut habeat propria quaedam. primam partem ab Augusto ad lovianum patet sumptam esse fere ex Eutropii breviario, cuius quae sunt et ad numeros usque concordant, expressimus inclinatis. praeter Eutropium paucis locis adsumpsit auctor chronica Hieronymiana, ut Traianum, quem Eutropius ait obiisse apud Seleuciam Isauriae, Hieronymus in Selenunti (secundum Eusebium) sive ut alihi (nirairum apud Eutropium) scriptum repperimus apud Selcuciam Isauriae, laterculus ait defunctum esse apud Selinunta Isauriae. in huiusce partis capitibus extremis pariterque in proximis adhibita sunt consularia Constantinopolitana; certe Gallum necatum esse in insida Flanona ex iis solummodo auctor sumere potuit eodemque ducunt quae sequuntur ad Valentem. missis capitibus a Gratiano ad Theodosium II ita exiUbus, ut certum auctorem non prodant, extrema inde a lohanne qui post nioi'tem Honorii regnum occu- pare conatus est, quatenus imperatores Occidentis spectant, prope accedunt ad ea, quae de rebus occidentalibus leguntur apud Marcellinum comitem, quamquam non omnia eo adhibito plene explicantur, ut in Leone cometacum corruptum et in Severo II quod dicitur rcligiose rixisse. Marcellinum cuni viderimus (vol. 2 p. 46) occidentalia sua traxisse ex chronicis Occidentis, fortasse communio quae intercedit inter Marcellinum et huius indicis auctorem redit ad chronicorum eorum epitomam ab utroque usurpatam. — Scriptum esse indicem sub lustiniano nolim inde colligere, quod finit in lustino I; nam fieri potest, ut copiae in eo defecerint, quibus auctor usus est. Codices adhibiti sunt sex hi. C Vaticanus 3339 saec. X f. 246'. 247' post Pauli historiam Romanam (cf. Droysen praef. ad Eutropium p. XXX et Waitzius scr. Lang. p. 36). edidit indicem ex hoc libro et eo qui sequitur Schelestratius antiq. eccl. 1 (1692) p. 597 seq.; repetivit Roncallius chron. vet. Lat. 2, 249. mea causa indicem contulit Huelsen. manus secundae lectiones plerasque suppressi. Z Vaticanus n. 1984 (non 465, ut ait Schelestratius 1. c.) saec. IX vel X f . 9 post Curiosum urbis Romae (cf. Jordan topogr. urb. Romae 2 p. 3 et Waitzius scr. Lang. p. 30). finit mutilus folio exsecto in Constantio II verbis moritur anno.' adhibuit Schelestratius 1. c. hunc quoque librum mea causa Huelsen excussit. manus secundae mutationes pleraeque item omissae sunt. Coloniensis n. 32 saec. X f. 193'— 195 post Ambrosii epistulas. descriptus est ex nostro C; nam in loviano ga\latiae vocabulum in C scriptum bipertito propterea in Coloniensi male divulsum est et concordant omnia. itaque nou adliibui librum , unde descriptum indicem sponte misit Carolus Schenkl. y Vaticanus n. 341 sacc. X inter misceilanea, de quibus egi vol. I p. 524 adn. UI. LATERCVLVS IMPERATORVM AD IVSTINVM I. 419 Mediolanensis Ambrosianus C 72 inf. sacc. XT (cf. MG. sor. Lang. p. 'M) anto Pauli A diaconi historiani Ronianani in foliis tribus nuineratis hodie .59. 00.61, quoruni primuni et tertium cohaerent, secundum solitarium cst, leguntur primimi nomina Ascankis . . . Marcelltis (ut infra) itemque indicis huius principium ad Vitellium, dcinde, his videlicet reiectis, haec : Consules. Ascanms Silvius. Alha Silvius. Procas Silvius. Capln Silvius. Numitor Silvius Aeneas. liomuliis. lulius Octavianus. Numa FompiUus. TuUus. Ancus. Brutus. Decius. Drusus. Torquatus. Camillus. Fompeius. Tullius. Cato censorius. Cossus. Scijnade. Fabricius. Fabii. Marcellus. sequitur iudex quem edimus integer. Bernensis n. 120 saec. XI f. 74' — 76 post Victorem quem dicunt epitomatum. B adhaeret laterculo continuatio a lustiniano I ad Theodosium ITl sumpta ex Bedae chronicis uiaioribus. post Bedana quae finiunt sic: Anastasius imp. aim. III. Theodosius anii. I subiciuntur liacc : IjCo impcr. ann. X. Constantinus ann. XXVII. Constantinus imperator a suis crqjtus est excecatus VIII ann. post imperant. Karolus imperavit ann. XL V. Ludovicus fiJins eius ann. XX VIII. Lotharius ann. X V. Otto imperavit I ann. Otto II ann. Otto III ann. Heinricus ann. Gener ann. XI. Hrinricus anu. VIII. Vaticanus 1979 (errore 1479 apud Droysenum praef. ad Eutropium p. XXTX) W saec. XI/XII post PauH diaconi historiam Romanam. Edidit indicem, ut supra dixi, Schelestratius usus libris nostris CZ. praeterea Sir- mondus ad Sidonii carm. 2, 3 1 7 ex hoc indice citavit verba de Severo II Severus . . . deccssit. attulitque ex codicc Lucensi Pauli historiae Romanae saec. XI/XTI (eum ego Lucae frustra quaesivi) extrema, scihcet capita de Anastasio et lustino I. IMPERATORES ROMAE VEL CONSTANTINOPOLIM REGNANTES. Octavianus Augustus regnavit annos LVI. Eutrop. 7,8. Vixit annos LXXV. Obiit morte communi in oppido Campaniae Atellae. Tiberius regnavit annos XXIII. Butrop. 7, ii. Vixit annos LXXVIIL Obiit morte communi in Campania. Gaius Caligida regnavit annos III. Eutrop. 7, 12. Vixit annos XXVIII. Intcrfectus est in Falatio. Claudius rcgnavit annos XIIII. Eutrop. 7, 13. Vixit annos LXIIII. Obiit morte communi. Nero regnavit annos XIIII. Euirop. 7, 15. Vixit annos XXXI. Se ipsum interfecit ab urbe miliario IIII in villa liberti sui. Verborum peracriptorum compendiatoruvive, ut sunt annos, annis, ann., anno — vixit, vix. — reguavit, reg., ratio noti est habita. 1 «0 ZVAW, omittunt titulum CB constantlnopoli 4 regnentes Z^ 2 oct. aug.] aug. oct. V, aug. (om. oct.) A 3 Ixxul Ixxui Eutropius. 8 caius A caligula] AB , calcula C", calli- cula W, gallcula C^, gallicula V 1 1 xiiii] xiii CW 14 iieron C 15 xxxi] xxxii Eutropius 16 se ipsum interfecitj iuterlectus est Z iiii] iii C libertis A^B CHRONICA ni. 54 420 III. LATERCVLVS IMPERATORVM AD IVSTINVM I. Galba regnavit mensibus IIII. Occisus est in foro Romae. Oiho regnavit diehus XCV. Vixit annos XXXVII. 5 Ipse se interfecit in Italia apud Bedriacum. VitelUus regnavit tnenses VIII die uno. Vixit annos LVII. Occisus est a Vespasiani ducihiis. Vespasianus regnavit annos VIIII. 10 Vixit annos LXVIII. Ohiit proflMvio ventris p^rope Sahinos. Titus regnavit annos II menses VIII. Vixit annos XLI. Ohiit in ea qua pater villa. 15 Domitianus regnavit annos XV. Vixit annos XXV. Interfectus est suorum coniuratione in Palatio. Nerva regnavit annum I menscs IIII. Vixit annos LXXI. 20 Obiit morte commiini Eomae. Traianus regnavit annos XVIIII menses VI. Vixit annos LXIII. Mortuus est profluvio ventris apud Selinunta Isauriae castellum. / 25 Aelius Adrianus regnavit annos XXI menses X. Vixit annos LX. Ohiit morte communi in Campaniac Baias. Antoninus Pius regnavit annos XXII menses duo. Eulrop. 16. Eutrop. 7, 17. Eulrop. 7, 18. Eutrop. 7,20. Eulrop. 7,31. Eutrop. 7,23. Eulrop. 8, 1. Eutrop. 8, 5; Hieron. A. 2132. Eulrop. 8, 7; Hieron. A. 2153. Eutrop. 8,8. 30 35 Vixit annos LXX. Obiit morte communi a^nid Lorum villam suam miliario ah urhe XIL Antoninus Verus cum Lucio Antonino Vero. L. Antoninus regnavit Eutrop. 8, lo. annos XI. Ohiit profluvio sanguinis, quod Greci apoplexin vocant^ in urhe Altino. Antoninus Verus regnavit annos XVIII. Eutrop. s,u. Vixit annos LXI. Obiit morte communi. Commodus regnavit annos XII menses VIII. Eutrop. 8, 16. Obiit morte suhita, ut etiam strangidatus putaretur. Pcrtinax rcgnavit menses II dies XX. Eutrop. 8, 16. Vixit annos LXXX. Occisus est a praetorianis militihus. 1 galua W iiii] uii Eutropius 4 xxxuii] xxxuiii Eutropius 5 uedriacum CW 10 Ixuiii] Ixuiiii Eutropius 11 sauinos W 13 xli] xlii Eutropius 14 quaj qua et ZW pater] pater eius ZAB IG xxu] xlu (variant libri) Eutropius 17 coni. suor. C 19 IxxiJ Ixx AB: Ixxii Eutropius 21 traiunus] ulpius tr. W 23 hisaurae W, isaurae C 25 li(a)elius 5IF 27 uaias W, balas B 28 antunius AB m. ii] m. iii Eutropius 29 Ixx] Ixxiii Eutroplns .'U urbe] u. roma Z 32 antonius AB ante 1 ins. anno AB 34 proHunio Z^ grece Z apolexin B in] obiit in Z 36 X et uiii V 39 uiiij uiiii CW 41 pertinans CW posl Pertinacem ins. lulianus 61ius regnavit mensesVII: interfectus est a Severo C" (manu saec. XV) 42 Ixxx] Ixx Eutropius 43 a] ad W III. LATERCVLVS IMPERATORVM AD IVSTINVM I. 421 Severus regnavit annos XVI. Vixit ammodum senex. Decessit Ehoraci. Antoninus Caracalla regnavit annos VI. 5 Vixit annos XLIII. Obiit morte conimuni apud Edessam Osroene. Macrinus rcgnavit anno I menses II. Seditione est militari occisus. Antoninus Aeliogabalus rcgnavit annos II. 10 Tumultu militari est interfectus. Alexander Mamae regnavit annos XIII. Periit in Gallia militari tumtdtii. Maximinus rcgnavit annos III. Occisus est a Pupieno Aquileiae. V, Gordianus regnavit annos VI. Intcrfcctus est fraude PJiilippi qui ei successit. Philipiinis regnavit annos V. Interfectus est ah exercitu Veronae. Decius regnavit annos duos. 20 Interfecfus est in harharico. Gallus rf Volusianus regnaverunt annos II. Inferfecti sunt Interamnae. Valerianus regnavit annos VIIII. Capfus apud Pcrsam ignobili senectute consenuit. 25 Gallienus regnavit ann. VIIII. Seditione niilitum Mediolani est intcrfcctiis. Claudius regnavit annos II. Ohiit morbo. QuintiUus regnavit diehus XVII. 30 Et hic interfectus est. Aurelianus regnavit annos V. Occisus cst Cenofrurio a servis suis. Tacitus regnavit menses VI. Obiit morte communi. 3i Florianus regnavit menses II. Obiit morte communi. Probus regnavit annos VI. Cum casfra supra Tigridcm habcret, vi divini fulminis pcriit. Eutrop. 9, 18. Numerianus regnavit annos 11. Eutrop. 9,18. 40 Apri soceri sui fraudc in itinere occisus est. Diocletianus regnavit annos XX et deposito impcrio obiit morte communi. Eutrop. 8, 19. Eutrop. 8,20. Eutrop. 8,21. Eutrop. 8, 22. Eutrop. 8, 23. Eutroii. 9, 1. Eier. A. 2255; Eutrop. 9,2. Eutrop. 9,3. Eutrop. 9, 4. Eutrop. 9, 5. Eutrop. 9, 7. Eulrop. 9,11. Eutrop. 9, 11. iktrop. 9,12. Eier.A.2288;Eutrop. 9,15. Eutrop. 9, 16. Eutrop. 9,16. Hier. A. 2294. Sier.A. 2302;Eutrop. 9, 27. 28. 3 euoraci CW 4 caragalla C ui] xui V 6 edissam C mosroone CVB, mo'roene Z, mosraenae W 8 seditioni AB est om. V 9 lieliogaualus W, eliocaballus C, eliogaballus Z, aelio- gaballus AB 10 tumultum W 11 mammae A 13 maximianus F» 14 a puppieno ZAB, apud pieno Cir aquilegiac J. 18 beroue W. ueroniae primus cliristianus ^, ueronicae £ po«« Veronae ins. ct filius Uoraae per iussiouem Decii senatoris Z'^ 20 in barbarico] add. id est iu palude summersus (non Summeir, ut ait Roncallim) Z^ 24 captus . . . cousenuit om. W 2;') gallienus (galienusF) r. a. uiiii om. W 26 mediolanum Z 32 cenofurio Z 33 ui] u Z 37 post l'roluM Carus non tam excidit quam locum auum cessit Numeriano, mortiK causa translata ad Probum 38 tygradem V 40 itine C 41 dioclitianus C ^,^ 422 III. LATEBCVLVS IMPERATORVM AD IVSTINVM I. Maximiaiflis Herculius regnavit annos XX et simiUter deposito intperio obiit. Constantius regnavit annos XIII. Obiit in Britannia Eboraei. ■■■ Licinius regnavit annos XV. Oceisus cst Thessalonica. Constantinus regnavit annos XXXI Vixit annos LXVI. Ohiit in Ancirone Niconiediae villa. 10 Constans regnavit annos XV. Oecisus est in Gallia a Magnentio. Constantinus Caesar qui et Gallus regnavit annos 11 Occisus est in insula Planona. Uier. A.2302;Eutrop. 9,27. EulTop. 10, 1. Eutrop. 10, 6. Eulrop. 10, S; ffier. A. 2S63. Europ. 10, 9. 20 Eutrop. 10, 17. 18 ; cons. Const. a. 364. Cons. Consl. a. 375. Eutrop. 10, 12; cons. Constant. a. 354 (vol. 1 p. 238). Constantius Mopsocrenis inter Ciliciam Cappadociamque moritur nnno Eutrop. lo, i5; cons. aetatis XLV, imperii XXIIII. Const. a.mi slve _ . _' ^ Hier. A.2377. iulianus regnavit annos II. Eutrop. lO, w. Vixit annos XXXI. Apud Persas hostili manu est interfectus. lovianus regnavit inenses VII. Vixit annos XXXIII. Obiit morte subita Dadanasta finibus Galatifie. Valentinianus senior regnavit annos XI. Obiit in castello Vergione. Valens frater eius regnavit annos XII. Cons. Const. 0.378. 2'' Occisus est in pugna Gotliica miliario XVII ab Adrianopolim. Gratianus regnavit annos XVII. A Maximo tyranno est interfectus. Valentinianus iunior regnavit annos XVII. Necatus est a comite suo Vienna. 30 Theodosius regnavit annos XVI. Obiit Mediolano. Arcadius regnavit annos XXIII. Obiit Constantinopolim. Honorius regnavit annos XXXI. 3s Obiit Ravenna. Theodosius iunior Orientale imperium tenuit per annos XLVlIII. Apud Bizantium morte communi periit. loiiannes Honorio defuncto occiduum invasit imperium statimque apud Ravennam occisus est. 40 Valentinianus tertius regnavit Romae annos XXXI. Occisus est in campo Martio. Marcianus Constantinopolim imperavit annos VI menses duos ibique communi loto defunctus est. 1 herculem V 2 et om. V deposuit, .2 4 lintaiiiii C, WM,m\\ Z euoraci CW h liciu- \\\\i?. CZW thesalonica irF.4 8 Ixui] lui C 9 mc(h)oraeaia iTylT? ir 12 amgnentio F 13 flmi..- luae B 14 mopsoorenis W mortuo V in anno finit Z 17 annos om. B xxxi] xxxii Eulropius Hl iobianus W, iuuianus A 21 sub. morte W dadanista B 22 semiior W 25 miliarico W, iiiiliarios C adriopoliin V 28 xuii] xiii 0» 29 negatus C bienna T'ir 32 post arcadius uis. tilius theodosii cum fratre houorio B xxiii] xiiii B 34 post honorius Ins. ciiiu theodosio minore IVatris sui iilio B xxxi] xu B 35 rabenna W 38 oecidium W 40 tertins om. K« 42 const. imp.| et iialuiitiiiiaims B meuses] et niensca W 43 leto] B, lecto CVAW MareeUinn.i 434. 425. Mareellinus a. 455. III. LATERCVLVS IMPERATORVM AD IVSTINVM I. 423 Leo Orientalibus regnavit ann. XVII menses VI. cometacum vita defunctus est. Maiorianus apud E-avennam levatus Caesar imperavit Romae annos IIII MarcelUnus 461. mens^s VI. .■i Iiixta Hyram fluvium occisus est. Severus Romae imperavit annos IIII MarcelUnus 465'? ibiquc religiose vivens decessit. Anthemius Romae regnavit annos V. MarcelUnus 472. Occisus est a Ricimerio genero suo. 10 Olybrius Romae imperavit menses VII, Marcellinus 472. ubi et vita obiit. Glieerius apud Ravennam Caesar factus est Romaeque regnans a 'Nepote MarcelUnus 473. 474. imperio expulsus est anno imperii sui 11 et in Porto urbis Romae episcopus ordinatus diem obiit. 15 Zeno Constantinopolim imperavit annos XVII menses VII ibique vita decessit. Nepos Glicerii successor Romae regnavit anno I. Horestes eum imperio MarcelUnus 475. depulit filiumque suum Romae fecit imperatorem. idem vero Nepos iuxta Salonas in villa sua occisus est. 20 Augustulus novissimus Romae imperavit ab Horeste patre suo creatus. Marceltinus 476. regnavit anno uno. Odovacer eum rex Gothorum in vasa Roma interemptoque Oreste in Luculanum oppidum exilii poena damnavit. Anastasius Orientale gubernans imperium regnavit annos XXVII menses 25 duos communique morte apud comitatum interiit. lustinus Constantinopolim regens imperium per annos VIIH dies XXIIH. Morbo periit. , 1 leon CW post leo ins. maior cum leone minori -B 2 cometAcum] sic libri, forttisse scr. (ut in Anastasio) apud comitatuni 3 maioranus CV iraperium A .5 iram AW, hiram C, chiram B fluuius T'a 8 art|mius A 9 ricimerio] GW, recimerio A, regimerio B, ricimero V generi V, genere A 10 olihrius C menses] annos AB 11 uitabbiit C 12 est om. W que] cum W 13 ii] \x B 14 portu B ordinatus] o. est V, om. W obiit om. C 15 zenon CAB 17 hor- restes VABW imperii ^-1 18 imperatorera] AB, imp W, impr V 19 nepus C salinas C occisus cst] occisus^, obiit C 20 nobilissimus C horreste /> 21 posi regu.avit ins. uixitCVAB 22 odo- bacer C, odoacer AB 23 lioreste C, horreste B 24 orientalem ^4» 26 interiit] periit V 27 iustinia- UU.S V imperator W uiiii] uiii C 28 moruo W IV. LATERCVLVS IMPERATORUM ROMANORUM MALALIANVS AD A. DLXXIII. Codex Vaticanus Palatinus n. 277 saec. VIII scriptus litteris quadratis (cf. Beth- mann Archiv 12, 333) post Isidori praefationes veteris novique testamenti eiusdemque librum de ortu et obitu patrum (cf. Arevalus in Isidorianis vol. 1 p. 523, vol. 2 p. 350) f. 56—81 chronica continet cum praescriptione et subscriptione iis quae infra leguntur ; edidit inde Angelus Maius in spicilegii Romani vol. 9 (Romae 1843) p. 118—140 (repe- tivit Migne in syll. patr. Lat. vol. 94 p. 1162), sed incuriose admodum et praeterea, ut ipse ait in praefatione, passim ad grammaticas leges reformata. Maius iam adnotarat Malaliana complura in iis inesse; tota, quatenus ad historiam pertinent, sicut paucis monui in ephemeride Krumbachiana {JByzantinisclie Zeitschrift vol. 4 a. 1895 p. 487. 488) pendere a lohanne Malala Antiocheno et ad eius chronica recte aestimanda nostra haec aliquam utilitatem habere nunc demum apparet. emendantur enim explenturve versione hac Latina non solum Graeci textus hic illic errores et hiatus minores, ut 427, 15, cum aliis locis quae absunt a Graecis dubitari possit, utrum ex Graecis exciderint an ab interprete interpolata sint, sed adest etiam apud interpretem imperatorum laterculus a Gallo ad Aemilianum, quae Malaliani libri pars deficit in codice chronicorum inte- grorum unico ^), quamquam excerpta Constantiniana (cf. Hermae vol. 6 p. 368. 382) ad eam quoque perveniunt. similiter quae in fine codicis illius desiderantur ab epitomatore lecta sint necesse est, cum post lustinianum, in quo codex ille desinit, hic adsit lustinus alter habens annos novem, cum imperarit per annos tredecim (565 Nov. 15 — 578 Sept. 26). confirmatur itaque et accuratius definitur, quod coniectura dudum ad- secuti sumus, scripsisse Malalam imperante lustino secundo anno eius nono, p. Chr. 573. Sed cum libellus a Malala pendeat, nihilominus ipse tantum abest, ut versus sit ex Graeco, ut certo constet auctorem scripsisse Latine, Malalae autem chronica eum aut Graece legisse aut adhibuisse eorum versionem epitomamve Latine factam^). — Locuni Sozomeni p. 428, 33 cum adleget sub nomine Epiphanii Cyprii episcopi, adhi- buit omnino versionem quam sub titulo historiae ti'ipertitae Cassiodori iussu confecit Epiphanius scholasticus, quem chronicorum auctor perperam habuit pro eiusdem nominis episcopo Cyprio. — Ephremis locum adlatum p. 433, 11, quem amici frustra quaesiverunt, ') Mero casu in chronicis nostris Valerianus bis perscriptus est et p. 436, 18 loco suo post Aemilia- num et p. 436, 2 non suo post Caracallam, quera locura item obtinet propter hiatuni illura magnum in textu Xlalalao Graeco eo quem habenms. interposita in chronicis et ipsa vere ilalaliana esse non solum Alexandrus lormu (p. 436, .')) ostendit, sed item Decius et Gallus p. 435, 15. 16 proeedentes ordine inverso, id quod redit in cxcerptis Cunstantinianis. ^) Quae sequuntur nou tam mea sunt quam amicorum: scilicet exposuit dc bis in cpliemeride Byzantina 1. c. jj. 489—492 a rae rogatus Ludovicus Traube suppcditavitque alia rerum ecclesiasticarura iraprimis peritus et adiutor acerrimus studiorura etiam a suis alienornm Adolfus Hai-nack. IV. KATERCVLVS IMPERATORVM ROMANORVM MALALIANVS. 425 auctor siniiliter traxisse videtur ex scriptore aliquo Latino. — De gradibus sex vel septem ') quae leguntur p. 433, 2, iani Maius monuit redire fere in epistula sub Hiero- nymi nomino tiadita de septem ordinibus ecclesiac (opp. ed. Vallars. vol. II p. 113); nam eo solo ditteiunt, quod fossarii ante ostiarios noniinat cpistula, post eos chronicorum auctor. ea auteni epistula sine dubio spectat ad ecclesias Occidentis. — Deniquc optime monuit Ilarnackius auctorem ut inficetum ita Vergilianum totum esse , maxime, ut fit, in prooemio; monuit item Huelsenus praeter Vergilium ipsum adhibitum esse Probae centonem Vergilianum. exempla apponam ex pluribus selecta. p. 426, 6 liquidissimis lahiorum nectareis] Georg. 4, 164: liquido distendunf nec- tare ccllas p. 426, 7 anfra caliginis] Aen. 6, 267: res alta terra et caligine mersas; Proba 51. p. 426, 8 tamquam soUs iubar inlustret ab alto] Aen. 4, 130: iubare exorto — Aen. 1, 160. 297: ab alto p. 426, 9 caliginem fenebrosae nocfis] Aen. 11, 187: conditur in tenebrus altimi caligine caelum p. 429, 4 ad narrationem Malalianam quod additur genitus sine macula pendet ex Vergilii egl. 4, 6 : iam redif cf virgo; quae ibi habet poeta iam nova progenies caelo demittitur alfo (cf. Proba 338) notum est Christianos ac- cepisse de Christo nato. p. 432, 8. 9 coniugem plenam nubilis annis pectore virgo .... iamque nutturam] Proba V. 131. 132: pulchero pectore virgo (= Aen. 3, 426), iam mafura viro, iam plenis nubilis annis (= Aen. 7, 53). p. 432, 44 animas fluctibus exilii (cod. fluctis exuli) vagas] Aen. 5, 51: Gactidis agerem si Syrtihus extd; Proba 422 p. 433, 37 inter fluctus altoque peJago demersif] Aen. 9,81: pclagi petere alta parahat Ludit iteni auctor p. 433, 16 in palmae vocabuli Latini significatione duplici ct sacrae scripturac ubi citanttir, textum Latinum receptum auctor sequitur. denique locutiones adhibet doctrinasque sequitur ecclesiae Occidentali proprias, ut p. 430, 14 salus ef redemptio nosfra; ibidem gesta sunf in hominem plenum cum deo; p. 431, 29 sancta cf individua frinitas; p. 432, 28. 434, 19: dci et hominum mcdiator. In urbe Roma libellum scriptum esse Traubius inde coUegit, quod verba p. 429, 7 Graecis male interposita: unde (id est ubi) factum cst 2>ost fot annos domicilium adque baselicam bcatae et semjJcr virginis Mariae aperte adludunt ad ecclesiam urbanam non ignotam sanctae Mariae in Capitolio. — Scotforum denique scolaces vel potius scholares p. 426, 6 et Scoti p. 427, 27, contra quos scriptor invehitur, certo veniunt ab hominc Latino. — Quo tcmpore auctor scripserit, minus certum. ecclesia sanctae Mariae in Capi- tolio memorata inde a saeculo nono exeunte quando facta sit, ignoratur. Scottorum omnino ita mentio fieri non potuit ante saeculum VII ; sed vix auctor eo ascendit. Traubius coniecit libellum editum esse contra doctrinam Bedae de aetate mundi, quippe qui rediens ad Ilebraicam veritatem Christi annum natalem ad a. 3952 rettulerit, contra quem opinionem communem Christum natum esse mundi sexto millesimo acriter auctor defendit. Harnackius adsentiens adnotat systema chronographicum quod Scottis tribui posset nullum fuisse ante Bedam scholae eius omnino fundatorem itaque tractatum a. 740 posteriorem videri scriptum fortasse circa ea ipsa tempora. ') Sex gradus nninerari, .septera iiominari Ilaniackius iude explicat, quud presbyter et episcupus eadem consecratione fiunt neque officio differunt, sed sola iurisdictioue, vocabulis denique conipresbyterorum et consacerdotum tam presbyteri quam episcopi comprehenduntur. AUCTORITAS OPERIS PRESENTIS CHRISTE FAVE VOTIS BONIS. 1- lam tempus est, ut se veritas luculentis rationis optutibus oninibus seraet ipsam perlustret in faciem: iain prudentiori conatu, tamquam per obstrusis cavernarum rivulis, novam et integram se veritas prodat ex utero. iam ne nos fallant multoloquio suo r, Scottorum scolaces, ipsa se nobis veritas liquidissimis labiorum promat nectareis, ut omnem a nobis amaritudinem tollat aliene doctrine, ut antra caliginis obnuuilante men- dacio sua nos veritas luce tamquam solis iubar inlustret ab alto, ut mendacium fugientes veritas amplectetur, exuti caligincm tcnebrose noctis obstante hix uera causarum, ciariscat omnibus letissimus dies in vultu. nunc igitur, si placet, ut certum sit, ipsa lu mundi consilia perquiramus, quo tempore. qua aetate mundi adtuerit Christus salvator in carne, cuius etiam consolatu adque imperio niundo in lioc agebatur in terris, dum e psaim. 19, e.caelo dei filius in utero virginis velut rex insederit thalamo. Maiaiasp.228 Historia chrouica, ed. Bonn. quod etiam pari modo cxplamverunt is Clemcns vel Thcophilus et Timotheus dilectissimi dei episcopi chronogmphi ct dilectus autem dei chronographus Eusehius Pamjih iliensis. Mai. p. 227. 2. Anuo autem XLII Octaviani Augusti Caesaris natus cst dominus et salvator 20 M.1I. v2i6.noster lesus Christtis. superius enim ait, quia postquam transivit XL et primo anno mense sexto rcgni ciusdem Caesaris in mense Distro, id est secundum Latinos Martium, XXV die mensis, hoc est VIII kal. Apriles, qui secundum Gregus Xantliicus appellatur, hora diurnam secunda initiante tertia, die dominiea, missus est archangdus Gahrihcl euangeli- zare heata Maria in civitate Galileae cui nomen Nazareth, in consolatu Cyrinii ct Lon- 21, gini, cum esset disponsata viro cui nomen erat loseph, lyrocurante quidem Syriac Vitellio, qui tum: ugchat iuhcnis suh codem Angustum Cacsarcm. Yll\ crgo kal. Aprihs, id est aequinoctium vernalem, couccptus est dominus in utero virginis. nam et eadeni diem patibulum crucis ascendit et postea in sepulchro est positus. et alia magnalia domini in ea die gesta sunt, id est initium liic mundus ipsa die sumpsit a deo ; et timc trans- 30 ierunt filii Israhel per mare rubrum tamquam per aridam terram; et tunc expugnatus est diabulus et de caclo proiectus est cum angelis suis; et tunc ipsa die sanctus lacobus frater domini de pinna temph dcorsum proiecerunt ludaei. conceptus est igitur dominus in uterum virginis VIII kal. Aprilis, id est V et XX die mensis Martii, quod est XLI Mai.p.227. ann imperii Augusti Caesaris, et natus est in anh XLII regni eiusdem, Caesaris, VIII 35 kalendarum lanuariarum, mense Apilleon, qui cst Dccemhrio, in die XXV mensis, hora diei VII, in civitate ludeac, cui nomen est Bethleem, quae est iuxta Hierusalem, sub 1 praem. incp C (> scholares Maius lofjuidissiniis C 7 obuuuuilante C^ 8 solis ovi. C^ 12 ageb.tur O 13/14 thalamo expl iucp uamque historia C 21 superius (Eusebius correxit Maius) auclor ait quoniam a libro decimo redit ad nonum MALALIANVS. 427 jtreside Syriae Cijrino ex consolihtis, consolatii vero eiusdciH Octaviani Augusti et Silvani, topareha anti iii Itidcae Herodes ille inaioi', filius Archelai, sicut cvangelista testatur. 'S. Colligitiir erijo ub Adum iisque a Flialech fili Eber ahu tria milia, et a Phalech tisque ad XL et II anno regno Auijusti Caesaris amii IIDCCCCLXVII. ef itoMai.p.228, i colUijifur ah Adain primi hominis. usque 'ad incarnationem domini nostri lesu Christi et XLII anni reijni Awjusti Caesaris, annos VDCCCCLXVII. et inde conversatus cum hominihus super ferram dominus nosier salvafor lesus Christus circa quod per annos XXXIII non plcnos parum quid, nt fianf ub Adain usqiie ad dumini nostri lesii Christi secundum carnem nafivitatem et passionein crucis ct adsumptionis eius in eaelis ad patrcm 10 annos VI plenos. Phalech etenim secundum propheticam vocem Mosij in dimidium dicitur femporis fufurae incarnationis Christi intervenissc advenfum. sicnt cnim hominem sexta dic de ferra plasmavif deus, uf Moijses magnus scriptor temporum exposuit in suis com- mcntis, ita hoc definivit: et erif, inquid, tma di.es domini sicut mille anni. sexfa igitur i«-'i"'- '-"i. '• dic fincxit hominem deus ef cecidif sub peccato homo, uf hoc qmque clarius appareat, 15 qui sicuf sexta die homo in paradijso plasmatus corrtiit in peccato, ita sexta die miliarii nmndus in actate Christus super terram manifestatus est ct salvavif hominem per crucis signaculum ligni cf resurrectionis ex mortuis reformando. 4. Qiiod cfiam jxiri modo Clemens vel Theophilus et Timotheus dilectissimi dei ct episcopi chronogruphi explanaverunf, inviccm hi consonantes. dileetus unfem dei ehrono- 20 graphus Euschius Pamphiliensis sexfum quidem miliarium annorum ef ipse dicif a2)parereiU).f.-m. salvaforem CJirisfum secundtim numerum scx dicrum plasmafionis Adae. prius tamen quam supplefi fuissenf sex milia annorum dixif, qttia apparuit dominus deus lesus Christus salvafor noster ad eripiendum genus humanum, et nafus, inquid, ex virgine humanatus esf in quinto miliario ef quingentisimo et II annorum, passus est, vcro et resurrexit do- 25 minus nostcr lestis Chrisfus ef adsumpfus est in eaelis annorum nomerum saeculi aotatis ab Adam T' mil. DXXXIIII. in sex milia aufem annorum concordant omnes apparuisse dominum, quamvis Scotti concordare nolunt, qui sapientia se existimant habere et scientiam perdederunt. vel si etiam unus plus, alius minus dixerunf, in sexto miliario anno- rum secundum propheficam vocem elocutionis universis consenfiimf, efiaik quamvis repi- 30 grifent qui exposuerunt de nomero annorum. in novissimis tamcn femporihus apparuisse salvaforem, sicuf divina scripturu significuf, omnes testati sunt. nam et in sanctis euan- gehis repperies hoc factum, dum unus tcrtiam horam Christum dicit esse crucifixum, id est Marcus; ahi vero in sextam eum asserunt Hgno crucifixum: quod aput inperitos contraria sibi haec videbuntur, sed non sunt contraria in vera ratio, ubi se sic puriter 35 conplectitur divina scriptura, dum tameu diUgentius suminantur et bene tractautur ab his, qui non de sua, sed de dei presumunt sapientia. 5. Igitur cum natus esset dominus Icsus in Bcthleem, in XL et II anno regui Augusti Caesaris, sub Herode regc ludaeorum et sub preside Cyrino Syriae provinciac, in duobus annis agens sub ubera virginis inter homines dei fihus, venerunt a Persida 40 magi, docatum illis prebens stella. tunc didicit Herodes rex sive toparcha ludaeorum, Mai. r 229. quod cxpecidafores venissenf a partihus Persarum et introissenf in Hierosolymam civi- fafem. ef iubens eos adduci cocpif eos interrogare. vencranf enim cognoscentes , qtiia misfica quedam inhuti et quae eis apparuerat sfella in oriente de humanifafem salvaforis nosfri lesu Chrisfi, deferenfesque ci munera tamquam vere regi magno ef t.riumphafori^i-<-\v.2w. 45 secundum quod eis sidus de caelo nuntiaverat. qui efiam ab oricnfalibus adventanfcs interrogabant dicentes: uhi est qui natus esf ludaeorum rex? ef conturhafi sunt Iiidaei. 3. 6. 10 annorum eex milia ut efficeret, numeros a Malala traditos mutavit auctor f> incarnationeni] incariieni C 12; 13 commcutis] mumeuti.s C, mouumentis Maius: fV roig v7iouy>i,U(taii> uihoC ilalalai 15 sicut sexta . . . . in peccato exciderunt ex te.vtu Oraeco 24 uero] uiro C 29 30 quamuis repi- gritent] forlasee quamuis refragentur: xni ui^ 6uo(fu»'i>iai>- Jlalalus 55 CHRONICA III. 428 IV. LATERCVLVS IMPERATORVM quia etiam magi cogniti conpraehensi stint ct introducti sunt ad Hcrodem regem, ct interrogavit cos, quapropter in ludaeam rcgionem advenerint exploratores. et stiggerentes magi miracidum stcllae et quia magnus rex natus est in hoc mundo et quia dona ei cum adduxerint, advenissent sicut regi nmgno munera o/ferturi, dixerunt quia: quae optulimus, munera ut deo profcrimus; vidimus enim steUam eius in orientcm et venimus, s ut eum adorcnms. Herodes autem audiens haec stupens remansit, cogitans quoniam post Augustum Caesarem qualis est virtus qui natus est regis huius? 6. Venerunt ergo magi in Hierusohjmis suh consolatu Vindicii ct Varii aiin imperii Augusti Caesaris XLIIII, quia secundo et XL ariii eiusdem Augusti Caesaris salvator natus est et in II aiiii nativitatis eius magi venerunt in HierusoljTiia. cxquisivit igitnr m ab eis Herodes tempus sideris et cum didicissit, dixit eis quia: ite et scrutamini dili- genter de puerum liunc et cum invencrctis, redi.cntes rcnuntiate nvihi, ut ego venicns adorcm cum. et ahicrunt magi stella quae paululum ab eis abscesserat prchens iterum illis sicut prius ducatum , quam in orientem viderant. et invenerunt lesum ct matrem cius Mariam in domo et cadentes in pavimento terrae adoraverunt salvatorem Christum u ct opttdcrunt ei munera quae detiderant secum in suis tliensauris tamquam deo et regi, Mai. V. 231. aurum, tliu.s et myrra. et responso accepto ab angelo per somnio, per aliam viam limitis regressi sunt in suam regionem in partihus Pcrsartim contemnentes Hcrodem rcgcm. ctimquc sc inlusum vidisset a magis Herodes rex, iratus cst vehcmenter, ct sciscitatus a principihus sacerdotum ludaeorum, uhi Christus nasceretur, didicit ab eis quod in Beth- 2u leem ludeae civitatem David nasceretur secundum quod propheta predixit, et mittens manuni militarcm occidit omnes pueros in Bcthlcem civitatcm ludae et circa finibus eius a bimatu et infra secundum tempus quod exquesierat a magis, sictit divina inquid scriptura. et continuo Herodes dum perfccisset scelus, scatens vermihus a dco pcrcussus animam rcddidit. •a 7. Et factus est toparchu in terraarchia ludaeorum sive rex Archelaus fUius ipsius Herodis per awn VIIII suh consolatu Lamii et Serviliani. sub quo et salvator et virgo mater eius Maria cum loseph introiit in Aegyptum secundum imperium dei per angehim los. 19, 1. apparenti loseph, sicut scriptum est: 'ecce dominus sedet super nubem levem; veniet in Aegyptum et comminuet omnia simulacra et sculptilia Aegyptiorum\ ad adventum so enim salvatoris scdentis super gremium virginis matris, dum ingrederentur in Aegypto, erat illic temphmi idolorum, qui in presentia Christi omnia simulacra de suis locis adque ""STp.^e^l: sedilia exilientes confracta sunt, in pulverem sunt redacta, quod et beatus Epyfanius Cyprius episcopus conmemorat. et cum ei expleti essent IIII anni in Aegypto, iterum angelus apparens ad loseph iubet, ut regrediatur in ludcam terram cum puerum et 35 matrem eius. et propter metum Archehxi fiiii Herodis liabitavit in Nazareth civitatem Galileac quasi subocculte. omnia autem secundum quod ante fuerat predictum a prophetis sanctis, sicut et in euangehum testimonia proferuntur de propheticis libris. 8. Cum iam autem fuisset puer lesus annorum XII, ascenderunt loseph et Mariam cum puerum lesum in teraplum domini in Hierusalem, ut Lucas euangelista narrat; et « dehinc non amplius infert memoriam de loseph, quia scilicet cum esset senex et plenus dierum, iustus vir in omnibus, requievit in paccm cum patribus suis. usque ad XII annos aetatis salvatoris vixit et deinceps quievit, sicut uobis paterna conmendat auc- Mai. p.23i. toritas. Augustus vero Caesar LVI anno regni sui mense Octuhrio, qui et Perbereteo Mni. p. 232. secundum Athineos dicitur, hahiit in Capitolium , quod est in medium orbis Romae, ut 45 3 ei ovi. O 4 fj"ia (et slc passim, iibi sjiatium deficit in versibus exiremis, u supra qj C G quoiiiaml qiim Oe<«i'c431,3e 21 predixit] pd C 26 est om. C» 32 adciue om. C» 37 prdtum (itemque 433, 33. 434, 39) 43/44 'paterna auctoritas quaenam inteUeyatur nescio, secundum historiam losephi (c. 15 Tiechend.) losephus et lesus simul vixerunt per annos XVIII' Harnack, MALALIANVS. 429 ^jer divinationem addisceret, quis regnaturus fuisset post ipsum in Romanam rem puplicam, ct dictnm csf c.i a pythoniam, quod infans Hchrcus iidjciis deus c caelo hcaforum discu- tiens Imnc domicilium, cetcro geuitus sine macula, statim iam venienti aiienusque at MuI. p. 232. aris nosfris. qui exiens inde Augustus Caesar a divinationem et ueniens in Capitolium ■■• aedificarit ihi aram magnam in sHhliminri loco, in qiia et scripsit Latinis littcris dicens: haec aram fdii dei cst. unde factum est post tot annis domicilium adque baselicam beatae et semper virginis Mariae usque in presentem diem, sicut et Timothcus chrono- grafus commcmoraf. posf hoc autcm ipse Augustus morte sua defuncfus cst senex, cum esset annorum LXXV. 10 9. Post regnum vero Aufjusti Caesaris suh consolatu Sexti ct Sexticiani regnavit Tiherius Caesar, cum esset dominus lesus Christus inter liomines habens aetatis annos XV. in anno autcm XV reyni eiusdem Tiherii Caesaris suh consolafu Silvani et i\^(?iv' M-ii- p. 236. coepit sunctus lohamies precursor predicare haptismum jjciiitenfiae, et hapfisahafiir omnes ludea secundum jiropheficatn vocem. tunc venit ad eum dominus lesus CJiristus a Gahlea 1.'. in lordannc incipiois annorwn XXX, id est dies XII supra annos XX et YIIII, qui octaua kal. lanuarias natus est de virgine, et VIII idus lanuarias baptizatus ex aqua est, ex quo c.t mirabilia facere inchoavit. et baptimtus est in lordanne flumine Pale- stine, in mensc Audineo, qtii ct lamuirio, die sexfa mensis, VIII iduum lanuariarum, in nocte, ora dccima noctis, hoc est in diluculo, sub consolatu liuphi ct liuhellionis. ex 20 cj[uo et lohannes Baptista declaratus factus est hominibus, quem et decoUavit Herodes in carcerem in Sehasfiam urbem IIII kal. Septembris sub consolatu Flaconis et Rufini propter Ilerodiam uxorem FHippi fratris sui, co quod inlicite duxerat eam, sicut scrip- tum cst. 10. Anno igitur XVIII regni Tiherii Caesaris, niense etiam VII octavi decimi siai. p.240. 2i anni regni eius, factus annorum circa XXXIII lesus Christus dominus nosfer traditus est a luda Scariotes discipulo suo mense Distro, qui et Marfio, XXIIII die mensis, id est VIIIl kal. April, luna XIII habens diem. erat autem dies V fer, ora nocturna VI. et ductus est ad Caipiham iwincipem saccrdotum et inde traditus est Pontio Pilato presidi prima mane. et continuo eiusdem Pilati uxor nomine Procla misit ad dum dicens: nihil 30 tibi et iusfo illi; nmlfiim enim passa sum hodie p)er visum propter eum. et cognoscentes hoc ludaci scdifionem. concitaverunt dicentes: foUe tolle crucifige eiim. erat igitur ora III, quando adclamaveruut ludaei suis vocibus crueifigentes fihum dei. accipiens autem sententia dominus noster lesus Christus crucifixus est specialiter VIII Jcal. Aprilis, mense Martio, XXV die mensis, luna XIIII. erat autem VI fef parasceue, ora diei VI, 35 et ohscuratus est sol et crant tenehrae jjer universum mundum. anno autem X VIII im- perii Tiberii Caesaris haec facta sunt, ita ut fieret defectio solis maximam quam que nota sunt contigisse prius, et fuit nox hora diei VI, ita uf steUas in caelo a^^parerent. salvator vero lesus Christus tradidit spiritum. ora nona. et statim facta est lux mji.ii. p.24i. omnem terram et terre motus magnus et patefacta sunt monumenfa et petre fissae sunt 40 et mortui resurrexerunt , sicut in divinis euMngeliis efferuntur veraciter; ita ut dicerent ludaei: vere filius dei erat iste quem crucifiximus. ct sepuJtus cst lesus Chrisfus ora decima in ipsa parasce^ie die suh consolatu Sulpicii ct SoJuti procurante Syriae Casio preside. 11. Surrcxit aufem dominus nosfcr cf dcus Icsus Chrisfus mcnse Distro, qui ct 4.', Martio, viccssima sepfima dic mensis, id est sexta kal. Aprihs, ora nocturna X circa diluculo lucescente die dominica, in ipso mense Martio, VII et XX die mensis, luna XVI. 6 Oraeca quae respondent haec sunt: 6 liojfiog oijrof iarl rov TtQiaroyoyov 9£ov- oans ^ia/iog iarcv eii ro KuTieriuhov tu)? ri}i yvi: uhi verba oarif . . . K«7isroi).ioi' I.alimis auctor omisit .tuo additamenlo substituto 21 IIII k.il. Septembris] Tigo r,' xidiiyifiSi' 'lovviiov Malalas 38 lux] uox Maius: abest a Malala 55* 430 V. LATERCVLVS IMPERATORVM unde et prinio quidem (ipparuit prinia mane Mariae Magdalene et deinde suis disci- pulis aposiol/s et aliis sanctis quam pliirimis et commoratus est cum eis per dics XL super terram, posUpiam resurrexit a mortuis. et adsiimptus est in caelis dominus noster et deiis lesus Christus mensc Artemisio, qui et Maio, V die mensis, id est III nonas Maias, die V fr., oru II, sanctoriim apostoJormn vidcntium et alia turba discipolorum, 5 quomodo assumptus est a nuvihus ct sanctorum angclorum dicentiuni illis: quid aspicitis in caelum, viri Galilaei? hic lesus qui asumptus est a vobis, sic iterum veniet, quemad- M.ii. ].. 242. modum eum videtis euntem in caelum. discendit autem secundum domini pollicitationem sanctus et vivificator spiritus siq>er apostolos mense Artemisio, qui cf Maio, XV die mensis, die dominica, ora III, agens presidatum in ludaea idem Pontius Pilatus, qui adsignatus 10 fuerat principari genti ludaeorum db ipso Tiberio Caesare, qui dissolvit regnum ludae- ortim et constituens ei principem praeessc qualemque voluisset sub pontifi^atu^ sacerdotio ludaeorum Annae et Caipihae. 12. Hic namque loco licet inspicere, quidquid pertulerit Christus salus et redimptio nostra, omnia gesta simt in homiuem plenum cuni deo. nam quod Christus per angelum 15 virgini nuntiatur, ad evacuandum consilium serpentis ad Evam in paradyso. quod autem de virgine natus ost, propter protoplaustum Adam, quem de virgine terra et in- polluta ad suam fecit imaginom ; qui cum suadente diabulo mortis incorrisset exitium, a solo domino Christo rerum reparator et conditor eius corporis et animae per in- mortalitatis Christi restauraretur domicilium. quod autem decimi mensis Hmitem teti- 20 gisset in virginis uterum, id est die VI super mense nono, perficiens, quod nulhis ex filiis hominum tangit nietrum nascendo per semine nisi solus Christus verus filius dei et hominis sine semine natus ex virgine, ita ut fiant dies in una collectione constricti CCLXXVI, qui fiunt allegoricae vel tipicam questionem: quod ipse afFatus in euangeho ait: solvite templum hoc, et ego in tribus diebus suscitabo illud. sed ludaei ignorantes 25 capitukim rationis protulerunt testimouium veritatis et ita domino respondentes aiunt: XL et VI annos aedificatum est templum hoc, et tu in tribus diebus suscitabis illud? ille autem, inquid euaugehsta, dicebat de templo corporis sui, cuius dispensationem adpraehendere nequiverunt ludaei, ideoquc nomerum annorum aedificationis temph, qui uiri temph formam gerevat, domino protulerunt: quem nomerum non sub Salomone 30 conditorem eiusdem temph, sed sub Zorobabil, qui et Hesdram, restauratorem contigisse perlegitur, eo quod gentes, quae in circuitu erant, opus cottidie praepedibant. nam Salomon in annis VII complevit opus aedificii templi domini. 13. Etenim visus noster pacificus Salomon aedificavit sibi per sapientiam in vir- ginem sacratissima sui corporis templum per huuc nomcrum sanctum, id est per nono 3.5 menses et dies VI, quia omnis nativitas masculi decimi mensis tangit initia et sic prodit ad huius vitae quatentia. nam hoc ordine secunduni auctoritate maiorum nostro- rum adque priorum dicitur aut legitur generis luimani conceptio, quod per VI diebus lactis simihtudinem habens manet semen in vulva; dehinc convertetur in sanguinem usque ad dies VIIII; deinde augetur usque ad XII; et dehinc adduntur X et VIII; 40 qui mox coaculatur et tendit ad hniamenta membrorum. ita namque VI et VIIII XII et XVIII fiunt simul XLV; addes unum ot fiunt XLVI. et inde ducis per partes, id est sexies quadrageni CCXL. et iterum idem per sextam sex seni XXXVI tries sexis, (jui in unam summa fiunt CCLXXVI. et ideo quod in domino solo una cadit dies supcr XLV propter singularem eius incarnationem de virginc sine corruptionc sive 4.1 gluttinatio seminis. eo quod secundum typum historiabilis templi XL et VI annis aedificatum, ita corpus Christi humanitatis suae per hunc gradum rcstaurans parietem in semetipso, quem in Adam suis fraudulentiis diabulus callidus scrpens ruinaverat, 12 praeesse] perease C 23 seniine] semi (-' 34 nisns| lesus Maiutt ;}9 nianet] nain et V uulba 6'a MALALIANVS. 431 illius salutaris aedificium restauraret et passus post tertium diein numquam iam mori- turus erigcrct, ct sii' omncm iioniinem a subiectione diabuli liboraret. nam XL et VI significat sextam, quam mundus agebat, aetatem, dum reparator suae fauriciae ad- veniret et perfectam penitentiam per nomerum perfectionis quadragensimae ieiunium ;, ponitentibus demonstrarot. unde ot ipse salvator temptatus a djabulo velut homo victor extitit. ut deus ergo per XLo et soxto numero tertioque duplicato omnem Inimani generis massa in unam fidei fermentando coagulavit cousparsio. 14. Quod autem ex femineo editus ventre, positus in presepio, pannis est obvo- lutus, proptcr ilhim versiculum, quo David ius iurando dcus promiserat dicens : de fructum , fog^h^L^l, 12. lu ventris tui pouam super sedem tuam. presepium totus niundus adseritur, in quo suis ^'^^' iumentis rationabihbus pabulum subministrat dominus magostatis. pannis vero advol- vitur nostras miserias quatiendo, in quibus adibens nobis enplastra nostris vulneribus exibuit medicinam. quod autem in Bcthloem ludae civitatem David nascere voluit Christus, propter illut quod ante iam pronuntiatum fuerat lacob fugienti, dum suporatusuios.ss, 11-19. 15 scalam ibi ad caeluin usque conspiceret et angelos dei ascondontes et descendentos vidisset et deum in sumnio incubuisse aspiceret, dixit: hic est, et lapidem, quem ad caput sibi lacob posuerat, in similitudinem iUius lapidis angularis vere domus dei est ot porta caeh: unde appellatur BotheL cui iuncti duo pariotos 0 diverso veniontesEphes. 2,r.. condidit in semetipso copulavit, scilicet populorum conexio ludaeorum adque gentihum 20 pacem in utrosquo porficiens. quod vero amiravilos pastores vol vigiles invonitur sive quod in cunabuhs adoratur, typum gorebatur optimorum pastorum, quos Christus pater-Matth. 24,4;,. familias constituens super famulos et famulas, ut iuste trittici mensuram distribuant, solhcite diligenterque mandavit. vel ilhus, cui ter ait iniungens: pasce oves meas, neioh. 21, 15. n. luporum inpetus conturbati pascua perdant placita mea. ■j-. i 5. Quod autem a magis primo omnium gentium velut nationum primitias adoratur, omnium croatorom et dominatorem significant esso venturum et in gentibus crediturum adque in muneribus oblatio deum otregem; sed et victimae sepulturam murram dicitur Matth.26,7. adtributani, ut per trina species munorum, id est aurum regi, tlms ut deo, murra utMarc. 16, 1. morituro tamquam unam deitatem patris et fihi ac spiritus sancti sancta et individua 30 trinitas adoraretur in Christo, crederetur in mundo, praedicaretur in gentibus. quod stella dueatum magis praebuerit, proptor illud quod logitur: orietur stolla, inquid, ex Num. 24, 17. lacob et ascondit homo in Israhel et confringet omnes duces ahonigonarum. et illud; omnes a Saba venient forontes aurum, thus et murra, salutare domino nuntiantos. quod les. eo, e. autem persecutus ab Herodo perfido regeque cruonto, ut adimpleretur scriptura quae 35 dicit: 'vox in excelso, hoc est in Rama, audita est, pluratus et luctus magnus; Rachel jiatth. 2,'r8'. ' plurans filios suos, et noluit consolari quoniam non sunt". inlusus namque a magis saevit Herodes adversus Christum et quasi posset inter ceteros unum iugulare, quem sibi succedere miser timebat, miha parvolorum in porsona unius infantis impius et crudelis mactavit. sed ab angelo sancto munitus per visum losoph tuht puorum cum 4u matrem eius in Aogyptum, et Herodes contra suum iudicium sine causa parvorum inno- centum crimino pressum infantum pernogavit exercitum. l(i. Quod autem circumcisioncm Christus in carne pcrtulerit, propter illud quod apostulus ait: Cliristuin enim, inquid, ministrum circumcisionis fuisse credendum est. et nom. 1.',, s. iilud de exodi: cum proficiscerotnr Moyses imperante domino ad Aegyptum et secum Exoj. 4,21-26. 4.'. comitarotur coniux cum liberis, occurrit ei angelus interficere illuiu volens. ad quid adtonita Sepphora accipions lapidem circumcidit puorum et propter sanguinem circum- cisionis pueri pepercit angelus, no interficeret. undc circumcisio Cliristi omncs legis ira cessavit et sanguis eius pondcra dura tulit eo quod iinis lcgis Christus', qui m^il'''- ^""•s/ys''' 2 m\ siitiiectuiiicin ('» .'') diliulo O II) iiieiibiii9.set C IK port.-i] pi)rt.<" 2() neiitunis C» 432 IV. LATERCVLVS IMPERATORVM i.nc. 2, 52. dictum vetustatis absolvit et a servitutis iugum nos liberavit. qiiod autem adcrevisse sapicntia quoque coram deo et homines, summae adque perfectae in bominem plenum gessit in aevo, ita ut incipiens annorum XXX baptismum voluntarius a lobanne peteret Ephes. *, 13. in lordanne, propter illud quod ait apostulus : 'donec omnes', inquid, 'occurramus in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi'. ,s 17. Nam et primum hominem deus aetatem perfectum, nec non et intellectum adque rationem praeditum, ut suae scilicet voluntatis rector esset arbitrii, de terra fincxit incolomem iuvenem, et eius coniugem plenam nubilis annis, pectore virgo, de- cora in omni membro iamque maturam, ita pulcbrum oculis visum, eduxit ex latere dormientis. quia non parvolorum motibus aut teneritate mentium puerorum in corpore lo parvo quatentium adque pedum manuum linguarumve praepeditas sermonum et actuum, sed aetate rationo soliditate monibrorum adque sapientiae plenos, prinio deus ex luto terrae fecisse credendum est ut ex illorum materiam subolem: tamquam ex arborum rami vel fructus primum quidem tenues, postea iam paulatim maturi vel ftrmi videntur proficere. ita namque omnis natura firma et solida quidquid protulerit ostendit reparante is auctore deo dum generat. et sic quippe credendum est, quia homo in primordio factus a domino, aetate legitimus et mente plcnus et capacem rationis, in qua victoriam caperet, si mortis superasset auctorem. et ideo namque pena mortis incurrit, quia non sub parvoli motu et infirmior sensui, sed plenus ratione homo in paradysu deliquid, quia scienti bonum facere et non facienti peccatum est illi. renovatur autem per gratia crea- 20 toris, qui non solum parvolos coronavit, dum natus est, verum aetiam diabulum pescavit, cum passus est, donando nobis quod ipse gessit in carne: ut resurrectionis similiter Christi omnis anima XXX surgat annorum aetate in hac ipsa, quam gessit vivens in 2 Cor. 5, 10. corpore , carnem ut recipiat unusquisque iuxta quod egit in corpore sive bonum sive malum. 25 18. Quod autem baptismum a lohannem Christus libenter acciperit, ut tu non dedigneris a conservo suscipere, quod ille non devitor, sed dominus sine peccato sumere voluit a servo; ut inter ipsa fluenta lordanis super unum mediatorem dei et hominum sanctae trinitatis declararetur auctoritas, dum deus pater in voce, filius in hominem, spiritus sanctus in columbe speciae demonstratur divinitas et unam constans indivisa 30 Matth. 4, 1. deitas adque magestas. quod autem ab spiritu expulsus in deserto, id est calefactus Iiomo, queni sumpserat propter veterem Adam, quem intra delicias paradysi diabulus vicerat, hic in deserto cum inimico comtiigere cupiens et per ieiunii munus de illo victoriam capiens, omnibus suis fidelibus traderet conculcandum. in qua victoria ante zach. 3, 1. propheta Zacharias cecinit dicens: 'vidi', inquid, 'lesum sacerdotem magnum et stabat 3.1 ad dextris eius diabulus, id est ex parte iustitiae, concinnans dolos. et dixit ad eum : increpet tibi dominus, diabulc, qui redimit Israliel et elegit Hierusalem'. nobis ergo iMattii.4,18. vicit qui solus victoriam de diabulo capere potuit. quod autem discipolos ex pisca- toribus facit, ut non ex sanguine nobilitatis plaudentium, sed ex pauperum gregem .ipocai. 21,14. humiliter sentientium primos institueret 'duodicem ecclesiae columnae', tamquam ex 40 lacob XII congregationis illius patriarchae; nam unaquaque tribus Israhel singulos apostolos in novum testamentum quasi duodicem lapides vivos ex lordanes alveo redde- derunt; et sic totum mundum tanquam menses totius annis, sol in se iustitiae conti- nentes perlustraverunt ; et animas fiuctis exuli vagas, lucida dei praecepta tamquam in .M:vtth. 4, 13. lina manibus ecclesia medio concluserunt. sic enim ait: 'venite post me et faciam vos i-, piscatores fieri hominum'. 19. Quod autem infirmitates adque egrotationes nostras, sicut reor, praedixerat psaim. 19, c. Esaias, libenter portaverit, et sic per omnia currens 'quomadmodum gigans por viam', 21 111)11 om. V pesc.auitj coiiipescuit Maius 38 uiuit (lU videtai-) €'<■ 4:3 sic] si C" MALALIANVS. 433 oportit inspicere, quomodo in se consecrando ecclesia grados eius pcr singulos commen- davorit, id cst per scx gvada officii mancipandum et altario sancicndum, id cst ostiarius, fossarius, lector, subdiaconus, diacouus, prcsbyter et cpiscopus. lios scx grados implcvit Christus in carnc. nam liostiarius fuit, quando ostium archae aperuit et iterum clausit. s fossarius fuit. quando Lazarum dc monumcnto quarto iara fctidum evocavit. lector loh. u.ss. fuit, quando lihruni Esaiae prophetac in medio synagogae in aures plevi aperuit, lcgit i.uc 4, n. et cum rephcuissit, ministro tradidit. subdiaconus fuit, quando aqua in pelvc misit et i,,h. is,.";. humihtcr sua sponte pedes discipohirum lavit. diacunus fuit, quando caHcem bene- i.uc 22, n. 19. dixit ct apostolis suis ad bibendum porrexit. presbytcr fuit, quando panem benedixit ") et eis simihter tradidit. episcopus fuit, quando in templo populos, sicut potestatem ^'^"'g.^*' "' habens, eos rcgnum dei docebat. et haec quidem etiam sanctus Ephrern commemorat similiter. 20. Nam quod a proprio discipolo XXX argenteis venundatur ludaeis, ante prcsig- m^"''. 26, u. natum est in loseph a suis fratribus Ismahehtis distractus. quod autem hgatus a MHtth. 27.21. 26. 15 ministris Hebreorum discribitur, ut eos qui diabulo compediti tenebantur absolveret et nexus peccatorum confringeret. et quod palrais in faciem verberatur, nobis veramsiatth. 26,67. libertatem donavit. et quod colaphis capite caeditur, nostrum est sanitate redditus caput. et quod innnmdis sputaminibus perlinitur, a nostras facies extersit obprobriuin. et quod dorso titigelhs verberatiir, a nobis plagas mortis et diabuli Hagella dimovit. 20 et quod ante tribunal Pontii Pilati adstatur, a nobis terrorem adque formidinem iudicum et principum liuiiis mundi abstuht. et quod multos testes falsos pertulit, sanctorum suorum contra iinpios testimoniuni confirmavit. quod autem inter iniquos depotatus est, ut fihos adoptivos per fidem angelorum participes demonstraret. quod vero unum susciperit, altcrum reprobaverit, ut quantum intcrorit humihtati superbia et desperatio 25 ab spe salutis vel a mahtia distet clementia, demonstraret. et quod clavis configitur, ut 'acoleum mortis\ quod nobis fuerat permolestum, significaret esset distructum. quod 1 '^«^- '^, .ie. vero vestes eius in sorte ceciderit, ut sors sanctorum firmaretur in caelo. 21. Et quod etiam propria potestatc morte sua habuit expletione dicens: con- if''- 10, is- sumatum est, et inchnato capite tradidit spiritum propter illud: potestatem habeo po- 30 nendi animam meam et potestatem habeo iterum sumendi eam, eo quod sacrificium voluntariae se ipsum optulit patri pro nobis. quod unus idemque inter mortuos iiber, ut nostra mortificatio illius inmortalitate vivificarctur. quod autem ceterorum crura 1 cor. 15, 53. 22. confracta eiusque minime est conmiinuta, propter illud ante praedictum: os suum non ExiJd.ii.Vecf..^ comminuctis ex eo ipse namque est agnus pascalis populoque mactandus. et ab 35 Aegypto suo sancto cruore ad terrain promissionis pcr medium mare proprio sanguine purpuratum patres cum liberisque reducens, postquam Faraonem percusso et cum suis satellitibus eum intcr fluctus altoque pelago demersit. quod autem dc cruce depu- nitur in sepulcliris ponitur, ut sanctorum omnium sepultiu-a sanciret et timorem mortis auferret. quod vero in inferiora terrae discendit et a caelesti sede de sinu patris i'>h. 1. is. 40 non recessit, ut suos de carceris vinculo educeret et diabuli potestate destrueret mor- "•^^'t- -'.h. 15. tisque imperium contereret et infcrni potentia abolcrct et suum regnum non solum iustis, scd ctitim latroni donaret. quod autem a mortuis post triduum resurrexit, ••'";• -,^3, 39. raortuis vitam dedit et primitias resurrectionis ostendit et onmium fidelium corda ad -Matoi. 27, 52. rcparationem futuiam firmavit. quod autem XL dierum spatio cum discipolis suis post »ct. 1, 3. ^5 suam resurrcctionem commoratus cst, ut iufidelium corda domaret et suae ecclesiae munera legis quadruplo conferret. 22. Quod vero asccndisse ipsoque quadragesimo die perscrivitur in caelum. utact. 1,9. illum cui dictum est post ruinam: 'terra es et in terram ibis', ipsi post de diabulo capta i -Mo^.:), 19. 2 sex] septem Maiiu 3 sex] septem 3Iatus LS caput om. C <,l)probiius C» 24 iutererit] interit C 31 quod] que C 32 uiuficaretur C» 33 menime C 41 contereret] conteteret C abolereret C 434 IV. LATERCVLVS IMPERATORVM '""'act/z°'34.' in Christo victoria diceretur: 'sede ad dexteram nieam, donec pouani inimicos tuos Ephes. 4,8. scavellum pedum tuorum'. duxit ergo ascendens Christus captivam captivitatem et sic act. 2, 1. 34. secundum suam promissionem die pentecosten dedit dona hominibus. ascendit Christus Ephes.4,:o. ad patrem et descendit spiritus sanctus ad plebem. qiii discendit, ipse et ascendit super caelos, ut adimpleret omnia. qui vero descendit paracletus ad apostolos, in s Ephes! 3, 15.' ipso confirmantur universa in caelo et in terra. nam spiritu sancto largiuntur dona 1. Coi. i2,s-u. cunctis fideUbus, ct ut ait apostulus dicens: 'alii quidem datur sermo sapientiae secun- dum eundem spiritum, aHi vero sermo scientiae, alii gratia curationum, alii genera linguarum, alii interpretatio linguarum in eundem spiritum', et cetaera. haec autem Uoioss. 2, 9. omnia dona operatur deus et Christus in eundem sanctum spiritum, qui est plenitud(j m unius deitatis adque substantiae, quia tres personas et tres subsistentias unam cognuscitur esse deitatem atque essentiam. nam quanta hxrgiantur ecclesiae ab uno eodemque domino Christo, quis digne possit expedire per ordinem'.' quidquid igitur in nativitate, quidquid in aetate, quidquid in praedicatione, quidquid in passione, quidquid in resur- rectione Christi, quidquid in ascensione domini, quidquid in divini spiritus omniuni is linguarum ehicutione, in sacramento vel ministerio sanctae catholicae ecclesiae gesta sunt adque in augmento fihorum dei peracta sunt. 23. Sed nunc iam ad id, unde digressus sum, retorquam articuhim, ut possim ad- probare, quod in fine temporum venerit Christus dei et hominum mediator in carne, uai. 4, 4. sicuti superius exposuimus, apostolo predicante postquam ait: 'venit plenitudo temporis, sd misit deus fihum suum factum ex muliere', et caetera. et lohannes evangelista in 1 loh. 2, 18. epistoLa sua dicit: 'filioh, novissima ora est'. sed et beatus Petrus apostolorum princeps 2 Petr. 3, 8. eadem in epistola sua dicit: 'non lateat vos', inquid, 'hoc David, quia mille anni aput deum sicut dies una et dies una tamquam mille anni'. sex enim diebus perhibetur hic mundus perficeri a deo cum omnia quae in eo sunt et in septima rcquievisse deum 2,'; ab opere suo praedicatur; id est perfecto orbis curriculo requiescit deus in hominem. nam post sexti diei operationem non legitur factum hoc aut illut, sed requievit, inquid, deus in die septimo ab omnibus operibus suis. ergo requiescit onines homo ab opere suo vel hic mundus ab studia sua tamquam in die septimo post sextam suam aetatem, sicut deus ab omni opere suo. sabbatum igitur nunc est, ut nulhis repperiatur operator so viueae dei, donec subito veniat qui repromisit post finem mundi in suis sanctis omnibus requiescere. namque prima die, in qua principia mundi sunt, ipsa nobis octabam per resurrectionem fecit, in qua deus sanctis requiem donavit. 24. Igitur expletum est sextum miharium aetatis huius mundi aetiam, quamvis contradicant qui hoc percipere nolunt, et septima agit saeculus hic diem sollemnitatis 35 apoc. 10,7^ 11^1.",. suae frequentiam, in qua est ignarus hora adque diaei finis suae, quia, sicut in apoca- lypsin intimatur, in septima tuba seu in septima fiaha irae dei conplebuntur sermones dei. sed ut ne quis hoc putet quod VII miharium annorum expleturus sit mundus frequentia sua, nuUu modo repperiet istud ante praedictuni, eo quod sabbatum diem requiem habebit hic orbis; sed oram et diem incertam ab angehs et hominibus a 4o Matih. 24, 38. domino perhibetur. ait enira : 'de diem autem ilha et horam nemo scit neque angeUs in caelo neque fihus nisi pater solus'. et ne quis carnahter arbitrans putet ahquid scire patrem quod nesciat fihus et in aeresim invohitus incidat. sed magis hoc significare voiuit dominus, quia fihus in patre manens cura eo universa cognoscet: quidquid enim opeiatur pater, unum est cum fiho et spiritu sancto, sine quibus non operatur. et quid- 4f. quid operatur filius unum est cum patre et spiritu sancto, sine quibus non operatur. et quidquid operatur spiritus sanctus, unum est cum patre et fiho, sine quibus non operatur. ergo et quidquid scit pater, simul et fihus et spiritus sanctus cum eo pariter 14 quidquid in aet.] quid in aet. C 15 diuiiiij diuinis 0 23 lioc dauid] immo kaiissiuii 43 iu om. C» MALALIANUS. Kir, ciincta cognuscunt. quia scilic(^t patcr ot filius et spiritus sanctus una adque insepara- vilis doitas in somet ipsa ineftabiliter constans oninia novit et cuncta cognoscit. dum vcro septima iam dies ad roquiem properat, mundus iste, hoc est elementa ipsa, quie- K; »' xui iir^vfit: »/ Malalas \i. 2.59 .35 ann. xxii] f r»; x/ xat liilvici t' Malalaa p. 277 38 fiera 6e riji' ,iuai).ei«y MaQxov '.Avtwvivov c^aaiXfvaei- \4iniiifivog B»;(»o. 376 7 ct ni. ii oin. Malalas p. 377 8 a. xxuii m. uiiii d. uiiii] tr»/ xC xu\ /jljvug y Mululas p. 3tr2 1(1 a. xxxuiiii et dim.] tri/ h/ xiii /.tijviii C xal >y,ufp«s" ly Malnlas p. 425 11 defidt ajniil Matalum suhscriptum : explicit cliruuica deo gratias ameu. 56» V. LATERCVLI REGVM ET IMPERATORVM AB ASTRONOMIS ALEXANDRINIS CONDITI ET CONSTANTINOPOLI CONTINVATI ED. H. VSENER. Inter laterculos regum imperatorumque primum et vetustate et auctoritate locum obtinet canon qui dicitur mathematicus aut astronomicus, ut supra p. 366 dictum est, iam Hipparcho usitatus, a Claudio Ptolemaeo, deinde Pappo, porro Theone ad sua tempora deductus, denique a viris doctis Byzantinae aetatis continuatus. Tria canonis exempla codices duo vetustissimi , in quorum fide tabulae memoria nititur, tradunt: // I laterculum Heraclianum in imp. Phoca desinentem, ex Theonis tabulis nianuahbus a Stepliano Alexandrino repetitum adhibito tamen laterculo imperatorum Romanorum quem in codiee legaim invenerat (vide supra p. 368, cf. p. 444) codex Lei- densis n. LXXVIH priore loco f. 54 et 55'' (1/ f. 198 et 199^) exhibet. L II laterculum Leoninum in imp. Michaele desinentem et imp. Leone V Ar- menio, igitur inter m. iulium a. 813 et natalicia Christi a. 820 scriptum idem codex Leidensis post fastos consulares Herachanos exhibet f. 64 et 65 (M f. 209 — 10). constat ex scholio p. 448" hunc latercuhim ab auctore novissimae tabularum editionis, quam librarius sequitur, eo consilio adiectum esse , ut loco prioris utpote vitiosae correctior adhiberi posset tabula. unde nou mirum quod non illa Stephani tabula sed haec potius usque ad imp. Michaelem continuata est. in utroque hoc exemplo ordo regum Chaldaeorum et Persarum inde a Nabonasaro usque ad Alcxandrum praemittitur. caret hac canonis parte F III laterculus acephalus a Philippo Aridaeo ad Leonem VI Sapientem de- ductus et a variis Hbrariis (cf. p. 363) usque ad expugnatam CPolim continuatus, quem codex Laureutianus XXVIII 26 tradidit. pendent ab hoc exeniplo codices Saviliani duo, ita tanien ut ex codice fluxerint brevi ante scripto quam exemplar continuatorem primum nactum est; alter in ipso Leone subsistit^): prior, quem Dodwellus expressit, etiamsi in Leone et Alexandro non discrepat, tamen rehqua adeo diversa tradit, ut extremam partem quae a Leone incipit ex alio fonte adiecisse demonstretur ^). contra codicis Vaticani ') adnotat Dodwellus app. diss. Cypr. p. 96 u. 47 ad Lenneni Sapientem 'Aeioy .S[avilianMs] -2. sine au- n.)nini iinniero, et deficit'. ^) satis est proximos imperatores adposuisse ut apud Diidwellnin [i. '.>t; legnnfnr 'Poifj.tivov rov AuxiinTjvov y «ahj Kiavaiitvrivov noQipvQoyei'vi'jTov id' ,nff''i'' 'foijutcvov veov <' uavy NtxtjrfoQov Tov 4^ioxci g aavf^ etqs. accedit fjuod etiam imperatornm Leoiiem antecedentium numeros mutavit; cum euini Micliaeli soli XI annos, non XII dederit, summa aunorum Philippicorum iain in Michaelem eadit ,«("/, in liasiliiiin uatt. iii Leonem ,«cXc)'. novissimi sunt (Dodw. p. 97) Kutvaruvrivov tov «'tCfAyor uvtov y uipvd' xui d 'Afiij^ug lliiovQuTrji sy utp'^^ (sic) : vide tiiiam proeul a pjifria hic coiitinnator vitain egerit. V. LATERCVLI ASTRONOMORVM ALEXANDRINORVM. 439 gr. "211 f. 7 lilirarius taliuliiiu codicis Florentini co tcnipore descripsit, quo secundi continuatoris additamenta iam in codice legebantur, tertius nondura accesserat, i. e. inter annos fere 1100 et 1440 p. Chr.i) ceterum in codice Florentino extremo f. r2^t'' continuator tabulae quartus priorem canonis partem a primo librario neglectam supplevit. hic praemisso titulo BA^IytESiN aauQicjv /.cd /iii^dojf annos a Nabonasaro usque ad Nabonadium recenset, dein /VEouiZv [iaaiXslc. subiungif-) nsque ad y«^£/o(' rQirnr d ri:, iam vero ipso canone plus saporo sibi visus novo exordio facto haec tantum addit 'EXh\viov (iaailEjg: —" aXeSavdQOv tov /^ia/.fAfovoQ). i[i (piXi /r;rov rtQidaiov. L aleSdvdQov dllov. iji. summam annorum his regnis postrerais non addidit fortasse quia pugnare cum canone sensit. Multae praeterea in codicibus graecis saeculorum XIV — XVI inveniuntur regum et imperatorum tabulae ab astronomorum laterculo aUquo modo pendentes. exempli instar esse potest Kavoviov TreQiixov roig xQovovg -roiv im.arji.iiov fiaaiketcov ceQy6i.ievov aTTO /.riaeojg /.oaf.iov in sylloge astronoraica codicis Vaticani gr. 1059 f. 123 sq., de quo monui in syrabola ad historiam astronoraiae (Eonn. 1876) p. 5. sed ut hoc /.avoviov propter numeros valde vitiosos neglegi et potuit et debuit, ita reliqua similia eis relin- quiraus eruenda et tractanda, qui rebus Byzantinis operam dant. Non soli hac reguin tabula astronomi usi suut. nc ecclesiac quidein patribus ea neglecta fuit. duos imperatorum Komanorum inde ab Augusto usque ad Commodum laterculos Cleraens Alcxaadrinus stroniat. 1 21, 144 p. 140, 44 et 49 Sylb. adposuit, quorura priorem ex canone astronomico subhxtum esse Dodwelluin '') non fugit. sane summus apparet consensus *), etiamsi , ut Mommsenus me verissime monuit , cavendum est, ne ab astronomis repetamus quae inter Aegyptios omnes coinmunia erant. confer ipse imperatorum ordinem et annos singulis adscriptos cum astronomorum tabula: ^lvyovatog eV», reaaaQdY.o%ta TQia. TijieQiog trij x/J. ' rdiog tzrj d. Klavdiog tri] id. NaQcov eri] id. rdXfiag exog Vv. OveaTraaiavog tTr/ i. Tlrog trrj y. /lof.iiTiavog tTrj le. NtQjiag trog ct. 'rQaiavog trr^ 1,9: ^^dQiavog Itij y.a. '^vnovivog tv)] ym [^ corrigendum esae vidit Dodwellus p. 9 \]. 6i.ioiiog ndXiv ^ AvTiovlvog /.ai K6i.iodog Iti] Z/9. yiverai tu rrdvTa (tTro .AvyoiaTov tiog Koi.i6dov {TelevTrjg inserendum) trrj a-/,^. Gravissiraum originis indicium esse videtur, quod Augustei imperii referuntur anni XLIII. non ab excessu d. luhi Caesaris sed ab Aegypto subacta repetiti. haec tamen non propria astronomorum fuit computatio, sed communis oranium Aegyptiorum •*). Deinde quod Marci Aurelii , L. Veri, Comniodi iraperia in unum contracta videraus perinde atque in latercuHs Ileracliano et acephalo fit, lioc quoque ex Aegyptiorum coiisuetudine repetas. Marci enim Aurelii iinperium ut ultra L. Veri mortem porrigitur, ') desinit codex Vaticaiuis in his o ^ozctyeitixijg y /tvXji fiijv. ji | tiXeSnv^Qog (sic) o xouvr,- i'6g niimeris non additis. *) discrepantiam lectionis, ne quis omissam queratur, breviter sic adpouo ut cum latcrculo Heracliano conferara: 1 NitiiovciaatcQov 3 /vZiQov (nisi ;f>;fipoii librarius logi voluit) xtti 7iuiQnv () (cgxitivov 7 ngtuiav U ctnQttvtcdiov 10 Qrjyri^i]'/.ov 11 /neaeaaifiOQcStixov 13 itaattQtt- dlvov 14 atioadiivxtvov lo xii)'>'i'/l,ic(l't!i'ov 16 ScCiiono'/.tcaa(iQov 17 .\'tiiioxolitcaat'tQov 18 iXtcoQOv- diiuov 11( yii_>ixt'.aao}.tcaa(cQov 24 Jtcoeiov iTQuJtov 26 ttQTttfe^Q^ov • « 27 Jttgeiov. /j. 31 JttQeiov TQirov. 'j Diidwellus appcnd. diss. (.'ypr. § 50 p. G8 et adn. p. 89 n. 1 p. 91 n. 15. oblocutus est v. d. Hagen Obss. in Theouis fastos p. 129 sqq., refutatus a Semlero 1. s. § 60—62 p. 202 sqq. *l nam quod Antoninus Pius dicitnr XXI anuos imperasse, is quidom non est dissensus, cum annorum summa indicio sit annos duos librarii culpa deesse. ') vclut rhilo legat. ad tiaium 22 p. .'i67 M. .\ugnstuni dicit roV ro- aovTov ei'eQye'T}jv iv TQiai xici leaaitQtixnvrcc ivitcvrol^i;, orV enexQcirijaey .Aiyvniov. 440 ^'- LATERCVLT REGVM ET IMPERATORVM ita idem cum Commodi imperio ea re coniungitur, quod ille filium a. d. ^' kal. dec. a. 17G imperatorom dixit et in consortium imperii admisit '). quare Aegyptii uon solum ad Marci excessum usque sed etiam per Commodi imperium Marci annos continuave- i'unt. quem usura et in nummis Aegyptiorum et in chartis ac testis litteratis observari constat^). Discedit Clemens maxime eo quod Galbae anuum integrum in calculum vocat, cum Neroni annos XIV adscribat. in qua re ne astronomi quidem culpa carent. Nero a. d. V id. iun. a. 68 mortem passus est, Galba a. d. III non. apr. eiusdem anni imperium acceperat. igitur a. PML 391, cuius postremus dies in nonas aug. a. 68 in- cidit, Galbae tribuendus erat, non Neroni, Neronis autem non plus XIII anni in tabu- lam referendi erant. et hi quidem numeri quis dubitet quin primitus in canonem re- lati fuerint ? ') mutarunt astronomi commodioris calculi causa eoque facilius poterant, quo minor pars anni PhiL 391 ad Galbam sohim attinebat. reliquis scriptoribus cum causa mutandi non fuerit (neque enira Tacitum obicies diaL 17 Claudii XIY annis iraperium Neronis aequantem), non video unde Neronis XIV annos Clemens sumpserit nisi ex canone. suspicor igitur Clementem exeniplo tabulae usum, quo Neronis anni secundum astronomorura usura aucti sed Galbae annus nondum deletus erat, eoque deceptum summam (CCXXII) uno anno maiorem fecisse quam par erat. Neque Georgius Syncellus tacendus est, qui multus est de Ptolemaei tabuhs p. 388, 1 sqq. veteremque canonis partera, qua anni a Nabonasaro conputantur, i. e. regna Chaldaeorum et Persarura usque ad Alexandrura M. non semel sed bis proponit. priori exemplo p. 390, 14 inscribit Ta cxtco Na[iovaa(iQov tTrj tov ymI ~aX/AavaaaQ (iaat- ?J(ij^ XalSai(rjv !-'c)Q ^^le^dvciQOv roi y.TiaTov Te^ei'7"% zcra tov aaT qovoiiiv.ov y.avova, alteri p. 392, 10 T« a/ro 2aXi.iai'aaaQ tjtoi Na(ioraa(xQov tTt] y.aza ti^v F.Ky.Xij- a laaT iAr\v aTOf/eiojaiv y.Tl. cum illius auctor canonem aperte exprimat, nisi quod inde a Saosduchino aliquot regnorura nuraeris mutatis summae annorura non recte conpu- tantur, alter illum secutus longius Hcentiae exspatiatus est. illius auctorem Panodorura fuisse chronographum satis peritum (sub Arcadio a. 395 — 408), alterius Annianum recte viri docti statuerunt *). hunc alterum Anniani I. I. Scahger inter Eusebiana edidit Thes. tenip. p. 46 et 397 (ed. Amst. 1658), deinde 1). Petavius hbri de doctrina temporum IX c. LVin (t. II p. 70 ed. Antv. 1703) adhibito Calvisii opere licenter correctum. Quodsi cum Panodori tabula exempla nobis tradita contuleris, proxirae a Pano- doro (P) laterculus Leoninus (L) abesse videtur; saltera in norainibus scribendis Iii non semel contra ceteros H (laterculura Ilerachanum) et F (codicis Laurentiani appen- dicem f. l^^"") conspirant, ut Na^ovaa^Qov JjF : Na[iova'C(iQOi> II Na(iovaaa(XQOv F 'llov- Xaiov liV: loryaior WF AQ~Amvov LP: L^pza/ttror 11 aQ/.Yavof F .ArraQuvudiov L '^/caQavadiaov P: ^7tQaavadiov H anQavadiov F. ') cf. Eckhel doctr. num. vet. VII p. 103 Mommsenus luris publici Koui. t. JI p. 1154, 4. *) Nuiumu.'! recenset Zoega Num. Aegypt. imperat. p. 236 sqq. Feuardeut in catalogo nuuunorum Aegypt. a loli. ili Demetrio coUectorum t. II p. 162 .sqq. alii, cf. Eckliel doctr. num. vet. IV p. 77 sqq. Cliartarum exempla multa .'«up- peditat collectio Berolinensis; duos tantum promam, 1. 1 n. 241,43 erovg eTiTnxittSixiiror . . . inflrf 6' (28 iun. 177), il). u. 270, 1 "Erois Xy . . . rvfi y (29 deo. 192 i. e. tertio die .■inte morteni impcratoris). Ex testis litteratis editionem Wilckeni exspectantibus inuotueruut L itj itvr nxQitr [6] qwv KaiaitQiav MttQxnv AvQijXlov [xul Kofiodov ruijv dvo aejietarijjv (ed. Sayce Proceedings of the society qf biiliccil archeoloiiii 1887 t. IX p. 201 qui male OtitJQov supplevit), ffl^ L JvqijXIov 'Jvriovifov xcti Kofifi6S(ov) KctiaitQm' (ed. Sayco 1. s. \mj f. VI p, 199), X L JvQrjXiov Kofio&ov (ed. Wilcken Annal. Bonn. 1888 fasc. 86, 259), xTi L Kofifxodov zr>. (ed. iSayce I. s. 1885 t. VI p. 196), rov xji L AvQif/.iov Knfi(6)d'ov xiX. (ed. VVilcken I. s. p. 254); aliam Mommsenus milii indicavit inscriptam (f L AvQi]kim''Avriarivov xcti Kofiundov KitiactQiav {n. 176 7). Etiam in titulo CIGr. 4768 Udu dubito (juin Letronnius Jlec. cles inscrr. de rEijijpte 2, 309 faI.>io iuterpretatus sit /. Id quod est /y K. ') fru.stra Dodwellus I. s. p. 90, lo — u iam Ptolemaeum douioustrare stiuluit Cialbae annum non novisse. eisdem enim argumentis efficias Ptolemaeum Neroni annos XIII, Galbae unum tribuisse. *) cf. G. K. Vnger (Jhronologie des Manefhn p. 42 II. Gelzer Se.rtus luUiis Africanns iind ilie Bgzantinische Chronogrnphie 11 1 p. 226 sqq. AB ASTRONOMIS ALEXANDRINIS CONDITI. -11 i De editionibus liuius t;iliuliu; vetustioribus loli. Hal. Senilerus theologovuui doc- tissimus et van der Hagen proiixe disputaverunt ^). primus canoneni novit Setlius Oalvisius, cui Overallus Anglus apographou codicis tunc Loudinensis transmiserat, ediditque usque ad Antoninum^) in Operis chronologici editione secunda post ipsius mortem Lipsiae a. 1620 emissa cap. XL eodem anno pleniorem loliannes Bain- bridge-') edidit apographo codicis Saviliani usus. subsistit hic in Theodosii I imperio absohito. quod cave ne iudicium foutis Tlieoni propioris existimes esse. nam, ut cognitis codicibus Savilianis Dodwellus p. S7 rccte iudicavit , perinde atque Calvisius Ptolemaei canouom sibi edere visus est si in Autonino Pio subsisteret, Bainbridgius mera cou- iectura usus Theodosium postremum csse vohiit, tamquam in eo Theo fineni scribeudi fecisset: fugit eum, tabuUxm propositam a Constantino usque ad Theodosium tam vitiosani cssc ut Theoni adscribi non possit. Bainbridgium Dionysius Petavius excipit sed cognosse non videtur. immo Calvisio usus et inspecto codice Parisiensi, qui non dubito quin et ipse ex codice Florentino fiuxerit, in Rationario temporum partis II libri lY capiti XYI appendicem hunc laterculum dedit satis neglegcnter editum neque ultra Antoninum Pium continuatum. Plena canonis notitia Henrico Dodwello Dublinieusi debetur, qui in appendice dissertationum Cyprianicarum (Oxonii 1684) p. 84—97 ad- hibitis praeter editiones non solum codicibus duobus Savihauis, quos AValhsius cum apographo Ysserii contulerat sed etiam ambobus codicis Leidensis laterculis ab Isaacio Yossio cxscriptis tabulam regum a Nabonasaro usque ad expugnatam CPoIim conti- nuatam proposuit et luculento lectionis discrepantis apparatu instruxit. Recensere sic tabulam regum licuit usque ad Antoniuum Pium: inde ab hoc dissentiunt testesmeque iam variis ciusdem latercuH exemphs sed diversis laterculis utimur. hi vero non tam ad primariam aliquam laterculi formam quam ad rerum veritatem exigendi erunt. quam ob rem ut eis qui temporibus definiendis operam dant, fundamentum solidum paretur, ipsis laterculis ut in duobus libris vetustissimis leguntur accurate editis opus cst. quod ut nos agimus, ita olim van der Hagen agendum sibi proposuit, cum in Observationibus in Theonis fastos graecos priores (1735) p. 335 — 8 laterculum Ilera- clianum, p. 341—4 Leoninum (sed omissis duobus ultimis versibus, quos paene evanidos dispicere non potuit)*), itemque lohannes Lamius, cum laterculum acephalon codicis Laurentiani Novelle letterarie a. 1749 t. x p. 386 sqq. cf. 401 sq. seorsum ederet. Fidem canonis si quaerimus, tenendum est quam legem in supputandis regnorum annis astronomi secuti sint. Olim observatum est^) imperatorum annos ab Aegyptiis sic numerari solitos esse, ut annum, quo currente novus imperator successisset , huic integrum adsignarent eaque re decessoris annum ultimum facercnt cum, qui proximus esset ante annum funebrcm. nunc ex titulo hieroglypliico prope vicum Edfu iuvento constat iam Ptolemaeorum regna non aHter computata esse "). quid igitur mirum quod ') Semlerus in libro SamlurKj von Erteuteruni/sschriften tmd Zusatzen zur alijemeinen Welthiatoric herausij. von S. J. Baumi/arlen t. III (Ualis IT.OO. 4) p. 176 sqq. vaii der llageu Observv. in Theouis fastos graecos priores p. 82sqq. -) subscriljit laterculo 'huc usque supputatio l'toIeuiaei'. ceterum Calvisii mors effecerat, ut iani antequam eius Opus chronol. iterum edituin esset, lohannes Behni iu Chruuolugica nianu- ductioue Francofurti ad M. 1619 cdita cauoneni a Calvisio acceptum publicaret p. 259 sq. cl'. Semlerus p. 177 sq. ') litulus opusculi satis rari, cuius usum mihi bibllotbeca Gottingensis concessit, bic est: llfUKAOYl l-f>AIM- \ IIro'/.ffitdvv I rrspi vnolHiJtMV \ 7iXm'iofisi'0)i> \ 1'rocli [ splmera | Ptolemaoi | de Ilypothesibus riauetarum | lil)er siugularis, uuuc primum | iu luuem editus. | Cui accessit ejusdem Ptolemaci | C.VNON KEGN'OR\M ! Vtrumque librum er, codicuin M. S. collatione summa diliijentid restituil, Latini: reddidit, | (0 Fiijuris illustravit | lOH. liAlNlSKIDGE Med. Doctor, | et Astrouomiae in celeberrima Oxouieusi | Academia Professor || LONDINl, ' Kx- cudebat GVILKLMVS lONKS. | KiSO. (IV lolia, 35 et 51 pag.4 min.) *) cx llageui cditione utrumque laterculum Leideusem Semlerus iterum dedit 1. s. (adn. 1) p. 239— 246. °) cf. de la Bastie Mim. de Vacad. des inscrijitions vol. XIII p. 443 sq. Eckhd doctr. niun. vet. IV p. 42. ') cf. Dumicben ZeiUchr. f. aegypt. Sprache und Alterlhumskunde t. \III (1870) p. 1 sq(i. Kobiou Recherches sur le calendner macidonien en Egypte (Par. 1876) p. 9 sqq. 442 V. LATERCVLI REGVM ET IMPERATORVM iistronomi Aegyptii consuetudinem patriam tenuerunt, ut aniios nisi plenos in tiibulam non referrent? A'idimus eos tempora neque annis Maccdonum nocjue Alexandrinis sed aunis vagis veterum Aegyptiorum discribcre. quos ut facile quivis ad annos iulianos nobis consuetos revocare posset, tabulam supra ad p. 369 proposuimus, qua anni vagi cum iulianis conferuntur. Neque nostrum neque opus est 'omne aevum' hiscc cliartis explicare , ut quam recte singula regna et imperia definiantur singillatim exploretur. postquam enim dubi- tationes propter sacram in primis historiam motae remotae sunt, inter peritos iudices couvenit summam esse canonis fidem usque ad Dioclctiani finem '). non nisi semel idque certa causa a lege praescripta disceditur in Alexandro, de qua re supra p. 359 monitum est. ceteroquin etiam qui merito suspecti esse videbantur numeri testimoniis confirmati sunt. ut Artaxerxi II Mnemoni quod anni XLVI adscribuntur, cum Euse- bius XL, Clemens Alexandrinus XLII, Diodorus XLIII ei adsigncnt, verum esse scimus, postquam Mylasis in Caria titulus inventus est cum hac temporis nota erei TeTQW/.oaro) ■/.fti TTefiyCTi') '^QTa^tQ^evg '■laailEvovTog'^). Etiam Traiani Hadrianique anni difficultatem obstruunt. cum enim Traianus paulo post nonas aug. a. 117 p. Vhv. dicm obierit^), canon ei ultimum annum Phil. 439 tribuit, qui finitur d. XXIV m. iul. auni p. Chr. 116: integer igitur annus Phil. -140 Traiano addi debuit, qui nuuc primus Iladriani fertur. non a librario errorem commissum esse Ptolemaeus ipse demonstrat*), qui identidem obser- vationes siderum anno XXI Hadriani institutas memorat. Dodwellus ut hanc difficul- tatem tolleret, annos tribuniciae potestatis frustra in subsidium vocavit^). sed cxstat memoria hucusque neglecta, quia mensis nomen corruptum esse videbatur. teste chrono- grapho anni CCCLIV (Chron. min. vol. I p. 146, 24) Traianus VII idus iulias cxcessit Selimmti. hoc si recte traditur^), Traianus diem obiit ante quam a. Philippi 440 praoteriit i. c. ante diem XXIV mensis iuhi a. 117 p. Chr., rccto igitur eius anni in tabulam relati sunt. De Nerone et Galba supra dictum est p. 440. Consensus exemplorum ante Diocletianum duobus locis interrumpitur. duplex memoria Antoninorum est: L {cf. E'' p. 448, 35) FH Marci Antonini et Veri 19 502 Marci et Commodi F Commodi U 32 515 Commodi 13 515 533 Severi 18 Severi et Antonini 25 510 Antonini Caracallae 7 540 Antonini (Elagabali) 4 544 Aureliani Antonini F "AvTcovXvog viog H 4 544 ') post Dodwellum appeiul. diss. Cypr. g XXXV sqq. p. 49 sqq. et 8emlenini 1. s. p. 210 sqq. cf. Ideler irislvr. Untersuchutiijen p. 5.'5 sqq. Uandhuch 1, 118 sqq. ') CIGr. 2tt01 d cf. Boeckhius ibid. t. II p. 470, Le Has -VVaddiiigtou Aaie mineure n. 378 p. 110. cetera testimouia suiipeditaliit Clinto fast. Ilelleu. ed. Kruegeri p. 327 sq. ') cf. Tillemont hist. des empereurs t. II p. 515, loli. IJierauer Beitriiye zu einer lcril. Oeschichte Trajans (iu Buediugeri sylloge Untersuchungen zur rom. Kaisergeschichte vol. I) p. 184 — G. ') syntax. XI et 2 p. 239 sq. Bas., et raaxime XI 1 p. 25.^ , ubi simul temporis iuten-allum indicatur. accedit quod nummi Aegyptii exstant Hadriani anno x^ emissi, cf. Feuardent in catalogo nummoruni Aegypt. a loli. di Demetrio ('ollcctoruin t. II p. 98 sq. ^) app. diss. Cypr. § XLIII sq. p. 59 sq. sed vide Mommseni lus publicum Komanuruni t. 11 p. 801, 1. °) Momraseuus iu Conuneutatt. societatis Lipsiensis t. II p. 653 n. ()4 VIT idus uuij. proposuit. sed quoiuiuus currigamus, obstat auctoritas canonis. ceterum illud cum recte tradi sUituo, non dico verum esse, sed oportere veterem aliquani uiemoriam fuisse, qua ante finera anni l'liil. 440 Traianus mortuus esse ferebatur: quae nasci ciim alio inodo tuni sic potnil ut dies adoptatiouis litteris praescriptus cum die funehri confunderetur. AL! ASTRONOMIS ALEXANDRINIS CONDITI. 443 quattuor igitur iniperia in duo contraxerunt FII. quippe eodeni pacto quo Marci Veri Oommodi inipevia conti'acta vidiraus supra p. 439 sq., etiam per Caracallae imperium amios Septimii Severi in Aegypto cnntinuatos esse numnii chartaeque testes sunt. utra igitur canonis tbnna genuina sit, liaud facile dixeris. Gravius lioc est quod LH Philippo annos YIl, Gallo et Volusiano II, eisdem F, quocum fastos consularcs ITeraclianos facero p. 391 vidimus, VI et III adscribit, cum in Deciorum anno uno nnines cdnsentiant. huius dissensus causa aperte error est nescio quomodo natus et utrisque comniunis. quod Deciis, quorum inde ab auctumno a. "249 p. Chr. i. e. currento a. Phil. r)73 usquc ad extremuin a. p. Ohr. 251 (a. Phil. 575 curr.) imperium fuit, non duo, ut oportuit, sed unus adsignatus est annus, Phil. 574 secundum JjH, 573 secundum F. hoc igitur vitium qui Philippis recte VI annos adscripsit F male correxit aucto Galli ct Yohisiani imperio, TjH corrupto Philippi numero. scd quo facilius res intellegatur. iuxta ponam veros et corrniitos numeros uumeri corrupti F LH veri 1 Philippi patris et filii 6 572 7 573 6 572 Deciorum 1 573 1 574 2 574 Galli et Volusiani 3 576 2 576 2 576 errorem quis commiserit, nescitur; satis antiquum esse patet. Post Diocletianuni fides canouis vaccillare coepit. quamquam quod primum statim offendit Constautii Chlori imperium annorum Iv Constantini Maarni XXIX habot quo cxplicetur. cum enim in Aegypto haec tabula nata. in oriente continuata sit, non mirum est quod postquam Constantinopoli condita suis uti imperatoribus oriens coepit, scriptoribus orientalibus occidentales imperatores curae non fuerunt. astronomus igitur orientalis, cuni solam eius imperatoris (jui Romam novam condidit domum respi- ceret, Constantini autem imperium ab eo demum anno, quo Augustus est declaratus (factum id est a. 308 p. Chr.), repeteret, nil reliquum fuit nisi ut Constantio Diocletiani successori quattuor annos daret'). Constantini ipsius fertur postremus annus Phil. 660 desinens in d. XXX m. maii a. p. Chr. 337, cum mortuus sit d. XXII eiusdem mensis. lioc igitur discrimen VIII dierum facile intellegas non tantum visum esse astronomo, l)ropter quod imperatori totum annum demeret. In numeris oxompla nostra iam plane consentiunt usquc ad Phocae excessum, quamvis diversum fontem latercuhis Ileraclianus prodat. ne errore quidem ullus dis- sensus ortus est. velut vitiosos deprehendimus numeros in loviano et proximis succes- soribus. lulianus cum mortuus esset d. XXVI m. iun. a. 363 p. Ohr. eiusque successor lovianus d. XVII m. febr. 364, lovianus tam non debuit in tabulam referri quam Otho Yitellius alii, sed annus Phil. 687, qno currente (inde a d. XXV ni. mai. 363) et lulianus Ioviaiuis(iuc luortui siint ct Yalentinianus iinperium accepit, secundum legem non potuit nisi Yalentiniano tribui. ctiam Yalentiniani quippe d. XYII m. nov. a. 375 p. Chr. mortui non annus Phil. 697 (inc. 22 mai. 373) debuit postremus dici, sed Phil. 698 qui terminatur d. XXI m. mai. a. 375. igitur ut testimonia codicum correctosque numeros in conspectu ponam, tradunt ') Constantinus patre mortuo iinperafor a militibus cousalutatus '{,'aesaris appellatione couientus' luit (cf. pauegyr. !at. or. VI ,0) , deinde una cnm Maximiuo a Cialerio a. 307 filius ,\ugustorum , denique a. 308 Augustus dictus est. cf. lickhel doctr. n. v. 8, 72 sq. H. Schiller Geschichte der rnmischen Kaiserr.eit 2, 168-172. 179. CHRONICA IJI. 57 444 V. LATERCVLI REGVM ET IMPERATORVM FL^) H iuip. a. Pli. debueruut tradeie loviani Valentiniani loviani Valentiniani et Valentis 1 10 687 697 imp. 12 a. Phil. 698 Valentis Valentis et Gratiani Romae 4 701 3 701 His erroribus castigatis nemo iam, opinor. eorum quae post lulianum in liac tabula leguntur a Theone rationem exiget, sed eis qui Theonem inter et Stephanum tabulam continuaverunt culpam imputabit. Etiam longius postea in Theodosii I successoribus hiterculus Heraclianus discedit: n LF ^O/.adtOQ A.CU OvMQtOC. vot avxov £v r(.of.i}] td iliXa \lQ/Mdiov id i^Att ^OvcoQiog yial Qeodoaiog txdehpidovg vy xpfid Geodoaiov viov nl^ tpoy Qeodoaiog fir/^Qog y 4'^i'C 0eoSoaiog '/.al OvaXevrivi- avog Ev ^Pojf.iij •/.c xpoy OvalevTiviavog •/lal MaQ/.iavog sv BvCavzui) 8 ipot MaQ^uttvov ? xpod- MaQY.iav6g /? xpo» ytkov niyag IV, ip'/'i AiovTog it] rpi/t Aeiov %ai '^vd^eiiiiog sv '^Pcofit] Amv f.tr/.Q6g Ziqvtov y.at o v\6g tl C0[tSJ Zi]riovog iC coid non obscurum est unde plenior nominum memoria in latercuhim Heraclianum inlata sit : ex eodem exemplo codicis Tlieodosiani ut fastos consulares , ita hanc tabulam Stephanus desumpsit. ex quo fonte vetustiorem tabulae partem, ut p. 448, 35—7 videre lieet, retractasse, posterioi'em inde a loviano repetivisse videtur. De temporum inde a Theodosio I definitione licet brevem esse. vetus lex, ut successori adscriberetur, quo decessor mortuus aut remotus est, annus, nondum plane in oblivionem abiit; observatur ea in Theodosio I Marciano lustiniano lustino II Phoca Tlcraclio. sed aeque atque in loviano factum videmus. nonuumquam imperatori annus ultiinus is assignatur quo mortuus et successorem nactus est, velut Arcadio Leo)ii Zenoni. est etiam ubi iure dubites, vetusne lex observetur an potius secundum Alexandrinorum morem annus fixus a d. XXIX m. augusti incipiens intellegatur : ut Theodosii 11 dicitur annus postremus Phil. 773 (inc. d. III m. iiiai. 449), qui mortuus est d. XXVIII m. iul. 450 Anastasii dicitur annus postremus Phil. 841 (inc. d. XVI ni. apr. 517), qui mortuus est d. IX m. iul. 5 18 lustini [ dicitur annus postremus Phil. 850 (inc. d. XIV m. apr. 526), qui mortuus est lcal. aug. 527 Tiberii dicitur annus postremus Phil. 905 (inc. d. XXXI m. mart. 581), qui mortuus est d. XIV m. aug. 582: ') non verbo dignum est vitiuni quud hoc loco in laterculo Leonino connnissuni est locis Valentis et Valentiniani permutatis, nam ipsi nunieri cum sani sint faciunt ut neminem errcn- librarii fugiat. AB ASTRONOMIS ALEXANDRINIS CONDITI. 445 neque enim dubito quin saeculo V ct Yl aniii 1'liilippici vagi iinnis Diocletiani fixis Alexandrinis aequari pauliitim coepti sint. Inde ab imp. Heraclio duo tantum praesto sunt exempla, Leoninum et acephalon. quae usquo ad Michaelem I, in quo vetus mauus codicis Leidensis substitit, vel potius usque ad proximum Leonem Y Armenium optime non solum inter se sed etiam cum rerum veritate consentiunt, modo quaedam licentia concedatur neve severitas legis Theonianae exigatur. neque enim postquam tabulae CPoli continuari coeptae sunt, exspectari potest alium annum mensuram temporis fuisse quam quo Byzantini uteban- tur i. e. cuius principium kalendae septembres erant. Sed quae laterculo Leonino con- tinuatores subiecerunt, multo minore sunt fide quam quae iu aceplialo codicis Plorentini leguntur ; comparo utrumque adscriptis veris temporibus aliunde notis , quo facilius si quis volet examen instituere possit: laterculi Leonini (L) laterculi acephali (F) imperatores auui impp. anui a Phi- lippo anni p. Chr. Philippicis auni impp. anui a Phi- anni p. Chr. Philippicis vera tempora excessus aequales lippo aequales Michael II balbus 8 1151 827—8 9 1152 828—9 mortuus k. oct. 829 Theophilus 12 1163 839-40 13 1165 841—2 mort. d. 20 ian. 842 Theodora cum Michaele 13 1176 852—3 14 1179 855—6 Th. monasterio ab- dita est ni. mart. '856 Michael III solus 12 1188 864—5 12 1191 867—8 interfectus est d. 23 m. sept. 867 Michael et BasiUus ') 4 1192 868—9 (Basilius a Michaele assumptus d. 20 mai. 866) Basilius (cum Leone et 19 1211 887—8 19 1210 886—7 mort.'29 aug. 886 Alexandro: add. L) Leo YI (et Alexander 26 1237 913-4 25 1235 911—2 mort. 1 1 mai. 912 Basilii fihi : udd. L) Alexander (cum Con- 1 1238 914—5 1 1236 912—3 mort. d. 6 iuu. 913 stantino: add. L) ( abhinc continuatores laterculi Leonini numeros iam non ascribunt et mox desinunt. relinquitur igitur solus laterculus ille quem in codice Laurentiano usque ad CPolim ex- pugnatam continuatum legimus. neque iam scriptor rerum peritus sed librarii prodeunt qui in continuando sibi successerunt. Prinius eius libri continuator qui impera- tores inde ab Alexandro usque ad Constantinum Monomachum dedit, annos cuique imperii sic adscripsit, ut eum annum quo imperium mutatum est secundum veterem usum successori tribueret. quod si tenueris, satis diligentem eum invenias, nisi quod miro modo Constantino VII Porphyrogennetae LY annos adscripsit, cum doberet XLYI eumque qui iib paene quinque lustris consors imperii fuit, Komanum tamquam succes- sorem subiecit suosque annos dedit et plures quam par fuit. Hac neglegentia in fraudem inductus, qui deinceps continuandam tabulam suscepit ncque artc neque scientia adiutus, annos Philippicos ita computavit, ut omnes indo a Constantino YII numeri falsi et inu- tiles sint. erroris corrigendi conatum frustra circumspicias; nulia litura. quippc nemo ') orror huius iuiperii uescio quomodo nasci potuerit, nisi coutinuator quod adnotatum iuvenire potuit imperium consors uuius anui et quattuor mensium. dormifans silii sunipsit luisse qu.ittuor annorum. in laforcuhi aceplinhi (F) hoc impcrium omittitur. 57» 446 V- LATKI!('Vr,[ ASTONOMORVM ALEXANDRINORVM. tunc annis Philippicis utebatiir. Sepositis autem, ut oportet, annis PliilippicJB praeter crrorera iii Constantino VII et Romano commissum nil equidem invenio^), (juo con- tinuatae tabulae fides derogetur. immo cum iam uon solum anni sed etiam menses imperiorum adnotentur, non neglegenda erit eis qui tenipora historiae Byzantinae de- finient, ut neglecta est a Muralto '^j. ') non erroreni dixeris qiiod tertius; coutinuator oblitus est adscribere quot annis Alexius III {'JXfSio; 6 'jyyfXo( prior) imperator fuerit. laudandus ille potius quod numerum, de cuius veritate dubitabat, non sustiuuit recipere. ") veluti quod Theodorus II Lascaris Hatatzis Hlius annos III menses VI regiiasse tertur, quaestione dignum est cf. reliqua testimonia a Muralto Essai de chroiwf/raphie Byzantine 1057 — 14oH p. 388 composita. (jharta vacua huius paginae me admonet, ut de scholiis p. 452 pauca addam. Priore de calculo paschali praecepta dantur. Constantini magni a. XVI (Phil, 647) coepit secundum Alexandrinos d. XXIX m. aug., secuudum Byzantinos kal. sept. a. 323; si annos 489 adieceris, desines in a. Phil. 1135, qui currit inde a d. XXIX m. aug. vel kal. sept. a. bll: concinunt et ind. V et annus mundi 6320 inde a kal. sept. a. 811 currentes. lam quod cyclus paschalis decemnovennalis repetitur ab anno p. Chr. 323/4, intellegi nequit, nisi scriptor tabula utebatur ab eo anno ducta. cuius si auctorem quaeras, certo nobis videmur respondere posse. constat Hieronymo de vir. ill. 61 teste Eusebium Caesareensem 'super pascha decem et novem annorum circulum composuisse', quem valde illustrem fuisse Bedae verba de temp. rat. c. 44 ostendunt. frustra horum testium fidem van der Ilagen de cycl. pasch. p. 157 sqq. suspectavit. quo enini maxime nititur argumentum idem contra eum facit. narrat Eusebius se Constantini iussu librum de paschate scripsisse eique dedicasse (v. Const. IV 34), quem imperator se non soluni cum voluptate legisse sed etiam piae multitudini publicandum curasse respondet (ib. 35). eum (.ivaziMiv ujcoyidlvihir toc rijg fogx^g Xoyov Eusebius dicit, videlicet dissertationem tabulis praemissam, qua etiam causas ac rationes sollemnitatis {alTioXoylav ie y.al yivE- OLv, ut est in imperatoris litteris) explicabat. ex narrationis ordine apparet post syno- dum Nicaenam hoc officium Eusebio mandatum esse eoque consilio, ut quae de pascha- tis tempore definiendo patres consenserant, omnibus nota fierent. tantum aliunde sciri poterat: nunc hoc scholio constat cyclum Eusebii ab anuo 323/4 p. Chr. id est primo circuli inde ab anuo I ante Chr. duodevicesimi (cf. Ideler Handh. 2, 197) deductum fuisse. SchoUoii h cyclum DXXXII annorum defiuit ab anno XX Tiberii (p. Chr. 33/4) ductum nescio cuius auctoris. discrepat non minus quem Annianus proposuit (huic enim undecima ab initio mundi periodus coepit a. 370 p. Chr., cf. Georgius Sync. p. 65, 1 Bonn.), quam Victorianus et Dionysianus. immo verbis ot zara awt^Eiav dXV idUog oppugnari videntur qui a principio mundi, non a morte salvatoris cyclum paschalem repetebant. Quae subiciuntur, haud scio an ad circuUiin solarem anuorum XXVIll ab anno XX Tiberii ductum pertiueant. sic solum numerus 9 corrigendus erat. quintus enim Constantii annus aequatur anno p. Chr. :! 1 1 2. 1. LATERCVLVS HERACLIANVS IN PHOCA DESINENS. L ;-./' 10 35 30 "iV/; (iaaiXnov ikij auvay6^sv(u) Na^ovaCaQOv lA lA Nadiov B ig Xiv^rjQog y.(ai) TIoqov e Kd lovyaiov e K<; MaQdo)ie^7cadov IB AH ^QKaiavov e Mr afiaaiXevTOv /rQOzov B Me Byhfiov r MH ^nQaavadiov <; NA Pr.ye^tjXov d Ne . MeatfiaijiJOQdamv A Ne aliaailercov B H 77 -AaaQidivuv ir n ^aoadoiyivov K p Kiviladavov KB PKB ' Na§onolXaaaQov Kd PMr Na^o/.oXaauQOu Mr pn<5 llXoaQovdaj.iou B PHH N)]QrA.aaoXaaaaQ(o)v A PHB Naliovadioi- IZ ce IleQacjv liuaiXeii^ KVQOU e CIH Kafi^vaou H CK? JUQIOV TtQorov A^ C2B SeQ^ou KA cnr ^lQZa^eQ^OV TtQOTOU a) MA TKA JUQIOU B le TMr .^QTuieQiou H M<; Tne iixou K& Yl AQVjyou B YIB JaQLOv r A YIS AXeiavdQOu May.edovo(gJ H YKA L 54' 12 atterius numeri lit. Z in raaura ease videtiir post V. 32 loctiliis uiius minio saeptus scriptura vacat a) tic x(tt)z(u) ve^ovc. \ xcti svx i. e. rti xitztt MtTuivu xiti Kvx[i>iiAovt<]. in margine dextro. 19 viiOixitanXaaattQv sic 32 uiixeiovo aic 44S V, 1. LATEBCVLVS HERACLIANVS. L 54' a) ^aaiXeig ■X- MaQxov ^VTO- vtjvov ~/.ai BvQOv. 30 OiXi7iicov Tov f.ieTa ^ke- iav6Q(ov) I lov y.Tiarr^v -^ke^avdgog eregog riToXeiiiaiog y/ayotog nTolet^iato^; 0iXadEX(p(og) EveQysTig ^ 0iXonaTOQ EnKfavLg 0llo(.ltjTOQ EvEQyerig B SiortjQ Neog z/itovvaog KkeonuTQa y(ive)v(ai) BaaiXeig Poifiaiirjv AvyovOTOg Ti(ieQiog Faiog lovliog KeaaQ KXavdiog NSQCOV Oveanaaiavog TiTog ^o/^rjTiavog NsQOvag TQaiavog -/idQLavog -/iLXiog -rivTOVLVog Kof.io6og ^evijQog VMi -^vTcov(ivog) -Avxovivog veog Ale^aidQog o Maiiaiag Ma^ifiivog roQdiavog OiXiTTTtog Js'M,og tTtj h-navvay6fi(evu) *; d) Mr KB A lA lA I r le le KA Kr AB Ke A r r <5 z <\ IB le K Ae AH oz Ke PB IZ pie KA PMr Ae POH Ke cz Ag CMr Ke COB KB CSA TAZ TNe Tzr TOZ THA YA YA Yie YK YAe YZ Ynr M *MA ♦NZ *Z ♦zg ♦or ♦oa MaQTtiov -dvTOvivov Y(ai) Bi]qov eTrj 16 BtiQov ertj IH Avrovi.vov KaQay.alK^ov) eitj Z a) Enj fiuBiXeiav luir uer<< rtjy '^Ae- Siivdfiuv rov ,iuaiXiujg | reXevr)jv\ xexiixonKi [xgxavrai cod.J ife xki ftereyQtiif)/ uatfcdcSi; iieru rovg \ vnchovf [i e. f. 64 sq.] lu mar- rjine sujjeriore. b) im rovrov rov llTo'/.e\ficuoi' i^r riit6xci\(iig frijun- cod.J in mary. sin. c) cijnoj d'(e) i\'Kf(o|ro[MA] : M m liturct^ (tmpliore corrector posterior idemcjue A exlra loculum addidit in sinistro mar(,ine sujieriore manu s. XV scriptum tin' «?/'/? x6a/^ov iiog (ip^»/!,- Mi^mov ertj egne Corriye X fKof.ifx6&ov lyj ^e^iJQov errj Vfj cf. jj. 442 sq. V, 1. LATERCVLVS IIKRACLIANVS. 449 L ->■) iaaikeK tTij ImatrayofifEva) 30 35 •X- rakog A(ai) BilXovaiavog B ♦oq ■ OvaXeQiog (/.ai) FaKXivog le ♦HA Klavdiog A *MB ^ivQihog 5 ♦HH IlQo^og z xe KoQog y.ai KaQi ivg G xz Jiov.h^iiuvov (/.uij Ki)vaiavT(iov) a) , KA XAA a) KiovatavTivog c) Ke xz ) KiovaruvTivog h) KA xnA h) AUl 01 LOl 6. xnz c) lovhavog EX(h^v) Z, ug dva(iv) J, v.(uxa) B xng BvLu(vTiov) Io(iiuvog A xnz OvahvTiviavog 1 XHZ y.ai BttXr^g OvalevTog y.ai A YA rQUTiavog ev Pv)j.n] Qeodioaiog og 27tuvog ev BvL(avTiaj) i<; YIZ jQy.adiog y.(ai) OvoQi(og) loi avT(ov) ev lA YAA Pw^»; OvoQiog /.ai Qeodoai- ir YMA og adeXfpidr^g QeoSoatog i.u/.Q0g r YMZ Qeodoaiog y.ai Ova- levTittvog ev Fw/u; K<5 Yor OvttXevTtavog c) y.ai IMttQ/iuvog ev BvLavTi(io) A YOZ MuQ/iavog B Yoe ./ieiov iievac IH YHZ ^eijv y.ai Jv&r^^iiog ev Piofir^ yteiov j.iiy.Qog Zr^viov /tti 0 viog IZ W ^vaaTuaiog KZ UMA lovaTivog e UN lovaTivittvog AH conH lovoTivog ir •tkA Ti^EQiog 0 ■A(ai) K(ovatavT(i,)v(og) A •?Ke MavQi/Mg Kr •vKe OWMIC o; H •vAr \a)sni tov\iov n llii 7i frrjog (yQu\fl/ei' in marg. ain, ef. supra p. 361. b) 6 h' Kuiy\aTavTih'ovn6\'/.ei [-^■V cod.J. marr/. sin. c) oTi 6 iieyiti: Kta(i'(!TtcvTh'o?) ejiaai- Xevaei' \ fV uer 1'" /'it itrj t^, iv \ dt K(iiv6Tici'Tivov7i6il,fi 'irij [xj • I ttc d's TiicvTtc tcvTov iv Tto ^tcfaiXivtraiy etr, 1 T§. Hllllll oLi eff 7J \ C«>V icvTov itrj ie m. saec. XI compen- diose scriptum. 6 fieyccg Ktovaxav- tivog eiiicai}.eva[fvj \ ev PoifJll ertj iji- ev (ff Kii)vatavTtvo7i6Xei fTtj\y.. m. saec. XV. utrwnrjue scholion in marg. dextro. cf. supra p. 369, 2. ar//jieio)aici) tcTio ^^Mtitiov \ tiuf Avyovatov \ eTrj CHA. 'ctio \ .4i'- yovatov e\ti>i JioxXriTi\(cvov etij Tir 1 . 6/xov ettj XZ. I tcTio Jio- x'MTi\icvnv f'(uc Aet>i[vJ \Tog xtci Kuiva[ttcvtivovJ \ viov avtov iv- 6'(lXTiwV0() I lA 'fTlj YHA. I OTIO *(A('7r7r('oti> AHH . (" marg. dexlro. versus VII priores atramento re- fecti. scriptum a. 775/6. A uo'' 1 «IHH. <3 «X- A (.■«'•'■■ ti £, mamts I: B correxit VI. posterior alramentofusco 8 K€ K6 tiuuc legitur, sed KQ adiecit m. fortasse s. XV 10 num.Z. radebatur 11 x«r«] K^ co(i. 20 numeri Umere positi nunc eroJti sunl 24 ampliore notatione ernsa ovccXevtucvog ita scripsit fort. m. I ut litura relinquatur c. V I I litterarum 25 ^vZttvTi cod. 26 utcnxticvog in lititra puullo ampliore 27 ex prislina .tcrip- tura Xeiav relinquitur, in litiira elsi fJteytci tUductis litteris scribitur (forl. a m. I), restat spatium c. X lillerarum 35 xiovatnvTv sic Corri'/e: 6 B pro S H K0 pro K€ 1" dele intmeros 11 fort. eig d'vaiv € 17 (j pro oc lil YMA pru YMA 20 tcdeXcfifovi 30 OJIA pro OJ, nt in cod. correxit m. s. XV 36 K /"•(' Kf 2. LATERCVLVS LEONINVS IN MICHAELE I DESINENS. L /'. BP "l^rrj [■iaailtov lltQGiop i(i7jv) 'noc. ^Aleidvdqioi') /.(ai) am(ov) 10 25 30 SC71 YKA Na^ovaaaQov lA lA Nadioi' B ig XivCiQog y.(ai) TIoQOV e KA iXovXaioi: e Kg MaQdoxBjA Tcado u IB AH ^Q'A.eavov ■ e Mr ajiaai^evTov TtQtorov B Me Bilijiov r MH ^TiaQavadiov <=, NA Ptjyemlov d Ne Meatj aijfi oQda-/. ov A NG a(iaailevTov B H 2Z ^aaQidivov ir n 2aoadovxivov K p Kivi]Xadavov KB PKB Na[io7tolaaaQOv KA PMr Nafio/.oXaaaaQov Mr pn^i IlloaQOvdafiov B PHH NijQiyaaolaaaaQO v A PHB Na(iovadiov IZ ce IleQaiov ^aaiXeig: '- KVQOV e CIH Kufi^vaov H CK? JuQeiOV TtQWTOV A<; CZB SSQ^OV KA cnr ylQTa^eQ^ov 7rQ(OT(ov) MA TKA JaQiov devTBQOv 16 TMr ^QTa^eQiov B M<; Tne Qxo" KA yV ^Qwyov B YIB JaQiov T A Yl? 'AXe^avdQ(ov) Ma/.e8(ovoc.) »; YKA Z/ S^"" V. 1 — 2 anlea omissos maims prima supra laterculum suppleoil, cadem v. 3 — 10 erasis lXl.7t7tOV Z Z uiXeiavSQOv IB 10 0 m li IIto nto nto nro nro lu TIto nro 10 ss 3» , IlToXej.iaio[vl ..inyor a) K Ae Oikadekffov AH oz EveQyerov Ke PB OiXoTtaTOQOi^ IZ pie EnKpavovc KA PMr Ollofll^TOQO^ Ae POH EveQyeiov B b) KG cz ^(OTIjQOi: Ag CMr Jiovvaov vaiov KG COB KXeonaTQac KB CHA Piofiawjv: ^ c) ' ■ ■ 1 Avyovarov Mr TAZ ' Ti{ieQiov d) KB TNe raiov A Tzrj KXavdtov lA TOZ NeQovot: iA THA Oveanaaiavov i YA TlTOV r YA JofiXriavov l£ Yie NeQova A YK TQaiavov le YAe .AdQiavov K<\ Y2 EXKiov .AvTovivov e) Kr Ynr MaQYj(ov)Avroviv(ov) y.(cti) Bi^qov le ♦B Kofifiodov ir *ie 2elii]Qov IH MA Ale'iavdQo[v] rov Mufiaia^ ir z<; Oihnnov z *or Je'M0v • • • A 4>0A *o^ 1 raXlov -AJ^ai) Bollovaiavov B 1 a) ijvrni .liyvnTuv (f7f|;" cud.) exgd- rovv. L in marg. sintstro, ut umnia huius paginae ncholia h) [ini] lovrov iji' \ hi7it(Qj(ni. /j I c) QU),u«ioi in mary. iteral L dj ix Tov X jVorf np/ij | r)J« 7ieQi6- ifov L cf. p. 452 6 e) ini tovtov tov xa^vovi: (xaviovi: cod) 'dyQcnltsv | IlToXEfjuuog (nruiXe- uaito? cod.) L /') (perlinel scholion non ad Caracal- lam sed ad Auijustum) lafli ori tltt: lovrov rdiog ' f7ijt'i'.efii(io'J.i(yov 13 annos Auijusti cum falso h. l. adscri/isisset lil/rariim errorevi continuavit ust/ue ad r. 28, hinc in nuineris v. 14 — 28 liturae multae , quas singittatim non adnoto 30—36 nomina />teraque in ramra tetjuntur ut 30 itvrovivov 31 iiXeiitv^QOTov/Au/iit- 32 ftiiSi- 33 yoQdi- 34 tft'/.i7i7i- 3(i yuXXov, sed v. 35 quae erasa sunt nomiiia utlra versum ueque in interstitium porrigebaiUur schol. h e7ii iiumquam in codice scriptuin fuit, ii/itur iam in arcltetypo ecanueral De V. 18 cf siipra p. 440 de r. 23 cf. p. 442 tlc v. 26-29 cf. p. 439 »y. 442 s-y. de r. .34-36 c/'. p. 443 CHRONICA III. 58 452 V, 2. LATERCVLVS LEONINVS. L f. 65' OvaXEQittvov x(m) Fa).- 1 le ♦HA hv(ov) KkavdiofvJ A ♦HB AvQihhttvov ^ ♦HH IlQO^iOV z xe KttQov -/.(ai) KaQivov B xz JiCAhriavov K XKZ KiovatavTiov A XAA KiiJvaravTivov a) Ke XZ KiovaxavTiov KA XHA lovliavov B xn<; io^iavov <\ xnz OvalevTog £>. YA OvalevTivittvov 1 XHZ Qeodioaiov \'=, YIZ ^Q-AttdlOV lA YAA Qeodioaiov vaiov MB Yor MttQyCittvov <=. Yoe yleovTog IH YHZ Zivovog ■|"z (JIA ^vaaTaaiov KZ OJMA lovaTivov e CJN lovativiavov b) AH cjnH lovarivov ir •5kA Ti^eQiov t(ov) (xal) Ktov- A •!Ke aTttVT(ivov) IMttVQiMOv OioAa K •>v.Ke (Dioy.a H •>^Ar HQtty.leiov A •5Kzr Kb)vaTttvT(ivov) t(ov) eig <\ •XZA Ttv dvaiv -/.(ai) Hqu- 7.h(ov) KiovaTttvTivov KZ •?kHA KiovaittvTivov IZ AH lovaTivittvofvJ To a 1 AIH .AeovToc. r .AKA Tl^BQlOV z .AKH lovaTiviav(ov) to B «5 .AAA a) uTto r(ov) (? erovg Ku)vaT«vi(ivoi') rCoiJ) fi€y(iX(ov) fisxQi f(rj() evi- aTa(u£ytjg) s iv&(iXTlu}Vog) xcd twT{>jg) (T(ovg) uTio XTla(ewg) x6- afiov cTx I avvdyerai (-yiTS cod.) STij Vne. f' S-eX(c)ig ovv ivg^crv) TTJv inaxTijv sxdaT(ot) /pfcirorj. TttVTB Tci yne SV»; l ,«£p(C6 TTUQli t((Sv) [l. tovj if^' X(iTuh,untivov- Tui i(f- TttvTU n(t((>ti) t(wv) [l. TovJ lu no'AvnX(aaU'.aov)[noV.oin'/. cod.J' y(!ve)T(ui) gvd- \ u(f(e).ij tqiuxov- tt]r(eTg) t(ijv) endxT(ijv). ngdafl(eg) ruig [reg cod.J nQoxeifi(ev(iig) [nQoxittu cod.J & eregug lu xal etg>jaeig [evQiaig cod.J tijv [tiv LJ ? iv&ixrov \ t/oi'- aav endxr(ag) n (xui) r>]v Z Z xul rtj" H [r>]v Z s rtiv^ Z s~ corriipte cod.J ei(fjg) IH. L in inferiore margine. scriptum a. 812 b) (ino T(tjg) X(QiaTo)ti ((«(> T[i]\^eQi(ov), nen'A>jQiorui [nen'A>jQOTe cod.J rav) [cp'A^J \ eriav neQio&(ogJ r(o [t codj AH [eTeiJ ''lovaTiviuv(ov) ri ex t(ov) x eT(ovg) Ti[^eJ\Qi(ov) ov xcttci avvexeictv [avvexeu cod.J \ dXX' id'i(cog) [reliti- quitur c. IX litteris spatiumj. "Q(xn) ^fji [<^tig cod.J i^ neQi66'(ov) d(n6) | e et(ovg) /"A | eeT codj Kioatttvti(ov) t(ov) \ civov t(ov) viov t(ov) fie[yc'i'/.ln7i(ov) itug (ivt(ijs) i'ivS(lxiiiavog) \ UQXU • (t(p(t).i) [nic M: uff ciim 0 supra posito L] ('ino Ku)v((rr(tv)T(iyov)\[S: numerus euanauit in L: <; MJ eror? /fis- y(ivov)T((ti) tr»; [sic M f r LJ YN<3 [immo Y0?7- ^ inarg. sin. serip- tum a. 788. mpra scholion m. vetus conpentiiose scripsit ivS. e xui uvrij^ h) (ino 4>i'/.inn(ov) iaig Ai [ov]r(og) x((ti) K(ov(aT(tv}r('ti'oi) r((iiv) vi- i»(v) [ivtf. M, eiKiHiiit in L] P £r»; UQy. tino I i(ov) € trfor?^ Av- yov(!T(ov) I (orf /iVef. S M.'J. tino Jiox'/.ii\[Ktv]ov YM^ L mary. tin. scriptMm a. 780. dirersa scriptura statim subicitur prope u. 21 numerus (fiu (fort.a. Biocl.'= TUo p. Chr.) in inferiore mr/. scholion maius non bene traditum legitur de ano- malia solis et lunae. quod quoniam alienum est a chronographin et nota teinporis caret, omisi. L 65'- 6 posl xtaaxul vox X fere litterarum primum snperne expuncla ilein erasa est S litteras xuivar m. I in litura scripsit \) eiQiviji in rasura circiler VII litteris ampliore manus I 10 vijxi- (fooov avl V in rtmira manus I 12-21 subieat continuator prior saec. X ef. p. ^&^ et 445, r. 22 et 23 ;«,»/,) post additi tantum non eranuerunt reliqui quinque loculi scriptura vacant 58' 3. LATERCVLVS ACEPHALVS AD LEONEM VI DEDVCTVS. F39'- AnO NABONACAPOY MeXPI THC AACZANaPOY TeAeYTC%; eTH YKA. £r>/ jictai).tioy 6qov tov /.TiaTiv -AksiavdQOg dXkog IhoXeiAaiog b Adyov Wi^ddelcpog' EveQyerrjg' d' (DiXoTtdroQ ' ETTicpavrjg ' 0lkof.ni]TCOQ • 'EveQyeTijg /9 ■ Neog Jiovvaog' Kkeo7caTQa 'Poj/xaiwv ^"Avyovatog ' Ti^eQiog' raCog ■ KXavdiog ' NeQiov ^OveaTcaatavog' Tirog' JoiieTiavog' NeQOvag' I TQulavog' I AdQiavog' I 'AiXiog 'JvTOvivog' I Magitog ">ta/. K6f.iodog' Cei^i^Qog /Mi 'Jvioviv(og)' "JvQiXXiavog 'Avvwviv(og) ' ^AXe^avdQog ' Ma^i/xivog' FoQdiavog' OiXiTTTtog TiaTi^Q v.(ai) viog' Jhuog 'A^ai) viog JeMov IB K AH Ke IZ KA Ae Ke A<5 KG KB Mr KB A lA lA I r le le Kr AB Ke A ir r <5 sniavv- ayiaytj le Ae oz PB pie PMr POH cz CMr COB CHA TAZ TNe Tzr TOZ < TSA YA YA Yie YK YAe YZ Ynr ie or 20 irij |if((j(Xs'w)' hti enusvv- fiyoiytj FaXXog y.(ai) BoXovaiuvog' r ^t-o^; 'OvaXXeQiavog /.(ai) raXXr/iv(og) le HA KXavdiog' A HH nQol^og • z xe KaQog '/jxl KaQivog' B XZ JiovJXiTiavbg /( ai) l\Iaiij.i(iavog) K XKZ ! KcovOTag A XAA KwvaTavTiv(og) b a tiaat.(Xevg) Ke XZ \ t(iov) XQ(iariavo)v) KiovoTavTiog KA XRA lovXiavog b 7rapa/3ar(»;c;^ B xnq fo(iiavov d xnz OvaXevTiviavoL' 1 XHZ 'OvaXevTog A YA Qeodoaiov l^ YIZ jQ/adiov lA YAA . Qeodoaiov vfov MB Yor BlaQV.Lavov <5 Yoe yleovTog IH YHZ Zr^viovog IZ U)IA AvaaTuaiov KZ COM^i lovazivov e U)N lovaTiviavou AH wnH lovaTivov viov ir I^A Ti(ieQiov Tov /(ai )Kiovar(avrivou) A te MavQi/.ior K tKe Oio/.a TVQdvvov H tAr HQu/.Xeiov A tzr KojvavavTivov /.(ui) HQa/iX(eiov) A tZA KiovavavTivov KZ tHA KcovavavTivov IZ >H lovaiiviuvov 1 ^AIH Aeovvog r AKA Ti^eQiov t(ov) '/(.(ai) -JipifiaQov z 'akh F 'i9l^ in inscriptionibus alriusque payinae iTimvvuyoyrj codex ''1 lio: j j 'Aovumvoa- erasa v vocn/i 23 Ojnil '(' lillerne H Unea media evanuerit 20 iHj yaytoyi' iovariviavoi B <5 AAA OiXi^iTTiKor B AAg \ .Avaacaaiov r{uij y.(ui)'AQi:efii(ov) B ,AAH &£o6oaiov <3^ AAe Aeovtoc Ke AZA KcovaravTivov AA ,AHH ylEOVTog. jf/ai) Kit}vatavTiv{ovj e APr Kwvaravfiv(ov) /.ui £(py( *;c;j 1 APir KiJvaTavTivov z APK EtQiqvr^g e APKe Niy.)/f0Qov y.(uii 2^mvQuy.i(ovJ e >paa i Miyai^l B APAq : Aemv 6 AQiavdog) Z ,APMr iyiiym]X 0 dvayXioaaou. e ^APNB QEOcpiloc ir ^APze Miyai]X avv ri] ft^i^rjQi uvr(ov) lA APoe 3Ityarjk ^iovog IB APHA Baaiksiog Aeojv le ACI Ke uale aakg uki^avdQog /.lovatavTt v(og) Ne ^at/a Qojftavog KZ qxirj 1 Qioi.tav(og) all(og) r 1 vi/.r^(pOQ(og) 0 (f>to/j(ag) ? UT/Z iio(avvifi) 0 Ttuta/.(i]g) 5 uTly ^aaiXEiog NB UTTtE ao (Tiiav- li>j iii'.ai'/.to»' ">i >'icyo}y>j o(')fitiv(ogj b ((Q(yvQOvg) e «riy f.tiyJai]X) h 7ca(fXay(o(v) H CXTIp] f.tiy(a)jX) 0 ■/.aXa(f(xT(rig) fi(rjvag) ciriji] Kiov(aTav)T(ivog) b f.tovof.iay(og> £ fii](vag)e ccvitt IB ;"• i' ri /.v(qi'ccI HtodtoQu H rrl (xvitt fiij. L 0 ytQOjv a (fvitt firi. L 0 v.ofivrjvog /3 fi^. y uvia firj. i 0 dot'r/.ag L. ft. g ccvi3 ftij. d )l /.v(Qta) Ev^OY.Ia fir].'C «(7.'^ fiTj.ta b dtoyfvt^g y. firj. »; (cv/.y fir]. C b y.v(Qig) ftiy(a)jX) E. fll]. L (}v/.d^ ftrj. /3 b (ioTavEiaTi]g b /.v(Qtg) ttXfiiog 6 /.Oftvi]v(6g) r ccvX^ ftij. (i ■/.6 fi. rj icoavvijg o y.oftvtjvog' fiavovriX 6 /.oftvijVog' XZ fi. ^ aXi^iog b /.ofivijVog' r uvdQOvt/.og 0 y.0fivi]v6g' /J laad/iog b ayysXog e ft. L (xXi^iog b ccyyeXog ' aXe^iog b ayyeXog m-? aXe^iog b dov/ag f4r.^ x^^EodcoQog b X(xa/.aQtg IB lcottvvr]g Sov/ag b (iaTciT^rjg Xy &E66coQog Xda/ccQtg b [iaTiiTCi](g) rfi^.g fttyur^X b ;raXatoX6yog' X(J avdQ6vi/.og 6 7TaXaioX6yog' ccv^Q^vt/.og 0 7taXatoX6yog' lcoavvr^g o 7taXaioX6yog' fiavovijX b 7iaXaioX6yog' lcottvvr^g b jtaXatoXoyog' ■MdvaTavTivog b 7raXaioX6y(og) de fiac pagina cf. gupra p. 364 sq. i^39' *20 — '•4 addklit conlinnator I adscriptis imperloruni lantttm annis, quos etiam *19 Leo>u dedit cf. p. 365 rt 445 ''5 — 13 simutqiic eummae nnnoriim r. "19 — •'12 adscriptae continuatoris II sunt '"14 — ''.30 simidque numeri v. ''13 continua. tori III debentur, ''31 qimrto ''27 — 31 suh nominibus supra relalis vestid'(>6vixoq u Tiiihcio).6yog idemque r. 29, r. 31 fiityovijX 6 jifc^nioXoyo? primitus scriptum, igitur v. 28 — 31 oUm eadem scripta fuerimt quae nunc r. 26 — 29 leguntur. Corrlge *1 'lovarifw.ynv (ro) ,i de numrris inde a r. "21 clliosis rf. p. 145 ay. LATERCVLVS REGVM VVANDALORVM ET ALANORVM. Laterculi regum Wandalorum et Alanorum, quem edimus, accepimus recensiones duas. pleniorem ft meliorem ad nos propagavit it I. Augieusis liber scriptus saec. VIII is, de quo egimus ad Prosperum vol. I p. 362 ipse deperditus, sed extant ex eo deacripti : U» 2. Parisinus 4SfiO saec. X (1. c. p. 363). ad hunc librum laterculus editus est intcr opera Prosperi publicata Parisiis a. 1711 p. 756. !•'' 3. Augustanus saec. XV (I. c. p. 365). ad hunc librum laterculum edidit Canisius a. 1601 in lectionum antiquarum vol. 1 p. 16 1. Breviorem formam exhibent libri hi: M 4. Matritensis univ. 134 saec. XIII, de quo ad Victorem vol. 2 p. 167 diximus. compilationi ei volumini insertae f. 42' — 47, quam ad Prosperum vol. 1 p. 493 seq. enar- ravimus, attributae in codice Isidoro, vere formatae in Africa anno p. Chr. 523, adhaerct is de quo agitur laterculus. quae praecedunt Prosperiana adiectis Africanis quibusdam, item computus edita sunt vol. 1 p. 495 — 497; repetivimus inde hoc loco quae epito- mator Africanus Prosperianis inseruit de suo. 0 5. Osmensis 'non valde vetus", de quo ad Hydatium vol. 2 p. 8 exposuimus, secun- dum Perezium laterculum eundem habuit 'ad finem chronici d. Isidori', scilicet chroni- corum eorundem, quae praecedimt in Matritensi. archetypi deperditi exempkmi Perezia- num Segobrigense edidit Villanueva viage 3,306 (cf. p. 203). computus quoque verba prima postremaque ita habet, ut ea vol. 1 p. 497 ex Matritensi rettulimus, nisi quod tranuamundi editur pro frasamimdi et ingresso pro ingressum. Affinia sunt additamenta Africana adiecta ad Prosperi editionem primam spectantia ad a. 446 — 455 edita vol. 1 p. 486. 487 secundum apographa codicis deperditi Alco- baciensis Matritense univ. n. 134 f. 15' — 18' et Limogiense. imprimis Africanam originem declarat adnotatio rex Vandalorum et Alanorum (jrcisericus rrgnaf. posf morfcm Valen- finiani inperatoris ann. XXI; notabilis est plena regis intitulatio rediens in edicto Hunerici apud Victorem Vitensem 2, 39 et 3, 3 et in inscriptione paterae argenteae (edidi eam Neues Arehiv 8, 353) -/■ Geilamir Vandalorum ef Alanorum^) rex f. Codex Florentinus Magliabecchianus XXII, 19, antea Caroli Thomae Strozzi, saec. XV in fino laterculos habet pontificum Romanorum , imperatorum ( finit in Michaelc Alexi Commeno 1080 — 1117), regum Vandaloruni, Ostrogothorum, Visigotho— rum, Normannorum, Langobardorum ex rerum gestarum libris consarcinatos et propterea a nobis praetermissos. ') Krrore typographico ibi est Alanhoruia. LATERCVLVS REGVM VVANDALORVM ET ALANORVM. 457 Anni cuin hihkI Yandalos non niore Romano per consules ennntientur , sed se- cundnni rcges, (juaeritur, a ijuo die annuni iii nunicrcnt. et 0(!nsericuni quideni regni fundatorem constat annos numerasse a die captae Cartliaginis Oct. 18. Hunerici annus primus utrum spatium significet a die post obitum Geiserici a. 477 lan. 26 ad eundem diem anni sequentis an ab eodcm die ad a. 477 Oct. 18 et sic deinceps, ambigi potest: mihi cur secunda ratio magis probetur, exposui in eph. nostra Neiies ArcJiiv vol. 16 p. 62. causa nulla repcritur, cur sequeutes reges aliter annos numerarint atque fecit princeps eorum et laterculi posterioris auctor cum scribere se dicat eo anno quo Thrasamundus diem obierit ab ingressu Carthaginis LXXXIIII, diserte enuntiat latere aeram eam pariter atque fit in Aegypto et ahbi sub nominibus regum, annos computari a fixo exordio. Augiensis: 2 Post consulahim Thcodosii et Festi Cxeisericus Wandalorum rex Carthaginem ingressus est die XIIII kal. Nov. 3 qui reguavit eandem Africa civitatem ann. XXXVII m. III d. A^I. 4 post hunc regnavit Hunerix filius eius ann. VII m. X d. XXVIII. 5 qui in fine anni VII rcgni sui catholicae ecclesiae persecutionem fecit omnesque ecclesias clausit et cunctos domini catholi- cos sacerdotes cum Eugenio Carthaginensi .•< episcopo exilio relegavit. (i qui dei iudicio scatens vermibus vitam finivit. 7 post eum regnavit Guntamundus Gentu- nis eiusdem Hunerici regis fratris filius ann. XI m. VIIII d. XI. BBPEy 3, 1 eaudem arricam eiuitatem B'', iu eadem africa oiuitate Bv 7, 2 regis om. Bp 4, •-' xxuui filium E" ] Rv, xuiii Ry Hispani : 1 [Theodosio XV etValentiniauo IIII cos 133 pax facta cum Vandalis data eis ad habi- tandum Africae portione] per Trigetium in loco Hippone III idus Febr. ■2 [Theodosio XVII et Festo cos.] Geiseri- 139 cus tribus annis Ilippone regio exemptis Carthaginem occupat sub die XIIH k. Nov. 3 Geisericus reg. in Africa ann. XXXVII m. II. 4 Hugnericus filius eius reg. Carthagine ann. VII ni. X. Guntamundus nepos ex filio Geiserici Gentune reg. Carthagine ann. XI m. VIII. 310 (c. 1 ex O non refertur: jyraelerea c. 1 refertur similiter in auctario Africa.no Prosperia- norum vol. 1 p. 486. 487). 1 Prosper ad u. 4:io ciua seribal: pax tacta cum Waudalis data eis ad habitanduiu Airicae por- tioue , codeic noster M (in 0 quid fuerit, iijnoratur) sic haec auxit: par (sic) cum uuaudalis facta data eis ad liabitaudura per trigetium ippouie regie; eaciem fere ex auctario Prosperi Africano rettuKmus vol. 1 p. 486, ubi errore diximus in Alcobaciensi secundum Pontacum fuisse V id. febr.; habent sic apoyrapha, Pontacus dedit V kal. simili libro nsus Pauliis dia- conus J:i, 11 sic haec refert: data per Trigetium ad habitandum AVaudalis Africae portioue pax cum eis- dem . . . facta est 2 j)ro Prosj)erianis , quae aunt haec: Gisiricus, de cuius amicitia nihil metue- batur haec aubstituunt MO (gersericus M, geysericus 0 — ypone 3/, ippoue 0); sequuntur Prosperiana onuiesque opes eius cet.: auctarium Prosperi Afri- canmii non habet ivisi diein Cartliaijinis captae 3, 1 geysericus 0 regu. <>, rege M : hic et postea perpetuo posui reg. nec rettuli in eo vocabulo codicum variam lectionem xxxuii| 0, xxuii J/ 4,1 hug- neribus M 7, l gunthamundus 0 2 geyserici 0 gentune] 0, gentime M LATERCVLVS REGVM VVANDALORVM KT ALANORVM. 450 Augiensis: H qui tertio anim regni sui coemeterium sancti martyris Agilei apurl Cartliaginem catholicis dare praecepit Eugenio Cartha- ginensi episcopo iam de cxiHo revocato. !) Dccinio autem anni) regni sui ecclesias cathohcorum aperuit et omnes doi sacer- dotes petente Eugenio Carthaginenso epi- scopo de exiho revocavit. 10 quae ecclesiae fuerunt clausae ann. X m. VI d. V, hoc est ab octavo anno Hune- rici , id est ex die VII id. Febr. , usque in decimum annum regis Guntamundi in 5 diem IIII id. Aug. : in quo conipleti suiit dicti anni X m. VI d. V. 11 qui memoratus Guntamundus rex post- modum vixit ann. II m. I. 12 post quem regnavit Trasamundus Gen- tunis filius ann. XXVI m. VIII d. IIII. 13 ab exordio ergo imj^erii aviti usque ad ann. XXVII Trasamundi . . i . XVIII. 14 a XIIII autem anno imperii et morte Valentis usque in annum XXVII Trasa- mundi anni sunt CXVIII. 15 post quem regnavit Ililtirix filius Hune- rici ann. VIII d. VIII. 16 qui in exordio regni sui Bonifatium epi- scopum apud Carthaginem in ecclesia sancti Agilei nrdinari praecepit et omni- bus eatholicis libertatem restituit. 17 quo regnante adsumpta tyrannide Gei- himer regnum eius invadit. in quo fecit ann. III m. III. 18 qui tanta homicidia scelestus commisit, ut ncc suis parcntibus parccrct. Ilis^jani: l'i Trasanuiiulus fratcr (iuntanuindi reg. apud Carthaginem anii. XXVI ni. VII II. 13 ac sic agitur hodie LXXXIllI annus ab ingressu Carthaginis. ].'i dehinc Ilildirix Ilugnerici filius, Gciserici nepos reg. Carthagine ann. VII d. XIIII. 1<; Gheilarair tyrannide adsumpta Hikle- rico regno pulso eiusque origine truncata dominatus est Afris ann. III m. III. 1!) Ingressus est Belisarius magister nii- htiae cura exercitu Orientis Cartagine sub die XVIII kal. Oct., Gheilaniir in fugani verso, postea capto. S, 1 cyiniteriuiii A' :i praecipil !{'■' '^ji car- tliagiiieiisis A'l' !', :i <"ii'lliagiiieiisi A'^' 10,1 aiiii. xj aiui. xi /i^ ■-',:! lieiiorici /i'i' l/;. iii cliem] iii (lie Bv 1."}, 2 xxuii] xxui liv ante xuiii ijuncdavi exciderimt 14,-' xxuii] xxui A'i' 1.5, i liildrix yi'" 16, 1 bonefaciuni /.' J liliertjitc /i'l' 18, '.' suis om. Rv MO 12, I transamuiitlus I) guiitliamuudi O 2 carthagine 0 xi] O, xl M V-\ I Ixxxiiii] acripsi, dccciiii OM 15, 1 deiude M liildrix M liuciierici M geyserici 0 •-' iiepos] atque iiepos OM 16, l ghegilarair 0 2 regno] a reguo O pullo M 19, 1 bellisariiis 0, Ijelisari- cus M 2 cartaginem M :i ghcilamer M. gcy- lamer 0 xuiii) M, xuiiii O CHRONICA III. 59 4(io LATERCVLVS REGVM VVANDALORVM ET ALANORVM. Augiensis: 20 Fiunt ei'go ab exordio Geiserici regis usque ad exilium Wandalorum anni XCIII m. X d. XI. 21 ab interitu ergo Valentis, quod erat in XIIII anno regni eius, usque ad supra dictura tempus anni CLIUI. 22 coUecta ergo onmium summa annorum ab Adam usque ad Wandalorum perditio- nem fiunt anni VDCCXXXIII. 20, 1 geisirici Bp :i xciii] scr. XCIIII : o die a. 439 Oct. 19 ad 334 Sept. 24 numerantur anni XCIV m. XI d. VI. stetisse reynum Vandalorum annos XOV aiunt lustinianus cod. 1, 27, 1 (uhi sic restituendum esae monui neues Archiv 5, 79) et Pro- copius Vand. 2, 2, a. XCVI ponunt Paulus hist. Lang. 1, 25 et hist. Bom. 16, 14, Marcellinus comes ad h. «., Beda ad h. a. , a. XCII Marius Aventi- censis 21, l quod erat om. B" 22, l omnis B^ LATERCVLVS REGVM VISIGOTHORVM LEGVM CORPORI PRAEMISSVS. Ad exeniplum laterculi imperatorum eorum , quorum consHtutiones in eodicein Tiieodosianum receptae sunt, adiecti teste codice Taurinensi corpori logum Tlieodosiauo (v. p. 412), similem habet corpus legum, quas emiserunt reges Wisigotlii. primae eius corporis editioni eiusmodi laterculus adici non potuit, quoniam regum nomina singulis legibus in corpore eo non praescribuntur nisi iude a Chindasuindo. admodum proba- bile est laterculum hunc primitiva forma sua pervenisse ad Recesuindum (f 672), in quo finit codex Havniensis formamque niutat Parisinus 4667. aceedit, quod ipsius cor- poris formam vetustiorem, quam repraesentat editio nuper curata a Zeumero, editor probabiliter rettulit ad eundem regem, in quo desinunt leges in eam formam receptae. ex reliquis laterculi exeraplaribus antiquissimum codicis Vaticani quo pervenerit, non constat : reliqua ubi finiant vel formam mutent, editio monstrat. Soriensis liber later- culum continuavit ad pacnultimum regem Gothorum ante Arabum iuvasionem Witizam (-j- 710), Parisinus 4667 addit reges ea invasione videhcet posteriores Achilam et Ardouem. — Latercuhim euni ab antiquis errore adlegari sub nomine Vulsae iufra indicavimus, ubi agitur de libro Ovetensi. Libri adhibiti sunt hi. , 1. Vaticanus reginae n. 1024 scriptus saec. VIII litteris unciahbus. post corpus legum, quod finit f. 138"^, sequitur f. 138" sermo sancii Augiistini de cetia doniini in Pasca scriptus manu aequaU, sed diversa litteris cursivis , deinde laterculus regum scriptus item a manu non ea, quae leges exaravit, ut ait Zeunier, sed diversa, ut auctor mihi est Mauius. bibliopega inde a f. 74 margines resecuit post- quam legcs scriptae sunt, ante quam scriptus est laterculus. ternio extremus (f. 133. 134. 135. 136. 137. 138) integer est neque quicquam periit in fine folii 138 postTulgam; sed potest laterculus continuatus fuisse in ternione deperdito. ipse difficile legitur, maxime intitulatio quattuor versuum olim minio scriptorum tota fere evanuit. codicem et ipse examinavi et adhibui exempla sumpta et a Beth- manno et a Merkelio et nieo roj^atu a Alauio. edidit latercuhim ad eum librum et alterum nostrum /'' Zeumcr in editione legum Visigothorum modo citata p. 314. 2. Soriensis deperditi eius, de quo egi vol. 1 p. 166. (sxemplum Perezianum scrvat ,S' codex Matritensis bibl. nat. F 38 f. 13.')': certe quae Perezius ex Soriensi citat nominatim, adsunt in hoc exemplo neque quicquam in eo codice reperitur proprium Ovetensi. Morales, quo modcrantc codex F .")8 (infra sub 12 1 doscriptus est ex Ovetcnsi libro. ad laterculum hunc Vulsae ibi attributum adnotat ; -Wisegotorum dicitur in codice vetusto Soricnsi" adnotatque ibi ex Soriensi v. 1. ad Sisenandum. Wambam, Leovigildum. 3. Parisinus 4667 scriptus saec. iX ineunte; adnotautur in fine post ea quae nos infra a rettulimus et aduotationem d(J meusura iianc : niilinrius habet stadius hocto, htmus 59» 40-2 LATERCVLVS REGVM VISTOOTHORVM stadius habet dextros CXJi.V leguntur haec: cra DCCCLXVI sic vcnit Marohanc (vel Murohanc) ad lermida VI idns Hoctiihres anno XIIII" impcranft' Ludovcico (cf. de expeditione Arabum duce Abu Morwan a. S27 Simson Jahrb. dcs friinh. Meichs unter Ludwig dem Frommen 1 , 274 seq.). laterculus cum reliquis consentit ad c. 39, deinde forma mutata subiungit Wambam et reliqua quae expressimus in continuatione altera. laterculum quibusdam locis evanidum et lectu difficilem descriptum liabui a Pertzio et Knustio et ipse quoque codicem versavi. // 4. liavniensis n. 805 saec. XIY, de quo dixit Waitzius Archiv 7, 722, similis est Pari- sini 4667 finitque item in c. 39 (continuatio abest), sed corruptus est totus. P 5. Parisinus 466S, antea S. Remigii saec. IX. ad hunc proxime accedunt libri nostin (jRO habentes communes cum eo interpolationes quas adscripsimus ad c. 9. 12. 13. 16 et alia quoque non pauca. sed inter eos hic primarius est solusque c. 40 servavit numeros veros LXLI = 91 in reliquis corruptos in LXI. Q 6. Parisinus 4418 saec. IX. 7. Parisinus 4669, ohm Pithoei, saec. XI, qui ad hunc librum laterculum edidit cum legibus Parisiis a. 1579. videtur descriptus esse ex Parisino 4418, certe inutilis est: contuli, sed non admisi. R 8. Parisinus 1 557 saec. X f. 20' laterculura habet uon cum legibus Visigothicis , sed insertum inter conciliorum decreta et Gregorii epistulas. videtur et ipse de- scriptus esse ex libro Parisino 4418. coUatum a Bethraanno admisi. 9. Casinas n. 1 saec. XI, quem item a Betlimanno eollatum habui, eodem iudice ex Parisino 1557 descriptus certe inutilis est neque adraissus. T 10. Conimbricensis archicoenobii S. Crucis n. 83 saec. XII vel antea scriptus secundum Fortunati a D. Bonaventura comm. de Alcobacensi mstorura bibliotheca (Conim- bricae 1827) p. 584. in eo libro, quem per Bonaventuram solum novi, quid praeterea contineatur, non traditur: hoc solum ait Bonaventura laterculum legi prope finem voluminis , praecedere epistulam a quo incipit Sebastiani chronicon scriptum saec. IX exeunte : notum tibi sit cle historia Gothorum .... tibi breviter intimamus (Plorez Esj). sagr. 13,477), deinde haec: iste (Wamba) celebravit concilium apud Tolctum et erat tunc temporis contentio inter episcopos cet. : seque- batur divisio Wambae, sed abscissa est. n 11. Legione olim in bil)liotheca S. Isidori, iam Matriti in nationali n. 4 — 7, scriptus a. 1057 a presbytero Munez; laterculus ipse finit in anno quarto Ordoini tertii sive p. Chr. 954. laterculum photolithographice expressura edidit Tailhan una cum continuatione Isidoriana a. 754 (vide vol. 2 p. 333) p. 196 tab. 20. exemplar extat in codice Matritensi bibl. reg. privatae 2. F. 4 (sic) saec. XVIII (Ewald neues Archiv 6, 347), quod descriptum accepi a Bernaysio. I) 12. Ovetensis Pelagii saec. XII (vide supra vol. 2 p. 262 seq.) cum ipse deperditus sit, lectiones eius adnotatae reperiuntur in exemplaribus Perezii compluribus, scilicet in Segobrigensi , quod edidit Villanuev.1 i^iagc 3,319 (cf. p. 214); in Toletano 27, 26, ubi adscriptum est: 'ex codice Uotthico sancti Laurentii (scilicet Soriensi) 'et Ovetensi' ; in cod. Matritensi P 58, quod coUatum habui ab Ewaldo. sed ne certa incertis miscerem, cum praesertiiii Ovetensis neque aetate neque bonitate insignis sit, non recepi nisi leetioues, quas Ovetensis esse disertc testatur Ferezius. in hoc libro Pelagii orrore Wisegothoruni chronica facta sunt ViUsac Gothorum citanturque sub hoc nomine a Perezio (vide praef. eius ad concilia Hispana apud Aguirrium conc. Hisp. ed. 2 vol. 1 p. 22) et Morali et fere ab autiquioribus. eum errorem Florezius (Esp. sagr. 2, 169) refutavit. I.KfiVM CORPOBI PRAEMISSVS. 463 I'rodiit iatercuhis priiiiiiin iu oditioiie eorporis lcgiini Wisigothici quiini curavit 1'ithoeus ii. loTVI (vidc supra ad cod. Parisini l()69): repetiverunt Bon. Yulcanius una imni lordanis libelHs (Lugduni Batavoruni a. loU?) p. 235 — 23^ subiunctum iiistoriis Isidorianis: Aguirrc in conciliis Hispanicis (cd. I Uoniao 1693 vol. 2 p. 189, ed. 2 Romae IT.i^ vol. 3 p. 78) 'partim ex Isidoro partini ex Vulsa' : Florez {£sp. sugrada vol. 2 ed. 2 a. IT.^i^ p. 177) cx Aguirrio adiccta varia lectione ex Perezianis: Francis- cus de Lorenzana (patres Toletani vol. 2 Matriti 1785 p. 3S5) ex Plorezio adnotationi- bus Perczianis adauctis: Arevalus inter Isidoriana vol. 7 ilS03) p. IS5. Codex A: Codices reliqui: t' "ii'ire..'-i''"u iji5ici. , iterum iuciijit praem. 0 «■//- M PUNI -, ,, t ( , reges^, om. D uisegotorum P, uisegotliorum Q, uuisegothorum R, uuissegothorum »S, uuisigothorum />, uulsae gotthorum f, gotorum // om. C 1. Aera CCCC in Gothis primus rex Ata- naricus efficitur. aera cccc] ab era ccc /T, ab era cixc a. iiicipit I>, 111 maryine S, om. V atlianaricus 5. anni vero regum hac summa notantur. uero] ue R om. CHD 6. Atanaricus reg. ann. XIII. de gracie praem. //, primus rex gothoriim T athanaricus .S'7' reg. anii. A, reg. au. SP perpetuu, regnauit annos QO xiiii ST A (ad Mauium) SCHPQBT (mcipU a c.O) D(0) LATERCVLVS KEGVM VISIGOTHOEVM LEGVM CORPORI PRAEMISSVS. 465 Codices reliqui : in Italia et iii gallia quo mortiio add. T om. h 7. Alaricus rog. aim. XXYIII in Italia. allaricus li^ atalaricus /> xxuii R in italia om. liH alarico regiiante gotlii ingressi sunt liyspanias et regnauit annis xii quo niortuo T addunt PQEO: alibi semis tantum. tantemd y, tantum d li, lantid^ P alibi unum. unum] u. regnat P alibi XIII. 8. Athaulfus reg. ann. VI. ataulius iSCH, adhulfus Z> ui] u A, uii P 9. Seai-icus reg. ann. VII. searicus] -IC, scurigus J), sigericus SPQH, sicaricus H. sigerigus T 10. Valia reg. ann. III. naliaj .1, uualia HCriJItJJ, nbalia IJ, uuaila T 11. Theuderedus reg. aun. XXXIII. tlieuderedus] A(.'Q, teuderedus P, theudericus S, teudericus UT, theudoricus Jt, teoderigus D xxxiii] SCPQTO. uiiii [sicj A, x.xxii H, xxiii B, xuii /' 12. Thurismundus reg. ann. III. thurismundus] AS, turismundus CHC^JPT, lur- rismundus D, thurismodus QR iii] xiiii D 13. Theudericus reg. aun. VII. theudericus] ASQP, teudericus CPT, teudari- cus H, itera teoderigus D 14. Euricus reg. ann. XVIIII. ueuricus -1, ericus P", teuricus CH, eduricus T, eurigius D xuiiii] AC, xuiii H, xuii TO, xx S, xu PQR. xiiii D 15. Alaricus reg. ann. XXIII. itera praem. PT xxiii] xxii C, xxuii A (fortasse ex em.) 16. Gesaleicus reg. ann. III et in latcbra reg. ann. I. gesaleicus] AST, gesalescus PD, gesaelicus Q, geselicus B, iessalecus C, gesaricus // iii] iiii CD, u A-, inc. A^ et in I. r. a. i om. ACTD 17. Theudericus reg. ann. XV. item praem. SPJ) thedericus .1, teudericus CHQ. teodericus D xu] AO, xi ,S', xli CPQ, xl HU, xii B om. T 18. iste ab Itaha veniens non tam suo ordine regnum in Spania tenuit quam tutelam agens Amalarici nepotis pcr cons(^ortium). sic A . nid qiiod liabet ste pro iste et evamierunl s in ueniens cl iiit iii tenuit cl a in ageuK el habet alibi XV. xu] xii R A (poat intitulationem paijinae praecedentis incipit n c. H) SCJtPQliJ'li(0) l(i(i LATEECVLVS REGVM VISIGOTHORVM nepoti; plerique c. 17. IH sic formanl: t. (rex ins. H) de (ex C) ital!a (hic Jinil D, regnauit ins. RCH) in spania (ispania CH, hispania O; reg. ins. PQ) tutelam agens (tut. gerens P, iii totela //; uum ins. C, simul cum ins. H) amalarico {sic CO, amalrico H, amalerico PQR, alarico S) nepoti (nepote CHU) suo per consors (sic S, per consules QB, proconsules P, om. CH) annos cet. om. T I'.). Amalaricus reg. ann. Y. item j^rtiem. U araalericus S, anialricus JI, amaricus D reg. ann. u om. C ■21). Theudi leg. ann. XVII m. VI d. XIII. theudi] AEO, teudi PH, theudis S, teuclis T, teodi D, om. C xuii] ACO, xui SHPQB, m T, \x D m. ui d. xiii] A, ra. ui PQB, m. i SHT, om. CD 2 1 . Theudisclus reg. ann. I m. VI d. XIII. teudisclus CHT, teodisclus D reg. ann. i ni. ui (sic PQRTO, uii C, iiii H, u S) d. xiii (iiii H)] re. an. iiii dies ui D, um. A 22. Agila reg. ann. V m. III. agila] aggila D, om. A m. iii] ni. ui d. xiii PQB 2'.\. Athanagildus reg. ann. XV m. VI. atanagildus CPQTD xu (xii B) m. ui] xui ra. ui A (fortasse propler omissum quod sequitur comma) 24. vacante regno m. V et dies XIII. uacante regnum FS, uacantem regnum QB dies] alibi libri om. ACHD 25. Leuua reg. ann. IIII m. IIII. leuua] ^, leuba C, \mha. SPQTD, Uuua i?, liumba i/ aun. iiii m. iiii] A, ann. i SCHPQBTD 26. Liuuigildus rog. ann. XVIII. liuuigildus] APQB, leuuegildus S, leuuigildus T, leouigildus D, liulildus H xuiii] xuii CH, x A iste leuuigildus temporibus gi-egorii pape et mauricii imperatoris fuit add. B pro c. '26 sic codex C: Luigildus dux reg. ann. XVU Teudericus reg. ann. I m. VII d. XIIII item Liuua reg. an. V m. I Leuuegildus reg. an. XVII 27. scd secundo anno Leuuani in rcgno levatus cst. Iiabet sohis A 2S. Reccaredus reg. ann. XV m. VII d. XX. recaredus STD, recarendus H filius eius ins. T ann. xu] ann. iii C uii] A, ui PQB, i SHTD, om. C xx] A, X SHPQBTD, om. C 2'J. item Liuua reg. ann. l m. VI d. XII. item] CPQBD, it,, A, teo H, om. ST liuba STDO, umbam H m. ui d. xii] A, m. ui OHPQB, m. u D, om. ST :i(). Wittiricua reg. ann. VII m. VIIII d. XXVI. xwnttjnaMs] A (sic le()enmt 2ilerique, uuictiricus i/mtmsj , unlttericus CBT, uuiterigus) />, uittericus /'y, uuitericus SO, niteno // ASCHPQBTD(O) LEGVM CORPORI PRAEMISSVS. 4(j7 uii] .1, ui SCPQJiTJ), iii JJ m. uiiii cl. xxui] -1, m. x JSCHFQJiTD 31. Gundemarus reg. ann. II d. X. gundenarus QJi, gouilemarus V, gundemyrus // ann. ii d. x] .1, a. i m. x d. xiiii (xiii ST, xu C, iii Jl) SCHPQRTD 32. Sisebutus reg. ann. VIII m. X d. XX. sissel)otus Jl, siseuutus C, sisebotos H uiii] uii Q, ui H, dejicit C m. X d. xx] A, m. xi (ui SJJT) d. XVI (xxi H) SHPQRT, m, u d. XI D, deficit C add. sisebudi temporibus fuit isidorus episcopua R 33. Reccaredus filius reg. ann. I m. II d. X. item jiraeni. CHPQTJ) recaredus PQBD, recarendus H [tiljius (fil evamiit; miuor legit Mauiui) litteris minorlbus A, om. SPQ ann. i m. ii d. x] A, ann. i m. iii C (ut videtur), ann. i et m. i H, an. iiii S, an. iii PQRD, menses iii TO, ex chronicis opinor a. 754 (c. 17; vide vol. 2 p. 340) 34. Suinthila reg. ann. X. suintliila] A, suintila SCD, suuintila PQE, sinthila T, subutela H x] xi i?a 35. Sisenandus reg. ann. IIII m. XI d. XVI. s*isenandus A, sisnandus T a. iiii (iii solus om. S xxiii] xiii Q, xuiii D uii (ui ST) d. xi] ra. xi 7) 42. obiit k. Sept., die IIII feria, hora III, aera DCCX, anno incarnationis domini nostri lesu Christi DCLXXII, anno cycU decemnovennalis YIII, luna III. die om. 0 dclxxii] P, dcclxxii Q, dcclxii £, aera dclxxii S anno] anni libri decennoualis PQ ovt. TD 43. idem cum patre suo reg. ann. IIII m. YIII d. XI. item iS' om. TD 44. suscepit autem gloriosus domnus AYamba regni gubernacula eodem die, quo ille obiit, in supra dictis Iv. Sept., dilata unctionis sollemnitate usque in diem XIIII k. Oct., lima XXI, aera qua supra. 1 gloriosus om. PQB dominus PQ uuaba P guuernacula P dieni] die QB 2 xiiii] xiii Sli 3 xxi] SP^Q^, xi P^Q^B aera] erat R qua] quo P snpra] supra dccx S om. TD 45. idem quoque gloriosus Wamba reg. ann. YIII m. I d. XIIII. idem (item S) quoque gl. om. TD uamba gl. rex iJ uanba i) uiii] uiiil T xiiii] x D 46. accepit quoque paenitentiam praedictus princeps die dominico exeunte, hora noctis prima, quod fuit pridie id. Oct., luna XY, aera DCCXYIII. quoque] PQP, que S 47. suscepit autem succedente die, II feria, gloriosus domnus noster Ervigius regni sceptra, quod fuit id. Oct. , luna XYI, aera DCCXYIII, dilata unctionis sollemni- tate usque in superveniente die dominico, quod fuit XII k, Nov., luna XXII. aera qua supra. 1 autem] statim S succedenti S dominus P noster om. S 2 xui] xiii B dccxuiii] dccxn PQB 2/3 sollemnitafem Q 3 superuenientem diem dominicum Q xii] xiiii B nou. om. B 4 qua] quo PQ supra] supra dccxuiii SO SPQBT (finit in c. 45) D (finit in c. 45) (0) COJ^TINYATIO C0DICI8 S SORIENSIS. 48. item quoque gloriosus Ervigius rex reg. ann. YII d. XXY. nii] ui 0 49. in quo die in ultima aegritudine positus elegit sui successorem in regno gloriosum nostrum domnum Egicanem et altera die, quod fuit XYII k. Sept.. die sexta feria, sic idem domnus Ervigius accepit paenitentiam et cunctos seniores absolvit, qualiter cum iam dicto principe glorioso domno Egicane ad sedem regni in Toleto accederent. 1 sept.] S, dec. cod. Moralis apud Pereziiim: iii sextam feriam incidiinl eiiis anni tam Aur/. 16 c/uam Xov. 15 3 dominus S 4 domino S 50. unctus cst autem dominus noster Egica in regno in ecclesia sanctorum Petri et Pauli praetoriensis sub die YIII k. Dec, dic dominico, luna XIIII, aera DCCXXV. 51. unctus est autem Vitiza in regno die quod fuit XVII k. Dec. aera DCCXXXYIII. LEGVM CORPORI PRAEMISSVS. 469 CONTINVATIO CODICIS C PARISINI 4007. Wamba reg. ann. TIII ni. Y[ d. XIIII. aut xiiii aut .\uii C Ervigius reg. ann. VII. Egiga cum filio suo Witizane reg. ann. XXIII. Achila reg. ann. III. Ardo reg. ann. VII. et fuerunt reges Gotorum qui regnaverunt XL. CONTINVATIO CODICIS D LEGIONENSIS. Ervigius re. an. VII ms. X. Egiga regnavit annos XV. Vitiza regnavit annos XII. Ruderigus re. an. VII ms. VI. Pelagius regnavit annos XVIII. Faffila regnavit annos (vacat spatinm liff. tinius) ms. VI. Adefonsus regnavit annos XVIIII. Froyla re. an. VII ms. VI d. XV. Aurelius re. an. VI ms. VII. Silo re. an. VIIII ms. I d. I. Mauregatus re. an. V ms. VIII. Veremudos re. an. VI ms. W. positus est in regno dns Adefonsus XVIII klds Octubres in era DCCCXXVIII et reg- nabit annos LII ms. V d. XVIII. Ranemirus regnavit annos VII. Nepozianus r. Ordoinus regnavit annos XV ms. III. quod fiunt in sub uno de donino Pelagio usque ad diTo Ordonio principe anni CXVII. positus est in regno domnus Audefonsus filius domni Ordonii II klds Mai. era DCCCCII et regnavit annos XVII ms. VI. Garcia regnavit annos III d. III. Ordonius re. an. "\^n et ms. III. Froila regnavit annos III. Adefonsus re: an. VI ms. II. Rademirus re. an. XA'IIII m. VII d. XI. Ordoinus resnavit annos IIII. INDICES. COMPOSVIT lOHANNES LVCAS. I. REGES ROMANI. II. IMPERATORES ROMANI. III. REGES VANDALORVM ET ALANORVM. IV. REGES VISIGOTHORVM. V. CONSVLES. COMPOSVIT TH. MOMMSEN. VI. LATERCVLI EPISCOPORVM. VII. NOMINA HOMINVM. VIII. GEOGRAPHICA. IX. CONSPECTVS CODICVM. CHKONICA III. 61 CONSPECTVS NOTARVM IN INDICIBVS ADHIBITARVM. Affn. Agnelli liber pontificalis ecclesiae Raven- iiatis, I p. 249—339 An. Val. AnonymiValesiani pars posterior, Ip.249 — 339 Auct. Marc. Additamentum ad Marcellini chronicon, II p. 104-108 Barh. Barbarus Scaligeri, I p. 249—339 Bed. A Bedae chronica maiora, III p. 223—333 Bed. B Bedae cbronica minora, III p. 223—333 Britt. Historia Brittonuni, III p. 111—219 Cass. Cassiodori Senatoris chronica, II p. 109 — 161 C. Byz. Continuatio Isidori Byzantia Arabica, II p. 323—369 C. Hisp. Continuatio Isidori Hispana, II p. 323 — 369 Chr. Al. Chronicon Alexandrinum, I p. 83 — 129 Chr. Caes. Chronicorum Caesaraugustanorum reliquiae, II p. 221—223 Ckr. pasch. Chronicon pascbale, I p. 203 — 245 Chr. 354 Chronographus auni 354, I p. 13—148 Chr. 452 Chronica GalHca a. 452, I p. 615—666 Chr. 511 Chronica GaUica a. 511, I p. 615—666 Cons.Const. Consularia Constantinopolitana, I p. 197 — 247 Dom. Val. Narratio de imperatoribus domus Valenti- nianae et Theodosianae, I p. 629 — 630 Ep. Ov. Epitome Ovetensis, II p. 370—375 F. Aug. Fasti Augustani, III p. 384—385 F. Ser. Fasti Heracliani, III p. 386—410 F. Ver. Fasti Veronenses, III p. 382—383 F.Viiid.A Fasti Vindobonenses priores, Ip.249 — 339 F. Vind.B Fasti Vindobonenses posteriores, I p. 249 — 339 Geneal. Liber genealogus, I p. 154 — 196 Oener. A Liber generationis I, I p. 78—140 Gener. B Liber generationis II, I p. 78 — 140 Gild, Gildae Sapientis de excidio et conquestu Britanniae, III p. 1 — 85; item add. I et H p. 86-90 Havn. Continuatio codicis Havniensis, I p. 249 — 339 Havn. A Auctarii Havniensis ordo prior, ibid. Havn. B Auctarii Havniensis ordo posterior, ibid. Havn. mg. Auctarii Havniensis ordinis post. margo Hil. Expositio temporum Ililariana, III p. 415 — 417 Hyd. Hydatii Lemici continuatio chron. Ilieron., II p. 1—36 loh. lohaunis abbatis Biolarensis chronica, II p. 207—220 Is. chr. A Isidori lunioris chrouica maiora, II p. 391 — 488 Is.c hr. B Is.l (6t. Lat. Bed. Lal. Al. Lat. Imt Lat. Mal. Isidori lunioris cbronicorum epitome, H p. 391—488 Isidori lunioris historia Gothorum, Wanda- lorum, Sueborum, II p. 241 — 303 Generationum regnorumque laterculus Be- danus, III p. 346 — 354 Laterculi regum et imperatorum ab astro- nomis Alexandrinis conditi, III p. 438 — 455 Laterculus imperatorum ad lustiiium I, III p. 418-423 Laterculus imperatorum Malalianus, III p. 424-437 Lat. T/ieud. Laterculi imperatonim Eomanorum codici Theodosiano adiuncti, III p. 412 — 414 Marii episeopi Aventiceusis chronica, II p. 225-239 Marcellini comitis chronicon, II p. 37 — 108 Additamenfa Nennii ad historiam Britto- num, III p. 111—219 Nennius interpretatus (i. e. versionis Nenuii Hibernicae interpretatio Latina) ibid. Notitia Galliarum, I p. 552—612 Origo Coustantini imperatoris, I p. 1 — 11 Paschale Campanum, I p. 249— 339. 744— 750 Liber paschalis cod. Cizensis, I p.501 — 510 Prosperi Tironis epitoma chronicon, I p. 341—499 Chronica (Pseudoisidoriana) quae feruntur sub nomine Augustiui et Hieronymi, II p. 495—501 Ilistoria Pseudoisidoriana, II p. 377 — 388 Laterculus regumVisigothorum, III p.461 — 469 Ber/. Wand. Laterculus regum Wandalorum et Ala- uorum, III p. 456 — 460 Excerpta Sangallensia, I p. 299 sq. Exordia Scythica codicis Bambergensis, II p. 308 - 322 Exordia Scythica codicis Laurentiani, II p. 308—322 Polemii Silvii laterculus, I p. 511 — 551 Fasti Theonis Alexandriui, HI p. 3.58 — 381 Id. A Vita Gildae auctore monacho Kuiensi, III p. 91-106 V. Gild. B Vita Gildae auctore Caradoco Lancarba- nensi, III p. 107—110 Victorii Aquitani eursus paschalis, I p. 667—735 Victoris Tonnennensis episcopi chronica, Mar. Marc. Nenn. Nenn. int. N. Oall. Or. Const. P. Camp. F. Gz. Prosj). Ps. Is. chr. Ps. Is. h. Rer/. Vis. Sanij. Scyth. B. Scyth. L. Silv. Theon. V.C nct. Aq. Vict. T. II p. 163—206 Nuraeri Latini iudicant volumen, numeri maiores Arabici paginam, minores versum in partibus hisce: Or. Coust., Dom. Val., Is. hist., Gilda cum vitis, Britt., Nenn., laterculis imperatorum, Lat. Mal., praeterea aut caput aut annura. Nomina quao in partibus cbronicorura Graecis leguntur, forma Latina, ubi fieri potuit, dedimus. asterisco notata sunt corrupta. INDEX I. HEGES ROMANI. 473 I. REGES ROMANI. KOMVLVS Komulus Chr. Al. I 124, 283 Chr. 354 I 143, 29 144, 2. 6. 9. 11 Geneal. I 182, 431 F. Vind. A 1 274, 2 Barb. I 274, 1. 2 Prosp. 1 393, 153. 164 394, i.s9. 162 Silv. I 547, 14 Chr. 511 I 635, 142. 14.".. i.io. 151 I add. p. X (mont. 2. 4) p. XI {viae I 4) Cass. 11 122, 73 ICI, 1368. 1369 Ep. Ov. 11 372, 13 373, 13 add. VII ad Is. hist. II 376 Ps. Is. h. 11 379, 3 octies Is. chr. A II 443, U3. 146. 150 Is. chr. B II 443, 96 Ps. Is. chr. II 499, 98. 146 bis. 148 Nenn. int. III 153, 15 Bed. A m 265, uu 266, 122. 12.=.. 127. 129 Bed. B III 266, U4 Koniulus (= Camillus) Cass. 11 125, 183 *Araulius Ps. Is. chr. II 499, 148 Romulea Urbs V. Oild. A III 95, 2S Romulea vir- tus Is. hist. II 267,22 Romulei (pl., = socii RomuU) Ps. Is. h. II 379, 3 NVMA POMPIHVS Numa Pompilius CJir. 354 I 144, lu Geneal. I 182, 434 F. Vind. ^ I 274, 3 Prosp. I 394, 162 Chr. 511 I 635, 153 Cass. II 122, 78 Ps. Is. h. II 379, 3 Is. chr. A 11 444, 152 Bed. A III 266, 130 Num.i Pam- pilius Britt. Ill 161,13 Numma Pumpilius Ep. Oo. II 372, 13 Nummus Pompiius Barb. 1 274, 3 Numa Silv. I 519, 1 547, 15 Bed. A III 267, 137 Bed. B III 266, 116 TVLLVS HOSTILIVS TuIIus Hostilius Cass. II 122, 92 Bed. A HI 267, 132 Tullius Hostilius Chr.354 1 144,14 Geneal. I 182,435 Prosp. I 394, 164 Ep. Ov. II 372, 13 /«. chr. A U 444, 156 TuIIius Ilostillius Chr. 511 I 635, 158 TuIIus Sib: I 547, 1.; Tullius Ps. Is. h. II 379, 3 lied. B III 267, us C. Hostilius F. Vind. A I 274, 5 Tullius Servilius Barb. l 274,4 Ancvs Marcivs Ancus Marcius Prosp. I 394, 169 Chr. 511 1 6.36, 165 Cass. II 123,85 Bed. A III 267,137 Ancus Marcus Ps. Is. h. II 380, 3 Ancus Silv. I 547, 17 Ancus Marcius Filiphus Ep. Ov. II 372, 13 Anchus Mar- chus Filippus Oeneal. I 182, 436 Marcius Philippus Chr. 354 1 144, 17 TABriVINMVS PrISCVS L. Tarquinius Priscus Chr. 354 I 144, 19 _Tarquinius Priscus Prosp. I 394, 170 395, 175. 179. 183 Chr. 511 1 636, 167 Cass: II 123, 87 Ep. Ov. H 372, 13 Bed. A III 267, 138 Priscus Tarquiuius Ps. Is. h. H 380, 3 Tarquinius Prischus Qeneal. I 182, 437 Tarquillius Priscus Chr. 511 I 636, 178 L. Tarquinius F.Vind. A I 274, 4 Lucius Tarcinius Barb. I 274, 5 Priscus Silv. 1 547,18 SeRVIVS TVLLIVS Servius TuIIius Chr. 354 I 144, 23 Cass. 11 123, 89 jE/j. Ov. II 372, 13 Ps. Is. h. II 380, 3 Is. chr. A II 446, I69b Servius Prosp. I 395, 182. 183 Bed. A III 268, 145 Servus Tulius Geneal' I 182, 438 Tulius Servius Barb. I 274, 7 Tulius Servilius F. Vind. A I 274, 6 Tarqvinivs Svperbvs Tarquiuius Superhus Chr. 354 I 145, 1 Prosp. 1 395, 184 Silv. I 547, 20 Cass. II 123, 92 Ep. Ov. II 372, 13 Ps. Is. h. II 380, 3 Ps. Is. ehr. II 499, 148 Tarqui- nius Supervus Oeneal. I 181, 426 182, 439 Tarqui- nius Cass. II 123, 94 Bed. A \\l 271, 152 Tittus Superhus Bari. I 274,6 Quintus Superhus i^. I7)u/. -4 I 274, 7 Cyintus Tarciuius Barb. 1 274, 8 61" 474 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. II. IMPERATORES ROMANI. IVLIVS CAESAR dictator (a. 49—44 a. C.) Gaius IiJius Caesar Oener. B I 90, 19 Chr. pasch. I 21.^, 701 216, 707, 1. 2. 714 217,716, 1. 2 Barb. I 274, 11 F. Vlnd. B I 278, 74 bis F. Vind. A I 286, 261 Silv. 1 520, 1 547, 28 Chr. 511 I 638, 267 add. I ad Vict. Aq. I 737, 29/30. 30 Cass. II 133, .'.26 Is. chr. A II 4.^3,233 Britt. III 164,1 Bil. Ul 416,15 Gaius lulius Cesar Geneal. I 182, 440. 441 F. Vind. A I 274, 8 F. Vind. B I 275, 20 Barb. I 274, 10 Ep. Ov. II 373, 13 bis Cuius lulius Cesar Barb. I 274,11 C. lulius Caesar Ohr. 354 I 145, 13 Cass. II 134, ,^34 G. lulius Caesar Frosp. I 404, 316. 320 405, 327 Lat. Theod. III 413, 2 G. lul. Caesar F. Vind. B I 274, 9 G. lul. Cesar F. Vind. A I 274, 9 G. I. C. F. Vind. B I 286, 261 lulius Caesar Oons. Oonst. 1216, 713, 2 Barb. I 27.5, 30 Prosp. I 396, 189 Is. hist. II 304, 16 Is. chr. A II 452, 232 Ps. Is. chr. U 499, 234 Britt. III 162, 10 Nenn. int. III 162, 6 Bed. A III 272, 162 284, 286 lulius Cesar add. I ad Ohr. 354 I 153, 67 Scyth. L. II 317, 18 318, 21. 22. 24 320, 29 Scyth. B. II 317, 18 318, 21. 22. 24 C. Eisp. II 367, 137 add. VII ad Is. hist. U 376 bis Ps. Is. h. II 380, 4 bis Bed. B III 280, I7u Lat. Bed. III 351, 98 lulius q. e. Cesar Barb. I 274, 11 Gaius Caesar Ohr. 511 l 638, 265 Is. hist. II 268, 27 G. Caesar Prosp. I 404, 315 Gaius Lat. Al. III 451 ■mg. f bis lulius Prosp. I 405, 325 Is. hist. U 268, 33 Ps. Is. h. II 380, 4 Is. chr. A II 453, 232" Is. chr. B II 453, 155 Britt. III 162, 19 163, 6. 10 Nenn. int. III 162, 21 163, ;, Lat. Bed. III 351, 99 Caesar Ohr. 354 I 148, 19. 22 Ohr. pasch. I 217, 716, 2 Prosp. I 404, 317. 319. 321 Silv. I 520, 2 Ohr. 511 I 638, 261. 262 Oass. II 133, 525 134, 531. 636 bis Is. hist. II 268, 15 (a). 16 (b). 30. 269, 2 Is. chr. A II 453, 232» Nenn. int. lU 162, lo Bed. A III 280, 253. 255. 256 (c/. 257). 259 Ccsar F. Vind. A I 276, 20 Ps. Is. h. U 380, 4 bis Cesares (gen.} Silv. I 545 basilica lulia v. Roiua in ind. VIII kalendae luliae Bed. A III 295, 415 lulia geus Bed. A III 265, lio familia luliorum Ohr. 511 I 634, 85 AVGVSTVS (a. 30 a. O.—U p. 0.) Octavianus F. Vind. A I 275, 20 F. Vind. B I 275, 33 Barb. I 275, 30 Prosp. 1 405, 329 Silv. 1 520, 2 bis 547, 31 Scyth. L. U 318, 24 Scyth. B. U 318, 24 0. Hisp. II 367, 137 quater. 139 add. VII ad Is. hist. II 376 Is. chr. B 11 453, 158 Bed. B III 280, 174 Lat. Mal. III 435, 13 Octavianus Caesar Oons. Oonst. I 216, 713, 3 Cass. II 134, 537 Octavianus Cesar 0. Hisp. II 368, 139 Octovianus Cesar Ps. Is. h. II 380, 5 Caesar Octavianus Cass. II 134, 539. 541 Caesar Prosp. I 406, 34« 407, 352 Oass. II 134, 855. 557. 558 135, 561. 563. 567. 574. 576. 587 Bed. A III 282, 268 Cesar Ps. Is. h. II 380, 5 Octavianus Caesar Augustus Ohr. 511 I 638, 268 Ps. Is. ehr. II 499, 234 Bed. A III 280, 26i Octavianus Cesar Augustus Ps. Is. chr. II 498, 31 Augustus Oc- tavianus Caesar Vict. T. II 206, 567, 3 Octavius Caesar Augustus Lat. Theod. III 413, 5 Divus Octavianus Augustus Chr. 354 I 14.5, 15 Oc- tavianus Augustus add. I V ad Vict. Aq. I 753, l Marc. II 91,476,2 Scyth.L. II 319,24 /«. chr. A II 453, 235 Ps. Is. chr. II 499, 234 Britt. III 164, 2 Lat. Bed. Ul 351, 99. loo Sil. III 416, 16 Lat. lust. III 419, 2 Lat. Mal. III 426, 20 Augustus Oc- tavius Chr. pasch. I 217, 7i6, 2 Caesar Augustus Prosp. I 405, 329 add. II ad Is. chr. II 491, 2 add. 7F 506,7 Bed. A Ul 281,268 Augustus Oener. A I 89, 12 137, 378 add. I ad Ohr. 354 I 153,69 Oeneal. I 194,611 bis Cons. Oonst. 1 216, 713, 3 Chr. pasch. I 217, 716, 2 F. Vind. A. I 275, 33 279, 91 F. Vind. B I 275, 33 Barb. I 275, 30 276, 30 277, 63. 76 278, so. S6 279, 96 Prosp. I 402, 284 405, 330 406, 335, 22. 336. 340. 341 407, 343. 345. 347. 348. 351. 356. 358 408, 366. 367 SHv. I 520, 2. 4 Ohr. 511 I 638, 280 Oass. II 135, 563. 596 136, 614 Scyth. B. II 318, 24 Is. chr. A U 452, 230 454, 238 Bed. A III 279, 237 281, 262. 265 bis. 266 282, 269 quater. 270 286, 314 Lat. Mal. III 426, 27. 35 427, 4. 6. 38 428, 7. 9 bis. 44 429, 4. 8. 10 435, 13 Lat. Al. III 448, 15. mg. d 449, mg. c '''^ bis 451, 14. mg.f bis 453 mg. b 454, 15 (a) aqua lulia et torum Augustum v. Homa m ind. VIII Livia (uxor Augusti) Silv. I 520, 4 Chr. 511 I 639, 285 Libia Bed. A III 282, 27u. 272 Marcus Agrippa I 546, 12. 14 Agrippa Ohr. 354 I 148, 9 Prosp. I 407, 357 Silv. I 545 *Gaiu3 Agrippa Prosp. I 407, 345 Agrippa Caesar I .546, 18 — Agrippianae thermae v. Roma lulia (filia Augusti, u.\or Agrippae) Prosp. 1 407, 366 INDEX II. IMPERATORES ROMANI. 475 Gaius et Lucius Caesares (filii Agrippae) Silv. I 520, 3 Drusus (privignus Augusti) Prus^. I 411, 4IG (uhi pro patruus «cniendum filius; cf. Eutrop. VII 13) Cass. II 135,587 Germanicus (filius Drusi) Silv. I 520, 5 Bed. A in 283, 275 Germanicus Caesar Cass. II 136, 621 TIBERIVS (a. 14—37 p. C.) Tiberius Caesar Chr. 354 I 73 inacr. l. 6 145, 20 Frosp. I 408, 3(54 409, 380. 388 bis 415,479 add. I ad Vict. Aq. I 737, 32 P. Camp. I 745, 5 Cass. U 136, su Gild. III 31,1 Tiberius Cesar Geneal. I 194,612 add. II ad Is. chr. II 492 Tiberius Gener. A 1 138, 379 Barb. I 279, % 282, 12.5 Brosp. I 407, 343. 346. 348. 350. 353. 357 408, 367. 371. 375 409, 377. 386. 388 411, 403 ier. 405 474, 1312 add. I ad Prosp. I 487, 7 Sih. I 520, 4 Chr. 511 I 639, 285. 289. 295. 29B bis add. IV ad Vict. Aq. 1 753,13 Cass. II 137, 642 Ps. Is. A. II 381, 6 Is. chr. A II 454, 238 Is. chr. B II 454, 160 Ps. Is. chr. II 499, 234 Britt. III 145, 14 (h). 18 (h) Bed. A III 282, 270. 272. 273 283,275 Bed. B m 281, 176'-' 282, i77 Lat. Bed. m 351, 104. 105 Lat. Thevd. III 413, 7 Hil. III 416, 17. 20. 22 Lat. lust. III 419, 5 Lat. Mal. III 429, 11. 12: 24. 36 430, 11 435, 15. 17. 20 Lat. Al. III 448, le 451, 15 452, nig. h bis 454, 16 (a) Tyberius Ps. Is. chr. II 499, 234 Bed. A III 282, ■ivs 283, 274 Tbiberius Chr.511 I 639,281. -.'96 Tiberius Nero CaSS. II 1 35, 589 Drusus (filius Tiberii) Prosp. I 409, 377 Drusus Caesar ib. 409, 379 Cass. II 136, 626 GAIVS (a. 37—41 p. C.) Gaius lulius Cesar Lat. Al. III 448, 17 C. Caesar co- gnomento Caligula Cass. II 137, 642. 648 G. Cae- sar cognomento Caligula Lat. Theod. III 413, 8 Caius Caesar Caligula Chr. 511 I 639, 298 Gaius Cesar Ps. Is. h. II 381,6 G. Caesar Prosp. I 411,411 Gaius coguomeuto Caligula Bed. A HI 283, 276 Hil. III 416, 23 Gaius Caligula Prosp. I 413, 444 Silv. I 520, 5 Is. chr. A II 454, 240 Is. chr. B II 454, 162 Lat. lust. Ul 419, 8 Gaius Calli- cula Ps. Is. chr. II 500, 240 Gaius Gallus Barb. 1 282, 125. 130 G. Caligula Prosp. I 411, 411 C. Gallicula Chr. 354 1 145, 23 Caius Chr. 511 I 639, 301 Gaius Chr. 354 I 73, 6 Gener. A 1138,380 Pros;;.! 411, 413. 414 5i^t>. I 520, 6 Chr. 511 I 639,302 his add. IV ad Vict. Aq. 1 753, 36 Bed. A m 283, 275. 278. 279. 28o Bed. B III 283, 179 Lat. Bed. III 351, 106. 107 Lat. Mal. III 435, 20 Lat. Al. III 451, 16 454, 17 (a) CLAVDIVS («. 41-54 p. C.) Tiberius Claudius Chr. 354 I 73, 6/7 145, 26 Clau- dius Caesar I 546, 11. 16 Claudius Gener. A l 138, 381 Barb. I 282, Mo. 145 Prosp. 1 411, 4li. 416 412, 429 413, 439 Silv. I 520, 6 Chr. 511 I 639, 303. 304. 309 add. IV ad Vict. Aq. I 753, 4o Cass. H 137,648.654 1.38,668 Ps. Is. h. II 381,6 Is. chr. A II 455, 243 /«. chr. B II 455, 164 Ps. Is. chr. II .500, -243 Britt. 111 164, 7 ^enn. int. III 164, i Bed. A III 283, 277. 282 284, 285 285, 297 Bed. B. III 283, 181 Lat. Bed. III 351, 107. 108 Lat. 'Iheod. m 413, 9 Hil. III 416, 24 Lat. lust. m 419, u Lat. Mal. III 435, 21 Lat. Al. III 448, 18 451, 17 454, 18 (a) aqua Claudia vid. Roma in ind. VIII Agrippiua (minor, uxor Claudii) Prosp. I 413, 45i Silv. I 520, 8 Britannicus (filius Claudii) Silv. I 520, 6 tyrannus: Camillus Silv. I 520,7 NERO (a. 54—68 p. C.) Nero Chr. 354 I 73, 7. 8 74, 1 146, i. 5 Gener. A I 138, 382 Geneal. I 194, 614. 615 bis 195, 619. 620. 621 bis Cons. Const. I 221,68 Chr. pasch. I 221,68 quater Barh. I 282, 145 283, 149. I60 F. Vind. A I 283,157 Prosp. I 397,202 413,441. 445. 451 414,453. 455. 463. 464. 466. 468. 472 415, 475 418, 530 Silv. I 520, 8 Chr. 511 I 636, 2co 639, 3i3 640, 3Ji. 322 add. I ad Vict. Aq. I 738, 8 add. IV 753, 54 Cass. II 138, 668. 681. 683. 6S9 Ps. Is. h. II 381, 6 ter Is. chr. A 11455,246.247 456,249.250» 457,258 Is. chr. B II 455, 166 Ps. Is. chr. II 500, 246 Bed. A m 283,283 284,289.290.291.293 285,296.302 Bed. B m 284, 183 Lat. Bed. IIl 351, 108. 109 Lat. Theod. m 413, 10 Hil. III 416, 25 Lat. lust. Ul 419, 14 Lat. Mal. m 435, 22 Lat. Al. UI 448, 19 451, is 454, i9» palatium Neroniauum et Neronianae thermae V. Roma in ind. VIII tyranni: Clodius Silv. I 520, 9 > Vindex Silv. I 520, 9 6ALBA (a. 68-69 p. C.) Galba Gener. A I 138, 383 Chr. 354 I 146, 6. 7 Barb. I 283, 160 Prosp. I 415,475 hU Sih: I 520, lo Chr. 511 I 640, 322. 323 Cass. II 138, 691 Ps. Is. chr. U 500, 250 Lat. lust. UI 420, 1 Lat. Mal. 111 435, 23 gen. Galbe Chr. 354 I 74, 3 Piso (a Galba adoptatus) Silv. I 520, 10 OTHO (a. 69 p. C.) Otho Gener. A I 138, 384 Chr. 354 I 146, 8 Barb. I 283, 160 Prosp. I 415, 475 bis Chr. 511 I 640, 323 Cass. U 138, 692 Ps. Is. chr. II 500, 250 Lat. lust. m 420, 3 *Lucius Lat. Mal. III 435, 24 VITELLIVS (a. 69 p. C.) Vitellius Gener. A I 138, 385 Chr. 354 1 146, 9 Prosp. I 415, 475 bis Cass. U 138, 693 Ps. Is. chr. II 500, 25o Lat. lust. III 420,6 Lat. Mal. III 426,26 Vetellius Chr. 511 I 640,324 Bitellius Lat. Mal. III 435,25 Bitelleo Barh. 1 283, I60 VESPASIANVS (o. 69—79) Divus Vespasianus Chr. 354 I 146, 10 Vespasianus ib. 74, 3. 5 146, 16. 19 Barb. I 283, I60. 166 284, 171 F. 476 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. Tmd. A I 284, les Prosp. 1 397, 202 414, 4Gs, 470 415, 47:t. 475. 47G. 479. 482 416, 491. 493 417, 516 Silv. I 520, 11 545 Chr. 511 I 636, 20o 640, 324. 325. 330 add. IV ad Vict. Aq. I 753, 68 Cass. II 139, 696. 699. 703. 710 140, 727 Ps. Is. k. II 381, 6 Is. chr. A II 456, 250 Is. chr. B II 456, 168 P«. /«. chr. II 500, 250. 252 Bed. A III 277, 226 284, 292. 295 285, 297 Bed. B III 284, 185 Lat. Bed. III 351, 109. iio Lat. Theod. III 413, 11 Sil. III 416, 26. 27 Lat. lust. III 420, 8. 9 Lat. Mal. \\l 435, 26 Lat. Al. III 448, 2u. 451, 19 454, 20 (a) TITVS (a. 79—81) Divus Titus Chr. 354 I 146, 12 Titus ib. 74, 5 146, 19 Oe7ier. A I 138, 386 Barb. I 283, 166 284, 171. 174 Prosp. I 415, 476. 478. 416, 492. 493. 496. 499. 500 Silv. I 520, 12 Clir. 511 I 640, 326. 328. 330. 332 add. IV ad Vict. Aq. 1 753, 77 Cass. II 139, 699. 710. 712. 714 bis Ps. Is. h. II 381, 6 Is. chr. A II 456, 251. 252 457, 257 Is. chr. B II 456, 169. 170 Ps. Is. chr. II 500, 252. 257 Bed. A III 285, 296. 299. 301 Bed. B UI 284, 186 285, 187 Lat. Bed. III 351, 110. 111 Lat. Theod. III 413, 12. 13. 14 Hil. III 416, 27. 28 Lat. lust. III 420, 12 Lat. Mal. III 435, 27 Lat. Al. III 448, 21 451, 20 454, 21 (a) Titianae thermae vid. Roma in ind. VIII DOMITIANVS [a. 81—96) Domitianus Caesar P. Camp. I 745, 3 Domitianus Chr. 354 I 74, 5. 7. 9 146, 14 Oeneal. I 195, 621 bis Cons. Const. I 222, 96 F. Vind. B I 285, 187 Prosp. I 416, 500 417, 504. .S05. 506. 512. 516 418, 522. 523. 524. 63U. 532. 533 419, 535. 639 Silv. I 520, 13 547, 32 Chr. 511 1 640, 332. 335 add. IV ad Vict. Aq. I 753, 80 Cass. II 139, 714. 716. 722 140, 737 Is. chr. A U 457, 267 Is. chr. B II 457, 172 Ps. Is. chr. II 500, 257 Bed. A UI 285, 3oi 286, 312 Lat. Bed. III 351, 111. 112 Lat. Theod. III 413, 13 Hil. III 416, 28 Lat. lust. III 420, 15 Lat. Mal. III 435, 30. 32. 33 Lat. Al. III 451, 21 Dometianus Barb. I 284, 174 JoiMrjrictvog Lat. Al. III 448, 22 Jo/^eTtttuog ib. 454, 22 (a) Domicianus Ps. Is. h. II 381, 6 Bed. B III 285, 189 — Flavius Silv. I 520, 13 (Domitia) uxor Domitiani Augusta appellata Prosp. I 417, 504 tyrannus: Antonius Silv. I 520, 14 NERVA (a. 96-98) Nerva Chr. 354 1 74, 9 146, 21 Proap. I 419, 536. 540. 549 Silv. I 520, 15 545 Chr. 511 1 640, 341 add. IV ad Vict. Aq. I 753, 96 Cass. II 140, 737. 740 Ps. Is. h. II 381, 6 Is. chr. A II 457, 262 Is. chr. B 11 4.57, 174 Ps. Is. chr. II 500, 262 Bed. A III 285, 304 Bed. B III 285, 191 Lat. Bed. III 351, 112. 113 Lat. Theod. III 413, U Ilil. III 416, 29 Lat. lust. III 420, 18 Nervas Lat. Mal. III 435, 33 Lat. Al. III 448, 23 451, 22 4.54, 23 (a) TRAIANVS (a. 98— 117) Divus Traianus 3Iarc. II 60, 379, 1 Traianus Au- gustu.s I 546, 13 Traianus Ulpius Silv. I 520, 16 Traianus Chr. 354 I 74, 10. 11 76, le 146, 23 Oener. A I 138, 387 Geneal. I 195, 622^- b. 623 Chr. pasch. I 223, 106 F. Vind. B I 285, 187 An. Val. I 324, 7i Prosp. I 417, 516 419, 540. 642. 543. 550 420, 558. 559. 564 bis 421, 578. 580 422, 582. 586 Silv. I 545 ter Chr. 511 I 640, 342. 343. 344. 346. 348. 349. 350 Chr. 452 I 652, 5i; add. IV ad Vict. Aq. I 753, 97 Cass. II 140, 729. 740. 745. 747. 749 141, 761. 766 bis Ps. Is. /i. II 381, 6 Is. chr. A II 458, 264. 268» Is. chr. B U 458, 176 Ps. Is. chr. II 500, 264 Bed. A III 286, 306. 308. 314. 315 Bed. B III 286, 193 Lat. Bed. III 351, U3. 114 Lat. Theod. III 413, li Hil. III 416, 30 Lat. lust. III 420, 21 Lat. Mal. III 435, 34 Lat. Al. III 448, 24 451, 23 454, 24faj — c/. Theoderieus, fil.Walamerici in ind. VII aqua Traiana, thermae Traian.ae, basilica Ulpia vid. Roma in ind. VIII HADRIANVS (a. 117—138) Aelius Hadrianus Prosp. I 425, 625 Cass. II 142, 797 Aelius Adrianus Lat. lust. III 420, 25 Helius Adri- auus Ps. Is. h. II 381, 6 Hadrianus Aelius Silv. 1 520, 17 Helius adil. II ad Is. chr. II 491, 3 Iladrianus Prosp. I 422, 581. 562. 583. 587. 588. 695. 598 423, 599. 604 424, 614 425, 626 CaSS. II 141, 766. 768. 770. 774. 777. 779 142, 785. 791. 799 /«. chr. B H 458, 178 Bed. A III 286, 316 Hil. III 416,31 Adrianus Chr. 354 1 74, 13 146, 25 Chr. pasch. I 223, 122. 123 224, 130 Silv. I 545 Chr. 511 1 640, 350. 354. 356 add. IV ad Vict. Aq. I 753, U6 Is. chr. A II 458, 268 Ps. Is. chr. II 500, 268 Bed. B III 286, 196 Lat. Bed. III 351, 114. 115 Lat. Theod. III 413, 16 Lat. Mal. III 435, 36 Lat. Al. III 448, 26 451, 24 454, 25 (a) Chadrianus Gener. A I 138, 388 Aelius pons vid. Roma «i ind. VIII PIVS ANTONINVS (a. 138-161) Aelius Antoninus Lat. Al. III 448, 26 454, 26 (a) E^hog Avtoinvog ib. 451, 25 Titus Antouinus cognomento Pius i/t^. lU 416, 32 Titus Antonius cogu. Pius Chr. 511 1 640, 360 Antouinus cogn. Pius Bed. A III 287, 320 Antoninus Pius Chr. 354 1 74, 21 146, 27 Chr. pasch. I 224, 147 Prosp. I 425, 627 428, 664 Silv. I 520, 18 add. IV ad Tict. Aq. I 753, 136 Oass. II 142, 799 143, 823 Ps. Is. h. n 381,6 Is. chr. A II 459,272 Ps. Is. chr. II 500, 272 Lat. lust. III 420, 28 Lat. Mal. lU 435, 36 Autonius Pius Gener. A I 138, 389 Bed. B III 287, 198 Antouinus Chr. 354 I 74, 15 Prosp. I 425, 632 427, 640 Chr. 511 I 641, 363 Cass. II 142, 804 Is. chr. B n 459, 180 Bed. A III 287, 321 Lat. Bed. III 351, 115. UG Lat. Theod. III 413, 17 MARCVS (a. 161—180) Marcus Aurelius Antoniuus /s. chr. A II 424 M. Aur. An s Lut. Theod. III 413, is Marcus Aurelius Silv. I 520, 21 M. Aurelius Prosp. I 431, 694 INDEX II. IMPERATORES EOMANI. 477 Marcus Gener. A I 138, ano Lat. Mal. III 435, 37 Lat. Al. III 454, 27 (a) * Macrini (scr. ot Marci) Chr. 354 I 74, i:, Aurelius I 546, 15 (V) C/ir. 511 I 640, .■ico Bcd. A III 287. t>o Aurelianus l'ro«2>. I 'i'2:>, e.T Marcus Autoninus C/ir. .3.'>4 I 147, 3 Cass. II 143, 8-9 Xa/. .4/. III 448, :» 451, au MuQxni Ai'Toi'r,vnf Lat. Al. 448, 27/as M. Antoninus Frusp. I 428, CB.'> Marcus Antoninus q. e. Verus C/ir. 511 1 641, 36t) //i7. III 416, 33 Marcus Antoninus Verus Cass. II 143, 823. S4i Bed. A III 287, 324 Antoni- nus minor q. e. Verus Ps. Is. c/ir. II 500, 276 An- toninus Vcrus Cass. II 144, fM Lat liist. III 420,32. 36 Antoninus iunior Is. c/tr. A II 459, 273 •> Anto- ninus minor ib. 459, 276 Antonius minor Bed. B III 287, 2011 Antoninus C/vr. 354 I 74, 27 Brosp. I 429, C82 431, 694. 701. 703. 706 SUv. I 545 C/ir. 511 I 641, 368. 369 add. IV ad Vict. Aq. 1 753, I60 Cass. n 143, S31 /s. c/ir. B II 459, is2 Bed. A III 287, 32'.i. 330 Lat. Bed. III 351, 116. Ii7 Antoninus Commo- dus C/ir. 511 I 641,373 tyrannus: Cassius (siib Pio) Silv. I 520, 19 VERVS (a. 161—169) Lucius Annius Antoninus Severus Cass. II 143, 823. 838 Lucius Aurelius Commoilus Chr. 511 1 641, 366 Bed. A III 287, 324 L. Aurelius Commodus Prusp. I 428, 66S Lucius Aurelius Ps. Is. c/ir. II 500. 276 Commodus Bed. A III 287, 329 Lucius Antoni- nus Verus Lat. lust. III 420, 32 Antoninus Berus Lat. Mal. III 435, 38 L. Antouinus Lat. lust. III 420,32 Divus Veiiis C/ir. 354 I 147, i Verus Ib. 74, 17 Silv. I 520, 2u BijQog Lat. Al. III 448, 28. .3.s.*36 451,26 Lucius Caesar Cass. 11 143, s2g. 831 Lucius Prosp. 1 425, 627 429, 6si C/ir. 511 I 640, 360 641, 368 Bed. A III 287, 32o COMMODVS (a. 180—192) Lucius Antoninus Commodus Bed. A III 288, 333 Autoninus Comodus Fs.Is./i. 11381,7 Aurelius Commodus Bil. III 416, 34 Commodus Chr. 354 I 74, 27 147, 6 Gener. A I 138, 391 Prosp. I 431, 701. 707 432, 711. 722. 726. 729 Silv. 1 520, 22 Chr. 511 I641,37s. 376 add. IVadVict.Aq. llb^^m Cass. II 143, S4,', 144, S51. 863. S67 /«. c/ir. A II 460, 278 /«. chr B II 460, is4 Ps. Is. c/ir. II .500, 278 Bed. A III 287, 329 21^8, 336 Bed. B III 288, 202 Lat. Bed. III 351, 117 352, 118 Lat. Theod. III 413,20 Lat. Itist. III 420, 39 Lat. Mal. III 435, 39 Lat. Al. III 451, 27 Kofiodog Lat. Al. III 448, 27 454, 27 (a) Augustus C/ir. 511 I 641,376 Cass. II 144,851 tliermne ( ommodianae vid. Koma in ind. VIII PERTINAX {«. 193) llelvius rertinax Prosp. I 433, 730 Chr. 511 I 641, 378 Lat.Bed. III 3.52,11« Klvius Tertinax Lat T/ieod. III 413, 21 llelius 1'ertinax /«. c/ir. A II 460, 281 /«. chr. B II 460, 1S6 Ps. Is. c/ir. II 500, :'Si Bed. A III 288, 337 Bed. B III 288, 204 Elius Pertinax Oener. A I 138, 392 Ps. Is. h. II 381, 7 Uebidius Pertinax Hil. III 416, 35 Pertinax Chr. 364 1 147, s Frosp. I 433, 733. 734. 736 Silv. I 520, 23 Cos». II 144, S67. 869 Lat. lust. III 420,41 Lat. Mal. III 435,40 Ilelvius add. IV ad Vict. Aq. I 753, 192 Lat. Bed. III 352, 119 DIDIVS IVLIANVS («. 193) Didius lulianus qui et Silvins Lat. Mal. III 435,41 lulianus Gener. A I 138, 393 C/ir. 354 I 147, 9 Prosp. 1 433, 734 Silv. I 520, 24 Bed. A III 288, 338 Bcd. B III 288,201» SEPTIMIVS SEVERVS (n. 193—211) Severus Septimius Afrus Lat. Mal. III 435,42 Severus Afer Silv. I 520, 25 Severus Pertinax /«. chr. A II 460, 283 Ps. Is. c/ir. II .500, 2S3 Bed. A III 288, 341 Bed. B III 288, 205 Pertinax Prosp. I 433, 736 Uivus Severus C/ir. 354 1 147, lO Severus Qener. A I 138, 394. 395 F. Vind. B I 287, 307 Prosp. I 433, 734. 735 434, 750 435, 763. 767 Silv. I 520, 2» Chr. 511 I 641, 382. 390 add. I ad Vict. Aq. I 738, 14 add. IV 753, 193 Cass. II 144, 869. 876 145, 886. 893 bis Ps. Is. h. II 381 , 7 bis la. c/ir. A II 460, 288 /«. c/ir. B II 460, 188 Ps. Is. c/ir. II 500, 288 Britt. III 165, l. 13. 17. 20 Nenn. int. III 165, 1. 13/14 Bed. A III 288, 338 289, 345. 347 Lat. Bed. III 352, 119. 120 Lat. Theod. III 414, 1. 2 Hil. III 416, 36. 37 Lat. lust. III 421, 1 Lat. Mal. III 436, 1 2evr,Q0i Lat. Al. III 449, 28 4.54, 28 (a) ^e^ijQog ib. 451, 2S ^B^jqov (scr. ^elitjQov) ib. 448,36 *Gettham Geneal. I 195,623 — alius Severus (immo idem videtur, cf. p. 114 not. 1) Britt. III 167, 10 Nenn. int. III 169, 10/11 — Parthicus Arabicus Aza- benicus Prosp. I 434, 750 , thermae Severianae v. Antiochia et Roma in ind. geoyr. tyranni: Pescennius Silv. I 520,26 Clodius Albinus Prosp. I 435, 763 Bed. A III 289, 345 Albinus Silv. I 520, 26 GETA (a. 211—212) Geta filius Severi Silv. 1 520, 27 Geta Chr. 354 1 147, 12 Antonius Gestas Lat. Mal. III 435, 43 ANTONINVS SEVEKI F. (o. 211—217) Antoninus coguomento Caracalla Severi filius Prosp. I 435, 767 Bed. A III 289, 347 Lat. Tlieod. III 412, 2 (simil.) Antouius cognomenfo Caraialla Severi filius Gener. A I 138, 395 Antouinus Caracalla Severi filius C/ir. 511 I 641, 390 C'a««. II 145, 893. 897 /». c/ir. A II 460, 288 Ps. Is. c/ir. H 500, 288 Bil. III 416, 37 Antoninus Caracallus filius Severi Lat. Mal. III 436, 1 Antoniuus cognomento Caracalla Chr. 511 I 641,390 Antoninus Caracfllla Silv. I 521. 28 Ps. Is. h. n 381, 7 Lal. Bed. III 352, 120. 121 Lat. Theod. III 414,4 Lat. lust. IH 421, 4 Avtoytvnv KiiQuxuM.ov I.at. Al. 111448,37 .-/rro- vivov KaQuxuXov ib. 451, 29 Antonius Caracalla Bed. B III 289, 207 Antoninus Magnus Chr. 354 478 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. I 147, 13 Antoninus Chr. 354 I 74, 31 Prosp. I 435, T76. 777 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 2io Cass. II 145, 900. 903 Is. chr. B II 460, 190 'Avxmvivog Lat. Al. III 448, 28 'Aviovivog ib. 454, 28 (a) Cara- calla Chr. 511 I 641, 392 thermae Antoninianae vid. Eoma in ind. geogr. MACRINVS (a. 217— 218) Macrinus Chr. 354 I 74, 33 147, 16 Gener. A I 138, 39G Prosp. I 435, 778. 780 Silv. I 521, 29 Chr. 511 I 641, 391 add. IV ad Vict. Aq. 1 754,217 Cass. II 145, 903. io;, Ps. Is. h. II 381, 7 Is. chr. A II 461, 290 Is. chr. £ II 461, 192 Ps. Is. chr. II 500, 290 Ped. A m 289, 3S0. 362 £ed. B m 289,209 Lat. Bed. ni 352, 121. 122 Lat. Theod. UI 414, 3 mi. III 417, 1 Lai. lust. III 421, 7 Magrinus Gal- lus Lat. Mal. III 436, 3 Diadumenus (filius Macrini) Silv. I 521, 29 Bed. A III 289, 352 • ELAGABALVS (o. 218—222) Marcus Aurelius Antoniuus Heliogabal[i sacerdos?] Lat. Theod. III 414, 4 Marcus Aurelius Antoninus Chr. 511 I 641,392 Bed. A Ul 289,353 M. Au- relius Antoninus Prosp. I 435, 782 Cass. II 145, 905 146, 912 Aurelius Antoninus Is. chr. A 11 461, 291 Ps. Is. chr. II 500, 291 Bed. B IH 289, 210 Hil. III 417, 2 AvQMiavog Avjiavivog Lat. Al. III 454, 29 (a) Marcus Aurelius Ps. Is. h. II 381, 7 Aurelius add. IV ad Vict. Aq. I 754, 218 Is. chr. B II 461, 194 Lat. Bed. III 352, 122. I23 Antoninus Prosp. I 436 , 788 Lat. Mal. III 436, 4 Lat. Al. III 451, 30 Antonius Oener. A 1 138, 397 Avtovi- j/of veog Lal. Al. III 448, 29 Antoninus Helioga- balus Silv. I 521, 30 Antoninus Eliogaballus Chr. 354 I 147, 18 Autouinus Aeliogabalus Lat. lust. III 421, 9 Eliogabalus Chr. 354 I 74, 33 Heliogabalium vid. Roma in ind. VIII tyrannus: Marcellus Caesar Silv. I 521,31 SEVERVS ALEXANDER (o. 222—235) Alexander Mamaeae filius Cass. II 146, 912 Alexander Mameae filius Prosp. I 436, 7S9 Alexander Mamae filius nH. III 417, 3 Alexauder Mamae fil. Lat. Theod. III 414, 5 Alexander Mamae Lat. Ixist. III 421, 11 AXe^ttv&Qog 0 Mtt/ictiag Lat. Al. III 448, 30 451, 31 Alexandrus Mameas Lat. Mal. III 436, 5 Aurelius Alexander Ps. Is. h. II 381, 7 Bed. A III 290, 366 Alexander Chr. 354 1 74, 36. 37 147, 20. 26 Gener. A I 130, 302. 303 131, 314 132, 331 138, 398 Proap. I 436, 791 437, 814 Silv. I 521, 32 I 546,17 Chr. 511 I 641, 394 Cass. II 146, 914. 918. 927. 931 Is. chr. A II 461, 294 Is. chr. B II 461, 196 Ps. Is. chr. II 500, 294 Bed. A III 290, 369. 361 Betl. B III 290, 212 Lat. Bed. III 352, 123. 124 F. Her. III 392 sin. Lat. Al. III 454, 30 (a) Alexsander add. IV ad Vict. Aq. I 754,222 aqua Alexandrina et tbermae Alexandrinae vid. Roma in ind. VIII Mamaea (mater Alexandri) Cass. II 146, 927 Mamea Bed. A III 290, 36i Mammea ib. 290, 357. 369 cf. supra Alexander tyranni: Sallustius Silv. I 521,31 (intelligendus forte Macrinus, sucer Alexandri; cf. ibi not.J Seleucus Silv. I 521, 31 Taurinus Silv. I 521, 31 Uranius Silv. I 521, 31 MAXIMINVS (a. 235—238) Ma.\iminus Chr. 354 I 75,5 147,26 Prosp. I 437,816 438, 820. 821 SilV. I 521 , 33 Cass. II 146, 931. 935 Ps. Is. h. II 381, 7 Is. chr. A II 462, 297 Bed. A III 290, 3G0 Lat. Bed. III 352, 124. 125 Lat. Theod. III 414, 6 Lat. lust. III 421, 13 Lat. Al. HI 448, 31 451, 32 4.54, 31 (a) Maximianus Chr. 511 I 641, 398 Hil. III 417, 4 Maximus add. IV ad Vict. Aq. I 754,236 Is. chr. B II 462, 198 Ps. Is. chr. II 500,297 Bed. B III 290, 214 Lat. Mal. III 436, 6 M>!= 452, 6 453 mg.b 454, 7 Ci) Dioclicianus Ps. Is. h. II 382, 7 Diocletiauae thermae vid. Roma in indice VIII Ma.\imus, filius Diocletiani (?) Barh. I 291,209 Valeria (filia Diocletiani) vid. Galerius Maxi- mianus TNDKX U. IMPERATORES ROMANI. 48t SLVXIMIANVS UKKCVLIVS (o. 286—305) Maximianus Ilerculius Chr. pasch. I 230, 287. 297 Bed. A IIl 294,402 add. IT ad Bed. III 33G qnaier Lat. lust. III 422, l Ilerculius Maximinuus Or. Const. 17,1 10,14 Frosp. I 445, wis 447, 97'.i 448, 9s:i Chr. 511 I 643, 443. 4:.7 Cass. II 149, 1012 lied. A III 294, 393 295, 412 Uerculius Or. Const. I 7, 10. 21. 23 8, u Prosp. I 445, 942 Chr. 511 I 643, 445 Bed. A III 294, 400 Maximiauus senior Cons. Cmist. I 229,280 231,310 Maximianus Or. Const. 17,4 8, 29 Chr. 354 I 75, 33 148, 21. 2S Oeneal. 1 196, i;2i! Cons. Const. 1 231,304 1'rosp. I 447, %.'i. 9r>9 Silv. I 522,58.62 Chr.511 I 643,450 Cass. II 150,1032. 1035 Is. chr. A II 465, 324 Ps. Is. chr. II 500, 324 Bed. A UI 294, 403 Bed. B III 294, 235 add. II ad Bed. III 336 337 Lat. Mal. III 436, 30 Lat. Al. UI 454, 7 (b) tliermae Maximiauae vid. Cartliago in indice VIIL tyramti: Achilleus5&.1522,59 Z!e(Z. ^l lU 294, 399 Allectus Sih. I 522, 59 Nejin. int. UI 165, 16 Carausius Prosp. I 445, 939 Silv. 1 522, 59 Nenn. int. III 165,12 Bed. A UI 294, 399 add. II ad Bed. III 336 Carucius Ul 128, XX Karitius Britt. m 165, U CONSTANTIVS I {Caesar a. 292—305, Augustus 305-306) Constautius Or. Const. I 7, 2. 10. 16. 17. 21 Chr. 354 1 148, 29. 29/30 Cons. Const. I 230, 291, 2 231, 304. 306 Chr.pasch. I 230,293.297 Barb. I 291,209.216 Prosp. I 445, 942 lis 447, 97t; Silv. I 522, 60. 62 Chr. 511 I 643, 453. 454 Cass. U 150, 1035 bis Britt. m 167, 13 Bed. A UI 294, 399. 400. 404 295, 408. 4ii add. II ad Bed. lU 336 quinqides 337 bis Lat. lust. m 422, 3 Lat. Al. UI 449, 7 452, 7 *Constanti- nus Chr, 511 I 643, 444. 445 Nenn. int. lU 169, 12 *Coustans Lat. Al. III 454, 8 (b) Helena (uxor Constantii, mater Constantini) Or. Const. 1 7, 4. 5. 7 Chr. pasch. I 233, 328, 3 Barb. I 292, 219 Prosp. 1 447, 976 Chr. 511 1 643, 445. 455 Cass. II 150, 1035 Is. chr. A II 466, 333 Nenn.int. lU 166,2 &d.^IU295,4U (296,420) add. II ad Bed. lU 337 balnea Heleniana vid. Constantinopolis in ind. VIII Helenae castrum vid. in indice geogr. Theodora (altera uxor Constantii) Or. Const. 1 7, 4 Prosp. I 445, 942 Chr. 511 I 643, 445 Bed. A m 294, 400 Dalmatius (filius Constantii) Or. Const, I 11, 5 Chr. pasch. I 235, 335, 2 bis Auastasia (filia Constantii, uxor Bassiani) Or. Const. I 8,29 Constantia (filia Constantii, uxor Liciiiii) vid. Li- cinius GALERIVS MAXIMIANVS {Caesar a. 292-305, Augustua 305 — 311) Galerius Maximianus Prosp. I 44.5, 942 447, 975. 980 448,987 Chr. 511 I 643,444 Bed. A UI 294,399 295, 408 add. II ad Bed. III 336 his Maxiniianus Galerius add. II ad Bed. III 336 Maximiauus Gallerius ib, 337 Galerius Or. Const. I 7, 3. lo bis, 12 bis. 14 bis. 20. 23. 25. 27 8, 3. 7. 8. 13. 14. 23 Prosp. I 445, 942 447, 970 448, 982 Silv, I 522, «o Chr, 511 I 643, 4t5. 446. 453 add. IV ad Vict, Aq. 1 754,305 Cass. II 150, 1035 Ps. Is. h. II 382, 7 Is. chr, A II 465, 327 Is. chr. Ji U 465, 221 Bed. A III 294, 400 add. II ad Bed. III 336 bis Hil. III 417, 17 *(ial- lienus Ps. Is. chr. II 501, 327 *Valerianus Bed. B ffl 295, 237 Maximiauus iun. Cons. Const. I 231,311 Maximianus Chr. 354 1 148, 29. 30 Cons. Const, I 231, 304 Maximinus Cons, Const. I 230, 291, 2 Mu^tfuvog 'lvi§iog Chr. pasch. I 230, 293. 297 Valeria (uxor Galerii) Prosp. I 445, 942 Bed. A m 294,400 FLAVIVS SEVERVS [Caesar a. 305—306, Augustus 306—307) Severus Or. Const. I 7, 14. 19. 20. 23 8, 7. 9. lo. u Chr. 354 I 148, 31 Cons. Const. I 231, 304. 307 ProsjJ. I 447,975. 980 Silv, I 522, ni Bed. A lU 295,408 Bed. B m 295, 237 MAXIMINVS [DAZA] {Caesar a, 305—308, Augitstus 308—313) Maximinus Or, Const. I 7, 19 bis 8, 8 Cons. Const. I 231, 304 Prosp. I 447, 975 448, 990 Silv, I 522, 6i Bed. A m 295, 408 bis add. II ad Bed. ffl 337 quater Maximianus Chr. 354 I f48, 37 Maximus Bed. B m 295, 237 MAXENTIVS (o. 306-312) Maxentius Or, Const, I 7, 22. 23. 27 8, l. 9. 10. 18. 24 bis Chr. 354 I 76, i 148, 32 Cons. Const. I 231, 312 Prosp. I 447, 979. 980 448,994 Silv. I 522, 63 Chr. 511 I 643, 457 Bed. A UI 295, 412 add. II ad Bed. lU 337 bis LICTNIVS {a. 307-323) Licinius superior Prosp. I 450, 1018 Licinius Or. Const. I 7, 26 8, 3. 23. 25 bis. 27. 28. 30 bis. 31. 33. 35 9, 3. 8. 9. 11. 13. 15. 16. 17. 18. 19. 20 iiS. 24. 27. 3obis. 33. 34. 35 10, 2. 4. 5. 7. U. 12. 13 Chr. 354 I 148, 38 Cons, Const. I 231, 308 232, 325 Proap, I 448, 982. 990 449, 1001. 1005. 1007 450, ioi6 add. F ai Prosp. 1 494 prol. Silv. I 522, 62 Bed. A lU 295, 413 add. II ad Bed. lU 337 quater Lat. lust. UI 422, 5 Aixiv- t'lof Chr. pasch. I 231, 307 Ar^xlvfW ib. 232, 32» Licinnianus Lal. Mal. III 436, 29 Liciniaui (pl.) Or. Const. I 9, 2 Constantia (Licinii uxor) Or. Const, I 8, 25 10, u Prosp. I 450, 1018 Bed. A lU 295, 413 add. II ad Bed. lll 337 *Constantia cura filia Augusta {scr, Constautia Augusta) Bed. A m 296, 418 62* 482 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. Lidnius (filiiis Licinii) Licinius iunior Frosp. I 450, 1018 Licinius Or. Const. 1 9, 17 Cons. CWisM232, 317 -Gari. I 291, 21G Pcosp. I 449, 1001 Silv. I 522, 62 Chr. 511 I 643, 462 Alexander (tyrannus) Sih. I 522, 62 Valens (Caesar) Or. Const. I 9, 4. 5. 9. 14 Silv. 1 522,62 Martinianus (Caesar) Or, Const. I 10, 2. 13. 16 Silv. I 522, 62 CONSTANTINVS I (a. 306—337) Constantinus Magnus loli. U 219 v. 12 Fs. Is. chr. II 501, 329 Britt. III 166, 1 Nenn. int. III 166, l/2 6 /neyag KiovaruvrTvog F. Her. III 397 ing. Lat. Al. III 449 mg. c lis 452 mg. a. b Constantinus maior Barb. I 293, 251 Ps. Is. h. U 382, 8 Lat. Mal. III 436, 31 Constantinus senior Sih. I 547, 34 loh. II 219 V. 23 Constantinus Or. Const. I 7 tit. ; V. 5. 6. 7. 18. 22 8, 2/3. 8. 17. 18. 24/25. 26. 26/27. 28. 29 bis. 31. 32. 34 9, 1. 6. 9. 11. 16. 16/l7. 18. 19. 21. 23. 25/26. 29. 32. 33 10, 1. 3. 6. 8. 10. 11. 12. 19. 24. 27. 30. 32. 34 11, 6 Chr. 354 1 76, 7. 10. 12 Cons. Const. I 231, 306 232, 326 235, 335,1. 337,1 244, 383,2 Chr.pasch. I 231,316 232, 317. 324. 325, 1. 2 233, 328, 1. 2 bis. 330 234, 330, 1. 2. 334 235, 335, 1. 2. 337, 1. 2 bis 236, 337, 2 244, 383, 2 Havn. I 268,6 Barb. I 291,216 292,219 Frosp. I 445, 942 447, 976 bis. 977 448, 983. 994. 998 449, 1001 lis. 1014 450, 1018 bis. 1020. 1023 451, 1035. 1037. 1041. 1043 452, 1048. 1051 add. V ad Prosp. I 494 prol. 495 bis Silv. I 522, 62 545 Chr. 511 I 643, 455 bis. 457. 460. 462. 465. 468. 471. 472. 473. 474 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 306 Hyd. II 13 praef. 20 Marc. II 60 praef. V. 1 69, 407 97, 509, 1. 512, 3 Cass. II 150, 1035. 1056 151, 1061. 1069 Vict. T. n 195, 513 bis loh. II 219 V. 26 Is. hist. n 269, 12. 16 Fs. Is. h. U 382, 8 Is. chr. A n 465, 329. 331 466, 333. 334. 337 Is. chr. B II 465, 222 add. II ad Is. chr. U 491, 3 Bed. A lU 294,400. 403 295, 411. 413. 4i4. 416 296, 423 315, 561 Bed. B lU 295, 238 add. II ad Bed. III 337 novies Lat. Bed. III 352, 134. 135 F. Her. III 398 mg. Lat. Theod. UI 412 mi. III 417, is Lat. lust. III 422, 7 Lat. Al. III 449, 8 452, 8 454, 9 (b) — *Constantius (pro Constantino) Silv. I 522, 64 basilica {vel ecclesia) Constantiuiana, item thermae Constantinianae v. Koma in ind. geogr. Fausta(uxorConstantini)iVosp. 1448,983 Phausta Chr. 511 I 643, 462 Cri.spus (filius Constantini, Caesar) Or. Consl. 1 9, 17. 29 10, 2. 7 Gom. Const. 1 232, 317. 326, 1 Chr. pasch. 1 232, 317. 324. 325, 2 Barb. I 291, 216 Frosp. I 449, 1001 bis 450, lois Silv. I 522, 62 Chr. 511 I 643, 462 bis Constautia (filia Constantini) Chr. pasch. 1 237, 350, 2 244, 383, 2 Cons. Const. 1 244, 383, 2 Helena (filia Constautini) v. luliauus infra Constantiana (filia Constaiitiui) v. Ilaunihalianus infra Dalmatius (Caesar, fil. Dalmatii, fratri» Constan- tiiii) Or. Consl. I 11, 5. 8 Cons. Const. I 235, 335, 2 Chr. pasch. I 235, 335, 2 bis. 337, 1 Frosp. I 451 , 1043 452, 1051 Silv. I 522, 63 Hanniballiauus (frater Dalmatii Caesaris , rex regum geutiura Ponticarum) Silv. I 522, 63 Annihalianus Or. Const. I 11, 5 Chr. pasch. I 235, 335, 2 Constantiana (uxor Ilanniballiani) Or. Consl. I 11,6 Calocaerus (tyrannus) Or. Const, I 11, 3 Silv. I 522, 63 CONSTANTINVS H {a. 335—340) Constantinus minor Or. Const. I 11, 7 KiovaritvrTvog veog Chr. pasch. I 233, 330 Constantinus Or. Const. I 9, 17 Cons. Const. I 232, 3i7. 324, 3 235, 337, 2 Chr. pasch. I 231, 316 235, 337, 1 Barb. I 291, 216 Frosp. I 449, 1001 452, 1049. io56 Silv. I 522, 64 Chr. 511 I 643, 475 644, 477 Cass. U 151, 1069. 1073 Fs. Is. chr. U 501, 335 Britt. UI 166, 1 Nenn. int. III 166, 1 Bed. A UI 296, 426 313, 547 add. II ad Bed. UI 337 338 CONSTANS (o. 335—350) Constans Or, Const. I 11, 8 Chr. pasch. I 232, 317. 325, 1 234, 330, 1 235, 335, 1. 337, 1 237, 349 Cons. Const. I 234, 333 235, 337, 2 237, 350, l Frosp. I 451, 1037 452, 1049 454, 1078 Silv. I 522, 65 air, 511 I 643, 472. 475 644, 476. 477. 478. 481 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 337 Cass. II 151, 1069. 1076. 1086 Ps. Is. h. U 382, 9 Is. chr. A II 466, 335 Fs. Is. chr. II 501, 335 Bed. A UI 296, 426 Bed. B m 296, 240 add. II ad Bed. lU 338 ter Lat. Theod. lU 412 Hil. lU 417, 19 Lat. lust. lU 422, 10 *Constan- tius Cass. II 151, 1073 CONSTANTIVS U {a. 335—861) Constantius Or. Const. I 8, 27 11, 7 Chr. 354 I 76, 18 Chr. pasch. 1 232, 3i7 234, 330, 1 235, 337, 1. 2 236, 345 237, 350, 1. 2 quater. 3 bis. 351 238, 355, 1 bis. 2 239, 357, 1. 2 Cons. Const. I 235, 337, 2 239, 357, 2. 361 Barb. I 291, 216 Frosp. l 449, 1014 452, 1049. 1051. 1054 453, 1066. 1070 454, 1081. 1084 455, 1089. 1091 456, 1107. 1111 Silv. I 522,66 Chr. 511 I 643, 462. 475 644, 476. 482. 483. 484. 486 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 337 Cass. II 151, 1069. 1086 152, 1102 Is. chr. A U 466, 334». 335 Is. chr. B 11 466, 224 Fs. Is. ehr. II 501, 335 Bed. A lU 296, 426. 428. 429. 432 297, 433. 439 Bed. B III 296, 240 add. II ad Bed. III 337 bis 338 sejities Lat. Bed. lU 352, 135. 136 Lat. Theod. III 412 Lat. lust. UI 422, 14 Lat. Mal. UI 436, 32 Lat. Al. UI 452, 9 454, 10 (b) Constancius Fs. Is. h. II 382, 9 Costautius Lat. Al. III 452 mg. b — *Coustantiuus Barb. I 294, 268 Chr. 511 I 644, 488 Hil. III 417, 19 Lat. Al. III 449, 9 *Constans Is. chr. A II 466, 335". 336 Eusebia (uxor Constantii) Clir. pasch. I 239, 357, 2 Gallus, Caesar a. 351 — 354 Gallus Caesar q. e. Constantius Prosp. 1 455, 10S9 Uallus q. e. Constantius Chr. pasch. I 238, 355, 1. 2 Gal- lus Constantius Clir. 511 1 G44, 483 Coustau- INDEX II. IMPERATORES ROMANI. 483 tiniis Caesar q. e. Gallus Ijat. lust. III 422, 12 Constantius q. e. tJallus Chr. pasch. I 238, ,i.'.l, 2 Gallus Caesar add. II ad Bed. III 338 Gallus Chr. pasch. I 237, 3,H Prosp. I 454, 10S4 455, 1093 SUp. I 522, 63. 67 Chr. 511 1 G44, 482. 4S3 Constantius Caes. Coiis. Const. I 238, 351, 2. 354 Constantius Chr. 334 I 76, is Chr.pasch. I 238,351, I Chr. 311 I 644,482 tyranni: Magnentius Cons. Const. I 237, 350, l bis. 351 238, 35.1, 1. 2 Chr. pasch. I 237, 349 bis. 350, 1. 2 his 238, 354 Prosp. I 454, 1078. 1082 455, 1088 Silv. I 522, 67 Chr. 311 I 644, 481. 482 add. II ad Bed. m 338 Lat. lust. UI 422, ii — Magnentiani (plur.) Cons. Const. 1 237, 350, 4 MuyvsyiKtxol Ckr. pasch. I 237, 349 Deceutius (frater Magnentii) Cons. Consi. I 238, 353, 2 Prosp. I 455, loss Silv. I 522, 67 Vetranio Cons. Const. I 237, 350, 2 Prosp. I 454, 107S. 1081 BeTQuyiMf Chr. pasch. I 237, 349. 350, 2 ter. 3 his Veteranio Cons. Const. I 238, 351, 2 add. II ad Bed. KI 338 Nepotianus Cons. Const. I 237, 350, 3 Chir. pasch. I 237, 349 Prosp. I 454, 1078. lOSO Silv. I 522, 67 Silvanus Silv. I 522, 67 add. II ad Bed. m 338 IVLIANVS [APOSTATA] [a. 361-363) lulianus apostata Ps. Is. h. II 382, 9 'lovXiavog 6 TiaQu^thijg Chr. pasch. I 240, 364, 1 Lat. Al. III 454, 11 (b) lulianus transgressor Lat. Mal. III 436, 33 lulianus Or. Const. I 10, 33 Cons. Const. I 238, 355 240, 361, 2, 363 Chr. pasch. I 238, 355, 2 240, 364, 1 Havn. I 268, s Barh. I 294, 268 295, 273 Prosp. I 455, 1093 456, 1112. 1113 457, 1117. 1121 -Si7». I 522, 63. 68 Chr. 511 1 644, 4S3. 487. 490 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 361 Cass. II 152, 1102. 1104 Is. chr. A II 467, 343 468, 345». 347 Is. chr. B II 467, 226 Ps. Is. chr. n 501, 343 Bed. A 111 297, 434. 435 Bed. B UI 297, 242. 246 add. II ad Bed. III 338 quater 339 Lat. Bed. III 352, 136, 137 Lat. Tlieod. III 412 mi. III 417, 20 Lat. lust. III 422, I6 Lat. Al. Ul 449,11 4,52,10 Helena (uxor luliani, soror Constantii) Chr. pasch. I 238, 355, 2 lOVIANVS (a. 363—364) lovianus Cons. Const. 1 240, 363. 364, 1 Ilarn. I 268, 9 Prosp. I 457, 1122. 1125 Silv. I 522, 69 Chr. 511 I 644,491 add. IV ad rict. Aq. I 754,363 Cass. II 152, no4. 1106 Is. chr. A II 468, 346 /«, chr. B II 468, 228 Bed. A III 297,437. 439 Bed. B UI 297, 244 a<.J/ai.UI436,35 £a(.^;. m449, 13 452, 13 454, 13 (h) *Valens Cons. Const. I 241, 366, 1 — c/. Theodericus, fil, Walamerici in ind. VII doraus Valentiniana Dom. Val. I 629 tit. Marina (uxor Valentiniani , mater Gratiani) Chr. pasch. I 241, 369, 2 243, 378, 2 lustina (uxor Valentiniani altera) Clir. 432 I 646, 13 648, 19 Chr. 511 1 647, 519 649, 524 Bed. A m 299, 458 VALENS (a. 364-378) Valens Cons. Const. I 240,364,3 241, 366,2. 369,2 242, 376, 1. 378 243, 378, 2 his Barb. 1 295, 273 296, 305 F. Vind. B I 296, 495 Prosp. l 385 inscr. 457, 1125, 1126 458, 1133 459, 1155. 1156 460, 1164, 1165. 1167 add. Vad Prosp. I 495 Silv. I 522, 71 N. Gall. I 601, 6 Dom. Val. I 629, 1, 7 Chr. 511 I 644, 494. 502. 509 his. 511 P. Camp. I 745, 6 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 375 Hyd. U 13 praef. v. 25. 26 Marc. U 60 praef. v. 5. 379, 1 Cass. U 152, 1106 153, 1124. 1129 Is. hist. U 269, 21 270, 5. 7. 11 271, 13, 16. 20 Is. chr. A II 468, 348. 349» 469, 349 Ps. Is. chr. II 501, 34S Bed. A lU 297, 440 298, 443. 448. 449. 450 bis Bed. B III 298, 248» add. II ad Bed. lU 339 quin- quies Lat. Bed. III 352, 139, l4o Lat. Theod. m 412 ter Eil. UI 417, 22 Lat. lust. III 422, 24 Lat. Mal. lU 436, 36 Beg. Wand. lU 459, 14 460, 21 OvtcUv- rog (gen., nom. 449"?) Lat. Al. m 449, 15 4,52, 12 454, 14 (b) Ovahjg Chr. jiasch. 1 240, 364, 2, 3 Bcd);g Lat. Al. m 449, 14 — *VaIens (pro Valentiniano I) Cons. Const. I 241, 366, l Domnica (uxor Valentis) Chr. pasch. I 240, 3C4, 3 Galata (filius Valentis) Chr. pasch. I 240, 364, 3 Anastasia (filia Valentis) Chr.pasch. I 240, 364, 3 — therraae Anastasianae vid. Constantinopolis tn ind. VIII Carosa (filia Valentis) Chr. pasch. 1 240, 364, 3 — thermae Carosianae vid. Constantinopolis ti/rannus: Procopius Chr.pasch. I 241, 366, 2 Prosp. I 458, 1131 Silv. 1 522, 72 484 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. GRATIANVS (a. 375—383) Gratianus Cons. Const. I 239, 359, i 241, 36T, 2 243, 379, 1 Chr.pasch. I 239, 359, 2 241, 367, 2 243, 378, 2. 3 Barb. I 296, 305 297, 316. 321 F. rind. A I 297, 497. 502 Prosjy. I 456, iioe 458, 1135 459, 1155 460, ii6u. 1167. 1I6S. 1170 461, 1183 add. II ad Prosp. l 488, 1,1168 add. F495 add. T/ 498, 380 Silv. I 522,73 523, 75 545 N. Gall. I 601, 3 Dom. Val. I 629, 2. 8. 13. 19. 20. 21 Chr. 511 I 644, 495 647, 512. 513. 517 Chr. 452 I 646, 1. 2. 3. 8. 9 add. IV ad Vict. Aq. I 75.5, 379 Hyd. II 14, 1. 2. 4 Marc. H 60, 379, 1 61, 383, 3 62, 388, 1 CasS. II 162, 1110 153, 1124. 1130. 1131. 1142 Is. chr. A 11 469, 352 Is. chr. B 11 469, 232 Ps. Is. chr. II 501, 352 Britt. III 166, 20 168, 4. 13. 16 Nenn. int. III 166, 19 168, 1. 12. 16 Bed. A lU 298. 444. 448. 451. 452 299, 456. 457. 459 315, 561 Bed. B III 298, 247 add. II ad Bed. lU 339 ter 340 Lat. Theod. III 412 ter Hil. UI 417, 23 Lat. lust. III 422, 26 Lat. Mal. III 436, 37 Lat. Al. UI 449, le tyrannus: Magnus Maximus Maximus Cons. Const. 1 245, 388, 2 F. Vind. 4 1 297, 502 298, 510 Barb. I 297,321 Havn. I 298 Prosp. I 461, 1183 bis 462, 1187 bis. 1191 add. Vad Prosp. I 495 Silv. I 522, 73 Dom. Val. I 629, 16 Chr. 452 I 646, 6. 7. 9. 11. 12 648, 16. 18 Chr. 511 I 647, 517 649, 623 Hyd. U 15, 13. 16. 17 bis Marc. U 61, 383, 3 62, 387, 2. 388, 1. 2 Is. chr. A U 470, 359 add. II ad Is. chr. II 491, 3 Oild. lU 33, 2 Britt. III 166, 11 168, 14/15. 19 170, 19 Nenn. int. Ill 166, 10 Bed. A TLI 299, 457. 460 add. II ad Bed. UI 339 Lat. lust. UI 422, 27 Maximinus Nenn. int. lU 166, 14 Maximianus Britt. Ul 166, 18 168, 3/4 Nenn. int. lU 166,16 168,13.19.21 ?Magnus et Maximus Silv. I 523, 79 (errore sub Bonorio relatusy Victor (Maximi filius) Cons. Const. I 245, 388, 3 Eavn. I 298 Prosp. I 461, 1183 462, 1191 Silv. I 522, 73 Hyd. II 15, 17 Marc. II 62, 388, 1 Britt. III 168, 19 169,3 Nenn. int. III 168, 20 169,4 iSilv. 1 523,79 (errore sub Honorio relatus^) VALENTINIANVS U (o. 383—392) ValeutiniauuB iunior Cons. Const. I 241, 366, 1 242, 375, 3 245, 392, 1 Chr. 511 I 647, 518 Hyd. II 14, 1 15, 22 Lat. lust. II 422, 28 Ov(deuriviuvog vioq Chr. pasch. I 242, 375, 2 Valentiuianus novus i)a»-i. 1 296, 305 Valentinianus Chr.pasch. 1 2^1, 366, 1 F. Vind. A I 298, 516 Prosp. I 459, 1155 460, 1167 462, 1184 463, 1197 bis add. IV ad Prosp. I 492, 2, 1 add. V 495 Silv. I 522, 74 Dom. Val. 1 629, 13. 20. 21/22. 22 Chr. 4521 646, 11. 13 648, I6 bis. 18 650, 29. 30 Chr. 511 I 647, 512. 519 649, 522. 524 651,529 il/arc. II 62, 388, 1. 391, 2 63, 392 u. 2 Casa. U 153, 1124. 1143 154, 1153 Is. chr. A II 469, 352. 356 Is. chr. B II 469, 234 Ps. Is. chr. II 501, 356 Britt. 111 168, 23 Nenn. int. III 168, 1/2. 4/5. 12/13 169, 1 Bed. A 111 298, 44s. 451 299, 457. 460 Bed. B lU 298,249 add. II ad Bed. III 340 Lat. Theod. III 412 bis Hil. III 417, 23. 24 Valentianus Brilt. III 168,5.7/8 195,4 THEODOSIVS I (a. 379—395) Theodosius Magnus Marc. U 60 praef. v. 10 61, 3«o 62, 387, 2. 390, 3 64, 395, 1 92, 480, 1 96, 506 Ps. Is. chr. U 501, 352. 356 Bed. A III 315, 561, 9 Tlieo- dosius maioi- /s. chr. A II 469, 352. 356 Lat. Mal. III 436, 38 Theodosius Coiis. Const. I 243, 379, l. 380, 2. 382, 1 244, 383, 1. 386, 1. 387, 1 245, 392, 2 Chr. pasch. I 243, 378, 3. 379 244, 383, 1 245, 389. 391. 394, 1. 3 F. Vind. A I 297, 497 298, 512. 521. 525 Barb. I 297, 316 Prosp. I 460, 1168. 1170 461, 1179. iisi 462, 1184 463, 1198. 1201. 1203. 1206 468, 1259 fi) add. II ad Prosp. I 488, 116S add. IV 492, 2, i add. V 494 prol. 496 quinguies add. VI 498, 379. 380 bis. 390. 393 Silv. I 523, 75. 77 Dom. Val. I 629, 14. 19. 25 Chr. 452 I 631 646, 2. 5. 10. 11 648, I6. I8 650, 30. 31 Chr. 511 I 647, 513. 518 649, 522 651, 532. 533 Vict. Aq. I 680, 1 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 385 Hyd. II 13 praef. v. 5 14 praef. v. 14 14, 1. 2. 4 (a. b). 5 15, 6. 9. 11. 12. 17. 18. 19 (a) 16, 24. 25. 26. 27 17, 44 27, 164 Marc. II 60, 379, l 61, 381, 2. 382, 1. 383, 2. 384, 1. 2. 385 62, 3S6, 1. 2. 387, 1. 388, 1. 389, 1. 4. 390, 2. 391, 1 63, 392 V. 8. 393 64, 394, 1 65, 398, 4 69, 408, 3 Cass. II 153, 1130. 1131. 1140. 1143 154, 1154. 1157. 1159. 1162 Is. hist. II 272, 3. 4. 5. 7. 8/9 274, 28 275, 15 Ps. Is. h. II 383, 9 Is. chr. A U 469, 357 470, 361. 362. 364 Is. chr. B U 470, 236 Ps. Is. chr. II 501, 362. 365 Britt. lU 168, 8. 23 195, 3/4 Nenn. int. UI 168, 5 169, 1 Bed. A lU 297, 4^6 298, 452 299, 455. 459. 462 300, 463 Bed. B lU 299, 251 add. II ad Bed. III 339 340 bis Lat. Bed. lU 352 , 140. 141 Lat. Theod. III 412 ter Hil. UI 417, 24. 25 Lat. lust. III 422, 30 @EoiSoaiog Lat. Al. III 454, 15 (b) @soifu)atog ib. 449 , 17 452, 14 Theudosius Cons. Const. I 245, 388, 2. 389, 1 246, 395 Hyd. U 15, 19 (b) Teodosius Ps. Is. h. U 382, 9 Bed. B lU 298, 249 domus Theodosiana Dom. Val. 1 629 til. forum Theodoslauum vid. Constautinopolis in ind. VIII Galla (uxor Theodosii altera) Marc. U 62, 386, 2. 390, 2 Plaoidia (filia Theodosii) vid. Constantius lU tyranni: Eugenius Cons. Const. I 245, 392, l. 2 F. Vind. A I 298, 517. 522» Prosp. I 463, 1197. 1201. 1203 464, 1213 add. II ad Prosp. I 488, 1213 add. V 494 prol. add. VI 498, 391 Silv. I 523, 76 Dom. Val. I 629, 24. 26 Chr. 452 I 650, 29. 30. 31 Chr. 511 I 651, 529. 532 Hyd. II 15, 22 16, 24 Marc. U 62, 391, 3 63, 392, 1 64, 394, 1. 2 Cass. II 154, 1157.1159 Is. ehr. A II 470,364 *Diogeues Chr. pasch. I 245, 394, 2 INDEX II. IMPERATORES ROMANI. 485 OCCIDENTALES. HOXOKIVS (a. 395—423) Honorius Cons. Const. 1 244, .184, 2 245, 389 246, 423 F. rind. A I 297, :,(i3 298, .'.12. .-.21 Barh. 1 298, 328 Jlavn. 1 300,411 Ayn. I 303 to- Pj-os;;. I 461, usi 46.3, ii;is 464, 12U7 46.5. 123.^ 466.1243 468, I2.i9 fJ). 1263 469, 1273 470, 1280. 1282 add. III ad rrosp. I 491 add. IV 492, 2, 1. 2. 3 add. V 496, 1247. 1276 add. VI 498, 393 Silv. I 523, 78 Dom. Val. I 629, 27. 31 630, 3 Chr. 452 I 650, 32 656, ss. 89 658, 91 Chr. 511 I 651, .'.33. 534 653, r..w 6,57, .^75 659, 579 P. Camji. 1 745, 7 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 409 i/^fZ. II 15, 10. 19fn. j; 16,26.27 17,37^.44 18,50. 54. 56 bis 19, 62» 20, 75. 80. 82 Marc. II 61, 364, 2 62, 389, 1 63, 393 64, 394, 1. 395, 3 65, 398, 4 69, 408, 1 ter 70, 410. 411, 1 71, 412, 2. 414, 2 75, 422, 2 76, 423, 5. 424, 3 Cass. n 154, 11,54. 1163 155, 1181. 1199. 1205 Is. hist. II 272, 18 (a. b). 26/27 (h) 273, 7 (a). 7/8 (b) 274, 29 275, 12. 33 276, 5 277, 1 Fs. Is. h. U 383, 9 ter Is. chr. A II 470, 362. 365 471, 371 Is. chr. i? H 471, 240 Ps. Is. chr. II 501, 362. 365. 371 Sed- A m 300, 463. 468. 470 302, 476 £ed. B III 299, 251 300, 253. 255 Lat. Ded. III 352, 142. 143 Lat. Tlieod. III 412 guater mi. III 417, 25. 26. 27 Lat. lust. ni 422, 34. 38 Lat. Mal.lll 437,2 'OvoQtoi Chr. pasch.li^^, 384,2 Lat. Al. III 449,18. 19 'P^fOQiog Chr. jjasch. I 245,389 lilaria (uxor Houorii) Marc. II 69, 408, i Therraantia (uxor Honorii altera) Marc. H 69, 408, 1 Flacidia (soror Honorii) vid. Constantius HI tyranni: Attalus Prosp. I 466, 1238 467, 1254. 1256 468, 1263 Dom. Val. I 630, 13 Marc. n 71, 412, 2 bis Attalus Sih. I 523, 79 Constantinus Cons. Consi. I 246, 4ii Eavn. I 300, 411 Prosp. I 465, 1232 466,1243 Silv. I 523,79 Dom. VaL I 630, 12 Chr. 452 I 654, 63. 66. 68 Si/d. II 18, 50 Marc. II 70, 4il, 2. (3) Constans (filius Constantini) Prosp. 1 466, 1243 Silv. 1 523, 79 Marc. II 70,411,3 Gratianus Silv. I 523, 79 Heraclianus (comes Africae) Cons. Const. I 246, 413b, 2 Prosp. I 467, 1249 Chr. 452 I 654, 75 Eyd. II 18, 51. 56 3Iarc. n 71,413 lovinus Eavn. I 300, 413 Prosp. I 467, 1251 Silv. I 523, 79 Dom. Val. I 630, 12 Chr. 452 I 654, 68. 69. 71 Eyd. H 18, 51. 54 Marc. n 71, 412, 1 lovi- anus Cons. Const. I 246, 413 b,! — idem lovianus comes Cons. Const. I 246, 399? Sel)astianus (frater lovlni) Cons. Consl. 1 246, 4i3b Eavn. I 300,413 Prosp. I 467, 1251 Silv. I 523, 79 Dom. Val. I 630, 12 Chr. 452 I 654, 70 Eyd. II 18,51. 54 Marc. II 71,412,1 ORIENTALES. AKCADIVS (a. 395—408) Arcadius Cons. Const. I 244, 383, 1. 386, 1. 387, 1 Chr. pasch. I 244,383,1. 384,2 F. Vind. A I 297,503 Barb. I 297,322 Prosp. I 461, 1179 463,1198 464, 1207 465, 1234 add. IV ad Prosp. I 492, 2,1. 2. 3 add. VI 498, 393 499, 397. 403. 404 Silv. I 523, 77 Dom. Val. I 629, 25. 31 630, 4 Chr. 452 I 650, 32 652, 53 Chr. 511 1 651, 532. 534. 539 653, 549 add. IV ttd Vict. Aq. I 755, 396 Exjd. II 15, 9. 14 16, 2«. 27. 36. 37 17, 42 20, 82 Marc. II 61, 383, 2 62, 386, 1. 387, 1. 390,2 63, 393 64, 395, 3. 4. 5 65, 398, 4 66, 399, 2 67, 401, 3. 403, 1. 3 68, 404, 2 69, 408, 3 73, 416, 2 75, 421, 2 83, 450, 1 Cass. H 153, 1140 154, 1154. 1163 155, 1180 Is. hist. n 272, 17/18 (a). I8 (b). 27 (b) 273, 8 (a. b) 274, 29 275, 12. 33 277, 1 Is. ehr. A H 470, 362. 365 472, 376 Is. chr. £ U 470, 238 Bed. A m 299, 455 300, 463 302, 477 Bed. B m 299, 251 add. II ad Bed. III 340 Lat. Theod. m 412 quaier Eil. III 417, 25. 26. 28 Lat. lust. IH 422, 32 Lai. Mal. III 437, 1 Lat. Al. m 449, 18 452, 15 454, 16 Cy Archadius add. V ad Prosp, I 496, 1276 Eyd. II 17, 37» Ps. Is. chr. H 501, 362. 365. 376 Bed. B m 300, 253 Lat. Bed. IH 352, I4i. 142 *Arcadiae (gen) Eyd. II 16, 37* thermae Arcadianae vid. Constantinopolis in ind. VIII Eudoxia (uxor Arcadii) add. VI ad Prosp. 1 499, 403. 404 Eyd. II 16, 37 Marc. U 67, 403, 2 68, 404,2 Arcadia (filia Arcadii) Marc. H 81, 444, 2 Flaccilla (filia Arcadii) add. VI ad Prosp. I 499, 397 Marc. H 65, 397 ' Marina (filia Arcadii) Marc. U 67, 403, 1 83, 449, 1 Pulcheria (filia Arcadii) v. Marcianus 486 IMPERATORES ROMANl. INDEX II. (OCCIDENTALES) Sallustius (frater lovini et Se- bastiani) Havn. I 300, 413 Chr. 453 1 654, 70 Salustius Cons. Const. I 246,413'' Magnus v. Magnus Maximus sul Gratiano Marcus Silv. I 523, 79 Maximus Prosp. I 466, 1243. 1245 Silv. I 523,-9 Dom.FaZ. 1630, 13 Chr. 452 I 656, 85. 89 3Iarc. II 75, 422, 2 lovinus (alius; huc referendusf) Marc. II 75, 422, 2 Servatus Silv. I 523, 79 Victor V. sub Graliano CONSTANTIVS lU (a. 421) Constantius Bavn. I 300, 411 Agn. I 303 bis Prosp. I 466, 1243. 1247 467, 1256 468, 1259 (a. b) 469, 1267. 1271. 1273. 1276 add. V ad Prosp. I 496 bis Silv. I 523, 80 Chr. 452 1 654, 77 656, 78. 88 Chr. 511 I 655, 662. 563 657, 565. 570 ffyd. II 18, 50 19, 60 bis. 62. 69 (a) 20, 72. 75. 76 Marc. U 74, 419, 1 Cass. II 155, 1194. 1199. 1201 Is. hist. II 275, 28 (a) 276, lO. 28 295, 19/20 Bed. A III 302, 478 *Coustantinus Dom. Val. I 630, 14/15 Galla Placidia (uxor Consianiii) Galla Agn. I 303 bis Placidia Prosp. I 385 inscr. 468, 1259 (a. b) 469, 1267 470, 1280. 1288 add. II ad Prosp. I^S^^iofa). 12C6;490,3,16 add.III^^n add.V 496 bis Silv. I 523, 83 Dom. Val. I 630, 7. 15 Chr. 452 I 654, 77 658, 90. 95. 103 662, 136 Chr. 511 I 655, 653. 5,59. 563 659, 577 663, 6I2 ffyd. II Upraef.V.U 17,44 18,57 19,62 20,72.84 22, 99 26, 148 (a. b) Marc. II 70, 4io 71, 414, 2 74, 419, 1 76, 424, 1 78, 432, 2 Cass. II 155, 1194. 1205. (1209) Is. hist. n 274, 28 275, 15 276, 6 Bed. A III 313, 546 Placida Britt. III 209, 8 Bed. A III 302, 479 304, 492 Boladia Ps. Is. h. U 383, 9 bis (Augusta Agn. I 303) Honorius (Placidiae filius) Cass. II 155, 1205 Honoria (filia Placidiae) Prosp. I 470, 1280 Marc. U 79,434 lOHANNES (a. 423—425) lohannes Prosp. I 470, 1282. 1285. 1286. 1288 471, 1288 bis Silv. I 523, 8,1 Chr. 452 I 658, 92. 99. 100 Clir. 511 I 659, 578 Hyd. II 20, 83 21, 84 Marc. II 76, 424, 3. 425, 1 Cass. II 155, 1211 bis Lat. lust. III 422, 38 VALENTINIANVS III (a. 425—455) Placidus Valentinianus add. III ad Prosp. I 491 Silv. I 523, 82 Valentinianus iunior Prosp. I 385 inscr. Marc. II 74, 419, 1 76, 425, 2 Is. hist. II 297, 5 Bed. A III 302, 478 Valentinianus tertius Lat. lust. III 422, 40 Valentiniauus Geneal. I 182, 441 Havn. I 269,26 F.Vind.B\'^m,t,V2 Agn.l^QZbis Prosp. I 469, 1267 470, 1280. 1286. 1288 471, 1289 475, 1328 479, 1:147 483, 1373, 1. 1375 484, 1375, 13 add. I ad Prosp. I 487, 454. 455 add. II 490, 3, 27 add. III 491 add. IV 492, 2, 5. 6. 3, 2 add. V 496 497, 1286. 128'J. 1347 Chr. 452 I 656, 88 658, 101 662, 137 (OltlENTALES) TIIEODOSIVS II (a. 408—450) Tbeodosius iunior Prosp. I 385 inscr. add. III ad Prosp. I 491 Chr. 511 I 651, 639 653, 543. 550 663, 611 Marc. II 67, 401, 3. 402, 2 68, 406, 1 70, 411, 1 Lat. lust. III 422, 36 Bsoifoaiog viog Lat. Al. III 454, 17 (b) 0eoJcoaiog ycaog ib. 452, 16 Theo- dosius iniuor Is. hist. II 297, 20 Ps. Is. h. II 383, 10 Is. chr. A II 471, 371 472, 376 Ps. Is. chr. II .501, 376 £ed. ^ UI 300, 468 302,477 Bed. B n\ ^QO, 255 302, 257 Ilil. m 417, 27. 28 Lai. Mal. III 437, 3 ©Eocfofftof ficxQog Lat. Al. UI 449, 21 Theo- dosius F. Vind. A I 299, 531. 535 F. Vind. B I 301, 564 Prosp. I 465, 1235 470,1283.1286 471,1289 474, 1312 475, 1328 478, 1344 480, 1358, 9 481, 1361 add. II ad Prosp. I 488, 2, 3 489, 9 (a). 10 (b). 12 (b). n(b) acH. iF492, 2,3. 4. 5 add. F 496, 1276 497, 1289 Silv. I 523, 81 Dom. Val. I 630, 1. 4 Chr. 452 I 652, 53 658, 94. 95 662, 135 Chr. 511 I 659, 579 663, 613. 614 add. IV ad Vict. Aq. 1 755, 424 ffyd. U 16, 36 20, 82. 84 21, 84 22, 106 25, 146 26, 147 J/OT-C. II 71,414, 1 75,421,1.2.422,1 76,424,2 77, 430, 1 78, 431, 1. 3 79, 434. 435, 1. 436. 437 80, 439, 1. 2. 440, 1 81, 443, 2. 444, 1. 2. 4 83, 448, 1. 3. 449, 1. 450, 1. 3 Cass. U 155, 1181. 1207. 1209 156, 1229. 1237 157, 1250 Vict. T. II 184, 447 185, 450, 1 Is. chr. B U 472, 242 Ps. Is.chr.U.m,sn Bed.A 111302, m 803, 483. 486 add. I ad Bed. III 334, 488 Lat. Bed. III 352, 143. 144 Lat. Theod. lU 412 bis Lat. Al. UI 449, 19/20. 22 Tbeudosius add. II ad Prosp. I 489, i(a).i3(a) Tbeudosiae Bi/d. II 2\,vo(b) Theo- dosianus Chr. 511 I 653, 549 Tbeodosianus liber Chr. 462 I 660, 120 Chr. 511 I 661,597 thennae Tbeodosianae vid. Coustautinopolis in iiid. VIII Eudocia (loxor Theodosii) Eudocia Achiva Marc. II 75,421,1 Eudocia ib. 80, 439, 2 81,444,4 Eudoxia Bed. A UI 303, 486 Eudoxia (filia Theodosii) v. Valeutinianus III Flaccilla (filia Tbeodosii) Marc. U 78, 431, 1 Arcadia el Marina, Tbeodosii sorores, v. Ar- cadius Pulcheria soror v. Marcianus MARCIANVS (a. 450-457) Marciauus Havn. I 305, 457, 3 Prosp. I 481, 1361 485, 1376 add. II ad Prosp. I 489, 13 (a. b) 490, 2, 16. 3, 15. 21 add. /F492, 2, 6.6. 3, 8 Chr. 452 I 662, 135. 137 Chr. 511 I 663, 614 664, 624. 627 add. IV ad Vict. Aq. 1 756, 449 Eyd. II 25, 147 26, 154 27, 164 bis. 157. 162. 165 28, 166. 169. 173 (a) 29, 177 30, 184 Marc. II 60, 379, 1 83, 450, 2 84, 452, 1 85 V. 36. 38 87, 457, 1 Cass. U 157, i25i. 1268 Vict. T. n 185, 450, 2. 3. 451 186, 457, 1 loh. U 219 V. 13 Is. hist. II 278, 23 279, 14. 10 Is. chr. A II 472, 38o Is. chr. B II 472, 244 Ps. Is. chr. II 501, 38o Nenn. int. lU INDEX II. IMPERATORES ROMANI. 487 (OCCIDENTALES) Chr. 511 I 657, 569 659, .'>79 661, 593. .595 663, 613. 623 664,624 Byd. II 14 praef. v. u 20, 72. 84 21, 85 26, 14» (a. b) 27, 160. I6i. lea quinquies. m 28, 167 bia 32, 216 Marc. II 76, 424, l. 2 78, 432, 2 79, 4.34. 437. 43«, 3 85 P. 36 80,454,2. 455,1.3 Cass. II 155,1205. 120'.1. 1211 156,1229.1240 157,12,56.1260.1262 Vict. T. 11185,449.4.54 186, 455 (cr 187,464 197, .52.3, 2 Is. hist. II 277, 9 298, 3. 5 (a). s/e (b). 13 299, 8 (a. h) h. chr. A II 475, 395 Britt. ITI 209, 7/8 Bed. A III 303, 4S8 304, 492 305, 493 add. I ad Bed. III 334, 48s. 492 Lat. Theod. IU 412 Lal. Al. III 449. 22/23 Ovrc- >.fi'tl(tt'og Lat. Al. III 449, 24 *Valeiis Hil. III 417, 29 Eudoxia (uxor Valeiitiuiaiii, filia Theodosii II) Agn. I 301 Silv. I 523, 83 Chr. 511 1 661, 599 Marc. II 75, 422, 1 76, 424, 2 79, 437. 438, 3 86, 455, 3 bis *Theodosum F. Vind. B I 304, 574 Honoria (soror Valentiniaui) vid. Coustantius III PETRONIVS MAXIMVS (a. 455) Petronius Maximus add. II ad Prosp. I 490, 3, 27 add. III 491 Maxiuius F. Vind. A I 303, 373 Eavn. I 303, 455, 3 304, 455, 6 Brosp. l 484, 1375, 9. 23 add. IV ad Frosp. I 492, 3, 2 Chr. 511 I 663, 623 ffyd. U 27, 162 Alarc. II 86, 455, l. 2 Cass. U 157, 1262. 1264 Vict. T. II 186, 455 ter Palladius (filius Maximi) Myd. U 27, 162 AVITVS (a. 455—456) Inpartius Avitus add. III ad Prosp. I 491 Avitus F. Vind. A I 304, 575 F. Vind. B I 304, 575 Havn. I 304, 455, 6. 456, 2 ter add. II ad Prosp. I 490, 3, 30 add. IV 492, 3, 4. 6 Chr. 511 I 663, 623 664, 625. 628 Eyd. U 27, 163 28, 166. 167. 169. 170 (a). 173 (a. b) 29, 177 30, 183 CaSS. U 157, 1264. 1266 Vict. T. U 186, 455. 456 3Iar. II 232, 455, 1. 456, 1 Is. hist. n 279, 20. 23 add. I ad Bed. lU 334, 493 quater MAIORIANVS (a. 457—461) lulius Maiorianus add. III ad Prosp. 1 491 Maio- riauus Cons. Const. I 247, 461 F. Vind. A I 305, 582. 583. 588 add. IV ad Prosp. I 492, 2,7. 3,8 493,14 Chr. 511 I 664, 628. 630. 633 Eyd. U 30, 185 31, 197 (a. b). 2U0 bis 32, 209. 210 Marc. II 87, 457, 2 88, 461, 2 Cass. U 157,1263. 1270. 1274 Vict. T. II 186, 4,5S, 1 187, 463, 2 Mar. II 232, 456, 1. 460, 1. 461 /s. hist. II 297, 25. 31 add. I ad Bed. UI 334, 494 bis Ilil. lU 417, 31 Lat. lust. III 423, 3 Maioranus Chr. Caes. II 222, 460. 461 SEVERVS UI (o. 461—465) Livius Severus add. III ad Prosp. I 491 Severus Cons. Canst. I 247, 461. 464, l F. Vmd. A I 305, 589. 595 P. Camp. I 305, .595 745, 465 add. IV ad Prosp. I 492, 2, 8 bis 493, 3, 14. 19 Chr. 511 I 664, 636. 644 Eyd. II 32, 211 33, 231 Marc. II 88, 461, 2 89, 465, 2 Cass. U 157, 1274 158, 1280 Vict. T. II 187, 463, 2 Mar. II 232, 461 Eil. Ill 416, 6 417, 32 Lat. lust, m 423, 6 CHRONICA 111. (OBIENTALES) 154, 13 Bed. A UI 303, 488 315, 561 Bed. B UI 303, 259 Lat. Bed. lU 352, 144. 145 Ed. III 417, 29. 30 *Lat. lust. m 422, 42 Lat. Mal. UI 437, 4 Lal. A l. III 449,25.26 452,17 454, isfij Martianus Eav7i. I 268, 16 F. Vind. B I 301, 564 add. I ad Bed. III 334, 4,?s. 492. 493 bis Mergiauus Ps. Is. h, II 384, u. 12 Pulclieria (uxor Marciaui, soror Theodosii II) add. II ad Prosp. I 490, 2, 16 Eyd. II 26, 147 27,157 jyarc. II 66, 399,2 71,414,1 83,450,3 85 V. 3S add. I ad Bed. III 334, 4ss bis Pul- ceria add. II ad Prosp. I 489, 13 (a. b) LEO I (o. 457—474) Leo maior Eavn. I 268, 17 305,457,3 307,474,2 Vict. T. U 188, 474, 1 Is. chr. A U 473, 383 Is. chr. B II 473, 246 Bed. B III 305, 261 Lat. Mal. lU 437, 5 Atiav fteyug Lat. Al. lU 449, 27 Leo senior Marc. II 91, 474, 1 Cass. 11 158, 129S Leo An. Val. I 314, 39 bis Agn. I 314 61» add. IV ad Prosp. I 492, 2, 7. 8 6is. 3, 8 Chr. 511 1 664, 629. 630 add. IV ad Vict. Aq. I 756, 457 Eyd. U 30, 185 32, 2U 34, 234. 235 35, 247 36 Marc. II 87, 457, 1. 458 88, 463 89, 467, 1 90, 471 CaSS. U 157, 126S 158, 12S3. 1291. 1296 Vict. T. U 186, 457, 1. 2. 460 187, 468 188, 470. 471. 473, 1 Is. hist, II 281, 4. 6 Ps. Is. h, 11 384, 12 Ps. Is. chr. II 501, 3S3 Bed. A 111 305, 494. 496 add. I ad Bed. III 334, 494 Lat. Bed. UI 352, 145. 146 Eil. III 416, 6 417, 31. 32. 33. 34 Lat. lust. III 423, 1 Lat. Al. III 449, 28 452, is 454, 19 (b) Ariagne (Leonis filia) v. Zeuo Patricius (Caesar) I7c(. T. U 188,470.471,1 Pa- triciolus Marc. II 90, 471 63 488 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. (OCCIDENTALES) ANTHEMIVS («. 467—472) Aiitliemius F. Vind. A I 305, ,'.38 306, 606 his Chr. 511 I 6(54 , Mh. 6411. e.so Ilyd. II 34, 234. ssr. 35, 247 bis Marc. II 89, 467, 1 90, 472, 2 Cass. U 158, 1283. 1287. 1293 Vict. T. n 187,467,2 188, 473, 6 i/s Mar. II 233, 467, 1 mi. III 417, 34 Lat. lust. III 423, 8 ^fStjfiiog I.at. Al. III 449, 28 Autemius Cons. Const. I 247, 464, 2 F. Camp. 1 305, M»s 30G, 606 bis 745, 467 746, 472 bis add. IV ad Frosp. I 492, 2, 8. 9 Autimiae Ilijd. II 34, 244 fij Procopius (frater Autheinii) I/tjd. II 34, 234 OLYBRIVS (a. 472) Olybrius F. Vind. A I 306, 6n6. 60S. 609 P. Cavip. I 306, 606. 609 746, 472 lis add. IV ad Prosp. 1 492, 2, lo Hyd. n 32, 216 Marc. II 90, 472, 2 Cuss. 11 158, 1293 bis Vict. T. II 188, 473, 6 Lat. lust. III 423, 10 GLYCERIVS (n. 473-474) Glycerius An. Val. I 306 Eavn. I 307, 474, 3 Marc 1190,473,1 91,474,2.476,2 Cflss. II 158, 1295. 1299 Glicerius F. Vind. A I 306, 6li. 613 add. IV ad Prosp. I 492, 11 Lat. lust. ni 423, 13. 17 Licerius P. Cavip. I 806, 611. 613 746, 473. 475 Mar. II 233, 473. 474 NEPOS (a. 474—475) lulius Nepos F. Vind. A I 306, 611 Nepos An. Val. I 306 bis P. Camp. I 306, 614. 616 746, 475 bis Savn. A I 307, 475 309, 475, 1 311, 480 Ham. B I 307, 474, 3. 4. 475 309, 475, 2 311 , 480 Havn. mg. I 309, 475, 1 311, 480 F. Vind. A I 308, 616 310, 626 Marc. U 91, 474, 2. 475, 2 bis 92, 480, 2 CaSS. II 158, 1299. 1301 Vict. T. U 188, 473, 7 Lat. lust. lU 423, 12. 17. 19 Nepus add. IV ad Prosp. I 492, 2, 12 P. Cavip. I 746,476 Mar. II 233,474 ROMVLVS AVGVSTVLVS («. 475-476) Augustulus An. Val. I 308 ter 310 314, 45 F. Vind. A I 308,617 P. Camp. 1308,617 746,475bi3 Havn.A I 309, 475, 1. 2 Havn. B I 309, 476, 2 Havn. mg. I 309, 475, 2 add. IV ad Prosp. I 492, 2, 13 Marc. II 91,475,2. 476, 2 4is Cass. II 158,1301 Lat. lust. UI 423,20 Komulus An. Val. I 308 (OBIENTALEH) LEO JUNOR [uepos Leonis 1] (a. 474) Leo niinor Is. chr. A II 473, 383 Bed. B III 305, 262» Leo iuiiior Havn. I 307, 474, l Marc. U 91, 474, l bis Lal. Mal. III 437, 6 Aeojv fiixQog Lat. Al. Ill 449, 29 Leo Havn. I 268, 19 bis An. Val. I 314, 39 Marc. U 91, 474, l Cass. U 158, 1296 Vict. T. II 188, 473, 1. 474, 2. 475, 1 tcr Is. ckr. A II 473, 387 his Ps. Is. chr. II 501,383 Lat. Bed. III 352, I46. 147 c/. Agn. I 314 Lat. Al. III 449, 30 (Zenonis filius) ZENO (a. 474—491) Zeno An. Val. I 306 314, 39 ter. 41. 42. 43 iw. 44 316, 49 bis. 53 322, 57 bis Agn. I 314 his P. Camp. I 318, 640 746, 491 add. IV ad Prosp. I 492, 2, 14 Chr. 511 I 665,6,59.670 Marc. II 91,475,1 Cass. U 158, 1298 159, 1328 Lat. lust. III 423, 15 Lat. Mal. III 437,7 Zenon Harn. 1268,18.19 307,474,2 add. IV ad Vict. Aq. I 756, 474 Hyd. II 36 Marc. II 93, 490 94, 491, 1 Vict. T. II 188, 473, 1. 474, 2. 3. 475, 1 189, 475, 3. 476 190, 480 bis. 482. 485 191 , 491 blS 192, 491, 2. 496 196, 521, 2 Ps. Is. h. II 384, 12 Is. chr. A II 473, 386. 387 Is. chr. B II 473, 248 Ps. Is. chr. II 501, 386 Bed. A UI 305,498 Bed. B III 305, 263 Lat. Al. III 449, 30 454, 20 (b) Zenu aut Zenon Marc. II 91, 474, 1. 475, I. 476, 1 92, 4S3. 4S4, 1 93, 486. 487 Is. hist. II 281, 21 283, 2 (b) Lat. Bed. m 352, 147. 148 Ztvovog Lat. Al. UI 452, 19 Ariagne (uxor Zenonis) An. Val. I 314, 39 Marc. II 91, 475. 1 99, 515, 6 Vict. T. U 188, 475, 1 189, 475, 3 191, 491 195,512, 2 Leo (filius Ariagnae) v. Leo minor mpra Longinus (frater Zenonis) Marc. U 93, 485 tyranni: Basiliscus An. Val. I 314, 41 bis. 42 bis. 43 his Marc. II 91, 475, l bis. 476, 1 his 94, 491, 1 Vict. T. U 188, 475, 2 189, 475, 4. 476 Zenonida (u.xor Basilisci) Marc. II 91, 476, 1 TNnEX 11. IMPERATORES ROMANI. 489 Marcus (Basilisci filius) Marc. II 91, 476, 1 Vict. r. II 188, 475, 2 Verina (soror Basilisci, socrus Zeiionis) Marc. II 91, 475, 1 IUus Marc. II 92, 4S4, i 93, 485. 488, l Vict. T. II 190,483 191,488,2 Leoutins Marc. II 92, 484, l 93, 488, l Vict. T. U 190, 483 191, 488, 2 ANASTASIVS [a. 491-518) Anastasius Ilavn. I 268, 2i) P. Camp. I 318, 640 746, 491 .lu. Val. I 322, 57. 64 324, 74 F. Vind. B I 330, 061 add. IV ad Prosp. I 492, 2, 15 Clir. 511 I 665, 673 666, 695 add. IV ad Vict. Aq. 1 756, 491 Byd. II 36 Marc. II 94, 491, l. 493, l. 494, i. 495. 496, 1. 2 9.5, 498, 2. 3. 500, 2 96, .^06 97, 507, 2. 508. 511 bis. 512, 2 98, 512, 4 bis. 5. 6. 7. 8. 11. 513 bis. 514, 1 bis 99, 514, 3. 515, 2. 516, 1. 3 bis 100, 517. 518, 2. 3 103, 533 Cass. II 159, 1328 Vict. T. II 191, 491 192, 491, 1. 2. 492, 2. 49». 496 193, 499. 501 194, 504 his. 506. 509 195, 510. 511. 513 bis. 514. 516 196, 517, 2. 518, 1. 521, 2 198, 530 /s. hist. II 282, 12. 27 fa) 283, i (b) Is. chr. A II 474, 389 Is. chr. B II 474, 250 Ps. Is. chr. II 501, 389 add. IV ad Is. chr. II 502 Bed. A III 306, 505. 508 Bed. B HI 306, 265 add. I ad Bed. III 334, 60,i Lat. Bed. III 352, 14S. 149 Lat. lust. III 423, 24 Lat. Mal. III 437, 8 Lat. Al. III 449, 31 452,20 454,21 (b) *Eustacbius Ps. Is. h. II 384, 12 Hypatius (uepos Anastasii) .4»». Val. I 324, 74 Marc. II 96, 503 99, 515, 3. 4 103, 532 bis Vict. T. II 195, 511 198, 530 Mar. II 235, 532 Pompeius (uepos Anastasii) An. Val. I 324, 74 Marc. II 98, 512, 5 (?) 103, 532 bis Vict. T. II 198, 530 Mar. II 235, 532 Probus (nepos Anastasii) An. Val. I 324, 74 Marc. n 103, 532 tyranni Atbenodorus et Longiuus vid. ind. VII IVSTINVS I (a. 518—527) lustinus maior Havn. I 269, 25 270, 43 Is. chr. A II 475, 394 add. II ad Is. chr. II 493, 4 Ps. Is. chr. II 501, 394 et mg. lustinus senior Bed. A UI 306,509 lustinus An.Val. I 326, 76. 85 328, 88 bis. 91. 93 F. Vind. B I 330, 661 332, 6S0 add. IV ad Vict. Aq. I 756, 519 Ilyd. U 36 Marc. II 98, 512, 9 101, 519, 1 (a. b). 2. 3 102, 527 Vict. T. U 196, 518, 2. 519. 520, 1. 2. 521, 2. 522 197, 524. 525. 527 /«. chr. B II 475, 252 add. IV ad Is. clir. II 502 Bed. A lU 307, 611. 515 Bed. B UI 306, 267 Lat. Bed. III 352, 149. 150 Lat. lust. III 423, 27 Lat. Mal. m 437, 9 Lat. Al. III 449, 32 452, 21 454, 22 (b) * festinus An. Val. I 326, 77 Eupbemia (uxor lustini), quae prius Lupicina ap- pcUata VicU T. 11 196, 5is, 2 tyrannus: Vitaliauus Marc. U 98, 5i4, 1. 2 99, 514, 3. 515, 2. 3. 4. 516, 1 101, 519, 3 (a. b). 520 Vict. T. U 194, 510 195, 5U. 514 196, 522 197, 523, 3 IVSTINIANVS I (a. 527—565) lustiniauus Havn. I 268, 19 269, 27. 28 270, 44 337, 1. 3 F. Vind. B I 332, 68O Sang. I 335, 707 Ac/n. I 335, 90 336, 96 add. IV ad Vict. Aq. I 756, 527 Syd. II 36 ter Marc. II 101, 521 102, 527. 52s 104, 534 Auct. Marc. II 104, 534 105, 637, 6 Vict. T. U 188, 475,1 196,513,2.520,2 197,623,3.525.527 198,534,1.2. 536 199, 539 201, 544, 1 202, 548, 1. 549, 1. 550, 1 203, 553, 1 204, 558 205, a. 564. (565. 566). 563, 2. 565. 666, 1 206, (o. 567). 567,1.2.3 bis loh. U 211, 567,1 Mar. II 235, 532. 534, 2 238, 566, 2 Is. hist. U 283, 17. 24 285, 6. 15 286, 13. 16 299, 20 300, 2 Is. chr. A U 473, 387 475, 397. 399 476, 402 Is. chr. B U 475, 254 add. II ad Is. chr. II 493, 4 add. /F502 Ps. Is. chr. U 501, 394 mg. 397 Bed. A lU 307, .'•>15. 5i6 315, 561 V. 13 Bed. B III 307, 269 add. I ad Bed. III 334, 515. 522 Lat. Bed. III 352, 150. 151 Lat. Mal. UI 437, 10 Lat. Al. lU 449, 33 452, 22. mg. b 454, 23 (b) '* lustinus Mar. II 236, 540, 2 * Basti- uus Ps. Is. h. II 385, 13 lustinianus codex J/arc. II 103,531 Bed. A III 307, 519 lustiniana civltas Vict. T. II 202, 549, 1 Tbeodora (lustiniani uxor) Agn. I 334, 62 Vict. T. U 197, 527. 529 199, 537. 540, 1 200, 542 V. 12. U 202, 549, 2 206, 567, 3 Vigilantia (lustiniani soror) Vict. T. II 206, 567, 3 tyranni: Hypatius v. Anastasius lobanues Cottistis v. ind. VII IVSTINVS H (a. 565-578) lustinus minor Ravn. I 269, 31 Agn. I 335, 90 Is. hist. U 286, 21 287, 3 /s. chr. A II 476, 401 Is. chr. B U 476, 256 Ps. Is. chr. U 501, 40l add. IV ad Is. chr. U 502 Bed. A lU 308, 521 Bed. B lU 308, 271 lustinus iunior Vict. T. II 200, 540 loh. II 211, 567, 1.2 'lovSTivog veog Lat. Al. UI 454, 24 fi) lustinus II Jjn. I 336, 94. 95 lustinus /San^. I 335, 707 Havn. 1 337,4 add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 13 Vict. T. U 206, 567, 3 bis loh. II 211, (a. 568). 5G7, 2. 568, 1 212, (la. 5G9. 570. 571. 572. 570, 3. 63* 490 IMPERATOUES ROMANT. INDEX IT. .',71, 1 213, aa. 573.574. 572, 1. 573, 3. 6 214, ««. :.75. 576. .=,74, 3.576, 1 21,5, 677, 1 Mar. II 238, 566, 2 239, 579, 2 Is. chr. A U 476, 402 Bed. A III 308, 523 Lat. Bed. III 352, 151. 15J Lat. Mal. UI 437, 11 Lat. Al. III 449, 34 452, 23 lustianus JBaim. mg. I 337, 4 lustinianus Agn. I 336, 96 infra lustini- anus miuor Ps. Is. h. II 385, 13 .Sopliia (lustini uxor) Havn. I 337, 4 Vict. T. U 206, 567, 3 loh. U 211, 568, 2 Ep. Ov. II 371, 5 Bed. A m 308, 523 314, 559 Sofia Is. chr. A U 476, 402 TIBERIYS II (a. 578—582) Tiberius Constantinus Ps. Is. chr. II 501, 40* Bed. A UI 308, 525 Tiberius q. e. Constantinus Lat. Al. UI 449, 35 452, 24 454, 25 (b) Tiberius Havn. I 269, 34 P. Camp. I 749, 576 add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 40 loh. II 212, 570, 3 bis 214, 574, 3. 4. 576, 1. 3 bis 215 aa. 577. 57». 579. 577, 1. 2. 57S, 2 216 aa. 680. 581. 582. 581, 4. 5S2, 1 3Iar. U 239, 579, 2 Is. chr. A U 477, 404 Is. chr. B U 477, 258 Bed. A III 308, 526 Bed. B 111 308, 273 Lat. Bed. III 352, 152. 153 Tyberius add. IV ad Is. chr. 11 502 MAVEICIVS (a. 582—602) Mauricius Havn. I 269, 36 338, 11 add. IV ad Vicl. Aq. 1 753 i>ost 40 loh. U 215, 578, 2 216, aa. 583. 684. 680, 1. 581, 4. 582, t. 2 217, aa. 585. 586. 587. 584, 4. 586, 1. 587, 1 218, aa. 588. 589. 588, 2 219 O. 590 Is. hist. U 288, 23 290, 21. 27 Ps. Is. h. U 385, 15 386, 15 Is. chr. A U 477, 406 478, 411 Is. chr. B U 477, 260 Ps. Is. chr. II 501, 406 add. IV ad Is. chr. U 502 503, 2 Bed. A III 308, 528 309, 630. 532 Bed. B III 308, 275 Lat. Bed. III 352, 153. 164 Lat. Al. m 449, 36 452, 25 454, 26 (b) Theodosius (Mauricii tilius) loh. U 217, 587, 1 218, 688, 2 PHOCAS {a. 602—610) Phocas tyrannus Lat. Al. lU 454, 27 (h) Phocas ih. 449,37 452,26 Focas Havn. 1 270,3s=> 338, 11 add. IV ad Vict. Aq. 1 753 post 68 Ps. Is. h. U 386, 17 Is. chr. A U 478, 4iu Is. chr. B II 478, 262 add. IV ad Is. chr. II 502 Bed. A III 309, 533 Bed. B III 309, 277 add. I ad Bed. III 335, 537 Focas (gen. — ae, acc. — am, abl. — a) C. Byz. U 334, 6 his 335, 6 his C. Hisp. U 334, 1 335, 1 Ps. Is. h. II 386, 17 Lat. Bed. III 352, 164. 155 gen. Foce C. Hisp. I 334, 1 Focas (gen. — atis, acc. — atem) Havn. 1 338, 11 Is. hist. II 291, 9 Ps. Is. h. II 386, 16 Foca G. Byr.. II 334, 4 Focan Ps. Is. chr. II 501, 410 IIEIIACLIVS (a. 610—641) Ileraclius Havn. 1 339, 18. 2u add. IV ad Vict. A(j. 1 753 }>ost m Is. hist. U 291, 12 292,9 Is. chr. A II 425 480,417 Is. chr. B U 479,264 add. I ad Is. chr. II 490,1.(3) Bed. A III 310, 538 311, .'.40. f,4i 312, 545 313, .548 Bed. B 111 310, 279 add. I ad Bed. III 335, 53s. 540 ter Lat. Bed. III 352, 155. 156 F. Her. Ill 392 mg. a (?) Lat. Al. III 452, 27 454, 2S (h) EracUus Havn. 1 339, 18. 21 O. Byz. II 334, 6 33,5, 6 ter. 10 336, 11. 12 his 337, 15 338, 18 339, 20 C. Hisp. II 334, 1 his 335, 1. 4 bis 336, t his. 6 337, 7. 9. lu. 11 338, 12 bis. n 339, 15 340, 18. 19. 21. 23. 23 mg. 341, 24 E2). Ov. II 473, 16 474, le bis Ps. Is. h. II 386, 16. 17 sejyties 387, 13 Is chr. A U 479, 414 a. 414 b 480, 417*. 417'' add. I ad Is. chr. U 490, 10 add. 7/ 491, 1 494, 9 ter add. IV 502 505, 6 bis .506, 7 Ps. Is. chr. U 501, 414 Bcd. B lU 312, 282 adil. I ad Bed. III 335, 54U Eudocia (uxor Heraclii, quae antea Flavia) Flavia C. Byz. U 334, 6 Flavie (gen.) C. Hisp. II 334, 1 Folabia Ps. Is. h. II 386, 17 Martina (uxor Ueraclii altera) Bed. AUl 312, 542 Bed. B m 312, 281 Tlieoclorus (Heraclii frater) C. Byz. U 336, 12 337, 16 338, 16 C. Hisp. U 337, u 338, 11, 12 Ps. Is. h. II 386, 17 his HERACLIVS CONSTANTINVS [a. 641) Heraclius Constantinus Havn. 1 339, is Constantinus qui et Heraclius Lat. Al. III 452, 2S Ku)i'aTct>'Tiyog xca HQuy.l{eiog) ib. 454, 29 (h) Constantinus C.Byz. II 339, 2» 341, 22 C. Hisp. II 341, 24. 26 343, 34 Ep. Ov. II 373, 15 (auu. VUU) add. II ad Is. chr. II 494, 9 Bed. A lU 312, 545 313, 547 Bed. B lU 312, 282 313, 283 Lat. Bed. lU 352, 156. 157 (pater) Constantinus secundus add. II ad Is. chr. 11 494, lu UERACLEONAS (o. 641) Ueraclonas add. IV adVict. Aq. llbS post^i Bed. A III 312, 542 Eraclonas Bed. B lU 312, 281 Martina (mater Heraclonae) v. Heraclius CONSTANS II [qui et CONSTANTINVS] (a.641 — 668) Constaus secundus add. II ad Is. chr. II 494, 10 Constans C. Byz. II 341, 22 343, 24 344, 25 C. Hisp. II 343, 34 344, 37 Ep. Ov. II 373, 15 add. IV ad Is. chr. 11 502 Constantinus add. IV ad Vict. Aq. I 753 2>ost 97 Bed. A lU 313, 547. 550. 551 314, 555. 556 (superior) Bed. B lU 313, 283 314, 285 (superior) Lat. Bed. lU 352, 157 (filius). 158 Lat. Al. UI 452, 29 454, 30 (b) * Constautius C. Hisp. II 345, 40 CONSTANTINVS IV 1'UGUNATV.S (a. 668—685) Constantinus add. IV ad Vict. Aq. 1 753 jjost 13« C. Byz. II 344, 25 his 346, 29 v. 22/23 C. Hisp. II 345, 40. 40 mg. 348, 40 mg. add. IV ad Is. chr. U 502 Bed. A III 314, 556. 558 v. 6J1 315, 560. 563 Bed. B III 314, 285 315, 287 Lat. Bed. III 352, 158. 159 Lal. Al. 111 452, 30 454, 31 (b) Constantinus novns Ep. Ov. II 374, 16 bis Constantinus nobus ib. 373, 15 *Constantius secundus add. II ad Is. chr. 11 494, 10 Constantinus Ileradius (tilius Constaiitini IV) Becl. A III 314, .'.5s Tiberins (tllius Constantiiii IV) Bed. A III 314, 558 INDEX II. IMPERATORES ROMANI. 491 IVSTINIANVS II [RHINOTMETVS] (o. 685 — 695, iterum 705—711) lustiniamis secuiidus add. II ad Is. chr. 11 4tl4, 10 lustiuianus add. IV ad Vict. Aq. 1 753 post 160 0. lUjz. II 345,28 347, 30 351,33 355,35 C. Hisp. II 349, r>i 350,51! 351,64.66 352,68 ZbG,»omost I5ii his Lat. Al. UI 452, 32 454, 33 (b) *Neon Ep. Ov. II 373, 15 TIBERIVS III APSIMARVS (a. 698—705) Tiberius tertius add. II ad Is. chr. U 494, 10 Tybe- rius tercius add. VII ad Is. hist. II 376 Til)erius q. e. Apsimarus Lat. Al. UI 454, 34 (b) Absimarus q. e. Tiberius add. IV ad Is. chr. U 502 Tiberius add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 160 Ep. Ov. II 374, 16 Bed. A lU 317, 571. 577 Bed. B UI 317, 290 Lat. Al. III 452, 33 Tyberius Lat. Bed. Ill 352 post Kii) 353 ante I60 Teberius Ep. Ov. U 373, 15 Absimarus C. Bi/z. U 347, 31 C. Hisp. II 351, 61 PIIILirPICVS [BARDANES] (a. 711—713) I'liilippicus q. e. Bardauius add. IV ad Is. chr. II 502 Pbilippicus C. Byz. U 355, 35 C. Hisp. II 356, 80. 80 my. his Bed. A lU 318, 578 ter. 579. 581. 583 519, 588 Lat. Bed. UI 353 ante 160 his Lat. Al. lU 453, 1 455, 2 (a) Filippicus C. Hisp. II 356, 80 Philippus V add. IV ad Vict. Aq. I 753 ;jos( 179 ANASTASIVS II [ARTEMIVS] (o. 713—716) Anastasius q. e. Artemius Lat. Al. III 4.55, 3 (a) Ana- stasius q. e. Artbemius add. IV ad Is. chr. II 502 Anastasius add. IV ad Vict. Aq. 1 753 post 179 C. Byz. U 355, 35 C. Hisp. U 356, si add. II ad Is. chr. II 493, 6 Bed. A III 318, 582 319, 588 Lat. Bed. III 353 ante 160 Lat. Al. 111 453, 2 cf. Theo- dosius lU THEODOSIVS lU (a. 716) Theodosius add. IV ad Vict. Aq. I 7,53 ^)os( 179 add. IV ad Is. chr. II 502 Bed. A 111 319,587 9eo- doatoi Lat. Al. III 455, 4 (a) 6eotfu}aiog ih. 453, 3 Artemius q. e. Theodosius C. Byz. II 355, 35 Ar- temius q. e. Theudosius C. Hisp. II 357, 83 (con- junduntur Anastasius q. e. Artemius et Theodosius) LEO 111 ISAVRVS (a. 716—741) Leo add. IV ad Vict. Aq. I 753 2>ost 179 C. Byz. II 356, 37 C. Ilisp. II 359, 88 ter. 90 360, 93 362, 109 363, 112 364, 116. 120. 121. 122 365, 123. 126 add. IV ad Is. chr. U 503, 1 (ann. XXIU) Bed. A lU 320, 591 add. III ad Bed. III 342, 1 Lat. Al. UI 453, 4 455, 5 (a) CONSTANTINVS V COPRONYMVS (a. 741—775) Constautinus C. Hisp. II 365, 126 quater. 127. 128 366, 128. 129. 130. 131 his 367, 137 add. IV ad Is. chr. U 503, 1 (ann. XXXIIII) add. III ad Bed. III 342, I Lat. Al. III 453, 5 455, 6 (a) Artavasdus tyrannus Ardabastus C. Hisp. II 365, 126 bis. 127 ter 366, 128 LEO IV CHAZARVS (o. 775—780} Leo Cazarus add. IV ad Is. chr. II 503, 1 Leo ibid. (suhfiUo) add. III ad Bed. III 342, i.Abis Lat. Al. III 449 mg. c •''s 453, 6 et mg. h 455, 7 (a) Ii'ene (uxor Leonis) md. sequens IRENE (o. 780—790 cum Constantino filio, sola o. 797-802) EiQijytj Lat.Al. III i.bi>,i(a).\o(a) EiQivij ii. 453, 7. 9 Irini add. III ad Bed. lU 342, 4. 5. 6 CONSTANTINVS VI (o. 780—797) Constantinus add. IV ad Is. chr. II 503, 1 (aun. X) add. III ad Bed. lU 342,4.5 Lat. Al. lU 449 mg. c t^is 453, 6. 7. 8 et mg. h 455, 7 (a). 8 (a). 9 (a) NICEPHORVS I (o. 802-811) Nicephorus Lat. Al. 111 455, 11 (a) NixtcfoQog ih. 453, 10 Nikyibrus add. III ad Bed. lU 342 his Nichiforus ibid. bis STAVRACIVS (o. 811) Stauracius add. III ad Bed. III 342 Lat. Al. lU 455, u (a) Staurakius add. III ad Bed. III 342 Staurakyos ihid. MICHAEL I (o. 811-813) Michael add. III ad Bed. III 342 Lal. Al. III 453, 11 455, 12 (a) Michahel add. III ad Bed. 342 Us LEO V ARMENIVS (o. 813—820) Leo Armenius Lat. Al. III 455. 13 (a) Leo natione Armenus add. III ad Bed. lU 342 Leo ibid. bis Lat. Al. III 353, 12 MICHAEL 11 BALBVS (o. 820—829) Mtxaift. o ifvayXioaaog Lat. Al. III 455, 14 (a) Michael add. III ad Bed. UI 342 Lat. Al. UI 453, 13 Michahel add. III ad Bed. 342 bis THEOPHILVS (a. 829-842) Theophilus add. III ad Bed. III 342 343 bis Lat. Al. UI 453, 14 455, 15 (a) 492 IMPERATORES ROMANI. INDEX II. THEODORA (o. 842—856) Theodora Lat. Al. in 453, 15 (455, 16 a) MICHAEL ra (a. 842—856 cum matre Theodora, solus a. 856 — 867) Micbael Lat. Al. III 453, (is). 16. n 455, 16 (a). 17 (a) Miclmliel add. III ad Bed. ra 343 BASILIVS I MACEDO (o. 867—886) Basilius Lat. Al. HI 453, 17. is. 19 455, is (a) LEO VI SAPIENS (o. 886—912) Leo Lat. Al. M 453, 18. 19. 21 455, 19 (a) ALEXANDER (o. 912-913) Alexander Lat. Al. III 453, 18. 19. 20 CONSTANTINVS VII PORPHYROGENNETVS («. 913—959) Constantinus Lat. Al. Ul 453, 20. 21 Costantinus ih. 453, 22 ROMANVS I (o. 920—944) Romanus Lat. Al. III 453, 22. 23 Stephanus (filius Romani) Lat. Al. ra 453, 23 Constantinus (filius Romani) Lat. Al. UI 453, 23 incertus: Constantius Augustus Scyth. L. II 318,21 Scyth. B. n 318, 21 INDEX 111. REGES VANDALORVM ET ALANORVM. 493 III. REGES VANDALORVM ET ALANORVM. Annos dcdi sccundum Bahn, die Konige der Germanen, I p. 182. GvNDERicvs (a. 406—428 j). C.) Gundericus Bavn. I 299, 406 Chr. 511 I 657, sev 659, 5S4 Illjd. II 19,63 20,71 21, S3 Is. hist. II 276, If, 296, 13. Ti (h) 300, 6 (a). 6,7 (b) Gensericvs (o. 428 — 477) Gensericus Geneal. I 195, 616. 618 bis add. IV ad Vict. Aq. 1 755, 439 756, 4.'.5 Tlct. T. II 186, 455 bis 187, 464 bis Ginsericus F. Vind. B I 304, 574 Cass. II 156, 1233. 1235. 1240 157, 1263 Ginsiricus Marc. U 80, 439, 3 Gesericus F. Vind. A 1 304, 574 CJir. 511 1659, 5S4 661,598 663,623 /s. to. II 296, 28 r*; 298 , 1. 11 (b). 12 Gesiricus add. IV ad Prosp. I 492, 3, 3 Gisericus Vict. T. II 197, 523, 2 Gisiri- cus Savn. I 304, 455, 4 Prosp. I 475, 1327. 1329 477, 1339 478, 1,342 479, 1347. 1348 484, 1375 V. 18. 25 add. I ad Prosp. I 486 ad c. 1339 Gizericus Marc. II 86, 455, 3 Geisericus Geneal. I 181, 42S add. I ad Prosp. I 487, 455 add. II 490, 29 add. V 495 497, 1339. 1347 Is. hist. II 296, 28 (a) 299, 8,9 (a) Beg. Wand. m 458, 2 (A). 2 (E). 3 (H). 7 (B) 459, 15 (H) 460,20 Gaisericus Eyd. 11 21 , S9. 90 (aj (er 23, 115. 118 (a). 120 25, 144 28, 167 32, 209. 216 bis Gaisiricus ib. 21,9oCJ; 2^,11» (b) Gentun (? gen. ■ — unis, all. — uue, filius Genserici) Bcij. Wand. III 458, 7 (A. E) 459, 12 (A) Gen- toni (dat.) Eyd. II 32, 216 HvNERicvs [a. 477—484) Hunericus Marc. U 92, 484, 2 93, 484, 3 Is. hist. II 299, 9 (a) Eeg. Wand. III 458, 7 (A) 459, 10. 15 (A) Unericus Is. hist. U 298, s. 11 (a. b). 23. 26 (b) 299, 8 (b). 21 (a) Iluniricus P. Camp. I 312, 632 746, 484 Hugnericus Vict. T. U 187, 464 4««. 466 189,479,1.2 198,534,1 Eeg. Wand. Ul 4.58,4 (E) 4.59, 15 C^ Ugnericus Vict. T. II 197, 523, 2 206, 567, 2 Honori- cus Bed. A lU 306, 503 Huuerix Beg. Wand. Ul 458, 4 (A) GvNTAJivNDvs (a. 484—496) Guntamundus Vict. T. 11 190, 479 Is. hist. II 298, 26/27 (b) 299, 1 (b) Ber/. Wand. UI 458, 7 (A). i (E) 459, 10. u. 12 (E) Guutliamundus Vict. T. U 193, 497, 4 Guntabuudus Is. hist. U 298, 26 (a) TR.4SAMVNDVS (a. 496—523) Trasamundus Eavn. I 269, 26 add. V ad Prosp. I 497 Vict. T. II 193, 497, 4 196, 523 197, 523, 2 Is. chr. A II 474, 390 475, 395. 396 Beg. Wand. UI 459, 12 (A). 12 (E). 13 (A). 14 Trasemundus Eavn. I 269, 21 Is. hist. U 299, 2. 7 (b). 12 Trasimuudus ,4»!. Val. I 324 , 68 Transamundus Bed. A III 306, 506 HiLDERicvs (a. 523—530) Hildericus Eam. I 269, 26 Vict. T. II 198, 531. 534, 1 Beg. Wand. I 459, 16 (E) Heldericus Bed. A UI 307, 513 Childericus Is. chr. A U 475, 395 Udericus Is. hist. II 299, 28 Hilderix Vict. T U 197, 523, 2 Hildirix Beg. Wand. III 459, 15 (E) Udirix Is. hist. U 299, 7 (b) Uiltirix Beg. Wand. lU 459, 15 (A) Hil- diris Is. hist. U 299, 7 (a). 10 (a) Gelimer [a. 530—534) Gelimer Marc. U 104, 534 Auct. Marc. U 104, 535, 1 Mar. H 235, 534, 2 Giliraer Is. hist. H 299, 15. 17 (a. b). 26. 28. 29 300, 7 (a. b) Gelimirum (acc.) Eyd. U 36 Geilimer Vict. T. 11 198, 531. 533. 534, 1 (bis). 2 Geilamer Beg. Wand. 111 459, n (A) Ghei- lamir ib. 459, 16 (E). 19 Gelismero (abl) Bed. A lU 307, 516 Gunthimer (frater Gelimer) Vict. T. U 198, 534, 1 Is. hist. II 299, 23/24 (b) Gebamundus (frater Gelimer) Vict. T. II 198, 534, 1 Is. hist. U 299, 24 (b) ffl^ REGES VISIG0T30RVM, JNDEX IV. IV. REGES VISIGOTHORVM. Annos dedi secunduni Dalin, die Kijnige der Germanen, V x>. 233 sq. Athanaricvs (a. 366 [?] — 381 p. C.) Atliauaricus Chr. 511 I 644, 4S7 3Iarc. II 61, 3ki, 2. 382, 2 Cass. II 153, 113S Is. hist. II 269, 22 270, 6. 7 271, n 272, 3. 19 (a) 292, 7 293, 21 add. II ad Bed. ni 339 Aithanaricus Cons. Const. I 243, 381,1.2 Pros2). I 458, luo 461, 1177 Eijd. U 15, 6 Atanaricus Beg. Vis. ILI 464, 1. 6 Atanarigus add. VII ad Is. hist. II 376 Ataricus Is. chr. A II 468, 34a bis *Amalricus Ps. Is. h. II 383, 9 {v. 4) *Rodericus ib. 382, 9 ler (cf. p. 377) Alaricvs I («. 395—410) Alaricus Ilavn. I 299, 401. 4u.s F. Vind. A I 299, .■,32 Sang. I 300, Ml Prosj). I 464, 121S 466, 1240 add. IV ad Prosp. I 491 Dom. Val. I 630,6 Chr. 511 I 635, 140 651, no 655, 553. .",54 Chr. 452 I 654, 67. 69 add. IV ad Vict. Aq. I 755,410 Byd. U 17,43.45 Marc. II 64, 39.S 4 Is. hist. n 272, 10. 19 (b) 273, 8 (aj. 9 (b) 275, 10. 13 276, 24 add. IVad Is. chr. n 503, 2 Reg. Vis. lU 464, 2 465, 7 Halaricus Marc. II 70, 410 Cass. n 154, 11G9 155, ns.5 Bed. A lU 300, 469 Enricus Ps. Is. h. II 383, 9 bis Athavlfvs (a. 410— 415) Athaulfus Prosp. I 466, 1246 467, 1257 468, 1259 (bj Marc. II 70,410 Is. hist. 11 275, 13. 28 C6J 276,1 Beg. Vis. III 464, 3 465, s Ataulfus add. V ad Prosp. I 496 Chr. 511 I 655, .ss4. W). .=162 Ataulplms Cass. II 155, 1188 Atauulfus Ihjd. U 17, 4.i 18, 57 19, eo Atauulphus Chr. 452 1 654, 69 656, 78 Athulpus Agn. I 303 Adolif Ps. Is. h. U 383, 9 Placidia (Athaulfi uxor) rid. ind. II sub Con- stantio III SiGERicvs (a. 415) Sigericus Is. hist. II 276, 1. 3 Searicus Beg. Vis. lU 465, 9 Serich Ps. Is. h. U 383, 9 Valia (a. 415—419) Valia Chr. 511 I 655, .=,62. S64 Marc. II 71,414,2 Beg. Vis. III 465, 10 Vallia Ilyd. II 19, 60. 63. 67. 70 Is. hist. II 276,3.21 277,2 Wallia Prosp. I 468,1257. 1259 (a. b) 469, 1271 *Felius Ps. Is. h. U 383, 9. 10 bis Theodoricvs I (a. 419—451) Theodoricus Ilyd. 11 19, 70 Theoderieus Chr.511 I 663, 615 4ts llyd. U 23,116 Tlieodcridus Is. hist. II 277, 2 Theodoredus Chr. Caes. II 222, 450. 451 Theuderidus Is. hisi. II 277, 10. 21 (b) Theuderedus ib. 279, 14 301, 7. 9 Eeg. Vis. III 465, 11 Theudoridus Is hisl. II 277, 21 (a). 28/29 (a) Theodorus Ilyd. II 25, 140 26, 150 (a) Ps. Is. h. II 383, lo 384, 10 Theodor {gen. — ris) Havn. I 302, 451. 453 Prosp. I 483, 1371 Byd. U 24, 129 25, 142 26, 1 50 Ca;. 152 Fredericus (filius Theodorici I) Chr. 511 I 664, 638 Byd. U 27, i'.6. 158 Fredirlcus Mar. II 232, 463 Fretiricus Syd. U 33, 218 Frigdaricus Is. hist. II 279, 18 Thvrismvndvs («. 451 — 453) Thurismuudus Chr. 511 I 663, B21 Chr. Caes. II 222, 450. 451. 457 Is. hist. II 277, 28/29 (b) Beg. I".s. III 465, 12 Turismundus Is. hist. II 279, 14 Thorismodus Prosp. I 483, 1371 Turismodus Is. hist. U 277, 28 (a) Thorisraotus Havn. I 302, 451 ter. 453 ter Thurismo Eyd. U 26, 152 27, 156 Trasmundus Ps. Is. h. U 384, 10 Transmundus ib. 384, 12 Theodoricvs II (a. 453—466) Theodoricus Eavn. 1 302, 453 Eyd. II 28, 173 (a) 29, 177 34, 233. 237 Chr. Caes. II 222, 457. 466 3Iar. II 232, 455, 2 233, 467, 2 Ps. Is. h. II 384, 12 Theo- dericus Eyd. II 27, 156 bis Is. hist. U 301, 15 302, 13 add. I ad Bed. UI 334, 493 Tlieudoricus Havn. 1 305, 457, 1. 2 Hyd. II 29, 174 (a). 176. 178 30, 186 31, 192. 193. 197 (a) 33, 217. 226 Is. hist. 11 279, 27 280, 2 (a). 19 (a) Theudericus Clir. 511 I 664, 638. 643 Eyd. II 27, 158 28, 170 Ca.W. Ui (b) 29, \u(b). 175 (a). (b) bis 30, 182 31, 197 (b) 32, 205. 208 (a. b). 213 33, 218. 220. 230 Is. hist. 11 279, 18. 19 280, 2 (b). 8. 29. 30. 31 281, 2. 2/3 Is. chr. A U 473, 3S2 Beg. Vis. ni 465, 13 EvRicvs (a. 466—485) Euricus Eavn. A I 309, 476, 1 313, 486 Havn. B I 313, 487, 1 C%r. 511 I 664, 643. 649 665, 653. 657. 666 Chr. Caes. II 222, 466. 485 Is. hist. II 281, 3. 4. 20. 21 288, 19 Beg. Vis. UI 465, 14 Euericus Eyd. U 34, 237 Euuericus ib. 34, 238 Aurich Ps. Is. h. II 384, 12 Euthoricus Mar. U 233, 467 Alaricvs II (a. 485—507) Alaricus Eavn. A I 313, 486 Eavn. B I 313, 487, 1 Eavu. I 331,496.498 An. Val. I 322, r,3 Chr. 511 INDEX IV. EEGES VISIGOTHORVM. 495 I 665, GCC. G88 Chr. Caes. II 222, 43r, 223, r,07. .••,ns. .ms /s. /ik/. II 281,-jL' liei/. Vls. m 4G^i, u. Em-icus Ps. Js. h. 11 384, 12 his Areaagni (uxor Alarici) An. Val. 1 322, Gn GlSALKICVS («. r)07— 511) Gisaleicus Js. hist. 11 282, 12 283, 8 Gesaleicus Jiey. Vis. 111 465, iG Geseleicus Chr. 511 1 666, cai Gisa- lecus Chr. Caes. II 223, 508. 513, i Gesalecus ib. 223, 510 his Gaslicus i's. Is. h. 11 384, 12 Theodoricvs 111, qui sequitur, i'id. Tlieoilericus, fil. Walamerici, rex Ostrogotli., in iiul. VII AMALAnicvs (a. 507—531) Amalaricus Chr. Caes. U 223, 513, 2. 525. 531 Is. hist. II 283, 12. 18. 24 lieg. Vis. m 465, is 466, 19 * nepos Amahici Fs. Is. h. n 385, 12 Thevdis («. .531—548) Theudis Is. hist. 11 283, 24 285, 7 Tlieudi iJej. Vis. III 466,20 Thiudis Chr. Caes. II 223, 544 Theudosius Fs. Is. h. II 385, 13 Thevdisclvs (a. 548—549) Theudisclus Is. hist. II 284, 6 (a. h) 285, 7. I6 Reg. Vis. Ul 466, 21 Thiudisclus Chr. Caes. U 223, 544, 545 Bitissicus Ps. Is. h. II 385, 13 bis Acila (rt. 549—554) Agila {gen. -anis) Chr. Caes. II 223, 545. 5:,2 Is. hist. II 285, IG 286, 10 (a. b). u. 15 Ps. Is. h. II 385, 13 Reg. Vis. IH 466, 22 Athanacildvs (a. 554 — 567) Athanagildus Chr. Qaes. 11 223, 552. 508 Is. hist. II 286, 3 (a. b). 11 (b). 12 (a). 14. 19. 21 Beg. Vis. 111 466,23 Atanagildus Is. chr. A II 475,399" Atha- naildus loh. II 212, 5G8. 569, 4 Atauagillus Ps. Is. h. II 3S.5, 1:1 ler Gosuintha (uxor Athauagildi) loh. 11 212, 5C9, 4 215, 579, 3 218, 589, 1 bis LivvA 1 (a. 567—572) LivvH (jreii. -ani) loh. 11 212, 5cs. 5G9, 4 213,573,2 /s. hist. II 286, 22 Leuua (gen. -ani) lieg. l"s. III 466, 25. 27 Leviba Ps. Is. h. II 38,5, 13. 14 Leovigildvs (a. 567 — 586) Leovigildus Is. hist. II 303, 7 Ps. Is. h. 11 385, u Lcovogildns loh. II 212, aa. 570. 571. 572. 5G9, 4. 570,2. 571, 3 213, aa. 573, 574. 572, 3. 573, 2. 5. 674, 2 214, aa. 575. 576. 575,2. 576,3 215, aa. 577. 578. 579. 577, ^Ws. 578,4. 579,2.3 216, aa. .580.581. 582. 583. 584. 580, 2. 581, 3. 582, 3. 583 bis. 584, 1 217, ««, 585. 586. 584, 3. 585, 2. 4. 6 bis. 5sr,, 2 Leuvigildus {sive Levvigildus sive Leuuigildiis) Ilavn. I 269, 33. 35 270, 38 Is. hisl. II 286, 23 287, 2.3 288, 23 303, 11/12 Is. chr. A II 477, 403. 4u5. 407 Liuvigildus C. Hisp. CHRONICA III. II 352, C7 Pieg. Vis. III 466, 26 Levigildus Bed. A III 308, 529 Levigclde (abl.) Ilavn. 1 270, 37 Leovi- gillus Ps. Is. h. 11 38,5, 13. 14 ter. 15 Gosnintha (uxor Leovigildi) vid. mpra sub Athana- gitdo llermencgihUis (filius Leovigildi) loli. 11 213, 573, 5 215, 579, 2. 3 217, 584, 3. 5sr,, 3 218, 587, 4 Is. hist. II 287, 14 Herminigildns atld. IV ad Is. chr. II 502 Bed. B III .308, 274 Hirminigildus Bed. A lU 308, 529 309, 529 Ermenegildus Haon. I 269, 35 Ermenigildus Is. chr. A II 477, 405 Ermiuigillus Ps. Is. h. II 385, 14 Reccaredvs I (a. 586 — 601) Reccaredus Uavn. I 270, 38 loh. M 213, 573, 5 217, a. 587. 585, 4 his. 58C, 2 218, OO. 588. 589. 587, 5. 6. 7. 589, 1. 2 his 219, a. 590. 590, 1 V. 4. 5. lo/u. 18/l9. 27. 590, 3 bis 220 V. 13 C. Byz. H 334, l. 2. 3 Is. chr. A II 477,408 Beg. Vis. III 466, 2S Recaredus Is. hist. II 288, 24 290, 22 Recharedus C. IJisp. U 340, 20 Richaredus Ps. Is. h. II 385, 15 Richardus Sed. A III 309, 529 LivvA n (a. 601—603) Livva (gen. -anis) Is. hist. II 290, 22 291, 1 C. Byz. n 334, 2. 3 bis Beg. Vis. m 466, 29 Liuha Ps. Is. h. n 386, 15 his VlTTERlCVS (o. 603-610) Vittericus Is. hist. H 291, 10 Wittericus ib. 290, 24 291, 1 C. Bgz. U 334, 3 Wittiricus Eeg. Vis. Tll 466, 30 Witericus C. Byz. 11 334, 5 Viutericus J's. Is. h. n 386, 15 bis GVNDEMARVS (a. 610 — 612) Gundemarus Is. hist. H 291, 9. 12/13 C. Byz, H 334, 5 Meg.Vis. III 467, 31 Gondomarns Ps. Is. h. 11 386, 16 SisEBVTvs (a, 612—620) Sisehutus /s. hist. II 291, 12 292, 8. 12 295, 1 C. Bgz. II 335, 8 C. JHsp. U 339, 15. ic 340, 17 Ps. Is. h. n 386, ic Is. chr. A II 425 479, 4i5 480, 417 add. I V ad Is. chr. II 506, 7 lieg. Vis. III 467, 32 Sisehotus add. I V ad Is. chr. U 505, c Sesibutus add. I ad Bed. 111 335, 540 Sisebutis Ps. Is. chr. U 501,415 Reccaredvs II (a. 620-621) Reccaredus lieg. Vis. 111 467, :i;i Recaredus Is. hist. II 292, 3 Reccharedus C. Ilisp. 11 340, 17 Ricaredus Ps. Is. h. II 386, 16 SVINTHILA (a. 620-631) Suinthila (gen. -ani) Is. hist. II 292, 10 293, 22 Js. chr. A II 480, ^icK^n" Keg. Vis. Ul 467,34 Suintila (gen. -anis, abl. -ane) C. Byz. II 337, 14 ('. IJisp. II 340, is Ep. Ov. II 37.3, 15. ic Is. chr. A II 480, iW^ Sciiitilla Ps. Is. h. 11 386, ic Ricciinirus (tilius Suiutbilaui) Is. Iiist. U 293, 12 64 49G REGES VISIGOTHORVM. INDEX IV. SlSENANDVS («. C31 — 636) Sisenandus adcl. I nd h. Itlsl. II 304, 1 C. IJisp. II 340, lu Mc(j. Vis. 111 467, n:, Sisinanilus E^). Ov. II 373, 16 Sciscundus Ps. Is. h. II 387, u CniNTiLA («. 636 — G40) Cliintila {acc. -■•inem) Kp. Oii. II 373, 15 374, ii; lieg. Vis. III 467, 31-. Cintila 0. liisp. II 340, 21 Scintula Ps. Is. h. II 387, 17 TvLOA («. 640—641) Tulga Ep. Oii. II 373, K, 374, ig Heg. Hs. ni 467, 37 Tulgas C. Ilisp. II 340, 23 Talca Fs. Is. h. II 387, 17 Chindasvindvs (a. 641 — 652) Chindasuindus liee/. Vis. III 467, 3S Chindasuintus C. Ilisp. II 341, 2« Chindasuinctus Ep. Ov. II 374, IG Cindasuinctus tJ.373, 15 Cliindas C. Hisp. II 343, 35 Gondolus Ps. Is. h. II 387, 17 Gondolo ih. 387, 18 Keccesvindvs {a. 649 — 672) Eeccesuindus Eeij. Vis. III 468, 41 Eecesuindus ib. 467, 39 Eeccesuintus C. Tlisp. II 343, 35 Eecesuinthus add. IV ad Is. chr. II 506, 1 Eecesuintus Ep. Ov. II 374, 16 add. IV ad Is. chr. 11 506, 7 Ee- cesuinctus Ej). Ov. II 373, 15 bis Eecessuinthus add. IV ad Is. chr. II 506, 7 Eecensuinthus ihid. ter Soa Fs. Is. h. II 387, 18 Wamba (a. 672—680) Wamba {yen. -ani) C. Ilisp. II 348, 46 bis. 46 mg. 349, 47 vig. Ep. Ov. II 373, 15 374, 16 bis Eeg. Vis. UI 468, 44. 45 469 (Par.) Bitihas Fs. Is. h. II 387, is I EnvifMVs (a. 680—687) Ervigius C. Ilisp. II 349,49 3.50,54 Ep. Ov. II 373, 15 bis 374, 10 ter Eerj. Vis. III 468, 47. 48. 4;» 46!) (Par. Ley.) Arves Fs. Is. h. II 387, 18 Egica (a. 687—701) Egica ((jen. -anis) Ep. Ov. II 373, 15 4«« 374, l(i ter Ee(/. Vis. III 468, 49 bis. 5u Egicani (acc.) C. Hisp. II 354, 74 Egiga Eeg. Vis. lU 469 (Far. Leg.) Egika C. Eisp. II 349, 53 350, 58 Egiche (gen.) ib. 353, 70 Aicas Ps. Is. h. II 387, is Opiia (filius Egicanis) C. Ilisp. II 353, 7u ViTizA (a. 697-710) Vitiza (acc. -anem) Ep. Ov. II 373, 15 374, 16 bis Eeg. Vis. III 468, 51 469 (Leg.) Witiza (abl. -ane) Ep. Ov. II 374, 16 Eeg. Vis. III 469 (Par.) Vittiza Ep. Ov. II 373, 15 Wittiza C. Hisp. H 351, 62. 62 mg. 65 acc. Wittizanem ib. 350, 5S Wittizam ib. 354, 74 Wittize Ojen.) ib. 353, 69 Geticus Ps. Is. h. II 387, 18. 19 ter Gethicus ib. 387, 19. 20 388, 20 Sehastinus (filius Vitizanis) Fs. Is. h. II 387, 20 388, 20 Euo (filius Vitizanis) Fs. Is. h. II 387, 20 388, 20 EODERICVS (a. 710-711) Eodericus Ps. Is. h. U 388, 20 bis add. II ad Is. chr. II 493, 6 add. IV 505, 5 Eudericus C. Hisp. U 352, 68. 68 mg. 356, 79 Ep. Ov. U 373, 15 374, 16 Euderigus Eeg. Vis. UI 469 (Leg.) Egilonis regine, coiiiugis quondam Euderici regis C. Hisp. II 356, 79 INDEX V. CONSVLES. 497 V. CONSVLES. Consules libenio roi publicae Komauao ab a. aiito Cbr. 509 = u. e. 245 ad aute Clu'. 45 = u. c. 709 in cliroiiicis liis nomiuati, scilicet praeter sparsos paucos (vol. 1 p. 274. 275. 276 transpositos ; p. 396, 189; p. 547, 22; p. 638 o. 255. 265; vol. 2 p. 161 c. 1369. 1370; vol. 3 p. 147. p. 157, 21, p. 272 c. 162, p. 280 c. 250, p. 415) quos habeut laterculi tres Cbronographi a. 354 (vol. 1 p. 50—56), Constautinopolitanus (vol. 1 p. 20.5 — 216), Cassiodoranus (ncmpe tam Livianos quaui Aufidiauos ad a. p. Chr. 31 vol. 2 p. 123 — 136), in Imuc iudicem uou sunt rccepti. Contineutur eo cousules indc ab a. aute Clir. 44, praesertim, secundum cou- spectum voL 3 p. 337 proi^ositum, quos comprehendunt hiterculi iu hoc corpore editi bi: Chr. 354 ad a. ante Cbr. 44 — p. Clu-. 354 = Cbronographi a. 354 vol. 1 p. 56 — 69 accedentibus cou- sulatibus nominatis in cyclo pasohali (ad a. 410), in laterculo praefectorum urbis (cf. de hoc con- sularinm omuiura qui extaut optinio quae observavi neues Archlv 14, 235), iu receusu episcoporura urbis Komae. Const. ad a. ante Chr. 44 — p. Chr. 394 = Consularia Coustantinopolitaua cum additamento in Occi- dente adiecto a. p. Cbr. 395—468 vol. 1 p. 216—247. Ital. ad a. ante Chr. 44 — p. Chr. 571 = Consularia Italica voL 1 p. 274 — 339. Prosp. ad a. 29 — 455 = Prosperi chronica vol. 1 p. 410 — 485 cum Additamentis p. 486—499. Ciz. ad a. 30—52. 159—198. 365—388 = liber paschalis cod. Cizensis vol. 1 p. 508—510. Aq. ad a. 456. 457 = Vlctorii Aquitaui cyclus pascbalis vol. 1 p. 722. Consulatus priores oniisi m iudice utpote descriptos ex Prospero. AqS ad a. 458 — 559 = continuatores cycli Victoriani vol. 1 p. 722—734. AqS (I). (II). (III). (IV) notantur continuatores plures ubi difterunt. Pasch. ad a. 354 — 437 = Cyclus paschalis annorum LXXXUII vol. 1 p. 741 — 743. Camp. ad a. 464—599 = Pascbale Campanum vol. 1 p. 745 — 748. Marcell. ad a. 379 — 534 cum supplemento a. 535 — 548 = Marcelliui chrouica vol. 2 >p. 60 — 108. Cass. ad a. 458 — 519 = Cassiodori cbrouica vol. 2 p. 157 — 161. Cousulatus priores oraisi in indice utpote descriptos ex Victorio Aquitano. Victor ad a. 404 — 563 = Victoris Tonnennensis chronica vol. 2 p. 184 — 205. Marius ad a. 455 — 580 (potius quam 581) = Marii Aventioensis chronica vol. 2 p. 232 — 239. Theo ad a. 138—372 = fasti Theonis Alexaudrini vol. 3 p. 375—381. Veron. ad a. 439—494 = fasti Veronenses vol. 3 p. 383. Aug. ad a. 378—498 = fasti Augustaui vol. 3 p. 384. 385. Heracl. ad a. 222—630 = fasti lleracliani vol. 3 p. 387—410. Alex. = chronioi Alexandrini pascbalis consulatus ad a. 394 editi sunt cum cousularibus Coustantino- politanis (vol. 1 p. 216— 245), ad a. 469 cum Marcellino (vol. 2 p. 64 — 90); posteriores ad a. 613 (deficiunt a. 508 — 516) in indicem rettuli ad editionem. Consulum nomina index repraesentat, ut traduutur iu laterculis uostris ; sed corruptelis plurimis et gra- vissimis, quiljus laterculi abuudaut, plenis eum onerare nolui, reoepta lectione vera veraevo proxima, adieotis in adnotatione leotionibus utilibus aut per se aut quod faciunt ad laterculorum affiuitates declarandas. Ut cor- ruptelae ita additamenta quoque inutilia fere reiecta sunt, ut suut Augusti et Caesaris vocabula similiaque. Con- sulatus uon reote relati inter ordinarios et subditicii qui a Tiberio iude inveniuntur, adsuut in indice uncis [ ] comprehensi ; item ubi contra ordinatiouem per tempora imperatoria certa lege stabilitam binorura consulum uomina iuveniuntur trausposita, id in indicem relatum est. Iterationum numeri ita pessumdati suut, ut earura iu indice plena ratio haberi uon potuerit; habita est iunioris vooabuli, quod ab a. inde p. Cbr. 480 non raro reperitur nominibus adiectum ad distinguendos opinor filium nepotemve a patre vel avo oognomine '). ') Ut Valentinianus iunior, Theodosius iunior, Leo iuuior ita distinguuntur a patribus avisve cognomi- nibus, ita adiungitur in titulo Puteolauo V. 1. L. X, 1697 Mavoriius iunior alteri Marortio I. c. u. 1696 et in clui)eo argenteo consuli a. 434 Flario Ardaburi Aspari (G. Meyer, zioei antike Elfcnheintafeln p. 6) Ardabur iunior 2>relor. Cognomiues oonsules nulla parentcla coniunctos ita distingui nou crediderim neque eiusmodi additamentum proprie respicerc ad fastos, ut iuniori opponatur consul cognominis senior, sed magis ad usum quotidianum tempore creationis obtineutem. 64* 498 CONSVLES. INDEX V. Ad a. usque 284 iudex ea tantum coinponit, quae inveniuntur in laterculis a nobis editis. At ab initio Dioclctiaui ad laterculos ill(js adiecimus aut comprehensa inter uucos [ ] aut in adnotationibus excerpta ex constitutiouum corporibus, titidis, papyris, actis ecclesiasticis ea quae ad manus esseut et utilia viderentur. Consules cum per liaec tempora soleaut enuntiari uuico vocabulo, exceptis imperatoribus adscripsi ad siugulos quae liabcbam coUecta et satis certa ad uomina eorum explenda. Ueinde per ea tempura, quibus iu partibus Occidentis Orientisque cousules diverse enuntiantur, diirerentiarum earum (de quarura legibus exposui nmes Archlv 14, 226 — 249) ratio habita est. Scilicet imperio bipertito cum imperator alter alterum consulem creare soleret, post aliquod tempus etiam promulgationes simul fieri desieruut et cum legitime collegae iu consulatu ad dignitatem ordinandi essent, saepenumero evenit, ut prior iu l.-iterculum relatus eum locum retineret dignitatis ratione non babita, uon raro ue recipcretur quidem qui posterior uuutiabatur. Forma laterculorum legitima cum ])er universum imperium semper cadem manserit, uiliilo minus eorum quos habemus originem ex Oriente multis vestigiis declarant Marcelliniaui et Heracliani et Ale.xandrini, originem ex Occidente Italici et Cou- stantinopolitanorura continuatio et Prosperiani cum coutinuationibus ; apud Victorem Touneunensem et Cassiodorum et Marium modo haec iorma reperitur, modo illa. Ego utramque consuetudiuem ad certa indicia quateuus iieri potuit distinxi. Quibus autem teraporibus singuli cousules primum in sua imperii parte promulgati sint, deinde parti alteri uuntiati, quamquaui cx tabula uostra nequaquam ita cognoscitur, ut fieri potest, aliquatenus diversi- tates eae uon raro ad rerum memoriam utiles per eam declarautur. Ceterum cum iu partibus Orientis cuusuetudo anui per utriusque nuntiatiuuis ccnisules siguificaudi ad extrema usque tempora retiueatur, iu Occidente per tempora Odoacri et regum Gotliorum quamquam consules ex Oriente nequaquam reiciuntur, iu titulis actisque secundaria nuutiatio, scilicet ex Oriente adlata, raro coraparet (adest a. 486. 515. 517. 520), plerumque prae- teritur, ideoque auni plerumque enuntiantur per singula nomina, quam auui significandi consuetudinem diver- sam optime patefaciuut epistulae a papa llormisda scriptae ad Anastasiura imperatorem unico consuUs nomine subseriptae et Auastasii ad Hormisdam subscriptae noraiuibus biuis. Noraiua illa siugularia ad cousuetudinem Occidentis formata cum fastos uou multum iuvent, ab iis iu laterculo adnutandis fere abstiuui. Cousules ubi deficiunt, id quod per tempora imperii meliora non evenit, intervalla in fastis publicis recte ordinatis aduotantur per formulam consules quos iusserint doiiiini noslri (qua utitur Chrouographus a. 354 in a. 308 et 311) sirailive Graeca roTg iaoixivoig (qua utitur Theo ad a. 351) sequente die promulga- tionis cousulum mox uomiuatorum. Eae formulae cum non faciant ad aunum declarandum, in titulis actisque cura consules uulli suut vel scribenti nondum inuotueruut, adhibetur formula ^^oai coiisules auui proxime praecedentis. Ea quando iutervalla consularia ad annum uuum pluresve perveniuut, etiam in laterculos ad- missa est, id quod priraum evenit per bienulura a. 309 — 310; consules enim per eos auuos in diversis imperii partibus creati postea it;i reiecti sunt omnes, ut legitime anni illi uotaroutur alter posl consulaluin (J>iocletiani) X et (Maximiani) VII, alter anno II post consulatuiii X et VII. Sexto deiude saeculo cum cou- sules rarescunt, siraul auui coutinui plures incipiunt euuntiari per postcousulatus, ita ut priraus postcousulatus significetur formula solita 2>ost consules illos, secundus per forraulam ilermii (rarius anno secundo) post con- sules iUos, tertius (id quod prinuun evenit a. 033) per fornmlam el iterum (rarius tertium vel anno lertio) post consules illos, quartus per lormulam quartum (vel anno qaarto) 2>ost consulcs illos et sic deiuceps. Uiverse per abusum (vide quae exposui neues Archiv 16, 55 coutra liussium iuscr. christ. I p. XLVll), sed eum uou infrequentem postcousulatus numerautur compreheuso cousulatu ipso itaque numeris unione auctis; exempli gratia anni 541. 542 legitirae appoUautur Basilio consule et 2>ost consulatum Basilii, sed possunt itera signlficari forraulis Basilii anno j^rimo et post consulatum Basilii anno secundo, — ludex qui sequitur ut postconsulatus in laterculis aduotatos admisit, ita ex aduotationibus eius generis, quas passira habent tituli actaque, paucas tantum recepit. Annorum per cuusulum uomiua euuntiaudorum consuetudo legitima unica mansit iu re publica Romana usque ad a. p. Chr. 537. Eo anuo iustinianus emissa constitutioue (uov. 47) cousularem notatiouem nou ab- olevit, sed auni significatiouem legitimam triplicavit adiectis annis tam indictionis quam iraperatoriis (vide quae exposui neues Archiv 16 p. 54 sq.). Horuin aunorum euuutiatioues cousulares index repraeseutat, qua- tcnus in laterculis nostris iuveuimitur. Excerpta ex actis titulisque ad hauc tabulae partem uou addidi, cum propter indictiouura anuos et imperatorius adieotus diversam tractationem requiraut. INDEX V. CONSVLES. 499 a. Chr. 44, u. c. 710 Caesarc V • ct Aiituuiiio a. C/ir. 43, n. c. 711 I'ansa') ct Hirtio') ') h. et p. Ilul. a. Chr. 42, u. c. 712 Lepido') et Planco') ') munatio et planco et posl alin lepido et planco Ital. a. Chr. 41, u. c. 713 Antonino Pictate') et Isaurico') ') autouino (o»i. Chr.) pietate et is. Chr. Cunst.; ant(niino et seruilio , chrysaurico et an- tonino Ilal. per gcvi. a. Chr. 40, u. c. 714 Calviuo 11 et PoUione a. Chr. 39, u. c. 71-5 Ceusorino') et Sabiuo ') rufo censoriiio Const. a. Chr. 38, u. c. 716 Pukhro ct Flacco a. Chr. 37, u. c. 717 Agrippa') et Gallo') ') g. et agr. Ital. a. Chr. 36, u. c. 718 Publicula et Nerva') ') horua cocceio Const. a. Chr. 3!), u. c. 719 Cornificio') et Ponipeio') ') c. et pompeio maguo Cunst., pompeio ct coruelio Ital. a. Chr. 34, u. c. 720 Libone et Atratino') ') autouiuo ii et liboue Cumt., liboue et an- toniuo Ital. a. Chr. 33, u. c. 721 Augusto II') et TuUo^) ') octauiano aug. ii Const. ') tuUio IlaL, paulo {xixtQujyO'; Gr.) Const. a. Clir. 32, u. c. 722 Ahenobarbo') et Sossio ') augusto ii Ital. a. Chr. 31, u. c. 723 Augusto') 111 et Messala*) ') octauiano augusto Const. ^) corbilio Consl. a. Qlir. 30, u. c. 724 Augusto ') IIU et Crasso ') octauiano Const. a. Clir. 29, u. c. 725 Augusto') V et Apuleio ') octauiano Const. a. Chr. 28, u. c. 726 Augusto') VI et Agrippa II *) octauiano Conat. Clir. 3.54 (fasl.) Const. Ilal. Chr. .304 (fast.) Cunst. Ital. Clir. 304 (fast.) Cunst. *Ilal. Chr. 3.J4 (jasl.) Cunst. *Ital. Chr. 354 (fast.) Const. *Ital. Chr. 304 (fast.J Const. '*ltal. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 304 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (jast.) Const. Ital. Chr. 304 (fast.) Const. (pust 724). *Ital. Chr. 3-04 Qast.) Const. Ital. (post 724) Chr. 354 (fast.) Const. Il.al. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. 500 a. Chr. 27, u. c. 727 Augustu») VII et Agrippa III ') octauiano Const. a. Chr. 26, u. c. 728 Augusto') VHI et Tauio II ') octauiano Const. a. Clir. 25, u. c. 729 Augusto') VIIU et Silano ') octauiano Const. a. Clir. 24, u. c. 730 Augusto') X et Flacco ') octauiano Consl. a. Chr. 23, u. c. 731 Augusto') XI et Pisone ') octauiano Const. a. Chr. 22, u. c. 732 Marcello Aeseruino') et Arruutio*) ') aeseniiuo Const. soli -) poslcriore loco Ilal. [— Celso et lIil)ero>) ') tiberino Ilal. a. Chr. 21, u. c. 733 Lollio') et Lepido- ') tuUio Ital. -) emilio Ital. a. Chr. 20, u. c. 734 Apuleio et Nerva') ') silo Ital. a. Chr. 19, u. c. 735 Saturnino et Luoretio') ') lucretio cinna Const., cinna Ital. a. Chr. 18, u. c. 736 Leutulo') et Leutulo') ') duobus lentulis, lentulo et cornelio Const. siniiliterque Ital. per gem. a. Chr. 17, u. c. 737 Furnio et Silano') ') siluano {aduvov Gr.) Const. Ital., silato Clir. a. Chr. 16, u. c. 738 Henobarbo') et Scipione') ') domitio scipione et achenobarbo Const., domitio et enobaro Ital. a. Chr. 15, u. c. 739 Libone et Pisone a. Chr. 14, u. c. 740 Crasso et Augure') ') lentulo Const. Ital. a. Chr. 13, u. c. 741 Nerone et Varo a. Chr. 12, u. c. 742 iMessala et Quirino ([Robellio et Saturnino o. Chr. 11, u. c. 743 Tuberune et Maxirao') ') m. et t. Const. Ital. a. Chr. 10, u. c. 744 Africano ct Maximo a. Chr. 9, u. c. 745 Uruso et Crispino CONSVLES. Chr. 354 (fast.) Consl. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 (jast.) Const. Chr. 354 (fast.) Const. JNDEX V. Cltr. 354 (fast.) Const. Const. Ital. ; cf. vol. 1 Chr. 354 (fasl.) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 Q'ast) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 (fasL) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Ital. Ital. Itttl. *Ital. Ital. p. 201. 2.J4\ Ital. Ital. Ital. Ital. Ital. Ilal. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Const. Ital.; cf. vol. 1 Ital. p. 200] Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Ital. INDEX V. CONSVLES. 501 a. Chr. S, u. c. T-iti Ceiisorino et Gallo a. Chr. 7, u. c. 747 Nerone II ct Pisono «. Chr. G, u. c. 748 B.ilbo et Vetere «. Chr. 5, u. c. 749 Augusto*) XII et Sulla ') octauiano Const. a. Chr. 4, u. c. 750 Sabino et Rufo') ') rufino Consl. Ilal. a. Chr. 3, u. c. 751 Lentulo et Messalino a. Chr. 2, u. c. 752 Augusto') XIII et Silvano') ') octaui.ino Consl. -) silano Const. a. Chr. 1, u. c. 753 Lentulo et Pisone p. Chr. 1 Caesare'^ et Paulo ') lucio caesare Const. p. Chr. 2 Vinicio et Varo p. Chr. 3 Lamia et ServUio') ') seruilio uonniano Const. p. Chr. 4 Catulo et Saturnino p. Chr. 5 Voleso') ') magno et et Magno') ponipeio et ualerio Const., magno ualerio Ital. p. Chr. 6 Lepido et Arruntio p. Chr. 7 Cretico et Nerva p. Chr. 8 Camillo et Quintiliano p. Chr. 9 Camerino et Sabino p. C%r. 10 Dolabella et Silano p. Cltr. 11 Lepido et Tauro p. air. 12 Caesare et Capitone p. Chr. 13 Planco') et Silano ') flacco Consl. Ital. (Vind. 1} p. Chr. 14 duobus Sextis') ') duobus sextis, pompeio maguo (om. Ital.) et apuleio Const. ct Ital. per ijein. Clir. 354 (fast.) Const. llal. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Clir. 354 (fast.) Const. Ilal. Chr. 354 (fasl.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Clir.354 (fasl.) Consl. Ital. Trol. jmsch. (1, p. 737,30.31). Iskloriana (2 p. 499 post c. 234). Malaliana (3, 427, 1) Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Malaliana (3, 428, 8) Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Malaliana (3, 428, 27) Chr. 354 (fast.) Ital. (Vind. II) fConst. et Ital. (Vind. I) om.J , Clir. 354 Cfast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Cfir. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Clir. 354 (fast.) Const. (iiost 6). Ital.' CJtr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Maluliana (3, 429, 10) 502 CONSVLES. INDEX V. p. Clir. 15 Druso Caes.') et Flacco ') bruto (om. c.ies.) Const. p. Chr. 16 T.auro et Libone p. Chr. 17 Flacco') et Rufo ') cr.asso ConsL, falcone Itul. p. Chr. IS Ti. Caes. III') et Germ.anico C.aes. II') ') tiberiano caes. ii et ilruso germauico ii Const. p. CJir. 19 Silauo et Balbo p. Chr. 20 Messala et Cotta') ') grato Const. p. Chr. 21 Ti. Caes. IIII et Druso ') ') druso gerni.anico iii Const. p. Chr. 22 Agrippa et Galba p. Chr. 23 iPolIione et Vetere [Nerone et Pisone p. Chr. 24 Cethego et Varo ') ') uarrone Ital. p. Clir. 25 Agrippa et Lentulo') ') lentulo g.alua Const. p. Chr. 26 Getulico et Sabino p. Chr. 27 Crasso et Pisone p. Chr. 28 Silano et Nerva 2). Chr. 29 Geinino ') et (ieniino ') ') duobus silauis {Tioy Svo Fefiijviav Gr.), rufo et rubelliono Const. per t/eminationem, fufio gemino et rubellio geraino Prosp. p. Chr. 30 Vinicio et Longino ') ') longino cassio Const. p. Chr. 31 Tiberio Caes. V solo') ') et silio Ital. p. Chr. 32 Arruntio ') et Alienobarbo ') ') inverso ordlne Ital. p. Chr. 33 G.alba') et Sulla ') galba libolo Const., sulpicio Ital. Prosp. p. Chr. 34 Vitello') et Persico') ') persico et uitellio pulo Const., p. et uitello Ital., prisco ot u. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 364 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fasl.) Const. Ital. Malaliana (3, 429, 21) Clir. 354 Cfast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital.] Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. (et mo loco et falsn) Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Malaliana (3, 429, 12) Chr. 354 (fast.). Comptit. 153, 13. Const. Ital. Prosp. (c. 388. 391). Aq. (1, 683, 22). Prol. pasch. (1, 737, 32). Isidoriana (2, 493 c. 7). Hist. Brittommi (3, 209, 4). Malaliana (3, 429, 19) Chr. 354 (fast., episc. 73, 7). Const. *Ital. Prosp. Ciz. Chr. 354 (fast.) Const. *Ital. [Prosp. om.] Chr. 354 (fast.) Const. *Ital. fProsp. om.J Chr. 354 (fast.) Const. Prosp. Prol. paseh. (1, 738, 6). Ma/atiana (3, 429, 42) Chr. 354 (fasl.) Const. (post 31) Ital. Prosp. Ciz. INDEX V. CONSVLES. 503 p, Chr. 35 Gallo') et Noniano ') camerino Chr. p. Chr. 36 Allieno') et Plautio ') emiliano (XeXiiivov Qr.) Const., gallieno Ital, Prosp. ^) plautino Chr., plautiano Ital. Prosp. p. air. 37 Proculo et Nigriuo') ') lolliauo Ital. p. Chr. 38 luliauo et Asprenate p. Chr. 39 \C. Caesare II et Caesiauo ([Publicola et Nerva p. Chr. 40 0. Caesare III solo') ') et sulla Ital. (Barb.), et iuliauo Prosp. p. Chr. 41 C. Caesare 1111 et Saturuino') ') autonino Const. p. Chr. 42 !Ti. Claudio II et Largo ') ') longo Chr. [Saturuino II et Venusto p. Chr. 43 Ti. Claudio III et Vitellio') II ') gallo Ital. Prosp. p. Chr. 44 Crispo ') II et Tauro ') crispino Ital. Prosp. p. Chr. 45 Vinicio et Corviuo') ') cornelio Ital. Prosp, p. Chr. 46 Asiatico II et Silano p. Chr. 47 Ti. Claudio IIII et Vitellio III p. Chr. 48 Vitellio') et Publicula ') iiii add. Const. Ciz,, ii add. Ital, p. Chr. 49 Verannio') et Gallo ') q. uerauio Ciz., uerianu Const. p. Chr. 50 Vetere et Nerviliano') ') neruiniano Const., silio Ital. [ — Silvauo et Silio U [ — Tiberio VI et Antonino p, Chr, 51 Ti. Claudio V et Orfito p. Chr. 52 SuIIa') et Othone ') siluauo et othono Ital., silano ot othone Prosp., sylla et catone, silauo et catone Ccmst. per ) tito uii Itttl. Prosp. p. C%r. 78 Commodo et Prisco*) 1) rufo Ital. Prosp. p. Chr. 79 Vespasiano VUU et Tito VI p. Chr. 80 Tito Vn et Domitiano AT^l p. Chr. 81 Silva') et PoUione*) >) galua Const., siluano Ital. Prosp. 2) uero vel uarone Ital. Prosp. p. Chr. 82 Domitiano 'NTII et Sahino p. Chr. 83 Domitiano VIIII et Ruio II p. Chr. 84 Domitiano X et Sabino p. Chr. 85 Domitiano XI et Furvo') ') fuluio Coiist., rufo Ital. Prosp. p. Chr. S6 Domitiano XII et Dolabella p. Clir. 87 Domitiano XUI ct Saturnino p. Chr. 88 Domitiano XIUI et Rufo p. Clir. 89 Fulvo') et Atratino') 1) fuluio et atr. Const., domitiano uii et traiano ItaL, tiauio et traiano Prosp. p. Chr. 90 Domitiano XV') et Nerva U ') flauio Ital. p. Chr. 91 Glabrione') et Traiano') ') tr. ii et gl. Prosp. p. Chr. 92 Domitiano XVI et Saturnino Chr. 354 (fast.) Const. *Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. *Ital. Prosp. Prol. pasch. (1, 738, 10) Chr. 354 (fast.) Consf. Ital. Prosp. {uterqxie posl 81) Prol. pasch. (1, 738, 10) Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (faat.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasi., *episc. 74, 4) Const. Ilal. Prosp. Clir. 354 (fast., episc. 74, 6) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasi.) Ital. Prosp. (anie 77 uterquej [Consi. om.] Clir. 354 (fasi.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasi.) Const. [Ital. et Prosp. om.] Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasi.) Const. [Ital. ei Prosp. om.] air. 354 (fast., episc. 74, 6) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasi., episc. 74, 7) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. [Ital. et Prosp. om.] Chr. 354 (fast.) Consi. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. lial. Prosp. Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 Q'ast.) Const. lial. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. 65* 506 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 93 Collega') et Priscino'') •) pompeiauo Const., siluano Ital. Prosp. ^) prisciano (xQianifov Gr.) Const., prisco Ital. Prosp. p. Chr. 94 Asprenate et Laterauo') ') clemente Ital. Prosp. p. Chr. 95 Domitiano XVII et Clemente 2). Chr. 96 Valente') et Vetere-) ') ualeriauo Clir. (fast.), fuluio Ilal. Prosp., fJauio Vicl. Aq. -) rufo u Ital. p. Clir. 97 Nerva III et Rufo III [ — Saliino et Antoniuo p. Chr. 98 Nerva IIII et Traiano II p. Chr. 99 Palma') et Seuecione') ') sen. et p. Ital. Prosp. p. Chr. 100 Traiano IH et Frontino') ') pontiuo Const., frontone Ital. Prosp. p. Chr. 101 Traiano nu et Paeto') ') orfito Ital. Prosp. p. Chr. 102 ServiUo') U et Sura^) U ') seueriano Consl., senecioue Ital. Prosp. ^) syrio Const. p. Chr. 103 Traiano V et Maximo U [ — Senecione UI et Sura II p. Chr. 104 Suburano') U et Marcello 'J surano Chr., urbano Ital. Prosp. p. Chr. 105 Candido II et Quadrato p. Chr. 106 Commodo et Cereale p. Chr. 107 Sura III') et Senecione U') ') senecioue iiii et sura iii Ital. Prosp. p. Chr. 108 Gallo et Bradua p. Chr. 109 (Palraa II et TuUo ([Africano et Crispino p. Chr. 110 Priscino') et Orfito') ') orfito et prisciano Const., crispino ii et buleno Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast, episc. 74, 8) Const. Ital. Prosp. Beda (3, 286, 302) Chr. 354 (fast., episc. 74, 10) Const. Ital. Prosp. (uter- que post 97) Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Prosp. Ital. Prosp. (v. vol. 1 p. 255)] Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consi. Ital. Prosp. Ital. Pros^).] Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (iast.) Const. Ilal. Prosj). Chr. 354 (fast.J Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 10) Const. Ilul. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 11) Const. Ital. Prosp.] Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. INDEX V. CONSVLES. 507 p. Chr. 111 Pisone et Bolano') ') iuliano Const., rustico Jtal. Pro»p. p. Chr. 112 Traiano \T et Africano p. Chr. 113 Celso U et Crispino') ') prisciano ii Conat. p. Chr. 114 Vopisco') et Asta') ') uialsa et uolciso Conat. , basta et pisone Ital. 1'rosp. p. Chr. 115 Messala et Pedone p. Clir. 116 Aeliano') et Vetere ') aemiliauo Jtal., aemilio I'rosp. p. Chr. 117 Nigro') et Aproniano') ') a. et n. Const. [ — Claio et AlexauJro p. Chr. 118 Hadriauo U p. Chr. 119 lladriano II et Saliuatore et Rustico p. Clir. 120 Severo U') et Fulvo^) ') seruiliano Jtal., seruilio Prosp. ') fulgo Const., fuluio Jtal. Prosp. p. Chr. 121 Vero II') et Augure ') seuero Jtal. p. ^T. m Aviola et Pansa p. CJir. 123 Paetiuo') et Aprouiano') ') a. et panpino Const., pateruo et torquato Ital. Prosp. p. Chr. 124 Glabrione et Torquatu') •) aproniano Ital. Prosp. p. Chr. 12.5 Asiatico U et Aquilino') ') quintillo Ilal. Prosp. p. Chr. 126 Vero lU et Ambibulo') ') ambigulo Conat., ambigolo Ital., ambiguo Prosp. p. Chr. 127 Titiano') et Gallicano') ') galUeuo et tit. Ital. Proap. p. Chr. 128 Asprenate') U et Liboue ') torquato Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 ffast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (Jast.) Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consl. Jlal. Prosp. Clir. 354 (J'asl.) Consl. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 12) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 13) Const. Ital. Prosp. Ital. Prosp. (V. vol. 1 p. 255)^ Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clir. 354 (fast.) Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clir. .354 (fast.J Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consl. Ilal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. Chr. 354 (fasl.) Consl. Ital. Prnsp. Clir. 354 (fast., episc. 74, 14) Consl. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 15) Consl. Jtal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Consl. Ilal. Prosp. 508 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 129 Marcello II>) et Celso') U ') marcello et celso Coiist., raarcello ii et mar- cello ii Chr., celso et marcello (marcelliuo Frosp.) Ital. Frosp. p. Chr. 130 Catulino et Apro') ') libone Cotist. p. Chr. 131 Poutiauo') et Rufiuo^) ') pompeiauo Ital. ^) rufo Const. Prosp. p. Clir. 132 Augurino et Sergiauo') ') sergio Ital. p. Chr. 133 Hibero') et Sisenna^) ') tiberio Ital. Prosp. ^) siluano Ital., silano Prosp. p. Chr. 134 Serviano') III et Varo'^) ') seuero Const., sergiano Ital. Frosp. ") uero Ital, Prosp. p. Chr. m Luperco') et Attico') ') poutiano et aquilino rufo Const, porapeiano et atiliano (catilliano Ital.) Ital. Prosp. p. Chr. 136 Commodo') et Pompeiano') ') pompeiano ii et commodo Ital. Prosp. p. Chr. 137 Caesare 11') et Balbino'') ') lellio Ital., laelio Prosp. *) albino Ital. Prosp. p. Chr. 138 Nigro') et Camerino') ') c. et n. Const. Ital. Prosp., cii'Tm'tog evae- ^ijg xal xKueQiyoi Theo p. Chr. 139 Antoniuo II et Praeseute n p. Chr. 140 Antoniuo III et Aurelio') Caes. ') aureliano Chr., uero ii Ital., praesente ii Prosp. p. Chr. 141 Siloga') et Severo') ') seuero et siluano Const. Ital. Prosp. p. Chr. 142 Rufino et Quadrato') ') torquato Ital. Prosp. p. Chr. 143 Torquato et Attico') ') herode Const. Ital. Prosp. p. Chr. 144 Avito') et Maximo') ') auiola et m. Ital. Prosp., /xa^. xal tiov. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Frosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Frosp. [Vict. Aq. et Cass. om.] C%r. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. llal. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast., episc. 74, 16) Const. Ital. Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Frosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Frosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Frosp. Theo Chr. 354 (fast.) Coiist. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo INDEX V. CONSVLES. 509 p. Chr. 145 Antonino nil et Aurelio') Caes. II ') aureliano Chr., uero Ital. [ — Grato et Seleuco p. Chr. 146 lClaro } ') xXnvdtot; T/ieo lAntouino IIII p. Chr. 147 Largo p. Chr. 14S Torquato p. Chr. 149 Orfito et Severo') et Aureiio II et Messalino et luliano et Prisco et Vetere p. Chr. 150 Gallicano') ') glabrioue Const. Ital. Prosp. p. Chr. 151 Maximo') et Condiano') ') c. et m. Const. Theo, gordiano et m. Ital. Prosp. p. Chr. 152 Glabrione') et Homullo-) ') gallicano Ital. -) romulo Ital. Prosp. p. Chr. 153 Praesente et Rufino p. Chr. 154 Commodo et Laterano p. Chr. 155 Severo') et Sabino'') ') uero Prosp. ^) sabiniano Const, priore toco Theo p. Chr. 156 Silvano') et Augurino ') siluato Chr. p. Chr. 157 Barbaro') • et Regulo ') barbato Chr. p. Chr. 158 Tertullo") et Sacerdote-) ') tuUo Conet. -) xXrjfiiyog Theo p. Chr. 159 Quintillo et Prisco p. Chr. 160 Bradua') et Varo') ') br. et uero Const. Ital., uero ii et br. Prosp. p. Chr. 161 duobus Augustis') ') autonino u (iiii Ital.) et aurelio caes. {om. ItaL), duobus augustis Const. et Ital. et Ciz., omnes pergem., antonino iii et aurelio iii, p. c. antonini iii et aurelii iii, duobus augustis Prosp. per triplicationem p. Chr. 16-2 Bustico et Aquilino Chr. 354 (fasl.) Const. Ital. Prosp. Theo Ilal. Prosp. (v. vol. 1 p. 255)] Chr. 354 (fast., episc. 74, 21) Const. Ital. Theo Prosp. Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Clir. 354 (fast) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast., episc. 74, 19) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast., episc. 74, 20) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast., episc. 74, 23) Const. Ital. Prosp. Ciz. Prol. pasck. (1, 738, 13) Theo. Cf. 1 p. 254. Chr. 354 (faal.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo 510 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 163 Laeliano p. Chr. 164 Macrino p. Chr. 165 OrEto p. Chr. 166 Pudente') ') pudente ii Ciz. p. Chr. 167 Vero m p. Chr. 168 Aproniano p. Chr. 169 Prisoo p. Chr. 170 Claro et Pastore et Celso et Pudente et PoUione et Quadrato et Paulo et ApoHinare et Cethego^) ') ceth. et cl. Const. Ital. Prosp. Oiz. p. Chr. 171 Severo p. Chr. 172 Orfito p. Chr. 173 Severo n p. Chr. 174 Gallo p. Chr. 175 Pisone p. Chr. 176 Pollione p. Chr. 177 Cotnmodo p. Chr. 178 Orfito p. Chr. 179 Commodo II p. Chr. 180 Praesente et Herenniano et Maximo et Pompeiano et Flacco et luliano et Apro et Quintillo et Rufo et Vero et Condiano') ') cordiano Ciz., gordiano Ital. Prosp. p. Chr. 181 Commodo III ') rufo ii Ciz. p. Chr. 182 Mamertino p. Chr. 183 Commudo Illl p. Chr. 184 MaruIIo p. Chr. 185 Materno p. Chr. 186 Commodo V 2>. Chr. 187 Crispino et Byrro') et Rufo et Victorino et Aeliano et Bradua et Glahrione et Aeliano Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prusp. Ciz. Theo Chr. 3-54 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast., episc. 74, 27) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Cotisl. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.J Const. Ital. Prosp. Viz. Theo Chr. 354 (fast.) Gonst. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ilal. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast., episc. 74, 28) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. Ciz. Theo Clir. 354 (fast.J Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo INDEX V. CONSVLES. 511 p. Chr. ISS Fusciaiio p. Vhr. IfiU duobus p. Chr. l'.)0 ComiiKido VI p. Chr. m Aproniano p. Chr. 1112 Commodo VII ;>. Chr. 193 Falcone') ') flaocone Const. p. Chr. 194 Severo II ') bino Chr. p. Chr. 11),') TcrtuUo p. Chr. 196 Dextro 2). Chr. 197 Laterano p. Chr. 198 Saturnino p. Chr. 199 AnuUino ot Silano Silanis ct Septimiano ct ISradna et Pertinace et Claro et Albino') et Clemente et Prisco et Rufino et tiallo et Frontone et Victorino p. Clir. 200 Severo III') ') ii Const. Ital. !>. Chr. 201 Fabiano') et Muciano') ') m. et f. Const. Theo, sabino et m. Ilal. p. Chr. 202 Severo IIII') et Antonino ') iii Const. Ilal. p. Chr. 203 Plautiano') et Geta') ') pl. ii et g. Const., g. et pl. 1'rosp., acn- Ti/Jiog ySTitg xid (l)i(joi Theo p. Chr. 204 Cilone et Libone p. Chr. 205 Antonino II ot Geta p. Chr. 206 Albino et Aeniiliano') ') miliano Chr., acliano l'rosp., aufiivoi Theo p. Chr. 207 Apro et Ma.\!nio p. Chr. 20S Antoninu III ct Geta 11 p. Chr. 209 l'ompoiano et Avito p. Chr. 210 Faustino et Kufiuo CURONIU III. Clir. 354 (fast.) Const. Ilal. Frosp. Cis. Theo Chr. H54 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clz. Theo Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Fro.ip. Ch. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ch. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ch. Theo C'hr.354 (fast., gener. * 140, 17) Const. Ital. Prosp. Oiz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Clz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Prol. pascli. (1, 73S, 14) Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Clir. 354 (fast., episc. 74, 31) Const. Ital. Prosp. Ciz. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fasl.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.J Const. Ital. Prosp. Theo Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlieo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlieo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlieo Chr. 354 (fasl.) Consl. Ital. Prosp. Tlieo Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Pros^t. Theo Chr. 354 (fast.J Const. Ital. Prosp. Theo 66 il2 CONSVLES. INDEX V. p. Clir. 211 Gentiano et Basso p. C/tr. 212 duoljus Aspris p. Chr. 213 Antonino III et Balbino') ') albino Ital. p. Clir. 214 Messala et Sabiuo'} ') saturuino Ital. p. Clir. 215 Laeto et Cereale p. Chr. 216 Sabino ct Anullino') ') uenusto Frosp. p. Chr. 217 Praesente et Extricato p. Chr. 218 Antonino') ot Advento •) oxhdwog Theo p. C%r. 219 Antonino II et Sacerdote') ') priore loco Theo ■p. Chr. 220 Antonino III') et Coraazonte ') ^aXeqiog Theo p. Chr. 221 Grato') et Seleuco ') aa^ivutvog Theo p. Cltr. 222 Antonino IIII et Alexandro') ') alexandro et seuero Ital., inip. alexandro Prosp., alexandro et augusto Vict. Aq., (ivT. di.c^ut'(f(jog xal /xotfedTog Theo p. Clir. 223 Maximo et Aeliano') ') caeliano {uihavov Gr.) Const., clieliano Cltr. p. Chr. 224 luliano') et Crispino ') fabiano Const. p. Chr. 225 Fusco') et Dextro ') fusciano Const. p. Chr. 226 Alexandro II et Marcello [Anniano et Maximo 2>. Chr. 227 Albino') et Maxinio ') aa^ivog Theo p. Chr. 228 Modesto et Probo p. Chr. 229 Alexandro III et Dione') ') aevijQog xal dXcS. Heracl. p. Chr. 230 lAgricola') et Clemontino') HOr.ato et Seleuco ') IlQiaxtXXiavog xai 'AyQixoXag Theo Ilcracl. Cltr. 354 (fast.) Const. Ita.l. Prosp. Tlteo Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlieo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlteo Cltr. 354 (fast., episc. 74, 32) Const. Ital. Prosp. The.o Chr. 354 (fast., ejnsc. 74, 33) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlteo Cltr. 354 (fast., episc. 74, 34) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Cltr. 354 (fast., episc. 74, 35) Const. Ital. Prosp. Theo Ileracl. Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlteo Heracl. Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Ileracl. Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlteo Heracl. Prosp.\ Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlieo Heracl. Cltr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Clir. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. Tlteo Heracl. Chr. 354 (fast., episc. 74, 3G) Coitst. Ital. Theo lleracl. Prosp. ] INDEX V. CONSVLES. 513 p. Chr. 231 Ponipciano') ut [Vli},'niaiii)') ') xofiodos Hcracl. ') feliciano Frosp. p. Chr. 232 Lupo p. Clir. 233 Maxinio p. Clir. 234 Maxirao II ct Maxinio et 1'iiterno et Urliaiio et Qiiiiiliauo p. Chr. 235 Severo') ') 7io/jntji«i'og Theo p. Chr. 236 Maximo') et Africano ') maximiuo Pros^). p. Chr. 237 Perpctuo et Corneliaiio p. Chr. 238 Pio et Pontiano') ') proculo Frosji. Hcracl. p. Chr. 239 Gordiauo et Aviola p. Chr. 240 Sabiuo') et Veiiusto ') albino Consl. p. Chr. 241 Gordiauo II p. Chr. 242 Attlco p. Chr. 243 Arriauo p. Chr. 244 Peregrino p. Chr. 245 Philippo p. Chr. 246 Praesente ;). Chr. 247 Philippo II p. Chr. 24S Philippo m p. Chr. 249 Aemiliano et Pompeiano et Praetextato et Papo et Aemiliano et Titiauo et Albiuo et Pliilippo et Pliilippo 11 et Aquilino 2>. Chr. 250 Decio') n et Grato ') XQMttvoi Ueracl. p. Chr. 251 Uecio III et Decio') Caes. ') rustico Ital. Frosp. p. Chr. 252 Gallo II et Volusiano Chr. 354 (fasL, cpisc. 74,37) Consl. Jlnl. Prusp. Theo Heracl. Cltr. 354 (fasL) Coiist. ItaL Pro.ip. Thco HciacL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. Tlieu IleracL Chr. 354 (fast.) CuiisL Ital. Prusp. Thco Herael Chr. 354 (fast, cpisc. 75, 1) CuiisL ItaL Prosp. Theo HeracL Chr. 354 (fasL, episc. 75, 4. (>) CoiisL ItaL Piusp. *Thcu HeracL Chr. 354 (fast.) Const. ItaL Prosp. *Thco HeracL Chr.354 (fast.) ConsU ItaL Pi-osp. *Theo IleracL Chr. 354 (fust.) CunsL IlaL Prosp. * Theo HeracL Chr.354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. *Theo HeracL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. Theo HeracL Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. * Theo Heracl. Chr. 354 (fast.) Consl. Ital. Prosp. * Theo HeracL Chr. 354 (fast.) Const. Ital. Prosp. * Theo HeracL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. * Theo HeracL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. * Theo HeracL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. * Theo EeracL Chr. 354 (fast.) ConsL ItaL Prosp. * Theo Heracl. (suppl. in marg.) Chr. 354 (fasL , yener. 140,18) ConsL Ital. Prosp. ProL 2>asch. (1, 733, 16) * Theo HeracL Chr. 354 (fasL, episc. 75, 6) ConsL ItaL Prosp. * Theo HeracL Chr. 354 (fasL, episc. 75, 12) ConsL ItaL Prosp. *Theo Heracl. Clir. 354 (fasL, episc. 75, 12. 17) ConsL ItaL Prosp. *Theo Heracl. 06* 514 CONSVLES. INDEX V. ;>. Clir. 2o3 Volusiauo II p. Chr. 2:ji Valeriano II 1). Chr. 255 Valeriano 111 1>. Chr. 206 Maximu p. Chr. 257 Valeriano IIIl 2). Chr. 258 Tusco et Maximo et CJallieuo et Gallieuu II et Glabrioue et Gallieno IH et Basso p. Chr. 259 Acmiliauo') et Basso ') marcelliauo Vict. Atj. 1>. Chr. 260 Saeculare II et Donat. p. Chr. 261 Gallieno') IIII et Volusiano") ') gallicauo Chr. ') gentiano Prosp. p. Chr. 262 Gallieno') V et Faustiano") ') gallicano Chr.354 (fast.) ^) taustiuiano Const., uictoriuo Prosp. p. Chr. 263 Albino II et De.xtro') ') maximo Prosp. p. Chr. 264 Gallieno') VI et Saturuiuo ') Gallicano Chr. p. Ohr. 265 Valeriauu 11 p. Chr. 266 Gallieno VU ;). Chr. 267 1'aterno p. Chr. 268 I'aterno II et Lucillo et Sabiuillo et Arcbesilao et Mariniano') ') mariano ]tal., mariuo Prosp. p. Chr. 269 Clautlio et ratenio p. Chr. 270 Antiuchiano et Orlito p. Chr. 271 Aureliano') et Basso ') ualeriano Prosp. p. Chr. 272 Quieto et Veldumiauo Chr. 354 (fast., episc. 75, 20) Consl. Ital. Prosp. * Theo *lleracl. Chr. 354 (fasl., praef.) Const. Ilal. Prosp. * Theo *Heracl. Chr. 354 (fast., praef., episc. 75,17.21) Coiist. Ital. Prosp. *Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef., episc. 75, 22) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast.,praef.) Const. Ilal. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef., feriale eccl. liom. 71, 16, episc. 75, 22. 23) Const. Ilal. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef, episc. 75, 24. 25) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fasL, praef.) Const. Ital. Prosp. Prol. pasch. (1, 738, 19) Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast.,praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast.jpraef.) Consl. Ital. Prosp. IVieo Heracl. Clir. 354 (fast., praef.) Const. Ilal. Prosp. Prol. pasch. (1, 738, 23) Theo Ileracl. Chr.354 (fast.,p>raef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr.354(fast.,praef.) Consl. Ital. Prosp. Thco Ileracl. Chr.354 (fast., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Ileracl. Chr. 354 (fast., praef., exnsc. 75, 26. 27) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 364 (fasl., j^raef.) Const. Ital. Prosp. Thco Heracl. Chr. 354 (fast.,praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast.,praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Ileracl. INDEX V. CONSVLES. 515 ;). Chr. 273 Tacitu ct 1'lacidiaiio') ') placidu Jtal. p. C/ir. 274 Aureliano II i>. c/ir. -jrr, Auroliauu III p. C/ir. 376 Tacitu II 1). C/ir. 277 Probo 2>. C/ir. 278 Probo II et Capitoliuo ct MarceUiuo et Aemiliauo et rauliiiu et Lupu") p. C/ir. 270 Probo III ) paterno ii Prosp. et Pateruo y. C/ir. 280 Jlessala p. C/ir. 281 Probo 1111 p. C/ir. 282 IVubo V p. C/ir. 283 Caro 11 et Grato et Tiberiiiuu et Victuriuo et Cariuo 2K C/tr. 284 C'ariuo') II ct Numeriauo ') caro Const. Prosp. p. C/ir. 285 Diucletiauo II et Aristobulo') ') = Aurelius Aristobulus litiUi Africani C. VllJ, GOS aliiqm p. C/ir. 286 Maximo II') et Aquilino-) ') = M. lunius Maximus Jlomae C. I. L. VI, 2136. 2137 ^) = Vettius Aquiliuus /. c. l>. C/ir. 287 UiocIetiauoAug.')III et Maximiano^) ') Aug. T/ieo, cum absit in Maximiano. ') 'EqxovXiov add. Const. (Gr.) p. C/ir. 288 Maximiano') Aug. II et lauuariuu^) ') EQXovXiov add. Const. (Or.) ') /ortasse — Pomponius lanuarinus^rde/'. urb. /loc anno. — Suffecti adfiterunt in laterculo Caleno C. I. L. X, 4631, U7ide remanent /laec: . . . a, ... uianus p. C/ir. 289 Uasso 11') ct Quintiauo-) ') = M. Magrius Bassus laterculus Calenus (C. L L. X, 4631) ct decretum pontijicum Cumanum (C. I. L. X, 36'JS) -) = L. Kagouius Quiutiauus U. cc. (in later- C/ir. 354 (fast. , j^racj.) Consf. Ital. Prosp. IJeracl. [T/ieo om.J C/ir. 354 (fasl., praef., episc. 75, 28) Coiist. Ilal. I'rosp. T/ieo Jleracl. C/ir. 354 (fast., praef., episc, 75, 28) Const. Ilal. J^rosp. T/teo Heracl. C/ir. 354 (fasL, iiracf.) Const. Ital. T/ieu JJeracl. [Prosp. oinj C/ir.354 (fast.,pracf.) Const. Jtul. Prosp. T/ieo Ikracl. C/ir.354 (fast.jpraej.) CoHst. Ilal. Prosp T/ieo Ileracl. C/ir. 354 (fast., praef.) Const. Ilal. Prusp. T/ieo IJeracl. C/ir. 354 (fast.,praef.) Const. Ilal. Prosp. T/ieo IJeracl. C/U-.354 (fast.,praef.) Cunsl. Ital. Prosp. T/ieo Ileracl. C/ir. 354 (fast.,praef.) Const. Ilal. Prosp. T/ieo Ileracl. C/ir. 354 (fast., praef., episc. 75, 30. 32) Const. Ital. Prosp. T/ieo Heracl. C/ir. 354 (fast.,praef.J Consl. Ital. Prosp. T/ieo Heracl. C/ir. 354 (fast., praef.) Const. Ital. Prosp. T/ieo Heracl. C/ir. 354 (fast.,praef.) Const. Ilal. Prosp. T/ieo Heracl. C/ir.354 (fast., praef.) Consl. llal.Prosp. T/ieo*Heracl. C/ir. 354 (fast., prae.f.) Const. Ital. Prosp. T/ieo Heracl. C/i.r.354 (fast.,praef.) Consl. Ital. Prosp. T/ieo *Heracl. 516 CONSVLES. INDEX V. culo liic ca/ loco priore). Ibidevi iioiaiiiun- tur sulfccti liuius aiini: M. Vinbrius Piimus T. Flavius Coeliaiuis .... ionius Proculus . . [HJelviusClonieiis . . Flavius Deciuius .... ninius Waxinius p. Chr. 3y0 Diocletiano IIII et Maximiano ') III ') 'E()xovy.iov add. Consl. (Or.J 2). Chr. 291 Tiberiano II') et Dione^) ') = Gaius l[unius Tiboriauus II] Bossi inscr. chr. n. 32 ^) = Cassius Dio Bossi l. c. p. Chr. 292 Annibaliano') et Asclepiodoto ') fortasse Afranius Annibalianus praef. urb. a. 297 !>. Chr. 293 Diocletiano V et Maximiano') IIII ') 'EQXovXiov udd. Const. (Gr.) p. Chr. 294 Constantio et Maximiano") ') maximo Prosp., 'iwiiiov add. Const. (Or.) p. Chr. 295 Tusco') et Anulino^) ') fortasse = Nummius Tuscus ^jrae/. itrbi a. 302 ^) fortasse = Annius Anullinus praef. urbi a. 306. 312 p. Chr. 296 Diocletiano VI et Constautio II p. Chr. 297 Maximiano ') V et Maximiano'-) II ') 'EQXov^kiov ndd. Const. (Or.J ') 'l(D^iov add. Const. (GrJ p. Chr. 298 Fausto') II et Clallo^) ') 'Ayixiov •Paviriov Const. (Gr.), item litulus Bomae Jiossi inscr. chr. 1 n. 24 ^) HejitjQov rdUov Consl. (Gr.); = Virius Gallus Jiomae l. c. l>. Chr. 299 Diocletiano VII et Maximiano ') VI ') 'EQXov'Aiov add. Const. (Or.) p. Chr. 300 Constantio III et Maximiano') III ') 'lia§iov add. Const. (OrJ p. Chr. 301 Titiano') II et Nepotiano ') = T. Flavius Postumius Titianus liomae C. I. L. VI, 1418. 1419 b. p. Chr. 302 Constantio IIII et Maximiano') IIII ') 'liD^iov add. Const. (GrJ p. Chr. 303 Diocletiano VUI et Maximiano') VII ') 'EQXov'f.iov add. Const. (Or.) Chr. 3'j4 (fast.,praef.) Cuiist. Ital. Prosp. Tlieo Heracl. Chr.354 (fast, praef.) Const. Ital. Frosp. Theo'*Heracl. Chr. 354 (fast.,praefj Const. Ital. Prosji. Theo Heracl. Clir. 354 (fast., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo*IIeracl. Chr. 354 (fast., jiraef.) Const. Ital. Prosj). Theo Heracl. Chr. 354 (fast.,praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praef., ejnsc. 75, 32. 34) Const. Ital. Prosp. Tlieo Ileracl. Chr. 354 (fast., praef.) Consl. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr.354 (fast., praef.) Coiist. Ital. Prosji. Theo Hcracl. Chr. 354 (fast., jiraef.) Const. Ital. Prosp. Prol. pasch. (1,738,1.3.25) Theo Heracl. Chr. 354 (fast., praefj Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (Jast., praef J Consl. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast.,2>raef.) Const. Ital. Prosji. Theo Ilerncl. Chr. 354 (fast., praefj Const. Ilal. Prosji. Theo Heracl. INDEX V. CONSVLES. 517 2h C/ir. 304 Uioclctlniio VIIII ot Maximiano') VIII ') 'V,f>xov).ii>v tiilil. Cimnl. (iif.) p. Chr. 30.') Constantio V ct Maximi;nio') V ') 'Imfiiov (idd. Consl. (Or.) j>. Ckr. 30G Constantio VI et Maximiano' ') 'liojiiov add. Const. (Or.) VI p. Chr. 307^) iSevero Aug. ct Maximiuu Caes. Maximi.iuo VII ct Maximino post VI consulatuni [Maximiano Aug.] VIIII et Constantino ') niaximiano uii et maximino (maximi.ano lirux.), ex mense Aprili factum est sextum consulatuni, quod est novies et Constantino Chr. 354 (praef.J; novies et Coustantino Chr. 354 (fast.) ; novies et Constantino {yojiiov xiavaTuvxivov avyovaxov fxovov Or.) . . quod est post sextum cousulatum Const. ; aE^ijQog aiiiftaTog (om. Her.) xiu fiuhjfiivog {/jiiSi- fjKivog Theo) xitiaaQ Theo Seracl.; dio- cletiauo uiiii et m.aximiano uii Ital. (Vi>id. I); diocletiano uiiii et constantino Ital. (Find. II Prosp.). — Numerus constdis 2>rioris non con- venit nisi Maximiano Hcrculio p. Clir. 308') icousules quos iusserint dd. nn. ■ Maxentio et Romulo f [Diocletiano Aug.] X et Maximiano Aug. VII ') consules quos iusserint dd. un. , ex xii k. Mai. factuni est Maxentio et Romulo, quod est decies et Maximiano uii Clir. 354 (praef.); decies et maximiano uii Chr. 354 (fast., episc. p. 76, 1); decies et maximiano {fi(ih/Ji;[riu]vov -nurQog^Ayovaroiv ro (' x«i ra'/.[eQi]ov OvaXrjQtov Mu^i.fxiavov 'Ayovarov ru [C]. p. Chr. 309 [Maxentio II et Romulo II JLicinio Aug. et Constantino Ifi. c. [Diocletiani')] X et [Maximiaui-)] VII ') diocletiani recte e.rplet Viclurius Aijiiilanus ') maximi Vict. Aq. Chr. 354 (Jast. , praef., fcriale eccl. Rom. 71, 12. 72, 11, e]>isc. 75, 34, r/ener. 140, 19) Const. Ital. Prosp. Theo Ileracl. Chr. 354 (j'asi., praef.) '*Cunst. Ilal. Prosp. Tlieo Ileracl. Chr.354 (fast.,prnef.)'*Consi. Ital.rrosp. Theo Ileracl. in Oriente Theo Ileracl. [Malalas p. 316] liomae initio anni Chr. 354 (priief.) Eomae ex mense Aprili Clir. 354 (praef.) Consi. [Rossi inscr. chr. 1, 29 id. Dec.] 2>ostea recepta forma Chr. .354 (fast., ]>raef.] Consi. '*Ital. *Prosp. Bomae initio anni Clir. 354 (praef.) Romae ex xii k. Mai. Chr. 354 (piraef.) Const. postea recepta forma Chr. 354 (praef. , fast. , ej^isc. p. 76, 1) Const. *Ital. Prosp. Theo Heracl. [Greii- fell ct Iluni yreeh pajiyri ser. 2 n. 72. 75] Romae Chr. 354 (praef.) Consi. in Oriente Theo Ileracl. (cf. Jliirbarus vol. I p. 291) forma postea rcccpta Chr. 354 (fast., ep. p. 76,2) Cuiist. Ital. Prosp. 518 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 310 /Maxentio IIT lAndronico et Probo fanno II p. e. [Diocletiani')] X et [Maximiani^)] VII ') diocletiani recte explet ^lctorius Aquitamis *) maximi Vict. Ag. 2>. Chr. 311^) consules quos iusserint dd. nn. Rufio Volusiano^) Maximiano VIII ot Maximino II Maximiano VIII [Maximiano VIII et Liolnio] ') consules quos iusserint dd. nn., ex mense septembri factum est rufino et eusebio Chr. 354 (praef.) ; maximiano uiii solo, quod fuit mense sep. volusiano et rufino chron. 354 (episc. 76, 5) ; maximiano uiii , quod est ru- fino et volusiano Const. (Lat.); divo maxi- miano VIII et maxiniino U augg. tiiulus ' Noricus C. I. L. III, 4796 similiterque Theo (numeris omissis) Heracl.; maximiauo uiii Chron. 354 (fast.) Const. (Lat., mde supra; lAt. Chr. 313^) iConstantino et Maximino ni Constantino III et Licinio III ') xmvaxitviifov x6 y x(d /xii^ti/^ivov t6 y, xiovaravxivov to (fxni hxiviov ro y Heracl. per geminationem p. Chr. 314') Volusiano^) II et Anniano^) ') nexQoviov xtii Qovtfivov (lovauivov et rursus liovXXovaicivov xtd ciQittvov Heracl. ^) = Rufius Volusianus mVfeoda.SJi; 'Poiitpiog UXovaiasch., praef.) Cunst. Ital. Prosp. Theo Ileracl. INDEX V. CONSVLES. 519 p. Chr. 317 U-onsules quoK iusserint dd. nn. Aug. Itiallirano') et Hnssii^) ') fortaase = Ovinius Gallicanus praef.urb. a.S16 ') fortasse = lunius Hassus C I, L. VI, 1737 (liossi) p. Chr. 318 Licinio V) ot Crispo Caes.') ') hxiriov 10 £ Xfii n^iaxov to «', hxiyiov i6 £ x«i TiQiaxov 10 Y, nQiaxov x6 d" xfd xtav- atftVTivov to (T Heracl. per triplicationem p. Chr. 319 Constantino V et Licinio Caes. p. Chr. 320 Constantiuo VI 2>. Chr. 321 Crispo n et Constaiitiuo Caes. et Constantiuo II p. Chr. 322 ( Probiano') et Iuliano-) / [KQianov t6 y xtd Ko)vaTftviii'ov t6 d'] ') = Petronius rrobianus C. I. L. VI, mS6 ») = Auicius luliauus C. L L. VI, 1682. 16S6 p. Chr. 323 i8evero') et Rufino") 'Licinio Aug. V et Licinio Caes. ') = Acilius Sabinus errore puto Nicole papy- rus de Genhve n, 10 {nominattir ilem anniis Constantini XVIII); Acilius Severus lyrtief. urb. a. 325 2) = Vettius Kufinus Volccis in Lueanis C. I. L. X, 407 et 2>a2}yrus cit.; c/. C. Vettius Cossinius Rufinus C. I. L. X, 5061 p. Chr. 324 Crispo LU et Constantino III p. Chr. 325 Paulino') et luliano ') plautiano Ito/., nQoxXoi: iJtoi ntraef.) Const. Ital. Prosp. Theo *IIcracl. Chr. 354 (fasL, pasch. , praef.) Consi. Ital. Prosp. Theo ^Heracl. Chr. 354 (fast., ptisclt., 2>'''<'^f-) Const. Ital. Prosp. Theo *IIeracl. Chr. 354 (fast., pasch., piraef.) Const. Ittil. Frosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., ptisch., 2>raef.) Const. Ilal. Prosp. Theo Heracl. in partibus Orienlis (^mjiyrus Vindobonensis Mainer. vol. 1 n. 10) ') ') pajtyrus scripta est vnfitflug tiov dianottiiv 7'ifitSv Aixivviov leflttOTov to e' xfd Aixiv- viov Tov iniiffcveaTftTov to /J' indictione XI Payni 4 sive a. 323 Mai. 23; non admisit iyitur Lidnius consules ISeverum et Rufinum, sed i2>se cum filio consulatum sumpsit Chr. 354 (J'ast., pasch., 2>raef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., praef.) Const. Ital. Prosp. Beda (3, 295 c. 41.5) Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., pracf.) Const. Ilal. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., praef.) Const. Ilal. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fast., pasch., praef.) Const. llal. Prosp. Theo Heracl. 67 520 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 330 Gallicano') et Symmacho^) ') constantiiio iii Proap. — = Flavius Galli- canus liomae Jiossi hiscr. chr. 1 n. 37; Wessely 2>op. Bain. 1 n. 19. ') = Valerius Symmachus Aihanasius Fesl- hriefe (ed. LarsowJ p.2T. 64; 'f'Xvoii Heracl. — = Antonius Marcelliiius Nereti in Calabria C. I. L. IX, 10; cf. III, 12330 *) = Petronius Probinns Nereti l. c. p. Chr. 342 Constantio 111 et Constante II p. Chr. 343 Placido') et Romulo^) ') = M. Maecius Memmius Furius Baburius Cae- cilianus Placidus C. I. L X, 1700; = Flavius Placidus in papyro munei Britannici inedita ') = Flavius Romulus pap. cit. p. Chr. 344 Leontio') et Sallustio^) ') = Flavius Leontius Pae.nti C. I. L. X, 478; fortasse = Domitius Leontius C /. L. III, 12330 ^) = Flavius Bonosus Paesti l. c. et Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 75. 76. 79 p. Chr. 345 Amantio') et Albino'^) ') = lulius Amantius Wesselij pap. Bain. I n. 247, ubi sic est : vnaTeia^ 'lovXioti Afiuvxiov nciXQixiov [«<'£. 76, 13. 19). Const. Ital. Prosp. Theo Heracl. Chr. 354 (fasl., pasch., praef.) Const. Ital. Prosp. Theo Beracl. Chr. 354 (fast., pascli., praef.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Tlieo Heracl. Chr. 354 (pasch.) Consl. Ital. Prosp. Cycl. Theo Beracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Theo Beracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Prosp. Cycl. Theo Beracl. fltal. om.J Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Iheo Beracl. Const. Ital. Prosp. Cycl. Theo Beracl. Const. Ital. Prosp. Cycl. Theo Beracl. Const. Ital. Prosp. Cycl. Theo Ileracl. Comput. (1, 153, 16. 18) Const. Ilal. Prosp. Cycl. Theo Beracl. Const. Ilal. Prosp. Cycl. Theo Beracl. INDEX V. CONSVLES. 523 p. Chr. 364 loviano Aug. et V.irroninno') ') = Flavius Varronianus Uomae Boasi inncr. chr. 1 n. 175 p. Chr. 365 Valentiniano Aug. et Valento Aug. p. Chr. 366 Gratiano ii. fi. et Dagalaifo p. Chr. 367 Lupicino') et lovino^) ') = Flavius Lupiciuus liomae Rossi inscr. chr. 1 71. m *) = Flavius lovinus l. c. ; forlasse = Valens (V) lovinus Amm. 28, 3, 9 p. Chr. 368 Valentiuiano II et Valente II p. Chr. .369 Valentiniano iT. p. et Victore p. Chr. 370 Valentiniano III et Valente III p. Chr. 371 Gratiano Aug. II et Probo') 1) = Sex. Petronius Probus Veronae C. I. L. V, 3344; Romae VI, 1751 — 1753, Rossi inscr. chr. 1 n. 226 2>. Chr. 372 Modesto') et Arintlieo^) ') = Domitius Modestus Romae Roasi inscr. chr. 1 n. 231; = Flavius Domitius /. c. n.230 2) = Flavius Arintheus Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 229. 230 p. Chr. 373 Valentiniano IIII et Valente IIII p. Chr. 374 Gratiano III et Equitio p. Chr. 375 p. c. Qratiaui 111 et Equiti p. Chr. 376 Valente Aug. V et Valentiniano iuu. Aug. p. Chr. 377 Gratiano IIII et Merobaude') ') vide ud a. 383. p. Chr. 378 !p. e. Gratiani et Merobaudis Valente VI et Valentiniano iuu. II p. Chr. 379 Ausonio') et Olybrio*) ') = Decimus Magnus Ausonius poeta ^) priore loco Chr. — = Q. Clodius Hermo- geniauus Olybrius C. I. L. VI, 1711 Const. Ital. Prosp. Oycl. Theo Heracl. Const. Ital. Prosp. Oiz. Cycl. Theo Heracl. Const. Ital. Prosp. Ciz. Oycl. Theo Heracl. Const. Ital. Prosp. Oiz. Cycl. Theo Heracl. Ohr.354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Oyct. Theo Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonst. Ital. Prosp. Oiz. Oycl. Theo Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonsl. Itul. Prosp. Ciz. Cycl. Theo Heracl. Ohr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Cycl. Theo Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonst. Ital. Prosp. Ciz. Cycl. Theo Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Oycl. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonst. Ital. Prosp. Oiz. Oycl. Britt. et Nenn. (3, 172, 1. 2) Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonst. Ital. Prosp. Oiz. Cycl. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Oycl. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Oycl. Heracl. Ohr. 354 (pasch.) Chr. 354 (pasch.) Const. lud. Prosp. Ciz. Victorius Aq. (vol. 1, 681, 24). Oycl. Dionys. (I p. 754). Amj. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Oonsl. Ital. Prosp. Ciz. Victorius Aq. (vol. 1, 681, 25) Cycl. Marcell. (2, 60, 10. 16) Aug. Heracl. 524 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 380 {iratianii Aiig. V et Tlieodosio Ang. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Proap. Ctz. Victorius Aq. (vol. 1 p. GSO, 2) Oi/cl. Hyd. (vol. 2 p. 14 c. 4. 5) Mar- cell. Becla (vol. 3 p. 299 c. 456) Au;/. Heracl. p. Chr. 381 Occidentis : Syagrio^) et Eucherio^) Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Oycl. Auy. [Romae Eossi inscr. chr. 1,302—309 et C.I.L. VI, 31945; acia concild Aquil.; Oodicum Theod. et lust. constitutiones ex Occidente omnes praeter Theod. 15, 7, 6. 7 (= lust. 11, 41, 2. 3). 9J ') = Flavius Syagrius Bomae Rossi inscr. chr. 1 n. 303 ^) sic plerumque, sed etiam Euter- et acta et tituli; = Flavius Eutherius C. I. L. VI, 36982 p. Ohr. 382 Ocddentis : forma plena: Orientis : Eucherio') et Syagrio') Marcell. Heracl. facta concilii Oalchedon.; Oodicum Theod. et lust. constitutiones omnes ex Oriente praeter O. TTi. 4, 12, 8. 11, 39, 8. 16, 5, 8. 16, 7, 1] Antoaio') Salonis O. I. L. III, 9508 Antonio^) et Syagrio') ') = Claudius Aufonius Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 312. 318 '^) = Flavius Syagrius Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 312 p. Chr. 383 Merobaude') II et Saturuino') ') = Flavius Merobaudes Romae C. I. L. VI, 501. 502, "fA. BttQiapavSrjq Nicole papyrus de Oenive n. 12 ') saturuino syagrlo Chr. — = Flavius Satur- ninus Romae l. c. p. Chr. 384 et Clearoho Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Dion. (Ip. 755) Oycl. Mar- cell. Auy. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. Kicomere p. Chr. 385 Arcadio Aug. et Bautone p. Chr. 386 Honorio li. p. et Euodio') ') euodio, euuodio, eubodio^^assim. — = Flavius Euodius Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 361 p. Ohr. 387 Valentiaiano III et Eutropio p. Chr. 388 /Theodosio Aug. II et Merobaude') III JTheodosio Aug. II et Cynegio'') piagno Maxinio Aug. 11 ') vide ad a. 383 *) = Maternus Cynegiua C. I. L. III, 19 = 6587 p. Clir. 389 Timasio') et Promoto^) ') = Flavius Timasius Romae O. I. L. VI, 1759 ^) = Flavius Promotus Romae l. c. Chr. 354 (pasch.) Oonst. Ital. Prosp. Ciz. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ilal. Prosp. Ciz. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. Clir. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oiz. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. [Romae Bossi inscr. chr. 1 n. 370] Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Ciz. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. [Bomae Rossi inscr. chr. 1 n. 371 — 375; Mediolani C. I. L. V, 6243] Chr.354 (pasch.) Coiist. llal. Prosp. Cycl. Marcell. Auy. *Heracl. INDEX V. CONSVLES. 525 p. Cltr. 390 Valcntiniano II II et Neoterio p. Chr. 391 Tatiano') et Symmaclio') •) = Flavius Tatiauus Bomae Bossi inacr. chr. 1 n. 395, Locris C. I. L. X, 37 -) = Q. Aurelius 8ymniachus Bomae C. I. L. VI, 1699. 3201S et Bossi inscr. chr. 1 n. 395; Locris X, 37 p. Chr. 392 Arcadio Aug. U et Rufino') ') = Flavius Kufinus Bomae liossi iiiscr. chr. 1 n. 399. 403 Caimsii C. I. L. IX, 6192 p. Chr. 393 (Theodosio Aug. III et Ahundantio IEugenio Aug. I Theodosio Aug. 111 et Eugenio Aug. p. Chr. 394 lArcadio Aug. 111 et Houorio Aug. 11 iNicomacho Flaviano p. Chr. 395 Olyhrio') et Probino'') ') = Anicius Hermogenianus Olybrius Bomae C. I. L. VI, 1752. 1753. 1755. 1756, Bossi inscr. chr. 1 n. 423. 424. 426—428. 430 ') = Anicius Prohinus C. I. L. VI, 1754, Bossi l. c. p. Chr. 396 Arcadio Aug. lUI et Honorio Aug. III p. Chr. 397 Caesario') et Attico') ') loco posteriore Const. — = Flavius Caesarius Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 443 seq., Capuae C. L L. X, 4493 ') = Nonius Atticus Bovine l. c, Capuae l. c; = Maximus Bosai inscr. chr. 1 n. 454 p. Chr. 398 Honorio Aug. IIII et Eutycbiauo') ') = Flavius Eutychiauus Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 462. 465 p. Chr. 399 I Eutropio et Theodoro') Chr. 3.54 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Auij. Heracl. Chr. 354 (piasch.) Consl. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Auij. Beracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl, Chr. 354 (pasc/i.) Const. Ital. Frusp. Cycl. Marcell. Auy. Heracl. [Capuae C. I. L. X, 4492] [Bomae Boasi inacr. chr. 1 n. 410 — 418j Chr. 354 (paach.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Beracl. [Bomae C. I. L. VI, 1782. 1783; Bossi inacr. chr. 1 n. 419—421] Chr. 354 (pasch.) Consl. Ital. Frosp. Prol. pasch. (1, 738, 45) Cycl. Marcell. Aurj. Heracl. Chr. 354 (pasch.J Const. Ital. Froap. Cycl. Marcell. Aug. Beracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Oycl. Marcell. Aug. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. Theodoro ') et Eutropio eunucho Chr. 354 (paach.) Heracl. Marcell. Const. Frosp. Cycl. Dionys. (I p. 755) Faach. (2, 66). Aug. [Ital. om.] fMallio Theodoro') ') manilio et theodoro Coiist. Dionys., 9eodwQov fi6i'ov Fasch. — = Flavius Mallius Theo- dorus Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 475 seq., Capuae C. I. L. X, 4493 a p. Chr. 400 I Occidentis : Istilichone') Const. Froap. (cf. Vict. Aq.) Oycl. Hist. Britt. (3, 207, ' 5) [(Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 489 — 493)] J forma plena: 'stilichone') et Aureliano Chr. 354 (pasch.) Ital. Proap. (suppl.) AqS. Marcell. ') = Flavius Stilicho Ital. Cycl., item Bomae Heracl. C. L L. VI, 1730—1734 526 CONSVLES. INDEX V. Occidentis: p. Chr. 401 IVincentio') 'Vincentio') et Fravito^) ') = Flavius Vincentius Romae Bossi inscr. chr. 1 n. 494 et al. , Stabiis C. I. L. X, 8139 ; Orenfell et Hunt greeh papyri ser. 2 n. 80 *) = Flavius Fravitus Bomae l. c, Blabiis l. c. p. Chr. 402 Arcadio Aug. V et Houorio Aug. V p. Chr. 403 [Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 494. 495] forma plena: Chr. 354 (pasch.J Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl, Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. Occidentis : iRumorido (Theodosio Aug. I et Rumorido') ') = Flavius Rumoridus Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 518 p. Chr. 404 Occidentis : Houorio VI Prosp. (ipse; cf. vol. 1 p. 778) Cycl. [Tituli urbani et Italici om- nes collegam non habent] Mediolani C. I. L. V, 6196 forma plena: Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosj). Cycl. Marcell. Aug. Heracl. [Grenfell et Hunt greek papyri ser. 2 n. 81] Aristaeneto Orientis : [Synesius ep. 133] Honorio VI et Aristaeneto p. Chr. 405 Occidentis : I Stilichone') U ! Stilichone') H et Anthemio ') = Flavius Stilicho Cycl. et ad a. 400 p. Chr. 406 Arcadio VI et Probo') ') = Anicius Probus Bomae C. I. L. VI, 32009, Bossi inscr. chr. 1 a. 559. 560, Notizie degli scavi 1880 p. 274; = Petronius Probus Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 554. 657 p. Chr. 407 Honorio Aug. VII et Theodosio Aug. U p. Chr. 408 Basso') et Philippo^) ') = Anioius Bassus Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 583. 586. 587. 669, Notizie degli scavi 1888 p. 450; = Anicius Auchenius Bassus (aut hic aut cos. a. 431) Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 666. 671 (cf. idem p. .580. 601), Aeclani C. I. L. IX, 1364 ') = Flavius Philippus Bumae Bossi inscr. chr. 1 n. 586. 587 p. Chr. 409 iHonurio VUI et Theodosio III 'llonorio VIII et Constantino I forma plena: Ctir. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. (stippl. ; cf. 1, 488) Marcell. Aug. Heracl. [concil. Gall. Ia0 286] Oeneal. 1, 196 c. 627. Cycl. [Tituli urbani p/erique collegam non habent] forma plena: Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Mnrcell. Aug. Heracl. [Bomae Bossi inscr. chr. 1 n. 541; concil. Gall. laffi n. 293] Chr. 354 (pasch.) Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. Chr. 354 (pasch.) Const. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. [Ital. om.] Chr. 354 (pasch.J Const. Ital. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. Chr. 354 (paschj Const. Prosp. Cycl. Hyd. (p. 17 c. 42). Marcell. Autj. Ileracl. [Ital. om.] [Treveris Le Blant n. 248] INDEX V. CONSVLES. 527 ;). CUr. 410 /Tortiillo lV:iraiia-) ||Varaiio et TortuUu] [Honorio Vlll et V.-iraii] ') liouorio uiii et uarau quod fuit tertullo <.'onst. Cf. Homae Nollzie dei/li scavi 1888 p. 450: . . . [k]al. Maias . . . [Tcr]tuIIo(?) ') vel Varane ') uaraua et pliillpiio San \noiiorio Vllll [Tlieodosio V| ' [Uonorio X p. Chr. 413 Orientis : d. 11. Theodosio Aug. V Cod. Theod. 7, 17, 1 et qui fuerlt nuutlatus forma plena: et Theodoslo V Const. Frosp. Otjcl. Ang. [Tituli urhani] Marcell. (ef. a. 411) et Theodosio V] Ueracl. (cf a. 411) Oecidentis: Heracliano Aug.'') I-"cio [p. B. Honorii VIIH Const.')Cgcl.Au(,.-) [Cod. et Tlieodosii V Theod. et lust. const. ex Occid. pleraeque] ') p. c. honoril Vllll et theodosii et Luclo cons. Const. ^) p. c. id est heracllauo et lucio Auy. p. Chr. 414 Constantio' Orientis et forma legitima: Const.') Prosp. Marcell. Aug.'^) Eeracl. [Cod. Theed. et lust. const: ex Oriente omnes et Theod. G, 26, 16, 11, 27,7 ex Occidente; tituius Salonitanus anni sequenlis X k. lan.C.I.L.III,9513] Orientis ^) : Occidentis : Const. Prosp. (I) Oycl. [liomae titulus Bossi 1 n. 611; ep. Inno- centii i>apae Iaffe303; Cod. Theod. 2, 16, 3 = lust. 2,21,8 et Theod. 15, 7, 13 ex OccidJ Constantio') et Cou- J'rosp. (11; cf. vol. 1 stanto P- ■i^^) Marcell. Aug. Heracl. [Cod. Theod. et lust. yleraeque et Occ. et Or.]^) .) = Flavius Constantius ep. Innocentii l. c; C L L. VI, 17W. 1720; laffin. 303. 329; ef. Sos.i .nser. chr. vol. 1 p. 263 ') Forma Occidenlia nostea ellam in Oriente praevaluit 68 CHRONICA III, ('(iustanto et ('"iistautio') [CoiL lust. 8, 16,8. 11, 59, 13 ex Orieiite] 528 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 415 Honorio X') et Theodosio VP) ') To /«' Ileracl. (cf. a. 411. 412) -) p. c, imuliiu ndd. Cycl. p. Chr. 416 Const. Proiip. Ci/cl. Marcell. Ang. Ifpracl, Occidentis: Pallailio') [Romae XI k. Felir. Notizie degli scavi 1888 p. 450; Inno- centii ep. lafd 312. 321. 323] forma plena Orientls: Tlieotlosio Aiig. VII et qiii [Theod. 0, 32, 1] fucrit iiuiitiatus Theodosio Aug. VII et Palladio') ') Flavius Palladius Noiizie l. c; lunius Quar- tus Palladius ep}). Innocentii laffe 312. 321. 323, liomae Bossi inscr. chr. 1 n. G02. 603 p. i lir. 417 Ilonorio XI') et Constantio^) II ') to tjf Seracl. (cf. ad a. 411. 412); similiter erratur in titulo urbano Bossi inscr. chr. ml. 1 n. 604 ') = Flavius Constantius, vide ad a. 414 p. Chr. 418 Honorio XII') et Theodosio VUI ') 7-0 (/ Heracl. (cf ad a. 411. 412) p. Chr. 419 Const. Prosp. Cijcl. Marcell. Aug. Heracl. [Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 603; Innocentii ej)}'. loffe 311. 313 seq.] Const. Prospi. i'i/cl. Marcell. Aug. Heracl. Const. Ital. Prosp. Cyc.l. Marcefl. Aug. Ileracl. fMonaxio iMonaxio p. Chr. 420 Occiclentis : [Bonifatii I epp. laffi 348. 349. 350] forma plena: et Plintha Const. Ital. Prosp. Ci/cl. Marcell. Aug. Ilerncl. Orientis : Theodosio Aug. VIII et [Theod. 7, 16, 3J qui fuerit nuntiatus forma plena: Const. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Heracl. (Theodosio Aug. VITI ct Constantio') III ') = Flavius Constantius, vide ad a. 414 p. Chr. 421 Occidentis : Agricola et Eu- Const. Prosp. Oijcl. Aug. stathio') [Halonis C. I. L. III, . ,, , . 9.314 + 12857] ) eustasio Cycl. Aug. p. Chr. 422 Uouorio XUI') et Theodosio X ') t6 id" Ilerarl. (cf. ad a. 411. 412) p. Chr. 423 Orientis et forma legitima: Eustatliio') et .\gric-oIa Marcell. Ileracl. [Codd. Theod. et lust. tam ex Occ. cjuam ex Or.J Cunst. Prosii. Cycl. Marcell. Aug. Ileracl, Occidentis : Marinianii') et As- Const. Prosp. Oycl. Aug. clepiodoto [tituli Italici C. I. L, V, 1623. 6397 et Dal- matinus l. c. III, 3104] ') = Flavius Avitus Marinianus Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 635; cf. C. I. L. VI, 1761 1>. Chr. 424 Orientis Orientis et forma legilima: Asclepiodoto et Mari- Marcell. Ileracl. [i 'odd. uiano') Theod. et Inst. tam ex Occidente quam ex OrienteJ Occiilentis : /Castino') Victore Prosp.(I propter Vict.Acj.) Oycl. [Brixiae C. I. L. V, 5206 el Medio- lani C. I. L. V, 6281] forma plena : \Castino') et Victore Consl. Prosp. (II). Aug. | Vict..rc et Castino') ') = Flavius Casfinus Cgcl. et Rossi inscr. chr. 1 n. 642 Heracl. [Codd. Theod. et lust.] Marcell. INDEX V. CONSVLES. 529 /). Chi: 4>r> I Tlieixlii.sio Avig. XI el Valciiliiiiaiiu fiiesaic') 'loliaiuic .\tig. ') VaIeiil[iiii]aiio iiueio floieiitissimo Caesare tittdun nrbauus Jiunsl tnnfi: cki: I ii. 6'-i5 /). Chr. 426 Theodosio Aug. XII ot V.-iluutiiiiaim Aug. II p. Chr. 427 Uierio et Ard.ihure Occidenlls'): Ci/cl. Const. J'ro.ip. Cijd. Slarcell. Hist. Brittonum (3, 168, 2 = 16'.}, 1. 201), 14) Aur/. Ileracl. [lioinac liussi inscr. chr. 1 n. Ii4l/ Cunsl. Frosji. Cijct. Marrcll. Aui/. Heracl. Geneal. (vol.l, 196 c. 628 a). Const.Prosj}. Cijcl. Marcell. Aiiij. Seracl, [Codd. Theod. el Iiist.J Orientis'): Tauro') et rjui 1'uerit [Theod. 5, 1, '.>] iiuiitiatus Tauro') et Felice-) [Theod. 3, 5, 13. 4, 6, «. e, 27, 22] ji. Chr. 428 iFelice^) fFelice-) et Tauro') Const. Ital. Prosj). Adn. ad Cycl. (1, 743). Marcell. Bisl. Brit- tonum (3, 209, 17). . Au;/. Ileracl. [Codd. Theod. el lust. jilerumque, etiam in const. ex Oriente; Caelestini papa^ eji. lafe H. 369 ; cf. Eossi inscr. chr. 1 n. 6.58] ') ') Forina Occidentis jiostea etiam in Oriente jiraeruluit -] = Flavius Feli.x Ci/cl. et diptijchon ajmd Oaium 1 tah. 2 ad p. 129; liomae Rossi inscr. chr. vnl. 1 n. 6.58, vol. 2 ji. 149 = Dessau inscr. n. 1293; Caelestini ej). laffe n. 369 ') = Flavius Taurus Caelestini ej>. l. c. p. Chr. 429 Floreutiu et Diouysio Const. Ilal. Prosp. Cycl. Marcell. Auij. Heracl. p. Chr. 430 Orientis: Theodosio Aug. XIII et [Theod. 6,27,23. 7,8, l.j. 10,10,34] qui fuerit uuntiatus forina jilena: .Tlieodosio XIII et A'aleiitiiiiauo III Const. Prosp. Cycl. Marcell. Au;j. Hcracl. p. Chr. 431 Occideidis: Hasso') et Autiocho-) Const. Prosj). Cycl. Aug. [Theod. 11, 1, 36 ex Occid.; lialouis C. I. L. III, 9516] ') = Flavius Bassus Syracusis C. I. L. X, 7168. Cf. ad a. 408 -) = Flavius Autioclius Syracusis l. c. p. Chr. 432 _ . . s Occidentis et forma legitiina: Aetio') et Valerio Const. Prosp. Cycl. Auij. [coiutitutiones et Oc- cidenlis Th. 6, 23, 3 = lust. 11,16,3 et Orieniis Th. 6, 24, 11 secundum cod. opti- mum = lust. 12, 17, 2; Caelestini ejiistulae laffe 386. 387. 388; Aquis Statiellis C. I. L. V,7330j ') = Flavius Aetius laffe l. c; Itomae Itussi iitscr, chr. 1 n. 698 Orientis : Antiocho-)et qui fuerit [Thevd. 9,45,4 ad lect. uuutiatus anliquamj Autiocho'-) et Basso') Marcell. Heracl. [Theod. 9, 45, 4 ad lect. inter- 2)olatainJ Orientis : Valerio et qui fuerit [Theod. 9, 45, 5 ad lect. nuiitiatus untiijuamj Valerio et Aetio') Marcetl. Ileract. [Theod. 6, 24, 11. 9, 45, 5 = lust. 1, 12, 4 ad lect. interj^otatamj 68* 530 CONSVLES. INDEX V. ;). Chr. 433 Occldenlis ; (Maxiiiio') ('ijcl. forma pleitfi: Const. rrusj}. ilarceU. Auy. Heracl. fTheodosio XIIU et Ma.Kimo') ') = Petroiiius Maximus cos. II a. 443: C. I. L. liomae VI, 1197. 1198 cf. 1660, Jlossi inscr. chr. 1 n. 679. 712; Aeclani C. I. L. IX, 1368 p. Chr. 434 Occidentis : Aspare') et Areo- Const. Prosp. Cijcl. biudo'') ') = Flavius Ardabur Aspar in clupeo arf/erUeo adleijato supra p. 497 not. 1 ; lust.J Flavius Aspar liomae liossi inscr. chr. 1 n. 682 ^) modo Areobiudo 7itodo Areobiuda Orientis: ArBobiudo'-) et Aspare") Marcell. Anj. J/cracl. [Codd. Theod. ct p. Chr. 435 (Theodosio XV Orientis : Theodosio Aug. XV et [Cod. Theod. 6, 28, 8. 7, 8, 16. 10, 8, 5. 16, 3, 66 ex qui fuerit uuutiatus anni mensibus decem priorihus] forma plena: et Valentiuiauo IIII Const. Prosp. Cycl. Marcell. Atiij. Heracl, Const. Prosp. Cycl. Marcell. Aug. Ileracl. Beges Vand. (3, 458) [Cod. Theod. 1, 1, 6. 16, 10, 25 ex mensi- hus Novembri et Decembri, item lust. in omnibus i/uas habet huius anni subscriptionibusl p. l-hr. 436 Isidoro') et Seuatore^) Const. Prosp. Ctjcl. Marcell. Atiij.') Heracl. [Cod. ■) = Flavius Isidorus liomae liossi iiiscr. Theod.] chr. 1 n. 696 ') = Flavius Seuator Bomae l. c. ') p. c. id est praem. Amj. p. Chr. 437 Aetio') II et Segisvulto'') ') = F^Iavius Aetius, viile ad a. 432 ') = Flavius Sigisvultus liumae Bossi inscr. chr. 1 n. 698 p. Chr. 438 . . Orientis : Theodosio Aug. XVI et [Nov. Theod. 1] qui fuerit nuntiatus forma plena: (Theodosio XVI et Fauslo') Geneal. (1, 196 c. 628b) Const. Ital. Prosp. Marcell. ') = Anicius Acilius Glabrio Faustus C. I. L. Auij. Heracl. VI, 1676 — 16 78. 1767 et ijesla de recijnendo cod. Theod. p. Chr. 439 Occidentis : Festo') et qui de do Orieute fuerit nuutiatus forma plena: Theodosio XVII et Festo') Cotist. llal. Prosp. 3IarceU. Veron. Aiti/. JJeracl. ') videtur esse = Kufius 1'ostumius Festus Jicijcs Vaiul. (3, 458) llossi inscr. chr. 1 n. 846 — 848 p. Chr. 440 Orientis: Anatolio [Nov. Theod. 19] Anatolio et Valeu- JJcracl. tiuiano [titulus Mediolanensis C. I. L. V, 6268] Valentiniano Aug. V et Anatolio forma plena: Const. Jtal. Prosp. MarceU. Veron. Attrj. INDKX V^ CONSVLES. 1>. Clti: 441 Occidenth: |). c. Valeiitini.ini j lioniac Jiussi hiscr.chr. 1 Cyiu'j Aug. V ot Aniitiilii ?i. 706; Nov. Valen- liniani III omncsj ') = . Mar- cell. Veron. Aurj. Ileracl. [Nuv. Theo- dosii II omnesj Dioscoru') Const. Prosp. (l) [Nov. Valent. 2, 2 ; liomae Mossi inscr. chr. 1 n. 709. 710; Medio- laniC.I. L. V,62arum JidisJ Dioscoro') ut Eutlo.\io'') forma leijilima : Ital. rrosp. (suppl.) Aq8. Veroii. Awj. [Nov. Valcn- tiniani 7, 2 Occid. et Theodosii 22, 2 UrientisJ ') = Flavius Dioscorus Nolae C. I. L. A", 1340 -) tlieudosio Ital. i<. Chr. 443 Rlaximo') II et Paterio ') = Petronius Maximus iHtle ad a. 433 p. Chr. 444 Theoilosio XVlll et Albino Coiist. Ilal. 1'rusji. Marcell. Veron. Auj. Heracl. Const. Ital. Prosp. (etiam injiraescr. Ip.385). Marcell. Vicior Veron. '*Aug. Ileracl. i>. Chr. 443 1 Valentiniiino VI '\'alontiniano V OccideiUis : p. Chr. 446 lAetio III 1 et Nomo Occidentis : Const, foriiia plcna: Ital. Prosp. (etiam in j^raescr. vol. 1 p. 38.^) Marcell. Vcron. '*Au;j. Meracl. [Victor om.J lAetio 111 et .Syinmaclio') ') Xeoftiov to y xtd nvfi/iK^nv l'onsl. (Or., vol. 2, 8'2), ualentiniani uii ot aetii iii Mar- cell. errore, symmachi uii et aetii iii Mar- cellini emendator (vide vol. 2, 57) p. Chr. 447 Occidentis : l Calepio [Nov. Val. 7, 3. 22. 23. 24 ; tituii urbani omnes; Lufjduni Le Blant n.35 = C.LL.XIII n. 2.355J \Calepio ot ArUabure ('onst. Ital. (post 448) Prosp. cum Add. (p. 487. 488). Ciz. (1, 607, 17). Victor Veron. Const. foriiia plena: Ital. Trosp. cuiii, Add. (vol. 1 p. 487. 48S). Victor Veron. *Aiij. lleracl. Orientis : Ardabure et qui rucrit Nov. Theod. II 2 nuutiatus Ardabure et Calepio Marcell. Aug. Heracl. 532 CONSVLES. INDEX V. PostuiniaiRi '} Postimiiaiiu') et Zeiioiie II. ( 'hr. 4iS Occidenlh : [Leonls eji. Inffi «. 417; Mossi inscr. chr. 1 n. 743. 744] Const. Itcd. Prosp. cnm Add. (iK 487. 48'J) Polemlus iSilvius (ool. 1 2>- 523 c. 84. p. 547, 38) Victor VeroH. [Nov. Va- lent. 25; titiUi Me- diolanensis C. I. L, V, 6283, Lugdunen- sis Le Blant n. 68 = C. I. L. XIII, 2.356] ') = Rufius Praetextatus Postumianus C. I. L. VI, 1761 p. ( 'hr. 44'J Occidenfis : [Bomae Bossi inscr, ch r. 1 n. 745, 746 ; Lugduni LeBlant n.667= 0. L L. 2357] Orienlis : Zenone ct Postumiano') Marcell. Aurj. Heracl. [Cod. lust. 1, 1, 3 ex OrienteJ Asturio') Asturio') et Proto- Const. Ital. (post 450) Protogene et gene Prosp. cum Add. Asturio') (li. 487. 489). Po- lemius (vol,l p.547, 38) Victor. Veron. Au(j. [Nov. Valent. 26. 27; Leonis epp. laffi 420—445; in- scriptio Mediolanen- sis a. sequentis C. I, L. V,62S4] ') asterio Polemitis, uaieQiov Const. (Or.) errore. — = Fl. Astyrius in diiilijcho ajmd Oorium 1 tab. 3 ad p. 58; liomae Bossi inscr. ehr, 1 n, 745 p, Chr. 450 Protogene et qui nuntiatus Cuerit Orientis : [Marciani ep. apud HaeneUam t/oip. leg. p. 252: vnuTfiff /7p(o- xoyivovg XauTiQOTd- rov xtti roa StjXm- !t)]Oofxii>ov] Marcell, Heracl, [Cod, lust, 5, 17 et a, sequen- tis 5, 14, 8, 6, 52, 1 ex Oriente omncs] Valentinijino Aug. VII et Avieno') ') = Gennadius Avienus ex Corvinoruni l'anii!i;i, Sidonius ep, 1, 9 Const. Ilal. Prosj). cum Add. (ji. 487, 48'J), Marcell, Victor Veron, Aug, Ileracl, p. Chr. 451 Adelfio') Oceidentis : Prosp. (I teste Vict. Aij.) cum Add. (p. 487. 489). [Nov. Valen- tiniani; Leonis jmpae ej>j). jileraeque ; Bossi inscr. chr, 1 n, 752. 753] Adelfio') ot Mar- ciano Const. Marciano Au fuerit uuntiatus Marciano Aug. I Orientis : et qui [Marciani ep. ad Leoncm apud naeneliimi Corj). leg. p, 251 Graece: vnuTeiti . , MtiQxiic- yoiJ , , , xtd rov tfijXto- 9)jaouei'ov , Latine: consulatu . . . Mar- ciani . . . priino et qui fuerit nuntiatus7 [Nov, Marciaiii 1] Marciano Aug. et Adelfio') ') = Flavius Adelfius Add. ad Prosp. ji. 489 forma jilena: Ital. Prosp. (II) cum Add. (p. 490) AqS. Marcell. Veron. Aug. Heracl, [Victor, om,] INDEX V. p. Chr. 452 CONSVLES. 533 OccidnUis : Herculaiio') et qni Aild. ad Prn.ip. p. 487 ilo ilrientc iucrit imiitiatus Ilerculani)') Orientts: Sporacio") ct qni fuerit [Marciani epialida ajnul nuntiatus llaeneUum Corp.lei/. p . 452 data dle lul. 6 vntttsiif HffioQttxlov . xid Tot; p. Leonis omnes et tituli Jtalici omnes] llerunlano') et Spo- Const. Ital. Prosp. (II) racio-) cum Add. (p. 490) AqS. Veron. [Victor om.J ') lionorio Add. ad Prosp. (p.490j. — = Flavius Bassus Herculauus Romae Eossi inscr. cltr. 1 ii. 757; Flavius Herculanus Add. ad Prosp. (p. 4bT) et Aeclani C. I. L. IX, 1771 ^) asporacio Ital. AijS., aspere Add. ad Prosp. (p. 490), marciauo Aiii/. p. Chr. 453 Occidentis: Orientis: i Opilione') Const. Prosp. (I) cum I Add. (p. 489). [epi- I stulae Leonis omnesj \Opilione') et Vinco- Ilal. Prosp.(II) cumAdd. I malo-) (p. 490) AqS. Victor \ Veron. Aug. ') = Flavius Opilio Prosp. Add. p. 490 et Romae inscr. chr. 1 n. 997; Venautius Opilio Romae Kotizie dei/li scavi ISSS p. 451; Kufius Opilio Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 993: inter duos consnles Opilio- nes a. 453 et a. 524 haec nomiiia quomodo dislrihuenda sint, parum constat ') Cf. Marciani epistula a. 452 lul. 6 inscripta inter tilios Biyxoijiiho . . vnttrio tfeaiyyitTto (Haenel corp. leg. p. 256) p. Chr. 454 ' Occidentis : I post consulatum Add. ad Prosp. (p. 4S7) Opilionis forma plena: lAetio et Studio Const. Ital. Add. ad Prosp. (p. 4S7. 490) Marcell. Victor Veron. *Auy. Ileracl. p. Chr. 455 Occidentis : Orientis : Viucomalo-) et Opi- Marcell. (84, 20. S5, 31). lione') Heracl. I Valentiniano VIII Adtl ad Prosp. (p. 4S7); \ [I.eonis epp.J J forma plena: ( Valentiniano VIII et Antlieniio Antbemio [Xov. Marciani ; Cod. lust.J p. Chr. 456 Occidenlis : lAvito') Aug. Const.[RomaeRossiinscr. ) chr. 1 n. 795. 796J 'lohamie et Varan.-i Ilal. Add. atl Prosp. (p. 492) Aq. Viclor Marcell.(cuil.Sanelo- mer.) Marius Veron. [Romae Rosai inscr. ehr.l n. 798. 799J ') = Eparchius .\vitus Rossi inacr. chr. 1 p. 345 Const. Ital. Prosp. cum Add. (p. 490). Aq. (rol. 1 p. 681, 12. p. 682, 1). Marcell. Victor Veron. *Auij. Heracl. Orientis: Varane et lohanne Add. ttd Prosp. (p. 490). Marcell. (cod. Oxom.) *Auy. Heracl. [Cotl. lust.J 534 CONSVLES. INDEX V. j). Chr. 457 Constantino') et Rufo ') = Flavins C'onstj'/.lO- f^ijao/Jtfov] HeracL [Cod. lust. 8, 53, 30] IMagno fMagno et Apollonio [liomae Rossi inscr. chr. 1 n. 738] Const. Ital. Add. ad Prosp. (p. 493) AqS. Cass. Victor Marius Veron. [Nov. Maio- riani; epp. Leonis papaej p. Chr. 461 Occidentis: Severino et qui ilo Const. Oriento Severino [Homae Mossi inscr. chr. 1 n. 878. 879 et Medio- lani C. V, 5453 et ajmd Lingones in Qallia Le Blant n. 1 = C. I. L. XIII,5657: auta.461 aut a. 482] Ilal. Add. ad Priisp, (p. 493) AqS. Cuss. Marius ^■'eron. ) gailalaifo .liW. nd Prosp., Victor Apollouio et Magno Marcell. *Aug. Heracl. Orientis: Severino et lJ;iga- laifo') Uagalaifo Dagalaifo') et Severino [TiliUus in Galatia re^). C. I. Or. 9259: imi vTiuTtus ri>. Leo7tis 2>"P"^] Severo et Leone Const. Augg. forma plena: Leoiie Aiig. II et Severo Aug. Ilul. A. laffa n. 560; Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 813] Camp. Add.- ad Frosp. (p. 493) AqS. Marcell. Cass. Victor *Atii/. Ileracl. [Const. om.], [Vrbani tiluli omnes ; Lugduni Le lilant n. 74 = C.I.L, XIII, 2360] Ilal. (Vind.) Marius Veron. Ilal. Camp. AqS. Marcell. Cass, Victor Maritts Veron, *Aui/, Heract, [Const, om,] Const, Itat, Campi, AqS. Marcell. Cass. Marius Veron. *Aug. Heracl, [Nov. Anthemii; Cod, Ittst,; tiiuli itrhani et Itatici] Victor 69 536 p. Cltr. 469 , Miireiano CONSVLES. INDEX V. Occideittis: . [liluli Ilalici et Oallici C. \ V, 6627. XI, 4078; Le Blaiit n. 87 = ) C. I. L. XIII, 2361] Mareijiuo et Zenone Ilal. Camp. AqS. Cass. Mariiis Veron. p. Clir. 470 Ocridentis : Severo') (irientis: Zenone et M.iri: loril.aiif Jilarcell. Victor *Aug. Ileracl. [Cod. lust.J Orientis : [Cod. Iust.5,27, 4 ad cud. VeroiiensemJ lordane et Severo') Camp. AqS. (I). [liomae Itossi inscr. chr. 1 n. 826. 827. 828 alii- que lituli Italici et OaUici] \Sever(j') et lorilaiie Ital. (Vind.) AqS. (II). Cass. Marius Veron. [Bomae liossi inscr. chr. 1 n. 829, Lugduni 0. 1. L. XIII, 2362] ') = Fl.avius Severus Nolae C. I. L. X, 1343; = Messius Plioebus Severus Bomae in amphitheatro Flavio C. I. L. VI, 32091. 32092. 32184. 32185 ^) ioli.anne Vict. Aug. p. Clir. 471 Occidentis: Orientis: Marcell. Victor^) Aug.^) Ileracl. Alex. [Cod. lust.] I Probi. -Idl; Laude C. I. L. V,6'M4] hal. Caiiq). ArjS.') Cass. Mariiis Vcrun. Ale.r. [Mar- cell. Awj. Ileracl. uin.] Victor'') [Cod. Iiist.J ') zeiione iii ArjS. (Par.J omiUens consulatuiii a. 479 -) post consulatum Arniati, adrlens quia nullus cousul accossit ot Basiliscus tyrannus a cunsulatu reccssit, Armatus praescnti anno ciuisul romansit Victor p. Chr. 478 p. Clir. 477 1 p. c. Uasilisci 11 ct Armati p. c. Armati \\i. c. iteruni Ariuati iill.i p. Chr. 47'3 Zenoue Aug. 111') ') iii add. Camp. Marcell. Aur/. A/e.v., il ailrl. ArjS. (Valic.) Cass. Cod. Iiist., sine nuineru rclirjid. Cj'. Hermae vol. 7 j>. 478 p. Chr. 4S0 (post cuusulatum Zenouis 111 /Basilio inn.') ') iuu. habent ArjS. Cass. Mariiis Veruii, Aiir/. ji. Chr. 481 Placido') ') = fortasse Itufius IMacidus Uuuiac liussi iiiscr. chr. 1 n. 876 et BuU, crist. a. 1863 p. 71 p. Chr. 482 Occidcntis : Severino iuu.') Ital. Camj). AqS. (I) [Roinae liossi inscr. clir. 1 n. 868. 86'.)] Ital. Camj). ArjS. Marcell. Cass. Marius Veroii. Aug. Heracl. Alex. [Victor om.]. [Cod. lust.J Ilal. Caiiij). ArjS. Marcell. Cass. Victor Marius Veron. Aiii/. Heracl. Alex. [Cod. lust.J Victor Ilal. AijS. Marcell. Criss. 3Iarius Vcron. Aiirj. Heracl. Alex. [Camji. oin.j Ilal. Camj). AqS. Marcell. Cass. 3Iarius Veron. Aiiq. Heracl. Alex. [Victor om.J l Trocontlo OrieiUis: Victor Ileracl. Cass. Ilarius Veron. Aui/. [Siiiij)licii paj)ae ejip. laffe n. 583. 586. 587. 58i). Cf. a. 46lJ Severino et Tro- Ital. (Havn.) AqS. (II) coudo [Romae Rossi inscr. chr. vol. 1 n. 87Tj ') iun. Ital. Ai/S. Marius Vcron. p. Chr. 483 Oceidentis et forma j>lena: Fausto iun.') Ital. Camp. AqS.Marcell. p. c. Trocondi Cass. Marius Veron. Aiirj. Alex. [Heracl. om.J ') iun. I'f;'o?i. Ainj. — = {Anicius Acilius) Aginantius Kaustus Ruiiiae Russi inscr. chr. 1 n. 882; cf. C. I. L. VI, ,'>26. 1706, 31 = 32159 et indicem ad Cassiodurum ji. 4'J2 p. Chr. 484 Trocondo et t^everiuo") Marcell. Alex. Orientis: Victor [Cod. lust.J Theoderico Theodcrico et Venantio') Marcell. Alex. Occidentis : Venantio') Ital. (Vind.) ArjS. (I) [Felicis I jiapae ej), lalfc n. 60lJ ■ Venautio') et Tlieo- Ital. (rctiqui) Camj>. AqS. derico (II) Mariue Veron. Aurj. d. n. Theoderico et Casa. Veuantii)') ') = Flavius Veuautius aut luc aut cos. a. 507 Aeclani < '. I. L. IX, 1375 Orientis: Victor Heracl. [Corl. lust.; Cass'iodorus var. 8, Ij 69* 538 p. Chr. 485 CONSVLES. INDEX V. Oaldentis ct furma plena: Orieniis: Syminacho iuii.') Ilal. Camp. AgS. Marcell. p. c. Tlieoclurici Victor Cass. Marius Veron. Atuj. Heracl. Alex. [synodus Itomana 2>. 202 Thiele; lituli Italici et Gallici C. I. L. V, 5425. 6237. XII, 2037] ') iun. Ital. Veron. — = Q. Aurelius Jlenimius 8ymniaclius appellatur in codicibus Boethianis teste Sirmondo ad Ennodium cp. 7, 25; Aurelius Memmius Symmacbus est in codicibus Macrohianis ieste lanio vol. 1 praef. pi- ^^ VII p. Chr. 4S6 Decio iun.') Lougino^) Oriejitis : Marcell. Victor Heracl. [Cod. lust.] Occideidis : Itul. (reliqui) Camp. AqS. (T)*Britt. (3,209,22) Veron. Aufj. [Titidi Italici et Gallici C. I. L. V, 5423. 6228. 6814. XII,24S5. Le Blant n. 662] Decio') et Longiuo^) Ital. (Ilavn.) AqS. (II) Cass. Marius ') iun. Veron. — Fortasse = Caec(ina) Mav(ortius'?) Basilius Decius Tarracinae G. I. L. X, 6S50 — 6S52 ') To §' add. Heracl. — = Flavius Louginus papy^-us Parisina apud Wesselyum griech. Papyre des Louvre (1S90) n. 1 Longiuo-) et Decio') Alex. p. Chr. 4S7 Occidentis el forma plena: Boethio') Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Veron. Auy. p. c. Longini Orientis: Victor [Cod. lust.] •) = Nar( ) Manl( p. Clir. 488 Heracl. Alex. [Ma- rius om.] [synodus Romana apud Thie- lium p. 259] ) Boethius in dip>tycho C. I. L. V, 8120, 1 ; Flavius Boethius synodus liomana cit. Occidentis et forma pilena: Orientis: Dynamio et .Sificlio') Ital. Camp. AqS. Marcell. p. c. H Lougini Victor Cass. Marius Veron. Auy. Heracl. Alex. [Synodus Bomana apud Thieliump. 259; tituli Italici ei Siculi; C. L L. V, 7528. 8958. X,7329. Solus prior si ap2)ellatur in titulo Oallico Le Blant n. 374 A, ubi est De- ilamio viro clarissimo consule, id facium erit hreviandoj ') = Kufius Achilius (cf. titulus Uufi Acliili Macci riacicli C. I. L. VI, :>219.'>) .'^iviclius in diptycho C. L L. XII, 133 INDEX V. CONSVLES. 539 Probino') et Eusebio Eusebio Orientis : Victor Heracl. (suppl.) Eusebio et Probino') Marcell. Alex. p. Chr. 489 Occidentis: rProbino') Canq^. AqS. (I) Awj. [Tituli Italici C. I. L. X, 44'J4. XI, mo; gesta Savennatia apud Marinixim pap. 82 p. 128] Ital. AqS. (II) Cass. Marius Vcron. [Mas- siliae C. I. L. XII, 487] ') Petroniae rjentis : Bossi inscr. chr. 1 p. 416 Ckr. 490 Occidentis: Orientis et forma letjitima: Fausto iuu.') Ital. Camp. AqS. (I) Longino II Victor'') Marius Heracl. Cass. Auj. (suppl.) Fausto') et Longino AqS. (II) Veron. Longino II et Fausto') Marcell. Alex. [Comi C. I. L. V,541T et duorum annorum sequentium Conii l. c. n.5417, Me- diolani l. c. n. 5656, Aquis Statiellis l. c. n. 7531; Viennae C. I. L. XII, 2058] Fausto') et Ariovindo AqS. (Goth.) ') Fausto Nigro .iuj.; Fausto alio Veron.; iun. Ital. AqS. Camp. Cass. ; = Probus (l' Notizle) Faustus Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 1165, Notizie deyli scavi ISSO p. SO, Aeclani C. I. L. IX, 1396; Probo et Fausto vv. cc. epp. 2>ontiJiciae lafe n. 614. 625; Flavius Faustus iuuior Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 895, gesta Ravennatia apud Marinium pap. n. 84 p. 131; Nolae C. I. L. X, 1345. Cf. indeo: ad Cassiodorum p. 492 -) post cODSulatum Longiui Victor air. 491 Olybrio iun.') Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Victor Marius Veron. Aug. Heracl. Alex. ') iun. Ital. AqS. Camp. Cass. Veron.; = Flavius Olybrius Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 1005 aut hic aut cos. a. 526 Chr. 492 ^Anastasio Aug. (Anastasio Aug. AqS. (I) Aug. [Amiterni C. I. L. IX, 3568] et Kufo') Ilal. Camp. AqS. (II) Marcell. Cass. Victor Marius Veron. Heracl. Alex. [Lugduni anni sequentis Le Blani n. 77 = C. I. L. XIII, 2366; Cod. lustj ') = Flavlus Eufus Grenfell et Hunt greek papyri ser. 1 n. 55 p. Chr. 493 Occidentis : Ital. AqS.(I) Cass. Veron \' Eusebio II Orientis : Heracl. ') Eusebio II et Albiuo Marcell. Alex. [om. Vicior Marius Aug.J Albino [TiiuU Italici] 'Albino et Eusebio Camp. AqS. (II) ') inter a. 493. 494 ins. annus 'sine cos.' {dyim.) Heracl. Cltr. 494 Asterio') et Praesidio') Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Victor Marius Veron. Aiig.^) Hcracl. Alex. [Romae C. L L. VI, 32001] ') loco posleriore Aug. — = Turcius Rufius Aprouianus Asterius teste subscriplione codicis Vergiliani Florentini; = Flavius Asterius Aeclani C. I. L. IX, 1377 *) = Flavius l'raesidius Aeclani l. c. Chr. 495 Viatore') ') = Flavius Viator cpisiula Gelasii apud Thielium p. 439 Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Viclor Marius Aug. Ueracl. Alex. Occidentis : p. c. Vintoiis Ital. (reliqui) Camp. AqS. Mariiis 540 p. Chr. 4i)t> \ '[Specioso) Aujj. ') euschio AqS. (Leid.) p. Clir. 4. 489) p. Chr. 502 Occidentis: Orientis: I Avieuo iun.') Ital. (rel.) Camp. AqS. (I). Victor 'Avieuo iuu. etProbo Ilal. (Vind., San;j.) AqS. (II). Cass. Marius Probo et Avieno iuu. Marcell. Heracl. Alex. [Cod. lust.J ') iuu. /tal. Camp. Cass. Victor Marius; = Flavius Avienus teste sijnodo Roinana edita qmst Cassio- dori varias p. 438 p. Chr. 503 Occidentis: Orientis: Volusiauo p. Chr. 504 Cethego') Ital. Camp. AqS. Marius [Cass. et Victor om.j Uexiorate et Volusiano Marcell. Heraci. Alex. Ital. Camp. AiqS. Marcell. Cass. Victor Marius Heracl. Alex. ') = Rufius Petronius Nicoinachus Cethegus jiapijrus Blariniaua n. 113 siiniliaeque libellus de stirpe Casaiodori (v. ed. nieac variarum jiraef. p. V); = Flavius Cetegus Aeclani C. I. L. IX, 1376 INDRX V. p. Chr. rm l'ONSVI.KS. 1'lieocluru') Ocddentin : Jla/. Canqi. AijS. Viclor I Tlicoduio et Sabi- Cass. S.alji 541 Orientis : i't Tlieoiloro Jlariux Marre/l. Jlrruri. Alr.r. H'vil. Just.] ') = riavins 'l'lieoilorus Itoniae Iiossi iii.icr. clir. 1 n. i>'Ji> = C. I. X. VJ, ,32046 p. Chr. 50r, Occiclentis : Oricnlis: iMessalla') Jtal. Camp. AqS. Victor \Messalla') ct Areo- Cass. Jlarius Arenljiiula'^) et Mcssalla') MarceU. Jlerar/. A/ex. f binda'') | [Cod. Jiisl.J ') = Flavius Messalla Jioinne Jlossi inscr, c/ir, 1 n. 931 *) = Fl. Areob. Uagal(airus), Areobiudus in dipti/cho C. I. L. V, S120, 6' a/iisqui: p. C/ir. 607 Occideniis : Veuantio inn.') Victor Jlarius (iilerrjue transponit a. 507, 508) Ital, Camp. AqS. [Theoderiei regis praeceptio ad sena- tum (post Cassiodori varias p. 392) aut huius anni aut se- quentisj forma plena: Orientis: Anastasio Aug. 111 Marce//. Anastasio Aug. III ') iun. AqS. et Venantio Cass. Heract. Alex. [Nar/ione C. I. L. XIJ, 5339J Orientis : Celere et Venantio' Marce/l, Herac/, p. Clir. 508 Occidentis: 1 Basilio Venautio Camp. AqS. ] iuu.') fVenantio iun.') et Cass. Viclor Marius {Id Celere duo transponunt con- su/es a. 507. 508) ') iuu. AqS. Victor, — basilio uenantio Cump.; uenautio basilio iuniore AqS.: fortasse = Decius Marius Venautius Basilius C. I. L. VI, 171G = 3209-1 p. Chr. 509 Iniiortunn iuu. = Opportuno') Jlat. Camp. Cass. Viclor Marius Marcell. Ilerac/. ') iuu. Victor. — Iniportuno vera forma jmssim iestata titu/is est ajmd Laiinos; Opportuuo communi crrore Marce//. el Herac/. ; anastasio inportuno Camp. errore p. Chr. 510 Boetliio iuu.') Ilai. Camp. AqS. Marce//. Cass. Viclor Marius Herac/. ') iun. Ila/. — = Anicius Manlius Severiuus Boethius ipse in scriptis suis. p. Chr. 511 Occidentis: Orientis: fFelice') Ila/. Camp. AqS. ^'ictor [Cassiodorus var. 2, 2. 3J ^■"elice') etSecundinu Clir. Ga//. (vo/. 1 p. 006 Sccundiuo et Felice') Marce//. Heracl. c. 695) Cass. Marius ') = Flavius Felix Ilomae liossi inscr. chr. 1 n. 949; Aec/ani C. I. L. JX, 1380. 1381; Puieo/is C. I. L. X, 3299 p. Chr. 512 Occideniis: Orieniis cl fonna p/ena: j). c. Felicis lia/. Camp. AqS. (I) l'aulo') et Musciano AqS. (II). Cass. Vicior Marius Marve//. I Heraci. ') roiT Ui^utyov ins. JJeiacl. 542 CONSVLES. INDEX V. j). C/ir. 013 I Probo Occidentis : Ital. Camp. AqS. (I) Victar Orientis : 'Prdlio et Clcnien- Aq>S. (II). Cass. tino') tJlenieutiiio') et Probo Marcell. Marius Heracl. [Cud. lust.J ') = Fl(avius) Taurus Clenicntinus Anuonius, Clementinns in diptycho apud Gorinm I tah. 9 ad p. 200 p. Chr. 514 Seuatore') Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Victor Marius Ueracl. ') = Flavius Maguns Aurclius Cassiodorus Senator, v. praef. me.am ad eius varias p. IX p. Chr. 515 Occidentis : Orientis : (Florentio Ital. Camp. AgS. (I) rFIorentio et An- theinio') Victor AqS. (II). Cass. Marius [prope Viennam C. I. L. XII, 1792. 2067] Antliemio') et Floreutio Marrell. Ileracl. [Ana- stasii epp, ad Hor- misdam ; Augusti in Narhonensi C. I. L. XII, 2421] ') = Procop. Authemius Ant(hemi?) til. in diptycho qnod edidit VHlefosse Gazetle arcMoloyique 9 (1884) p. 121. 183 p. Chr. 516 Petro') Ital. Camp. AqS. Marcell. Cass. Victor Marins Heracl. •) = Flavius Petrus Bomae C. I. L. VI, 3204S et Bossi inscr. chr. 1 n. 963; C. I. L. XI, 3566 p. Chr. 517 Orientis : Occidentis: Agapito') Anastasio^) Ital. Camjy. AqS. Victor [Romae Mossi inscr. chr.ln.930.965,item a.seq.n. 967;Luyduni C. I. L. XIII, 2375 et a. seq. n. 2376] [Aquis Sextiis C. I. L. XII, 590, vix a. 492 . cf. neues Archiv 14, 237] [Agapito'] et Ana- [Laude corp. inscr. stippl. stasio-) Ital. 1,863] ') = Flavius Agapitus Capuae C. I. L. X, 4495 ^) = Fl. Anastasius Paulus Probus Sabinian(us) Ponipeius, Anastasius in dipttjcho C. I. L. V, 8120, 2 p. Chr. 518 Anastasio-) et Agapito') Marcell. Cass. Marius Ileracl. [Cod. lust.] Occidentis : I p. c. Agapiti Ital. Camp. AqS. Orientis: Magno') Marcell. (60, 11. 100, 6) Cass. Marius Heracl. Alex. [Cod. lust.] [Agapito II et Magno Victor\ ') magni et tlorentii Marcell. (Sanctom.). = FI. Anastasius Paul(us) Prob. Moschian(us) Prob. Magnus in diptycho apud O. Meyer zwei antilce Elfenheintafeln p. 57; Fl. Magnus C. I. Or. 9449. p. Chr. 519 _ , Occidentis : Orientis : Eutharico Cillica') Ital.(p..326 c.SO etp.332). lustino Aug. AqS. (II) Camp. AqS. (I). [Cassiodorus var. 8,1] Eutharico Cillica et Cass. lustino Aug. et Eutharico Marcell. (60, 13. 101, 7). lustino Aug. Victor 3Iarius lleracl. Alex. [lohannis epi- scopi Constantinopoli- tani ep. apud Thielium p. 852; Cod. lust.J ') = Flavins Eutharicus CiUiga C. I. L. VI, 32003; Flavius Euth. Itul. (Ilavn.) et titidus Novariensis C. I. L. V, 6589 INDEX V. p. Chr. 520 Kusticio ') CONSVLES. 543 Occidentis : Ital. Camp. A. c. Lampadi et Orestis anno tertio Victor p. Chr. 533 = ind. XI lan. 1—Atig. 31, ind. XII Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. VI lan. 1—Mart. 31, a. VII Apr. 1—Dec. 31 Occidentis: Orientis et forjna plena: et iterum') p. c. Lam- Ital. Camp. AqS. (I) lustiniano Aug. III AqS. (II). Marcell.Victor padi et Orestis [Romae Rossi inscr. Marius Heracl. Alex. chr. 1 n. 1030. 1031; [Cod. lust.J Aeclani C. I. L. IX, 1384; CapuaeC.IL. X, 4497J ') tertio pru et iterum AqS.; p. e. it(erum) a(t)que iterum Lampadio et Oreste vv. cc. ind. XI, quod est in titulo urbano adservato Veronae (Majfei M. V. 180, 5), ridetur esse eadem formula corrupta p. Chr. 534 = ind. XII lan. 1—Aug. 31, ind. XIII SejJt. 1—Dec. 31; = lustiniani a. VII lan. 1—Mart. 31, a. VIII Apr. 1—Dec. 31 Occidentis : Orientis : (Paulino iuu. ') Ital. Camp. AqS. (II) lustiniano Aug. IIII Victor [Smymae C. 1. Qr. Marius [Cassiodorus 9276J var. 9, 22. 23j forma plena: lustiniano Aug. IIII et Paulino') AqS. Marcell. (60,14. 103,31). Herael. Alex. [lohan- nes II episc. Romanus lustiniano laffd 884; Cod. lustj ') iun. /((//. AqS. Camp. Marius et sicfere tituli et acta. Cassiodorus var.9, 22. 23 servavit epistulas duas, quibus eum conaulem nominat senatumque de ea re certiorem fac.it rex Athalaricus. = Flavius Paulinus Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 1048; Venantii filius Cassiodorus l. c. INDEX V. CONSVLES. 545 p. Chr. 535 = ind. XIII laii. I —Aiii/. .31, ind. XI III Sept. 1—Dec. 31 ; = lustiniani a. VIII lan. 1—Mart. 31, a. VIIII Apr. 1—Dec. 31 Gothorum : forma legitima : p. c. Pauliii! Pauliuu II Ital. Camp. AqS. (I) fSa- lonis ad C. I. L. III, 265'jj AqS. (III) Belisario'1 Camp.'^) AqS. (III) Mar- cell. Victor Marius Heracl. Alex. fBomae liossi inscr. chr. 1 n. 1056; lusliniani novellaej ') = Flavius Belisarius Bossi inscr. chr. 1 n. 1056 et A^ov. 4; Grenfdl el Hunt (jreek papyri ser. 2 n. S5. — Eutropium ei addit colleijam Athanasius ad Nov. 6 ') quod est consulatu Vilisari adscr. errore ad a. 538 Camp. p. Chr. 536 = ind. XIIII lan. 1—Aug. 31, ind. XV Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. VIIII lan. 1 - Marl. 31, a. X Apr. 1—Dec. 31 Gothorum: iterum p. c. Paulini Ital. Camp. AqS. (I) fMennae episcopi Con- stantinopolitani ad- notatio ad concil. ConstantinopoUtanum Mansi S, 870] Pauliuo III AqS. (III) forma leyitima : j5. c. Belisari AqS. (II). MarcellS. Marius ('sine cos.' Heracl., om. Alex.) p. c. Belisari annu se- cundo Victor p. Chr. 537 = ind. XV lan. 1 — Aut/. 31, ind. I Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. X lan. 1 — Mart. 31, a. XI Apr. 1—Dec. 31 Gothorum: forma legitima: tertio p. c. Paulini AqS. (I). ftituli Gallici C. I. L. XII, 1693. 2405] Paulino UII AqS. (III) iterum p. c. Belisari p. c. Belisari anno II p. c. Belisari anuo III Ital. Camp. AqS. (II). MarcellS. Marius ('sine cos.' Heracl., om. Alex.) fNovellae lust.] Victor p. Chr. 538 = ind. I lan. l—Awj. 31, ind. II Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XI lan. 1 — Mart. 31, a. XII Apr. 1 — Dec. 31 Gothorum: forma legitima: p. c. Paulini fConciUum Aurelianum III lohanne') Ital. Camp. AqS. (I). j iunioris concil. Gall. p. 1001] MarcellS. Marius Heracl. Alex. Paulino V AqS. (II) _ ') xal in(iQj(ov TiQsrogiov add. Heracl. = Flavius lohannes (Fl. lohanne Orientale v. cl. coTi. Eom.) Romae liossi inscr. chr. 1 n. 1064 (cf. [Fl. lohanne] cons. per Orientem Romae C. I. L. VI, 32042); Aeelani C. I. L. IX, 1386 p. Chr. 539 = ind. II lan. l~Aug. 31, ind. III Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XII lan. 1—Mart. 31, a. XIII Apr. 1—Dec. 31 Gothorum: forma legitima: (V p. c. Paulin (Paulino VI fTicini C. I. L. V, 6467] AqS. (III) p. c. lohannis AqS. (I) Apione') Ital. Camp. AqS. (II). MarccllS. Victor Marius Heracl. Alex. •) vioS £tQttTt}yiov add. Alex.; p. c. bilisarii iiii et stratici iiii Ital. (Sang.). — = FI. Strategius Apion, Stratogius Apioii in diptycho C. I. L. II, 2699; Flaviu.^ Appion Qortijnae C. I. Or. S635 70« 546 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 540 = ind. III lan. 1 — Aag. 31, ind. IIII Sept. 1 — Dec. 31; = lustiniani a. XIII laii. 1—Mart. 31, a. XIIII Apr. 1—Dec. 31 Oothorum: forma leyitima: 'VI p. c. Paulini [Bavennae gesta apud Marinium pap. n. 115. 116; Mantuae C. I. L. V, 4084] fPaulino VII AqS. (III) iteruni') p. c. lohannis AqS.(I) [Viennae C. I. L. XII, 2081] lustino iun.-) Ital. Camp. AqS. (II) MarcellS. Victor Marius Heracl. Alex. [Apione 11 AqS. (IV)] ') bis iterum A(jS. (Goth.) '') iun. add. Marcell. — = Fl. Mar. Petr(us) Theodor(us) Valent. Rust. Boraid. Gerra(anus) lust(inus) in diptycho apiul G. Meyer, Zivei antilce Elfenheintafeln ])■ 60; = Flavius lustiuus Romae Rossi inscr. chr. 1 n. 1068. 1069 p. Clir. 541 = ind. IIIl lan. 1—Aug. 31, ind. V Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XIIII lan. 1 — Mart. 31, a. XV Apr. 1—Dec. 31 I III p. 5. lohannis AqS. (I) JBasilio iun.') Ital. (p. 334 et p. 336 c. 95) Camp. AqS. (II) Victor J Marius Heracl. Alex. Basilii anno prinio MarcellS. ') iun. Ital. Camp. — = Auic(ius) Faust(us) Albin(us) Basilius in diptycho apud Gorium 2 tah. 20. 21 ad p. 134; *^. BaaiXiog Berl. agypt. Urk. I n. 305 p. Chr. 542 = ind. V lan. 1—Aug. 31, ind. VI Sept. 1—Dec. 31; = lusiiniani a. XV lan. 1—Mart.31, a. XVI Apr. 1—Dec. 31 Ip. c. Basili Ittl- Camp. AgS. Marius Alex. p. c. Busili a. II MarcellS. Victor p. Chr. 543 = ind. VI lan. 1—Aug.31, ind. VII Sept. 1—Dec. Sl; = lusliniani a. XVI lan. 1—Mart. 31, a. XVII Apr. 1—Dec. 31 Iiterum p. c. Basili = p. c. Basili a. II Ital. Camp. AqS. Marius Alex. p. c. Basili a. in MarcellS. Victor p. Chr. 544 = ind. VII lan. 1 — Aug. 31, ind. VIII Sept. 1 — Dec. 31; = lustiniani a. XVII lan. 1—Mart. 31, a. XVIII Apr. 1—Dec. 31 I et iterum p. c. Basili = III p. c. Basili = p. c. AqS. Marius Alex. I Basili a. UI /p. c. Basili a. IIU MarcellS. Victor p. Clir. 545 = ind. VIII lan. 1—Aug. 31, ind.IX Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XVIII lan. 1—Mart. 31, a. XIX Apr. 1—Dec. 31 llin p. c. Basili = p. c. Basili a. IIII AqS. Marius Alex. fp. c. Basili a. V MarcellS. Victor p. Cltr. 546 = ind. IX lan. 1 — Aug. 31, ind. X Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XIX lan. 1 —Mart. 31, a. XX Apr. 1—Dec. 31 IV p. c. Basili = p. c. Basili a. V AqS. Marius Alex. (p. c. Basili a. VI MarcellS. Viclor p. Chr. 547 = ind. X lan. 1 — Aug. 31, ind. XI Sept. 1 — Dec. 31; = Iu.itiniuni a. XX lan. 1 — Marl. 31, a. XXI Apr. 1 — Dec. 31 IVI p. c. Basili = p. c. Basili a. VI AqS. Marius Alex. p. c. Basili a. VII MarcellS. [Victor om.] p. Chr. 548 = ind. XI lan. 1—Aug. 31, ind. XII Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXI lan. 1—Mart. 31, a. XXII Apr. 1—Dec. 31 IVII p. c. Basili = jp. c. Basili a. VII AqS. Marius Alex. p. c. Basili a. VIII Ital. (1, 334) Victor p. Chr. 549 = ind. XII lan. 1—Aug. 31, ind. XIII Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXII lan. 1—Mart. 31, a. XXIII Apr. 1—Dec. 31 jVIII p. c. Basili = p. c. Basili a. VIII AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. VIIII Victor INDEX V. CONSVLES. 547 p. C/ir. 5,-)0 = ind. XIII lan. l — Aw/. 31, ind. XIV Sept. 1—Dec. 31; = lustlniani a. XXIII lan. 1—Mart. 31, a. XXIV Apr. 1—Dec. 31 (VIIII p. c. Basili = p. c. Basili a. VUII AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. X Victor p. Chr. Ml = ind. XIV lan. 1 — Aug. 31, ind. XV Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXIV lan. 1—Mart. 31, a. XXV Apr. 1—Dec. 31 |X p. c. Basili = p. c. Basili a. X AqS. Mariua Alex. Ip. c. Basili a. XI Victor p. Chr. 552 = ind. XV lan. 1—Aug. 31, ind. I Sept. 1-Dec. 31; = lustiniani a. XXV lan. 1—Mart. 31, o. XXVI Apr. 1—Dec. 31 IXl p. c. Basili = p. c. Basili a. XI AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. XII Victor p. Chr. 553 = ind. I lan. 1—Auy. 31, ind. II Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXVI lan. l^Mart. 31, a. XXVII Apr. 1-Dec. 31 iXII p. e. Basili = p. c. Basili a. XII AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. XIII Victor p. Cltr. 5.54 = ind. II lan. 1—Atig. 31, ind. III Sej)t. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXVII lan. 1 — Mart. 31, a. XXVIII Apr. 1—Dec. 3t iXUl p. c. Basili = p. c. Basili a. XIU AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. Xnil Victor p. Chr. 555 = ind. III lan. 1—Auy. 31, ind. IV Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXVIII lan. 1—Mart. 31, a. XXIX Apr. 1—Dec. 31 IXIIU p. c. Basili = p. c. Basili a. XIllI AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. XV Victor p. Chr. 556 = ind. IV lan. 1 — Aug. 31, ind. V Sept. 1 — Dec. 31; = lustiniani a. XXIX lan. 1—Mart. 31, a. XXX Apr. 1—Dec. 31 IXV p. c. Basili = p. c. Basili a. XV AqS. Mariua Alex. |p. c. Basili a. XVI Victor p. Chr. 557 = ind. V lan. 1—Auy. 31, ind. VI Sept. 1 — Dec. 31; = Iustinj(mi a. XXX Ihn. 1 — Mart. 31, a. XXXI Apr. 1—Dec. 31 1 XVI p. c. Basili = p. c. Basili a. XVI AqS. Marius Alex. Ip. c. Basili a. XVII Victor p. Chr. 558 = ind. VI lan. 1 — Atig. 31, ind. VII Sept. 1 — Dec. 3t; = lustiniani a. XXXI lan. 1 — Mart. 31, a. XXXII Apr. 1—Dec. 31 IXVII p. c. Basili = p. c. Basili a. XVII AqS. Mariua Alex. Ip. c. Basili a. XVIII Victor p. Chr. 559 = ind. VII lan. 1—Aug. 31, ind. VIII Sept. 1—Dec. 31 ; = lustiniani a. XXXII lan. 1—Mart. 31, a. XXXIII Apr. 1—Dec. 31 IXVUI p. c. Basili = p. c. Basili a. XVUI AqS. Marius Alex. p. c. BasUi a. XVIIII Victor p. Chr. 560 = ind. VIII lan. 1—Atiy. 31, ind. IX Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXXIII lan. 1—Mart. 31, a. XXXIV Apr. 1—Dec. 31 jXVIIII p. c. Basili = p. c. Basili a. XVUII Marius Alex. Ip. c. Basili a. XX Victor p. Chr. 561 = ind. IX lan. 1 — Aug. 31, ind. X Sept. 1 — Dec. 31; = lustiniani a. A'A'.T/F lan. 1 — Mart. 31, a. XXXV Apr. 1—Dec. 31 !XX p. c. Basili = p. c. Basili a. XX Marius Alex. p. c. Basili a. XXI Victor p. Chr. 562 = ind. X lan. 1 — Auy. 31, ind. XI Sept. 1—Dec. 31; = lustiniaiii a. XXXV lan. 1—Mart. 31, a. XXXVI Apr. 1—Dec. 31 IXXI p. c. Basili = p. c. Basili a. XXI Mariua Alex. |p. c. Basili a. XXII Victor 548 CONSVLES. INDEX V. p. Chr. 5tS3 = ind. XI lan. l—Auy. 31, ind. XII Sept. 1—Dec. 31; = lustiniani a. XXXVI lan. 1—Mart. 31, a. XXXVII Apr. l—Vec. 31 1 XXII p. c. Basili = p. c, Basili a. XXII Marius Alex. ] p. c. Basili a. XXIII , Victor p. CJir. 564 = ind. XII lan. l—Aug.Sl, ind. XIII Sepl.l—Dec.31; = lustiniani a. XXXVII lan. 1—Mart.31, a. XXXVIII Apr. 1—Dec. 31 XXIII p. c. Basili = p. c. Basili a. XXIII Marius Alex. p. Chr. 565 = itid. XIII lan. 1—Aug. 31, ind. XIV Sept. 1 — Dec. 31; = lustiniani a. XXXVIII lan. 1— Mart. 31, a. XXXVIIII Apr. 1-Nov. 13; lusHni II a. I Nov. 14—Dec. 31 iXXIIII p. c. Basili = p. c. Basili a. XXIIII Ital. (traditur quattuordecies proconsul basilius). Marius Alex. p. c. Basili a. XXV Camp. (1, 749, traditur basili xxuj ad a. 566(?) p. Chr. 566 = ind. XIV lan. 1-Aug. 31, ind. XV Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. I lan. 1—Nov. 13, a. II Nov. 14—Dec. 31 I p. c. Basili a. XXV, a. I cons. lustini Aug. Marius (pro biennio) ilustiuo Aug. cos. Camp. (1, 749) ad a. 567(fJ. Isidorus (2, 424, 6). Seracl. p. c. lustini n Alex. p. Chr. 567 = ind. XV lan. 1—Aug. 31, ind. I Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. II lan. 1—Nov. 13, a. III Nov. 14—Dec. 31 ■p. c. lustini Ital. (1, 335) ;a. II cons. lustini Marius fp. c. II lustini Alex. p. Chr. 568 = ind. I lan. 1—Aug. 31, ind. II Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. III lan. 1—Nov. 13, a. IV Nov. 14—Dec. 31 Ia. III cons. lustini Marius p. c. II lustini a. II Alex. p. Chr. 569 = ind. II lan. 1—Aug. 31, ind. III Sept. 1—Dec.31; = lustini II a. IV lan. 1—Nov. 13, a. V Nov. 14—Dec. 31 /a. IIII cons. lustiai Marius |p. c. lustini a. IIII * Ital. (l, 336)1 'p. c. II lustini a. III Alex. p. Chr. 570 = ind. III lan. 1—Aug. 31, ind. IV Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. V lan. 1—Nov. 13, a. VI Nov. 14—Dec. 31 la. V cons. lustini Marius fp. c. II lustini a. IIII Alex. p. Chr. 571 = ind. IV lan. 1—Aug. 31, ind. V Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. VI lan. 1—Nov. 13, a. VII Nov. 14—Dec. 31 I VI p. c. lustini Ital. (1, 336) ? 'a. VI cons. lustini Marius 'p. c. II lustini a. V Alex. p. Chr. 572 = ind. V lan. 1—Aug.31, ind. VI Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. VII lan. 1—Nov. 13, a. VIII Nov. 14—Dec. 31 ia. VII cous. lustini Marius p. c. II lustini a. VI Alex. p. Chr. 573 = ind. VI lan. 1—Aug. 31, ind. VII Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. VIII lan. 1—Nov. 13, a. IX Nov. 14—Dec. 31 Ia. VIII cons. lustini Marius p. c. II lustini a. VII Alex. p. CJir. 574 = ind. VII lan. 1—Aug. 31, ind. VIII Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. IX lan. 1—Nov. 13, a. X Nov. 14—Dec. 31 ia. Vnil cons. lustini Marius p. c. II lustiui a. VIII Alex. INDEX V. CONSVLES. 549 j>. Chr. 575 = inil. VIII lan. l—Aiiy. 31, ind. IX Sepl. 1 — Dec. 31; = luslini II a. X lan.l — Nov. 13, a. XI Nov. U—Dec. 31. [a. X cons. lustini Marius (p. c. II lusfini a. VlUl Alex. p. Chr. 576 = ind. IX lan. 1—Aug. 31, ind. X SeiH. 1—Dec.31; = lustini II a. XI lan. 1—Nov. 13, a. XII Nov. 14—Dec. 31 ja. XI cons. lustini ilarius fp. c. II lustiui a. X Alex. p. Chr. 577 = ind. X lan. 1—Aur/. 31, ind. XI Hept. 1—Dec. 31; = lustini II a. XII lan. 1 — Nov. 13, a. XIII Nov. 14—Dec. 31 (a. XII cons. lustini Marius ' p. c. II lustini a. XI Alex. p. Chr. 578 = ind. XI lan. 1- Aug. 31, ind. XII Sept. 1—Dec. 31; = lustini II a. XIII lan. 1—Oct. 5; Tiberii a. I Sept. 26—Dec. 31 !a. XIII cons. lustini Marius p. c. II lustini a. XII Alex. p. Chr. 579 = ind. XII lan. 1—Aug. 31, ind. XIII Sept. 1—Dec. 31; = Tiberii a. I lan. 1-Sept 25, a. II Sept. 26—Dec. 31 iTiberio Heracl. Camp. (1, 749) ad a. 5800) a. I cons. Tiberii Constantini Marius cos. Tiberii Constantini a. I Alex. p. Chr. 580 = ind. XIII lan. l—Aurj. 31, ind. XIIII Sept. 1 -Dec. 31; = Tiberii a. II lan. 1—Sept. 25; a. III Sept. 26—Dec. 31 ^a. II cons. Tiberi Constantiui Marius fp. c. Tiberii Alex. p. Chr. 581 = ind. XIIII lan. l—Aurj. 31, ind. XV Sept. 1—Dec. 31; = Tiherii a. III lan. 1—Sepl. 25; a. II II Sept. 26—Dec. 31 p. c. Tiberii a. II Alex. p. Chr. 582 = ind. XV lan. 1—Auy. 31, ind. I Sept. 1—Dec. 31; = Tiberii a. IIII lan. l—Aurj. 14; Mauricii a. I Aug. 15—Dec. 31 p. c. Tiberii a. III Alex. p. Chr. 583 = ind. I lan. 1—Aug. 31, ind. II Sept. 1—Dec. 31; = Mauricii a. I lan. 1—Aug. 14, a. II Aug. 15—Dec. 31 p. c. Tiberii divae memoriae a. IIII Alex. (iftitvrSg uniTtarog xal ix xotvov ifoyfAciTog iyqucpt] fxerii vnarsic. Chr. 594 = ind. XII lan. 1 — Aug. 31, ind. XIII Sept. 1 — Dec. 31; = Mauricii a. XII lan. 1 — Aug. 14, a. XIII Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. X Alex,. p. Chr. 595 = ind. XIII lan. 1 — Aug. 31, ind. XI III Sept. 1 — Dec. 31; = Mauricii a. XIII lan. 1 — Aug. 14, a. XIIII Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. XI Alex. p. Chr. 596 = ind. XIIII lan. 1 — Aug. 31, ind. XV Sept. 1—Dec. 31; = Mauricii a. XIIII lan. 1—Aug. 14, a. XV Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. Xn Alex. p. Chr. 597 = ind. XV lan. 1 — Aug. 31, ind. I Sept. 1 — Dec. 31 ; = Mauricii a. XV lan. 1—Aug. 14, a. XVI Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. XHI Alex. p. Chr. 598 = ind. I lan. 1 — Aug. 31, ind. II Sept. 1 — Dec. 31; = Mauricii a. XVI lan. 1 — Aug. 14, a. XVII Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. XTTTT Alex. p. Chr. 599 = ind. II lan. 1 — Aug. 31, ind. III Sept. 1 — Dec. 31 ; = Mauricii a. XVII lan. 1 — Aug. 14, a. XVIII Aug. 15—Dec. 31 p. c. Mauricii a. XV Alex. Cf. Camp. 1, 750 p. Chr. 600 = ind. III lan. 1—Aug. 31, ind. IIII Sept. 1—Dec. 31 ; = Mauricii a. XVIII lan. l~Aug. 14, a. XV III I Aug. 15—Dee. 31 p. c. Mauricii a. XVI Alex. p. Chr. 601 = ind. IIII lan. 1—Aug. 31, ind. V Sept. 1—Dec. 31; = Mauridi a. XVIIII lan. 1—Aug. 14, a. XX Aug. 15 — Dec. 31 p. c. Mauricii a. XVII Alex. p. Chr. 602 = ind. V lan. 1 — Aug. 31, ind. VI Sept. 1—Dec. 31; = Mauricii a. XX lan. l^Aug. 14, a. XXI Aug. 15—Nov. 22; Fhocae a. I Nov. 23—Dec. 31 p. c. Mauricii a. XVIII Alex. p. Chr. 603 = ind. VI lan. 1—Aug. 31, ind. VII Sept. 1—Dec. 31; = Phocae a. I lan. 1 — Nov.22, a. II Nov. 23—Dec. 31 Phoca cos. Heracl. (ad a. 604) Alex. p. Chr. 604 = ind. VII lan. 1—Aug. 31, ind. VIII Sept. 1—Dec. 31 ; = Phocae a. II lan. 1—Nov. 22, a. III Nov. 23—Dec. 31 p. c. Phocae Ale.c. p. Chr. 605 = ind. VIII lan. l~Aug. 31, ind. VIIII Sepl. 1—Dec. 31 ; = Phocae a. III lan. 1—Nov. 22, a. IIII Nov. 23—Dec. 31 p. c. Phocae a. I Alex. p. Chr. 606 = ind. VIIII lan. 1—Aug. 31, ind. X Sept. 1—Dec. 31 ; = Phocae a. Illl lan. 1—Nov. 22, a. V Nov. 23—Dec. 31 p. c. Phocae a. II Alex. p. Chr. 607 = ind. X lan. 1—Aug. 31, ind. XI Sept. 1—Dec. 31; = Phocae a. V lan. 1—Nov. 22, a. VI Nov. 23—Dec. 31 jj. c. Phocae a. III Alex. INDEX V. CONSVLES. 551 p.Chr.608 = ind.XI lan. l—Auy.Sl, ind.XII Sepl. 1—Dec. 31; = P/wcae a. VI lan. 1— Nov. 22, a. VII Nov. 23—Dec. 31 p. c. Phocae a. IIH Alex. p. Chr. 609 = ind. XII lan. l—Amj. 31, iml. XIII Sept. 1 —Dec. 31; = Phocae a. VII lan. 1—Nov. 22, a. VIII Nov. 23—Dec. 31 p. c. Phocae a. V Alex. p. Chr.610 = ind.XIII lan. l~Aug.3I, ind. XIIIl Sept. 1—Dec.31; — Phocae a. VIII lan. l—Oct.4; Heraclii a. I Oct. 5 — Dec. 31 p. c. Phocao a. VI Alex. p. Chr. 611 = ind. XIlll lau. l^Awj. 31, ind. XV Se^it. 1—Dec. 31; = HeracUi a. I lan. l—Oct. 4, a. II Oct. 5—Dec. 31 lieraclio cos. Heracl. Alex. p. Chr.612 = ind. XV lan. 1—Au(].3l, ind. I Sept. 1—Dec. 31; = Ileraclii a. II lan. l—Oct.4, a. III Oct. 5—Dec. 31 p. c. Heraclii Alex. p. Clir. 613 = ind. I lan. 1—Auij. 31, ind. II Sept. 1 — Dec. 31; = Heraclii a. III lan. 1 — Oct. 4, a. IIII Oct. 5—Dec.3l p. c. Heraclii a. U Alex. CHRONICA III. 71 552 LATERCVLI EPISCOPORVM. INDEX VL VI. LATERCVLI EPISCOPORVM. In comcrihcndis episcopis Romani.s secufiis sum Duclicsniiun, Jib. pont. p. CCLXsqq., in ConstanUnopolitmiis Krumhacherum, (xcschichtc der hyzantinischen Littcratur (ed. II) p. 1148 sqq. Ad ep^iscopos Alexandrinos , Antiochenos, Hierosolymitanos adhihtii H. F. Clintonem, fasti Homani II p. r)35sqq.; ultimos Antiochenos dcficiente Clintonc supplevi ab HarnacJcio v. d. benigne adiutus, collato lihro Assemani: Scries chronolocjica patriar- charum Antiochiae (ed. Notain Darauni, Romae 1881). A. EPISCOPI ROMANI. I. Petrvs Petrus Chr.354 1 7I,s. u, 73,3.6 Gener. B 1 133, 169, 1 Geneal. I 194, 614 Cons. Const. I 220, 5S Barb. I '281, 118 283, 146. 149 F. rind. A I 282, 129 An. Val. I 324, 65 328, 91 Havn. I 339, 17 Prosp. I 412, 419. 421 414, 466. 467 add. II ad Prosp. I 490, 2, 18 add. V 495 bis Chr. 511 I 639, 304. 305. 319 640, 320 add. 1 ad Vict. Aq. 1 738,6. 9 3Iarc. U 61, 381, 1 63, 392 1). 8 84, 451 102, 525 Auct. Marc. II 107, 546, 1 Cass. II 137,651 138,689 Is. hist. II 274, s. 13 C. Hisp. n 342, 28. 29. 30. 31 343, 35 350, 54 Fs. Is. h. II 381, 6 bis 383, 9 Is. chr. A U 455, 244. 247 ter Is. chr. B II 455, 167 add. II ad Is. chr. H 492 Gild. lU 26, 24 62, 10 63, 18. 20. 23 82, 29 83, 19 84, 30. 33. 35 85, 2 V. Gikl. A Ul 95, 24. 28. 32. 35 106, 25 V. Gild. B III 108, 44 Bed. A UI 252, 20 283, 283. 284 284,293 292, .376 295,416 296,421 298,443 309,530 312, .544 313,551 316,569 317,574 318,. 581 319,589 320, 590 324, 604 {v. 5). 605 [v. 1) Bed. B UI 283, is2 284, 184 Lal. Mal. III 434, 22 Reg. Vis. UI 468, 50 cf. basilica Petri sub Koma, ilem ecclesia Petri sub Constaiitinoijolis in ind. 72, 3. 10. 14 76, 16. 17 Pros}). I 43G, 7S4 Calistus Bed. A III 290, 36^.' Callystus ib. 293, 3sg Calixtus Chr. 354 I 74, :i3 Chr. 511 I 641,393. 3'.iG XVIII. Vrbanvs Urbaims Chr.354 I 74, 3.^ Prosp. 1 436, 7<.i4 Clir. 511 I G41, 39G. 3'J7 i>'e(«. .1 UI 290, 3.',s XIX. PoNTiANvs (ft. 230-235) Pontianns Clir. 354 I 72, 3 74, 37. 3s Prosi). I 437, si3 Sed. A m 290,362 Poncianus Clir. 511 I 64I,:i'J7 642, 402 XX. Anteros (a. 235—236) Auteros Prosp. I 438, 824 Autheros Chr. 354 1 75, 2. 4 £ed. .4 ni 290, 362 Antlierus Chr. 511 I 642, 402 XXI. Fablanvs (a. 236— 250) Fabiauus Clir. 354 I 71,4 Geneal. I 196,624 Pros2>. l 438,824 439,852 Chr.511 I G42, 40:!. 413 iierf. ^ III 291, 370 Bed. B III 290, 217 Fabius Chr. 354 I 75, .s Went Flaviauus Is. chr. A II 462, 301? XXII. CoRNELivs (a. 251—253) Coruelius Clir. 354 I 75 , 12. 1.=. Prosp. I 439, 852. 855 Chr. 511 I 642,413. 414. 415 Bed. A UI 291, 370 392, 376 XXIU. Lvcivs (o. 253—254) Lucius Chr. 354 I 70, 7 75, n Prosp. 1 440, 858 Chr. 511 1 642, 415 XXIV. Stephanvs I (o. 254—257) Stepbanus Clir. 354 I 70, 9 Clir. 511 I 642,416.423 £ed. ^ UI 292, 380 Stefauus Prosp. 1 440, 85S Stefla- nus Chr. 354 1 75, 20 XXV. Xystvs II (a. 257—258) Xystus Chr. 354 I 71 , 2G 75, 22 Geneal. I 196, 625 Prosp. I 440, S6G Bed. A lU 292, 38o Sixtus F. Vind. B I 289, 356 Chr. 511 I 642, 423 XXVI. DioNTSivs (o. 259—268) Dionysius Prosp. I 441,884 Cltr. 511 I 642, 4-24.436 Dionisius Chr. 354 I 70, 2 75, 25 XXVII. Felix I (o. 269-274) Felix air. 354 I 70, 3 75, 27 Prosp. I 443, 916 Clir. 511 I 642, 436. 433 XXVni. EvTYCniANVs (0.275—283) Eutychianus Chr. 3.'j4 I 70, n Prosp. I 444, 924 Chr. 511 1 642, 4:w Eutycianus Chr.354 I 75,29 Bed. A III 293, 386 XXIX. Gaivs (o. 283—296) Uaius C%r. 35i I 70,8 75,31 iVosp. I 444, 924 Chr.511 I 642, 4.39 643, 449 Bed. A 111 294, 39G add. I ad Bed. UI 336 XXX. MAR0ELL1NV.S (o. 296 — 304) Marcellinus Chr. 354 I 70, 6 75, 33 Geneal. I 196, G2G Prosp. I 446, 949 Chr. 511 I 643, 451 add. I ad Vict. Aq. I 738, 26 Bed. A III 296, 420 add. 1 ad Bed. lU 336 i/s Marcelliauus Chr. 511 I 643,449 XXXI. Mari:ellvs (n. 308-309) Marcellus Chr. 354 1 76, 1 XXXII. EvsEBivs (o. 309 [310?]) Eusebius Clir. 354 I 70, 10 76, 3 Prosp. I 447, 972 Chr. 511 I 643, 451. 452 add. I ad Bed. lU 336 XXXIU. MlLTlADES (o. 311—314) Miltiades Chr. 354 I 70, 5 76, 4 Prosp. I 447, 972 Mil- tiade (dat.) add. I ad Bed. UI 336 Melcliiades Chr. 511 I 643, 452. 458 add. II ad Bed. UI 337 XXXIV. SiLVESTER (o. 314—335) Silvester Chr. 354 110,4, 76,7 Prosp. 1448,988 air.511 I 643,458.469 add. II ad Bed. lU 337 ter XXXV. Marcvs (o. 336) Marcus Clir. 354 I 70, 12 76, lo Prosp. I 451, 1034 add. II ad Bed. lU 337 Marchus C7o-. 511 I 643, 469 XXXVI. IvLivs I (o. 337—352) lulius Chr. 354 I 70 , 13 76 , 12 Prosp. I 451 , 1034 Chr. 511 I 643, 470 644, 48o Bed. A lU 315, 5G1 add. II ad Bed. lU 337 338 XXXVII. LiBERivs (a. 352—366) Liberius Clir. 354 I 76, 18 Prosp. I 454, 107G bis 455, 1099 Chr. 511 1 644, 480. 506 Marc. II Gl, 382, 3 Bed. A III 303, 485 add. II ad Bed. Ul 338 XXXVUI. Felix II — Felix Frosp. I 454, 1076 bis Clir. 511 I 644, 4So Marc. II 61,382,3 add. II ad Bed. lU 338 XXXIX. Damasvs (o. 36G— 384) Damasus Prosp. I 4.58, 1132 461, 1182 C%r. 511 I 644, 506 Chr. 452 I 648, 24 Hyd. II 15, 13 Marc. U 61, 381, 1. 3 Bed. A UI 298, 442 299, 454 315, 5G1 add. II ad Bed. Ill 338 340 [Dama]si pa[pae] I add. p. VII (ad p. 17) XL. Smicivs (a. 384—399) Siricius Prosp. I 461, 1182 add. I ad Prosp. I 486 Chr. 452 I 648, 24 Hyd. U 1,5, 15 Marc. II 61, 383, l 71» 554 LATERCVLI EPISCOPORVM. TNDEX VI. Siricus Clir. 511 1 644, .suV Syricus add. II ad Bed. m 340 fris XLL Anastasivs I (a. 399—401) Anastasius Prosp. I 464, 1212 add. I ad Frosp. I 48tj 3{arc. 11 65, 398, l add. II ad Bed. Ul 340 XLII. INNOCENTIVS I (fl. 401— 417) Innocentius Prosp. 1 465,1223 468,1261 add. I ad Prosp. I 486 Chr.462 1 650,39 i7(/(i. II 16,3;. Marc. II 67,4112,1 Bed. A III 300,466 add. II ad Bed. III 340 XLIII. ZosiMVS {a. 417—418) Zosimus Prosp. I 468, I26u 469, 1266 add. I ad Prosp. I 486 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 417 Marc. II 73, 417, 3 XLIV. BoNiFATivs I (rt. 418—422) Bonifatius Prosp. I 469, i27o add. I ad Prosp. I 486 Hyd. n 18, .".2 Marc. II 74, 420, i Bed. A III 302, 47.'> XLV. Caelestinvs (a. 422—432) Caelestinus Hami. I 300, 428 Prosp. I 470, 12S1 472, 1297. 1301 473, 1307 add. I ad Prosp. I 486 Chr. 452 I 652,54 Hyd. II 21,87 Marc. U 75,423 77,430,3 bis Britt. III 194,12 195, 4/.', Bed. A III 302,482 Celestinus Bed. A III 315, 561 XLVI. XvsTVS III {a. 432-440) Xystus Prosp. I 473, 1309 477, 1336 478, 1341 add. I ad Prosp. I 486 Chr. 452 I 656, 83 Hyd 11 22, 105 Marc. II 78, 432, l Bed. A HI 303, 485 XLVII. Leo I (a. 440—461) Leo Prosp. 1 477, 1336 478, 1341 bis 479, 1350 480, 135S, 15 bis 482, 1367, 13. 136'.l 484, 1375, 25. 1376 add. I ad Prosp. I 486 add. II 489, 3 (a. b). 5 (a. b). 9 (h). \-2(b) 490, 2, 17 Ca; ier od Gaianitae (pl.) Vict. T. II 199, 53s, ■>. savi. 5411, 'i XXXIX. Theodosivs (a. 537) Theodosius Vict. T. II 199,538, 2 his. 540, 2 ter '200, 541, 1. 542 r. 22. 2(, Tlifoilosiana liaeiesis Is. clir. A II 475, 391^ Tlieodosiaiii Vlct. T. 11 199, 538, 2. 539 Ais Tlieoilosiaiiitae Vict. T. II 199, 540, 2 XL. Pavlvs (a. 538—541) Paulus Vict. T. II 200, 541, 1 XLI. ZoiLvs (a. 541—551) Zoilus Vict. T. II 200,541,1 202,551,2 203,553,1 XLII. ApnLLiNARivs (a. 551—569) Apolliiiarius Vk-I. T. II 202,551,2 203,553,1 .\IJ]I. fohaimcs IV (a. m. I 421,572 422,599 X. Seneca Seneca Frosp. I 422, 599 XI. IVSTVS II lustus Prosp. 1 422,599 XII. Levi Levi Prosp. I 423, 599 XIII. Ephraim Ephres Prosp. I 423, 599 XIV. lOSEPH losef Prosp. I 423, 599 XV. Ivdas ludas Prosp. I 423, 599 XVI. Marcvs (o. 136) Marcus Prosp. 1 424, 622 428, 663 Chr. .511 I 640, 357 Bed. A III 287, 319 CHRONICA III. XV U. Cassianvs Cassiaiius Prosp. I 428, 603 XVIII. PVBLIVS Publius Prosp. I 428, 663 XIX. Ma.ximinvs Maximus Prosp. I 428,663 XX. IvLIANVS luliauus Prosp. l 428, 663 XXI. Gaivs Gaianus Prosp. I 428, 663 XXII. Symmachvs Symmachus Prosp. I 428, 663 XXin. Gaivs Gaius Prosp. I 428,663 XXIV. IVLIANVS lulianus Prosp. I 428, 663 XXV. Capito Capito Prosp. I 428, 663 XX\1. Maximvs I Maximus Prosp. I 432, 715 XXVII. Antoninvs Antoninus Prosp. l 432, 715 XX\TU. Valens Valeiis Prosp. I 432, 715 XXIX. DOLICHIANVS Uulichianus Prosp. I 432, 715 XXX. Narcissvs {his, primum inde ah a. 190) Narcissus Prosp. I 432, 715 bis 433, 743 434, 751 435, 771 Is. chr.A U 460,285 461,289» Bed.A UI 289, 343. 34R XXXI. Divs Dius Prosp. I 432, 715 XXXII. Gehmanio Germanio Prosp. I 432, 715 XXXIU. GORDIANVS Gordius Prosp. I 432,715 XXXIV. Alexander (a. 214—2.50) Alexander Prosp. 1 434, 756 43.^ 771 439, .849 /s. chr. A II 461, 289» Bed. A Ul 289, 34s 291, 371 72 560 XXXV. Mazabanes (a. 250—262) Mazabanus Prosp. I 439, 849 XXXVI. Hymenaevs («. 262—298) Hymeneus Prosp. I 441, 887 XXXVII. Zabdas (a. 298—300) Zabdas Prosp. I 446, '.m XXXVIII. IIERMON (n. 300—324) Hermon Prosp. I 440, '.ifio XXXIX. Macarivs I (a. 324—336) Macarius Chr. imsch. I 234, 334 Prosp. I 448, 99G 454, 1074 XL. Maximvs II (rt. 336—348) Maxiinus Prosp. I 454, 1U74 XLI. Cyrillvs (primum inde ab a. 348, tertium — 376, quartum 381—388) Cyrillus Chr. 452 I 648,24 ilarc. U 61, 381,1 add. II ad Bed. III 338 XLII. Eutychius XLIII. Irenaeus XLIV. Hilarius (a. 3T6—381) XLV. loHANNEs II (a. 388—416) lobannes Cons. Const. 1 246, 415. 419 Chr. 452 I 648, 24 Syd. II 17, 38. 40 18, 58 22, 106 bls LATERCVLI EPISCOPORVM. XLVL Praijllus (a. 416— 42.5) INDEX VI. XLVU. IvvENALis (a. 425—458) luveualis Byd. II 22, i06 bis Vict. T. II 184, 447 185, 451 186, 459 187, 465, 2 XLVIII. Anastasivs (a. 458—478) Anastasius Vict. T. II 187, 465, 2 188, 473, 5 XLIX. Martyrivs (a. 478-486) Marturius Vict. T. U 188, 473, 5 189, 477, 2 L. Sallvstivs (a. 486—494) Sallustius Vict. T. II 189,477,2 192,492,1 193,497,3 LI. Elias (a. 494-513) Helias Marc. II 99, 5i6, 2 Vict. T. U 193, 497, 3 194, .■i09 LII. Iohannes UI crvcis cvstos (a. 513 — 524) lohannes crucis custos Vict. T. II 194,509 196,521,1 197,524 198,535 LIU. Petrvs (a. 524—544) Petrus Vict.T. II 198,535 201,544,2 LIV. Macarivs II (a. 544—552. 563—573) Macarius Vict. T. U 201, 544, 2 203, 652. 553, l 205, 564, 2 bis LV. EvsTATHivs (a. 552—563) Eustochius Vict. T. U 203, 552. 553, l 205, 564, 2 E. EPISCOPI CONSTANTINOPOLITANI. 1. Metrophanes (a. 315—327 p. C. ?) //. Alexander (a. 326—340) lU. Pavlvs 1 (a. 340—341. 342-344. 348—350) Paulus Prosp. I 4.53, 1061. 1062. 1064 IV. Evsebivs (a. 341—342) Eusebius Chr. pascli. 1 235, 337, 1 V. Macedonivs I (a. 342—348. 350—360) Macedouius Prosp. I 453, 1063. 1063 (a). 1064 add. VI ad Prosp. I 498, 380 Chr. 511 I 644, 489 Marc. II 61,381,1 Nenn. int. UI 168,9 Bed. A lU 299,454 Machedouius Bed. A III 315, 561 v. 5 Macedoniana haeresis (vel heresis) Havn. I 268, 7 Prosp. I 453, 1062 Is. chr. A II 467, 339 — Macedonianuin dogma Prosp. I 457, 1124 Chr.511 I 644, 493 Jlachedonianum dogma Bed. A III 297, 438 Macedoiiiaui Prosp. 1 453, 1063 (a) Chr. 511 I 644, 479 Marc. 11 77, 429, l bis VI. EvDoxivs (a. 360-369) Eudoxius Prosp. I 458, 1133 Chr. 511 I 644, 503 Bed. A III 298, 443 315, 561 Eodoxius add. II ad Bed. III 339 VII. iJemojihilics (a. 369— 37y) VIII. Euayrius (a. 369—370) IX. Gregorius I (a. 379—381) X. Maximus (a. 381) XI. Nectarivs (a. 381—397) Nectarius Chr. 511 I 644,489 Marc. II 61,381,1 65, 398,3 Bcd. A III 315, 5611). 6 XII. Iohannes I Chrysostomvs (a. 398—404) lohauues Chrysostomus Is. chr. B 11 471, 239 lohannes Crysostomus Bed.B lll 300,254 lohannes cognoinento os aureum Hyd. II 16, 37 lohaunes Prosp. I 464, 1220 bis Chr. 452 I 650, 42 3Iarc. II 65, 398, 3 67, 403,3 68,404,1 77,428,2 79,438,2 Is. chr. AU ill,3W INDEX VI. XIII. Armcius (a. 404— 405) XIV. Atticts (n. 40.') [406?]— 42.')) Atticus Jlai-c. II 72, 41,'., 1 73, m, 2 XV. SisiNNivs 1 (a. 426?— 427?) Sisiunius Marc. II 76, 421; XVI. Nestorivs (a. 428-431) Nestorius Frosp. I 472, 1297 473, UiOi; Clir. 462 I 652, 5S Hyd. II 23, 109 24, 127 25, 145 Marc. II 77, 428, 1. 430, 3 bis 78, 430 Vict. T. U 185, 451 192, 497, 1 loh. II 219 V. 15 Is. chr. A U 472, 378 Is. chr. B U 472, 243 Bed. B III 302, 25s Bed. A UI 315, 561 i-. s Nestoriauuui dogma Marc. II 73, 416, 2 Nestoriaua perfidia ib. 77, 430, 3 91, 4T6, 1 Nestoriani Marc. U 87,459 XVII. Ma.\imianvs (a. 431-434) Maximiauus Marc. II 78, 430 XVIII. Proclus (a. 434-447) XIX. Flavianvs (a. 447—449) Flavianus Prosp. I 480, 1358, 6. 12 481, 1358, 31 add. II ad Prosp. I 489, 3 bis 490, 2, 15 Ilyd. 11 24, 127 25, 145 Mare. U 83, 449, 2 Vict. T. 11 184, 447 bis. 448 185, 450, 4 XX. Anatolivs (a. 449— 458) Auatolius Vict. T. U 185, 450, 4. 451 188, 473, 3 XXI. Gennadivs I («. 458—471) Gennadius Marc. U 90, 470 Vict. T. II 188, 473, 3 bis XXU. AcACivs 1 (a. 471-489) Acacius Vict. T. U 188, 473, 3 190, 482. 485. 486. 4S7 191, 4*7. 488, 3. 489 196, 521, 2 XXIU. Fravitas (a. 489—490) Fravitas Vict. T. II 191,489 XXIV. EvpHEMivs (o. 490—496) Euphemius nct. T. U 191, 489 192, 491, i bis. 2. 492, 2. 496 195,515,2 Eufemius Marc. II 94, 494, 1. 495 Jw XXV. Macedonivs 11 (o. 496-511) Macedonius Marc. U 94, 495 97, 511 bis 98, r.l4. l Vict. T. 11 192, 496. 497, 1 193, 501 XXVI. TiMOTHEvs I (a. 511—518) Timotheus Marc. II 97, -.ii Vicl. T. II 193, 50i 196, 517, 2 XXVII. loHANNEs U Cappauox (a. 518— .520) lohannes Cappadox Vict. T. U 196, 517, 2 197, 524 199, 537 LATERCVLI EPISCOPORVM. 561 XXVm. Epiphanivs (a. 520—536) Epiphanius Vict. T. U 197, 524 199, 537 Epifanius Auct. Marc. U 104, 535, 4 XXIX. Anthimvs I (a. 536) Authimus Auct. Marc. II 104, 535, 4 105, 536, lo Vict. T. U 199, 537. 540, 1 200, 542 V. 22,23. 26 XXX. Menas (a. 536—552) Menas Vict. T. II 199, 540, 1 203, 553, 1 Meimas ^liic^. Marc. II 105, 536, 10 XXXI. Evtychivs (o. 552—565. 577—582) Eutychius Vict. T. U 205, 565. =66, 1 Euthicius Bed. A m 308, 526 bis Eutyches Mct. T. II 203, 553, 1 XXXU. Iohannes m (a. 565—577) lohannes Vict. T. U 205, 566, 1 XXXIII. lohannes IV (a. 582—595) XXXIV. Cyriacus (a. 595— 606) XXXV. Thomas I (a. 607—610) XXXVI. Sergivs (a. 610—638) Sergius Bed. A 111 312, 543 313, 548 bis 314, 559 v. 7 XXX VU. Pyrrhvs I (a. 638—641. 655) Pyrrhus Bed. A m 312, 543. 544. 546 313, 548 314, 559 ti. 8 XXXVUI. Pavlvs II (a. 641—654) Paulus Bed.A III 312,546 313, 543 Ws 314,5 59 v.s XXXIX. Petrvs (a. 655—666) ? Petrus Bed. A III 314, 559 v. 8 XL. Thomas II (a. 667—669) XLI. lohannes V (a. 669—675) XLII. Constantinus I (a. 675 — 677) XLIII. Theodorus I (a. 677—679. 686—687) XLIV. Georgivs I (a. 679—686) Georgius Bed. A III 314, 559 Us XLV. Paulus III (a. 688—694) XLVI. Callinicvs I (a. 694—705) Callinicus Bed. A III 317, 577 XLVU. Cyrvs (a. 705—712?) Cyrus Bed. A 111 317, 677 318, 580 72' 562 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. VII. NOMINA HOMINVM. Indice V consulum quae continentur nomina non itcrantur. Comprehensa sunt nomina deorum et mythologica. — In indice Jioc itemque in geograpMcis magno cum frtictu usus snm clrroiiicormn minorum editione, quam curavit G. Frick (Lipsiae 1892). Practerca in Celticis Uenricus Zimmer, in Arahicis Thcodorus Nocldeke Unguarztm earum pcritissimi in iis quae ad eorum provincias spectant egregia opera nos adiuverunt. Aaron (sacerdos, fil. Ambram) Oener. A I 114, 244. 245 133, 333, 7 135, 3.1,5 136, 359 ter 136, 360. 361 Ohr. Al. I 114, 221. 226 Gencr. B I 130, 142 133, 168, 7. 170, 3 135, 117 Geneal. I 178, 365 186, 480. 485. 486 187, 488» ■ c. 490. 493 190, 536 Prosp. I 388, 69 C/ir. 511 I 633,48 634,98 Gild. m 86,7 88,27 Aarou (fil. Rubeu) Geneal. I 176, 328 Aaron iudex v. Elou Aaron (martyr Britauaicus) Gild. UI 31, 20 Bed. A m 295, 406 Abacuc, Abacum v. Abbacuc Abair v. Abir Abarces v. Arbaces Abbacuc {Cliabaqquq propheta, vulgo Habahuh) Oener. B I 130, 182 133, 168, 36 Is. chr. A II 471, 367 Ab- bacum Oener. B I 126, 135 Abacuc Gild. III 56, 25 Abacum Chr. Al. I 127, 294 128, 303. 306. 308 Am- bacuc Gener. A I 133, 333, 36 Ambacum ib. 127, 295 Bed. A m 300, 464 Abbo abbas V. Oild. A III 102, 35 Abdede v. Abidda Abdella {Abdallah, dux Moaviae) C. Misp. U 344, 38 bia HabedeUa C. Byz. U 344, 24 Us AbdeUa (rex Arabum) C. Byz. U 346, 29 ter C. ffis^J. II 349, 49 Habdella C. Byz. U 347, 32 ler AbdiUa C. Hisp. II 346, 43 my. Abdella (princeps Ismahelitarum) C. Bisp. U 366, 130. 134 Abdelhun ib. 3G7, 135 Abdella Alascemi ib. 367, 137 AbdeUa Alescemi ib. 366, 134 Abdellaziz (Abdalaziz, fil. Marwan) Habellaziz C. Byz. U 347, 29 Abdellaziz (fil. Musa) C Hisp. U 354, 73 Abdellazis ib. 356, 79 Abdilaziz ib. 354, 74 Aljdillazis ib. 356, 79 Abdelmelic {Abdalmelik, fil. Marwan) C. Ilisp. II 349, 52. r.3 Abdelmelec ib. 3.50, 57. 58 351, 62 Abdilmelic ib. 347, 45 Uabdelmele C. Byz. II 346, 29 347, 29. iiter Abdelmelic C. ^.'sp- H 362, los 363, 112 .364, ii6iis. 117. 118 Abdelmelec ib. 362, 107 364, 119. U9 mg. Ab- dilmelec ib. 364, 119 Abdilmelic ib. 363, 110 [Abderliaman Kp. Ou. [1 375, 20] Abderraman (Abdarrahmun) C. Hisp. II 360, 98 Ab- derrama ib. 360,97 Abdirraman ib. 361, loo 364, 119 Abdirrama ib. 361, 101, 103 Abdirrahaman ib. 361, 104 Abdorraman ib. 358, 86 Abdeus propheta Chr. Al. 1 121,267 c/. Abdias Abdias (fil. Ananiae, propheta) Oener. A I 122,274 Chr. Al. I 123, 274 Gener. B I 133, I6s, 20 Prosp. I 392, 125 Chr. 511 I 634, 118 Is. chr. A II 441, 122. 124 Is. chr. B U 441, 82 Bed. B III 263, 95 Abdeus Chr. Al. I 122, 271 Abdiu Oener. A I 133, 333, 20 Abdil- vid. Abdel- Abdirraman cet. v. Abderraman Abdiu V. Abdias Abdon (iudex) Chr. Al. I 119, 250 Geneal. 1 189, 518 Chr. 511 1 634, 75 Hebron Oener. yl I 119, 264 Gener. B I 119, 106 Labdon Prosp. I 390, 93. 95 Is. chr. A II 438, 94 Is. chr. B U 438, 62 Ps. Is. chr. II 499, 94 Bed. A III 260, 68. 70 Bed. B III 260, 74 Lat. Bed. 111 350, 43. 44 Abdoneus (propheta) Chr. Al. I 123, 273 Abladone Gener. A I 133, 333, 22 Labdonae ib. 123, 276 Addon Gener. B I 133, 16S, 22 Blancona ib. 123, 121 Abdorraman v. Abderraman Abdos (martyr) Chr. 354 I 71,23 Abeddarat v. Abidda Abel (fil. Adam) Geneal. I 161, ^ob ter. 24»- b 163,39». 53 Is. chr. A 11 426, 4 Ps. Is. chr. II 498, 4 ter. 4 mg. Oild. UI 64, 23 Bed. A III 249, 10 Bed. B UI 249, 11 Habel Oeneal. I 161, 23 cf. Ella Abessa (fil. Sarviae) Geneal. I 178, 37i cf. Abessan Abessalon {Absalom, fil. David) Geneal. I 191, 541 bis. 543 Abessan {Ibzan iudex) Bed. A III 260, 65 Lat. Bed. lU 3.50, 41 Abessa Is. chr. A U 438, 92 Is. chr. B II 438, 60 Bed. B lU 260, 71 Lat. Bed. III 350, 42 Esebon Prosp. I 390,90 Chr. 511 I 633,71. 74 Us- bon Geneal. I 189,516 Esbal Chr. Al. I 118,249 ? Allon Oener. A l 1 18, 262 Ahgarus Is. chr. A II 461, 290'' Bed. A III 289, 351 Bed. B III 289, 209" Abia (rex ludae) Gener. B I 122, 117 132, 167, 36 Oener. A I 133, 335,5 Prosp. 1 391, 118 Chr. 511 I 634, 110 Is. chr. A II 440, 117 Is. chr. B II 440, 77 Bed. B III 263, 90 Lat. Bed. III 350, 55 Abias Oener. A I 122, 272 Abiam ib. 132, 332, 36 Bed. A III 263 , 93. 94 Ahiam (acc.) Gener. A I 122, 273 Lat. Bed. III 350, 54 Abiu Chr. Al. I 122, 269. 270 Ahiud Qeneal. 1 180, 383. 385 Abia (fil. Samuhel) Habia Oener. A 1 136, 358 Abia- thar Oeneal. I 189, 530 Abia (princeps sacerdotum) Oeneal. 1 190, ri36 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 563 Abia (labes, pater Selluni, regis Samariae) Gener. A I 134, 349 Narmi Oeneal. 1 192, .'>64 Abiasar (fil. Core) Geneal. I 18G, 483 Ablasap Gener. A I 136,360 Abiath.ir (fil. Abimelcch, sacerdos) Gener. A I 121, 269 Geneal. I 189,526 191,542i7j. int. III 196, 3 Bed. A III 247, 3 248, 4 bis 255, 37 bis. 38 256, 39. 40 257, 46 Bed. B UI 247, 4 248, 5 bis 255, 37. 40» 256, 41 add. IV ad Bed. lU 345 bis Lat. Bed. UI 349, 24. 28 Abrahae (gen. vel dat.) Chr. Al. I 104, 143 113, 214 add. I ad Chr. 354 I 151, 23. 26 Oeneal. I 172,25ia'''. 260. 262 bis. 264a'l'. 26-. 187, 497 Prosp. I 386, 27 add. V ad Prosp. I 497 Chr. 511 I 632, 24 633, 4o 634, 79 Vict. Aq. I 681, 14 Hyd. II 13 V. 19 C. Btjz. II 347, 32 Abrahe (gen. vel dat.J Oeneal. I 177, 353 187, 496 add. V ad Prosp. I 497 C. Eisp. U 347, 45 Ps. Is. h. U 378, 2 Bed. A III 257, 46 Habraham Gener. A I 113, 237 Silv. I 547, 3 add. VII ad Is. hist. II 376 Ps. Is. chr. U 498, 31 bis Gild. III 65, 5 Britt. III 145 V. 3 (b). 5 (b) Habrahae (gen.) Oeneal. I 173, 266 Ps. Is. chr. II 498, 31 bis Abraam Oener. B I 129, 175. 176 130, 141. 142 132, 167, 20 133, 168, 3 Gener. A 1 133, 333, 3 139, 23 140, 1 bis. 2 F. Vind. B 1 278, 74 bis add. II ad Is. chr. U 492 Bed. A lU 2.58,48 Abram add. I ad Chr. 354 I 151, 22 Prosp. I 408, 361 Abrahlm v. Ibrahim Absalom v. Abessalou Absimarus v. Tiberlus III Apsimarus in ind. II p. 491 Abubeccar (Abubelcr) C. Byz. II 338, 19 Habubeccar ib. 338, 17 Abuliaccar C. Hisp. II 338, 12 bis 339, 13 Abulchattar Hii.sam Abulcathar V. Hisp. U 364, 122 365, 124 366, 131 367, 136 Abulcathar nomine Albo- zan ib. 364, 122 Alozzam cognomento Abulcatar ib. 354, 75 Aloozam ibid. Abyron Geneal. I 176, 326 Acaclus (episc. Beroensls) Marc. II 65, 398, 3 Acacius, eplsc. Const., v. ind. VI p. 661 Acaz Geneal. I 192, 557'' Acaz cf. Acbaz Acepbali Is. chr. A II 473, 385 bis. 386» Bed. B III 306, 263 312, 2Si». 282" add. I ad Bed. Ul 334, 509 Acefall Is. chr. A II 474, 389» 475, 394». 397» Is. chr. B II 473, 249 475, 253 Bed. A III 312, 543 add. I ad Bed. III 334, 494 — acephalus episcopus O. Hisp. II 340, 16 Accila V. Optila Achab {qui vulyo Ahab, rex Israhel) Chr. Al. I 123, 274 Geneal. l \&l , \n 180,392 192 , 552. ;.53. 555» Oild. Ul 50,22 51,11 Achap Oener. A I 134,342. 343. 344 Ahab Bed. A III 263, 98 264, 104 his Agab Gener. B I 134, 155 bis Achaz Gener. A I 123, 277 c/'. leconias Achan (fil. Charmin) Achar Geneal. I 176, 337 Achantia Cons. Const. I 245, 388, 1 Acbap V. Achab et Achaz Achar v. Achan Achaz (qui vuUjo Ahas, rex ludae) Oener. B I 132, 167, 45 Geneal. I 193, 569 Prosp. I 393, 152. I5r, Is. chr. A U 443, 145 Is. chr. B U 443, 97 Bed. A III 266, 124. 128 Bed. B lU 266, 110 Lat. Bed. lU 350, 64. 65 Ahaz Oeneal. I 180, 401. 403 Agaz Oener. A I 134, 335, 11 Acaz ib. 132, 332, 45 Chr. 511 I 63.5, 144. 147 Achas Oener. A I 124, 282. 283 135, 352. 353 Chr. Al. 1 124,279.282 Acbap Oener. B I 124,127 — c/'. Achab 564 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Aclieli {Vhal-alja, piiter Neemiae) Oener. A I 129, 299 Achillei Chr. Al. I 129, 313 Achia (pater Baasa, regis Israhel) Gener. A I 134, 339 Qeneal. 1 192, 548 c/. Achias Achialou v. Elon Acliias (Silonita, propheta) Gener. A I 121, 27o 122, L'7i 133, 333, 14 Gener. B I 121, ii5. iie 133, iGs, 15 Chr. Al. 1 121, 267. 268 Chr. 611 1 634, a9. 114 Is. chr. A n 441, 120 Is. chr. B II 441, 80 Achia Prosp. I 392, 121 — c/. Ozias Achila Beg. Vis. III 469 (Par.) Achillas, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Achilleae tliermae v. Constantinopolis in hid. VIII Achillei v. Acheli Achilles, Jil. Pelei Achilles filius l'yrri Scijth. B II 316, 16 AchiUeus Chr. Al. I 120, 262 Alixe filio Scyih. L. II 316, 16 Achilleus tyrannus v. ind. II p. 481 sub Maximiano Herculio Achilon v. Elon Achim (fil. Saddoc) Oener. A I 133, 332, 57 Oener. B I 132, 167, 67 Geneal. I 185, 466. 467 Achima (uxor Saul) Geneal. I 190, 534 Achima (uxor DavidJ Geneal. I 179, 380 Achimas (pater Heliae prophetae) Gener. A I 135, 355 Achimaas Gener. B 1 135, 117 Achimelec, Achimelech vid. Abimelech, fil. Achitob Achin {lachin, princeps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 Achiuan (fil. Euac) Geneal. I 179, 375 Acbitob (fil. Amaria, saoerdos) Oeneal. I 191, 640 Aytop Oener. B I 135, 117 Amittib Gener. A 1 135, 355 Achitob (fil. Finees) Geneal. I 189, 525. 526 Acilius V. Severus Acindynus, praef. urbis Septimius Acyndinus Chr. 354 I 66, 293 Septimius Aquindinus ib. 66, 294 Acisolus martyr Is. hist. II 285, 19/20 Aoo V. Catulinus Acoemetense monasterium Vict. T. II 203, 552 mona- steriorum Acoeraetensium ib. 191,487 Acoutius martyr Clir. 354 I 72, 7 Actaeon Acteum Chr. Al. 1 118, 244 Acyndinus v. Aoindynus Ada (uxor Lameoh) Geneal. I 163, 4S. 55 164, 56 Ada (u.\or Esau) Geneal. I 173, 271 Adaluual (rex Laugobardorum) Ilavn. I 339, 24 .'Vdain Gener. A I 91,27.28 93,39 94,46 113, 23.s ll.'j, 248 121, 269 130, 301. 303. 305 131, 315 132, 332, 1 133, 333,1 Gener. B I 91, 26. 27 93, 38 94,45 120, 110 129, 173. 179 130, 138. 140 131, 148. 198 132, 167,1 133, 16S,1 137, 216 139, 2. 3. 12 Chr. Al. I 91, 1. 2. 3 bis 93,14 94,23 112,203 113,213.215.216 114,223.225 115,227. 228 119,259. 260 120,264 124,280 128,297 add. 1 ad Chr. 354 1 151, 1. 13. 25 152, 27. 32. 35 153, 66. 70. 73 Geneal. l 161, 14. 24'' 164, 63 Savn. 1 267, 1 bis Barb. I 276, 30 278, 80 294, 269 F. Vind. B I 278, 74 bis 3.30, 650 Prosp. I 385 inscr. 1 386, 13. 28 409, 385. 386 474, 1318 bls add. I ad Prosp. I 487, 18. 19 add. V 497 Chr. 511 1 632, 1. 11 634, 106 639, 293 add. I ad Vlcl. Aq. 1 737, 7 Cass. II 120, 2 161, 1365 Vict. T. II 206, .^67, 3 bls loh. II 220 V. 5. 12 C. Hisp. U 353, 72 367, 137 368, 140 add. VII ad Is. hist. II 376 Is. chr. A II 426, 3. 4 Is. ckr. B H 425, 3 426, 4. 5 add. II ad Is. chr. U 491, 1. 2 add. IV 506, 6 Ps. Is. chr. II 498, 3. 3 mi/. quater. 4 bis, 4 m(/. 5. 31 Britt. ni 145 V. 9 (a). 13 (a). 1 (b). 16 (b) 146, 4 161,7 Bed. A III 247, 2 249, 9 ter. 10 Bed. B III 247, 3 249, 11 281, 176 add. I ad Bed. III 334, wbis add. IV 345 Lat. Bed. III 349, 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 353, 166 (Par.) Bil. III 416, 14. 21 Lat. Mal. lU 427, 3. 5. 8. 26 430, n. 48 432, 32 Eeg. Wand. 111 460, 22 — gen. Adae Prosp. I 467, 1252 Ps. Is. chr. U 498, 5 bls Lat. Mal. III 427, 21 Ade Ps. Is. chr. II 498, 4 Adaricb Havn. mr/. 1311,478 Adaric Havn. A I 311, 478 Havn. B I 311,478 Adax [Hadad, rex Edom) Oeneal. I 174, 286 Arax ib. 173, 285 Adda (fil. Ida) Britl. III 202, u 206, 4. 5 Addaeus patricius loh. II 211, 568, 1 Addax('(), rex Alanorum Addace {abl.) Chr. 511 I 655, 564 Hyd. II 19, 68 Atace (abl.) Is. hist. II 276, 14 .Addo (Iddo, pater Zacbariae prophetae) Gild. 111 58, 6 c/. Azarias Addon v. Abdoneus Adelbnsus {Alfonso, reges Hispauiae complures) Rey. Vis. III 469 (Leg.) ter Adefousus, fil. Kaiinundi ducis add. VII ad Is. hist. II 376 Audefonsus, fil. Ordonii Beg. Vis. III 469 (Leg.) Adelphius , praef. urbis Clodius Adelfius Chr. .354 I 69, 351 Adi [Addi, fil. Chosa) Oeneal. I 193, 589. 590 Adlas Barb. I 281, 120 Adlsing Britt. III 205, 2 Adolif V. Atbaulfus in ind. IV p. 494 Aea {AJja, fil. Sebegeon) Geneal. I 174, 297 Aedem (fil. Suthalam) Geneal. I 177, 349 Aedgum v. Eadguin Aedibritli Britt. III 202, 6 Aedilberectus (rex Cantuariorum) Bed. A III 309, 531 Aedilfridus (rex Anglorum) Bed. A III 309, 531 Aedldric (fil. Ida) Britt. III 202, 12 Aedlfred v. Eadfered Aedlric (fil. Adda) Britt. 111 206, 5 Aeggeus v. Euveus Aegialeus, rex Sicyoniorum Egialeus Clir. Al. I 113, 214 Agialeus Is. chr. A II 431, 30 Aegealeus Bed. A 111 261, 76 Aegialius ib. 255, 36 Aegidius (comes utriusque militiae) Ilgd. 11 33, 217. 218. 224. 228 Mar. II 232, 463 Is. hist. 11 280, 2s s. Aegiditis sanotus Egidius confcssor add. IV ad Is, chr. II 503, 1 Aegyptus Silvius Prosp. I 391, 116 Cass. U 122, 60 Bed. A UI 263,91 Athis vel Aegyptus Silvus Chr. 511 1 634, 109 (Atys sive Aegyptus S. Hieron., Atys Liv. 3, 1) Aegyptus Bed. A III 263,95 Appius Chr. 354 1 143, 21 (debuit esse Epitus' M.) Aelam v. Elam Aelfguin Britt. III 202,30 Aelfret v. Eadfered Aelius V. Diouysius, praef. urbis INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 565 Aelle, rex Anglorum Bed. A III 309, .131 AeiiiiliaMus Frosp. I 457, iii'.i Aemiliuiius imperatDr v. ind. II Aemiliauus cf. Scipio .Vemilius v. Paullus Aeuion v. Haemon Aenas w. Euos Aeueas (fil. Ancliisae) Clir. 3,'i4 1 14.'!, m. rj. 1:1. 11. n; Prosp. I 390, 9.S. 98. 99 I .'■)46, 20 Chr. 511 1 G34, 7S. 86 Cass. II 121,47 122, 48..-,! Is. chr. A II 438,9« 439,99 Ps. Is. chr. II 499,94 Pritt. III 149, ;. 150, r,. 8 152, 7/s 153, 3. 5 161, 14 Ne7m. int. III 149, 22 1,50, 3. 5 151, 13. 36. 36/37 152, 24 153, 11. 12 Sed. A III 261, 72 ter. 75 Bed. B III 260, 7^ Eneas Ps. Is. h. n 379,3 Ps. 1.1. c/ir. II 499, 98 j\'e)m. III 151,42/43. 43 Euee (r/en.) Kenn. III 151, 14 Aeneas Silvius Chr. 354 I 143,18 Prosp. I 391,104 Chr. 511 I 634, ss Cass. II 122, .^3 Bed. A III 261, 78 SUvius Aeneas Bed. A III 262, s? Silvi Aenei Ojen.) Chr. 511 I 634, Kio Aenobarbus (pater Neronis) i^ilv. 1 520, s *Aercius v. Odiel Aeschylus Is. chr. A II 446, 174 Aetau Britt. III 205, s Eata Glinmaur {*. 205, 9 Aeter (pater Amessae) Geneal. I 179, 377» Aetherius patricius loh. W 211, .%s, i Aetius (Arrianus) Prosp. I 4.59, n4s Eti (ijen.) Clir.511 1 644, 499 Aetius (dux utriusque militiae et patricius) Harn. I 301,432 302, 451 Us 303, 454. 455, 2 F. Vind. B I 303, 572 Prosp. I 471,1288. 1290 472,1298. 1300 473,1303. 1310 Us 475, 1322 476, 1335 bis 477, 1.339 478, i34i 481, 1364 482, 1367, 2 483, 1373. 1. s. 9. 12. 1375 Us add. I ad Prosp. I 487, 454 add. II 490, 2, 18. 3, 19. 24 Clir. 452 1 658, loo. 102. 106. 109. 111. 112 660, 115. 118. 123. 127 Chr. 611 I 659, 587. 588 661, 596 663, 615 Eyd. n 21, 92 22, 93. 96. 98. 99 qtiater. 103. 108 23, 110. 112 26, 150 (a) 27, 154. 160. 162 28, 167 3Iarc. II 78, 432, 2. 3 6)8 86, 454, 2. 455, 1 Us Cass. II 155, 1211 156, 1217. 1226 1.57, 1253. 1260. 1262 Vict. T. II 185, 449. 454 Is. hist. II 277, s. 10. 26 Bed. A III 303, 4s:! 304, 493 ndd. I ad Bed. III 334, 492 Agitius Gild. III 28, 3 36, 1. 2 Aetius (idemV Marc. II 75,421,3 Aeva V. Eva Aezrasa (Eldaa, fil. Maxian) Geneal. I 172, 261 .'Vfer (fil. Maxiau) Geneal. I 172, 261 Afesor {Happizzez, princeps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 Afifenet v. Ascanaz Afius V. Amphion .Vfranius (legatus Pompei) add. I ad Is. hist. II 301. 16 Afrauius, praef. urhis, rid. Ilaunibaliauus Africanus scriptor lulius Africanus P. Camp. 1 745, 4 I add. p. VII (ad p. 78) Is. chr. A II 424 Bed. A III 270,150 289,354 290,364 Africanus Chr. paach. 1 224, 148 Is. chr. A II 461. 290'' Bed. A III 271, 151 273, 170 Us 289, 351 Aftricanus Chr. 511 I 636, 201 Bed. B III 289, 209» Agab V. Achab Agaljus proplieta (Act. apost. 11, 28) Prosp. I 412, 429 Chr. 511 I (;39, 3UK Agal (uxor David) Geneal. I 179, 380 Agam (fil. Naclior) Geneal. I 171,243 Agamemuou Prosp. I 390, 92 Chr. 511 1 633, 70 Bed. A m 260,66 Agamoronus Chr. Al. I 120,262 Agapitus (martyr) Chr. 354 I 71, 37 .Vgapitus (sciiator) An. Val. 1 328, 90 Agapitus (senator nlius) An. Val. 1 328, 90 Apapitus, episc. Kom., v. ind. VI p. 554 Agar ancilla (Hagar, mater Ismahelis) Geneal. I 172, 253» ■ 'J Prosp. I 386, 29 Kp. Ov. II 375, 20 Is. chr. A II 432, 34 Agatho, episc. Rom., v. ind. VI p. 555 Aijathijrsus Agathirsus Nenn. int. III 156, 11 Agaz V. Achaz Ageuor Gener.A I 97, 7S Aginoru (jen.) Chr. Al. I 97,54 Aggaeus v. Aggeus Agganaz v. Ascanaz Aggeus (Chaggaj jirojtlieta , ruljo Hatjijai) Chr. Al. I 127, 294 128, 303. 306. 30S Gencr. A I 128, 29S 133, 333, 40 Gener. B I 133, I6s, 40 Prosp. I 396, 185 Chr. 511 I 636,193 Bcd. A III 271, i;,6 Aggaeus Gild. III 58, 3 Agialeus v. Aegialeus Agila V. ind. IV p. 495 s. Agileus martyr Bei/. JVarnl. III 459,8. 16 (A) Agilulfus (rex Laugohardorum) Havn. I 339, 15. 22 bis. 24 Agilulfus q. e. Ago ib. 339, 14 Agitius V. Aetius Agiulfus V. Aioulfus Agla (uxor David) Geneal. I 179, 380 Agues (martyr) Chr. .354 I 71,6 sanctae Agnae mar- tyris Bed. A III 296, 4is , Aguobor Geneal. I 174, 2ss Agnoitae Vict. T. II 199, 539 bis Agnomiuis (jen.) Britt. III 154, 17/I8 Xenn. int. in 154, 27 Ago V. Agilulfus Agrestius, Lucensis episcopus Hijd. II 22, 103 Agricola (Pelagianus) Prosp. I 472, 1301 Agricola (episc. Agaunensium) 3Iar. II 237, 565, 1 Agrippa Silvius Prosp. I 392, 127 Chr. 511 I 634, 130 Cass. U 122, 64 Nenn. int. m 153, 18 Bed. A in 263, 101 Agrippa Chr. 354 I 143,35 Bed. A III 265, 110 Agrippa cf. Herodes Agrippa; M. Agrippa v. ind. II p. 474 sub Augusto Agrippina v. ind. II p. 475 suh Claudio Agrippinus, episc. Al., v. ind. VI 2>. 556 Agrippinus (comes) Eyd. II 26, 151 33, 317 Is. hist. II 280. 38 Ahah V. Achab Ahaz r. Achaz Ahiel Bed. A III 263, 96 Ahiripertus (rex Langobardorum) add. I ad Bed. IH 335, 581 Aiaiae (Haddschadsch) C. Byz. U 347, 33 idem Ta- hihie ibid.; cf. p. 309 Aiax (^Vn-ianus) Hyd. II 33 , 232 Alax Is. hist. U 302, 17 566 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Aicas V. Egica in ind. IV p. 496 Aigiue (gen., filii Agathirsi) iVemi. int. 111 156: 'l Ainmericus V. Gild. A 111 94, 32 95, 3 Aio (dux Langobardorum) add. VI ad Prosp. I 498, 37;). 389 AiouHus (Agiuultus apud lordan. c. 44) Ilyd. 11 29, iso 30, 1S7 idein videlur Agiullus ib. 25, 13a Air V. Assyr Aiub (Aijub) ('. Ilisp. U 35(5, 79 Alamundarus (rex vel reges Sarracenoruni) Auct. Marc. U 105, .^3«, 11 Vict. T. II 195, .512 Aramuu- darus loh. II 214, .17:., 3 Alanus (fil. Fethuir) Britt. 111 159, 19/20 160, U Nenn. III 147,9 Nenn. iiit. III 149, G. 15 171, u Alaneus Brilt. 111 161, 11. 12 Alanius 111 127, Slll Alanus (rex Veneficae regionis) V. Gild. A 111 101, 45 102,2 Alanus (comes, fil. Claufredi et Hadegogis) V. Gild. A III 103, 15. 23. 39 jUaor (Al-awar'?) C. Eisp. II 356,79. 80. 81 Alaricus 1 et 11, reges Visigothorum, v. ind. IV p. 494 Alaricus cf. Athalaricus Alascemi v. Abdella Alascila v. Muhammed Alax V. Aiax Alba Silvius Chr. 511 1 634, ino Cass. 11 122, 59 Bed. A m 262, 87 Alba Chr. 354 I 143, 20 Bed. A lU 263, 91 Albanus Silvius Frosp. I 391, 112 Nenn. int. 111 153, 19 Albanus (fil. Hisitionis) Nenn. inf. lU 149, 9 Britt. III 160,3 Albanus (Verolamiensis) Gild. Ul 31, 20 Bed. A 111 295, 406 Albanus Silvius v. Alba Albida v. Alboin Albidus V. Aspidius Albinus (procurator ludaeae) Clir. 511 I 639,316.318 Bed. A m 284, 292 bis Albinus tyrannus v. ind. II p. 477 sub Septimio Severo Albinus (praef. urbis) Numnius Alljinus Chr, 354 1 65, 2.56. 261—263 Albiiius (praef. urbis) Kufius Albinus Chr. .354 I 68, 335. 336 Albinus (patricius) An. Val. I 326, S5 328, ss. 86. S7 Albinus (adversarius Aetii) Prosp. 1 478, 1341 Albinus cf. Balbinus imperator in ind. II Alboin (rex Langoljardorum) Agn. 1 336, 96 add. IV ad Is. chr. II 505, 5 Alboinus Agn. I 336, 96 Eyd. U 36 V. n Alboenus Havn. 1 338, 6 Mar. 11 238, 569 Alboaenus Harn. 1 337 , 4 Albuenus Mar. 11 238,572 All)uinus Ps. Is. chr. U 601,402 Bed. A ni 308, 627 Aluinus loh. II 213, 573, 1 Albida Sang. I 336, 717 Alcfrid Britt. 111 202,29 Alcimus (sacerdos) Prosp. I 401,270 Alchymus Bed. A Ul 278,232 Alcippe Chr. jiasch. 1 221, 76 .\lcissus (episc. Nicopolitanus) Marc. U 99, 516, 3 bis Aldul Britt. III 203,31 Aleittan (Alhaitham) C. Hisp. U 360, 96. 98. 99 Alesceini cf. Abdella Aletes, rex Corinthiorum .lUethis Bed. A III 262, so Alexander (fil. Priami) Chr. 511 I 633, 73 Is. chr. A II 438, 91 h. chr. B U 438, 61 Alexander (rex Epiri) Cass. U 126, 222 Alexander Magnus Macedo Chr. 354 1 140, 13 add. I ad Chr. 354 1 1.52, 53 Chr. 511 1 637, 209 iUexander Magnus Scgth. L. W 312, 3 320, 27. 2k 322, 34 Scyth. B U 312, 3 320, 27 Alexander Macedo Gener. A I 131, 329 132, 331 add. I ad Chr. 354 I 152, .50 Scyth. L. U 321, 30 Is. chr. A U 449, 195 Lat. Al. III 447,32 450, 32 Alexauder Gener. A I 89, 11 132, 331 bis 137, 363 Gener. B I 89, 18 137, 200 F. Vind. B 1 278, 74 bis Prosp. 1 397, 216 398, 222. 224 Chr. 511 1 637 , 211. 213. 214 Is. hist. U 268, 14 (a). \b(b) Scyth. B. 11 316,17 320,28 321,30. 556 Alexauder, episc. Autioch., v. ind, VI p. 558 Alexander, episc. Hierus., v. ind. VI p. 559 Alexander, episc. Kom., v. ind. VI p, 552 Alexander cf. Ptolemaeus X, XI, XII Alexandra quae et Salina Prosp. 1 403, 305 Chr. 511 1 638, 250 Salina Alexandra Ps. Is. chr. U 499, 195 )»-/. Alexandra Bed. A III 279, 248 Alexandrinorum regnum Prosp. 1 398, 225 Alfide (gen.) add. I ad Bed. 111 335, 581 Alfonso V. Adefonsus Alfurc V. Artaxerxes Alfure qui dicitur Artus Ps. Is. h. II 378,2 Algelmundus (rex Langobardorum) add. VI ad Prosp. I 498, 389 Alguing Britt. lU 204, 8 Algus V. Argus Alhozan v. Abulchattar Husam Alhun Britt. 111 205,1 Aliap Gener. A 1 136, 358 Alica Or. Const. 1 10, s Alidulfus (rex Langobardorum) add. I ad Bed. 111 335, 581 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 567 Ali|iius ii. Alypiiis Alixe i\ Acliilles Alla coiues Chr. 511 1 065, Bj3 AUoccus V. Qild. A III 91,24. .fi Allectus tyrannus i'. ind. II /i. 4S1 suh Moxlmiunii llerculio Alleiou V. Ella Alli Britt. 111 203, 9 '2UH, l'7 Ulli Ib. 204, 3 AUon V. Abessan Almuzar (Almansur) C. Jlisp. II 364, lis Alo (dux Beneventi) Ps. Is. chr. II 501,414 Aloozam, Alozzam v!d. Abulcliattar Ilusam Alphaeus (paler lacobi apostoU) Alpheus Oener. B I 133, 169, 9 Althadas (rex Assyriorum) Cass. II 121, 17 Aluiuus V. Alboin Alulit V. Izit, Welid Aluson Britt. 111 202,4 Ahjpius Tayastensis Alipius Ilyd. II 36 v. 4 Amabilis (mag. militiae) loh. II 212,571,2 Amalabirga (soror Theoderici, uxor Herminirredi) An. Val. I 324,70 Amalafrida (soror Theoderici, u.xor Trasamundi) Vict. T. n 196,523 Amalafrigda An. Val. 1 324,68 Amalaricus v. ind. IV p. 495 Amalasuinthii , jilia Theodcrici Anijilasuentba Auct. Marc. II 104,534 Amalasuiutii Cass. U 160, I3.'i8 Malasintha Agn. I 333, 62 Amalecb Oeneal. I 173, 275 Amalricus v. Athanaricus in hid. IV p. 494; cf. Ania- laricus Aman {Haman) Chr. Al. 1 129, 314 Amandus Or. Const. I 9, 30 10, 3. 4 Amantius (praepositus palatii) Marc. II 101, 519, 2 (a) quater. (b) Vict. T. U 196, 519 Amargin Kenn. int. UI 158, 7 Amaria (sacerdos) Gener. A 1 135, 355 Aniarioth Oener. B I 135, 117 Amasias (Amazja, rex ludae) Oener. A I 123, 279. 280 Oener. B 1 123, 124 Chr. Al. I 123, 276. 277 Brosp. I 393, 145 Chr. 511 I 635, 133 Is. chr. A II 442, 134 Is. chr. B U 442,91 Bed. A 111 264, 107 265,111. 113 Bed. B III 265, 104 Lat. Bed. 111 350, 61. 62 Amassias Oeneal. 1 181, 429 Araessias Oener. A I 132,332,42 134,346 Oeneal. \ \W , 395.397 Amesias Ocneal. I 182, 430 Amatbas (discipulus Antonii monachi) 1'rosp. I Abb, 1098 Amatheas rex Britt. Ul 195, 11 .\mathcus ib. 195, 14 198,12 Amathi (fil. Cb.inaan) Oener. A I 1(X), 129 Amatbius Chr. Al. 1 100, 102 Amattbcus Ocneal. 1 167, 155 Amathi (Amithai, pater lonac propbelac) Ocncr. A 1 124,280 Gener. B I 123, 125 Amatlici ("//c/i.J ','/(/■. Al. 1 124,277 Amazones quaere in indice ijeoi/r. Amhacuc, Ambacum v. Abbacuc Ambiza C. Hisp. 11 358, -ss 359, 90. 91 Ambram (fil. Caath) Chr. Al. 1 114,220. 221 Oener. A 1 136, 359 ter. 360 ter Geneal. I 186, 476. 4so 187, 491 CHBONICA III. Amram Oener. A I 114,243 1'ro.ip. 1 388,47 Chr. 511 I 633, 35 Bed. A 111 257, 46 7'. 15 Aram Oener. A 1 114,244 Amhri v. Aniri Ambrosius (episc. Mediol.aneusis) Prosp. I 459, 1163 461,1173 463,1204 7Vh(. r«/. 1 629, 5 Chr. 511 \ 644, 500 647, 519 Chr. 4.'j2 I ()46, 8. 13. 14. 15 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 397 Ilijd. 11 15, 8. 13 3Iarc. II 65, .398, 2 66, 398 Cass. II 153, 1134 154, lico Is. chr. A II 469, 353 Britt. III 168, 5/6 Nenn. int. lU 168, 3 Bed. A 111 298, 446 299, 458 Bed. S \\\ 298, 248 Ambrosius (rex Britonum) Britt. III 171,6/7 186,10 192,14 209,11 Nen7i. m/. 111171,4 181,9 186,6.11 192, 7 Ambrosius Aurelianus OiUl. 111 40, 12 Bed. A \1\ 306, 504 Embros Guletic Nenn. int. lU 186, 7 Embreis Guletic Britt. III 186, 11 Amhrosius An. Val. I 315, 47 Amer (Omar I) C. Hisp. U 339,13. 14 340,19. 21.23 Hamer C. Byz. II 338, 19 339, 21 bis Amer (Omar II) C. Byz. II 357, 38 llamer ib. 357, 38 Umar C. Hisp. II 357, S4 bis 359, ss my. Ilumar ib. 356, 81 359, 88 Amesa {Amasa, fil. Abigeae) Oeneal. I 179,3771" Amessa ib. 179, 377''' bis Amesias, Amessias vid. Amasias Aminadab (fil. Arani) Oener. A I 132, 332, 27 Gener. B I 132, 167, 27 Oeneal. I 178, 363. 364 Aminadab (fil. lesse) Oeneal. 1 178, 370 Aminadab (is apud quem fuit arca domini) Oener. A I 120, 269 bis Chr. Al. I 120, 266 Oeneal. I 190, 537 191, .539 Aminabad Chr. Al. I 120,263 Aminoem (Abinoam, pater Baracb iudicis) Chr. Al. I 117,237 Aminoen Qener. A I 117,2.54 Amital (uxor losiae) Geneal. 1 180, ii3 Amittib v. Achitob Amnian (fil. Lotb) Geneal. 1 172, 249 Ammon ib. 172, 248 Ammon (Amnon, fil. David) Geneal, I 191, 541 Aramou c/. ind. geoijr. Amolgitb Britt. III 197,2 Amon (rex ludae) Oener. B I 125, 130 132, 167, 48 Prosp. I 394, 163 Chr. 511 I 635, 160. 163 Is. chr. A II 444, 155 Is. chr. B II 444, 103 Bed. A 111 267, 133. 135. 136 Bed. B m 267, 117 Lat. Bed. III 350, 67. 68 Amos Oener. A I 125, 285. 286 132, 332, 48 134, 335, 14 Chr. Al. I 125, 285. 286 Oeneal. I 180, 407. 409 Amorius (propbeta) Oener. A I 135, 356 Amorreus (fil. Chanaan) Gener. A I 100, 122 Chr. Al. I 100, 94 Oeneal. I 167, 147 Amos rex v. Amou Amos (sacerdos) Oener. A 1 135, 355 Amos (propbeta) Gencr. A I 123, 28u 133, 233, 23 Gener. B I 123,125 133,168,23 Chr. .11. I 124,277 Prosp. 1393,148 Chr. 511 I 635,138 Is. chr. A II 441, 120 443, 141 Is. chr. B U 441 , 8u OiUl. 111 56, 37 .57, 9 73, 12 Bed. B \\\ 265, 105 Amphiou Bed. B 111 259, 58 Auphion Prosp. I 389, 69 Anfion Is. chr. A II 435, 63 436, 72 Amfius Chr. Al. I 117,241 Afius ibid. Amram r. Ambrara Amri (Omri, rex Israhel) Bed. A UI 263,96 Arabri 73 568 NOMINA HOMTNVM. INDEX VIT. Oeneal. I 192, 651». y^i I.amljii Gener. B I 134, l.sn Zambri Oener. A 1 134, 341 Amulius Silvius Chr.Hll I 635, 136». 139 Cass. II 122, 70 Bed. A III 265, 117 AmuUius Silvius Prosp. I 393, 144 Amulius Chr. 354 1 143, 28 Ps. Is. h. II 379, 3 ocHes Ps. Is. chr. U 499, 146 Bed. A III 266, V2S Mulius Ps. Is. chr. II 499, 9S * Araulius (jn-o Romulo) Ps. Is. chr. II 499, 14S Amyiites (re.x Assyriornm) Cass. II 121, 28 Anaaurauht Brili. III 146 Anacletus, episo. Rom., vid. Aneiicletus in ind. VI p. 552 Anagastus patricius loh. II 214, 576, 2 Anambmlus episcopus C. Ilisp. II 361, lOi Anania [Ilananja levita) Qcneal. I 191, 538 Ananias (Ilanani levita, alias) Geneal. I 191, 53s Ananias (Hanani propheta, pater Abdiae) Oener. A I 122, 274 Aunanias ib. 133, 333, 17 Gener. B I 122, 118 133, 168, 17 Chr. Al. 1 122, 270 Oild. III 51, 2 Anani Prosp. I 392, i2i Ananei Chr. Al. I 122, 271 Ananias (pseutloprnpheta) Gener. A I 125, 28s Anna- nias lurdus Chr. Al. I 125, 288 Ananias (fil. Zorohahel) Annauias Oener. A I 132, 332, 53 Ananias (Sananja, socius Danielis, = Sadrach) Prosp. I 395, 175 Is. chr. A II 445, 162 Bed. A III 268, 140 Annanias Chr. Al. I 126, 291 Auaolsus (dux GJothorum) Hyd. II 21, 92 Anastasia v. ind. II j>. 481 (snh Constaniio I). 483 (sub Valente) beata Anastasia Marc. II 61, 380 Anastasius imperator v. ind. II p. 489 ei 491 Anastasius, episc. Antioch., v. ind. VI p. 558 Anastasius, episc. Hieros., w. ind. VI p. 560 Anastasius, episc. Kom., v. ind. VI A (n. XLI. LII) Anastasius (hereraita) Vici. T, II 191,490,3 Anastasius (abbas) Bed. A 111 310, 539 Anastiisius (Persa monachus, martyr) Bed. A III 310, 639 311, 540 Anatolius (episc. Laodicenus) Prosp. I 443, 917 Bed. A III 293,389 Aiiatholius Bed. B III 293,230» Anatolius, episc. Const., ». ind. VI p. 561 Anatolius (magister militiae) Marc. II 80, 441, 1 Anchises Chr. 354 l 143, lo Nenn. int. III 149, 32 151, 13/14. 36 Jjs Nenn. Ill 151,41/42 Briit. III 161, 14 Anchise (. 555 Annianus (heremita) Vict. T. II 191, 490, 3 Annibalianus v. Hannibalianus Annius v. Anulinus Ansila Prosp. 1 478, 1344 Antaeus Pros2>. I 388, 52 Is. chr. A II 438, 88 Autemius v. Anthemius Autemus Oeneal. I 195, 616 bis Antenor Bed. A III 261, 74 Anteros, episc. Ilomanus, v. ind. VI 2>. 553 Anthemius iniperator «. ind. II Antheros, Autherus v. Anteros Anthimus, episc. Const., v. ind. VI 2>. 561 Anthropomorphitae Prosp. I 453, 1059 Anthropomorfi- tae Is. chr. A II 467, 339 Is. chr. B II 467, 225 add. II ad Bed. III 338 cf, Audiani Authusa (Fortuiia urbis Constantinopoleos) Chr.pnscli. I 233, .12S, 2 Autiabis, Aiitiavis v. Antiope Autigoims Bed. A III 27,5, 202 AiitiuKjIiis (pater Anthemii iiiiperatoris) ('lir. .'ill I 664, 649 Antiiious V. .\ntinoupolis in iiid. yeorjr. Aniiochianus , praef. urbis Flavius Aiitiocianus Chr. 354 I 66, 269. 270. 372 Antiochi, refjes Syriae: Antiochus (I, Soicr) Ps. Is. chr. II 499, 195 nifj. (ann. XVUU) Antiochus (II, Tlaus) Ps. Is. clir. II 499, 195711^. (ann. XV) Aiitiofhus (III) Magnus Chr. 511 I 637,230 Ps. Is. chr. 11 499, 196 iiKj. Bed. A 111 277, 226 Antiochus Prosp. I 400, 258. 262 Chr. 511 1 637, 236 Bcd. A 111 277, 222. 226 Antiochus (IV) Epiphanes Prosp. I 401,267 Bed. A 111 278,229 Anthiocus Epiphanes Chr. 511 I 637, 23S Antiochus Prosp. I 401, 271 415, 4so Chr, 511 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 569 1 (J37, 240 Js. clir. A II i:A, 2i:t Ps. h. chr. 11 499, la:. my. (,aim. XI) Ikd. A 111 278, a-jii. 23i Bed. n 111 278, 157 Antliiocus Vhr. 511 1 G37, ■.•:i'.i Antioclius (V) Eupjvtor P». Js. chr. 11 499, i;i.i »»//. Antioclius (XIII, Asiaticus) Prosp. I 403, 2'.iG Antiochus tyninnus v. ind. II p. 480 sub Aureliano .\ntioclius (episc. Ptoloniensis) Mnrc. 11 6;"), :t;>H, :i Autioclius (praef. praetorio) Marc. 11 83, 44«, 2 Autioclms (prnotectus, aUus) A, 15 Antiavis Scyth. B. 11 316, 15 Autipas V. Herodes tetrarcha Antipater (Macedonius, pater Cassandri) Scijlh. L. 11 322, 3:i Antipatris (ijen.) Hcylh. B. 11 322, ;i3 Antipater, Herodis Ascalonitae tilius 1'rosp. 1 404, 306 Chr. 511 1 638, 25H Bed. A 111 279, 24a Anti- pater Ascalonita Prosp. I 405, 33.i, l Chr. 511 l 638, 270 Bed. A UI 281, 262 Antipater Prosp. 1 406, 3:15, 21 Autipater cf. Herodes Auti|)as Antonina patricia (u.\or Belisarii) Vict. T. 11 200, ,=.42 V. 22. 28 Antoninus Severi filius imperator ii. ind. II Antoninus (episc. Emeritensis) Eyd. 11 24, 130 25, 13» Antoninus (episc. Gerniis) Marc. II 77, 42», 1 Autouinus, episc. Hieros., v. ind. VI p. ■'>59 C. Antonius Cass. 11 133, 510 M. Antonius (triumvir) Cass. II 134, 536. 555 Antonius Gir. pasch. I 217, 71G, -2 (c/. 216, 713, 2) Prosp. 1 405, 325. 330 406, 336. 339 Silv. I 520, 2 bis Cass. U 134,5:19. 558 Is. chr. A II 458, '23.5» Bed. A 111 281, 265 ter. 2GS Marcus Ps. Is. h. II 380, 4 Autonius tyraimus r. ind. II j>. 476 sub Domitiano Antouius monaclius Harn. I 269, :iO Prosp. I 439, ,'<48 451,1041 455,1095 Chr. 511 I 642,411 /«. chr. A II 463, 306 467, 341 476, 400 Is. chr. B II 463, 205 Bed. B III 291,221 Bed. A Ul 296,430 .307,517 Anthonius monachus Chr. 511 I 643, 473 Antonius heremita rict. T. 11 205,561 V. Gild. B 111 107, 13 Anfonius Prosp. 1 455, I0'.i8 Anulinus, 2>raef. urbis Aunius Anuliuus (.'hr. 354 I 66, 306 67, 312 Aod (sacerdos) Geneal. I 192, 557''' cf. Aotli Aoth {Ehud iudex , fil. Gera) Oeneal. I 188, 503. 504 Chr. 511 I 633, 50 Is. chr. A U 435, 65 Is. chr. B U 435, 46 Bed. A III 259, 51 Bed. B UI 259, 57 Lat. Bed. 111 3!jO, 34-:ift Aod Gener. A I 116,2.52 117, '253 Prosp. 1 389,67.68. 70 Haoth Gener. B 1 116,95 Naoth Chr. Al. 1 116, '233. 234. 235 117, 2;i6 Aoth (fil. Ahair) Nenn. int. 111 149, 17 171, 17 Oth Britt. 111 161,2 Aoth {Ohad, fil. Simeon) Gencal. I 176, .'/J'.! Aparanadisus , rex Chaldaeorum Aparanadius ImI, Al. 111 450, 9 Apraanadius ib. 447, 9 Apemeu (filia Beziiachij OeneuL 1 184, 450 Aper (socer Numeriani) Prosp. I 445, 933 I.at. lust. III 421,40 Aphatias (fil. David) GeneaL 1 191,543 Apion Appion grammaticus Bed. A III 258,47 Apis (rex Aryivorum) Prosp. I 387, 42 Bcd. A III 256, 44 Apis, quem Sorapiu vocant Prosp. 387, 36 (ubi confundunlur Apis ct Arf/us) ApoUinaris (episc. Kavennas) V. Gild. A 111 95,45 — pons ApoIIiuaris v. Uavenna in indice geogr. ApoIIinaris (episc. Ilierajiolitanus) ProsjK I 429, 683' Bed. A 111 288, 332 AiMillinaris (episc. Laodicenus) Jfavn. I 268, 12 Prosp. 1 457, 1129 458, 1130» ndd. V ad Prosp. 1 496 Clir. 45J 1 648, 21 Chr. 511 1 649, 525 Is. chr. A U 469, 351 A|)pollinaris Chr. 511 I 644, 501 Bed. A 111 298, 441 Ajiolinaris add. II ad Bed. 111 339 Apollinaristae Chr. 452 1 648, 21 Apollinarius, episc. AI., v. ind. VI ])• 557 Apollo Prosp. 1 338, 49. 60 Is. chr. A II 436, 74 442, 133 Is. chr. B U 436, 49 Bed. A III 295, 416 gen. Apollouis Bed. A 292, 376 circenses ApoUinares Chr. 354 1 146,28 ApoIIodorus (praeceptor Augusti) Js. chr. A 11 452, 230 Apollonius (Khodius) historiografus Chr. Al. I 119, 254 Apollonius Tyaneus Prosp. I 418, 529 Cass. U 140, 736 ApoIIonius stoicus (Chalcidicus) Cass. II 142, 814 Appion v. Apiou Appius (Silvius) r. Aegyptus Silvius Appius Claudius v. Chiudius Appius patricius Marc. 11 97, 510, 2 Api'aanadius v. Aparauadisus Apronianus centurio Barb. 1 281, 120 Apronianus, praef. urbis 'rurgius Apronianus Chr. 354 I 68, 339 Aproniani ibrum vid. Roma in ind. yeoijr. Sextus Apuleius Cass. U 135, 590 Apulius Claudius v. Claudius Aquila (interpres) /s. chr. A U 458, 270 Js. chr. B II 458, 179 Bed. B UI 286, 197 Aquilinus comes Marc. U 95, 499, l Aquindinus v. Acindynus Arabundus Cass. II 1.58, 1287 Araceus v. Aruceus Arad (fil. Barad, rex Edom) Geneal. I 174, 289 Arad (fil. Balac) GeneaL I 177, 355 178, 355 Arad (fil. Arad, nepos Balac) Qeneal. I 178, 355 Aradius (fil. Chanaan) Qener. A I 100, 127 Arudius Chr. Al. I 100, '.19 Azyrius Qeneal. 1 167, 153 Aradius cf. Uufinus Aram (fil. Sem) Gener. A I 104, I6I. 163 Chr. Al. I 104, 134. 135 Geneal. I 165, 80. 82»- 1' I's. Is. h. II 378, 2 bis Haram Gener. B 1 104, 55 Aram (fil. Esrom) Gener. A I 132, 332, 26 Gener. B I 132, 167, 26 GeneaL I 178, 3C2. 363 Ai-am (fil. lesse) GeneaL I 178, 370 Aram cf. Ambram, Asarmot Aramundarus r. Alamuud.-irus Arau (Ilnrun, fil. Tliara) Gencal. I 171.241.247 Aran (= Aunami) Qencal. 1 174, :ioo» Aratus (Solensis poefa) Prosp. 1 399,242 Chr.511 I 637,224 Bed. A 111 271), 217 Aratus astrologus Is. chr. A II 4,50, 202 Aratus versificator ecclesie Eomane subdiaconus add. II ad Is. chr. U 493, 8 Arax V. Adax 73» 570 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. ArazMi' (rex Syriae) Oenenl. I 180, 382 Arhiices, rex Medoruin Arbocns Bed. A III 265, 114 Alj.irces Ib. 265, 118 Arbogastes (comes, mag. militura) Jlavn. I 298 Prosp. I 402,1191 463, 1197 bis add. VI ad Prosp. I 498, 391 Dom. Val. I 629, 23 Chr. 452 I 650, 29 Chr. 511 I 651, 529 Marc. II 63, 392, i* 64, :)94, i. 2 add. II ad Bed. III 340 gen. Arbogasti Mare. II ()2, 391, 2. 3 Arvagastes Hyd. II 15,17 jre«. Arvagasti ib. 15,22 Argabastes Britt. III 169, 4 Arguba Nenn. hu. III 169, 5 Arborius Byd. II 32, 213 33, 230 Arcadia v. ind. II j>. 485 stib Arcadio Arcadius imperator v. ind. II Arcadius (martyr Hispanus) Prosp. I 475, 132» Archa- dius add. V ad Prosp. 1 497, 1329 Arceanus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. Ill 451), c. Ar- caeanus ib. 447, 6 Arces {Haggi, fil. Cfad) Oeneal. I 176, 340 Arcbelaus (fil. Herodis) Prosp. I 408, 3G6. 3G8 Chr. 511 I 638, 278. 279 Bed. A III 282, 2C,9 bis Lat. Mal. III 428, 2G. 3G idcDi Lat. ilal. 427, 2? (tibi scribendmn pater Arcbelai?) Archelaus (episc. Mesopotamiae) Bed. A III 294, 394 *Archetis Ps. Is. h. II 380,5, Archia {Barachias, fil. Zorobabel) Qener. A I 132, 332, S3 Archis, dux Beueventi Ps. Is. chr. II 601, 406 gen. Aiichis ib. 501, 414 Ardabastus tyi-annus v. ind. II p. 491 sub Constan- tino V Ardabur Marc. II 76, 42.",, i Ardabur (fil. Asparis) 3Iarc. II 90, 471 Ardaburius Vict. T. n 188,471 Ardabur cubicularius Marc. U 101, .^19, 2 bis Ardo Beg. Vis. HI 469 (Par.) Areaagiii, filia Tlieodorici, regis Ostrogotboruin , vld. ind. IV p. 495 sub Alarico II Arelius (rex Assyriorum) Cass. II 121, 12 Aremulus Silvius Prosp. I 393, 141 Chr. 511 I 635, 128 Cass. U 122, 65 Nenn. int. Ul 153, 17 Bed. A III 265, 110 Aremulus Bed. A UI 265, 112 c/. Remus Silvius Chr. 354 I 143, 29, ubi confundi videntur Arevmlus Silvius et Bemus Areobindas, Areovinda v. Ariobiuda Arf- V. Arph- Argabastes v. Arbogastes Argimundus loh. U 219, 590, 3 bis Argonautae Prosp. I 389, 74 Chr. 511 I 633, 57 Cass. II 121,38 Is. chr. A II 437,80 Arguba v. Arliogastes Argus panoptes providens Algus Clir. Al. I 116, 23.', Argus (rex Argivorum) Is. chr. A II 433, 43 Bed. B III 256,48 c/. Apis Ariagne v. ind. II p. 4S8 sub Zenone Arianus cet. v. Arrianus Ariaricus (rex Gotborumj Or. Const. 1 10, 25 Arichis v. Arcbis Arideus v. Philippus Arrhidaeus Ariel {Ahisalom, pater Macchac, uxoris Roboam) Oeneal. I ISl), ;is4 Ariobinda patricius Marc. II 83, 449, 3 Ariobindus dux Prosp. I 478, 1344 Areobindas, Romanus dux Mare. II 96, 503 98, 512, 4 Ariobiiulam patricium priiicipenKiue Romanae apud AtVicam militiae Vict. T. II 201, 541;, 2 Ariovinda Aucl. Marc. il 107, 54G, 3 Areovinda ib. 108, 547, 6 Ariobs (fil. Gad) Oeneal. I 176, 340 Aristarclius (tragoediarum scrijjtor) Prosp. I 396, 198 Is. chr. A II 447, 179 Aristides (apologeta, Atheniensis philosopbus) Prosp. I 423, C04 add. II ad Is. chr. II 491, 3 Bed. A III 286, 31G Aristobolus, peripateticus philosophus Prosp. I 401, 2GG Bed. A III 278, 228 Aristobolus (I, rex et pontifex ludaeorum) Prosp. I 403, k93 6%»-. 511 I 638, 247 Is. chr. A II 446, 171 Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. Bed. A III 274, 177 279, 240 Aristobolus (II) Chr. 511 I 638, 259 bis Bed. A III 279, 249 bis 281, 264 Aristobolus (fil. Herodis inagni) Bed. A III 281, 264 bis 283, 275 Ristobolus Chr. 511 I 639, 297 Aristobolus, praef. urbis Chr. 354 I 66, 295 Ariston (martyr) Chr. 354 I 72, 19 Aristojihanes Aristofanes , tragoediaruin (sic) scriptor Is. chr. A II 447, 179 Aristoteles Prosp. I 397, 212 Is. chr. A 11 448, 188 Is. chr. B II 448, 125 Bed. B lU 274, 140 Aristotiles Bed. A lU 274, 184 Aristus, IUyricianae ductor militiae Marc. II 95, 499, 1 Aristus cf. Euaristus Arivis (rex Assyriorum) Cass. II 121, 11 Arius (rex Lacedaemoniorum) Bed. A III 277, 223 Armametres (rex Assyriorum) Cass. II 121, 14 Armenon Kenn. int. III 149, 7. 9 Britt. lU 160, 1. 3. 9 Armonius Marc. II 96, 504 Arnigisclus (magister militiae) Marc. II 80, 441, 2 82, 447, 5 Arnobius (rhetor) Bed. A Ul 253, 2G Arnulfus (frater Odoacri) Is. hist. II 283, 3 (a) Oiioul- fus ib. 283, 5 (b) Unulfus Chr. 511 I 665, 670 Arogus V. Arses Arouth Farao Chr. Al. 1 113,214 Arpedo v. Sagylus Arphaxat {Arpakhschad , fil. Sem) Geneal. I 164, 63 Arfaxad Chr. Al. 1 93, 17. 18 104, 139 Oeneal. I 165, 93 171,230.231 Arfaxat Oener. A I 93,41.42 103, 159 104, 168 132, 332, 12 Oener. B 1 103, 53 104, 58 129, 174 132, 167, 12 139, 14. 15 add. I ad Chr. 354 I 151, 12. 14. 23 Geneal. I 165, 76. 94 166, 112 F. Vind. B 1 278, 74 Chr. 511 I 632, ij. 13 Ps. Is. h. II 378, 2 Is. chr. A il 429, 19. 20 Is. chr. B II 429, IG. 17 Bed. A lU 252, 21 253, 21 bis. 22. 23 bis Arfaxath Oener. B I 93, 40. 41 Prosp. I 386, 15. iG Bed. B III 252, 24 253, 25 Lat. Bed. UI 349, 16. 17 Arfarad Chr. Al. I 103, I3i Arpocras polyfagus Chr. 354 I 146, 2 Arranh (fil. Rison) Geueal. I 175, 3o2 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 571 Arrliidaeus v. Pliilippus Airliiilacus Arrius (presbyter Alexandriiiu.s) Hmm. I 2(>8, f> liarh. I 292, 224 An. Val. 1 328, as Proap. I 449, loio add. V ad Prosp. I 49.T Vhr. 511 I 643, 4GI Vkl. T. II 189, 473, 2 loh. U 219 V. 17. 21 Is. hiat. II 270, M 289, 11 298, 24 7«. chr. A II 465, :i;ii 4G6, 337 Bed. A 111 31u, .iUl add. II ud Bed. 111 'i\Vi ler AiTiaiiu.s (suhst.) Havn. I 269,23 Iliid. 11 33,232 Mar<: 11 90, 471 Vict. T. II 193, 4ii.s Is. hist. II 302, 17 Is. chr. A II 460, 336 469, 34;i 474, 392 Bed. A 111 306, 503 308, :i29 add. II ad Bed. III 339 Ariauus Chr. pasch. I 240, .sc,4, 3 — Arriana Ilyd. 11 16,37 Vict. T. U 191, 4;u Arriani (pl., sulist.) Barb. I 294, 2.'i8 An. Val. I 328,91. 94 Brosp. 1 451, iu27 453, loui. 1002. 10G4 454, 1074. 107G 455, 1091. 109G 456, 1108. 1115 458, 1133 add. V ad Prosp. I 496 Dom. Val. I 629, 9 Chr. 511 I 644, 479 Chr. 452 I 646, 8. 13 648, 22 652, 51 662, i3r Ili/d. II 17, 40 23, 11» (a). 120 Marc. II 60, 3so 61,3soto- 93,484,4 102, 525 loh. II 218, 5S8, 1 Bed. A III 297, 433 298, 443 299, 453 add. II ad Bed. 111 339 — 'AQUiyoih 'ESioxuofiTug Chr. pasch. 1 243, 379 Arrianus (adj.) Marc. U 90, 471 /». chr. xl II 474, 393 Arrianum caenum Gild. III 69, C Ar- riauum contagiuin Is. hist. 11 298, 20 Arriaiuim dogma 1'rosp. 1 452, 104« Clir. 511 1 643, 474 loh. n 216,580,2 Is. hisl. II 302, 21 (a) Is. chr. A II 466, 334. 334" Ai-riauus error Vict. T. II 193, 500 Arriana fides Marc. II 85 v. u Arrianus furor Vict. T. II 187, 4fiG Is. hist. II 298, 14 Arriana liaeresis Chr. 511 1 644, 479 647,519 loh. II 219 w. 14. 26 Is. hist. II 270,9 (a). 12/13 289, 6 302, 23 Is ehr. A II 465, 331 Bed. A III 299, 458 Arriana impietas Havn. I 270, 38 Prosp. I 452, 1054 475, 1327 Hyd. U 23, 120 Is. hist. U 302, 25 Is. chr. A U 472, 377 Bed. A III 296, 428 302, 480 Arriana iusa- nia Vict. T. II 193, 497, 4 Is. hisl. U 299, 2 Arriana perfidia Prosp. I 476, 1329 Hyd. 11 21, 89 Is. hist. II 287, 18 297, i Gild. 111 32, 21 Arriana pestilentia Is. hist. II 288, 2 297 , 14 Arriaua pravitas Prosp. I 459, 1143 Chr. 511 1 644, 480. 485 (Ariana 644, 485) Ai-riana secta An. Val. I 315, 48 322, 60 loh. 11 212, 572 216, 58o, 2 218, 587, 5 bis Arsaces (rex Partborum) Prosp. I 400, 249 Asarclies Chr. 511 I 637, 225 Arsacidae Prosp. I 400, 249 Asarcidae Clir. 511 I 637, 225 Arsamus «. Darius UI Arses Ochi filius (rex Persarum) Prosp. I 397, 217 Bed. A 111 274, 190 jVi-ses Lal. Bed. III 351, 83. 84 Arseu add. I ad Chr. .3.5J I 152, 49 Ar.sos notus Geiier. A I 131, 328 AQoiyov Lat. Al. lU 447, 3u 450,30 Xerses Ochi filius Bed. B IIl 274, 141 Xerxes Ocbi filius Is. chr. A II 448, 190 Xerxes Is. chr. B U 448, 126 yOcbus Bed. A lU 274, 193 Artabanus (rex Persarum) add. I ad Chr. 354 I 152, 45 Prosp. 1 396, 193 Bed. A UI 273, 167 Artabanus (dux Carthaginis) Vict. T. U 201, 546, 2 Artabanes Auct. Marc. 11 108, 547, 6 bis Artaxer,\es (I) qui et Longimanus Is. chr. A II 447, 176 Artarxerxes qui et Longimanus id e3t fjutxqoxeiQ Bed. A III 273, 1C9 Artaxerxes qui et Longimanus dictus Chr. 511 1 636, 197 Artarxerxes qui Longi- nianus cognominabatur Prosp. I 396, 194 Artarxerxes Longemanus Oener. A 1 131, 322 Artarxorxes longi- bracius add. I ad Chr. 354 1 152, 39 AqtuSiqSov TiQiaTnv ImI. Al. 111 450, 26 AQTuSsQiov UQoxov ib. 447,26 Artaxerxes Is. chr. B U 447, iis Artarxerxes Chr. AL 1 129, 312 Bed. A 111 273, 170 bis Lnt. Bed. III 351, 79. 80 Artaxerses add. V ad Prosp. I 494 Artarxerses Bed. B 111 273, 133 Artarxersis Oener. B I 131, 189 Artaxerxes (II) Mnemon Prosp. I 397, 209 Artarxerxes q. e. cognominatus est Mneiuou Bed. A III 274 , 178 Artaxerses Memnon add. V ad Prosp. I 494 Artaxerses q. e. Mennou Chr. 511 I 636, 202 Aqtu- ScqSov ji Lat. Al. III 447, 28 450, 28 Artaxerxes Is. chr. A II 448, 183 Is. chr. B U 448, 122 Artar- ■ xerxes Gener. A I 131, 326 add. I ad Chr. 354 I 152, 47 Lat. Bed. UI 351, 81. 82 Artar.xerses Bed. B lU 274, 137 Artaxersis Gener. B I 131, 193 Artaxerxes (UI) q. e. Ochus Prosp. I 397, 213 Is. chr. A II 448, 186 Artarxerxes q. e. Ochus Bed. A III 274, 185 Artarxerses q. e. Ocbus Bed. B lU 274, 139 Artaxerxes q. e. Echus Chr. 511 I 636, 204 Ocor q. e. Artarxerxes Gener. A I 131, 327 Ochus Artar- xersis Gener. B I 131, 194 Artaxer.xes Is. chr. B II 448, 124 Artarxerxes Lat. Bed. III 351, 82. 83 Ochus Is. chr. A U 448, 190 Bed. A III 274, 190 Bed. B m 274, 141 Lat. Al. III 447, 29 450, 29 Plus add. I ad Chr. 354 I 152, 48 Arta.cerxes veteris testamenti: Artaxerxes Geneal. I 185, 458 Jis Artarxer.xes Bed. A lU 271, 151 6is Ar- tarxerses Oener. A I 129, 299 Artaxerses (Dario par habetur) Oeneal. I 182, 445 Artaxerxes (= Arta- xerxes I) Prosp. I 396, 199 Chr. 511 1 636, 200 Artar- xerxes Chr. Al. I 129, 313 bis Artarxerxes (= Ar- taxerxes II) Bed. A III 274, 179 Artaxerxes (Ardeschir I) , rex Persarum posterior Xerxes Cass. II 146, 914 Xerses Prosp. I 436, 791 Chr. 511 I 641, 395 Alfurc Ps. Is. h. II 381, 7 Artaxerxes cf. Cambyses et Xerxes Artemidorus'i Artemetoris (gen.) Ayn. I 333, 39 Artemon (baereticus) Havn. 1 268, 13 Prosp. I 441, 889. 891 (a) 460, 115S Chr. 511 I 642, 425 Artbeinou Chr. 511 641, 381 Arteinius w. Anastasius II in ind. II p. 4i)I; cf. Tbeo- dosius 111 ibid. Artburus (rex Britanniae) V. Oitd. B lU 108,16.22. 25. 27. 34. 35. 38 Arturus ib. 108, 12 109, 37 111 130, LXn Arthur Britt. III 199, 6. 17 217, 20 ^'cnn. int. IIl 199, 4. 13 yen. Artbur Britl. Ul 200, 13 Nenn. int. III 200, 4 yen. Arthuris Nenn. int. 217, 3 Ar- tburi militis Britt. 217, 19. 31 jVrtorius v. Maximus Artus V. Alfure Arvagastcs v. Arbogastes 572 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Aruceus (fil. Clianaan) Chr. Al. I 100, 97 Geneal. I 167, ir,o Araceus Oener. A I 100, 124 Arudius v. Aradius Arves v. Krvigius in indke IV p. 49G Asa (rex ludae) Oener. B I 122, u» 132, isi, 37 Chr. Al. I 122,270 Gener. A I 132, 332, 37 133, 335,6 Gild. 111 50, 29 51, 10 Bed. A lU 263, 94. 96. 97 Bed. B III 263,92. 93 JmU Bed. III 350, 65. 56 Asa iustus Prosp. I 392, 120 Asaa Chr. 511 I 634, lli Asab Oener. A I 122, 273 Is. chr. A II 440, 119 Is. chr. B II 440, 79 Asaf Gener. ^ I 122, 274 Oeneal. I 180, 385. 387 Asabias (Hasahja sacerdos) Geneal. I 190, 538 Asadia (fil. Zorobabel) Gener. A I 132, 332, 53 Asael (fil. Sarviae) Geneal. I 178, 371 Asaf V. Asa et Asaph Asafli (sacerdos, = Asaph?) Oeneal. l 190, 538 Asal V. Gebal Asam (fil. 8eir) Geneal. I 174, 301 Asaph, princeps sacerdotum Asaf Geneal. 1 186, 4S3 190, 537 191, 539 Asapb propbeta Prosp. I 391, 109 Chr. 511 I 634, 9« Is. chr. A II 440, 110 Asaracus v. Assaracus Asarcbes v. Arsaces Asarcidae v. Arsacidae Asaridinus (rex Cbaldaeoruin) Lat. Al. III 447, 13 450, 13 Asarmot {Hazarmaveth , fil. lectau) Gener. A I lO.i, ni; Aram Oener. B I 105, 65 Chr. Al. I 105, 147 Sarniobt Oeneal. I 170, 209 Soroinot ib. 165, 102 Asbadus (magister militiae) Savn. I 337, 2 bis. 3 Asua- dus ib. 337, 1 Asban (fil. Deson) Geneal. 1 174, 300^^ (his) et •" Ascanaz {Aslcenas, fil. (iomer [vel Lotam]) Oener. A I 96,63 Geneal. 1 169, ise Ascbanatb Chr. Al. I 96,45 Agganaz Gencrt/. I 168, 171 Aflenet Ps. /s. /;. II 378, 2 Ascauius (Aeneae filius) Chr. 354 I 143, 11 Prosp. I 390, 96. 98. 99 Chr. 511 I 634, 85 Cass. II 122, 49 Is. chr. A II 439, 99 /». chr. B II 439, 65 Ps. Is. chr. 11499,98 £Wtt. UI 149, 1; l.W, 10. 15/iG. k; 1.53,4 161, 13 his Nenn. int. III 150, 5. s. 13 151, 12. 37 153, u. 22 Bed. A III 261, tj bis Bed. B III 261, 77 Ascbanius Nenn. III 151, 14 152, i Ascanius Silvius (fil. Postumi Silvii) Nenn. int. III 153, 19 Asciinius Ps. Is. chr. II 499, 93 Ascanius delator Iliid. II 31, 201 Ascatadis (rex Assyriorum) ('«,«. II 121,26 Ascbam (uxor Gutboniel iudicis) Oeneal. I 1«8, 501 Ascbanatb v. Ascanaz Ascbolius (episc. Thessalonic.) add. VI ad Prosp. I 498, 3S0 Asclepiades, episc. Antiocb., i'. ind. VI p. 557 Asclepiodotus (praefectus pr.aetorio) Bed. A III 294,4i}i Asdingi (stirps Vandal(pruni) Vict. T. II 198,534,1 Asdingus ib. 198, 531 Aseas {lesaia levita) Oeneal. I 190, 533 Aseuoas v. Aseiineus Aseiiiiet (uxor lo.sopli) Oeneal. I 177, 343 idem ? Asenneus (fil. Chan.aa») Oeneal. I 167, 152 Aseneas Oener. A I 100, 126 Asetlnieus Chr. Al. I 100, 98 Aser {Asser, fil. lacob) Geneal. I 175, 311''. 319 176, 341 his Asetbneus v. Asenneus Asibel (fil. Beniamin) Oeneal. I 177, 354 Asierus ?'. Asuerus Asomu (fil. lesse) Geneal. I 178, 370 Ason (fil. Dan) Ocneal. I 178, 3r>6 Asor {Husam, rex Edoni) Geneal. I 178, 284. 285 Aspar Mare. II 76, 425, 1 1 Aspar (inag. militiae) Marc. II 80,441,11 Aspar (patricius) Hyd. II 35, 247 Marc. II 90, 471 Cass. II 158, 1291 Vict. T. II 188, 47u. 471 Aspidius loh. II 214, 575, 2 Albidus Ps. Is. h. II 385, 14 AsriX V. Esra Assaracus (fil. Trois) Nenn. int. III 151, 15. 2s. 32 Asa- racus Nenn. III 151, 17. 29. 38/39 Asser v. Aser Assuerus v. Asuerus Assur (fil. Sem) Gener. A 1 103, 158 Ps. Is. h. II 378, 2 bis Asur Chr. Al. 1 103, 130 Asyr Gener. B I 103,52 Assyr Geneal. I 164, 7iab. 74» 166,131 Assyr {Assir, fil. Core) Geneal. I 186, 4S3 Air Gener. A I 136, 360 cf. Assur Assyrin (fil. Dedan) Geneal. I 172, 259 Asterius (comes Hispauiarum) Hyd. II 20, 74 Astiages v. Astyages Asturius (mag. utriusque militjac, consul «. 449) Hyd. II 24, 125. 128 2,5, 143 Astyages (rex Medorum) Astiages Clir. 511 I 636, 184 ,Scyth. L. II 312, 4 quiiujuies 8cyth. B. II 312, 4 bis Bed. A III 270, 149 v. 15 Astyaces Geneal. I 181, 421 Asuadus V. Asbadus Asuerus (pater Darii) Chr. Al. I 128, 300 Bed. A III 270, 149 Asverius Gener. A I 128,296 Asierus Oeneal. I 181, 424 Darius q. e. Asuerio ib. 182, U3^ Asuerus (rex Persarum) Bed. A III 271, 151 274, 179 (hic par hahetur Artaxerxi 3lnemoni) Assuerus add. V ad Pro.y}. I 494 (= Artax. Mneinon) Asur V. Assur Asyr V. Assur Atala V. Attila Atal.aricus r. Atbalaricus Atalia v. Atlialia Atalus r. Attila At;inagildus, Atanagillus «('d. Athauagiklus in ind. IV p. 495 Atanaricus, Ataiuarigus r. Atlianaricus in ind. IV p. 494 Ataricus v. Atbanaricus in ind. IV p. 494 Ataulfus (Atauulfus cet.) r. Atliaulfus in ind. 1 V p. 494) Atax r. Addax Atliacht Nenn. int. III 149, 17 171, 16 Atbalaricus (rex Ostrog(jthorum) An. Val. I 328, 96 A,/n. I .333, 62 Bed. A III 307, 512 Atbalarico add. I ad Bed. III 334, 522 Atalaricus Mar. II 235, 526 Alaricus F. Vind. B I 334, 696 Atbalia (regina ludae, mater Ocboziao) Gener. B I 123, 122 /s. chr. A U 441, 127 Is. chr. B II 441, s7 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 573 Ikd. A JU 2U4, ws Us Bed. B III 2G4, iiio I.at. Bed. Ilt 350,. ",9. 60 Atalia Oeneal. I 192, r,:,7b Gotliolia Gener. A 1 123, 277 his Oeneal. 1 180, ;w.' Ks iVo.';-. 1 3;)2, 134 Chr. 511 I 635, r.-,', Godolia Chr. AL 1 12.-!, -.'74 6;« AtliauaiUliis C. Ilisji. 11 354, 7', cf. Atliaiiagiltlu.'! Atliaiiagiiiliis r. ind. IV p. 495 Atliaiiaricus v. ind. IV 2J.494 Athaiiasiiis. episc. Al., v. ind. VI B (n. XIX. XXXIII) Atliaiilfus r. ind. IV p. 494 Atlieiie Prusp. I 388, hi cf. Minerva AtlieiKiilorus (episc. Ponti) Bed. A III 290, .tG.i Atlienodorus (Isaurus) Marc. 11 95,497 Vict. T. II 192, 49,5, 1 Athis V. Aegyptus Silvius Atliulpus V. Athaulfus in ind. IV p. 494 Atlas frater Piomethei, astrologus Chr. Al. 1 IK), -.'35 bis acc. Atlatmn ihid. Atlans Prosp. 1 387, 4B tW U 121, 21 Is. chr. A II 433, 46. 46» 434, 47 Is. chr. D II 433, 39 Atlas cf. Aillas? Atreus (rex Argivorum) Prosp. I 390, S7 Afrea Chr. Al. I 119, 2S4 Attalus (III, rex Pergami) Prosp. I 402, 285 Attalus tyraiinus v. ind. II p. 485 suh llonorio Atthuman {Othman, rex Saracenorum) C. Sisp. II 341 , 26 Attuman ib. 341 , 25 Atthoraam ib. 343 , 3.', Etheman C. Byz. II 341, 23 bis Attunian C. IPisp. II 360, 96 Atticus, episc. t'onst. 488 sub Zenone Basiliscus episcopus Ma/rc. II 67, 403, 3 Basilius imperator v. ind. II Basilius (praef. urbis) Valerius Maximus Basilius Chr. 354 I 67, 319 Valerius Maximus ib. 67, 320. 321. 322 Basilius (episc. Amasiae) Basileus Prosp. I 449, 1007 Basilius (episc. Caesariensis) Chr. 511 I 644, 608 Is. chr. A n 463, 312» Gild. III 69, 4. 8 Basilius Eyd. II 2,5, 141 bis. 142 Basilius (pater Theodori, praefecti praetorii) An. Val. I 324, 68 Basilla Chr. 354 I 72, 5. 9. 11 Bassianus (maritus Anastasiae, sororis Constaiitini) Or. Const. I 8, 28. 30. 31 bis Bassus : Aufidius Bassus Cass. II 161, 1370 Septimius Bassus (praef urbis) Clir. 354 I 67, 317. 318 Bathseba v. Bersabe B.atuel {Bethuel, fil. Nachor) Oeneal. I 171, 243. 244 173,267» Batuel (Pethuel, pater loel prophetae) Gcncr. A 1 124, 281 yen. B.atueli ib. 133,333,29 Hathueli (yen.) Chr. Al. I 124, 278 Batzas Auct. Marc. II 105, .536, 11. 538, 1 Baux (Bus, fil. Nachor) Geneal. I 171, 243 Baux (fil. Abraham) Geneal. I 172, 257 Bearnoch Britt. III 202, 17 Beldiab Britt. 111 206,25 Beda presbyter add. III ad Bed. III 343, 2 add. IV 345 (Vatic.) Beeri (pater Osee prophetae) Gener. B I 123, 125 Oener. A I 133, 333, 25 Belieri Gener. A 124, 280 Ebrei Chr. Al. I 124, 277 Belchana v. Elcana Beldeg (fil. Wodeii) Britt. III 202, i Beldeyg ib. 201, 19 Belesarius v. Belisarius INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 575 lielgi (Beldsch) C. Hisp. U 354, 75 Belgi (idem'?) C. Bisp. n 363, iis 364, iis ii'.) bis. n-o 367, 136 Belibus (rex Clialdaeorum) I.at. Al. III 447, s liili- bus ib. 450, s Belisarius (patricius ac niagister militiae) Atjn. I 333, 62 Auct. Marc. II 104, .■i.15, l. 536, l. 3 105, ."i^e, s. 537, 1. 2. 538, 1. 2 106, 538, 5. 7. 539, 2. 4. 540, 3. 5. 541, 1 107, 544, 3 Us. 545, 3 108, 547, 5 Js. Mst. U 299, 22 (b). 23 (a. b). 28 Is. clir. A II 475, 39« lier/. Wand. III 459, 19 Belesarius Ilijd. II 36 v. 5 Vict. T. II 198, 532. 534, 1 ter. 2 200, ,'.42 V. 22 205, 5G0 Alar. II 235, 534, 2 236, 540, 2. 547, 3 Bilisarius F. Vind. B I 334, 697 Ins Auct. Marc. II 108, 547, 3 /s. hist. II 299, 29 Bilizarius Bed. A III 307, 516 Bilistarius Havn. I 269, 28 Belsuarius add. I ad Bed. III 334, 522 Bellac (Bela, fil. Beniamin) Geneal. I 178, 355 Balac ib. 177, 3.=.4. 355 Bellepares (rex Assyriorum) Cass. II 121, 31 Bellerophon Bellorofou Is. chr. A II 436, 71 Vellero- phons Ep. Ov. n 371, 5 Belliuus Britt. IH 162,17 Kenn. int. III 162,7/8 Belochus (rex Assyrioruni) Cass. II 121, 30 Hilochus Chr. Al. I 114, 224 Belpoleims V. Gild. A III 101,46 Belsazar v. Balthasar Belsuarius v. Belisarius Belus (rex Assyriorum) Silv. I .547, 2 Is. chr. A II 431,30 Bed. A III 255,36 Bed. B 111 265, 107 Bilus Chr. Al. I 113,214 Ben Kenn. III 144, 26 Benadab (rex Syriae) Bed. A III 263, 94 Benedictus, episc. Eom., v. ind. VI p. 554 s. Benedictus abbas add. IV ad Vict. Aq. I 753 Is. cftr. A II 476, 399" add. II ad Is. chr. II 491, 3 493, 4iw. 5 add. /F 502 .503,2 Ps. Is. chr. II 501, 394 mg. bis Bed. A III 307, ;.14 Bed. B Ul 307, 268* Benenatus episcopus Vict. T. II 202, 549, 1 Beuianiiu (fil. lacob) Geneal. I 175,311'' 177, 354 iw. 355 178, 355 Beniamen ib. 175, 32i Beniamiu (princeps sacerdotum) Geneal. V 190,536 Beniainin, episc. Hieros., v. ind. VI p. .559 Benli Britt. III 173, 1 Nenn. int. lll 173, 1 Beor (pater Balaac, retjis Edom) Sephor Geneal. I 173, 282 Beor (pater Balaam) Geneal. I 173, 282 Beorgor (rex Alanorum) F. Vind. A I 305, 593 Marc. II 88,464 Cass. 11 158,1278 Beornec Brilt. 111 202,2 Berengarius v. lucbael Berenice (mater Herodis Ayrippae I) Beronice Bed. A HI 281,264 Beriochabel (fil. Fineesl Geneal. I 189, 525 Bernhartus, rex Italiae add. IV ad Bed. III 345 (Baris.) Berolius i\ Braulio Beronice v. Berenice Bersabe {Bathseba, uxor David) Geneal. I 179, 3so 6m 191,543 CHRONICA III. Beryllus episcopus Prosp. I 437, R03 Bessa (patricius) Artct. Marc. II 106, .i40, 6 107, 542,3. 545, 3 Besso (Fraucus) Chr. Caes. H 223, 531 Beulanus presbyter Nenn. IH 152,6 207,25 Beulan III 144, 23 cf. p. 144 jmiescriptio codicis L ad carmen Nennii Bezzachi Geneal. I 184, 450 Bibia V. Perpetua Bida (princeps sacerdotum) Geneal. I 190,536 Bileam v. Balaam Bilibus V. Belibus Bilisarius simil. v. Belisarius Biloian »;. Valerianus in ind. II p. 479 Bilus V. Belus Birdei Britt. III 202, 34 Bithisarea v. Balthasar magus Bitibas v. Wamba in ind. IV p. 4y6 Bitissicus v. Theudisclus in ind. IV ]>.495 Blaedla v. Bleda Blancona v. Abdoueus Bleda (rex Huniiorum) Prosp. 1 480, 1353 Chr. 452 I 660, 116. 131 Marc. II 81, 442. 445, 1 Cass. H 156, 1243 Blaedla Bed. A 111 303, 487 Bleda (dux Gothorum) Auct. Marc. II 107, 542, 3 Bluchbard Britt. UI 205,20 Boarus v. Boguarus Boas V. Boos Bocia {Buhhia levita) Geneal. I 190, 538 Bodb V. Boidb Boethius (patricius et praelectus praetorio, amicus Aetii, f a. 454) Marc. II 86, 454, 2 Vict. T. H 185, 454 Boetius Prosp. I 483, 1373, 14 add. II ad Prosp. I 490, 3, 24 Cass. H 157, 1260 Veaetius F. Vind. B I 303, 572 Boethius (patricius et scriptor uobilis, f a. 524) An. Val. I 326, 85 328, 86. 87 bis. 92 Boetius F. Vind. B I 332, 679 Agn. I 333, 39 3Iar. H 235, 524, 3 add. IV ad Is. chr. II 502 Boethius episcopus Vict. T. II 203, 652 Boguarus (fil. Neguae) Britt. III KiO, 7 Boarus Nenn. int. III 149,12/13 Boidb (fil. Semoib) Nenn. int. IH 149, I6 Bodb ib. 171, 16 Boib Britt. III 160, 15 Boladia v. Placidia Bonifatius (patricius, postea magister militum) Havn. I 301, 432 Prosp. I 469, 1278 470, 1266 471, 1294 bis 472, 1294 473, 1310 Chr. 511 I 657, 571 Chr. 452 I 658, 96. 109. 111 Hyd. II 20, 76 22, 99 Marc. H 78, 432, 2. 3 ter 79, 435,2 Cass. II 156, 1214 Bonifatius, episc. Rom. , v. ind, VI A (n. XLIV. LVIL LXVIIL LXIX) Bouifatius (episc. Carthaginieusis) Vict. T. H 197, 523,2 198, .533. .535 lieg. Waud. III Am.\(.(A) Bonifattus (archiepisc. J{ogontiacen.iisJ Bonifacius add. III ad Bed. IH 343 Bonefatius add. IV 345 (Pal.J Bonefacius ibid. (Vat., Par., Eins.) Bonosus tyraunus v. ind. H p. 4S0 sub Probo Bonus Britt. III 193, 6 Nenn. int. III 193, 5 Boos {Boas, niaritus Ruth Moabitidis) Geneal. I 178, 74 576 NOMINA HOMINVM. iNDEX vn. 367 his Boo/, Gener. B 1 132, 167, 30 Boz Oener. A 1 132, 332, 30 Borboritae Prosji. I 424, 618 Boso (dux Francoruin) luh. II 218, 589, 2 Bostrenus Prosp. I 437, so;t Boz V. Bnos Bracila comes Marc. II 91, 477 {acc. -am) Brachila {acc. -anera) Harn. A I 311, 477 Barn. B I 311, 477 Bami. mtj. 1 311,477 Bravila F. Vind. A I 310, 623 Braulio (episc. Caesaraugustanus) C. Hisp. II 340, 20. 22 Berolius Ps. /.?. h. 11 387, 17 his Brennus (dux G,iII()rum) Bed. A III 274, 183 Briacat Britt. III 193, 4 Nenn. int. III 19.3, 3 beata Brigidda V. Gild. A HI 94, 23 sancta Brigida Britt. m 159, 1. 3 III 127, XI Britannicus v. ind. II p. 475 suh (Jlandio Britus (is, a quo nomen ducunt Britones) Nenn. inl. III 149, s/;i. 14 l.W, 18 l.^il, n 152, n 153, 12. 21. 23 154,3 171,13 Nenn. III 151, 2. 11 Brito Nenn. int. m 147,7 151,3s/.39 Britto Nenn. IM 147,7 Britt. m 153, 9. 10 160, 3 Brutus III 127, III. IV Britt. III 159, 14 161, 10, 11 Bruto III 127, IV 2?);«. III 150, 22 Brond Britt. III 204, 20 Brumasius (episc. Africanus) Vict. T. 11 205, .'j6s Brunliilde add. I ad Is. chr. II 490, 7 Brutius (scriptor) Prosp. I 418, W.Vi cf. Brutus Bruto V. Britus Brutus (is qui Hisj^aniam snhegit, D. Iimius Brtitus Callaecus, cos. a. 616) add. I ad Is. hist. II .304, 17 Is. chr. A II 451, 216 Is. chr. B II 451, 144 Bed. B III 278, 1S9 Brutius Prosp. I 402. 2so Brutus dictator Iiilius {scr. lunius) Brutus Chr. 354 I 145, lo/it Brutus (is qui Caesarem inlerfecit, M. lunius Brutus) Cons. Const. I 216, 713, 2 Cltr. pasch. I 217, 716, 1 Silv. I 547,30 Brutus cf. Britus Bubulcus (C. lunius Brutus Bubulcus) Cons. Const. I 209, 445 Chr. pasch. I 209, 445 Bucceleuus Mar. II 237, .'>55 238, 568 (idem an diversil) Builc Britt. HI 156, 6 Bul V. Hul Burdunelus (tyranuus) Chr. Caes. II 222, 496. 497 Burguiidus (fil. Armenon) Britt. III 160, 5 Burgan- dus Netm. int. III 149, 11 Buzi (propheta) Gener. A I 126, 290 Gener. B I 126, 134 133,168,32 Buzzi Chr. Al. I 126,289 Buz Gener. A 133, 333, 32 Buzi {Busi sacerdos, pater Ezechiel prophetae) Gener. A I 135, 356 Caath {Kahath, iil. Levi) Gener. A I 114, 242. 243 Chr. Al. I 114,219.220 Bed.A III 257,46 Chaat Geneal. I 186, 480 Caat ih. 190, 537 Cahaad Gener. A I 136, 359 his Cabaad ihid. Cath Geneal. I 186, 475. 477. 482 add. I ad Vict. Aq. I 737, 23 (iaad Geneal. I 176, 330 c/. Gad Cibal (canis) BriH. III 217, is Cacus Chr. 354 I 143, 8 Silv. I 545 Cadnnis Gener. A I 97, 7s /s. chr. A II 435, 62 Is. chr. B U 435, 45 Bed. B III 258, 56 Cathmus Chr. Al. I 97,54 Cadmu (gen.) ib. 117,241 Cadocus (abbas Nancarbanensis) V. Gild. B III 108, 31. 43. 4.'. 109, 4. 7. U. 15. 16 sancta Caecilia add. V ad Prosp. I 495 Caecilianus (diacomts Bom.) Cecilianus Geneal. I 196, 626 Caecilianus (episc. Carthaginiensis) Prosp. I 450, 1026 (a) his. (b) bis Caecilius, cumoediarum scriptor Prosp. I 401,2i;5 {'accus V. Claudius Caedar {Kedar, fil. Ismahelis) Geneal. I 172, 254 Caelestinus, episc. Rom., v. ind. VI p. 554 Caelestius (socius Pelagii) Prosp. I 467, 1252 Servilius Caepio Cass. II 132, 460 Neratius Caerealis (praef. urbis) Chr. 354 I 69, 3S2. 353 Caesar dictator v. ind. II Cahaad )'. Caath Cain (fil. Adam) Geneal. I 161, is^-b. -jiib ler. 23 Cabisses Chr. 511 I 636, 1S6 C.nmbies Oeiier. B I 131, is.') *Artai- xerxes aild. I ad Chr. 354 I 152, 3S Camenae I add. p. XI {j>ort. 3) Camenms (praef. urbis) Ceionius luliaiius Kameuius Chr. 354 I 68, 333 Camillus Prosp. I 397, 2U Chr. 511 I (;37,2io Cass. U 125,183 Camillus tyrannus v. ind. II j^. 475 sub Cluadio Cumpeius r. Carpentus Canaau, Canaam v. Cbauaau; cf. Caiuau Cananeus (pater Sedeciae pseudoproplietae) Gener. A I 122, 274 Canazat (fil. Nachor) Geneal. I 171, 243 Caudianus, Candidianus v. ind. geogr. Aurelius Caniuus Oild. III 43, 3 Capen v. Capys, pat. Ancbisae Capis Silvius v. Capys S. Capito, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Capreolus (episc. Cartbaginiensis) Vict. T. II 187, 463, 1 Capturin Gener. A I lUO, ii7 Catliftboriim Clir. Al. I 100,90 Capys, pater Anchisae (ApoUod. 3, 12, 2, 3) Capeu Nenn. III 151, 17. 40 2\enn. int. 111 151, 14. 33. 34 Capys Silvius Prosp. I 392, 122 Cass. II 122, 61 Bed. A m 263, 95 Capis SUvius Chr. 511 1 634, 112 Capys Chr. 354 I 143, 22 Bed. A UI 263, 99 ((/en.) Caracalla imperator v. ind. II Caram v. Charram Caranus (rex Macedonuiu) Bed. A III 265, 119 Caratocus Nancarbaneusis T'. Gild. B UI 110, 25 Carausius tyrannus v. ind. II p. 481 sub Maximiano HercuUo Carcedo (Tyrius) Chr. 511 I 634, 94 Cass. II 122, 67 Bed. A UI 262, S5 Carinus imperator v. ind. II Carlomannus (fil. Caroli Martelli) Lat. Bed. UI 353, 162. 163 Karlomanuus add. IV ad Bed. UI 345 (Vat., Pal., Par., Eins. sup.) Carlus add. III ad Bed. 343, 2 Carlomannus (fil. Pippini regis) add. IV ad Bed. III 345 (Pal.) Lat. Bed. III 353, 164. 165 Karloman- nus add. IV ad Bed. 345 (Vat., Par., Eins. sup., Eins. inf. ter) Karlomannus add. IV ad Vict. Arj. I 754 jtost 283 Carmeutis uymfa Is. chr. A U 438, 97 Carmentis Is. chr. B U 438, 57 Bed. B III 260, cs Carmentis Nicostrata I add. p. XI (port. 21) Carmiu (Karmi, fil. Euben) Oeneal. I 176, 328 Carmin (Kanni, fil. Zambri) Charmiu Geneal. I 176, 336 C.anu Bed. A UI 261,76 Carolus (Martellus) iMt. Bed. III 3.')3, i6i. 162 Karolus add. IV ad Is. chr. II 50.1, 5 Carlus maior donius add. III ad Bed. lU 343, 2 Carlus add. I V ad Vict. Aq. 1 753 post 179 754 post 23,5 Karlus add. IV ad Bed. III 345 (Val., Pal., Par., Eins. sup.) Carolus Magnus Carolo magui add. II ad Is. chr. II 491, 1 Karlomaguus add. IV ad Is. chr. U 503, 1 Carolus Maximus add. VII ad Is. hist. II 376 Carolus add. II ad Is. chr. II 492 {v. 3. 15) Lat. Bed. III 353, 166 (BC) Karolus add. IV ad Vict. Aq. I 754 posl 238 et 277 add. IV ad Bed. UI 345 (Eins. inf. aexies) Lat. Bed. lU 354, 166 (Par. 12117) Carlus Lat. Bed. 353, 164. 165. 166 (Montp.) 354, 166. 166» (Guelf.) Karlus add. IV ad Bed. 345 (Vat., Pal. bis, Par. bis , Eins. sup.) Lat. Bed. 353, 166 (M) Karolus (fil. Ludovici) add. IV ad Bed. III 345 (Eins. sup., inf) Lat. Bed. UI 353, I66l> (Par.) 354, 167 (Par. 4883). \(X^ (Par. 12117) Karolus iuuior add. IV ad Bed. 345 (Eins. inf.) Carosa v. ind. II p. 483 sub Valente Carpentus Silvius Prosp. I 392, 123 Clir. 511 I 634, 116 Cass. U 122, 62 Bed. A III 263, 99 Campeius Chr. 354 I 143, 23 {'debuit esse Calpetus' M.) [Ca- petus Liv. 3, 1] Carpophorus martijr Carpoforus Chr. 354 I 71, 28 Carrulus, cousul Fraucie iuterioris Austrie C. Sisp. II 361, 104 Carus imperator v. ind. II Casius V. Cassius Casloniu (fil. Mesraim) Oeneal. I 167, 141 bis Casluin Qener. A I 100, 115 Cassander (fil. Antipatri) Scyth. B. U 322, 33 Casander Scyth. L. II 322, 33 Casser Brilt. III 203, 19 Cassiauus, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Cassiauus (diaconus Eomauus) GeneqJl. I 196, 626 Cassianus (lohannes Cassianus, scriptor ecclesiasticus) Clir. 452 I 658, 104 Cassiodorus add. II ad Is. chr. II 493, 8 Cassivellaunus Nenn. int. UI 164, 8 Sp. Cassius (mag. eguitum a. 253 u. c.) Cass. II 1 23, 105 Cassius ceusor I add. p. XI {viae 2) Cassius (C. Cassius Loni/inus, qui Caesarem interfecit) Cons. Const. I 216, 713,3 Silv. I 547,30 Cassius (Cassius Longinus, procurator Syriae , gid templum spoliavit) Prosp. I 405, 326 Bed. A III 280, 260 Casius, praeses Syriae (alius) Lat. Mal. IH 429, 42 Cassius tyrannus v. ind. II p. 477 sub Marco lulius Cassius (vice praefecti urbis a. 318 p. C.) Chr. 354 I 67, 31« Cassius cf. Diou Castinus (mag. militum) Prosp. I 469, 1278 470, 1282 471, 12SS Eyd. U 20,77 Castor (episc. Aptensis) Chr. 452 I 656, 86 Castores (i. e. Castor et Pollux) CIi. 354 I 146, 16 Catapbryges Prosp. I 429, 686 (a) Cataphrygas ib. 429, 6S5 Catapbrygarum Chr. 511 I 641 , 369 Catafri- garam Is. chr. A II 459, 277 /s. chr. B II 459, 183 Katafrigarum Bed. U III 287, 201 Categiru Britt. III 187, is 192, 11 Catigeru Nenn. inf. lU 187.11 192,6 74» 578 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Catel Brill. III 17(5, 4 Caitel Nenn. int. III 17G, 4 Catell Diiniluc BrlU. 176, i;/7 Catgabail liritt. III 208, \6 Catgabail Catguommed ib. 208, 18/19 Catgualart BriU. lU 208, 5 Cafguollaunus (rex Guenedotae regionis) Britt. III 204, 38 Catgublaun ib. 207, 3 Cath V. Caath Cathfthoriira v. Capturin Catigern w. Categirn Catiliua Cons. Const. I 215, 691 Prosp. I 404, 313 Cass. II 133, sio Cato Uticensis Marcus Porcius Cato Prosp. I 404, 311 Cato Is. chr. A II 452, 228 Catho Ps. Is. h. II 380,4 CatuVtnus (praef. urbis) Aco Catulinus Philoniatius Chr. 354 I 68, 342 Aco Catulinus ib. 68, 343. 344 Catulus (Q. Lutatius Catulus, cos. a. 652 u. c.) Prosp. I 403,292 Q. Catulus (Q. Lutatius Catidus Capitolinus) Cass. II 133, f,oi P. Lutatius Catus Chr. 354 I 145, 9 (in dictatoribus) Caunus (pater Gildae) V. Oild. A III 91, i. 18 Cavvades (rex Persarura) Vict. T. II 194, 508 Caynam v. Caiuau Cebetus v. Gepidus Cebron (Hebron, fil. Caath) Geneal. I 186, 476 C'e- brura Oener. A I 136, 360 Cefron ib. 136, 3.=>9 Cecropius (episc. Nicomediensis) Chr. pasch. I 239, 359, 1 Cecrops (rex Atticae) Chr. Al. I 117, 238 Prosp. I 388, 55 474, 1316 add. 1 ad Prosp. I 487, 14 Silv. I 547, 5 Cass. II 121, 25 Is. chr. A II 434, 49 Ps. Is. chr. II 499, 49 Bed. A III 260, 69 Bed. B III 256, 50 Cycropps add. II ad Is. chr. II 492 bis Cefron v. Cebron Ceionius v. Camenhis, Varus Celadion, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Celcias, Celcius r. Chelcias Cele (abl.) I add. 2'. X (mont. 2) Celechias v. Chelcias Celer (magister officiorum) Marc. II 96, 503. .'04 Celer (senator) Marc. II 98, 512, 5 Celerianus (satelles) Marc. II 101, 620 Celestinus v. Caelestinus Celius )). Probatus Celjjha V. Zelpha Celsinus (praef. urbis) Aurelius Celsinus Chr. 354 1 68, 341 Aur. Celsinus ib. 69, 351 Celsus (philosophus Epicureus) Bed. A III 291, 368 Celsus (patricius) Mar. 11 238, 570, 2 Celus ji. Coelus Cencris Pharao Nenn. int. III 157, .3/4 Ceuez {Kenas, fil. Eliphas) Oeneal. I 173,274 Zenez ib. 173, 273 Censorius comes Hyd.W 22,98. loo 23, ui. 121 2.5, 139 Ceutauri Prosp. I 390, so Chr. 511 1 633, 63 Bed. A III 259, 60 Ccolfridus abba licd. A lU 320, 590 Cepliorinus v. Zepliyrinus Cerberns Is. chr. A II 436, 63 Cerdo, episc. AI., r. ind. VI p. 555 Cerdo (haeresiarches) Prosp. I 425, 633 426, 635 (a. b). 636 Chr. 511 I 641, 362 Bed. A lU 287, 323 Ceres Is. chr. A 11 436, 66 Ceretic (interpres Guorthigirni Brilt., rex Nenn. int.) Britt. III 177, 25 Nenn. int. III 177, n Ceriiithus add. V ad Prosp. I 495 Certic BriU. (rex) III 206,29 Cestius «I. Florus Cettheus (fil. Chanaan) Oeneal. I 167, 145 Chetheus Oener. A I 100, 120 Chetteus Chr. Al. I 100, 93 Cetthyn (fil. laphet) Oener. A 1 96, 66 Cliattaim Chr. Al. I 96, 43 Cettura (Kettira, uxor Abrahara) Oeneal. I 172, 257. 262 Ceurilas (dux Gothorura) Is. hist. U 280, 19 (a. b). 22 Cyrila Hyd. II 31,192. 193 33, 219 4(«. 220 iw Chaat V. Caath Chabus pliylarchus Auct. Marc. U 105, 536, 11 Chado episcopus add, II ad Is. chr. II 493, 7 Chaerea i Citi ib. 169, 1S4» Citliii Gener. A I 96, 74 Ctici Chr. Al. I 96, 51 Clam V. Declam Clau add. IV ad Vict. Aq. I 754 post 324 Claudianus poeta Prosp. I 463, 1205 Chr. 452 I 050, 35 Marc. II 66, 399, l Cass. II 154, 1161 Claudius censor Appius Claudius Caecus Prosp. I 398, 229 Bed. A III 275, 204 Appius Claudius 1 add. p. XI (viae 1) Cass. U 126, 243 Olaudius dictator Apulius Claudius Chr. 354 I 145, 6 Claudi basilica Silv. I 545 Claudius iraperator v. ind. II p. 475 et 479 Claudius (dux Lusitaniae) loh. 11 218, 589, 2 bis Is. hist. II 289, 21 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 5S1 Claviiis (inartyr) Clir. :ir>4 I 72, le Cleaiithes (pictor) Js. chr. A II 434, i(.'> riearclms (praef. iirbis Constaiitinop.) Cass. II l.^iS, 1120 Clelms )'. Clepplio Cleniens (niartyr) C/ir. :iJ4 I 72, ir. Clcinens. episo. Ronianus, »'. ind. VI p. .552 Flavius Cleniens (consul, inartyr) Bed. A 111 ^S.^i, :)02 Kl. Cleinens Prosj). 1 418, 5:13 Clemons (pre.sbyter Alexandriiius, scriptor ecel.) Prosp. 1 433, 741 435, 762 Bcd. A 111 28S, 342 Clemens ei>iscopus clirouogr.iplius Lal. Mal. III 42'j, le 427. is (■lemens cf. Vilbrordus Cleopas rid. Simeoii in ind. VI p. .559 Cleopatra (mater Ptolemaei Soteris II et Alexandri I) Bed. A III 279, 244 cf. Ptolemaeus Soter II Cleopatra (soror Ptoleniaei XIV, regina Aegypti ultinia) Gener.A I 137,37.^ Prosp. 1 404,316 40.'), 324 400, 339 Silv. I 520, 2 Cass. II 134, 558 Is. chr. A II 452, 232 (453, 232») Is. chr. B n 452, lf.3 Bed. A in 280, 2.i4. 256. -.'SS 281, 261. 265 his. 368 Bed. B III 280, 168 Lat. Bed. III 351, 97. 98 Lat. Al. III 448, 13 451,12. mj./ 454, 13 Crt) Cleppho (rex Laugobardoruni) Hmn. I 338, 6 Clebus Mar. II 238, 573,1. 574 Clip add. I ad Bed. III 335, 527 Cletus, episc. Rom., v. ind. VI p. 552 Cleupas V. Simeon in ind. VI p. 559 Cliiius (= Linus) Is. chr. A II 435, 63 Clip V. Cleppho Clodcarius i'. Chlotliacarius Clodiae agger v. Roma in geoijr. Clodionus (Clojo , rex Francoruin) add. VII ad Is. hist. II 376 Clodiiis (trib. plebis) Cass. II 133, 514 Clodius tyrannus v. ind. II p. 475 sub Nerone Clodius Albiuus tyraunus c. ind. II j>. 477 sub Sep- iimio Severo Clodius c/. Adelphius Clodoarius v. Chlothacarius Clodoveus V. Chlodoveus Clotacharius, Clotharius v. Chlothacarius ?Cocboy Britt. III 208,29 Codrus (rex Atlieniensium) Is. chr. A 11 439, 108 Coelus Celus Kenn. int. III 151,19 Coloplius Geneal. I 163, 4i Columba Britt. lU 1.59.2 Columkilla III 127. XI s. Colnmbanus add. II ad Is. chr. II 494, s Conimodus imperator v. inilex II Conanus V. Gild. 4 III 102, 20 Conimmidus r. Cuniemundus Conomerus tjTannus V. Gild. A III 97, 40 Conon (illustris Romanus) Auct. Ma/rc. II 105, 538, 1 Constans imperator v. ind. II p. 482 et 490 Coustans (filius ConsUintini tyranni) v. ind. II p. 485 suh patre Constantia v. ind. II p. 481 (sub Licinio) et 482 (sub Constantino I) Constantiana r. ittd. II p. 482 suh Hannihalliano Constantianus (niag. inilituui) Auct. Marc. 11 107, 546, 4 Const.nutinns iniperator v. ind. II p. 482. 49(1. 491. 492 Const;MitiiMis tyraniuis c. ind. II 71. 485 sub Honorio Coustanlinus (111. Roinani 1 iinp.) j'. ind. II p. 492 sub patre Constantiuus Ileraclius (fil. Constantini Pogonati iinp.) V. ind. II p. 490 sub patre ' Constautinus fpraef. praetorio) Marc. 11 82, 447, 3 Constintinus (patricius) Marc. II 10.5, 53s, 2 Coust.intiiius (inag. inilituin ?) Auct. Marc. II 106, 54", 6 Con.stantiuus (episc. Laodicenus, oliin inag. inilitiae) Marc. II 97, 510, 3 Constantinus, episc. Romanus, v. ind. VI p. 555 ('oiistantinus (rex Britanniae?) Gild.Wl 41, '29 Coiistantius iniperator i'. i>ul. II j'. 481. 482. 486 Constautius ((iallus) v. ind. II p. 482 sq. sub Con- stantio II Constantius Augustus (imperator iucertus) c. Ind. II p. 402 Constantius Prosp. 1 468, 1265 Constautius (praef. urbis Coustantinop.) Marc. II 95, 501, 1. 2 Consus Consuales ludi Bed. A III 266, 126 Contradis (praedo) Marc. II 79, 438, l Core, Coreb v. Chore Coretes v. Curetes Cornelius, episc. Autioch., v. ind. VI p. 557 Coruelius, episc. Roni., v. ind. VI p. 553 Cornelius c/. Saecularis, Scipio Corram v. Chorram Corviuus (dictator a. 453) Cons. Const. I 209, 453 Vale- rius Corvinius Chr. 354 I 145, 9 (in dictatoribus) Corvinus c/. Messala Corybantes Frosp. I 388, 56 Is. chr. A II 434, 51 Cosdroes (rex Persarum) loh. II 211,567,3 214,575,1 Cosdroas (gen. -ae) C. Byz. II 335, 9. 10 Cosdroe (noni., gen., abl.) C. Hisp. II 335, 3 Ps. Is. h. II 386, 17 quinquies add. II ad Is. chr. II 494, s add. IV 502 Cosdi-o (nom., abl.) C. Hisp. II 335,4 his 336,4.5 Chosro (acc. -onem) Bed. A III 311,540 Esdre add. II ad Is. chr. II 494, 9 Cosmas Marc. II 99, 516, 3 Cotafredus v. Gotafrid Cottius rex Cass. n 138, 685 Cramuus (fil. Chlothacarii , regis Francorum) Mar. II 236, 555, 2 237, 556, 3 Chramnus ib. 237, .560, 2 bis Crassus Prosp. I 404, 3i8 Chr. 511 I 638, 263 signa Crassiana Cass. II 135, 574 Cratinus comicus Prosp. I 396, I9S Is. chr. A II 447, I80 Credenus iVejm. i«^ III 155, 5 Crescens cynicus Prosp. I 427, 657 Bed. A III 287, 321 Crescenti.iuus (martyr) Chr.354 I 71,29 Cris|)us Caesar v. ind. II p. 482 suh Constantino I Croesus (rex Lydoruiu) Cltr. 511 I 636, 1S4 Cryssus Chr. Al. 1 128, 304 Cressus Sojth. L. II 312, 5 Crassus Scyth. B. II 312, 5 Ctici V. Citthim 582 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. s. Cudbert (episcopus Lindisfarneusis) Britt. III 208, 21 Cudberctus Bed. A III 316, s"o Cuillus V. aild. A III 91, 19 Cultum (Kulthum) 0. JJisp. II 363, n:i. 115.. us mg. 365, 125 Cumanus (procurator ludaeae) Prosp. I 412,428 Cuned.ig Briit. III 205, 2fi Cuneda ib. 156, 11 Nenn. int. III 156, 14 Cuneglasus Gild. III 44, s Cuniemundus (re.^ Gepidorum) loh. II 212, .'.72 213, .'i72, 1 Coniniundus Havn. I 337, i Cunemundeni (aec.) ih. 337, 4 Curetes Prosp. I 388, r.6 Coretes Is. chr. A II 434, ^i Cursor (L. Papirius Cursor, dictator a. 430 et 445 u. c.) Cons. Const. I 209, 445 Papinius Cm-sor ib. 208,430 Chr.pasch. I 208,430 Cusarraton, Cusarsaton v. Chusan Easathaim Cyduram v. Hiduram Cyuegius (praefectus Orientis) Cons. Const. 1 244, 388 Bi/d. II 1.5, is Cynieus Prosp. I 427, 6.i7 Bed. A HI 287, 321 Cyprianus (episc. Carthagiuiensis , martyr) Chr. 354 I 72, 10 Geneal. I 160, i» 196, 625 Cons. Const. I 228, 258 Chr. pasch. I 228, 258 bis F. Vind. A I 289, 306 Prosp. I 439, 85s 440, S58. 864 Chr. .511 I 642, 418 add. J ad Vict. Aq. I 738, 20. 24 Cass. II 117, a64 Js. chr. A II 463, 308. 310 Is. chr. B II 463, 209 Bed. A III 292 , 378 Ciprianus Geneal. I 196, 624 Bed. B lU 292, 225 Cipryanus F. Vind. B I 289, 366 Cyprianus ('referendarius, postea comes sacrarum et niagister') An. Val. I 326, S5 328, 85. 86 Cypris (mater Ilerodis) Prosp. I 405,335,1/2 Bed. A m 281, 262 Cyriacus (martyr) Chr. 354 I 71, 29 Cyrila v. Ceurilas CyriUus, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Cyrillus, episc. Antioch., )>. ind. VI p. 557 CyriUus, episc. Hieros., v. ind. VI j). 560 CyriUus (du.x) Jllarc. II 99, 514, 3 Cyrinus v. Quiriniu.s Cyrus (rex Persarum) Gener. A I 89, 10 128, 297 131, 316.317 Gener. B 1 89, 10 130, isa 6js 131,184 140, s. 11 Chr. Al. 1 128, 3111. 302 bis. 303. 304. 305. 307 Geneal. 1 I«l , 421 bis. 422. 433 bis. 424 182, 439 184, 453 F. Vind. B I 278, 74 bis 8ilv. I 547, 19 Chr. 511 I 636, 184 Cass. II 123, 91 Scylh. L. II 312, 4 quin- quies. 5 bis 313, 5. 6 «ea;ies 314, 7 bis. s bis 320, 27 bis. 28 Scyth. B II 312, 4. 5 313, 5 bis. 6 ter 314, 7. 8 bis 320, 27. 28 321, 32 Ps. Is. ehr. II 499, 162 Bed. A III 269, 148 bis 270 , 149 {v. 13. 16). 150. I5i 271 , 153 272, 160 305, 496 add. IV ad Bed. III 345 (Ein.i. inf.) bis Lat. Bed. III 3.50, 76. 76 Lal. Al. III 447, 22 4.50, 22 Cirns add. I ad Chr. 354 I 152, 37 C!yrus iunior (IVater Artaxer.xis Mnemouis) Gener. A I 131, 326 Cyrus Oener. B I 131, 193 Cyrus, opisc. Al., v. ind. VI p. 557 Cyrus, episc. Const., v. ind. VI p. 561 Cyrus (episcopus) Vict. T. II 193, 499 Cytallianus ». Quiutillus iniperator in ind. II Dactyli Idaei Is. chr. A 11 435, 64. 64* Daedalus Chr. 511 I 633. .=.5 Is. chr. A II 436, 75 Dagda Nenn. int. III 155, 8 Daiocus V. Gild. A III 102, 9 Dale (Ela, pater Osee regis) Gener. A I 135, 353 Dalea (princeps sacerdotum) Geneal. I 190,536 Dalmatius v. ind. II p. 481 (sub Constantio I) et 482 (sub Constantino I) Dalyla [Delila, uxor Samson) Geneal. I 189, 520 Damasns, episc. Rom., «. ind. VI p. 553 Damhoctor Britt. IH 156, 3 Damoctor Nenn. int. III 156,4 Damianus 3Iarc. II 99, .'.16, 3 Dan (fil. lacoh) Geneal. I 175. 311''. 322 178, 356 bis 195, 620 Daniel (propheta, gen. -elis) Gener. B I 130, 182 ter 133, 168, 3.8 Chr. 511 I 636, 182. 183. 200 Is. hist. II 297, 16 Gild. III 59, 30 Britt. III 146, 8 Danihel (^e?!. -helis) Gener. B I 126, 136 Gener. A I 128, 296 133, 333, 38 Chr. Al. I 126, 291 127, 294 128, 298. 300. 303. 306. 308. 309 129, 313 Geneal. I 182, 441 Prosp. I 395, 17.1. 182 405, 335, 9. 14 406, 335, 29 Hyd. II 18, 57 23, 118 (a) Marc. II 63, 392 v. 13 90, 470 Is. hist. II 275, 19 Is. chr. A U 445, 162 Britt. lU 146, 7 Bed. A III 268, 140 270, 149 (». I8/19. 20. 23). 150 271, 158 275, 202 324, 603 Dauihel (gen. -heli, dat., abl. -he\o) Geneal. 1 181,4-.'5 182,439 185,461 Prosj). I 397,202 add. IV, 4 ad Prosp. I 493 iis Is. chr. A II 454,236 Daniel (heremita) Vict. T. II 191, 490, 3 Darhia (uxor Oziae regis) Geneal. I 180, 400 Dardanus (rex Troiae, fil. lovis [fil. Elisae Britt.\) Nenn. III 151,20 Nenn. int. III 151,17 153,7 Britt. III 161,15 *Darius Chr. Al. I 119,252 Dardanus Chr. 452 I 654, 69 JJarius I, rex Persarum Darius primus Chr. Al. l 128, 299 Ja^eiov Tigiatov Lal. Al. lU 450, 24 JuQiov TiQnjov ib. 447,24 Darius Chr. Al. 1 128, .300 Gener. A 1 131,320 Gener. B I 131, 187 add. I ad Chr. 354 I 152, 44 Geneal. I 181, 424 182, 439. 443». 444. 445 bis. 446. 447 183, 447 bis 184, ii-i^. 4550 Prosp. I 395, 181 396, 188. 190 405, 335, 12 409,380 415,481 474,1313 add. I ad Prosp. I 487 , 8 Chr. 511 I 636 , 184. 185. 190. 196 638, 272 Scyth. L. II 317, 19 ter. 20 bis 319, 27 bis 320, 28 Scyth. B. U 317, I9. 20 320, 28 add. VII ad Is. Iiisl. II 376 Is. chr. A II 446,170 /s. chr. B II 446, 114 add. II ad Is. chr. II 492 Britt. III 145, 10 (b). 12 (b) Bed. A m 270, 149 v. u. 20 271, 151. 158 quater 272, 1.59 bis. i6oter. 163 his Bed.B 111 271, 129 Lat. Bed. UI 350, 77 351, 78 yen. Dari Geneal. I 183,447 Daryus Scyth. B. II 320, 27 iis — Darius stultus Chr. Al. I 128, 307 129, 310 Darlus .\.stiagis filius Bcd. A III 270, 149 )'. 15 Darius filius Asueri (Asverii, Asieri) Gener. A 1 128,296 67(»-. ^U. I 128, 300 Genea/. I 181, 424 Bed. A III 270, 149 v. 21 Darius q. e. Asuerio Geneal. I 182, in^ Artaxerses ib. 182, 445 Darius (II) q. e. Nothus Is. chr. A II 447, 181 Bed. B III 273, 135 Darius cognomento Nothus Prosp. INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 583 I 397, 207 Bed. A in 273, 175 Darius Notus Gener. A I 131,325 Gener. B_\ 131,192 add. I ad Chr. 354 I 152, 46 Jttgiov fi Lat. Al. III 447, 27 450, 27 Darius Prosp. 1 397, 209 h. chr. B II 447, 120 Bed. A 111 274, I7R Lat. Bed. III 351, 80. 81 Darius (UI) Arsanii filius Brosp. 1 398, 220 Chr. 511 1 637, 211 /s. chr. A 11 448, i'.>2 Bed. A III 275, 194 JtiQiov y Lat. Al. III 447, :u 450, :u Darius Gener. A 1 131, 329 137, 363 Gener. B 1 131, 19S 140, 13 add. I ad Ckr. 354 1 152, 50 Scyth. L. U 321, 30 ter 322, 33 Scyth. B U 321, 30 bis 322, 33 /«. chr. B II 448, 128 Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. Bed. A m '21b, 198. 200 Bed. B UI 275, 143 Lat. Bed. lU 351, S4. S5 Darius cf. Dardanus Datan (Dathan, fil. Eliab) Geneal. I 176,326 Datius (episc. Mediolanensis) Vict. T. II 203, 554, 3 David Gener. A I 120, 269 ter 121, 269 quinquies. 270 130, :i0i 132, 332, 33 133, 333, 12. 335, 2 Gener. B I 120, 113 132, 167, 33 133, 168, 12 Chr. Al. I 120, 265. 266 quater 121, 267 124, 281 129, 313 Geneal. I 172, 2.50^ 178, 370 179, 372. 373 septieS. 377». 37S. 379»'''. 380 180,382 182,444 183,4.50 186,483 190, .535 tis. 536. 537 191, 539 his. 540. 541. 542. ,543 bis 193, ^Ti^. 573 194, 610 Prosp. I 391, 106. 107. 110 396, 187 418,532 add. V ad Prosp. 1 497 Chr. 511 I 634, 91 638, 246 640, 339 Cass. n 122, 54. 58 add. VII ad Is. hist. II 376 bis Is. chr. B II 425, 3 bis 439, 71 Is. chr. A II 439, 107 457,261 Gild. III 49,26 51, 9 56,20 83,20 Britt. m 145, 6 (a). 7 (a) 146, 6. 7 Bed. A III 248, 4. 5 262, si. 82. 86. 89 Bcd. B III 248, .5. 6 262,84 add.IVadBed.mMbbis{Eins. inf.) Lat. Bed. UI 350, 48. 52 Lat. Mal. lU 428, 21 431,9. 13 434,23 psalmi Davitici V. Gild. A III 105, I7 Debbora (Vehorah iudex) Gener. A I 133,334,4 Geneal. I 188, 507 Prosp. I 389, 70 his Chr. 511 1 633, 52 Is. chr. A n 436, 73 Is. chr. B U 436, 48 Lat. Bed. lU 350,35.36 Deborra Gener. A I 117, 254 CAr. ^/.I 117, 237 iiS. 238. 239 Gciier. B I 133, 170,4 Bed. A m 259,53 Bed. B III 259,59 Deb- borra Gener. A I 117, 254 Decdric v. Deodric Decentius v. ind. II p. 483 sub Constantio II Decimus Chr. 354 I 145, 8 (in dictatorihus) P. Decius Chr. 354 I 145, 9 (in dictatoribus) Decius imperator v. ind. II Declara (Dikla, fil. lectau) Gener. A I 105, 18O Chr. Al. I 105, 151 Dehelam Gener. B 1 105, 69 Clam Geneal. 1 166, iu6 Declax ib. 170, 213 Dedan, Jil. Bei/ma ludadan Gener. A I 99, io7 luda- dat Chr. Al. I 99, 82 luda Geneal. 1 166, 127 Dedan (fil. lectan) Geneal. 1 172, 258. 259 Deebi (fil. lechoniae) Gener. A I 132, 332, .51 Dehelam v. Declara Delbaith Nemi. int. III 155, s Delfidius rhetor Prosp. I 462, 1187 Delila v. Dalyla Demetrianus, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 CHRONICA IIl. Demetrius (I, rex 8yriao) Prosp. I 401, 273 Chr. 511 I 637, 241 Ps. Is. chr. II 499, 195 mij. (ann. XI) Demetrius (U, rex Syriae) Ps. Is. chr. II 499, 195 vuj. (anu. III) Demetrins, episc. AI., v. iiid. VI p. 556 s. Demetrius V. Gild. A lU 99, 41 Democritus (philosophus) 7s. dir. A II 447, 180 Demostheues (orator) Prosp. I 397, 215 Is. chr. A U 448, 187 Is. chr. B U 448, 125 Bed. A UI 274, 1S7 Demostenes Bed. B lU 274, 140 Curius Dentatus Chr. 354 I 145, 10 (in dictatoribus) Denzicis (gen., regis Hunnoruni) Marc. II 90, 469 Deodatus v. Theodatus Deodric (fil. Ida) Britt. lU 206, 12 Deoric ib. 206, 6 Decdric ib. 202, 13 Deogratias (episc. Carthaginiensis) add. II ad Prosp. I 490, 3, 25 Vict. T. II 187, 463, 1 Deoric v. Deodric Deothere Britt. III 202, 15 Derra (fil. lectan) Gener. A I 105, 178 Oderba Gener. B I 105, 67 Odera Geneal. I 165, 104 Odorrem ib. 170, 211 Desiderius (dux Francorum) loh. II 218, 5S7, 6 Deson [Dison, fil. Seir) Geneal. I 174, 299. 300»- b Deucalion Is. chr. A U 434, 52 Deucalios Chr. Al. I 116,235 Deusdedit, episc. lionianus, v. iiul. VI p. 555 Devvi (gen.) V. Gild. B III 108, 1 Diadumenus v. ind. II p. 478 suh Macrino Diauus Nenn. int. III 155, 5 Dictinius (episc. Gallaeciae) Ilyd. II 16, 31 Didimus v. Didymus Didius lulianus imiierator v. ind. II Dido (ahl. -one) Chr. 511 1 634, 94 is. chr. A II 440, 109 Is. chr. B II 440, 72 Bed. B III 262, S5 abl. Dido Bed. A lU 262, S5 Didymus Ridimus Ps. Is. h. II 380, 4 Didymus Alexaudrinus Prosp. I 459, 1146 Didimus caecus Chr. 511 I 644, 498 Didymus monachus et confessor Alexaudrinus Vict. T. II 205, 566, 1 Didymus (dux Komanus) Is. hist. II 295, 12 dii inferi 7s. chr. A U 444, 153» dii superi Is. chr. A II 444, 153» Dile Gener. A I 136, 360 Dina (filia lacob) Geneal. I 175, 317 Diue (dat.) ib. 176, 339 Dyna ib. 175, 311'' bis Diocletianus imperator v. ind. II Diodorus (episc. Tarsensis) Vict. T. II 193, 499 Diogeues tyrannus v. Eugenius in ind. II p. 484 Cassius Diou (praef. urbis) Chr. 354 I 66,296 Dionysius (tyrannus Syracus.) Prosp. I 397, 208 Dionysius, episc. Alexaiidriuus, v. ind. VI 2'- 556 Dionysius (episc. Corinthiornm) Prosp. 1 429, 684 Bed. A m 288, 332 Dionysius (episc. Mediolanensis) Prosp. 1 455, 1091 Dionisius Chr. 511 I 644,485 Dionysius, episc. Komanus, v. ind. VI ji. 553 Dionysius, praef. urbis Aelius Diouisius Chr. 354 I 66, 301 75 584 NOMINA HOMINVM. INDEX Vll. Dionysius Exiguus Diouisius add. IV ad Vict. Aq. I 75G, .".2.1 Bed. A III 307, sis Bed. B UI 307, 270 Dioiiysius cf. Pliilocalus, Ptolemaeus XIII JJionysos deus Dionysu (gen.) Chr. Al. I 117,241 Dioscurus, episc. AL, i'. Mid. VI B (n. XX VII. XXX VI) Dius Vict. T. II 191, 487 Dius, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Dodam v. lavan Doec (Syrus) Geneal. I 191, 542 bis Dolicliianus, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Dulobellus Britt. III 162, i,Vi6 Nenn. int. HI 162, a. n Domitiaiius imperator v. ind. II Flavia Domitilla Prosp. I 418, 533 Bed. A HI 285, 302 Cn. Domitius (Ahenobarbus, censor a. 639 u. c.) Cass. II 131, 4,w Domitius (inaritus prior Liviae) Silv. I ,520, 4 Domitius cf. Moilestus Domnica v. ind. II j>. 483 sub Valente Domuiuus (episc. Helenensis) lok. U 213, 572, 4 Domninus c/. Doinnus III, ep. Ant., in ind. VI 2>.558 Domnio (sacerdos Serilicensis) Marc. II 99, 516, 3 bis Domnius (martyr >Salonensis) add. I ad Vict. Aq. I 738, 2G Domnus, episc. Autioch., v. ind. VI C (n. XVI. XLI. L VIII) Donatus, praef.urbis lunius Donatus Chr. 354 1 65,257 Donatus (episc. Carthaginiensis, haereticus) Prosp. I 4.50, 1025. 1026 (a) 451, 1026 (b) add. V ad Prosp. 1 495 Chr. 511 I 643, 464 — alius Donatus Prosp. I 451, 1026 fn) Donatistae Geneal. I 196, 627 (L) Cons. Const. I 246, 405 Ilavn. I 267, 2 Prosp. I 4.50, 1025. 1026 ('q) 465, 1225 add. II ad Prosp. I 488, 1225 Hyd. II 18, ,53 Is. chr. A II 465, 332 Donatiani add. V ad Prosp. I 495 Donatus (episc. Epiri) Is. chr. A II 470, 366 Donatus (episc. Africanus) Vicl. T. U 205, 565 Donatus (abbas monasterii Servitani) loh. U 212, 571, 4 217, 584, 5 Donatus (grammatieus) Cass. II 152, 1092 Is. chr. A II 467, 340 add. II ad Bed. III 338 Doiiatus (medicus) Mar. II 239, 581, i Dongual V. Glld. A III 104, 37 Donn Nenn.int. III 158,1 Donus Moutanus (martyr Africanus) Geneal. I 196, 624 Dorotlieus (uiartyr Alexandrinus) Barb. I 295, 286 Dorotlieus (episc. Ancyranus) Marc. II 98, 513 Dosis (uxor Ilerodis) lled. A 111 281,264 Dracou (legislator Atheniensium) Chr. 511 I 640, 354 Cass. U 141,777 Drusus (mag. cquitum a. 430 u. c.) Cons. Const. I 208, 430 Chr. pasch. 1 208, 430 Drusus (is qui duxit Aquam Drusiam) 1 546, 19 Drusus cf. ind. II 2>. 475 sub Auijusto et Tiberio Dulcidius (pater lustini II imperatoris) Vict. T. II 206, 567, 3 Dulichianus, episc. ilieros., v. ind. VI 2>. 559 Dumiufort Britt. 111 204, 13 Dutigirn Britt. III 205, 17 Dyna v. Dina Eadan Nenn. int. III 155, 6 Eadhyrth Britt. III 205. 10 Ivulfered Flesaurs Britt. III 206, 21 Aedlfred Flesaur ib. 202, 20 Aelfret ib. 202, 19 Eadfred ib. 207, i Eadlfrid ib. 208, 2/3 Eadfird (fil. Edgum, Eadfrid ap. Bed. h. e. II 14. 20) Britt. III 204, 32 Eadguin (fil. Alli) Sritt. III 203, 9 Eoguiu ib. 206, 27 Eadgum ib. 206, 33 Edgum ib. 204, 33 Aedgum ib. 204, 30 Edwinus Nenn. III 206, 1/2. 10 Nenn. int. 111 206, 1/2 Eduinus Bed. A III 311, .'.41 Eadlbald (fil. Alguing) Britt. lU 204, 8 Eadlfrid v. Eadfered Flesaurs Eadlit Britt. III 204, 6 Eadmundus Britt. III 146, 3 Eadric v. Ealdric Eaeduc v. Sadoc Ealdhald (fil. Ealdbert) Britt. UI 203, 15 Ealdbert Britt. III 203,14 Ealdric (fil. Ida) Britt. lU 202, 19 Ealric ib. 202, 18 Eadric ib. 205, 5 Eamcr Britt. III 203, 40 Eandulf Brltt. III 204, 14 Eanflcd (filia E,adguin) Britt. lU 203, 8/9 206, 3o Ean- fleth Nenn. int. III 206, 1 Elfled Nenn. ill 206, 1 Eata ),'. Aetan Ebha (dux Gothus) Is. hist. U 282,21 lleblia Chr. Caes. II 223, 510. 513, 1 Eber, fil. Sala v. Heber Eber (rex Hiberniae meridionalis) Nenn. int. 111 158, 9 Ebilath v. Evilat Ebionitae add. V ad Prosp. I 495 Hebionitae Byd. II 22, 106 Hehionita haereticus ib. 25, 145 haereti- cus He))ionaeus ib. 23, loy Ebissa Britl. III 179, 19 Nenn. int. 111 179, 12 Eboricus (rex Suevorum) loh. II 216, 583. 584, 2 217, 585, 5 Is. hist. II 303, 9 EbracariuB (dux Francorum) V. Gild. A Ul 101,47 Ebrei v. Beeri Ebremud (gener Theodati) Marc. U 104, 536, 1 Ebroinus add. IV ad Is. chr. II 502 Ehsiba (Hephziba, uxor Ezechiae regis) Geneal. I 180, 406 Ecberectus , vir sanctus de gente Anglorum Bed. A m 319,586 cf. Eegbirth? Ecclesius (episc. Ravennas) An. Val. I 328, 9o Agn. I 333, 39 Ecfridus (re.\ Anglorum) Bed. A III 315, 562 Ecgberth (fil. Ercunbert) Britt. lU 203,17 Ecghirth episcopus (fil. Eadbyrth) Britt. III 205, 11 cf. Ecberectus? Ecgfird (fil. Osguid) Britt. III 204,40 I Ecgfrid Ailguin ib. 204. 41 Echfird' . , „ ° ° / ulem ? ib. 202, 31 Echgfrid ib. 202, 32 ( Ecgfrid (fil. Oshiu) Britl. lU 208, 19 ■ Ecgfrid (fil. Otta) Britt. IH 204, 12 Ecgulf 7)'»-;«. UI 205, 6 Echfird, Echgfrid v. Ecgfird Echun Britt. III 205,3 Ecui Brilt. lU 203,29 INDES VII. NOMINA HOMINVM. 585 Ectam V. lectan EctUet Britt. III 161, 2 Edgum V. Eadguin Edico (pater Odoacris) An. Val. 1 314, 4.'. s. Ediltlu-yda (regina Anglornm) Bcd. A III 315, 5ca Edom V. Esau Edric (fil. Ida) Brilt. III 202, 14 Edric (fil. Ecni) Britt. III 203,30 Eduinus, Edwinus v. Eadguin Elrem v. Ephrem Efron {Ephron, fil. Saar) Ocneiil. I 177, 3.'i3 Egialeus v. Aegialeus Egica V. ind. IV p. 496 Egidius V. Aegidius Egilonis v. ind. IV p. 496 sub lioderico Eglom )'. Eglon, Elon Eglou (rex Moabitarum) Gener. A I 110, 251. 2:.2 Bed.A III 259, 51 Jis Eglom Chr. Al. I 116,232. 233 Geneal. I 188, 502 his. 5U3 Heglom Gener. B I 116, »4 Egreas V. Oild. ^ HI 91, 24. 31 Ehoarn V. Gild. A III 103, 44 Ehud V. Aoth Eire Nenn. int. III 158, 4 Eithne (gen.) Nenn. int. III 155, 7 Eiulat «. Evilat Ela (rex Israhel) Oener. B I 134, 154 Oeneal. I 192, 549. 550 Hela Gener. A I 134, 340 Eladan Nenn. int. III 155, 8 Elagal)alus imperator «. ind. II Elam (fil. Sem) Chr. Al. 1 103 , 129 Geneal. I 164, 63» •'".69 Ps. Is. h. II 378,2 ter Aelani Oener. A I 103, 157 Helam Oener. B I 103, 51 Elam (pater Sameae prophetae) Gener. A I 133, 333, IG Helam Gener. B I 121, li« Aelarai (gen.) Gener. A 122, 271 EUamei (gen.) Chr. Al. I 121, 263 Elam (rex Sidouiensium) Geneal. I 192, 552 Elarius i'. Hilarius Elas {Ma, dux Edom) Geneal. I 174, 2'.io Elbobdus episcopus Nenn. III 207, 9 Elcana, Jil. Chore Helcana Oener. A I 136,360 Helcbaua ih. 136, 35s Uelchana Geneal. I 186, 483 Elcana, pater Samuelis Belchaue (. Euaristus Eucherius (fil. Stilicouis) Chr. 511 I 655, 55S Mare. n 69, 408, X bis Eucherius (episc. Lugdunensis) Silv. I 518 inscr. Chr. 452 I 662, 134 Marc. II 86, 456, 2 Eucherius episcopus (ul.) Vict. T. II 193, 499 Euchrotia Prosp. I 462, 1187 Euctemon Lai. Al. III 447 mg. Eudo (dux Franooruni) C. Bi/z. II 358, 40 C. Sisp. II 358, 86 361, 102 bis. 103. 104 bis. 104 viy. Eudo (fil. Gaufredi ducis) V. Gild. A III 103, 24 Eudocia v. ind. II p. 486 suh Theodosio II Eudoxia v. ind. II p. 485 (sub Arcadio) et 487 (sub Valentiniano III); cf. Eudocia Eudoxius, episc. Const., v. ind. VI p. 560 Eudoxius (medicus) Chr. 452 I 662, 133 Everdingus (comes stabuli) Chr. 511 I 664, 649 Euergetes v. Ptolemaeus III, VH Euericus v. Euricus in ind. IV p. 494 Evexia Gener. A I 135, 356 Euf- V. Euph- Eufa V. Tufa Eugee V. Evilat Eugenius tyrannus v. ind. II p. 484 sub Theodosio I Eugenius (procurator) Marc. II 79, 434 Eugenius (episc. t'artliagineusis) Vict. 2\ II 187, 463, 1 189, 479, 1 194, 505 Rey. Wand. III 458, 5 459, 8. 9 Eugenius (episc. Toletauus) C. Ilisp. II 343, 35 Eugilat V. Evilat, fil. Chus Evilat (Havila, fil. lectan) Gener. A I 105, 185 Evi- lath Geneal. I 170,217 Ebilath ib. 166,110 Eiu- lat Gener. B I 105, 76 Eugee Chr. Al. I 105, 155 Evilat (Havila, fil. Chus) Oener. A 1*99,101 Evilad Geneal. I 166, 123 Eugilat Chr. Al. I 99, 76 Evilmerodacli (rex Babyloniorum) Bed. A III 269, 146 !'. 3 270, 149 j'. 8/9 Ulemadar Geneal. I 181,4l8 6i"s sancta Eulalia martyr Hyd. II 21, 90 (a. b) 30, 182 Is. hist. II 280, 11 (a . b) sancte Eulalie (gen.) Ps. Is. h. II 384, 12 Eulalius episcopus cf. ind. VI p. 555 Eulogius (episc. Caesariensis) Hyd. II 17, 38. 40 Eumauii v. Euuomius Eumenes, episc. AI., v. iiid. VI p. 555 Eunomia (filia Nazarii rhetoris) Havn. I 268, 5 Prosp. I 452, 1044 Eunomius (haereticus) Ilavn. I 268, 11 Prosp. I 459, 1148 Chr. 511 I 644, 499 Is. chr. A 11 469, 351 — secta Eunomiaua .1». Val. I 326, 73 heresis Euno- miana Prosp. 1459,1149(0) *Eumanios (acc.) Chr. 511 I 644, 479 Euo 1'. ind. IV p. 4'.I6 sub Vitizane liuodius, episo. Antiooh., v. ind. VI p. 557 Eupater (martyr) Geneal. I 196, Mi Euphemia, uxor lustini I imp., r. inil. II p. 489 s. Euphemia Vict. T. II 203, 552 Eufomia F. Vind. A I 290, 413 Marc. 11 84, 451 Eupbemius, episc. Antioch., v. Ephraimus 111 ind. VI p. 558 Euphemius, episc. Const., v. ind. VI p. 561 588 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Euphrasius, episc. Antioch., v. ind. VI p. 558 Eiiphratcs philosophus Prosp. I 418, 529 Euphronius (episc. Augustodunensis) Chr. 511 1 663, 616 Eufronius Hyd. II 26, i.si Euricus V. ind. IV p. 494 Euripides Prosp. 1 396, 191 Is. c/ir. A II 446, 174 Is. chr. B II 446, 117 Euripidus Chr. Al. I IIG, -iw, Europs (rex Sicyonis) Silv. I 547, 4 Eurystheus (rex Lacedaemonis) Bed. A III 2G2, so Eusebia v. ind. II p. 482 sub Constanlio II Eusebia cf. Ereriliva Eusebius (episc. Caesariensis) add. V ad Prosp. I 494 prol. his 495 Vict. Aq. I 681, R. is P. Camp. I 745, 6 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 37« Syd. II 13, 18 3Iarc. II 60 praef. v. 2 loh. 11 211 v. 3 C. Hisp. II 367, 137 /s. chr. A II 424 469, 351» Bed. A m 257, 47 258, 48 his 260, 67 267, 139 270, 150 271, 151. 158 272, 159 282, 27.t his 290, 355 293, 393 295, 407 305, 496 Eil. III 416, 12 Eusebius Pamiiliili contubernalis Prosp. I 450, 1022 Eusebius Pampliili F. Her. III 397 mij. 398 mg. Eusebius Pamphiliensis Lat. Mal. III 426, 19 427, 20 cf. Hieronymus Eusebius, episc. Const., r. ind. VI E (n. V. XXV) Eusebius (episc. Dorylaeensis) Vict. T. II 184, 448 185, 451 Eusebius (episc. Fanester) An. Val. I 328, 90 Eusebius (episc. Laodicenus) Prosp. I 442, 907 Eusebius (episc. Nicomediensis) Prosp. I 452, lOiG Ohr. 511 I 643,474 Is. chr. A II 466, 334. 334a Eusebius, episc. Rom., v. ind. VI p. 553 Eusebius (episc. Vercellensis) Prosp. I 455, 1091 456, 1116 458, 1141 Chr. 511 I G44, 485 Eusebius episcopus Havn. I 304, 456, 2 Eusebius (praef. urbis Ticini) An. Val. I 328, 87 Eusebius cf. Fuusdu Eustachius, episc. Antioch., v. Eustathius Eustatliius, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 Eustathius, episc. Hieros., v. ind. VI p. 560 Eustathius (presbyter Constantinop.) Prosp. I 452, 1045 Eustochius (presbyter Arrianus) Marc. II 85 v. 13 Eustochius, episc. Hieros., «1. Eustatliius in iiid. VI p. 560 Eutharicus (gener Theoderici et consul) An. Val. I 326, 80 its. 81 Cass. II 160, 1358 Eutharicus Cil- lica Cass. IGO, 1362 Eutharicus Cilliga An. Val. 326, 82 Euthi- V. Euty- Euthoricus v. Euricus in ind. IV p. 404 Euti- V. Euty- Etitnipius (scriptor) add. IV ad Is. chr. II 503, 3 Eutrupius (eunuclius et consul) Prosp. I 4G4, 1216 3{arc. n 64, 396, 2 66, 399, 1 Eutropius (abbas monasterii Servitani) loh. II 217, 584, 5 219 v. 10 Eutyches, episc. Const., r. Entychius Eutyclios (presbyter ct archimandrita, haereticus; i/cn. -is vel -etis, acc. -em, en, etem, abl. e vel -ete) Prosp. I 480, 1358, 1. 12 482, 1369 Hyd. II 25, 145 Jirarc. n 84, 451 88, 463 89, 466 98, 513 Vict. T. II 184,447.448 185,4.50,2.451 186,459 192,497,1 199, 538, 2 loh. II 219 i'. 16 Is. chr. A II 472, 381 Eu- tices {gen. -etis, acc. -en, abl. -e) add. II ad Prosp. I 488, 2, 3 489, 3 (a). 5 490, 2, 14. n bis add. II ad Is. chr. II 493, 8 Euthices {gen. -etis, acc. -em e< -en) Bed. A III 305, 496 306, 50S 315, 561 c/. Eu- tychius Eutycliianus error Vict. T. II 190,482 Eutychiana heresis Prosp. I 480, 135«, l Euticiani liereses add. IV ad Is. chr. II 505, 5 episcopus Eu- tychianista Vict. T. II 199, 537 Eutycliiaui (subst., plur.) Marc. II 87, 459 Eutychianus, episc. Rom., v. ind. VI p. 55S Eutychianus, martyr Hispanus Eutycianus Prosp. I 475,1329 476, 1329 Euticius add. V ad Prosp. I 497, 1329 Eutychius, episc. Const., )'. ind. VI p. 561 Euuericus )'. Euricus in ind. IV p. 494 Euveus (fil. Chanaan) Gener. A I 100, 125 Oeneal. I 167, 149 175, 306 Aeggeus Chr. Al. I 100, 96 Euvodius (praef. praetorio) Prosp. I 462, 1187 Exuperantius (praef. praetorio) Prosp. I 470, 1285 Exuperantis (nom.) Chr. 452 I 658, 97 Exuperantius (episc. Ravennas) Agn. I 301 Ezdra v. Esdras Ezechias (rex ludae , vulgo Iliskia fhehr. ChisqijjaJ) Oener. A I 124, 283. 284 131, 309. 310 132, 332, 46 134, 335, 12 Gener. B I 124, 128 131, I44. I45 132, 167, 46 Chr. Al. I 124, 282. 284 Geneal. I 180, 403. 405 Prosp. I 394, 157 Chr. 511 I 635, 149 udd. I ad Vict. Aq. I 737, 29 bis Is. chr. A 11 443, 148 Is. chr. B II 443, 99 Gild. III 43, 20 67, 5 Bed. A III 266, 128. 131 Bed. B m 266, 113 Lat. Bed. III 3.50, 65. 66 cf. Ezechiel Ezechiel (propheta, vulgo Hesekiel fhehr. lechezqeelj) Gener. A I 127, 295 135, 356 Oener. B l 126, 136 133, 168, 33 (postil) Oeneal. I 190, 536 Chr. 511 I 636, 182 Is. hist. II 268, e Gild. III 59, 20 75, 37 Bed. A III 268, 144 Ezecliiliel Gener. A I 133, 333, 33 135, 356 Prosp. I 395, isi Hiezechiel Chr. Al. I 126, 291 127, 294 bis 128, 298. 303 Ezechias Oener. B I 133, 168, 33 Ezei V. lezel Ezra !'. Esdras, Esra Ezras ii. Esdras {sub F quae desiderantur nomina quaere suh }'h) Fabianus, episc. Antioch., vid. Fabius Fabiauus, episc. Rom., )'. ind. VI p. 553 Fabius pastor (Faiislulus ap. lAr. 1, 4) Ps. Is. chr. II 499, 146 Fabius (dux Romuli) Bcd. A III 2GG, 127 t^. Fabius (dictator) Chr. 354 1 145, 10 Fabius (dictator) Ohr. 354 I 145, s cf. Maximus Fabius, episc. Antioch., )'. ind. VI p. 557 Fabius, episc. Rom., vid. Fabianus Fabius cf. Titianua Facee {Peqach, rex Israliel, til. Romoliae) Qe.neal. I INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 589 193, 567. 56S Faceae ih. Ii)3, siw Kaciica (iencr. A I 135, 352 Faiicas Gencr. B I 13.5, ii;.'. Fache (uxor losapliat) Oeneal. I 180, :wo Facia {Pcqachja, rex Israhel, fil. Manae) Oeneal. I 193, .-.66 Falcias Gener. B 1 134, 164 Fahicias Oencr. A I 134, 351 Facuea v. Facee Facumlus (episc. Hermiaiieusis) Vict. T. 11 l.'(iy, 5511, l' Fatila (dux, pater Telagii, ncn. -auis, ucc. -aiium) Ejy. Ov. II 374, 16 bis Faffila (rex llispaiiiac) Bey. Vis. III 4(^9 (Le;;.) Fala V. Fua Falacias, Falcias v. Facia Faldas {Fildas, fil. Nachor) Geneal. I 171,243 Faleg (Peleg, fil. Ileher) Oener. B I 93,44 Clir. 511 I 632, 16. 17 Falecg Ocncr. B I 104, 61 Falec Oener. A I 93, 45 104, 172 112, 232 132, 332, 15 Chr. .1/. 1104, 143 107,166 112,206 Gc»icr. i>' 1139, is. 19 Falech Chr. Al. I 93,21 Gener.B I 129,174. 175 132, 167, 15 add. I ad Chr. 354 I 151, 17. is Geneal. I nO,W6 171, 225» •1'. 226. 227. 22S. 236 F. Vind. B I 278, 74 bis Is. chr. A II 429, 22 430, 23 Is. chr. B II 429, 19 430, 20 Bed. A III 253, 25 bis. 26 254, 29 Bed. B III 253, 27 254, 29 Lat. Bed. III 349, 19. 20 Phalech Geneal. 1 165, 97. 9S Prosp. I 386, 19. 21 Lat. Mal. III 427, 3 Us. 10 Faueas v. Facee Fania (fil. lechoniae) Oener. A I 132, 332, 52 Fau- ueam (acc.) ib, 132, 332, 51 Fanuc (fil. Fania) Gener. A I 132, 332, 52 Faramundus (rex Francorum) add. VII ad Is. hist. II 376 Pharamundus ibid. Fares (Perez, fil. ludae) Oeneal. I 176, 331. 332 178, 360. 361 183,450 Faris Gener. A I 132,3.32,24 Phares Oener. B I 132, 167, 24 Oeneal. I 182, 444 Fatnea (sacerdos) Oener. A I 135, 356 Faunus (fil. Pici) Chr. 364 I 143, G Ps. Is. chr. II 499,94 Britt. III 150,2 iS^jm. iii^ III 1.50, 1 1.53, 8/9 Bed. A III 261, 72 Fausta i'. ind. II p. 4S2 sub Vonstantino I Faustiuus tyrannus v. ind. II p. 480 siih Anreliano Faustinns, praef. urbis Pompeius Faustiuus Cltr. 354 I 66, 3011 Faustus, praef. urbis Anicius Faiistus Chr. 354 I 66, 299 Fausti hasilica add. II ad Prosp. I 490, 25 s. Faustus (fil. Guorthigirui) Britt. IJl 192, ifi. 22 Nenn. int. III 192,9 Faustus cf. Niger Fazon (dux Edom) Oeneal. I 174, 290 Felicissimus tyiannus v. ind. II p. 480 sub Aureliano Felieisslmus (martyr) Chr. 354 I 71, 27 Felicitas (niartyr ('arthaginicnsis) Chr. 354 1 71, 10 Oc- neal. I 195, 623 F. Vind. A 1 287, 3U7 F. Vind. B I 287, 307 Prosp. I 434, 757 Chr. 511 1 641, 386 Bed. A III 289, 346 302, 475 Felicitas (martyr Capuensis) add. I ad Vict. Aq. I 738, 21 Felius 1'. Valia i;i ind. I V 2>. 4'J4 Felix (procuiator ludaeae) Prosp, I 412, 434 413, 440 bis. 446 Chr. 511 I 639, 309. 314 Cass. II 138, 671 Bed. A III 2S4. 290 Feli.x (mag. mililum et patricius) Ayn. I 301 Prosp. 1 471,1292. 1294 472, 13U0 47.3, 13u3 IJyd. II 21,84 22, 94 Marc. II 77, 430, 2 Felix (raartyr) Chr. 354 1 71, is Felix (niartyr, aliusl) add. I ad Vict. Aq. I 738,27 Felix, episc. Kom., v. ind. VI A (n. XXVIL XXXVIIL L. LVI) Felix (episc. Toletauus) C. llisp. II 351,60 Felix (Gillensis monasterii hegumeuus) Vict. T. II 203, 553, 1 204, 557, 2 Felix (abhas) V. Gild. A III 102, 24. 25. 31. 34 103, l. 18. 26. 36 105, 23. 31 10(i, 17 Ferezeus (fil. Chauaau) Chr. Al. I 100, lol Fergus Lethderg Nenn. int. III 156, 2 Fernmail Britt. III 192, 25 Fernniael Nenu. int. III 192, 14 Ferrandus (diaconus Carthaginiensis) Vict. T. II 201, 546, 1 Festus (procurator ludaeac) Prosp. I 413, 446 Chr. 511 I 639, 314. 315 Bed. A III 284, 290. 292 Festus senator v. Niger Fetebir v. Fetliuir Fethuir (fil Ogaman) Nenn. int. UI 149, 15 171,15 Fetebir Britt. III 160,14 Feton V. Phaethou Fevva (rex Kugorum, acc. -anem) Ilavn. A I 313, 487 ler Harn. B I 313, 487,2 «fc. Fevvanuui F. Vind. A I 312, 635 bis Foeba Cass. 11 159, 1316 Fila V. Fua Filim (acc.) V. Oild. A III 103, 22 Fiuan (episc. Lindisiarneusis) add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 116 Finees (Pinehas sacerdos, fil. Eleazar) Chr. Al. I 114, 235 115, 328 6i's. 229 Gener. A I 135,355 Oener. B I 135, 117 Geneal. I 187, 489» ter. ''•o Prosp. I 389,85 Chr. 511 I 633, 48 Oild. III 65, 15. 20 Finies Gener. A I 136, 359 Fiuees (Pinehas, fil. Ileli) Geneal. I 189,524.535.531 Oild. III 69, 27 Fineis Oener. A I 135, 357 Finu Britt. III 171, 12 Nenn. int. III 171, 12 Firmus (episc. Nuinida) Vict. T. 11 202,551,1. 552,2 Placcilla v. ind. II p, 485 (sub Arcadio) et 486 (sub Theodosio II) Flaminius (C. Flaminius , conszU a. 531 et 537 u. c.) I add. p. XI (riae 3) Flaminius (T. Quinctius Flamininus , cunsul a. 556 u. c.) Prosp. I 400, 262 Flammiuus Chr. 511 I 637, 236 Flavia v. Domitilla; cf. ind. II p. 4'JO sub Hcraclio Flavianus, praef. urbis lunius Flaviauus Chr. 354 I (>7, 311 Flavianus, episc. Autiocb., v. ind. VI C (n. XXXVI. LIII) Flavianus, episc. Const., v. ind. VI p. 561 Flavianus, episc. Kom., v. Fabiaiius in ind. VI p. 553 Flavius )). Autiochianus, Clemens; cf. Domitiauus in ind. II Flavius Severus v. ind. II p. 481 390 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Flise 1!. Elisa Florianus imperator i\ ind. II Florus {Gesshis Florus, procurator ludaeae) Bed. A III 284, 2i ind. IV p. 495 Gat V. Gad Gatera v. Gather Gath i'. Gad Gathaspa magus Barb. I 278, S6 Gather [Oether, fil. Arani) Ckr. Al. I 104, 137 Gatliera Gener. B I 104, 57 Gatera Geneal. I 1(35, S7 tJarter Oener. A I 101, iil6 Gau (Puvva, fil. Isachar) Geneal. I 176, 338 Gaudentius (comes) Cons. Const. I 246, 39'.ii Gaudentius (comes, pater Aetii) Chr. 452 I> idem? 658, 100 ) Gaudentius (fil. Aetii) Byd. II 28, 167 Gauiredus V. Gild. A III 102, 21. 26 103, l Gauterit (coraes Gotlniruni) Chr. 511 I 6(54, 6.M Gauzlinus (abbas Floiiacensis) V. Gild. A III 102, 22 103, 25 Gazuba (uxor losaphat) Geneal. I 180, 388 Gebal (Obal, fil. lectan) Gener. A I 105, isi Chr. Al. l 105, 152 Gabel Oeneal. I 166, 1U7 Asal Gener. B I 105, 70. 71 Gebamundus v. ind. III sub Gelimer Gehel (Ebal, fil. Sobal) Geneal. I 174,2% Gebidus v. Gepidus Gechbrond Briit. III 202,3 Gecoiiias v. lechonias Gedam (Irad, filius Euos, filii Cain) (leneal. I 163, 45. 46 Gedeon (Oideon iude.x, aiit indcci. aiit i/en. -imis) Gener. A I 117,256 Oener. B 1 117, wi. loo Chr. Al. I 117, 240 bis 118, 242 Oeneal. I 18«, 509 Prosp. I 389, 72.77 Chr. 511 I 633, 54. Gi loh. H 218, 589, 2 Is. chr. A II 437, 77 Is. chr. B II 437, 50 Oild. III 66, 5 Bed. A III 259, 55 bis. 57 Bcd. B III 259, 61 Lat. Bed. III 350, 36, 37 yen. Gedeoui Chr. Al. I 117,241 Gefar (Epha, fil. Jlaxian) Geneal. I 172, 261 Geilamer, Geilimer r. Gelimer in ind. III Geisericus v. Geusericus in ind. III Gelasius, cpisc. Rora., v. ind. VI p. 554 Gelimer v. ind. III •Gerainus Bed. A III 259,51 pro avo Aoth iiidicis (an ex eo ortum, guod Aoth fuit ambidexterf) Geminus (presbyter Antinchenus) Prosp. I 437,803 Gemuhel (lemuel, fil. Sinieon) Geneal. I 176,329 Genez (Kenas, dux Edom) Geneal. 1 174,290 Genez (Aenas, pater Gothonicl iudicis) Geneal. I 188,501 genius populi Roraani Chr. 354 I 148, 9 Gennndius, episc. Const, r. ind. VI p. .567 Genuadius Imag. milituui) loh, II 215,578,1 Genue (fil. lose, lannai ap. Luc. 3, 24) Geneal. I 194, 602. 603 CHRONICA UI. Gensericus v. ind. III Gentun v. ind. III sub Oenserico Georgius, episc. AI., v. ind. VI p. 556 Georgius, episc. Const., v. ind. VI p. 561 Gepidvs (fil. Armenon) Gebidus Britt. III 160, 5 Ce- betus Nenn. int. IIl 149, iu;ii Gera (pater Aoth iudicis) Bed. A III 259, M Gergesseus (fil. Chanaan) Gener. A I 100, 123 Geneal. I 167,148 Gergeseus Chr. Al. I 100,95 Germauicus v. ind. II p. 475 sub Augusto Gerraanio, episc. Hieros., V. ind. VI p. 559 Germanus (dux Theodosii 11) Prosp. I 478, 1344 Germauus (dux lustiniaui) Auct. Marc. II 104, 536, 2 105,536,9.537,3 106,539,5.540,1.641,1 G. patri- cius loh. II 211, 569, 2 s. Germanus (episc. Autessiodorensis) Prosp. I 472, 1301 Chr. 452 I 660, 114 Britt. III 172,5/6 174, 9/l0. 19 175, 10. 16 176, 13 180, 11. 17. 19 181, 7. 8 190,14 191,3.11.19/20 192,17 193,13 195,7.9 Nenn. int. III 172, fi. 11. 12 173, 2. 6/7. 7 174, 2. 7. 10. 14. 14/15. 17 175, 3. 5. 13 176, 3. 6 180, 12. 19. 20. 21/22. 24 181, 4. 8 190, 5 191, 1. 3 192, 10 193, 8 194, 6 Bed. A III 304, 49i bis Germanus (presbyter Arabicae regionis) Ilyd. II 22, 106 Gerontius comes Prosp. I 466, 1243 Gersam (Gersom , fil. Moysis) Geneal. I 187,491.492. 495""'' Gervasius (raartyr) Chr. 452 I 646, 14 Bed. A III 299, 458 300, 466 Gesalecus (Geseleicus etc.) v. Gisaleicus in ind. IV p. 495 Gesericus, Gesiricus v. Gensericus i)i ind. III Gesse v. lesse Gesson (Oerson , fil. Levi) Oener. A I 136, 3596/5 Geneal. I 186,475.47« 190,537 Gethnon Oeneal. 176, 330 Geta (fil. Vanli aut dei) Britt. III 171, 12 Gaeta Ne7t7i. int. III 171, 12 Geta iraperator v. ind. II Gethicus v. Vitiza in ind. IV p. 496 Gethnon )'. 'Gesson Geticus V. Vitiza iti ind. IV p. 496 Gideon v. Gedeou s. Gildas Oild. III 86, 1. 11. 17 87, 19. 36 88,3. 25. 27. 31 89, 1 90, 27 V. Oild. A III 91, 1. 5 92, 8. 22. 25 93, 7. 21 94, 3. 10. 12. 18. 25. 28. 32. 35. 39 95, 1. 7. 23. 30. 36. 39. 44. 47 96, 18. 33 97, 47 98,13. 15. 24. 2.5. 27. 28. 31. 32. 34. 42. 47 99, 2. 5. 23. 27. 31. 37. 41 100, 1. 5. 14 102,4.9.10 10.3,41 104,9.13.19.28 105,2 V. Gild. B III 107, 2. 28 108, 11. 12. 23. 29. 40 109, 3. 8. 15. 17. 19. 25. 28 110, 5. 14 Gildas Sapiens V. Gild. B III 108, 34 109, 42 Gildas q. e. Gildasius V. Gild. A III 92, 4 <■/'. indicem yeogr. GUdo (comes) Cons. Const. I 246, 398 F. Vind. A 1 298, 528 Prosp. 1 464, 1214 add. IV ad Prosp. I 491, 1214 Chr. 452 I 650, 3G. 38 Marc. II 65, 398, 4 quater 66, 398 Gilimer v. Geliraer in ind. III 76 592 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Ginguriaims V. Glhl. A III 105, -.'6 Giusericus, Ginsiricus v. Gensericus 171 ind. III Gisaleicus (Gisalecus) v. ind. IV p. 495 Gisericus, Gisiricus v. Gensericus in ind. III Gisulfus (dux Langobardorum) Bed. A III 317,573 Giulglis BriU. III 204, 26 Gizericus v. Gensericus m ind. III Glovi Brilt. ni 193, 6. s Glou Nenn. int. III 193, f.. 6 Glycerius imperator v, ind. II Gnostici Prosp. I 424,618 460, ini Chr. 511 I G40, 358 Hyd. II 15, 13 Godegeselus (frater Gundobagaudi) Mar. II 234, 500, 1 bis. 2 Godemarus v. Godomarus Godolia v. Athalia Godolias {Gedalja levita) Geneal. I 190, 538 Godomarus (rex Hurgundionum) Mar. 11 235, 534, 1 Godemarus ib. 235, 524, l Gotmarus add. VII ad Is. hist. II 376 Goericus Chr. Caes. II 223, 610 Gog Is. hist. II 268,8 Sajth. L. II 819,25 Goibuen Nenn, int. III 155,6 Goliath alterum Goliara C. Hisp. II 336, 4 Golla {Alwa, dux Edom) Geneal. I 174, 290 GoUa (Alwan, fil. Sobal) Geneal. I 174, 296 Gomer (fil. laphet) Ps. Is, h. II 378, 2 379, 2 Britt. III 161, 17 Gamer Gener. A I 96, 59. 67 Chr. Al. I 96, 36. 44 Geneal. I 168, 169 Gomorius sacerdos Gener, A I 135, 356 Gondolo, Gondolus v. Cbindasuiudus m ind. IV p.4'JG Gondomarus v. Gundemarus in ind, IV p, 495 Gonteramuus v, Guntegramnus Gordiani imperatores v, ind, II Gordiauus cf, Sogdianus Gordius, episc. Hieros., v. Gordianus in iiid, VI p. 559 Gorgias (rbetor) Is. chr. A II 447, 182^ Gorgo Is, chr. A II 436, 70 Gorgonius (martyr) Chr. 354 I 72, 8 Gosuiutha v, ind. IV p. 495 sub Athanagildo Gotafrid dux add. IV ad Bed. III 345 (Vat.) Cota- fredus ibid. ter (Pal., Par., Eins. siip.J *GothoI Gener. A I 123, 276 (loco Helisei prophetae) Gotbolia v. Atbalia Gotholias (Giddalthi levita) Geneal. I 191, 53s Gothomi {Gaetham, S\. Eliphas) Geneal. 1 173, 273 Gothoniel (Othniel iudex) Geneal. I 188, 601 ter Chr. 511 I 633, 47. 49 Gotbonial Chr. Al. I 115, 231 116, 231 Gothonihel Gener. A I 116, 250 Prosp. I 389, 64. 66. 67 Is. chr. A II 435, 61 Is. chr. B II 435, 44 Gottbouihelam (acc.) Gener. B I 116,93 Otbo- niel Bed. A III 258, 49 Bed. B IH 258, 55 Othoni- hel Lat. Bed. III 350, 33. 34 Gothus (fil. Armeuon) Britt. HJ 160, 4 Gotus Nenn. int. III 149, 10 Gotmarus v. Godomarus Gotus v. Gothus Granius v. Serenus Gratianus imperator v. ind. II Gratianus tyrannus v. ind. II p. 485 siib Honorio Oralianus, praef. tirbis Turranius Gratianus Chr. 354 I 66, 290 Gregorius (Hispanus) Prosp. I 459, 1143 Chr. 511 I 644, 4R5 Gregorius (Nazianzenus) add. VI ad Prosp. I 498, 381 Marc. II 60, 380 Gregorius (Nyssenus, frater Basilii) Is. chr. A II 463, 312» Gregorius (comes) C. Byz. II 344, 24 C. Hisp. II 344, 38 Gregorius, episc. Rom., v. ind. VI A {n. LXVI. XCI) Gregorius cf. Theodorus, episc. Neocaesareae Grimoald (dux Beneventi) Ps. Is. chr. II 501, 4U Grunitus diaconus Prosp. I 473, 1303 Gua (Galiam, fil. Nacbor) Geneal. I 171,246 Guallanc Britt. III 206, 11/12 Guauach Nenn. int. III 152, 10 Gueagon Britt. III 203, 35 Guecha Britt. III 203, 27 Guillem Guecban ib. 203, 24 Guectha Britt. III 171, 10/11 Nenn. int. III 171,10 Guedolgeat Britt. III 203, 34 Gueintb Guaut v. Cian Guennuvar V. Gild. B III 109, 37 Guerdmund Britt. III 203, 37 Guerecus V. Gild. A lU 101, 46 Gufi^an Brilt. III 203, 27 Guictglis Britt. III 171, 10 Guictgils Nenn. int. III 171,10 Guigta Britt. III 171,10 Nenn. int, III 171, 10 Guital Nenn, int, III 171,2 193,4 Guitaul i'j-t«. III 193,6 Guithleg Britt. III 203,36 Guitigis V. Vitigis Guitolin (fil. Glovi s. GIou) Briit. III 193, 6 Nenn, int, III 193, 4 Guitolinus Britt, III 209,11 Gulfilas (episc. Gothorum) Is, hist. II 270, 20 (a.h) Is. chr. A n 469, 350 Gulstanus V. Oild. A III 106, 13. 26 Gundebadus (patricius) Chr. 611 I 664, 650 Gundi- badus Cass. II 158, 1295 Gundobadus F. Vhid. A I 306, 608 Gundebadus (rex Burgundiouum) An. Val. I 322, 63 N. Gall. I 600, XI 2 Is. hist. U 282, 16 Gunde- vadus add. VII ad Is. hist, H 376 bls Gundu- badus Vict, Aq, l 729 Gundefade (abl.) Chr. 511 I 665, 690 Gundobagaudus Mar. II 234, 6OO, 1 ter. 2. 516 Gundemarus r. ind. IV p. 495 Gundericus, rex Vandalorum, v. ind. III Gundericus (episc. Toletanus) C. Hisp, II 351,63 Gundevadus v, Gundelmdus, rex Burgund. Gundibadus v, Gundebadus patricius Gundicbarius (rex Burgundionum) Prosp, I 475, 1322 Cass, n 156, 1226 Gundiocus (rex Burgundionum) Havn, I 305, 457, 2 Gundobadus v. Gundebadus patrioius Gundobagaudus, Gundubadus v. Guudebadus, rex Burguiul. Guni (fil. Neptalim) Oeneal, I 178, 35S INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 593 Guiitamundus (Guntabundus) v. ind. III Guntegramnus (re.\ Kr.ancorum, til.(;iili)tli:u'arii 1) Mar. II 237, 5G1 Gunthegramnus ili. 2.'i!t, un Goiiteram- nus loh. II 218, 689, 2 Gunthamuudus >■. Guntamundus in ind. III Guntliarius (mag. militum) Aiict. Marc. II 108, .'i47, G bis Guutharith Fict. T. II 201, .',46, 2 Guntliegramnus v. Guutegraranus Gunthiraer r. ind. III sub Gelimer Guntramnus (rcx Burguudionum) N. Gall. I GOO, X 6 Guoidcaut Jiritt. III 193, 3 Netin. int. UI 193, i Guorthemir Britt. lE 18G, 21 187, u 189, 1/2 192, 10 Kenn. int. UI 186,18 187,8 188, i 189,1,2 Guor- themiri (yen.) ib. 186, 17 Guortimer ib. 192, 5 Gor- themir III 129, XLVI Gortemir III 129, XLIV. XLV Guorthigirnus Britt. III 171, 3. 17 172, 2 177, 23/24 178, 4 179, 9 180, 8/9 181, 2 183, 11/12 187, n 188, 15 189, 2. 4/5 190, 9. 14 191, 7. 8. 16/17. 19 193, 12 209, 8/9. 10. 13. 21 Kenn. int. III 171, 19 176, 12 177,6.15/16 178,15.23 179,3 180,16/17 181,3 183, 11 186, 10/11. 19 187, 11/12 189, 3 190, 2. 3 191, 10. u 199, 1 Guorthigernus Nenn. int. Ill 154, I3/H 171, 1 177,10 179,10/11 180,9/10.14 181,5. 19 188,8 190,5 191, 6 Guorthegiruus Britt. III 189, s Guorthi- giru Britt. HI 186, 21 Nenn. int. III 193, 4 Guor- thigirn Guortheneu Britt. III 193, 5 Gortigernus m 129, XXXVI sqq. Vertigernus Bed. A III 303, 484 Guoyraucgonus Britt. III 179, 3 Guraugona Nenn. int. m 179, i Gurangona v. Guoyrancgonus Habakuk v. Abbacuc Habdelmele r. Abdelmelic Habedella v. Abdella Habel v. Abel Habellaziz r. Abdellaziz Habia, fil. Samuhel, i'. Abia Habiathar v. Abiathar Habital (uxor David) Geneal. I 179, 380 Habraham v. Abraham Habubeccar v. Abubeccar Hadad v. Adax Hadegogis comitissa V. Gild. A III 103, 1/2. 21 Hadriauus imperator v. ind. II Hadrianus abbas Bed. A III 313, 554 Ilaemon, rex Tliessalonim Aemou Proap. I 388, 50 Hagar «. Agar Haggai v. Aggeus Halaricus v. Alaricus I in ind. IV p. 494 Hamau v. Amau Haraer «■. Amer Hamilcar Cass. 11 128, 326 129, 339 Hanuibal Prosp. I 400, 26.' Cass. II 128, 326 129, 339 130,377 Annibal Chr. 511 I 637, -236 Hannibalianus, rex regum gentium Pont, v. ind. II p. 4S2 aiib Constantino I Hannibalianus, praef. urbis Afranius Annibalianus Chr. 354 1 66, 297 Haoth v. Aoth iudex Haram v. .Vrain, fil. Sem llebba r. Ebba Heber (lil. Sala) Gener. A I 104, no. I7l 132, 332, 14 Gener. B I 104,59. Go add. I ad Chr. 354 I 151, 16. 17 Geneal. I 168, IGll» bis. » 171 , 225». 226. 235 Prosp. I 386, 18. 19 Chr. 511 I 632, 15. 16 Is. chr. A II 429, 21. 22 Is. chr. B H 429, 18. 19 Bed. A III 253, 24 ter. 25 Bed. B III 253, 26. 27 Lat. Bed. III 349, 18. 19 Eber Oener. A I 93, 44. 45 Gener. B I 93, is. 44 132, 167, 14 139, 17. 18 Chr. Al. I 93, •20. 21 104, 141. 142 Geneal. I 165, 96 168, 161» 170, 205 bis. 206 bis Lat. Mal. III 427, 3 Heber (Cettheus) Geneal. I 173, 268 Hebionitae v. Ebiouitae Hebron (iudex) v. Abdon Hector Bed. A III 261,74 Hegesar (rex Babyliiniurum) Bed. A lil 270, 149 Heglom V. Eglou Hela V. Ela Helam v. Elam Helcana, Helchaua v. Elcana Helchias v. Chelcias Heldad (Eldad propheta) Gener. A I 133, 333, 9 Hel- dat Gener. B I 133, 168, 9 Heldebadus (rex Gothorum) Aucl. Marc. II 106, 540, 5 bis Heldibadus ib. 106, 541, 2 Heldericus ». Childericus; cf. Hildericus in ind. III Heldibadus v. Heldebadus Helena (uxor Menelai) Prosp. I 390,91 Chr. 511 I 633, 73 Is. chr. A II 438, 91 Is. chr. B II 438, 61 Helena cf. ind. II p. 481 (sub Constantio I) et 483 (sub luliano) Heleuus (Troianus) Bed. A III 261, T4 Heldefredus Chr. 511 I 665, 652 Heli (sacerdos) Chr. Al. I 115, 229 119, 256. 259. 260 120, 262. 263 Oener. A I 119, 267 121, 269 135, 357 Geneal. I 189, 528 Prosp. I 391, 100. 101 Is. chr. A n 439, 101 Is. chr. B II 439, 66 Gild. lU 64, 20 69,17 Britt. m 153,10 Nenn. int. m 153,26 Bed. A m 261, 73 Lat. Bed. III 350, 45. 46 EU Geneal. I 189, 524. 527. 531 190, 531 191, 542 Hely add. V ad Prosp. I 497 Chr. 511 I 634, 84 Bed. B TTT 261, 78 Helis Gener. A I 135, 357 Heli (fil. Natham) Geneal. I 194, GO6. 607 Heliachim v. Eliachiiu, loachim Helias (propheta, vulgo Elia) Gener. A I 122, 274. 275 133, 333, 18 135, 355 Gener. B I 122, 120 bis 133, 168, 18 135, 117 Chr. Al. I 122, 271. 272 bis Geneal. I 162, 32» 194, 614 Prosp. I 392, U'9. 130 add. IV, 4 ad Prosp. 1 493 bis Is. chr. ^ 11 441 , 122. I24. 126 Is. chr. B II 441, S2. 84. S6 Gild. UI 50, 18 51, 7 66, 21 Bed. A lU 263, 98 264, 104 323, 600 bis Bed. B ni 263, 95 264, 99 Helia add. IV, 4 ad Prosp. I 493 Helian Oeneal. I 162, 32'' Elias Chr. 511 I 634, 122 635, 123 Helias, episc. Hieros., v. Elias in ind. VI p. 560 Heliasib v. Eliachim Helilas v. Elifas UeUogaba[Ii (yen.)->] Lat. Theod. III 414, 4 76* 594 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Heliogabalus imperator v, Elagabalus in ind. II Heliphahi (levitaj Bed. A III 326, 613 Helis sacerdos v. Ileli Ilelisabet v. Elisabeth Helisaeus v. Heliseus Helisafit v. Elisafat Helisama v. Salom lleliseus (propheta, vulyo Elisa) Oener. A I 122, 275 133, :t33, 21 GeJier. B I 122, 120 12.3,121.122 133, 168,21 Chr. Al. I 122,272 123,273 Frosp. I 392, 139 Is. chr. A II 441,122. 124 442,132 Is. chr. B II 441, U 442, 9J add. II ad Is. chr. II 493, s Bed. A III 263, 98 264, 104 265, iu Helisaeus aHd. III 66,28 Helyseus Chr. 511 I 635,132 Eliseus Geneal. I 192, ."..■.8 Prosp. I 392, 129 Elisaeus Chr. 511 I 634, 122 Elisseus Chr. Al. I 123, 274 Elisee Gener. A I 123, 277 Heliud V. Eliud Helle (soror Phri.x.i) Is. chr. A II 436, 69 Helmodat v. Elinodab Helvia (niater Ciceionis) frosp. I 402, 290 Bed. A III 279,239 Hely V. Heli Helyachim v. loachim Helyseus r. Heliseus Hencgistus Britt. III 177,7.22.23 178,8 179,9 180,2 Hengistus j6. 186, 22 189,3.16 190,7/8 199,3 Nenn. int. III 177, 3. 13. 15 178, 12. 16. 17/18. 19 179, 3. 12 180,4 186,19 189,2 199,3 Hengist £n"«. III 171,9 Nenn. int. III 154,15 171,8.9 Henoch v. Enoch Henrious Hunteduneusis III 131 Heraclas, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Heracles (heros) c/. Hercules Heracleoticus quaere in ind. geogr. Heracles, episc. AI., v. Heraclas in ind. VI p. 556' Heracliaiius (conies AtVicae) v. ind. II ^j. 4S5 sub Ilouoriu Heraclitus philosophus I'rosp. I 396, 197 Heraclius iraperator v. ind. II Heraclius Constantinus iniperator v. ind. II Heraclius (spado) Brosp. I 483, 1373, 5. s 484, 1375, 6 JUarc. II 86, 455, 1 Heraclius (praepositus) Vict. T. 11 186, 455 lleraclonas imperator v. ind. II Herculanus (Orestis filius) Vict. T. II 188, 473, 7 llerculanus (martyr) Chr. ,354 I 72, 7 llercules Chr. 354 I 143, 6 Prosp. I 388, 52 389, 78 Chr. 511 I 6.33, 72 635, 139 Cass, II 121, 41 Scyth, B, II 315, 14 bis 316, 15 bis Ps. Is. h. II 378, 1 Is. chr. A II 437, 79. 82» 438, 87. 90 Is, chr. B II 438, 59 Nenn. int. III 1.56, 9. 12 Bed. A III 259, .18 260, 63 Bed, B III 260, 70 Ercules Scyth, L. II 315, 14 316, 14 ter. li bis Eracles Chr. Al. I 119, 254 cf, llerculis columnao iji indice geogr. llerculcus quaere in ind. geogr. Hercuiea turris v. Daras in geogr. Herculius Maximianus v. ind. II Hereberectus (rex [yangobardoiuni) Bed. A III 317, 575 319,585 Heremias !'. llieremias Heremigarius v. Ermengarius llerennius (centurio) Prosp. I 405, 331 Herennius (Etruscus) )'. ind. II p. 4T9 sub Decio Hermenegildus v. ind. IV p. 495 sub Leovigildo Hermericus (rex Suevorum) Chr. 511 I 657, 567 Hyd. II 20,71 21,91 22,100 23,114 24,122 Is. hist. II 300, 11. 14. 15. 28. 30 Hernies (auctor libri q. i. Pastor) Bed. A III 287, 322 Ermes Chr. 354 I 74, 22 Hermes (martyr, gen. -etis) Chr. 354 I 72, 5 Hermiauus (coines stabuli) Chr. 511 I 664,649 llerniinifredus (rex Thuringorum) An. Val. I 324, 70 Ilcrininigildus v. Hermenegildus Aurelius llennogenes (praef. urbis a. 309} Chr. 354 1 67, 3u9 Hermogenes (praef. praetorio et urbis «. 349, 350) Chr, ,354 1 68, 349 69, 350 Hermogenes (mag. militiae) Prosp. I 453. 1061 Herinogenes (mag. of ficiorum) Marc. II 1 03, 533 Hermon, episc. Hieros., v. ind. VI p. 560 Herodes Ascalonita Prosp. I 404, 306 Chr. 511 1 638, 259 Bed. A III 280, 249 Berodes I, rex ludaeoruvi (Jil. Antipatri Ascalonitae) Herodes maior Lat. Mal. III 427,2 (ubi filius Ai'chelai perperam) Herodes senior Cli.r, 511 I 639, 297 Herodes F. Vind. B I 278, 77 Barh, I 278, 86 279,86 Prosp. I 402,284 405,335,1.10 406,335, 21 407, 351 404, 362. 366 Chr. 511 I 638, 270. 273. 274. 277. 278 639 , 297 Ps. Is. chr. 11 499 , 234 Bed. A III 279, 237 281, 262 282, 269 1'. 1 283, 275 V. 2 Lat. Mal. m 427, 38. 40 428, l. 6. ll. 18. 19. 24. 27. 36 431, 34. 37. 40 Ilerodes Antipas sive Antipater Antipater Prosp. I 408, 366 Chr. 511 I 638, 278 Bed. A III 281, 264 282,269 Herodes F. Vind. B I 281, 112 Barb. 1 281, ii7 3Iarc. II 84, 453, 1 Bed. A III 304, 490 Lat. Mal, III 429, 2o Herodes tetrarcha Chr, 511 I 638, 279 639, 297 Bed. A III 282 , 272 283 , 275. 278 Herodes Prosp. I 408, 366. 369. 374 Chr. 511 I 638, 27S 639, 286. 300 Bed, A III 282, 269 V. 9 Herodes qui Autipas prius nuncupabatur Bed, A III 282, 269 w. 10/11 Herodes Agrippa (I) Bed. A III 283, 277 .\giippa cognomento Herodes ib. 283, 275 Agrippa Chr. 511 I 639, 297. 299. 306 Bed. A III 283,278 Herodes Bed,A III 281,264 Herodes Agrippa II Agrippa Oener, A I 140, 15. 16 Prosp, I 413, 446 Chr. 511 I 639, 307 Bed. A III 283, 277 Herodias (uxor llerodis Antipatri, gen. -adis) Barb. l 281, 117 Marc. II 84, 453, 1 Bed. A 111 283,278 abl. Herodladae Bed. A 283, 278 acc. llerodiam Lat. Mal. III 429, 22 llerodotus, historiarum scriptor Prosp. 1 396, 192 Is. cJu: A II 447, 175 Bed. A III 272, 165 Bed. B III ^72, 132 Ileros, episc. Antioch., v. Eros in iud. VI p. 557 idem INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 595 Ileschol (Kschkol) Gild. III 86, 2 llesciain v. Iscini Ilesdrara v. Zorubabel Hesdras v. Esdras Hesekiel v. Ezechiel Hesiodus poeta C/ir. 611 I 1)34, uii Is. chr. A II 442, 138 Hesrom v. Esroni Hessitio v. Hisition Hester (quae vulgo Estlter) add. V nd 1'rosp. I 494 Chr. 511 I 636, 203 Is. chr. A II 448, 18* Is. chr. B II 448, 123 Bed. A III 274, 179 Bed. B III 274, 138 Hesther Chr. Al. I 129, 314 Hesu r. lesus iil. Nave Hesychius tril)unus Hyd. II 29, 177 Heszras v. Esdras Hezidus phylarchus Auct. 3Iarc. II lOf), 536, 11 Hiduram (Hadoram, iil. lectau) Gener. B I 105,66 Iduram Chr. Al. I 105, 148 Geneal. I 165, iu3 Cy- duram Gener. A I 105, 177 Hiecconias v. lechonias Hieremias (propheta, vulgo leremia [hebr. lirmejahuj) Gener. A I 125,287.288 126,290 127,295 133,333,30 135, 355 Gener. B I 125, 133 126, 134. 135 133, 168, 30 135, 117 Chr. Al. I 126, 239. -m 127, 294 add. I ad Chr. 354 1 152, 34 Frosp. I 394, lus Marc. II 99,617 Is. chr. A II 445, 159 Gild. III 25,19 71,6 Bed. A III 267, 139 268, 143 269, 146. 147. 148 270, 149 {v. 24). 150. 151 Hieremie (gen.) Gener. B I 125 , 133 129, 182 Heremias Chr. Al. I 125, 288 leremias Gild. III 54, 6 67, 9 Iheremias Chr. 511 I 636, 172 Hieremias id est Adlas (miles) Barh. I 281, 120 Hierobal Geneal. I 188, 509 (ut pater Gedeonis; sed lerubbaal coynomen est Gedeonis, pater eius loas) Hieroboam (I, rex Israhel, iil. Nabath [vulgo lerobeam, hebr. larobhamj) Chr. Al. I 121, 268 bis Gener. A I 134, 339 Oener.B I 134, 150 Geneal. I 192, 545li. 546 bis. 547 Brosp. I 391, 114 Bcd. A III 262, 89 263,93 266,128 dat. Hieroboae Gild. III 50, ii Hiroboam Gener. A I 134, 337 leroboam ib. 121, 271 122, 271 Geneal. I 192, 545» leroboae (gen.) Nabath Gi7d. III 50, 15 Hieroboara (11, rex Israhel, til. loas) Geneal. I 192, 562 Hieroboas ib. 192, 563 Hierobam Gener. B I 134, ico leroboam Geuer. A I 134, 347. 34« Uierouymus (presbyter, scriptor eccles.) add. VI ad 1'roep. 1 498, 381 Dom. Val. I 630, 18 Vict. Aq. I 681, 10 P. Camp. I 745, 6 Hyd. II 17, 39. 40 19, 59 22, 106 Marc. II 60 praef. v. 4. 380 63, 392 v. 5 73, 416, 1 Cass. II 153, ii4.'i loh. II 211 v. 3 U. chr. A II 424 467, 340 469, 351» 470, 368 Is. chr. B II 470, 235 Britt. III 168, 11 Nenn. inl. III 168, 10 Bed. A III 253, 21 Hieronimus Geneal. I 160, ib 4»« Havn. I 268, 4 Brosp. I 450, 1022 451, 1032 460, 1166 462, 1186 469, 1274 add. IV ad Vict. Aq. I 754, 378 Bed. A III 251, 17 270, I50 271, 158 291,368 299,462 301, 472 302, 476 320, 690 321, 594 v. 5. 8 324, 603 Bed. B m 299, 2.'.0 add. II nd iieii.-III 340 Iberouiiuus aild. V ad Frosp. I 494 prol. Ambis C. ^s;^. II 368, 139 m III 416, 12 Hieronymus cognomine Eusobius Hyd. 11 13 v. l/2 llicronymus idera Eusobius cognoraento ib. 13 v. 23 Hierouymus Eusebius Nenn. III 143, 25 Nenn. int. III 143, 23/24 Eusebius Hieronymus Cass. II 161, 1365 Hiesus V. Ilieu, lesus Hieu {lehu propheta, fil. Annaniae) Bed. B III 263, 93 Hiiu Chr. Al. I 123, 274 Iheu Chr. 511 I 634, 118 leu Prosp. I 392, 121. 125 Is. chr. A II 441, 120 Is. chr. B II 441,80 Gild. III 51,2 Hieu (lehu, rex Israliel) Oener. A I 134, 344 Geneal. I 192, 556. 568 Bed. A III 264, los leu Geneal. I 192, 557». 5G0 Hiosus Oener. B I 134, 157 Hieu (fil. Eliezer, lesus ap. Luc. 3, '29) Geneal. I 193, 585. 586 Hiezechiel v. Ezechiel Hiezabel (Isebel [IzehelJ , uxor Achab regis) Geneal. I 192, 5.ia lezabel ib. 167, 144 Zezabel Oener. A I 134, 344 Geneal. I 180, 392 Higinus v. Hyginus Hiiu v. Hieu Hilarianus, praef. urbis Mecilius Hilarianus Chr. 354 I 68, 338 HUarius (episc. Pictavieusis) Prosp. I 455, 109« 456, 1107. 1109 458,1136 Chr. oll I 644,486 Is. chr. A II 466, 338 Bed. A III 297, 433 298, 447 Hylarius Chr. 511 I 644, 496 Elarius Pectaviensis add. II ad Bed. III 338 Hilarius (episc. Arelatensis) Clir. 452 I 662, 134 Hilarius cf. Hilarus Hilarus, episc. Kom., v. ind. VI p. 554 Hilarus diaconus (exiliatus a. 354) Prosp. I 455, 1091 Hilarius Vhr. 511 I 644, 485 Hildebertus v. Childebertus s. Hildefonsus C. Hisp. II 349, 48 Hildericus, rex Francorum, v. Cbildericus 111 Hildericus (Hilderix), rex Vandalorum, r. ind. III Hildibertus v. Childebertus I Hildiris, Hildirix v. Hihlericus in ind. III beatus Hildutus V. Gild. A III 92, 5. 19. 23/24. 32 93, 1. 20. 21 sauctus lltutus Britt. III 215, 33/34 216, 9. 16 Hilia V. Ilia Hilius V. Ilus Hilmegis (rex Langobardoruiu) Mar. II 238, 572 Hil- raaegis ibid. Elinigisilus Haon. I 337, 5 Hilochus V. Belochus Hilpericus v. Chilpericus Hiltirix «. Hildericus in ind. III Hiob V. lob Hipparchns Lal. Al. III 451 mg. b Hipi)c)cent;iuri Is. chr. A \\ 436, 67 Hippucrates inedicus Prosp. I 397, 2uO Is. chr. A II 447, 180 Bed. A III 273, \u Hippolytus (fil. Thesei) Prosp. I 390, 88 Hippolytus (episcopus et scriptor eccl.) Prosp. I 437, 803 Hyppulitus Bed. A 111290,355 Ypolitus Chr. 354 I 72, 2 Yppolitiis piesbiter ib. 74, 38 Hircauus v. Hyrcauiis 596 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Hireneus v. Iienaeus HirminigilJus v. Hermenegildus Hirobijani v. Hieroboam Hisition (fil. Alani) Brilt. UI 160,7 1(J1, n i/s Hes- sitio ib. 160, I bis Isiocon Nemi. III 147, s Isicon Nenn. int. III 149, 15 Isocon ib. 147, 7/s Isacon ib. 149, g/7. 7 Hiskia v. Ezecbias Hispaniis (primus rex Hispaniae) add. I ad h. hi.'!l. n 304, 12 Ispanus Ps. Is. h. II 378, i Hlud- V. Lud- Hobel V. labal Hodera C. IJisp. II 359, 91 Holda {Sulda propbetissa) Gener. B I 125, 133 133, 170, 5 Chr. 511 1 636, 172 Olda Brosp. I 394, 168 Is. chr. A II 445, l.sii Oliba Gener. A I 125, 28s 133, 334, 5 Eliba Chr. Al. I 125, 288 Homerus poeta Prosp. I 392, 131 Chr. 511 I 634, loi. 121 Cass. II 122, 52 Is. chr. A Et 439, 106 Is. chr. B n 439,69 Omirus Chr. Al. I 120,262 Houoratus (praef. urbis) Cons. Const. I 239, 359, 2 Chr. pasch. I 239, 359, 3 Gass. U. 152, 1099 Honoratus (episc. Arelatensis) Ohr. 452 I 656, S6 Honoria v. ind. II p. 486 sub Constantio III Honoricus v. Hunericus in ind. III Honorius imperator v. ind. II Honorius (Placidiae filius) v. ind. II p. 486 sub Con- staniio III Hijuorius, episc. Romanus, v. ind. VI p. 555, itein Bed. A III 314, 559 Hophni V. Ofni Hor- cf. Or- Horatius Flaccus Prosp. I 404, 30S Horatius Cass. n 135, 564 Is. chr. A 11 452, 229. 229» Hormisda(s), episc. Roni., v. ind. VI p. 554 Hors Britl. III 171, 9 187, 16 Nenn. int. III 171, 7. 9 187, 11 Horsa Nenn. int. III 154, 15 187, 1 Horso (abl.) Britt. in 186,22 Hosmido v. Hormisda Hostilianus v. Gallus imperator in ind. II Hostilius V. Tullus Hostilius in ind. I Hozias V. Azarias, rex ludae Hueil V. Qild. B III 108, I6 Huguericus v. Hunerious in ind. III Huir V. Ufir Hul (fil. Aram) Chr. Al. I 104, 136 Ul Gener. A I 104, 165 Geneal. I 165, 84 Bul Gener. B I 104, 66 Huldin (rex Hunnoruin) Marc. II 69, 406, 3 Hulit V. VVelid Humar v. Amer Humeia v. Umeia Hunericus (Hunerix, Hunii'icus) v. ind. III Hurias v. Urias Hussa Britt. III 206,9 Hyacinihus martijr lacintus Chr. 354 I 72, 9 Hydatius (episc. Hispanus , cf. II p. 4) Hyd. II 13 V. 4. 7. 12 17, 40 19, 62b 22, 96. 98 24, 130 32, 201. 207 Hyginus, episc. Kora., v. ind. VI p. 552 Ilybirius v. Hibirius Hymeuaeus, episc. Hieros., v. ind. VI p. 560 Hypatius v. ind. II p. 489 sub Anastasio Hypsipylc, refjina Lemniorum Ipsipyle C}ir. 511 I 633,69 Ilyrcanus, losepbi ducis ludeae filius Prosp. I 401, 264 Hyrcanus I (lohannes HyrcanusJ, ponlifex ludae- orum Hyrcanus Chr. pasch. I 216, 714 Prosp. I 402, 283 Chr. 511 1 637, 246 638, 246 Bed. A III 278, 236 279, 240 lobannes Prosp. I 402, 282 Ps. Is. chr. n 499, 195 m. 189 170, 222 Scyth. B II 319, ii Ps. Is. h. n 378, 2 lafeth Gener. A I 92, 37 Chr. Al. I 92, 12 93, 16 95, 25. 28. 29 97, 57 103, 126 Geneal. I 164, 65l> 168, 167!'. 168*. 175 169, 197 170, 202 Prosp. I 385, 10 add. I ad Vict. Aq. I 737, 17 Is. hist. n 268, 4 (l) 293, 26 Scyth. L. II 319, 25 Ps. Is. h. II 378, 2 Is. chr. A II 429, 18 Nenn. int. III 153,4 Britt. III 159, 17. 19 161, 4. 15. 16. 23 Bed. A III 254, 28 ter laphedi (gen.) Nenn. III 147, 10 lafeh Ps. Is. h. II 378, 2 lared (fil. Malalehel) Chr. Al. I 91, 7 92, 8 his lareth Gener. B I 91, 31 92, 32 132, 167, 6 139, 7. 8 Gener. A I 132, 332, 6 add. I ad Chr. 354 I 151, 5. 6 Oeneal. l 162, 3i Prosp. I 385, .s. 6 Chr. 511 I 632, 5. 6 add. I ad Vict. Aq. I 737, 12. 13 Is. chr. A n 421, 8. 9 Is. chr. B II 427, 9. 10 Britt. III 161,6 Bed. A m 250, 14 j;s, is Bed. B 111250, 15. 16 Lat. Bed. III 349, 7. 8 laret Gener. A I 91,32 92,33 GfiTico/. I 162, 30 lares r. lair laret, lareth v. lared larim (princeps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 larimoth (leremoth levitii) Oeneal. 1 191, 538 lasou (pontifex ludaeorum) Prosp. I 401, 267 lasub {lob, fil. Isachar) Geneal. I 176, 338 lasura Chr. 354 I 147, 24 lavan (fil. laphet) Fs. Is. h. 11 378, 2 379,2 lovan Britt. III 161,4 luvan Gener. A I 96,62. 71 Britt. in 161,19 luvani (gen.) Britt. III 161,1.'. lobaii Geneal. I 169, I80'' loran Nenn. int. III 149, is lonan ib. 171,18 Yoias Chr. Al. I 96,39 Lotham Geneal. I 169, I80» Lotam ib. 169, lso« Lotau ib. 169, I82b Dodam ib. 169, 187» Ibas (episc. Edessenus) Vict. T. II 184,448 185, 4.M 193, 499 200, 542 V. 16 Ibat V. lobab, rex Edom Iborca (dux Langohardorum) i. lliduram lehda (fil. Ahrahain) Gcneat. I 172,257 lebuscus (,til. Chauaau) Gencat. I 167, Hi; lebyseus Gener. A I 100, 121 leccelia (uxor Amessiae regis) Geneal. I 180,398 lecclienir (Sechanja, princeps sacerdotum) Geneal. I 190,536 lecchonias v. lechonias leccora (uxor losiae regis) Geneal. I 180, 412 lechonias q. e. loachim (lojachin vel lechonja, rex ludae, Jitius loaehim q. e. Eliachim) lecbonias Chr. Al. I 127, 295 Gener. A I 134, 335, 19 Oeneal. I 181,418 Oild. III 56,23 Bed. A III 269,147 lechoniam Gener. B I 132, 167, 50 leconias Gener. A I 132, 332, 50 lecchonias Geneal. I 180, 4ifi» ■ l* 181, 419»- b Hiecconias iJ. 181, 418 Gecouias Gener. A I 132 , 332, 51 loachim q. e. lechouiiis Chr. 511 I 636, 176 loachim q. e. leconias Prosp. I 395, 176 Toaciiu q. e. lechonias Bed. A III 268, 141 Toachim Gener. xi. I 126,292 127,293 Chr. Al. I 126, 291 127, 292 bis lechouias c/. leconias. Sedecias lechor (lelur, fil. Ismahel) Geneal. I 172, 254 leconias {immo Achab, pater loram regis) Gener. A I 134, 343 leconias (fil. regis lechoniae q. e. Toachim) Gener. A I T32, 332, 51 leconias cf. Techouias, Sedecias Tectan {loktan, fil. Heher) Gener. A I T04, 173 105, 174 Oener. B I 104, 62 105, 63 Geneal. I 165, luo lecthau Geneal. I 170, 219 Tecta ib. T70, 206 lectae (gen.) ib. T7T, 226 Ectam Chr. Al. I T04, 144 105, 145 T07, 166 lectau {lohsan, fil. Abraham) Geneal. I T72, 257 leddadida (uxor Amos regis) Oeneal. I T80, 410 Tefthe v. Tephte legloria {laelam, fil. Esau) Geneal. I 173, 277 Tehir v. lair lehu 1). Hieu lebul {lehus, fil. Esau) Geneal. I 173,277 leul ib. T73, 278 lemblas (patcr Micheae prophetae) Gener. A I 122, 274 Emhlas ib. 133, 333, 19 Embla Chr. Al. I 122, 271 lemna {limna, fil. Aser) Geneal. I 176, 341 lemuhel {Ilamuel, fil. Fares) Oeneal. I T76, 332 lephte (iudex, vulgo lephta [hebr. liphtach]) Prosp. I 390, 89 add. IV ad Prosp. I 491 lepthe Bed. B III 260, 69 Lat. Bed. III 350, 40. 41 lepthae Bed. A III 260, 64 lefthe Chr. Al. I 118, 247 lepte 6'eHer. A I 118, 261 la. chr. A II 438, S9 Is. chr. B II 438, 58 Oild. III 65, 24 Teptae Bed. .4 111260,64 leptha Geiier. iJ 1 1T8, 104 Geneal. I 189,515 190, ;.3i Nepte Chr.511 I 633,69 598 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. lepphone Oeneal. I 188, 50i lepte, leptha r. lephte lepthe (letheth, dux Edom) Geneal. I 174, 2;io c/. lephte leremias v. Hieremias lerobeam, leroboam v. Hierohoam lesaias v. Esaias lesbachas {loshekasa levita) Geneal. I 191, 53s lesboe {lisbal-, fil. Abraham) Geneal. I 172, 262 lesca (fil. Aran) Geneal. I 171,242 lesdri {lizri levita) Oeneal. I 190, .'i38 lesiul (fil. Saul) Oeneal. I 190, Mi lesse (pater David, vulgo Isai [hehr. lischaj]) Clir. Al. I 120, 265 Gener. B I 132, 167, 32 Geneal. 1 178, 369. 370 194, 610 Gesse Gener. A I 132, 332, 32 lesu (lesua, princeps sacerdotura) Geneal. I 190, 536 lesua (liava, fil. Aser) Geneal. I 176, 341 lesus fil. Abiuth v. lesus fil. losedech lesus Christus v. Cbristus lesus filius losedech (pontifex) Chr. 611 I 636, iss. 198 Hiesus filius losedec Chr. Al. I 129, 315 Hie- sus filius losedech Prosp. I 396, 185. 196 Hiesus filius *Abiuth Gener. B I 132, 167, 52 Hiesus Gener. A I 135,355 Gener. B I 135, 117 Bed. A III 271, 156 lesus filius T>iaye(Iosiia [lehoschuah] fil. Nun) Geneal. 1 188, 498 Hiesus filius Nave Chr. Al. I 1 14, 226 115, 228 his Gener. £ I 1 15, 91. 92 129, 179 Ihesus filius Nave Gener. A I 110,216 lesus Nave ib. 114. 247 11.5,248 125,287 add. I ad Chr. 354 I 152,29 Geneal. I 190, 531 Gild. III 65, 18 lesus Navae Geneal. I 173, 284 lesu Nave Chr. 611 I 633, 43 Hiesus Nave Chr. Al. I 114, 225 Gener. B \ 125, 132 129,178. 179 130,143 133, 168,8 Geneal. I 175, 305 176, 337 F. Vind. B I 278, 74 Hiesu Nave Chr. Al. I 125, 287 F. Vind. B I 278, 74 Hesu Nave Qener. A I 133, 333, 8 Iliesus Nave Geneal. I 177, 352 lesus Gener.A I 115,249 121,269 130, 308 Geneal. I 188, 500 Chr. 611 I 633, 45 Cass. II 121 , 29 Gild. III 65, 20 Hiesus Chr. Al. I 115, 229 Prosp. I 388, 62 389, 64 filius Nave Gener. B I 140, 4 losue filius Nun Bed. A III 260, 67 losue add. V ad Prosp. I 497 Is. chr. A U 435, 69 U. chr. B II 435, 42 Bed. A III 258, 48 V. I. 5 Bed. B III 258, 53 Lat. Bed. III 350, 32. 33 cf. Navve lesus filius Sirach Is. chr. A II 450, 206 Bed. A III 277, 221 lesus filius Sjrac Chr. 511 I 637, 229 Hiesus filius Sirachae Prosp. I 400, 251 lesus Is. chr. B 11 450, 136 Bed. B III 277, 151 Hiesus (pontifex) Prosp. I 401, 267 lesus (= lesus Navef) Geneal. I 173, 275 letliro V. Raguel Icu ». Hieu leul V. lehul lezabel v. Hiezal)el lezel {Usal , fil. lectan) Geneal. I 166. 105 Lezel Gener. B J 105,68 Ezei 6'e»er. J^ I 105, 179 Ethil Chr. Al. I lori, 149 lezid V. Izit Iffi Britt. III 204, 28 Ifitus V. Iphitus Iguatius, episc. Autioch., v. ind. VI p. 557 Ignius V. Hyginus Iheremias v. Hieremias Ihesus V. lesus Iheu V. Hieu Ihoram v. loiam Ildericus, Ildirix v. Hildericus in ind. III Ilia (mater Romuli) Chr. 354 I 144, 2 Bed. A III 266,122 Hilia Geneal. I 181,427 Ilius V. Ilus Illoarudamus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447, 18 450, 18 IUus tyrannus v. ind. II 2>. 489 sub Zenone Iltutus V. Hildutus Ilulaeus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 450, 4 lugaeus ib. 447, 4 Ilus (fil. Trois) Prosp. I 389,71 Ilius Nenn. int. III 151, 27. 28 Hilius Nenn. III 151, 29. 30 Importunus senator Inportunus An. Val. I 328, 90 luachus (rex Argivorum) Clir. Al. I 114, 224 Prusp. I 387, 33 Silv. I 547, 5 Is. chr. A 11 432, 36 Bed. A m 256, 42 Inatham v. lonatha Ingenuus tyrannus v. ind. II p. 479 sub Oallieno Inguec Britt. III 202, 5 Innocentius, episc. Rom., v. ind. VI p. 564 Innocenlius (conies) Marc. II 95, 499, 1 Inp- V. Imp- Insteius v. Tertullus luvitus V. Iphitus lo (filia Inachi) Prosp. I 387, 33 Bed. A III 256, 42 loab (fil. Sarviae, atriarchaf) Geneal. I 188, 504 lob cf. lobab lobaath (fil. lovan) Britt. III 161,4 lobath Nenn. int. III 149, 18 loban ib. 171, 18 lobab (fil. lectan) Geneal. T 170, 2is lobab, re.r. Edom, Jil. Zara lobab id est lob Geneal. I 173, 279 Ibat qui est lub patriarclia ib. 173, 2S3 lob ib. 173, 283. 2S4 ■ loban V. lavau, lobaatli lobas V. loUas lobath )'. lobaath lochabet (mater Moysi et Aaron) Geneal. I 186, 4si lochas V. loachas lodae V. loiada lode (sacerdos) Gener. ^ I 1 35, 356 loed (propheta, sub Asa rege) Prosp. I 392, 121 lohel Is. chr. A II 441, 120 /«. chr. iJ 11 441, ao loel (fil. Samuhel) Oeneal. I 189, 530 lohel Gener. A I 136,358 loel (propheta, fil. Batuel , sub luatliam rege) Oener. A I 124, 281 Oener. B I 124, 126 Gild. III 72, 33 lohel Chr. Al. I 124, 278 Gener. A I 133, 333, 29 CHRONICA III. Gener. B I 133, 16S,29 Prosp. I 393, 151 Chr.5U I 635, i»3 Is. chr. A II 443, i4t Bed. B III 265, 109 loel sacerdos lohel Oener. A I 135, 355 lofonias v. 8ophouias lohannes baptista (vel ])raecursor) Chr. pasch. I 245, 391 Hami. I 269, 30 Barb. I 276, 52 279, 86. 91 280,112 281, 117 iis Prosp. I 409,376 add. V ad Prosp. 1 495 add. VI 498, 390 Chr. 511 I 639, 300 3Iarc. H 84, 453, 1 85 V. 17. 21. 27 Vict. T. II 205, 661 Is. chr. A II 470, 360 476, 400 Ps. Is. chr. II 499, 234 Britt. III 146, s. 9 Bed. A III 282, 273 295, 146 296, 421 297, 436 v. 2. u 304, 490 307, 617 Lat. Mal. III 429. 13. 20 432, 3. 26 435, 16 lohannis (nom.J Gener. A I 133,333,43 Barb. I 277,75 loannes Oener. B I 133, 168,43 F. Vind. A I 281, 112 F. Vind. B 1 281, 112 Chr. 511 I 639, 284 lannis baptiste (gen.) Oener. B I 133, 170, 8 lohannes (apostolus et evangelista, fil. Zebedaei) Geneal. I 194, 615 Prosp. I 409, 388 418, 530 419, 539. 660 add. V ad Prosp. I 495 Chr. 511 I 640, 339. 344 Ps. Is. h. II 381, 6bis Is. chr. A II 457, 259. ■ii<)^. 263 458, 267 Is. chr. B II 457, 173. 175 4,58, 177 Gild. III 67, 21 Bed. A III 285, 302. 303 bia. 305 286, 307 323, 601 v. 1 324, 6O6 326, 6II v. 6 Bed. B m 285. 190. 192 286, 195 Hil. m 416, 20 Lat. Mal. III 434, 21 435, 31 loannes Gener. B I 133, 169,4 lohannes anachoreta (vel monachus) Prosp. I 463, 1201 Chr. 452 I 648, 23 Cass. II 154, 1157 Is. chr. A II 470, 363 Is. chr. B H 470, 237 Bed. B III 299, 252 add. II ad Bed. III 340 lohannes, episc. AL, v. ind. VI B (n. AXXI. XXXIV. XXXV) lohannes, episc. Autioch., v. ind. VI C (n.XL. XLVIIl) lohanues, episo. Const., v. ind. VI F (n. XII. XXVII. XXXII) lohannes (episc. Heracleensis) Vicl. T. II 196, 520, 1 lohannes, episc. Hieros., v. ind. VI D (n. VII. XL V. LII) lohaunes (episc. Paltensis) Marc. II 98, 512, 9 bis Vict. T. II 194, 505 lohannes (episc. Portuensis) Bed. A III 314, 559 lohannes (archiepiscopus Raveunas) A(jn. I 321 lohannes, episc. Romauus, v. ind. VI A (n. LV. LVIIL LXIIL LXXIV. LXXXIV. LXXXVII. LXXXVIII) lohannes {episc. Bavennas'?) Ilavn. 1 339,23 lohanues episcopus Vict. T. II 193,499 lohannes (cum Augustiuo iu Britanniam missus, postea episcopus) Bed. A III 309, 531 lohannes (diacouus iu Aelia urbe) Marc. II 81,444,4 lohannes, Antiochenae paroeciae presbyter Marc. 11 93, 486 lohanues, presbyter ecclesiae Emeriteusis loh. II 215, 678, 5 lohannes imperator v. ind. II lohannes Cottistis (tyrannus) Marc. 11 105, 537, 4 lohannes (comes Africae, a. 408) Chr. 452 I 652, 59 77 600 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. lohannes (mng. niilitiae a. 441) Marc. II 80, 441, 2 lohannes (praefectus lUyrici, a. 517) Marc. II I(X), 517 lohaunes (dux Komanae militiae in Africa, f a. 545) Auct. Marc. II 107, .14.% 2 Vict. T. 11 201, .=,45 Ms lohanne.s (patricius et praef. praetorio, a. 544) Marc. n 107, ,■.44, 3 lohaunes (mag. militum ca. a. 538—548) Marc. II 105, .538, 1. 3 107, .544, 2. 545, 3 108, 547, 2. 3. 6. .548, 1 lohannes cognomento Cassianus (scriptor) add. VI ad Frosp. I 490, 433 lohannes (librarius a. 800) add. II ad Is. chr. II 491,1 lohaunes cf. Ilyrcanus, Stotias iunior lohas V. loas lohel V. loed, loel lojachim v. loachim lojachin v. lechonias loiada (pontifex) Gener. B I 123, 123 Prosp. I 392, 136 Oild. III 51, 15 loiade Chr. 511 I 635, 130 Is. chr. A II 441, 129 loiadae Gener. A I 123, 277. 278 Bed. A III 264, loa. 109 Bed. B III 264, 103 loadae Gener. A I 123, 277 lodae Chr. Al. I 123, 274 bis. 275 lollas, fl. Anlipatri lobas Scyth. L. II 322, 33 Scyth. B. II 322, 33 lona (fil. Eliacim, lonam apud Luc. 3, 30) Geneal. I 193, 677. 578 cf. lonas lonaam (fil. losiae) Gener. A I 132, 332, 50 lonadah (fil. Rechab, sacerdos) Prosp. I 392, 132 Chr. 511 1 635, 126 Is. chr. A II 441, 128 Is. chr. B U 441, 88 Bed. A III 264, 106 Bed. B III 264, 98^. loi lonan v. lavan lonas (propheta) Geiier. A I 124,280 133, 333,26 Gener. B I 123, 125 133, 168, 26 Chr. Al. 1 124, 277 Frosp. i 393, 148 Chr. 511 I 635, 138 Is. chr. A II 443, 141 Gild. in 55, 29 lona Geneal. I 164, 73 169, 183» lonas, pater Fetri Simon Bar loua Gild. UI 84, 32 lonatha (pontifex ludaeorum) Frosji. I 402, 281 bis Chr. 511 I 637, 242 lonathas Bed. A III 278, 232. 234 lonatha Frosp. I 403, 293 errore piro lohanne Myrcano louatha {abl., fil. Matathiae) Geneal. I 179, 37G lua- tham (nom.) ib. 189, 519 louatlia cf. loatham louatham (acc, fil. Gersain) Geneal. I 187, 492 lonatham {acc, fil. Saul) Geneal. I 190, 534 lonathae (gen.) ibid. lonitus (fil. Noe) add. I ad Is. hist. II 304, 7 loram {lehoram, fil. losaphat, rex ludae) Gener. A 1 122, 275 bis 123, 276 132, 332, 39 134, 335, 8 Chr. Al. I 122,272 123,274 Gener. B I 132,167,39 Geneal. I 180, 389. 391 192, 557" Frosp. I 392, 12S. 130 Clir. 511 I 634, 119 Is. chr. A II 441, 123 Is. chr. B H 441, 83 6ild. III 51, 7 Bed. A lU. 264, io3. 104 his. 105. 108 Bed. B III 264, 96 Lat. Bed. III 350, 57. 58 Ihoram C7(r. 511 I 635, 123 loram (fil. Aohab, rex Israhel) Gener. A I 123, 275 134, 343. 344 Geneal. I 192, 355»- b loram (sacerdos) Oener. A I 135, 355 Gener. B I 135, 117 loran v. lavan lordani (plur.) Chr. 354 I 71,19 lorim (fil. Matthata) Geneal. I 193, 583. 584 loroastrae v. Oxyartes losaheth {losabath, filia loram regis, uxor loiada ponti- ficis) Bed. A III 264, 108 losebeth Geneal. I 192, 557» losabe Clir. Al. I 123, 274 Zosabaae Gener. A I 123,277 losaphat {loschaphat, rex ludae) Gener. B I 122, 119 132, 167, 38 Frosp. I 392, 124 Chr. 511 I 634, 115 Is. chr. A II 441, 121 Is. chr. B II 441, si Gild. III 51, 2. 7. 10. 11 Bed. A III 263, 97 264, 102. los Bed. B in 263, 94 Lat. Bed. III 350, 56. 57 losa- fat Chr. Al. 1 122, 271 losafath Gener. A I 122, 274. 275 132, 332, 38 133, 335, 7 Geneal. I 180, 387. 389 lose (pater Genne, loseph ap. Luc.3,24) Oeneal. I 194, 601. 602 losebeth ji. losabeth losedech (sacerdos, pater lesu pontificis) Gener. A I 135, 355 cf. Abiud, lesus loseph (fil. lacob patriarchae) Geneal. I 175, :iii^. 312» • ''. 320 177, 343. 349. 352 bis Frosp. 1 387, 34. 40. 43. 44. 45 Chr. 511 I 632, 30 633, 32. 33 Is. chr. A II 433, 39. 42 Is. chr. B II 432, 34 433, 36 Gild. III 57, 7 65, 8 86, 6 Bed. B m 256, 45. 47 Lat. Bed. III 349, 30 Lat. Mal. ffl 433, u losep Chr. 511 1 633, 31 loseph (pater Asafh) Geneal. I 190, 538 loseph, Jil. lona (Luc. 3, 30) losef Geneal. I 193, 578. 579 loseph (spousus Mariae virginis) Gener. A I 133, 332, 62 Gener. B I 132,167,62 Geneal. I 185,471 191, 543 194, 610 Barb. I 280, 106 Lat. 3Ial. III 426, 26 428, 38. 29. 35. 39. 41 431, 39 losef Geneal. I 172, 249 185, 472^ idem loseph fil. Heli Geneal. I 194, 607. 608 loseph, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 losephus (dux ludaeae) Frosp. I 399, 246 401, 264 losephus (scriptor) Prosp. I 409, 387 410, 389 415, 478 Chr. 511 I 636, 201 640, 338 F. Camp. I 745, 3 Is. chr. A II 428, 16. 17 Bed. A III 2.57, 47 258, 4S V. 1/2 259, 56 260, 67 261, 77. 79 270, 149 v. 1 273, no losias (rex ludae, fil. Amon, gen. -ae, acc. -am) Gener. A I 125, 236. 287 126, 289 131, 310. 311 132, 332,49. ,'.0 134,335,15 Gener. £ I 125,131 131,145. U6 Chr. Al. I 125, 286 bis. 287. 288 126, 289 Geneal. I 180, 4il Prosp. I 394, 166. 171 Chr. 511 I 635, 164 636, 173 Is. chr. A II 444, 157 Is. chr. B II 444, 105 Bed. A III 267, 136. 139 his 268, 140 bis. 142 Bed. B III 267, 119 Lat. Bed. III 350, 68. 69 gen. losie Gener. B I 125, 132 acc. losian Geneal. I 180, 409 losiam (nom.) Gener. B I 132, 167, 49 cf. Esaias losue V. lesus fil. Nave lotapianus tyrannus v. ind. IF p. 479 sub Fhilippis lothor, lothro, lotor v. Raguel lovau V. lavan lovetlien V. GiUl. A III 105,15 lovianus imperator v. ind. II lovianus comes v. lovinus « Sonorio) ind. II p. 485 (sub INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 601 liivijinus {Tovintunus inonaclius) ('/«•. 456 I 656,80 c/. «o(. lovinus tyrannus »\ ind. II ]>. J6'5 su/> Ilonorio, item p. 486 fphitus (Elms, qui instawavit certamen Olympicum) Ititus Frosp. I 393, I4a Ipitus Gener. A I 89, 13 132, 331 Invitiis (lil. Ilerculis per^ieram) Chr. 511 I (530, 13H Ipsipyle r. Ilypsipyle Irel (pater Abessan iudicis) Gvneal. I 1H9, .■,!(; Ircuaeus (episc. Lugdunensis) Is. chr. A II 4G0 , aso Hireueus Prosp. I 418, sao 419, .'>50 432, 7io 434, 751 Bed. A III 288, 335 Irene Chr. 354 I 148, 25 Irene imperatrix v. ind. II 2>- 491 Isaac (patriarcha) Chr. Al. I 112, 205 113, 212. 213. 2U. 215. 216. 217 Gener. A I 113, 23a. 240 132, 332, 21 133, 333, 4 Gener. B I 132, 167, 21 133, 168, 4 add. I ad Chr. 354 I l.^il, 24. 25 Geneal. I 171, 244 172, 253^ ('iwj-''. 263. 264a-b. 265 173, 266. 267" ' •< 177,353 187, 496 Prosp. I 386, 31. 32 387, 37. 41 Chr. 511 I 632, 29 Is. chr. A II 432, 34. 35 Is. chr. B II 432, 31. 32 6ild. III 26, 15 86, 4 Bed. A III 256, 40. 4i Bed. B m 256, 41. 43 Lal. Bed. III 349, 28. 29 Ysaac Gmer. B I 140, i Chr. 511 I 632, 27. 28 Isaac, Antiochenae ecclesiae presbyter Marc. II 87, 459 Isaaccliar v. Isachar Isaar {lezear, fil. Caath) Gener. A I 136, 359. 360 bis Geneal. I 186, 482 Issar Oeneal. I 186, 476. 484 Isachar (fil. lacob) Geneal. 1 175, 316 176, 338 bis Isaacchar ib. 175, 311*' Isacou )'. Hisition Isai V. lesse Isaias v. Esaias Isba {lesebeah, priuceps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 Iscam (Hischam) C. Eisp. II 359, 88 360, 95. 96 361, 100 362, 107. 109 363, 112 bis. 113 364, 116. 120 Yscam ib. 359, 93 Hesciam C. Byz. U 359, 41 Isdrael (lesarela levita) Geneal. I 190, 538 Isembardus (episc. Pictavensis) V. Gild. A III 106, 41 Iserinus Britt. HI 195, 17 Isicon V. Hisition Isidorus (episc. Hispaleusis) Ilavn. I 268, 8 add. I ad Is. hist. II 304, 1 C. Hisp. II 339, I6 Ps. Is. h. II 378 ti«. Nenn. III 143,26 Nenn. int. III 143,23 Ilisidorus Havn. I 268, 10 Isydorus ib. 268, 14 Isidrus ib. 268, 15 Ysidorus add. V ad Prosp. I 494 proZ. C.Hisp.ll 340,20 367,137 Ps. Is. h. H 386, 16 387, 17 add. II ad Is. chr. 11 494, 8. 9 add. IV 505, 6 Isiocou V. Hisition Isis Prosp. I 387, 33 Bed. A III 256, 42 — Iseum r. Koma in geogr. Ismahel (iil. Abraham) Geneal. I 172, 253» bis. 254 his 173, 270 Proap. 1 386, 29 Is. chr. A U 432, 34 Is. chr. S U 432, 31 Bed. A III 256, 39 bis Bed. B III 2.56, 42 Ismael Geneal. I 172, -ai^ Ismail Izmael C. Hisp. II 365, 123 Zmaol ib. 365, 124 bis 366, 131 Israaro (til. Gad) Geneal. I 176, 340 IsoCDn V. Hisition Isjianus r. Hisiianus Israhel v. lacob patriarclia Issar V. Isaar Istoreth Britt. III 156, 5 Nenn. int. UI 156, 10 Istorinus Britt. III 156, 5 Nenn. int. III 156, 11 Itacius episcopus Prosj). I 462,1193 Is. chr.A II 470, 359 Ithamar (fil. Aaron) Gener. A I 136, 359 Geneal. I 187, ^ssl) ■ c 190, 536 Itaniar Geneal. I 187, 490 Ytha- mar Gener. A I 136, 360 lubal (fil. Lamech) Geneal. I 163, 55 bis Is. chr. A II 428, 14 luchael q. e. Bereugarius V. Gild. A III 102, 19 luda (fil. lacob) Gener. A I 132, 332, 23 Geneal. I 175, 31l'>. 312». 315 176, 331. 337 178, 360 Prosp. 1 391, 115 405, 335, 6 ludam (nom.) Gener. B I 132, 167, 23 luda, pater Daniel (?) Gener. B 1 126, 136 luda (fil. loseph) Oeneal. I 193, 579. 5so luda (fil. Anna = loda fil. loanan ap. Luc. 3, 26127) Oeneal. I 194, 596. 597 luda cf. Dedan ludadan, ludadat v. Dedan ludas Machabeus Prosp. I 401, 270. 273 Chr. 511 I 637, 240 luda Machabeus Bed. A IH 278,230 ludas Prosp. I 401, 271 Machabeus Bed. A Hl 278, 232 ludas Galileus Prosp. I 408, 360 ludas Ischarioth ludas Scariotes Lat. Mal. III 429, 26 ludas traditor Gild. III 62, u 63, 23 83, 29 ludas Barb. I 281, 118. 1-20 Gild. Ui. 26,25 83, 21. 23 Bed. A III 326, 611 ludas zelothes (apostolus) Gener. B I 133, 169, 10 ludas apostolus (auctor epistolae ludae) Bed. A III 250, 15 ludas, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 ludicael (episc. Venetensis) V. Oild. A III 102, 32 103,4 ludiu (uxor Esau) Oeneal. I 173, 268 ludith Oeneal. I 175, 313 Chr. 511 I 636, 1S7 Is. chr. A II 446, 168 Is. chr. B II 446, 113 Bed. B III 271, 128 ludit Bed. A III 271, 153 lugaeus v. Ilulaeus lugurtha Chr. 511 I 638, 248 lugurta Prosp. I 402, 287 — bellum lugurthinum Cons. Const. I 214, 642 lulia v. ind. II p. 474 sub Augusto lulia gens cet. vid. ind. II j'- 474. luliane (martyr) Chr. 354 1 71, 30 sancte luliane (gen.) Ps. Is. h. II 385, 13 lulianus (episc. Aeclauensis, Pelagianus) Prosp. I 467, 1252 473, 1304 477, 1336 luliauus, episc. Alexand., v. ind. VI p. 556 luliauus, episc. Antioch., v. ind. VI p. 558 luliaaus (episc. Bostrenus) Vict. T. II 194, 505 lulianus (episc. Halicarnasseusis) Vict. T. II 199, 539 ter lulianus, episc. Hieros., v. ind. VI I) (n. XX. XXIV) luliauus (episc. Toletanus) C. Hisp. 11 349, 60 350, 54. 55 ter 368, 139. i4o Ps. Is. h. 11 387 , 18. 1» novies 388, 21 77* 602 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. lulianus diacouus Bed. A 131 297, 436 lulianus imperator v. ind. II p. 477 (Didius lulianus) et 483 (luliauus apostata) lulianus tyrannus v. ind, II p. 480 sub Carino Anicius lulianus (praef. urbis) Chr. 354 I 67, 326 68, 327. 328 luliauus (mag. militiae) 3Iarc. II 94, 493, 2 luliauus praefectus Vict. T. II 205, 566, 2 luliani portus Marc. II 97, 509, 2 lulianus cf. Camenius lulius (fil. Ascanii) Chr. 511 I 634, 85 lulius (fil. Aremuli Silvii) Bed. A III 265, iio lulius Proculus Bed. A III 265, uo lulius Caesar dictator v. ind. II lulius (episc. Puteolanus) Prosp. I 480, 1358, 16 lulius, episc. Eomanus, v. ind. VI p. 553 lulius (martyr Britannicus) Oild. III 31, 20 Bed. A ni 295, 406 lulius Africanus v. Africauus lunior (monachus) V. Gild. A III 104, 25 lunius V. Brutus, Donatus, Flavianus, Maximus, Ter- tullus, Tiberianus Inppiter Prosp. I 387, 36 Chr. 511 I 639, 302 Is. chr. A n 433, 40 434, 50 454, 24i Nenn. int. III 151, 18 153, 7. stts lupiter (= gen.) Nenn. III 151,21 gen. Zini Chr. Al. I 117, 241 cf. Mous lovis in indice yeoyr. luppiter optimus maximus Prosp. I 411, 411 luppiter Olympius Bed. A III 278, 229 luppiter Olimpius Chr. 511 I 637, 238 luppiter Peregriuus Chr. 511 I 637, 238 Bed. A m 278, 299 lusclia (fil. Asam) Geneal. I 174,301 luschau (fil. Asam, alius) Geneal. I 174, 301 lustina v. ind. II p. 483 sub Valentiniano I lustinianus imperator v. ind. II p. 489 et 491 lustiuiauus (legatus Valentiniani UI) Myd. II 27, I6I lustinianus (mag. militum) loh. II 214, 675, 1 bis lustiuus imperator (I et II) v. ind. II lustinus philosophus Prosp. I 427, 640. 657 Chr. 511 1 641, 363 Cass. II 142, 804 Bed. A III 287, 321 lustinus (fil. Germaui patricii) Auct. Marc. U 100, 540, 1 loh. n 211, 568, 2 lustus a Tiberiade (scriptor) Prosp. I 419, 541 lustus, episc. Al., v. ind. VI p. 555 lustus, episc. Hierosol., v. ind. VI D (n. III. XI) lustus (archiepiscopus Britannus) Bed. A III 311, 541 luvan V. lavan luvenalis, episc. Hieros., v. ind. VI p. 560 luvencus (presbyter Hispauus) Ilavn. I 268, 3 luven- tus Chr. 511 I 643,463 luzif (Jusu/) C. Uisp. n 367, 136 luzzif ib. 366, 131 367, 137 Ixmaracdus v. Smaragdus Izit (lezid I), rex Saracenorum , fil. 3Ioaviae Yzit C. Byz. II 344, 26 345, 27 C. Hisp. II 345, 41 Izit (lezid H) C. IJiap. II 356, 81 357, 84. 85 359, 88. 88 my. 89. 93 Yzit C. Byz. II 357, 38. 39 ter 359, 41 Izit (Iczid TH) C. Uisp. II 364 , 121 Izit Alulit ib. 365, 123 366, 129 Izit (dux rebellionis) C. Hisp. II 357, 85 Yzit C. Byz. n 357, 39 bis Izraael v. Ismail Izrau Britt. III 161,3 (corruplum ex EzraV Karitius v. Carausius Karlomauuus r. Carlomaunus Karolus v. Carolus s. Kienan 3Iir. Hib. Paris. III 221,92 taban (fil. Batuel) Geneal. I 171, 244. 245 Prosp. I 387, 38 Chr. 511 I 632, 29 Labdou v. Abdon Labdonae v. Abdoneus Labiim (fil. Mesraim) Chr. Al. 1 100, 87 Labiin Oener. A I 100, 112 Latin Geneal. I 167, 138 Labosordach (rex Babyloniorum) Bed. A III 270, 149 V. 11 Lactautius Prosp. I 449, 1001 Laelianus tyrannus v. ind. II p. 479 sub Gallieno Laenas Popilius Lenas Chr. 354 I 145, B (iu dicta- ioribus) Popilius Laenas, trib. mil. Popilius Prosp. I 405, 33i Cass. II 134, 540 Laetus (episcopus Neptensis civitatis, martyr) Vict. T. II 189, 479, 1 198, 534, 1 Is. hist. II 298, 19 299, 21 Lafiu V. Lapidoth Lagidae Bed. A III 281, 267 Lagus )'. Ptolemaeus I Lamech (fil. Mathusalam, pater Noe, ex geuere Seth) Oetier. B I 92, 34. 35 132, 167, 9 et post 13 139, 10 II Chr. Al. I 92, 10. 11 bis add. I ad Chr. 354 I 151, 8. 9 Oeneal. I 162, 34. 35» Prosp. I 385, 8. 9 Ghr. 511 I 632, s. 9 Is. chr. A II 428, 12. 15 /s. chr. B II 428, 1-2. 13 Britt. HI 161, 5. 23 Bed. A III 251 , 17 bis. 18 bis Bed. B III 251, 18. 20 Lat. Bed. III 349, 10. u Lamec Gener. A I 92, 35. 36 132, 332, 9 Oeneal. I 162, 35I' bis Malec add. I ad Vict. Aq. I 737, 1;.. 16 Lamech (fil. Methusael, ex genere Caiu) Geneal. I 163, 48. 52H' bis. 54 164, 61 Lamedon v. Laomedon Lucius Lamia Cass. II 135, 569 Lamidou v. Laomedon Lamiuir Geneal. I 174, 298 Lamissus (rex Laugobardorum) add. VI ad Prosp. I 499, 423 Lampares (rex Assyriorura) Cass. II 121,35 Lampedo (regiua Amazonum) Scyth. Ij. II 315, 12 Scyth. B II 315, 12 L.amprides (rex Assyriorum) Cass. II 121,32 Lanthacarius (dux Francorum) 3Iar. II 236, 548, 2 Laomedon (rex Troiae, pater Priami) Prosp. 1 390, 81 Bed. A III 260,61 Laomedus Chr. Al. I 119, 252 Laumodou Is. chr. A II 437, 84 Laraedon Nenn. III 151,34/35 Lamidon Nenn. int. III 151,31 Lapidoth, maritus Deborra Lapidod Gener. A I 117, 254 Lafiu Chr. Al. I 117, 237 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 603 Lapithae Prosp. I 390, 80 Laphitae Chr. 511 I 033, 63 Bed. A III 259, so T. Largus (dictator) Cass. II 123, lO.') Largus (martjr) Chr. 3o4 I 71, 29 Latin v. Labiim Latinus (re.K Latiiiorum, socer Aeneae) Chr. 354 I 143, a. 11. 12 Cass. II 121, ih 161, 1367. 1368 Ps. Is. chr. II 499, M BriU. III ItJO, 3. 3 Neim. int. UI 150, 1. 3 153, 9 Bed. A UI 261, 72 Latinus Silvius Prosp. I 391 , 105 Chr. 511 I 634, 89 Cass. II 122, bh Bed. A III 262, 83 Latinus Chr. 354 I 143, 19 Latisunt (iil. Dedan) Geneal. I 172, 259 Latronianus (parliceps liaereseos Priscilliani) Prosp. I 462, 1187 Myd. U 15, 16 Laudaricus (Hunnus) Chr. 511 I 663, 615 Lavinia (uxor Aeneae) Cass. II 122, 51 Britt. III 150, 1 Nenn. int. III 150, 1 Laumedou v. Laomedou s. Laurentius (diaconus Romauus, martyr) Chr. 354 I 72, 1 F. Vind. A I 289, 358 F. Viiul. B I 289, 356 Marc. II 80, 439, 2 85 v. 39 Ps. Is. h. II 381, 7 Bed. A III 296, 419 298, 442 303, 486 Laurencius add. V ad Prosp. I 495 Byd. 11 16, 25» cf. basi- lica Laurentii sub Roma in ind. yeoyr. Laurentius (episc. Nuceriae civitatis, consecratus epi- scopus Koiuanus) ^»1. Val. I 324, 65 Vict. T. II 192, 497, 2 Laurentius (episcopus Lychnidensis) Jlarc. U 99, 51C,, 3 ter Lazarus Lat. Jlat. III 433, 5 Lea V. Li.a Leander (episc. Uispalensis) loh. II 217, 585, 7 219 V. 9 C. Hisp. II 342, 29 Ps. Is. h. II 385, u Is. chr. A II 477, 408» Bed. A III 309, 529 Leo imperator v. ijid. II p. 487. 48S. 491. 492 Leo minor v. ind. II p. 488 Leo, episc, Rom., v. ind. VI A (n. XLVII. XCVIII) Leo (episc. Tyriassouensis) Myd. 11 25, 141 sancta Leocadia Is. chr. A 11 480, 416" gen. saucte Leocadie C. Ilisp. U 340, 20. 22 Ps. Is. h. II 387, 17 cf. ecclesia s. Leocadiae sub Toletum in ind. geoyr. Leodegarius episcopus add. IV ad Is. chr. 11 502 Leonides (pater Origenis, martyr) Prosp. I 434, 755 Bed. A III 289, 344 Leoutius imperator v. ind. II Leontius tyranuus v. ind. II p. 489 sub Zenone Leopardus V. Gild. A III 103, 45 Leovigildus (Leovegildus , Leovigillus) v. ind. IV p. 495 Lepidus (triumvir) Chr. pasch. I 216, 707, i Silv. I 520, 2 4(8 Cass. II 134, 539 Lepidius Oir. pasch. I 217, 716, 2 Leucippus (rex Sicyouiorum) Chr. Al. I 114, 224 Levi (fil. lacob) Gener. A I 113,241 114,242 136,359 Chr.Al. I 113,218 114,219 Oeneal. I 175,314 176, 330 bia add. I ad Vict. Aq. I 737, 23 Gild. lU 75, 19. 26. 32 Bed. A UI 257, 46 v. 13 Levvi Geneal. 1 175,311'' 186, 474<=. 475. 478. 479 Lewi Gener. A I 136, 359 Levitae (pl.) Gener. A I 136, 361 Geneal. I 186, 474''. 483 Bed. A UI 326, 6I3 Levvitae Gener. A I 136, 358. 359 ter. 360 Geneal. I 186, 474» • <= Levvita Gener. A I 136, 360 Levvitici Gener. A I 136, 361 bis Levi, fil. Simeon Levvi Geneal. I 193, 581. 582 Levi, fil. Melchi Levvi Geneal. I 194, 604. 605 Levi, episc. Hieros., v. ind. VI p. 55y Leviba v. Liwa I in ind. IV p. 495 Levigeldus , Levigildus vid. Leo vigildus in ind. I V p. 495 Levila (mag. militum) An. Val. I 318, 54 Libila {ahl. -ane) F. Vind. A I 318, 640 Havn. I 319, 491 Levva v. Livva I in ind. IV p. 495 Levvi V. Levi Leuvigildus cet. v. Leovigildus in ind. IV p. 495 Lezel V. lezel Lia (Lea, uxor lacob) Geneal. I 171,245 175, 311». 317. 318 Lya ib. 175, 311^ bis Liberius, ep. Rom., v. ind. VI p. 553 Liberius (praef. praetorii, post patricius) An. Val. I 324, 68 Libia v. Livia Libila v. Levila Licerius v. Glycerius Licinius imperator, item Licinius iunior v. ind. II p. 481. 482 Liciuius (Gallieni filius) v. ind. II p. 479 sub Oallieno Liciuius {i. e. Livius) v. Saliuator Liethan Britt. III 156, 8 Nenn. int. III 156, 12 Lilid (uxor Adam) Ps. Is. chr. II 498, 3 my. Liiingis (Isaurus) Marc. II 94, 492 Limenius (praef. praetorio et urbis) Chr. 354 I 68, 347. 349 Ulpius Limenius ib. 68, "348 Linus (rausicus, praeceptor Herculis) Is. chr. A II 437, 79 Bed. B lU 259, 62 Linus, episc. Romanus, v. ind. VI p. 552 Liodgaald Britt. lU 205,7 Litorius (comes , dux liomanus) Prosp. I 475 , 1324 476, 1335 Hyd. U 23, 116 Cass. II 1.56, 1232 Is. hist. U 277, ubis Liuba V. Liwa II in ind. IV 2>. 495 Liudbrandus v. Liutprandus Livia V. ind. II p. 474 sub Augusto Limus Andronicus Lucius Livius Cass. II 128, 316 Livius (historiarum scriptor) Cass. U 135, 564 Titus Livius ib. 161, 1370 Livius Severus imperator v. ind. II Livius cf. Saliuator Liutprandus, rex Lanyobardorum Liudbrandus Bcd. A in 318, 585 321, 593 Liuprandus add. II ad Js. chr. II 491,1 Liwa l et U (reges Visigoth.) v. ind. IV p. 495 Liuvigildus v. Leovigildus in ind. IV p. 495 Lobou (Libni, fil. Gesson) Geneal. I 186, 478 cf.Emelier Lodovicus V. Chlodoveus I Loigairus rex Gild. UI 88, 36 Loygare regis Britt. m 196, 6 LoUianus (praef. ui-bis) Chr. 354 I 65, 254 cf. Ma- vortius 604 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Liimoineu (fil. Dedan) Geneal. I 172, aiig Ldiigimis (IVater Zeiiiiiiis iiiij).) v. ind, II p. 488 sub Zenone Longinus cognomento Selinunteus (tyrannus Isaurus) Marc. II 95, 498, 2 Vict. T. II 192, 495, i Longinus praefectus Ayn. I 33(5, 95. 96 bis Longobardus (fil. Ai-menon) Nenn. int. III 140, 11 Britt. III lliO, 5 Lotam, Lotan v. lavan Loth (fil. Aran) Geneal. I 1G7, 158 171, 242. 247 172, 248 Gild. ni 64, 14 86, 3 Lotham v. lavan Lothan [Lotan, fil. Seir) Geneal. 1 173, 275 174, 295 Lotharius imperator add. IV ad Is. chr. II .503, 1 his add. III ad Bed. III 343, I Hlotharius add. IV ad Vict. Aq. I 754 post 306 Lotharius cf. Chlothacarius II Loygare v. Loigairus Lucanus (poeta) CJir. pasch. I 221, 67 Is. chr. A II 456, 249 Luccanus Chr. 511 l 639, 316 Lucas evangelista Geneal. 1 186, 47i^ 191, r.43 Chr. pasch. I 236, 337, 2 Barh. I 293, 241 Prosp. I 456, noi Bed. A IH 253, 23 v. 5 297, 432 Hil. Ul 416, 18 Lat. Mal. III 428, 40 Lucas Geneal. I 186, 473» 194, 610 F. Vind. A I 293, 447 add. V ad Prosp. I 495 Bed. A III 284, 285. 287 289, 354 Bed. B nl 296, 241 Lucas apostolus Cons. Const. I 239, 357, i Ckr.pasch. I 239,367,1 F. Vind. B I 293,447 Is. chr. A II 467, 342 Luchtenus Nenn. int. III 155, 4 Lucianus (presbyter Antiochenus, martyr) Prosp. I 450, 1023 Bed. A III 295, 409 296, 423 Lucianus presbyter Cons. Const. I 246, 415 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 415 Marc. II 72, 415, 2 Bed. A UI 300, 470 Lucifer Geneal. I 161,10. 20» Gild. III 68,21 Lucifer (episc. Caralitanus) Prosp. I 455, losi 456, 1116 bis 459, 1143 Chr. 511 I 644, 485 Lucina Bed. A III 292, 376 Lucius Caesar cf. ind. II p. 475 sub Auyusto Lucius, episc. Eomauus, v. ind. VI p. 553 Lucius (rex Britanniae) Britt. III 164, 22 Nenn. int. III 164, 15 Bed. A III 288, 331 Lucius cf. Otho in ind. II Lucretia (uxor Tarquinii CoUatini) Bed. A III 271, 152 Lucretius poeta Is. chr. A 11 452, 222 Tit. Lucretius Prosp. I 403, 297 LucuUus 6%?-. 511 1 638, 256 L. LucuUus Prosp. I 404, 310 Lud (fiL Sem) Chr. Al. I 103, 132 Geneal. I 165, 78 Luth Oener. B I 103, 54 Ludi Ps. Is. h. II 378, 2 his Ludii Oener. A I 103, 160 Ludin (fil. Mesraim) Geneal. I 166, 134 167, 136 Lu- diin Gener. A 1 100, lio Lydiim Chr. Al. I 100, 85 Ludovicus Pius (imperator) add. IV ad Is. chr. 11 503, 1 Ludovicus ibid. Ludouuicus add. IV ad Bed. III 345 fLins. sup.) Lat. Bed. III 3,53, 166 (Montp.) Ludowiclms Lat. Bed. III 353, ^(.''■(Montp.) Illudovicus ib. 353, 166". Ki^ (Par.) 354, 166» (Par.). 166 (Guelf.) Hludouuicus add. IV ad Vict. Aq. 1 754 posi 306 add. IV ad Bed. III 345 (Eins. sitp. et inf.) Lat. Bed. III 353, ibg. 166» (M) Illuduuui- cus add. IV ad Bed. III 345 (Eins. inf.) llludo- vigus ihid. (PaL) Hludwigus ibid. (Par.) Ludouuicus (rex, fil. Ludovici Pii) add. IV ad Bed. 111 345 (Eins. sup.) Hludouuicus ibid. (Eins. sup.) Ludovicus (II, imperator, fil.Lotharii) add. IV ad Is. chr. II 503, 1 add. III ad Bed. HI 343, i Hludo . . . add. IV ad Vict. Aq. I 754 post 324 Lug Nenn. int. III 155, 7 Lupus, praef. urbis Virius Lupus Chr. 354 1 66, 278. 279. 280 Lupus (episc. Trecasenus) Bed. A IH 304, 491 Lusidius Hyd. II 35, 246. 251 Is. hist. II 302, 17 Lutatius i\ Catulus Luth V. Lud Lya V. Lia Lycurgus Chr. AL I 118, 244 Prosp. I 392, 140 Cass. II 122, 66 Ligurgus Is. chr. A II 442, 133 Lydiim v. Ludin Lysias tetrarcha Prosp. I 408, 366 Bed. A III 282, 269 Lisias Chr. 511 I 638, 278 Lysias cf. Quetus Macarius (discipulus Antonii monachi) Prosp. 1 455 1098 Macarius, episc. Autioch., v. ind. VI p. 558 Macarius, episc. Hieros., v. ind. VI D (n. A'XA'/A'. LIV) Macca (Micha, fil. lonatham) Geneal. 1 190, 53t Maccha (uxor Koboam) Geneal. I 180, 384 Macchabaei v. Machabaei Macedonius, episc. Const., v. ind. VI E (n. V. XXV) Machabaei Chr. 511 I 636, 201 Is. chr. A II 449, 199 Is. chr. B n 450, 138 Machabei Prosp. 1 398, 230 400, 261 Chr. 511 I 637, 218. 231. 233. 245 Is. chr. A U 450, 210 Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. Bed. A III 273, 170 276, 208 277, 225 Bed. B III 276, 147 277, 153 Macchabaei Is. chr. B II 449, 132 Machabeici libri GeneaL 1 187, 489» Macbabeus v. ludas Machabeus Machir (fil. Manasse) GeneaL I 177, 344 Machometus siinil. v. Muliammed Macriuus imperator v. ind. 11 p. 47S Macrinus (Macrianus) tyraunus v. ind. II p. 479 sub Gallieno Madai (fil. laphet) Britt. III 161, 18 Madahi Ps. Is. h. U 379, 2 Madae Gener. A I 96, 61 Made Chr. Al. I 96, 38 Madias Geneal. I 168, 177 Madam (Medan, fil. Abraham) GeneaL I 172, 260 Made v. Madai Madia, Madian cet. vid. Madian in indice geogr. Madias v. Madal Magchaleus (rex Assyriorum) Cass. U 121, 20 Magediel {MagdieL dux Edom) Geneal. I 174, 290 Maglocuuus (rex Brittonum) Gild. III 44, 27 Mail- cunus Britt. Ill 205, 24 Mailcun ib. 205, 31 Magnacarius (dux Francorum) Mar. 11 237, 665, 2 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 605 Magiieutius tyrannus v. iud. II ]'• •^*'^ '"* (^'oii- atantio II Maguus Ma.ximus (tyiiinnus) r. iiid. II p. -1^4 sub Gratiano Magnus (= Magus, cf. p. 150) add. I ad Chr. 354 I 152,42 Magog (m. laphet) Geiier. A I 96, 60 Chr. Al. I 96, 37 Geneal. I 168,17.-. Is. hist. 11 26», 4 (h). n 293,26 add. I ad Is. hist. II 304, lo. ii Scjth. L. II 319, ^.■i ter 320, 29 Sajlh. B II 319, 'H I's. Is. h. U 379, 2 Britt. III 161, 17 Mag Scylh. L. II 320,29 Mahniet, Maliomct )'. Muhammecl Mailcunus v. Maglocunus Mailocus (frater Gildae) V. Gild. A III 91,20. .31 Maiorianus imperator v. ind. II Mair Briit. IH 161,1 Malachias (Maleachi propheta) Gener. A I 127, 295 133, 333, 39 Ge^ier. B I 126, 136 133, 16S, 39 Vhr. Al. I 127, 294 Prosp. I 396, 1« Chr. 511 I 636, iss Gild. III 58, 15 75, 1 Bed. A III 323, 60U Malachi Bed. A III 271, i.ie Malalehel (Mahalalel, fil. Cainan) Gener. A I 132, 332, 5 add. I ad Chr. 354 I 151, 4. 5 Prosp. I 385, 4. 5 Chr. 511 I 632, 4. 5 Is. chr. A II 427, 7. 8 Is. chr. B II 427, s. 9 Britt. III 161, 6 Bed. A III 250, 13 his. 14 Lat. Bed. III 349, 6. 7 Malelehel Chr. Al. I 91, 6. 7 Us Geneal. 1 162, 29. 30 Malaleel Gener. B I 91, 30. 31 132, 167, 6 139, 6. 7 add. I ad Vict. Aq. I 737,11. 12 Bed. B III 250, 14. 15 Meleleel Gener. A I 91, 31. 32 Malaricus loh. II 217, SS5, 6 Malasintha v. Amalasuintha Maldras (rex Suevorum, acc. -dram, abl. -dra) Is. hist. U 301, 19. 21. 23. W (a.b) 302, 4 (b) Maldras (nom. et acc.) Hyd. n 29, isi 30, 188 31, 195. 19S Maldra (noni.) Is. hist. 302, 3 Maldarem (acc.) Hyd. 30, iss Maldare (abl.) ib. 31,193 Maldere (aU.) ib. 30, 190 (a) Masdras Is. hist. 280, 7. 30 Malec V. Lamech, fil. Mathusalam Malel (Mahalath, filia Ismahel) Geneal. I 172, 254 173, 270 Jlalelehel r. Malalehel Malelel (Mehiijael, fil. C4edam) Geneal. I 163, 46. 47 Mamaea v. ind. II p. 478 sub Severo Alexandro Mamhres Gild. III 82, 6 Mamet v. Muhammed Mamithus (rex Assyriorum) Cass. II 121, 19 Mammea v. Mamaea Mammet v. Muhammed Mammo (dux Gothorum) Mar. II 234, 509 Mamsuir v. Ufir Mamylus (rex AssjTiorum) Cass. II 121, 23 Manacha (Manahath, fil. Sobal) Geneal. I 174, 296 Manae v. Manee Manaoe v. Manoe Manasse (fil. loseph) Geneal. I 177, 343. 344 Manasse (hcremita) Vict. T. II 191, 490, 3 Manasses (Manasse, rex ludae, fil. Ezechiae, ^reu. et abl. -e , acc. -en) Gener. A I 125, 2S4 134, 335, 13 Gener. B I 124, 129 132, 167, 47 Chr. Al. I 124, 284 125,285 Prosp. 1 394, IM add. V ad Prosp. 1 494 bis Chr. 511 I 635, 157 Js. chr. A U 444, 151 Is. chr. B II 444, 101 Gild. III 43,20 Bed. A III 266, 131 267, 133 Bed. B III 266, 115 Lat. Bed. III 350, 66. 67 Manasse (acc. -en) Geneal. I 180, 405. 407 Jlanasse (acc.) Gener. A I 125, 2S5 Mannasses ib. 132, 332, 47 Manasses (pontifex ludacorum) Prosp. I 399,247 Chr. 511 I 637,227 Bed. A III 276,218 ideml Mauasses (frater laddi pontificis) Bed. A III 274, 191 Manee (Menahem, fil. Gadi, rex Israliel) Gener. B I 134, 163 Geneal. I 193, 565. 566 Mane Gener. A I 134, 350 Mauae (gen.) ib. 134, 351 Maues v. Mani Mangisus V. Gild. A III 105, 14 Mani Manis Prosp. I 443, 9l9(a.y Manes Chr. 511 I 642,437 Manichaei Ayu. I 335, 79 Prosp. I 443, 91S. 919 (a) Chr. 511 I 642, 437 Chr. 452 1 646, 12 Ilyd. II 24, 130. 133 Marc. II 101, 519, 2 Cass. II 149, 1001 Is. chr. A II 464, 321 Is. chr. B II 464, 216 Bed. A III 293, 390 Manichei Prosp. I 460, 1171 479, 1350 Bed. B III 293, 232 Mauichaeus Chr. 452 I 648, 17 Syd. II 25, 138 Manicheum Bed. A III 294, 394 Manlius v. Torquatus Mannase (? pater Hieu regis) GeneaL 1 192, 556 Mannasses v. Manasses Manoe (Manoah, pater Samson iudicis) Chr. Al. I 119, 253 Oeneal. I 189,520 Manaoe Gener. A I 119, 266 Mansuetus (comes Hispaniarum) Hy^d. U 27, 155 JlarceUianus v. Marcellinus, episc. Eom. Marcellinus, episc. Kom., v. ind. VI p. 553 Marcellinus (comes et patricius) Cons. Const. I 247, 464, 3 F. Vind. A I 305, 601 P. Camp. I 305, 601 745, 468 Byd. II 33, 227 34, 234 35, 247 Marc. II 90, 468 91,474,2 Cass. II 158, 12S5 Marcelliuus vir clarissimus comes (scriptor) Marc. U 60 praef. v. 7 Marcellus consul (M. Claudius Marcellus, is qui Si- ciliam subegit) la. chr. A II 450, 208 Marcellus (M. Claudius Marcellus, adoptioue tilius Octaviani Caesaris) Chr. pasch. I 218, 732 Silv. I 545 Marcellus tyrauuus v. ind. II p. 47S sub Elayabalo Cl. Marcellus (praef. urbis) Chr. 354 I 66, 292 Marcellus, episc. Rom., v. ind. VI p. 553 Marcellus (preshyter) Marc. II 85 v. 24. 31 Jlarcellus (comes) Auct. Marc. II 106, 540, 3 Marchus v. Marcus Marcianus imperator v. ind. II Marcianus F. Her. lU 399 sin. Marcion (haeresiarches) Prosp. I 425, 633 426, 636 bis Chr. 511 I 641, 362 Is. chr. A II 459, 274 Is. chr. B II 459, 181 Bed. B III 287, 199 Marcionistae Prosp. I 426, 636 Marcion (presbyter Autiocheuus) Bed. A UI 292, 383 606 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Maicliis Pliilippus )'. Aiicus Marciiis in ind. I Jlarous (evangelista) Frosp. I 412, 421 414, 456 add. V ad Frosp. 1 495 Chr. 511 I 639, 305 Ps. Is. h. II 381,6 Is. chr.A II 4.%, 245 /s. chr. £ II 455,165 add. II ad Is. chr. U 493, s Bed. A IH 283, 284 Bed. B m 283, 182 Lat. Mal. IH 427, 33 Marcus, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Marcus, episc. Uieros., r. ind. VI p. 559 Marcus, episc. Kom., v, ind. VI p. 553 Marcus iniperator v. ind. II Marcus tyrannus v. ind. II p. 4S6 sub Honorio Marcus (fil. Basilisci tyranni) v. ind. II p. 489 Marcus cf. Autonius, ilem Philippus imperator (pater) in ind. II Marcus Aurelius Antoninus imperator v. ind. II Mardocempadus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447,6 450,5 Mardocheus Chr. Al. I 129, 314 Mardoceus Gener. A I 129,300 Maria {Mirjam, soror Moysi et Aaron) Chr. Al. I 114, 221 Gener. A I 133, 334, 3 136, 359 Gener. B I 133, 170, 3 Geneal. I 186, 480 Gild. III 88, 28 s. Maria (mater domiui) Oener. A I 133, 334, 8 Gener. B I 133, 170, 7 Geneal. I 172, 250'>' 185, 472^ 186, 473" 191, 543 193, 572» 194, 609. 610. 611 Barb. 1 277, 68 280, 106 Prosp. I 441, 890 443, 9i9 (b) 458, im(b) 472, 1297 add. V ad Prosp. 1 495 V. Gild. B III 109, 45 110, 18 Nenn. int. III 199, 14 Bed. A III 303,485 Lat. Mal. III 426, 25 428, 15. 28. 39 Maria virgo Oener. A I 133, 332, 62 Oener. B I 132, 167, 62 133, 170, 9 Oeneal. 1 172, 249 185, m^ Barb. I 277, 63 Prosp. I 426, 634 (h) 480, 1358, 4 Ps. Is. chr. II 499, 234 Britt. III 200, 6 Maria virginem Oeneal. I 161, 12 Marie virginis C. Ilis]). II 349, 47 Maria semper virgo Vict. T. II 184, 447 C. Hisp. II 368, 139 Bed. A III 310, 536 Lat. Mal. III 429, 7 seraper Marie virginis C. Hisp. II 349, 48 Maria perpetua virgo Britt. lU 200, i Maria Magdalene Bed. A lU 326, 612 Mariae Magda- lene Lat. Mal. III 430, 1 altera Maria Bed. A III 326, 612 Maria (uxor Honorii imperatoris) v. ind. II j)- 485 sub Honorio Mariamme (uxor Herodis) Bed. A III 281, 264 v. 6 Marim Persam Vict. T. II 200, 542 w. 17 Marina v. ind. II p. 483 (sub Valentiniano I) et 485 (sub Arcadio) Marinus comes Marc. II 71,413 Marinus Marc. 11 97, 5I2, 2 98, 612, 5. 6 Vict. T. II 195, 513 G. Marius (is qui ( 'imbros sujieravit) Prosp. I 402, 292 Titus Marius Chr. 354 I 145, s (in dictatoribus) Marius (-'hr. 354 I 145, 10 (in dictatoribus) Marius tyrannus v. ind. IT p. 479 sub Gallieno Marius (i. e. Marcius) vid. Rutilus Maroan (Marwan I) C. Byz. II 346, 29 quater 347, 32 C. Hisp. II 346,44 349,49 Maruan C. Hisp. II 346, 43 mi/. Maroan (Marwan II) C. Hisp. II 366, 130 bis. 131 his. 134 his 367, 135 Mars Geneal. I 181, 427 Bed. A ffl 266, 122 c/. cam- pus Martius et forum Martis in ind. VIII sub Konia Martesia (regina Amazonum) Scyth. L. II 315, 12. 13 Scyth. B II 315, 12. 13. 14 Martialis (martyr) Chr. 364 I 71, 19 Martina v. ind. II p. 490 sub Heraclio Martinianus Caesar v. ind. II p. 482 sub Licinio Martinus (episc. Dumiensis) Is. hist. U 302, 26 Is. chr. A II 476, 40i add. V ad Frusp. 1 495 Fs. Is. h. II 381,6 Bed. A III 248,4.5 264, io7 283, 2si 30,5,499 326, 612 Bed. B III 248, 5. 6 Matthias Gild. 111 83,27 Mattham (fil. Natham, Mattatha ap. Luc. 3,31) Geneal. I 191, 544 Matham ib. 193, 574. 575 c/. Matthan Matthan (fil. Eleazar. Maththan ap. Matth. 1, 15) Gener. A 1 133, 332, 60 Gener. li I 132, ig7, Cu Mattham Geneal. I 185, 469. 470 Matthanias (Matlanja levita) Geneal. 1 190, 538 Matthata (fil. Levi, Maththath ap. Luc. 3, 29) Oeneal. 1 193, 582. 5S3 Matthati (fil. Serae, Mattathias ap. Luc. 3, 26) Geneal. I 194, 599. 600 Matthatias v. Mattathias Mattheus, Matthias v. Matthaeus Mattusalam v. Mathusalaui Matusahel (Methusael, fil. Malelel) Geneal. I 164, fii Matusalam ib. 163, 47 Matusala v. Mathusalam Matusalam v. Mathusalam, Matusahel Mavia v. Moawija Maun (qui postea Patricius) Britt. lll 195, 16 Mavortius , praef. urbis Fl. Lollianus Mav(jrtius Clir. 354 I 68,342 Mavortius (dux Komauus) Prosp. 1 471,1294 Mauregatus (rex Hispaniae) Reg. Vis. III 469 (Leij.) Mauricius (martyr) Havn. I 338,7 Mauricius iniperator v. ind. II Maurocellus Hnd. II 20, 74 Mauron Britt. III 19,3, 7 Nenn. int. Ul 193, 5 Mausona (episc. Emeritensis) loh. 11 213, 573, s Maxentius imperator v. ind. II Maxian [Midian, fil. Abraham) Geneal. I 172,260 Maxiniiani imperatores v. ind. II Maximianus, episc. Const, v. ind. VI p. ■'itil Maxiniianus ef. Maximus tyramius Maximilla (pseudoprophetissa) Prosp. 1 429, 685 430, 686 (a) Chr. 511 I 641, 369 Maximinus imperator v. ind. II p. 478 et 481 Maximinus (ex praefecto) Chr. 452 1 631 Maximinus Marc. II 74, 420, 2 Maxiniinus Hyd. II 23, 120 Maximinus, episc, Hieros., i: ind. VI p. 5.59 (n. XIX) Maxiuiinus (episc. Treverorum) Prosp. I 453, 1066 Bed. A IH 296, 429 add. II ad Bed. UI 338 Maximinus <•/. Maximus tyrannus Maximus imperator (Petronius M.) v. ind. II Maximus lyrannus v. ind. II p. 4S4 (sub Gratiano) et 480 (sub Honorio) CHBONICA III. Artorius Maximus (praef. urbis) Chr. 354 I 66, 298 Fabius Maximus (dictator) Chr. 354 I 145, 6 lunius Maximus (praef. urbis) Chr. 354 1 66, 286. 287 Porapeius Maximus Chr. 354 I 145, 7 (in dictatoribus) Valerius Maximus (praef. urbis) Chr. 354 I 65, 255 c/. Basilius Vibius Maximus (quaestor designatus) Prosp. I 405, 334 Maxinius Chr. 354 I 71,20 Jlaxinius (presbyter) Chr. 354 I 75, 8. 15 Maximus, episc. Al., v. ind. VI p>. .^56 Maximus, episc. Antioch., v. ind. VI C (n. VII. XLII) Maximus, episc. Hieros., <■. ind. VI I> (n. XXVI. XL; cf. n. XIX) Maximus (dux Romanus) Bed. A III 298, 450 Maximus cf. ind. II p. 480 sub IHocletiano Mazabanus, episc. Hieros., i>. Mazabaues in ind. VI p. 560 Mazalema v. Mazlema Mazar (Mibzur, dux Edom) Geneal. I 174, 290 Mazia (Maasja, princeps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 Mazlema (Maslama) C. Byz. II 357, 39 its 358,40 Mazalema ib. 355, 36 Muzilima C. Hisp. II 355, 78 bis 357, 85 Mazoth (Mahasioth levita) Geneal. I 191, 538 Mecilius v. Uilarianus Medat (Medad propheta) Gener. B 1 133, 16«, lo Modat Gener. A I 133, 333, lo Medea Prosp. 1 390, 82 Melcha (Milka, filia Aran, uxor Nachor) Geneal. I 171, 242. 243 Melchi (fil. Adi) Geneal. I 193, .590. 591 Melchi (fil. Asal) Gener. B 1 105, 71.*72 Melcbi (fil Genne) Geneal. 1 194, 603. 604 Melchi (fil. Melchi) Gener. B 1 105, 72 Melchiades v. Miltiades Melcbiam (fil. Fania) Gener. A I 132, 331;, .52 Melehiel (Malkiel, fil. Bariae) Geneal. I 177, 342 Melchisedech (sacerdos) Gener. B I 105, 72. 89 135, 117 Silv. I 547,4 Chr. 511 1 632,26 Is. chr. A II 429,19» Gild. 111 65,4 Melchius (sacerdos) Gener. A I 135,356 Melchol (Michal, filia Saul , uxor David) Geneal. I 179, 380i!S 190, .534 Meleleel v. Malalehel Meletius, episc. Aiitioch., v. ind. VI 2>. 558 Melichior (Metchior inagus) Barb. I 278,86 Melitius v. Meletius Melito (episc. Sardensis) Prosp. 1 429, 682 Bed. A III 287, 330 Mellitus (monachus) Bed. A III 309, 531 Melvas rex V. Gild. B Ul 109, 32. 43 Memfibos Geneal. I 190,534 ut Jilius Saul, sed idem, videtur ac sequens Memfiboste (Merihaal, fil. lonatham) Qeneal. 1 190, 534 Memmia (martyr) Chr. 354 I 71,30 Memoria (dea) Hyd. II 18, 66 Memphyn (Muppim, fil. Balac) Geneal. 1 177, 355 Menauder comicus Is. chr. A II 449, 198 78 608 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Menas, episo. Const, v. Ind. VI p. 561 Menelaus (rex Lacedaenionis) <'hr. Al. 1 120, 263 Proy). I 390, 93 Chr. jll I 633, 7o c/. Onias Mernias v. Menas I Mensurius (diaconus Carthag.) Geneal. I 196, 626 Mepurit Sriit. Ul 193, 4 Nenn. int. III 193, 3 Merari (fil. Levi) Geneal. I 176, 330 190, 537 Merarii ib. 186, 475. 479 Mereri Gener. A I 136, 359 Merari (pater ludith) Oeneal. I 17!i, 313 Mercurius Is. chr. A II 434, 47 437, 771 Is. chr. B II 437, 61 Mereri «. Merari Mergiauus v. Marcianus Morminus rex Briu. III 158,17 Mervinus III 127 sup. 131 Merob (filia Saul) Oeneat. I 190,534 Merobaudes (magister militum) Prosp. I 461 , 11S3 *Parassis Meroblaudis Britt. III 168, 16/17 *Paras- sis Merobladis Nenn. int. III 168, 17/ls (corruptum e.v Parisiis Jlerobaudis) Merobaudis (mag. utriusque militiae, alius) Hyd. II 24, 128 Meroveus (rex Francorum) add. VII ad Is. hist II 376 V. Gild. A m 96, 16 Meroveus (fil. Chilperici regis) Mar. II 239, 578 Mervinus v. Merminus Slesesimordacus , rex Chaldaeorum Mesesemordacus Lat. Al. III 450, 11 Mesesseniordacus ib. 447, u Mesraim {Ilizraim, fil. Cham) Ps. Is. h. II 378, 3 bis Mesraiu Gener. A I 100, 109 Mesram Nenn. int. IIl 151,21/22 Mestraira Gener. A I 99,96 100,110 Mestreim Chr. Al. I 99, 71 100, 84. ss Mestrem Geneal. I 166, 133 Esraim ib. 166, 135'' Mestrau ib. 166, 117 Messala Corvinus orator Prosp. I 408, 370 Messiam v. Missianus Mestraim simil., Mestrau vid. Mesraim Mestrianus Or. Const. 1 9, 12 Metebel (Mehetabeel, filia Matrad) Geneal. I 174, 283 L. Metellus (L. Caecilius Metellus Diadematus, censor a. 639 u. c.) Cass. II 131, 460 Metellus Creticus (Q. Caecilius Metellus Creticiis, cos. a. 6S5 u. c.) Prosp. 1 404, 312 Metellus Pius Chr. 354 I 145, 10 (in diutatoribus) Meton latet sub yiQovit Lal. Al. III 447 mij. Mezob (Mesahab, pater Matrad) Geneal. I 174,289 Micha V. Micheas Michae (Malclda, princeps sacerdotuin) Oeneal. 1 190, 536 Michael arcliangelus V. Gild. A 111 106, 1 Michahel Bed. A III 323, 602 v. 8 Michael imperator v. ind. II p. 4!>1. 492 Micheas propheta (fil. lemblas, sub losaphat rege) Gener. A I 122, 274 6ts 133,333,19 Chr. Al. I 122, 271 bis Gener. li I 133, isa, 19 Prosp. I 392, 125 Chr. 511 I 634, 118 h. chr. A II 441,122 Is. chr. B II 441,82 Bed.B III 263,95 Micheas propheta (Morathita) Gener. A I 124,281.282. 283 133, 333, 27 Oener. B 1 124, 126. 137 Chr. Al. I 124, 278. 279. 262 /«. chr. A II 443, 144 471, 367 Gild. III 57, 2G 73, 21 Michae (ijen.) Gild. III 50, 23 Bed. A III 300, 464 Milchu Britt. III 194, 3 Nenn. int. III 191, 2 Miletius v. Meletius Miltiades, episc. I!om., v. ind. VI p. 553 Minerva Chr. 354 I 146, 16 147, 31 Prosp. I 388, 65 Is. chr. A II 433, 38 434, 49 c/. Athene, Pallas Minerva Chalcidica v. in ind. geogr. sub Koma Minervius (monachus) Chr. 452 I 656, 86 Minocannus Britt. III 162, 18 Minotaurus Prosp. I 390, 84 Chr. 511 l 633, 66 Meno- taurus Is chr. A II 437, 85 Minucius deus (genium porticus Minuciae habent Preller-Iordan, Eom. Myth. II p. 258) Minutius I add. p. XI (port. 11) Minuntius ibid. (port. 9) Wiuucius cf. Fundanus Miris M. Tamyris Miro (rex Suevorum) loh. 11212,570,4 213,573,3 214,576,3 216, .V83. 584, 2 /s. /i/sf. II 303, 5 Mirus Ps. Is. h. II 385, 14 Misael (Mallothi levita) Geneal. I 191, 538 c/. Misahel Misahel (Misael, fil. Aercius i. e. Oziel) Gener. A 1 136,360 idem Misael Oeneal. I 186,484 (ubi fil. Isaar male) Misahel (socius Daniel) Prosp. I 395, 175 Is. chr. A II 445, 162 Bed. A III 268, 140 Misahel (oubicularius) Marc. II 101, 519, 2 bis Missianus (patricius) Savn. I 304, 456, 2 Messiam F. Viitd. A I 304, 580 Mithreus (rex Assyriorum) Cass. II 121,40 Mithridates, praepositus thesaurorum Cyri Mitridates Oeneal. I 181, 422 Mnasea, praef. urbis Septimius Muasea Chr. 354 1 69, 352 Moab (fil. Loth) Oeneal. I 172,248.2.50* 178,367 c/. loab Moawija I Moabia C. Byz. II 343, 24 344, 24 C. Ilisp. II 343, 37 345, 39 Mohabia C. Byz. II 344, 26 345, 26 Mavia C. Hisp. II 344, 38. 39 Mavie (gcn.) ib. 345,41 348,46 Moawija II Mohabia iunior C. Byz. II 346, 29 Moha- bia ib. 345, 27 Mavia iunior C. Ilisp. 11 346, 43 Mavia ib. 345, 42 bis Rlochas (Maaclia, fil. Nachor) Geneal. 1 171, 3li; Mochit t'. Medat Modestus, praef. urhis Domitius Modestus Coiis. Const. I 241, 3G9, I Mohabia v. Moawija Mohamat )'. Muhammed Moises I). Moses presbyter, Musa Molechus (rex Assyriorum) C'ass. 11 121, 15 Molorchus Is. hist. 11 267, 16 (cf. Very. Georg. 8, 19; Apoll. 2, 5, 1) Monotheletae Monothelitae add. IV ad Is. chr. II 502 Montanus (auctor Cataphryguni) Prosp. 1 429 , 685 A'iO,(,»6(a.b) C/tc.Sii I 641,369 Is.chr.A \iib{).2n MooIIi (Maheli, fil. Merari) Geneal. 1 186. 479 Morcant Britl. 111 206,13 aU. Morcaiito ib. 2(16, is Moriat (sacerdos) Gener. A 1 135, 355 Moriath Gener. B I 135, 117 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 609 Moi-iud Ifil. Elrlat) Britt. III lOJJ, 3 Morut Nenn. int. 111 193,1/.' Mosocli {Mesech, til. laphct) Vltr. Al. 1 i»i;, 41 /'«. /«. h. 11 . "579, 2 Britl. 111 161, ai Mosoc Qener. A 1 96, 64 Geneal. I 169, 1S3 Ps. U. h. 11 378, 2 Mosoch {Mas, fil. Aram) C'/m'. Al. I 104, X3s Geneal. 1 165, 89 Mosoc Gener. A I 104, 1G7 Mosy )'. Moyses Moyses (ijen. et dat. Moysi, acc. Moysoii, abt. Moyso) Gener. ^189, 9 111, •-'•-'4. 226 114,245.246 130,307 133, 334, 3 136, 358. 359. 360 Gener. B l 115, 91 129, 177 130,142 133, 168,6. 170,3 140,4 Chr. Al. I 111, 196. 197 113, 215 114, 221. 223 bis. 223. 224. 225 his. 22G Qeneal. I 177, 347 185, 460 186, ii^'*^ 187, 491. 493. 495». Wi^ bis. 496 ter. 497 Bavn. I 268, 15 F. Vind. B I 278, 74 Prosp. 1 386.27 388,47. 57. 69. 61. 62 391, 106 392.136 401,266 40.1,335,6 406,335,26 409,382 434, 751 474, 1316 add. I ad Prosp. I 487, 14 add. V 497 Silv. 1 547, 6 Chr. 511 1 633, 35. 36. 37. 41. 42. 43 634,80. 105. 106 635,130 639,290 641, 3S3 Vict. Aq. I 682, 19 add. I ad Vict. Afj. 1 737, 6. 25. 27. 28 add. II 740, 1 Cass. 11 121, 27. 29 add. VII ad Is. hist. 11 376 bis Ps. Is. h. 11 378, 2 Is. chr. A II 434, 54. 55 43,5, 59 441, 129 472, ;i79 Is. chr. B II 434, 40 add. II ad Is. chr. II 492 Ps. /s. chr. U 499, 59 Gild. m 56,6 65,11 75, 19 79, 1 82,5 86,8 88, 27 V. Qild. A III 97, 5 Britl. III 145, h (a.b) afa.b) 198, 3 Bed. A m 257, 46 (v. 15. 16). 47 bis 258, 47 bis. 48 «MS 260,64 278,228 325,610 Bed. B UI 257,51 258, 54 Lat. Bed. III 349, 3i Lat. Mal. III 427, 12 431,44 Moysem (acc.) GeneaL I 186,480 Moysc (:jen.) ib. 186, ai^ Moysen (abl.) Qener. Z( I 89, 9 add. VII ad Is. hist. U 376 add. II ad Is. chr. II 492 Moysen (nom.) Gener. A 1 133, 333, G Mosy Lat. Mal. 111 427, 10 Muyses (presbyter) Chr. ?j'j4 1 75, 8. 15 Moises ib. 75,10 Mozae {Missa, fil. Eaguel) Qeneal. I 173, 209 Mugit (Muyhith) Ps. Is. h. U 388, 21 ter Mugius I add p. XI {port. 10) Muhantnied Mahomet (propheta et dux Sarracenoruni) Ps. Is. h. II 386, 17 387, is Mahmet C. Bijz. U 337, 13 338, 17 Mammet C. Hisp. II 337, 9 338, 12 his 340, is Mamet ib. 338, 12 Machometus add. II ad Is. chr. U 494, 8 Maclioiuettus ib. 494, 9 MaUmet (,fil. Marwanl C. Bi/r.. U 347, 29 Mammet C. Ilisp. U 360, 97. 9s bis Maminet Ala- scila ib. 360, 99 Mohamat (fil. Ahdarrahman) Ep. Ov. II 375, 20 .Muuimolus (patricius) Mar. II 239, 5Si, 2 Muiulila (dux liomanus) Auct. Marc. II 106,538,6. 539, 3 Muudo Geta Marc. II 96, 505 Miindo, Ulyricianae utriusque militiae ductor Marc. U 103, 530 Munnuz (Munusa) C. Hisp. II 361, 100 Musa Musae C. Bi/x. II 352 Muze C. Hisp. II 352, 67. 68 353, 70 354, 73 *Ub Muze ib. 354 , 73 my. Jloises Ps. Is. h. U 388, 21 Musaeus Museus Chr. Al. I 119,2.54 Musicus (episc. Africanus) Vict. T. 11 205,565 Musolam (Mesullam , til. Zurobabel) Qener. A I 132, 332, 53 Musonius philosoplius Prosp. I 414, 465 Muze V. Musa Muzilima v. Mazlema Naasson (fil. Aininadab) Oener. A I 132, 332, 28 136, 359 Oeneal. I 178, 364. 366 Naason Oener. B I 132, 167, 28 Naath v. Namaan Nahachadonosor r. Nahuchodonosor Nabad, Nabat v. Nadab Nabath {Nebat, pater Hieroboam regis) Qener. A I 134. 337' Oeneal. I 192, 545». 546 Oild. UI 50, 15 Nabdel {Adbeel, fil. Ismahel) Oeneal. I 172, 254 Nabiod {Nebajolh, fil. Ismaliel) Geneal. I 172, 254 Nabith v. Nafeth Naboan v. Balthasar Nabocolassarus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. 111 450, 17 Nabocolasarus ib. 447,17 = Nabuchodonosor? Nabonadius (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447, 20 450,20 = Naboan fj.e. Balthasar'? Nahonassar , rex Chaldaeorum Nahonasarus Lat. Al. m 450, 1 454 inscr. Nahonazarus ih. 447, 1 Nabo- nosorus ib. 448 mg. c Nabojwlassar , rex Chaldaeorum Nahopolasarus Lat. Al. III 450, 16 NabopoUasarus ib. 447, 16 Nahotli (lesreelita) Gild. III 50, 17. 20 Nahuchodonosor {vult/o Nebucadnezar , rex Bahyloni- orum) Gener. A I 126, 291. 292 Chr. Al. I 126, 290 127, 292. 293. 294. 297 add. I ad Ctir. 354 I 152, 33 Qeneal. I 180,413.414.416» 181,418.422 182,437.441 Prosp. I 395, 174. 180 Chr. 511 I 636, 175. 186 Is. chr. A n 445, 161 Is. chr. B II 445, 108 Ps. Is. chr. II 499, 160 Brilt. IIl 145, 7 (a) Lat. Bed. lU 350, 71 Nabucodouosor Bed. A III 267, 139 268, 140 bis. 141 269, 146 {v. 9). 147 (u. 6) 270, 149 V. 7 271, 153 Bed. B Ul 268, 122 Nahuccodonosor Chr. 511 I 636, 179 Nabugodonosor Chr. Al. I 126, 291 Nabucadonosor Ps. Is. h. II 380, 3 Nabachadonosor Oener. A I 134,335,19 Nabudonochosor Oener. B I 126,135 127, 137 129, 181 Nabuzardam (acc, Nebusar-Adan) Chr. 311 I 636, 180 Nachet {Nahath, fil. Raguel) 6'e)(ea/. I 173, 269 Nachor (fil. Seruch) Qener. A I 112, 234. 235 Chr. Al. I 112, 208. 209 Oener. B I 132, 167, 18 139, 21.22 add. I ad Chr. 354 I 151, 20. 21 Qeneal. I 171, 234 his. 237» • l». 238. 239. 240 Prosp. I 386, 23. 24 Chr. 511 1 632, 19. 20 Bed. A 111 255, 33 bis. 35 Bed. B III 255, 33. 35 Lat. Bed. m 349, 22. 23 Nahor /«. chr. A U 430, 27 431, 29 Is. chr. B II 430, 24 431, 26 Nagor Gener. A I 132, 332, 18 Nachor (fil. Thara) Qeneal. 1 171, 241. (243). 246 Nadab (fil. Aarou) Oener. A I 136, 359 bis Qeneal. I 186,486 Nahad Qeneal. I 186,487» Nadab (rox Israhel, fil. Uieroboam) Qeneal. I 192,547 Nadap Gener.B I 134, 151 Nabat Gener. A I 134, 338 610 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Nadius (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447, 2 450, 2 Nafer [Naphis, fil. Ismabel) Oeneal. I 172, 254 Nafeth {Nepheg, fil. Isaar) Oeneal. I 186, 484 Nabith Oener. A I 131), 36o Nagor, Nahor v. Nachor Namaan (Naama, uxor Salomonis) Geneal. I 180, 381'" Naath ib. 180, 381" Namdel ^fil. Dedan) Geneal. I 172, 259 Namsi {Nimsi, pater fimmo avus] Hieu regis) Gener. A I 134, .144 Namuhel (fil. Eliab) Geneal. I 176, 326 Naoth V. Aoth iude.x Naphtali v. Neptalim Narbazaicus (legatus) Marc. U 68, 405 Narcissus, episc. Ilieros., v. ind. VI i^. 559 Narrai v. Abia Narses (euuuchus, patricius, acc. -etem, abl. -e) Mavn. I 269, 31. 32 337, 3. 4 Vict. T. H 203, 554, 4 Mar. H 236, 553. 554 238, 568 add. IV ad Is. chr. II 003, 2 acc. Narsen Hyd. II 36 v. 8 Narsis {yen. -is, acc. -em vel -ctem, abl. -e vel -ete) Agn. I 334, 62. 79 ter. 90 33.5, 90 336, 95 his Samj. I 336, 714 Auct. Marc. H 106, 538, 5. 7. 539, 1 Is. chr. A H 476, 399''. 402 Bed. A HI 308, 522 abl. Narsi Agn. I 334, 79 Nartisen (ace.) add. I ad Bed. HI 334, 522 Narseus Ilyd. II 36 v. 9 Mar. II 238, 566, 4 Narseus (rex Persarum) Prosp. I 447, 965 Chr. 511 I 643, 446 Cass. II 150, 1032 Bed. A III 294, 399 cf. Narses Narsis v. Narses Nasica v. Scipio Natael (Nethaneel, fil. lesse) Oeneal. I 178, 370 Natan (sacerdos) Oener. A I 135, 357 Natanias {Nethanja levita) Oeneal. I 190,538 Natham (fil. David) Oeneal. I 191, 543. 544 193, 572». 573. 574 gen. Nathae ib. 191, 543 Nathan ib. 193, bVi^ 194, 610 e/. Nathan Natliam (fil. Levi, Mathlhath ap. Luc. 3, 24) Oeneal. I 194, 605. 606 Nathan (propheta) Gener. A I 121,269 133,333,11 Oener. B I 120, 114 121, U5 133, 168, 11 Chr. Al. 1 120, 266 121, 267 Prosp. I 391, 109 Ghr. 611 I 6.34, 96 Is. chr. A H 440, 110 Natham Gener. A I 121, 270 cf. Natham Nau (rex Scottiae, pater Gildae) V. Oild. B HI 107, 1 cf. Cauuus Navae, Nave v. lesus fil. Nave; c/. Navve Naum (propheta) Oener. A I 127, 295 133, 333, 37 Gener. B I 133, 168, 37 Chr. Al. I 127, 294 bis Naum (ut filius Matthati, aed cf. Ijuc. 3, 25) Geneal. 1 194, 600. 601 Navve qui Ihesus appellatus est {sic, fil. Ause) Oeneal. I 177, 351 t/. lesus fil. Nave Nazaraoi Oild. III 26, e Nazarius (rhetor) Havn. I 268, 5 Prosp. I 452, 1044 Nazarius (martyr) Havn. I 337, 2 Nebrod {Nimrod, fil. Chus) Chr. Al. I 96, 33 Oeneal. I 164,72 Nebrot Gener. A I 96,56 Oeneal. I 166, 129 bis Nebroth Is. chr. A H 430, 22 Nebrud Chr. Al. I 100, 83 Nebruth Oener. A I 100, los Nebucadnezar v. Nabuchodonosor Nechao (rex Aegyptiorum) Gener. A I 126, 290 Gener. B I 126, 134 Prosp. 1 394, I7i Bed. A III 267, 13G 268, 140 V. 2 Nechao (abl.) Chr. 511 I 636, 173 Necaos ib. G36, 174 Sennachaoch Clir. Al. I 126, 289 Nectanebus (rex Aegyptiorum) Bed. A III 274, 186 Nectarius, episc. Const., v. ind. VI p. 560 Neemias Oener. A 1 129, 299 Chr. Al. I 129, 313 Prosp. I 396, 199 Chr. 511 I 6.36, 2ou Is. chr. A II 447, 178 Bed. A III 273, 169. 170 v. 7. 12 Bed. B IH 273, 134 Neftliabiim (fil. Mesraira) Chr. Al. I 100, RS Neptabin Oeneal. I 167, 139 Neptoin Oener. A I 100, 113 Negua (fil. Alani) Nenn. int. III 149,7.12.13 171,13 Negue Britt. IH 160,1.6 abl. Neguio ib. 160,11 Neilus Gild. HI 88, 36 Neirin Britl. HI 205,20 Neniessanus (inartyr) Oeneal. I 196, 625 Nemeth v. Nimeth Nennius Nenn. III 143, 3/4. 6 Nenn. int. III 143, 6 154, 19 192, 12 Neon V. Leontius in ind. II p. 491 Nephalyn v. Neptalim Nepos imperator v. ind. II Nepotianus tyrannus v. ind. II p,483 sub Constantio II Nepotianus (comes, mag. militiae) Hyd. II 31, 197 (a). 201 32,213 33,222 Is. hist. H 280, '2i(bJ. 2b (a) Nepozianus (rex Hispaniae) Beg. Vis. IH 469 (Leg.) Neptabin v. Nefthabiim Neptalim {Naplitali, fil. lacob) Geneal. I 176, 323 178, 358 Nepthalyn ib. 178,358 Nephalyn ib. 175, 311'' Nepte V. lephte Neptoin V. Nefthabiim Neptunus Sitv. 1 545 Ner (pater Abner) Gener. A I 120, 269 Neratius v. Caerealis Neri (sacerdos) Oener. A I 135, 355 Neri (fil. Melchi) Geneal. I 193, 591. 592 Nerigasolassarus (rex Clialdaeorum) Lat. Al. III 450, 19 Nericasolassarus ib. 447, 19 Nero iraperator v. ind. II Nerva imperator v. ind. II Nestorius, episc. Const., v. ind. VI p. 561 Nicepliorus imperator v. ind. II Nicetas, magister miiitiae Nicita C. Byz. II 334, 6 335, 7 Nichit;i C. Hisp. II 334, 1 bis 335, 2 Nubita Ps. Is. h. U 386, 17 bis Nubitus ibid. Nicodemus Nochodoxus Ps. Is. h. II 380, 4 Nicodemus Bed. A III 300,470 Nicolaus (liaereticus) Oild. UI 26,26 63,24 Nicolaus (medicus) 3Iar. II 239, 581, 1 Nicostrata v. Carmentis Nicostratus (martyr) Chr. 354 1 72, 16 Nicostratus (diaconus) Chr. 354 I 75, 8. 14 Nicostratus (comes) Marc. II 95, 499, 1 Niger senator Faustus Niger An. Val. I 322, 57 idem Festus ib. 316,53 322,64? Nimeth Brilt. III 154,17 Nemeth Nenn. int. 111 1.54, 26 155, 2 156, 1. 2 Nimec 111 127, VI Nimrod v, Nebrod INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 611 Ninus (priiuus rex Assyrioruni , niaritus Semiramidis) Prosp. I 409, 3S3 474, 1H17 SUv. l .'J47, 2 Chr. 511 I G3-J, 23 Vkt. Aq. I G81, 16 ffyd. II 13, 19 Cass. II 120, 3. 5. 8 121, 10 161, 1366. 1367 Scytk. L. U 311 exord.lbis 312,3 Scijth. B II Sll.liis Is. chr. A II 431, 31« • ^. 32 add. II ad Is. chr. II 491, 2 bis 492 bis Ps. Is. chr. II 498, 31 ter Bed. A lU 256, 38 260, 70 265, 115 Ninus (rex Assyrioruni, fil. Nini et Semiramidis) Scyth. L. II 311, 2 Sci/th. B II 311,2 Ninyas Cass. II 121, 10 Niobe Prosp. I 387, 36 Nochodoxus v. Nicodemus Noe Gener. A I 92, 36. 37. 38 95, 47 103, 155 106, 187 112, 230 132, 332, 10 133, 333, 2 Gener. -B 1 89, 3 92, 3.',. 36. 37 95, 46. 91 103, 49 129, 173 130, 140. 141 132, 167,10 133,168,2 139, I3j8's 140,1 Chr. Al. 1 91,-2 92, 11. 12 bis. 13 93, 13 ter. 14. i.-^. 16 95, 24 96, 35. 44. 4«. 52 97, .'.7 99, 67. 68. 69. 74. 80 103, 127. 128 104, 135 106, 156. 162 107, 165 112, 203. 204 add. I ad Chr. .354 1 151,9. 10. 11 Geneal. I 162, 35* "'' iis. 37 164,62. 63 ter. 64. ii,^ • •> 166, 113. 114 168, 166''. 167». 168» 169, 197 170, 203. 204. 206. 220. 222. 223 171, 224. 225». 227 F. Vind. B I 278, 74 Prosp. 1 385, 9. lo. n. i2 386, 15 Chr. 511 I 632, 9. 10. 12 add. I ad Vict. Aq. I 737, 16. 17.18. 19. 22 Cass. II 120, 2 add. I ad Is. hist. II 304, 5. 7 add. VII 376 bis Scylh. L. II 320, 29 Ps. Is. h. n 378, 2 Is. chr. A II 428, 15. 17 429, 13 /«. chr. B II 425, 3 bis 428, 13. 14 Ps. Is. chr. II 498, 17 ter Oild. UI 59, 30 64, 28 86, l Britt. UI 146, 4. 5 159, 15 161, 5. 23 Nenn. UI 151, 26 Nenn. int. 111149,1.19 \b\,r.. 171,18 Bed. A lU 247, 2. 3 251, 18 bis. 19 252, 20 254, 26. 27 Bed. B UI 247, 3. 4 251, 20. 21 Lat. Bed. UI 349,11. 12 gen. Noae Ge- ner. ^ I 89, 2 Noel Gener. B I 139, li Noema {Naama, filia Laraech) Qeneal. I 164, 57 Noemman {Naaman, fil. Balac) Geneal. I 177,355 Nonuus (martyr) Chr. 354 I 72, 7 Nonuita V. Gild. B III 108, i bis. 6 Norea (uxor Semi Geneal. I 164, 67 165, 92 Novatianus (coufessor) Chr. 354 I 75, lo. 13 Prosp. I 439, 855 Novotianus Chr. 511 I 642, 414 Novatus (presbyter, haereticus) Chr. 354 I 75, 9. 13 Prosp. I 439, 855 440, 856 (aj Chr. 511 I 642, 414 Is. chr. A II 463, 308 Is. chr. B U 463, 207 Gild. III 64, 7 Novatiana heresis Is. chr. A II 463, 308 Bed. B lU 291, '223 Novatiani Prosp. I 440, 856 fa . i) *Novati Chr. 354 I 71,20 Novatus (episc. Africanus) Pros}). I 475, 1327 Niivollus (cpisc. Coniplutensis) loh. 11 21;>, 579, 4 Nubita, Nubitus v. Nicetas Numa Pompilius v. ind. I Nuraerianus imperator v. ind. II Numitor Cass. U 122, 71 Ps. Is. h. II 379, 3 qualer Nenn.int. UI 153, ic, Bed. A III 266,12:. Nummi- tor Ps. U. chr. II 499, 146 Nummius v. Tuscus Numnius v. Albinus Nuii V. lesus fil. Nave Nympliae I 546, 21 Nyinphao indigonae I 546, 20 Nymphae Laurentes I .546, 21 Oamer (Asdingus) Vict. T. II 198, 531 Ob {Uz, fil. Nachor) Geneal. I 171, 243 Obed V. Oded Obet (pater lesse, lobed ap. Matth. 1,5 et Luc.3, 22) Gener. A I 132, 332, 31 Obeth Oener. B I 132, 167, 31 Geneal. I 178, 368. 369 Obs V. Os Ocazat (Ahusat) Gild. III 86, 4 Ochozias {Ahasja , fil. Achab , rex Israhel) Geneal. I 192,553 Ocozias Gener. A I 134,343 Geneal. I 192, .554 Ocozie (gen.) Geneal. I 192,555'' Ocho- dias Oener. B I 134, 156 bis Ochozias {Ahasja, fil. loram et Athaliae, rex ludae) Gener. A I 122, 275 123, 277 bis. 27S Oener. B I 123, 121 Chr. Al. I 122, 272 r23, 273. 274 ter. •Hi Oeneal. 1 180, 391. 393 Is. ehr. A 11 441, 125 Is. chr. B U 441, 85 Bed. B lU 264, 98 gen. Ochozie Oener. A I 123, 277 Chr. Al. I 123, 274 Ocozias Gener. A I 123,276 132,332,40 134,335,9.344 Geneal. I 192, 557» bis Clir. 511 I 635, 124 Ozias Prosp. I 392. 133 Ozie (gen.) Oener. B I 123, 122 Azarias Bed. A UI 264, 105. 107. 108 quater. i09 Lat. Bed. U\ 350, 58. 59 Ochus V. Arses et Artaxerxes lU Ocor V. Artaxerxes UI Ocozias V. Ochozias Octavianus Caesar cet. vid. Augustus in ind. II Octha (fil. Uengisti) BriU. lU 179, 19 199, 3 203, 11 Nenn.int. UI 179, 12 199,3 Otta UI 129, XXXVU 130, LXI Odaenathus v. Odeuathus Oded, pater Azariae prophetae Obed dild. lU 50, 29 = Addo'? {cf. Azarias) Oded (propheta) Prosp. I 393, 16 1 Odenathus rex Odaenathus Silv. I 521, 45 Odinatus Prosp. I 442, 905 Ordinatus Chr. 511 I 642, 431 Odera, Oderba v. Derra Odiel ( Usiel, fil. Caath) Oener. A I 136, 359 Geneal. I 186, 476. 477 Aercius Gener. A I 136, 360 Odiffa (Hudhaifa) C. Hisp. II 360, 95 Odinatus c. Odenathus Odiva V. Ovida Odoacar (gen. -cris, acc. -crem cet.) F. Vind. A I 308, 619 312, 635 4is 316 318, 640 6iS 320,646.649 322,57 P. Camp. I 308, 619 746, 476 Havn. A I 309, 476, 2 311, 478 Havn. mg. I 309, 476, 2 311, 476. 477 An. Val. I 314, 45. 46 315, 47 bis. 48 bis 316, 50 bis. 51 ier. 52 ter. 53 ter 318, 54 ter 320, .'i4. 55 322, 64 Marc. II 91, 476, 2 Odoacar (abl.) Is. hist. II 283, 4 (b) Odo- vacar {acc. -crem, abl. -cre) Cass. II 158, 1303 159, 1303. 1309. 1316. 1320. 1321. 1323. 1326. 1331 Odoachar (acc. -chrem cet.) Havn. A I 311,477 313, 482 ter. 487 /er iTaDn. iJ I 309, 476, 1 311,477.478 313,482. 487, 2 Havn. I 317 bis 319, 491 quater 321, 3. 4. 6 An. Val. I 315, 48 316, 49 Odoucer Marc. II 91, 476, 2 612 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. bls. 477 93, 4S9 add. IVad h. chr. II 503, 2 Bed. A IH 30.'), 500 Odov,acer (acc. -crem cet.) An. Val. I 308 Agn. I 319 his 321 quater Mar. II 233, 476. 493 Lat. Imt. III 423, 22 Odoacrus Chr. Caes. II 222, 492 Odoacro (abl.) F. Vind. A I 310, 622 Odo- fagro (abl.) Chr. 511 I 665, 670 Odoazar add. IV ad Is. chr. II 503, 3 Odoiu (comes) An. Val. I 324, 6S Odoind Mar. II 234,500,3 Odomum (acc.) Havn. I 331,504 Udorrem v. Derra Odovacar, Odovacer v. Odoacar Oe ( Uz, fil. Kison) Oeneal. I 175, 302 Oedipus Idippus Chr. 511 I 633, 60 Offa (fil. Duminfert) Britt. III 204, 12 Ofta (fil. Eadfered Flesaurs) Britt. III 202, 28 Offa (fil. Gnerdmund) Britt. III 203, 38 Ofni {Ilophni, fil. Heli) Gener. A I 135, 357 Geneal. I 189, 524. 531 Gild. III 69, 27 Ogaman Nenn. int. III 149, 16 171, 15 Ougomun Britt. III 160, 15 Ogma Nenn. int. III 155, 9 Olda V. Holda Oldad (propheta) Chr. Al. I 125, 388 Oliba (filia luliaui episcopi) Ps. Is. h. II 387, 19 cj. Holda Ollo (dux Francorum) Ilavn. I 388, 8 Olylirius iinperator v. ind. II Olympias (mater Alexaiidri Magni) Prosp. I 397, 216 Bed. A III 274, ims (Jlympiades Scyth. L. II 322, 34 Olympius (Arrianus) Vict. T. U 193, 498 Is. chr. A II 474, 392 Olimpius Havn. I 269, 23 Olympius (magistrianus) Vict. T. H 200, 500, 1 Oman v. Onan Omar (fil. Elifas) Geneal. I 173, 273 Omar cf. Amer Omirus v. Homerus Omousi (Musi, fil. Merari) Geneal. I 186,479 Onau {Onam, fil. Sobal) Oeneal. I 174,296 Onaii {Ana, fil. Sebegeon) Geneal. I 174, 298 Oman ib. 174, 297 Ongen Britt. III 203, 39 Onias (I, laddi fil., pontifex ludaeorum) Prosp. I 398, 228.234 67«-. 5i7 1 637,216. 219 iVi^. ^4 III 276, 206. 211 Onias (II, fil. Simonis iusti, pontifex lud.) Prosp. I 399, 237. 248 400, 251 Vhr. 511 1 G37, 228. 229 Bed. A m 276, 212 277, 221 Onias (111, fil. Simonis II, puntif.) Prosp. I 401, 267 V. 4 iii. Bed. A III 277, 223. 226 ter 278, 232 bis Onias (IV) cognomento Meuelaus (pontifex) Prosp. I 401,267 Onnan (rex Easteranglorum) Britt. III 208, 26 Onoulfus V. Arnulfns Ophimin {Iluppim, fil. lialac) Geneal. I 177, 355 Opllio Ilyd. II 34,239 Oppa V. ind. IV p. 400 sub Eyicane Optatianus, praef. urbis l'ublilius Optatianus Chr. 354 I 68, 329. 333 Optatus add. V ad Prosp. I 495 Optila (satelles Aefii) Marc. II 86, 455, 1 idcm videtiir Accila Ilavn. 1 303, 455, 2 Oraio (Gothus, nepos Vitigis) Auct. Marc. II 106, 538, 6. 540, 5 (jrdinatus v. (Jdenathus Ordoinus (rex Hispaniae) Eey. Vis. HI 469 (Lcy.) Ordonius ibid. bis Ordoinus (rex Hispaniae, alius) Beg. Vis. HI 469 (Leg.), Ordonius (rex Hisp., al.) Reg. Vis. IH 469 (Leg.) (Jreb (Madianita) Chr. Al. I 117, 240 Orib ib. 117, 2:19 Orestes (fil. Agameinnonis) Chr. 511 I 634, sn Orcstes (patricius, pater Augustuli imperatoris) An. Val. 1 306 308 te)- 310 Bavn. A I 307,475 309, 475,1. 476,3 Mavn. B I 307,475 309,475,2. 476,2 Havn. mg. I 309, 475, 1. 2. 476, 3 F. Vind. A 1 308, 616. 617. 620 Marc. U 91, 475, 2. 476, 2 bis 92, 480, 2 Cass. II 158, 1301. 1303 ia(.ius^ III 423,23 Orestis (nom.) P. Camp. I 306, 616 746, 475 Uorestes Lat. lust. UI 423, 17. 20 Orestes pater Herculani Vict. T. II 188, 478, 7 Virius Orfitus (praef. urbis) Chr. 354 I 66, 273. 274 Vitrasius Orfitus (praef. urbis) Chr. 354 I 69, 353. 354 (jrib V. Oreb (Jridria v. Oritbyia Origenes (presbyter , scriptor) Prospi. I 434, 755 437, 807.808 Chr.511 I 641,389 Chr. 452 I 650,45 Cass. II 145, 891 146, 924 Is. chr. A II 460, 287 462, 295 Is. chr. B II 462, 197 Bed. A UI 289, 344 290, 359. 361.365 291,368 292,375 £ed. iJ III 290, 213 cf. Pierius Orithyia, reyina Amar.oimia (Jridria Scyth. Jj. 11 315, 14 316, 14. 15 bis Scyth. B II 315, 14 bis 316, 15 bis Orneus (lebuseus) Geneal. 1 179, 373 bis Ornias (Adonia, fil. David) Geneal. I 191, .542 bis Orosius, presbyter Hispanus, scriptor Ilorosius Paulus Ps. Is. chr. II 498, 31 Orosius add. VI ad Prosp. I 498, 396 P. Gamp. I 74.5, 7 Marc. II 73, 416, 1 bis add. II ad Is. chr. II 491, 2 lU 131 bis Bed. A III 301, 471. 472 Horosius Oener. B I 91, 24 F. Vind. B I 296,491 Orpheus Bcd. B III 2.59,62 Orfeus Chr. Al. I 119, 254 Prosp. I 389, 76 Cass. II 121, 39 /s. chr. A II 437, 77». 79 Ortamo (fil. lechoniae) Oener. A I 132, 332, 51 Ortygius (epise. Celeuensis) Hyd. II 16, 3i Os {Ih, fil. Aram) Gener.A I 104,164 Obs Ocneal. I 165, k;i '■qui ((. e. oV) Chr. Al. I 104, 130 Osbiu (fil. Eadfered Flesaurs) Britt. III 202, 24 Osbiu Britt. lU 208, 19 = OsyuicU Oseae v. Osee Osech (fil. luda, losech ap. Luc. 3, 26) Geneal. I 194, 597. ,598 Osee {Hosea propbeta) Gener. A 1 124, 281. 283 133, 333, 25 Gener. B 1 123, 125 124, 126. 127 133, 168, 25 Chr. Al. I 124, 277. 278 Prosp. I 393, I4s. 151 394, 158 Chr. 511 I 635, 138. 143. 152 Is. chr. A II 443, 141. 144. 149 Oild. III 56, 33 73, 7 Bed. B m 265, 109 Oseae Oener. A I 124,280 Chr. Al. I 124,282 Ossee Qcner. A I 124, 282 Osee {IJosea, rex ludae) Oener. A I 13.'), 353 4ts Oencr. B I 135, 166 Oseae Geneal. 1 193, 569 bis Osfird Britt. 111 204, 31 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 613 Osguald V. Oswald Osgiulii (fil. Kaillered Flesaurs) Brill. III 202, 26 Osgiiid ;;/■;«. III 202, 2r,. •.".i 20;j, s 204,40 208,2.12 Osuiu add. IV ad 17(7. Aq. I 753 potit !)7 cf. Osbiu Oslach (fil. Kcgfird) Bnll. III 204, 42 Oslapf (fil. Eadfered Flesaurs) Britl. III 202, 27 Oslaph (fil. Echuu) Brltt. III 20ri, 4 Osmcr Britl. III 202, 16 Ospiuio Bijd. II 31, 201 Ossa (fil. Aedibrith) Britt. III 202, 7 Ossa (fil. Octha) Britt. III 203, 12 Ossee V. Osee Ossulf Britt. III 204, i.". Osvvald (fil. Eadfered) Britt. III 207, l Oswald Lamu- guin ib. 207, 2 Osguald ib. 202, 23 Oswald (rex Nordorum) Britt. III 208, 31 sauctus Oswaldus ib. 208,27/28 Osuiu V. Osguid Oth D. Aoth, fil. Abair Othman v. Atthumau Otho imperator v. ind. II Othoniel, Othouihel v. Gothoniel Otta V. Octha Ougomun v. Ogaman Ovida (comes) Havn. A I 313, 482 Jii' Hami. B I 313, 482 3Iarc. II 92, 480, 2 Odiva Cass. II 159, 1S09 Ovidius Naso Frosp. I 405, 332 Ovidius Chr. 511 I 639, 2S2 Oviuius V. Gallicauus, Pacatianus, Paternus Oayyartes, rex Bactriaiwrum loroastrae Scyth. B W 321, 31 loastre Scyth. L. II 321, 31 Ozia ( Ussa, fil. Aminadah) Gener. A I 120, l6!) Ozam Chr. Al.l 120, 266 Oxias {Vssi sacerdos) Gener. B I 135, 117 Acliias Gener. A I 135, ihh Ozias fpater leddadida regiiiae) Geneal. I 180,410 Ozias (propheta) Brosj). I 392, I2r. Chr. 511 I 634, lis Ozias c/. Azarias rex ludae et Ochozias Pacalianus, praef. iirbis (Jvinius Pacatianus Chr. ,S54 I 66, 276. 277 Pacuvius, tragoediarum scriptor Prosp. I 402, 275 Padusia Prosp. I 473, 1303 Palacmon i/ratntiiaticus Palenion Chr. 511 I 63!), 311 Palaephatus mythoyrophus Palefatus Bed. A III 259, 6U Palladius (fil. Petronii Ma.ximi imp.) v. ind. II p. 487 sub patre Palladius, cpisc. Antiocli., v. ind. VI p. 5oS Palladius (episc. Britannus) Prosp. I 472, I3ui 473, 13117 Brilt. 111 194, 12. is 195, 2/3 Nenn. int. III 194, 3 Bed. A III 302, 4S2 Paladius 111 129, I.III Pallas dea: Palladium Chr.pasch. 1 233,328,2 P.ill.is (fil. Euandri) I add. p. X {moni. 3) Palogorius Hyd. II 33, 21'.t Pamphilus (preshyter, martyr) Prosp. I 450, 1022 Bed. A III 295, 407 c/. Eusebius Caesariensis Pancratius (preshyter Komanus) Prosp. I 455, 1091 Chr. 511 I 644. 4«.-. Pauias (rex Assyriorum) Cass. II 121,36 Pantaenvs, stoicus philosophus Pantenus Prosp. I 433, 741 Pantlienus Bed. A IIl 288, 342 Pantha v. Penda Panthaptes (filia Cambysis) Bed. A III 271, iriS it"s Panthenns v. Pantaenus Papias (episc. Hierapolitauus) Prosp. I 419, r,:,u Papirius v. Cursor Pappus Lat. Al. III 449 mg. a Parassis v. Merobaudes Parmenides philosophus Prosp. I 396, 197 Partheiiius (martyr) Chr. 354 I 71, 12 Partholomus Britt. III 154, 11 Partholon Nenu. int. lU 154, 21 Bartholomeus m 127, VI Parysatis (uxor Darii Nothi) Prosp. I 397, 209 Bed. A m 274, 178 Pascent (fil. Guortbigirni) Britt. 111 192,12 193,5 Nenn. int. 111 192, 7 193, 3 Pascent (fil. Guoidcant) Britt. lU 193, 2 Nenn. int. III 193,1 Pascentius (Manichaeus) Hyd. II 25, 138 Paschasinus (episc. Lilyhitanus) add. IV ad Vicl. Aq. I 755,444 Bed. A III 302,481 Paschasius (martyr) Prosp. I 475, 1329 476, 1329 add. V ad Prosp. 1 497, 1329 Pasquetenus V. Gild. A III 101,45 102,1 Pastor (episcopus) Hyd. II 22, 102 Paternus (praef. urhis) Chr. 354 I 65, 264. 265. 266 Ovinius Paternus (praef. urbis) Chr. 354 I 66, 28i Paternus (episc. Venetensis) V. Gild. A III 102, 12 Patriciolus (pater Vitaliani) Vict. T. U 194, 5io Patriciolus ef. Patricins Caesar Patricius Caesar v. ind. II p.4S7 sub Leone I Patricius (dux Komanus) Marc. II 96, 503 Patricius (seuator) Marc. U 98, 612, ^ s. Patricius Gild. lU 88, 36 Britt. III 158, 19. 2U 159, 6.8 194,1 19.% 3. 15 196,8 197,15 198,4.15 Nenn. int. m 194,1.4 196,1.5 Mir. Ilib. Paris. lU 221 post V. 89, V. 91 cf. Maun Patroclus (episc. Arelatensis) Prosp. I 466, 1247 471, 1292 Chr. 452 I 654, 74 Patrosoniim (fil. Mesraim) Chr. Al. I 100, 89 Patro- sonim Gener. A 1 100, 114 Patrosin Geneal. I 167, 140 Paul (fil. Glovi s. (Uou) Byitt. UI 193,7 Paulus Ne7m. int. III 193, 5 Paul (fil. Mepurit) Brilt. III 193, 4 Nenn. int. III 193,2 Paulillus (frater Paschasii martyris) Prosp. I 476, 1329 Pauliuus, episc. Antiocbenus , v. ind. VI C (n. XXII. XXIV) Paulinus (episc. liiterreusis) Hyd. II 20, 73 Paulinus (episc. Eboracensis) Nenn. III 207, 13 Bed. A III 311, 541 V. 3. 7 Pauliuus (episc. Nolanus) Dom. Val. I 630, 19 Chr. 452 1 650, 41 Hyd. U 20, 8i Paulinus (episc. Trcverorum) Prosp. I 455, 1090 456, 1102 Chr. 511 I 644, 485 add. II ad Bed. 111 338 Paulinus, praef. urbis Anicius Paulinus Chr. 354 I 68, 331. 332. 334 Paulinus (mag. ofticiorum) Marc. U 80, 44u, 1 614 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Aemilii Paulli: Aeniilius (M. Aemiiius Pmillus, mag. equitum a.45.H u. c.) Cons. Const. I 209, 453 Aemilius Paulus Chr. 354 I 145, s (in dictalori- hus) Pauli basilica Silv. I 545 Paulus (apostolus) Chr. 354 I 71, le 73, s acld. I acl Chr. 354 I 152, 31 Geneal. I 194, 614 Cons. Const. I 220, .58 Chr. pasch. I 23(5, 337, 2 238, 356 Barh. I 281, 121 283, 149 F. Vind. A I 283, U6 Prosp. I 412, 434 413,440,446 414,466 ^2^ , (,»6 (h) add. V ad Prosp. I 495 Jis Chr. 511 I 639,314. 319 add. I ad Vict. Aq. I 738, 9 Cass. U. 138, 671. 689 C. Eisp. II 342, 31 343, 35 350, 64 Is. chr. A II 455, 247 his Is. chr. B 11 455, 167 add. II ad Is. chr. II 492 Gild. m 79, 16 83, 37 V. Gild. A III 95, 24. 32 Bed. A 111284,290.291.293 292,376 296,416.421 298,442 311, 540 Bed. B m 284, 184 Reg. Vis. Ul 468, 50 c/. basilica Pauli in ind. geogr. suh Roma Paulus (martyr) Oeneal. 1 196, 624 Paulus Thebeus Prosp. I 455, 1095 Paulus, episc. AI., v. ind. VI p. 557 Paulus, episc. Autioch., v. ind. VI C (n. XV. LV) Paulus, episc. Const, v. ind.VI E (n.III. XXXVIU) Paulus (episc. Oxismorum) V. Gild. A lU 92, 21. 23 93, 4. 5 102, 33. 36. 38. 45 Paulus (frater Orestis patricii) An. Val. I 308 Havn. A I 311, 476, 3 Havn. B I 309, 476,2 Bavn. mg. I 311,476 F. Vind. A I 310,620 Cass. II 158, 1303 Paulus (tribunus notariorum) Marc. II 95, 500, 2 100, 517 Paulus (satelles Vitaliani) Marc. II 101, 520 Paulus (dux Romanus) Auct. Marc. II 105, 538, i 106, 538, 6. 539, 3 Paulus (dux Hispanus) Ep. Ov. II 374, 16 his (Wamha) Paulus cf. Orosius, Paul Pax forura Pacis Silv. I 545 Pegasus Cass. II 121, 34 Pelagia (uxor Bonifatii patricii) Marc. II 78, 432, 3 Pelagius, episc. Rom., v. ind. VI A (n. LXII. LXV) Pelagius (Britto, haereticus) Prosp. I 467, 1252 Chr.453 I 650, 44 Js. chr. A II 474, 374 Neim. int. III 194, 6 Bed. A III 300,467 Bed. B III 301, 2.56^ Pelagi- anus Hgd. II 19, .59 Pelagiani Prosp. 1 468, 1261. 1265 469, 1268 473, 1306 add. II ad Prosp. I 488, 1268 Pelagianus Prosp. I 472, 1301 bis Pelagianus error Prosp. 1 477, 1336 heresis Pe- lagiana ib. 469,1266 Bed. A Ul 304,491 311, 541 )>. 17/18 Pelagius Marc. II 93, 490 Pelagius (fil. Fafilanis) Ep. Ov. U 374, 16 bis (Vitiza) Pelagius (rex Hispaniae) Peg. Vis. III 469 (Leg.) bis Pelagius cf. Polycletus Peleus cf. Pyrrhus Pelops Chr. 511 1 635, 139 Pelopum Chr. Al. I 118,244 Penda (fil. Pubba) Britt. III 204, 4. 7. 10 208, 14 bis. u Pantha ib. 204, 6 Pantha rex ib. 208, 7. lo Penthesilea (regina Amazonum) Scyth. B. 11 316, 16.17 Pentisilea Scyth. L. U 316, leiis Perdiccas, succeseor Alexandri Magni Perdicca Scyth. B. II 322, 33 Perdicam Scyth. L. II 322, 33 Perdicae statua Marc. II 97, 509, 1 Perpetua, martyr Africana (Vibia Perpetua) Bibia Perpetua Geneal. I 195, 623 Perpetua Chr. 354 I 71,10 F. Vind.A I 287,307 F. Vind. B I 287,307 Prosp. 1 434,757 CJir.511 I 641,386 Bed. A lU 289, 346 Perseus Persea Chr. Al. I 117, 241 Persius Flaccus, satyricus poeta Cass. II 137, 640 Persius Is. chr. A II 456, 248 Pertinax iniperator v. ind. II [cf. Septiraius Severus) Pervincus diaconus Byd. U 24, 135 Pescennius tyrannus v. ind. II p. 477 suh Septimio Severo Petefres (socer loseph) Geneal. I 177, 343 Peteova V. Gild. A m 91,24 Petessonsius Farao Chr. Al. I 114, 224 Petia (comes) Bavn. I 331,514 Petreius (legatus Pompei) add. I ad Is. hist. II 304, 15 Petronax'? gen. Petrouaois add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 179 7,54 post 285 Petronius Maximus iraperator v. ind. II Petronius (praef. Syriae) Prosp. I 411,411 Petronius (episc. Bononiensis) add. VI ad Prosp. 1 498, 383 Petronius cf. Probianus, Volusianus Petrus apostolus v. ind. VI p. 552 Petrus (martyr) add. I ad Vict. Aq. 1 738, 26 Bed. A III 296, 420 Petrus, episc. Al., v. ind. VI p. 556 (n. XVI. XXII. XXXII) Petrus, episc, Antioch., v. ind. VI p. 558 Petrus, episc. Const. (?), v. ind. VI p. 561 Petrus, episc. Hieros., ?', ind. VI p. 560 Petrus (episc. Ravennas?) An. Val. I 326,81.83 Petrus (episc. Salonensis) Vict. T. U 203, 554, 1 205, 562 Pelrus, Toletane sedis diaconus C. Bisp. II 366, 133 Petrus (orator Caesaraugustanus) Chr. 452 I 631 Petrus (tyrannus) Chr. Caes. II 222, 506 Petrin.ne portae v, ind. geogr. suh Alexandria Phaedra Faedra Prosp. I 390, 88 Phaethon Faeton Is. chr. A II 434, 53 Feton Gener. A 1 112,229,39 Phalech v. Faleg Phalensi, Cilicie tyrannus Chr. 511 1 635, 162 Phallus (Pallu. fil. Ruben) Geneal. I 176,324.325 Phaner (Pethahja, princeps sacerdotum) Geneal. I 190, 536 Pharamundus v. Faramundus Pharao Geneal. I 172, 249 180, 3.8it> Gild. lU 38, 18 69,21 A'ci!n. 111 157,1/2 Nenn.inl. 111 156,22 157, 1/2. 16 Farao Chr. Al. 1 114. 222 Gild. 111 48, 20 86,6 Lal. Mal. m 433,36 cf. Arouth, Cencris, Petess(msius Phares v. Fares Pharisaei Gild. Ill 79,1 Pbarisei Ps. Is. chr. II 498, 3 mg. Phcrecydes, historiarum scriptor Ferecydes Prosp. I 396, 198 Ferecides Is. chr. A U 446, 169» INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 615 rhicol {Pichol, .5.59 Philippus (abbas Hierosolymitanus?) Bed.A 111297,436 Philippi imperatores (pater et filius) v. ind. II Philippus (praelectus ) Prosp. 1 453, 1064 Philippus (philosophus) Marc. II 76, 423, i Philipus dux add. IV ad Vict. Aq. I 753 posl 179 Philippus c/. Philippicus Philistus, historiarum scriptor Filistus Chr. 511 I 633, 68 Philo (ludaeus, scriptor) Gild. III 36, 10 Philo (episc. Libyae) Prosp. I 459, 1143 Chr. 511 1 644, 485 Philocalus Furius Dionysius Filocalus Chr. 354 I 39 cf. p. 15 sqq. Philogonius, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 Philomatius v. Catulinus Philometor v. Ptolemaeus VI Philopator v. Ptolemaeus IV Philoxenus, episc. Hierojiolitanus Filoxenus Vicl. T. II 193, 499 Phoa V. Fua Phocas imperator v. ind. II Phoebus Geneal. I 195, 617 bis Phorbas Prosp. I 388, 51 Phormieus, rex Arrjivorum Foroneus Is. chr. A II 432, 37 Is. chr. B II 432, 35 Bed. A IH 256, 45 Fronens Chr. Al. I 114,224 Photinus (haereticus) Chr. 511 1 644, 505 Fotiiius Frosp. I 441, 891 (a.b) 460, 115« Is. chr. A H 469, 351 Fotinianum dogma Prosp. 1 460, 1158 Fotiniani Frosp. I 441, S9i f6) 442, RsiCn) Phrixus Frixus Is. chr. A II 436, 69 Picus (Saturni fil., rex Latinorum) Chr. 354 1 143, 3. 6 /«. chr. A II 436, 76 Fs. Is. chr. U 499, 94 CHRONICA III. BriU. III 150,2 Nenn. inf. III 1.50,2 Bed. A III 261,72 Bed. B III 2.59,60 fil. lovis Nenn. inl. III 1.53,8 Pierius, presbyler Alexandrinus Phierius Bed. A III 294, 397 cognominatus Origenes iuuior ibid. Pierius (comes domesticorum) An. Val. I 316, 53 Ilavn. I 319, 491 Pilatus, procurator ludaeae Pontius Pilatus Geneal. 1 194,612 Prosp. I 411,410 Lat. Mal. III 429,28 430, 10 433,20 Pilatus Prosp. I 408,373 410,389. 398 411,403 Chr. 511 I 639,283.295.296.301 Cass. II 137, 646 Bed. A HI 282,271 283, 279 Lat. Mal. III 429,29 IJtfAtirog Chr.pasch. I 221,68 Pindarus Is. chr. A II 446, 174 Pinehas v. Flnees Pinytus (episcopus Gnosiae urbis) Prosjy. I 429, 684 (a.h) add. IV ad Prosp. I 491 Pionius (martyr) Cons. Const. I 225, lei'' Prosp. I 428, 674 Bed. A III 287, 327 Pipinus v. Pippinus Pippa r. Pubba Pippinus (mniordomus) add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 193 Pippinus senior add. IV ad Bed. III 345 (Pal., Par., Eins. sup.) Lat. Bed. III 353, 16O. 16I Pipinus senior add. IV ad Bed. III 345 (Vat.) Pip])inus (Francorum rex) add. III ad Bed. III 343, 2 bis add. IV 345 (Pal. his, Par. bis, Eins. sup. bis, Eins. inf.) Lat. Bed. III 353, 162. 163 iis. 164 Pi- pinus add. VII ad Is. hist. II 376 add. II ad Is. chr. n 492 add. IV ad Bed. m 345 (Vatic. bis) Pip .... add. IV ad Vict. Aq. I 754 post 235 Pirus V. Pyi-rhus Piso V. ind. II p. 475 sub Galba Pius Antoninus imperator v. ind. II Pius, episc. Rom., v. ind. VI p. 553 Placidia v. ind. II p. 486 sub Constantio III Placidus (praef. urbis) Chr. 354 I 68, 34G. 347 Platanus Vict. T. II 194, 504 Plato (philosophus) Frosp. I 397, 203. 211. 212 Is. chr. A II 447, 182. 182» 448, 185. 189 /s. chr. B II 447, 121 Bed. A III 273, 173 274, 184. 189 Bed.B III 273. 136 Plato (praef. urbis Constantinop.) Marc. II 97, 512, 2 98,512,6 Vict. T. II 195,513 Plautus poeta Marc. II 94, 496, 2 Plinius Secundus Prosp. 1 420,564 421,569 Cass. II 141, 766 Bed. A III 286, 311 Plinius Chr. 511 I 640, 348 confunduntur Plinius maior et minor Plinos Scyth. B. II 314, 9 Plinta comes Marc. II 73, 418 Plotius V. Gallus Plus V. Artaxerxes III Plutarchus philosophus Prosp. 1 414, 465 Cass. II 141,772 Pneumatoniachi Frosp. I 4.53, 1063 (a) Polycarpus (episc. Smyrnaeus, martyr) Cons. Const. I 225, l^it» Prosp. 1419, .550 427,659 428,674 Qild. III 68, 33 Bed. A ni 287, 323. 3S7 Polycarpus (episc. Asianus. al.) Prosp. I 433,743 Poli- carpus Bed. A III 289, 343 Folycletus Pelagius Fs. Is. h. II 380, 4 79 616 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Polycrates (episcopus) Prosp. I 434, 751 Pompeianus cogiiomento Francus (dux Koraanus) Prosp. I 442,905 Chr. 511 I 642,431 Gn. Pompeius Magnus Prosp. I 402, 291 Pompeius Magnus Chr. pasch. I 215, 697. 702 Gn. Pompeius Prosp. I 403, 306 Pompeius Chr. 354 I 148, 23 Prosjl. I 403, 29G 404, 314. 319. 322 Silv. I .520. 1 .545 Chr. 511 I 638, 259 I add. p.XII Cass. II 133, 525. 526 134, 531 bis Is. Jiisi. II 268, 27. 29 Ep. Ov. II 373,13 Ps. Is. h. II 380, iquater Is. chr. A II 452, 227 453, 234» Is. chr. B II 452, 152 Bed. A III 279,249 280, 251. 2.55 ^Js Bed.B III 280,167 *nof/7irjt.ng riToXe/^cdog Chr. pasch. I 216, 707, 1 — curia Pompeia v. Eonia in yeogr. rompeius (nepos Anastasii imp.) v. ind. II p. 489 sub Anastasio Pompeius cf. Faustinus, Maximus Lucius Pomponius, Atellanarum scriptor Prosp. I 403, 298 Pomponius cf. lanuarianus, Victorianus Pontianus, episc. Rom., v. ind. VI p. 563 Pontianus C!ir. 354 I 71, 23 Pontius (diaconus) Bed. A III 292, 378 Pontius cf. Pilatus Popilius V. Laenas Porcius V. Cato Porphijrius Porphirius Chr. 511 I 643, 465 Porphyrius Gild. III 29, 16 Porus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447, 3 450, 3 Porus (rex Indorum) Chr. 511 I 637, 213 Posidius (episc. Africanus) Prosp. I 475, 1327 Possidonius Chalamensis Hijd. II 36 Postumius V. Postumus, Syagrus, Titianus, Varus Postumus Silvius (Aeneae filius) Chr. 354 I 143, 16 Silvius Postimus Chr. 511 I 634, .S6 Silvius Prosp. I 390, 99 Cass. II 122, 61 Ps. Is. chr. II 499, 98 Britt. III 150, 7 bis 153, 5 Nenn. int. III 153, 12 Bed. A III 261,75 4« Postumus Bcd. A III 261,75 Postumus (fil. Silvii aut Ascanii) Britt. III 153,6.12 Postumius Silvius Nenn. int. III 153, 20 Postumius ib. 153, 22. 24/25 Postumus tyrannus v. ind. II p. 479 s«i Gallieno Praedestinati Chr. 452 1 656, 8i Praete.\tata Chr. 354 I 71,22 Praetextatus Chr. 354 I 71,27 Priamus Prosp. I 390, 81 Chr. 511 I 633, 64 Cass. II 121, 42 Is. chr. A II 437, 84 Is. chr. B II 437, 55 Nenn. 111151,38 Nenn.int. III 151,32 Bed. A III 260, 61 Bed. B lE 260, 66 *Siamus Chr. Al. I 119,252 l'rimasius (episcopus concilii Byzaceni) Vict. T. II 202, 551, 1 203, 552 Primosus (episc. Carthaginiensis) Vict. T. II 202, 552, 1 203, 554,3 204, 551, 1. 556, 1 Primus, episc. Al., v. ind. VI p. 555 Princeps agoras v. Protagoras Prisca Prosp. I 429, 685 430, 686 (a) Priscilla Chr. 511 1 641, 369 Priscianus (grammaticus) add. II ad Is. chr. II 493, 8 Priscilla Chr. 354 1 70, 4. 6 71, 18 cf. Prisoa Priscillianus (epi.scopus Callaeciae, haereticus) Prosp. I 460,1171 46-2, 11S7 iis. 1193 Hyd.n 15,13.16 16,31 /s. chr. A II 469, 3.54 470,359 Is. chr. B II 469,233 add. II ad Bed. III 339 Priscillianistae Hyd. II 15, 16 16, 31 17, 37» 24,1,35 Priscus tyrannus v. ind. II p. 479 sub Decio Priscus comes Marc. II 95, 498, 2 Priscus cf. Tarquinius Priscus in ind. I Probatus, praef. urbis Celius Prohatus Chr. 354 1 69, 351 Probianus, ^Jraef. urbis Petronius Probianus Chr. 354 I 68, 329. 330 Probinus (praef. urbis) Chr. 354 1 68, 345. 346 Probus imperator v. ind. II Probus (nepos .\nastasii imp.) v. ind. II p. 489 sub Anastasio Prohus (grammaticus) Cass. II 138, 672 Probus (martyr) Prosp. I 475, 1329 add.V ad Prosp. I 497, 1329 Probus Or. Const. I 7, 26 Probus add. IV ad Vict. Aq. I 754 post 305 Procas Silvius Prosp. I 393, 143 Cass. II 122, 69 Bcd. A III 265, 116 Procas Chr. 354 I 143, 27 Chr. 511 I 635, 140 Procus Silvius Chr. 511 1 635, 136 Nenn. int. m 153, 16 Prociclus Is. chr. A II 434, 48 Procla (uxor Pilati) Lat. 3Ial. III 429, 29 Proclinus (episc. Salonensis) Vict. T. II 205, 562, 2 Proclus Chr. pasch. I 245, 393 Procopius tyrannus v. ind. II p. 483 mb Valente Procopius (frater Antheraii imp.) v. ind. II p. 488 sub Anthemio Proculus tyrannus v. ind. II p. 480 sub Probo Valerius Proculus (praef. urbis) Chr. 354 1 68, 337 Valerius Proculus (praef. urbis, al.) Chr. 354 1 69, 351. 352 Proculus (episc. Massiliensis) Chr. 452 I 652, 60 Proculus cf. lulius Proculus Procus V. Procas Proheresius (sophista Atheniensis) Prosp. I 457, 1117 Prometheus Prosp. I 387,46 Cass. II 121,18.21 Is. chr. A II 433, 45 Promitheus Chr. Al. I 116, 235 ter Prosias v. Prusias Prosper Havn. I 268, 7. il. 12 F. Vind. B I 296, 494 add.V ad Prosp. I 494 proZ. Vict. Aq. I 681, 12. 23 P. Camp. I 745, 5 add. IV ad Vict. Aq. I 756, 455 3Iarc. II 88,463 Vict. T. II 184 mi(. loh. II 211 V. 4 Is. chr. A II 473, 382 » Nenn. III 143, 26 Protagoras philosophus Princeps agoras filosofus Chr. Al. I 128, 304 Protasius (martyr) Chr. 452 I 646, 14 Bed. A III 299, 458 300, 466 Proterius, episc. AI., v. ind. VI p. 556 Protus (martyr) Chr. 354 I 72, 9 Prudentius, lyricus poeta Chr. 452 I 650, 37 Prusias (rex Bithyniae) Prosp. 1 400, 262 Cass. II 130,377 Prosias OJi.r. 511 I 637,236 Pseudophilippus (rex Macedonum) Frosp. I 401,269 Ptotemaei Ptholomei Prosp. I 401,267 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 617 Ptolemaeus (I) Lagi filim Soter Ptolomeus Lagi Soter Oener.A 1 137,364 Ptholomeus Laius Sotei" Gener.B I 137, iui nToXfutdog o .li'(}'ov Lal. Al. 11 ^'.ti,i(a) llioXf/jaiof Aayov ib. 451, 3 nToke/Jiiiog Attyoiag ib. 448, 4 Ptolomeus Lagi filius Is. chr. A II 449, 19G Ptholomeus Lagi filius Prosp. I 398, 225 Chr. 511 I 637, 214 Ptolomeus Largi filius Bed. A III 275, 202. 203 Ptholomeus Largi filius Bed. B 111 275, 146 l'tholomeus autiquus add. I ad Chr. .354 1 152, r,4 Ptolemaeus Frosp. I 398, 234 399, 23» Lat. Al. 111 448 mg.b Ptolomeus Is. chr. B 11 449, 131 Lat. Bed. III 351, 86. 87 Ptholomeus Bed. A m 276, 205. 207. 219 Ptolemaeus (II) Philadelphus Lat. Al. 111 448, .'. Ptolomeus Philadelphus Bed. A 111 276, 2I4 Ptolo- meus Filailcllus Is. chr. A II 449, 200 Ptholonieus Philadelphus Chr. 511 I 637, 221 Bed. A 111 276, 219 Ptholomeus q. e. Philadellus Prosp. I 399, 241 Ptholomeus Filadelphi Qener. B I 137, 202 Ptolomsis Filadelfus Oener.A I 137,365 Jlro 4'ilu6t).(fov Lat. Al. III 451, 4 Ptholomeus Pros^). I 399, 248 400, 248 Bed. A III 276, 216 Philadelphus Lat. Bed. III 351,87.88 Lat. Al. III 454, 3 (a) Filadelfus Is. chr.B n 449,133 Bed.B lU 276,148 cf.add. V ad Prosp. 1 495 sup. Ptolemaeus (III) Euergetes (I) Tlro EveQycrrjg Lat. Al. III 451, .'> Ptolomeus Euergetes Is. chr. A II 450, 204 Bed. A III 276, 220 Ptholomeus Euergetes Prosp. I 400, 250 Ptolomeus Euergeta Gener. A I 137, 366 Ptholomeus Uergetis Gener. B I 137, 203 Eij£p;'£r?;s ii Lat. Al. III 454, 6 (a) EvsQyertg « ib. 448, 6 Euergetes Is. chr. B II 450, 135 Bed. A m 276, 220 277, 222 Bed. B m 276, i.w Lat. Bed. III 351,88. 89 Ptholomeus Epifanes add. I ad Chr. 354 I 152, 55 Ptolemaeus (IV) Philopator Uro •ti/.onarioQ Lat. Al. m 451,6 Ptolomeus Philopator Oener. A I 137, 368 Ptolomeus Filopator Is. chr. A II 450, 206 Ptolomeus Philophator Bed. A III 277, 222 Ptholo- meus Philopator Prosp. I 400, 255 Philopator Ptholo- meus ib. 400, 2.i8 Ptholomeus Filopator add. I ad Chr. 354 1 152, 56 Philopator Lat. Bed. III 351, 89. 90 ^iXondruiQ Lal. Al. m 454, 7 (a) 4>i).onaToQ ib. 448, 7 Philopater Bed. B III 277, 152 Philo- phator Bed. A 111 277, 222. 224 Filopator Is. chr. B II 450, 137 Ptholemeus Filometoris Oener. B 1 137, 205 Ptolemaeus (V) Epiphanes Tlro EniTpavijg Lat. Al. m 451, 7 Ptolomeus Epiphaues Bed. A III 277, 224 Ptolomeus Epifanes Is. chr. A II 450, 209 Ptholo- meus Epifanes add. I ad Chr. 354 I 152, 57 Prosp. I 400, 2,i9 Ptholomeus Epifani Gener. B I 137, 204 1'tolomeus Bed. A III 277, 226 bis Ptholomeus ibid. V Ptolomeus filius Euergit. Gener. A I 137, 367 Epiphanes Is. chr. B II 450, 139 Bed. B III 277, 154 'Enicpaytjg Lat. Al. III 454, 8 (a) Enitpuvtg ib. 448, 8 Epyphanes Lat. Bed. III 351, 90 Epyfanes ib. 351,91 Ptholomeus Epifanes c/'. Euergetes I Ptolemaeus (VI) PkHonietur flro 'f^tXofjijTioQ Lat. Al. III 451,8 Ptolomeus Philometor h.chr.All 451, 212 Bed. A III 277, 227 Ptholomeus Philometor Prosp. 1 401, 261 Ptholomeus I''ilometoris add. I ad Chr. 3.'>4 1 153, 58 Philometor Ptolomeus Bed. A III 278,228 Philometor Ptholomeus Prosp. I 401, 266 Ptholomeus Prosp. I 401, 264. 268. 270 Bed. A III 278, 230 Philometor Bed. B m 277, 156 ^do- fi>jru)Q Lat. Al. III 454, 9 (a) ^ii.ojjir^roQ ib. 448, 9 Filometor Is. chr. B II 451, 141 Phylometor Lat. Bed.m 351, 91.92 Pthnlemeus Filometoris t;. Philo- pator Ptolemaeus (VII) Eueryetcs (II) Physcon Jlro EveQ- ytrijg (i Lat. Al. III 451, 9 Ptolomeus Euergetes Is. chr. A n 451, 215 Bed. A ni 278, 233 Ptholo- raeus Euergetes Prosp. I 402, 278 Ptholomeus Euer- gentis Gener. B I 137, 208 Ptolomeus frater Oener. A I 137, 369 Ptholomeus frater add. I ad Chr. 354 I 153, 59 Ptholemeus iunior Gener. B I 137, 206 EviQyhijg jS Lat. Al. III 450, 10 (a) EviQyertg ^ ib. 448, 10 Euergetes Is. chr. B II 451, 143 Bed. A m 278, 235 Bed. B III 278, 158 Lat. Bed. lU 351, 92. 93 Euergeta Gener. A I 137, 371 Euerceta add. I ad Chr. 354 I 153, 61 Ptohmaeus ( VIII) Ncos Philopiator (Pldlometorisfilius) Ptolomeus Fuscus Gener. A I 137, 37u Ptholomeus Puscus add. I ad Chr. 354 I 153, 60 Ptholomeus Fusci Gener. .B I 137, 207 cf. I p.l50; Frick p.55S not. Ptolemaeus (IX) Soter (II) Ptholomeus Fysoon q. e. Soter Prosp. I 402, 286 Ptolomeus Fiscon q. e. Soter Bed. A III 279, 238 Ptolonieus Fiscon ib. 279, 244 IIto luirtjQ Lal. Al. III 451, 10 Ptolo- meus Soter Is. chr. A 11 451, 217 Ptholomeus Soter add. I ad Chr. 354 I 153, 63 Ptholomeus secundus Sotheris Gener. B I 137, 210 Ptotomeus Cleopatrae filius Is. chr. A II 452, 223 Ptholomeus Cleopatrae filius Prosp. I 403, 299 Ptholoineus Cleopatre filius Bed. B III 279, 164 Ptolomeus Is. chr. B II 452, 149 Bed. A III 279, 245 Lat. Bed. HI 351, 96 Ptholo- meus Lat. Bed. III 351, 95 Soter Is. chr.B II 451, 145 Bed. B III 279, 16O Lat. Bed. IH 351, 93. 94 Lat. Al. III 448, 11 454, 11 (a) Ptolemaeus(X) Alexander (I) Ptoloraeus q.e. Alexander Bed. A III 279, 242 Ptholomeus q. e. Alexander Prosp. I 403, 295 Ptolomeus Alexander Is. chr. A II 451, 220 Ptholoraeus Alexas add. I ad Chr. 354 I 153, 62 Ptolomeus Alexus Gener. A I 137, 372 Ptholomeus Alexi Gener. B I 137, 209 Alexander Is. chr. B II 451, 147 Bed. A III 279, 245 Bed. B III 279, 162 Lat. Bed. III 351, 94. 95 cf. Ptol. Alexander II Plolemaeus (XI) Alexander (II) Alexander frater Ptolomei .\lexe Gener. A 1 137. 373 Alexander frater Ptholomei add. I ad Chr. 354 I 153, 64 Ptholomeus Alexi frater Gener. B I 137, 211 cf. I p. 150 Ptolemaeus (XII) Alexander (III) Ptole-j maeus Cass. II 132, 471 \ idemf Ptholomeus Alexandri Oener. B I 137, 212 J Ptolemaeus (XIII) Neos Dionysos (q. e. Auletes vel Nothus) IIto Jiovvaov vutov Lat. Al. III 451, 11 Neog Jiovvaog ib. 454, l^f^o^ Nsog Jiiavvaog ib. * 79* 618 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. 448,12 Ptolomeus Dionysius /s.c/ir. ^ 11 4,52,226 Bed. A III 279, 2-17 Ptholomeus Dionysius Prosp. I 403, 304 Ptholomeus Dionisius add. I ad Ckr. 354 I 153, 6.1 Ptholomeus Dionisi Gener. B I 137, 214 Ptholomeus Dyonisi ib. 137, 217 Ptolomeus Dioui- sius heoate Gener. A I 137, 374 Ptolomeus Is. chr. A 11 453, 232» Ptholomeus Prosp. I 404, 307 Dio- nysius Is. chr. B II 452, 151 Dionisius Bed. B III 279, 166 Dyonisius Lal. Bed. III 351, 96. 97 Ptolemaeus (XIV, frater Cleopatrae maior) Ptolo- meus Ps. Is. h. II 380,4 Is. cfir.A II 453, 232aits Bed. A III 280, 254. 255. 256 Ptolomeus Bed. A III 252, 19 v. lo/ii Ptholomeus Gener. B I 137, 213 Ptolemaeus {Claudius Ptolemaeus, scriptor) Lat. Al. III 451 mg. e Ptolemaeus cf. Pompeius Pubba Britt. III 204, i. 2. 7. u. 17 Pybba ib. 208, 24 Pippa ib. 208, 30 Valerius Publicola (dictator) Chr. 354 I 145, 7 Publilius V. Optatiauus Publius, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Pulcheria v. ind. II p. 487 sub Marciano Pulpius V. Pupienus Pupienus impei-ator v. ind. II Pybba v. Pubba Pynon {Pinon, dux Edom) Geneal. I 174, 290 Pyrrhus q. e. Neoptolemus (fil. AchiUis) Pirus Chr. 511 I 634, 83 — Pyrrus Scytlt.. B. II 316,16 videtur esse Peleus Pyrrhus (rex Epiri) Is. hist. II 268, 15 (a). 16 (b) Pyrrhus, episc. Const., v, ind. VI p. 561 Pythagoras pbilosophus Prosp. I 396, 186 Cass. II 123, 93 Is. chr. A II 446, 169 Phytagoras Ps. Is. chr. II 499, 169 Phitngoras Bed. A III 271,157 ijuadratus, discipulus apostolorum Prosp. I 423, 6U4 add. II ad Is. chr. II 491, 3 Bed. A III 286, 316 Quartadecimani Bed. A III 311,541«. 14 Quetus (= Lusius Quietus) procurator ludaeae Prosp. I 421, 576 sive Lysias Quetus ibid. Quietus tyi-annus v. ind. II p. 479 sub Gallieno Quinquegentiani Bed. A III 294, 399 Quintilianus rhetor Prosp. 1 417, 513 Chr. 511 I 640, 334 Quintillianus Cass. II 139, 725 Quintillus imperator v. ind. II Quirinius, praeses Syriae Quirinus Prosp>. I 407,358 Cyrinus Lal. Mal. III 427, i. 38 Quirinus (deus) Chr.354 I 144, 7 I add. p. X (mont. i). XI (port. 15; Quirinus (episc. Siscianusj Prosp. 1 448, 985 Chr. 511 I 643, 456 Quirinus cf. Quirinius Quodvultdeus (episc. Carthaginensis) Vict. T. II 187, 463, 1 bis Ra, Kaa v. Roa Rabam (propheta) Gener. A I 133, 333, 28 Eabauus add. IV ad Is. chr. II 503, l Rabbuti (uxor Achaz regis) Geneal. I 180, 404 Kacab (uxor Salmon) Geneal. I 178, 367 Racau v. Kagau Kachel (vulgo Bahel , uxor lacob) Geneal. 1 171,245 175, 311 a-b. 320 Chr. 511 I 632, 29 Lat. Mal. III 431, 35 Radagaisus Huvn. I 299, iohter Prosp. I 464, 12I8 465, 12.'8 Clir. 452 1 652, 50. 52 Chr. 511 I 653, 546 Marc. II 68, 4u6, 2 69, 406, 3 Cass. II 154, 1169 Is. hisi. II 272, 26 (a) Ragadaisus Is. hist. II 272, 19 [b). 27/28 (b) 273, 8 9 (j; Kogodius Ps.Is.h. II 383,9 quater Rademirus (rex Hispaniae) Reg. Vis. III 469 (Leg.) cf. Ranemirus Ragadaisus )'. Radagaisus Ragau (Reu, fil. Faleg) Chr. Al. I 93, 21 112, 206. 207 Gener. A I 112, 232. 233 132, 332, 16 Oener. B I 132, 167,16 add. I ad Chr. 354 I 151,18.19 Geneal. I 165, 98. 99 171, 226 4is. 228. 229. 230. 232. 233. 238 PrOSp. I 386, 21. 22 Chr. 511 1 632, n. is Is. chr. A II 430, 23, 25 Is. chr. B II 430, 20. 22 Racau Gener. B I 139, 19. 20 Reu Bed. A III 254, 296(s. 3i Bed. B III 254, 29. 31 Lat. Bed. III 349, 20. 21 Raguel (fil. Dedan) Geneal. I 172, 259 Raguel (Reguel, fil. Esau) Geneal. I 173, 269 bis Raguel y. e. lethro, socer Moysi Kauel q. e. lothro Gencr.A I 111,225 Kaguel et lothor Chr. Al. I 111, 197 lethro Gild. UI 86, 8 lotor Geneal. 1 187, 491 Raimundus (dux Hispanus) add. VII ad Is. hist. II 376 Ramasi (Romamthi-Eser levita) Oeneal. I 191, 538 Kanerairus (rex Hispaniae) Beg. Vis. III 469 (Leg.) cf. Rademirus Rannulfus V. Gild. A III 105, 15 Rasyn (acc, rex Syriae) Bed. A III 266, 124 Ratfredus V. Gild. A III 105, 13/14 Rauel V, Raguel Razaza (Serahja sacerdos) Oener. A I 135, 355 Raza- zath Gener. B I 135, 117 Rea Silvia v. Khea Silvia Rebecca (uxor Isaac) Gener. A I 133, 334, 2 Oener. B I 133,170,2 Oeneal.l 171,244 173,267" Kecaredus v. Reccaredus Reccaredus I et II (reges Visigothorum) v. ind. IV p. 495 Keccesuindus (Reccesuintus) v. ind. IV p. 496 Reccharedus v. Reccaredus Recciarius v. Rechiarius Reccila v. Kecliila Keccimerus v. Kicimer Keccimundus v. Kemismundus Recemer v. Ricimer Recesuindus (Kecensuinthus simil.) v. Reccesuindus in ind. IV p. 496 Rechab (pater lonadab sacerdotis) Prosp. I 392, 132 Is. chr. A II 441, 128 Bed. A III 264, 106 Bed. B III 264, 101 Recab Chr. 511 I 635, 126 Recliaredus v. Reccaredus Rechiarius (rex Suevorum , fil. Rechilae) Ilyd. II 25, 137. 140. 142 28, 172. 173 (a) 29, 175 (a). 178 Recciarius INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 619 Is.hhl. 11219, n 280, lfaj.8 S0\ , h (l>) . u (h) Ke- ciarius Uavn. I 30.'), 4n7, l Uectiaiius /s. hisi. II 301.5 fa;. \l(a) Richarius Hyd. II •i'd,\Ti(b) 29, \K(b) Rechila (rex Suevorura, acc. -am, abl. -a) Hyd. II 23, 114. 119. 121 24, 133 2o, 137 Reccila (acc. -anem) /«. hist. II 300, :'0 ('ij. 31 301,14 tjen. Keccilani ib. 301.6 Riccila ;*. 300, 20 fn; Kechinier v. Ricimer Recliimuudus v. Remismuiulus Recimer v. Ricimer Rectiarius v. Rechiarius Regalianus tyrannus »'. ind. II J). 479 sub OalHeno Regebelus (rex Chaldaeurum) Lat. Al. III 447, 10 450, 10 Regma {Raema, lil. Chus) Oener. A I 99, ius. lu.'. Vhr. Al. I 99, 78. 80 Oeneal. I 16(>, va Rema (abl.J Auct. Marc. II, 105, 538, 1 Remedius episcopus Chr. 452 I 6,^2, (jo Remismundus (rex Suevorum) Hyd II 33, 2i0 bis. -223. 226 iis 34,233. 237. 238 3o, 251 (a) /s. /ijs(. II 280, 29/30. 31 281, 2 302, 12 Reccimundus /s. hist. II 301, 29 ('i; 302,6.8 Rechimundus Hyd. II 31,193 32,202.203 33,219 Richymuiidus ih. 3b,2rii(b) Remistus patricius F. Vind. A I 304, 579 Havn. I 304, 456, 1 Remma [Reuma, uxor Nachor) Oeneal. I 171,241; Kemus (frater Romuli) Chr. 511 I 635, 142 add. VII ad Is. hist. II 376 Ps. Js. h. II 379, 3 Is. chr. A II 443,143 Ps. Is. chr. U 499, i46 iis Bed. A III 266,122. 125. 127 Reuiu (abl.) Geneal. I 182,431 Remus Silvius v. Areraulus Silvius Kenchidus episcopus Nenn. III 207, 7/8 Reparatus (episc. Carthaginieusis) Vict. T. 11 198, 535 202, 551, 1. 552, 1 203, 554, 2 205, 563, 1 Reptila (nepos Cuniemundi, regis Gepidorum, acc. -anem) Joh. 11 213, 572, 1 Reu V. Ragau Revocatus (martyr) Oeneal. I 195, 623 Khea (mater deorum) Chr. pasch. I 211,543 Rhea Silvia Kea Silvia Nenn. int. III 153, 15 Britt. m 161, I2iis Reha SUvia Bed. A III 266, 125 Uerea Silvia Ps. Is. chr. II 499, 146 Rhesa (fil. Zorobabel) Oeneal. I 193, 594. 595 Rhodanius (episc. Tolosanus) Prosp. I 455, 1090 Ro- danius add. II ad Bed. lli 338 Rodianus Chr. 511 1 644,485 Rhodanus (praef. palatii) Chr. pasch. 1 241, 369, 1 Rhodii V. Kodi Rhos {Ros, fil. Balac) Oeneat. I 177, s.^is Riaulus V. Gild. A UI 105, 48 Ricaredus v. Reccaredus II in ind. IV p. 495 Riccila e. Rechila Riccimii'u8 v. ind. IV p. 495 sub Suinthilane Richardus, Richaredus vid. Reccaredus 1 in ind. IV p. 495 Richarius v. Rechiarius Kichymundus v. Rechimundus Ricimer (patricius, gen. -ris, abl. -re) F. Vmd. A I 304, 580 305, 582. 588 306, 606. 607 Chr. 511 I 664, 6.'i0 Marc. II 88, 464 Cass. II 157, 1274 158, 1278. 1280. 1293 Ricimirus Vict. T. II 186, 456 188, 473, 6 Chr. Caes. II 222, 461 Recimer {acc. -rem, abl. -re) Havn. I 304, 456, 2 P. Camp. I 306, 606. 607 746, 47J bis Chr. 511 I 664, 635 abl. Recimero Alarc. H 90, 472, 2 Rechimer (yen. -ris) Hyd. II 29, 176 32, 210 acc. Rechimerum ib. 35, 247 Keccimerus /s. hist. II 297, 32/33 Keceraer Mar. U 232, 456, 1. 461 Kicimerius Lat. lust. 111 423, 9 Riderchhen Britt. III 206, 11 Ridimus v. Didymus Riemmelth Britt. III 203, 7 Kifat {Riphaih, fil. Gamer) Oeneal. 1 168, 172 Rifad I's. Is. h. II 378, 2 Rifan Gener. A I 96, 69 Eris- fan Chr. Al. I 96, 46 Rippan Britt. III 203, 23 Rison (Disan, fil. Seir) Geneal. I 175,302 Ristobolus V. Aristobolus Roa (fil. Esra) Nenn. int. III 149, 18 Raa ib. 171, 17 Ra Britt. III 161, 3 Roboam (Rehabeam, fil. Saloraonis, rex Iiidae) Gener. A I 121,271 122,272 132,332,35 133,335,4 Gener.B 1121,116 132,167,35 CAr. ^/. I 121, 268 GeneaL I 180 , 3S1 '^ • ''. 382 Ais. 383 191,544 192 , 545 '>■. 546 Pros^). I 391, 113. 115 Is.chr.A 11440,113 Is.chr.B n 440, 76 Bed. A III 262, 89 263, 93 Bed. B III 262, 88 Lat. Bed. UI 350, 53. 54 gen. Roboae Prosp. I 391, 117 Roboan Chr. 511 I 634, 107 Roburrus, praef. tirhis Titucius Roburrus Chr. 354 I 66, 283 Rodanius v. Khodanius Rodericus v. ind. IV p. 496; cf. Athanaricus in eodem indice p. 494 ^ Rodianus v. Rhodanius Rodi (fil. lavan) Oeneal. I 169,185» Rodii Oener. A I 96, 75 Rhodii GeneaL 169, 185 b Rodmunt Britt. III 203, 22 Rodoaldus (dux Beueventi) Ps.Is.chr. U 501, 4i4 Jis Rogodius V. Radagaisus Rohane v. Koxane Koma (dea) Chr. 354 I 146, 26 148, 32 Cass. II 142, 7S9 Komanus (fil. Hisitionis) Nenn. int. UI 149, 8 Britt. UI 160, 3 Romanus imperator v. ind. II p. 492 Romanus (patricius) Cass. II 158, 1289 Roraauus (comes domesticorum) Marc. II 97, 508 Romanus (mag. militiae) loh. U 214, 576, 2 Komelia (Remalja, pater Facee, regis Israhel) Gener. A 1 135, 352 Geneal. I 193, 567. 568 gen. Romelie Oeneal. I 193, 569 Romwemia (filia Heugisti) lU 129, XXXVI Romulus re.\ v. ind. I Romulus Augustulus imperator v. ind. II Rosmunda (uxor Alboini, regis Langobardorum) Ayn. I 336, 96 ter Rosemunda Ilavn. I 337, 5 Rotharit (rex Langobardorum) add. II ad Is. chr. U 491, 2 Roxaue (iixor Alexaudri Magui) Scyth. L. U 322, 33 Scyth. B. U 322, 33 Rohaue Scyth. L. II 321, 31 Royth Britt. lU 203,8 620 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Euben (fil. lacob) Geneal. I 175, sul'. 31.'» Jis."! 17(>, 324. 327. 328 Kudericus, Ruderigus vid. Kodericus in ind. IV p. 490 Ruderit (dux Gothus) Aucl. Mare. II 107, hA-i, 3 Hujimis, praef. urbis : Aradius Rufinus Chr. 354 1 GG, 30+ Aradius Kufinus (aliusl) Chr. 354 I 67, 312 tts Statius Rufinus Chr. 354 I G7, 308 Vetius Rufinus Chr. 354 I 67, 31.5 Ruiinus (presbyter Aquileiensis, scriptor eccl.) add. V ad Prosp. I 494 prol. Rufinus episcopus Vict. T. II 203, 554, 2 Rufinus (patricius) Chr.452 I 650,34 Marc. 1164,395, 4. 5. 396, 2 Rufinus (raag. militum) Marc. II 99,516,1 ( i^iem^ Rufinus (patricius) Marc. II 103, 533 1 Rufius V. Albinus, Volusianus Mufus, procurator ludaeae Tinius Rufus Prosp. I 424, 614 Rugila (rex Hunnorura) Chr. 452 I 658, 112 660, 116 Ruga Chr. 611 I 659, 587 661, 589 Rum Pritt. III 203, 8 Rum map Urbgen (i. e. filius Urhgen) Britt. III 206, 37 Run mep Urbegben i. e. Paulinus Eboracensis arcbiepiscopus Kenn. III 207, ll/l2 Q. Rusticus (praef. urbis) Chr. 354 1 68, 344 Quintus Rustious ib. 68, 345 Rusticus (comes scholariorum) Marc. II 97, 508 Rusticus, Romanae ecclesiae diaconus Vict. T. II 203, 653,1 Ruth (uxor laphet) Geneal. I 168, 168 " • •> Rutb (Moabitis) Geneal. I 172, 250a-l> 178,367 Butilus Marius Rutulus (C. Marcius Eutilus, dictator a. 398 u. c.) Chr. 354 1 145, 9 Saar {Zohar, pater Efron Cetthei) Geneal. I 177, 353 Saar (Zohar, fil. Simeou) Geneal. I 176, 329 Saar Geneal. 1 195, 620 Saba {Seba, fil. Chus primitivus) Gener. A I 99, loo Geneal. I 166, 121 Sabat Chr. Al. I 99, 75 Saba [Scheba, fil. Regma) Gener. A I 99, 106 Sabam Geneal. I 166, 126 Sabat Chr. Al. I 99, 81 Saba (uxor lonatham regis) Oeneal. I 180, 402 Sabacatha {Sabiecha, fil. Cluis quintus) Geneal. I 166, 128 Sagabacata Oener. A I 99, 104 Secathatb Chr. Al. I 99, 79 Sabael {Subael levita) Oeneal. I 190, 538 Sabal V. Sabat Sabam v. Saba Sabascatha v. Sabata Sabat {Seba, fil. leotan filii Ileber) Gener. A I 105, 183 Sabal Chr. Al. I 105, 153 Sabeu Oeneal. I 166, 109 Sabebi Gener. B I 105, 74 Soba Geneal. I 170, 215 Sabat c/. Saba Sabata {Sabta, fil. Chus tertius) Oener. A I 99, 102 Geneal. I 166,124 Sabascatha Chr. Al. I 99,77 Sabau {Scba, (ilius leotan filii Abraham) Oeneal. 1 172, 258 Sabebi v. Sabat Sabellius (haereticus) Prosp. I 4.36, 79.';. 796 Chr. 511 I 642, 422 Is. chr. A II 461,293 Is. chr. B II 461, 195 — Sabelliana beresis Prosp. I 436, 796 Sabeu v. Sabat Sabinianus Magnus (Illyricianae utriusque militiae ductor) 3/arc. II 91, 479 92,479,2.481,2 96,505 Sabinianus (fil. Sabiniaui Magni, ductor militiae) Marc. II 96, .505 Sabini.anus, episo. Roni., v. ind. VI p. 555 Sabiuus (episc. Carapanus) An. Val. I 328, 90 Sabinus (episc. Hispalensis) Byd. II 24, 124 31,192* Saddoc V. Sadoc Sadduc (pater Darbia reginae) Oeneal. I 180, 400 Sadoc sacerdos, sub Darid Saddoc Oener. A I 121, 269 Sadoc (Zadok saoerdos, fil. Aohitob, sub Salomone) Chr. Al. I 121, 267 Prosp. 1 391, 111 Sadoch Oener. B I 121, 115 135, 117 (priore loco) Chr. 511 I 634, 98 Saddoc Geneal. I 191, 540 Soddoc Gener. A I 121, 270 Ettis ib. 135, 355 Sadoc sacerdos, alius >Sadoch Oener. B 1 135, ll7_/?n. Eaeduc Gener. A I 135, 355 Sadoo (fil. Azor) Gener. A I 133, 332, 56 Sadooh Gener. B I 132, 167, 56 Saddoc Geneal. I 185, 465. 466 Saecularis, praef. urbis Cornelius Saecularis Chr. 354 I 65, 258. 259. 260 Sagabaoata v. Sabaoatha Sagittarius episcopus Mar. II 239, 579, 1 Sagylus, rex Scytharum Arpedo Scyth. L. II 316, 15 Scyth. B. n 316, 15 Sahul V. Saul Sala {Selah, pater Heber, aut filius Arpbaxat aut filius Cainan filii Arpbaxat) Gener. A I 93, 43. 44 104, 169. 170 132, 332, 13 Oener. B I 93, 42. 43 104, 58. ,59 132, 167, 13 139, 16. 17 Geneal. I 165, 94.96. 97 166, ii2iis 170,204.205 171,231 Is. ckr. A II 429, 21 Is. chr.B II 429,17.18 ^e?i. Salae Oeneal. I 170, 203 ^en. Sale ii. 171, 225» acc. Salam Is.chr.A U 429, 20 — Salam Chr. Al. I 93, 19. 20 add. I ad Chr. 354 I 151, 15. 16 Prosp. 1 386, 17. 18 Sale Chr. 511 I 632, 14. 15 Bed. A III 253, 22. 23 {v. 5. 17. 19). 24 Bed. B III 253, 25. 26 Lat. Bed. lU 349, 17. 18 Salathee Chr. Al. I 104, 140. 141 Sala c/. Salepb Saladi {Selomith, filia Zorobabel) Oener. A I 132, 332, 53 Salam v. Sala Salamihel {Saul, fil. Simeon) Oeneal. I 176, 329 Salamon i). Saloraon Salatbee v. Sala Salathiel {Sealthiel, fil. lecboniae, idem pater Zorobabel) Gener. A 1 132, 332, 51 Oener. B I 132, 167, 51 Geneal. I 181, 4201» 183, 450 Salatiel Geneal. 181, 419 a-b. 420» 182,443» — Salatiel (fil. Neri, pater Zorobabel) Geneal. I 193, 592. 593 — Saratbiel v. Zorobabel Salbanasar v. Salmanassar Sale (fil. lechoniae) Gener. A I 132, 332, 51 c/ Sala Saleph (fil. lectan) Chr. Al. I 105, 146 Salef Gener. A I 105, 175 Oeneal. I 170, 208 Salech Oeneal. I 165, 101 Sala Oener. B I 105, 64 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 621 Salina v. Alexandra Salmator Licinius Salinator (JU. Livius Salinator, dictator a. 547 u. c.) Chr. 354 I 145, 10 Salla (acc. -anem) Hyd. II 34, 237 Is. hist. II 281, i Sallon {Elon, fil. Zabulon) Geneal. 1 171), 339 Sallustius (historiarum scriptor) Prosp. I 403, 300 404, 313 40tj, 337 Is. chr. A II 452, 22ri Salustius Cons. Const. I 214, 668 217, 7i6 Chr. pasch. I 214, 66s 216, 715 Chr. 511 I 638, 2.^3 Bed. B III 279, 165 horti Sallustiani v. ind. geogr. sub Konia Sallustius philosophus Marc. II 76, 423, 4 Sallustius tyraimus v. ind. II 2). 478 siib Severo Alexandro Sallustius (frater lovini tyramii) v. ind. II p. 486 sub Honorio Saltustius, praef. praelorii et patricius Salustius Chr. pasch. I 240, 364, 1 bis Sallustius, cpisc. Hieros., v. ind. VI p. 560 Salma (Samla, rex Edoni) Geneal. I 174, 2S6. 2S7 Sahnanasar, praepositus lude Geneal. l \?>\, iii dat. Salnianasaro ibid. Salmanassar ("rex Assyriorum) Gener. A I 135, 353 Bed.A ni 266, 128 Salmauasar Gener.A I 124, 282 Gener. B I 135, 166 Geneal. I 193, 569 bis. 570 Chr. 511 I 635, 14S Salbanasar Chr. Al. I 124, 281 cf. Scnnacherib Salmon (fil. Naasson) Gener. A I 132, 332, 29 Gener. B I 132, 167, 29 Geneal. I 178, 366. 367 Salom (sacerdos) Gener. A I 135, 355 (priore loco) Gener. B I 135, 117 Salom (sacerdos, pater Chelciae) Gener. A I 135,355 latet sub Helisama Gener. B I 135, 117 Salom (sacerdos, alius) Gener. A I 135, 356 Salome, soror Herodis Salomae (gen.) Prosp. I 407,355 Salomon (rex ludaeorum) Gener. A I 121, 270. 271 ii« 132, 332, 34 133, 333, 13. 335, 3 Chr.Al. I 121, 267. 268 bis Gener. B I 132, 167, 34 Geneal. I 166, 122 172,249 179, 379". 380 180, 381». 382 189,526 191,540. U2bis. U3ter. 544 192, 545» bis. 546 193, 572 a-l^ Prosp. I 391, 110. 112. 114. 115 409, 381 415, 482 474, 1315 add. I ad Prosp. 1 487, 12 Chr. 511 I 634, 97. 102. 103. 107 640, 326 Cass. II 122, 58 Ps. Is. h. II 380, 3 Is. chr. A II 440, 111 Is. chr. B H 440, 73 add. II ad Is. chr. II 492 Gild. III 38,2 47, 15 48,4 50,7 60, 11 85, 8 Britt. m 145, (.(b). 9(b) Bed. A III 262, 86. 88. 89 Bed. B III 262, 86 Lat. Bed. III 350, 52. 53 Lat. Mal. IH 430, 30. 33. 34 Salamon Gener. B I 133,168,13 134,150 Geneal. I 179, s^gb 180,381'' 194, 610 Salaman Gener. B I 121, 115 Solomon Chr. Al. I 121, 267 Salomon (rex Brittonum) V. Gild. A HI 101, 38 Saloninus v. ind. II p. 479 sub Gallieno Salonius episcopns Mar. II 239, 579, 1 Salum {Sallum, fil. losiae; Gener. A I 132, 332, 50 Salus 1 add. p. XI {port. 18) Salustius V. Sallustiua Samaa {Samma vel Simea, fil. lesse) Geneal. I 178,370 Samaas v. Sameas Samace v. Samias Saman (fil. David) Geneal. I 191, 543 Samareus (fil. Chanaan) Chr. Al. I 100, ino Geneal. I 167, 154 Samaream (acc.) Gener. A I 100, 128 Sambida (rex aut dux Alauorum) Chr. 452 I 660, 124 Sameas (propheta, fil. Elam, sub Salomone) Gener. A I 122,271 133,333,16 Sameias Gener. B I 121,116 Sameus Chr. Al. I 121,267 Sammeus ib. 121, 268 Semeias Gener. B 1 133, 168, 16 Samaas Chr. 511 I 634, 99 Sameas (propheta, sub Asa rege) Prosp. \ I 392, 121 Samaas Chr. 511 I 634, 114 idemi Sameas (propheta) Gener. A I 133, 333, 35 ' Samera Geneal. I 189, 521 Sameus v. Sameas Samias (pater Uriae prophetae) Clir. Al. I 126, 289 Samace Gener. A I 126, 290 Samiramis v. Semiramis Sammeus v. Sameas Samson (iudex, qui vulgo Simson) Gener. A I 119, 266 Gener. B 1 119, 106 Geneal. I \89, iw Prosp. I 390, 97 add. I ad Prosp. I 487, 13 Is. chr. A II 439, 98 Is. chr. B U 439, 64 add. II ad Is. chr. U 4926is Bed. A HI 261, 7i Bed. B III 261,76 Lat. Bed. III 3.50,44.45 Sampson Chr. Al. I 119,253. 254. 255 Gild. IH 66, 10 Sanson Chr. 511 I 634, 81 Samson (archiepisc. Britannorum) V. Gild. A III 92, 21. 22 93, 7 Samuel (propheta) Gener. A I 120, 268. 269 Gener. B I 129, 179 Geneal. I 189, biibis. 531 190, 533. 535 Chr. 511 I 634, 87 add. I ad Vict. Aq. I 737, 28 bis Gild. III 49, 1 56, 6 66, 13 Bed. A HI 260, 67 Bed. B lU 258, 54 Samuhel Gener. B I 120, 109 133, 170, [6] Chr. Al. I 120, 263 hls Gener. A I 135, 356 136, 358 bis add. I ad Chr. 354 I 152, 31^ Geneal. I 189, 529. ;i30 Prosp. I 391, 102 Is. chr. A II 439, 104 Is. chr. B U 439, 68 Bed. A UI 261, 77 Bed. B lU 261,80. 87 Lat. Bed. UI 350, 46. 47 Samuel (fil. Beulani) Netin. 111 144, 19. 23 152, 4 Sancualis I add. p. XI {port. 19) Sauoeces Prosp. I 471, 1294 iis Sanson v. Samson Saosduchinus (rex Chaldaeorum) Lat. Al. III 447, 14 450, 14 Saphath (pater Helisei prophetae) Bed. A UI 263, 98 Sapor (I, rex Persarum) Prosp. I 440,867 Chr. 511 I 642, 419 Cass. II 148, 966 Bed. A lU 292, 378 Sapor (U, rex Persarum) Prosp. I 452, 1052 453, 1068 SdntOQi; Chr. pasch. I 236, 337, 3 Sappho Is. chr. A II 445, 165 Sara (Serah, fil. Aser) Geneal. I 176, 341 Sara, uxor Abraham, v. Sarra Sarathiel v. Zcjrobabel Sardanapallus (rex Assyriorum) Chr. 511 I 635, 134 Is. chr. A II 442, 136 Thonos Concoleros qui voca- tur graece Sardanapallus Bed. A UI 265,114 Sareas (Seraja sacerdos) Gener. B I 135,117 Sareu Gener. A I 135, 355 Saret (fil. lechoniae) Gener. A I 132,332,51 Sareu v. Sareas Sarmata (diseipulus Antonii monacbi) Prosp. I 455, 1098 622 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. S;irinolit v. Asarmot Sarpedon Sarpidus Chr. Al. I 119,252 Sarra (uxor Abraham) Gener. A I 133, 334, l Geneal. I 172, 253 a ■ b 173, 266 6is 177, 353 ij« Ep. Ov. U 375, 20 Is. chr. A II 432, 34 Sara Gener. B I 133, no, i Sarvia (soror David) Gener. A I 121, 269 Geneal. I 178, 370. 371 Sarva Chr. Al. I 120, 266 Sarus (rex Gothorum) Marc. II 69, 406, 3 Saturninus tyranuus v. ind. II p. 480 sub Frobo Saturiiinus (comes domesticorum) Slarc. II 81, 444, ibis Saturninus (spado) Marc. II 83, 449, 2 Saturniuus (martyr) Chr. 354 I 72, 17 j . , ^ Saturninus (martyr) Geneal. I 195, 623 ' Saturninus (episc. Arelatensis) Prosp. I 455, losfi Saturnus Chr. 354 I 143, 3 Is. chr. A II 431, 30 436, 76 Ps. Is. chr. II 499, 94 Britt. IH 1,50, 2 Nenn. int. III 150,2 151,18/19 153,6/7 Bed. A III 261,72 Saturus (martyr) Geneal. I 195, 623 Saviniauus v. Sabinianus Saul (rex Edom) Geneal. I 174, 287. 288 Saul (rex ludaeorum) Gener. A I 120, 268. 269 133, 335, 1 Gener. B I 120, 109. 112 129, 179. 180 130, 138 131, 197 add. I ad Chr. 354 I 152, 31. 32. 33 Geneal. I 179, 378 190, 533 Ks. 534 191,.542iis F. Vind. B 1 278, ubis Prosp. I 391, 102. 103 add. VadProsp. I 497 Chr. 511 I 634, 87 Is. chr. A II 439, 104 Gild. III 49, 5 Bed. A III 260, 67 261, 79 Bed. B III 261, 80 262, 87 Lat. Bed. III 350, 47. 48 Saule add. VII ad Is. hist. n 376 Sahul Chr. Al. I 120, 263. 265 Sauuis {Snni, fil. Gad) Geneal. I 176,340 Saxo (fil. Neguae) Nenn. int. III 149, 12. 13 Britt. III 160, 7 Saxus Nenn. int. III 171, 13 Scintilla v. Suinthila in ind. IV p. 495 Scintula v. Chintila in ind. IV p. 496 Scipio Africanus maior Scipio Prosp. I 400, 262 401 , 272 Scipio Africanus minor AemLlianus Scipio Cass. II 131,428 Scipio Prosp. I 402, 277. 279 Chr. 511 I 637, 244 Is. chr. A II 451, 214 Is. chr. B 11 451, 142 P. Cornelius Scipio Africanus Chr. 354 I 145, 6 (in dictatoribus) Cornelius Soipio Chr. 354 I 145, 9 (in dictatori- bus) Scipio Barbatus'? Barbatus (dictator) Chr.354 I 145, 7 Soipio Nasica Chr. 354 I 145, 8 (in dictatoribusj Scipio (Q. Caecilius Metellus Scipio) Chr. pasch. 1 216, 714 Sciscundus v. Sisenandus in ind. IV p. 496 Scocia s. Scota, filia Pharaonis Scozze (gen.) Nenn. III 157,3 Scolasticus (patricius) Bed. A III 318, 584 Scolopecius Scytli. B II 314, 9 Scopas (priuceps militiae) Prosp. I 400, 26O Scylla SoUle (abl.) Chr. 511 I 634, 82 Searicus v. Sigericus in ind. IV p. 494 Hebald (fil. Siggar) Britt. III 204, 21 Sebastianus (martyr) Chr. 354 1 71,5 Sebastianus (frater lovini) v. ind. II p. 4S5 sub Sonorio Sebastianus (gener Bonifatii patricii) Prosp. 1 478, 1342 fll/d. 1122,99.104 24,129.132 25,144 Ji/arc. II 79,435,2 Sebastinus v. ind. IV ]>. 496 sub Vitizane Sebegeon (Zibeon, fil. Seir) Geneal. I 174,297 Sebe- gon ib. 174, 298 Secathath v. Sabacatha Secundus fmartyr) Chr. 354 I 71,28 Sedbel (liasuba, fil. Zorobabel) Gener. ^ 1 132, 332, 53 Sedecias {Zedehia, qui antea Mattanja, fil. losiae, rex ludae) Gener. A I 127,295 Geneal. 1 ISO, U3 Prosp. I 395, 177 Is. chr. A II 445, 163 Is. chr. B II 445, 109 Bed. B III 268, 123 Sedecbias Chr. Al. I 127, 295 Gener. B I 127, 137 130, 138 Gener. A I 134, 336, 18 add. I ad Chr. 354 I 152, 33 Chr. 511 I 636, 177 Ps. Is. chr. II 499, 160 Lat. Bed. III 350, 7o. 71 Sedecias q. e. Mathian Bed. A III 268, 142 Sedecias q. e. lecbonias Gener. A I 127, 293 Sedechias q. e. lechonias Chr. Al. I 127, 292 bis Sedechias q. e. Zeconias Gener. A 1 130, 30l Sedicias q. e. leconias ib. 132, 332, 50 leconias ib. 130, 301 Sedecias, fil. loachim Sedicias Gener. A 1 132, 332, 50 Sedecias (pseudopropheta) Gener. A I 122,274 Chr.Al. ■ I 122, 271 Sedecias (sacerdos) Gener. A I 135, 355 Seder {Sered, fil. Zabulou) Geneal. I 176,339 Sedicias v. Sedecias Seffora v. Sepphora Segericus (fil. Sigismundi regis) Mar. II 234, 522 Segerus Britt. III 195,9 Segga loh. II 218, 588, liw Segisvultus (comes) Prosp. I 472, 1294 Sigisvuldus Chr. 452 I 658, 96 Seir (Chorreus) Geneal. 1 173, 275 174, 294» 175, 303 Sela V. Fua Selem v. Sellum Seleucus (I) Nicanor Bed. A lU 275, 202 276, 207 Seleucus Nicbanor Chr. 511 I 637, 217 Seleucus Prosp. I 398, 232. 233 Bed. A lU 276, 210. 213 Se- leuchus Ps. Is. chr. U 499, 195 mg. (ann. XXXU) Seleucus (II) Calllnicus Seleucbus Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. (ann. XV) Seleucns (III) Ceraunus Seleuchus Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. (ann. lU) Seleucus (IV) cognomento Philopator Bed. A III 278, 229 Seleucus q. e. Pbilopater Chr. 511 I 637, 232 Seleuchus Ps. Is. chr. II 499, 195 mg. (ann. XII) Seleucus tyrannus v. ind. II j). 478 sub Severo Alexandro Seleucus 0ir. pasch. 1 238, 3.54 Sella {Zilla, uxor Lamech) Geneal. I 163, 50 164, 57 Sellum {Sallum, rex Israhel) Gener. B I 134, 162 Sellem Geneal. I 192, 564 Selem Ocner. A I 134, 349 Sellum {Sallum, maritus Iliildae propbetissae, vesti- arius sacerdotum) Gener. B I 125, 133 Sellim Gener. A 1 125,288 Sillim Chr. Al. I 125,283 Selom {Sela, fil. ludae) Geneal. I 176, 331 Selthi (pater Gazuba reginae) Geneal. I 180, 388 Sem (fil. Noe) Gener. A I 92,37.3« 93,40.41 9.5,48. 49.53 103,156.156 106,188.193.195,14 112,230 132, 332, 11 Gener. B I 92, 36. 37 93, 39. 40 95, 48 103, 49. 50 132, 167, 11 139, 14 Chr. Al. I 92, 12 93, 16. 17 INDEX VII NOMINA HOMINVM. 623 95, ifS. 26. 31 103, U'S 104, 1.1.S 1(H;, I.M;. l.',7. IKl!. IKS. IM, 14 add. I ad C/ir.3d4 1 lf)l, lo. 13. 14. 33 Geneal. I 164, 63ter. 64.6.S»'''. esb 165, 76. Sab. 90. 92 166,111. 112.131 170,203.204.222.224 171, 225». 227. 230 Prosp. I 385,10.11 386, l.-. Chr.511 I 632,12 add. I ad Vict. Aq. I 737, 17 add. I ad Is. Idst. II 304, .■>. 7 Fs. la. h. II 378, 2 ter Is. chr. A II 429, 18. 19. 19» Is. chr. B II 429, 16 Ps. Is. chr. U 498, 17 bis Nemi. int. III 149, 3 Britt. lU 159, I6 Bed. A III 252, 21 253, 21 254, 26. 28 Bed. B III 252, 24 Lat. Bed. III 349, 12. 13. 16 Sem (fil. Zabulon) Oeneal. I 176,339 Seme (fil. Osecli [«'. e. losecli], Semeein ap. Luc. 3, 26) Geneal. I 194, 598. 599 Semegar (Samyar iudex) Geneal. I 188, 505 Seniegas Chr. Al. I 116,234 Semega (gen.) Chr. Al. 116, 235 117, 236 Semei (Simei, fil. Gesson) Gener.A I 136, .359 (Jeneal. I 186, 47S Semei {Simei levita) Geneal. 1 190, 533 Semeias r. Sameas Semiarriani Prosp. I 453, 1063 (a) Semiramis (regina Assyriorum) Bed. A 111 256, 3S Bed. B III 255, 38 Samiramis Prosp. I 409, 383 Cass. II 120,8 121,10 Scrjth.L. 11311,2 Scyth. B. n 311,2 312,3 Is. chr. A II 432,33 Semeramitis (gen.) add. II ad Is. chr. II 492 Samirame (abl.) Scyth. L. II 311,2 Semne (martyr) Chr. 334 I 71, 23 Semoib (pater Boidb) Nenn. int. 111 149, n 171, u; Simeon Britt. III 161,1 Sempronianus (martyr) Chr. 354 I 72, 16 Sempronius (martyr) Oeneal. I 196, G24 Scmpronius (Sophronius Hieruii.) add. VI ad Prusp. I 498, 379 Seneca (phUosophus) Ps. Is. h. II 381, 6 Is. chr. A II 456, 249 Seneca, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Senicio Or. Const. I 8, 30. 32 Sennachaucli v. Nechao Sennacherib (rex Assyriorum) Geneal. 1 19,'!, .'uo Chr. 511 I 635, 148 /«. chr. A II 443, 147 Seniiacherim Prosp. 1393,155 17.5 Sennacherim q.e. Salmanasar ibid. V. 3 Sephor v. Beor Sepphora {Zipora, uxor Moysi) Lat. Mal. 111 431,46 Seftbra Geneal. I 187, 491. 495» Septimius cf. Acindyuus, Bassus, Mnasea Septimius Severus imperator v. ind. II Serapion, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 Serapis (^en. -idis) Prosp. I 387, 36. 37 Is chr. A 11 433, 40 gen. Serapis (.'hr. 452 1 6.50, 2s Jlarc. U 62, 389, 4 Bed. A III 297, 436 c/'. Apis Serapeum, Serapiura vid. templuni Isidis et Sera- pidis in ind. geogr. sub Koiua Serenus Granius Prosp. I 423, 604 Bed. A UI 286, 3I6 Sergius, episc. Const., r. ind. VI p. .561 Sergius, episc. Kom., v. ind. VI p. 555 Sergius (dux Africanae militiae, patricius) Auct. Marc. U 106, 541, 3 107, 543, 3. 546, 3 Vict. T. II 205, 560 CHKONICA 111. Sericli 1'. Sigcricns in iiid. J V p. 494 Seroib {Seorim, princeps sacerdotum) Geneal. 1 190, 536 Sersex v. Xerxes Servatus tyrannus i\ ind. II p. 486 sub Honorio Serubabel v. Zorobabel Serucli {Serug, fil. Kagau) Gener. A 1 112,233.234 Vhr. Al. 1 112,207. 208 Gener. B 1 132, 167, 17 add. lad Chr.354l 151, 19. 20 Geneal. I 165, 99 171, 229 ijs. 2.33. 234. 235. 237''. 239 Prosp. I 386,22. 23 Chr. 511 I 632, 18 Bed. A Ul 254, 31 255, 3i. 33 Bed. B III 254, 31 Lat. Bed. III 349, 21. 32 Seruc Oener. A I 132, 332, 17 Gener. B 1 139, 20. 21 Chr. 511 I 632, 19 Bed. B III 2.55, 33 Serug Is. chr. A II 430, 25. 27 Is. chr. B U 430, 22. 24 Seruch (fil. lectan) Oeneal. I 170, 210 Servilius r. Caepio Servius TuIIius v. ind. I Sesac {Sisac [Scheschonhj , rex Aegypti) Bed. A III 263, 90 Susachim Geneal. 1 180, 3S2 Chr. 511 1 634, 108 Susachin Prosp. I 391, 117 Sesibutus v. Sisebutus in ind. IV p. 495 Sessi Oeneal. I 179, 375 Seth (fil. Adam) Oener. A I 91, 2s. 29 132, 332, 2 Gener. B I 91,27.28 132,167,2 139,3.4 Chr. Al. 1 91,3. ibis add. I ad Chr. 354 I 151, 1. 2 Oeneal. I 161, 24a-b 162, 27a-c Pros;). 1 385, 1.2 C/ir. oii 1 632, 1. 2 add. I ad Vict. Aq. 1 737, 8. 9 Is. chr. A U 426, 4. 5 Is. chr. B U 426, 5. 6 Ps. Is. chr. U 498, hbis Britt. lU 161, 7 Bed. A UI 249, loter. 11 Bed. B III 249, 11. 12 Lat.Bed. III 349, 3. 4 Set Geneal. I 162, 27 b Sed Ps. Is. chr. U 498,4 Setri {Sithri, fil. Aercius [i. e. Odiel]) Oener. A I 136, 360 Soseri Geneal. I 186, 477 Severianus (martyr) Chr. 354 I 71, 28 Severianus (episc. Gabaliensis) Marc. U 65, 398, 3 Severianus (episc. Pelagianus) Prosp. 1 472, 1301 Severianus (episc. Africanus) Prosp. I 475, 1327 Severinus, episc. Rom., v. ind. VI p. 555 Severiuus monachus An. Val. I 314, 45 Severus iraperator v. Ind. TT p. 478. 481. 487 Severns, praef. urhis Acilius Severus Clir. 354 I 67, 325 Severus (discipulus s. Martiui) Clir. 452 1 652, 48 Chr. 511 1 653, .542 JByd. U 16, 37» iis Severus, episc. Antioch., v. ind. VI p. .558 Severus (episc. Calchedonensis) Marc. 11 65, 398, 3 Severus (presbyter in Aelia urbe) Jlarc. II 81,444,4 Severus (heremita) Vict. T. II 191. 490, 3 Severus add. III ad Bed. III 343, 2 Severus cf. Silverius, episc. Kom. C. Sextius Cass. U 131, 442 Sfereus (rex Assyriorum) Cass. II 121,22 Sguerthing Britt. III 204, 2:. Siamus v. Priaraus Sibylla Erythraea Sibylla Kritria Is. chr. A II 440, 116 Sibylla Samia Is. chr. A U 444, 154 /«. chr. B 11 444, 102 Sibylla Cass. U 122, 81 Siculus, Graecae scriptor historiae Is. chr. A II 453, 232 b 80 624 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. idem ? Sidona (fil. Chanaan) Cfener. A I 100, irj Chr. Al. I 100, 92 Sydona Oeneal. I 167, 144 Sigericus v. ind. IV p. 494 Siggar Britl. m 204, 20 Sigibertns (I, rex Francorum. fil. Chlotha- carii I) Jlar. II 237, 561 239, 576 Sisber- tus loh. II 215, 679, 2 ( Sisbertus loh. II 217, 585, 3 218, 587, 4 1 Sigebertus (II, fil. Theuderici II) add. I ad Is. chr. II 490, 7 Sigismundus (rex Burguiidionum, fil. Gundebadi) An. Val. I 322, 63 Sigimundus Mar. II 234, 515. 5i6. 5:;2 235, 523. 524, 1 Sismundus add. VII ad Is. hist. II 376 Sigisvuldus ■('. Segisvultus Silanus (martyr) Chr. 354 171, 20i(» SiUa V. Sulla Sillem (fil. Neptalim) Geneal. I 178, 358 Sillim V. Sellum Silo (rex Hispaniae) Iie. 554 Simson v. Samsou Sinderedus (episc. Tuletanus) C. Hisp. II 352, 69 Sindewala (Herulus) Marc. II 238, 566, 4 acc. Sinde- valem ib. 238, 568 Sindual rex Sanr/. I 335, 71o Sindila (comes) Chr. 511 I 665, 653 Sindual v. Sindewala Siraoh v. lesus fil. Siracli Sirenae Chr. 511 I 634, 82 Is. chr. A II 439, luo Siricius, episo. Rom., v. ind. VI p. 553 Sirious x. Siricius Sirus, aceplialus episcopus '_', Hisp. II 340, 16 Sisara (Sisera, princeps militiae labiu, regis Chauaai]') Chr. Al. I 117, 237 Bed. A III 259, 53 Sisarra Oeneal. I 188, 506. 507 Sisbertus v. Sigibertus Sisebutus (Sisebotus, Sisebutis) v. ind. IV p. 495 Sisegutia (uxor Mironis, regis Suevorum) loh. U 216, 584, 2 Sisenandus (Sisinandus) v. ind. I V p. 496 Sisinnius, episc. Const, v. ind. VI p. 561 Sismundus v. Sigisniundus Siuma (episcopus Arrianus) loh. II 218, 5ss, 1 bis Sixtus V. Xystus Smarar/dus martijr Ixmaracdus Chr. 354 1 71, 30 Smerdis magus Bed. A UI 271, 15S Smerdius Oener. A I 131, 319 Zmerdius Gener. B 1 131, 186 Soa V. Recoesuindus in ind. IV p. 496 Soba V. Sabat Sobal (fil. Seir) Oeneul. I 174, 296 Soban [Ezbon, fil. Gad) Geneal. I 176, 340 Soban (fil. David) Oeneal. I 191,543 Soboseo [lusab-Hesed, fil. Zorobabel) Gener. A I 132, 332, 63 .Socdanius, .Socdianus v. .Sogdianus Soorates philosophus Prosp. I 397, 200 Is. chr. A U 447, 180 Bed. A UI 273, 168 Sooratici Is. chr. A II 448, 185 Soddoo V. Sadoo Soemil Britt. III 204, 23. 25 Sofan {Sep/io, fil. Sobal) Geneal. I 174, 296 Sofan [Zaphon, fil. Gad) Oeneal. I 176, 34u Sofar V. Sopbar Softonias, Sofonias v. Sophonias Sogdianus (rex Persarum) Prosp. I 397, 206 Bed. A III 273, 172 Socdianus add. I ad Chr. 354 I 152, 41 Socdanius Gener. A I 131, 324 Gordianus Oener. B 1 131, 191 Sol Chr. 354 I 148,9.11 Oeneal. I 195,617 Vass. U 148, 990 Solinus Oeneal. I 165, 75 166, 132 Solomon (mag. militiae et patricius) Auct. Marc. II 104, 535, 1. .'i36, 2bis 106, 539, 5. .540, 4. 541, 3 Vict. T. II 201, 543 Jis Solomon cf. Salomon Solon Chr.511 l 640, .1.54 Cass. U 141,777 /s. chr. A U 445,166 INDEX VII. NOMINA nOMINVM. 625 Some {Samma, fil. Raguel) Geneal. I 173,269 Somer (Semer) Bed. A 111 263, 96 Sonericus v. Suniericus Sophar {Zeplio, iil. Kliplias) Geneal. 1 173,274 Sofar ib. 173,273 Sophia V. ind. II p. 490 mh histino II Sophocles Is. chr. A II 446, 174 Is. chr. B II 446, 117 Sotbcles Prosj). 1 396, 191 Is. chr. A 11 447, 179 Sophoiiias (proplieta, vulyo Zephanja [hebr. Sejihan- jahuj) Gener. A 1 133,168,31 Gener. B I l^,'!, 133 Prosp. I 394, les Vhr. 511 I 636, 172 Gild. 111 57, .10 74, 12 Sotbnias Gener. A 1 125, 288 133, 333, 31 Chr. Al. 1 125, 288 Suftbnias Is. chr. A II 445, l.i9 Sophonias sacerdos Soffonias Oener. A 1 135, 356 Sophonias falso regibus ludae insertus SoflToiiias Oener. A 1 126, 289 lofouias ib. 126, 290 Sophronius )>. Sempronius Soreri {Suah, fil. Abraliani) Geneal. 1 172,262 iSoromot V. Asarmot Sorum (mater Hieroboam regis) Geneal. I 192, 545 "• Sosares (rex Assyriorum) Cass. II 121, 33 Sosai'mus (rex Assyriorum) Cass. II 121, 37 Soseri r. Setri Sosthenes v. Constantiuopolis jn ind. geor/r. Sostratus (Cnidius) Bed. A 111 276, 2i.i Soter, episc. Rom., v. ind. VI p. 552 Sparaethus (rex Assyriorum) Cass. II 121, 24 Spartus (fil. Phoronei) Bed. A 111 256, 45 Speusippus Bed. A III 274, 189. 192 Sphinx Spinga Chr. 511 1 633, 60 Statius V. Rufiuus Stauracius imperator v. ind. II Stelico V. Stilico s. Stephanus (diaconus, primus martyr vel protomartyr) Barb. I 281, 121 bis F. Vind.B I 282,119 An. Val. I 326, s3 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 415 Marc. II 72,41,1,2 73,416,1 80,439,2 Oild. III 26,25 63, ■2A, Bed. A m 283,274 300.470 301,472 303,486 add. III ad Bed. IIl 342 Stefanus Cons. Const. I 246, 415 Hyd. II 18, 58 Stephanus, episc. Antioch., v. ind. VI p. 558 (n. XLIX aut L) Stephanus, episc. llom., r. ind. VI p. 553 Stephauus (is qui Doraitiauum interfecit) Silv. 1 520, 13 Stephanus, Hispanianira praefectus Chr. Caes. II 223, 529 Stephanus (fil. Romani I inip.) ;•. ind. II p. 492 sub paire Stilico (comes, mag. militiae) Ilavn. 1 299,405 300, 408 Sang. 1 300, 539 Chr. 452 I 650, 34. 3S 652, 52. 55. .-.7 Chr. 511 I 655, 555 Marc. 11 69, 408, i Cass. 11 154, 1172 Is. hist. n 273, 3 295, 8 Stilicho Havn. 1 299, 405 Prosp. I 465, 1228 Stelico Chr. 511 1 653, 546 Stoicus Cass. II 142, 8i4 Is. chr. A II 449, 19S stoi- cus philosophus Prosp. 1 404, 311 433, 741 (non omnes locos colletjimus) Stotias (tyiannus) Auct. Marc. II 107, 545, 2 Stotzas ib. 105,537,3 107,543,3 Stozas Vict. T. U. 200, 541,2 201,543. .545 StUza (4. 201,54.5 Stotias iunior loliaimes vocitatus Stotias iunior Auct. Marc. II 107, 546, 2 lohannes i. e. Stotias iuniur ib. 108, 547, 6 Stotzias iuuior ibid. Strathon (diaconus urbis) Geneal. I 196, 626 Straton Prosp. 1 407, 352 Stuza, Stuzas v. Stotias Suagrus v. Syagrus Suatrius (dux Gothorum) Havn. I 331,498 Sufen Oener. A 1 136, 358 Suftbnias v. Sophonias Suinthila (Suintila) v. ind. IV p. 495 Sulaiman v. Zuleimau SuUa dictator Snlla Felix Cltr. 354 I 145, 7 Sylla Cass. II 132, 484 Silla Chr. 511 1 638, 252 Bed. A m 279, 246 s. Sulpicius add. II ad Is. chr. II 493, 7 bis add. IV 505, 6 Suiuericus v. Suniericus Suudrarius (dux Langobardorum) Havn. I 339, 22 Suniericus (coraes) Hyd. II 31, 20i 32, 206. 212 Is. hist. 11 280, 24 (a) Sunericus Hyd. 31, 197 (a) Is. hist. 280, 21 Sonericus Hyd. 31, 193 Suniericus Is. hist. 280, 24 (b) Superbus v. Tarquinius Superbus in ind. I Suranae thermae v. Roma in geogr. Susachim, Susachin v. Sesac Susanna Gener. B I 129, 182 Susgosa (filia Sigiberti, regis Francorum) Ps. Is. h. 11 385, 14 Susi (fil. Galaad) Oeneal. I 177, 345. 34fi Suthalam (fil. Efrem) Oeneal. I 177, 349 Sutalam ib. 177, 348 Syagrius episcopus Hyd. II 22, 102 Syagrus, 2'raef. urbis Postumius Suagrus Chr. 354 I 66, 275 Sychen (Sichem, fil. Emmor) Geneal. I 177, 352 Sydona v. Sidona SylUi V. Sulla Symeon v. Simeon Syimnachus (interpres) Is. chr. A II 460, 284 7s. chr. B II 460, 1S9 Simachus Bed. B III 288, 206 Symmachns, episc. Hieros., r. ind. VI p. 559 Symmachus, episc. Kom., v. ind. VI p. 554 Symmachus (patricius, socer Boetliii) An. Val. I 328, 92 F. Vind. B I 332, 679 Mar. II 235, 525 Simma- chus Agn. I 333, 39 Bed. A UI 307, 5i2 Symmachus, scholasticus ludaeus An. Val. I 328, 94 Symmachus, Urientis legatus Cass. II 161, 1364 Symon v. Simon Symphosius (episcopus Gallaeciae) Hyd. II 16, 3i 22, 101 Syrac v. lesus fil. Sirach Syreuus (haereticus) Prosp. I 426, 636 Syricus v. Siricius Taber (Tebah, fil. Nachor) Geneal. 1 171,246 Tacitus imperator r. ind. II Tacius V. Tatius Tahihie v. Aiaiae H)* 626 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Tai (fil. Boidb) Nmn. int. lU 149, le 171, i.", Thoi Britt. III IGO, 1.^ Taio (episc. Caesaraugustanus) (J. Hisp. II 841, 2» 342, 29 343, 33 Talania V. Hisp. II 367, isc Talastiidis r. Thalestris Talca V. Tulga in ind. IV p. 496 Tales V. Thales Talhaern Tataguen Britt. III 205, 19 Taliessin Sntt. III 205, 20 Talistridis «. Thalestris Tamyris (s. Tomyris), reylna Scytharum Tamoris Seijth. L. II 313,5.7 314,8 Scylh. B. II 313, r. i(». 6.7 314,8 Miris Geneal. I 181,42.1 Tanaus v. Tanus Tanetli (abbas Moriacensis) V. Gild. A lU 102, 8 Tanus (rex Scytharura) Is. chr. A II 430, 2r, Tanaus Bed. A III 255, 32 Tancus comes Marc. II 95, 499, i Tara v. Thara Tarec (Tarik) l's. Is. h. II 388, iOter. 21 sexies Tarcch ib. 387, 19 quater 388, 2i Taric Abuzara (Tarif Abu Zura) 0. Hisp. II 352, 6S Tarpeia Chr. 354 I 144, 8 I add. p. X (mont. 6) Tarquiiiius Priscus v. ind. I Tarquinius Superbus v. ind. I Tarquinius iunior {Sextus Tarquinius, fil. Tarquinii Superbi) Bed. A lU 271, i.s^ Tatianus (liaereticus) Chr. 511 1 641,370 Tatiauus (praeses) Barb. I 295, 279. 286 Tatius, rex Sabinorum Titus Tatius C'hr.354 I 144,8 Geneal. 1 182, 433 Titus Tacius Ej'- Ov. II 372, 13 Tacius I add. p. XI {viae 4) Taurinus tyrannus v. ind. II p. 478 sub Severo Alexandro Tauriuus (martyr) Chr. 354 I 72, 7 Taurus (patricius) Marc. II 83, 449, 3 — cf. forum Tauri in ind. geogr. sub Constantinopolis Teglafellasar i;. Thiglath Pileser Teia (rex Gothorum) Agn. I 334, 62 Mar. II 236, .W3. 554 238, 568 Theia Agn. I 334, 79 Teitan v. Titan Telesphorus, episc. Rom., vid. Telesphor in ind. VI p.552 Tellus Menn. int. III 151, 20 Teo- V. Theo- Terasia (coniux Paulini episc. Nolani) Hyd. II 20, 81 Terbellus (rex Bulgarorum) Bed. A III 317, .',77 Terentius (comoediarum scriptor) Prosp. 1 402, 274 Is. chr. A 11 451,214» Terentius cf. Varro Tertullianus C. Hisp. U 368, 139 Tertulliauus Afer Chr. 511 I 641, 388 Cass. II 145, 889 Is. chr. A II 460,286 Bed.A lU 289,349 Tertullus : Insteius Tertullus (iiraef. urbis) Clir. 354 I 67, 3u7 luuius Tertullus (vicarius praefecti url)is) Chr. 354 I 68, 34U Tetrici tyranni (pater et filius) w. ind. II p. 479 sub GaUieno Teudubir Kenn. int. III 192, 16 Britl. lU 193, \bis Thaani (fil. Efrera) Geneal. I 177, 348 Thales philosophus Prosp. I 394, 165 /». chr. A II 444, 158 Is. chr. B II 444, 106 Bed. B III 267, i2o Tales Chr. 511 I 636, 170 Tliulestris, reyina AmaT.onum Talastridis Scyth.Ij. 11 316, 17 321, :;i Talistridis Scyth. B. 11 316, u 321, 31 Thalini Oeneal. I 179, 375 Thamar (nurus ludae) Geneal. I 178, 360 Thaniar (soror Abessalon) Geneal. I 191, 541. 543 Tliameni (Thibni) Geneal. 1 192, 551 •> Tliamna c. Tliemau Thamuas (IViimna, ccjucubina Elipbas) Geneal. I 173, 275 Thara (pater Ahraham, indecl. aut gen. -ae, acc. -am) Gener. A I 112,235 113,236 132,332,19 Chr. Al. I 112, 209 113, 210 Gener. B I 132, 167, 19 139, 22. 23 add. I ad Chr. 354 I 151,21.22 Geneal. I 171, 237 ='iis. 240 172,252" P»-OSp. I 386, 24. 26 Is. chr. A U 431, 29. 31 Is. chr. £ U 431 , 26. 28 Bed. B m 255, 35. 37 Lat. Bed. lU 349, 23. 24 yen. Thare Geneal. I 171, 243 Tara (gen.- ae) ib. 171, 241. 247 Thare Chr. 511 I 632, 20. 21 Bed. A III 255, 35 bis. 37 Tbareis v. Tharsis Thargama v. Togorma Tharram {lithran, fil. Ueson) Geneal. I 174, 30ul' Thasra ib. 174, 30oaiis Tharsis (fil. lavan) Gener. B I 96, 73 Geneal. I 169, 183 a • '' Thareis Chr. Al. I 96, 50 Thasra v. Tharram Theglatb Falasar v. Thiglatb Pileser Theia v. Teia Thela (fil. Odoacris, acc. -anem) An. Val. I 320, 54 Thelesphorus v. Telesphorus Thema (fil. Ismahel) Geneal. I 172, 254 Theman (filius lectau filii Abraham) Cencal. 1 172, 258 Themau (fil. Elifas) Geneal. I 173, 273 Themau {Thimna, dux Edom) Geneal. I 174,290 Tbemau (Thimna, filia Seir) Geneal. I 174,294'' Tbamiia ib. 175. 303 Tbemna {Theman, dux Edom) Geneal. 1 174,290 Theocritus (satelles) Marc. U 101,519,2 Tbeoctistus (mag. militura) loh. II 212, 570, 1 Theodatus (rex Uothorum) F. Vind. B I 334, 696 Auct. Marc. II 104, 535, 2. 536, l. 6 bis Theudatus add. I ad Bed. III 334, 522 Deodatus Agn. I 333, 6'iter Theodabadus AiKt. Marc. II 104, 534. 536,4.5 Theodebertus (rex Francorum) Tbeudebertus Mar. II 235, 534, 1 236, 539. 54S, 1 237, 556, 5 Tlieudibertus Auct. Marc. U 106, 639, 4 Thcodebertus (rex Burgundionum) add. VII ad Is. hist. II 376 idem Theudobertus add. I ad Is. chr. II 490, 6 ? Tbeodegotha (filia Tlieoderici . regis (iothorum) Aii. Val. 1 322,63 Theodericus (rex Burgundionum) add. VII ad Is. hisl. 11 37() INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 627 Tlieodericus (rex Franennim^ add. VII ud h /lisl. II 370 Toodericus add. 11 ud h. clir. 11 4!I2 Tlieuilcricus add. I ad h. c/ir. 11 490,«. 7 Tlieodoricus (Triarii filius, re.x Ustrogotlioruiii) Marc. 11 92, 479, a. 481, 1 Ued. A 111 305, ;.oi Theodericus, filius Walamerici (rex Ostrogotlioruni) .•l7i. Val. 1 314, 42 Theodoricus cognoniento Vala- nier JJarc. 11 92, i»'>, 2 lied. A lU 305. .'.oi Theo- dericns iunior Is. /dst. 11 283, l (u) Theudericus iunior ib. 283, 1 (b) — Theodoricus 1'. Vamp. 1 310, 623 320 746, 478 747, 493 Eatm. 1 319, 491 Agn. I 319 ter funo loco perperam) 321 Ais 333, 39 ter F. Vind. A 1 320, 647. 648. 649 Vict. Aq. 1 727 Marc. II 92, 483 93, 487. 4S8, 2. 489 ter 102, 525 10.5, M6, 7 C/ir. Caes. II 223, .iio. 513, 2 add. 1 V ad. Is. c/ir. U 503, 3 Ued. A UI 307, su Theodericus F. Vind. A I 310 318, 640. 644 320, 646 F. Vind. B I 332, 679 An. Val. I 316, 49ter. .iO. ilbis. 52. biter 318, 54 320, r.4. 55 Jis. 56 322, 5764« 324, 65 326, 79. so. 8I 328, 93 C/ir. 511 I 665, 670 Cass. U 159, 1319. 1326. 1331 160. 1339. 1342. 1344. 1353 add. 11 ad Is. c/ir. II 493, 4 Ps. Is. c/ir. U 501,394)»«/. Bed. B III 305, 262 b Theoderichus Cass. U 159, 1323 Theudoricus Havn. I 317 iis 319, 491 JiS. 493 321,493,3.4 331,504.514 337, 1 Mar. U 233, 489 235, 526 Theudericus C/ir. Caes. U 222, 490. 492 Mar. U 233, 493 Is. /list. U 282, 6. 17. 20. 21 283, 17 Eeg. Vis. III 465, 17 — no- minatus Traianus vel Valentinianus An. Val, I 322, 60 Theodericus I et 11 (reges Visigothorum) v. ind. 1 V p. 494 Theoderidus v. Theodoricus 1 in ind. IV p. 494 Theodimirus (rex Suevorum) Is, /list. 11 302, 24 303, 5 Theudemirus lo/i. II 212, 570, 4 Theodolridus (,dux Fraucorum) Mar. II 238, 573, 2 Theodolus v. Theodulus Theodor v. Theodoricus I in ind. 1 V p. 494 Theodora v. ind. II j). 481 (sub Constantio 1). 489 (sub lustiniano I). 492 Theodoredus v. Theodoricus I in ind. IV p. 494 Theodoretus (episcopus Cyri) Vict. T. II 184, 448 185, 451 193, 499 200, 542 V. 20. 20/2l Theodoritus Marc. II 89, 466 Theodorus Bed. A lU 305, 496 c/. Theo- dorus Theodoricus v. Theodericus Theodoritus v. Theodoretus Theodorus (Irater Heraclii imp.) u. ind. II p. 490 sub Seraciio Theodorus (praef. praetorii) An. Val. I 324, 68 Theodorus (senator) An. Val. I 328, 9o Theodorus Marc. U 98, 514, 1 Theodorus (praef. Africae) lo/i. 11 212, 569, 2 Theodorus (exarchus) Bed. A III 313,549 s. Tlieodorus Marc. II 97,512,3 Vict. T. II 195,513 Theodorus (episc. Cebarsusitanus) Vict. T. II 204, 555, 2. 556, 2 205, 565 206, 567, 2 Theodorus, episcopus Cyri v. Theodoretus I Theodorus (episc. Mopsuestenus) Vict. T. U 193, 499 ) 2t)0, 542 v. 18 1 Thcodorus Bed. A III 315, '.6i idemi an = T/ieo- 1 doretus'^ Tlieridorus cognninento (iregorius (episcopus Neocae- sareae Ponti) Bed. .4 111 290,365 292,379 Theodorus, episc. Uoni., v. ind. VI p. 555 Theodorus (archiepiscopus) Bed. A III 313, 554 Theodorus cf. Thcodoricus I in ind. IV p. 494 Theodosius iniperator v. ind. II p. 484. 486. 491 Thendosius (conies. pater Theodosii iniperatnris) Prosp. I 400, 1170 r/ir. 4r>2 I 631 C/ir. 511 I 647, 5i:i CVtss. II 153,1130 Theodosius (fil. Mauricii iuip.) v. ind. II p. 49(1 siib patre Tlieodosius (frater Ilogodii i. e. Uadagaisi) Ps. Is. /t. II 383, 9 Theodosius, episc. Al., r. iiul. VI p. 557 Tlieodosius cf. Theudis in ind. IV p. 495 Theodotion (Ephesius. interpres) Is. c/ir. A II 400, 279 Is. c/ir. B II 460, 185 Teodotiou Bed. B III 288, 203 T/ieodotus *Todora Ps. Is. /i. II 380, 4 Theodotns (choriarius) C/ir. 511 1 641,381 Theodulus (presbyter) C/ir. 452 I 631 T/ieodulus, presbyter (al.) Tlieodolus Marc. II 91, 478 Theonas, episc. Al., v. ind. VI p. 556 Theopascliitae episcopi Vict. T. II 195, 512 Theophanius, episc. Antioch., v. Theophanes in ind. VI p. 558 Theophilus imperator v. ind. II Theophilus, episc Al.. v. ind. VI p. 556 Theophilus, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 Theophilus (episc. Caesariensis) Bed. A UI 288, 340 289, 343 Theofilus Prosp. I 433, 743 TlieophUus episcopus chronographus Lat. Mal. III 426, 16 427. is Theophilus episcopus cf. ind. VI p. o55 Theofilus Christiauus Marc. II 76, 423. 2 T/ieop/irastus p/iilosop/ms Tlieofrastus Is. c/ir. A 11 449, 198 Therm.mtia r. ind. II p. 485 sub Ilonorio Theseus C/ir. 511 I 633, 66 Tlieudatus v. Theodatus Theudebaldus (rex Francorum) Mar. II 236, 548, l Theudobaldus ib. 236, 555, 1 Theudebertus v. Theodebertus Theudeliuda (regiiia Langobardorum) Ilarn. I 338, 9 339, 15. 24 Theudemirns v. Theodimirus Theuderedus (Theuderidus) rid. Tlieodoricns 1 in Ind. IV p. 494 Tbeudericus r. Theodericus Theudibertus v. Theodebertus Tlieudimer C. Hisp. U 354, 74 Tlieudis r. ind. IV p. 495 Tiieudisclns v. ind. IV p. 495 Thendobaldus v. Thendebaldus Theudoricus v. Theodericus Theudoridus v. Theodoricus I in ind. IV i}.494 T/iiylat/L Pileser, rex Assyriornm Tlieglath Falasar Bed. A UI 266. 124 Teglafellas.ir Ceneal. I 193, rn-.a Thiras v. Tiras Thiudis v. Theudis in ind. I V p. 495 628 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Thiudisclus v. Theudisclus in ind. IV p. 495 Tliobail )'. Tubal Thobel V. Tubal, Tubalcain Thober v. Tubal Tliogorma v. Togorma Thoi V. Tai Thola {Tola, fil. Isachar) Oeneal. I 176,338 Thola (iudex) Oener. B I 118, loi Chr. Al. I 118, 243. 24r, Prosp. 1 390, J'.i add. IV ad Prosp. I 491 Chr. 511 1 633, 63 Bed. A III 259, .',9 Bed. B III 259, 65 Lat. Bed. lU 850, 38. 39 Thole Oener. A I 118,258 Tola Is. chr. A II 437,83 Is. chr. B II 437, 54 Tole Geneal. I 188, 5i2 Thomas (apostolus) Oener. B I 133, 169, 6 Tlionos Concoleros v. Sardanapallus Thorgaman v, Togorma Thovibius (episcopus) Ilyd. II 24, 130. 135 Jis Thorisarius (comes stabuli) Clir. 511 I 664, w Thorismodus, Thorismotus vid. Thurismuudus in ind. IV p. 494 Thothila, Thotila v. Totlla Thoul {Ohel, fil. Zorobabel) Gener. A I 132, 332,53 Thraustila (sateUes Aetii) 3Iarc. II 86, 4;i5, 1 idem mdetur Trasila Havn. I 303, 455, 2 Thurismundus (Thui-ismo) v. ind. IV p. 494 Thyestes Clir. Al. I 119, 254 Thyras v. Tiras Tibatto Ckr. 452 I 660, 117. 119 Tihenanus, praef.urhis lunius Tiberiauus Chr.354 I 66, 291. 3U3 Tiberinus Silvius Cass. II 122, 63 Tyberinus Silvius Bed. A III 263, loo Tiberius Silvius Tros^K I 392, 126 Chr. 511 I 634, 117 Nenn. int. Ul 153, is Titus Chr. 354 I 143, 24 Tiberius imperator v. ind. II p. 475. 490. 491 Tiberius (fil. Constantini Pogonati imp.) r. ind. II p. 490 sub patre Tiberius (fil. lustiiiiaui U imp.) v. ind. II p. 491 suh paire Timaeus, episc. Antioch., v. ind. VI 2>. 557 Timocharis Lat. Al. III 448 mg. h Timotheus (apostolus, socius Pauli apost.) Chr. pascli. I 236, 337, 2 238, 356 Cons. Const. I 238, 356 Prosp. I 455, 1097 Gild. III 81, 35 82, ii Bed. A III 296,431 Timotkeus martijr Timoteus Chr. 354 I 72, 4 Tiniotheus (martyr, al.) Barh. I 291,202 Prosp. I 447,974 Thimotheus F. Vind. A I 291,417 Bed. A m 295, 410 Timotheus, episc. Al., v. ind. VI B (n. XXIV. XXIX. XXX. XXXVII) Timotlieus, episc. Const., v. ind. VI p. 561 Tiniotlieus, episcopus chronographus Lat. Mal. III 426, 16 427, 18 429, 7 Tinius v. Rufus Tiras (fil. laphet) Ps. Is. h. II 379, ihis Britl. 111 161, 22 Thiras Gener. A I 96, 65 Ckr. Al. 1 96, 42 Thyras Qeneal. 1 169, 195 Tilan Teitan Oeneat. I 195, uniis Titanus Oild. 111 35, 9 Titianus (haereticus) Prosp. I 430, 688. 689 Is. ckr. A II 459, 277 Titiani qui et Encratitae Prosp. I 430, 689 Titianus, praef. urbis: Fabius Titianus Chr. 354 I 68, 33». 34o 69, 350. 351 Postumius Titianus Chr. 354 I 66, 305 Titinon Britt. III 203, 20 Titucius v. Roburrus Titus (socius Pauli apostoli) Oild. III 82, 8 Titus (diaconus) Prosp. I 471, 1292 Titus iraperator v. ind. II Titus cf. Tiberinus Silvius Titus Tatius v. Tatius Toaba (Tkoaba) C. Hisp. II 365, 124 366, 131 Tobias Oeneal. 1 193, 569 Tobias, episc. Hieros., ». ind. VI p. 559 Tocus {2hhas, fil. Nachor) Oeneal. I 171,246 Todora v. Theodotus Togorma {Togarma, fil. Gomer) Ps. Is. h. II 378,2 Thogorma Oener. A I 96, 70 Thorgaman Chr. Al. 1 96, 47 Thargama Qeneal. I 168, 173 Tola, Tole v. Thola Tolemo add. I ad Is. hist. II 304, 18 Tomyris v. Tamyris Torquatus Mallius {i. e. Manlius) Torquatus Prosp. I 398, 221 Totila (rex Gothorum, yen. -ae, acc. -am) Ilavn. I 269, 31 Auct. Marc. U 107, 543, 2. 543, 1. 544, 1. 545, 1. 546, 2 108, 547, 5 bis. 548, 1 add. IV ad Is. chr. II 503, 2 Bed. A lU 308, 522 add. I ad Bed. III 334, 522 his acc. Totilan Auct. Marc. 11 108, 548, 2 Totila {acc. -anem) Viet. T. II 203, 554, 4 Is. ckr. A U 476, 3991). 402 Totilas Auct. Marc. II 107, 545, 4 Tothilane (ahl.) Havn. I 337, 3 Thotila {acc. -am) Hyd. II 36 V. 9. 10 add. I ad Bed. III 334, 522 Thothila {acc. -anem) Havn. 1 269, 33 acc. Thothi- lem Hyd. II 36 v. 8 abl. Tutilano Agn. I 334, 62 Baduila Mar. II 236, 547, 2. 553 238, 56« Vadna F. Vind. B I 334, 701. 7u4 Totmirus rex Ps. Is. h. II 388, 21 quater Trachylus Prosp. I 388, 53 Traianus imperator v. ind. II Transmundus v. Thurismundus in ind. IV p. 494 Trasamundus v. ind. III Trasaricus (episc. Arriauus) loli. II 212, 572 Trasemuudus v. Trasamundus in ind. III Trasila c. Thraustila Trasimundus v. Trasamundus 171 iml. III Trasmundus v. Thurismundus in ind. IV p. 494 Traso Chr. 354 1 72, 17 Trechmorus (vocatus Gildas) V. Gild. A III 99, 38 Treino (dux Gothorum) Auct. Marc. U 105, 538, 3 Treptolemus v. Triptolemus Triarius (pater Theoderici, regis Gothorum) Marc. II 92, 481, 1 Bed. A lU 305, soi Trifina (filia Werooi) V. Gild. A lU 99, 19 Trilinus rex V. Oild. B III 107, 26 Trigetius (vir praelectorius) Prosj). 1 474, 1321 (uld. 1 ad Prosp. I 486, 1321 add. V 497, 1321 Iteg. Wand. lU 458, 1 Trygetius Prosp. I 482, U67 v. 12 INDEX VII. NOMINA HOMINVM. 629 Tiigil JJritt. m 203, 21 Triopa r. Xuntlms Triptoleimts Treptolciuus h. clir. A 11 435, ci; Tritheitae Vict. T. II 1 99, .iM ii»- Triwa (praepositus cubiculi) An. Val. I 326, S2 Tros Nenn. III 151,18.27 Nenn. int. III 151,16.25 Troi (ijen.) Britt. III 161, 14 Troyiit Britl. III 217, is 'rryfon Prosp. I 402, 281 Bed. A III 278, 23S Trygetius v. Trigetius Tubal (fil. laphet) add. I ad Is. hist. II 304, 11 his Ps.Is.h. II 378,2 379,2 £W«. 111161,20 Tho- bail Chr. Al. I 96, 40 Tliobel Gener. A I 96, e.'! Thober Oeneal. I 169, uii Tuhalcaiu ( Thtihall.mn, fil. Lamech e.x Sella) Is. chr. A II 428, M Tbobel Oeneal. I 164, .=,7 Tuta (mag. militum, acc. -anem) An. Val. I 316, 51 bis. 52 ijs Havn. 1321, 2 6is Eufanem ('acc.J F.Vind. A I 320, 645 Tulga (Tulgas) v. ind. IV p. 4il6 Tulius Servilius v. Servius Tullius in ind. I Tullius V. Cicero TuUus Hostilius v. ind. I Turgius V. Aprouianus Turismodus, Turismuudus vid. Tliurismundus in ind. IV p. 494 Turnus Brilt. lU 150, l 152, 7 Nenn. int. III 150, 3 152, 23 Turranius v. Gratianus Turrem v. Tyrrenin Tuscus, praef. urhis Nummius Tuscus Chr. S-54 1 66, 302 Tutila V. Totila Tyberinus Silvius v. Tiberinus Silvius Tyche v. Fortuna Tydil Britt. m 203, 28 Tyrannus, episo. Antioch., v. ind. VI p. 557 Tyi-renin (fil. lavan) Oeneal. I 169,187"' Tnrrem ih. 169, is7a Tzitta (patricius) Auct. Marc. II 104, 535, 3 Vabalathus Silv. I 521,49 Vadua v. Totila Vaefarius (dux Francorum) Mar. II 238, 573, 2 Waipbarius (dux Aquitanorum) add. IV ad Bed. III 345 (Eins. inf.) \'alagothus (fil. Armenon) Britt. III 160, 4/5 Uile- gotus Nenn. int. III 149, 10 Valamer add. IV ad Prosp. 1 492, 3, ii Valamer, pater Theoderici, regis Oslrogotlwrum Wa- lamir An. Val. I 322, 58 Walamericus ib. 314, 42 cf. Theodericus Valens imperator v. ind. fl Valens Caesar v. ind. II p. 482 sub Licinio Valens tyrannus v. ind. II p. 479 sub Decio Valens, episc. Hieros., v. ind. VI p. 559 Valentinianus imperator v. ind. II p. 483. 484. 486 Valeutinus (haeresiarches) Prosp. I 425, 633. 6.34 ('a . &j 430, 689. 691 fa . 6) Chr. oJl 1 641,362 Is. chr. A II 459, 274 Is. chr. B II 4.59, i.si Bed. A III 287, 323 Bed.B III 287, iw Valentinus Vhr. 354 l 76, 15 Valentinus Chr, 354 I 39 qttater, quintmn in mono- grammate 41 cf. p. 15 Valeria v. ind. II p. 481 sub Galerio Maximiano Valerianus imperator v. ind. II Valerianus (mag. militiae) Auct. Marc. II 1 105, 537, 2 ! idem '! Valerianus Auct. Marc, II 108,548,2 ) Valerius v. Basilius, Corvinus, Ma.xinius, 1'roculiis, Puhlicola Valia (Vallia, Wallia) v. ind. IV p. 494 Wamba v. ind. IV pt- 496 Vandalus (fil. Neguae) Nenn. int. 111 149, 12 171, 13 Brltt. III 160,6 Vare (Bedad, pater Arax, regis Edoin) Oeneal. I 173, 285 Varro (M. Tereniius Varro Beatinus) Is. chr. A II 451, 218 Bed. B UI 279, 161 Varro Atacinus V. Terentius Varro Prosp. l 403, 302 Varus, praef. urbis: Ceionius Varus Chr. 354 I 66, 284. 285 Postumius Varus Chr. 354 I 66, 271 Veaetius v. Boethius Veila (comes) Chr. Caes. II 223, 611 Welid (I) Ulit C. Hisp. II 351. 65. 66 352, 68 ter 353, 70 354, 73. 76 bis 355, 78 Hulit C. Byz. II 348 351, 34 355, 36 Welid (II, s. Ahoelid) Hulit C. Byz. U 359,41 Alulit pulcher C. Hisp. II 364, 121 Alulit ib. 359, 93 364, 122 365, 123 cf. lezid III Velleropbons »1. Belleropbon Venus Chr. 354 I 143, 10 146, 26 Cass. II 142, 789 Verecuudus (episo. luucensis) Vict. T. 11 202, 551, 1 203, 552 Veremudos (rex Hispaniae) Reg. Vis. III 469 (Leg.) Vergilius Maro Prosp. I 404, 307 Bed. A III 280, 250 Vergilius Cons. Const. 1 215, 685 218, 736» Prosp. 1407,349 1546,20 Cass. II 135,564 Bed.A m28{), 252 Virgilius Chr. iMsch. I 215, 685 F, Vind. A I 276, 51 Chr. 511 I 638, 255 Is. chr. A 11 452, 229. 229 a Britt. m 164,4 c/. Geneal. I 169, 196» Verina v. ind. II p. 489 Verinianus Is. hist. II 295, 12 Verinus, praef. urbis Lucer. Verinus Chr. 354 I 67, 323 Lucer. Viriuus ib. 67, 324 Weroous (comes Venetensium) V. Oild. A UI 98, 4. 5. 10. 11. 12 Vertigernus v. Guorthigirnus Verus imperator v. ind. II Verus (raag. militum) Attct. Marc. II 108, 548, 2 Vespasianus imperator v. ind. II Vestales virgines Chr. 354 1 144, 10 Is. chr. A II 444, 152 virgo Vestalis Chr. 354 I 144, 9 Ps. Is. chr. II 499, 146 Bed. A IH 266, 125 Vestilianus v. domus Vectiliana in ind. VIII sub Koma Vestina Bed. A III 300, 466 Vetius V. Kufinus Vetranio tyrannus v. ind. II p. 483 aub Constantio II 630 NOMINA HOMINVM. INDEX VII Vetto Hyd. II 22,97 Veturiiis (inag. inilitiae) rrosj). I 44H, 3S6 Victus Chr. 511 1 643, 447 Ufir (Ophir, fil. lectan) Gener. A I 105,184 Ufer Geneal. I 170, 216 Huir Chr. Al. I 10,5, 154 Mam- suir Gener. B I 105, 7.1 Ugnericus v. Hunericus In ind. III Viator (comes) Marc. II 92, 4Sii, 2 Vibia V. Perpetua Vibius (episcopus) Vicl. T. II 203, .'..H, a Vibius cf. Maximus Victiliana domus !'. tlomus Vectiliana in ind. fieorjr. sub Roma Victor (Maximi filius) v. ind. II p. 4S4 suh Graliano Victor (Capuanus episcopus) add. IV ad Vict. Aq. I 753 post 13 Bed. A III 307, .i20 Victor, episc. Romanus, v. ind. VI p. 553 Victor (Tunnennensis episcopus) Viet. T. II 204, .1,',,'i, 2. 556,2 205, ,565 loh. II 211 V. 1.4 Is. chr. A II 424 c/. // p. 178 Victor (angelus dei) Britt. III 195, 6 Victorianus, praef. urbis Pomponius Vietorianus Chr. 354 I 66, 282 Victorinus tyrannus v. ind. II p. 479 sub Gallieno Victorinus (martyr) Chr. 354 I 71, 28 Victorinus (rhetor) Cass. II 152, 1092 Victorinus cf. Victorius Victorius, episc. Poetovionensis Victorinus Oeneal. I 194, 616 19.5, 619 Victorius (Aquitanus) Vict. Arj. 1 677, i. u add. IV ad Vict. Aq. I 756, 457 add. II ad Is. chr. II 492 493, 7 bis add. IV 505, 6 Bed. A III 305, 497 307, 520 add. II ad Bed. III 339 cf. I p. 669 sq. Victus V. Veturius Vigilantia v. ind. II p. 489 sub lustiniano I Vigilius, episc. Eom., v. ind. VI p. 554 Vilbrordus cognomento Clemens (episc. Fresonuni) Bed. A III 316, 566 Uilegotus V. Valagothus Viliarid (dux Gothorum) Auct. Marc. II 107, 542, 3 Vincentius (dux Hispaniarum) Chr. 511 I 665, 652. 653 Vincentius (episc. Caesaraugustanus) Is. hist. II 288, 5 Vincentius (martyr) Is. hist. II 296, 24f6j s. Vin- centius Ps. Is. h. II 382, R Vindalonius Magnus (praeiectus) Cons. Const. I 242, 375, 1 Vindathnius Magnus Chr.pasch. I 242, 375, i Vindex tyrannus v. ind. II p. 475 sub Nerone Vindimiolus (lieremita) Vict. T. II 191,490,3 Virgilius v. Vergilius Virinus v. Verinus Virius V. Lupus, Orfitus Vitalianus tyrannus v. ind. II ji. 489 sub lustino I Vitalianus, episc. Kom., v. ind. VI p. 555 Vitalis (martyr) Chr. .5.54 I 71, 1 9 Vitalis (abbas) V. Gild. A III 106, 38. 44 Vitalis, episc. Antioch., v. ind. VI p. 557 Vitalis add. I ad Vict. Aij. 1 737, 4 Vitellius imperator v. ind. II Vitericus Prosp. I 477, 1337 Witericus v. Vittericus in ind. I V p. 495 Vitigis (rex Ostrogothdrum) Auct. Marc. II 104,5.36,4 105, 537, 1. 2*1». 538, ibis. 4 106, 540, 3. ibis Wittegis Mar. II 236, 640, 2 Guitigis F. Vind. B I 334, 696 Vitiza (Witiza) v. ind. IV p. 496 Vitrasius v. Orfitus Wittegis •('. Vitigis Vittericus (Wittericus, Wittiricus) v. ind. I V /i. 4y5 Vittiza (Wittiza) i'. Vifiza in ind. IV p. 496 Vitus (mag. utriusque militiae) Hyd. II 24, 134 Viutericus v. Vittericus in ind. IV p. 495 Vizoves (rex Aegyptiorum) Bed. A III 255, 34 Zoes Is. chr. A II 430, 28 (ubi cf. not.) UI V. Hul Uldida (episcopus) loh. II 218, 5S9, lits Ulemadar r. Eviinierodacli Ulit V. Welid Ulixes Chr. 511 I 634, 82 Is. chr. A II 439, loo UIU V. Alli Ulphula (dux Honorii) Havn. I 300,411 Prosp. I 466, 1243 Ulpianus (iuris consultus) Prosp. I 436, 797 Cass. II 146,918 Is. chr. A U 462,296 Ulpius V. Limenius Umar v. Amer Umeia (Umaija) C. Hisp. II 367, 136 Humeia ib. 364, 118, 120 Unericus v. Hunericus in ind. III Unulfus V. Arnulfus Woden Britt. 111 171, 11 202, 1 203,19. 34 204,19 Voden Nenn. int. III 171, 11 Volusianus imperator v. ind. II Volusianus, j^raef. urbis: Petrcinius Volusianus Chr. 354 I 6.5, 267. 268 Kufius Volusianus Chr. 354 I 67,310. 313. 314 Vortiporius (tyrannus Uemetarum) Gild. III 43, 20/21 Uranius tyrannus v. ind. II p. 478 sub Severo Alexandro Uranius ("episc. Emetzenus) Marc. II 85 )'. 30 Uranius Marc. II 99, 515, 3 Urbanus C. Hisp. II 3,55,77 Urbanus, episc. IJom.. v. ind. VI p. 5.53 Urbanus (episc. Toletanus) C. Hisp. H 358, 87 363, 111 Urbgen rex Britt. III 206, 11.13 cf. Rum map Urb- gen Urbica (discipula Priscilliani) Prosp. I 462, 1187 Urias (sacerdos) Gener. A I 124, 282 Oener. B I 124, 127 Uria Gener. A I 135, 355 Hurias Chr. Al. I 124, 279 Gener. B I 135, 117 Urias (propheta) Oener. A I 126, 29o 133, 333, 34 Hurias Chr. Al. I 126, 289. 290 Gener. B I 133, 168. 34 Urias Chetteus, maritus Bersabe Urie (gen.) Gencal. I 191,543 Uriu (sacerdos) Oener. A I 135, 357 Urraca, mater Adefonsi rerjis Urrace (ijen.) add. VII ad Is. hist. II 376 Ursacius (episcopus) Prosp. I 462, 1193 Ursiana ecclesia Arjn. I 301 Ursulus (rlietor Tolosensis) Cass. II 138, 673 Ursus Gild. 111 44, 4 bis INDEX VII. NUMINA HOMINVM. 631 Usbon V. Abessau UsfVeau Brilt. III 204, 27 Vulcauus Chr. 354 I 143, 8 Vulfilas V. Gulfilas Uz V. Ob, Oe, Os Xanthus Triopa {i. e. Xautlius fil. Tiiopae) Pros]). I 388, 54 Xaries v. Xerxes Xenocrates philosophus Is. chr. A II 448, IHI Is. chr. B II 448, 127 Bed. A III 274, 192 Bed. B III 274, 142 Xenophanes Xenofanes tragoediai-iini .scriptcjr Is. chr. A n 446, 169» Xenopkon Xeuofon /s. chr. A II 448, i»i Xerses v. Arses Xerxes q. e. Balaeus Cass. II 121, 13 Xerxes (I, rex Persarum , acc. -em rel -en) Chr. Al. I 129, 310. 311. 312 Gener. A I 131, 321 Prosp. I 396 190. 193 Chr. 511 I 636, 196 Is. chr. A II 446, 173 7». chr. B n 446,116 Bed. A III 271,158 272,163 Lat Bed. IH 851, 78. 79 Lat. Al. III 447, 25 450, 25 Xerses Bed. B III 272, 131 Xersis Gener. B I 131, 188 Sersex add. I ad Chr. 354 1 152, 43 Xerxes (11, rex Persarum) Prosp. I 397, 205 Bed. A III 273, 171 Xersis iuuior Gener. B I 131, 190 Xaries Gener. A 1 131, 323 Artarxerxes add. I ad Chr. 354 I 152, 40 Xerxes cf. Arses, Artaxerxes Xystus, episc. Rom., v. ind. VI A (n. VIII. A'A'F. XLVI) Yoias V. lavau Ypolitus, YppoHtus v. Hippolytus Ysaac v. Isaac Ysaias, Ysayas v. Esaias Yscam v. Iscam Ysidorus v. Isidorus Ythamar v. Ithamar Yzit V. Izit Zabdas, episc. Hieros., v. ind. VI p. 560 Zabulou (Zebulun, fil. lacoh, vulgo Sebulon) Geneal. I 175, 31lb. 317 176, 339iJS Zaccliarias Geneal. I 190, 636 Zaccharias (pater Eabbuti reglnae) Geneal. I 180, 404 Zaccharias cf. Azarias (rex Israhel) et Zacharias Zacchur v. Zacliur Zacharias {Sacharja propheta , fil. loiadae sacerdotis) Gener. A I 123, 278 Chr. Al. I 123 Prosp. I 392, 138 Chr. 511 I 635, 131 Is. chr. A II 442, I3i Gild. III 51. 15 Bed. A III 264, 109 Bed. B III 264, 103 Zacharias (Sacharja proplieta , filius Hereclija filii Iddo) Chr. Al. I 127, 294 128, :io3. .306. 308 Gener. A I 128,298 Gener.Bl 133, I6s, 41 Prosp.l 396,185 Chr. 511 I 636, 188. 192 Bed. A III 270, 150 v. 7 271, 156 272, 159 Lal. Mal. III 432, 35 Zacharias filius Addo Oild. III 58, 6 74, 20 Zaccharias Gener. A I 133, 33 3, 41 CHRONICA III. Zacharias (sacerdos) Gener. B I 185, 117 Zacharias (pater lohannis baptistae) Barb. I 276, 45 278, 75 279, 86 bis. 100 bis Prosp. I 409, 376 Zaxarias Barb. 1 279,86 Zacharias (protospatarius) Bed. A III 316, 565 6(s Zacharias, episc. Rom., v. ind. VI p. 555 Zacheus , episc. Hieros., vid. Zacchaeus in ind. VI p. 559 Zachur {Saklcur levita) Zacchur Geneal. I 190, 538 Zachur (sacerdos) Gener. A I 135,356 Zafan, Ticinensium dux Havn. I 338, 7 Zali C. Hisp. II 366, 130. 134 Zama (Samh) C. Hisp. II 358, seijs Zame ib. 356, 82 Zema C. Byz. II 358, 40 Zambram (Simron, fil. Isachar) Geneal. I 176, 338 Zambri {Simri, fil. Zara) Gencal. I 176, 335 Zambri {Simri, rex Israhel) Oeneal. I 192, 550 Zambri cf. Amri Zara (fil. lehul) Geneal. I 173, 278. 279 Zara {Serah, fil. ludae) Geneal. I 176,333 Zaro ib. 176, 335 Zara (Aethiops) Bed. A III 268, 96 Zareth (Serah, fil. Raguel) Oeneal. I 173, 269 bis Zaro V. Zara Zat (Saad) G. Bisp. n 360, 97 Zazyr (Sichri, fil. Isaar) Gener. A I 136, 360 Zecris Oeneal. I 186,484 Zeb (Seeb) Chr. Al. I 117, 240 Zebedaeus Zebedeus Gener. B I 133, 169, 4 Zebennus, episc. Antioch., vid. Zebinus in ind. VI p. 557 Zeconias v. Sedecias Zecris v. Zazyr Zedekia v. Sedecias Zedmar {Kedma, fil. Ismahel) Geneal. I 172, 254 Zef- V. Zeph- Zegulf Britt. III 204, 22 Zelpha {Silpa ancilla , coucubina lacob) Geneal. I 175, 3lia-l' Celpha ii. 175, 318 Zema v. Zama Zenez v. Cenez Zeno philosophus (Eleaticus) Prosp. I 396, 197 Zenon stoicus Is. chr. A II 449, 198 Zeno imperator v. ind. II Zenobia Prosp. I 442, 905. 90S 443, 908 Silv. I 521, 49 Cli.r. 511 I 642, 431 Cass. II 148, 988 Zenobia famUia Prosp. I 443, 908 Zenonida v. ind. II p. 488 sub Basilisco tyranno Zephyrinus (Zepherinus), episc. Rom., v. ind. VI p. 553 Zeraam (leroham sacerdos, fil. Aliap) Oener. A I 136, 358 Zethus (fil. lovis) C7ir. Al. I 117, 241 Zeuxippus (rex Sicyoniorum) Bed. A III 261, 76 Zeuxippus c/. Constantinopolis (thermae) in geogr. Zeuxis pictor Is. chr. A II 447, I75 Bed. A EII 273, 166 Zezabel v. Hiezabel Zievi (lisvi, fil. Aser) Oeneal. I 176, 341 Ziezi (fil. lectan) Oener. B I 105, 77 Zini V. luppiter 81 632 NOMINA HOMINVM. INDEX VII. Zmael v, Ismail Zmerdius v. Smerdis Zoes V. Vizoves Zoilus, episc. Al., v. ind. VI p. 557 Zoleimam, Zoleiman v. Zuleiman Zoroastres (rex Bactrianorum) Is. chr. A II 431, 32. 32» Is. chr. B II 431,29 Zoroastris Silv. I 547,4 Zorasti-es (gen.) Nenn. int, III 151, 20/21 (ubi cf.not.J Zoroastrae (abl.) Scyth. B. II 311, 1 loastra (abl.) Scyth. L. II 311, l Zorobabel {Zerubbabel [vulgo Seriihabel] , fil. Salathiel [fil. Fania Gener. A I 132, 332, 52]) Chr. Al. I 128, 300. 302 Gener. A I 132, 332, ^2 bis. 53 Gener. B I 132, 167, 62 Ji«. 53 GeneoZ. I 181, 42oa -t 182, 443a-l> 183,4!i0 184,4r,2t> 185,460.462 193,571.593.594 Bed.A III 271, 155 Zorobabel q. e. Sarathiel CJir. 511 I 636, 188 Zorobabil q. e. Hesdram Lat. Mal. HI 430, 31 Zosabaae v. losabeth Zosimus, episc. Kom., v. ind. VI 2'- 554 Zotto (dux Beneventi) Ps. Is. chr. II 501, 4u6 Zucam (fil. Asam) Geneal. I 174, 30i Zuleiraan (Sulaiman) C. Hisp. II 355, 78 356, 80. 81 C. Byz. II 357, 38 Zuleman C. Hisp. 11 356, 80 mg. Zoleiman C. Byz. II 355, 36 bis 357, 38 Zoleimam C. Byz. II 348 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 633 VIII. GEOGRAPHICA. Nomina additamentorum Isidori Pelagianorum II p. 305- sprevimus utpote maximam partem recentiora. -307 Abela Ps. h. h. n 382, s Abila I 573 (Lus.) Abinio v. Avenio Abinna (Abila) Sih: I 539, 4, 7 Abiria Ps. Is. h. II 384, ii Abitus V. Abrytus Aboruis Ps. Is. h. II 382, 8 Abottbi lar (Haboth lair ffieron.) Geneal. I 188, .".13 civitas Abrincatum X. Gall. I 585, ii 'i Abrytus Abryptus Chr. 3.54 I 147, 35 Abrittus Vass. Q 147,966 Abitus Prosp. I 439,850 Absarus t'. Apsarus Acarnania Acainea Gener. A I 98, 88, 2S Acarnia Chr. Al. I 98, 62, 29 Acaraanes Silv. I 519, l monasterium Acauno Mar. II 234, M5 monasterium sanctorum Acaunensium ib. 239, 574 locus Agau- uensiura martynun Havn. I 338, 7 monachi Agau- nensi (plur., sic) Mar. II 237, 665, l Accaron (Eqron) Gild. III 66, 19 Acci Ps. Is. h. n 382, 8 Accii I 573 (Cart.) Ac- citane sedis (gen.) C. Hisp. U 358, 87 Acciinses simil. v. Athenienses Acbaia Gener. A I 98, s8, 27 Chr. Al. I 98, G2, 27 Prosp. I 416, 485 Silv. I 539, 17 Acaia Chr. 511 I 640, 327 Acchaie (ge7i.) Ps. Is. h. II 384, il Achaei Achai Gener. A I 107, 197, 46 Achei Chr. Al. I 107,167,46 119,256 120,262 Achivus Marc. II 88,462 Achiva ib. 75,421,1 Achelous Gener. A I 111,229,26 Achelmus Chr. Al. I 111,201,26 Acincum v. Aquincum Acres castellum Marc. II 99, 515, 4 Actium Cass. II 134, 555 bellum Actiaoum Prosp. I 406, 337 ludi Actiaci Cass. n 134, 657 Acyro Prosp. I 452, 1048 Cass. II 151, 1069 Anciro Lat. lust. III 422, 9 c/. I 11, 9 Adalia xV. Gall. I 587, 9 Adamosynii v. Alamosyni Adano insula Geneal. 1 165, 75 Addua fluvius An. Val. I 316, 53 Cass. II 159, 1323 Adda Havn. I 319, 491 Adiabeni Cass. II 144, 376 Adiabiui Chr. Al. I 107, 167,8 Adiabiuii ib. 110,192 Adiabenici Gener. A I 107,197,8 110,221 Azaleni Chr. 511 I 641,384 Adiabenicus Azabeuicus Prosji. 1 434, 750 Adria Adracia [Adriacia] Chr. Al. I 98, 62, 33 Hadriace Gener. A I 98, 88, 33 Hadriaticum pelagus Gener. A I 98, 88, 33 Chr. Al. I 98, 62, 33 Adrianopolis v. Hadrianopolis Aduatud civitas Atuaticorum N. Gall. I 585, 11 4 Adversa (ea quae hodie Aversa, antiquitus Atella) add. IV ad Is. chr. II 503, 3 Aeclanum Aeclanensis Prosp. I 477, 1336 Aedesseni v. Edesseni Aedui civitas Aeduorum N. Gall. I 584, I 2 Ednii Chr. Al. I 110, 186 Aegialea Agialea Is. chr. A II 431, 30 Aegimurus Aegimuritana iusula Vict. T. 11 204, 556, 2 Aegyptus Gener. A I 101,133.137 106,188 111,225 114,246 126, 2906iS 127,194 130,307.308 Chr. Al. I 126, 289 127, 293. 294. 297 add. I ad Chr. 354 1 152, 27. 31 Geneal. I 168, 163 Jis. I64 172, 249. 254. 255 180, 381 •> Chr. pasch. I 223, 122 Havn. I 338,12. 13 Prosp. I 386, 27 387, 34. 42. 43. 44. 45 388, 67 391, 117 398, 223. 227 399, 243 406, 339 409, 382 412, 421 421, 677 Silv. I 522, 59 542 tit. 10. 10, 1, Chr. 511 I 634, 108 637, 215. 221 Chr. 452 I 658, 104 Vict. Aq. I 682, 20 add. I ad Vict. Aq. I 737, 24 bis. 25. 26 add. II 740, 12 Hyd. II 15, 18 Cass. 11 126, 229 132, 471 134, 531 Vict. T. II 186, 457, 3 190, 484 194, 507 199, 539 205, 565 Scyth. L. II 322, 34 Scyth. B. II 322, 34 C. Byz. n 334,4 335,-4« 339, 21 341,23 344,24 347, 29. 32 357, 38 Is. chr. A II 433, 41. 44 442, i4o» 449, 197. 201 463, 306 473, 381 478, 412 479, 414 » Is. chr. B n 453, 154 473, 247 Gild. ni 54, 12 69, 20 Nenn. int. m 156, 24 Bed. A III 256, 43. 44 257, 46 quater. 47 260,67 262,86 263,90 268,140.142 271,153^8 272, 163 274, 176. 186 275, 197. 202. 203 276, 205. 216 277, 220. 226quater 278, 232 281, 267. 26s 283, 284 294, 399 295,409 Bed. B lli 256,46 291,221 305,262 add. I ad Bed. IH 334, 494 Lat. Mal. III 428, 28. 30. 31. 34 431,40. 44 433,35 Lat. Al. ni 451 mg. a Aegiptus Gener. A I 101, 139 Gener. B I 126, 134 130, 143 Chr. 511 I 636, 174 Egyptus Chr. Al. I 101, 106. lU 103, 126 106, 157 114, 222fer. 224 Geneol. I 166, llfit>. 1.15» 177,352 178,359 180, .382 185, 460 192,546 193, 569 Cons. Const. I 244, 388 Barb. I 280, 106 Chr. 511 I 633, 31 Mir. Hih. Paris. III 219, 11 Bed. B m 262, 87 Lat. Bed. m 349, 31 Egiptus Qener. B I 101, 79 129, 176 130, 142 Chr. 354 I 140, 2. 3 add. Vad Prosp. I 497 Chr. 511 1633, 31. 37. 38 C. Hisp. n 335, 2 339, 14 341, 25 344, 38 367, 134 Ps. Is. h. n 378, 2 380, 4 384, 11 386, 17 81* 634 6E0GRAPHICA. INDEX VIII. Aegyptius (mbsi.) Prosp. I 413, uobis Aegyptii (plur.) Oener. A I 99, 9G 100, ins 101, 132, 8 107, 197, 17 Chr. Al. I 100, 84 101, 105, 8 126, 289 Oeneal. I 172, 255 Prosp. I 387, 33 394, 171 Silv. I 518, 30 519, 6 547, 3 Vict. Aq. I 679, 10 680, 11. 13 684, 17 Vicl. T. II 187, 4R8 add. IX ad Is. hist. II 389, (b) 3 390, (b) 3 Is. chr. A II 430,28 433,40 453,232» Is. chr. B n 430, 25 Britt. III 156, 17. 20 157, i. 20 Nenn. int. m 156,20 Bed. A m 254,27 255,34 256, 42 267, 136 268, 140 274, 186 276, 220 Bed. B III 255, 34 Lat. Mal. III 428, 30 Aegiptii Chr. 511 1636,173 Egyptii e/ir.^Z. 199,71 101,108 107, 167,17 113, 214 Egiptii add.II ad Is. chr. II 492 Aegypti (pl. = Aegyptii) Gener. A I 101,136 Oe- neal. I 166, 117 168, 162 add. VI ad Prosp. I 499, 397 Aegyptius (adj.) Oeneal. I 172, 253 *> P. Ciz. I 507, 3/4 Chr. 462 I 648, 23 Vict. Aq. I 682, 12. 24 Is. chr. A n 434, 54 equi Egyptii C. Hisp. II 363, 114 Aegyptiacus (adj.) Oild. III 29, u Aegyptiaca lingua Oeneal. I 187, 495 •> Egyptiaca lingua ib. 187,495» Aelarona v. Uuro Aelia Prosp.l 425,625 Is. chr. A II 458,269 Bed.A 111 286, 317 Aelia urbs Marc. II 81, 444, 4 Aelia civitas ibid. et Cass. II 142, 797 cf. Hierosolyma Aelymei v. Elymaei Aemilia Silv. I 535, 3 Auct. Marc. II 106, 539, 4 107, 542, 2 Mar. n 236, 539 Aemilienses Emilienses Gener. A I 109, 2io Emil- lisui Chr. Al. I 109, 181 Aeolia Eolia Chr. Al. I 102, 123, 13 Aeolis Aolis Gener. A I 102, I5i, 13 Aeolii Eolii Chr. Al. I 108, 175 Aeoli Oener. A I 108,204 Aethiopia Oener. A I 102, i4l 107, 197, 69 Oeneal. I 165, 75 166, ll6b Scyth. L. II 312, 3 Scyth. B. H 312, 3 Bed. A III 274, 186 Ethiopia Oener. A I 101, 140 Oener. B I 101, 80 102, 8i Chr. Al. I 101, 109. 112 102, 113 103, 126 107, 167, 72 -Oeneal. I 182, 446 Ps. /«. A. II 384,11 Bed. A 111216, 219 Aetiopia C. Byx. II 341, 23 Eziopia C. Hisp. 11 341, 25 ulterior Aethiopia C. Byz. II 347, 29 Aethyopia quae aspicit Indiam Oeneal. I 168, 164 alia Aethyopia unde prodit Eubus fluvius ibid. Aethiops Oener. A I 96, 56 Bed. A III 263, 96 Oild. m 50,30 55, 33 Ethiops Chr. Al. I 100, ss Aethiopissa Gild. III 88,27 Aethiopes Gener. A I 99, 95 101, 132, l 102, 141 107, 197, 16 Is. hisl. II 268, 31 Bed. A 111 254, 27 Ethiopes Ps. Is. h. II 378,2 Aethyopes Geneal. 1 166,116» 168,162 Aethiopus: yen. Ethiopu Chr. Al. 1 96,33 99,74 Aethiopi (pl.) add. IX ad Is. hist. II 389, fa)ii Ethiopi Chr. Al. 1 99, 7o 101, 105, i 102, 113 Ethiopi primi et secuudi ib. 107, 167, 16 Aetolia Etolia Chr. Al. 1 98, 62, 25 Betolia Gener. A I 98,88,25 Afiomine monte v. Appenninus Africa Or. Const. I 8, 9 Chr. 354 1 71, lo 72, lo 75, 9. 14 147,28 Geneal. 1 188,499 196, 624iis Havn. I 269, 21. 26 Prosp. 1 433, 736 434, 757 450, 1025 463, 1204 464, 1214 467, 1219 469, I278 470, 1286 471, 1294 472, 1295 473, 1310 474, 1321 475, 1327 478, 1342. 1344 479, 1347 484, 1375, 17 add. I ad Prosp. I 486 (ad c. 1321) add. IV 491, 12I4 add. V 495 Silv. I 521, 34 538 iit. 3 547, 27 Dom. Val. 1 629, 28 Chr. 452 1 631 650, 36. 38 652, 59 654, ih 658, 96. los. 109 660, 129 Chr. 511 I 641, 382 657, 571 664, 634 Hyd. II 18, 51. 66ij« 20, 78 21, 90 » e« b 22, 99 23, 115 34, 236 36 Marc. U 65, 398, 4 04, xiu 2 Agned nions Brltt. IIT 200, lu Agrippina, Agrippincuses v. Cdlcmia Agrljipiiia Agnsteilnnnm, Agnstidnnnm ?!. Augustodnnnin Alamauni iVos^. I 441, 8715 4G0, 1160 (Jass. II l.^JO, 1027 152, 1095 153, 1126 add. II ad Bed. III 339 (Orat.) Alamani Vhr. 611 I 642, 420 Alamannia P«. Is. h. II 384, 11 Alamannica gens Vons. Vonst. I 241, :)66, 3 Alamosyui Vhr. Al. I 110, I9:i Alamosenni Gener. A I 107, 197, 10 Salaiuossini Vlir. Al. I 107, 1G7, 10 Adamosyuii ib. 105, \M Alani Cons. Vonst. I 243, 379, 3 Eavn. I 299, 406 302, 4;.3 F. Vind. A 1 305, 693 add. I ad Prosp. I 487, 4S5 Dom. Val. I 630, 9 Chr. 511 I 653, 547 655, 552. 557. 562. 564 Clir. 4.52 I 654, 63 660, 124. 127 Ifyd. II 17, 42 18,49 19,60. 6S Cass. II 154, 1177 Is. hist. II 276. 13 294, 13 295, s. 23a-b 296, 9 300, u add. I ad Is.hist. 304,2 add. VII 31ti Is. chr. A II 471, 368. 373» Halani Prosp. I 465, 1230 Marc. 11 60, 379, 2 69, 408, 1 88, 464 Cass. II 158, 1278 Bed. A III 298, 462 300, Ae,h 302, 4so cf. Ellaini Alazonii v. Lazones Alba longa Chr. 3o4 I 143, 14 Nenn. int. III 150, 5 Alba Chr. 354 1 143, 16 Prosp. I 390, 98 Ps. Is. h. II 379, 34;« Is. chr. A II 439,99 Is. chr. B H 439, 6.i Britt. III 150,5 Bed.A III 261,72 Bed. B III 261, 77 Albani Prosp. 1 390, 99 I add. p. X (ad p. 545) Britt. m 153, 7 160, 8 Bed. A IH 261, 75 265, 110 reges Albani Chr. 354 I 143, 15 Albania (ad mare Caspium) Gener. A I 98, 88, 2 Chr. Al. I 98,62,2 Scyth. L. II 321,31 Scyth. B. H 321,31 Albani Gener. J. I 97,83,2 107,197,14 111,223 Chr. Al. I 97, 58, 2 107, 167, 14 111, 195 Albanum Chr. 354 I 71,28 Cass. II 122, .50 Alba- nensis civitas Bed. A UI 296, 422 basilica lohaunis baptistae Bed. A III 296, 422 Albensium civitas N. Gall. I 601, 4 Albia Ps. Is. h. II 382, 8 Albigensium civitas N. Oall. I 603, xii 4 Albion Keim. int. III 147, 14 Albis (flumen) Cass. II 135,589 Albula (jiiwius, qui post appellatus Tiberis) Bed. A III 263, 100 Alcala Ps. Is. h. II 387, 19 Alcufa Ps. Is. h. II 381, 6 . 22 203, 553, 1 205, 566, 1 Is. chr. A II 453, 235 a Bed. A 111293,389 Alexandrina ecclesia Prosp. I 414, 456 419, 638 420, 656 423, 611 427, 645. 655 428, 673 433, 741 437, 806 446, 962 449, 1010 Hyd. II 19, 61 Marc. II 84, 451 Vict. T. II 185, 453, 1 186, 458, 2. 460 187, 460 189, 475, 5. 477, 1 190, 480 bis 191,490, 1 192, 492,1 193, 497, 3 196, 521, 1 197, 524 199, 638, 2 200, 541, 1 202, 551, 2 loh. II 219 V. 21 Bed. A III 288, 342 Alexaudrinus episcopus Barb. I 290, 197 297, 313. 325 Prosp. 1 453, 1066 464, 1220 472, 1297 480, 1358 V. u 484, 1376 Hyd. n 25, 145 Marc. n 61, 3Si, i 65, 398, 5 Vict. T. II 184, 448 185, 461 190, 482. 484. M85. 487 192, 494 196, 617, 1. 521, 2 199, 540, 2 Is. chr. A II 471, 370 472, 381 Alexandriuus antistes Vict. Aq. I 680, 1 Alexandi-iuus praesul Vict. T. II 184, 447 185, 451 Alexandriui (plur.) Oener. A I 137, 362 Ps. Is. h. n 384, 11 topographica Alexandriae : balueum Diocletiani Barb. I 290, 199 basilica v. ecclesia bybliotheca Prosp. I 399, 243 carcer casteUi Diocletiaui Vict. T. II 204, 655, 2 — praetorianus carcer Vict. T. 11 204, 555, 2. 556, 2 castellum Diocletiani Vict. T. II 204, 555, 2 ecclesia lohannis baptistae Mavn. I 269, 30 Is. chr. A n 476, 400 Bed. A III 297, 436 307, 517 basilica sancti lohannis baptistae Vict. T. II 205, 561 mausoleum Antonii et Cleopatrae Cass. II 134,658 Pharus Ep. Ov. II 371, 5 Farus Bed. A III 276, 215 portae Petrinae Barb. I 296, 297 praotorium Vict. T. 11 204, 556, 2 cf. carcer templum Serapis Chr. 452 I 650,28 Marc. II 62. 389,4 Serapis sepulchrum Bed. A III 297,436 Tatianus Uuvius Barb. I 296, 297 636 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Alfeus, Alfius ». Alpheus Alfura Ps. Is. h. H 386, n Alimalas v. Elymais Aliud vel Adalia N. Gall. I 587, 9 Allogobrorum moutes Ps. Is. h. TL 378, 1 Almarie (gen.) Ps. Is. h. 11 378, l Almidina C. Byz. II 346, 29 v. 9/10 Alpes Or. Coiist. I 7, 15 Havn. I 337, 1 Prosp. I 482, 1367, 4 Chr. 452 I 654, 67 Is. hist. II 269, 6 294, 11 Alpes Appenninae Silv. I 536, 8 » Alpes Cottiae Silv. I 536, 8 Cass. II 138, 685 Bed. A ni 317, S75 319, 685 Alpes Gothiae Havn. I 337, 2 Alpes Graiae Silv. I 538, 17 proviucia Alpium Graiarum et Poeninarum N. Qall. I 598 Alpes luliae Havn. I 299, 40l Chr. 511 1 651, 540 Alpes maritimae Silv. I 537, 7 provincia Alpium maritimarum N. Gall. I 611 Alpes Poeninae v. A. Graiae cf. Inalpes Alpheus Alfeus Gener. A 1 111, 229, 16 Is. hist. II 267, 13. 14 Alfius Chr. Al. I 111, 201, 16 Alsa Prosp. 1 452, 1056 Cass. II 151, 1073 Alsa fluvius add. II ad Bed. III 338 Alsaxan v. Estsaxum Altinum Oener. A 1 112, 229, 39 Chr. 354 I 147, 2 Prosp. 1 429, 681 Cass. U 143, 838 Lat. lust. III 420, 35 Altiodorum, Altisiodorum v. Autessioduruni Alys, Alyus v. Halys Ama Geneal. I 167, 158 Amaia loh. EI 213, 574, 2 eastrum Amaia Ps. Is. h. II 385, 14 Amaya ib. 282, 8 Amalechitae [Geneal. I 173, 275] Amalecitae Bed. A III 259, 55 Amanitae v. Ammonitae Amathus (Palaestinae) Amathusi (pl.) Gener. A I 100, 129 Amasia Prosjp. I 449, 1007 c/. Pontus Amaxobii Gener. A I 110, 218 Chr. Al. I 110, 188 Amazoues (gen. -um) Gener. A I 97, 83, 6 Cass. II 122, 56 Scyth.L. n 314, 8 316, I6 Scyth. B. II 314, 9 315, 11. 13 bis. 14 316, 15. 16 317, 17. 18 320, 29 321, 31 Is. chr. A n 438, 93 Amazonis (acc.) Scyth. L. n 320, 29 321, 3i(?) Amazoni (nom.) Chr. Al. I 97, 58, 6 Amazoue (= nae) Scyth. L. II 315, 11 Amazonarura Scyth. B. II 316, 16. 17 Amazonas Scyth. L. 316, 14. 16 Amazonis (dat. vel abl.) Scyth. L. 316, 14. 15 321, 31 Amazonia Oener. A I 98, 88, 3 Chr. Al. I 98, 62, 3 Ambiani Prosp. I 458,1135 Cass. 11 152, 1110 Bed.A in 298, 444 apud Ambianis Cons. Const. 1241, 367,2 civitas Ambianensium N. Oall. I 591, 10 Amida Marc. 11 96, 502, 2. 503 100, 518, 3 101, 51B add. II ad Bed. III 338 Amideusis ecclesia Marc. II 100, 518, 3 [Aiiiiens Amiaus N. Gall. I 591, lu] Amisus Araisos libera Gener. A 1 109, 209, 16 Amis- sus eleuthera Chr. Al. I 109, 18O, 16 Amiternura Prosp. I 403, 300 Ammon (i. e. Ammonium oasis) Bed. A III '275, 201 Ammonitae Ammauitae Oener. A 1 118, 260 Oener.B I 118, 103 Oeneal. I 189, 514 Bed. A III 260, 64i;s Araanitae Chr. Al. I 118, 246 — civitates Amon Geneal. I 189, 515 filii Ammou Oeneal. I 180, 38i " filii Amnon ib. 180, 381 b Amnias Jtuvius Amnem (fluvium) Scyth. L. II 314, 9 316, 14 Amorrei Gener. A I 107, 197,23 Chr.Al.l 107,167,23 Amorrhaei Oild. III 38,9 Amorreus Chr. Al. 1 115, 226 Amorretis (abl.) Geneal. I 177, 352 Anaplus Marc. II 92, 481, 1 Anas fluraen Hyd. II 21,90^ Anchiale Bed. A III 265, 114 Anciro v. Acyro *Ancosi Ps. Is. h. II 386, 16 Aucyra (Galatiae) 3Iarc. 11 98, 513 Vict. T. II 195, 515, 2 205, 562, 1 Andecavorum civitas N. Gall. I 586, iii 4 Andes (pagus prope Mantuam) Prosp. I 404, 307 Bed. A ni 280, 250 Andrus (insula) Chr. Al. I 108, 177, 1 Andrum Ge- ner. A l 108, 206, 1 [Angers Angiers N. Gall. I 586, HI 4] Augli Havn. I 270, 55 add. II ad Is. chr. II 491, 3 add. IV 505, 5 V. Gild. A III 95, 30 Britt. III 146, 3 186, 4 205, 18 Bed. A III 303, 484 304, 4S9 309, hilbis 311, 541 (er 313, 554 315, 562 316, 566 319, 586 320, 590 Bed. B III 304, 260» add. IV ad Bed. III 345 *AngIi jjro Hunni Ps. Is. h. II 382, 9 383, 10 384, 10 bis. 12 Anglia V. Oild. B III 109, 17 Angligenae (pL) V. Gild. B III 110, 22 Anglice (adv.) V. Gild. B III 110, 23 Neiin. III 205, 12 Antiates v. Antium Antinoupolis (Aeyypti) »;' 'Aiirivoov riig 0);,5(d'cfos Chr. paseh. I 223, 122 Antinoensi primae Thebaidae ci- vitatis exilio Vict. T. 11 203, 654, 1 exilio Antinoensi ib. 205, 562, 1 Antiochia (Syi-iae) Cons. Oonst. I 236, 341 Chr. pasch. I 238, 351, 1. 2 Prosp. I 398, 232 412, 423 414, 471 427,641 429, 678 431, 699 432, 723 435, 770. 781 437, 804 439,849 440,857.871 441,889 442,902.905 444, 9.'3 446,961 451, 1027 456, iiie 457, 1121. 1124 460, 1164 Silv. I 522, 72 541, 8, 1 Chr. 511 I 638, 430.431 642, 425 644, 493 Chr. 452 1 648, 24 Marc. II 65, 398, 3 77, 428, 1 87, 459 98, 512, 9 102, 526 Cass. II 144,879 Vict. T. II 191,490, 2 200, 542 V. 19 Mar. U 236, 540, 1 Ps. Is. h. II 384, n add. II ad Is. chr. II 494, 9 Oild. III 67, 31 Bed. A III 276, 2io 286, 309 290, 359 291, 371 292, 383 297, 438 314, 559 Jis Anthiocia add. II ad Sed. III 339 bis Antiochena urbs Atarc. II 100, 518, 3 )f 'Avrioxiiav Chr. pasch. I 237, 350, 1 238, 355, 1 Antiochia magna Auct. Marc. II 106, 540, 2 Antiochenus (subst. vel adj.) Prosp. I 437, 803 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 637 Marc. II 93, 486 Vict. T. II 193, 497, 3 104, Mbls 199, .'.39 200, 542 V. •j:t 203, ,■.53, 1 Sed. A III 295, 4U9 provincia Aiitii.chena V. liyz. II 355, 3S Antiochena ecclesia Prosp. I 412, 419 420, 561 423, 608 add. V ad Prosp. I 495 Marc. n 87, 459 Vict. T. II 184, 444 187, 465, i 188, 473, 4 189, 477, 3 191, 488, 3 192, 492, 1 196, 521, 1 197, 524 Bed. A in 283, 283 292, 383 Antio Prosp. I 407,353 loh. U 211, 567, 3 add. IV ad Is. chr. II 502 Bed. B UI 308,272 Arraeni Gener. A I 97,83,5 98, 85, 6 air. Al. I 97, 58, 5 Geneal. I 168, 174 Is. chr. A II 476, 401 1> Is. chr. B II 476,257 add. I ad Bed. III 334, 521 Armorici v. Aremorici Aroer Geneal. I 189, 515 Arpinum Bed. A III 279, 239 Arpis (ahl.) Prosp. I 402, 290 [Arras N. Gall. I 591, 5] Arrei Geiier. A I 97, 83, 4 Errei Chr. Al. I 97, 58, 4 Arriani v. Ariani Arsinoe quae est Indiae Gener. A I 106, 188 Arsino- ita India Chr. Al. I 106, 157 Arures C. Sisp. 11 363, iio Arverni civitas Arvernorum N. Gall. I 603, Xn 2 Arevernus add. II ad Silv. I 613, 3 Ascalon Geneal. I 189, 5i9 Ascalona (acc.) ib. 167, i.5s Ascalonita Prosp. I 404, 306 405, 335, l Chr. 511 I 638, 259. 270 Bed. A III 280, 249 281, 262 Asca- lonitae (pl.) Bed. A lU 293, 393 Asculum Auct. Marc. U 107, 544, 1. 545, 1 Asculis Silv. I 535, 5 Asia Or. Const. I 7, 9 9, 15. 29 Oener. A I 99, 91, 13 Chr. Al. I 99, 65, 12 128, 297 Chr. pasch. I 238, 356 Prosp. I 420, 560 423, 604 428, 674 434, 75i 441, S77 Silv. I 540 {tit. 7). 7, 1 547, 2. 27 Chr. 511 1 637, 230. 238 641, 383 642, 421 Marc. II 73, 417, 2 90, 472, 3 Cass. II 122, 56 132, 484 148, 972 Is. hisi. II 269, G add. I ad Is. hist. II 304, 6. 7. lo Scyth. B. II 311, l 312, 3. 5 315, 13 317, 19 318, 23 319, 25 Seyth. L. II 312, 3. 5 315, 13 317, 19 318, 23 321, 29 C. Hisp. II 355, 78 C. Byz. 11 355, 36 bis Is. chr. A U 458, 263. 265 463, 311 7«. chr. B II 449, 130 Ps. Is. chr. II 499, 195 Nenn. int. III 149, 3 bis Brilt. III 159, 16 £e(J. ^ UI 275, 202 277,220 281,265 287, 327 add. II ad Bed. III 336 Asie (gen.) C. Htsp. II 356, 80 Asianus Prosp. I 429, 682. 683 433, 743 add. V ad Prosp. I 495 Marc. II 81,443, 2 Bed. A \l\ 287, 330 288, 332 289, 343 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 639 Asiaiii (pl.) Oener. A 1 l()7,r.';, :w 108, •ju.s, l Chr. Al. I 107, 1(57. :» 108, nn, l Asiaticus Is. chr. A II 453, 23.s» Asido Asidona I 573 {Bet.) luh. U 212, .S7i, :i A.ssi- doua Pa. le. h. 11 382, s Asisium Auct. ilarc. II 107, .ii.s, 4 civitas Asisinatium ib. 108, 547. 1 Asopus (flumen) Gener. A 1 111, 22'.i, u A.sscii)Us ''/(;•. Al. 1 111, 201, u Asor (Chasor) Bed. A IU 259, 53 Assat sisa Ps. Is. h. 11 384, u Assauch Ps. /«. /(. II 282, 8 Assidona r. Asido Assur Ps. Is. h. W 381, «iis 384, u Assyria GeHer. .1 I Idt;, is.s, 6 Chr. Ai. I lOli, ii;i, (i Cass. II 141, 761 /s. cAr. yl II 4;')9, 271;» Assyrii '_'/«•. Al. I 95, 29 103, uo 100, I5;i, 6. ifil, 1; 107,167,2 114.224 117, 2,-!6 124,^^81 127,2% Gener. A 1 106, 190, 6. 192,6 107, 197,2 Qener. B 1 135, 166 Geneal. 1 164, 74^ 172, 255 193, 568 Prosp. I 393, 147 Silv. I ,547, 2. 11 Chr. riU 1 632, 23 635. I4R Hiid. II 13, lo Cass. II 120, 3.6 121,43 161,1.166 ,S'c)/2 I 6»0, 34 Bostra Bostreuus episcopus Vict. T. II 194, 505 Bovis N. Oall. 1 606, 7 [Boulogne-sur-mer Bouloigne N. Gall. I 592, vi 12] Bracara Hyd. II 20, 74 29, I74 (a) Braccara Ps. Is. h. II 382, s eivitas Bragarensis Is. hisi. II 279, 27 couventas Bracarensisi7(/d.II29, 179 32,214» pres- hyter Bracarensis Cons. Const. 1 246, 415 Breyetio (civitas Pannoniae) Brigitio Prosp. I 459, 1165 Cass. 11 153, 1124 Virgitio castellum Cons. Const. I 242, 375, 2 castellum Vergio Lat. lust. III 422, 23 xuajtUov HtQyitivuiv Chr. pasch. 1 243, 378, 1 Bretti v. Britti Brienceii N. Qall. 1 587, 12 Britannia Silv. I 522, 59 537, 2, li 538, 2, I4 Ps. Is. h. II 378,1 /«. chr. A \\ 460, 283» Oild. UI 27, 7 29, 17 30, 19 31, 17 33, 10 37, 7 41, 1.'. 47, 15 62, 3 V. Gild. A III 91, 3. 5. 6. 15 93, 42 95, 23 97, 26 101, 39. 41 102, 13. 15. 22 103, 38 104, 33 V. Oild. B \\\ 107,24 108,18.29.34 109,35 110,9 Nenn. \\l 143, lo/n. 18 152, 12 165, 8 Nenn. int. UI 143, lo/ii 147, e. 15. 22 148, 1/2. 8 152, 26 153, 24 154, 7. 13 158, 17/18 163, e 164, 2. 15. 16 166, 3. u. 17/18 168, u 169, 9. 11/12. 13. 20. 22 170, 2. 6. 23 172, 6/7. 8/9. 12/13 180, 15 181,14.22 182,14/15 185,22 186,3.12.14 206,5 213, 1. 2 Britt. III 148, 17 199, 4 Lat. lust. III 422, 4 Brittania Or. Const. 1 7,21 Prosp. 1 447,976 461, 1183 465, 1232 472, 1301 Silv. I 537, 2, 9 542 (tit. ii). u, 2 (b) 547, 27 Chr. 452 I 646, 6 Scyth. L. 11 318, 22 Scylh. B. U 318, 22 Is. chr. A II 453, 233'' Bed. A III 284, 286. 294 285, 297 Us 288, 331 295, 404. 411 299,457.461 303,483 309,531 311, 541 fer 313,554 316, 566. 570 320, 590 Bed. B \\\ 304, 26o» 309, 278 Brittannia Silv. I 537, 2, 9 Cass. II 145, S93 Oild. III 28, 6 45, 2 49, 25 Nenn. m 143, 2 147, 6 207, 33 Britt. lU 147, 1 148, 4. 7. 10 152, 12 1.53, 1/2. 10 154, 6. 7 156, 5 158, 7. 16 161, 10 162, 12 163, 10 164, 4. 8. 12. 15/16 165, 5. 12. 15. 19. 21 166, 12. I7/I8. 19. 23 167, 4. 9. U. 14. 16/16. 22 168, 14 170, 5. 13 171, 1/2. 3/4 172, 6 182, 19 186, 2. 16 188, 10. 18 195, i. 22 199, 2 200, 20 203, 25 205, 14 209, U. le. 21 210 212 Brittannie (gen.) Nenn. III 147, 1 Britania Chr. 354 I 147, 11 add. IV ad Is. chr. II 505, 5 Bed. A III 295, 406 301, 473 304, 489 Brittania prima Silv. 1542, 11, 1 Brittania secunda ib. 542, 11,2 maior Brittannia V. Oild. B III 107, s maior Brictanuia ib. 108, 13 Britanuiae (plur.) Chr. 4.52 I 654, 62 Chr. 511 1 661, 602 V. Oild. A III 97, 21 Nenn. int. III 156,15 Brittaniae Pro«p. 1435,764 445,939 Silv. I 547, 29 Dom. Val. I 629, 16 630, 9 Bed. A III 289, 345 294, 399. 401 Brittanniae Chr. 452 I 660,126 Britaniae C7(r. 5ii 1 641, 390 643,454 Britanni Prosp. 1 472, 1301 Chr. 511 1 639, 310 add. II ad Is. chr. II 491, 3 OHd. III 30, 13 36, 2 V. Oild. A \\\ 92,22 96, 13 99,37 101, 38 102, 7. 17 103, 13 V. Oild. B lU 110, 20. 22 Nenn. int. III 158, 21 162, 1/2. 6 165, 1/2. 5. 8. 13 166, 17 169, 10 170, u. 17. 21. 30 199, 2 Britt. III 164, 6 Brittaiii C%r. Al. I 98, 58, 60 107, 167, 62 Oener. A I 107, 197, 62 Prosp. I 435, 763 Mar. U 237, 560 ter add. IX ad Is. Itisl. II 390, (a) 18. (b) 17 Bed. A III 280, 253 3UI, 473. 474 304, 491 Brittanni Cass. II 137, 664 145, 886 Brilt. m 162, 4. 7 165, 2. 20 169, 7 Britani Chr. 511 I 641, 385 add. IX ad Is. hist. 11 389, (a) 6 Britti Britt. \\1 160, 9 Bretti Scijth. L. II 318, 22 Britto Prosp. 1 467, 1252 Is. chr. A II 471,374 Nemi. lU 178, 2. 4/5 Bed. A Ul 300, 467 Brittones Qener. A I 98, 83, 50 Scyth. B. II 318, 22 add. IV ad Is. chr. II .505, 5 Oild. III 88, 31. 33 V. Oild. A m 101, 36 102, 15 BriU. IIl 147, 10 148, 19 158, 6. 11. 12 161, 10 16.5, 8. 10/u 166, 19 167, 18 his 168, 2 169, 7 170, 9. 17 176, 24 177,1 180,12 181,9 189, u 191,4 199,8 205, 24 208, 6. 9. 15 Nenn. int. III 154, u. 17 167,3 169,16 Nenn. III 178,2 Bed. A III ,304, 489. 491 306, 604 add. I ad Bed. 111 334, 494 Britones V. Oild. B III 108, 23 Nenn. III 151, 5 Nenn. int. \\\ 147, 23/24 148, 9 149, u. 20 152, II 154, 11 158, 13 162, 8. 9/10 164, 4 165, u 167, 3 169, 7. 17. 22. 24 170, 3. 7/« 171, 2 176, 15 177,1.4 178,3/4 180,13 181,7 185,17.23 186, 1. 7/8 187, 1. 4. 6 188,3.6 189, 4. 4/5 190, 1 191, 2. 4 192, 7 199, 4 Bed. ^ m 311, 541 v. vi INDEX VIII. GEOGBAPHICA. 643 Hiitamiicus fadj.) GUd. IK 89, i V. Gild. B III 109, 36 110, 21 Nenn. int. III 172,1 178, 2:i liriU. III 205, 22 Brittanicae iusulae Gener. A I 99, 89 Brittanioae («c. insulae) ibid. l 99, su Brit- taunicus Britt. III 156, i:' I(J2, 1G,17 163, 7 164, 16.22.23 165,6,7 171,19 177, Il/l2 192, i.s 193, 10 215, 26 Brittaiiiacae insulae C/ir. Al. I 99, 63 Britias Geneal. I 169, 200 Britannigenae (pl.) V. Oild. B III 107, n Britones Aremorici Nenn. int. III 171,. i. 14 Britones Armorici ib. I 167, l Brittones Ai"morici Britt. III 167,2 Brittia, Brittii cf. Bruttium BrixeUuin Brixellis (ahl.) Vhr. 354 1 148, fi Brixillam (acc.J Havn. I 339, 16 Bro Gueret V. Gild. A UI 101,46 Brontotas Cass. II 158, 1283 Bruiulisium Prosp. I 407, 349 Bruttiuiu Brittia Silv. I 536, ii Bruttii i2>l.) Bed. A UI 254, 26 Brittii Aiict. Mare. U 107, 546,2 Britii ib. 104,536,1 Buciui portus v. portus Buelt Britt. lU 192, 13. 26 217, 15 Nenn. int. III 192, 7 217, 2 Buelitia regio Britt. UI 193, 2 Bulgares Marc. U 95, 499, i 103, 530 104, 535, 3 108, 548, 1 Vict. 2\ II 205 , 560 Vulgai-es Oener. B I 105,77 Cass. U 160, 1344 add. III ad Bed. 111 342 Bulgari Marc. II 96, 502, i Vulgari Bed. A III 317,577 321, 592 Burdelum (castrura) C. Hisp. 11 361, 104 mr/. (= Burdi- ijala i) Buriligala Havn. I 331, 498 Prosp. 1 462, 1187 Burde- gala Chr. 511 I 657, 565 Burdegal N. Gall. I 606, 7 syuodus Burdigalensis Prosji. 1 462, 1187 in Burde- galense (abl.) N. Gall. 1 606, 7 oivitas Buidi- galensium ib. 604, xiii i liiiiguudia Mar. II 235, 634, 1 add. 1 ud Is. chr. II 490, 6 add. II 492 Burgundie (ijen.) add. VII ad Js. hist. U 376 bis Ps. Is. h. II 384, 12 Bm-gundi Britt. Ul 160, 10 Burgundiones i/ara. 1304, 455, 5 305,457,2 Prosp. I 467, 1250 475, 1322 N. Gall. I 600, x 5. xi 2 Chr.452 I 660,118.128 Chr. 511 I 661,596 665, 689. 690 Hyd. 11 22, los 23, iio Cass. U 153, 1119 155, 1190 156, 1226 Mar. II 232, 456 234, 500, 1. 2 235, 523 bis. 524, 1. 538 Is. hist. II 282, 1/2 C6J. 15 add. II ad Is. chr. II 491,3 add. II ad Bed. lU 339 (Val.) Burgundiones reges add. VII ad Is. hist. U 376 Bnrtama Ps. Is. h. U 382, 8 Britonia I 574 (Gallit.) n 307 Byblujs Biblo Chr. Al. U 111, 200,1 Byotia !'. Boeotia Byzacium Silv. 1 .538, 3, 3 concilium Byssacenum Rct. T. II 202, 551, 1 203, 552 Byzantium Or. Const. I 9, 10. 35 bis 10, 6. 19 Oener. A l 109,209,13 Chr. pasch. 1233,328,2 234,330,1 Prosp. 1 416,485 Silv. I 540, 6,5 Marc. U 60,380 81,445,2 93,484,4 99,516.3 CasS. II 122,84 151, 1061 add. II ad Bed. III 337 Lal. Al. 111 449, 13. 17. 25 Bizaiitium Barh. I 291,206 Chr. 511 I 63.5, 161 640,327 Lat. Iiist. 111 422,37 Bizancium add. IV ad Is. chr. II 504, 4 Byzantius Chr. Al. I 109, 180, 13 )} lliiCov nohg Chr.pasch. I 233, 328, 2 Byzantii Chr. pasch. I 233, 328, 2 Marc. II 66, 399,3 90,472,1 92,480,1 94,491,2 97,512,3 Bizantii C. Byz. 11 335, 6 Bizantici ('. Tlisp. II 335, 1 cf. Constantinopolis Cabalia Camalia Oener. A I 102, 151, 7 Camilia Chr. Al. I 102, 123, 7 Camehi Oener. A I 105, 177 Camerii Geneiil. 1 165, 103 Gamer Oener. B I 105, 66 Milii Chr. Al. 1 105, 148 Cabalonnura v. Cabillonura Cabellio civitas Cabellicorum JV. Gall. I 602, u Cabillonum castrum Cabillonense N. Gall. I 584, I 4 Cabalounum Mar. II 239, 579, 1 Cades, Cadix, Cadiz v. Gades Caditium mare v. Gaditanum fretum Cadurcorum civitas N. Oall. I 603, xii 5 Caenolrurium Cons. Consi. I 229, 275 Prosp. I 443, »11 Bed. A III 293, 385 Caenophrurium Clir. 354 I 148, 12 Cenolrurium Lal. lust. lU 421, 32 Caesaraugusta Chr. 452 I 631 Chr. 511 1 664, 651 Chr. Caes. II 222, 460. 504. 506 223, 541 Is. hist. II 281, 9/10 (a). 9 (b) 284, 3/4 (a) Cesaraugusta 1 573 Ps. Is. h. II 380, 5 bis 382, 8 384, 12 385, 13 Cesar- auguste (yen.) ib. 378, 1 Cesaragusta C. Hisp. U 353, 71 Cesaragustana civitas C. Hisp. II 363, 110 Caesaraugustanus /s. hist. II ^88, 6 Caesar- augustaua regio Hyd. 11 25, 142 Is. hist. II 301, 9 Cesaraugustanus episcopus C. Hisp. H 340, 20. 22 Cesaragustanus episcopus ib. 342,28 praesul Cesaraugustanus Ps. Is. h. II 387, 17 Caesarea Cappadociae Chr. pasch. I 235,335,2 Marc. II 80, 440, 1 Caesariensis Chr. 511 I 644, 508 Is- chr. A U 463, 312» Caesarea Mauretaniae: Caesariensis v. Mauretauia Caesarienses (i. e. Mauri Caesarienses) Oener. A I 109,213 Sarinei Chr. Al. I 109,184 Caesarea Palaesfina Caesarea Palestinae Prosp. I 439, 849 Bed. A III 290, 365 291, 371 Cesarea Palestinae Bed. A III 310, 539 Caesaria Palestinae ib. 288, 340 Caesarea Prosp. I 407, 352 Hyd. U 17, 38 Caesariensis Marc. 11 60 praef. v. 2 Is. chr. A U 424 Cesariensis add. V ad Prosp. I idAprol. bibliothcca Cesariensis add. V ad Prosp. 1 495 Caesariensis ecclesia loh. II 211 v. 3 Caesa- riensis episcopus Prosp. I 433, 743 Vict. Aq. I 681,8 P. Camp. I 745,6 Hyd. 11 13, 18 Gild. III 69, 4 Bed. A III 289 , 343 295 , 407 Cesariensis episcopus C. Hisp. U 867, 137 Caesarea Paneas Paneas Proap. I 407, 351 Paniou ibid. Caesarea iuxta Ravenua Ayn. 1 336, 95 Caesena Auct. Marc. U 107, 542, 2 castrum Cesinate Ayn. I 335, 90 644 GEOGRAPHIOA. INDEX VIII. Caieta Caes. II 134, 540 Cair Biitliou Brilt. III 211,22 Cair Britnc ,/<. XIX Cair Caratauc Briil. III 210, Xlll 211, a Caii- Ceiut Briit. III 210, II 211, 13 Cair Celemion Briii. III 212, 27 = XXXII Cair Ccri Briti. III 210, XIV Cair Colun Briit. III 211, c, Cair Collon ih. XXIV Cair Daun Briit. III 211, ic = XVIIl Cair Draitou Britl. III 212, 24 (Jair Draitliou ib. XXVIII Cair Ebrauc Britt. III 210, I 211, 7 Cair Glovi Britt. III 193, lO Cair Gloui ih. 211, XV Cair Glou Nenn. int. III 193, 6 Cair Grauth Britt. III 211,10 Cair Grant il. XVII Cair Guent Britt. III 211, 21 = XXm Cair Guiuntguic Britt. III 210, a Cair (iuintrui.s ib. VIII Cair Guiragon Brili. 111211,14 Cair Gunranegon ii. 210, VI (lair Guorcon Jlritt. III 211, XXVI Cair (Uuicon ih. 211, 18 Cair Guorthigirn Briii. III 18B, 20 210, 1 Cner (inot- thigirn Nenn. int. III 18(5, 1« Cair (iuortliegeriu Britt. III 210, IV Cair Gurcoc Britt. III 210, in (Jair Gusteint Britt. III 210, V C^air flustoeint ih. 211,8 Cair Legeion Guar Usic Britt. III 211, 20 Cair Legion Britt. III 211, 17 Cair Ligion ih. XXI7 Caii- Leriou Britt. III 212,23 = XXVn (;air Ligualicl Britt. UI 210,4 Cair Luilid ih. 211, XVI Cair Lion Britt. III 210, XI Cair Luit (^oyt Briit. III 212, 28 Cair Loitcoit ih. XXXIII Cair Lundem Britt. III 211, 12 Cair Londein ih. XXV Cair Maunguid Britt. III 211, ii Cair Mauiguid ih. XXI Cair Meguaid Britt. 111 211,5 = XX Cair Merdin Briit. III 210, IX Cair Mincip Britt. III 210, 3 Cair Mencipit ib. XU Cair Pensa vel Coyt Britt. III- 212, 25 Cair Pensa vel Coin ih. XXIX Cair Peris Britt. UI 210, X 211, 15 Cair Segeint Britt. lU 166,4 210, vii 211, is Cair Segint Nenn. int. III 166, 4 Cair Teim Britt. III 212, XXX Cair Urnarc Britt. III 212, 26 Cair Urnalic ih. XXXI Calabria tiilv. I 536, lo Chr. 511 I 637, 222 Auct. Marc. II 108, 547, 3. 548, 2 Calabri Gener. A 1 97, 83, 34 Bed. A III 254, 26 Calabrii Chr. Al. 1 109, 181 Colabri ib. 97, 5S, 34 Calahria (= Cantahriai) Prosp. I 406,341 Calabria (Talahricay Ps. h. h. II 382, s Kalabria I 573 (Lus.) Calagurris Nassica Caiagurris 1 573 Calaliorra Ps. Is. h. 11 382,8 Calagurritanus Prosp. I 417, 513 Culaiha iusula (Jalata Oener. A I 103, 134, s 109, 212, 5 Chr. Al. 1 102, 125, 8 109, 183, 5 Genea/. 1 168, ig5 Calcecia v. Gallaecia Calcliedon Cass. U 122, 84 Calchedona (j/en. -ae) Prosp. 1 481, IM-J Marc. II 84,451 97,511 Vict. T. U 185, 450, 3. 451 200, 542«. 20 203,552 loh. U 219 V. 15 Calcedon Gener. A I 109, 209, 14 Calcedo Chr. 511 1 635, 156 Calcidona {acc. -am) Hain. I 339, is Cilcidonia add. I ad Is. chr. II 490, 4 Bed. A III 310,539 Chalcedon Chr. pasck. I 229,284 245,391 Jled. A lll 3lb, 'M{ Clialcedona (^e/i.-ae) Or.Const. I 10, 6 Chr. Al. 1 109, 180, 14 Calchedonensis Marc. II 65, 398, 3 bellum Calcae- donense Cons. Const. 1 232, 324 Calcliedonense couciliuui Vicl. T. II 202, 550, 2 /s. chr. A II 472, 381 473, 385 Calcidonense concilium Bed. B UI 304, 260 Calcliedonensis synodus Vict. T. II 186, 457, 3 ter. 458, 2 187, 460. 468 188, 468 189, 475, 4. 5. 477, 1 his 190, 460 ter. 482. 484. 485. 486. 487 191,489 192, 491,1. 2 4JS. 492, 2. 494. 496. 497, 1 193, 49». 501 bis 194, 504. 507. 509 bis. 510 195, 512. 514. 516 196, 517, 2 bis. 518, 2. .521, 2 197, 524. 528 199, 538, 2. 539 bis. 540, 1 200, 541, 1. 542 V. 12. 16. 17. 21 202, 549,2 loh. U 211, .567,2 his 219 V. 13 Is. chr. A II 473, 386» 474, 389» 475, 394=1. 397» 476, 40ia Is. chr. B U 472, 245 synodos Calche- donensis Prosp. I 482, 1369 Calcedoueusis syuo- dus add. I ad Bed. III 334, 488 tomus Calche- donensis. Marc. U 87, 458 tliomus Calcedonen- sis Bed. A III 305, 495 6 KaQX'l^oyio)i' noXe/uog (= bellum Calcaedo- nense) Chr. pasch. I 232, 325, 2 topographica: basilica sanctae Eufemiae Marr. II 84, 451 diversorium gloriosae matris luipliemiae Vict. T. U 203, 552 Caldunis (hodie Chalons-sur-Marne) N. Gall. I 590, 3 silva Calidonis Nenn. int. III 199, ii silva Celidonis Britt. III 199, 15 Cat Coit Celidou (i. e. 'hellum silvae Calidonis') Britt. III 199, I5;'ii; Nenn. int. Ul 199, 11/12 Callaeci, Callaici, Calleci r. Gallaeci Callaecia v. Gallaecia Calli V. tialli Callinicum Marc. II 96, 504 Callipolis Or. Const. 1 10, 3 Calpe (Hispaniae) Silv. 1 5.39, 4, 7 Canialia v. Cabalia Camaracttm Cameracus N. Gall. I 591 , 6 civitas Camaraceusium ihid. [Cambray Cambrais N. Gall. I 591, 6] Camehi, Camerii, Camilia i\ Cabalia Campania (Italiae) Barh. 1 296, 291 An. Val. I 310 .1^«. I 334, 79 335, 79 Prosp. I 404, 309 411, 405 Silv. I 535, 1 add. I ad Vict. Aq. 1 738, 22 Byd. II 20, 81 Marc. U 90, 472, i 91, 476, 2 Aiict. Marc. 11 104, .536, 3 105, .538, 2 4i« 107, ,543,1 108,547,5. 548, 1 Cass. U 137, 642 Ps. Is. k. II 384, ii add. II ad Is. chr. U 493, 5 Bed. A III 308, 523 317, 573 l.at. lust. III 419, 4 420, 27 Campaniae (pl.) Chr. 511 1 638, 2So Campanus An. Val. I 328, 90 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 645 Campaiii (pl.) (leiier. A 1 109, 210 (Jhr. Al. I 109, isi fainpaiiia ((ialliae, hodie Vhampagne) Uavn. 1 302, 4.") t (Jana (]'alaestinae) Cauaneus Oener. B 1 133, I6'J, U castrum Cana venusta X. Gall. I 599, 3 Canaan, Cananei v. Chanaan Candiani oampus Agn. I 319 pous Candidiani Cass. II 1.59,1326 Canopus Vict. T. II 204, .■.'.(;, ■> Cantabiia loh. II 213, 574, l' A)<. (h: U 371,16 (J/'. Calabria Cautabriaruni loca maritiuia IJijd. U 2b, 171 Cantaber(?) Byd. II 33,229 Caiitabri (pl.J Prosp. 1 407, 344 Cass. II 13,0, .■i67. 569 Caiitaljrum (urbs) /s. hist, II 287, 8 Cautarliorg Kenn. int. III 180, s civitas Cantorum Britt. III 180, 7 Cantguaraland Kenn. ini. 111 178, 21 Cauturguoralen Britt. III 179, 1 Caut Guic Sritt. III 166, 27/28 Cantguic A^enn. int. III 166,2-. Cautia Brilt. III 179,3 203,10 Bed. A III 311, .-.41 Cancia III 129, XXXVI Canti (pl.l Britt. III 199, .-,. 6 206, s c/. Cantarborg Cantuarienses III 130, LXI Cautuarii Bed.AWl 309, .iSi Cappadocia Or. C'on$t. I 10, 16 Oener. A I 98, 88, 6 Chr. Al. 1 98, G2, 6 111, 198. 200, 3 Chr. pasch. 1 235, 33.=;, 2 Prosp. I 456, 1111 Silv. I 521, 38 541, 9, 8 Marc. II 80,440,1 91,476,1 99, ;.i.-., .■. Cass. II 152, 1102 Vict. T. II 189, 476 195, .M5, 1 add. IV ad Is. chr. II 503, 2 Bed. A III 289, 34S Lat. lust. III 422, 14 Capadocia Chr. 511 I 644, 4ss Cappadox Vict. T. II 196, .^17, 2 Cappadoces Gener. A I 96, S9 97, 83, 10 107, 197, 31 111,226 Geneal. 1 168,170 Britt. III 161, 21/22 Capadoces Ps. Is. h. II 379, 2 Cappa- doci Chr. Al. I 96, 36 97, .-,8, 10 107, 167, 31 Capsa Vict. T. II 197, 523, 1 Capua Proap. I 400, 257 Silr. I 535, 1 I add. p. XI (porl. 3; Ps. Is. h. II 384, 11 add. IV ad Is. chr. II 503, 3 civitiis Capuensis add. 1 ad Vict. Aq. I 738, 21 Capuanus add. IV ad Vict. Afj. I 753 Capuanus episcopus Bed. A III 307, .S20 Caralis Caralitaiia ecclesia Prosp. I 455, 1U9I Carali- taiius episcopus ib. 459, 1143 Charalitanus Chr. 511 I 644, 4S.S Carbana vallis V. Gild. B III 108,32 109, 19 cf. Nan- carbaiiensis Carcaso Carcassona Ps. Is. Ii. II 382. s Carcasso- nensis iirbs loh. II 218, 5S9, 2 civitas Caicasso- nensium jV. Qall. I 609, 9 Careatus v. Carpathus Carga v. Caria Caria Omer. A I 102, 151, 9 Prosp. I 400, 253 Silv. I 540, 7, 5 Carga Chr. Al. I 102, 123, 9 Caree Cari Gener. A I 108, 205, 5 Geneal. I 168, 162 Carii Chr. Al. I 101,105,12 108,176,5 Cbari Oener. A I 101, 132, 12 Cariac r. Carrh.ae Cariatlia v. Carpatlnis Cariathiariiu (Kirjath JeariinJ Gener. A I 126, 29u Chr. Al. I 126, 289 Carifes N. Gall. I 587, 9 Carmona Ps. Is. h. II 381,5 Caru Cabal Britt. III 217, 22/23 (■arnotes v. CJarnutes Carnuntum Cons. Const. I 231, 3os Chr. pasch. l 231, 307 Prosp. I 431,703 448,982 Bed. A lU 295,413 apud Carnunto add. II ad Bed. III 337 Carnutes civitas Carnotum N. GaU. I 588, 2 Carpathus insula Carpatus Qeneal. I 168, 165 (^areatus Qener. A I 103, 134, 13 Cariatlia Chr. Al. I 103, 125, 13 Carpentoractc civitas Carpentoratensium N. Gall. 1 602, 10 Carpetani Cyrtani Gener. A I 98, 83, 46 Cyrtanii Chr. Al. I 98, 58, 46 Carpi (gens Sarmat.) Cons. Const. 1 230, 295 Carrhae Carrae Clir. 354 I 147, 15 Prosp. I 404, 318 Chr. 511 I 641,390 Cass. II 14.5,903 C. Bijz. II 347, 32 C. Hisp. II 347, 45 Charrae Prosp. I 435, 777 Cariae Chr. 511 I 638, 263 Carthago (Africae) Geneal. I 169, is^* F. Vind. A I 289,366 Prosp. 1390,86 434,757 446,9,59 450, 1026^0) 464, 1210 469, 1268 477, 1339 his 478, 1342 Ks add. II ad Prosp. I 488, 1210. 1268 490, 25. 29 add. V ad Prosp. 497 {ad vm) Silv. 1 538 , 3, 1 Chr. 511 I 633,68 661,. 598 Chr. 452 I 658,98 660, 129 Hyd. II 18, 56 23, 115. 118 (aj 28, I67 29, 176 Marc. II 71, 413 80, 439, 3 90, 468 103, 534 104, 535, 1 Cass. U 122, 57 156, 1233 Vict. T. U 193, 497, 4 196, .523 198, 531 201, .546, 1. 2 Us 203, 554, 2 204, 555, 1. 556, 1 Is. hist. 11 297, 10 (a. b) 298, 4 299, 4 Is. chr. A U 440, 109 442, 134» 471, 374 474, 392 Is. chr. B II 440, 72 Bcd. A III 302, 4S1 307, 516 315, .564 Bed. B III 262, 85 Eeo. Wand. UI 458, 2 (A. H). 4 (HJ. 7 (HJ 459, 8. 12 (HJ. vi(HJ. 15 (H). 16 (A) Karthago Geneal. I 169, 196» 196, 624. 625. 626 Bed. A III 262, 85 Cartago Cons. Const. I 217, 726 Prosp. I 402,277 468, 1266 484, 1375, 31 add. V ad Prosp. I 495 497 t;s C7()-. .37/ I 634, 94. 102 637,244 add. I ad Vict. Aq. I 738,24 add. IV 7.38, 439 Ps. Is. h. II 384, 11 Eeg. Wand. lU 459, 19 Kartago Ilavn. I 269, 23 Bed. A III 289, 346 Chartago F. Vind. A I 276, 41 F. Vind. B I 287. 307 289. 366 abl. Charta- ginae Barb. I 291, 202 Chartagina (nuiiij ib. 276, 4(i Charcedon (Jener. A 1 97, 79 Carthafjiniensis ecclesia Cartliaginieiisis Prosp, 1 450, 1026 (h) Carthaginiensis episcopus Cass. II 147, 964 Carthaginensis Chr. 511 I 642, 4is Cartagiuensis Prosp. I 402, 274 Carthaginense concilium Prosp. I 465, 1225 add. 1 1 ad Prosp. I 488, 1225 concilium Cartagiuense Bed. B III 301,256» Carthaginensis ecclesia Vict. T. U 187, 463, 1 189, 479, 1 197, 523, 2 198, 535 202, 551, 1. 552, 1 205, .563, 1 Carthaginensis episcopus Prosp. I 440, 864 F^i. T. II 194, 505 Bed. A lU 292, 378 Beg, Wand. 111 458, 5 459, 8. 9 646 GEOGRArmCA. INDEX VIII. Carthafflnienses Kartagiiiienses Geneal. l lii'J, ina (Jartliagiiienses Bed. A III 274, isi Kartli.iglnetises Prosp. I 399, i46 Cartaginenses Ps. Is. h. II 384, 11 Chalcedonii Chr. Al. I 97, 5S topographica Carthaginis: aedes Memoriae Hyd. II 18, 56 lialnea Is. chr. A II 474, 392 cf. tliermae basilica Fausti add. IT ad Prosp. I 490, K castra Prosp. 1 434, iwi palatium Vict. T. II 201, 546, 2 thermae Maximianae Prosp. I 446, 969 Carthayo (Uispaniae) intelligenda Silv. I 538, 4, 2 (civitas eiusdem nominis) Cartago Ps. Is. h. II 378, 1 .381, 7 382, « ter Carthago Spartaria Chr. 511 I 659, 584 664, 634 Eyd. II 21, 86 Is. hist. II 296, 18/19 Cartago Spartaria Mar. II 232, 460 Carthaginiensis (sc. provincia) Chr. 511 I 655, 557 Carthagiuiense litus Hyd. II 31,200 Cartba- ginieusis provincia ib. 16,31 18,49 24,123 31, 200 Carthaginienses regiones ib. 28, 168 Carthaginienses Hyd. II 24, 134 Carthagiuensis («c. provincia) Silv. I 538, 4, 2 Carthaginense litus Is. hist. II 297, 29 Cartha- ginensis proviucia iJ. 296 , 9/10 297,26 301,2 Carthagineuses regiones ib. 301, 13 Casfeni v. Gaspheni Casiuensis w. Mons Casinus Caspii Gener. A I 107, 197, 13 Caspiani Chr. Al. I 107, 167,13 111, 195 portae (pylae) Caspiae filae Caspiae Gener. A I 111, 323 Caspianae portae Chr. Al. I 127, 397 Caspia- norum portae ib. I 111, 195 mare Caspium Chr. 511 I 636,305 Scyth. L. II 321, 31 marae Caspium Scyth. B. II 321, 31 Catalauni civitas Catalaunorum N. Gall. I 590, 3 apud Catalaunos Prosp. I 442, 903 campus Catalaunicus Cass. II 157, 1253 campus Catalannus Ps. Is. h. II 384, 10 campi Catalaunici Hyd. II 26, 150 (a) Chr. Caes. U 222,450 Is. hist. II 277, 22 fa). 25 Calana Catina Prosp. I 394, 160 Auct. Marc. II 104, 535, 1 Cass. II 122, 77 Cat Coit Celidon v. Calidonis silva Catina v. Catana Cauca Hyd. II 14, 2 Caucasus (mons) Gener. A 1 111, 228, 2 Chr. Al. I 111, 200, 2 Caurium Cauria Ps. Is. h. II 382, R v/. Caurio I 573 (Lus.) Causo limin v. Hyssi portus Cayster (fiuvius) Gener. A I 112,329,30 Gaustrus Chr. Al. I 112, 201, .30 Cebarsusitana ecclesiu Vict. T. II 204, 555. 2 Cebar- suscitanus episcopus ib. 206, 567, 2 Cebron v. Chebron Cedrusi, Cedrusii, Cedrysii v. Gedrosi Cei- V. Cepli- Celaenae Celenae Hyd. II 16, 31 Celatne v. Celtae Celidiinis silva v. Calidonis Celtae Gener. A I 96, 60 98, 83, 38 107, 197, «0 ( 'eltei Chr. Al. I 107, 167, 60 Celatae Geneal. I 168, 176 Chaldei Chr. Al. I 96, 37 Celtica Chr. Al. I 98, 62, 39 Celtes Gallia (Celtogallia) Gener. A I 99, 8R, 39 Celtiberia Cass. II 130, 409 loh. II 21.5, 578, 4 Is hist. II 288, 18 Celtiberi Gener. A I 98, 83, 40 Celtibirii Chr. AL I 98, 58, 40 Celtionii Chr. Al. I 107, 167, 71 Cemenelenum civitas Cemenelensium N. Gall. I 612, 7 Cemerinus campus v. Themiscyra Cenei Geneal. I 173, 273 Cinei ib. 173, 274 Cenezei Geneal. I 173, 274 Cenofrurium v. Caenofrurium Cenomani civitas Cenomannorum N. Gall. I 586, III 2 Cent V. Chent Centumcellae Chr. 354 1 75, 16 Cephallenia insula Cefalenia Gener. A I 99, 91, 9 Geneal. I 170, 200 Cefalinia Chr. Al. I 99, 65, 9 Cephissus (finvius Boeoiiae) Cefisos Gener. A I 111, 229,6 Cifissus Chr. Al. I 111,201,6 Cephissus (fluvius Eleusin.) Prosp. l 422, 595 Cefisus fluvius Cass. II 141, 779 (pous Hadriani in Cephisso) Prosp. I 422, 595 Cass. II 141, 779 Cerasiolum castrum C. Hisp. II 361, 104 mg. Cercina (insula Africae) Chr. Al. I 102, 125, 5 109, 183 Gener. A 1 109, 213 Cercenna Gener. A I 103, 134,5 Circina Geneal. I 168,165 Cereticiaun Britt. III 218, 6 Cereciaum III 131, LXXXV Cereuus Britt. III 218, 33 Cerritanie C. Hisp. II 361,ioi>«j. Cerritanensem op- pidum ib. 361, 101 Cersona v. C'hersona castrum Cesinate v. Caesena Cessei v. Cossaei Cetgueli Britt. III 156, 10 Nenn. int. III 156, 13 Ceth, Cettheus v. Chettei Ceus (insula) Chr. Al. I 108, 177, 5 Geos Gener. A I 108, 206, 5 Ceutronum civitas A'^ Gall. I 599, 1 Chahimeusis Hyd. II 36 Chalane Geneal. I 166, 131 Chalcedon, Clialcedona ;>. Calchedon Chalcedonii )'. Carthaginienses Chalcidicus Cass. II 142, 814 Minerva Chaluidica v. mb Koma Chaldaei Gener. A I 107, 197, 3 108, 2o2 Genetil I 165, 77 Is. chr. A II 429, 19 Is. chr. B II 429, 16 Bed. A III 269, 14« Chaldei Gener. B I 103, 53 Gener. A I 106, 192, 4 128, 296 Chr. Al. I 103, 131106,161,4 107,167,3 108.17.1 127,296 128,300 Geneal. I 166,130 171,246 181,424 182,445 184,4.54 Prosp. I 393, 155 395, 180 C. Byz. II 347, 32 ('. Hisp. II 347, 45 add. IX ad Is. hist. II 389, (a) 3 390, (a) 6. (h) 8 Ps. Is. chr. II 499, 160 Bed. A UI INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 647 253,21 268, 140. 141. 14L' 269,147 270, 149 AiV Bed. B in 252, 24 Caldei Geneal. I 164, 74» Ep. Ov. 11 375, 20 Clialidaei Gener. A 1 103, 159 cf. Celtae lingna Chaldea Geneal. 1 1 78, .SS6 litterae Cbaldaicae Marc. II 63, 392 v. ii Clialdae- icus stilus ib. 63, 392 v. 13 Clialech Geneal. 1 164, 72 bis [Chalons (sur Marne) K. Gall. 1 590, 3] Chalyhes Chalibes Gener. A 1 97, S3, 14 Cballyri Chr. Al. 1 97, .vs, 14 Chauaau Gener. B I 105,89 117,96 129, i7.'i Chr. Al. I 113,211. 212 122, 271 add. I ad Vhr. 354 I 152, 31 Geneal. 1 167,1.^8. 159 176,334 177,352 Prosp. I 386, 2C add. I ad Is. hist. II 304, 10 Ps. Is. chr. II 498, 31 Bed. A III 256, 38 257, 46 v. 10. 14 259, 53 Chanaam Gener. A I 113, 237. 23S. 239 115, 248 Geneal. I 177, 353 Canaau (leneal. 1 166, 131 Chanan Oeneal. I 179, 375 188, 50G Chananea Bed. B III 255, 40» Chananeus Chr. Al. 1 115, 226 Geneal. I 179, 375 Chanauei Gener. A 1 100,118 110,216 Chr. Al. l 100,91 107,167.20 Geneal.ll^l.nsbis 189,519 Cananei Gener. A I 107,197, 20 110, iubis Cananaei Gener. A I 117,253 Chapterini Geneal. I 167, 141 Cbaralitanus v. Caralis Charcedon v. Cartbago Chari V. Caria Charrae v. Carrhae [Cbartres N. Gall. I 588, 2] Chazae v. Gazae Chebron (vulgo Bebron) Chr. Al. I 120, 265 Geneal. I 177,353 179,375 191, 541 dis Cebrou Geneal. I 179, 380 Ebron Gener. A I 121 , 269 Ps. Is. chr. II 498, 3 mg. Cbent Britt. UI 179, 2 Cent Nenn. inf. III 178, 22 Cbersona llct. T. II 186, 460 189, 5 Cersona Bed. A in 313, 549 Cersona insula add. IV ad Is. chr. II 502 Cliersonesus Thracica Cherronesus Morc. II 66,400 Chettei (i/ui nobis Hetliiter, hebr. Chittim) Gener. A 1 107, 197, 19 Cbotthei Chr. Al. I 107, 167, 19 filii Ceth Geneal. I 177, 353 Chetteus Chr. Al. I 115,226 Cettbeus Oeneal. I 173, 268. 271 Ettheus ib. 191, .543 cf. Gettbeus Cbitera v. Cythera Chius (insula) Oener. A 1 99, 9i, 5 103, 134, 15 Chr. Al. 1 99, 6.S5 103,12.5,15 109, 179,8.180,9 111,200, u Chios Genea/. I 168, 165 169,200 Chyus Gener. A I 109, 208, 8 Cius ib. 109, 209, 9 Clmidos t;. Cnidus Cholcis v. Colchis Chomos V. Cos Cboreb (vulgo JBoreb) Gaieal. I 187, 496 Cborrei i'. Correi Chotthei v. Chettei Chrysopolis Or. Const. 1 10, 7 Chuni V. Hunni Chydus V. Cnidus Chyus V. Chius CHBONICA 111. Cibalae Cibali Chr. .Ml I ()44, 491 Cibalensis campus Or. Const. I 8, lti bolhini Cibalense Cons. Const. I 231,314 Cibyra Marc. U 73, 417, 2 Cidamis (Cydamusf) C. IlisjK U 344, 38 Cuidam C. Byz. U 344,24 Cilicia Gener. A l 102, I5l, i 106, 191 Chr. Al. I 102, 123,1 106,160 111,200,3 Oeneal. I 169,199 Cons. Const. I 240,361 Prosp. I 416,485 456, iiu Silv. I 541, 8, 5 Cass. II 152, 1102 Bed. A lU 277, 220 Lat. lust. III 422, u tlilic.ie (gen.) Chr.oll I 635, 162 Cilices Gencr. A I 101, 132, 26 Oeneal. I 168, 162 Cileces Oener. A 1 100. 117 Cilicii Chr. Al. I 100, 90 101, 105, 26 Cilioes Tbarseuses Gener. A I 107, 197, 30 Cilicii qui et Tbarsi Chr. Al. I 107, 167, .10 Cillium Vict. T. II 201,543 Cimbri Prosp. I 403, 292 Cinaedocolpitae Cinedocolpitas Chr. Al. I 108, 174 Cynedocolpitae Gener. A I 108, 203 Ciuei 4'. Cenei Cinlipiuc Britt. III 214, 33 Cinti V. Cnitbi Circina v. Cercina Cisou torrens Geneal. I 174, 285 Citera v. Cytbera Citliaeron Cityi'on Gener. A I 111,228,6 Citberus Chr. Al. I 100, 200, 6 Citheinn vallis Britt. III 218, 32 Ciudenn Nenn. int. III 218, 7 *Citi Geneal. I 169, 199 Citienses Gener. A I 96, 76 bis 109, 210 Cittei Chr. Al. I 96, 52 bis 107, 167, 58 109, 181 Cityron v. Citbaeron Ciudenn v. Citheiun ' civitas antiqua (Halberstadff) N. Oall. I 594. vii 14 civitas nova v. Novae Cius V. Chius Cizicus V, Cyzicus Cladiomena v. Clazomenae Clarus mons (hodie Clermont) N. Gall. I 603, -xii 2 Classis (portus Ravennae) F. Vind. A I 304, 579 320, 647 .ffoCTi.I 304. 4.56, 1 321,4 .I.yn. I 321 333, 62 Classis Ravennae An. Val. I 310 palatium F. Vind. A I 304, 579 Clazomenae Clazomena Chr. Al. I 109, iso, 1 Cladio- mena Oener. A I 109, 209, 1 Clituranus (fluvius) Is. hist. II 267, 13. 14 Clodiae agger v. via Claudia sub Roraa Clusae Mar. II 239, 574 Clusium Auct. Marc. II 107, 545, 4 Clut flumen V. Gild. A UI 91, 4 Cnidus (insula) Chr. Al. I 103, 125, 22 Cbnidos Oener. A I 103, 134, 22 Cbydus Oeneal. I 168, 165 Cnidius Is. chr. A U 447, Wi^ Bed. A III 276, 215 Cnitbi (pop. Africae) Chr. Al. I 109, 182 Cinti Gener. A I 109,211 Cnossus V. Gnosus Cobus ». Cos Coche Chr. 511 I 642, 441 Cocbem (acc.) Prosp. I 445, 932 83 648 GEOGRAPHICA. INDEX viir. Coelesyria Marc. II 91, 478 Cylisyria Chr. Al. I 106, 164, 12 Coele Syriae (gen.) Oeneal. I 184, 456 Coeles Syria Gener. A I 106, I95, 12 Syria coele Silv. I 541, 8, 1 Syriam Coelae Gener. A I 108, 200 Coetlann raons V. Gild. A III 100, 2 Colchis (terra) Cholcis Gener. A I 98, 88, 9 Colchus Chr. Al. I 98, 62, 9 Colchi (pl.) Gener. A I 97, 83, 16 107, 197, 36 111, 226 Chr. Al. I 107,167,36 111,198 Cass. II 140, 747 Colchis (fem.) Prosp. I 390, 83 Coli Chr. Al. I 97, ss, 7 Culi Gener. A I 97, 83, 7 Collatia Conlatia I add. p. X {port. 1) Colofa, Colofon v. Colophou Colonia Agrippina Colonia N. Gall. I 595, VIII i Agrippina Prosp. I 419, 543 civitas Agrippinensium N. Oall. I 595, Vin 1 Colophon Colofon Gener. A I 109, 209, 8 Golofa Chr. Al. I 109, !80, 8 colossus V. Rhodus, Roma columnae Herculis v. Herculis columuae Comana villa Marc. II 67, 403, 3 Combumzant Ps. Is. h. H 384, 11 Commagene Prosp. I 416, 485 Commagena Gener. A I 106, 195, 13 Commagine Chr. 511 1 640, 327 Com- magenia Chr. Al. I 106, 164, 13 Communica N. Gall. I 606, 5 Compluium Compluto (nom.) I 573 (Cart.) Copluto Ps. Is. h. II 382, 8 Complutensis episoopus loh. II 215, 579, 4 Comzumant Ps. Is. h. II 384, 11 Conachfa Britt. IH 196, 24 Coucordia (Italiae) Prosp. I 429, 681 Cass. II 143, 838 Conimbriga Conimbrica Hyd. II 33, 229. 231 34, 241 Is. hist. II 302, 15 Conimbria I 574 (Gallit.) Ps. Is. h. H 378, 1 382, 8 385, 14 Conlatia v. Collatia Consorannorum civitas N. Gall. I 606, 6 Consurana ibid. Constantia (prov. Lugdun. U, hodie Coutances) N. Oall. 1 586, 117 [Const-ance ibid.] Constantia (Germaniae I) N. Oall. I 594, VTI 10 civi- tas Constantiensis ibid. Constantina (Africae) rex Constantinorum Ps. Is. h. U 386, 17 Constantinopolis Or. Const. I 10, 19 11, 11 Chr. 3.54 I 40 Cons. Const. I 233, 330 238, 366 239, 357, 1. 358, 1. 359, 2. 360 240, 361, 2. 364, 3. 365, 2 241, 367, 1 242, 376, 2 243, 378, 1. 380, 2. 381, 1 244, 383, 1. 2. 384, 1. 386, 2. 388 Chr. pasch. I 233, 328, 2 234, 330, l. 2 bis. 3. 332 235, 337, 1. 2 bis 236, 345 238, 356 239, 357, 1. 359, 3. 360 240, 364, 2. 3 241, 367, 1 242, 370 243, 378, 3 244, 383, 1. 2 245, 391 ITavn. I 268, 17 305, 457, 3 307, 474,1 £ori. I 291, 216 293,241 297,322 298,328 F. Vind. A I 293,447 297,603 298,521 299,531.535 F. Vind. i? I 301, 564 An. Val. I 306 314, 42 322, .".7.64 326,78 328,88 Agn. I 334 33,5, 90 336,96 Prosp. I 443,911 453,1061 455,1097 4.56, 1101. 1107 457,1125 458,1131 459,1142.1148 461, 1177 465,1234 475, 1328 480, 1358, 2 add. II ad Prosp. I 489, 9 (a) add. IV 492 , 2, 3 add. VI 498, 380. 390 Sih. I 540, 6, 5 Chr. 511 I 643, 466 644, 489. 499 663, 611. (Constaniinopolis) 614 664, 629 Chr. 452 I 650, 33 ITyd. II 14, 4 15, 6. 11 16, 37 20, 84 22, 106 23, 109 24, 129 25, 146. 147 30,185 32,216 34,234 j/orc. II 61, 381, 1.2. 384, 1 62, 386, 2. 391, 1 64, 395, 2. 5 65, 398, 3 66, 399, 3. 401 67, 402, 3 70, 409 79, 437 82, 446, 1 88, 465 90, 469. 473, 2 93, 485. 488, 1 94, 493, 1 95, 498, 2 98, 514, 1 99,516,3 101,519,3(0^ 102,525 104,534 Auct. Marc. II 104, 535, 2. 536, 5 105, 536, 10. 537, 5 106, 538, 5. 539, 1. 5 107, 546, 4 108, 547, 4 Cass. II 122, 84 148, 993 151, 1061 152, 1099. 1106 153, 1120. 1138 1,55, 1180 156,1229 158,1291 Vict. T. II 184,447 18.5, 4,50, 1 186, 457, 1 188, 471. 474, 1. 475, 2 189, 476 191, 487. 491 193, 499 194, 506 195, 514 196, 522 197, 523, 3 198,530.534,2 199,540,1.2 200,541,1 203,553,1. 554, 3 205, 560 loh. II 211, 567, 2 212, 570, 3 213, 572, 1. 573, 6 214, 675, I. 3. 576, 2 3Iar. U 235, 634, 2 236, 540. 547, 1 Is. hisl. II 272, 4 298, 6 (a. b) 300, 2 C. Byz. II 334, 6 335, 6 344,26 351, 33 C. Hisp. II 334, 1 bis 344, 39 355, 78 Ep. Ov. U 371, 5 Ps. Is. h. II 384, 11 386, n ter Is. chr. A U 466, 337 467, 339. 342 469, 357 470, 360 add. I ad Is. chr. II 490, 5 add. II 494, 9 add. IV 503, i 504, 4 Ps. Is. chr. U 501,327 Britt. III 168,9 Nenn. int. III 168, 7/8 Bed. A III 293, 3S5 296 (424). 431 297, 433 298, 445 306, 610 307, 516 308, 526 313, 549 314, 560 315, 661 bis 316, 566 bis 318, 678 320, 692 Bed. B m 296, 241 299, ^^o^' add. I ad Bed. III 334, 48s add. II 337 339 bis add. III 342 bis Lat. lust. UI 419, 1 422, 33. 42 423, 15. 27 Lat. Al. lll 449 mg. b. c bis gen. Constantinopoleos add. II ad Prosp. I 490, 2, 15 Vict. T. II 192, 492,2 Constinopolis Ps. Is. h. II 378, 1 382, 8 Constinotipolis ib. 381, 7 urbis Coustautiuopolitaue Cons. Const. I 243, 378, 3 Constantinopolitane urbi Ps. Is. h. II 386, 17 Con- stantinopolitana civitas Marc. U 67, 403, 3 Vict. T. U 195, 513 — urhs Chr.pasch. I 241, 369, 1 add. VI ad Prosp. I 498, 390. 393 Marc. II 61, 383, 2 62, 386, 1 64, 395, 5 66, 399, 3 68, 404, l 77, 429, 1 81, 443,2 84, 452, 1 92, 481, 1 94, 491, 2. 493, 1. 494, 1 95, 601, 1 98,5i4,ii!« 101, 519, 3(^4; 102,523 Cass.U 153, 1120 Vict. T. U 195, 613 Bed. A lU 318, 578 civi- tas Vict. T. U 195, 613 urbs regia add. VI ad Prosp. I 499, 433 Marc. II 63, ,393 78, 433 80, 439, 2 92,480, 1 102, .527.528 103, 532 Auct. Marc. U 104, 535, 4 106, 541, 1 Vict. T. U 193, 498 195, 515, 2 199, 540, 2 bis 201, 544, 1 202, 561, 1 203, 553, 2. 554, 1 205, 565 bis. 566, 2 206, 567, 2 loh. II 211, 568, 1 213, 673, 4 214, 574, 4. 575, 1 215, 577, 1 bis C. Hisp. U 359, 88 C. Byz. II 355, 36 356, 37 Bed. A lll 312, 543 314,568.559 318,581 319,588 regia civitas J/arc. II 82, 446,2 93, 487 Bed. A lU 312, 544 313, 548 urbs augusta Marc. II 61, 381, 1 78, 431, 2 79, 436. 2. 436. 438, 2 82, 447, 1. 3 95, 501, 3 97, 609, 1. 611 Bed. A ni 299, 454 315, 661 augusta civitas Marc. II 94, 495 — Kmv6i((ViivovTtohi 'Pai/i}] Chr. pasch. I 23.5,336,1 Konia altera ib. 234, 33o, 1 uova Koma C. Bys. II 336, 11 Roraa CVw. ^asc/i. 1 236, 337, 2 C. Ssp. U 336, 5 Constantinopolitanus Cons. Const. I 241 , 369 , 1 Prosp. I 452, 1046 Byd. II 25, 146 Marc. II INDEX VUl. GEOGRAPHICA. 649 (Constantinopolis) 68,404,1 72,415,1 FJc«. r. II 184, 447 188, 47.'., 1 191, 488, 3 200, 642 V. 23 203, 5.".3, 1 Bed. A III 314 , 558 Constautinopolitaua ecclesia ^ffyd. U 24, 127 Marc. II 77, 430, 3 90, 470 Vict. T. II 185, 450, 4 188, 473, 3 197, 524 199, 537 bis. 540. 1 bis Bcd. A III 310, 535 Constautiuopoli- tauus autistes Vict. T. II 184, 448 Coustau- tinopolitanus episcopus Prosp. I 464, 1220 472, 12i)7 480, 13.58, 13 Marc. II 73, 41G, 2 76, 4-'G Vict. T. U 190,482.485.486.487 191,489 192, 491, 1. 496. 497, 1 193, 501 195, 515, 2 196, 517, 2. 521.2 205,566,1 h.chr.A 11471,370 472, 378 Constautiuopolitauus metropolitanus Ps. Is. h. II 384, u ConstantiuopoUtauus praesul Vict. T. II 184,447 185,451 suburbauum Coustau- tinopoUtanum Or. Const. I 11, 9 Constantiuo- poUlaua synodus Vict. T. U. 185,451 197,528 add. IV ad Is. chr. II 502 c/. supra civitas et urbs ConstautinopoUtaui (plur.) Marc. II 77, 428, 1 Vict. T. II 196, 518, 2 Bed. A Ul 297, 432 ConstautinopoUtes episcopus Chr. 452 I 650, 42 652, 58 ConstautiuopoUtes presbyter add. II ad Prosp. I 488, 2, 3 topographica : ampbitheatrum Marc. II 102, 521 aquae ductus Marc. II 84, 452, l c/. Cass. II 153, U20 atrium v. ecclesia Augusteum Chr. pasch. 1 233, 328, 3 balnea [cf. thermae) : balnea Ileleniana Vict. T. II 193, 498 c/. HeUane basiUca Chr. pasch. I 233, 328, 3 (= seuatus) c/. ecclesiae biUiotheca Bed. A III 314, 55s rj /«AxjJ V. palatium circus Marc. II 62, 390, 3 81, 445, 2 90, 473, 2 94, 491, 2 96, 507 97, 507, 2 98, 512, 6 102, 521. 528 103,532 Ifar. II 235, 532 Innixov Chr.pasch. 1 233, 328, 2 234, 330, 1 241, 369, l — oboUscum (in circo) Marc. II 62, 390, 3 — utraque senatorum porticus Marc. U 102, 528 — regium vestibulum Marc. U 102, 528 cistemae Cons. Const. 1 241, 369, l — cisterna Aetii Marc. U 75, 421, 3 — cistema maxima Marc. U 69, 407 Kox^ioy V. columna Arcadii columnae (cum statuis): AuastasU statua super iumanom columnam Marc. U 96, 5u6 Arcadii statua super immauem columnam Marc. II 75,421, 2 (tiyiiQnk 'AQxaSiov iaTOJi inuvu) rov Ko/AioD tov xiocoj Chr. pasch. U 75) rov Xeyofiiyov Kox^iov Chr.pasch. r 233, 328, 2 porfyretica Const]h]? avrov (sc. Kmy- aravtivov) Chr. paach. I 233, 328, 2 (Constantinopolis) Eudoxiae super porfyreticam columnam ar- gontea statua Marc. II 67, 403, 2 ar/jhi 'EXeviji; iv noQfpvQto xiovi Chr. pasch. 1 233, 328, 3 columna argenteam Theodosii Magni statuam ferens Marc. II 62, 390, 3 statua Tbeodosii Magni super cochlidem columnam ib. 92, 480, l statua Theodosii Magni ib. 96, 50G comitatus Marc. II 61, 382, 1 92, 484, i 99, 516, 3 Lat. lust. lU 423, 26 idem cometacum Lat. lust. 423,2? dominicum v. ecclesia Sophiae ecelesiae : oratorium beatae Anastasiae Marc. II 61, 380 (Anastasia Nolitia urbis Constant. reg. VII, ap. Seeciium Not. dirjnitatum) ecclesia apostolorum (martyrium apostolorum Not. urb. Const., reg. XI) sancta ecclesia, ubi beati apostoli positi sunt Cons. Const. I 242, 370, 2 ad apostolos ib. 245, 383, l ixxhjoice riiiv ayiiov i. colurana statua Perdicae Marc. U 97, 509, l eademf (Constandnopolis) statua Theodosii (in foro Theodosiaoo) Chr. pasch. I 245, 394, 1 cf. columnae strategium v. fora Syoae Chr, pasch. I 245, 393, i Vict. T. II 199, 540, 2 205, 560 templum v. eoclesia Sophiae theatrum Marc. II 95, 601, 1. 2 thermae (cf. balnea) : Achilleae Marc. II 81, 443, 3 Anastasianae {ifijfioaioi' 'JvctaTuaiayid) Chr. pasch. I 240, 364, 3 Arcadianae Marc. II 64, 394, 4 Carosianae Cons. Const. I 242, 376, l if^jfxoaiov KttQovaiuval Chr. pasch. I 240, 364, 3 yv- fAvuaiov KuQovaiuvui ib. 242, 375, 1 Constantinianae (KMvaTUVTiuvui ifijfioaiot') Chr. pasch. I 236, 345 Theodosianae Marc. II 76, 427, 2 {fiuae antea Constaniinianae, cf. Chr. pasch. U 76) tliermae Zeuxippi vel Zeuxippus Chr. pasch. I 233, 328, 4 (ro" dijfioaiov t6 '/.e/oficyot' Zev^- innog) 234, 330, l {t6 dtjfioaiov Xovtqov ZevStnnog) cf. Byzantium Consurana v. Consoranni Convenarum oivitas N. Gall. I 606, 5 Copluto V. Complutum Corcyna v. Cyrene Coroyra (iusula) Oener. A I 99, 91, u Chr. Al. I 99, 65, 11 Corgira Oeneal. I 170, 200 Cordilia v. Gordyaea Cordissus rivus Marc. 11 100, 518, 3 Corduba I 573 (Bet.) loh. U 213, 572, 2 Chr. Caes. U 223, 568 Ps. Is. h. II 380, 4. 5 381, 5 382, 8 bis 385, 13 bis 388, 21 bis Cordube (gen.) C. Hisp. II 366, 132 Cordoba C. Hisp. II 353, 71 356, 8i 362, 108 363, 110 364, 117. 119 365, 123 Cordova Kp. Ov. U 375, 20 Cordubensis urbs loh. U 217, 584, 3 Is. hist. II 285, 17 flumeu Cordube A. Is. h. 11 382, 8 Corduljenses cives Is. hist. U 285, 23 sedes Cordo- beusis C. Hisp. II 360, 98 eoolesia sancte luliaue Ps. Is. h. U 385, 13 Cordulia v. Gordyaea Corgira v. Corcyra Corintbus Prosp. I 388 , 68 Is. chr. A II 434 , 46'' Bed. A III 262, 80 Choriuthus Bed. A III 288, 332 Corintus Ps. Is. h. II 384, u Corinthii (pl.) Prosp. 1 429, 684 6ild. III 80, 18 81,2 Corinthi Silv. I 547,9 *Corinti (gen.) Ps. Is. h. II 384, 12 bis Coriosolites v. Curiosolites Cornubia V. Gild. B lU 109, 41 Cornugallia V. Oild. A III 101, 16 Corozaim Ps. Is. h. II 386, 17 Corozoitani ibid. Correi Chorrei Oeneal. I 174, 292* • ''. 294» Correus Oeneal. I 173, 276 174, 294» ■ 'J Chorreus ib. 175, 303 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 651 Corsica Oener. A I 109, 212 Chr. Al. I 109, 183 Hyd. II 29, 177 Cursica Silv. 1 5.37, 16 cf. Corsuna Corsola, Corsula v. Cossyra Corsuna (Corsica iiisula% de Oorsyna cogitat Frick) Gener. ^ I 103, 134, 9 Gorsuna Chr. Al. I 103, i^,"!, 9 Corsica Qeneal. I 168, 165 Corvi Ps. h. h. II 382, s ecclesia saucti Vincentii ihid. Corzieni Oener. A I 97, 83, 8 Corzini C!ir. Al. I 97, 58, 8 C08 insula Cous Chr. Al. I 103,i2.s,2i 109,179,5 Oener. A I 109, 2O8, 5 Cobus Oener. A I 103, 134, 21 Chomos Geneal. I 168, 165 Coslai vicus add. VI ad Prosp. I 498, 390 Cossael Cossei CJir. Al. I 106, i'>9, 13 Cessei Oener.A I 106, 190, 13 Cossyra insula Cossura Oeneal. I 168, 165 Corsula Chr. Al. I 102, 125, 1 Corsola Oener. A I 102, 134, 1 Cotyaium Cottiaium Marc. II 94, 492 Coviacense castrum Hyd. II 30, 186 CrassopoUnorum N. Oall. I 596, 1 Cremona An. Val. I 316, 53 Harn. I 339, 16 Bed. A m 280, 252 Creta Oener. A I 103, 152 Havn. I 268, 1= Silv. I 539, 16 /s. chr. A II 472, 379 Crita Ctir. Al. I 103, 125, 10 109, 179,2 Cretae (nom.) Gener. A I 103, 134, 10 109, 20S, 2 Cretes Geneal. I 168, 165 Cretensis Prosp. I 429, 684 Creticum beUum Prosp. I 404, 312 Cretes (pl.) Gener. A I 100, U4 Geneal. I 168, 162 Cretae Gener. A I 101, 132, 28 Criti Chr. Al. I 101, 105, 28 Oroton Prosp. I 399,240 Cruachau Eile BriU. III 197, 5 coUis EUe ib. 197, 4 acervus Ely HI 130, LES Crnc Waur (mons) Britt. lU 218, 7 Cruc Ochidieut Britt. III 167, 1 Ochidient Nenn. int. m. 166, 26 Ctesiphon Tesiphon Prosp. 1 445, 932 Tesifon Chr. 511 1 642, 441 Etesiton Cass. II 140, 747 Cuadrii v. Quadi Cuccusum Jlarc. II 67, 403, 3 Cuidam v. Cidamis Culi tj. CoU Cumae Agn. I 335, 79 Chr. 511 I 634, 92 Cunienses Oener. A I 98, S3, 49 Cynii Chr. Al. 1 98, 58, 49 {'videntur intelligi Conii Lusitaniae' Frick) Cures Sabinae Ckr. 354 I 146, 11. 13 [Curia (hodie ChurJ K Oall. I 594, VII 11 civitas Curiensis ibidi\ Curiosolites civitas CoriosoUtum N. Gall. I 586, in 6 Cursica ». Corsica Curus V. Gyarus Cycladcs insulae Oener. A I 99, 91, 12 108, 205,9 Silv. I 540, 7, 12 Cycladas Chr. Al. 1 108, i76, 9 qui in circuitu sunt ib. 99, 65, 12 CyUsyria v. Coelesyria Cynedocolpitae v. Cinaedocolpitae Cyuii V. Cunieuses Cyprus Or. Const. I 11,3 Oener. A I 103, 152 109, 208,4 Clir. Al.l\m,m,i Pros/). I 421, 579 Silv. I 522, 63 Hijd. II 17, 3« Vict. T. II 191,488, 1 Bed. A III 279,244 Cypros Silv. I 541, 8,6 Ci- prus Geneal. I 168, 165 megistae Cyprus Oener. A I 103, 134, 24 magna Cyprus Chr. Al. I 103, 125, 24 Cyprius episcopus Marc. II 65, 398, 3 Lat. Mal. III 428, 34 Cyprii (pl.) Gener. A I 96, 76 Chr. Al. I 96, 52 Cyrene Oener. A I 102, 143 Prosp. I 421, 577 Bed. A III 266, 124 277, 226 Cyrenae (nom.) Bed. A III 259, 52 Cyriuem (acc.) Gener. B I 102, 83 Cyre- nas (acc.) Oeneal. I 168, 164 Corcyna Chr. Al. I 102, 115 Cyrenaei (pl.) Cyrinei Gener. A I 108, 205, 8 Chr. Al. I 108, 176, 8 Cyria civitas v. Cyrhus Cyrnus (Cythnus insula f) Chr. Al. I 108, 177, 10 Cyr- nos Gener. A I 108, 206, 10 Cyrrhus Cyi-us ifarc. U 89, 466 rici. T. U 184, 448 185, 451 193,499 200, 542«. 20 Cyria civitas Bed. A III 305, 496 Cyrtani v. Carpetani Cyrus V. Cyrrhus Cythera insula Cythira C7ir. Al. I 99, 65, 7 Citera Oeneal. I 170, 200 Chitera Gener. A I 99, 91, 7 Cyzicus C/ir. pasch. I 223, 123 245, 391 Prosp. I 389, 75 Marc. II 79, 436 87, 460 Cizicus Chr. 511 I 633, 58 Quicicus Ep. Ov. II 371, 5 templum Chr. pasch. I 223, 123 Ep. Ov. U 371, 5 Dabir Oeneal. I 188, 50l Dacia Or. Const. I 8, 23 9, 4 Sih. I 539, 14 Chr. 511 I 643,444 Eipensis Dacia Marc. II 82, 447, 6 92, 483 Daci (pl.) Prosp. 1 418, 524 420, 559 Cass. U 140, 745 Dadastana Cons. Const. I 240, 364, 1 Dadanasta Lat. Itist. III 422, 21 Dalmatia Gener. A I 98,88,20 Prosp. I 473,1310 Scyth. L. II 318, 23 Dalmacia Scyth. B. II 318, 23 Dermatia (Jir. Al. I 98, 62, 20 Dalmatia super mare Silv. I 539, 1 Dalmatiae (pl.) Or. Const. I 7, 3 Havn. A I 307, 475 313, 482 Havn. B I 307, 475 311, 480 313,482 Havn. mg. 1 S09, ili, i 311,480 F. Vind. A I 308, 616 312, 630 Auct. Marc. U 106, 540, 6 Cass. II 158, 1301 159, 1309 Dalmaticus triumphus /s. chr. A II 4.53, 235» Dalmata Chr. 511 I 643, 442 Cass. II 149, 1009 Dalmatae (pl.) Gener. A I 107, 197, 57 Havn. mg. I 309, 475, 1 Havn. A I 311, 480 Prosp. I 408, 364 Delmatii Ckr. Al. I 107, 167, 57 Dalrieta Briit. III 156, 6 Darieta ib. 157, 21 Dalriatae (pl.) Nenn. int. UI 158, 19 Damascus Scijth. L. II 318, 23 Scyth. B. U 318, 23 C. Byz. II 337, 15 338, 16 345, 26 346, 29 v. 12 347, 33 V. 32 C. Hisp. U 338, 11. 12 344, 39 366, 130 Ps. Is. h. II 378,2 386, 17 Bed. A lU 263, 94 266, 124 Damuouia leaeua Oild. UI 41, 28 652 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Daii (tribus) Gener. A I 119, 266 Clir. Al. I 119, 25.-) Geneal. I 187,492 195,620 add. IV,4 ad Prosji. I 493 Chr. 511 I 683,47 Bed. A IH 261,71 Dan (oppidum) Geneal. I 178, 372 179, 373 192, 546 Gild. 111 49, 2 Danai Danei Chr. Al. I 120, 262 Danaun v. Tuatha Dani add. IV ad Is. chr. II 505, 6 V. Oild. A III 101, 39 Danuvius Ilavn. B I 313, 487 Prosp. I 482, 1367, 17 Sih. I 539, 9 Vict. T. II 185, 449 205, 560 Is. hisl. U 269, 17 271, 15 283, 6 (b) 294, 2 Danubius Chr. Al. I 111, 201, 35 Gener. A I 112, 229, 35 Havn. A I 313, 487 Us Bed. A lU 298, 450 321, 592 Dano- vius N. Gall. I 594, VII A Jetvov^ig Chr. pasch. I 233, 328, 1 c/. Istei- Daras Marc. U 100, 51«, 3 his Auct. Marc. U 105, 537, 4 loh. 11 213, 574, 1 214, 575, 1 turris Herculea Marc. U 101, 518 Dardania (regio Moesiae) Clir. 354 I 148, 30 iSilv. I 539. 12 Marc. II 100, 518, l Dardani Gener. A 1 107, 197, 52 Chr. Al. I 107, 167, 52 Dardanus urbs (= Troia) mura Durdani Chr. Al. I 119, 252 Dardana mura ib. 119, 256 Darieta v. Dalrieta Daronig flumen Fs. Is. h. II 384, 12 Dassen Geneal. I 164, 72 Dauni Gener. A I 97, 83, 32 Chr. Al. I 97, 58, 32 Dea civitas Deensium N. Gall. I 601, 5 Defantes Inlyrii Geneal. I 169, 194 Deira Nenn. III 205, 12 Deura Nenn. UI 205, 11 Deur Britt. lU 204, 24 206, 22 Deuri (pl.) Britt. UI 204, 18 Delmatii v. Dalmatae Delphi Delfi Chr. 511 1 634, 83 Is. chr. A II 434, 56 Delficus Prosp. I 388,49 templum (ApoIIinis) Prosp. I 388, 49 Is. chr. A II 434, 56 Delus Delos Gener. A I 108, 206, 7 Dilus Chr. Al. I 108, 177, 7 Delius Prosp. I 388, 60 templum ApoUinis Prosp. I 388, 60 Demetae fpl.) Oild. III 43,20 Demeti (pl.) Britt. III 156, 9 191, 9 Nenn. int. III 156. 13 Demuaba (Dinhaba) Oeneal. I 173, 282 Denia v. Dianium Deuuagi v. Benageni Deprana v. Drepana Derbis regio Derris Chr. Al. I 98, 62, 13 Derres Qener. A I 98, 83, 13 Derguentid flumen Britt. III 187, 13 Derguent Nenn. int. III 187,9 Dermatia v. Dalmatia Derres, Derris v. Derbis Dertona F. Vind. A I 305, 588 Chr. 511 I 664 , 635 Mwrc. n 88, 461,2 Mar. U 232,461 Dertosa Chr. Caes. II 222, 506 Detorsa I 573 Tor- tosa Ps. Is. h. II 378, i 382, 8 Tortose ib. 384, 12 Deur, Deuri v. Deira Deuso Cass. II 1.52, 1118 Diablintum civitas N. Gall. I 587, 9 Dianium (hodie Denia) Denia Ps. Is. h. II 378, i 382, 8 Dibnenia V. Gild. B III 109, 41 Dictyni (gen.) Hyd. II 31, 201 Dilus V. Delus Dina V. Dinia Dinguoaroy Britt. III 206, 24 Dinguayrdi ih. 205, 16 Din Gueirm Nenn. III 205, 7 Dinia Dina N. Gall. I 611, 2 civitas Diniensium ihid. Divio Mar. II 234, 500, 1 Doleii N. Oall. I 587, 10 Domiensis v. Dumio Dornonia (hodie Dordogne) C. Hisp. U 361, 103 Dorostori Prosjy. I 457, 1119 Donacum v. Dyrrbachium Dorylaeum Vict. T. II 184, 443 185, 451 Drepana (Bithyniae) Prosp. I 450, 1023 Deprana Bed. A III 296, 423 Druentia Druentius fluvius Is. hist. II 282, 23 Dubglas flumen Britt. III 199, 12 Dubglass flumen Nenn. int. lU 199, 9 Dumio I 574 (Gallit.) Ps. Is. h. II 382, 8 Dumiense monasterium Is. hist. U 302, 27 Domi- ensis episcopus Is. chr. A II 476, ^oid Duorig Habren i^vere dou rig Habreu i. e. duo reges Sabrinae' H. Z.) Britt. lU 214, 1 Durius flumeu Hyd. U 30, 190 (a. h) Is. hist. U 802, l(a) Durocortorum Durocordorum N. Gall. I 590, 1 Dyrrhachium Dyrracio Auct. Marc. II 108, 547, 3 Dur- racium P. Camp. I 310, 623 746, 478 add. IV ad Prosp. I 492, 3, 11 Dorracum Chr. 511 I 636, 171 Dyrrachenus Vict. T. U 191, 491 Easterangli ib. 208, 27 Ps. Is. h. U 382, 8 Bed. A III 289, 345 311, Eastangli Britt. III 203, 18. 26 Ebenus v. Euenus Ebora-i Elbora I 573 (Lus.) Eboracum v. Eburacum Ebrei v. Hebraei Ebrodunum r. Eburodunum Ebroici v. Eburovices Ebron v. Chebron Ebrus V. Hebrus Eburacum Prosp. I 435, 764 541 Eboracum Or. Const. I 7, 17 Prosp. I 447, 976 Cass. U 145, 893 Nenn. lU 165, 9/10 Bed. A UI 295, 404 309, 632 add. II ad Bed. III 337 Lat. lust. UI 421, 3 422, 4 Eboracensis archiepiscopus Nenn. UI 207, 13/14 Eburodunum (prov. Alpium maritimarum) civitas Ebrodunensium N. Oall. I 611, 1 Ehurodunum (prov. Maximae Sequanorum) castrum Ebroduneuse N. Oall. I 597, 6 Ehurovices civitas Ebroicorum N. Gall. I 585, 11 4 (hodie Evreux) Ebusus (oppidum Pityusarum insul.) Ebuso Oener. A I 110,216 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 653 Echin insula V. Oild. B III 109, 16 Ecolisnensium civitas K. Gall. I 604, Xin 3 id est Aqualasiuensium ib. 605, XIII 3 (hodie Anyoulevie) Edessa Chr. 364 I 147, 15 Froap. I 398, 232 435, 777 Clir. 511 I 641, 390 Cass. U 145,903 /s. chr. A II 461, 290b Bed. A UI 276, 210 289, 351 Lat. lusl. III 421, 6 Edcsscuus Vict. T. II 18.5, 4.'>l Edessenus aiitistes ib. 184, 448 Edessenus episcopus ib. 193, 499 200, 542 V. 17 Edesseni (i>l.) Bed. A III 27G,2u9 Aedesseni ib. 293, 393 Ednii v. Aedui Edom Geneal. I 173, 281. 283 174, 290 188, .=.04 Bed. A m. 264, 104 Bed. B UI 264, 97 Ef- V. Eph- [Eichstadt Eistetiu N. Gall. I 594, VII 8 civitas Ege- stetensis id est Rubilocus ibid.\ Eigilia v. Aquileia Eile V. Cruachan Eilge Bed. A lU 315,562 Elamitae v. Elymaei Elas eremum Geneal. I 174, 298 Elbora v. Ebora Elecem v. Ilici Elei V. Elis Elenensium civitas v. Heleua castrum Elenptien C. Hisp. U 344, 38 Helemptieu C. Bijz. U 344, 24 Eleusis Eleusinam (acc.) Prosp. I 422, 595 Cass. II 141, 779 Eliberri v. Illiberri Elicus V. Helicon Elieth mons Geneal. I 189,518 Elimei v. Elymaei Elis: Elei (subst.) Elii Brosp. I 393, 149 Elienses Bed. A lU 266, 121 Eleus (adj.) Is. hist. II 267, 16 Elisiponia i'. Olisipo Ellada, EUadii v. Hellas Ellaini Chr. Al. I 101, 105, 7 Velanni Gener. ^ I 101, 132, 7 Alaui Geneal. I 168, 162 campus Elleti Britt. m 182, 22 Nenn. int. III 182, 16 Elloronensium civitas v. Iluro Elmail pagus V. Gild. A UI 91, 22 Elmet Britt. lU 206,28 cf.Nenn. 111 178,1 Elnia v. Heleua castrum Elusa civitas Elusatium N. Gall. I 605, XIV 1 Elymais Elymea Chr. Al. 1 106, 164, 9 Alimalas Gener. A I 106,195,9 Ehjmaei Elymei Chr. Al. 1 106, 159, 12 Helymei Gener. A I 106, 190, 12 Aelymei ib. 103, 157 Elimei Chr. Al. I 103, 129 Elamitae Geneal. 1 164, 70 Elamite Ps. Is. h. II 378, 2 Helamite Gener. B I 103, M *Emecis Ep. Ov. U 371,5 tetrapulura ibid. Emerita Silv. 1 538, 4, 4 I 573 (Lus.) Hyd. 11 21, 90 (a) 23,119 25,137.138 30,182.186 35,245 Is. hist. li 280, 13 (a) 286, 1 (b). 10 (a. b) 300, 26 301, 3 Ps. Is. h. II 380, 5 bis 382, 8 384, 12 385, 13 bis Emeriten- sis urbs Is. hist. II 280, 9 Enieritensis ecclesia loh. II 213, 573, 8 215, 578, 5 Emeritensis episcopus Hyd. II 24, 130 rimeritenses Ps. Is. h. U 385, 13 topographica : ecclesia sancte Eulalie Ps. Is. h. U 384, 12 Emesa Emissa Bed. A III 304, 490 Emetzena civitas Marc. 11 84, 453, 2 85 v. 20 Emetzena urbs ib. 85 V. 5/6 Emilienses, Emillisui v. Aemilienses Emissa v. Emesa Emmaus Cass. U 145, 910 £ed. A UI 289, 3." 4 bis Emona Or. Const. I 8, 34 Endor v. Hendor Engleseie insula III 130 Ephcsus Chr. pasch. I 238, 366 Prosp. I 419, 539 473, 1306 480, 1358, 10 Chr. 511 I 634, 93 640, 344 Marc. II 77, 430, 3 83, 449, 2 Vict. T. II 184, 448 Scijth. L. U 315, 13 Scyth. B. H 315,13 Ps. Is. h. U 381,6 Is. chr. B II 457, 175 Bed. A UI 262, 84 285, 305 286, 307 315, 561 Bed. B III 285, 192 Lat. Mal. UI 435, 32 Epheso Scyth. L. II 320, 29 Etesus Gener. A I 109, 209, 10 Chr. Al. I 109, 180, lO Is. chr. A II 457, 263 Ephesius Is. chr. A U 460, 279 Ephesii (pl.) Gild. lU 81, 10 Ephesena synodus Frosp. I 481, 1362 Vict. T. II 185, 451 ter 189, 475, 4 197, r>28 Is. chr. A II 472, 378 Bed. B lU 302, 258 Ephraim tribus Efraim Chr. Al. I 116, 233 118, 243 119,250 121,268 Effraim £ed. ^ III 259, 53 260, 68 262, 89 Efrem Geneal. I 187, 496 189, 518 Prosp. I 389, 68. 70 Effrem Gener. A I M6, 252 117, 254 118, 25S 119,264 121, 271 Chr. 511 I 633, 50. 52 mons Effraim Bed. A III 259, 59 mons Efrem Geneal. I 188, 498. 511 Ephyra Prosp. I 388, 58 Epidamuus Chr. 611 1 636, 171 Epidaurus Prosp. I 388, 48 Epipam (acc.) Marc. U 83, 449, 2 Epirus Cass. U 126, 222 Ps. Is. h. 11 381, 7 Is. chr. A II 470, 366 Epirotia Gener. A I 98, 88, 30 Ipirotia air. Al. 1 98, 62, 30 Epirus vetus Silv. I 539, 5, 7 Marc. II 100, 517 Epirus nova Silv. I 539, 5, 8 Episford Britt. III 187, 15 Episfort NeJin. int. lU 187, 15 Eporadas v. Sporades insulae Equestrium civitas N. Gall. I 596, 2 sancta Eqtoria N. Gall. 1 607, 9 Eraclia simil. v. Heraclea et Herculis columnae Erasinus (fluvius) Gener. A I 111, 229, 13 Erasimus Chr. Al. I 111, 201,13 Erbasi montes Is. hist. II 296, 15 Erbasorum montes Chr. 511 I 657, 567 Ercing Britt. III 217, 28 Nenn. Int. III 217, 7 Erepla Ps. Is. h. U 382, 8 Elbra I 573 (Bet.) Eridanus (flumen) Oener. A I 112, 229, 39 Chr. Al. I 112, 201, 39 Heridanus Gener. A 112, 229, 39 Prosp. I 403, 292 c/. radus 654 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Eritiia «. Erythraea Ermiinduli v. Hermuncluri Eroest (aestuariuni) V. Glld. A III 101, 25 H>olus V. Herulus Errei o. Arrei Eruli ». Heruli Erymanthus (fluvius Arcadiae) Gener. A I 111,229,9 Chr. Al. I 111, 201,9 Erythara v. Nilus Iluber Erythrae Erytrae Gener. A I 109, 209, j Erythra Chr. Al. 1 109, 180, 6 Erylhraeus sibylla Eritria ]s. chr. A II 440, 116 Esmeuos v. Ismenus Esperia v. Hesperia Estsaxum Brltt. III 190, 12/13 Alsaxau Nenn. int. III 190, 4 Aldsaxoues Nenn. lU 207, 19/20 Etes priores v. Ituraei Etesifon v. Ctesiphon Etruria Is. hist. II 267, 15 Hetruria I add. p. X (mont. 2) cf. Tuseia Etrusci Hetrusci I add. p. X (mont. 7) Ettlialienses v. Thessali Ettheus V. Chetteus Euaei Euvei Gener. A I 107, 197, 22 Eugei Chr. Al. I 107, 167, 22 Euheus Oeneal. I 173, 268. 276 Eugeus Chr. Al. I 115, 226 Euboea Gener. A I 99, 91, 3 109, 208, 1. 209 Eubya Chr. Al. I 99, 66, 3 111, 200, 8 Eubia ib. 109, 179, 1. 180 Geneal. I 169, 200 Eubonia insula Britt. UI 148, 5 156, 7 Nenn. int. UI 148, 2 156, 7 Eubya v. Euboea Euchais? acc. Euchaita Marc. U 97, 511 Euchaida Vict. T. U 192, 496 202, f,52, 1 Euchaidam ih. 205, 563, 1 Eiuenui (fiuvius Aetoliae) Ebenus Gener. A I 111, 229, 28 Euginus Chr. Al. I 112, 201, 28 Euf- V. Euph- Eugei V. Euaei Euginus V. Euenus Evilath Geneal. I 172, 255 Euphrates fluvius Vict. T. II 191, 490, 3 Eufrates Oener. A I 111, 229, 4 Chr. Al. 1 111, 201,4 acc. Eufratem Oener. A 1 95,53 Eufraten Oener. B I 95,48 Qeneal. I 166, 111 Silv. I 541, 8, 7 Cass. U 147, 943 Is. chr. A 11 458, 268« Bed. A lU 254, 28 Eufratesia (regio) Silv. I 541, 8, 8 Auct. Marc. U 105, 536, 11 Euri V. Syri Europa Chr. pasch. 1 234, 33u, 2 Silv. I 540, 6, 5 Marc. II 64, 394, 3 82, 447, 2 86, 454, 1 90, 472, 1 97, 612, 3 Is. hist. 11 294, 11 add. I ad Is. hist. II 304, 6. 8 Nenn. ini. III 149, 2. 4. 5 166, 20 Britt. UI 159, 17. 19 160, 13 166, 21 Europenses C. liisp. II 362, 105. 106 Eurotas fiuviua Eurota Gener. A I 111,229,18 Eu- rotus Chr. Al. I 111,201, 18 Euxiuus pontus Is. chr. A II 431, 31'' Exala Ps. Is. h. U 382, 8 Exit- v. Soyth- Exmirne v. Smyi'na Exonova v. Ossonoba faesulae Faesulara Aiict. Marc. U 106, 639, 2 Fanum Fortunaef civitas Fano Af/n. I 335,90 Fa- uestrem (episcopum) An. Val. I 328, 90 Farathon (i. e. Pirathon) Pharathon Geneal. 1 189, .iis Farathonoin Gener. A I 119,264 Farathonita Chr. Al. I 119, 25u Farathonites Geneal. I 189, 5is Farsalicus v. Pliarsalus Fasga V. Pisga Fasis V. Phasis Faventia An. Val. I 316, 52 bis Aiict. Marc. II 107, 542, 2 Fenice, Fenices cet. v. Phoeuice, Phoeuices cet. Ferezei (hebr. Perizzi) Oener. A I 107, 197, 21 Clir. Al. I 107, 167, 21 Ferezeus Chr. Al. 1 115, 226 Ferrata v. Sirmium Fidenae Chr. 354 I 145, 21 — amphitheater (sic) ibid. Filiitae v. Psylliti Filistiim, Filistini v. Philistini Finici v. Phoenices Finnaun Guur Helic (fons) iJnH. III 214,34 staguum Heilic Nenn. int. III 214, 6 fons Guorelic III 130, LXXII Firholg Nenn. int. lU 154, 31 156, 6 Fir Domnann Nenn. int. lU 155, 1 Fir Galeoin Nenn. int. lU 155, 1 progenies Galeoin ib. 156, 8/9 Firmum Auct. Marc. II 107, 544, 1. 545, 1 *Fu"manos (falso pro Germanos) Prosp. I 404, 317 Fison (= Indus) Oener. A I 111, 229, l Chr. Al. I 111, 201, 1 *Fistucal Ps.Is.h. H 382,8 (= Poritis Calef) Flaminia (provincia) Sitv. I 535, 4 Flaudrenses Ps. Is. h. U 385, 14 Flauona insula Cons. Cotist. I 238, 354 Lat. lust. lU 422, 13 cf. Istria Flavia (proviucia IJritanniae) Sili). 1 542, 11, 3 Flaviensis urbs (Hispaniae) Is. hist. U 302, 7 Florentia Ilavn. I 299, 405 (a. b) Floriacum Floriacense monasterium V. Gild. A 111 102, 22 Floriacense coenobium ib. 102, 34 Flygii V. Phryges Focea v. Phocaea Focida v. Phocis Foenices, Foenicia v. Phoenices, Phoenicia Fogor Oeneal. I 174,289 = Segorf Fomorachi (pl.) Nenn. int. lU 1.54, 30 155, 12 Fordun Nenn. int. lU 194, 8 Formianum Prosp. I 405, 331 Forum Corneli Ayn. I 336, 95 civitas Foro Cornelii ib. 335, 79 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 655 Forum Flamiiii Clir.354 1 148,2 Forum lulii (pruv. JVarbonejisis II) civitas Foruiulieii- sium A'. Gall. 1 610, 4 Fossasconii Ayn, 1 'iSb, 79 Franci Cons. Const. I 236, 341, l. 342, l Havn. I 298 302,451 ter 331,498 338, 8.9 An. Val. I 322, 63 Agn. I 33.5, 90 bis Frosp. I 462, 1191 472, 1298 Silv. I f)22, 67 Chr. 5 11 I 644, 478 664, 638 665, 688. 689 add. IV ad Vict. Aq. 1 754 (post 238) Hyd. II 22, 98 35, 244 (b) Auct. HJarc. II 10(>, 539, 4 Cass. II 151,1076 1.52,1118 1.56,1217 160, 1349 i/s lok. II 215, 579, 2 217, 584, 4. 585, 4 bis 218, 587, 3. 6 bis. 589, 2 quater Chr. Caes. II 223, 507 bis. 531. 541 Mar. U 234, 500, 1 bis 235, 523. 524, 2. 534, 1 236, 539. 548, 1. 2. 555,1.3 237, 555. 556,2.4. 558. 565,2 238,568.573,2 239, 574 bis. 576 Is. hist. II 281, 24 282, 2 (a). 5 (a). 8 283, 19 284, 3 (a . b). 7/8 (b) 289, 20 295, lO C. Byz. II 358, 40 bis C. Hisp. II 358, 86 bis 359, 90. 91 361, loo. 102. 103 362, 108 363, 109 add. VII ad Is. hist. II 376 bis add. IX 389, (a) 5 390, (a) 12. (b) 11 Fs. Is. h. U 384, 11. 12 bis 385, 12. 13. u add. I ad Is. ckr. n 490, 2. 3. 6 bis 491, 1 add. IV 503, 1. 3 505, .=. bis V. Gild. A III 96, 16. 17 101, 47 Nenn. int. lU 152, 24/25 168, 15 169, 5 171, 4/5 Briit. 111 160, 8 add. II ad Bed. III 338 add. III 343 add. IV 345 Franchi add. IV ad Bed. III 345 Francus Chr. Caes. II 223, 531 add. IX ad Is. hist. II 390 pos< (b) 17 bis cf. Pompeianus Fran- cus in ind. VII Francia Mar. II 235. 523 Ps. Is. h. 11 384, 12 add. I ad Is. chr. II 490, 6 Lat. Bed. III 354, lee^fGue//".) Francie interioris (?) C.Hisp. n 361, 104 Francigene (nom. pl.) Ps. Is. h. II 385, I5 Fres- V. Fris- Frigia, Friges v. 1'hrygia, Phryges Frisii Prosp. I 452, 1056 Fresones Bed. A III 316, 566 mare Fresicum Nenn. int. III 179, I6 mare Frenessicum Britt. III 179, 23/24 [Frisinria (i. e. Freising) civitas Frigisiensis N. Oall. I 594, VII A 4] Fryg- V. Phryg- Fulda add. III ad Bed. III 343 Funice, Funici v. Phoenice, Phoenices Fygabii, Fygadii v. Phryges Fylistei v. Pliilistini Fynici, Fynicia v. Phoenices, Phoenicia Gabala (oppidum Syriae) Gabaliensis Marc. II 65, 398, 3 Gabali (pop. Galliae) civitas Gabalum i\'. Gall. 1 604, XII 7 Gabaon (vulyo Gibeon) Gabaonitae (pl.) Oeneal. 1 175,304 Oild. III 25,17 Gabatha C. Byz. II 337, le Gabata C. Hisp. II 338, 11 Gabita castellum Ps. Is. k. 11 386, 17 Gad (tribus) Oener. A I 118,261 Geneal. I 193,568 filii Gaad Gener. A I 135, 357 Gades Gadis Gener. A I 110,216 Geneal 1 166, 111 167, 157 168, 163 169, 198 Cades Oener. B I 95, 91 CimONICA III. Cadiz Ps. Is. h. II 378, 1 insula Cadix ib. 378, 1 Gades Herculis ibid. — Gadira Gener. A 1 95, 50. 51 98, 86 100, 130 102, 149 Bed. A III 254, 27. 28 Garira Gener. A I 101, 137 Garirum Chr. Al. I 95,27.28 98,61 100,103 101,109 Garari 46.102,121 Gaditanum Iretum C. Byx. U 348 C. Hisp. U 353, 70 Nenn. int. III 157, 10/11 Gaditana freta C. Byz. II 347, 29 fretum G.aditani maris Is. hist. II 276, 22 mare Caditium I's. Is. h. II 383, 9 Gaeluli Getuli Gener. A I 107, 197, 66 Chr. Al. I 107, 167, 66 Gagarini Chr. Al. 1 101, 105, 4 Aggageni Gener. A I 101,132,4 Gai campus Brift. 111 208, 8 bis Galaad (regio, vulgo Gilead) Geneal. I 189, 515 Qild. III 55, 12 Galaaditis in Galatidin Geneal. I 188, 513 Galaadita Gener. A I 118,261 Galadita Chr.Al. I 118,245.247 Galadites Gener. A I 118, 259 Prosp. I 390, 89 add. IV ad Prosp. I 491 Galadites (gen.) Bed. A lU 260, 64 Galadius Oener. i? I 118, 102 Galaad mons Geneal. I 188, 498 Galata insula v. Calatha Galatae (= Oanif) Oener. A I 96,60 Geneal. I 168, 176 Galates Chr. Al. I 96, 37 Galatae (incolae Galatiae Asiae min.) Gener. A I 107, 197, 43 Galatas Clir. Al. I 107, 167, 43 Galata Hyd. II 33, 232 Is. hist. H 302, 17 Galatae cf. Galli Galatia (regio Asiae minoris) Oener. A I 98, 88, 3 Chr. Al. I 98,62,8 Prosp. I 421,570 460,1158 Silv. I 540, 7, 3 Chr. 511 I 644, 492. 505 ' Vict. T. II 195, 515, 1. 2 205, 562, 1 Is. chr. A II 463, 305» add. II ad Bed. UI 339 cf. Gallia Galatidis v. Galaaditis Galgala (Gilgal) Oeneal. I 189, 531 c/. Galilaea Galilaea Galilea Lat. Mal. III 426, 25 428, 37 429, 14 Galgala Ps. Is. h. II 384, 11 Galilaeus viri Galilaei (pl.) Lat. Mal. UI 430, Galileus Fro-^sp. I 408, 360 Gallaecia (forma itsitata, verius Callaecia, cf. II p. 3) Callaecia Prosp. I 460, 1171 Hyd. II 22, 106 23, 113 Gallaecia Silv. I 538, 4, 5 Chr. 511 I 655, 557 657, 565. 568 Hyd. U 13 V. 12 14 V. 19 et c. 2 15, 16 16, 31 18,49 19,68 20,74 21,91 22,97 24,130.131 26,149 27, 169 28, 172. 173 (a) 29, 174 (a). 177. 178. 180. 181 30, 186. 190 (a) 31, 193. 201 32, 214 33, 217^. 219 quater. 220 35, 253 loh. II 212, 570, 4 214, 576, 3 216, 583. 584, 2 217, 585, 6 218, 588, 1 219 V. 3 Is. hist. U 296, U(a) 302, 1 (a) Is. chr. A U 476, 401 * Gallicia Hyd. U 30, 190 f*; Is. hist. n 276, I6 280, 7. 9. \i(a). 25 (a . b) 296, 9. 14 300, 12. 13 301, 19 303, 4 Ep. Ov. II 371, 7 Ps. Is. h. U 381, G 384, 12 Gallitia Ps. Is. h. II 378, 1 382, 8 bis 385, u gen. Gallitie Ep. Ov. II 374, 16 Ps. Is. h. II 384, 12 bis Calcecia Gener. A I 98, 88, 34 Gallia Chr. Al. I 98, 62, 34 Gallaeciae (pl.) loh. II 217, 585, 2 Galliciae Hyd. U 28, 173 (b) 84 656 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Gallaeci (pl.) Callaeci Hyd. II 22, 96 31, 196 Callaici Chr. Al. I 109, iss'''» Calleci Gener. A I 109, 21S Gallaeci Hyd. II 22, loo 24,13.". 30,188 31, 197 (a) 32, 204 33,220 Gallici Is. hist. II 300, \h 302, n Gallia Chr. Al. 1 111, 200, lo Chr. 354 I 148,28.30 Chr. pasch. 1 235, 337, i Havn. I 298 299, 406 300, 413 304, 45.% 5 305, 457, 2 309, 47G, 1 Prosp. I 408, 368 428,674 435,763 456,1109 461,1175 462,1191 463, 1197 467,1250.1251.12.54 476,1333 477,1339 482,1367,1 Silv. 1 522, 67 547, 26 N. Oall. I 600 Chr. 511 1 638, 279 644, 486 Hyd. U 18, 5i Cass. H 138, 673 153,1136 155,1190 157,1264 loh. II 217,685,4 219 V. 3 Mar. II 232, 456 234, 509 238, 570, l Is. hist. U 277, 7 282, 1 (b) 286, 25 287, 4 289, 6 295, 15 Scyth. B. II 318, 22 Is. chr. A II 469, 355 add. II ad Is. chr. II 491, 3 V. Gild. A III 96, 12 V. Gild. B III 107, 6 Britt. III 169, 5 Bed. A III 282, 269 287,327 289,345 299,457 add.IIadBed.ll\9>Z(,bis 338 Lat. lust. III 421, 12 422, u gen. Gallie O. Hisp. n 340, 20 349, 47 350, 54 Galatia Is. chr. A II 463,305'' cf. Celtes Gallia, Gallaecia Gallia (= Oallaecia'?) Ep. Ov.ll 371,7 374,l6ii's Fs. Is. h. n 386, 16 GaUia Belgica Oild. III 28, u Gallia Belgica prima Silv. I 537, 2, 8 Gallia Belgica secunda *. 537,2,9 Gallia bracata Ps. Is. h. II 383, lO Gallia brac- cata ib. 378, i 383, 9 bis 384, 12 bis Gallie braccate (gen.) ib. 382, 8 GaUia cisalpina Silv. I 536, 6 Gallia comata *arita Ps. Is. h. II 384, ii Gallia Narbonensis loh. II 213, 673, 2 217, 586, 4 218, 589, 2 Chr. Caes. U 223, 531 C. Hisp. U 356, 80 358, 86 C. Byz. II 358, 40 Gallia Senonia Seuonia Gallia Silv. I 538, 15 Gallia togata Ps. Is. h. II 384, u Gallia ulterior Chr. 452 I 660, li7. 127 Galliae (plur.) Or. Const. I 8, 26 11, 7 Cons. Const. I 237, 3.60,1 241, 367, 2 Chr.pasch. I 237,349 238, 354. 355, 2 241, 367, 2 Havn. I 302, 453 304, 455, 6 338, 7. 8 F. Vind. B I 304, 575 An. Val. I 322, 63 Prosp. I 441, 876 442, 903 455, 1088. 1090 456,1107 460,1160 461,1183 465, 1230. 1232 466, 1246 470, 1285 471, 1290 472, 1298 475, 1322 478, 1341 483, 1371 add. II ad Prosp. I 490, 2, 18. 3, 19 bis add. IV 492, 3, 4 add. V 496, 1237 Silv. I 537 lit. 2 547, 29 N. Gall. I 584 praef. V. 1 Doni. Val. I 629, 7. 17. 20. 23. 28 630, 8 Chr.'511 I 642,420 643,443 644,483 653,547 657, 565 Chr. 452 I 646, 9 652, 55 654, 63. 67. 71 656, 86 658, 97. 100 660, 117.123 662, 139.141 Hyd. II 15, 13 18, 50 19, 69 (a) 26, 150 (O . b). 151. 163 27,163 29,176.177 30, 186jis 31,192^.193 32,210. 212 34,237 Marc. II 63, 392 i;. 3 70,411,2 71, 412, 1 Auct. Marc. II 106, 539, 4 Cass. II 123, 88 131, 442 133, 526 149, 998 152, 1095 153, 1126 154, 1177 155, 1188 156, 1217 160, 1349 Vict. T. U 186, 455 Mar. II 232, 455, 1 238, 669 Is. hist. 11275,15. 28(4;. 29 fa; 276,25.29 277, 23 (i; 278, 19 280, 13 (a . b). 17. 23 281, 2. 13 282, 23 289, 20 294, 4 295, 9 Ps. Is. h. II 385, 14 Is. chr. A II 453, 233» 464, 320» 470, 369 471, 368. 373 add. II ad Is. chr. II 491,3 Gild. III 32,28 V. Gild. A III 101,40 Britt. m 168, 16 Bed. A III 293, 392 297, 433 299, 461 300, 465 add. II ad Bed. III 338 bis 340 Meg. Vis. lU 464, 4 Galleae add. II ad Bed. lU 337 dat. vel abl. Gallis Cons. Const. I 236, 341, 1 238, 353, 1 245, 388, 3 F. Vind. A I 304, 576 Prosp. 1 419, ,643 445, 938 Chr. 452 I 654, 72 Hyd. II 15, 8. 13. 17 22, 96 25, 145 34, 242 Gallus Hyd. II 27, 163 33, 217 Galli (pl.) Or. Const. I 7, 16 Gener. A I 97, 83, 38 98, 83, 42 107, 197, 60 Chr. Al. I 98, 58, 42 107, 167, 60 Prosp. I 397, 214 399, 238 400, 2.64 404, 317 Silv. I 522, 52 Chr. 511 I 637, 210 Hyd. n 30, 183 Cass. II 125, 183 Mar. II 232, 456,2 Is. hist. II 279,21 Scyth. L. 11 318,22 C. Hisp. U 361, 103 mg. Ps. Is. h. U 386, 16 add. IX ad Is. hist. II 389, (a) 12 390, (a) s. (b) 10 Britt. III 152, 8 161, 17 Bed. A III 274, 188 280, 253 Calli Chr. Al. I 97, 58, 38 ruhiiM Chr. pasch. I 216, 707, 2 Galli (= Oallaecii) Prosp. I 406, 341 Galli Narbonenses Gener. A I 110, 217 Talli qui et Narbudisii Chr. Al. I 110, 186 Galli Senones Prosp. I 397, 2lo I add. p. XI (porl. 4) Bed. A III 274, 182 Gallica nomina add. II ad Silv. I 613 in Gal- lico ib. 613, 4 mare Gallicum V. Gild. B III 107, 6 Britt. III 187, 19 GaUicanus (adj.) Prosp. I 481, 1364 Dom. Val. I 629, 2 Hyd. II 20, 73 27, 163 34, 232 Is. hist. II 302, 20 (b) Bed. A III 304, 49i Gallicanae provinciae (pl.) N. Gall. I 584 praef. v. \ et c. l Gallicia, GaUitia v. GaUaecia GaUici v. Gallaeci Gamer v. Cabalia Gangra Vict. T. II 185, 453, 1 Garamantes Oener. A I 107, 197, 69 loh. II 212, 569, 1 Bed. A III 254, 27 Taramantii exteriores Chr. Al. I 107, 167, 72 Tarantii exteriores ib. 107, 167, 69 Garari v. Gades Gargani Oener. A I 97, 83, 3 Chr. Al. I 97, 68, 3 Garira, Garirum v. Gades Garizim mons Chr. 511 I 637, 238 mons Garizi Bed. A UI 274, 191 278, 229 Oarumna fiuvius Garonna C. Bxsp. II 361, 103 Gascones, Gasconia vid. Vascones, Vasconia Gaspheni Gasfeni Gener. A I 104, 166 Oener. B I 104, 57 Casfeni Geneal. I 165, 88 Gasfinii Chr. Al. I 104, 137 Oaudus (insula Africae) Gaudius Gener. A I 103, 134, 3 Gaulos Geneal. I 168, 165 Gaula Chr. Al. I 102, 125, 3 Oaudus (insula prope Cretam) latet sub Gaulus rbedae Gener. A I 103, 134, 11 Gauloroda Chr. Al. I 103, INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 657 125,11 (intelligendae mnt fort. duae insulae, Oau- dua et Ehodua, cf. I 168, 165, ubi est Khodus) Gavisa regio Marc. 11 100, 518, i Gaustrus v. Cayster Gaza (urbs Palaestinae) Geneal. I ItiT, 158 189, 51» Gazae (pl.) C. msp. II 351,64 Cliazao C. Byz. II 351, 53 Gazania (i. e. Aelhiopia) C.Hisp.ll 341,2:. Kazania C. Byz. II 341, 23 Gebedi, Gebidi, Gebodi v. Gepidi Oedrosi Cedrusi Gener. A I 105, 180 Geneal. I 166, 106 Cedrusii Oener. A 106, lao, 15 Chr. Al. I 106, 159, 15 Cedrysii Chr. Al. 105, 151 Zedirusii Oener. B I 105, 69 Gelboe mons (Gilboa) Oeneal. I 179, 378 bis Gemuosofutae v. Gymnosophistae Geuava Mar. II 237, 563 bis Geneva N. Oall. I 600, XI 2 civitas Genavensium ibid. Genua Silv. I 536,8» Auct. Marc. II 106,539,4 Geon fluvius Oener. A I 95, S4 103,153 111,229,2 Gener. B I 95, 91 Chr. Al. I 95, 30 102, 113 103, 126 111,201,2 Geneal. 1 167,159 Bed. A III 254,28 cf. Nilus Geos V. Ceus Gepidi loh. II 212, 572 Gebidi Briu. III 160, 10 Gebedi Agn. I 336, 96 Gebodi Havn. I 337 , 4 Gippidi Havn. 1 304, 455, 5 Gepidas Auct. Marc. II 106, 539, 6 Gipides Is. chr. A II 476, 401<= Gerara (Oerar) Geneal. I 167, 158 189, 519 Gergesei (pl.) Gener. A I 107, 197, 24 Chr. Al. I 107, 167, 24 Gergeseus Chr. Al. I 115, 226 Germania Prosp. I 407, 350 415, 475 add. VI ad Prosp. I 498, 379 Chr. 511 I 638, 262 Nenn. int. III 154, 16 171,6 177,7/8.12 187,5 200,6 Britt. III 171,8 187, 6 200, 17. 19 Bed. A III 285, 297 Germania prima Sitv. I 537, 2, 10 proviucia Ger- mania prima N. Gall. I 592 Germania seounda Silv. I 537, 2, 11 bis proviucia Germania secunda iV. Gall. I 595 Germani Oener. A 1 106, 190, 11 107, 197, 54 Chr. Al. I 106, 159, u 107, 167, 54 110, 187 Chr. pasch. I 225, 176, 2 Prosp. 1 404, 315 418, 524 431, 694 441, 875. 879 Chr. 511 I 641, 372 Cass. II 135, 567.589 Seyth. L. II 318, 2i6ss Is. chr. B II 462, 199 Bed. A III 280, 253 288, 334 Germanica sitis Prosp. I 431,694 Oernia'? Germis Marc. II 77,429,1 Gerunda I 573 lerunda Ps. Is. h. II 382, 8 civitas Gerundensis Chr. Caes. II 223, 529 Gesoriacum Or. Const. 1 7, 16 Getae Marc. II 103, 530 Is. hist. II 103, 530 293, 27 294,8 Getae equites Marc. U 100,517 Getes (sini/.) Is. hist. II 294, 23 Geticus Marc. II 99, 514, 3 Is. hist. II 294, 10 Getica gens Is. hist. 267, 6 294, 17 cf. Gothi Geth {Oath, urbs Pliilistiuorura) Oeneal. I 167, 158 189, 519 Geth (in terra Moab?) Geneal. I 187,493. 496 j,„(jg„,8 Gettheuin civitas Oeneal. I 174, 2»5 J Gettheus (incola urbis Gath) Oener. A I 120, 269 Chetteus Chr. Al. I 120, 266 Cettheus Oeneal. I 177, 353 Getuli V. Gaetuli Gilboa V. Uelboe raonasterium sancti Gildae V. Oild. A III 102, 8/9 locus sancti Gildae ib. 102, 3/4 103, 41 apud sanc- tum Gildam ib. 104, 45 cf 101, 34. 35 Gillense monasterium Vict. T. II 203, 553, 1 mona- storium Gillitanum Vict. T. II 204, 557, 2 Gipides, Gij^pidi v. Gepidi Girba insula (sive Meninx) Chr. Al. I 109, 183, 3 Girda Oener. A I 109, 212, 3 cf. Meninx Gizirat-AIhadra Ps. Is. h. II 378, 1 Glauatina civitas N. Oall. I 612,6 Glastiberia V. Oild. B III 110,23/24 Glastigberi ib. 110, 22 Glastonia V. Oild. B III 109,32.35.42 110,6.11.12.20 Glastoniensis abbas V. Oild. B III 109, 33 110, 3. 4 Gleguissing v. Gleuisic Glein flumen Brilt. III 199, 10 Nenn. int. UI 199, 7 Gleuisic Nenn. int. III 182, 17 Gleguissing Britt. III 183,1 Gloecester Britt. III 193, 11 Nenn. int. Ul 193, 7 Onosus, vulgo Cnossus Gnosos Prosp. I 388, 56 Gnosia urbs add. IV ad Prosp. I 491 Gnosia urbis (sic) Prosp. 429, 684 Gofer Gener. A I 124, 280 Gener. B I 123, 125 Go- mor Chr. Al. I 124,277 Gomorrha Oild.lil 51,25 72,22 Goraorra Oeneal. I 167, 158 Gophera raons Oeneal. I 170, 219 Gordyaea vel Oordyene Cordulia Oener. A I 106, 195, 5 Cordilia Chr. Al. I 106, 164, 5 ' Gorsuna v. Corsuna Gothi Or. Const. I 9,21 10,8.23 11,2 Chr. pasch. I 223, 106 229, 271 Oons. Const. I 228, 269 234, 332 242, 376, I. 377, 1. 2 243, 37», 2. 3. 379, 2. 3. 381, 1. 382, 2 Hami.l26S,io 269,33.35 270,37.38 4Js 299,405 301, 451 bis 302, 451 ter. 453 bis 305, 457, i. 2 bis 317 331, 498 bis 337, 1 bis. 3 ter Havn. A I 309, 476, l 313, 486 Havn. B I 313, 487, i Sang. I 300, 541 An. Val. 1 314, 42 322, 57. 58. 60 bis Agn. I 333, 62 334, (548) 334, 79 ter 33.5, 79. 90 Prosp. I 441, 877 442, 896 451, 1036 458, 1140 460, 1161. 1163. 1165. 1167 461, 1177 464, 1218 465, 1222. 1228 466, 1238. 1240. 1246 467, 1254. 1256 468, 12.59 (b) 471, 1290 475, 1324. 1326 476, 1333. 1335 477, 1338 481, 13B4 bis 483, 1371 add. IV ad Prosp. 1 491 add. VI 498, 379. 380 Silv. I 521, 39 522, 71 Dom. Val. I 629, u 630, 6. 13 Chr. 511 I 642,421. 427 643, 471 644, 497. 509. 510 651, 540 653, 546 655, 554. 559. 562 657, 565 661, 594 663, 615. 621 664, 643. 651 665, 688 Chr. 452 I 652, 50 654, 65. 67. 69. 71. 73 656, 78 658, 102. 113 Ilyd. II 14, 3 15, 6. 7 17, 43. 44 18, 55 19, 63. 68. 69 (a . b) 20, 77 21, 92 22, 97 bis. 107 23, 112. 117 24, 129. 134 27, 156 28, 170 (a). 172. 173 (a) 29, 174 (b). 180 30, 183 bis. 186 bis 31, 192. 197 (a) 33, 217. 320. 228 34, 232. 238. 240. 243 35, 244 (b). 245. 246. 250 Marc. II 60, 379, 2 61, 381, 2. 382, 2 64, 395, 4 66, 400 69, 406, 3 71, 414, 2 91, 476, 2 bis 92, 481, 1. 483 93, 487. 84* 658 GEOGRAPHICA. INDEX VIII, 488, 2. 489 bis Auct. MarC. II 104, 534. 53.'i, 2. 53G, 4 105, 538, 3 lOG, 539, 3. 540, 3. 5 bis. 541, 2. 542 107, 543, 2 108, 547, 1. .548, 1 Cass. II 147, 956 148, 972 153, 1127. 1129. 1138 154,1169. 1172 155, 1185. 1188. 1194 156,1215, 1232 157, 1253 bis 161, 1364 bis Tict. T. U 203, 554, 4 loh. II 212, 568. 569, 4. 571, 3 213, 572, 2 bis 215, 577, 2 biB bis. 579, 3 217, 585, 2 218, 587, 5. 6. 5S9, 2 bis 220 V. 13 Mar. II 232, 455, 2. 463 bis 233, 467, 2. 489 234, 509 235, 526 236, 540, 2. 547, 2. 553. 554 Is. hist. II 267, 23 268, 1. 2 fa . b). 28 269, 5. 12. 17. 18. 21. 23 270, 6. 14. 23 271, 13. 24. 25 272, 6. 9. 18 (b). 19 (a). 27 (b) 273, 12 (b). 19. 32 (b) 274, l (a). 4 (a). 6 (a). 38. 32 (a) 275, 13. 17 276, 1. 4. 6 277, 13. 15 (a . b). 28 (a . b) 281, 15. 18. 22 282,3(b). 10 283, 8 284:, 6 (b). U. 16. 18 285, 7 286,7.22 287,16 289,11.22.24 292,6 293,2.23.26 294, 13 301, 7. 9. 15 302, u. 2o(b) 303, 7. 12. 16 add. I ad Is. hist. II 304, 1. 2. u C. Byz. II 334, 2. 5 335, 8 352 C. Eisp. II 340, 18. 19. 20. 21. 23. 23 mg. bis 341, 26 bis. 26 mg. 343, 35. 35 mg. 348, 46. 46 mg. 349, 49. 49 mg. 53 bis. 63 mg. 350, 58. 58 mg. 351, 62 mg. 352, 67. 67 mg. 68. 68 mg. 354, 74 add. F/J ad Is. hist. II 376 Ps. Is. h. n 378 tit. 379, 2 382, 8. 9 bis 383, 9 guinquies. 10 septies 384, 10 435, 58. 60. 64=' 439,106 445,165 463,311 479,414» /s. chr. B U 432, 35 433, 37 437, 53 Grecia Geneal. I 169, 180 » • b. 199 Prosp. I 392,131 420,560 441,877 Scyth. L. II 316, 15 317, 20 318, 23 Scyth. B. II 318, 23 C. Bisp. II 337, 8 Ps. Is. h. II 884, 11 Bed. B lU 256, 48 Bed. A UI 272, 164 Graeci (subst., plur.) Oener. A I 108, 207 Geneal. I 195, 616 Prosp. I 387, 36 Silv. I 519, 7 Chr. 511 I 637, 235 Vict. Aq. I 717 ' 723 bis 731 733 Eyd. II 22, lOG Marc. II 95, 498, 3 Vict. T. n 195, 513 /s. hist. 11 268, 32 Scyth. B. II 316, 16 Is. chr. A II 432, 36 435, 63 442, 133. 140 449, 194 450, ^io" /s. chr. B II 425, 2 435, 45 442, 94 450, 140 add. IV ad Is. chr. 11504,5 .BW«. in 152, 7 161,19 Nenn.int. III 152,22 Bed. A III 276,213 278,230 321, 694 V. 3 Greci Oener. A I 96, 62 97, 77. 83, 28 98,85,4 108,204 131,331 Chr. Al. 1 96, 39 97, 58, 28 98, 60, 5 107, 167, 46 108, 176. 178 124, 280 Geneal. I 169, 180«= F. Vind. B I 278, 74 Prosp. 1 398, 230 453, 1063 (a) Vict. Aq. I 693 703 715 727 733 735 P. Camp. I 746, 482 748, 543. 546. 550 Scyth. L. II 315, 14 316, 16 Sci/th. B. II 315, 14 C.Eisp. II 354,74 Ps. Is. h. II 379, 2 add. IX ad Is. hist. U 389, (a) 1. (h) 4 390, (b) 4 add. II ad Is. chr. II 492 ter add. IV 504, 3 Bed. A m 253, 23 270, 149 V. 18 276, 208 290, 364 294, 394 295, 415 Bed. B III 275, 144 277, 155 280, 169 Lat. Bed. III 353, 167 (Par.) Lat. lust. III 420, 34 Gregi Chr. Al. 1 116, 235 Gregus (= Graecos) Lat. Mal. III 426, 23 — Uelleues Gener. A I 97, 83, 27 "Elh]VK Chr.pasch. I 215, 701 243, 379 Graecus (subst.) Grecus add. IX ad Is. hist. U 390 post (b) 17 add. IV ad Is. chr. II 503, 2 — "E).{hjy) Lat. Al. UI 449, 11 Graecus (adj.) Geneal. I 195, 616. 618 add. V ad Prosp. I 495 Vict. Aq. I 677, 5 Eyd. U 18, 21 35, 253 Marc. II 60 praef. v. 4 63, 392 v. 5 72, 415, 2 Vict. T. U 188, 468 197, 523, 3 /«. chr. A II 485, 62 450, 201 453, 232^ Bed. A III 276, 216 814, .■.60 320, 590 Grecus Geneal. I 195, 617 bis Prosp. I 399, 243 403, 302 424, 617 add. V ad Prosp. I 494 prol. 495 Bed. B III 258,. 56 Bed. A Ul 300,470 Lat. Bed. Ul 353, 167 (Par.) reges Greci Gener. B I 137, 199 secuudum Grecum (ntr.) Geneal. I 175, •iio^ iu Greco add. V ad Prosp. I 494 prol. de Graeco Vict. Aq. I 677,2 Eyd. II 13,23 adv. Graece Oeneal. I 195, 616 Prosp. I 388, 65 449, 1010 /«. chr. A 11 456, 253 Bed. A UI 265, 114 Grece Oeneal. I 178, 356 Prosp. I 459,1155 P«. /«. /i. II 381, 5 6is Liieca.e Geneal. I 175, 310" Bed. A lU 247, 1 grecauioum Chr. 354 I 147, 23 Graecosarmatae Grecosarmatae Geaer. A I 110,218 Grecosarmates Ohr. Al. I 110, I88 firaiae v. Alpes, Iiialpes Grunicus flumeu Bed. A III 275, 195 Oratianopolis clvitas Gratianopolitaua N. Oall. I 600, XI 3 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 659 Grec- )'. Graeo- Greotliingi Hyd. II 15, 12 Oreotliyngii Cons. Const. I 244, 386, 1 Gualia v. Wjillia Guascouos v. Vascoues Guaul (murus s. agger) Britl. III 165, 7 179, 18 Nenn. int. III 16u, fi 179, 10 cf. vallum Severi Gueith insula Briit. III 148, 3 iVeun. int. III 148, i tiueith Lin Garan v. Liun Garau Ciuenedota Briit. III 205, 2'i 207,3 208,16 Guendota ib. 204, 39 Weuedotia ib. 146 Gueruet ib. 146 Guined ib. 181,23 Nenn.int. III 181,23 Guent Britt. LU 215,20 216,30 Nenn. int. III 215,9 Guined v. (iuenedota Guinnion castellum Britt. III 199, 17 Nenn. int. 111 199, 12/13 Guir Britt. III 156, lO Nenn. int. III 156, 13 Guyr Britt. III 215, 29 Guorthigirniaun (regio) Britt. 111 190, 18 192, 26 Nenn. int. III 191,3 192,8.15 Guorthegiruiaun Britt. Ul 192, 13 arx Guorthigirni Britt. III 191, 8 Guoy tlumeu Britt. III 215, I6 Nenn. int. III 215, 7 Guunnessi Briit. III 186, 18 Guuuis Nenn. int. III 186, 15 Guyr V. Guir Gyarus (insula) Gener. A I 108, 206, 6 Curus Chr. Al. I 108, 177, 6 Gymnosophistae Gymnosophiste Gener. B I 105 , 76 Gymuosoiistae Gener. A I 106, 190, 18 Geneal. I 166, 110 Gemnosofutae Gener. A I 105, 185 Nudi sapientes Chr. Al. 1 105, 155 106, 159, 18 Habelmaula Bed. A III 263, 98 Habren v. Duorig H. Hadriace, Hadriaticus v. Adria Hadriauopolis Or. Const. I 9, 5. 31 Cons. Const. 1 243, 378, 2 Adriauopolis Lat. Itist. IH 422, 25 bellum Adrianopolitanum Cons. Const. I 232, 324, 1 'AdQi((vonoi.iT ca Chr. pasch. I 232, 325, 2 Haemimontus Sitv. I 539, 13 Haila villa Jilarc. II 99, 616, 2 Halani v. Alani [Halberstat (Ualberstadt) N. Gall. I 594, vii 5 civi- tas Alverstetensis ibid.] Halicarnassus Halicarnassensis episcopus Vict. T. U 199, 539 Balys Jiuvius Alys Oener. Al 111, 229, lO Alyus Chr. Al. I 111, 201, 10 Hebraei Prosp. I 387, 45 388, 50 389, 63 391, 103. lU Chr. 311 1 632, 24 633, 34 635, 163 636, 184. 186. 20l Vict. Aq. I 682, 22 683, 4 Ilyd. U 13, 20 Marc. U 63, 392 V. 12 Cass. II 122, S4 /«. chr. A II 429, 21 433, 44 440, 118 445, 167 449, 197 Is. chr. B II 424 429,18 433,38 434,41 415,113 Gild.m i^,i Bed. A m 270,150 271,153 Hebrei Gener. A I 104, 170 106, 190, 1 107, 197, 1 adi. I ad Chr. 354 I 152, 33 Geneal. I 168, lei»''' Prosp. I 388, 57. 59 389, 64. 6.'.. 67. 70. 72 391, 107. 111 392, 119. 125. 136 393, 148 394, 158. 167 395, 185 396, 195 add. I ad Prosp. I 487, 10. 13 add. V 494 add. VII ad Is. hist. II 376 add. IX 390, (b) i add. II ad Is. chr. II 491, i 492 4Js Bed. A III 253,24 258, 4 k 261,73.79 271, 151 274, 179 282, 273 bis 293, .393 Bed. B III 248, 10 252,23 253,26 256,49 262,83 269,127 //i/. U1416,9 Lat. Mal. III 433, 15 Ebrei Chr. Al. I 104, I4l 106, 159, 1. 161, 1 107, 167, 1 119, 258 128, 300. 302 Bed. A m 266, 123 Hebracus (subst.) Is. chr. B II 424 Ilohreus Prosp. I 396, 199 Hobraeus Chr. 511 I 636, 200 Hebraeus (adj.) Geneal. 1 168, 161"= 187, 495b Hyd. H 19, 59 35, 253 Marc. 11 63, 392 V. 15 Hebreus Geneal. I 168, 161» • b Prosp. I 398, 230 399, 243 add. V ad Prosp. I 495 Bed. A III 247, 3 251, 18. 19 255, 37 320, 590 Bed. B III 247, 4 Lat. Mal. III 429, 2 Haebrea liistoria Bed. A lU 276, 208 Aebrea liugua Geneal. I 187, 495» Hebraea gens Prosp. I 386, 27 Hebree gentis add. V ad Prosp. I 494 prol. plebs Hebrea Bed. A III 248, 6 Bed. B UI 248, 7 Ilebreus populus Bed. A III 250, 15 reges Hebraei Chr. 511 1 634, 90 reges Hebrei Gener. A I 89, 17 Gener. B I 89, 15 120, 111 — Hebraeum (nir. = sermo Hebraeus) Geneal. I 175, 310'' add. II ad Silv. I 613, 4 Clir. 511 I 634, 84 Hebreum Geneal. I 178, 356 Chr. 511 1 633, 74 Bed. A lU 267, 139 Hebraicus (adj.) add. V ad Prosp. I 495 Marc. 1163,392,11 Bed.Am2bl,n Sil. m ilQ, 9. 11 Hebraica auctoritas Bed. A III 247, 3 253, 23 Hebraica veritas ib. 247, 2 248, 5 251, 17 253, 23 bis 257, 46. 47 267, 133 321, 594 v. 2. 5. 10 Lat. Bed. III 353, 167 (Par.) Hebraicae (adv.) Geneal. I 175, 310» ' Hebron v. Chebron Hebrus (fluvius) Gener. A I 111, 229, 24 Ebrus Chr. Al. I 111, 201, 24 Heilic V. Finnaun Helamite v. Elymaei Heleraptien v. Elenptien Helena casti'um (ex Helena, matre Constantini, nuncu- patum, c/. Zonar. XIII 6) Chr. 511 I 644, 481 ca- strum cui Helenae nomen est Prosp. 1 454 , 1078 Cass. II 151, 1086 Elnia N. Gall. I 608, xiv, 12 (cf. I p. 57S) Elenensium civitas ib. 608, 4 Hcle- nensis ecclesia loh. II 213, 572, 4 Helenopolis (= Drepana Bithyniae) Prosp. I 450, 1023 Bed. A m 296,424 Heliada v. Hellas Helicon Gener. A 1 111, 228, 7 Elicus Chr. Al. I 111, 200, 7 Hetiupolis Aeijypti regio Heliopoleos Bed. A UI 277, 226 nellas Helladam Oener. A 1 97, 80 Ellada Chr. Al. I 97, 56 Heliada Gener. A 97, 77 EUadii CVir. Al. 97, 53 Hellenes v. Graeci Hellespontus Silv. I 540, 7, 6 Marc. II 66, 400 Ilelvetiorum civitas N. Gall. I 596, 3 Helymei v. Elymaei 660 GEOGR PHICA. iNDEX vni. Hendor (imlyo Endor) Oeneal. I 174, 285 Heraclea (Perinthus) Prosp. 1 443, 911 Heraclia Cass. II 148, 993 £ed. A in 293, 385 'HgitxUia Chr. pasch. I 234, 330, 2 Eraclia Ps. Is. h. II 381, 7 Heraclea Thraciae Vict. 2\ II 196, 520, l cf. Perinthus Heraclea Pontica n. Pontus Heraclea tlieatrum Eraclie Ep. Ch. II 371, 5 [Herbipolis (Wurzbury) N. Oall. I 594, vii 9] Herculea turris u. Daras Herculis columnae C. Hisp. II 353, 70 Britt. III 157, 13 Nenn. int. UI 157, lo statua Heroulis Gener. B I 102,90 Oeneal. I 168,164 Eracliae fines Chr. Al. I 127, 297 Eracleotious terminus ib. 102, i2l Herouleae quod est Heracleoticae stellae Oener. A I 102, 149 montes Hereri Nenn. int. IH 181, 23 Briit. lU 182, l Heridanus i'. Eridanus Herinam loh. II 214, 575, l (ubi cf. not.) Hermianensis ecclesia Vict. T. U 202, 550, 2 Sermunduri Ermunduli Chr. Al. I 110, 187, 5 Hermus (fluvius) Gener. A I 111, 229, 20 c/. Orentus Heruli Havn. mg. 1 309, 476, 2 Havn. B I 318, 487, 2 An. Val. I 318 Uarc. II 98, 612, 11 Eruli Havn. A I 309, 476, 2 313, 487 Havn. I 319, 491 F. Vind. A I 318, 640 Hyd. 11 28, 171 31, 194 Cass. II 159, 1326 Berdilii Chr. Al. I 110, 187, 4 Herulus Erolus Mar. II 238, 666, 4. 668 Hesperia (= Eispania) add. I ad Is. hist. II 304, 15 Esperia Ps. Is. h. II 378, i Esperie (gen.) C. Hisp. II 356, 79 Hesperii (incolae Italiae) Nenn. int. III 153, 4 Hesperius (adj. = occidentalis) Hesperium imperium Marc. II 91, 476, 2 Hesperium regnum ib. 86, 464, 2 Bed. A III 305, 493 Hetruria, Hetrusci v. Etruria, Etrusci Hettali v. Thessali Hibeni v. Hiberi (Caucas.) Hiberia (= Hispania) Oener. A I 99, 88, 41 Prosp. I 402, 280 415, 475 add. I ad Is. hist. II 304, 14 Ps. Is. h. n 378, 1 Iberia C. Hisp. II 339, 15 349, 48 Iberie (gen.J ib. 356, 79 Ibiria Chr. Al. I 98, 62, 41 Yberie C. Hisp. 11 341, 26 Iberia oiterior C. Hisp. II 356, 80 ulterior vel citerior Iberia ib. 358, 86 Hiberi (pl.) Oener. A I 96,73 98,83,41. 85, i Hiberei Britt. III 161 , 20 Hiberii Geneal. I 169, m^ Iberi Chr. Al. I 96, 50 Itirii ib. 98, 58, 41. 60, 1 Yberi Ps. Is. h. 11 379, 2 Hiberia (ad Caucasum) loh. II 212, 571, l Hiberi (pl.) Cass. II 140, 747 loh. 11 211, 567, 3 Is, chr. A II 476, iui^ Hiberii Gener. A I 111, 226 Hibeni ib. 107, 197, 33 Ibiri Chr. Al. I 107, 167, 33 Birri ib. 111, 198 Hibernia Oild. m 88, 36 V. Oild. A III 94, 32. 36 95, 23 V. Gild. B m 108, 11. 24 Briil. III 148, 4 154, 10. 17 155, 1. 23 156, 15 157, is 158, 8 159, 6 194, 18 196, 3 197, 17 198, u Nenn. int. III 148, 3 154, 19. 21. 23. 26. 31 155, 3 156, 5 157, 14/l5 158, 3. 9. 15/16 194, 2. 4. 7 196, 1. 2 Mir. Hib. Paris. UI 220, 33 Hibernie (gen.) Mir. Hib. Paris. III 220 Hy- bernia ib. 219 impudeutes grassatores Hiberni Oild. III 36, 16 Hibernenses Gild. III 88, 37 V. Gild. A UI 95, 8. 20 Nenn. ini. III 155, 14 196, 4. 5/6 BriU. III 196, 5 197, 7. 13. 22 Hiberneusis insula V. Oild. A lEI 94, 24 mare Hibernicum Britt. III 195, 25 Hiherus flumen v. Iberus Hiebuseus v. lebuseus Hierapolis Marc. II 94, 494, 2 Bed. A III 288, 332 310, 539 Hieropolitanus episoopus Prosp. I 419, 550 429, 683 Hieropolitanus praesul Vict. T. 11 193, 499 Hiericho (lericho) Chr. Al. I 115, 226 Oeneal. I 176, 337 187 , 496 Is. chr. A H 461 , 289 Bed. A III 263,96 264,104 Hierico Oeneal. I 177,353 187,496 190, 631 Hieropolis v. Hierapolis Hierosoli/ma (gen. -orum) vel Hierosolymae (gen. -arum) Hierosolyma Hyd. II 13, 26 Vici. T. II 186, 459 192, 492, 1 Bed. A m 259, 56 289, 343 291, 37i Hieru- solyma Is. chr. A 11 447, 178 454, 241 456, 254 458, 266 460, 285 add. II ad Bed. III 338 Lat. Mal. m 428, 10 Hierosolima Cons. Const. I 246, 419 Bed. A III 269, 146 284, 29i 286, 308 Bed. B III 286, 194 Hierusolima Chr. Al. I 128, 300. 302 Is. chr. A II 461 , 289» Iherosolima Clir. 511 I 640, 346 — Hierosolimae Prosp. I 399, 243 406, 335, 23/24 410, 393. 398 415, 479 433, 743 434, 751 439,849 441,887 454,1074 — abl. Hierosolymis Oeneal. I 162, 32» 193, 571 F. Vind. A I 283, 151 Prosp. I 395, iso 396, 185 398, 227 Hyd. II 17, 38. 40 18, 68 19, 66 22, 106 Marc. II 80, 439, 2 Cass. II 122, 64. 58 Is. chr. A II 466, 333 Bed. A III 297, 436 303,486 Hierusolymis C/ir. ^/.I 121,267 Chr. 452 I 648, 24 Is. chr. A II 467, 345 Is. chr.B II 440, 74 445, 110 461, 191 add. II ad Bed. m 339 Lat. Mal. III 428, 8 Hierosolimis Cons. Const. I 246, 4i5i»s Prosp. I 391, 110 403, 305. ,306 411, 4U 412,428 415,478ji"s 420,558 422,699 432,715 446, 953. 960 448, 996 452, 1045 add. II ad Is. chr. II 492 Bed. A HI 276, 205 280, 251 283, 274 Sed. B m 268, 124 272, 130(A; 289, 20S Hierusolimis Chr. Al. I 127, 293 Is. chr. A II 440, 112 Hyerosolimis add. I ad Prosp. I 487, 8 Iherosolimis Chr. 511 I 640, 357 Hierosolyma {gen. -ae) Marc. II 74, 419, 3 84, 453, 1 Vict. T. II 193, 497, 3 Is. chr. A II 478, 413 Bed. A III 276, 216 279, 249 286, 3i7 287, 319 289, 348 304, 490 310, 537. 539 326, 611 Bed. B III 284, 186 Lat. Mal. III 427, 41 Hierusolyma Is. chr. A II 449, 193 452, 227 456, 251 458, 269 Is. chr. B 11 448, 129 456, 169 Hierosolima Prosp. I 424, 620. 622 428, 663 435, 771 add. II ad Is. chr. II 494, 8 Bed. A lU. 263, 90 Bed. B III 273, 134 Hierusolima Barb. I 279, 86 292,219 Iherosolima Chr. 511 1 639, 302. 317 640, 326. 359 C. Hisp. II 353, 72 Ps. Is. h. U 384, 11 386, 17 add. II ad Is. hist. II 494, 8 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 661 lerosolima add. IV ad Is. chr. 11 504, 4 V. Gild. B III 109, 1 lerusolima P«. h. chr. II 499, ISO Hierosolomia €hr. 354 I 140, 7 llierusalem Chr. Al. I 120, 26.", 124, 281 128, 30o bis 129, 313 ter. 315 Oener. A I 121, 26» 128, 297 129, 299 134, 346 135, 363 Gener. B I 132, 167,52 135,117 GeneaZ. I 1G4, 74» 1G7, 146 179, 373 iiS. 374 180,414 181,418.422 182,437 184, 453 bis. 465» • ''. 456 ter 185, 457. 458 ter. 459. 460 191, 541. 543 192, 646 193, 571 194, 613 PrOSp. 1 391, 115 397, 202 406, 335, 16 423, 599 Hyd. II 29, 174 (a; (W II 142,797 /«. cAr. ^ II 429, 19» 445, 164 446, 171 Gild. III 47, I8 70, 23/24 72, 11 74, 2. 6. 13 Bed. A III 262, 86 267, 136. 139 268,140. 141 269,147 270,149 j!. Imbrus lamo (oppidum ins. Balear.^Tomaene Gener. A 1 110,216 lapygii Chr. Al. I 97, 5S, 33 lapigesi Gener. A 1 97, 83, 33 lasa V. Thasus lasdaire mons Nenn. III 157, 8 Azariae nnmtes Britt. ra 157, 11 lassus V. Thasus latrus (fluvius) Auct. Marc. 11 104, .■■35, 3 Iberi, Ibiri, Ibirii r. Hiberi Iheria, Ibiria r. Iliberia Iberus flumen add. I ad Is. Jiist. 11 304, 14 llilierus flumen Ps. Is. h. II 378, 1 raare Icht Nenn. int. III 148, 10 187, 12 Ichihyophagi Icthyofagi Gener. A I 101, 132,6 Ictyo- fagi ib. 108, 203 Sciofagi Geneal. I 168, 162 Pisces comeduli Chr. Al. I 101, 105,6 108, 174 CHRONICA 111. Idaei Daetyli (j^l.) Is. chr. A II 435, 64. 64" Idos V. Indus flumen Idumaei (pl.) Prosp. I 386, 32 Is. chr. A II 432, 35 Idumei Gener. A I 107, 197, 26 Idomei Chr. Al. I 107, 167, 26 Idumea geus Bed. A III 256, 41 lebus (= Eierosolyma) Oeneal. I 167,146 179,374 lebuseus (subst.) Geneal. I 179, 373 bis Hiebuseus Chr. Al. I 115,226 lebusei (pl.) Chr. Al. l 107, 167, 25 Gener. A I 110,216 Geneal. I 179,376 Lebusei Gener. ^4 I 107, 197, 25 lericho v. Hiericho lerosolima v. Hiorosolyma lerunda v. Gerunda lerusalem, lerusolima v. Hierosolynia lesdona Ps. Is. h. II 384, 11 Igabrum Egabro I 573 (Bet.) Agabra Ps. Is. h. II 382,8 (Iggeliuham (Inyelheim) add. IV ad Bed. III 345] Iherosolima, Iherusalem v. Hierosolyma Ilerda I 573 Ylorda Ps. Is. h. II 382, « Ilerdensis urbs Hyd. II 25, 142 Is. hist. II 301, 11 Ufintinc V. Gild. A III 104, 36 Ili insula Nenn. int. III 156,8 Ilici Hylici Ps. Is. h. II 382, 8 Elecem (acc.) Mar. II 232,460 Ilium Prosp. I 389, 71 Silv. I 540, 7,1 Cass. II 121,42 Is.chr. A II 437,82" Nenn.int. III 151, 29 Bed. A III 259,58 261,74 Hilium Nenn. III 151, 31 *soIis (ex graeco tjXiov i. e.'li.iov) Chr. Al. I 119, 2.52. 256 120, 262 c/. Troia lUiberri Eliberri I .573 (Bet.) Ps. Is. h. 11 382,8 IUiricum, IUirii v. Illyricum, IUyria Illurius, Illuri cet. v. IUyria Illychinitia v. Lychnitis niyria Gener. A I 98, 88, 31 Chr. Al. I 98, 62, 31 Ulyrius (adj.) Marc. II 95, 500, 2 Ister IUurius Gener. A I 112, 229,35 Illyrii (subst., pl.) Is. chr. A II 448, 193 Illirii Bed. A III 275, 195 Illuri Gener. A I 97, 83, 25 c/. Defantes Illyrici (pl.) Chr. Al. I 96,41 97,58,25 98,58,44 Illyryci Gener. A I 96, 44 Illyriani (pl.) Is. hist. U 297, 23 (b). 24 (a) Illuri- ani Oener. A I 98, 83, 44 lllyricum Or.Const. I 7,20 8,3.27 11,7 Prosp. I 442, 896 479, 1346 Silv. I 539 tit. 5 Dom. Val. I 629,2 j/arc. II 80, 441, 3 iJS 81,442 92,411,1 99, 516,3.517 100,517 103,5,30 Auct. Marc. 11 107, 543, 2 loh. n 216, 581, 2 Is. hist. II 269, 6/7 297, 21 Is. chr. A n 463, 314 Is. chr. B II 463,211 Bed. A III 292, 382 303, 487 lUiricum Chr. 511 I 642, 427 add. II ad Bed. III 338 bls Hillyricum Cass. II 156, 1239 add. II ad Bed. IH 336 Hil- liricum add. II nd Bcd. III 339 lUyricus Silv. 1 547, 27 Illyricianus (subst.) Vict. T. II 196,518,2 lllyricianus (adj.) Marc. II 91,479 95, 499, 1 Jis 99, 516, 3 103, 530 Vict. T. II 191, 491 202, 549, 1 85 664 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Illyrioiani episcopi (pl.) Vict. T. 198, 536 204, 559, 1 Iluro (hodie Oloron) civitas Elloronensium N. Gall. I 607, 12 id est Aelarona ib. 608, xiv Imbrus (insula) Gener. A I 103, 134, 18 lamrus Geneal. I 168, 165 lambra Chr. Al. I 103, 125, 18 Imma apud Immas Prosp. I 442, 905 Inalpes Graiae iV. Gall. I 598 Inalpes maritimae N. Gall. I 611 Inalpes Poeniuae N. Gall. I 598 Inoionensium civitas N. Oall. I 605, xiii 7 India Gener. A I 95,49 101,140 106, 193 JJs. 195,10 Gener. B I 95, 48 101, 80 Chr. Al.l 95, 2« bis 106, 163 bis. 164, 10 Geneal. I 165, 75 166, 111 168, 164 182, 446 Marc. n 83, 448, 1 94, 496, 2 Cass. II 140, 749 Scijth. B. II 312, 3 319, 24 bis 321, 31 Scyth. L. II 321,31 C. Byz. II 3.52 Is. chr. A U 458,265. 265" Bed. A III 254, 26 Indie (gen.) C. Hisp. II 352, 66 Indus (incola) Chr. 511 1 637, 213 Indi (pl.) Chr. Al. I 101 , 112 Gener. A I 105, 174 106, 190, S. 192, 5 107, 197, 15 Silv. 1 547, 2 Is. hist. II 267, 2 268, 3i Scyth. L. II 312, 3 321 , 31 Scyth. B. II 321, 31 Is. chr. B II 429,17 Gild. m 29,25 Bed.B III 253,25 Indii Gener. B I 105, 63 Chr. Al. I 105, 145 106, 159, 8. 161, 5 Geneal. I 165, 100 Is. chr. A II 429, 20 Indie Scyth. L. U 319, 24 — Indi primi et secundi Chr. Al. I 107, 167, 15 India (= Arabia) Gener. A I 106, 188 Arsinoita India Chr. Al. I 106, 157 India cf. Sindica Indice v. Sindiea Indicus oceanus Bed. A III 275, 201 Indus (flumen) Chr. Al. I 111, 201,1 Idos Gener. A I 111, 229, 1 Insula laci Volsiniensis Auct. Marc. II 104, 534. 536, 6 106, 538, 7 Interamna (Umbriae) Or. Const. I 7, 26 Prosp. I 440, 859 Lat. lust. in 421, 22 Teramna Cass. II 147,960 lones Gener. A I 96, 62 108, 204 Hiones Chr. Al. I 96, 39 Hionii ib. 108, 175 lonia Gener. A I 99, 91, 12 Chr. Al. I 99, 65, 12 ab lone Oener. A 109, 209 ab Hiones Chr. Al. 109, 180 lonides civitates Gener. A I 109, 209 lonidis civi- tates Chr. Al. I 109, I80 lordanes (flumen) 6-'e«er. ^ I 114, 247 130,308 Gener. B I 130, 143 Prosp. I 409 , 376 Chr. 511 I 639, 284 Vict. T. II 195,516 Gild. III 25,15 32,4 65, 19 74, 33 Bed. A III 258, 48 Lat. Mal. III 432, 28 lordanis (nom.) Gener. A I 111, 229, 5 Chr. Al. I 111, 201,5 lordanes ((jen.) Lat. Mal. III 432,42 lordanis fluvium CJir. Al.\ 115, 226 lordannes Lai. Mal. III 429, 15. 17 432, 4 435, I6 lovis mons ». Mons lovis Ipirotia v. Epirus Ira (fluvius Uispaniae, hodie Staffora) F. Vind. A I 305, 588 Mar. II 232, 461 Hira Marc. II 88, 46i, 2 Uyra Lat. lusl. III 423, 5 Iren (acc.) V. Gild. A III 93, 24 Isabini Gener. A I 101, 132,6 Chr. Al. I 101, 105,5 Geneal. I 168,162 = Sabaeif Fr. Isacar (tribus) Prosp. I 390, 79 add. IV ad Prosp. I 491 Isauria An. Val. I 314, 39. 41 Prosp. I 421, 58o 456, 1104 Silv. I 541, s, 4 Hyd. U 32, 215 Marc. II 91, 475, 1 93, 485. 488, 1 94, 492 95, 497. 498, 2 Vict. T. n 189,476,3.476 190,483 Lat. lust. III 420,23 Hisauria Cass. II 141, 766 Isaurus Marc. II 92, 484, 1 95, 498, 2 Isauri (pl.) An. Val. I 314, 42 Marc. II 68, 405 80,441,1 90,473,2 9i,mbis 95,497 Auct. Marc. II 108, 647, 5 Issaurii Chr. Al. I 107, 167, 40 Hisaurienses Oener. A I 107, 197, 40 Isauricus Ayn. I 314 bellum Isauricum Cons. Const. I 216, 713, 1 Chr. pasch. I 216, 713, l Marc. II 94, 492 bis. 497, 2 Vict. T. U 192, 495, i Ismahelltae (pl.) Prosp. I 386, 29 C. Hisp. 11 366, 130 Is. chr. A n 432, 34 Is. chr. B II 432, 31 Bed. A ni 256, 39 Lat. Mal. III 433, 14 Ismahelite Bed. B III 256, 42 Hismahelitae C. Hisp. II 362, 105 Hismaelitae C. Byz. II 339, 2i 343, 24 346, 29 v. 35 Smahelitae C. Hisp. II 343, 37 Isinahelita (sing.) Geneal. I 179, 377^» Ismemts fluvius Isminius Chr. Al. I 111,201,8 Es- menos Gener. A I 111, 229, 8 Isontius fluvius v. Sontius Isp- V. Hisp- Israel (terra vel populus, indecl.) Chr. 354 I 90, 2l(b) Gener. B I 120, 109. iu 121, 116 129, 179 Oeneal. I 167, 144 177, 352 179, 372. 373. 377» 185, 458 186, 474IJ 188, 498. 509. 511 189,621 190,533.535 192,551» F. Vind. B I 278, 74 Chr. 511 I 639, 290 Vict. T. II 199, 639 add. VII ad Is. hist. U 376 Oild. III 26, 11. 32 37, 11 57, 8. 9. 13 59, 22 bis 60, 7 65, 18 69, 21 71, 27 72, 13. 20 73, 8. 35 74, 1 76, 5 bis. 32 V. Gild. A III 100, 10 Bed. B III 257, 51 Bed. A m 259, 63 260, 64 Israhel Chr. 354 I 90, 22 (a) Chr. Al. I 116,234 117,240 118,242.243.246 119,250.253. 256. 257. 259. 260 bis 120, 263. 266 bis 121, 268 125, 287 127,292.295.296 Gene»-. ^ I 121, 269 123,277 129, 299 (reJieo/. I 173, 281 178,359.372 187,497 188,498 189,52,3.629 190,533 191,539 192,546.668 193, .569 add. 1 ad Chr. 354 1 152, 27. 31 Barb. I 280 Prosp. 1391,114 393,155 394,156 409,382 add.Vad Prosp. I 497 Chr. 511 I 633,37.38.40 634,104 635, 147. 148 Is. chr. B II 440, 76 Oild. UI 48, 3 49, 2. 7. 18. 19 50, U. 13. 17 51, 7. 14. 20 52, 9. £4 54, 10. 19 55, 21 56, 14. 35 57, 4. 12. 16 Britt. III 153, 11 Bed. A III 257, 4? 258, 48. 49 259, 6i. 65 260, 67. 70 263,94.96.98 264,108 265,111 266,128 268,144 Bed. B III 262, 89 263, 93 265, 105 266, 112 Lat. Mal. in 431, 32 432, 37. 41 — acc. Israelem Gild. III 40,17 gen. Israhelis Bed. A III 262,86 Lat. Bed. III 350, 32 filii Israel Gener. B I 129, 176 130, 142. 143 Oeneal. I 164,74» 177,352 179,373 186,487» 188,505. 508 189,514.523 191, .538 Ps. Is. h. II 378,2 Nenn. int. III 154, 1 156, 21 filii Israhel Chr. INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 665 Al. I 113,21.'. 114,222.223 115, 226 il'j(. 230 116, 232. 234 117, 237 his 118, 242. 243. 246 111), 253. 260 120,263 126,291 127, 2;i3 128, 302 Gener. A l 114,24.1 119,266 121,269 GeneoZ. I 170, 224 C?ir. 511 1 633, 45 Vict. Aq. I 682, 19. 24 add. I ad Vict. Aq. I 737, 24 add. II 740, 12 Britt. III 156, 17 Bed. A III 257, 46 bin 259, 50. 53 Lat. Bed. III 349, 31 Lat. Mal. III 426, 31 Isralielitae (j^l.) add. I ad Chr. 354 I 152, 35 1'rosp. I 387, 32 Is. chr. A II 432, 35 viri Israhelitae add. I ad Chr. 354 I 152, 31 Israeliticus (adj.) Gild. III 32, 3 Israhelitica gens Bed. A III 256, 41 323, 600 Israhelitica plebs ib. 323, 600 Issaurii v. Isauri Ister fiumen (== Danuvius) Ister IUurius Qener. A I 112, 229, 35 Isti-us Chr. Al. I 112, 201, 35 in Istrium Is. hist. II 270, 5 apud Strium Is. chr. A U 468, 349 c/. Danuvius Istri s. Istropolis (oppidum iu Ponto) Histrus Bed. A in 267, 134 Istria s. Hislria (regio Illijr.) Histria Prosp. I 455, 1089 Chr. 511 I 644, 483 eV laTQto rfl fijato (i. e. Flanona , insula Istriae) Chr. pasch. I 238, 355, 1 Histri (pl.) Oener. A I 97, 83, 30 Silv. 1 536, 7 Istrii Chr. Al. I 97,58,30 Italia Or. Const. I 7, 15. 20 8,9. 13. 24. 30 10,29 11, 7 Oener. A I 98, 88, 36 Chr. Al. I 98, 62, 36 111, 200, 10 Chr. 354 I 143, 2 Chr. pasch. I 235, 337, l 237, 350, 1. 2 bis 245, 394, 2 Havn. I 269, [31]. 33 299, 401. 402. 405 bis 300, 411 304, 455, 7 309, 475, 1. 476, 2 337, 1 ter. 2. 3 ter. 4 6««. 5 338, 7. 8 bis 339, 21 Havn. vig. I 309, 476, 2 337 Havn. A I 313, 487 Havn. B I 313, 487, 2 F. Vind. A I 299, 532 An. Val. I 310 314, 46 bis 315, 46. 47 316, 49 bis 322, 59 324, 73 Sang. I 335, 712 Agn. I 335, 90 bis 336, 9.5 ter Prosp. I 441,876 459,1153 464,1218 466,1243 471,1294 473, 1310 481, 1358 482, 1367, 1. 5 Silv. I 521, 45 535 tit. 1 547, 26 Dom. Val. I 629, 7. 21. 28 Chr. 511 I 642, 420 644, 476 649, 522 051, 540 664, 635 665, 653. 670 Chr. 452 I 648, 18 650, 30 652, 50 bis 658, loo 660, 123 662, 141 Vict. Aq. I 727 add. IV ad Vict. Aq. I 754 bis Hyd. 11 15, 8. 13 18, 56 22, 99 26, 153. 154 29, 176. 177 30, 185 31, 200 34, 234 36 ter Marc. 11 61, 382, 1 62, 387, 2. 391, 1 65, 398, 4 68, 406, 2 79, 434. 437 93, 488, 2. 489 97, 508 Auct. Marc. II 104, 535, 1 105, 538, 1 107, 542, 2 bis. 543 , 2. 545, 3 108, 547, 2 Cass. U 122, 48 133, 526 154, ii69 155, 1211 157, 1268 158,1283 159,1319 160,1344 Fic*. 2'. II 185, 449 190, 487 203, 554, 4 loh. 11 214, 676, 1 215, 578, 3 216, 581, i bis 217, 586, 1 218, 587, 3 Chr. Caes. II 222,490 223, 510. 513,2 Mar. II 233,489 236,5.39 237, 556, 5 238, 568. 569. 570, 1. 572 239, 580 Is. hist. n 272, 25. 27 (a). 31 (b) 273, 11 (a) 275, 3. ii. 14 bis 278, 20 282, 6. 8 283, 4 (a). i. n. n 294, 3 297, 25. 32 Scgth. L. n 318, 22 Scyth. B. II 318, 22 Ps. Is. h. n 379, 3 381, 6 383, 9 384, 11. 12 Is. chr. A U 438, 96 471, 368 476, 399''. 402 bis 477, 404» Is. chr. B n 477, 259 add. II ad Is. chr. H 491, 1 493, 4. 8 add. 1 V 503, 2 bis 505, 5 Ps. Is. chr. U 499, 94 501, 394 mg. 402 Oild. ni 30, 16 33, 5 Britt. III 149,6 152,5 Nenn. int. III 149,23 152,21 Bed. A m 261,72 287,328 298,446 299,4,58. 460 300,465 306, 502 308, 522. 523 bis. 527 318, 584 Bed. B III 260, 75 add. I ad Bed. lU 334, 494. 522 his. 523 add. II 336 338 340 Lat. Bed. III 354, 166» (Guelf.) Lat. lust. III 420, 5 Beg. Vis. III 464, 3. 4 465, 7.18 Italie Ps. Is. h. U 379,3 Ytalia add. IV ad Is. chr. U 503, 3 Ytalya ibid. Italica Chr. 511 I 653, 546 Italus (subst.) Chr. 354 I 147, 21 Itali (pl.) add. I ad Is. hist. II 304, u Brilt. m 161, 21 Hitali Ps. Is. h. II 379, 2 Italus (adj.) Is. hist. II 283, 10 Italicus (adj.) I 550 {tit.) Marc. II 64, 395, 5 Italica (urbs Hispaniae) Prusp. I 419,543 422, 582 Chr. 511 I 640, 342. 350 Marc. II 60, 379, 1 Cass. II 141, 766 loh. II 216, 584, 1 Ps. Is. h. II 382, 8 Idalia I 573 {Bet.) cf. Taliqua Itei V. Ituraei Ithaca Ithagae Gener. A I 99, 91, lo Thaci Chr. Al. I 99, 65, 10 Trace Geneal. I 170, 200 Ituraei Iturei Gener. B I 104, 55 Itei Oeneal. I 165, 81 Etes prioris Gener. A I 104, I6i Yantii Chr. Al. I 104, 134 luncensis ecclesia Vict. T. II 203, 552 luda Chr. Al. I 120, 264 Gener. A I 126, 291 134, 344 Geneal. I 178,372 181,421 192, 557» ijs. b 193, 569 F. Vind. B I 278, 74 Prosp. I 391, 115 408, 3,59 add. V ad Prosp.l ^2i Hyd. II 11, 39 Scyth. L. II 319, 24 Is. chr. B II 425, 3 Gild. lU 51, lO 54, 26 57, 3 59, 22 Bed. A III 264, 104 269, 14G 272, 159 Lat. Mal. lU 428, 22 431, 13 gen. lude Chr. 3,54 I 140,6 Geneal. I 181,422 in ludas Chr. Al. I 129,313 — tribus luda Gener. A I 89,8 116,250 121, 269 133, 335, 1 Chr. Al. I 115, 231 118, 249 120, 265 Geneal. I 182, 444 183, 450 191, 543 Prosp. I 389, 66 391, 107 Bed. A lU 258, 49 262, 82 — reg- num luda Is. chr. B U 440, 76 Bed. B UI 262, 89 regnum ludae Bed. B III 264, 97 — terra luda Oeneal. I 185, 457 terram luda ib. 187, 496 — iilii luda Gener. A I 121, 269 Geneal. I 179, 376 Gild. III 57, 1 ludaea (regio) Cons. Const. I 221, 62 Havn. I 338, 13 Prosp. I 395, 174. 178 400, 263 Chr. 511 I 638, 270. 279 639, 283. 299. 309. 314. 315. 318 640, 325 CaSS. II 139, 699 C. Byz. II 335, 7 Is. chr. A II 440. uo 441, 120 443, 141. 144. 147 445, 159. 161 449, 197 454, 242 Is. chr. B II 445, los 452, 152 Gild. UI 39, 14 70, 1 Bed. A III 269, 148 275, 196 277, 222. 226 278, 231 279, 249 283, 28I 284, 292. 296 Lat. Mal. lU 430, 10 435, 27 ludea Chr. 354 1 71, 2 140, 8. 10. 12. 13 Chr. Al. I 124, 28i 127, 296. 297 128, 302 Oener. B I 130, 182 Geneal. I 181, 429 184, 454 185, 458 Barb. I 283, I66 Prosp. I 393, 155 396, 199 398, 227 400, 248. 260 401, 264. 267. 271 405, 326. 335, 4 406, 335, 22 407,358 408,373 412,428.434 413,440 415,476.478 421, 578 add. V ad Prosp. I 495 Scyth. L. U 318, 23 Scyth. B. U 318, 23 C. Hisp. U 335, 2 Bed. A III 267,136 268,142 270,149,2 271, i5i 276,205 280, 85* 666 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. 260 281,262 282,271 283, 274 iiS. 277 284,290.292 285, 296 Bed. B III 268, 122 280, 167 Lat. Ual. III 426, 37 427, 2 428, 21 429. u ludaei (pl., subst.) Gener. A I 106, 190, i. 192, 1 Chr. 354 I 140, 7. 16 add. I ad Chr. 354 I 152, 31 Cons. Consl. I 221 , 77 Chr. pasch. I 221, 68 Havn. I 268, 15 An. Val. I 326, 81 bis. 82 bis Prosp. I 387, 32 389,67 391,11.1 394,171 395, m. 181 396,187 399, 237.247 401,268 403,306 418,532 /St7u. 1519, 7 547, 10 Chr. 511 1 636, 198. 205 637, 212. 215. 216. 219. 220. 221. 227. 228. 229. 238. 239 638, 246. 247. 260 bis. 258. 260. 273 639, 306. 317. 318 640, 330. 351. 359 Vict. Aq. I 683, 14 add. I ad Vict. Aq. I 737, 29 738, lo. ii Cass. 11 142, 797 Is. hist. II 291, 14 add. IX ad Is. hist. II 389, (a) 10 Is. chr. A II 434, 55 446, i7i 449, 201 450, 207 451, 213 452, 227 454, 237 456, 251 457, 261 458, 269 467, 345 bis 468, 345 472, 379 480, 416 Is. chr. B n 446, iis 480, 265 Cfild. m 67, 27 83,24 88,32 Sed. A HI 268, uo 270,148 271, 151 273,170 276,213 277 , 225. 226 iis 278,232.234 280,251 281,264 282,269 283,277.280 284,287.292 286,313 288, 340 321, 594 u. 11 Bed. B m 218, m 310, 280 add. I ad Bed. III 335, 540 add. II 338 his Lat. Mal. III 426, 33 427, 38. 40. 46 bis 428, 26 429, 31. 32. 41 430, U. 11/12. 13. 25. 29 431, 19 433, 13 — ludei Oener. .B I 89, 8 127,137 130,182 Chr. Al. I 106, 159, 1. 161, 1 107, 167, 1 127, 295 Chr. 354 I 140, 3. 5. 6. 9. 12. 14 Oeneal. I 163, 53 182 , 431 185, 458 F. Vind. A I 283, lol 284, 168 Barb. I 283, 166 Frosp. I 388, 62 389, 64. 72 391, 117 393, 155 396, 188 398, 219. 228. 232. 234 399, 243 400, 248. 261.256 401, 270 6JS. 271 402,281 403,293.305 404,323 405, 335, 2. 11 407, 354 408, 360 409, 376. 387 410, 389. 398.399 411,411 412,428 413,452 414, 468. 470 419, 641 421,577.578.579 422,588 424,614.619.620.622 425, 625 C Hisp. II 339, 15 349, 60 368, 139 Ps. Is. h. U 380, 3 381, 6 386, 16 387, I8 add. IX ad Is. hisl. II 389, (6) 1 Ps. Is. chr. II 499, 64. 94. 162 bis.l9bmg.bis 501,415 Bed. A III 249, lo 268,142 270, 150 ijs 272,160 274, 177. I9i 276, 206. 2u. 216. 218 277, 221. 223. 226 278, 229. 230 279, 248 bis 281, 262. 263 282, 272 284, 291 286, 317 287, 319 Bed. B IH 272, 130 ludaeus {subst.) Marc. II 76, 423, 2 Bed. A III 278, 228 ludeus Prosp. I 401, 266 ludaeus {adj.) An. Val. I 328, 94 Lat. Mal. III 428, 20 ludaea gens Silv. I 520, 12 Cass. 11 121,29 gens ludea Prosp. I 393,155 401,264 415,478 ^ed. ^ III 262,81 281,263 ludaea regio Lat. Mal. III 428, 2 ludea terra ib. 428, 35 ludaicus {adj.) Prosp. I 424, 620 434, 749 453, 1059 460, 1158 Chr. 511 I 640, 359 Oild. III 66, 3 Bed. A III 268, 143 282, 26» captivitatis ludaice Bed. B III 272, 130 ludeu urbs Britt. III 208, u Atbret ludeu (i. e. 'resli- tutio apud ludeu' H. Z.) ib. 208, 15 luthungi Chr. 452 I 658, 106 Myd. II 22, 93 luvavum luvavo N. Gall. I 594, vu A 1 Kartliago v. Carthago Kazania v. Gazania Labau Geneal. I 167, 158 Labooti Chr. Al. I 111, 199 Labordo N. Gall. I 610, 5 Lacedaemon Prosp. I 390, 92 Is. chr. A II 435, 57 Lacedemon Bed. B III 257, 52 Bed. A III 262, 80 Lacedaemonius (subst.) Prosp. I 392, uo Lacedaemonii (pl.) Silv. I 547, 9 Is. chr. A II 439 , 105 Bed. A III 277, 223 Lacedemoi.ii Scyth. L. II 3 17, 20 bis 318, 20 Bed. B III 262, 81 Bed. A III 265, 119 Laoedemonls {abl.) Scyth. B. II 317, 20 Lacedaemones Laoedaemonas {acc.) Cass. II 122, 66 Lacedemones Scyth. B. II 317, 20 318, 20 Lacones Oener. A I 108, 204 Laconii Chr. Al. I 108, 175 Lactora {hodie Lectoure) Lictora N. Gall. I 606, 4 civitas Lactoratium ibid. Lais municipium IJyd. II 35, 253 Lameca (hodie Lamego) Lameco I 574 (Gallit.) Ps. Is. h. II 382, 8 Lampadusa v. Lopadusa Langobardi Sang. 1 336, 717 Agn. I 336, 94 bis. 95 bis. 96 quater Harn. I 338, 5. 6. 7 bis. 8 339, 14. 21 add. VI ad Prosp. I 498, m 499, 423 Mar. II 238, 669, 572. 573, 1. 574 239, 574 add. IX ad Is. hist. II 390 , (a) 9 Is. chr. A II 476, 401C. 402 477, 404'' Is. chr. B II 477, 259 add. II ad Is. chr. II 491, 1 bis add. IV 505, 5 Ps. Is. chr. II 501, 327 Bed. A III 308, 523. 527 317, 573. 575 bis 318, 585 add. I ad Bed. III 335,581 Lougubardi Sang. I 335, 712 Mavn. I 337, 4 bis. 6 338, 8. 9 339, 22 quater. 23 Havn. mg. I 337 add. VI ad Prosp. I 498, 379 Byd. II 36 V. u/12 loh. n 212, 572 213, 573, ibis 214, 576,1 215,578,3 216, 581, 1 JiS 217,584,4.586,1 218,587,3 add. IX ad Is. hist. II 390, (A) 6 add. IV ad Is. chr. II 504, 3 bis Britt. lU 160, lo/u 164, 19 Nenn. int. ni 164, 10 Langabardi add. II ad Is. chr. II 491,2 Lanua Hilduti (insula) V. Oild. A III 93, 20 Laodicea Laodicia Marc. II 97, 5lo, 3 Bed. A III 276,210 293,389 Laodicie (gen.) Bed. B III 293, 230 a Laudioia Prosp. I 398, 232 Marc. H 94, 494, 2 Laodicenus episoopus Prosp. I 457, 1129 Bed. A III 298, 441 Laudicenus episc. Havn. I 268, 12 Prosp. I 442, 907 443, 917 Laudochenus episc. Chr. 511 1 644, 50i Laodiceni (pL, subst.) Bed. A UI 293, 393 [Laon Loon N. Oall. I 592, vi 13] Lapanduoa v. Lopadusa Larissa (Thessaliae) Marc. II 92, 482, 2 Lasdania v. Lusitania Latium Havn. I 337, 2 (carm.) Latiui (subst.) Oener. A I 96, 74 97, 83, 36 98, 85, 2 107, 197,53 Chr. Al. I 96, 51 97, ;,8, 36. 38 98, 60, 2 Chr.354 I 143, 9 Oeneal. I 169, 187» • b Prosp INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 667 I 390, 95. 96 391, 104. 112. 116 392, 122. 126 393, 141 Lib. pasch. I 508, 52 Silv. 1 547, 8 Chr. 511 I 634, 78. 86 Vict. Aq. 1 677, 2 679, 13 680,14 684,16 687 689 (er 691 iw 693 695 697 quater 699 bis 701 703 bis 705 quiwpdes 711 713 ter 719 721 bis 725 727 729 731 P. Camp. I 746, 475 747, 497. .sn 748, ssu. .".s.i I add. p. VII (ad p. 78) Cass. II 121, 46 122, 75 Fs. Is. h. n 379, .1 Is. chr. B n 425, 2 7«. chr. A U 436, 76 add. II ad Is. chr. II 492 bis Britt. Ul 150, 4 153, 4. 13 160, 8 Nenn. int. m 150, 4 Bed. B 111 259, 60 Bed. A 111 261, 72. 75. 78 262, 83. 87 263, 91. 95. 99 26.5, 110. 112. 116 275, 199 add. III ad Bed. III 342 Lat. Mal. III 426, 22 cf. Cittei Latinus (adj.) Prosp. I 403, 303 Silv. I 547, 26 Ckr. 511 I 638, 251 Chr. 452 I 646, 15 Vict. Aq. I 677, 5 I add. p. XI (port. 21) Hyd. II 35, 253 Marc. II 63, 39J v. 5 Cass. II 121, 44 132, 450 143, 829 Is. chr. A n 438, 97 451, 211» 452, 224 Is. chr. B U 438, 57 Bed. B III 260, 68 Bed. A UI 301, 471 Lat. Mal. III 429, 5 Latina lingua Geneal. 1 161,25 162, 27^^ ■•> • c. 31 163,39» 164,63 Prosp. I 393,155 add. V ad Prosp. I 495 P. Camp. I 745, 6 Ps. Is. h. II 381,6 Bed. A III 254,2(5 Latinus sermo Vict. Aq. I 681, 11 Bed. A UI 254, 27 La- tinum (ntr. = Latinus sermo) Oencal. I 178, 356 195, 617 add. V ad Prosp. I 494 prol. Eyd. II 13, 23 Marc. II 60 praef. v. 4 63, 392 V. 13 Bed. A III 320, 590 Ilil. III 416, 12 Latine (adv.) Geneal. I 162, 33 164, 66 Ps. Is. h. U 381, 5 bis Is. chr. A II 456, 253 V. Gild. B m 110,21.23 Britt. m 215,27 Bed. A III 314, 559 Laudiceniis, Laudochenus v. Laodicenus Laudicia v. Laodicea Laudunum civitas Laudunensiuni N. Gall. I 592, vi 13 Lavinium Chr. 354 I 143, 13 Laurentum Laurentes nymphae I 54t>, 21 ager Lau- rentiuus Chr. 354 I 143, 3 Lauretum v. Ravenna Lausanna (Lousonna) N. Gall. I 597, 3 Lausanum Antuatioum ibid. [Lausanne ibid.] [Laz]ae Hyd. 11 29, 177 Lazdenia v. Lusitania Lazones Gener. A I 103, 16O Oeneal. I 165, 79 Lazici Oener. B I 103, 54 Alazonii Chr. Al. 1 103, 132 e/. Ludiani Lebdeni v. Nebdini Lebusei v. lebusei Lectimagna v. Leptis maior Legio (Uispaniae) Hyd. U 32,214» Legionum urbs (Britanniae) Oild. III 31, 21 urbs Legionis Britt. m 200, 7 Nenn. int. III 200, l Lemica (civitas Gallaeciae) Hyd. II 13, 12 Lemn flumen Britt. III 213, 7 Leman tiumen Nenn. int. UI 213, 5 Leueu III 130, lxvi Lemnus (insula) Gener. A I 109, 2u8, lu Chr. 511 I 633, 59 Limuus Chr. Al. I 109, 17 9, 10 Lemovices civitas Leraovicum N. Gall. I 604, xii 6 Leodium (hodie Luttich) N. Oall. I 595, viii 2 Leonen N. Oall. I 587, iii 14 (= Leonensis pagus, hodie St. Pol de Leon?) Leptam (acc.) Ps. Is. h. II 387, 19 bis Lepdam ib. 381,7 Leptis maior Lepthi magna Geneal. I 168, 164 Lecti- magna Gener. B I 102, 86 Leptis Oener. A I 102, 146 Prosp. I 433, 736 Chr. 511 I 641, 382 Cass. II 144, 869 Lesbus (insula) Oener. A I 99, 21, 6 109, 203, 11 Chr. Al. I 99, 65, 6 103, 125, 16 109, 179, 11 Geneal. I 168, 165 170, 200 Prosp. 1 388, 54 Lesbius Oener. A I 103, 134, 16 Letaria V. Oild. A III 96, 13 101, 4i/42 Leuci civitas Leucoram N. Oall. I 589, v 3 Leudimum, Leuduna v. Lugdunum Levi (tribus) Oener. A I 121,269 Chr.Al.l 120,266 Oeneat. I 178,372 add. IV, i ad Prosp. I 493 Lexovii civitas Lexoviorum N. Gall. I 586, 11 6 Libanus Gener. A I 111,228,1 Chr. Al. I 111,200,1 Geneal. I 184, 456 bis Oild. Ul 56, 15 Libia (= Libyssa) Bithyniae Prosp. I 400, 262 Libia cf. Libya Libias v. Livias Libies, Libii v. Libyes Librani v. Bibraui Libya Gener. B I 102, 86 Chr. Al. I 102, U5. 1I8 111, 200, 4 Prosp. I 399, 246 421, 577 459, 1143 Auct. Marc. II 104, 535, 1 Vict. T. II 199, 539 add. I ad Is. hist. U 304, 9 C. Byz. II 334, 6 Is. chr. A n 438, 88 Bed. A lU 259, 52 Lybiae (nom.) Oener. A I 102, 143 Lybia Sc)^th. L. II 311, l Lybyae (nom.) Oener. A I 102, 146 Lyiba Geneal. I 168, 164 Libia Chr. 511 I 644, 485 Scyth. L. n 321, 31 Scyth. B. U 321, 31 C. Eisp. U 366, 134 Libie (gen.) C. Hisp. II 334, 1 350, 56 mg. 352, 66 301, 100 Livie (gen.) ib. 360, 97 Libya Marmarica Libin Slarmorichim C. Hisp, U 341, 25 Lybin Marmoricim C. Byz. U 341, 23 cf. Marmarica Libya pentapolis Silv. I 542, 10, 5 Libin Penta- polim C. Hisp. U 341,25 Lybin Pentapolim C. Byz. U 341, 23 Libia quae est Pentapoli Oeneal. I 168, 164 Libia quae est Peuthapolis Oener. B I 102,83 cf. Pentapolis Libya sicca Silv. I 542, 10, 4 Libyes Libies Oener. A I 100, 112 107, 197, 18 Ly- byes ib. 101, 132, 10 Libyi Chr. Al. I 101, 10.5, 10 107, 167, 18 Libii «6. 100, 87 Lybii Geneal. I 166, 134 168, I62 Lybyes cf. Ligures Licat Anir (fous) Britt. III 217, 29/30 tumulus Amr lU 130, Lxxviii Licia, Licii v. Lyoia, Lycii Lictora v. Lactora Lidia, Liddia v. Lydia Lidii V. Lydi Liger flumen acc. Ligerim Chr. 511 I 664, 63S Li- gerem Hyd. II 19, 69'' Mar. U 232, 463 Ligerecinus (fluvius) Mar. U 232, 463 668 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Ligistini v. Ligustini Liguria Sarn. I 299, 4u2 337, 1 Silv. I 536, B Auct. Marc. II 106, 639, 4 Mar. II 236, 539 Ligures Ligyres Oener. A I 107, 197, .i9 Ligyrii Chr. Al. I 97, 58, 29 Lygurii ib. 107, 167, 59 Lybyes Oener. A 97, 83, 29 Lic/ustini Ligistiui Chr. Al. I 98, 5S, 39 Lybyestini Gener. A I 98, 83, 39 Lilyhaeum Lillybitanus antistes Bed. A III 302, 481 [Liman (Le Mans) N. Gall. I 586, iii 2] Limnis (oppidum Cappadociae) Marc. II 91, 476, l Limnus insula v. Lemnus Lindisfarnensis ecclesia Bed. A III 316, 370 Lingones (Luydunensis L) Cass. 11 135, 587 Liugonas (acc.) Bed. A m 320, 590 add. II ad Bed. IH 336 civitas Lingonum N. Qall. I 584, I 3 — ecclesia beatorum geminorum martyrum Bed. A III 320, 590 — templum Augusti Cass. II 135, 587 Linn Garan Gueith Liu Garan ('i. e. pugna ad pa- ludem gruim H. Z.) Britt. III 203, 5 Linnuis regio Britt. III 199, 13 Lipara Prosp. I 468, 1263 Liuan v. Oper Livias Prosp. I 408, 374 Chr. 511 1 639, 285 Libias Bed. A III 282, 272 Livie V. Libya Lochlandia Nenn. int. III 177, 14 179, 7 Lochmenech (monasterium) V. Oild. A III 102, 3 Locmenech ib. 102, 8 Locris Locria Oener. A I 98, 88, 23 Lucria Chr. Al. I 98,62,23 Loingarth v. Loyngarth Lomnon v. Lmuonoy Longobardi v. Langobardi Lopadusa s. Lampas, insula Africae Lupadusa Gener. A I 102, 134, 2 Lampadusa Oeneal. I 168, 165 Lapanduoa Chr. Al. I 102, 125, 2 Loresham monasterium (Laureshamense monasterium, hodie Lorch) add. IV ad Bed. III 345 Lorium Chr. 354 1 146, 29 Prosp. I 428, 664 Cass. II 143, 823 Lorum Lat. lust. III 420, 3o Lotharingia Lotoringia Ps. Is. h. II 384, ii Lousonna ». Lausanna Loyngarth Britt. III 215, 30 Loingarth Nenn. int. III 215, 12 Longarith III 130, Lxxv Luca (Italiae) Agn. I 335, 79 Luca (Hispaniae) v. Lucus Augusti Lucabautus v. Lycabettus Lucania Prosp. I 442, 908 Silv. I 536, n Aucl. Marc. n 107, 546, 2 c/. Lucus Augusti Lucaniae (pl.) Chr. 511 1 664, 636 Lucanus Cass. II 157,1274 Lucani (2)1.) Oener. A I 109, 210, 6 Chr. Al. I 109, 181, 6 Bed. A IH 254, 26 Luoh Echach Britt. III 219, n Luchlein Britt. III 219,4/5 Lucidissima v. Lycluiitis Luciolis castrum Uavn. I 339, 23 Lucria v. Locris Lucrinus lacus Cass. II 134, 548 Lucullauum, Campaniae castellum Marc. II 91, 476, 2 Luculanum oppidum Lat. lust. III 423, 23 Lucus Augusti (Hispaniae, hodie Lugo) Lucus Byd. II 31, 199. 201 Is. hist. II 280, 26 (4) Luco I 574 (Oallit.) Luca Ps. Is. h. II 382, 8 Lucania Is. hist. II 280, 26 (a) Lucensis urbs Hyd. II 33, 219 Lucensis (adj.) Hyd. 11 28, 171 conventus Lu- censis ib. 22, 102 31, 194 32, 202 Is. hist. II 302, 9 Lucensis episcopus Hyd. 22, 102 Ludiani (= Lazones ?) Ps. Is. h. II 378, 2 Lugdunum (Galliae) Cons. Const. I 238, 353, i Chr. pasch. I 238, 354 Prosp. I 435, 763 455, 1088 461, 1183 Silv. I 522, 73 add. II ad Silv. I 613, l Dom. Val. 1 629, 17 Chr. 452 1 646, 9 Chr. 511 I 647, 517 Marc. II 61, 383, 3 Cass. II 153, 1142 Britt. III 168, 18 Nenn. int. HI 168, 18 Bed. A III 289, 345 299, 457 add. II ad Bed. m 340 Leuduna (ahl.) Barh. I 297, 321 Leudimum F. Vind. A I 297, 502 civitas Lugdunensium N. Oall. I 584, i i Lugdunensis ecclesia Marc. II 86, 456, 2 Lugdu- nensis episcopus Prosp. I 432, 710 Chr. 452 I 662, 134 Is. chr. A H 460, 2so Bed. A m 288, 335 Lugdunensis {sc. provincia) Silv. I 538, 14 provincia Lugdunensis prima N. Gall. I 584 Lugduuensis prima Silv. I 538, 12 provincia Lugdunensis secunda N. Oall. I 585 Lugdunensis secunda Silv. I 538, 13 provincia Lugdunensis tertia N. Oall. I 586 Lugduuensis tertia Sih. 1 538, 14 provincia Lugduneusis quarta N. Oall. I 587 provincia Lugdunensis quinta Sequanorum N. Oall. I 595 provincia Lugdunensis Senonia N. Oall. I 587 Lugduuii (pl.) Chr. Al. I 110, 186, i Lumonoy (stagnum) Britt. III 213, l/2 Lomnon Nenn. int. III 213, 3 Lummonu III 130, LXVi Lundonia Bed. A III 309, 532 Lupadusa v. Lopadusa Lurca Ps. Is. h. II 381, 7 382, 8 Lusitania Oener. ^ I 98, 88, 35 Prosp. I 404, 314 Silv. I 538, 4, 4 Chr. 511 I 638, 261 655, 557. 562 Hyd. II 18,49 19,60 2\, Maeotia (regio) Meotia Gener. A I 98, 88, 12 Chr. Al. I 98, 62, 12 Maeotae Meotbes Gener. A 1 91 . 83, 2u Meoti Chr. Al. I 97, 58, 20 Magalona Ps. Is. h. 11 382, 8 civitas Magalouensium N. Gall. I 608, 6 Magardi v. Macardi Magartae Gener. A I 101, 132, 29 Magartei Chr. Al. I 101, 105, 29 Magartheni Geneal. I 168, 162 Mageddo v. Megiddo Magi Gener. A I 107, 197, 12 Chr. Al. I 107, 167, 12 Maguantia v. Mogantia Mago (urbs insulae Batear. minoris) Magoue Gener. A I 110, 216 Magones v. Macrones Magontia N. Gall. I 592, vii l Magri v. Mauri Mahiam Ps. Is. h. II 384, ll Maiorica (insula) Gener. A I 110,216 Mairae (regio) Nenn. int. III 194, 9 Malaca Ps. Is. h. II 382, 8 385, u 387, 19 Malaga I 573 (Bet.) Malacitana urbs loh. II 212, 570, 2 Malava Ps. Is. h. 11 382, 8 Maliacenses mouacbi V. Gild. A III 106, 25/26 670 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Malicum insula Oeneal. 1 165, 75 [Malichu insula Solin.] Malvam flumen (acc.) Britt. III 157, 12 Nenn. int. III 157,9 Mambrae {Mamre) Geneal. I 177, sss Mamertina v. Messaua Manasse (tribus) Gener. A I 117, 256 118, 259 Chr. ^/.1118,245.247 Geneo/. I 193, 568 Prosp. I 389, 72 390, 85 Chr. 511 I 633, 54. 67 Bed. A ni 259, 55 260, 62 Mannasse Geneal. I 187, 496 Manau insula Britt. III 148,'6 Mnn. int. III 148, 2 Manau Guotodin (regio) Britt. EII 205, 29 Mancario (ahl.) Ep. Ov. II 371, 7 Mandracium (portus) monasterio de Mandracio Vict. T. II 204, 555, 2 Mantua Havn. I 339, 16 Prosp. I 404,307 Silv. I 536, 6 Is. chr. A II 452, 229» Bed. A m 280, 250 Marathon campi Maratonii (Scj/iA.i/. H 317, 20 Scyth. B. II 317,20 Marat?iusa instila Maraton Oener. A I 108, 206, 11 Marathrum Ckr. Al. I 108, 177, 11 Maratth Oeneal. I 189, 515 Marcomanni Cons. Const. I 230, 299 Marcomallii Chr. Al. I 110, 187 Mardi (pop. Pers.) Gener. A I 105, 178 Oeneal. I 165, 104 Bed. A m 275, 201 Mardii Gener. B 1 105, 67 campus Mardiensis Or. Const. I 9, 7 Margum (acc.) Prosj). I 445, 934 Cass. II 149, 1009 campus Margensis Chr. 354 I 148, 20 c/. Horrea Margi Margus flumen 3Iarc. II 96, 505 Mariandyni Mariandini Chr. Al. I 97, 58,12 101, 10,5, 21 Mariandeni Oener. A I 97, 83, 12 101, 132, 21 Maritania v. Mauritania Marmaredae Oener. A I 101, 132, 11 107, 197, 69 Mar- maridii Chr. Al. 1 101, 105, 11 Marmarici Oeneal. I 168, 162 Marmarica Marmarices (nom.) Oener. B I 102 , 84 Marmaria Chr. Al. I 102, 116 Marmaris Oener. A I 102, 144 Geneal. I 168, 164 c/. Libya MarrochinuB v. Maurusii Marsi Prosp. 1 398, 231 Martyli Byd. U 23, 121 Mascuritae v. Maccurritae Masechas Oeneal. I 174, 286 Masefath (Mizpe) Oener. ^ I 118, 261 Masefat Oeneal. I 190,531 Massalia Oener. A I 99, 88, 38 Messalia Chr. Al. I 98, 62, 39 Massaiada (Masaagetarum terra) Geneal. 1 181, 423 Masse Geneal. I 170, 219 Massennas Gener. A I 107, 197, 65 Masseria v. Massylii Massilia Prosp. I 395, 179 448, 983 add. VI ad Prosp. I 499 a. 433 Chr. 511 I 665, 657 Cass. II 123, 88 Chr. Caes. II 222,473 Is. hist. IT 281, 14 Ps. Is. h. II 384, 12 Masilia add. II ad Bed. III 337 civitas Massiliensium N. Gall. I 603, xi 14 Massiliensis episcopus Chr. 452 1 652, 60 (Massyliorum terra) Massyris Chr. Al. I 102, 120 Masyris Oener. B l 102, 88 Masseria Oener. A I 102, 148 Masuria Geneal. I 168, 164 Massyni Oener. A I 104, 167 Mossinii Chr. Al. I 104,138 Mastusia (promunturium Cherson. Thrac.) Oener. A I 98, 86 Mastusias Chr. Al. I 98, 61 Masuria v. Massylii Masyris v. Massylii *Mathdiuiam Ps. Is. h. U 384, 11 Matisco casfrum Matisconense N. Oall. I 585, i 5 Mauri Oener. A 1 107, 197, 64 109, 213 Chr. Al. I 107, 167,64 109,184 5o;i^. I 300, ,148 F. Vind. B l 304, 576 Auct. Marc. II 105, 537, 3 107, 543, 3 loh. II 212,569,2. 570,1. 571,2 215,578,1 Mar. II 239, 574 C. Byz. II 344, 24 C. Eisp. II 344, 38 352, 68 356, 81 359, 92 361, loo 363, iio bis. 112. 113. 114. 114 mg. 364, 116. 117 365, 125 Ep. Ov. II 371, 7 Ps. Is. h. II 378, 1 Magri add. IV ad Vict. Aq. I 755 c/. Maurusii Maurus Ps. Ts. h. U 387, 19 Mauritania Oener. A I 102, 149 Chr. Al. I 102, 121 Chr. 452 I 650, 38 Chr. 511 I 659, 584 Hyd. II 21, 86. 90 (a . b) Is. hist. II 297, 4 C. Hisp. II 352, 66 Mauritanea Oener. B I 102,90 Mauretanea Geneal. I 168, I64 Maritania Britt. III 157, 12 Mauretania Caesariensis Silv. I 538, 3, 6 Mauretauia Sitifensis Silv. I 538, 3, 5 loco Mauriacos (ad Tricasses) Chr. 511 I 663, 615 loco nuncupato Maurica Havn. I 302, 451 Maurusii Maurusi Oeneal. I 168, 162 Maurosii Gener. A 1 101,132,27 Maurisii Chr. Al. I 101,105,27 c/. Mauri Marrochinae partes Ps. Is. h. II 383, 9 Maxima (Britanniae) Silv. I 542, 11, 4 Maxima Sequanorum Silv. I 538, 2, 16 provincia Maxima Sequanorum N. Oall. I 595 Maximianopolis Bed. A m 267, 136 Mazanitae, Mazianitae v. Madianitae Mazia v. Madian Mazices Mazicei Oener. A I 107, 197, 68 Mazici Chr. Al. I 107, 167, 68 Meander, Meandrus v. Maeander Medcaud insula Britt. m 208, 22 Metcaud insula ih. 206, 17 Media Oener. A I 95, 51. 52 97, 82 98, 86. 88, 1 99, 92 124, 282 Chr. Al. I 95, 29 Oeneal. 1 169, 198 170, soib 182, 446 Bed. A HI 254, 28 ter 270, 149 v. 19 Midia Chr. Al. I 95, 28 97, 57 98, 61. 62, 1 99, 66 124,281 126,290 Medus Bed. A III 265, 114. 1I8 Medi (pl.) Gener. ^ I 96, 61 97, 83, IJ 98, 8.5, 5 106,190,3.192,3 107,197,5 108,200 128,296 135,353 Geneal. I 165,75 182,445 193,569 Prosp. I 393, 147. 155 Silv. I 547, 12 Chr. 511 I 635, 148 his 636, 184 Marc. U 103, 533 Is. hist. II 268,^32 Scyth.L. IV 312, i;bisZScyth. B. n 312,4 [Is. chr.A II 442,137 443,147 Britt. III 161, 19 Bed. A III 265, 118 270, 149 V. 14. 22 Bed. B III 265, 107 266, 112 Midi Chr. Al. I 96, 38 98, 60, 4 106, 159, 3. 161, 3 107, 167,54 108, 171 127, 296 Medii Gener. A I 96, 56 Oeneal. I 168, 178 Midii Chr. Al. 1 97, 58, i civitatemjMedica Oeneal. I 181, 422 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 671 Mediolanum Or. Const. I 8, 26 Chr. 354 I 148, s Chr. pasch. I 245,394,3 Cons. Const. I 246,395 I". Vind. A I 298, ,-.2.'. Hmn. I 302, 452 An. Val. I 316, 51. 53 Prosp. I 447, 969 455, 1093 459, iiss 463, iao6 add. IV ad. Frosp. I 492, 2,2 Chr. 511 I 643, 450 644, 484. 500 651, 633 Chr. 452 I 646, u 648, 17 Syd. II 15, 8 Marc. II 64, 395, i Auct. Marc. II 106,538,6. 539,3 Cass. II 148,979 150, 1035 Mar. II 238, 5fis Bed. A 111 294, 403 298, 446 add. II ad Bed. III 336 Lat. lust. III 421, 26 422,31 Mediolaiiiiim Havn. I 319,491 331,514 339, 17. 24 Dom. Val. I 629, 29 ffyd. II 16, 25 Mediolanus Silv. I 536, 6 Mar. II 235, 538 Mediolanensis Chr. 511 l 644, 485 add. IV ad Vict. Aq. I 755, 397 Marc. II 65, 398, 2 territori- um Mediolanense Mar. II 235, 524, 3 Medio- lanensis ecclesia Prosp. I 455, 1091 Chr. 452 I 646, 13 Mediolanensis episcopus Vict. T. II 203,554,3 Is. chr. A II 469,353 Brltt. III 168, s Nenn. int. III 168,3 Mediomairici civitas Mediomatricum N. Gall. I 589, V 2 Mediterraneum mare Ps. Is. h. II 378 , 1 ter niare meditraneum ibid. Megiddo Mageddo Bed. A III 267, 136 Meicen in bello Meicen (i. e. in pugna apud Meicen) Britt. m 204, 34 Melanchlaeni Melanceni Oener. A I 97, 83, 17 Meldi civitas Melduorum N. Gall. I 588, 8 Melentiadam oppidum (acc.) Marc. II 93, 487 Melezius v. Milesius Melita insula Meleta Geneal. I 168 , 165 Meletae Gener. A 1 103, 134, 4 Melitia Chr. Al. I 102, 125, 4 Mellesocrum civitas N. Gall. I 605, xiii 8 Memphis Prosp. I 387, 42 Is. chr. A II 433, 41 Bed. B m 256, 46 Memfis Bed. A III 256, 44 Menand insula Nenn. int. III 218, l (uln cf.J Mene pelagus Briti. III 219, i Meninx insula Menis Gener. A I 103, 134, 6 Moenis Oeneal. I 168, 165 Minna Chr. Al. I 102, 125,6 cf. Girba Mentesa I 573 (Cart.J Ps. Is. h. II 382, 8 Meotia, Meoti, Meothes v. Maeotis Mercii Britt. UI 203, 33 208, 26. 31 Meroni v. Macarii Mesopotamia Gener. A I 106, 195,7 111,224 115,249 Chr. Al. I 106,164,7 115,230 Oeneal. I 171,246 188,500 C;ir.;)ascA. 123.5, 337, 1.2 236, 337,3 Prosp. I 387, 38 404, 310 441, 88o Silv. I 541, 8, 7 Chr. 511 I 638, 256 Marc. II 96, 504 100, 5I8, 3 Cats. II 141, 761 C. Byz. n 335, 7 337, 13 346, 29 v. 37 347, 32 V. 26 C. Hisp. II 335, 2 337, 9 Is. chr. A II 465, 326» £e(Z. .4 111259,50 294,394 Mesopotamie (^cn.; Gener. £ I 1 15, 92 C. Hisp. II 347, 45 Mesopotamia Syriae Oeneal. I 171,246 177,3.52 Mesopotameni Oener.A I 108,202 Mesopotamite Chr. Al. I 108, 173 Messalia v. Massalia Messana quae et Mamertina Prosp. 1 387, .39 CBRONICA 111. /«. chr. A II 444, 158 170 Messula civitas C. Ilisp. II 364, us Metcaud v. Medcaud Mettis N. Gall. I 589, 2 Hyd. II 26, 150 (a) add. 1 ad Is. chr. II 490, 7 [Metz Mez N. Gall. I 589, 2) [Miauz (Meaux) N. Gall. I 588, s] Micaenis, Micynei v. Mycenae Midelsexe Nenn. III 190 Mitilsaxaii Nenn. int. III 190 Midi, Midia )•. Medi, Media Midian. Midianitae v. Madian Miletus Bed. A 111 2,59, 54 Milesius Prosp. I 349, 165 Melezius Chr. 511 I 636, Milii V. Cabalia Mimas Chr. Al. I 111, 200, ii [civitas Mimigardervordensis (Mimigardeforduvi, hodie Miinster) N. Gall. I 595, viii 5] Minantia v. Minmanton Minau insula V. Gild. B m 108, 21 c/. Manau ? Mincius Mincia fluvius Havn. I 300, 411 = Prosp. I 466, 1243 [civitas Mindensis (Minden) N. Oall. I 595, vm 4] Minius flumen Hyd. II 35, 253 Minmanton BriU. III 166, g/lu Minantia Nenn. int. III 166,4/5 Minna v. Meninx Minorica (insula) Gener. A l 110, 216 Misenum Chr. 354 I 145, 22 Misudi Gener. A I 101, 132,23 Mososini Chr. Al. I 101, 105, 23 Mitilina v. Mytilene Mitilsaxan v. Midelsexe Mitylenae v. Mytilene , Moab Oener. A I 116, 25i Gener. B I 116, 94 Chr. Al. I 116,232 Geneal. I 173,285 178,367 187,496 Bed. A m 259, 5i cf. Roboth Moab Moabitis Oeneal. I 178,367 Moabites Geneal. 1 172, 250« Moabitae (pL) Geneal. 1 188, 502 Bed. A lU 268, 140 Moenis «;. Meninx Moesia Or. Const. I 9, 22 Com. Const. I 243, 378, 3 Prosp. I 440, 859 Marc. II 93, 487 98, 514, 2 Moesia superior Mysia superior Silv. I 539, 6 Moesia inferior Marc. II 92, 483 Mysia inferior ^lv. I 540, 6, 3 Moesia minor Or. Const. I 9, 15 miles Moesiacus Chr. 354 l 148, 34 Moesi Mysi Gener. A I 107, 197, 50 Myssi Chr. Al. 1 107, 167, 50 Mogantia (Monza *) Britt. Ill 164, 18 Magnantia Nenn. int. lU 164,10 Mogontiacum Chr. 354 I 147, 25 Prosp. I 411, 416 437, 814 Cass. 11 146, 931 civitas Mugontiacensiuni N. Oall. 1 592, vii l Molossis Molchia Chr. Al. 1 98, 63, 21 Mollis Oener. A I 98, 88, 21 Morasocrenae v. Mopsucrene [Monasteriensis N. Qall. I 594, vii 14] 86 672 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Mon Brltt. IH 146 Monia iUd. Monie insule UI 130 Mons Caslnus monasterium Casinense add. IV ad Is. chr. II 504, 3 Casinensis ecclesia Is. chr. A II 476, 399= Mons feretris Auct. Marc. n 107, 542, 2 Mons lovis Britt. IH 166, 26 Nenn. int. in 166, 24 Mons Nivis III 129, XL [Mons Pavonis (Bamberg) N. Oall. I 594, vii 7] Mopsucrene Mopsucrenae (plur.J Cons. Const. 1 240, 361 Mopsocrenae Cass. II 152, no2 add. II ad Bed. III 338 Lai. lust. III 422, 14 Momsoorenae Proip. I 456, 1111 Mopsuestia Mopsuestenu.s Vict. T. II 193, 499 200, 542 V. 18 Morathita Oener. A I 124, 281 Morathitha Chr. Al. I 124,278 Moriacense coenobium V. Oild. A III 102, 7 Morienna N. Oall. I 600, x 5 Morinum civitas N. Oall. I 591, 11 Morsa w. Mursa Mososini v. Misudi et Mossynoeci Mossinii i>. Massyni Mossynoeci Mossynoeti Gener. A I 101, 132, 15 Mos- synnoti ib. 97, 83, 15 Mossonici Chr. Al. I 97, 58, 15 Mussonici Oeneal. I 168, 162 Mososiui Chr. Al. 101, 105, 15 Mosulami v. Musulami Mouric Britt. HI 216, 31 Mucelli Auct. Marc. II 107, 542, 3 Murcia Ps. Is. h. II 381, 7 388, 21 bis Mursa Prosj). 1 454, 1078. 1082 Morsa Cons. Const. I 237, 351 £(' Movazit) Clir. pasch. I 238, 354 murus (in Britannia) Gild. III 33, 21 Bed. A III 301, 473. 474 303, 483 Mussi V. Mysi Mussonici v. Mossynoeci Movexu) V. Mursa Musulami Musulani Oener. A I 109, 213 Mosulami Chr. Al. I 109, 184 Mycenae Prosp. I 390, 93 Bed. A III 260, 66 Micae- nae Chr. 511 I 633, 70 Mycenenses Micynei Silv. I 547, 7 Myrtouvi mare Myrtium pelagum (acc.J Chr. Al. I 108, 176, 9 Myrti pelagum Oener. A I 108, 205, 9 Mysia (regio Asiae min.) Oener. A I 102, 151, 4 Auct. 3Iarc. n 104 , 535 , 3 Myssia Chr. Al. I 102, 123, 4 Mysi (pl.) Oener. A I 101 , 132, 14 Myssi Chr. Al. I 101, 105, 14 Mussi Geneal. I 168, 162 Mysia alia Gener. A 1 102, 151, 11 cf. Moesia, Moesi Mytilene Mitylenae fnom.) Oener. A I 109, 209, 2 Miti- lina Chr. Al. I 109, 180, 2 Nabau mons v. Nebo Nacolea vel Nacolia neSiov NaxoXiag Chr. pasch. I 241, 366, 2 Nacoliensium campus Coits. Consl. I 241, 366, 2 Naid terra Qeneal. I 161,17 163,44 Naissus Or. Const. I 7, 7 Naisus Chr. pasch. I 237, 350, 2 Prosp. I 454, 1081 Marc. II 80, 441, 3 Naisitanus Marc. II 99, 516, 3 Namnetum civitas N. Gall. 1 586, lli 5 Nancarbanensis V. Gild. B III 108, 44 109, s 110, 25 cf. Carbana vallis castrum Nandonis N. Oall. I 589, iv 10 [Nantes N. Oall. I 586, iii 5] Naphthali v. Nephthali Narhona Chr. 511 1 65.5, 559 661, 594 Hyd. U 18, 54. 55. 57 19, 60 20, 107 23, 110 33, 217 Is. hist. II 282, 13 283, 19. 21/22 Caj 286, 22 Ep. Ov. II 371, 7 Ps. Is. h. II 378, 1 ter 382, 7. 8 383, lo 384, 12 385, 12. 13 Narbonense oppidum Prosp. I 475, 1324 Narbo- uensem oppidum C. Sisp. II 358, 86 Narhonensis urbs Is. hist. II 277, 10/11 cf. Narbonenses Narbonensis Prosp. I 444, 933 Chr. 511 I 642, 440 Narhoneusis (sc. provincia) Silv. I 537, 2/3 pro- vincia Narbonensis Prosp. I 403, 302 Narbonensis prima Silv. I 537, 2, 2 provincia Nar- honensis prima N. Gall. I 608 Narbonensis secunda Silv. I 537, 2, 3 provincia Narbonensis secunda N. Oall. I 609 Narbonenses civitas Narhonensium N. Gall. I 608, 1 cf. Galli Narbonenses topographica : forum Is. hist. II 283, 22 (a) cf. Gallia Narbonensis Narhudisii v. Galli Narhonenses Nasamones Nasamonas Gener. A I 102, 145 Oeneal. I 168, 164 Nasamona Chr. Al. I 102, 117 Naso- mones Gener. A I lOI, 132,32 109,211 Nasamonii Chr. Al. I 101, 106, 32 Nassamonii ib. 109, 182 Nasciraenia Gener. B I 102, 85 Nato castellum Marc. II 96, 505 Nauthi Chr. Al. I 111, 199 Navam fluvium C Hisp. II 363, 114 Navarri (pl.) Ps. Is. h. II 379, 2 Naxus (insula) Gener. A I 108, 206, 4 Chr. Al. I 108, 177, 4 Nazareth Lat. Mal. III 426, 25 428, 36 Nazianzus Nazianzenus add. VI ad Prosp. I 498, 381 Marc. U 60, 380 Neapolis F. Vind. B I 334, 697 Sang. I 336, 714 Prosp. I 407,349 Auct. Marc. II 104,536,3 107,544,1. 546, 2 Bed. A III 296, 423 308, 523 — basilica Bed. A lU 296, 422 Nebdini Chr. Al. I 109, 182, 1 Lebdeui Gener. A I 109, 211, 1 Nebo mons Nabau Geneal. I 187, 496 Nemausus Nemausum Ps. Is. h. II 382, 8 civitas Ne- mausensium N. Gall. I 609, 7 Nemetum civitas JV. Oall. I 593, 3 Neocaesarea Bed. A lU 292, 379 Nephthali tribus (vulgo Naphthali) Neptali Oeneal. 1 193, 568 Nepthalim Bed. A lU 259, 53 263, 94 Nep- talim Gener. A I 117, 254 Chr. Al. I 117, 237 Geneal. I 187, 496 Prosp. I 389, 70 Chr. 511 I 633, 62 Nepte Neptensis civitas Vict. T. U 189, 479, 1 Is. hist. II 298, 19 Nerbasi montes Byd. II 20, 71 Nerviorum (civitas) N. Gall. I 591, 6 iNDEX vni. GEOGRAPHICA. 673 [Nevers N. GM. I 589, iv 9] Neumansensis urbs Ep. Ov. II 374, 16 ( Wamb.) Neustria add. II ad la. chr. II 492 Nicaea (Bithyniae) Chr. pasch. I 223, 123 240, 364, 1 241, 368, 1 Marc. II 95, 498, 2 Casa. XI 152, 1106 Nicea Cons. Const. I 240, .164, 2 Barb. I 292,224 Prosp. I 449,1011 457,112.'. Bed. A III 315,561 319, 588 Nichea Chr. 511 I 643, 461 add. II ad Bed. UI 337 Nicaena urbs Prosp. I 422, 598 Cass. II 141, 774 loh. U 219 V. 14 cf. Nicaeni Nicaenum concilium Is. chr. A\l 405, 331 Nice- num coiicilium Bed. A III 295, 415 Nicaena sjmodus Frosp. I 442, 891 Vict. T. II 185, 451 197, 528 loh. II 219 V. 12. 22 Is. chr. B II 465, 223 Nicena synodus add. IV ad Vict. Aq. I 754, 324 Bed. B lU 295, 239 Nicaeni civitas Nicaenorum Cons. Const. 1 241, 368 topoyraphica: forum (Hadriani) Chr. pasch. I 223, 123 Niceabde add. II ad Bed. III 338 Nicomedia Or. Const. I 11,9 Prosp. I 422,598 447, 969 450, 1020 452, 1048 Chr. 511 I 635, 155 643, 450 Marc. II 87,459 Cass. II 141, 774 150, 1035. 1056 151, 1069 Bed. A UI 294, 403 add. II ad Bed. lU 336 Lat. lust. UI 422, 9 Ntxo/iijdeia Chr. pasch. 1223,123 229,284 230,287 233,328,2 235,337,1 Ntxofiijifiu ib. 230, 293 239, 359, 1 Nicbomedia Chr. 511 I 643, 474 cf. Nicomedenses Nicomedensis episcopus Prosp. I 452, 1046 Nico- mediensis episcopus Is. chr. A II 466, 334. 334* Nicomedenses civitas Nicomedensium Cons. Const. I 289, 358 Nicopolis (Epiri) Cass. U 134, 557 Is. chr. A II 461, 292 Nicapolis Bed. B UI 289, 211 Nicopolis (Moesiae) Nicopolitanus Marc. U 99, 516, 3 Nicopolis (Palaestinae, 'quae prius Emmaus') Cass. U 145, 910 Bed. A lU 289, 354 Nilus (flumen) Gener. A I 95,54 103,153 111,229,2 Chr. Al. I 95, 31 103, 126 111, 201, 2 C. Eisp. II 366, 130 367, 134 Bed. A lU 254, 28 280, 256 Nylus Gener. B I 95, 91 Nilus Buber NLlus Rubra Chr. Al. l 102, U3 fluvius Rubrus Gener. B I 102, 81 Rubus flu- vius Geneal. I 168, 164 Erythara quud est Rubrum Gener. A I 102, 141 cf. Geon Ninive Geneal. I 193, 569. 571 Nineve ib. 164, 72 bis 193, 571 acc. Nineven Cass. U 120, 7 Nineveiu Geneal. I 181,422 Ninivitis propbeta Gitd. III 55, 30 Nippis Vict. T. U 189, 479, 1 Nirea v. Rhenea Nisa V. Nysa Nisibis Chr. pasch. I 236, 337, 3 Prosp. I 404, 310 Chr. 511 I 638, 256 Marc. II 101, 518 Nisibe (abl.) add. II ad Bed. lU 338 Nisebes (nom.) ibid. Nisibim Chr. 511 I 644, 492 Nisibi add. II ad Bed. lU 339 Nisibinum oppidum Marc. II 100, 513 v. 23 Nisibenus Prosp. I 452, 1052 add. II ad Bed. lU 338 Nisibinus episcopus Bed. A III 296, 427 Nizivios (acc.) loh. II 214, s^.^i, 1 huc pertinens"? Nisyrus (insula) Geneal. I 168, 165 Nisurus Gener. A I 103, 134, 23 Nisyra Chr. Al. I 103, 125, 23 Nivernensium civitas N. Oall. I 589, iv 9 Nizivii )>. Nisibis Noiodunus v. Noviodunum Nola Chr. 354 1 145, 19 Ilijd. II 20, 81 add. IV ad Is. chr. II 503, 3 Nolauus episcopus Dom. Val. I 630, 19 C7ir. 452 I 650, 41 Nomades (= Numidae) Qener. A I 101, 132, 19 No- madi Geneal. I 168, 162 173, 273 Nomadii Chr. Al. I 101, 105, 19 Nomba Geneal. I 191,. 540 Nomidia w. Numidia Nordi Britt. Ul 208,26.28.31 Noricum Noricus mediterranea Sih. I 539, 10 N. Gall. I 594, vir A Noricus ripensis Silv. I 539, 9 N. Gall. I 594, VII A Norici (pl.) Gener. A I 107, 197, 56 Chr. Al. 1 107, 167, 66 Nori Eyd. II 22, 93. 95 Normanni add. IX ad Is. hisl. H 390, (o) 19 » his Nor- maui ibid. Nortmanni V. Gild. A UI 102, 1 Northimbri UI 130, LXIV Nortmanni v. Normanni Novae (Moesiae) civitas Nova An. Val. I 314, 42 316, 49 Novensis civitas Marc. II 93, 487 Novae (al.) civitas Nova N. Gall. I 594, vii A 5 Novempopulana Silv. I 537, 2, 6 jjrovincia Novem- populana N. Gall. I 605 Noviodunuvi Helvetiorum Noiodunus N. Gall. I 596, 2 Noviomagus (Viromanduorum) N. Gall. I 590, vi 4 Nobio magno (abl.) add. IV ad Bed. lU 345 [Noyon Noions N. Gall. I 590, vi 4] Novocomensis Prosp. I 421, 569 Cass. II 141, 756 Bed. A m 286, 311 Nueeria Vict. T. U 192,497,2 Nudi sapientes v. Gymuosophistae [Nuenburgensis N. Gall. I 594, vii 13] Numantia Numantiuum beUum Cass. II 131,428 Numantini {pl.) Prosp. I 402, 279 Numidia Gener. A I 102, 147 Geneal. I 168, 164 Silv. I 538, 3, 2 Vict. T. U 202, 552, 2 204, 555, 1 Ps. Is. h. II 384, 11 Nomidia Gener. B I 102, 87 Nu- meda Chr. Al. I 102, 119 Numidae {pl.) Gener. A I 109, 211, 3 Numidi Geneal. I 168, 162 Numidii Chr. Al. I 101, 105, 30 109, 182, 3 Numidiae Gener. A I 101, 132, 30 Numidae episcopi Vict. T. II 202, 551, 1 cf. Nomades Nursia Silv. I 535,3» Nylus V. Nilus Nysa mons Nisa Gener. A I 111, 228, 9 Nysseus Chr. Al. I 111, 200, 9 86* 674 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Occidens add. V ad Prosp. I 497, 1289 Chr. 453 I 648, 22 Chr. 511 I 651, 533. 534 Marc. II 73, 416, i 89, 465, 2 90, 46S Joh. II 219 V. 24 Js. hist. II 297, 5 C. Byz. II 334, 6 339, 21 344, 24 C. Bisp. II 339, u 342, 31 344, 38 358, 86 v. 4 360, 94 363, 113. 115 Bed. A m 294, 402 301, 472 add. JI ad Bed. Ul 336 338 occiduum Barb. 1 291, 202 Occidentale imperium Prosp. I 470, 1286 Marc. II 63, 392, 1 Cass. II 155, 1209 regnum Oc- cideutale Marc. n 76, 424, 3 Occidentalis res publica Marc. II 79, 434 86, m, 2 Bed, A III 304, 493 Occidentales antistites Vici. T. II 196, 521, 2 Occidentales (subst.) Chr. 4.52 I 662, 132 C. Byz. II 339, 21 Bed. A Ul 301, 472 Ochidient v. Cruo Ochidient Ocriculum v. Utriculo Octodurus Octodoro N. Oall. I 599, 2 Odessus Odyssus Marc. II 98, 614, 2 Oghgul insula Britt. III 178, 10 Olimpiacus v. Olympia Olisipo Olisipona Is. hist. II 302, 16 Olisepona ib. 301, 26 Olisbona I 573 {Lus.) Elisiponia Ps. Js. h. n 382, 8 Ulixippona Syd. R 30, 188 35, 246 Ologicus civitas Js. hist. II 293, 2 civitas Olivita Ps. Js. h. n 386, 16 Olympia Olympiacus agon Js. chr. A II 438, 87 Bed. A IU 260, 63 certamen Olimpiacum Chr. 611 I 635, 139 Olympicae palniae Is. hist. II 267, 14 Olympus (mons Macedoniae) Gener. A I 111, 228, 12 Olympius Chr. Al. I 111,200,12 lupiter Olympius Bed. A III 278, 229 Oper Linn Liuan Britl. III 214, 12/13 Liuan ib. 214, 21 stagnum Livane III 130, Lxxi Ophiuio {abl^ Chr. 511 I 643, 460 Opici (= Osci) Gener. A I 97, 83, 35 Oppici Chr. Al. I 97, 58, 35 Orbicus flumen v. Urbicus fluvius Orc insula Britt. III 148, 8 Orcades insula Silv. I 542, 11, 6 V. Gild. B HI 109, 29 Britt. m 154,3 164,13 179,21/22 Nenn. int. UI 148, 4 154, 4 164, 5 179, 14 aec. Orcadas insulas Cass. II 137, 654 Nenn. int. HI 156, 10 Bed. A III 284, 286 mare Orcadum Nenn. int. UI 148, 11 Orec Geneal. I 166, 131 *Orentus (fluvius) Chr. Al. I 111, 201, 23 Orontes videtur Frickio, mihi potius Hermus Oretum Oreto I 573 (Carl.) Areto Ps. Js. h. II 382, 8 Oria Ps. Is. h. II 382, 8 Iria I 574 (Oallit.) Oribe (gen.) Ps. Js. h. U 387, 18 Oriens Or. Const. I 7, 19 9, 15. 19 11, 7 Oeneal. I 166, 111 172, 263 Cons. Const. I 236, 341, 2 238, 351, 4 243, 378, 1 244, 388 247, 469. 461 Sang. I 300, 543 An. Val. I 316, 49 Ayn. I 321 333, 39 Havn. 1 338, 12 Prosp. I 442, 906 460, ino 470, 1280 add. I ad J'ros2). I 487, 452 add. II 489, 9 (i). 11 (a) Silv. 1 520, 19 521, 45 541 tit. 8 547, 27 J)om. Val. I 629, 7. 14. 19. 21. 26. 31 Chr. 511 I 642, 431 644, 476 647, 513 649, 522 651, 632. 634. 639 653, 549 661, 593 663, 618 Chr. 452 1 646, 5 648, 22 652, 63 658, 99 662, 132 Hyd. II 20, 82 22, 104. 106 26, 147. 151 30, 184 Marc. U 74, 420, 2 92, 484, 1 103, 529 Auct.Marc. U 105, 537, 4 106, 540, 5. 541, 1 107, 543, 2. 3. 514, 3. 645, 3. 546, 4 Cass. II 153, 1130 155, 1205 157, 1268 161, 1364 Vict. T. U 190, 484 194, 504 195, 514 Joh. II 214,676, 1 215, 578, 2 216, 580, 1 Jis. 681, 4 219 V. 24 Js. hist. II 268, 33 297, 20 Scyth. L. II 321, 30 Scyth. B. II 321, 30 C. Hisp. U 337, 9 339, 14 360, 94 363, 113. 115 364, 122 C. Byz. U 339, 21 Ps. Is. h. II 378, 2 Is. chr. A II 458, 264». 268» 478, 412 479, 4i4b Bed. A lU 275. 202 281, 265 294, 399. 402 296, 424 299, 469 add. IJ ad Bed. III 336 bis 337 bis Beg. Wand. lU 459, 19 «y«roA)f Chr. pasch. I 235, 337, 1 238, 351, 1. 2 Orientalis Prosp. 1 479, 1346 Marc. II 60, 379, 1 84,4.53,1101,521 Vict. T. n 190, i»i 197,628 C. Hisp. II 354, 74 Bed. A UI 304, 490 Orien- tale imperium add. II ad Prosp. I 489, 13 (aj Dom. Val. I 630, 4 Chr. 452 I 646, 11 Marc. II 60 V. 8 Cass. U 159, 1328 Lat. lust. UI 422, 36 423, 24 Orientalis res publica Marc. U 60, 379, 1 Orientales partes Prosp. I 466, 1241 479, 1350 ttvetrohxfi jLtsgtj Chr. pasch. I 237, 350, 1 Orientales (subst.J Prosp. I 484, 1376 Hyd. II 29, 177 Vict. T. U 196, 521, 2 C. Byz. II 339, 21 Is. chr. A U 473, 385 add. IJ ad Bed. lU 339 Lat. Just. lU 423, 1 Oriola Ps. Js. h. II 388, 21 [OrUans Orliens N. Oall. I 588,6] Orospeda Joh. II 215, 577, ^l"'» Jis Orospida Js. hist. II 287, 10/11 Co) Orthosia (oppidum Phoenic.) Orthosiasti (pl.) Chr. Al. I 100,98 Ortona Atict. Marc. II 105, 638, 3 Osca I 573 Oscha Ps. Js. h. II 382, 8 Osci V. Opici Osdroene v. Osroene civitas Osenbrugensis (hodie Osnabriick) N. Oall. I 595,6 Osismorum civitas JV. Oall. I 587, 8 c/. Oxismi Osroeue (gen.) Lat. lust. III 421, 6 Osdroenae (gen.) C. Byz. U 346 V. 37 Hosdroene Silv. I 541, 8, 9 Hosroeni (pl.) Cass. U 140, 747 Ossa insula V.Oild. A lU 106,17 Ossonoba Oxonoba I 573 (£«s.) Exonova Ps. Js. h. II 382, 8 Ostia Chr. 354 I 144, 18 Chr. 511 I 636, I66 Cass. II 123,86 £ed.J:m 267,137 296,421 Hostia Proy». I 394, 169 basilica Petri et Pauli et lohannis baptistae Bed. A lU 296, 421 Ostracine Hostracina Chr. Al. I 127, 294 Ostrogothi [Havn. I 269,31] Is. hist. 11 283, 3/4 (a). 4 (4) Is. chr. A II 476, s^^b Ostrogotthi Chr. Caea. U 222,490 Ovetum Hovetum Ps. Is. h. U 382, 8 Oxismi V. Oild. A III 92, 23 c/. Osismi Oxoma (olim Uxama) Oxima I 573 (Cart.) Oxonia Ps. Is. h. U 382, 8 Hosma ib. 385, 14 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 675 Pace V. I'ax lulia Padus (flumen) Auct. Marc. II 106, 540, 5 107, 542, 2 Padusas Oener. A I 112,229,39 Paf- V. Paph- Palaestiua Vict. Aq. I 681, 9 Marc. U 74, 419, 2 Cass. II 145,910 Vict. T. U 195,516 Palestina Troip. I 404, 30K 424, 614. 620 Chr. 511 I 638, 259 Bed. A III 249, 9 t>. 17 280, 249 289, 354 297, 43g Palestiue {ijen.) Lat. Mal. III 429, 17/18 Palaestina provincia Hyd. U 22, 106 Marc. U 73, 418 Palaestiuura concilium Vict. T. U 200, 541, 1 Palaestiui (pl.) Cass. 11121,29 Palestini Prosp. I 388,62 e/. Caesarea Palaestina , Syria Palaestina , Syri Palaestini Palantia (hodie Palencia) Palentia 1 573 (Cart.) Ps. Is. h. II 382, 8 Paleutina civitas Ilyd. II 30, i«6 Palatiolum F. Vind. A 1 318,644 Havn. I 319,493 Palentia v. Palantia Palma Gener. A 1 110,216 Paltus Paltensis episcopus Vict. T. U 194, 505 Pal- tensium oppidum Marc. U 98, 512, 9 Palustria A. Gall. I 600, xi 2 PamfiUa, Pamfili cet. v. Pampliylia Pamflagoni v. Paphlagones Pampelona «. Pompaelo Pamphylia Chr. Al. I 102, 123,2 Geneal. I 168,175 Silv. I 540, 7, 7 Pamphilia Geneal. I 169, 199 Scyth. L. II 318, 23 Scyth. B. II 318, 23 PamfiUa Gener. A I 102, I5i, 2 Pamphylii (pl.) Pamphyli Chr. Al. I 100, 86 101, 105,22.108 Pamfyli Oener. A I 101,132,22.136 Pamphili Gener. A 108, 205, 7 Chr. Al. 108, 176, 7 Pamfili Oener. A 100, 111 ParapbUiensis v. Eusebius Pamphili (ep. Caes.) in ind. VII Pampica Silv. I 539 ad 5, 8 Pampilo, Pampilona v. Pompaelo Paneas i>. Caesarea Paneas Paimia v. Pannonia Pannonia Or. Const. I 8, 4. 9 F. Vind. A I 296, «0 An. Val. I 314,45 Agn. I 336,95 Prosp. I 431, 706 Chr. 511 I 641,375 644,494 Cass. II 144,851 loh. II 215, 579, 1 Chr. Caes. U 222, 490 Mar. II 238, 569. 572 Is. hist. U 283, 2 (a) add. IV ad Is. chr. II 504, 3 Pannia Gener. A I 110, 216 Pannonia superior Chr. 354 1 147, 5 Pannonia iuferior Chr. 511 I 642, 409 Paunonia prima Silv. I 539, 2 Paunonia secunda ib. 539, 3 Pannoniae (pl.) Bavn. 1 337, 4 Prosp. I 441, 878 459,1152 473,1310 482,1367,2 Marc. U K, 427, 1 /«. chr. A II 476, 403 Pannouius An. Val. I 310 Prosp. I 4.57, 1125 add. IV ad Prosp. 1 491 Pannonii (pl.) Chr. Al. I 107, 167, 55 Prosp. I 407, 343 (?). 353 Cass. U 135,590 Pannoni Peones Gener. A I 107, 197, 55 Panormus (Siciliae) Hyd. II 23, 120 Is. hist. II 297, 14 Panormum insula Marc. II 93, 490 Paphlagonia Paflagonia Gener. A I 98, 88, 7 Chr. Al. I 98, 62,7 Silv. I 541, 9,5 Paphlagones Paflagones Gener. A I 97, 83, ii 107, 197,44 Paflagoui Clir. Al. I 97,58,11 Pam- fiagoni ib. 107, 167, 44 Papyrio castello (abl.) Marc. II 93, 488, i Paraconnisii v. Tarraconenses Paraetonium Bed. A III 27.5, 201 Paramus campu.s Chr. Caes. U 222, 458 Parassis v. Parisii Paraxenense castellum Vict. T. II 194, 509 Parisii Prosp. I 461, 1183 apud Parisius add. IV ad Bed. III 345 *Parassis Bntt. III 168, le/n Nenn. int. lU 168, 17/18 civitas Parisiorum N. Oall. I 588, 7 [Paris N. Gall. I 588, 7] Parnassus mons Parnasus Gener. A I 111, 228, 5 Chr. Al. I 100, 200, 5 Parthenius (flumen Bitbyniae) Chr. Al. I 112,201,34 Partenius Gener. A I 112, 229, 34 Partbenius (mons, Arcadiae sine dubio intelligendus, sed 'in Eubya' addit Chr. Al.) Gener. A I 111, 228, 8 Chr. Al. I 111, 200, 8 Parthi Oener. A I 106, 190, 10 108, 200 Chr. Al. I 106, 159, 10 108, 171 Prosp. 1 400, 249 403, 296 406, 335, 21 438, 830 441, 880 444, 932 447,965 Chr. 511 I 637, 225 638,274 641,384 Marc. II 103,529.633 Auct. Marc. U 106, 540, 1. 541, 1 107, 546, 4 Cass. U 135, 561. 574 143, 831 144, 876 146, 943 149, 1007 150, 1032 Is. chr. A U 459, 276» bis 460, 283" 462, soo» Is. chr. B U 462, 201 Oild. UI 29, 25 Bed. A III 287, 326 Parti Oeneal. I 166, 105 Chr. 511 I 638, 273 642, 401 add. II ad Bed. lU 339 Partii Oener. B I 105,68 Parthicus Prosp. I 407, 354 434, 750 Particus add. II ad Bed. lU 338 Parthia Partia Chr. 354 I 147, 31 Oeneal. I 168, 179 169, 199 Parcia Scyth. L. U 318, 23 Pasius V. Phasis Patavia (hodie Passau) N. Gall. I 594, vii A 3 Patmus insula Prosp. I 418, 530 Patmos Is. chr. A II 457, 259. 259» Pathraus Bed. A lU 285, 302 Path- mos Chr. 511 I 640, 339 Is. chr. B II 457, 173 Bed. B m 285, 190 Pavonis mons v. Mons Pavonis Pautalia Pautaliensis Marc. U 99, 516, 3 Pax lulia Pace I 573 (Lus.) Ps. Is. h. II 382, 8 Pacensis urbs loh. II 217, 585, 5 Peligni Prosp. I 398, 231 405, 332 Pella (Syriae) Prosp. I 398, 232 Bed. A III 276, 210 Pellenia v. Peloponnesus Peloponnesus Pelepponissus Chr. Al. I 98, 62, 28 Pe- loponensis Is. chr. A U 431, 30 Pellenia quae ap- pellatur Pelleponensus Oener. A I 98, 88, 28 Peneus (fiumen Thessaliae) Pinnius Chr. Al. 1 III, 201,27 Peuitus Gener. A I 111,229,27 Pennius mous v. Pinnius Pentapolis Chr. 511 1 642, 422 cf. Libya Pentapolis Peoni !'. Poeni Pepidiauc regio V. Qild. £ lU 107, 26 676 GEOGRAPHICA. iNDEX vm. Pergamum (Mysiae) C. Byz. H 355, 36 C. Hisp. U 356, 80 Is. chr. A II 459, 275 cf. Bergomura Perinthus Chr. Al. I 109, 180, 12 Perintus Gener. A I 109, 209, 12 cf. Heraclea Persae Or. Consl. I 11, 9 Oener. A I 89, 10 106, 190,2. 192.2 107,197,4 108,200 131,316.317 Gener. B l 89, 10 Chr. Al. I 127, 29G Chr. 354 I 140, 8/9. u 148, 26 add. I ad Chr. 354 I 152, 36. .M Geneal. 1 165, 75 181, 421 bis. 422 Chr. pasch. I 223, 106 230, 297 iis 235, 337, i bis 236, 337, 3 238, 351, i 244, 384,1 Co7is. Const. I 239,358,1 244,384,1 Eavn. I 269, 28. 29 F. Vind. B I 278, 74 Frosp. I 396, 188 398, 223. 224 409, 380 436, 791 440, 867. 869 452, 1048. 1052 453, 1068 457, 1121 add. I ad Frosp. I 487, 8 Silv. I 521, 43 547, 19 Chr. 511 I 636, 184. 186 642, 419. 441 643, 446 Syd. II 15, 11 Jforc. n 61 , 384, 1 75,421,4. 422,4 80,441,1 96, 502, 2. 503 bis. 504 bis Auct. Marc. II 106, 540, 2 107, 543.3 Cass. II 123,91 146,914 148,966 151,1069 152, 1104 Vict. T. II 194, 508 loh. U 211, 567, 3 bis 212, 571, 1 bis 214, 675, 1 bis 215, 578, 2 216, 580, 1 bis 217, 585, 1 219, 590, 2 Is. hist. II 279, 3/4 Scytk. L. n 312, 4 ter 313, 5. 6 314, 7 317, 19 bis. 20 bis 319, 27 320, 27 Us 321, 30 Scyih. B. H 312, 4 Ur 314, 7 317, 19. 20 318, 20 320, 27 ter 321, 30 Us C. Byz. H 334, 4 335, 7. 9 Us. lo 336, ii ter 338, 17 341, 23 357, 39 C. Hisp. n 335, 2. 3. 4 336, 5 337, 7 338, 12 341, 25 357, 85 366, 134 add. VII ad Is. hist. U 376 add. IX 389, (a) 9. (b) 2 390, (b) 2 Is. chr. A II 430, 22 449, 194. 195 458, 268» 459, 276» 461, 294» 462, 300». 3001" 463, 312 464, 323 465, 326». 329» 466, 335» 468, 345». 347» 475, 398 478, 413 479, 414* iis Is. chr. B II 462, 201 464, 218 478, 263 add. II ad Is. chr. II 492 494, 8. 9 add. IV 504, 3 Fs. Is. chr. II 499, 162 Britt. III 145, 10 (b) Bed. A III 269, 147. 148 bis 270, 149. 150. 151 273, 170 274, 176 275, 198 277, 220 292,378 294,399 305,496 310,537. 539 311,540 Bed. B m 275, 144. 145 294, 234 add. II ad Bed. III 337 338 Lat. lust. m 422, 18 Lat. Mal. m 427, 41 428,18 Lat. Al. m 447,21 ibO, ante v.l. -21 Perse (= -ae) C. Eisp. II 335, 3 Persi Chr. Al. 1103,133 106,159,2. 161,2 107,167,5 108,171 Havn. I 338, 13 339, 19 loh. H 213, 574, i Mar. n 236, 540, 1 Is. hist. II 268, 32 Scyth. L. II 317, 20 Is. chr. A II 479, 414» add. I ad Is. chr. H 490, 4 Pereis (= acc.) Bed. A IH 275, 195 Perses (= -as) air. 354 I 140, 14 Persam (= -as ?) Lat. lusl. III 421,24 Persus (=-is?) Chr.Al.l 128,301 129, 3io Persa Frosp. I 443, iVi (b) Vict. T. U 200,542 V. 17 add. IV ad Is. chr. II 504, 4 Bed. A III 310, 539 Persis (gen. -idis , acc. -idem , abl. -ide) Oener. A I 106, 195, 1 Geneal. I 182, 446 183, 447 Silv. I 522, 54 Scyth. B. U 317, 19 C. Byz. 11 335, 10 346, 29 V. 36 add. IV ad Is. chr. U 504, 4 bis Bed. A m 294, 394 310, 539. 540 acc. Persiden add. II ad Is. chr. II 494, 8 abl. Persidae Oener. A 1 106, 193 Bed.A 111 310, 539 — Per- sida (yen. -dae, acc. -dam, abl. -da) Gener. A I 95,49 Gener. .B I 95, 48 CAr. ^/. I 95, 26 106, 162. 164, 1 Geneal. I 166, ui Cons. Const. I 228, 266 Chr. 511 I 642, 437 644, 490 Marc. U 74, 420, 3 Auct. Marc. II 105, 636, u loh. II 214,575,1 C. Hisp. U 335,3.4 338,12 Is. chr. A II 431, 32» Bed. A III 254, 26 Lat. Mal. III 427, 39 Persicus Chr. pasch. I 235, 337, 2 237, 350, i Cons. Const. I 236, 348 240, 363 Vict. T. II 198, 632 Perusia Auct. Marc. U 107, 545, 4 Petra castellum Marc. U 98, 512, 9 Petra Pertusa Agn. I 336, 95 Petrapertusa (acc.) Auct. Marc. II 107, 542, 2 Petrocoriorum civitas N. Oall. I 605, xiii 6 Peucodis v. Pineta Pharaton v. Farathon Fharsalus Farsalicum proelium Cass. U 134, 531 Pharus v. Alexandria Phasis Fasis fluvius Chr. Al. 1 111, 199 Pasius flumen Oener. A I 111, 227 Thesaise flumine Scyth. L. II 321, 29 cf. Rius Pliilippi Or. Const. I 9, 6 Philippopolis Vict. T. II 191, 490, 2 intelligenda Chr. 511 I 642, 408 Cass. II 147, 950 PhiUstini Geneal. I 189, 514 C. Hisp. U 336, 4 Gild. III 66, lo/u Filistini Geneal. 1 167, 141 cf. infra arae Phil. PhHistaei Philistei Bed. A III 267 , 70 Fylistei Chr. Al. I 119, 251 Philistim Bed. A UI 260, 64 Philistiim Fs. Is. h. II 384,11 Filistiim Gener. A I 100,116 cf. Psylliti arae Philistinorum Ketm. int. III 157, 7 arae Filisti- norum Britt. III 157, 9 Phocaea Focea Gener. A I 109, 209, 3 Chr. Al. I 109, 180, 3 Phocis Focida {ahl.) Chr. Al. I 111, 200, 5 Fhoenice (terra) Fenice Oeneal. I 185, 458 Funice Chr. Al. I 106, 164, 14 Foenicis (gen.) Oeneal. 184, 456 cf. Syria Fhoenicia Foenicia Cons. Const. I 240, 361, 1 Fenicia Bed. A III 304, 490 Fynicia Gener. A I 106, 195, 14 Phoenices (pl.) Oeneal. I 166, 119 168, 162 Foe- nices Gener. A I 107, 197, 28 Oeneal. 187, 496 Fenices Gener. ^ 99,98 101,132,9. 136, i Finici Chr. Al. I 101, 105, 9 Fynici ib. 101, 108, i 107, 167, 28 Funici ib. 99, 73 cf. Poeni Phrygia Chr. pasch. I 211, 543 233, 328,2 Prosp. I 429, 686 (a) Marc. II 86, 456, i Frygia Chr. Al. I 102, 123, 6 Cons. Const. I 242, 370, 1 Prosp. I 455, 1096 456, 1102 458, U3l Marc. II 94, 492 Bed. A m 297, 433 Frigia Oener. A I 102, 151, 6 Prosp. I 429, 686 (b) Chr. 511 I 644, 486 Scyth. L. U 318, 23 Scyth. B. II 318, 23 Frygia prima Silv. I 540, 7, 9 Frygia salutaris Cons. Const. I 241,366,2 Chr. pasch. I 241, 366, 2 Silv. I 540, 7, 10 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 677 vetus Frygia altior Gener. A 1 102, irii, is aiiti- quam qui vocatur Frygia C/ir. Al. I 102,123,15 Phri/t/es Fryges Gener. A I 101,136,4 107,197, 45 Friges ib. 101, 132, 16 Geneal. I 168, 162 Frygii Chr. Al. I 101 , 108, 4 Flygii ib. 107, 167, 45 Fygabii ib. 100, 88 Fygadii {4. 101, 105, 16 Phylistei v. Psylliti Picenum Silv. I 535, 5 Auct. Marc. II lO,'), 53s, 3 107, 545,4 Picentes Bed. A III 254, 26 Piceni Gener. A I 109, 210, 3 Sicinii Chr. Al. 1 109, 181, 3 Picta ecclesia Pa. Is. h. 11 385, 15 Pictavi (populus) civitas Pictavorum N. Gall. I 605, XIII 5 Pictavus Prosj). I 470, 1285 Pictavi (urbs) Prosp. I 458, 1136 Ped. A lU 298, 447 Pectavi add. II ad Bed. III 339 apud Pictavis Is. hist. U 282, 4 fj; Pictavia Clir. 511 I 644, 486 Pictavie ib. 644, 496 Pictaven- sis urbs Is. hist. II 282, 2 (aj Pictaviensis episcopus Prosp. I 455, 1096 Sed. A ni 297, 433 episcopus Pictavensis V. Gild. A ni 106, 41 Pectaviensis add. II ad Bed. III 338 Picti Or. Const. I 7, 17 Chr. 452 I 646, 7 add. IX ad Is. hist. n 390, (a) 17. (b) \i Gild. IH 33,13 35, 10 36, 17 Britt. ni 147, 10 148, 7 154, 2 158, 9 165, 8. 9 169, 9 171, 5 179, 21 180, 1 195, 3 202, 33 203, 1. 4 208, 23 Nenn. int. III 147, 23 154, 5 bis. 10 bis 158, 16. 19/20 165, 3. 7 169, 21 170, 7. 9 171, 3. 20 176, 13 Bed. A m 299, 46i 301, 473 303, 483. 484 304, 491 Pineta (apud Ravennam) An. Val. 1 310 316, 53 318 Savn. I 319, 491 bis Havn. mg. I 311, 476 Piuita F. Vind. A I 310, 620 318, 640 Strovilia Peucodis (= Pinetae) Agn. I 319 Pinnius flumen v. Peneus Pinnius (mons) Chr. Al. I 111, 200, 11 Pennius Gener. A I 111, 228, 11 ad Appenninum referendum putat, fort. recte, Frick Pir- V. Pyrenaeus Pisa (Graeciae) spatia Pisaea /s. hist. II 267, 14 Pisa (Italiae) Ps. Is. h. II 378, 1 Piscescomeduli v. Ichthyopbagi Pisga (vertex montis Nebo) Fasga Geneal. I 187, 496 Pisidia Gener. A 1 102, 151, 3 Silv. I 540, 7, 8 Pis- sidia Chr. Al. I 102, 123, 3 Pisidae Pysidae Gener. A I 107, 197, 42 Pissidii Chr. Al. I 101,105,24 107,167,42 Pisideni Oener. A I 101, 132,24 Pisloria ager Pistoriensis Cass. II 133, 510 Placentia F. Vind. A I 304, 580 310. 620 Havn. I 304, 456, 2 Havn. A I 309, 476, 3 Havn. B 1 309, 476, 2 Havn. mg. I 311, 476, 3 An. Val. I 308 Chr. 511 I 664, 628 Auct. Marc. II 106, 540, 6 Cass. II 157, 1266 Vict. T. U 186, 456 Mar. U 232, 456, 1 Plomorcat ecclesia V. Gild. A III 104, 32 Podium iV. Gall. I 604, xii 8 Poeni (?) Poenes Gener. A I 106, 190, 4 Peoni Chr. Al. I 106, 159, 4 Punicus Chr. 511 1 637, 208. 226. 237 Bed. A Ul 254, 27 Poeninae v. Alpes, Inalpes Pogus v. Povisorum regio PoUentia (oppidum Italiao) Havn. I 299, 402 Prosp. I 465,1222 Cass. II 154,1172 PiiUentia (opp. insularum Ualoar.) Gener. A I 110, 216 Pompaelo Pampilo (,'hr. 511 I 664, 651 Pampe- lona Chr. Caes. II 223, 541 Pampilona I 573 Is. hist. n 381, 9(a.b) Ps. Is. h. II 382, 8 384, 12 pons Candidiani v. Candiani campus pons Ferreus Marc. II 96, 504 pons Hadriani v. Cephissus pons Sanguinarius Chr. 354 I 148, 3 pons zum gulden tor add. IV ad Is. chr. II 504, 3 Pontia insula Prosp. I 418, 533 insula Pontiana Bed. A in 285, 302 Ponticum (urbs Galliae) N. Gall. I 592, vi 11 Pontus (mare) Gener. A I 111,227 Chr. Al. I 111, 199 Scyth. L. II 320, 29 Bed. A UI 267, 134 cf. mare Ponticum Pontus (regio) Chr. Al. I 127, 297 Chr. 354 I 148, 13 Prosp. I 441, 877 443, 913 464, 1220 Silv. I 541 tit. 9 547, 27 Chr. 511 I 642, 421. 434 Cass. U 148, 972. 995 Vict. T. U 195, 515, 1 Is. hist. II 269, 6 Is. chr. A U 463, 311 464, 319» Bed. A UI 290, 365 292, 379 293, 388 316, .567 317, 577 318, 578. 580 Pontus Amasia Prosp. I 449, 1007 Silv. I 541, 9,2 Pontus Polemoniacus Cass. II 138,685 Pontus Polemiacus Silv. I 541, 9, 1 ' Ponticus (subst.) Is. chr. A II 458, 270 Poiitici (pl.) Gener. A I 108, 205,1 Chr. Al. I 108, 176, 1 Ponticae gentes Or. Const. I 11,6 Silv. I 522, 63 Pontica provincia Marc. 11 95, 499, 2 regio Pontica ib. 67, 403, 3 mare Ponticum Marc. II 67, 401, 2 Pontus (urbs) Gener. A I 109, 209, 15 Chr. Al. I 109, 180, 15 de Heraclea Pontica cogitat Frick Portus Aurae Ps. Is. h. II 378, 1 Portus Bucini N. Gall. I 598, 9 Portus Cale Portumcale Hyd. II 29, 175(0) 31,195 Portucale ib. 30, 187 Is. hist. II 280, i(a). 2(b) Portugale I 574 (Gallit.) Ihjd. II 29, 175 (b) cf. Fistucal Portugalensis terra Ps. Is. h. U 385, 14 Porte lione (ad Bavennam) Agn. I 319 balneum J monasterium sanctae Mariae^ Agn. 1 319 palatium 1 Portus (lacus Lucrini) Cass. 11 134, 548 Portus urbis Romae An. Val. I 306 F. Vind. A I 306,613 J?Qli«. I 307,474,3. 4 il/orc. II 91, 474, 2 Bed. A lU 296, 421 Porto urbis Romae (abl.) Lat. lutt. III 423,14 Portus urbis Prosp. I 469,1278 Portus Romanus Chr. 354 I 145, 16 Auct. Marc. U 678 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. 10.5, 538, 1 Portus ib. 105, .«s, 3 iu Porto Chr. 354 I 72, 7 in pontum ib. 72, 19 Portuensis episcopus Bed. A III 314, 5.'i9 Potameda v. Tanais Povisorum regio Britt. III 176, 15 regnum Powisorum III 128, XXXIV Pogus regio Nenn. int. III 176, 8 Praevalis Silv. I 539, 5 [civitas Pragensis N. Oall. I 594, vii 6 Braga iUd.'\ Priene Gener. A I 109, 209, 4 Priinna Chr. Al. I 109, 180,4 Proconsularis v. Africa Propontis Marc. II 67, 401, 2 Provincia Mar. II 239, 574 Prusias Chr. pasck. I 237, 3.50, 3 Psylliti Chr. Al. I 101, 105, 13 Filiitae Gener. A I 101, 132, 13 Phylistei Oeneal. I 168, 162 iidem ac Phi- listini? an Psylli, ut vult Frick? Plolemais (Libyae) Ptolomais Chr. 511 I 642, 422 Ptolomensis Marc. II 65, 398, 3 Punicus )'. Poeni PiUeoli episcopus Puteolanus Prosp. I 480, 1358 v. 16 Pyramus (fluvius) Oener. A I 111, 229,22 Chr. Al. I 111, 201, 22 Pyrenaeus (subst.) Is. hist. II 295, 11. 17 Pireneus C. Hisp. II 362 , 108 mg. — Pyrenaei montes Is. hist. II 294, 4 Pirenei montes Ps. Is. h. U 380, 4 Piriuaica iuga C. Hisp. II 362, 108 Pysidae v. Pisidae Pythium (= Pytho) Is. chr. A II 437, n^ Quadi Prosp. 1 431,694 441,878 Cuadrii Chr. Al. I 110, 187, 3 Quicicus V. Cyzicus Quintus qui dicitur locuB Auct. Marc. II 104, 536, 6 Quires I add. p. X {mont. 4) Kaetia prima Silv. I 537, 12 Raetia secunda ib. 537, 13 Eama Lat. Mal. III 431,35 Rasduna Ps. Is. h. U 385, 14 Rauraci castrum Rauracense N. Oall. I 598, 8 Ravenna Or.Const. I 7,24 8, lo Oeneal. I 196,627 Cons. Const. 1 246, 423 Sang. I 300, 5,39 Havn. I 300,408.413 303,455,1 317 319, 491 juater 321, 493,6 338,5 339,23 Havn. A I 309,475,1 311,476,3 Havn. B I 309, 475,2. 476,2 311,477 Havn. mg. I 309, 475, 2 311, 476. 477 Agn. I 301 303 313 319 ter 321 333,39Ais. 62 (er 334 33b,n quater.w 336,95.96 F. rind. A I 306,616 310,620 318,640 An. Val. 1 306 310 iis 316, .50. 51. 52ii"s. r,3tis 318 i;s 322,57 324, 70. 71 326, 80 328, 88 bis. 92 P. Camp. I 320 747, 493 Prosp. 1 441,875 447,980 add. IV ad Prosp. I 492, 3, 8 Silv. I 535, 4 Dom. Val. I 630, 17 Chr. 452 1 656, 89 658, 91. 99 Chr. 511 I 657, 569 659, 576 661, 599 Hyd. II 20, 75. 76. 80 21, 84 22, 94 Marc. II 74, 419, 1 76, 425, 2 77, 430, 2 79, 438, 3 87, 457, 2 89,467,3 90,473,1 91,477 93,489 Alict. Marc. l\ 104 , 536, 6 105, 536, 7 106, 5.38, 5. 539, 3. 540, 3. 6 bis 108, 547, 3 Cass. II 157, 1274 158, 1295 159, 1326. 1331 160,1342 161,1364 Jiar. II 232, 461 233,473 235, 525.526 236,540 238,572 V. Oild. A 111 95,44 Bed. A III 302, 478 304, 493 307, 5ii. 512 Lat. lust. III 422, 35. 39 423, 3. 12 Ravenne (gen.) add. II ad Is. chr. II 493,8 Ravena F. Vind. A II 306,611 308, 617 310, 622 320, 648 Ravennas Agn. I 301 An. Val. I 326,81. 82. 84 328, 90 Ravennatae urbis Bed. A III 316, 565 Ravennianus exercitus Agn. I 331 topographica : aquae ductus An. Val. I 324, 71 aqua Cass. II 160, 1342 campus ad columellas F. Vind. A I 305, 583 carcer publicus Agn. I 333, 39 Lauretum An. Val. I 320, 55 Mar. II 233, 493 in Lauro Agn. I 321 mausoleum (Theodorici), quod vocamus ad fa- rum Agn. I 333, 39 monimentum (Theodorici) An. Val. I 328, 96 palatium An. Val. I 320, 55 324, 71 bis 326, 84 Agn. I 321 pons Apollinaris pons Apolenaris Agn. I 313 pontus Apolinaris F. Vind. A I 312, 637 porta Artemidorif portas Artemetoris Agn. I 333, 39 porticus An. Val. I 326, 84 portica ib. 324, 71 c/. Caesarea, Classis, Pineta, Portus lione Reate Silv. I 535, 3^ Rechra insula Nenn. int. III 156, 8 Recopolis loh. II 215, 578, 4 Is. hist. U 288, 18 Roco- bolam Ps. Is. h. U 385, 14 Bedones (Galliae) civitas Redonum N. Oall. I 586, III 3 Redonensis civitas V. Oild. A III 102, 19 Regeusium civitas v. Reji Regino (Begina Castra, hodie Regensburg) N. Oall. I 594, VII A 2 Regium v. Rhegium Reia v. Aregia Beji (hodie Biez) civitas Regensium N. Oall. I 610, 3 id est Reius ibid. [Beims Rains N. Oall. 1 590, 1] Remorum civitas N. Oall. I 590, 1 Renea v. Rhenea Renis flumen Britt. III 192, 20 fluminis Reni Nenn. int. III 192, 12 {Bennes Renes N. Oall. I 586, iii 3] Renus cf. Rhenus Rethenegabail v. Rithergabail Reuvisii pagus V. Oild. A III 96, 18 mons Reuvisii ib. 96, 24 castrum Reuvisii ib. 101, 35 Reuvisii coenobium ib. 101,20 Rhegium Regium Silv. I 536, 11 Bhenea insula Renea Oener. A 1 108 , 206 , 9 Nirea Chr.Al. 1 108, 177,9 Rhenus (flumen) Oener. A 1112, 229, 36 Hav7i. I 302, 451 Prosp. I 404, 315 465, 1230 467, 1250 472, 1298 481, 1364 Silv. I 537, 2, 10 Cass. II 135, 689 153, INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 679 1119 154, 1177 155, 1190 156, 1217 h. Idst. II 295, 9 Kenus Havn. I 299,406 Chr. 311 I 638, ■J62 Kinus Chr. Al. I 112, i'ul,36 llrexwxi add. IV ad iJed. UI 345 Jihinocolura Kinocorura Ocner. B I 95, 48. 91 Gener. A I 106, 191. 193 Omeal. I 166, ui 167, 1.^7 168, 163 Kinocoruris fai/.j Gener. ^l I 95, .'.0 100,130 106, 188 Bed. A III 254, ■n Rinocoruras Bed. A III 254, -'6 Rinocorurum Chr. Al. I 95, 26. 27 100, 103 101, 109 106, 157. 160. 162 Rinocoryris (abl.) Gener. A I 95, 49 101, 137 Khudauus (flumen) Chr. 511 I 664, 6^9 loh. U 217, 585,4 Rliodannus Gener. A I 112,229,37 Kodauus Chr. Al. I 112, 201, 37 Havn. I 338, 7 Hijd. II 19, 69 (b) Mar. 11 239, 5So Uruilaiuis uJd. II ud Silv. I 613, 4 Rhodopa Silv. I 540, 6, fi Khodus (insula) Gener. A I 99, 91, 4 109, 208, 7 Clir. pasch. I 224, 130 Prosp. I 388, 51 400, 253 416, 485 Chr.511 I 637,234 Rhodos Geneal. I 168,165 Rodus Chr. Al. I 99,65, 4 109, 179, 7 Geneal. I 169, 200 Ep. Ov. II 371, 5 Rodos Chr. 511 I 640, 327 Rodia Geneal. I 169, 199 cf. Gaudus (prope Cretam) Bkodii (pl.) Rodii Gener. A I 96, 75 Chr. Al. I 96, 46 Rodi Geneal. I 169, 199 coIosSus Chr. pasch. I 224, 130 Chr. 511 I 637, 234 coUosus Up. Ov. II 371,5 Rigomaijus (Alpium inaritlmarum) civitas Rigomagen- siura N. Oall. I 611,3 cf. I p. 560 not. 1 Rinocorura cet. v. Rhinocolura Rinus V. Rhenus Riphei montes Scyth. B. II 319, 25 uionte Kifeis (sic) Scyth. L. II 321, 29 Rithergabail Britt. III 187, 16 Rethenegabail Nenn. int. III 187, 10 Rius fluvius (= Phasis) Oener. A I 111, 229, 14 Chr. Al. 1 111, 201, 14 Roboth Geneal. I 164, 72 Roboth (aliaf) Geneal. I 174,287 Roboth Moab (Babbath Jloab) Oeneal. I 187, 496 Robroit v. Tribruit Roccones v. Ruccones Rocobola V. Recopolis Rod- V. Rhod- Rodia V. Rbodus Roinn v. Ruoihm Roma Or. Const. I 7,25 8, n 10.20. 3i Chr. S54 I 40 72, 10 143, 3. 7 147, 19. 29. 33 Gener. A I 90, 20 Chr. Al. I 124, 283 Geneal. I 181, 427 182, 432 196, 625 Chr.pasch. I 211,543 215,697 216,707,2 217, 716, 1 218, 732 221, 76 222, 86 226, 187 227, 223 229, 273 232, 325, 1 233, 328, 2 ter 234, 330, 3 237, 349 239, 357, 2 bis. 359, 3 245, 389 Cons. Const. I 222, 96 229, 275 231, 307. 312 232, 326, 1 237, 350, 3 239, 357, 2 247, 464, 2 Barb. I 274, i 283, 149 F. Vind. A I 276, 56 282,129 291,417 298,512 304, .S74 305,598 306,606 bis.m F. Vind.B I 289,3.56 301,557 304, .574. 576 334, 697 Sanff. I 299, 537 300, 54i 334, 704 336, 7i4 Savn. I 299, 408 303, 454 331 , 504 339, 22. 23 bis Sami. mg. I 309,'475, i Agn. I 303 bis 333, 62 335, Kbis 336,95 6("« ^n. Fai. I 306 324,65 326,80 CHBONICA lU. (liomn) 328, 92 Prosp. I 393, 153 394, 164 395, 175 397, 210. 218 399, 235. 236 401, 270 402, 275. 276 403, 301. 303 407,347 408,307 412,419.426 413,446 414,453.466 415,475ilS. 476 416,496 417,513. M6 420, .561 421,571 423, 607 425, 629. 633 427, 659 431, 698 432, 713 433, 732 434, 754 435, 776 436, 784. 788. 794. 799 437, 813 438, 824 439, 843. 855 440, 859. 866 441 , 884 442, 908 443,908.916 444,924 446,949.959 447,965.972.974. 979 448,988 450,1020 451,1034 454,1078 466,1238. 1240 468,12.59(^.1263.1265 469,1270 471,1292 484, 1375, 29 add. II ad Prosp. I 489, 10 490, 29 add.lV 491 492,3,3 add.ViQb &7u. I 521, 40. 49 522, 67 535, 2 545 tit. Chr. 511 1 635, 145 636, 166. 17S 637, 206 638, 251. 252 639, 297. 304. 312. 314 640, 334 641,362.381 642,414.431 644,480 655,555 661,600 663, 612. 613. 623 bis 664, 630. 645 Chr. 452 I 654, 65. 07 658, 90. 101 add. I ad Vict. Afj. I 738, I6. 26 add. IV 755,410 766, 455 I add. p. X (mont. bis, port. bis). p. XI {port. 2, viae 5) Hyd. n 15, 13. 19 Ca.j; 17, 43 21,85 24,133 26,148 (a.b) 27, 162 «er. 163 28, 167 32, 210. 211 34, 235 Marc. n 62, 389, 1 63, 392 V. 5. 21 69, 408, 2 70, 411, 1 79, 437 86, 455, 2. 3 89,465,2. 467,1 90,472,2 91,474,2. 475,2. 476, 2 Jis Auct. Marc. II 104, 535, l. 536, 5 10.5, 536,8. 10. 537, 1. 2. 538, 1 bis. 2. 4 106, 538, 5. 7 107,544, 2. 545, 3. 546, 1. 2 108, 647, 3. 5 bis Cass. II 122, 74 133, 526 137, 651.658 138,671.672.689 139,712.725 140,729 144,857. 879 145,897.900.908 146,912.938 147,943.953 148, 988. 990 150, 1032. 1U5B 152, 1092 155, 11S5 157, 1263 158, 1280. 1293. 1299 160, 1339 161, 1364 iis Vict. T. XI 186,455.458,1 187,463,2.464.467,2 188,473,6 192, 494. 497, 2 Mar. II 234, 500, 3 236, 547, 2. 3 /s. hist. U 267, 22 273, 13 (a). 14 (b) 274\ 30 275, 1 (a). 16 276, 6 283, 3 (b) 294, 9 298, 2. 14 Scyth. L. U 318, 22 Scyth. B. n 318, 22. 23 C. Hisp. II 340, 20 350, 55 353, 72 Ep. Ov. II 371, 5 372, 13 bis 373, 13 Ps. Is. h. U 379, 2. 3 ter 380, 4 ter. 5 381, 6. 7 382, 8. 9 383,9 quinquies. 10 385,13 /«. cAr. J II 443, 146 446, I69b 450, 203 451, 211» 452, 224 455, 244 459, 275 461, 290» 462, 296. 301 463, 306». 308 467, 340 471, 372 477, m^ Is. chr. B II 443, 98. 100 452, 150 Ps. Is. chr. II 499, 146. 148 501, 327. 408'' odd. IV ad Is. chr. U 503, 2 bis. 3 bis 504, 5 Gild. III 30, 5 33, 7. 14 64, 7 68, 1. 5 V. Oild. A UI 95, 24 102, 29 V. Oild. B lU 108. 4u Britt. III 164, 20 167, 12 170, 7 194,7.13 Kenn. int. m Ki, n 169,12 Bed. A Ul265,iio6;s 266,125 267,138 272, 161 274,182 275, 204 283,275. 278. 283. 284 284, 286. 287. 288. 290. 293 285, 296. 300 286, 309. 312 287, 322. 323. 328 288, 331. 339 290,358 291,367 292,376. .380 293,386 294,397 295, 410. 412. 416 296, 432 298, 442 299, 454 300, 466. 469 301,473 302,475 303,485 305,500 311,540 312, .544 313, 548. 552 317, 575. 577 318, 584 320, 590 Bed. B m 266,111 283,182 290,217 305,262>> 309,276 add. I ad Bed. III 335, 557 add. II 337 bis 340 Lat. lust. III 419, 1 420, 2. 20 422, 40 423, 3. 6. 8. 10. 12. 17. 18. 20. 22 Lat. At. III 449, 16. 19. 23. 28. vig. c bis Rome (gen. vel dat.) Oeneal. I 196, 624 F. Vind. B I 274, 9 F. Vind. A 1 283, 146 305, 595 87 680 GEOGRAPHICA. INDEX vin. (BomaJ add. IV ad Vict. Aq. I 755, 410 I add. p. XII C. Hisp. II 342, 28 350, 55 ter add. VII ad Is. hist. U 376 bis Ps. Is. h. II 380, 3. 4 381, 6 bis 383, lo 384, 11 add. IV ad Is. chr. II 502 Mir. Eib. Paris. UI 219, 12 Bed. A lU 272, 162 add. II ad Bed. III 337 add. III 343 *Eomam falso pro Africara Sang. I 300, 548 Eoma altera v. Constan- tiuopolis — urbs Ivonia Or. Const. I 7, 22 Clir. 354 1 75, 14 144, 2 Cons. Const. I 245, 3S9 Havn. I 270, 41 339, 17 An. Val. I 314, 44 324, 65 Silv. I 518, 13 I 545 (montes) Dom. Val. I 630,6 Chr. 511 I 642,407 Syd. II 24, 128 25, 138 32, 216 3Iarc. II 70, 410 71, 413 Cass. U 123,86 147,949 Is. hist. U 283,14 Ps. Is. h. U 379, 3 Is. chr. A II 455, 246« Bed. A m 291,370 316,565 add.II ad Bed. lU o3Q bis 337 ui-bis Eonie add. V ad Prosp. I 497, 1341 urbe Eomae add. II ad Bed. III 340 orbs Eoma Lat. Mal. Ul 428, 45 435, 30 c/. Portus urbis Eomae supra p. 677 — Eomana urbs Prosp. I 414,464 417, 515 434,751 439, 838 479, 1350 Auct. Marc. II 104, 535, 2 Cass. n 138,683 143,848 147,949 Vict. T. II 186,455 Is. hist. II 275, 6 (b) 295, 7 Is. chr. A II 459, 273^ 462, 304 add. IV ad Is. chr. U 505, 5 Bed. A Ul 286, 310 290, 362 308, 527 Eomane urbis Ps. Is. h. n 384, 12 Eomana civitas Bed. A III 319, 589 — urbs Or. Const. I 7, 26 8, 12. 18 bis. 21 Chr. 354 I 140, 17 148, 8. 28 Geneal. I 182, 439 iis 195, 621. 622». 623 196, 624. 626 Jis Cons. Const. I 229,271 239, 359, 1 Havn. I 304, 455, 4 339, 17 Havn. A I 307, 475 309, 475, 1 An. Val. I 324, 65 bis. 66 Prosp. I 411,403 414,472 421,580 428, 664 433,731 443,908 454, 1080 473, 1309. 1310 bis 479, 1350. 1352 484, 1375 V. 5. 19. 24 add. II ad Prosp. I 489, 3. 5 490, 28 Silv. 1 547, 20. 21. 37 Chr. 511 1 637, 223 640, 349 641, 379 add. I ad Vict. Aq. I 738, 7 I add. p. X (mont. 1). p. XI {viae 4) Hyd. U 17, 43. 44 27, 162 Marc. II 62, 389, 1 70, 410 102, 525 Auct. Marc. U 105, 538, 4 Cass. II 123, 94 125, 183 bis 132, 450 138, 690 142, 789 143, 823 158, 1283 Vict. T. II 186, 455 Is. hist. U 273, 12 (a). 20. 22 (b). 24 (a). 27 (a). 32 (b) •215, i(b). 13 294,3 Ps. Is. h. U 380,3.4 Is. chr. ^ U 446, 172 Bed. A lU 265, 112 267, 132. 137 269, 145 272, 161 280, 258 300, 469 Lat. lust. m 419, 16 420, 31 ab urbe condita Oeneal. I 181, 426 Havn. I 299, 406 add. I ad Prosp. I 487, i Silv. I 520, 1 Chr. 511 I 636, i94 638, 266 Hijd. II 16, 37» Ps. Is. h. II 381, 7 Is. chr. A II 499, 146 add. IV ad Is. chr. II 503, 3 Bed. A III 266, 126 282, 268 ad urbem conditam Chr. 511 I 635, 146 urbis conditae Marc. U 91, 476,2 aeterna urbs I 546 — (Eomulea Urbs V. Gild. A m 95, 28) Eomanus (adj.) Gener. B I 90,19 Chr. 354 I 144, 4 148, 34 Geneal. I 182, 430. 431 bis Cons. Const. I 234, 332 Havn. I 269, 31 Havn. A I 309, 476, 1. 2 338, 13 339, le Havn.mg. I 309, 476, l bis An. Val. I 324, 66 Ag7i. I 333, 39 336, 95 Proap. I 402, 277 403, 296 bis 406, 339 (Boma) 407, 346. 347 408, 364 424, 619 425, 625 433, 736 438, 830.833 455,1091 458,1140 460,ii65 477,1339 481,1364 483,1371 484,1375,24 add.V ad Prosp. l 496 Silv. I 518, 11/12.13 mOtit. I 549 to- 550 ter Dom. Val. I 629, 29 630, 10 Chr. 511 I 636, 193. 201 641, 384 644, 485. 497 659, 587 Chr. 452 I 650, 40 652, 51 654, 75 658, 112 660, 117 add. I ad Vict. Aq. I 738, 15 add. IV 755, 382 Hyd. II 14, 4 19, 63 23, 116 27, 158 29, 174 (a.b) 30,186 33,228 Marc. II 60 v. 5 63, 392 V.U.\b 77,430,3 98,514,1 100,517 102,525 103, 529. 530. 533 Auct. Marc. U 107, 542, 2. 3. 645, 1 Cass. n 122, 68. 72 123, 90 125, 183 128, 316 134, 527. 528 137, 658 142, 797 144, 869. 876 147, 913iiS 154,1172 156,1232 160,1339 161,1364 Vict. T. U 195, 511 to 198,532 201,543.545. 546, 2 204, 658 loh. U 212, 571, 1 213, 574, 1 214,575,1 215,578,1 216,580,2. 581,1 217, 586, 1 Mar. U 236, 547, 3. 548, 3 237, 555 Is. hist. U 272, 9. 11/12 273, 3 (b) 275, 28 (a) 276, 12. 28 277, 4. 8. 12. 16 (b). 26 290, 1 291, 3. 11 292, 12.16 295,3 300,23 Scyth. L. U 318, 21. 2i Scyth. B. II 318, 22 C. Byz. II 335, 9 337, 15. 16 338,16 C. Hisp.U 335, i 338,ii..i2 339, 15 Sp. Ov. U 372, 13 Ps. Is. h. II 379, 3 381, 6 382, 9 quinquies 383, 9 quater. 10 quinquies 384 , 12 bis 385, 13 387, 18 Is. chr. A II 453, 232» 475, 399» 476, 399b 479, 415 480, m^ add. II ad Is. chr. II 493, 5 494, 10 add. IV 503, 2 Ps. Is. chr. II 501, 415 Gild. lU 29, 19 30, 17 32, 2. 27 33, 4 34, 20 36, 1 44, 6 88, 31 89, 1 bis. 2 V. Gild. A III 95, 37 Britt. m 147, 2 Nenn. int. lU 147, 13 165, 17 169, 19. 29 170, 9 Bed. A m 267, 132. 138 269, 145 273, 170 279, 243 280, 259 303, 483 bis — Eomana geus Marc. II 91 , 476, 2 Gild. lU 40, 12 Bed. A YU 306, 504 populus Romanus Chr. 354 I 145, 3 148, 9 Cons. Const. 1 217, 726 An. Val. I 324, 67 326, 82 Silv. I 520, 8 I add. p. X (mont. 7) Marc. U 62, 389, 1 Cass. U 128, 326 132, 471 Ps. Is. h. U 380, 3 Bed. A III 318, 581 seuatus populus(que) Eo- manus An. Val. I 314, 44 324, 65 Prosp. I 482, 1367 V. 10 Romanus senatus Agn. I 336, 95 Eomana res publica Vict. T. U 185, 449 201, 543 loh. U 212, 569, 1 213, 573, 1 Mar. II 237, 656, 4 Is. chr. A U 479, iu^ add. IV ad Is. chr. U 504, 4 Eomana res puplica Lat. Mal. III 429, 1 rei publice Eomane add. II ad Is. chr. II 494, 8 Eomaiium imperiuin add. I ad Chr.354 1 153,69 Geneal. I 182,441 Havn. I 337, 3 Prosp. I 411, 411 470, 1283 add. V ad Prosp. I 496, 1276 Silv. I 522, 68 547, 14 Chr. 452 I 660, 129 Hyd. II 14 v. 18 28, 169. 170 (a) ter 32, 210 35, 247 36 v. 10 Marc. II 61,382,2 6'n««. II 137, 664 149,998 155,1207 Mar. II 235, 534, 2. 535 Is. hist. II 268, 13 (b) 272,7 301,13 ,S'c?/(/(. .B. II 318, 24 C.Byz.U 336, 11 339, 20 344, 25 Ps. Is. h. U 382,9 383, 9 384, 11 Is. chr. A U 453, 234» 454, 238» INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 681 (lioma) 458, 264». 268" 464, 316» GUd. III 33, 16 Bed. A 111284,286 285,297 280,314 296,424 315,664 add. II ad Bed. 111 336 337 Koniatuun reg- uum Oeneal. 1 162, aa" ' i" add. V itd Brosp. I 496 bis Is. chr. A U 459, 27S Gild. IH 30, 7 Bed. A lU 292, 378 add. II ad Bed. III 336 337 — Romana ecclesia Ilavn. 1 270, 39. 40. 42. 43. 44. 49. 51. 53. 54, 55 271, 56. 59 Prosp. 1414,467 416,498 418,525 419,647 422,592 426,639 427,659 429,676 439,852 440,858 454, 1076 458, 1132 461, 1182 464, 1212 465, 1223 468, 1260 470, 1281 473, 1309 478, 1341 his 480, i36s, 15 Chr. 452 I 648, 24 650, 39 652, 54 656, 83 660, 122 ffi/d.Ulb,ii 16,35 18, ,62 19,65 21,87 22,105 24,135 33,221 35,248 J/arc. II 61, 382, 3. 383, 1 65, 398, 1 67, 402, 1 73, 417, 3 74, 420,1 75,423 78,432,1 80,440,2 87,461 89,467,2 92,482,1 94,494,3 95,498,1.500,1 99,515,1 102, 525 Cass. II 160, 1356 Viet. T. II 188, 469. 473, 2 190, 484. 486. 487 192, 492, 1. 494 195, 514 197, 524 199, 538, 1 203, 553, 1 204, 558 loh. II 213, 573, 7 215, 576 217, 587, 2 Gild. III 68, i V. Gild. B III 108, 30. 40 Bed. A III 294, 396 306,510 308,524 309,530 310,535 312,546 314, 558 316, 565 add. III ad Bed. III 343 Ro- manae ecclesie (gen.) add. V ad Prosp. I 495 Romane ecclesie ib. 497, 1341 C. Bisp. II 342, 28 add. II ad Is. chr. II 493, 6. 8 Romanus episcopus Frosp. 1 455, 1099 Vict. T. II 192, 497, 2 193, 499 200, 642 V. 14 202, 550, 1 203, 053, 1 204, 557, 1 205, 664, 1 Bed. A UI 308, 526 episcopi Romani (pl.) Chr. 354 1 138, 398 Ro- manus antistes Vict. T. II 184, 447 186, 459 Romanus praesul Auct. Marc. II 104, 535, 4 Vict. T. n 184, 447 185, 461 arcliiepiscopus Romauus Vict. T. II 199, 540, 1 200, 541, 1 papa Romanus A(/n. 1 333,39 Mar. II 236,547,1 C. Eisp. n 342, 29 350, 55 Britt. III 164, 26/26 195, 6 Romanus pontifes Prosp. I 464, 1220, 2 — c/. Romana ui-bs p. 680 forum Romanum et porta Romana v. infra portus Romauus v. Portus urbis Romae p. 677 — urbauus Chr. 354 I 65 inscr. 146, 21 Romanus (subst.) An. Val. I 322,6iJjs 326', 83 add. IX ad Is. hist. II 390 posl (b) 17 bis Lat. TJieod. 111 413, 2 *Romanus (= Bomam'») Chr. 511 I 655, 553 RomSLm (pl.) Gener. A 189,12 96,74 97,83,36 98, 85, 2 107, 197, 58 109, 210 137, 377 Chr. Al. I 109,181 128, 297 Chr. 354 I 143, 1 144,1- 21 147, 27 148, 33. 34/35 add. I ad Chr. 354 I 153,68 Genea/. I 169, 187» • b 181, 426 iis. 429 182, 439 Cons. Const. 1 205, 265 237, 350, 4 242, 377, 1 243, 378, 2. 379, 2 245, 389 Chr. 2>asch. I 215,697 217,716,2 221,67 235,336,2. 337,1 240, 364, 1 bis Havn. I 268, 16. 18. 20 269, 25. 27. 31. 34. 36 270, 38» 338, 10. 11 339, I6. is. 22 Barb. I 274, 1. 11 F. Vind. A I 274, 1 Agn. I 321 336, 95 bis An. Val. 1 322, 60 ter 324, 67 326, (Boma) 85 328, 86 Prosp. 1 394, 162. 169 395, 182. 183 396, is9ti« 397, 204. 214 398, 221. 226. 229. 231 399,238.239.240.245.246 400,254.257.262 401, 269. 270 402, 283. 287. 289 404, 306. 316 tcr. 320 405, 329. 335 V. 2 408, 365 422, 583. 588 424, 620 451, 1036 460,1161.1163 add.VadProsp.l iSf^ Silv. I 519, 1 Clir. 511 I 635, 145 636, 199 637, 222. 235. 240 638, 248. 254. 258. 273 Us 640, 330. 352 661, 602 Chr. 452 I 650, 36 652, 52. 6i 658, 98. 103. 113 Vict. Aq. I 729 add. I ad Vict. Aq. I 73S; 11 add. II 740, 29 P. Camp. l 747, 501 I add. p. XI [port. 3) Hyd. U 14, 1. 3 15, 7. 19 fW 16,27 20,82 22,108 23,117 27,154.165 28, 166. 167. 168 30, 185. 188 31, 199 32,211 34, 235 35,246 ^G quinquies Marc. U 63, 393 ti. 17 75, 421, 4. 422, 4 76, 427, 1 80, 441, 1 86, 455, 2 90, 468 92,481,1 95,498,3 96,502,1.503 97, 508 JjS 98, 512, 11 100,617 102,525 Auct. Marc. II 106, 539, 3 107, 545, l' 108, 547, 5 bis Coss. U 122, 75. 79. 83 128, 326 134, 527 141, 768 157, 1253 161, 1364 6JS FtC«. r. II 185, 450, 3 186,4,67,2 188, 474,3 192,491,2 196,518,2 197,527 201,544,1 206, 567, 3 Us loh. U 211, 567, 1. 2. 3 bis 213, 573, 6. 574, 1 214, 575, 1 ter. .676, 2. 4 215, 577, 2. 578,3.579,3 216,582,1.2 217,586,1.587 218, 587, 3. 588, 2 219 V. 27 220 V. 11. 12/l3 Is. hist. II 268, w(a) 269, 8. 13. 18 270, 3/4 271, 18. 20. 33 272, 21/22 Cy. 30 Co; 273, iC*;. i2Ci;.20 274, 1 (a). 3(a). 6(a.b). 14. 3i/32 CAJ 276, 2 277, i(b). 22(b) 279,29 291,22 294,2 295,13 298,3 301, 14. 35 add. I ad Is. hist. II 304, 16. 17. 18 Scyth. L. U 318, 21 ter 319, 24 320, 28 Scyth. B. U 318, 21 bis. 22. 23 320, 88 bis C. Byz. U 334, 4 ter. 6 bis 335, 6 336, 12 337, I6 338, 16 339, 20. 21 341, 22 344, 25 345, 28 347, 30. si 355, 36 356, 37 C. Hisp. II 334, 1 338, 12 339, 15 340 , 18 341 , 24. 24 my. 343, 34. 34 mg. 345, 40. 40 m^. 349,61.61«^. 350, 56. 56 mjf. 351,61. 61 ing. 64. 64 mg. 356, 80. 80 mg. 81. 81 mg. 357, 83. 83 mg. 359, 88. 88 my. 365, 126 Ps. Is. h. II 379,2.3 380,3 381,7ter 382, 9 jwater 383,9 bis. 10 bis 384, 10 386, 16 quater. 17 387, 18 Us add. IX ad Is. hist. II 389, (a) 4 390, (b) 5 Is. chr. A II 444,152. 153» 446, 172 450,210» 451, 216. 219. 221 452, 227 453, 234 477, 404» 478, 409. 413 479, 414» Is. chr. B II 450, i40 451, 146. 148 453, 154 478, 263 add. II ad Is. chr. II 494, 9 499, 148 its. 234 add.lVb03,l Gild. lU 29, 24 30, 14 34, 5. 6. 19 88, 33 V. Gild. A Ul 95,38 Nenn. III 143,22 Nenn. int. Ul 143,20/21 149,21 152,12/13 153,2.3.5.23.25 158, 22 162, 11. 19 163, 5. 7,8 164, 13 166, 12. is 169, 8. 9. 16. 18. 24. 31 170, 4. 5. 12. 15. I7/I8. 20. 29 172, 2 Britt. lU 149, 4 150, 4 158, 1. 13 162, 3. 9 163, 3. 13 164, 15. 25 166, 20 167, 8/9. 9. 17. 19. 22 169, 6/7. 10. 14 170, 3. 10. 11. 18 171, 1 Bed. A lU 261,72 267,132.137 268,145 271,1.62 274, 188 275,199 278,234.236 279,249 280,253. 2.67 4l'«. 261 281,261.262 284,292 301,473.47* 87* 682 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. (Roma) 308, 523 310, r,37 Bed. B III 277, isr, 279, 163 280, 169 315, 288 add. I ad Bed. III 334, 493 add.IIISiS Lat. Theod.milS,!.^.;, Lat. Al. m 448,14 451,13. mi/.o 454, nCa) *Ro- mani[s?] C. Msp. II 338, 12 Romei (pl.) Chr. Al. I 96, r.i 97, 58. 36 98, m, 2 107, lev, r,8 Roraanicus (adj.) Nenn. ini. III 169, 30 171, 1 186,9 £W«. III 170. 1 171, r,/6 Romanica gens Britt. 165, 18 186, 14 Bomensis (adj.) papa Romensis C. Uisp. 11 342, 28 add. IV ad Is. chr. II 505, 5 topographica Romae : aerarium Cass. U 133, 526 ager Veranus Bed. A III 296, 419 agger Clodiae v. via Claudia amphilhealrum castrense anfitheatrum castoren- sem Silv. I 545 amphitheatrum (Flavium) Chr. .354 I 146, n. 12. 19 Frosp. I 416,496 Cass. II 1.39,712 Is. chr. ^ II 461, 29oa 463, 306» Bed. A Hl 285, 300 amphiteatrum I add. p. XII amphy- teatrum ibid. amfpitheatrum Silv. I 545 amphithe.iter Chr. 354 I 147, 16/17 anfithea- trum magnum Silv. I 545 aquae XVim Silv. I 545 aquae 1 546, 9 I add. p. XII aquaeducti Silv. I 545 aqua Absentinia v. Alsietina — Alexandrina I 546, 17 I add. p. XII {aq. 19) Alexandriana Silv. I 545 — Alsietina Alsi.atina I 546, 16 Alsitina Silv. I 545 Ahsentinia I add. p. XII [aq. 11) — Annia Amnia I add. p. XII (aq. 2) Anena Silv. I 545 — Antoniniana Antoniana Silv. I 545 I add. p. XII (aq. 18) — Appia Sih. I 545 I add. p. XI [viae, sup. n. 1). p. XII (aq. 10) (Cass. II 126, 243) aqua Claudia Prosp. I 398, 229 Bed. A III 275,204 — Attica I add. p. XII {aq. 3) Atica Silv. I 545 — Augusta I add. p. XII {aq. 9) Agustea Silv. I 545 (= Alsielina) — Aurelia I add. p. XII (aq. 13) Aurilia Silv. I 545 mpplenda I 546, 15 — Caerulea I add. p. XII (aq. 7) Cerule Silv. I 545 — Ciminia Cyminia I add.p. XII (aq. 12) Ciminiana Silv. I 545 — Claudia Silv. I 545 I 546, n I add. p. XII {aq. 4) cf. Appia — Damnata I add. p. XII (aq. 14) — Dotraciana Silv. I 545 — Drusia I .546, 19 — Herculca I add. p. XII {aq. 6) Heracli- ana Silv. I 545 — lulia^Sifo. 1645 1546,15 ladd.p.XII {aq. 8) — Marcia Silv. I 545 Martia I 546, 12 I add. p. XII (aq. 5) — Severiana Silv. I 545 I add. p. XII {aq. 17) (Roma) aqua Tepula I 546, 14 I add. p. XII {aq. 16) — Traiana I 546,13 l add. p. XII (aq.l) Traiani Silv. I 545 — Vii-go F. Vind. A I 276, 56 Silv. I 545 I 546, 18 I add. p. XII {aq. 15) aquae Salviae Bed. A lU 311, 540 ara (Augusti in Capitolio) Lat. Mal. III 429, 5. 6 ara (Herculis) Chr. 354 I 143, 7 ara Minunti I add. p. XI (port. 9) arcus arci marmorei XXXVI l.) Ps. Is. h. II 385, 13 Septimus v. Constantinopolis, miliaria Septitanus portus C. Hisp. II 364, ii7 Sequani Sicani Chr. Al. I 110, 186, 3 cf. Lugdunensis quinta el Maxima Serdica Or. Const. I 8, 4 9, 16 Marc. U 101, 519, 2 Serdicensis Marc. II 99, 516, 3 Daciae Sardensis Chr. 511 I 643, 444 Seres Sericus (adj.) Ps. Is.h. U 381, 6 monasterium Servitanum loh. II 212, 571, 4 217, 584, 5 219 V. 10 Sicani v. Sequani Sicei V. Sicyonii Sichem (Sicyma) Sichem Gener. B I 105, 89 Sychem Oeneal. I 177, 352 Bed. A lU 259, .'.7 — Sychi- ma {gen. -orum) Oeneal. I 177, 352 188,510 Sichima (acc.) ib. 177, 352 Sycimam ibid. Sicilia Gener. A I 99, 91, 2 109, 208, 3 Chr. Al. I 99, 65, a 109, 179,3 Ocneal. I 169,200 F. Vind. A I 305, 601 P. Camp. I 305, 601 745, 468 Agn. I 331 333, 62 Prosp. I 394, iGo 397, 208 400, 257 402, 288 476, 1332 478, 1342. 1344 479, 1346 Silv. I 537, 1, 14 add.IVad Vict. Aq. I 755, 439 Byd. U 23, 120 bis 33, 227 Auct. Marc. II 104, S35, l. 536, 1 107, 546, 1 108, 547, 3 Cass. U 122, 77 156, 1235 158, 1285 159, 1327 Vict. T. U 204, 557, 1 Mar. U 235, 53S Is. hist. II 275, 2 (b) 297, 14. 23 (a). 23 (b) C. Byz. U 344, 25 Pa. Is. h. 11 383, 9 Is. chr. A U 450, 208 ndd. IV ad Is. chr. II 504, 4 Bed. A lU 302, 481 314, 557. 559 Sicilie (gen.) 0. Hisp. II 343, 34 c/'. Trinacria Siculus triumphus Is. chr. A II 453, 235* Siculi (pl., subst.) Oener. A I 96, 72 Chr. Al. I 96,49 Qeneal. I 169, 190 Sicinia v. Sicyon Sicinii !'. Picentos et Sicyonii Siculi V. Sicilia Sicyma v. Sichem Sicyon 5iZ!;. I 547, 4 iJed. ^l III 261, 76 Sicinia i«. chr. 4 II 431, 30 Sicyonii (pl.) Chr. Al. I 113, 214 Sicinii /«. chr. A n 431,30 439,103 /*. chr. B II 431,27 Bed. B III 261, 79 Sycinii Bed. A III 2.55, 36 Bed. B III 255, 36 Sicei Chr. Al. I 114, 224 Sidon Geneal. I 167, 158 acc. Sidona Oener. A\ 110, 216 Sidonem Marc. II 98, 512, 8 Sidon Ps. Is. h. II 384,11 Sidonii (pl.) Oener. A 1 97, 78 100, 119 110, 216 Sidonii acolae Clir. Al. I 97, 54 Sidonienses Oeneal. I 192, 552 Sydonienses ib. 167, 144 bis Siinus V. Siphnus Sii v. Saei Silingi V. Vandali Silo Gild. III 69, 17 71, 26. 31 Selom Oeneal. I 189, 524 Selon Oener. A I 121, 270 Salom Oener. B I 121, 115 Silonita Chr. Al. I 121, 267. 268 Gener. A I 133, 333, 14 Selonites Oener. A I 122, 271 Chr. 511 I 634, 99 Silvanectes civitas Silvanectura N. Gall. I 591, 8 Simois Gener. A I 112, 229, 31 Semoius Chr. Al. I 112, 201, 31 Sina mons Chr. Al. I 111, 200 Cass. II 121, 27 Sina Chr. 511 I 633, 36 in deserfo Syna Oeneal. I 186, 487* 187, 496 iu herimo Sinai Chr. Al. I 114, 223 Sindica (regio ad Pontum) Indice Oener. A 1 98, 88, 10 India Chr. Al. 1 98, 62, lo Siugidunura Marc. 11 80, 441, 3 Singulis (fluvius Baeticae) Singilius Js. hist. II 300, 23 Singillio Hyd. II 23, U4 Sinope Vict. T. II 204, 557, 2 Sion (mous, qui vulgo Zion) Oeneal. I 185,458 190, 537 ffiW. 11126,3 42,24 51,22 53,23 74,2.4 Bed. A UI 327, 6i5 v. 9 Siphnus insula Sifnus Ckr. Al. I 108, 177,8 Syfnus Oener. A I 108, 206, 8 Siria v. Syria Sirmium Or. Const. I 9, 4 Chr. 354 I 148, 6. 16 Cons. Const. I 229, 283 Barb. I 297, 316 F. Vind. A I 297, 497 Prosp. I 442, 898 444, 928 460, iies add. II ad Prosp. I 488, 1168 Silv. I 521, 45 539, 5, 2 Chr. 511 I 642, 428 647, 513 Marc. H 60, 379, i Cata. 11 148, 983 149, 1005 160, 1344 SiQfiiov Chr. pasch. I 229, 282 237, 349 243, 378, 3 liQinov ib. 229, 27i Syrmium Cons. Const. I 237, 350, 2 243, 379, i Havn. 1 337,4 88* 690 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. — turris quae vocatur Ferrata (apud Sirmium) Prosp. I 444, 928 Cass. II 149, 1005 Sirtis V. Syrtica Siscia episcopus Siscianus Prosp. I 448, 985 Chr. 511 I 643, 456 Siti V. Saitei Sitifeusis v. Mauritania Smahelitae v. Ismahelitae Smyrua Oener. A I 109, 209, 11 Chr. Al. I 109, 180, 11 Bed. A III 263,92 Exmirne (geii.) Ep. Ov. 11 371,5 Smyrnensis ecclesia Oild. III 68, 33 Zmyrneus episcopus Prosp. I 419, 550 Snauduue III 15J9, XL Socovia (= Segoviaf) Ps. Is. h. II 382, 8 Sodoma Oeneal. I 167, 158 Gild. III 72, 22 acc. So- domam Geneal. I 172, 266 — gen. Sodomorum Oild. III 42, 12 51, 24. 25 64, 15 Sodomitae (pl.J Geneal. I 189, 523 Gild. III 86, 3 Sodomitaua vitis Oild. III 44, 27/28 [Soissons iV. Gall. I 590, vi 2] *soIis V. Ilium Solyma (gen. -orum, = Hierosolyma) Silv. I 547,4 cf. Salem Sontius fluvius An. Val. I 316, 50 Isontius Cass. II 159, 1320 pontis Sontis F. Vind. ^ I 316 ponte Sontis Eavn. I 317 ponte Isonti Alar. II 233, 489 Sophanene (regio Armeniae, vulgo Sophene) Silv. I 541, 8, 10 Sozopolis Marc. II 99, 615, 3 Spalatum Prosp. 1 448, 999 Spalis, Spalensis v. Hispalis, Hispaleusis Span- v. Hispan- Sparta Bed. A III 256, 45 Spartiatae (pl.) Bed. A III 278, 234 cf. Lacedaenion Spartaria v. Carthago Hispaniae Sperchius (fluvius) Qener. A I 112, 229, 29 Chr. Al. I 112, 201, 29 [Spira (hodie Speier) N. Gall. I 593, 3] Spoletium Auct. Marc. II 107, 545, 4 Sporades iiisulae Spordes Oener. A 1 108, 207 Epo- radas Chr. Al. I 108, 178 [Strateburgo (Strassburg) N. Oall. I 593, 2] Stridou Marc. II 63, 392 v. 21 Strovilia «. Piueta Strymon Jiuvius Strytbn Oener. A 1 112, 229, 33 Styra- mus Chr. Al. I 112, aoi, 33 Suaevi v. Suevi Suani (j)l.) loh. II 214, 576, 2 Suavi, Suavia v. Suevi Suebi V. Suevi Suessiones civitas Suessionum N. Gall. I 590, vi 2 civitas Suessiouis add. III ad Bed. III 343 add. IV 345 civitas Suaesionis add. IV ad Bed. 345 Suevi Havn. I 270, 37 305, 457, 1 Chr. 511 I 653, 547 655, 662. 557 657, 567 bis. 568 Chr. 452 I 654, 64 Hyd. 1117,42 18,49 19,68 20, 7lii«. 74 21, 91 22, 96. 98 23, 111. 113. lui. 121 24, 122. 134 bis 25, 137 27, 155. 161 28, 168. 170(0) bis. 172 6(8. 173 (a) 29, 175 (a) bis. isi 30, 186. 187. 188 bis. 190 (a) 31, 192. 193. 196. 199. 301 32, 201. 204. 205 33, 219. 220 bis. 223. 229. 230. 231. 232 34, 233. 237. 238. 239. 240 bis 35, 245. 246 bis. 249 Marc. II 69, 408, 1 loh. II 212, 570, 4 213, 572, 3 214, 576, 3 216 , 583. 584,2 217,585,2 218,587,5 CAr. Cae«. 11 222, 458 Is. hist. II 276, 14. 17/18 279, 23 280, 6 bis. 8. 25 (i). 26(a) 287,15 294,13 295,8. 23 (a). 24(6) 296,9.14. 16 (6) 300, 10. U. 14 301, 17 (a). 18(6). 23. 28 302, 7. 12. 18. 20(a). 22(6). 23. 26 303, 5. 12. 16 add. I ad Is. hist. II 304, 2 add. VII 376 add. IX 390, (a) 17» Ps. Is. h. II 385, 14 /«. chr. A II 471, 373. 373» 477, 407 add. I ad Bed. III 334, 493 homines Suevi Hyd. II 35, 251 (a) — Suaevi Hyd.ll 21,90(6) 23, 118(6) 28, 170(6) 6i's, 173(6) (er 29,175(6) 30, 190(6) 31, 197(6) 35, 251 (6) Suavi add. IX ad Is. hist. IX 390, (a) 11 Suebi Dom. Val. I 630, 9 Suevus Hyd. II 21, 90 (a) Suavia Silv. I 539, 6, U Suuamites Geneal. I 191, 542 Sur Geneal. I 172, 255 Suriani v. Syri Susa (gen. -orum) Bed. A III 273, 169 acc. Susam. C. Byz. II 336, u C. Hisp. II 336, 5 castellum Susis Scyth. B. II 321, 32 Susis opedura Scyth. L. II 321,32 civitas Susim Oeneal. I 181,424 Sutsaxan Nenn. int. III 190, 4 Sutsaxum Britt. III 190, 13 Sycae v. Constautiuopolia Sychem, Sychima, Sycima v. Sichem Sycinii v. Sicyonii Sydonienses v. Sidonienses Syficum castellum Marc. II 96, 503 Syfnus V. Siphnus Syna v. Sina Syracusae (gen. -arum) Prosp. I 394, 16O 399, 245 Syra- cusa (gen. -ae) Auct. Marc. II 104, 535, 1 6'ass. II 122, 77 C. Byz. II 344, 25 6ts Siracusa C. Hisp. II 343, 34 345, 40 Syria Oener. A I 101, 137 106,188 Chr. Al. I 101, 109 106,157 108,171 111,200,1 CAr. 35J I 148, 4 Genea^. I 168,163 171,246 177,352 180,382 185, 458 192,658 Prosp. I 400,258.260 403, 296 6is 411, 411 441, 880 453, 1058 Silv. 1 520, 7 Qir. 511 I 637, 217. 238 639, 302 Marc. II 102, 526 Auct. Marc. II 106,540,1 Cass. II 136, 621 151, 1081 ilfar. II 236, 540, 1 Scyth. L. II 318, 23 Scyth. B. II 318, 23 C. Byz. 11 334, 4 335, 7 337, i3. 15 346, 29 v. 38 Is. chr. A II 428, 16 451, 221 467, 339 479, 414» /«. chr. B II 451, 148 Oild. m 68, 5 Bed. A HI 263, 94 265,111 266,124 275,202 276,207 277,220.222 278, 229 279, 243 293, 389 Bed. B III 279, 163 293, 230» Lat. Mal. III 426, 26 427, i. 38 429, 42 Syrie (gen.) C. Byz. II 338, 16 Siria Chr. 511 I 637, 230 638, 254 C. Hisp. II 335, 2 337, 9 Sirie (gen.) C. Hisp. II 338, 11 350, 56 mg. Syria coele v. Coelesyria Syi'ia minus v. Syrtis minor Syria Palaestina Silv. I 541, 8,2 Syria Phoeuice Silv. I 541, 8, 3 Syrus sermo Marc. II 87, 469 Bed. A III 294, 394 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 691 Syrus (subst.j Or. Conat. I 8, 22 Oeneal. I 191, .'>42 bis ayn (pl.) Gener. A I 107, 197, 29 Chr. Al. I 113, 214 Suriani Ps. Is. h. II 378, 2 Euri Chr. Al. I 107, 167, 29 Syri Palestiui Geneal. I ltJ9, 18I Syrmium v. Sirmium Syriica (regio) Syrtes Oener. A I 102, 14S Syrtlies Oener. B I 102, 85 Syrta Chr. Al. I 102, 117 Sirtis Geneal. I 168, 164 Syrtis minor Oener. A I 102, 14G Syrtia minus Gener. B I 102, 86 Syrtia minor Chr. Al. I 102, 1I8 Syria rainus Geneal. I 168, 164 Systhenense praedium v. Sosthenes sub Constautino- polis p. 650 Tabarini v. Tibareni Tabennesiota presbyter Vicl. T. II 190, 480 Taben- nesiotae monachi (pl.) ib. 200, 541, i monasterium Tabennesiotarum ib. 204, 556, 2 Tabor moiis Thabor Gild. III 73, 10 Tagaste Tagastensis Hyd. 11 36 Tagus flumeu Ps. Js. h. II 380, 5 Taieni Gener. A I 110,221.222 Taiani Chr. Al. I 107,167,9 Taleni Gener. ^ 107, 197, 9 Tainaii Chr. Al. 110,192 Taones ib. 110,194 *Taliqua (= Ilalica'») Ps. Is. h. II 385, 14 Talli V. Galli Narbonenses Tamesis flumen Gild. III 28, 12 32, 5 V. Gild. A III 91, 14 Britt. III 148, 16 162, 13. 25 Xenn. int. III 148, 6 162, 7 Tamns v. Samus Tanais (fluvius) Sa/th. B. 11 319, 25 Tana Oener. A I 111, 229, 7 Taneus Chr. Al. I 111, 201, 7 Pota- meda fluvio Gener. A I 98, 86 Tanet insiila Britt. III 171,19 176,18 187,3 Nenn. int. III 171,21 176,11 180,7 187,4 Taneus v. Tanais Tanis (hebr. Zoan; gen. -eos) Gild. III 38, 18 Taones v. Taieni Taramantii v. Garamantes Tarantasia N. Gall. I 599, 1 Tarantii v. Garamantes Tarauuanna v. Tarvenna Tarech mons Ps. Is. h. U 387, 19 Tarentum Prosp. I 400, 252 402, 275 Marc. 11 97, 508 Tarentus Silv. I 536, 10 Taril" iusula Pa. Is. h. II 387, 19 Tarvenna Tarauuanna Poutum N. Gall. I 592, vi 11 Taruanensis ibid. Ternacus ibid. Tarraco (hodie Tarragona) Tarracona Prosp. I 441, 879 Terracona Chr. 5U 1 665, 652 Hyd. II 20, 77 P». Is. h. II 378,1 382,8 385,13 386,16 urbs Tarraconensis loh. II 217, 585, 3 cf. Sitv. I 538, 4, 1 Tarraconensis {sc. provincia) Silv. I 538, 4, 1 Tarraconeusis provincia Chr. Caes. II 223, 541 Is. hisl. II 281, 12 284, 5 (6) 292, 28 296, 17 301, 13 Terraconensis provincia Hyd. U 28, 170 (a). 172 h. hUt. II 284, 5 (a) Taragoninsis pro- vincia Hyd. II 28, 170(4) Taragoninsis cam- pania it. 28, I73(i) c/. Ilispania Terraconensis Tarraconenses Terracoiienses Gener. A I 109, 214 Paraconnisii Chr. Al. I 109, 185 Bacaudae Ter- raconenses Hyd. II 24, 125 27, 158 Tarsus Chr. 354 I 148, 37 Prosp. I 443,914 448, 990 Chr. 511 I 642, 435 Marc. II 90, 497 Tharsus Chr. 354 I 148, 14 Chr. 511 l 635, 134 Bed. A III 265, 114 293,388 Tharso Geneai. I 169, 183* apud Tar- sim Cass. ]I 148, 996 Tarsensis Vict. T. II 193, 499 Tharsenses Geneal. I 169, 199 Tharsenses, Tharsii cf. Cilices Tatiber Ep. Oo. II 371, 7 Taurana insula Chr. Al. I 102, 125, 6 Tauretunensis raons Mar. II 237, 563 Taurica Chersonesus Tauriana Gener. A I 98, 88, 15 Tauriannia Chr. Al. I 98, 62, 15 Tauri Gener. A I 97, 83, 22 Taurinii Chr. Al. I 97, 58, 22 Taurus (fluvius) Gener. A I 111, 229, 17 Chr. Al. I 111, iOl, 17 Taurus (mons) Gener. A I 111, 228, 3 Chr. Al. I 111, 200, 3 Silv. I 541, 8, 5 Marc. II 68, 405 Tautamei Oener. A I 102, 145 Gener. B I 102, 85 Tautameus (acc. pl.) Chr. Al. I 102, 117 Tauta- mona Geneal. I 168, 164 Tech Donn Neym. int. III 158, 2 Teibi flumen Britt. UI 191, 9 Temedontus v. Tbermodon Tenedus (insula) Geneal. I 168, 165 Tenedos Gener. A I 103, 134, 17 Teneda Chr. Al. I 103, 125, 17 Tenus insula Tenum Gener. A I 108, 206, 2 Tinus Chr. Al. I 108, 177, 2 Teo V. Tio Teos V. Teus Teramna v. Interamna Terraedontus v. Thermodon Ternacus v. Tarvenna [Terouane {Thirouanne) N. Oall. I 592, vi 11] Terracona, Terraconensis v. Tarraco, Tarraconensis Terrenum mare v. mare Tyrrhenum Tesiion, Tesiphon v. Ctesiphou Tessali v. Thessali Teumessus Teumisus Chr. Al. I 111,200,7 Teus (oppidura loniae) Chr. Al. I 109, I80, 7 Teos Gener. A I 109, 209, 7 Thabor v. Tabor Thaci V. Ithaca Thacia (Africao) Vict. T. II 201, S45 Tharanasar Geneal. I 188, 498 Tharsenses v. Cilices et Tarsenses Tharsii v. Cilices Tharsus v. Tarsus TImsus insula Thassus Gener. A I 109, 208, 9 Chr. Al. I 109, 179, 9 lassus Oener. A 103, 134, I9 Oe- neal. 1 168, 165 lasa Chr. Al. 103, 125, 19 Thebae (Boeotiae) Prosp. 1 389 , 69 Chr. 511 I 633, 65 Is. chr. A II 435, 62 Bed. B lU 258, 56 Bed. 692 6E0GRAPHICA. INDEX VIII. A m 275, 195 Thibas Chr. Al. I 97, 54 Thibeae (gen.) ib. 117,241 Thebani Thebei Oener. A I 97, 58 Chr. Al. l 117, 241 Thebae (Aegypti) Xl&oi Qijjiidog Chr. pasch. I 233 , 328, 2 Paulus Thebeus Prosp. I 455, 1095 Thebais {regio Aegypti) Thebais (acc. -da) Geneal. I 168, 164 Chr.pasch. I 223, 122 Vict. T. II 203, 553, l Thebaida (gen. -dae, acc. -dam) Chr. Al. I 102,114 Prosp. I 421, 577 Silii. I 542, 10, 3 Vict. T. n 203, 554, 1 Tliebaidis Oener. B I 102, 82 Thebea Gener. A I 102, 142 Thibei (incolae Thebaidis) Chr. Al. I 107, 167, 17 Theman terra Geneal. I 1 73, 284 Themanei (pl.) Oeneal. I 173,272 Thember v. Tiberis Themiscyra Cemerinus campus (acc. pl.) Scyth. L. II 314, 9 (Themiscyrios campos lustin.) Theotonicam Ps. Is. h. II 384, ii Thera (insula) Gener. A I 103, 134, 12 Geneal. 1 168, 165 Cass. II 137, 656 Thira Ghr. Al. I 103, 125, 12 Therasia (insula) Cass. II 137, 656 Thermodon (fiuvius) Gener. A I 111,229,12 Thermo- dus Chr. Al. I 111, 20l, 12 Termedontus Seyth. B. n 314, 9 Temedontus Scyth. L. II 314, 9 Thermopylae Marc. II 100, 517 Thermopolis ib. 82, 447,4 Thesaise v. Phasis Thesbita Chr. Al. I 122, 271 263,98 Thesbiter Gener. B Thessalia Gener. A I 98, 88, 22 I 539, 5, 19 Marc. U 92, 482, 2 100, 517 Is. hist. II 268, 29/30 Is. chr. A U 434, 52 Bed. A III 305, 502 Thettalia Chr. Al. I 98, 62, 22 Thessali Clir. Al.l 107, 167, 47 Tessali Gener. A I 107, 197, 47 Bed. A III 259, 6o Thettali Chr. Al. I 96, 40 Hettali Geneal. I 169, I92 Etthalienses Oener. A I 96, 63 Thessalonica Or. Const. I 9, 21 10, 13. 15 C!ir. 354 1 148, 38 Prosp. I 450, 1016 add. VI ad Prosp. I 498,380 Silv. I 522,62 Chr.452 I 648, 20 Marc. II 79, 437 add. II ad Bed. III 340 Lat. Imt. III 422,6 Thessalonicenses Gild. III 81, 17 Thiasarcida castellum Oeneal. I 181, 423 Thib- vid. Theb- Thira v. Thera Tholosa V. Tolosa Thomi V. Tomi Thoronis v. Turones Thracia Or. Const. I 9, 5. 15. 22 10, l/2. 28 Oener. A I 98, 88, 18 Chr. Al. I 98, 62, 18 Prosp. I 412, 430 439,841 460, 1163. 1165. 1167 odd. VI ad Prosp. I 498, 379 Chr. 511 I 642 , 408 644, 509 Chr. 452 I 660,130 Marc. II 62,386,1 75,422,3 80,441,2 81, 442 84, 452, 2 94, 493, 2 9.5, 499, 1 96, 502, 1 103, 530 Cass. II 137, 659 147, 950. 956 153, U27. 1129 Vict. T. 11205,560 Jo/(. II 212, 570, 3 214,576,4.5 215, 579, 1 Chr. Caes. II 222,490 Is. hist. II 271, 16. 19 Thesbites Bed. A III I 135, 117 Prosp. I 388, 50 Silv. 283, 2 (a) 294, 3 Is. chr. A II 478, 409» Bed. A III 296, 424 298, 450 Tracia Ps. Is. h. II 382, 9 Bed. A III 303,487 add. II ad Bed. III 337 Thracia prima Silv. I 540, 6, l Thracia secunda Silv. I 540, 6, 2 Thraciae (plur.) Or. Const. I 7, 20 Prosp. I 407, 346 479, 1346 Silv. I 540 tit. 6 547 , 27 Dom. FaZ. 1629,11 3/arc. II 99,515,4 Cass. II 156,1239 loh. II 215, 577, iWs 216, 581, 2 Is. hist. II 297, 21 Trachiae Cons. Const. I 243, 378, 3 Thrax Cass. II 121, 39 Is. chr. A H 437, 79 Trax Pros^}. I 389, 76 Thraces Gener. A I 97, 83, 23 Prosp. I 402, 289 Is. hist. U 297, 23 fa . b) Is. chr. A H 448, 193 451, 219 Is. chr. B II 451, 146 acc. Thracas Bed. A in 275, 195 Traces Oener. A I 96, 65 107,197,49 GeneaZ. I 169, I96t> .Bntt. UI 161, 22 Thraci Chr. Al. I 96, 42 97, 58, 23 107, 167, 49 Thubiris v. Tiberis Thuringi Turingi An. Val. I 324, 70 Britt. III 160, 12 Thuringia Toringia Mar. II 237, 556, 2 Thusceua v. Tuscia Thusdrus civis Tusdritanus aeid. V ad Prosp. 1 495 Tibareni Tibarenses Oener. ^ I 97, 83, 13 Tabarini Chr. Al. I 97, 58, 13 Tiberias Prosp. I 408, 374 419, 541 Chr.511 I 639, 235 Tyberias Bed. A lU 282, 272 Tiberis (fluvius) Or. Co7ist. I 7, 26 8, 19 Chr. 354 I 76,16 148,36 Oener. A 1 112,229,40 Prosp. l 405,333 415,475 484,1375,22 Chr. 511 l 634, m 640, 324 643, 457 Cass. II 136, 004 157, 1262 Vict. T. U 186, 455 Ps. Is. h. II 379, 3 380, 5 Bed. A m 263, 100 319, 589 Tyberis I add. p. XI (port. 7) Thubiris Clir. Al.l 112, 2o\., vibis Thember Gener. A I 112, 229, 40 Tibur (acc.) Auct. Marc. II 107, 544, l Tiburem ib. 107, 543, 1 Ticinum (urbs) Havn. I 300, 408 319, 491 F. Vind. A I 318,640 An. Val. I 324,71 328,87 Agn. I 334 336, 94 Ticinium Havn. I 337, 2 Ticinis (abl.) Bed. A m 321, 593 Ticinenses Savn. I 338, 7 topographica : amphitheatrum An. Val. I 324, 71 basilica Nazarii martyris Havn. I 337, 2 muri An. Val. I 324, 71 palatium An. Val. I 324, 71 thermae An. Val. I 324, 71 Tiggitanii v. Tingitani Tigris (flumen) Oener. A 199,92 111,229,3 Chr. Al. I 99,66 111, 201,3 Oeneal. I 170, 201^ add. IV ad Is. chr. U 503, 3 acc. Tigridera Gener. A I 95, 52 Prosp. I 445, 932 Chr. 511 I 642, 441 Cass. U 149, 1007 Is. chr. A U 464,323 Bed. A UI 254, 'iibis Lat. lust. III 421,38 acc. Tigrem Silv. I 541, 8, 7 Chr. Al. 1 95, 29 Tigriu flubium C. Hisp. II 357,85 Tygrim fluvium C.Byz. U 357,39 fluvium Tygris Oeneal. I 170, 201^ Tiligona castrum Hami. I 338, 8 Tin fluvius Nenn. int. III 169, 23 INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 693 Tinemuthe III 128, xxiv Tingitana Silv. I 539, 4, 7 Tingitane (;jen.) Ps. Is. h. II 387, 19 Tingitana cis mare Ps. Is. Ii. II 382, s ultra mare ilyld. due Tingitano ibid. Tingitani (incolae Tingitaiiae) Gener. A 1 109, 213 Tiggitanii Chr. Al. 1 109, 184 Tingitanura pelagus C. Hisp, II 363, 113 Tinus iusula i'. Tenus Tio (insula) Clir. Al. I 108, 177, 3 Teo Gener. A I 108, 20S, 3 Tirassona v. Turiasso Tirus V. Tyrus Tithica vallis Gild. III 35, 9 Britt. III 177, la (= Te- thyca vallis, cf. III p. 6) Todi V. Tudae Toletum IJyd. II 16, 31 Is. hist. U 286, 19 288, 21 290,19 291,11 C.msp.lI3iO,M 343,35 348, 4g 349, f,o 353, 70 364, 117 Ep. Ov. II 373, le 374, 16 octies Ps. Is. h. II 380, 5 bis 382, 8 385, 13 ter. 14 quinqides. 15 bis 386, 15 ter. 16 sexies 387, 17 quater. 18 quater 388, 21 ter Is. chr. A II 480, 416» Meg. Vis. III 468, 49 Toleto 1 573 (Cart.) C. Ilisp. II 353, 70 364, 118 Toledo Ep. Ov. 11 371, 7 — Toletana urbs loh. 11 216, 580, 2 219 V. 3/1 220 v. 2 Is. kist. II 284, 1 C. Hisp. 11 341, 27 349, 47 350, 54 Toletane urbis Ps. Is. h. II 387,18 — urbs regia C. Hisp. 11 353, 70 Ep. Ov. II 374, 16 urbis regie G. Hisp. 11 339, 16 343,35 350,55 351,60.63 352,69 3,58,87 Toletanus (adj.) loh. II 219 v. 17 C. Hisp. II 340, 22 349, 50 Ps. Is. h. II 382, 7 Toletanus archiepiscopus Ps. Is. h. II 387, 18 Toletanus episcopus C. Hisp. II 368, 139 Toletane sedis C. Hisp. 351, 60. 63 358, 87 366, 133 Tolletane sedis ib. 339, 16 Toletana urbs v. supra topographica : ecclesia sanctae Leocadiae Is. chr. A II 480, 416» ecclesia sancte Leocadie Ps. Is. h. II 387, 17 ecclesia sancte Leocadie virginis et martiris Christi C. Hisp. II 340, 20. 22 divi- tum ecclesia quae dicitur sancta Leocadia Pe. Is. h. II 382, 7 ecclesia Mariae in beate matris domiui Marie virgiuis sede atrio C. Ilisp. II 349,47 ecclesia sanctorum Petri et Pauli praetoriensis Beg. Vis. III 468, 50 eclesia pretoriensis sanctorum apostolorum Petri et Pauli C. Hisp. II 350, 54 basilica pretoriensis sanctorum Petri et Pauli apostolorum C. Hispi. II 343, 35 pons in Tago flumine Ps. Is. h. II 380, 5 portae C. Hisp. II 348, 46 bis Tolosa N. Oall. I 608, 2 Chr. 511 I 657, 56:. 664, 643 665,666.689 Sj/d. n 19, 69(a) 23,116 27,163 34, 244 (a) Chr. Caes. II 222, 497 C. Byz. II 358, 40 ter C. Hisp. II 358, 86 V. 20. 26 Ps. Is. h. II 382, 8 384, 12 Tholosa Chr. 511 I 644, 485 Hyd. 11 19, 69 (6) Mar. II 233, 467, 2 Tolose (geii.) Ps. Is. h. II 384, 12 Tholose (yen.) Hyd. II 34, 244 (4) Toloscnsis urbs Is. hist. II 281, 22 civitas Tolosatjum N. Gall. I 608, 2 Tolosensis Cass. II 138, 673 Tolosanum regnum Cli.r. Caes. II 223, 507 /s. hist. II 282, 4 (n) Tomaene v. lamo Tovii Thomi Chr.5tl I 639, 282 Tonnonensis ecclesia Is. chr. A II 424 Tuunennensis ecclesia Vici. T. II 204, 555, 2 loh. II 211 v. i. 4 cf.IIp. 178 Toriugia v. Tliuringia Torinis v. Turones [Tornais (Tournai) N. Gall. I 591, 7] [Tors (Tours) N. Oall. I 586, 111 1] Tortosa v. Dertosa [Toul N. Gall. I 589, v 3] Trace r. Ithaca Traces v. Thraces Trachiae v. Thraciae Tracia v. Thracia Trahaunoni fluminis Britt. III 213,8/9 fluminis Tra- non Nenn. int. III 213, 7 [Traiectum ad likenum Traiectus N. Gall. I 595, viii 3] Tranon v. Trahannoni Transductos promonturiis C. Hisp. II 352, 68 Trans- ductiuis promuutoriis ib. 363,110 Transumbrana gens Bed. A III 311, 541 Trapezus Trapezunto (abl.) Gener. ^ I 111, 227 Trape- zuntum (acc.) Chr. Al. I 111,199 Trapezontensis Vict. T. II 199, 537 Trapezuntena ecclesia Auct. Marc. II 104, 535, 4 Trax v. Thrax Treberis v. Treveri Trecae v. Tricasses Trecoreh N Gall. I 587, iii 13 Tribruit flumen Britt. III 200, 9 Robroit Nenn. int. III 200, 2 Treveri (civitas) Prosp. 1 453, 1066 456, 1102 462, 1187 iSilv. I 522,49 Chr.511 1 644,485 Chr. 452 1 646, 12 Oild. III 33, 6 Bed. A III 296, 429 civi- tas Treverorum N. Oall. I 589, v 1 Treverim {acc.) Hyd. n 15, 16 Treberis Chr. 354 1 40 Treverus Silv. 1 537, 2, 8 lis [Treues (= Trhes) N. Gall. I 589, V 1] Tricasses vel Trecae (civitas) civitas Tricassium N. Gall. I 588, 5 Tricassis {abl.) Chr. 511 I 663, 615 de Trecas Havn. I 302,451 Trecasenus antistes Bed. A III 304, 491 Tricastinorum civitas j.V. Oall. I 601, 7 Tridentum F. Vind. A I 320, 645 Havn. I 321, 493, 2 Trinacria Auct. Marc. II 104, 535, 1 bis Trinacrii portus C. Hisp. II 363, 110 Trinovantum BriU. III 163, 6 Nenn.int. III 163,1 Tripolis (Africae) Silv. I 538, 3, 4 C. Byz. II 344, 24 347, 29 C. Hisp. II 344, 38 Ps. Is. h. II 381, 7 provincia Tripolitana Prosp. I 433, 736 Chr. 511 I 641,382 Cass. II 144,869 Tripolis (Cariae) Marc. II 94, 494, 2 Tripolitani (incolae Tripoleos, oppidi Phoen.) C7ir. Al. I 100, 97 Geneal. 1 167, I5l Tripolitae Gener. A I 100,126 694 GEOGRAPHICA. INDEX VIII. Tritonis lacus Is. chr. A 11 433, 38 Troas Gener. A I 102, i.".], 12 Troadam [acc.) Clir. Al. I 102, 123, 12 Troadensis porticus v. ConstantinopoHs Troes v. Troiani Troglodytae Troglodytas Chr. Al. I 108, 174 Troglo- dyti ib. 99, 72 101, los, 2 Trogloditae Gener. A I 99, 97 101, 132, 2 Trocloditae ib. 108, 203 Trogo- ditae Oeneal. I 166, 118 168, 102 Troia (Asiae) Chr. 354 I 143, lO Prosp. I 390, 94 414,464 add. I ad Prosp. 1 487, 13 Silv. I .'j40, 7, 1 547, 7 Chr. 611 I 633, 73 634, 77. 79. 80, 94 635, 139 Co«». II 121,47 122,48 1.38,683 Scyth. B. U 316, 16 C. Bisp. II 353, 72 Is. chr. B II 435, 43 437, 65 438, 63 Is. chr. A II 437, S4 438, k Nenn. Int. III 149,23 151,30 Nenn. III 151,32 Bed. A III 260,61.66.69 261,72 Bed. B III 260,66.72 Troie (gen.) Ps. Is. h. II 379, 3 add. II ad Is. chr. II 492 bis (Troia, unde venit Eneas) Ps. Is. h. 11379,3 Troianus (adj.) Is. chr. A II 455, 246« Bed. A III 262, 85 266, 121 Troianum bellum Prosp. I 390, 91 Is. chr. A II 438, 91 Britt. III 149, 5 Troiani (pl, subst.) Scyth. L. 11 316, 16 Scyth. B. n 316, 16 Ps. Is. h. II 379, 2 Troes Oener. A I 108, 205, 3 Troii Chr. Al. I 108, 17C, 3 cf. Ilium (Troia Apuliae) Ps. Is. h. II 379, 3 Troie minori (dat.) ibid. [Troies (Troyes) N. Gall. I 588,5] Tuatha de Danann Nenn. int. III 1 55, 3 Tuhuna Tubunis (abl.) Geneal. I 196, 625 Vict. T. II 189, 479, 1 Tudae Tuda I 574 (Gallit.) Todi Ps. Is. h. II 382, 8 Tudensis urbs Ep. Ov. 11 374, 16 TuUo (Tullum Leucorum) N. Oall. I 589, v ?. Tungri civitas Tungrorum N. Gall. I 595, viii 2 [Tun- gris ( Tongres) ibid.] Tunnennensis v. Tonnonensis Turba N. Gall. I 607, 11 ♦Turgam (= Asturicaml) Ps. Is. h. II 386, 16 Turiasso (hodie Tarazona) Tyriasso Hyd. II 25, 14 1 Tirassona Ps. Is. h. 11 382, 8 Tirasona I 573 Turingi v. Thuringi Turini v. Turones Turnacum civitas Turnacensium N. Oall. I .591,7 Turones (civitas Galliae) Cass. II 153, 1136 Turoni Hyd. II 15, 8 Is. chr. A II 469, 355 civitas Turo- norum Briti. III 152, 9/10 Turini Prosp. I 461, 1175 civitas Turinorum N. Oall. I .586, iii 1 Tori- nis Nenn. int. III 152, 25 Turnis Britt. III 152, 10 Thoronis (abl.) add. II ad Bed. III 339 Turonensis Nenn. int. III 168, 21 Turonensis episcopus Britt. III 168, 21 Turniensis eclesia C Bisp. II 361, 104 Turoiienses (pl.) Chr. 452 I 646, 4 Turonium litus (Gallaeciae) Byd. II 24, 131 Turreni v. Tyrrheni Turris Kerrata v. Sirmiura Turris Herculea v. Daras Turris Stratonis Prosp. I 407, 352 Tuscia Bavn. I 299, 405 Agn. I 336, 95, 95 Prosp. I 465, 1228 Sih. I 535, 2 Chr. 511 I 653, 546 Auct. Marc. 11 104, 536,6 107, 545,4 Is. hist. II 273,4 Tuscie (gen.) Ps. Is. h. 11 383, 9 Tuscinia Chr. Al. I 98, 62, 37 Thuscena Oener. A I 98, 88, 37 Tuscia annonaria Auct. Marc. II 105, 538, 4 107, 543, 3 Tuscae litterae Chr. 354 1 144, 20 Tusci (subst.) Gener. A I 109, 210, 1 Bavn. I 299, 405 Bed. A III 254, 26 Tuscii Chr. Al. I 109, 181, 1 cf. Etruria Tusdritanus v. Thusdrus Tyaiia Cons. Cnnst. I 229, 277 Tyaneus Prosp. I 418, 529 Cass. 11 140, 736 Tyb- r. Tib- Tygris v. Tigris Tyranni v. Tyrrheni et Tyrus (Tyrii) Tyri (pl.) v. Tyrus Tyriasso v. Turiasso Tyrrheni Tyrreni Oener. A I 96, 73 Prosp. I 399, 238 Tyrraeni Gener. A I 107, 197, 63 Tyrrenni ib. 97, 8.i, 37 Turreni ib. 109, 214 Tyrinnii Chr. Al. I 109, 185 Tyranni ib. 97, 58, 37 107, 167, 63 Oener.A I 109,211 Tyrannii Chr. Al. I 96,50 Tyrrhenum mare Silv. I 537 , 14, 15. 16 Auct. Marc. II 106, 539, 4 Tyrrenum maie Britl. m 152, 6 157, 13/14 162,19 Nenn. int. III 152,22 mare Terre- num Byd. II 19, 69'' Tyrus Chr. 511 I 633, 56 Bed. A Ul 21b, 196 292, 375 Tyros Prosp. I 389, 73 Tirus Bed. A III 259, 56 urbs Tyria Is. chr. A II 437, 78 Tyrius (adj.) Is. hist. II 267, 18 Tyrii coloni (,pl.) Geneal. I 169, 196» Tyrius (subst.) Chr. 511 I 634, 94 Cass. II 122, 67 Bed. A III 262, 85 Tyrii (pl., subst.) Geneal. I 169, 196'> Prosp. I 390, 86 Bed. A m 293, 393 Tyri Oener. A I 97, 79 Geneal. I 169, 196» Tyranni Chr. Al. I 97,55 Tzanni (= Sannif) Marc. II 80,441,1 Tzurtam Buvium Marc. II 95, 499, 1 Vaccaei Vaccei C. Bisp. II 361, 103 Voccei Gener. A I 98, 83, 48 Huaccai Chr. Al. I 98, 58, 48 Valagotbi Britt. III 160, 10 c/. Visigothi Walenses v. Wallia V.ilentia (Galliae) Chr. 452 I 6.54, 71 Valentina urbs ih. 660, 124 Valentina N. Gall. I 601, 6 civitas Valentinorum ibid. Valentia (Hispaniae) I 573 (CoW.) loh. II 217,684,3 Ps. Is. h. II 382, 8 385, 14 Valencia Ps. Is. h. 378,1 Valentiniana (regio Brittaniae) Silv. I 542, 11, 5 Valeria (urbs Hispaniae) I 573 (Cart.) Ps. Is. h. II 382,8 Valeria (regio lllyrici) Silv. I 539, 5, 4 Valcria (Italiae) Silv. I 535, 3t> INDEX VIII. GEOGRAPHICA. 695 Vallis (= Vallis Poenina) Mar. 11 239, .■)74 terri- toriuni V,Hllonse ib. 237, 663 239, 6R0 Vallensen civitas Vallensium N. Oall. I 599, 2 Wallia V. Gild. B III 109, 17 Gualia ib. 109, 6 Walenses V. Gild. B III 109,12 110,22 Valliaricae insulae v. Balearicae vallura .Severi Cass. II 14.'), sss Bed. A III 289, 34.-, niurus et agger Britt. III lt).'i, 3/4 agger Saxonicus Nenn. int. III 165, 2 cf. Guaul agger suis (alterum vallum Severi) Nenn. int. III 165,7 Vandali Prosp. I 474, 1321 add. VI ad Prosp. I 498, 379 Chr. 452 I 654, 63 658, 107. los 660, m bis add. IV ad Vict. Aq. I 755,439 Hyd. II 17,42 18, 49 19, 62». 68 bis 20, 71 bis. 74. 77 21 , 86. 89. 90(0.6) 24,131.132 29,176.177 31, 192. 197 (6). 200 JtS 33, 224. 227 34, 236. 238. 240 35, 247 bis MarC. 11 69,408,1 80,439,3 86,455,3 90,468 92,484,2 103, 529 104,534 Cass. II 1.54,1177 155, 1183. 1203 156, 1215. 1225. 1237 159, 1327 Mar. 11 232, 460, 2 235, 534, 2 add. I ad Is. hist. II 304, 2 Britt. IH 160. 12 Bed. A III 300, 465 302, 480. 4si 306, .so3. 506 307, 513. 516 bis Reg. Wand. III 458, 1 (H) Wan- dali Cons. Const. I 247, 464, 3 Havn. I 269 , 21. 26. 29 299, 406 F. Vijid. B I 304, 576 An. Val. I 324, 68 Prosp. I 465, 1230. 1237 469, 127S 472, 1295 473, 1304 475, 1327 478, 1344 add. I ad Prosp. I 486, 435 487,455 add. r496, 1237 497 6is {ad 1321 et infra) Dom. Val. I 630, 9 Chr. 511 l 653, 547 655,552.557.562 657, 567 JzS. 568 659,584 663,623 664, 634 H)jd. II 21, 90 (J) bis 36 V. .5/6 Vict. T. II 186, 455 bis 187, 464. 466 189, 479, 1 193, 497, 4 196, 523 198, 534, 1 ter 206, 567, 2 Is. hist. II 276, 14. 15. 17 282, 18 295, 5. 9. 23 (a . b) 296, 9. 13. 20 297, 3. 6. 22 (o.i). 28.30 299, 21. 23/24 (a). 27 300, 4(6). 5 (o). 8. 12. 13 6ts Ps. Is. h. II 378, 2 Is. chr. A II 471,368. 373. 373» 472, 377 474, 390 475, 395. 399 /s. chr. B II 475, 2.-.5 Reei, 3 Bartubaccum castel- lum Fs. Is. h. II 385, u Vicus lulii Vico luli N. Oall. I 607, 9 Vieni v. Veneti Italiae Vienna Cons. Const. 1 245, 392, i F. Vind. A I 298, 516 Prosp. I 408, 368 463, U97 add. IV ad Prosp. I 492,2,1 Silv. I 521,45 522, 74 Dom. Val. I 629,23 Chr.5n I 638,279 651,629 Chr.452I 650, 29 Byd. II 15, 22 3Iarc. II 62, 391,2 70, 411,3 Coss. II 154, 1153 J/ar. n 234, 500, 2 £ed. A III 282, 269 Lat. lust. III 422, 29 civitas Vien- nensium N. Gall. I 600, xi i provincia Vieunensis N. Oall. I 600 Viennensis Silv. I 537, 2, 1 provincia Viennensis priraa N. Gall. I 600 provincia Viennensis secunda N. Gall. I 608 provincia Viennensis tertia N. Gall. I 609 provincia Viennensis quarta Inalpium maritima- rum N. Gall. I 611 Viennensis quinta Inalpium Graiarum et Poe- ninarum N. Gall. I 598 Vindonissa castrum Vindonissense N. Gall. I 597, 5 Vindausca N. Gall. I 602, 10 Vindelici Prosp. I 407, 346. 353 VinUum Vintio N. Oall. I 612, 8 civitas Vintiensium ihid. [Virdon ( Verdun) N. Oall. I 590, v 4] Virgitio v. Bregetio Viridis insula Ps. Is. h. II 378, 1 bis Virodunum civitas Verodunensium N. Gall. I 589, v 4 Viromandui civitas Veromandorum N. Gall. I 590, vi 4 [civitas Wirziburgensis (Wiirzburg) N. Oall. I 594, VII 9] Wisegothi v. Visigothi Viseroncia Mar. II 235, 524, 2 Visifjothi Wisegothi C. Eisp. II 353, 71 Bey. Vis. III 464 inscr. Wisigothae An. Val. I 316, 53 322, 63 cf. Valagothi Vith Guint Britt. m 215, 26 Vitu flumen (= Baetisi) Ps. Is. h. II 381, 5 Vivarium N. Gall. I 601, 4 Vivatia (hodie Baeza) Viatia Sp. Ov. II 371, 7 Viacia Ps. Is. h. n 382, 8 = Beatia I 573 (Cart.y? Ulixippona v. Olisipo Umbria Silv. I 535, 2 Umbri (pl.) Prosp. I 398, 231 Uni V. Hunni Vocoei V. Vaccaei *vooina insula Chr. 354 I 75, 1, ubi cj. nol. Volaterrae Cass. II 137, 64o Voleci Vulsci Prosp. I 402, 290 Bed. A Ul 279,239 Volsiniensis lacus insula laci Vulsinensis Auct. Marc. II 104, 534 106, 538, 7 Volsiniif in Vulsenis Agn. I 333,62 Ur C. Byz. H 347, 22 C. Hisp. II 347, 45 Urba Urbem N Gall. I 597, 6 Urbemvetus (acc.) Auct. Marc. II 106, 538, 7 Urbe- vetus (abl.) ib. 104, 536, 6 Urbicus fluvius Hyd. 11 28, 173 (a) Is. hist. II 279, 24 Urbecus fluvius Hyd. II 28,173(6) Orbicus flumen Chr. Caes. II 222, 458 Urbinum Auct. Marc. II 106, 538, 7 107, 542, 2 urbs V. Constantinopolis, Roma, Toletum Urci Urgi Ps. Is. h. II 382, 8 Vircii I 573 (Cart.) Urgellus Ps. Is. h. TL 382, 8 Urgello I 573 Urgi V. Urci Utica Chr. 452 I 652, 56 — forum Traiani ibid. Utriculo (abl.) Hyd. H 18,56 Utus aranis Marc. II 82, 447, 5 Vulg- V. Bulg- Vuls- V. Vols- Uxama v. Oxoma [Uztrieht (Utrecht) N. Oall. I 595, viii 3] Yantii v. Ituraei Yberia, Yberi w. Hiberia, Hiberi Yerusalem v. Hierosolyma Ygitania Ps. Is. h. II 382,8 Egitania I 574 (Qallit.) Ylorda v. Ilerda Ynisgutrin V. Oild. B III 110, 20 Yppo, Ypponensis v. Hippo regius Yrcani, Yrcanii vid. Hyrcani Yrgania v. Hyrcania Ysp- v. Hisp- Yssi limen v. Hyssi portus Zabulon (tribus) Geneal. I 189, 517 Zabulonita Ghr. Al. I 118, 248 Zabulonites Ge- neal. I 189, 517 Zabulonitis Gener. B I 118, 105 Bed. A III 260, 67 labolonita Oener. A I 118, 262 Zacynthus (insula) Chr. Al. I 99, 65, s Sacintiis Ge- neal. I 170, 200 laoentus Gener. A I 99, 91, s Zalogiam (acc.) Ps. Is. h. 11 381, 6 Zaptam v. Septem Zedirusii v. Gedrosi Zeptiani v. Septem Zion V. Sion Zmyrneus v. Srayrua Zozorain gens Oeneal. I 175, 301 Zuudaber castellum Vict. T. II 194, 508 INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 697 IX. CONSPECTVS CODICVM IN EDENDIS CHRONICIS ADHIBITORVM AVT COMMEMORATORVM. ITALIA. AOSTA (AVGVSTA PRAETORIA). Augustanus capituli (saec. X ex.) : Notitia Galliarum. I 571 ad 70. BOLOONA (BONONIA). Bononiensis bibliothecae civicae b II 10 (saec. XIV): Bedae cbronica maiora. III 231. Bononiensis universitatis M XV 50 (n. 2537 ; saec. XV) : Bedae cbronica niaiora. III 232. CESENA (CAESENA). Caesenas bibliothecae Malatestianae plut. sin. 11 n. 4 (saec. XV): Prosperi chronica. I 368,1. Caesenas Malatestianus plut. sin. 21 n. 5 (saec. IX): Isidori chronica maiora. I 33, 9 II 399, 29. Caesenas Malatestianus plut. dextr. 13 n. 2 (saec. XV) : Isidori chronica maiora. II 398, 21. CIVIDALE. Cividalensis (saec. XI) : 396, 4 493 n. 5. Isidori chronica raaiora. II FIBENZE (FLORENTIA). Laurentianus plut. 19 n. 32 (saec. XV) : Isidori chronica minora. II 412, i; cf. 505. Laurentianus plut. 20 n. 54 (saeo. XI) : Liber genea- logus , Isidori chronica maiora , excerpta ex Bedae chronicis maioribus. 1 158, 6 II 405, 7r. III 233. Laurentianus plut. 22 dextr. n. 12 (saec. XIII) : Bedae chrouica maiora. III 234. Laurentianus plut. 28 n. 12 (saec. XUI,XIV) : Fasti Theo- nis Alexandrini, fasti HeracUani. III 364 386 ; cf. 360 (not. 2) 363. Laurentianus plut. 28 n. 26 (saec. IX/X): Fasti Tbeo- nis Alexandrini, fasti Heracliani, laterculus regum et imperatorum acephalus. III 364 438 ; cf. 363 not. 3. Laureutianus plut. 30 n. 21 (saec. XIV): Notitia Galli- arum , tractatus de nominibus Gallicis. 1 567 , 44 613. Laurentianus plut. 52 n. 21 (saeo.XHI): Isidori chronica minora. II 412, 2. Laurentianus plut.65 n.35 (saec. X): Prospori epitoma. I 354 {M) 381 sq. Laurentianus plut. 66 n. 1 : I 355. Laurentianus plut. 66 n. 19 (saec.XIV): Bedae chronica maiora. III 234. Laurentianus plut. 66 n. 40 (saec. IX/X) : Exordia Scy- thica. II 308. (Commemoratur I 527 not. 1, II 497 not. 2). Laurentianus plut. 67 n. 11 (saec. XV) : Prosperi chronica, Bedae chronica maiora. I 368, 2 III 234. Laurentianus plut. 67 n. 13 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 368, 3. Laurentianus plut. 67 n. 14 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 368, 4. Laurentianus (Poggianus) plut. 67 n. 15 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 368 (P); cf. 486. Laurentiauus plut. 67 n. 16 (saec.XV) : Prosperi chronica. I 368, 5. Laurentianus plut. 89 inf. n. 5 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 368, G. Laurentianus plut. 89 n. 67 : cf. I 545. Laurentianus plut. 90 sup. n. 42 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 359, 2. Laurentiauus aedilium n. 168 (saec. XV): Notitia Gal- liarum. I 567 ad 48. Laurentianus Faesulanus n. 58 (saec. XV): Prosperi chrouica, Marcelliui chrouicorum epitome. I 368, 8 n 52, 9. Laurentianus Faesulanus u. 108 (saec. XV) : Bedae chronica maiora. III 234. Laurentianus S. Crucis plut. 19 sin. cod. 6 (saec. XIV ex.) : Prosperi chronica. I 368, 7. Laureutianus S. Crucis plut. 27 sin. codd. 7. 8 (saec. XIU): Isidori chronica minora. 11412,6; cf. 504 505 (ad cod. 27, 7). Laurentianus S. Crucis plut. 27 sin. cod. 9 (saec. X) : Isidori chrouica miuora. II 412, 7. Laurentiauus S. Crucis plut. 27 sin. cod. 10 (saec. XU): Isidori chronica minora. II 412,8; cf. 505. Laurentianus Gaddianus plut. 89 sup. n. 68 (saec. XV) : cf. I p. X add. ad p. 529. Laurentianus Gaddianus plut. 90 sup. n. 17, i (saec. XIU): Isidori chronica minora. II 412, 3 ; cf. 504. 505. Laurentianus Gaddianus plut. 90 sup. n. 17, 2 (saec. X): Isidori ohronica minora. 11 412,4. Laurentiauus Gaddiauus plut. 90 sup. n. 17, 3 (saec. XIU): Isidori chrouioa miuora. II 412,6. 89* 698 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Laurentianus Ashbunihani n. 1045 (saec. XrV): Isidori chi-onica minora. II 412, 12. Laurenfianus Ashburnham n. 1404 (saec. XIII) : Isidori chronica minora. II 412,13; cf. 504 505. Laurentianus Asliburnbam n. 1554 (saec. XI): Bedae chronica minora. III 241. Laurentianus Librianorum n. 897 (saec. XV) : Notitia Galliarum. I 568. Laurentianus Libriauorum n. 1554 (saec. XII) : Notitia Galliarum. I 573, 98. Laurentianus Librianorura n. 1814 (saec. X/XI) : Notitia Galliarum. I 564, 16. Laurentianus S. Marci 362(saec.XV): Prosperi chronica. I 368, 9. Laurentianus S. Marci 582 (saec. XI) : Isidori chronioa minora. II 412,9; cf. 505. Laurentianus S. Marci 587 (saec. XII) : Isidori chronica maiora. II 403, 59. Laureutianus S. Marci 638 (saec. XI) : Prosperi chronlca. I 358. Laurentianus S. Mariae novellae n. 364 [olim 623] (saec. X): Liber genealogus, Isidori cbronica minora. I 158, 5 II 412, 10. Laurentianus conventi soppressi n. 282 (saec. XIV): Isidori ohronica maiora. II 403, 63 494. Laurentianus comenti soppressi n. 319 (saec. XIII): Isidori chronica minora. II 412, 11. Laurentianus imovi acquisti n. 80 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. 11 412, 14. Florentinus Magliabeccliianus conventi soppressi J VII 46 (saec. XV) : Bedae cbronica maiora. III 234. Florentinus Magliabeochianus cl. 22 n. 3 (saec. XV): Prosperi chronica. I 368, lO. Florentiiius Magliabecchianus cl. 22 n. 19 (saec. XV) : cf. ni 456. Florentiuus MaruceUiauus A 251: Bedae chronica maiora. III 234. Florentinus liiccardianus n. 321 (saec. XV): Prosperi chronica. I 359, 3. Florentinus Kiccardianus n. 410 (saec. XV) : Isidori cbronica maiora, Bedae cbronica maiora. II 398, la 489 III 234. Florentiuus Riccardianus n. 881 (saec. XIV incip.) : Chronica Pseudoisidoriana. II 496. IVBEA (EPOREDIA). Eporediensis u. 32 (saec. X ex.): cf. III 240. Eporediensis n. 74 (saec. X) : Notitia Galliarum. I 572, 78. LA CAVA DJE' TIBRENI. Cavensis u. 3 (saec. X): Isidori chronica maiora, Bedae chronica maiora. II 412, 15 III 233. Coramemo- ratur I .'j27 not. 2. Cavensis saec. XI: Pars libri geuerationis. I 79, 3 a. LVCCA (LVCA). Lucensis bibliothecae capitularis n. 490 (saec. VIII) : Isidori cbronica maiora, liber genealogus. I 15G II 396, 1. Lucensis bibl. cap. II n. 55: Isidori chronica minora. II 412, 16; cf. ,505. MILANO (MEDIOLANVM). Mediolanensis Ambrosianus A 46 inf. (saec. X): No- titia Galliarum. I 566, 39. Mediol. Ambrosianus A 175 inf. coramemoratur I 203 not. Mediol. Arabrosianus C 17 sup. (saec. XVI): Cassio- dori cbronica. II 118. Arabrosianus C 72 inf. (saec. XI) : Laterculus impera- torum ad lustinura I. III 419. Arabrosianus C 290 inf. (saec. XV) : Prosperi chronica, Marcellini cbronicon epitoraatum. I 368, 11 II 52, lo. Ambrosiauus C 291 (saec. XV): Prosperi chronica. I 368, 12. Arabrosianus D 30 inf. (saec. IX): Bedae chronica raaiora. III 235. Ambrosianus D 48 inf. (saec. X): Bedae chronica mi- nora. EI 241 ; cf. 240. Ambrosianus H 150 inf. (saec. IX): Victorii Aquitani cursus paschalis. I 674 {A). Arabrosianus H 187 inf. (saec. X et XII): Isidori chronica minora, Bedae cbronica maiora. II 412, 17 (cf. 505) III 235. Ambrosianus L 99 sup. (saec. VIII/IX) : Isidori chronica minora. 11 412, 18. Ambrosianus M 12 sup. (saec. IX): Bedae chronica niaiora. III 235. Ainbrosianus S 65 sup. (saec. XV) : Isidori chronica maiora. II 397, 13; cf. 489. Ambrosianus Gronovii: Notitia Galliarum. I 567, 46. MODENA (MVTINA). Mutinensis arch. capit. I n. 17 (saec. IX) : Isidori chronica ininora. II 412, 19. Mutinensis Estensis ord. I n. 11 (a. 800): Isidori chronica maiora. II 400, 32; cf. 491. Mutiuensis Estensis V. F. 19 (saec. XV): Agnelli liber pontificalis eoclesiae Ravennatis. I 273. MONTE CASSINO. Casinas u. 1 (saec. XI) : Laterculus regum Visigotlio- rum. III 462,9. Casinas n. 3 (saec. IX): Generationura regnornmque laterculus Bedanus. III 347. Casinas n. 297 (saec. X) cf. lU 240. Casinas n. 320 (saec. X) cf. in 240. MONZA. Monzeusis bibliothecae capituli saec. IX/X: Isidori chronica maiora, Bedae chronica maiora. II 397, 12 (cf. 489) III 235. NAPOLI (NEAPOLIS). Neapolitanus IV D 22 (saeo. XV): Notitia Galliarum. I 568. Neapolitanus IV D 22 B comraem. I 529 not. 4. Neapolitanus V B 13 (saeo. XIV): Isidori chronica mi- nora. II 412, 20. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 699 Neapolitanus V B 14 (saec. XIII): Isidori chrouica nii- nora. II 412, 2i. Neapolitanus V B 15 (saec. XV): Isidori clironica mi- nora. II 412, 22. Neapolifanus VI D 11 (saec. XV): Prosperi clironica. I 3G9, 13. Neapolitanus VI D Gl (saec. X): Isidori chronica mi- nora. II 412, 23. NOVAEA (NOVAEIA). Novariensis n. 30 (saec. X) : Notitia Galliarum. I 572, 82. PADUA (PATAVIVM). Patavinus, in S. Antonii (saec. XV): Prosperi ohronica. I 370. Patavinus, in .S. lohannis iu Virdiario : Prosperi clironica. I 370. PARMA (PARMA). Parmensis hibliothecae ducalis saec. XV: Prosperi chrouica. I 370. Parmensis Ursiniauus saec. XVI : Silvii laterculus pro- vinciarum. I 530, 4. PEBVGIA (PERVSIA). Perusinus bibliothecae capituli cf. III 240. PISA (PISAE). Pisauus liber tbrt. deperditus, «jui continebat Isidori chronica maiora, ct'. II 407. POMPOSA. Poniposanus deperditus, qui contiuebat Isidori chronica maiora, cf. II 407. BAVEKNA (RAVENNA). Ravennas bibl. civ. Chiss. n. 139 (saec. XV): Clironica «allica a. 452. I 624. ROMA (KOMA). Vaticaniis n. 241 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369,14. Vaticanus n.242(saec.XV): Prosperi chronica. I 2iQi9,\h. Vaticanus n.243(saec.XV) : Prosperi chronica. I 369,16. Vaticanus n.244(saec. XV^: Prosperi chronica. I 369,17. Vaticauus u.245(saec. XV) : Prosperi chronica. I 369,18. Vaticanus n.246(saec. XV): Prosperi chronica. 1 369,iii. Vaticanus u. 341 (.saec. X) : Polemii Silvii laterculus provinciarum, laterculus imperatorum ad lustinum I. I 524 (cum not. 1) 551 III 418. Vaticauus u. 023 (saec. XII): Isidori chrouica luinora. II 413, 24. Vaticanus n. 624 (saec. XI): Isidori chrouica niinora. II 413,25. Vaticanus n. 626 (saec. Xlllj : Isidori cliroiiica rainora. II 413, 26. Vaticanus u. 629 (saec. XII) : Isidori chrouica maiora. II 396,3. Vaticauus u. 630 (saec. XI) : Notitia Galliarum. I 563 ad 9; 574, w. Vaticanus n. 631 (saec. XIII): Notitia Galliarum. I ,569, 63. Vaticauus n. 645 (saec. X) : Isidori chronica maiora. II 398,20; cf. 489. Vaticanus n. 1338 (saec. XI): Notitia G.alliarum. I .562 ad 2; 572,85. Vaticanus u. 1348 (saec. XI): Isidori chronica niaiora. II 396,2; cf. 493,4 49,5. Vaticanus n. 1361 (saec. XII) cf. II 407. Vaticauus n. 1860 (saec. XIV) commora. I 526 not. b. Vaticanus n. 1869 (saec. Xll/Xin) : Isidori chronica minora. II 413, 37. Vaticanus n. 1974 (saec. XII): Isidori chronlca maiora. II 403, 46. Vaticanus n. 1979 (saec. XI/XII): Laterculus impera- torum ad lustinum I. III 419 (IF). Vaticanus n. 1984 (saec. IX/X et XI/XIl): Exordia Scythica, laterculus imperatoruin ad lustiuum I. I 62G U 309 m 418 {Z). Vaticanus 3339 (saec. X) : Laterculus imperatorum ad lustinum I. III 418 (C). Vaticanus n. 3715 commem. I 529 not. 4. Vaticanus n. 3852 (saec. IX): Bedae chronica maiora. III 236. Vaticanus ii. 4496 (saec. XV): Notitia Galliaruni. I 567, 48. Vaticanus n. 5952 (saec. XV): Prosperi chrouica. I 369, 20. Vaticanus 6018 (saec. IX) : Isidori chronica maiora. II 400, 31. Vaticanus n. 8095 (saec. XVI) : Isidori chronica maiora. n 403, 55. Vaticanus n. 9135 cf. I 19. Vaticanus Uraec. 190 (saec. XI) cf UI 360 iiot. 2. Vaticanus Graec. 214: Laterculus regum et impera- torum acephalus. III 438 sq. Vaticauus Graec. 304 (saec. XV) cf lU 362. Vaticanus Graec. 1059 commem. lU 369 not . 1 ; 439. Vaticanus Graec. 1941 (saeo. X): Chronicon paschale. I 203. Vaticanus Graec. 2210 commem. III 411. Vaticanus Palatiuus n. 239 (saec. IX): Isidori chronica maiora. U 400, 34; cf. 489. Vatioanus Palatinus n. 274 (saec. XII) : Cassiodori de historicis christianis. U 39 (P). Vatic. Palatinus ii. 277 (saec. VIII) : Laterculus im- peratorum Romanorum Malalianus. III 424. Vatic. Palatinus u. 281 (saec. IX) : Isidori chronioa minora. II 413, 28. Vatic. Palatinus u. 282 (saec. XIV) : Isidori chronici minora. II 413, 29. Vatic. Palatinus n. 283 (saec. XIV) : Isidori clironica minora. II 413, .10. Vatic. Palatiuus u. 578 (saec. IX,X): Notitia Galliarum. I 572, 86. Vatic. Palatinus n. 817 (saec. XV): Prosperi chronica. I 369, 21. Vatio. Palatinus n. 818 (saec. XV): Prosperi chronica, Maroelliui chrouicou epitomatum. I 369, 23 II 52, 8. 700 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Vatic. Palatinus n. 821 (saec. XV) ; Prosperi chronica. I 369, 23. Vatic. Palatinus n. 830 (saec. XI): commem. II 118. Vatic. Palatinus n. 867 (saec. XV): Prosperi chronica. I 369, 24. Vatic. Palatinus n. 927 (saec. XH inc.): Chronicorum Bedae maiorum epitomae duae (prior cum con- tinuatione Constantinopolitana), Isidori historia Go- thorum, Anonyrai Valesiani pars posterior (clironica Theodericiana). I 251» II 257 (i?) III 236 341, i. Vatic. PaJatinus u. 973 (saec. IX/X): Bedae chronica minora cum contiuuatioua Carolingioa prima. III 242 344. Vatic. Palatinus n. 1357 (saec. XIII): Notitia Gallia- rum. I 567, 42. Vatic. Palatinus n. 1448 (saeo. X): Bedae chronica rainora. III 241 242 (P). Vatic. Palatinus n. 1564 commem. I 517 not. 2. Vatic. Palatinus n. 1877 cf. U 8. Vaticanus Urljinas n. 67 (saec. XII): Cassiodori de historicis cliristianis. II 39 {B). Vatio. Urbinas u. 100 (saec. X\}: Isidori chronica maiora et minora. II 403, ,17 413, 31. Vatic. Urbinas n. 102 (saec. XV) : Bedae chronica raaiora. III 237. Vatic. Urbinas n. 141 (saec. XIII): Isidori olu'onica minora. II 413,32; cf. 505. Vatic. Urhinas n. 382 (saeo. XV): Prosperi chronica, Maroellini chronicon epitomatum, Isidori clirouica maiora (cum auctario) , Bedae chronica maiora. I 369, 2,=, II 52, 7 398, 15 489 III 237. Vatic. Urbinas n. 392 (saec. XV): Isidori chrouica maiora (oum auctario). II 398, 16; cf. 489. Vatio. Urbinas n. 421 (saeo. XV): Prosperi chronica. I 369, 26. Vatic. Urbiuas n. 452 (saec. XV) : Notitia Galliarum. I 568. Vatio. Urbinas n. 479 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 413, 33. Vatic. Urbinas n. 585 (saee. XI) : Isidori ohronica mi- nora. II 413, 34. Vatic. Urbinas n. 961 (saec. XIV): Exordia Scythica. I 526 II 309. Vaticanus reginae u. 39 (saec. X): Victoi-ii Aquitani cursus paschalis. I 674 (F). Vaticauus reginae n. 112 (saec. XI) : Isidori clu'ouica minora. II 413, 35. Vatic. reginae u. 123 (saec. XI) : Bedae ohronica maiora et minora. UI 236 242. Vatic. reginae n. 137 (saec. XIV): Isidori ohronica minora. II 413, 36. Vatic. reginae u. 213 commem. II 48 not. Vatic. reginae n.215 (saeo.IX): Isidori chrouica maiora. II 401, 37. Vatic. reginae n. 239 (saec. XIII): Isidoii chronica mi- nora. II 413, 37. Vatic. reginae n. 294 (saec. XI): Isidori ohronica mi- nora. II 413,38; cf. 506. Vatio. reginae n. 549 (saec. XII) cf. III 344. Vatic. regiuae n. 551 (saec. XIII): Cassiodori de histori- cis christianis. 11 39 (Q). Vatic. reginae n. 553 (saec. XIII): Chronica Gallica a. 452. I 624. Vatic. reginae n. 554 (saec. XV): Tractatus de pro- prietatibus gentium. 11 389 ad P. Vatic. reginae n. 560 (saec. Xin/XIV) : Consularia Constantinopolitana. I 203, 2. Vatio. reginae n. 586 (saec. X): Victorii Aquitani cur- sus paschalis. I 674 {U). Vatic. reginae n. 667 cf. II 371. Vatic. reginae n. 691 (saec. XII): Isidori chronica maiora. II 403, 47. Vatio. reginae n. 728 (saeo. XIV): Notitia Galliarura. I 565, 21 ; cf. add. p. XI. Vatic. reginae n. 755 (saec. X) : Bedae chronica maiora et minora. HI 236 242. Vatic. regiuae u. 775: Generationum regnoruraque la- terculus Bedanus. III 348. Vatio. reginae n. 905 (saec. XIV): Notitia Galliarum. I 568, 54. Vatic. reginae n. 982 (saec. X) : Notitia GalUarum. I 565, 27. Vatic. reginae n. 1024 (saec. VIII): Laterculus reguni Visigothorum. m 461, 1. Vatic. reginae n. 1038 (saec.X): Bedae ohronica mi- nora. III 242. Vatic. reginae n. 1127 (saec. X): Notitia GaUiarum. I 573, 97. Vatic. reginae n. 1260 (saec. XI): Bedae chronica mi- nora. III 242. Vatic. reginae n. 1405 (saeo. X) : Bedae chrouica rai- nora. III 242. Vatic. reginae n. 1824 (saec. XIV) : Isidori ohronioa minora. II 413, 39. Vatic. reginae n. 1896 (saeo. XI): Notitia Galliarum. I 567,43. Vatic. reginae n. 1953 (saec. X): Isidori chronioa mi- uora. n 413, 40. Vatic. reginae n. 1964 (saec. XI): Historia Brittonura. III 119 W. V.atic. reginae n. 2034 (saec. XV) : Prosperi chronica, Isidori chronioa minora. I 369, 27 11 413, 41. Vatic. reginae u. 2077 (saec. VI/VII): Tractatus de Henoch et Elia, cyolus paschalis a. 354 — 437, epi- torae ohrouicorura Prosperianorum, excerpta ex Vic- torii Aquitani cursu paschali, paschale Carapanum. I 265 371 (V) 491, IV 675 (iV) 739 (F) 744 (K). Vaticanus reginae aliquando n. 238 (saeo. X), qui con- tinebat Notitiara Galliarura: cf. I 563 ad 8. Vaticani reginae duo codices Sohelestratii (alter olim n. 1248), quibus inerat Notitia Galliarum : of. I 574. Vaticanus Ottobonianus n. 6 (saeo. X) : Bedae chronica rainora. III 242. Vaticanus Ottoboniauus n. 67 (saec. X): Bedae chronica raaiora. III 236. Vatic. Ottobonianus n.343 (saec. XIV) : Isidori chronica rainora. II 413, 42. Vatic. Ottobonianus n. 345 (saec. XI) : Isidori chronica minora. II 413, 43. Vatic. Ottobonianus n.352 (saec. XIV): Isidori chrouica miuora. II 413, 44. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 701 Vatic. Ottobonianus n. 404 (saec. XV) : Isidori clironica minora (cum continuatione). II 413, 45 504. Vatic. Ottobonianus n.4'27 (saec.XIV): Isidori chronica minora. II 413, 4fi. Vatic. Ottobonianus n.473(saec. XV): Prosperi cbronica. I 369, 28. Vatic. Ottobonianus n.477 (saec. XUl): Isidori chronica minora. II 413, 47. Vatic. Ottobonianus n. 604 (saec. XV) : Prosperi cbrouica. I 369, 29. Vatic.Ottobonianus n.643(saec. XV) : Prosperi cbronica, Polemii Silvii laterculus provinciarum, Notitia Gal- liarum. I 369, 30 531, 15 568. Vatic. Ottobonianus n. 743 (saec. XV) ; Prosperi chronica. I 369, 31. Vatic. Ottobonianus n. 749 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369, 32. Vatic. Ottobonianus n. 1720 (saec. XVI): Isidori chronica maiora (cum auctario). II 398, n 489. Vatic. Ottobonianus n. 1758 (saec.XV) : Isidori chronica maiora (cum additamentis). II 403, 51 ; cf. 498, 8. Romanus bibliothecae Victorii Emanuelis n. 1267 (saeo. XI): Prosperi chronica, generationum regnorumque laterculus Bedanus. I 357, 1 III 348. Romanus capituli S. Petri (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369, 34. Romanus Barberinianus XIV, 18 (saec. XVII): Isidori cbronica maiora. II 403,58; cf. 174 ad 1. Romanus Barberinianus XXXI, 39 cf I 19. Romanus Barberinianus n. 809: Polemii Silvii later- culus provinciarum. I 531, 11. Romanus bibliothecae Casanatensis BIII 1 (saec. XIII): Notitia Galliarum. I 568, 53. Romanus Casanatensis B IV 18 (saec. IX) : Generatio- num regnorumque laterculus Bedanus, adnotationes ad cyclos Dionysianos. I 751 {R) III 348. Romanus Casanatensis n. 7 1 1 (saec. XI) : Isidori chronica minora. 11 413, 49». Romanus Chigianus A VIII 243 (saec. XV) : Isidori chronica minora. II 413, 48. Roraanus Chigianus A VIII 244 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 413,49; cf. 504 (bis) 505. Romanus bibliotbecae Corsinianae n. 122 (saec. XV) : Prosperi cln'onica. I 357, 2. Romanus Rossianus (apud Torquatum Rossi canoni- cum) saec. XV : Prosperi chronica, chronica Gallica a. 452. I 369,33 624. Romanus VaUicellianus A 18 (saec. X): ^«ylloge Hi- bernica. lU 12. Romanus Vallicellianus B 40 (saec. XI) : Isidori chronica maiora. 11 403, 56. Romanus Vallicellianus Cl9 (saec. XV) : Isidori chronica maiora (cum auctario). II 398, 19 489. KomanusVallicellianus U33 (saec.XV): Isidori chrouica maiora, eiusdem historia Gothorum Wandalonim Suehorum, tractatus de proprietatibus gentium. II 250 389 405, u. SAN DANIELE. Codex n. 10 (saec. XV): Prosperi chronica. I 370. SIENA (SENA IVLIA). Senensis bibl. publ. K IV 13 (saec. XV): Prosperi cbronica. I .369, .15. Seuensis K X 23: Bedao chronica niinora. III 242. Senensis n. 19 (saec. XIVj: Isidori cbronica maiora. II 403, 54. TORINO (AVGVSTA TAVRINORVM). Taurinensis D III 19 (saec. XI) : Isidori chronica mi- nora. II 413, .50. Taurinensis J II 7 (saec. XI): Isidori cbronica mi- nora. II 413, 51. Taurineusis J III 19 (saec. XI): Isidori cbronica mi- nora. II 413,52. Taurinensis J IV 14 (saec. XI) : Isidori chronica mi- nora. II 413, 53. Taurinensis a 11 2 (saec. c.VII): Laterculi inipera- torum Romanorum codici Theodosiano adiuncti. III 412 413. Taurinensis tabularii publici saec.VII: Liber genea- logus. I 156. Taurinensis bibliothecae regiae privatae n. 105 (saec. VIII/IX): Bedae chronica maiora. III 237. UDINE (VTINVM). Utinensis bibliotbecae episcopalis oct. n. 14 (saec. XI): Epitome chronicorum Marcellini. II 50 ( U). VENEZIA (VENETIAE). Venetus Marcianus Lat. cl. II n. 46 (saec. XIII): Isi- dori chronica maiora. II 400, 30. Venetus Marcianus Lat. cl. II n. 47 (saec. XIV): Isi- dori chronica minora. II 413,54; cf. 506. Marcianus Lat. cl. VI n. 135 (saec. XV) : Marcellini chronicon epitomatum. 11 51, 4. Marcianus Lat. cl.IX n.l (saec. XV): Prosperi chronica. I 369, 36. Marcianus Lat. ol. IX n. 76 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369, 37. Marcianus Lat. cl. X n. 72: cf. II 402 ad 42. Marcianus Lat. cl. X n. 88: Polemii Silvii latorcnlus provinciarum. I 531, 13. Marcianus Lat. cl. XIV n. 177: cf. II 402 ad 42. Marcianus Zanettianus n. 348: Prosperi chronica. 1 369, 38. Venetus monasterii S. Michaelis de Torcello n. 329 (saec. XV): Epitome Marcellini chronicorum. II 52, 12. (Hodie latet). VERCELLI (VERCELLAE). Vercellensis bibl. cap. u. 58 (saec. IX): Isidori chrouica minura. U 4 13, 55. Vercellensis bibl. cap. n.l02 (saec.lX): Isidori chronica minora. II 414, 56. Vercelleusis bibl. cap. n. 128 (saec. X): Isidori chronica minora. II 414, 57. 702 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Vercellensis bibl. cap. n. 202 (saec. IX): Isidori chronica minora. II 414, 58. VEBONA (VERONA). Veronensis bibliothecae capitularis n. 26 (saec. XV): Prosperi chronica. I 369, 39. Veronensis bibl. cap. n. 58 (saec. Vin): Polemii Silvii laterculus provinciarum. I 516. Veronensis bibl. cap. n. LII [50] (saec. VIII): Notitia Galliarum. I 563, 6. Vei'onensis bibl. cap. n. LV [53] (saec. V) : Fasti con- sulares Veronenses. III 382. Veronensis bibl. cap. n. XCVI [90] (saec. XI): cf. II 56. Veronensis Saibantiuus (eaec. XI) : Prosperi chronica. I 370 sq. HISPAKI4 ET PORTVGAIiLIA. ALCALA DE HENAREZ (COMPLVTVM). Alcalensis sive Complutensis vid. Matritensis univ. n. 134. ALCOBAgA (ALCOBATIA). Alcobaciensis deperditus (saec. VIII/IX): Prosperi chronica, Victoris Tonnennensis chronica, lohannis Biclarensis chronica, chronica Caesaraugustana, e.x- positio temporum Hilariana, chronica Gallica a. 511, Hydatii epitome Hispana, epitome Carthaginiensis, Isidori historia Gothorum Wandalorum Sueborum, continuatio Isidori Hispana a. 754. I 367 493 626 II 8 166 sqq. 261 330,1 IH 415. COIMBBA (CONIMBRICA). Conimbricensis archicoenobii S. Crucis n. 83 (saec. Xn) : Laterculus regura Visigothorum. II 462, lo. ESCOBIAL (ESCVRIALE, ESCVRIACVM). Escurialensis b I 9 (saec. XV) : Liber genealogus, Isi- dori historia Gothorum cet. ex recensione Lucae Tudensis. I 159, 7 II 265. Escurialensis b I 10 (saec. XIII): Isidori chronica mi- uora. II 415, va. Escurialensis b I 11 (saec. XIV): Isidori chronica mi- nora. II 415,127; cf. 505. Escurialensis b I 12 (saec. XIV) : Isidori chronica mi- nora. 11 416, 128. Escurialensis d 1. 1 (saec. X): Epitome Ovetensis. 11 370. Escurialensis d 1. 2 (saeo. X): Epifome Ovetensis. II 370. Escurialensis fl. 28: Isidori historia Gothorum cet. ex recensione Lucae Tudensis. II 265. Escurialensis & I 2 (saec. XIV): Isidori chronica mi- nora. II 416, 129; cf. 505. Escurialensis & I 3 (saec. XI): Isidorl ehronica mi- nora. II 416, 130. Escurialensis & I 14 (saec. Vlll): Isidori chronica mi- nora. 11 416, 131. Escurialensis & II 3 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 370, ih. Escurialensis & IV 23 (saec. XVI) ; Victor Tonnennensis, lohannes Biclarensis, chronica Caesaraugustana. H 173. Escurialensis P I 6 (saec. X/XII): Isidori chronica mi- nora. II 416, 132. Escurialensis P 1 7 (saec. IX): Isidori chronica mi- nora. II 416, 133. Escurialensis P I 8 (saec. IX) : Isidori chronica mi- nora. H 416, 134. Escurialensis Q II 24 (saec. VIU) : Isidori chronica mi- nora. II 416, 135; cf. 506. Escurialensis (olim Oveteiisis) R II 18 (saec. VII): Prosperi chronica cura additamentis, Isidori historia Gofhorum. I 362(0) 380sq. 488 U 261(17). Escurialensis R HI 9 (saec. XH): Isidori chronica mi- nora. II 416, 136. LEON (LEGIO VH GEMINA). Legionensis liber cf. II 257. MADRID (MATRITVM). Matrifeusis bibliothecae nationalis A 16 (saec. XII): Libri generatiouis pars. I 79, 3 c. Matritensis bibl. nat. A 51 (saec. XIII) : Isidori chronica minora. II 416, 137. Matritensis bibl. nat. E 2 (saec. XVH) : Continuatio Isidori Htspana a. 754, epitome Ovetensis, tractatus de proprietatibus gentium. II 331, 5 370 {31) 389. Matritensis (Perezianus) bibl. nat. F 38: Hydatii chronicorum epitome, chronica Victoris Tonnennen- sis, item lohannis Biclarensis, Isidori chronica maiora, eiusdem historia Gothorum VVandalorum Sueborum, continuationes Isidori Byzantia Arabica a. 741 et Hispana a. 754, epitome Ovetensis, later- culus regura Visigothorum. II 9, 6 174, 4 265 329 331, .s 371 406 UI 461, 2. Matritensis bibl. nat. F 58 (saec. XVI): Isidori historia Gothorum Wandalorum Sueborum (cum additamen- tis Pelagianis), laterculus regum Visigothorum. H 264, .) 305; cf. 262 not. 2 lU 461 (ad 2) 462, 12. Matritensis bibl. nat. F 86 (saec. XII) : Epitorae Ove- tensis. II 371 376. Matritensis bibl. iiat. F 93 (saec. XVI) : Isidori historia Gothorum Wandalorum Sueborum. II 264, .".. Matritensis bibl. nat. F 130 : Isidori historia Gothorum cet. ex recensione Lucae Tudensis. II 265. Matrifensis bibl. nat. P 138: Isidori hisforia Gofhorum cet. ex recensione Lucae Tudensis. II 265. Mafritensis bibl. nat. Q 10: Epitome Ovetensis. U .371. Matritensis bibl. nat. Q 129: Poleraii SUvii laterculus provinciarum, nofitia Galliarum. 1 530, 5 ; cf. p. X add. ad p. 531. (Nunc latet). Matritensis bibl. nat. T 10 (saec. XVI aut XVU): Liher genealogus, Isidori historiae (cum additamentis Pe- lagianis), eiusdem chronica maiora. I 159,7 11264,4 305 405 (ad 71) 494, lo. Matritensis bibl. naf. T 119: Epitome Ovefensis. II 371. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 703 Matritensis bibl. nat. T 235: Epitome Ovetensis. II 371. Matritonsis bibl. nat. X 2.S (saec. XIII): Isidori historia tiotboriiin, Wandalorum, Suebonim. II 2f)l. Matritensis bibl. nat. X IGl (saec. XI/XII): Isidori clnonica maiora, einsdem historiae, tractatus de proprietatibus gentium. II 258 (N) 389 405, 73. Matritcnsis bibl. nat. V 183: Epitome Ovetensis. 11371. Matritensis bibl. nat. Legionensium n. 4 — 7 (saec. XD: Laterculus regum Visigothorum. III 462, ii; cf. 469. Matritensis bibl. nat. Toletanorum n. 15, 8 (saec. VIII IX): Isidori cbronica niinora. II 416,138. Matritensis bibl. nat. Toletanorum n. 15, 9 (saec. XI): IsiJori cbronica minora. II 416,139. Matritensis bibl. uat. Toletauorum n. 15, lo (saee. XIV) : Isidori cbronica miuora. II 416, 142. Matritcnsis bibl. nat.Toletanorum n. 15, li (saec. Xin): Isidori cbronica miuora. II 416, 143. Matritensi bibl. nat. Toletanorum n. 27, -JG: Hydatii chronicorum epitome, lobannis Biclarensis cbronica, Isidori chronica maiora , eiusdem historiae , con- tiuuationes Isidori Byzantia Arabica a. 741, Hispana a. 754 , laterculus Visigothorum: II 9 174,3 265 329 331, ,i 406 IH 462, 12. Matritensis bibl. nat. Toletanorum n. 27,28 (saec. XIH): Isidori historiae ex recensioneLucaeTudensis. H264. Matritensis (olim Alcalensis sive Complutensis) biblio- thecae universitatis n. 134 (saec. XIII): Prosperi cbronica, epitome chronicorum Prosperi cum auctario ; Victoris Tonncnnensis cbronica ; lobannis Biclarensis chi'onica; e.xpositio temporum Hilariana; narratio de imperatoribus domus Valentinianae et Theo- dosianae; cbronica Gallica a. 511; Ilydatii chroni- corum epitome; cbronica Carthaginiensia (laterculus regum Wandalorum et Alanorum); Isidori chronica maiora, eiusdem bistoriae, historiarum continuatio Hispaua a. 754. I 367 {Z) 372 486 sq. 491 493 617 626; cf. add. p. IX sq. (ad p. 3G7l p. XH (ad p. 617 et 626) 118 lC7sqq. 262 (J/) 330,2 405, 70 III 415 456, 4. ilatritensis univ. F 63 (saec. XV): Prosperi chronica. I 360, 6. Matritensis uiiiv. (antea Alcalensis E 2. 7) saec. XV: Prosperi clironica. I 370, 46. Matritensis academiae est. 3 gr. 4* 6 1 (saec. XV) : Isidori historiae. II 260 ad H. Matritensis acaderaiae est. 23 gr. 7» A 189 (saec. XIII) : Isidori cbronica maiora, eiusdem historia Gothorum, principiuni chronicorum a. 741. II 260 (i?^) 329 402, 44. Matritcnsis academiae, antea S. Aemiliani de la Co- golla u. 8 (saec. X) : Isidori chronica minora. II 416, 140. Matritensis academiae, antea S. Petri de Cardena n. 12 (saec. X): Isidori chronica minora. II 416, 141. Matritensis bibliothecae regiae privatae 2 C. 5 (saec. Xin/XIV): Isidori historiae ex receusione Lucae Tudensis. II 264. Matritensis bibl. reg. privatae 2 J. 8 cf. II 258. CHRONICA III. OSJUA (OXOMA s. VXAMA). Oxomensis (Osmensis) Pereziauus hodie deperditus: Continuatio Isidori Ilispoiia a. 754, Ilydatii chroni- corum cpitomc, laldori clironica maiora, laterculus regum Wandalorum et Alanorum. 11 8 sq. 331,4 406 UI 456, .5. OVIEDO (OVETVM). Ovetensis Pelagii deperditus (saec. XII): Liber genea- logus, laterculus reguni Visigotborum. 1 1,09,7 II 262 HI 461, 2 462, 12. BODA. Rodensis liber: Isidori historiae et cbronica maiora. H 258 405, 72. SALAMANCA (SALMANTICA). Sahnanticanus bibl. univ. 2. 3. 5 (saec. XIV): Isidori historiae ex recensione Lucae Tudensis. II 264. SEGOB.be (SEGOBRIGA). Segobrigensis Pereziauus: Hydatii cbronicorum epi- tome, Victoris Tonnennensis chronica, lohannis Bicla- rensis chrouica, Isidori chronica maiora, continuatio Isidori Byzantia Arabica a. 741, laterculus regura Visigothorum. H 9, 6 174,2 329 406 sq. Ul462,i2. SOBIA. Soriensis deperditus: Victor Tounenneiisis, lohannes Biclarensis, chronica Caesaraugustana, Isidori chro- nica maiora, eiusdem historia Gothorum Wanda- lorum Sueborum, continuatio Isidori Byzantia Arabica a. 741 , latereulus regum Visigothorum. II 1(55 260 329 406 III 461, 2 468. TOLEDO (TOLETVJl) v. MADBID. VALLADOLID (VALDOLETVM). Valdoletanus n. 64 (saec. XV) : Prosperi chronica. 1 370, 47. VALENCIA (VALENTU EDETANORVM). Codex n. 112: Prosperi chronica. I 371. OAL,IiIA. ALBY (M,m.A, ALBIGA, ALBIGISl. Albigensis n. 29 (saec. VIII) : Polemii Silvii laterculus provinciarum, notitia Galliarom, tractatus de no- minibus Gallicis, Isidori chronica maiora. I 524 563,9 613 H 396,6; cf. UI 358. AMIENS (AMBIANVM). Ambianensis n. 10 (saec. IX) commemoratur lU 7. Ambianensis n. 221 (saec. XII): Isidori chronica mi- iiora cnm additaraentis. II 414, .'.9 .502. Aniliiancnsis n. 222 cf. III 240. Ambianeusis u. 407 (saec. XVI) : Exccrpta ex chrono- grapho a. 354. I 30, 5. 90 704 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. AVBANCHES (ABRINCAE). Abrincensis bibliothecae civicae n.86: Chronica Gallica a.452. I 624. Abrinceusis n. 162 (saec. XII ex.): Gildae ile excidio Britanniae. UI 14 {A). BATEUX (BAIOCAE, BAIOCASSIVM CIVITAS). Baiocensis liber: Cbronica GaUica a. 452. 1 624. BOBDEAUX (BVRDIGALA). BurdigalensisDuchesnii: Notitia Galliarum. I 572,90. BOULOONE SUR MER (BONONIA). Bononiensis n. 115 (saec. XII): Notitia GaUiarum. I 569, 61. CAMBRAY (CAMARACVM, CAMERACVM). Cameracensis n. 863: Chronica Gallica a. 452. I 624. CEABTBES (AVTRICVM, CARNVTVM). Codex n. 19 [26] (saec. X): ef. HI 240. u. 76 [55] (saec. X): of. III 240, n. 98 [77] (saec. IX/X) : Historia Brittonum. m 119. n. 193 [172] (saec.XI): Notitia GaUiarum. I 566, 35^. PIJON (DIVIO, DIVIONVM). Divionensis n. 269 (saec. XII) : Generationum regno- rumque laterculus Bedauus. III 347. Divionensis n. 561 = 322 : Chronica Gallica a. 452. I 624. DOUAI (DVACVM). Duacensis n. 750: Chronica GaUica a. 452. I 624. Duaoeusis n. 753 (saec. XI/XII) : Pars notitiae Gal- liarum. I 566 ad 35. Duacensis n. 756: Chronica Gallica a. 452. I 624. EVBEUX (EBORICA, EBROICVM). Eboricensis n. 41 (saeo. XIII) : Historia Brittonum. m 132. Eboricensis n. 60 (saec. XI) : Bedae chronioa maiora. m 238. LANDEVENEC. Chartuhirium Landeveneoense saec. XI of. III 22. LAON (LAVDVNVM, LVGDVNVM CLAVATVM). Lauduneusis n. 403 (saec. XII): Notitia GaUiarum. I 574, 101. Laudunensis alius: Chronica GaUica a. 452. I 624. LIMOOES (LEMOVICVM). Lemovicensis bibliothecae publioae n. 1 (saec. XII): Prosperi ohronicorum exempla duo (alteruni decur- tatuni), Isidori cbronica niaiora. I 357 ( 1') 367 {X) 486 U 402, 42. MONTFELUEB (MONS PESSVLANVS). Montispessulanus ii. 3 (saec. XII) : Notitia Galliarum. I 568, 50. MontispesBuIanus n. 32 (saec. XII/XUI) : Consularia Constantinopolitana. I 203, l. Montispessulanus n. 151 (saec. XI/XIl): Excerpta ex cbronlcis Hydatii. II 9. Montispessulauus n. 280 (saeo. XIII); Notitia Galliarum. I 566,40. Moutispessulauus n. 306 (saeo. IX): Generationum reg- norunique laterculus Bedauus. III 347. Cf. 1371. FABIS (PARISII). Parisinus Lat. n. 1451 (saeo. X): Notitia Galliarum, traotatus de nominibus Gallicis. I 564, ii 613. Parisinus Lat. n. 1452 (saec. X): Notitia GaUiarum. I 562, 4. Parisiuus n. 1454 (saec. X): Notitia Galliaruin. I 564, 19. Parisinus n. 1458 (pars I saec. IX, II et lU saec. XII/XIU) : Notitiae Galliarum exempla iria. I 564, 20 568, 51 569, 57. Parisinus n. 1557 (saec. X): Laterculus regum Visi- gothorum. III 462, 8. Parisinus n. 1791 (saeo. XII): Cassiodori de historicis christianis. II 39 (C). Parisinus n. 1792 (saeo. XIII): Cassiodori de historiois christianis. II 39 (jB). Parisiuus n. 1793 (saec. XII) : Chronica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 1862 (saec. X) : Isidori cbronica maiora. U 403, 4S. Parisinus n. 1863 (saec. X) : Isidori chronica maiora. U 403,49. Parisinus n. 1906 (saec. XIII): Cassiodori de historiois cliristianis. II 39 [D), Parisinus n. 2123 (saec. IX): Notitia Galliarum. I 570, 6s. Parisinus n. 2321 (saec. XII) : Chronica Pseudoisi- doriana. II 495, 2. Commem. I 367. Parisinus u. 2449 (.saec. X): Notitia Galliarum. I 572, 92. Parisinus u. 2769: Epitome Ovetensis. II 371. Parisinus n. 3088 (saeo. XII): Isidori chronica maiora. U 401, 35. Parisinus n. 3182 (saec. X/XI) : Gildas de paenitentia. UI 11. Parisinus u. 3837 (saec. IX) : Notitia Galliarura. I 566, 33. Parisinus n. 3838 (saeo. X) : Notitia Galliarum, trac- tatus de uominibus Gallicis. I 573, 93 613. Parisinus n. 3839 A (saec. X) : Notitia Galliarum. 569, 5S. Parisinus n. .3842 A (saec. X): Notitia Galliarum. 564, 2t. Parisinus n. 3843 (saec. X): Notitia Galliarum. 572, 83. Parisinus u. 3852 (saec. X): Notitia Galliarum. 572, 84. Parisinus n. 4280 A (saec. X) : Notitia GaUiarum. 571, 69. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 705 P.niisinus n. 4280 B (saec. X) : Notitiae Galliarum c.xcmpia duo. I 50.^,22 571,70. l'nii.sinus n. 4375 (saec. XII): Notitia fialliaium. I 5G9, .',9. Paj-isinus n. 4418 (saec. IX): Lateiculus legum Visi- gothorum. in 462, 6. l'arisinus n. 4667 (saec. IX in.): Laterculus regum Visigotlionim. III 461, 3 ; cf. 469. Parisimis n. 4668 (saec. IX): L.aterculiis regum Visi- pothorum. III 462, 5. Parisinus n. 4669 (saeo. XI): Laterculus reguui Visi- gothorura. III 462, 7. Parisinus n. 4800 (saec. XV): Notitia Galliarum. I 567, 47. Parisinus n. 4806 (saec. X) cf. I 527. Parisinus n. 4807 (saec. IX ex.) commenioratur I 529 not. 2. l'arisinus n. 4808 (saec. IX vel X): Notitia Galliarum, tractatus de nominibus Gallicis, Polemii Silvii later- culus provinciarum. I 516 524 564, lO 613. Parisinus n. 4841 (saec. X): Isidori chronica maioi-a. n 399,26. Parisinus n. 4859 (saec. X): Victorii Aquitaui cursus paschalis. I 515 674 sq. Parisinus n. 4860 (saec. X): Prosperi chronica cum additamentis, Cassiodori chronica cum auctario, Isi- dorl chronica maiora, Bedae chronica maiora et miuora cum coutinuatione Caroliiigica prima, gene- rationum regnorumque laterculus Bedanus, later- culus regum Visigothorum, Victorii Aquitani cursus pasohalis. I 363 sq. 488 674 (P) 675 II 117 (P) 401,41 III 235 241 242 344 347 456,2. Parisinus n. 4861 (saec. XIII): Chrouica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 4862 (saec. XIII): Chronica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 4863 (saec. XIII) : Chronica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 4864 (saec. XIV): Chronica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 4865 (saec. XV): Prospori chronica. I 369, 40. Parisinus n. 4867 (saec. XIV): Chronica Gallica a. 452. I 624. Pai-isinus n. 4868 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369, 41. Parisinus n. 4869 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 369, 42. Parisinus n. 4870 (saec. XIV): MaroeUini chrouioon epitomatum, Bedae chronica maiora. II 50^ 2 III 236. Parisiuus u. 4871 (saeo. XI): Liber generationis, Pro- speri chronica, Isidori chronica maiora. I 81,6 362 II 404, 62. Parisinus n. 4873 (saec. XII): Isidori historia Gotho- rum Wandalorum Sueborum. II 256 (P). Parisinus n. 4883 A (saec. XI) : Isidori chronica maiora, generationum reguorumque lateroulus Bedanus. II 401, 3S m 348. Parisinus n. 4884 (saec. VII/VIII): Chronicon Alexan- drinuni (Barbarus Scaligeri). I 83 272. Parisinus n. 4885 (saec. XII): Bedae chronica maiora. m 236. Parisinus u. 4886 cf. IH 238. Parisinus n. 4892 (saeo. XII): Traotatus de proprie- tatibus gentium. II 389 (P). Parisinus n. 4909 (saec. XV): Notitia Galliarum. I 569, .',6. Parisinus n. 4955 (saec. XIV) : Notitia Galliarum. 1 569, 60. Parisinus n. 5001 (saec. XI): Notitia Galliarum. I 565, 23. Parisinus n. 5009 (saec. XIII) : Isidori chronica mi- nora, generationum regnorumque laterculus Beda- nus. U 414,60 m 348. Parisinus u. 5091 (saec. XI): Isidori chronica maiora cum auctario. n 397, lo 489. Parisinus n. 5232 (saec. XII): Ilistoria Brittonura. m 122. Parisinus n. 5289 (saec. XI) : Isidori chrouica minora, Bedae chronica maiora et minora, generationum regnorumque laterculus Bedanus. II 414, 61 m 236 242 348. Parisinus n. 5285E (saeo. XVH vel XVm): Polemii Silvii laterculus provinciarum. I 530, 7. Parisinus n. 5318 (saec. Xm) cf. m 4. Parisinus n. 5543 (saec. IX et XI) : Isidori clironica minora, Bedae chronica minora, generationum reg- norumque laterculus Bedanus. II 414, 62 m 242 348. Cf. I 33, 8 m 240. Parisinus n. 5610 A (saec. XII) commemoratur m 22. Parisinus n. 6113 (saec. XIII): Historia Pseudoisi- doriana. II 377. * Parisinus n. 6161 (saec. XV); Bedae chronica maiora, III 236. Parisinus n. 6186 (saeo. XIS'): Notitia Galliarum. 1 568, 52. Parisinus n. 6235 (saec. XV) : Gildae de excidio Bri- tanniae. III 14 (E). Parisinus n. 6274 (saeo. XIII): Historia Brittonum. III 121. Parisinus n. 6815 (saec. XIV) : Isidori historia Gotho- rum Wandalorum Sueborum. II 256. Parisinus n. 7296 (saec. IX) : Bedae ohrouica maiora. III 236. Parisiuus u. 7297 (saec. X vel XI) : Generationum reg- norumque laterculus Bedanus. III 348; cf. 240. Parisinus n. 7361 (saec. XII): Generationum regno- rumque laterculus Bedanus. IH 348. Parisinus u. 7418 (saeo. XIV): Libri geuerationis pars, Bedae 'hrouica maiora. I 79, 3i III 236. Parisinus u. 7530 (saec. IX): Isidori clironica minora. II 414, 63. Parisinus u. 7582 (saec. IX): Isidori chronica minora. II 414, 64. Parisinus n. 7583 (saec. X): Isidori chrouica minora. II 414, 65. Parisinus n. 7584 (saeo. X) : Isidori chronica miuora. U 414, 66. 90» 706 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Parisinus n. 7585 (siiee. X); Isidori ehronica ininora. II 414, G7. I'arisinu.s n. 7588 (saec. X) : Isidori chronica niinora. II 414,68. Parisinus n. 7589 (saec. XII) : Isidori cln'onica minora. n 414, 69. Parisinus n. 7590 (saee. XIII): Isidori clironica minora. H 414, 70. 1'arisinus n. 7591 (saec. XIII): Isidori chronica minora. II 414,71. Parisinus n. 7592 (saec. XIII): Isidori cln-onien nilnora. II 414, 72. Parisinus n. 7593 (saec. XIII) : Isidori chroniea minora. II 414, 73. Parisinus n. 7594 (saec. XIII) : Isidori chronica niinora. II 414, 74. Parisinus n. 7595 (saec. XIU) : Isidori chronica maiora cum additamentis. II 414, 75 502. Parisinus n. 7596 (saec. XIII) : Isidori chronica minora. II 414, 76. Parisinus n.7596A (saec. XIII): Isidori ehronica rainora. II 414, 77. Parisinus n. 7597 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. II 414, 78. Parisinus n. 7598 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. II 414, 79; cf. 505. Parisinvis n. 7599 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. II 414, 80. Parisinus n. 7600 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. n 414, 81. Parisinus n. 7601 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. II 414,82; cf. 506. Parisinus n. 7602 (saec.XV): Isidori chronica minora. II 414,83. Parisinus n. 7603 (saec. XV) : Isidori chronica minora. II 414,84. Parisinus n. 7604 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 414, 85. Parisinus n. 7607 (saec. XV) : Isidori chronica miuora. II 414, 86. Parisinus n. 7670 (saec. X) : Isidori chronica minora. II 414, 87. Parisinus n. 7672 (saec. XII) : Isidori clironica minora. II 414, 88. Parisinus n. 7674 (saec. XIV) : Isidori chrouica minora. II 414, 89; cf. 506. Parisinus n. 7675 (saec. XIV) : Isidori chronlca mlnora. II 414,90; cf. 506. Parisinus n. 7676 (saec. XV): Isidori chronica minora. II 414,91. ParisInuB n. 7886 cf. I 33, 8. Parisinus n. 8319 (saec. XI) commem. I 545. Parisiuus n. 8501 A (saec. XII) : Isldori chronica mi- nora. II 414, 92. Parisinus n. 8865 commem. II 56. Parisinus n. 8948 (saec. XII): Bedae chronica raaiora. III 236. Parisinus n. 9380 (saec. VIII/IX): Isldori chronlca maiora cum auctario. II 397, 9 489. Parlsinus n. 9631 (saec. XII): Notltia Galliarum. I 565, 24. Parislnus n. 9661 (saec. XV): Polemli Silvii latercuhis provinciarum , notltia Galliarum. I 530, n 571,74. Panslnus n. 9768 (saec. XI) cf. III 119. Parislnus n. 10291 (saeo. X): Isldori chronlca niinora. II 414,93. Parisinus n. 10292 (saec. X): Isidori chronlca minora. II 414, 94. Parisinus n. 10293 (saec. X): Isidori chronica minora. II 414, 95 ; cf. .506. Parisinus n. 10837 (saec. VIII in.) cf. III 4. Parismus n. 10910 (saec. VII/VIII): Llher generatlonis, chronlcorum Hydatil epitome Fredegariana , Isidorl chronica maiora. I 78, 2 II 9 398, 22. Parislnus n. 11108 (saec. XII) : Historla Brittonum. III 120 (N). Parlslnus n. 11478 commem. I 517 not. 3. Parislnus (Slrmondianus) n. 11479 cf. I 563 ad 5; 564 ad 14. Parlslnus n. 11504. 11505 (saec. IX) commem. III 7. Parisinus n. 11529. 11530 (saec. VHI/IX) cf. II 261. Parlsini n. 11676 — 11680: Isidori chronica minora. II 414,96; cf. 506 (ad 11676). Parlslnus n. 11864 (saec. XII) : Isidori chronlca mi- nora. II 414, 97. Parislnus n. 11889: Notltla Galliarum. I 567 ad 41. Parislnus n. 11909: Consularia Constantlnopolitana. I 202. Cf. II 48 not. 2. Parisinus n. 12021 (saec. VIII) : Sylloge Hibernica. lU 12. Parlslnus n. 12097 (saec. VI): Notitia Galliarum. I 563, 5. Parlsinus n. 12117 (saec. XI): Isldorl chronica malora, generationum regnorumque laterculus Bedanus. II 404, 63 lU 348. Parlsinus n. 12160 (saec. XU ex.): Casslodori de historicls chrlstianis. II 39 {£). Parisinus n. 12161 (saeo. VIII) cf. II 44. Parlsinus n. 12236 (saec. IX) : Isldori clironlca maiora. II 401, 39. Parisinus n. 12237 (saec. IX) : Isidorl clironlca malora. U 401,40. Parisinus n. 12445 (saec. X): Notitia Galliarum. I 567,41. Parislnus n. 13013 (saec. IX): Bedae chronlca malora. lU 236. Parisinus n. 13372 (saec. XI) : Bedae chronica mlnora. III 242. Parlsinus n. 13403 (saec. IX): Notltia Galliarum, Bedae chroulca maiora. I 566, 34 III 236. Parlslnus n. 13657 (saeo. XI): Notitla Galllarum. I 565, 25. Parlsinus n. 14085 (saec. X) : Isidori chronica minora. II 414,98. Parlsinus n. 14314 (saec. XII): Notitla Galllarum. I 569, 62. I'arislnus n. 14624: Chronlca Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 14743 (saec. XII/XIII et XIV): Notitia Galliaruni , Isidorl chronlca minora. I 565, 29 II 415, 99; cf. I add. p. XI. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 707 Parisinus n. 15008 (saec. X): Bedae chronica niaiora. III '23G. l'ansinus n. 15009 (snec. XII): Notitia Cialliaruui, Isidori chronioa minora, liistoria Brittonum epito- mata. 1 565,30 II 415, loo 111 122; cf. 1 add. p. XI. Parisinus n. 15174 (saec. XVI): Gildae de excidio Britanniae. 111 20. Parisinus n. 1621G (saec. XUI): Isidori cbronica rai- nora. II 415, lOl. Parisinus n. 16252 (saec. XIV): Notitia Galliaruni. I :')T3,»4. Parisinus n. 1G3G1 (saec. XI vel Xll) : Victorii Anui- tani cursus iiaschalis, Bedae chroniea raaiora. I 673 sq. in 236. Parisinus n. 1G897 (saec. Xll): Notitia Galliarum. I 573, 95. Parisiniis n. 17159 (saec. X): Isidori cln'onica minora. II 415, 10'.'. Parisinus n. 171G0 (saec.XII): Isidori chronica minora. II 415, 103. Parisinus n. 17161 (saec. XII): Isidori chronica minora. II 415, 104. Parisiuus n. 17402 (saec. XII): Cassiodori de historicis christiauis. 11 39 {A). Parisinus n. 17544 (saec. XII): Consularia Constan- tinopolitana, Isidori clironica niaiora (cum addita- mento). I 203, 3 II 402, 45; cf. 493, 7. Parisinus n. 17545 (saec.XlI) : Chronica Gallica a. 452. I 624. Parisinus n. 17875 (saec. XII) : Isidori chronica minora. II 415, lo.s; cf. 506. Parisinus n. 17876 (saec. XII) : Isidori chronica minora. II 415, 106. Parisinus n. 17877 (saec. XII): Isidori chrouica minora. II 415, 107. Parisinus n. 18416 (saec. XII) : Generationum regno- rumque laterculus Bedanus. III 348. Parisinus graec. n. 2394 cf. III 363 uot. 1. Parisinus gr. n. 2492 cf. HI 362. Parisinus bibl. nat. nouv. acquk. lat. (nuper emptorum) n.456 (saec. Xn): Generationum regnorumquo later- culus Bedanus. III 348. Parisinus nouv. acq. lat. n. 1424: Polemii Silvii later- culus provinciarum. ^I 530, 3. Parisinus nouv. aai. n. 1460 (saec. X) : Notitia Gal- liarum. I 565, 26. Parisinus nouv. acq. n. 1543 (saec. Xll): Chronica Gal- lica a. 452. I 624. Parisinus nouv. acq. n. 1612 cf. III 240. Parisinus nouv. acq. n. 1613 (saec. IX): Excerpta ex lihro generatiouis. I p. VII add. ad p. 78. Parisinus nouv. acq. u. 1615 (saec. IX inc.) : Bedae chronica maiora et minora, generationum regno- rumque laterculus Bedanus. lU 237 (il/) 242 334 sq. 348. Parisinus nouv. acq. n. 1630: Bedae chronica maiora. III 240. Parisinus nouv, acj. n. 1632 cf. III 240. Parisinus nouv. acrj. n. 21G9 (.saec. XI): Isidori chronica minora. II 415, 10«. Parisinus ?itm)i. acq. n. 22,53 (saec. X): Notitia Gal- liarum. I 573, ac. Parisinus bibliothique de VArs6nal n. 982 (saec. XIV) : Isidori chronica raaiora, eiusdem historiae, continuatio Isidori llispana a. 754. II 2«! (J) 331,3 40,5,69. Parisinus bihl. cZe /'.itrs^noi n. 985 (saec. XIV); Isidori chronica maiora. II 399, 2S. Parisinus olim S. Victoris: cf. II .52, u. BEEIMS (REMl). Remensis K 759 [757] (saec. XII ex.?): Prosperi chronica. I 369, 43. ROUEN (ROTHOMAGVS, ROTOJIAGVS). Rotomagensis n. 1177 =.U 74 [antea U 123] (saec. Xn): Ilistoria Brittonum. III 132. Rotomagensis n. 1181 = U 81 [autea U 11] (saec. XV): Isidori chronica maiora. II 406. Rotomagensis n. 1360 (saec. XUl) : Cassiodori de historicis cliristiauis. 11 39 {F). Rotomagensis U 11. 7: Chronica Gallica a. 452. I 624. 123 Rotomagensis V 74 (olira V ): Bedae chronicoruni minorura exempla duo. III 242. Rotomagensis Y87. 60: Chronica Gallioa a. 452. I 625. ST. OMER (AVDOMAROPOLIS). Sanctomerensis bihl. publ. n. 697 + 706 (saec. X/Xl) : Marcellini chronicon , Notitia Galliarum. I 566, Sfi II 47 (,S). TOURS. Codex n. 334 of. III 240. TROYES. Codex u. 38G: Isidori chi-onlca maiora. II 406. VALENCIEKNES. Codex B 5. 66 (saec. X) cf. III 240. Codex T 4. 16 cf. III 240. BELGICVM ET HOLIiANDIA. BRUXEhLES (BRVXELLA, BRVXELLAE). Bruxellensis n. 495—505 (saec. X) : Notitia Galliarum. I 571, 76. Bruxellensis n. 668 (saec. XIV): Isidori chronica mi- nora. II 415, 109. BruxeUensis n. 1791— 1794 (saec. X): Narratio de iniperatoribus doraus Valentinianae ct Theodosianae, Bedae clirouica maiora, Prosperi chronica. I 367 {B) 617 UI232. Bmxellensis n. 3899-3919 (saec. Xll): Chronica Pseudoisidoriana. U 496, l. Bruxellensis u. 4687 (saec. Xll): Isidori chrouica mi- uora. II 415,110; cf. 506. 708 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Bruxellensis n. 5169 (saec. IX): Prosperi chronica I 360 (O) ; cf. 384. Bruxellensis n. 5413 — 5422 (saec. IX): Isidoriclironica maiora, generationum regnorumque laterculus Be- danus(bis). 11401,36^1346 347. Bruxellensis n. 5447 (saec. XI/XII) : Isidori cln-onica minora. II 415, lli; cf. 506. Bruxelleusis n. 6439 — G451 (saec. X et XII in.): No- titia Galliarum , Marcellini clironicou , Bedae cliro- nica maiora. I 566, 32 11 47 III 232. Bruxellensis n.7524 — 7555 (saec. XVI): Chronograplras a. 354. I 29, 3. Bruxellensis n. 7997 (saec. XV) : Isidori chronica mi- nora. II 415, 112. Bruxellensis n. 8327 — 8342 (saec. XIV) : Cassiodori de liistoricis christianis. II 39 ( Y). Bruxellensis n. 9072 (saec. XIV): Chronica Gallica a. 452. I 624. Bruxellensis n. 9386 (saec. XI) : Isidori chronica mi- nora. 11 415, 113. Bruxelleusis n. 9487 (saec. XV): Chronica Gallica a. 452. I 624. Bruxellensis n. 9706 — 9725 (saec. XII) : Bedae chro- nica maiora. III 232. Bruxellensis n. 9837— 9840 (saec. XIII): Bedae chro- nica maiora et minora. III 233 241. Bruxellensis n. 9844 (saec. X) : Isidori chronica mi- nora. II 415, 114. Bruxellensis n. 9915 (saec. XII): Isidori chronica mi- nora. 11 415, 115. Bruxellensis n. 9932 — 9934 (saec. XII): Bedae chronica miuora. III 241 ; cf. 240. Bruxellensis n. 10615—10729 (saec. XII): Polemii Silvii laterculus, Cassiodori de historiois christianis. I 517 II 39 {Z}. Bruxellensis n. 11376 cf. m 411. Bruxellensis Wiltheimianus n. 17351: Bedae chronica maiora. III 238, 4. Bruxellensis n. 17971 (saec. XVIII): Garzonii in Hy- datii chronica commentarii. II 11. GHONINGEN (GRONINGA). Groningensis C. D. 3 (saec. X) : Isidori chronica mi- nora. 11 415, 116. BAARLEM (HARLEMVM). Harlemensis n. 20: Chronica Gallica a. 452. I 624. LEJDEN (LVGDVNVM BATAVORVM). Leidensis (Lugdunensis) bibliothecae publicae u. 11: Isidori chronica minora. II 415, 117. Leidensis bihl. puhl. n. 29 (saec.XIV): Isidori chronica minora. II 415, 118. Leidensis bibl. publ. n. 30: Chronica Gallica a. 452. I 624. Leidensis bibl. publ. n. 73 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. II 415, 119. Leidensis bibl. publ. n. 97 B (saec. XV): Prosperi chronica. I 370, 44. Leidensis bibl. publ. uuiversitatis Graec. n. 78 (saec. IX): Fasti Theonis Alexandrini , fasti consulum Heracliani, laterculus regum et imperatorura Heracli- anus, laterculus Leoninus. III 303 368 386 4.38. Leideusis Lipsianus n. 2: Chronica Gallica a. 452. I 624. Leidensis Perizonianus n. 2 (saec. XII): Isidori chro- nica minora. II 415, 121. Leidensis Perizouianus fol. n. 9: Isidori historiae ex recensione Lucae Tudeusis. II 265. Leidensis Scaligeri n. 14 (saec. IX): Prosperi chronica. I 367 {F) ■ cf. 384 486. Leidensis Scaligeri n. 25: Victor Tonnenuensis, lohau- nes Biclarensis. II 173. Leidensis Scaligeri n. 28 (saec. IX inc.) : Victorii Aqui- taui cursus paschalis, Bedae chrouica maiora. I 673 (i) m 238; cf I 374 751. Leideusis Scaligeri n.70 (saec. XI): Notitia Galliarum. I 566, 37. Leidensis Vossianus Lat. fol. n. 12 (saec. X): Notitia Galliarum. I 564, 17. Leidensis Vossiauus Lat. fol. n. 74 (saec. X): Isidori chronica minora. II 415, 122. Leidensis Vossianus Lat. fol. n. 82 (saec. IX): Isidori chronica minora. II 415, 123. Leidensis Vossianus Lat. fol. n. 96 (saec. X): Notitia Galliarum. I 574, loo. Leidensis Vossianus Lat. quart. u. 20 (saec. X) : Isidori chrouica maiora. II 402, 43. Leidensis Vossianus Lat. quart. n. 86 cf. I 33, 8. Leideusis Vossianus Lat. quart. n. 124 (saec. XV) : No- titia Galliarum. I 567, 45. Leidensis Vossianus Lat. oct. n. 15 (saec. X): Isidori chronica minora. II 415, 124. Leidensis Vossianus Lat. oct. n. 24: Notitia Galliarum. 1 565 ad 29; cf. add. p. XI. Leidensis Vossianus Lat. oct. n. 67 (saec. XI) : Isidori chronica minora. II 415, 125. Leidensis Vulcanianus n. 1 (saec. XIH): Isidori chro- nica minora. II 415, 120. Leidensis Vulcanianus n. 20": Victor Tonnennensis, lohannes Biclarensis. II 173. LVXEMBURG (LVCILIBVRGVM). Luxembmgensis n. 108 cf. III 240. Luxemburgensis Breuneri, hodie deperditus: Chrouo- graphus a. 354. I 17. BRITANNIA. CAMBRIDGE (CANTABRIGIA). Cantabrigiensis bibliothecae publicae Dd I 17 (ca. a. 1400) : Gildae de excidio Britanniae. Cautabrigiensis bibl. publ. F f 31 (saec. XIII) : Chro- nica Gallica a. 452. I 624. Cantabrigiensis bibl. publ. F f I 27 (saec. XIII , pars saec. XIV): Gildae de excidio Britanniae, historiae Brittonum exempla duo, tractatus de proprietatibus gentium. II 389 (C) III 17 (X) 121 125sq.;cf. 138. Cantabrigiensis bibl. publ. Ff II 40 (saec. XIII): Isi- dori chronica minora. II 416, 144. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 709 Cantabrigiensis bibl. publ. (i II 31 (saec. XIII): Bedae chronica minora. III 241. Cautabrigieusis bibl. publ. Gg 1 19 (saec. XIV): Isi- dori chronica minora. II 416, 145. Cantabrigiensis bibl. publ. Ji VI 11 (saec. XIII): Historia Brittonum. III 122. Cantabrigiensis bibl. publ. Kk II 13 (saec. XV): Isi- dori chronica niinora. II 416, 14G. fantabrigiensis bibl. publ. Mni V 29 (saec. XII): Ilistoria Brittonum. III 121. Cantabrigiensis collegii corporis Christi n. 22 (saec. XIII): Isidori chronica minora. II 416,147. Cantabrigiensis coll. corp. Christi n. 51: Chrouica Gallica a. 452. I 624. Cautabrigiensis coll. corp. Chi-. n. 101 (saec. XVII) : llistoria Brittonum. III 125. Cantabrigiensis coll. corp. Chr. n. 130 (saec. XII et XIII); Gildae vita, historia Brittouum, tractatus.de proprietatibus gentium. II 389 (/)) III 4 124 (C); cf. III 138. Cautabrigiensis coll. corp. Chr. n. 183 (saec. Xex.): cf. III 132. Cant;ibrigieusis coU. corp. Chr. u. 291 (saec. XI): Bedae chronica maiora. HI 233. Cantabrigiensis coll. corp. Chr. n. 315 (saec. XIV): Bedae chronica maiora. III 233. Cantabrigiensis coll. corp. Chr. u. 363 (saec. XIV): Historia Brittonum. III 122. Cantabrigiensis coll. corp. Chr. saec. IX/X: Bedana. III 12; cf. 86 sq. CHELTEKHAM. (in bibliotheca Phillippsiana). Cbeltenbamensis n. 272 (saec. XH): Isidori chrouica miuora. 11 416, 148. Cheltenhamensis n. 2054 (saec. XHI): Isidori chronica niinora. 11 416, 149. Chelteuhamensis n. 2533 (saec. XIU): Isidori chronica minora. II 416, 150. Cheltenhamensis n. 2651 (saec. XIV): Bedae chronica maiora. III 233. Cheltenhameusis n. 2812 (saec. XIV): Isidori chrouica minora cum additamentis. II 416, 151 ; cf. 502. Cheltenhamensis n. 3352 (saec. XII) : Isidori chronica minora. H 416, 152. Cbeltenbamensis n. 3706 (saec. XV) : Isidori cbronica maiora. II 406 ad 79. Cheltenhamensis n. 7283 (saec. XV): Isidori chronica maiora. II 406 ad 79. Cheltenhamensis n. 8219 (saec. XH) : Isidori clironica minora. II 416, 153. Cheltenhamensis n. 11872 (sacc. XVIIi: Isidori historia Gothorum Wandalorum Sueboruni. II 264, 6. Cbeltenhamensis n. 12200 (saec. XIV): Bedae chronica maiora. III 233. Cbeltenhamensis n. 12266 (saec. X): Liber genealogus, liber generationis. I 80, 5 158, 4. Cheltenhamensis n. 16397 commem. 1 529 not. 4. CONYBEHE. Codex saec. XIV: llistoria Brittonum. III 132. DUBLIN (DVBLINVM, DVBLANA). Dublinensis collcgii Trinitatis n. 161 cf. III 358. Dubliuensis coUegii Trinitatis saec. XIV cf. III 131 uot. Dublinensis academiae Hibernicae (liber Hy-Manensis) saec. XIV/XV: cf. III 131 iiot. DUBHAM (DVKEMVM). Durhamensis capituli B II 35 (saec. XH): Historiae Brittoiiuni exempla duo, vita Gildae. IH 4 121 (/>') 122 sqq. GLAS60W (GLASGVA). Glasgoviensis bibliothecae llunterianac : Historia Brit- tonum. m 131. HOLEHAM. Holkhamensis bibliotliecae Leicestrianae n. 451 (saec. XII) cf. II 175. LONDON (LONDINIVM, LONDINVM). Londiniensis musei Britannici Cottonianus lul. A II (saec. XI): Bedae chronica maiora. III 234. Londiu. Cottonianus lul. D V (saec. XIV): Historia Brittonum. III 122. Londin. Cottonianus lul. D XI cf. III 13. Londin. Cottonianus Tiber. A IX (saec. XIV) : Notitia Galliarum. I 569 ad 55. Londin. Cottouianus Tiber. E I (saec. XIV): Gildae vita epitomata. UI 4. Londin. Cottonianus Tiber. E IV (saec. XII): Bedae chroiiica niaiora. III 234. Londiu. Cottonianus Calig. A VIII (saec. XII): Historia Brittonum. IH 121 (P). Londin. Cottonianus Claud. C VI (saec. X): Notitia Galliarum. I 566, 38. Loudin. CottonianusNero D VIU (saec. XIII): Historia Brittonum. III 121 ((?). Londiu. Cottoniauus Oth. B XI cf. III 358. Londin. Cottouianus Vitell. A VI (saec. XI): Gildae de excidio Britanniae. III 13 (C). Londin. Cottouianus Vitell. A XIII (saec. XH): Historia Brittoimra. III 119. Londin. Cottonianus Vitell. E I (saec. XIII): Ilistoria Brittonum. HI 122. Londin. Cottonianus Vitell. F IX (saec. XVI) : Historia Brittonum. III 124. Londin. Cottonianus Vesp. A XXII (saec. XII) : Bedae chronica maiora. HI 234. Londin. Cottonianus Vesp. B VI (saec. LX); Bedae cbronica maiora. III 234. Loudin. Cottonianus Vesp. B XIII (saec. .\U) : Cassio- dori de historicis Christianis. II 39 ((?). Londin. Cottonianus Vesp. B XXV (saec.XU): Historia Brittonum. III 119. Londin. C:ottouianus Vesp. D XXI (saec. XII) : Historia Brittonum. III 119 (A'). 710 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Londin. Cottoniauus Tit. D XIX (saec. XV ex.) : Isi- dori chioiiica miuora. II 41G, 154 503, 3. Londin. Cottoniauus Faust. A VIII (saec. XIII): No- titia Galliarum. I 568, !>:>. Londiniensis musei Britaunici regius 5 B VIII (saec. XLI) : Cassiodori de liistoricis christiauis. II 39 {S). Londinieusis regius (> C I (saec. XI): Isidori chronica minora. II 417, 155. Londiniensis reg. 10 B XV (saec. XIIl) : Cassiodori de historicis christianis. II 39 {E). Loudiniensis reg. 12 D IV (saec. XII in.): Bedae chro- nica maiora. III 234. Loudiuiensis reg. 12 F II (saec. XII ex.) : Bedae chro- nica maiora. III 234. Londiniensis reg. 12 F IV (saec. XII): Isidori chronica minora. II 417, ise. Londiuiensis reg. 13 A XI (saec. XII): Bedae chronica maiora et minora. III 234 241. Londiniensis reg. 13 A XXI (saec. XIII): Cassiodori de historicis christianis. II 39 {N). Loudiuiensis reg. 13 B VII (saec. XVI): Vita Gildae, historia Brittonura. III 4 124. Londinieusis reg. 13 B XV (saeo. X^^) : Historia Brit- tonura. III 122. Loudinieusis reg. 13 C XI (saec. XIV): Chrouica Gal- lica a. 4,52. 1 624. Loudinieusis reg. 13 D V (saec. XIII): Historia Brit- tonum. m 122. Londiniensis reg. 14 C III (saec. XV) : Prosperi chro- nica. I 370, 48. Londiniensis reg. 15 B XIX (saec. X) cf. III 240. Loudiniensis musei Britannici Harleianus 6 (saec. XIII): Isidori chrouica miuora. II 417,157. Loudiu. Harleiauus 624 (saec. XVU): Historia Brit- tonum. III 131. Londin. Harleianus 651 (saec. XIV) : Chronica Gallica a. 452. I 624. Londin. Harleiauus 2660 (saec. X) : Isidori cln-ouica minora. II 417, 1.^8. Londiu. Harleianus 2686 (saec. IX ex.): Isidori chro- nica minora. U 417, 159. Londin. Harleianus 3035 (saec. XV ex.) : Isidori chro- nica rainora. H 417, 16O. Londiu. Harleiauus 3091 (saec. X): Bedae chronica maiora et rainora. III 23.5 241, Londiu. Harleiauus 3099 (saec. XII): Isidori chronica minora. II 417,161. Londin. Harleianus 3668 : Bedae chronica maiora. in 235. Londin. Harleianus 3735 (saec. XIV) cf. III 240, Londin. Harleiauus 3859 (saec. XI/XII): Historia Brit- touum. III 113 119 (i7). Londin. Harleianus 3941 (saec. X): Isidori chronica minora. II 417,162; cf. ,505. Londin, Harleianus 3957 (saec, XV) : Prosperi chrouica. I 370, 49, Londin, Harleianus 3962 (saec. XV) : Prosperi chru- uica. I 370, .50, Londin. llarleianus 4123 (saec. XIV): Bedae chronica maiora. lU 235. Londin. Ilarleinnus 5251 (saec. IX): Isidori chrouica maiora. II 399, 25. Londin. Harleianus 6503 (saec. XV): Bedae chrouica maiora, Isidori chrouica maioi-a cum auctario. II 397, 14 489 ni 235. Londinieusis musei Britannici Bumeyanus 8 (saeo. XIII): Isidori chronica minora. II 417,163; cf. 506. Londiu. Burneyauus 310 (saeo. XIV): Gildae vita, historia Brittonum. lU 4 124; cf. 137. Loudin. Burneyanus 326 (saec. XH): Isidori chronioa miuora. II 417, 164. Londin. Burneyanus 328 (saec,- XIV) : Isidori chronica minora. II 417, 165. Loudiniensis musei Britanuici Egertouianus 1118 (saec. XV) : Isidori cln-ouica maiora. II 406, 79. Loudiu. Egertouianus 1873 (saec. XVI): Hydatii chro- uicorura epitome, chrouica Victoris Tonnennensis, lohannis Biclarensis chronica , chronica Caesar- augustana, coutinuatioues Isidori Byzantia Arabica a. 741, Hispana a. 754, II 9 174,5 329 331,5, Londin. Egertonianus 19.34 cf. II 330, 1. Londinieusis musei Britannici Sloauianus 4785: Vita Gildae. III 4. Loudin. Sloanianus 4787: Historia Brittouum. UI 124. Londiniensis rausei Britannici Lausdowne 433 (saec, XIV): Isidori chronica minora. 11 417, 166. Londiniensis musei Britannici Arundel 18 cf. I 624. Londin, Arundel 129 (saec. X) : Isidori chronica mi- nora. II 417, 167. Londiuiensis musei Britanuici add. n. 6923: Prosperi chronica. I 370, 51. Londiuieusis add. n. 12016 (saec. XV): Prosperi chro- uica. I 370, 52. Londiniensis add. n. 12024 (saec. XI) : Isidori chronica maiora eum additameutis. II 397, 8 489 {B) 493, 6. Loudiuiensis add. n. 14092: Epitome Ovetensis, II 371. Loudiniensis add. n. 15603 (saec. XII) : Isidori chro- nica rainora. II 417, 168. Londiniensis mus. Brit. add. n. 16974 (saec. IX velX): Chronica Gallica a. 4.52, Prosperi chronica, Marii Aventicensis chronica, Isidori chronica maiora cum auctario. I 366 (Z>) «20(7.) II 231 (L) 397,7 489 (0), Londiniensis add. n. 19906 (saec, XIV): Bedae chro- nica raaiora. III 235. Londinieusis add. n. 21998 (saec. XIV): Isidori chro- nica minora. II 417, 169. Londiniensis add. n. 22635 (saec. XIV) : Bedae chro- nica maiora. III 235. Londiniensis add. n. 22797 (saec. XIII): Isidori chro- nica rainora. II 417, 170. Londiniensis add. u. 22798 (saec. XIV): Isidori chro- uica rainora. U 417, 171. Londiniensis college of arms n. 30 (saec.XIV) : Historia Brittonura. III 121. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 711 OXFORD (OXONIA, OXONIVM). Oxipiiieiisis l!odlei;iiius Lat. u. 163 (saoc. Xll): Historia lirittoiium. III 122. Oxoniensis Bodleianus n. 212 (sacc. XIV); Clironica Gallica a. 452. I 624. U.xon. Bodleianus n. 239 (saec. XI): Isidnri cliroiiica ininora. II 417, 172. Oxon. Bodleianus n. 391 (saec. XV): Cassiodori de liistoricis cliristiaiiis. II 39 (/>). O.Kon. Bodleianus n. 395 (saec. XIII) : Isidori clirouica minora. II 417, 173. Oxon. Bodleianus n. 396 (saec. XIV): Isidori clironica minora. II 417, i"4. Oxoii. Bodleianus auct. F 3. 14 (saec. XII): Bedae clironica miiiora et maiora. 111 2.35 242. (txou. Bodleianus auct. F 4 — 32 (saec. Vlll/IX) com- memoratur III 137 not. Oxon. Bodleianus auct. TU 26 (non 6) (saec. Vl/Vn): -Marcellini chronicon cum auctario. II 48 ( T). O.xou. Bodleianus Canonicianus Lat. misc. ii. 378 (saec. XV): Silvii laterculus proviiiciarum, notitia Gal- liarum. I 530, l 571, 73. Oxon. Bodl. Canonicianus script. eccl. n. 96 (saec. XV): Marcellini chronicon epitomatum, Bedae cliro- nica maiora. 11 52, 6 111 235. Oxon. Bodl. Canonieianus script. eccl. n. 98 (saec. XV): Prosperi chrouica. I 370,53. Oxon. Bodl. Canonicianus script. eccl. u. 193 (saec. XV): Prosperi chrouica , Mai'ceIIini chronicon epi- tome. I 370, 54 II 52, 5. Oxon. Bodleianus Digbyanus u. 63 (saec. IX inc.): Prologus paschae ad Vitalem. I 736. Oxon. Bodleianus Hattonianus n. 42 (saec. X) : Syl- loge Hiberuica. 111 12. Oxon. Bodleianus Laudianus misc. n. 288 (saec. XI) : Isidori ehronica maiora cum auctario. II 397, li 489. Oxon. Bodl. Laudiauus misc. u. 394 (saec. Xl/XIl): Chronica compilata ex Bedae chronicis maioribus. III 235. Oxon. Bodl. Laudiauus misc. n. 633 cf. II 11. Oxou. Bodleianus e museo u. 31 : Cassiodori de historicis christianis. II 39(i)/1. Oxoii. Bodleiauus e museo n. 113 (saec. X/XI): Isidori chrouica maiora cum additamentis. 11404,64 491,3. Oxon. Bodleianus Kawlinson B 191 (saec. XIU) : Bedae chronica maiora. III 235. Oxon. Bodleianus Rawlinsou C 308 (saec. XIII) cf. 111 240. O.xun. Bodleiaiius miscell. n. 85 (saec. XVI): Fasti Theonis Alexandrini. Ul 360 (not. 2) 370. Oxoniensis all souls' college n. 47 (saec. XV): Prosperi chronica, Isidori chronica niaiora. 1 371 11403,50 493, 8. Oxoniensis Balliol college n. 8 (saec. Xlll) : Isidori chronica minora. II 417, 175. Oxoniensis BalHol coUer/e n. 283 (saec. Xim: Isidori chronica minora. 11 417, 176. Uxonicnsis collegii corporis Christi n. 157 (s.aec. XII) cf. II 119. CHRONICA III. Oxoniensis Lincoln colleije n. 63 (.saec. XII): Isidori chronica minora. II 417, 177. Oxoniensis Lincoln college n. 64 (saec. XIII): Isidori chronica minora. II 417, 178. Oxouiensis Magdalcn coltef/e n. 8 (saec. XIV) : Isidori chronica miuora. II 417, 179. Oxoniensis Maijdalen college n. 14 (saec. XIV) : Polemii Silvii latcrculus provinciarum. I .524 sq. ( 0). Oxoiiieiisis Majdalen colleijc n. 183 (saec. XV): Bedae chrouica maiora. III 235. Oxoniensis Mar/dalen coUeije n. 184 (saec.XV) : Prosperi chronica. 1 370, 55. Oxoniensis Merton coUege n. 88 (saec. XII) : Bedae chronica maiora. III 235. Oxoniensis Merton coUeje n. 95 (saec. XIV): Isidori chronica niinora. II 417, iso. Oxoniensis Merton coUege n. 287 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 417, isi. Oxonieusis Merton coUei/e n. 303 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 417, 182. Oxoniensis Oriel coUeije n. 2 (saec. XII): Isidori chro- nica minora. II 417, 183. Oxoniensis Queen's coUeije n. 320 (saec. IX) : Isidori chronica minora. 11 417, 184. Oxoniensis Trinity coUeije ii. 55 (saec. XI): Isidori chronica minora. II 417,185. Oxoniensis Trinittj coUeije n. 64 (saec.XIlI): Isidori chriinica miiiora. II 417, 188. Oxouieiisis University coUeje u. 118 (saec. XII): Isidori chrouica miuora. 11 417, 187. DANIA. KJOBENHAVN {HXy^SlA). Havniensis bibliothecae regiae autiquae n. 454 (saec. XII) : Prosperi chroniea cum contiuuatione. I 266 362(//); cf. II 407. Havniensis 11.805 (saec. XIV) : Laterculus regum Visi- gothorum. Ul 462, 4. Havniensis n. 1327: Isidori historia Gothorum. II 257 (X). Havniensis n. 2088 commemoratur II 175. HEIiVKTIA. BASEL (BASILEA). Basileeusis F HI 15 (saec. IX) : Isidori chronica mi- uora. II 417, 189. BERN (BERNA). Bernensis n. 26 A (saec. VIII): Notitia Galliarum. I 564, 12. Bernensis n. 36 (saec. X/XI): Isidori chronica minora. II 417, 190. Bernensis n. 48 (saec. XI): Tractatus de proprietatibus gentium. II 389 (£). Bernensis n. 83 (saec. X): Generatiouum regiioruinque latcrculus Bedanus, Isidori chronica maiora, eiusdem historia Gothorum. II 257(7) 404,67 UI 347. Beruensis n. 95 (sacc. XII/XIIl); Isidori chronica mi- nora. U 417,191. 91 712 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. Benieiisis ii. 101 (saec. lX/.\): Isiilori chroiiica niiiini-a. n 418,192. Benieiisis ii. 108 (saec. X vel XI) vid. I 30, e. Bernensis n. 120 (saec. XI): Laterculus imperatorum ad lustinum I. lU 419 (.B). Bernensis n. 128 (s.aec. X vel XI): Computatio a. 452. I 30,6 149(5). Bernensis n. 129 (saec. XIV): Isiduri cliroiiica minora. II 418, 193. Bernensis 141 n. 3256: Notitia Galliarum. I 564 (ad 12) 565 (ad 28). Bernensis n. 159 (saec. XIV): Isidori clirouica minora. II 418, 194. Bernensis n. 169 (saec. IX vel X): Computatio a. 452. I 149 (C). Berneusis u. 208 (saec. XIII): Notitia Galliarum. I 568, 49. Bernensis n. 224 (saec. X): Isidori clirouica niinora. n 418, 195. Bernensis n. 285 cf. III 240. Bernensis n. 291 (saec. XII/XIII): Isidori clirouica minora. II 418, 196. Bernensis u. 318 (saec. IX): Isidori chronica maiora. II 399, 24. Bernensis n. 451 (saec. X): Notitia GaUiarum. I 565, 28; cf. add. p. XI. Bernensis n. 610 (saec. IX) cf. I 673 (jS). Berueiisis n. 64,5 (saec. VIII) : Victorii Aquitani cursus pasclialis, Notitia Galliarum. 1 564,13 674 (_£'). Bernensis n. 676 (saec. XV): Isidori cbronica maiora et minora. II 396, 5 418, 197. EINSIEDELN. Einsiediensis n. 167 (saec. IX ex.): Isidori chronica minora, Bedae chronica minora, coutinuatio Bedae Carolingica prima. II 418, 203 III 241 (E) 344. Einsiedlensis n. 178 (saec. IX/X): Bedae chronica maiora. III 2.33. Einsiedlensis n. 191 (saec. X): Notitia Galliarum. 1 572, 77. Einsiedlensis n. 351 : Computatio a. 452. I 149. Einsiedlensis n. 357 (saec. XII): Notitia Galliarum. I 566, 36. GENEVE (GENP:VA). Genevensis n. 49 (saec. XV): Prosperi chronica. I 370, 56. SANKT (JALLEN (SAN-GALLVM, FANVM S. GALLI). S.angallensis n. 1.^3 (saec. IX in.): Liber geiiealogus, liber generationis, Isidori chronica niaiora, eiusdem historia Gotliorum. I 80, 4 157 sq. II 257 404, 65. Sangallensis ii. 231. 232 (sacc. IX): Isidori chronica minora. II 418,219; cf. 504, 5. Sangallensis n. 237 (saec. IX): Isidori clironica mi- nora. 11 418, 220. Sangallensis n. 243 (saec. IX): Sylloge Iliberuica. III 12. Saiigalleusis n. 248 (saec. IX): Bedae chronica maiora et minora. lU 237 242. Sangalleusis n. 250 (saec. IX): Bedae chroiiica mi- nora cum continuatioue Caroliugica prima, eiusdem chronica maiora. III 237 242 344. Sangallensis n. 251 (saec. IX): Bedae chrouica maiora et minora, continuatio chronicorum ininorum Caro- liiigica prima. III 237 241 242 344. Sangallensis u. 397 (saec. IX); Notitia Galliarniii, generationum regnorumque laterculus Bedanus. 1 563, 8 UI 348. Sangallensis n. 459 (saec. X) cf. III 240. Sangallensis n. 570 (saec. IX): Bedae chrouica mi- nora cum continuatione Caroliugica prima. lU 242 344. Sangallensis n. 621 (saec. IX): Computatio a. 452. I 149 {S). Sangallensis n. 663: Notitia Galliarum. I 570,65. Sangallensis n. 671 (saec. IX): Notitia Galliaium. I 572, 87. Sangallensis n. 732 (saec. IX) : Generationum regno- rumque laterculus Bedanus. III 348. Commem. I 516 not. 3. Sangallensis n. 878 (saec. IX et XI): Clironographus a. 354, fasti Vindobonenses, Bedae chronica minora, generationum regnorumque laterculus Bedanus. I 32,7 263 sq. lU 242 347 348(5). Sangallensis n. 899 (saec. X): Generationum reguo- rumque laterculus Bedanus. III 348. Sangallensis bildiothecae civium Vadianae saec. XV : Prosperi clu'onica. I 370, 58. 8CHAFFMAUSEN (PEOBATOPOLIS). Codex bibliothecae ministerialis n. 42 (saec. XI): Isi- dori chronica minora. II 418, 221. ZtililCE (TVPvICVM, DVREGVM, TIGVRVM). Turicensis bibliothecae cantonalis rep. C, CLXXVl (sacc. XI) : Bedae chronica minora. III 242. Turiceusis bibliothecae codex Simleri (nunc lateus), qui continebat notitiam Galliarum : I 572, 89. CiERIHAlVIA. AUGSBURG (AVGVSTA \1NDELIC0RVM). Augustanus bibliothecae publicae n. 223 (saec. XV) : Fasti consulares Augustaui, Prosperi chronica cum additanientis, laterculus regum Waudalorum et Ala- norura. I 365 [R^) 488 III 384 456, 3. BAMBERG (PABEBERGA, MONS PAVONIS). Bambergensis E lU 14 (saec. XI): Polemii Silvii later- culus provinciaruni, exordia Scytbica. I 524 sq. (B) II 309. Bambergensis E III 18 (saec. XI): Chronica Gallica a. 452, Isidori chronica minora, generationum reguo- rumque laterculus Bedanus, Bedae clironica maiora. I 620 (£) U 417, 188 UI 231 347. Bambergensis H. I. IV. 15 (saec. VIII): Cassiodori de historicis christianis. 1139(0). Bambeigensis P II 33 (saec. X) cf. II 261. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 713 BESLIN (BEROLINVM). Beroliiiensis Lat. lol. u. 72 (saec. XV): Isidori cluo- nicn minora. II 418, i»s. Herolinensis Lat. lol. n. 118 (saec. XVI): Marcellini chronicon. II 48, 2. I3eroIinensis Lat. ibl. u. 232 (saec. XII): Isiilori cln-o- nica miuora. II 418, 199. liorolinensis Lat. fol. u. 256 (saec. XV): Isidori cliro- nica minora. II 418, 2uu. Hcroliuensis Lat. tol. n. 289 (saec. XV) : Isidori dno- nica miuora. II 418, 201. Uerolinensis fol. u. 307 (saec. XIII): Bedae chronica miuora. 111 241. Berolinensis (olim Cizensis) quart. n. 298 (saec. V) : Liber paschalis Cizeusis. I 503 sqq. IJeroIineuses Cheltenhamensium vid. Phillippsiani. BeroUneusis Phillippsiauus u. 41 = 1686 (saec. IX): Isidori chronica maiora. II 399,27 491,2; cf. 489. Berol. Pliillippsianus n. 128 = 1831 (saec. IX iuc.): Adnotatioues ad cyclos Diouysiauos, Bedae chrouica maiora (cuui coutinuatioue Constautiuopolitaua), eius- dem chionica miuora. I 751 {B) lU 231 [F) 241 (F) 341,2. Berol. Phillippsianus u. 130 = 1832 (saec. IX vel X): Bedae chronica minora, raaiora cimi coutiuuatioue Constautiuopolitana , generationum reyuorumque laterculus Bedanus. III 231 241 341, :i 347. Berol. Phillippsiauus n. 131 = 1869 (saec. LX) : Bedae chrouica niaiora. III 231. Berol. Phillippsianus n. 132 = 1895 (saec. X): Bedae chrouica maiora. III 231. Bcrol. Phillippsianus n. 137 = 1896 (saec. IX): Isi- dori chronica minora, Bedae chrouica maiora cum contiuuatione Coustautiiiopolitana. I 3 sq. U 418, 202 503, 2 III 231 341, i. Berol. Phillippsianus n. 1686 vid. u. 41. Berol. Phillippsiauus u. 1743 (saec VIII) : Notitia Gal- liarum. I 564, 14. Berol. Phillippsiauus n. 1745 (saec. VII) : Notitia Gal- liarum. I 562, 3. Berol. Phillippsianus n. 1749 (saec. X) : Notitia Gal- liarum. 1 564, l.i. Berol. Phillippsiauus u. 1829 (saec. IX) : Ilydatii chro- nica, consularia Coustautinopolitana, liber genera- tionis. I 78, 1 (B) 202 U 7 (B). Berol. Plullippsianus u. 1831 vid. u. 128. Berol. Phillippsiauus n. 1832 vid. n. 130. Berol. PhUIippsiauus u. 1833 cf. l 669. Berol. Phillippsiauus n. 1848: Victor Tonneunensis, lohauues Biclareusis, Isidori historiae. II 174 256. Berol. Phillippsiauus n. 1869 vid. n. 131. Berol. Phillippsiauus u. 1879 (saec. XV): Prosperi chronica. I 360 (^"). Berol. Phillippsiauus n. 1885 (saec. IX): Isidori historia Gothorum Wandalorum Sueborum, Auonymi Va- lesiani pars prior (origo Constantini) et posterior. I 3 sq. 259 n 257 (B). Berol. Phillippsiauus n. 1895 vid. u. 132. Berol. Phillippsiauus n. 1896 vid. u. 137. Berolinensis Pighiauus pict. A 61 cf. 1 30, 4. BRESLAU (VRATISLAVIi). Vratislavicnsis univ. I fol. n. 127: (Jhronica Pseudo- isidoriana. II 495, i. Vratislavieusis uuiv. IV IViI. n. 33 (saec. XIV) : Chro- nica Pseudoisidoriaua. II 496, 3. COBLENZ (CONFLVENTES, CONFLVENTIA). Codex aliquaudo apud Goerresium n. 16 (saec. IX/X) : Bedae chronica maiora et miuora, geuerationum regnorumque laterculus Bcdauus. 111 240 347. CiJLN (COLONIA AGRIPPINA). Coloniensis bibliothecae capitularis u. 32 (saec. X): Laterculus imperatorum ad lustinum I. III 418. Colouiensis n. 83ll (saec. VIII/IX): Isidori chronica uiaiora, prologus paschac ad Vitalem, Victorii Aqui- taui cursus paschalis. I 674 (C) 736 (cf. 739) II 405, 76. Cf. III 240. Colonieusis n. 103 (saec. IX) : Adnotatioues ad cyclos Diouysianos, Bedae chronica minora et niaiora. I 751 (C) UI 234 241. Colouiensis n. 106 (saec. IX): Notitia Galliarum. I 572, 80. Coloniensis u. 186 (saec. IX): Notitia Galliarum. I 5G3, 7. Colonieusis u. 212 (saec. VII) : Notitia Galliai-um. I 562, 1. DAEMSTADT (DAEMSTADIVM). Darmstadieusis u. 146 (saec. XV/XVI): Isidori chro- nica maiora, Bedae chronica maiora. II 407 III 233. DRESDEN (DEESDA). Dresdensis D 182 (saec. X) cf. I 527. DURLACH (DVRLACVM). Durlacensis 36 F (saec. IX) cf. I 33, 8. FBANKFURT a. M. (FRANCOFVRTVM AD MOENVM). Fraucofurtensis n. 104 commem. U 119. FREIBURO i. B. (FRIBVEGVM BRISGAVIAE). Friburgensis u. 8 (saec. X): Notitia Galliarum, trac- tatus de uomiuibus Gallicis. 1 572, 91 613. GIESSEN (GIESSA). Giessensis n. 218 (saec. XV) : Chronica GaUica a. 452. I 624. GOTMA. Gothauus n. 75 (saec. VU) : Victorii Aquitaui cursus paschalis. I 672sq. (G); cf. 373. HAMBURG (UAMBVRGVM). Hamburgensis u. 209 commem. U 175. Uamburgensis manu Liudenbrogii scriptus: Chronica GaUica a. 452. I 624. HANNOVER (IIANOVERA). Hanoveranus n. 704 (saec. XVIII): Consularia Con- stantinopolitana. Chronica Gallica a. 452. I 202 624. 91* 714 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. KAMLSEUEE (CAEOLI HESYCHIVM, CAROLS- R^TIA). Caroloruhensis (olim Augieiisis) ii. CUI (saec. IX): Polemii Silvii laterculus provinciarum, notitiae Gal- liarura exempla duo. I 524 562, 2 572, 79. CaroloruLeusis n. CCXXIX (saec. IX in.) : cf. III 115 ad 10. Caroloruhensis n. CCXXXIX (saec. X): Bedae chro- nica raaiora. III 234. Caroloruhensis A 5 (saec. XII) cf. III 344. KA8SEL (CASSELLA, CASSELLAE). Cassellanus astron. fol. n. 2 (saec. IX) : Bedae chro- nica maiora. UI 234. Cassellanus astron. quart. u. I (saec. X) cf. III 240. METZ (METAE, METIS, METTIS). Metten.sis n. 134 (saec. VIII/IX): Isidori chrouica maiora. II 399, 2.?. MiJNCHEN (MONACnrVM). Monacensis Lat. n. 2 (saec. XII): Isidori chronica maiora. II 404, 60. Monacensis n. 210 (saec. IX/X): Generationum reguo- rumque laterculus Bedanus. III 347. Monacensis n. 246 (saec. IX) : Bedae chronica maiora. III 238 336 sq. Monaceusis n. 396 (saec. X) : Notitia Galliarum. I 570, 67. Monacensis n. 516 (saec. XV) : Isidori chronica maiora. II 407. Monacensis u. 794 (saec. XV): Polemii Silvii later- culus proviuciarum , uotitia Galliarura. I 530, 2 571,71. Monacensis ii. 3860 A (saec. X) : Notitia Galliarura. I 572, 81. Monaceusis n. 4013: Polemii Silvii laterculus pro- viuciarum. I 531, 12. Monaceuses n. 4021^. 4021 <=. 4021^: cf. II 117 sq. not. 3. Monacengis n. 4541 (saec. X): Isidori chrouica minora. II 418, 205. Monacensis n. 5120 (saec. XII): Isidori chronica mi- nora. II 418, 206. Monacensis n. 5309 (saec. XVI): Bedae chronica maiora. HI 235. Monacensis n. 5320 (saec. XV): Isidori chrouica maiora. II 404,61. Monacensis n. 6221 (saec. XII) cf. I 358. Monacensis n. 6243 (saec. VIII) : Polemii Silvii later- culus provinciarum, notitia Galliaruui. I 524 .'>64, 18. Mouaceusis n. 6250 (saec. X): Isidori chronica luiuora. II 418, 207. Monacensis ii. 7484 (saec. XV) : Isidori chronic;i mi- nora. II 418, 208. Monaceusis n. 10058 (saec. XI/XII): Isidori chrouica miuora. U 418, 20St. Monacensis n. 10291 (saec. XVI): Polemii Silvii later- culus proviuciarum , notitia Galliarum, recensus montium portarum viarum urbis Romae. I 531, 10 545 671,72; p. X add. ad p. 545. Monacensis u. 12266 (saec. XV): Isidori clirouica mi- nora. II 418, 210. Monacensis n. 12361 (saec. XV/XVI): Prosperi chro- nica. I 370, .'.7. Monacensis n. 12631 (saec. XII): Isiduri chronica mi- nora. U 418, 211. Monaceusis n. 13031 (saec. XII): Isidori chronica mi- nora. II 418, 212. Monacensis n. 14334 (saec. XV) : Isidori chronica mi- nora. II 418, 213. Monacensis n. 14430 (saec. XIV) : Isidori chronica mi- nora. II 418, 214. Monacensis n. 14456 (saec. IX) cf. I 34. Monacensis n. 14613 (saec. XI): Cassiodori chronica cum additameuto. I 675 [X) II 118. Monacensis n. 14725 (saec. IX) cf. III 240. Monacensis n. 14746 (saec. IX): Bedae chrouica mi- nora. III 241. Monacensis u. 17093: Isidori chrouica ininora. II 418,215. Monacensis n. 17739 (saec. XII): Isidori chronica mi- nora. II 418, 216. Monacensis n. 18158 (saec. XI) cf. III 240. Monacensis n. I8I92 (saec. XI): Isidori chriniica mi- uora. II 418, 217. Mouacensis n. 18628 (saec. X): Bedae chronica mi- nora. III 241. Monacensis n. 21557 (saec. XI): Bcdae chronica mi- uora. ni 242; cf. 240. Monacensis n. 22227 (saec. XII): Isidori chronica mi- nora. II 418, 218. Monacensis Graec. n. 419 (saec. XIV) cf III 360 uot. 2. Monacensis universitatis n. 6 (saec. XI ex.) : Chronica Gallica a. 452. I 630 {M). REICHENAU (AVGIA DIVES S. MAIOR). Augiensis saec. VIII/IX (hodie deperditus) , qui con- tinebat Prosperi chronica cum additamentis, Cassio- dori chronica, laterculum reguiu Wandalorum et Alanorum: vid. I 302 (iJ) 488 U 117 lU 456,1. SPEIER (SPIRA NEMETVM). Spirensis deperditus, cni inerant Prosperi chronica, vid. I 3.53 sq. Spirensis deperditus (saec. IX/X), qui contiiiehat Po- lemii Silvii laterculuin proviuciarum, vid. I 527 sq. STUTTOART (STVTGARDIA). Stutgardieusis Iiist. fol. 410 (saec. XII): Computatio a. 452. I 149 {Z). TRIER (AV6VSTA TREVERORVM, TREVERI). Treverensis iani deperditns (saec. IX), qui cuntinebat Bedae chrouica luaiora, vid. III 238. INDEX IX. CONSPECTVS CODICVM. 715 WOLFENB UTTEL (GVELFERBYTVM). (iuelteibytanus Augustanus fol. .'j, 3 (saec. XVI): Isi- Jori chronica maiora et minora. 11 407 419, 233. Ciuellerbyt. Augustanus fol. 38, 27 (saec. XIV): Isidori chronica minora. 11 419, 234. (iuelferbyt. Augustauus fol. 83,4 (saec. XV): Isidori cbrouica minora. II 419, 23.1. Guelferb)-t. Augustauus fol. 83, 23 (saec. XV): Chro- nica Gallica a. 452. I 625. tiuelferbyt. Uudianus n. 18 (saec. XV): Prospcri clu-o- nica. I 370, 61. (iuelferbyt. Gudianus n. 74 (saec. XIV): Isidori chro- nica minora. II 419, 236. Guelferbyt. Gudiauus n. 127 (saec. XI): Bedae chro- nica maiora. III 237. Ciuelferbyt. Gudianus u. 152 (saec. XV): Prosperi chi-ouica. I 370, 62. Guelferbyt. Gudianus n. 298 (saec. XV) : Isidori chro- nica minora. II 419, 237. Guelferbytanus Helmstadiensis n. 174 (saec. XV) : Isi- dori chronica minora. II 419, 238; cf. 505. Guelferbyt. Helmstadiensis n. 488 (saec. X) : Isidori chronica minora. II 419, 239. Guelferbyt. Helmstadiensis n. 579 (saec. IX) : Isidori chronica maiora, paschalis Campani exordium, gene- rationum regnorumque laterculus Bedanus. I 744 ( IT') II 404, 66 m 348. Guelferbytanus Weissenburgensis n. 3 (saec. X) : No- titia Galliarum. I 572, 89 A. Guelferbyt. Weissenburgensis u. 64 (saec. VUI): Isi- dori chrouica minora. II 419, 24o. G uelferbytanus uov. 404, 2: Prosperi chronicurum par- ticula. I 370, 63. WURZBURG (HERBIPOLIS, WIRCEBVRGVM). Wirceburgensis saec. IX cf. III 240. ZEITZ (CITIVM, CIZA). Cizensis fol. 19 vid. I 503. ATSTRIA. MOLK (MEDELICA, MELICIVM). Melicieusis n. 716 (saec. XV): Isidori chrouica mi- nora. 11 418,204; cf. 503, 3. OLMUTZ (OLMVNCIA, OLMVTIVMj. Olmutiensis universitatis b 20 (saec. XV): Isidori chronica maiora cuni additamentis. II 403, 52 493, 3. PRAG (PRAGA). Pragensis bibl. univ. IV C4 (s.aec. XV): Chronicorum Bedae minormn exempla duo. III 242. WIEN (VINDOBONA, VIENNA AVSTKIAE). Vindobonensis n. 67 (saec. XII): Isidori clu'ouica mi- nora. U 418,222. Vindobonensis n. 85 (saec. XI) cf. I add. p. XI. Vindobonensis n. 89 (sjiec. IX): Isidori chronica maiora , de mensuris etc, de nominibus Gallicis. I 516 sq. 549 613 II 406,77. Vindobonensis n. 138 (saec. XV): Marccllini Lhroiucun cpitomatum. II 51,3. Viudobonensis n. 323 (saec. XII) : Isidori chronica maiora. II 406, 78. Vindobonensis n. 344 (saec. XV) : Prosperi chronica. 1 .370, i9. Vindobouensis n. 4(38 (saec. XI/XII): Generationum regnorumque laterculns Bedauus. lU 348. Vindobonensis n. 427 (saec. XII): Isidori chrouica mi- nora. II 418, 223. Vindobonensis n. 557 (saec. XII): Bedae chronica mi- nora cura contiuuatione Carolingica prinia. HI 242 344. Vindoboneusis n. 580 (saec. XI): Bedae chrouica ml- nora , clnonica Pseudoisidoriana , Isidori chronica minora. II 419,224 495,1 (cf. 505) UI 242; cf. I 367. Vindoboriensis n. 683 (saec. XIV): Isidori chronica minora. II 419, 22,"). Vindobonensis n. 714 (saec. XIII) : Isidori chronica miuora. U 419, 226. Vindobonensis n. 1625 (saec. XIII): Isidori.chruniea minora. U 419, 227. Vindobonensis n. 2285 (saec. XIV) : Isidori chronica minora. U 419, 228. Vindobonensis n. 3097 (saec. XV) : Lsidori chronica minora. U 419, 229. Vindobonensis n. 3102 (saec. XVI) : Polemii Silvii laterculus provinciarum. I 531, 9. Viudobonensis n. 3103 (saec. XV): Polemii Silvii later- culus proviuciarum , Notitia (Talliarum. I 531, 8 571, 75. Vindobonensis n. 3126 (saec. XV): Prosperi epitome. I 357, 3. Viudoboneusis n. 3130 (saec. XV): Isidori chi-onica maiora. U 4(X), 33. Vindobonensis n. 3190 (saec. XV): Notitia Galliarum. I 568. Vindobonensis n. 3334 (saec. XV) cf. UI 344. Vindobonensis n. 3400 (saec. XV) : Prosperi chronica. I 370, 60. Vindobonensis n. 3416 (saec. XV): Chronographus a. 354, fasti Viudobouenses. I 31,7 263. Vindobonensis n. 4831 (saec. XV): Isidori chronicu minora. U 419,230; cf. 506. Vindobonensis n. 5351 (saec. XIV) : Isidori chrouica minora. U 419, 231. Vindoboneusis n. 11857 (saec. XVI): Notitia Gallia- i-um. 1 572, 88. Viudoboneusis n. 12600 (saec. XII) cf. III 240. Vindoboneusis n. 12825: SUvii laterculus proviucia- rum. I 531, 14. Viudobonensis n. 13637 (saec. XIV): Isidori clironica minora. U 419, 232. Vindobonensis n. 13707 (saec. XV): Bedae chronica maioi"». III 237. 716 CONSPECTVS CODICVM. INDEX IX. RTSSIA. PETROPOLIS. Petiopolitaiius bibliothecao imperialis n.327 (saec. IX): vid. I 3 sq. Petropolitanus n. 422 (saec. IX) : vid. I 3 sq. Petropolitanus k Q. v. Old. I n. 20 (saec. IX): Isidori clironica inaiora et liistoria Gotliorum. II 257 {Z) 404, 68. Petropolitanus 'A. Q. v. Old. I n. 28 (saec. XI fiu.) : Generationum regnorumque laterculus Bedanus. HI 348. Codex Antonii Augustini n. 39 cf. 1 86 not. 5. Codex Alex. Petavii cf. II 52,13 (ilarcellini cla-oni- con). Codex Sigeberti deperditus vid. I 623 (Cbronica Gal- lica a. 452). Codex Sirmondi vid. 1 G73 (Victorii Aquitaiii ciirsus paschalis). ADDITAMENTA AD VOL. I*). ad [1. 5. 'J"ractatus cluos adhuc comprelieusos sub uomine Anoiiynii Valesiani ad eundem auctorem rettulit uuper Carolus Frlck {zur Textkritik und Sprache des Anonymus Valesianus in commentatioiubus Woelft'linianis 1801 p. 339seq.) argumentis futtilibus et perversis, ut recte vidit qui nuperrirae de tractatu altero egit Carolus Cipolla (p. 27 commeutarii cit^iti infra in add. ad p. 259). utrumque libellum niero casu conlunctum esse evidenter patet. ad p. 14 adde m LIBRO GENERATIONIS I. B = Berolinensis Phlllippslanus n. 1829 saec. IX (v. p. 78). C = Phllllppsianus n. 12266 saec. X (v. p. 80). F = Parislnus 10910 saec. Vll/Vni (p. 78). G = Saugalleusis n. 133 saec. IX (p. 80). 0 = Cavensis similesque (v. p. 79). ad p. 17. Ipsius arclietypl fragmentum postea eruderatum hoc : S I P A editum a Rossio Bidletl. cristiano 1873 p. 160 tab. XII ostendit in eloglo non fuisse nlsi Damasi papae. monuit Rossius. ad p. 18. Pelrescli eplstula ad fratrem data dle 22. lan. 1625 (edita cura Philippi Tamlzey de Laroque lettres de Feiresc, vol. 6 p. 83) acouratius nos edocet de vIcIIjus codlcis. J'oubliois, Peiresclus scrlblt, de rous dire que M. Bubens m'escript que M'' V Ambassadeur de Flandres luy a faict instance pour recouvrer le calendrier MS. que feu M. Schilder m'avoit donni. Vous SQavez ce que je vous en avois dict aultrefoys. .Te vous prie de le luy tesmoiyner, « sc^avoir que la premiere foys que je Veus, M'' Scliilder me Vavoit prestc disant qu'il appartenoit au s^ Bresidant d'Arras el qiie lors fen fs faire des portraicls ct extraicts que fenvoyay a Eome, pour les faire imprimer en taille douce avec les com- mentaires de M'' Aleandro, comme je m'asseure qu'ils seront imprimez de faict tost ou tard. Et pcu aprez ledict s^ Schilder estant venu h Paris, et monstrant de desirer de le recouvrer, je le luy rendis, avec mes trez humhles remerciemens, luy tesvioignant neantmoings beaucoup de reyret de voir que cette piece courust fortune de retomber entre les mains des persones qui n'en fussent pas curieuses comme elle meritoit, attendu mesme que la moiiii! dudict halendrier manqtioit et se trouvoit avoir estc resiitiiee par quelque hon homme qui ne s'y coynoissoit yuiires , et qui avoit fort mal rencontrc Allors il me dit que ledict «'' Bresidant d'Arras le luy avoit souvent offert en don et qu'il avoit faict scrupule de Vaccepter, dont je le tan^ay hien fort et aultant qu'il peut estre permis h un amy. II le r'emporta donc en Flandres en s'en retournant, et me promit de tascher de Vobtenir en pur don dudicl sr Presi- danl, auquel cas il me le rapporterolt, el m'en feroit le maistre. Et de faict revenant quelques mois aprez, il me le r'apporta avec mille compliments d'honneur et de courtoisle, et passant en Hespayne, me dict que ledict «'' Presidant luy avoit tesmoiync d'estre marry que la chose ne fust de plus de consequance pour Ven ohliyer Comme auparuvant je n avois 2»^^ osi me dispenser d'envoyer Voriginal h Rome, de crainte des damjers des chemins, ajin dc lc pouvoir mieux yarcntir a son *) Horum additamentorum ad vol. 1 pleracjue ad Ipsum adlecta hoc loco repetuutur. 718 ADDITAMENTA. premier maistre, lorsque je le fus devenu, je me dispensay de Venvoyer h Jtome par commoditi bien asseuri, oh il fut trez hien receu, et oa il est encores, en main de persone si qualifiee, que je fairois grand scrupule de la (sic) luy tirer des maijis, tant quHl luy jilaira d'e7i user; m^asseurant toutefuys que je la poiirray recouvrer tost ou tard, quand 11 fauldra mettre cette piece en lumiere Si cez 3f" insistent h vouloir si;uvoir a qui le lalendrier 3IS. a esti enroyi h Rome, il n'y auroit pas de danyer de faire sentir h M'' Euhens, comme souhs main, que vous croyez que le Pape (qui est curieux, et qui en avoit ouy parler par M. Aleandro qui y iravaille dessus) m'ayant faici sentir qu'il desiroit de voir Voriginal, je le luy envoyay, mais que je serois bien marry qu'on luy en allast faire de Vimporiuniti. Cest pourquoy il ne le fault dire que soubs promesse de ne le pas redire S^achez un peu de M'' Rubens tous les noms, qualitez et dirjnitez du s'' preaidant d'Arras dont est question, et mesme quelqtie chose de sa vie, et telle qui se peult inserer en un Elorje d'honneur pour luy, que je veux envoyer au s^ Aleandro. lam apparet codicem factuni Peirescii comniodatum esse ab 60 Hieronymo Alcandro degenti Romae et eerte ad a. 1625 ibideni mansisse. ad ji. 19 not. 2. Imagines planefarum dies regentium repertas in codice autiquo inter suos libros babuit Cassianus a Puteo (del Pozzo) defunctus Romae a. 1657 teste Biancbinio (la storia universale Romae 1697 1. I c. 2 p. 86), qui Saturni imaginem inde edidit ligno expressam. inter reliquias collectaneorum eorum bodie notas (v. Robert die antihen Sarkophayreliefs vol. 2 p. XI) liaec imago non videtur super- esse. tracta est omnino a Cassiano e.x Aleandrinis. admonuit Huelsen. ad p. 34. Attamen magis crediderim Columbanum eogitasse de spatio quod iutercedit inter annum Damasl primum 366 et Hilari extremum 468 computatum ad aliquera episcoporum Romanorum elencbum. Scottis si Chronograpbia a. 354 innotuisset, vestigia eius certiora vi.x deficereut. ad p. 50 — 61. fastos consulares a. 354. ad a. 317 adde fidenato A^(f) — 373 tricipiuo A — 382 commio vel cominio A — 446 I om. AF^ — 592 ficulo {non siculo) AV — 711 scr. Hirtio. ad p. 62. Rossius (inscr. cbr. urb. Rom. I p. LXXXVIII) adsentiente Kruscbio {Studlen zur Chronoloyie p. 74) extrema laterculi paschata iudicat computatione anticipata esse, tabulam ipsam antea editam. idera Kruscbius 1. c. p. 67 ad a. 326 scribi iussit /// non. (pro idus) Apr. ad p. 70—76. Indicis episcoporum cura depositionibus eorura et martyruni exemplar scriptum repperi (indi- caverunt Weilandus et Arndtius iam defuncti ambo) adiectum ad commentariorum Platinae de vitis pontificum editionis Coloniensis a. 1574 exemplar adservatum in bibliotheca publica Berolinensi (iam Berol. ms. Lat. fol. 508); textus prope aocedit ad nostrum G uec dubium est pendere eum a libro Luxemburgensi (of. p. 18). nihilominus addo variam lectionem receptis etiam orthographicis plerisque. p. 70, 2 dionysi — • 5 miltiades — 10 eusebi — 11. 12 ordine permutato ex corr. — 13 arelia. p. 71,2 iudaea — 11 maio] ianuario {marg: iun.) — 14 mense iunio om. — 18 pbilippi — 23 seuues — 26 systi — 28 albaua — 30 iulianetis et ix. sraaracdi, inmargine: v(etus?) m(embrana?) iulianetis et ixmaracdi. p. 72, 2 yppoliti — 4 timotbei — 5 bassillae — 7 nonni bis positum — 9 bassiUae — 11 bas- sillae — 19 aristhon. p. 73, 6 tiberi — 8 consules. p. 74, 3 uespassiani — 4 uespassiano — 5 inito — 7 anaclyto — 9 duo — 13 syxtus — 21 [corrige err. typ. m. xxi ^Jro d. xxi] — 23 raandata continentur — 28 erenniani — 33 calistus — 36 clemetino — 38 tempore poutiauus] tempotianus. p. 75, 6 gordiaui et pliilippi — grato] rato — 7 laconibus — coemeteria — 9 carcere — 10 monses — 14 se separauerunt] sparauerunt — 15 monse — 16 centumcelis — 18 exol — 22 syxtus — m. xi] m. xii — 24 die — 29 d. iii] d. uii — 30 die — 31 xui] ui — 33 die om. p. 76, I m. ui] m. uii — 3 diem xuij die xii — [4 adn. scr. d. uiiii B pro d. uiiii Z] — 14 basi- lica — basilica — 1,5 quae] qui — basilica iulia qui — 17 basilica — 18 et] a ad p. 73. 'Che nel catalogo episcopale romano vi sieno indlzi di dale provententi, non da fonte ecclesiastica, ma dalV archivio della jirefettura, Vho imparato dalla doppia rlata delV inizio di Milziade, e da quella del cessatio episcopatus. Inonde non pretendo , che il catalogo intero venya dagli archivi della pre- fettura, ma che nella sua compiilazione vi e indizio di date e di notizia di tipo civile non ecclesiastico'. haec in litteris ad me datis Rossius. ad p. 78 seq. Codicibus , qui excerpta habent ex libro generationis addeiidus est origine Turonensis . hodie Parisinus nottv. acq. n. 1613 (Uelisle catalogue des mss. des fonds Lihri et Barrois 1888 p. 63 seq.) saec. IX, f. 8 continens computos quinque hos; 1. ex libro lulii Africani, qui primus Latinorum post Christi adventum scripsit de temporihus atque aetatihus saeculi. ADDITAMENTA. 719 ab Adam iisque a (sic) diluvium aiini IIMCCXLII. ad (stc) diluvio usque ad Abraham auni ICLXLI. ab Abraham vero usque quo exirent de Egypto educente eos Moysi, quando et pascha iecerunt, anni sunt CCCCXXX. ab exodo Egypti usque in transitum lordanis, quando lesus pasoha caelebravit, sunt auni XLI. Ezehias post annos CCCCLXIIII caelebravit pascha. post Ezehiam losias anno centesimo XIIII" pascha celebravit. post losiara Esdras post annos CVIII pascha caelebravit. post Esdram servat autem generationes Christi post annos DLVm pasclia fit. a generatione autem Christi post XXX annos, cum passus est dominus, pascha celebratum est; ipse euim erat iustuui pasclia. a passionera autem domiui usquo iu XIII annuni imperii Alexandri Cesaris anni CCVI servatum est pascha quod in commemorationem domini nostri lesu Christi servatur an (sicj nobis. fiuut igitur omnes anni ab Adam usque in huuc diem anni VDCCCXXXVIII. Haec sumpta sunt ex libro generationis c. 305 — 314 (supra p. 130). eum quod epitomator tribuit lulin Africano, conferendum est cum eis quae exposuimus p. 86 not. 4; neque taraen hoc loco quaestionem de auctore retractabimus. ipsa inscriptio unde veuiat, ignoro ; ex adlegatiouibus Africaui reliquis proxime ad hanc accedit relata in serie regura Pontaciana apud Schoenium chron. Hier. vol. I app. p. 37. 2. item ex eodem libro. Ab Adam usque ad diluvium anni HCCXLII. a diluvio usque ad Abraham anni ICLXX. ab Abraam usque ad Moysen anui CCCXLIIU. a Moyse usque ad Samuel anni CCCCLXXIIII. a Samuel usque ad regem Ezebiara anni DCII. ab Ezebia usque ad Gagiuni lulium Cesarera auni DLXVII. a Gaio lulio usque ad domini nostri nativitatem anni XLVH. a nativitate domini nostri lesu Cbristi usque ad passionera eius auui XXXUI. a passione domini usque ad Constanciura et Maximianum consules anui CCLXVIIII. Computus deduetus ad a. p. Chr. 302 unde veniat ignoro. 3. ex libro qui titulatur cronica Eusebii adque leronimi. ab Adam usque ad diluvium anni IICCXLU. a diluvio usque ad nativitatem Abrahae anni DCCCCXLII. a nativitate quippe Abrahae usque ad Moysen et egressum Israelis Egypto conpntantur anni DV. a Moysen autera usque ad Saloraonem et primam edificationem terapli auui CCCCLXXVIIII, secun- dum minorera taraeu numerum, quera tercius regnorum liber continet: nam iuxta volumen iudicum supputantur anni DC. a Salomone usque ad instaurationem templi, que sub Dario Persariun rege facta est, coUiguntur anni DXVI. porro a Dario usque ad praedicationem domini nostri lesu Christi et usque ad XV annu (sic) Tiberii priucipis Romanorum explentur anui DXLVIU. itaque siraul fiuut ab Abrabam usque ad V™ (sic) Tiberii annura auui UXLIIII. fiunt siraul ab Adam usque ad suramum anuum Tiberii anni VCCXXVIII. Similia habet Hieronymus ad a. Abr. 2044. 4. ex libro Isidori Hispalensis episcopi. Tiberius regnavit annos XXUI (xxii. i cod.). huius XV™o regni anno dominus crucifixus est per- actis a priucipio mundi annis VCCXXVIH. Ex chronicis Isidori maioribus vol. 2 p. 454 c. 239, sed ibi praescribitur annus Tiberii XVIU. 5. ex libro Bedaq presbiteri. Anno suo (scr. XV») imperii Tiberii anni sunt VCCXXVUI. Ad marginera adnotavit mauus aequalis haec: Cave, prudens calculator, ubicumque per totura bunc librura huiusmodi supputationem inveneris, ne putes iuxta Hebraicam veritatem annos positos, sed secundum LXX iuterpretes, quos et leronimus et Augustinus teste Beda docent in hoc non esse sequendos. Ex chronicis maioribus Bedae vol. 3 p. 282 c. 273 sequuntur in codice comparationes paschales factae inter P>usebium, Dionysium, Victorium similiaque miscellanea. ad p. 86, 20 attribuemus] scr. attribuenda. ad p. 89 c. 1 v. 3 usque ad ordinem] usque ad hodieruum eonicit Sirschfeld. CHRONICA III. 92 720 ADDITAMENTA. arl 11.90 lib. gcn. II c. 20 quorum omniumj Segofridus Mekler, qui Frickio codiceui coutulit, legit quoniam- que oportet; codice deiiuo iuspecto consultisque amicis peritis iudicavimus siglis saue lioc loco obscuris significari posse quoniam oportet. ad p. 98 Chr. AI. 60 scr. (4) Greci. (5) Medi. ad p. 102 lib. gen. c. 151 interpungandum fuit Bytyniam veterem, Frygiam altiorem, item Chr. Alex. c. 123 liithyniam antiquam qid vocatur, Frygiam. monuit K. I. Neumanu Deutsche Litteratur-Zeituny 1894 p. 555; subesse Graeca BiS^iviay ttQxuiciv . 45). 3 Capena porta antea Camena vocata a proximo luco Camenarura. dicta est autem postea Capena, sive quod Romanis bello laborantibus auxilio venientes eam intraverunt sive quod eadem Capuam exeatur. 4 Capititolini [sicj porta vocitari coepta est a Capitolio , quae antea Tarpeia dicebatur. est auteni in loeo adeo praecipiti, ut non possit ea intrari: quod Galli Senones pepigerant Capitolium obsidionem liberantes, ut ea seraper pateret. 5 [Ruduscolona porta dicta est,] quod de ea ad rus colendura exirent, vel [quod rudis et impolita sit relicta, vel quia rudo vel aere fuerit vincta] {p. 275). 6 [Fontinalis porta a fontiualibus , hoc est festis fontiura appellata. festa enira fontium fontinalia dice- bantur] {p. 85). 7 [Flumentana porta est appeUata, quod Tyberis partim ea fluxisse affii-mant] {p. 89). 8 [Lavernalis porta a lavernionibus dicta, quia in eius luco obscuro furta fiebanf] {p. 117). 9 [Jlinuacia porta dicta est ab ara proxinia Minuuti, quem deum pufabant] {p. 122). 10 [Mogionia porta dicta est a Mugio quodam, quae eidem tuendae praefuit] {p. 144). 11 [Miiiutia porta appellata est, quod sacoUo /«ic7 Minutii proxima esset] {p. 147). 12 [Navalis porta a vicinia navalium dicta] {p. 179). 13 [lacularis porta est dicta propter aliqua piacula quae ibidem fiebant] {p. 212). 14 [I'andana porta est dicta, quod seraper panda, id est aperta esset] {p. 220), ADDITAMENTA. 723 15 [Quirinalis porta dicitur eo quod iu ea iu colleni Quirinalem itur sive quoJ proxime eam est Quirini sacellum] {p. 255). 16 [Romana porta a Sabinis appellata est. quod per eam proximus eis aditus e.sset] (7). 263). 17 [Raiumeua porta a nomine cuiusdani aurigae est appellata] {p. 275). 18 [Salutaris porta dicta est ab aede Salutis, quae eidem proxima fuit] {p. 327). 19 [Sancualis porta est dicta eo, quod aedi Sancualis esset proxima] {p. 345). 20 [Viminalis porta et coUis appellatur, quod ibi vimiuum sylva esset] {p. 377). 21 Carmeutalis porta a Carmente Nicostrata Euandri regis matie, quae Latinas litteras reperit, est appellata. De riis Romae. 1 [Appia via et aqua ab Appio Claudio est appellata] (p. 24). 2 [Cassia via a Cassio] censore [munita] et appellata est (p. 48). 3 Flaminia via a Flaminio consule est appellata. Flaminius quoque circus ex eiusdem est nomine vocitatus. 4 [Sacra via in urbe appellata eo quod ibi foedus] post praelium [inierint Romulus et Tacius] (p. 291). 5 [Salaria via Romae est appellata, quia per eam Sabini sal mari deferebant] (p. 327). II. Viarum montium thermarum aquarum urbis Romae recensum ex Notitia urbis translatum in codices Bernensem n. ib\ (= B) saec. X (a quo pendent Parisini duo 14743 et 15009 et Vaticanus reg. 728 et apo- graphum Lugdunense Vossianum oct. u. 24) et Vindobonensem n. 85 (= V) saec. XI ediderunt ex Lugdunensi Urlichs I. c. p. 52, ex Vindobonensi Endlicher (catal. codd. phil. Vindob. a. 1836 p. 238) et Preller (Reijionen p. 29 cf. p. 44; relegit codicem mea causa Lud. Hartmaim). Viae num. XXX 1 Traiana 2 Appia (apia r») 3 Latina 4 Lavicana 5 Prenestina 6 Tiburtina 7 Numentana 8 Salaria 9 Flamminia 10 Aemilia 11 Claudia 12 Valeria 13 Annia 14 Aurelia 15 Asinaria 16 Campania (canpania F) 17 Hostensis (hortensis B) 18 Portuensis 19 laniculensis 20 Cassia (cassta F», casta VbB) 21 Laurentina 22 Gallica 23 Ardeatina (ardiatina V) 24 Cornelia 25 Setina (saecina V) 26 Tyberina (tiberina V) 27 Quintia (quintina V) 28 triimiphalis 29 patinaria 30 Cyminia (ciminia V) Inscribit sic Berneosis. Vindobonensis praescribit nomina viarinn itrbis Hamae: viae sunt Jtomae urbis numero JCXX et ordinat sic: 1— U. 16—19. 21. 23. 25—27. 20. 22. 24. 28. 29. 15. 30. Montes VII 1 Celius 4 Palatinus 2 Aventinus 5 Dianiculensis 3 Tarpeius Sic Beraensis, nisi quod om. Baticanus vocabulum; in Vindobonensi non est nisi; baticttnus qui et soiustius diacriculensis et absunt ab eo quae sequxmtnr. 6 Esquilinus {fuit exquilinus, sed corr.) 7 Baticanus qui et Sallustius Terme XI 1 Titiane 2 Comodiane 3 Antouiaue 4 Deciane 5 Agrippiniaue 6 Alexandrine 7 Constantiniaue 8 Troiane [sicj 9 Severiane 10 Surane 11 Diocletiane Aquae 1 Traiana 2 Amnia 3 Attica 4 Claudia 5 Martia 6 Herculea 7 Cerulea 8 lulia 9 Augusta 10 Appia 11 Absentinia 12 Cyminia 13 Aurelia 14 Damnata 1.5 Virgo 16 Tepula 17 Severiana 18 Antoniana 19 Alexaudriua ad ad p Rome circus magnus capit loca CCCCLXXXV mil. amphiteatrum capit loca CCLXXXVI. theatram Pompei capit loca XXII mil. LXXXVIH. C0I0S8US ab ampliyteatro Iiabet in altum pedes CVI et S, iu capite radios numero VII , qui singuli habeut pedes XXII et S. 564,16. Laurentiani libri pars altera extat Poitiers in bibliotheca publica n. 6; cf. Duchesue lib. pont. vol. I p. CLXXII. 573. De episcopiorum Hispanortim laterculo vide adnotata ad vol. 2 p. 382. 724 ADDITAMENTA. ad p. 574. Ad codices Notitiae Galliarura nondum excussos accedit Guelferbytanus 1164 (Helmstad. 1062; cf. Heinemanu cat. vol. 3 p. 35) saec. XI, ubi praescribitur (ut in aliis quibusdam, vide p. 579): in pro- vinciis OaUicanis qiiae civitates sitnt metropolitanae. aJ p. 595, IX, 1 ante civitas adde metropolis. ad p. 617. 629. Nactus, ut supra (ad p. 367) dixi, ipse codicem Matrltensem univ. 134 ad narrationem de imperatoribus domus Valentlniauae baec deprehendi addenda: p. 629, 23 utrum hahet cod. — 31 dlul cod. m. 2. ad p. 626. 632 — 666. Slmiliter in cbronlcis Galllcis a. 511 sive In Sulpicio Severo qui dlcitur oodice Ipso col- lato haec reperta sunt addenda. c. 6 CLXII] CLXLII (xl aUquoties quamquam raro exaratum esl forma Hispanica) — c. 9 generatione {non — nes) — patre] parte — c. 1 1 CCXII] CCXLU — c. 29 CXXVH] CXVU — c. 49 sublecto — c. 69 lepte (omissa littera prima minianda ut passim) — c. 81 Sanson] Samson — c. 88 XXXI] ann. XXXI — c. 100 Henel] Henee — c. 109 XXin] XXIin — c. 206 post reges ann. VII] post leges ann. XH: corrige vel intellege post leges latas XII tabulai'um — c. 238 idololatriam] Idolatrlam — c. 248 ciulle] ci- uilem — c. 249 finius] finnius — c. 256 locuUus — c. 265 DCLXVII] DCLXLVH — c. 268 m. XVI] ra. VI — c. 271 natiultas] natlvitatls — c. 286 pradicatlo] praedicatio • — c. 294 defeotus solls nou In lunae fiue coutlgit] defectus solis non nlsl lunae fiue contlngit — c. 297 profectus] praefectus — c. 298 [G]aius — c. 801 Cal] gay — c. 309 Felix {non fenix) — c. 312 phoenix] fenix — c. 327 reglbus] rebus — c. 329 perdldlmus[ perdidl — c. 330 CCCXXX] post CCCXXX — c. 344 redit [non reddlt) — c. 351 ac] ad C'a — c. 360 Antonius] antonlnus — c. 366 prlmi a aequo] primura aequo — c. 403 iiir {non irirs) — c. 420 Alamanl] alaraannl — c. 457 Constantluo] constatlno ■ — c. 471 uictl] lucti — c. 476 XXIH] XXUII — c. 485 Pancratius] prancatius — c. 488 Constan- tinus] constantlus — c. 493 Antlochiae] antlochla — c. 512 Valentlano] valentino — c. 567 in Erbasorum] merbasorum — c. 568 Baetlcara] bethlcara — c. 621 thurlsmudus sine puncto — c. 622 ab Attilla] ab attUa — o. 634 AftVam] afram — 649 Rhodanum] rodanum. ad p. 655, 3. Romanus scr. Boma. ad p. 686— 691 paschata adlecta ad laterculum Campanura (iV^) hoc looo indlcavlmus tautumraodo; plene relata Invenles p. 749. 750. ad p. 716 a.361: CCLXI] scr. CCCLXI. ad p. 748 a. 536 vocabulum it suppletum est manu prima. ADDITAMENTA AD VOL. 11. ad p. 9 V. 4. 15. Segoviense] scr. Segorvlense. ad p. 48. Codex Oxoniensis signatus est auct. T. II. 26 (uon 6). ad p. 53. Accedunt excerpta ex Marcellino servata in codice Casinate n. 439 [557] saec. ut videtur X (ita iudicat Amellius editor firmatque iudicium quod volumini adiectum est scripturae speeimen ; ad saee. XI relert Goetz gloss. vol. 4 p. VIII) scripto in Apulia Siponti, edifa in spicilegio Casiuate toni. I a. 1888/1893 p. 382 — 384 (cf. p. XCVII). quae leguntur in libro eo f. 106 sub titulo dicia Orosii presbiteri de signis que fuerunt in mundo, eorum priora commata vere excerpta suut ex Orosiauis 6, 18, 34 — 5, 6, 1 — 4, 13, 12 — 4, 15, 1 — 4, 16, 3 — 4, 16,5 (sequitur: quindecim pitgnas cum Eomanis egit et vficit]) — 5,18,4. 5 — 5,7,3 — 5,18,9. 18. quae sequuntur sumpta sunt ex Marcellino, scilicet haec: Tempore Theodosii per biduum continuum gi-ando pro pluvia cecidit = Marcellinus ad a. 389 (vol. 2 p. 62). Signum apparuit = 3Iarcellinus ad a. 390 (vol. 2 p. 62). Post modicura tempus hora diei tertia tenebrae factae suut = MarceUinus ad a. 393 (vol. 2 p. 63). et caelum ardere visura est = Marcellinus ad a. 396 (vol. 2 p. 64). Mare Ponticum gelu nimium duratum est = Marcellinus ad a. 401 (vol. 2 p. 67). Eomae iu foro Pacis per dies septem te[rra] mugitum dedit = Marcellinus ad a. 408 (vol. 2 p. 69). Tempore Valentiniani tanfa nix cecidit, ut per VII [ra]enses vix liquesci potuerit, multaque ho- minum auimaliumque rigore perierunt = Marcellinus ad a. 443 (vol. 2 p. 81). Quod sequitur : Martialis : quidam iuvenis Carpoforus nomine Titi temporihus XX ursos in specta[culo] contra se dimissos interfecit, venit ex Martialis libro epigrammatum imperante Tito edito, ubi ep. 15. 23. 27 Carpophorus venator dicitur his denas pariter perdomuisse feras. claudunt tracfatum sub tittdo ex lihro VI historie Eomane scarpsum excerpta Paulina : tempore lulii Eome tres simul exorti soles paulatim in eundem . . . hrevi defuturos = Pauli hist. Rom. 6,25 p. 112 Droys. ad p. 238. 239. Marius annum 566 duplici ratione videtur notavisse p. c. Basili ann. XXV et a. 1 coiis. lustini Aug. (vide vol. 3 p. 548) ; sed erravit ipse scriptor vel certe librarius , nam iUi adnotatioui ad- scribitur ind. XIIII recte, huic ind. XV. ad p. 382. Episeopiorum hunc laterculum eouvenire eum eo, qui editus est vol. 1 p. 573 ex codice Florentino, monuit H. Lucas. ego talia persequi nolui, eum huius syUogae fines excedant. ad p. 389. Similes laferoilos liabent codices Londiniensis Cottou. Vesp. B XIU saec. XIII (ed. Wright and Halliwell in reliquiis antiquis vol. 1 p. 5) et Douaueschingensis n. 129 saec. IX (Barack catal. p. 179), ubi praeseribitur: de hinis naturis gentiUum. — lacobus Lumbroso (rendiconti della E. Accademia de Lincei ser. 5 vol. 5 a. 1896 p. 225—229) eomposuit testimonia aliquot similia apud auctores anfiquos recentioresve relata; ex eius coUectaneis adferam locos duos, TertuUiaui de anima 20: vulgata iam res est gentilium proprietatum: comici Phrygas timidos inludunt, Sallustim vanos Mauros el feroces Dal- matas pulsat, mendaces Cretas etiam apostolus (Tit. 1, 12) inurit, et Salviani de gub. dei 7, 15, 64: Goihorum gens perfda, sed pudica est; Alanorum impudica, sed vtinus perfida; Franci mendaces, sed hospitales; Saxones crudelitate eferi, sed castiiate mirandi. omnes denique gentes hahent sicut pecu- liaria mala, ita etiam quaedam bona; in Afris paene omnihus nescio, quid non malum. addi poterunt quae de ManUii loco 4, 711 seq. exposuit Fr. BoU (Jahrbiicher fUr classische Philologie ed. Fleckeisen suppl. vol. 21 a. 1894 p. 233). ad p. 395 V. 41. Locum de Galeuo c. 275 Isidorus sumpsit ex Rufini historia ecelesiastiea 5, 28. ad p. 446 sub Isidori epitome pro ABVDU scr. ABCDEH. 726 ADDITAMENTA. ad p. 459 c. 275 adde margini : Rufin. h. e. 5, 28. ail p. 489. De computatioue codicis Palatini 239 conferendus Krusch Mittli. des Institats fiir osterreichische G eschichtsjorschunij 18 (1897) p. 363. ad p. 490. Auctarii huius c. 7. 8. 9 monuit Kruschius 1. c. p. 362 redire apud auctorem historiae Francorum c. 38. 40 (MG. scr. Merov. p. 309. 310). ad p. 491. De computatione codicis Mutinensis conferendus Krusch 1. c. p. 365, emendans hl. Maias pro kl. Martias loco utroque. ad p. 491. De computo codicis Berol. 1686 egit Kruschius 1. c. p. 363; sed quos ponit calculos, uequacjuam certi sunt. ad p. 492. De hac computatione denuo egit Krusch I. c. p. 365. ad p. 493. De couiputo cod. Paris. 17544 (quooura convenit infra relatus p. 505 ex Vaticano reginae 294 aliisque) et de rebus gestis in hac adnotatione traditis egit Krusch 1. c. p. 363, emendans sic: basilicam sancti Sulpicii a fundamento edificare ceperunt circa illam priorem, ubi in corpore requiescit. ad p. 505 vide ad p. 493. Krusch iussit scribi abnepotis pro acnepotis, deinde in cyclo vero Victorii (JXIII . . . ubi nomina consulum [Aviola] et Maximo, ADDITAMENTA AD VOL. III. ad p. 13. Hymnum luricae monuerunt Duemmler et Zimmer inveuiri praeterea in codicibus tribus, Veronensi bibl. cap. LXVII [64] inscriptum lo7-ica Ladcini sapientis (Reifierscheid bibl. Ital. I p. 10) ; Canta- brigiensi univ. Ll, 1, 10 saec. VIII/IX (unde ed. O. Cockayne leechdom, wortcunning and stareraft of early England Londinii 1864 vol. 1 praef. p. LXVI), ubi praescribitur hanc luricam Loding compomit; Londiniensi Ilarleiauo 585. ad p. 17. Pars reliqua codicis olim Sawleyani extat Cantabrigiae in collegio Corporis Christi n. 66. ad p. 43, 20. Cum Demetarum (= Pemhroke) 'tyranno' Vortiporio componendus est, cuius monumeutnm in ipsa ea regione, scilicet in vico Castell - Dwyran prope Llanfallteg (in finibus comitatunm Carmarthen et Pembroke) nuper eruderatum est, protector Voteporix. titulus (Laws et Rbys in arcbaeologia Cam- brensi ser. 5 vol. 12 a. 1895 p. 303; cf ibidem vol. 13 p. 107) bilinguis est, adiecta ad latus insoriptione litteris Celticis (Ogam) exarata scriptus in antica litteris Latinis his: MEMORIA VOTEPORIGHS PROTICTORIS Elementa Celtica Rhys legit sic: VOTECORIGAS. aetas qnamquam certo definiri non potest, nibil obstat, quominus et ipse ad saeculum sextum referatur; nam etiam post praesidia ex Britannia abducta in partibus eius quae non desierant Romanis parere houestiores protectorum honore exornari potuerunt, ut similiter Treveris sepultus est Hariulfus protector domesitigus [fjilius Hanhavaldi regalis gentis Burgimdionum (cf. Ephem. epigr. vol. 5 p. 121 seq.). ad p. lllseq. Rudolfus Thurneysen in iudiciis duobus, quae tulit et de Zimmeri Nenuio vindicato {Zeit- achrift fiir deutsche Philoloyie vol. 28 a. 1896 p. 80—113) et de hac editione {Zeitschrift fiir celtisclte Philologie vol. 1 a. 1896 p. 157— 168), quaestionem Nenuianam retracta^dt , certe multo acumine; quo successu, videant periti. ego non sponte raea in has regiones delatus summam solam adnotabo. scilicet secundum Thurneysenum Nennius ipse libri tre.s editiones fecit, primam, quam repraesentet codex Harleianus, plenam, secundam breviatam, tertiani breviatae auctam; quae coniecturae sane a simplici- tate parum cummeudantur. scripsisse Nennium iudicat Tburneysenus saec. IX incipiente. alii quoque viri docti, in his Ferdinandus Lot (in epb. le mogen dge 1896 p. 25—32) , per hos aunos quaestionera Nennianam retractaverunt , ad quam dirimendam , si quidem dirimi poterit, iustum fundamentnm hac editione positum esse mihi satis est. ad p. 114. Exberla depravatum esse ex excerptoram vocabulo, auctoris, filii scilicet Urbacen, ipsum nomeu excidisse praefert Tburneysen (in crisi libri Zimmeriani p. 83) propterea quod Nennius p. 143, 8 ait excerpta se scribere. ad p. 115. Annales Komani nescio qui deperditi, quibus Thurneysen I. c. statuit usos esse et Nennium et Bedam, si quid video nulli fiierunt; certe Beda cinsmodi auctorem si usurpavisset, id uou lateret. sed haec quaestio cum ad historiam eius ecclesiasticam spectet, maxime ad recapitulationem in fine posi- tani, hoc loco uon est tractanda. ad p. 117, 36 saeculo VII exeunte] scr. saeculo VIII exeunte. ad p. 131. Versionem Hibernicam Gillae recte adiudicari negant Heeger (in iudicio de libro Zimmeriano Gottinger gelehrte Anzeigen 1894 p. 399 seq.) et Tlmrneysen (I. c), propterea quod unicus codex uon autiquissimus uomeii cnuntiat. ceterum ad rem id nou multum facit, cnm aliunde constet versionem extitisse saec. XII incipiente. ad p. 137. Monet Thurneyseu I. c. p. 160 Nennium in versione Hibernica appellari Nenni(i)uni , eandemque formam habent quae ex ipso Nennio Latino adnotavit codex V p. 143. ad p. 139 numeri ante 193,2 sio emendandi: 177,4 —178,21 — 180,5 — 181,20 — 183,6 - 183,12 — 188, 11 — 192, 15. CBRONICA III. 93 728 ADDITAMENTA. ad p. 149 adii. v. 14. Sritones filius illi, quod habet ^, Tlmriieyseu p. 158 emeudat slc: Britones fiU Silvi. ad p. 178, 21. In versione Hibernica legi non Caniguaraland, sed Congarlon(a) ait Thurneyseu 1. c. p. 160. ad p. 219. Carmen imperfecte editum ex Parisiuo 11108 pleue extare iu codice Londiuiensi Cottou. Tit. 24 saec. XIII iudeque editum esse a Wrightio (reliquiae autiquae ed. Tli. Wright et I. 0. Halliwell Loii- dinii 1843 vol. 2 p. 103) observavit edoctus a L. Ch. Stern Thurneyseu I. o. p. 168. ad p. 237. Ex Vaticano reginae u. 755 Isidori aetatem sextam edidit Schelestrate ant. eccl. 1 (1692) p. 609, a quo peudet Roncallius. Idem Schelestratius eandem Isidori partem edidit I. c. p. 594 ex libro Pala- tiuo mihi ignoto; finit: Constantinus XL — Leo annos V. ad p. 338 V. 19: deportatur] scr. deputatur. ad p. 356. Bernensis 180] scr. Bemensis 120. ad p. 358. Quae leguutur in codice antiquissimo Albigensi sub titulo laterculi consularis Hieronymiani, eorum, ut admonuit Ernestus a Dobschiitz, pars posterior redit in Monaceusi 22053 (cimel. 21) item autiquissimo f. 93 (adhaerent folia haec membranis notissimis contineutibus preces Wessobrunuenses). monuit Traubius teste Delislio {cabinet des mss. 3, 225) eundem commentariolum reperiri in auti- quissirao sacramentario Bobiensi (cod. Paris. 13246) f. 294 scripto saec. VII. — Placuit tractatum sub- icere ad exemplum utrumque. in Albigensi quae praeoedunt supra rettuli; post verba de utraque sequitur et quibus inodis hominis suhstantia tam carnis quam aiiime ^''''Oli^ietatis subsistat, deinde nullo intervallo quae infra eduntur. subscribitur : finit. iu Mouaoensi et praecedunt et sequuntur alieua ot ab uosti'is his recte separata : Vin (duodemum Mon. m. 1, duodeuum m. 2) kalendas Apriles (-lis Mon.) suscipiente dei filio (f. d. Mon.") iu (per Mon.) caruem descendit verbum domini dei (patris ins. Mon.) omni- potentis per Gabriel (gabriaelem Mon.) angelum in (om. Alb.) virgine Maria sub Herode rege. VIII kalendas lauuarias nascitur in Betblem ludeae (iudae Mon.) sub Herode rege Carullo (graulo Mon.) et Quintiniano (quintiano Mon.) cousolibus. VUI (uii Alb.) idus lanuarias babtizatur a lohanne in flumine (fluuio 3Ion.) lordanis (-ue Mon.) sub altero rege ludeorum (sub a. r. i. om. Mon.) annorum XXX Gaio (gaiho Alb.) Cae- sai'e cons. (om. Alb.). XV (xii Mon.) kaleudas Apriles (-lis Mon) conprehenditur anno XXXII (aunorum xxii Mon.) preside Pontio (pontyo Alb.) Pilato (phylato Alb.) , inperante (intempore Mon.) autem Tyberio Cesare (ohesare Alb.), Gaio (gaiho Alb.) vero Cesare (chesare Alb., om. Mon) quater (paterno Alb.) et Nivio (noue Mon) Saturnino consulibus. VIII (xi Mon) kalendas Apriles (-lis Mon) patitur, sicut soripture (-ra Mon.) sancte coutiuent (constituunt Mon). VI (uiii Mon) kalendas Apriles (-lis Mon) resurrexit et post resurreotionem fuit cum discipulis suis diebus XL (x Alb) et sio ascendit in celis (oaelos Mon), quem expletis sex milibus annoruin (qui iam conplentur ins. Mon) venturum (uenturus Alb.) iudicem expectamus. Significantur consulatus p. Chr. 8 Camillo et QuintiUano — p. Chr. 40 C. Caesare III solo — p. Chr. 41 ('. Caesare IIII et Cn. Sentio Salurnino. qui ut a solita traditione abhorrent, ita sibi recte respoudent. simUia, diversa tamen, scilicet testimonia Syncelli p. 597 Bonn., Epiphanii haeres. 51, 29, fragmenti Am- brosiaui ex Victorino quodam exoerpti composuit Ern. a Dobschiitz {das Kerygma Petri. Lipsiae 1893 p. 136). ad p. 368. Quamquam credibile est imperio diviso divisam esse Itein inter coUegas consulum creationem, nihilominus renuntiato iunotim fieri non desiit ante prlinos anuos saeouli quinti (v. p. 525) ; quam ob rem non crediderim in Aegypto consulem Modestum promulgatum esse nisi una cum Arintheo. ad a. 418. Similem indicem ex codice Casinate n. 439 (vide p. 725 ad vol. 2 p. 53) nuper edidit Amellius (in spicilegii Casinatis t. I p. 399. 400 praef. p. LXXXIX— XCVI) finientem a luanu prinia in Maioriano, continuatiun a diversa oerte ad lustinianum II (f a. 685) et fortasse ulterius codlce in hoc defioiente. missis mendis et inutillbus haec ex prioris partis v. I. adnotamus: Dioclitianus regnavlt annis X et deposlto imperio iii Saloua oblit [inortem om.] dedecorosam : ausisse venenum dicitur. Leo llorlentalibus regnavlt annis XVII mensibus VI. apud cometacum vlta (nita ed) defunctus est. Coiitinuatio, quae Inoipit sic : Avitus an. I mens. V; Maurinus an. III, itaque Maiorianum denuo ponlt iioiiiine oonupto, aperte adieota est ex indioe imperatorum eo, qui pais est clironlcorum sauctl Bene- dicti Casinensls, edltus ex cod. Casinate 175 [353] MG. sor. Lang. p. 484. UNIVERSITY OF FLORIDA 3 1262 04706 8811 :^ VH r^ ^ J*fe*i ^#r * ^^ ^^— ^'i '^♦fi 1^'i 'AtS > /v -./^ ' ^\ ''ifik(!V.ti:f!':f/WHuyi ■ A^.^ sJ ^ ^m -^ M.' t:- ■-!♦"" .:■: >■*> r^^: :'^m .K.*^^ • w Vx^ ■-»' -»' ^•k ^fe ' '/ T^ ^'^ »■' ' ■?••.>• , V ■.x€ %-§^: ^*^'- .4!->. V^ .♦*M